Skip to main content
Úrskurðarnefnd umhverfis- og auðlindamála
des 22
Love0

57/2011 Þinghúshöfði

Með
Árið 2015, fimmtudaginn 22. janúar, kom úrskurðarnefnd umhverfis- og auðlindamála saman til fundar í húsnæði nefndarinnar að Skuggasundi 3, Reykjavík. Mætt voru Nanna Magnadóttir forstöðumaður, Ásgeir Magnússon héraðsdómari og Þorsteinn Þorsteinsson byggingarverkfræðingur.

Fyrir var tekið mál nr. 57/2011, kæra á ákvörðun bæjarstjórnar Stykkishólmsbæjar frá 19. maí 2011 um að samþykkja deiliskipulag á Þinghúshöfða í Stykkishólmi.

Í málinu er nú kveðinn upp svofelldur

úrskurður:

Með bréfi til úrskurðarnefndar skipulags- og byggingarmála, dags. 22. júlí 2011, er barst nefndinni sama dag, kærir I, Bókhlöðustíg 9, þá ákvörðun bæjarstjórnar Stykkishólmsbæjar frá 19. maí 2011 að samþykkja deiliskipulag fyrir íbúðarbyggð á Þinghúshöfða. Er gerð sú krafa að ákvörðunin verði felld úr gildi, en til vara að skipulagið verði ógilt að hluta að því er varði staðsetningu bílgeymslu á lóðinni að Bókhlöðustíg 10. Þá er gerð krafa um stöðvun framkvæmda. Þykir málið nú nægilega upplýst til að það verði tekið til endanlegs úrskurðar og er því ekki tekin afstaða til stöðvunarkröfu kæranda.

Tekur úrskurðarnefnd umhverfis- og auðlindamála málið nú til úrskurðar á grundvelli ákvæðis til bráðabirgða II í lögum nr. 130/2011 um úrskurðarnefnd umhverfis- og auðlindamála, sbr. breytingalög nr. 139/2014.

Málavextir: Hinn 21. apríl 2010 auglýsti skipulags- og byggingarfulltrúi Stykkishólmsbæjar tillögu að deiliskipulagi fyrir íbúðarbyggð á Þinghúshöfða í Stykkishólmi sem tekur til 2,4 ha byggðar eldri húsa sem standa við Bókhlöðustíg, nyrðri hluta Skólastígs og Höfðagötu. Var íbúum svæðisins jafnframt sent bréf, dags. 19. s.m., þar sem athygli þeirra var vakin á auglýstri tillögu. Þá var haldinn opinn kynningarfundur um tillöguna 3. maí s.á. Leitað var umsagnar Húsafriðunarnefndar ríkisins og gerð fornleifaskráning af svæðinu. Athugasemdir bárust á kynningartíma, þ. á m. frá kæranda.

Á fundi skipulags- og byggingarnefndar 9. maí 2011 var tillagan lögð fram ásamt umsögn nefndarinnar, dags. 16. ágúst 2010. Var lagt til að tillagan yrði samþykkt með nokkrum breytingum. Athugasemdum kæranda var lýst í fimm liðum í umsögn nefndarinnar. Nefndin varð við beiðni kæranda um að fella út gangstétt að Silfurgötu 13 og 15 en hafnaði athugasemdum hans að öðru leyti. Bæjarstjórn staðfesti afgreiðslu nefndarinnar og samþykkti deiliskipulagið hinn 19. s.m., með frekari breytingum á skilmálatexta þess. Var afgreiðsla bæjarstjórnar tilkynnt eigendum fasteigna á skipulagssvæðinu með bréfi, dags. 24. maí 2011, og deiliskipulagið sent Skipulagsstofnun til lögbundinnar meðferðar. Gerði stofnunin ekki athugasemd við birtingu auglýsingar um samþykkt skipulagsins. Öðlaðist deiliskipulagið gildi með birtingu auglýsingar þar um í B-deild Stjórnartíðinda 23. júní 2011.

Málsrök kæranda: Kærandi telur undirbúningi deiliskipulagsins hafa verið ábótavant og að ekki hafi verið fylgt eftir mikilvægum ófrávíkjanlegum málsmeðferðarreglum skipulagslaga nr. 123/2010. Ekki hafi verið gerð húsakönnun eins og áskilið sé samkvæmt 5. mgr. 37. gr. laganna. Slík húsakönnun sé afar mikilvæg þegar unnið sé að deiliskipulagsgerð vegna eldri hverfa og verði ekki tryggt að svipmót byggðar verði varðveitt með forsvaranlegum hætti nema slíkt mat fari fram. Öll hús á umræddum skipulagsreit séu gömul, sum reist fyrir 1874, og um sjötíu af hundraði húsanna séu reist fyrir 1930. Sé full ástæða til að gæta ýtrustu varfærni við gerð deiliskipulags fyrir slík svæði, einkum þegar svo virðist sem tilgangur skipulags sé að innleiða breytingar á svipmóti byggðar með því að heimila byggingar sem ekki hafi verið almennar við heimili fólks á seinni hluta nítjándu aldar og fyrri hluta þeirrar tuttugustu, svo sem bílgeymslur. Enga þýðingu hafi þótt til sé eldri húsakönnun, enda sé engan veginn tryggt að hún uppfylli þau skilyrði sem lög nr. 123/2010 eða lög nr. 73/1997 geri til slíkra kannana.

Málsmeðferð hafi ekki verið í samræmi við ákvæði stjórnsýslulaga og meginreglur stjórnsýsluréttar. Við meðferð málsins hafi verið tekið tillit til athugasemda allra annarra hagsmunaaðila en kæranda. Sambærilegar athugasemdir hafi t.d. komið fram vegna mögulegrar stækkunar Bókhlöðustígs 19 og hafi verið tekið tillit til þeirra. Sé þessi óútskýrði munur á afgreiðslu athugasemda í andstöðu við jafnræðisreglu stjórnsýslulaga og fáist ekki staðist.

Kærandi telur og að bygging bílgeymslu að Bókhlöðustíg 10 muni skerða útsýni frá húsi hans verulega og rýra verðgildi eignar hans til muna. Ekki hafi verið staðið málefnalega að ákvarðanatöku og verði það enn ljósara þegar litið sé til markmiða deiliskipulagsins, einkum í ljósi þeirrar skyldu sem þar sé sett fram um að staðsetja skuli bílgeymslur eins lágt í landi og mögulegt sé. Sú staðsetning sé skyldubundin en ekki valkvæð. Feli hin kærða ákvörðun því í sér brot gegn 10. gr. stjórnsýslulaga en afgreiðsla á deiliskipulaginu bendi til þess að sveitarfélagið hafi ekki kynnt sér aðstæður og afleiðingar þess að velja bílgeymslunni þann byggingarreit sem gert sé ráð fyrir. Vel hafi mátt velja annan byggingarreit á lóðinni fyrir umrædda bílgeymslu og sé eðlilegra að eigandi Bókhlöðustígs 10 verði fyrir útsýnisskerðingu vegna mögulegrar framkvæmdar sinnar fremur en kærandi. Jafnframt segi í deiliskipulaginu að „Geymsluskúrar [megi] ekki taka útsýni frá nágrönnum […]“. Ekki sé hægt að sjá að eðlismunur sé á útsýnisskerðingu er verði vegna geymsluskúrs og vegna bílskúrs þó að gert sé að skilyrði að geymsluskúrar séu nokkuð lægri en bílgeymslur. Skipulagið sé að þessu leyti í innbyrðis mótsögn við sjálft sig þar sem húseigendum sé ómálefnalega mismunað eftir því hvort nágrannar hyggist reisa geymslu eða bílgeymslu og séu meiri kröfur gerðar til þeirra sem ætli að reisa geymslu.

Loks vísi kærandi til úrskurðar úrskurðarnefndar skipulags- og byggingarmála í máli nr. 71/2005, þar sem kært hafi verið byggingarleyfi vegna bílgeymslu við Bókhlöðustíg 10, en byggingarreitur sé hinn sami þar og hið kærða deiliskipulag geri nú ráð fyrir.

Málsrök Stykkishólmsbæjar: Sveitarfélagið lét málið ekki til sín taka en úrskurðarnefndin hefur undir höndum gögn er varða afgreiðslu hins kærða deiliskipulags.

Niðurstaða: Í máli þessu er deilt um ákvörðun bæjarstjórnar Stykkishólmsbæjar frá 19. maí 2011 um að samþykkja deiliskipulag á Þinghúshöfða og þá fyrst og fremst að því er varðar staðsetningu bílskúrs á lóðinni Bókhlöðustíg 10.

Samkvæmt 3. mgr. 3. gr. og 1. mgr. 38. gr. skipulagslaga nr. 123/2010 fara sveitarstjórnir með skipulagsvald og annast gerð deiliskipulags. Með því getur sveitarstjórn haft áhrif á þróun byggðar og umhverfi með bindandi hætti. Markmið deiliskipulags er m.a. að útfæra nánar ákvæði aðalskipulags, taka ákvarðanir um notkun lóða og stuðla að skynsamlegri og hagkvæmri nýtingu lands. Þegar unnið er að deiliskipulagi í þegar byggðu hverfi skal með gerð húsakönnunar leggja mat á varðveislugildi svipmóts byggðar og einstakra bygginga sem fyrir eru, sbr. 5. mgr. 37. gr. skipulagslaga. Með frumvarpi því sem varð að skipulagslögum nr. 123/2010 segir að tilgangur húsakönnunar sé að tekið sé tillit til menningararfsins við gerð deiliskipulags, hvort heldur um sé að ræða einstök hús eða yfirbragð hlutaðeigandi byggðar, og að slík húsakönnun sé lögð til grundvallar deiliskipulagsskilmálum um þau hús sem fyrir séu. Þannig sé lagður betri grundvöllur til að taka ákvarðanir um hvaða hús skuli varðveita, í hverju varðveisluhlutverkið felist og þar með taka afstöðu til þess hvaða framkvæmdir eru heimilar með hliðsjón af slíku mati. Vegna vinnu við gerð umþrætts deiliskipulags var gerð svonefnd „Deiliskráning á Þinghúshöfða í Stykkishólmi“ og þar gerð ítarleg greining á fornminjum á svæðinu og vísað til ítarlegri heimilda hvað varðaði úttekt og byggingarsögu húsa á svæðinu. Þá fylgdi greining á aldri húsa og byggingarlistagreining í greinargerð með deiliskipulaginu. Verður með hliðsjón af þessu ekki annað séð en að skilyrðum 5. mgr. 37. gr. skipulagslaga hafi verið fylgt við málsmeðferð hins kærða deiliskipulags.

Í almennum skilmálum umdeilds skipulags kemur fram að þar sem aðstæður leyfi hafi verið skilgreindur byggingarreitur fyrir bílgeymslur innan lóða og sé stærð þeirra og hæð takmörkuð með skilmálunum. Jafnframt er tekið fram að leitast skuli við að staðsetja þær eins lágt í landi og mögulegt sé. Er um eðlilega kröfu að ræða í ljósi staðhátta á svæðinu, en um er að ræða gróið og þegar byggt íbúðarhverfi sem staðsett er á klettahöfða. Veitir orðalag skilmálanna að þessu leyti skipulagsyfirvöldum visst svigrúm um staðsetningu byggingarreita bílskúra. Þá samrýmist umrædd ákvörðun um byggingarreit fyrir bílgeymslu að Bókhlöðustíg 10 því markmiði deiliskipulagsins að leyfa íbúum að laga svæðið að þörfum nútímans og heimila breytingar sem miði að því að uppfylla nútímaþarfir fjölskyldna, eins og nánar segir í greinargerð með skipulaginu. Byggðist ákvörðun sveitarfélagsins því á málefnalegum sjónarmiðum.

Einnig kemur fram í almennum skilmálum skipulagsins að heimilt sé að byggja geymsluskúr eða garðhýsi á lóð utan byggingarreits og sé staðsetning háð samþykki byggingarnefndar. Er sérstaklega tekið fram að með því megi ekki taka útsýni frá nágrönnum og telur kærandi eðlilegt að svo sé einnig um bílgeymslur. Er hér um sérstaka skilmála að ræða sem gilda einungis þegar byggt er utan byggingarreits. Verður þeim eðli máls samkvæmt ekki beitt þegar byggt er innan byggingarreits, enda ólíku saman að jafna. Loks verður ekki annað séð en að nægilega hafi legið fyrir hver áhrif yrðu af staðsetningu fyrirhugaðrar bílgeymslu enda afstaða byggingarreits hennar gagnvart eign kæranda ljós af deiliskipulagsuppdrætti. Var þannig gætt að rannsóknarreglu 10. gr. stjórnsýslulaga nr. 37/1993. Verði hins vegar í ljós leitt að umdeild skipulagsákvörðun hafi valdið kæranda fjártjóni kann það að leiða til bótaréttar skv. 51. gr. skipulagslaga. Úrlausn um það álitaefni er hins vegar ekki á valdsviði úrskurðarnefndarinnar.

Af gögnum málsins verður ráðið að tekið var jákvætt tillit til athugasemda kæranda að hluta en öðrum var hafnað. Hvað varðar Bókhlöðustíg 19 verður að líta til þess að sú fasteign er safnhús. Þar fer fram sérhæfð starfsemi og er nýting þess því ólík öðru húsnæði innan deiliskipulagssvæðisins. Er stærð, staðsetning og áhrif stækkunar þeirrar eignar, með hliðsjón af þeirri starfsemi sem þar fer fram, ekki sambærileg við það tilvik sem hér er til meðferðar. Var því ekki brotið gegn jafnræðisreglu 11. gr. stjórnsýslulaga við samþykkt hinnar kærðu ákvörðunar þrátt fyrir ólíka afgreiðslu athugasemdanna.
Með vísan til alls þess sem að framan er rakið liggja ekki fyrir þeir annmarkar á hinni kærðu ákvörðun sem raskað geta gildi hennar og verður kröfum kæranda í máli þessu því hafnað.

Uppkvaðning úrskurðar í máli þessu hefur dregist verulega sökum mikils fjölda mála sem skotið hefur verið til úrskurðarnefndarinnar.

Úrskurðarorð:

Hafnað er kröfu kæranda um ógildingu á ákvörðun bæjarstjórnar Stykkishólmsbæjar frá 19. maí 2011 um að samþykkja deiliskipulag á Þinghúshöfða í Stykkishólmi.  

____________________________________
Nanna Magnadóttir

______________________________              _____________________________
Ásgeir Magnússon                                             Þorsteinn Þorsteinsson

 

des 22
Love0

15/2014 Silfurgata

Með
Árið 2015, fimmtudaginn 22. janúar, kom úrskurðarnefnd umhverfis- og auðlindamála saman til fundar í húsnæði nefndarinnar að Skuggasundi 3, Reykjavík. Mætt voru Nanna Magnadóttir forstöðumaður, Ásgeir Magnússon héraðsdómari og Þorsteinn Þorsteinsson byggingarverkfræðingur.

Fyrir var tekið mál nr. 15/2014, kæra á ákvörðun bæjarstjórnar Stykkishólmsbæjar frá 30. janúar 2014 um stækkun á lóð Silfurgötu 15 með útgáfu nýs lóðarblaðs.

Í málinu er nú kveðinn upp svofelldur

úrskurður:

Með bréfi, dags. 28. febrúar 2014, er barst úrskurðarnefndinni sama dag, kærir I, Bókhlöðustíg 9, Stykkishólmi, þá ákvörðun bæjarstjórnar Stykkishólmsbæjar frá 30. janúar 2014 að samþykkja stækkun á lóð Silfurgötu 15 með útgáfu nýs lóðarblaðs. Kærandi krefst þess að hin kærða ákvörðun verði felld úr gildi en að auki er þess krafist að réttaráhrifum ákvörðunarinnar verði frestað á meðan málið er til meðferðar hjá úrskurðarnefndinni. Þykir málið nægilega upplýst til að það verði nú tekið til endanlegs úrskurðar. Er því ekki tilefni til að taka afstöðu til kröfu kæranda um stöðvun réttaráhrifa.

Málsgögn bárust úrskurðarnefndinni frá Stykkishólmsbæ 10. mars 2014.

Málavextir: Á fundi skipulags- og byggingarnefndar Stykkishólmsbæjar 22. apríl 2013 var tekin fyrir umsókn lóðarhafa að Silfurgötu 15 um að stækka lóð og minnka landhæð til að koma fyrir bílastæði, sem og um að endurnýja og stækka geymsluskúr. Lóðin er á svæði sem ekki hefur verið deiliskipulagt. Var lagt til að leyfa eingöngu stækkun lóðar og yrði stækkunin grenndarkynnt skv. 44. gr. skipulagslaga nr. 123/2010 fyrir eigendum húsa við Bókhlöðustíg 7 og 9 og Silfurgötu 13. Var sú afgreiðsla staðfest í bæjarráði 16. maí s.á. og af bæjarstjórn 23. s.m. Athugasemdir frá kæranda bárust á grenndarkynningartíma.

Nýtt lóðarblað vegna stækkunar á nefndri lóð var samþykkt af skipulags- og byggingarnefnd 13. nóvember 2013. Var það grenndarkynnt fyrir sömu aðilum og áður, sem og fyrir eigendum Silfurgötu 17. Bæjarráð og bæjarstjórn frestuðu afgreiðslu málsins þar til grenndarkynningu væri lokið. Kom kærandi athugasemdum sínum á framfæri á grenndarkynningartíma. Að grenndarkynningunni lokinni fór umsóknin aftur fyrir fund skipulags- og byggingarnefndar 13. janúar 2014, sem vísaði til fyrri fundar síns 13. nóvember 2013. Jafnframt var skipulags- og byggingarfulltrúa falið að gera „smá breytingu á lóðarblaði“ og svara athugasemdum. Mun breytingin hafa verið fólgin í því að sneitt var af austurhorni hinnar stækkuðu lóðar til að forðast skörun við lóð kæranda. Var afgreiðsla nefndarinnar staðfest á fundi bæjarráðs 23. janúar s.á. og á fundi bæjarstjórnar 30. s.m.  Athugasemdum kæranda var svarað með bréfi skipulags- og byggingarfulltrúa, dags. 31. s.m.

Málsrök kæranda: Kærandi mótmælir því að með lóðarblaði sé sett bílastæði á lóð sem hafi frá árinu 1903 verið óaðskiljanlegur hluti lóðar sinnar, en þar hafi m.a. verið matjurtagarður. Hafi þessi áratugalanga notkun myndað hefðarrétt á þessari nýtingu skv. 2., 3. og 8. gr. laga nr. 46/1905 um hefð. Þá sé byggt á lóðarlýsingu í erfðafestubréfi, dags. 8. maí 1916. Kærandi telji að Stykkishólmsbær hafi ekki sýnt fram á að lega lóðarinnar hafi frá öndverðu verið sú sem nú sé gengið út frá samkvæmt hinni kærðu ákvörðun.

Kærandi hafi í bréfi sínu til skipulags- og byggingarfulltrúa Stykkishólmsbæjar, dags. 2. júní 2010, vegna deiliskipulagstillögu fyrir Þinghúshöfða í Stykkishólmi, m.a. bent á að samkvæmt tillögunni væru mörk lóðanna Bókhlöðustígs 9 og Silfurgötu 15 í ósamræmi við nýtingu lóðar sinnar. Hafi kærandi tekið fram að sér hefði verið tjáð af seljanda eignarinnar að umrætt bílastæði hefði áður tilheyrt Bókhlöðustíg 9 og þá nýlega verið tekið í notkun af eigendum Silfurgötu 15. Kærandi hafi beðið Stykkishólmsbæ um upplýsingar um þetta fyrirkomulag en ekki hlotið nein viðbrögð vegna þessa.

Fyrri grenndarkynning vegna stækkunar umræddrar lóðar hafi verið ófullkomin og ógerningur hafi verið að átta sig á áhrifum fyrirhugaðra breytinga. Upplýsingar um hæðarpunkta hafi vantað og hafi þær teikningar sem fylgdu tillögunni verið óljósar. Þá hafi við grenndarkynningu tillögu að nýju lóðarblaði verið ómögulegt að gera sér grein fyrir í hverju breytingin væri fólgin eða hvaða áhrif hún kynni að hafa á nálægar lóðir og notkunarmöguleika þeirra. Þá hafi ekki verið orðið við kröfu kæranda um nýtt lóðarblað sem sýndi afstöðu annarra lóða.

Að mati kæranda sé það óásættanlegt að aðkoma vélknúinna ökutækja verði á þrjá vegu um eign sína og að bílastæði verði við stofugluggann. Slíkt fyrirkomulag sé í andstöðu við þann staðaranda sem hverfið á Þinghúshöfða búi yfir. Eðlileg aðkoma að Silfurgötu 15 sé frá Silfurgötu en ekki með aðkomu frá Bókhlöðustíg á kostnað venjuhelgaðrar nýtingar eignar sinnar. Silfurgata sé öll utan þess deiliskipulagssvæðis sem nái til Bókhlöðustígs en að mati kæranda sé óeðlilegt að breyta skipulagi þannig að það hafi bein áhrif á annað skipulagssvæði. Þá sé lega lóða og staðhættir þannig að fyrirhugaðar breytingar virðist óeðlilegar.

Málsrök Stykkishólmsbæjar: Af hálfu sveitarfélagsins er tekið fram að skúr sem tilheyri Silfurgötu 15 hafi sennilega staðið þar í 50 til 60 ár, ef ekki lengur, og að umrætt bílastæði hafi verið notað af Silfurgötu 15 árum saman. Samkvæmt fyrirliggjandi gögnum skerði stækkun lóðar að Silfurgötu 15 á engan hátt lóð kæranda þar sem stækkunin hafi ekki verið á kostnað þeirrar lóðar. Sé í raun ekki verið að breyta neinu heldur staðfesta þau not sem verið hafi. Kærandi hafi hvorki lagt fram uppdrátt sem sýni hvernig hann telji að lóð sín liggi né hvernig hann telji að lóðin eigi að vera samkvæmt lóðarsamningi frá árinu 1916. Umrædd stækkun sé úr landi sveitarfélagsins og byggist sú niðurstaða m.a. á erfðafestubréfi frá 1916, en þar sé lóðin mæld í álnum. Miði sveitarfélagið við löggilta danska alin frá 1776 sem teljist vera 24 þumlungar, eða 62,7 cm, að lengd. Þá sé höfð hliðsjón af uppdrætti af Stykkishólmi frá árunum 1942-1943, sem sýni girðingu við Bókhlöðustíg 9 og loftmynd sem tekin hafi verið áður en Bókhlöðustígur 7 hafi verið rifinn og nýtt hús byggt á þeirri lóð. Þá sé byggt á deiliskipulagi fyrir Þinghúshöfða frá árinu 2011. Telja verði ólíklegt að fyrri eigandi hafi átt landið undir þeim matjurtagarði sem kærandi vísi til og virðist eldri uppdráttur gefa til kynna að matjurtagarður hafi verið upp við húsið sjálft. Þegar kærandi hafi keypt eignina hafi matjurtagarðurinn verið farinn. Fyrri eigandi hafi gert munnlegt samkomulag um að nota mætti þá spildu sem bílastæði. Hafi kærandi haft vitneskju um þetta.

Þrjár íbúðir hafi verið að Silfurgötu 15 frá árinu 1981 og hafi aðgengi íbúa þar að bakhluta hússins verið til staðar fyrir kaup kæranda á eign sinni árið 2004. Með lóðarblaðinu sé ekki verið að breyta legu umræddrar lóðar þannig að leiði til skerðingar á lóð kæranda. Þá nái deiliskipulag frá árinu 2011 ekki inn á það svæði sem um sé deilt og því tilheyri það ekki Bókhlöðustíg 9.

Loks sé því hafnað að Stykkishólmsbær hafi ekki upplýst kæranda um málið. Skipulags- og byggingarfulltrúi hafi sent kæranda gögn til rökstuðnings því að umdeild landspilda tilheyri ekki eign hans og sé vísað til bréfasamskipta við kæranda frá 30. desember 2013 og 31. janúar 2014.

———–

Úrskurðarnefndin tilkynnti lóðarhafa Silfurgötu 15 um fram komna kæru og veitti honum frest til að koma að athugasemdum en þær hafa ekki borist nefndinni.

Niðurstaða: Í máli þessu er deilt um þá ákvörðun bæjarstjórnar Stykkishólmsbæjar frá 30. janúar 2014 að samþykkja stækkun lóðar að Silfurgötu 15. Er gert ráð fyrir því á lóðarblaði að stækkunin sé til austurs, að lóð kæranda.

Í máli þessu liggur fyrir samþykkt sveitarstjórnar fyrir breyttum lóðarmörkum Silfurgötu 15, svo sem áskilið er í 48. gr. skipulagslaga nr. 123/2010. Að nefndri grein undanskilinni er ekki að finna neinar þær sérstöku reglur í lögunum sem eiga við um málsmeðferð þegar lóðarmörkum er breytt. Sveitarfélagið kaus að grenndarkynna hina umdeildu tillögu að lóðarblaði á grundvelli 44. gr. laganna, en að öðru leyti fór um meðferð málsins eftir almennum málsmeðferðarreglum stjórnsýslulaga nr. 37/1993. Fyrir liggur að samskipti kæranda og Stykkishólmsbæjar hafa verið töluverð í aðdraganda hinnar kærðu ákvörðunar. Þannig kom kærandi á framfæri athugasemdum sínum vegna málsins og var þeim svarað af hálfu sveitarfélagsins. Af þeim svörum og öðrum gögnum málsins verður ráðið að sveitarfélagið hefur rannsakað þinglýstar heimildir hvað varðar lóð kæranda og þá lóð sem stækkuð var, sem og litið til tiltækra uppdrátta og loftmynda við rannsókn sína. Við grenndarkynningu tillögu að hinu umdeilda lóðarblaði í nóvember 2013 var tekið fram að stækkun lóðarinnar væri úr óskiptu landi sveitarfélagsins en auk þess fylgdi hnitaskrá. Kærandi vísar til þess að í ákvörðuninni  sé gert ráð fyrir bílastæði á spildu sem hafi frá árinu 1903 verið óaðskiljanlegur hluti lóðar hans og m.a. verið þar nýtt sem matjurtagarður. Hafi þessi áratugalanga notkun myndað hefðarrétt á þessari nýtingu. Úr slíkum eignarréttarlegum ágreiningi verður ekki skorið fyrir úrskurðarnefndinni heldur á hann undir almenna dómstóla. Af öllu framangreindu er því ljóst að sveitarfélagið uppfyllti skyldu sína til rannsóknar máls, sbr. 10. gr. stjórnsýslulaga, kynnti fyrirhugaða breytingu á grundvelli 44. gr. skipulagslaga og veitti kæranda andmælarétt, sbr. 13. gr. stjórnsýslulaga, auk þess að svara fram komnum andmælum. Þá verður ekki séð að málsmeðferð umdeildrar ákvörðunar hafi að öðru leyti verið áfátt.

Silfurgata 15 er ekki á deiliskipulögðu svæði en húseign kæranda er á svæði þar sem í gildi er deiliskipulag á Þinghúshöfða, sem tók gildi með auglýsingu þar um í B-deild Stjórnartíðinda 23. júní 2011. Hefur nefndu deiliskipulagi ekki verið hnekkt, en úrskurðarnefndin hafnaði ógildingu þess í úrskurði sínum fyrr í dag, í máli nr. 57/2011. Í deiliskipulaginu er gert ráð fyrir aðkomu að Silfurgötu 13 og 15 með vegi milli húss kæranda að Bókhlöðustíg 9 og hússins að Bókhlöðustígs 11. Gerir hin kærða ákvörðun ráð fyrir því að nefnd aðkoma verði nýtt til þess að komast að bílastæðum á hinni stækkuðu lóð. Verður ekki séð að hin kærða ákvörðun leiði að þessu leyti til aukinna grenndaráhrifa gagnvart kæranda frá því sem verið hefur.

Með hliðsjón af öllu framangreindu verður kröfu kæranda um ógildingu hinnar kærðu ákvörðunar hafnað.

Úrskurðarorð:

Hafnað er kröfu kæranda um ógildingu á ákvörðun bæjarstjórnar Stykkishólmsbæjar frá 30. janúar 2014 um stækkun á lóð Silfurgötu 15 með útgáfu nýs lóðarblaðs.

____________________________________
Nanna Magnadóttir

______________________________              _____________________________
Ásgeir Magnússon                                             Þorsteinn Þorsteinsson

 
 

des 22
Love0

56/2011 Fákaborg

Með
Árið 2015, fimmtudaginn 15. janúar, kom úrskurðarnefnd umhverfis- og auðlindamála saman til fundar í húsnæði nefndarinnar að Skuggasundi 3, Reykjavík. Mætt voru Nanna Magnadóttir forstöðumaður, Ásgeir Magnússon héraðsdómari og Þorsteinn Þorsteinsson byggingarverkfræðingur.

Fyrir var tekið mál nr. 56/2011, kæra á ákvörðun bæjarstjórnar Stykkishólmsbæjar frá 19. maí 2011 um að samþykkja deiliskipulag fyrir hesthúsasvæðið Fákaborg.

Í málinu er nú kveðinn upp svofelldur

úrskurður:

Með bréfi til úrskurðarnefndar skipulags- og byggingarmála, dags. 18. júlí 2011, er barst nefndinni 20. s.m., kæra E, Hjallatanga 6, G, Hjallatanga 11 og G, Nestúni 2, Stykkishólmi, þá ákvörðun bæjarstjórnar Stykkishólmsbæjar frá 19. maí 2011 að samþykkja deiliskipulag fyrir hesthúsasvæðið Fáka¬borg. Er þess krafist að ákvörðunin verði felld úr gildi, en til vara að skipulagið verði ógilt að því er varði staðsetningu reiðskemmu á skipulagssvæðinu.

Tekur úrskurðarnefnd umhverfis- og auðlindamála málið nú til endanlegs úrskurðar á grund-velli ákvæðis til bráðabirgða II í lögum nr. 130/2011 um úrskurðarnefnd umhverfis- og auðlindamála, sbr. breytingalög nr. 139/2014.

Gögn málsins bárust frá Stykkishólmsbæ 12. ágúst 2011.

Málavextir: Fyrirspurn um byggingu reiðskemmu í landi Hesteigendafélags Stykkishólms var tekin fyrir á fundi skipulags- og byggingarnefndar Stykkishólmsbæjar 8. desember 2009. Tók nefndin jákvætt í erindið og var kynningarbréf sent tilgreindum eigendum í nágrenni svæðisins 17. febrúar 2010. Jafnframt var stofnaður vinnuhópur um deiliskipulag á svæði hesteigendafélagsins sem í áttu sæti fulltrúi félagsins, byggingarfulltrúi og fulltrúi skipulags- og byggingarnefndar. Fóru þrír formlegir vinnufundir fram á tímabilinu 28. september 2010 til 14. desember s.á. Tillaga að deiliskipulagi á hesthúsasvæðinu Fákaborg var auglýst hinn 27. janúar 2011 í Lögbirtingarblaði, í Fréttablaðinu og í Stykkishólms-Póstinum og frestur til athugasemda gefinn til og með 11. mars s.á. Bárust athugasemdir frá níu aðilum á kynningartíma þ. á m. frá kærendum.

Á fundi skipulags- og byggingarnefndar 9. maí 2011 var deiliskipulags¬tillagan lögð fram ásamt samantekt á fram komnum athugasemdum og umsögn skipulags- og byggingarfulltrúa, dagsett sama dag. Samþykkti meirihluti nefndarinnar tillöguna. Á fundi bæjarráðs 12. s.m. var fundargerð nefndarinnar lögð fram en bæjarráð samþykkti að fresta ákvörðun um staðfestingu deiliskipulagsins og fór fram á að gerður yrði samanburður á staðsetningu fyrirhugaðrar reiðskemmu samkvæmt deiliskipulagstillögunni annars vegar og tillögu eins bæjarráðsfulltrúa hins vegar. Á fundi bæjarstjórnar 19. s.m. var afgreiðsla bæjarráðs felld og deiliskipulagstillagan samþykkt með meirihluta atkvæða bæjarstjórnar. Deiliskipulagið tók gildi með auglýsingu þar um í B-deild Stjórnartíðinda 30. maí 2011.

Deiliskipulagið tekur til svæðis sem er um 5 ha að stærð og afmarkast af Hjallatanga, Móholti, Búðanesvegi, Stykkishólmsvegi og Fúlutjörn. Fyrir eru á svæðinu átta hesthús auk skeið¬vallar. Hið umþrætta deiliskipulag gerir ráð fyrir fimm nýjum lóðum, einni fyrir reiðskemmu en hinum fyrir ný hesthús.

Málsrök kæranda: Kærendur vísa til þess að með tilkomu reiðskemmunnar, sem hin kærða ákvörðun heimili, verði hagsmunum þeirra raskað. Reiðskemman muni hafa sjónræn áhrif og skerða útsýni til suð-austurs verði bygging hennar heimiluð, líkt og ráðgert sé í deiliskipulaginu. Megi gera ráð fyrir talsverðri skerðingu á útsýni frá Hjallatanga 11 og óbyggðum lóðum nr. 9, 13, 15, 17 og 19 í sömu götu, sem og frá húsum við Móholt 6, 10, 12 og óbyggðri lóð nr. 14 í sömu götu.

Hið deiliskipulagða svæði sé aukinheldur innan við 20 m frá lóðum við Hjallatanga. Vegna þeirrar nálægðar sé augljóst að hesthúsasvæðið muni að lokum víkja fyrir íbúðarbyggð í fyrirsjáanlegri framtíð. Þá skírskota kærendur einnig til 24. gr. reglugerðar nr. 941/2002 um hollustuhætti. Í 4. mgr. þess ákvæðis, sem fjalli um íbúðarhúsnæði, sé m.a. tekið fram að óheimilt sé að hafa loðdýrabú, alifuglabú og svínabú nær mannabústöðum, matvæla-fyrirtækjum eða vinnustöðum annarra en sjálfs búsins en sem nemi 500 m. Á sama hátt skuli vera hæfileg fjarlægð milli mannabústaða og matvælafyrirtækja annars vegar og hins vegar þeirrar starfsemi sem valdið geti samsvarandi óþægindum eins og sú sem talin sé upp í 1. ml., s.s. annað búfjárhald og mengandi atvinnustarfsemi. Þá starfsemi sem fari fram innan hesthúsa megi fella undir „annað búfjárhald“. Innan 500 m frá svæðinu sé m.a. að finna íbúðarhúsnæði, matvælavinnsluhúsnæði og leikskóla. Þá sé ráðgert að við sum hesthúsanna verði taðgeymslur. Slíkar geymslur yrðu staðsettar mjög nálægt mörkum íbúðarhúsalóða og í næsta nágrenni við byggt íbúðarhverfi og fylgi óþefur slíku fyrirkomulagi.

Af hálfu sveitarfélagsins hafi ekki verið haft samband við kærendur vegna meðferðar málsins fyrr en með bréfi, dags. 24. maí 2011, þar sem tilkynnt hafi verið um samþykkt deiliskipulagsins. Jafnframt hafi enginn svarað innsendum athugasemdum kærenda með efnislegum hætti eða rökstuðningi. Einungis samantekt skipulags- og byggingarfulltrúa hafi borist frá sveitar¬félaginu, en í þá samantekt hafi athugasemdir íbúa vantað. Þær athugasemdir hafi skipulags- og byggingar¬fulltrúi jafnframt borið undir formann hesteigendafélags Stykkishólms til umsagnar. Megi því vera ljóst að kynningu og samráði við hagsmunaaðila hafi verið ábótavant, sbr. 40. gr. skipulagslaga nr. 123/2010.

Þá hafi þáverandi forseti bæjarstjórnar og formaður bæjarráðs, sem einnig hafi verið í forsvari fyrir hesteigendafélag Stykkishólms, verið einn þeirra sem skrifaði undir bréf félagsins um beiðni um leyfi fyrir reiðskemmunni. Hann hafi stjórnað meirihlutanum í bæjarstjórn og ekki vikið frá sem skyldi vegna vanhæfis.

Þrátt fyrir að umrætt svæðið sé skilgreint í Aðalskipulagi Stykkishólmsbæjar 2002-2022 sem hesthúsasvæði sé ekki þar með sagt að sú skilgreining sé ófrávíkjanleg. Viðbárur sveitarfélagsins varðandi þann kostnað að kaupa hesthúsin og flytja hesthúsasvæðið annað þurfi að skoða í ljósi þess að ástand núverandi hesthúsa á svæðinu teljist tæplega viðunandi eða jafnvel algjörlega óviðunandi. Einungis tvö hesthús séu í góðu ástandi. Ástand húsanna sé slíkt að af þeim stafi brunahætta.

Að öllu virtu hafi ákvæðum skipulagslaga nr. 123/2010 ekki verið fullnægt. Umþrætt deiliskipulag fari m.a. gegn markmiðum sem lýst sé í 1. og 12. gr. laganna.

Málsrök Stykkishólmsbæjar: Sveitarfélagið sendi úrskurðarnefndinni gögn málsins en lét málið að öðru leyti ekki til sín taka.

Niðurstaða: Í máli þessu er deilt um gildi ákvörðunar bæjarstjórnar Stykkishólmsbæjar frá 19. maí 2011 um að samþykkja deiliskipulag fyrir hesthúsasvæðið Fákaborg.

Samkvæmt 3. mgr. 3. gr. og 1. mgr. 38. gr. skipulagslaga nr. 123/2010 fer sveitarfélagið með skipulagsvald og ber því ábyrgð á og annast gerð deiliskipulags. Í því felst tæki sveitarstjórnar til þess að hafa bein áhrif á þróun byggðar og umhverfis með bindandi hætti. Bæjarstjórn Stykkishólmsbæjar tók hina kærðu ákvörðun á fundi sínum 19. maí 2011 og samkvæmt fundargerð þess fundar skar bæjarstjórn úr um hæfi tiltekinna nefndar- og ráðsmanna skipulags- og byggingarnefndar og bæjarráðs við fyrri afgreiðslu málsins auk hæfis tiltekins bæjarstjórnarmanns er sat fundinn. Var sá talinn hæfur en vék engu að síður af fundi og tók varamaður hans sæti við umfjöllun og afgreiðslu hins umdeilda deiliskipulags. Þá verður af fyrirliggjandi gögnum ráðið að bæjarráðsmaður sá er kom að undirbúningi málsins fyrir hönd hesteigendafélagsins vék iðulega af fundum við meðferð þess á fyrri stigum. Verður því ekki séð að um hafi verið að ræða vanhæfi við töku ákvörðunar samkvæmt vanhæfisreglum sveitarstjórnarlaga nr. 138/2011 hafi verið að ræða.

Samkvæmt 40. gr. skipulagslaga, sbr. einnig d-lið 1. gr. laganna, skal sveitarstjórn við gerð deiliskipulags kynna tillögur þar um og leita eftir sjónarmiðum og tillögum íbúa og annarra hagsmunaaðila. Skal sveitarstjórn þannig tryggja eftir föngum að samráð sé haft við almenning við skipulagsgerðina. Hin umþrætta deiliskipulagstillaga var auglýst til kynningar og gafst almenningi kostur á að koma á framfæri athugasemdum. Athugasemdum kærenda og annarra voru gerð skil í samantekt skipulags- og byggingarfulltrúa og lá sú samantekt fyrir við málsmeðferð sveitarfélagsins. Í framangreindri samantekt var afstaða tekin til athugasemda með almennri umsögn auk þess sem lagðar voru fram breytingar á tillögunni. Þá má sjá af gögnum málsins að þeim aðilum sem gerðu athugasemdir við tillöguna var sérstaklega tilkynnt um niðurstöðu sveitarfélagsins og þeim jafnhliða send nefnd samantekt. Tillagan var send Skipulagsstofnun til lögboðinnar afgreiðslu og var auglýsing um gildistöku deiliskipulagsins birt í B-deild Stjórnartíðinda. Með vísan til alls framangreinds var málsmeðferð hinnar kærðu ákvörðunar að formi til í samræmi við lög.

Samkvæmt Aðalskipulagi Stykkishólms 2002-2022 er umrætt landssvæði skilgreint sem opið svæði til sérstakra nota, en afmarkaður hluti þess, sem merktur er með bókstafnum H, er skilgreindur nánar sem hesthúsabyggð. Í greinagerð með aðalskipulaginu kemur m.a. fram að stefnt sé að því að skapa sem hagstæðust skilyrði fyrir hestamenn og að hesthúsin verði áfram upp af Fúluvík. Nær hið deiliskipulagða svæði aðeins út fyrir hið merkta hesthúsasvæði og inn á það svæði sem skilgreint er sem opið svæði til sérstakra nota. Í gr. 4.12.1 þágildandi skipulagsreglugerðar nr. 400/1998 voru opin svæði til sérstakra nota skilgreind sem svæði með útivistargildi þar sem gert væri ráð fyrir mannvirkjagerð í tengslum við þá starfsemi sem þar væri stunduð, s.s. hesthúsum og reiðvöllum. Eðlislíkt ákvæði er nú að finna í g-lið gr. 4.3.1. í gildandi skipulagsreglugerð nr. 90/2013 þar sem gert er ráð fyrir að þar sem aðalskipulag ákveði landnotkun sem opin svæði, útivist og íþróttir sé stefna mörkuð um útivistarsvæði og aðstöðu til íþróttaiðkana og að gerð sé grein fyrir helstu atriðum sem varði aðstöðu og mannvirkjagerð í tengslum við notkun svæðanna og öðrum skipulagsforsendum sem þörf sé á fyrir gerð deiliskipulags. Er hið deiliskipulagða svæði því í samræmi við landnotkun gildandi aðalskipulags, svo sem kveðið er á um í 7. mgr. 12. gr. skipulagslaga. Þá mátti kærendum vera ljóst með hliðsjón af gildandi aðalskipulagi hvernig afstöðu hesthúsabyggðarinnar og íbúðarbyggðar væri háttað.

Kærendur telja fyrirhugaða hesthúsabyggð fara í bága við ákvæði 4. mgr. 24. gr. reglugerðar um hollustuhætti nr. 941/2002. Í 1. ml. nefnds ákvæðis segir að óheimilt sé að hafa loðdýrabú, alifuglabú og svínabú nær mannabústöðum en sem nemi 500 m. Þá er í 2. ml. kveðið á um að hæfileg fjarlægð skuli vera milli mannabústaða og starfsemi sem valdið geti samsvarandi óþægindum eins og sú sem talin er upp í 1. ml. greinarinnar, s.s. annað búfjárhald og mengandi atvinnustarfsemi. Tilvitnuð reglugerð á hún sér stoð í lögum nr. 7/1998 um hollustuhætti og mengunarvarnir. Markmið þeirra laga er að búa landsmönnum heilnæm lífsskilyrði og vernda þau gildi sem felast í heilnæmu og ómenguðu umhverfi, sbr. 1. gr. laganna. Taka þau til hvers konar starfsemi og framkvæmda sem hafa áhrif á áðurnefnt, sbr. 2. gr. laganna. Samkvæmt 1. gr. reglugerðarinnar er markmið hennar að stuðla að framkvæmd hollustuverndar og eru þar settar fram lágmarkskröfur til nánar tilgreindra þátta. Eins og áður er rakið eru öll tvímæli tekin af um að ákveðin starfsemi skuli ekki heimil í tiltekinni fjarlægð frá íbúðarbyggð, sbr. 1. ml. 4. mgr. 24. gr. reglugerðarinnar. Verður að skýra 2. ml. sömu greinar með hliðsjón af markmiðum reglugerðarinnar og þeirra laga sem veita henni lagastoð. Verður ekki séð að umdeild stækkun þeirrar hesthúsabyggðar sem fyrir er á svæðinu sé þess eðlis að brotið sé gegn markmiðum laganna enda verður hestahald til útivistar ekki lagt að jöfnu við eldi loðdýra, alifugla og svína með tilliti til hollustuhátta og hættu á mengun.

Að öllu framangreindu virtu er hið kærða deiliskipulag ekki haldið neinum þeim annmörkum að ógildingu varði, hvorki í heild né að hluta, og er því ekki fallist á ógildingarkröfur kærenda.

Uppkvaðning úrskurðar í máli þessu hefur dregist verulega sökum mikils fjölda mála sem skotið hefur verið til úrskurðarnefndarinnar.

Úrskurðarorð:

Hafnað er kröfu kærenda um ógildingu á ákvörðun bæjarstjórnar Stykkishólmsbæjar frá 19. maí 2011 um að samþykkja deiliskipulag fyrir hesthúsasvæðið Fákaborg.

____________________________________
Nanna Magnadóttir

______________________________              _____________________________
Ásgeir Magnússon                                             Þorsteinn Þorsteinsson

des 22
Love0

2/2015 Stafafellsfjöll

Með
Árið 2015, miðvikudaginn 21. janúar, tók Nanna Magnadóttur, formaður úrskurðarnefndar umhverfis- og auðlindamála, fyrir mál nr. 2/2015 með heimild í 3. mgr. 3. gr. l. nr. 130/2011.

Í málinu er kveðinn upp, til bráðabirgða, svofelldur

úrskurður:
Með bréfi til úrskurðarnefndar umhverfis- og auðlindamála, dags. 8. janúar 2015, sem barst nefndinni sama dag, kærir Eiríkur S. Svavarsson hrl., f.h. tilgreindra umbjóðenda sinna sem eru eigendur sumarhúsa í Stafafellsfjöllum í Lóni, Hornafirði, þá ákvörðun bæjarstjórnar Hornafjarðar að samþykkja nýtt deiliskipulag í frístundabyggð í Stafafellsfjöllum í Lóni, Hornafirði. Er þess krafist að hin kærða ákvörðun verði felld úr gildi en að auki er farið fram á að fyrirhugaðar framkvæmdir á svæðinu verði stöðvaðar. Verður nú tekin afstaða til kröfu kærenda um stöðvun framkvæmda.

Málsatvik og rök: Hinn 11. september 2013 samþykkti umhverfis- og skipulagsnefnd Hornafjarðar að fela starfsmanni sveitarfélagsins að auglýsa tillögu að deiliskipulagi fyrir Stafafellsfjöll. Á fundi sömu nefndar 16. október s.á., var samþykkt að fjalla um deiliskipulagstillöguna sem nýtt deiliskipulag. Var tillaga að nýju deiliskipulagi kynnt á fundi nefndarinnar 4. desember s.á. og samþykkt að vísa tillögunni til bæjarstjórnar. Var fundur til kynningar deiliskipulagstillöguna auglýstur í fjölmiðlum sama dag og 5. s.m., en þann dag var fundurinn haldinn. Hinn 12. s.m. samþykkti bæjarstjórn Hornafjarðar tillöguna sem og að hún færi í lögformlegt ferli. Bárust athugasemdir við tillöguna sem tekin var afstaða til á fundi bæjarstjórnar hinn 15. maí 2014. Á sama fundi samþykkti bæjarstjórnin nýtt deiliskipulag fyrir frístundabyggð í Stafafellsfjöllum og var það sent Skipulagsstofnun til lögboðinnar afgreiðslu. Stofnunin tók deiliskipulagið til nánari skoðunar með vísan til ákvæðis 1. mgr. 42. gr. skipulagslaga nr. 123/2010 og með bréfi, dags. 25. júní s.á., tilkynnti stofnunin sveitarfélaginu að hún gerði ekki athugasemdir við birtingu auglýsingar um gildistöku deiliskipulagsins þegar brugðist hefði við þeim atriðum sem nánar voru tilgreind í bréfinu og þegar umsögn Minjastofnunar lægi fyrir. Barst umsögn frá Minjastofnun Íslands til sveitarfélagsins með bréfi dags. 23. október s.á. Var auglýsing um gildistöku deiliskipulagsins birt í B-deild Stjórnartíðinda 10. desember 2014.

Kærendur telja að öllum skilyrðum til að úrskurða um stöðvun framkvæmda sé fullnægt. Bendi allt til þess að landeigendur hafi þegar selt byggingarrétt á einhverjum lóðum samkvæmt hinu umþrætta deiliskipulagi. Með auglýsingu deiliskipulags í B-deild Stjórnartíðinda sé hægt að hefja framkvæmdir. Yfirvofandi framkvæmdir verði að einhverju leyti óafturkræfar og munu valda tjóni á fallegu og sérstöku útivistarsvæði. Að auki sé bent á að röskun væntanlegra lóðarhafa á stöðvun framkvæmda til bráðabirgða sé óveruleg þar sem lóðirnar séu ætlaðar fyrir frístundahús en ekki íbúðarhús. Sú staðreynd að endanlegur úrskurður í málinu muni sennilega ekki liggja fyrir innan hins lögmælta frest skv. 6. mgr. 4. gr. laga nr. 130/2011 mæli einnig með því að yfirvofandi framkvæmdir verði stöðvaðar enda sé eðlilegt að tryggja réttmæta hagsmuni og koma í veg fyrir óþörf óendurkræf spjöll á náttúru og eignum.

Af hálfu sveitarfélagsins er vísað til þess að samkvæmt upplýsingum frá landeigendum í Stafafellsfjöllum hafi engar nýjar lóðir verið seldar eða þeim úthlutað. Engin gögn eða skýringar fylgi kröfu kærenda um stöðvun framkvæmda til bráðabirgða og sé hún ómálefnaleg og ósanngjörn.

Niðurstaða: Í 1. mgr. 5. gr. laga nr. 130/2011 um úrskurðarnefnd umhverfis- og auðlindamála er tekið fram að kæra til úrskurðarnefndarinnar fresti ekki réttaráhrifum kærðrar ákvörðunar en jafnframt er kæranda þar heimilað að krefjast stöðvunar framkvæmda til bráðabirgða séu þær hafnar eða yfirvofandi. Þá getur úrskurðarnefndin að sama skapi frestað réttaráhrifum ákvörðunar sem felur ekki í sér heimild til framkvæmda, komi fram krafa um það af hálfu kæranda, sbr. 3. mgr. nefndrar 5. gr. Með sama hætti er kveðið á um það í 26. gr. stjórnsýslulaga nr. 37/1993 að kæra til æðra stjórnvalds fresti ekki réttaráhrifum ákvörðunar en þó sé heimilt að fresta réttaráhrifum hinnar kærðu ákvörðunar til bráðabirgða meðan málið er til meðferðar hjá kærustjórnvaldi þar sem ástæður mæli með því. Tilvitnuð lagaákvæði bera með sér að meginreglan er sú að kæra til æðra stjórnvalds frestar ekki réttaráhrifum kærðrar ákvörðunar og eru heimildarákvæði fyrir frestun framkvæmda eða réttaráhrifa kærðrar ákvörðunar undantekning frá nefndri meginreglu sem skýra ber þröngt. Verða því að vera ríkar ástæður eða veigamikil rök fyrir ákvörðun um frestun réttaráhrifa og stöðvun framkvæmda

Mál þetta snýst um gildi deiliskipulagsákvörðunar sem hefur að geyma heimild til nýtingar tiltekins svæðis. Gildistaka deiliskipulags felur ekki í sér heimildir til að hefja framkvæmdir heldur þarf til að koma sérstök stjórnvaldsákvörðun, sem kæranleg er til úrskurðarnefndarinnar, og útgáfa byggingar- eða framkvæmdaleyfi í skjóli slíkrar ákvörðunar, sbr. 11. og 13. gr. mannvirkjalaga nr. 160/2010 og 13. 14. og 15. gr. skipulagslaga nr. 123/2010. Í kærumáli vegna greindra stjórnvaldsákvarðana er unnt að gera kröfu um stöðvun framkvæmda til bráðabirgða skv. 5. gr.  laga nr. 130/2011. Af þessu leiðir að jafnaði er ekki tilefni til að beita heimild til stöðvunar framkvæmda eða frestunar réttaráhrifa í kærumálum er varða gildi deiliskipulagsákvarðana.

Þegar litið er til fyrrgreindra lagaákvæða og eðlis deiliskipulagsákvarðana verður ekki séð að knýjandi nauðsyn sé á, með tilliti til hagsmuna kærenda, að fallast á kröfu þeirra um stöðvun framkvæmda sem heimilaðar eru með hinni kærðu deiliskipulagsbreytingu.

Úrskurðarorð:


Hafnað er kröfu kærenda um stöðvun framkvæmda til bráðabirgða.

______________________________
Nanna Magnadóttir
des 22
Love0

32/2014 Starmýri

Með
Árið 2014, þriðjudaginn 30. desember, tók Nanna Magnadóttir, formaður úrskurðarnefndar umhverfis- og auðlindamála,  með heimild í 3. mgr. 3. gr. l. nr. 130/2010 fyrir:

Mál nr. 32/2014, kæra á ákvörðun byggingarfulltrúans í Reykjavík frá 25. mars 2014 um að synja um breytingu á útliti og innra fyrirkomulagi og breyta atvinnuhúsnæði, sem skráð er fjórar eignir, í tvær vinnustofur með íbúðaraðstöðu á fyrstu hæð hússins Starmýri 2C.
 
Í málinu er nú kveðinn upp svofelldur

úrskurður:

Með bréfi til úrskurðarnefndar umhverfis- og auðlindamála, dags. 16. apríl 2014, er barst nefndinni sama dag, kærir R, f.h. TMI ehf., þá ákvörðun byggingarfulltrúans í Reykjavík frá 25. mars 2014, um að synja umsókn um breytingu á útliti og innra fyrirkomulagi og breyta atvinnuhúsnæði, sem skráð er fjórar eignir, í tvær vinnustofur með íbúðaraðstöðu á fyrstu hæð hússins Starmýri 2C.

Verður að skilja málskot kæranda svo að þess sé krafist að synjum byggingarfulltrúans í Reykjavík verði felld úr gildi.

Gögn málsins bárust frá Reykjavíkurborg 16. maí 2014.

Málsatvik og rök: Hinn 25. febrúar 2014 var á afgreiðslufundi byggingarfulltrúans í Reykjavík, tekin fyrir umsókn TMI ehf., dags. 18. s.m., um leyfi til þess að breyta útliti og innra fyrirkomulagi og jafnframt breyta atvinnuhúsnæði, sem skráð er fjórar eignir, í tvær vinnustofur með íbúðaraðstöðu á fyrstu hæð hússins við Starmýri 2C. Var samþykkt að vísa málinu til umsagnar skipulagsfulltrúa. Var umsögn skipulagsfulltrúa frá 17. mars s.á. neikvæð með vísan til þess að samkvæmt gildandi deiliskipulagi skyldi vera þjónustustarfsemi á 1. hæð húsnæðisins. Var tekið neikvætt í að breyta deiliskipulagi í þá veru að íbúðir yrðu heimilaðar í þeim rýmum sem skilgreind væru sem þjónustusvæði í gildandi deiliskipulagi auk þess sem það væri ekki í samræmi við gildandi aðalskipulag Reykjavíkur. Á afgreiðslufundi byggingarfulltrúans í Reykjavík 25. s.m. var umsókninni synjað með vísan til umsagnar skipulagsfulltrúa.

Kærandi skírskotar til þess byggingarfulltrúi hafi árið 2006 heimilað svipaða breytingu á húsnæði við hlið Starmýri 2C og sé það einnig skilgreint sem atvinnuhúsnæði. Að teknu tilliti til sanngirnissjónarmiða beri því að fella synjun byggingarfulltrúa úr gildi, enda ekki sanngjarnt að einn skuli fá en ekki hinn. Sé bent á að hugmyndir borgaryfirvalda um nærþjónustu, s.s. kaupmanninn á horninu, séu ekki raunhæfar á þessu svæði þar sem það sé við hlið stærri verslanakjarna, s.s. Kringlunnar.

Af hálfu sveitarfélagsins er vísað til þess gildandi deiliskipulag geri ekki ráð fyrir notkun í samræmi við óskir kæranda. Að auki sé kjarninn Starmýri 2 skilgreindur sem nærþjónustusvæði í Aðalskipulagi Reykjavíkur 2010-2030 og sé kjarni fyrir verslun og þjónustu sem sinni daglegum þörfum íbúa. Sé erindi kæranda ekki í samræmi við landnotkun samkvæmt aðalskipulagi. Séu því ekki rök til þess að fallast á ósk kæranda um deiliskipulagsbreytingu á umræddu svæði. 

————–

Með bréfi, dags. 6. nóvember 2014, óskaði úrskurðarnefndin eftir skýringum frá kæranda um það hvort og þá hvaða lögvarða hagsmuni hann hefði  tengda hinni kærðu ákvörðun þar sem hann væri ekki lengur skráður eigandi að Starmýri 2C, sbr. upplýsingar úr opinberum gögnum. Var kæranda veittur frestur til 4. desember s.á. en engar athugasemdir eða frekari gögn hafa borist frá kæranda innan hans.

Niðurstaða: Samkvæmt 3. mgr. 4. gr. laga nr. 130/2011 geta þeir einir kært stjórnvaldsákvarðanir til úrskurðarnefndarinnar sem eiga lögvarða hagsmuni tengda þeirri ákvörðun sem kæra á, nema í tilteknum undantekningartilvikum sem þar eru greind. Verður að skýra þetta ákvæði í samræmi við almennar reglur stjórnsýsluréttarins um aðild í kærumálum þar sem áskilið er að kærandi eigi beina einstaklingsbundna hagsmuni tengda þeirri ákvörðun sem kærð er.

Í máli þessu er deilt um synjun byggingarfulltrúans í Reykjavík um breytingu á útliti, fyrirkomulagi og notkun á húsnæði við Starmýri 2C, Reykjavík. Samkvæmt upplýsingum úr fasteignaskrá Þjóðskrár Íslands seldi kærandi greinda fasteign 11. september 2014 og er því ekki lengur eigandi að þeirri fasteign sem hin kærða ákvörðun tekur til. Hefur kærandi ekki komið frekari skýringum til úrskurðarnefndarinnar hvort og þá með hvaða hætti hann hafi enn hagsmuni af úrlausn málsins. Með vísan til þessa, og með hliðsjón af framangreindu lagaákvæði, verður ekki séð að kærandi eigi lögvarða hagsmuni því tengda að fá úrlausn um kæruefnið og ber því að vísa máli þessu frá úrskurðarnefndinni.

Úrskurðarorð:

Kærumáli þessu er vísað frá úrskurðarnefndinni

______________________________
Nanna Magnadóttir

 

des 22
Love0

48/2011 Fífuhvammur

Með
Árið 2015, fimmtudaginn 15. janúar, kom úrskurðarnefnd umhverfis- og auðlindamála saman til fundar í húsnæði nefndarinnar að Skuggasundi 3 í Reykjavík. Mætt voru Nanna Magnadóttir forstöðumaður, Ásgeir Magnússon héraðsdómari og Þorsteinn Þorsteinsson byggingarverkfræðingur.

Fyrir var tekið mál nr. 48/2011, kæra á afgreiðslu byggingarfulltrúa Kópavogs frá 21. júní 2011 um að hafna umsókn um leyfi til að reisa viðbyggingu ofan á bílskúr á lóðinni nr. 25 við götuna Fífuhvamm í Kópavogi.

Í málinu er nú kveðinn upp svofelldur

úrskurður:

Með bréfi til úrskurðarnefndar skipulags- og byggingarmála, dags. 30. júní 2011, sem barst nefndinni 1. júlí s.á., kærir Sævar Geirsson, f.h. G, Fífuhvammi 25, Kópavogi, þá ákvörðun skipulagsnefndar Kópavogs frá 17. maí 2011 að synja umsókn kæranda um leyfi til að reisa viðbyggingu ofan á bílskúr á lóðinni nr. 25 við Fífuhvamm. Gerir kærandi þá kröfu að hin kærða ákvörðun verði felld úr gildi. Skilja verður málskot kæranda svo að kærð sé afgreiðsla byggingarfulltrúa á téðri umsókn enda er á hans forræði lögum samkvæmt að afgreiða umsóknir um byggingarleyfi.

Tekur úrskurðarnefnd umhverfis- og auðlindamála málið nú til endanlegs úrskurðar á grundvelli ákvæðis til bráðabirgða II í lögum nr. 130/2011 um úrskurðarnefnd umhverfis- og auðlindamála, sbr. breytingalög nr. 139/2014.

Gögn málsins bárust frá Kópavogi 14. nóvember 2011.

Málavextir: Á lóðinni nr. 25 við Fífuhvamm er tveggja hæða hús og er hvor hæð 80 m² samkvæmt upplýsingum úr fasteignaskrá Þjóðskrár Íslands. Austan hússins og sambyggður því að hluta er 56,8 m² bílskúr, sem reistur var töluvert síðar en húsið, og tilheyrir hann íbúð kæranda. Umrædd lóð við Fífuhvamm er á svæði sem ekki hefur verið deiliskipulagt.

Árið 2010 var tekin fyrir hjá sveitarfélaginu umsókn lóðarhafa um leyfi til að reisa viðbyggingu ofan á nefndan bílskúr. Að lokinni grenndarkynningu var erindið tekið fyrir hinn 18. janúar 2011, ásamt umsögn, dagsettri sama dag, um fram komnar athugasemdir. Var í umsögn talið að erindið samræmdist ekki götumynd og leiddi til íþyngjandi skuggamyndunar á lóð Fífuhvamms 27 og Víðihvamms 20. Samþykkti skipulagsnefnd umsögnina og vísaði erindinu til afgreiðslu byggingarfulltrúa, sem synjaði umsókn kæranda.

Kærandi lagði í kjölfar þessa fram breyttar teikningar og vísaði byggingarfulltrúi erindinu til skipulagsnefndar til ákvörðunar um grenndarkynningu. Ákvað skipulagsnefnd á fundi hinn 15. mars 2011 að grenndarkynna erindið fyrir lóðarhöfum Fífuhvamms 23 og 27 og Víðihvamms 16, 18 og 20. Í kynningarbréfi vegna grenndarkynningar kom fram að þær breytingar hefðu verið gerðar frá fyrri umsókn að viðbyggingin væri nú með slétt þak í stað einhalla þaks eins og fyrri umsókn hafði gert ráð fyrir. Væri heildarhæð byggingarinnar 1,74 m lægri en áður hafði verið ráðgert, en heildarvegghæð viðbyggingar væri 3 m frá þaki bílgeymslu. Á kynningartíma bárust athugasemdir frá lóðarhafa að Fífuhvammi 27 er gerði m.a. athugasemd við skuggavarp. Á fundi skipulagsnefndar hinn 17. maí 2011 var erindið tekið fyrir á ný. Jafnframt var greint frá fundi sem haldinn var með lóðarhöfum Fífuhvamms 27 og lagðar fram ljósmyndir er teknar voru af vettvangi. Hafnaði skipulagsnefnd erindinu með vísan til fram kominna athugasemda og niðurstöðu skipulagsnefndar frá 18. janúar 2011 og vísaði málinu til byggingarfulltrúa. Staðfesti bæjarráð afgreiðslu skipulagsnefndar 9. júní s.á. og bæjarstjórn 14. s.m. Synjaði byggingarfulltrúi umsókn kæranda hinn 21. júní 2011 með vísan til afgreiðslu skipulagsnefndar.

Málsrök kæranda: Kærandi vísar til athugasemda lóðarhafa Fífuhvamms 27 sem bárust við grenndarkynningu. Þar hafi verið talið að skuggamyndun á lóð Fífuhvamms 27 yrði óviðunandi, byggingin félli ekki að götumynd og myndi væntanlega rýra verðgildi fasteignarinnar. Þá hafi verið bent á að bílskúr á lóðinni virtist nýttur sem íbúðarhúsnæði, en að ekki hafi verið veitt samþykki fyrir íbúðarbyggingu á tveimur hæðum í lóðarmörkum. Telji kærandi að nefndar athugasemdir hafi ekki verið studdar haldbærum rökum og því beri að virða þær að vettugi. Bent sé á að mun meira skuggavarp stafi frá Fífuhvammi 27 en verði frá hinni umdeildu viðbyggingu. Þá hafi kærandi leitað til nokkurra arkitekta og hafi það verið samdóma álit þeirra að viðbyggingin myndi bæta ásýnd götunnar. Einnig hafi það verið samdóma álit nokkurra fasteignasala að fullyrðingar um verðrýrnun fasteignarinnar að Fífuhvammi 27 ættu ekki við rök að styðjast. Önnur rök sem sett hafi verið fram séu ómálefnaleg og hafi ekki þýðingu. Niðurstaða skipulagsnefndar frá 18. janúar 2011 sé vegna annars máls og varði annað hús. Eigi þau rök sem þar séu sett fram ekki við í máli þessu. Þá telji kærandi að gróflega hafi verið brotið gegn ákvæðum 11. gr. stjórnsýslulaga nr. 37/1993 um jafnræði þar sem fordæmi séu fyrir svipuðum viðbyggingum á svæðinu og um hafi verið sótt.

Málsrök Kópavogsbæjar: Kópavogsbær telur hina kærðu ákvörðun formlega og efnislega rétta og gerir þá kröfu að hún verði staðfest. Kærandi hafi sótt um að reisa tveggja hæða viðbyggingu austan megin við hús sitt árið 2006 en því hafi verið hafnað. Hafi þá verið lögð fram umsókn um byggingu bílskúrs og geymslu á einni hæð og hafi sú umsókn á endanum verið samþykkt, þrátt fyrir mótmæli nágranna. Þegar mat sé lagt á athugasemdir verði að líta til forsögu málsins. Lóðarhafi Fífuhvamms 27 hafi gert ítarlegar athugasemdir við fyrri grenndarkynningu og einnig hafi eigandi Víðihvamms 20 komið á framfæri athugasemdum. Ljóst sé að andstaða sé við framkvæmdina á meðal nágranna, en ekki sé hægt að ætlast til þess að þeir sendi inn ítarlegar greinargerðir í tilfelli sem þessu þegar um sé að ræða margendurteknar umsóknir um sömu bygginguna.

Telja verði að athugasemdir eiganda Fífuhvamms 27 séu málefnalegar og veigamiklar. Það sé til mikils ama og óþæginda að reist sé tveggja hæða bygging nánast á lóðamörkum. Slík bygging varpi skugga á aðliggjandi lóð og skerði útsýni auk þess, sem lítil prýði sé af því fyrir nágranna að hafa tveggja hæða húsvegg svo nálægt húsi sínu.

Þótt hugsanlega stafi meira skuggavarp af Fífuhvammi 27 en af Fífuhvammi 25 þá réttlæti það ekki að aukið sé við skuggavarp á lóðina nr. 27. Það sé engin regla að jafnvægi eigi að vera í skuggavarpi. Hins vegar sé það almenn regla að heimila ekki byggingarframkvæmdir sem skerði rétt nágranna nema eitthvað sérstakt komi til. Þá sé bent á að álit ónafngreindra aðila sem vitnað sé til án nokkurra gagna geti ekki haft vægi í málinu.

Tveggja hæða bygging við lóðamörk sé augljóslega á skjön við götumynd. Til séu bílskúrar í hverfinu sem liggi nálægt lóðamörkum en þeir séu ekki tveggja hæða. Þá sé ekki rökstutt hvernig skipulagsnefnd hafi brotið jafnræðisreglu með synjun sinni, en engar tveggja hæða byggingar hafi verði samþykktar svo nærri lóðamörkum.

Þrátt fyrir að þakformi byggingarinnar hafi verið breytt í síðustu umsókn kæranda sé hún þó hliðstæð fyrri tillögunni að öðru leyti. Því eigi sömu rök og sjónarmið að langmestu leyti við og fram hafi komið í umsögn skipulagsnefndar og því eðlilegt að hún hafi verið höfð til hliðsjónar eftir því sem við hafi átt. Bæjaryfirvöld hafi tvívegis hafnað tveggja hæða byggingu við lóðamörk kæranda og nágranna hans. Að baki þeim ákvörðunum hafi legið málefnalegar ástæður sem lýst sé í nefndri umsögn. Kærandi hafi því ekki getað haft réttmætar væntingar um að fá umsókn sína samþykkta. Þá sé loks tekið fram að með þeirri byggingu sem sótt sé um fari nýtingarhlutfall lóðarinnar í 0,36 en meðalnýtingarhlutfall lóða í hverfinu sé 0,29.

Andmæli kæranda við málsrökum Kópavogsbæjar: Kærandi telur málsrök Kópavogsbæjar fela í sér rangfærslur, útúrsnúninga og órökstuddar fullyrðingar. Teikning af bílskúr við Fífuhvamm 25 hafi verið samþykkt án nokkurra mótmæla. Gengið hafi verið langt í því að koma til móts við óraunhæfar kröfur eigenda Fífuhvamms 27 um að draga úr byggingarmagni og miklu meira en eðlilegt geti talist með tilliti til jafnræðissjónarmiða. Áréttað sé að það samræmist ekki góðum og vönduðum stjórnsýsluháttum að afgreiða mál á grundvelli algerlega óskyldra mála, en fyrrgreindar viðbyggingar séu með gjörólíku þakformi. Séu athugasemdir lóðarhafa Fífuhvamms 27, sem bæjaryfirvöld skírskoti til, órökstuddar. Þá sé bent á að þrjú hús í götunni séu á tveimur hæðum og á lóðamörkum. Þrír bílskúrar séu ígildi tveggja hæða húsa á lóðamörkum vegna hæðarsetningar, auk þess sem nokkur hús í götunni séu þrjár hæðir.

———

Færð hafa verið fram ítarlegri sjónarmið í málinu sem ekki verða rakin nánar en úrskurðarnefndin hefur haft til hliðsjónar við úrlausn málsins.

Niðurstaða: Hin kærða synjun byggingarfulltrúa Kópavogs um leyfi til að reisa viðbyggingu ofan á bílskúr að Fífuhvammi 25 var rökstudd með vísan til afgreiðslu skipulagsnefndar hinn 17. maí 2011, þar sem erindi kæranda var hafnað. Sú afgreiðsla var byggð á athugasemdum er bárust við grenndarkynningu erindisins, sem og á umsögn skipulagsnefndar, dags. 18. janúar s.á., er gerð var í tilefni af fyrri umsókn kæranda um leyfi til viðbyggingar ofan á téðan bílskúr. Var tiltekið í umsögninni að framlögð tillaga samræmdist ekki götumynd og hefði í för með sér íþyngjandi skuggamyndun á lóðirnar að Víðihvammi 20 og Fífuhvammi 27. Í gögnum málsins kemur fram að kærandi óskaði með bréfi, dags. 10. febrúar 2011, eftir því að skipulagsnefnd endurskoðaði samþykkt sína frá 18. janúar 2011. Bar kærandi meðal annars fyrir sig að gerðar hefðu verið breytingar á þakformi viðbyggingarinnar og kom jafnframt að athugasemdum um skuggavarp og götumynd. Var beiðni kæranda um endurskoðun hafnað en ný umsókn hans um viðbyggingu grenndarkynnt. Gerði sú umsókn ráð fyrir sléttu þaki á hinni umdeildu viðbyggingu í stað einhalla þaks. Við þá breytingu lækkaði heildarhæð viðbyggingar.

Umrædd viðbygging yrði ofan á bílskúr sem er að nokkru samsíða húsi kæranda. Er bílskúrinn í um 40 cm fjarlægð frá lóðarmörkum Fífuhvamms 27 og yrði viðbyggingin jafnstór bílskúrnum að flatarmáli, eða 56,8 m². Hækkar nýtingarhlutfall lóðarinnar við þetta úr 0,28 í 0,35. Meðalnýtingarhlutfall 18 lóða við Fífuhvamm og Víðihvamm er 0,29 samkvæmt fyrrgreindri umsögn skipulagsnefndar en finna má hærra nýtingarhlutfall lóða á svæðinu, svo sem að Fífuhvammi 23, sem hefur nýtingarhlutfallið 0,51. Ljóst er að grenndaráhrif verða vegna viðbyggingarinnar. Í rökstuðningi fyrir hinni kærðu ákvörðun var vísað til umsagnar skipulagsnefndar frá 18. janúar 2011, sem átti við um aðra útfærslu umsóttrar viðbyggingar. Athugasemdir er bárust við grenndarkynningu, og þær athugasemdir kæranda sem fram komu er beiðni hans um endurskoðun á afgreiðslu fyrri umsóknar var til afgreiðslu, gáfu tilefni til að rannsaka málið frekar í samræmi við 10. gr. stjórnsýslulaga nr. 37/1993. Var því ástæða til að kanna breytingar á skuggavarpi og hvort jafnræðis væri gætt hvað varðaði heimildir til nýtingar lóða á svæðinu, sem eins og fyrr segir hefur ekki verið deiliskipulagt. Að framangreindu virtu þykir undirbúningi og rökstuðningi fyrir hinni kærðu ákvörðun svo áfátt að leiða eigi til ógildingar hennar.

Uppkvaðning úrskurðar í máli þessu hefur dregist verulega vegna mikils fjölda mála sem skotið hefur verið til úrskurðarnefndarinnar.

Úrskurðarorð:

Felld er úr gildi ákvörðun byggingarfulltrúa Kópavogs frá 21. júní 2011 um að synja umsókn um leyfi til að reisa viðbyggingu ofan á bílskúr á lóðinni að Fífuhvammi 25 í Kópavogi.

___________________________
Nanna Magnadóttir

_____________________________                  ____________________________
Ásgeir Magnússon                                                Þorsteinn Þorsteinsson

des 22
Love0

81/2014 Þórunnartún

Með
Árið 2014, miðvikudaginn 17. desember, kom úrskurðarnefnd umhverfis- og auðlindamála saman til fundar í húsnæði nefndarinnar að Skuggasundi 3, Reykjavík. Mætt voru Nanna Magnadóttir forstöðumaður, Ásgeir Magnússon héraðsdómari og Þorsteinn Þorsteinsson byggingarverkfræðingur.

Fyrir var tekið mál nr. 81/2014, kæra á ákvörðun borgarráðs Reykjavíkur frá 3. júlí 2014 um að samþykkja breytingu á deiliskipulagi Borgartúnsreits 1.220.0 vegna lóðar nr. 4 við Þórunnartún.

Í málinu er nú kveðinn upp svofelldur

úrskurður:

Með bréfi til úrskurðarnefndar umhverfis- og auðlindamála, dags. 29. júlí 2014, er barst nefndinni sama dag, kærir Anna Þórdís Rafnsdóttir hdl., f.h. tilgreindra umbjóðenda sinna sem eru eigandi, húsfélag og leigjendur að Þórunnartúni 2, Reykjavík, þá ákvörðun borgarráðs Reykjavíkur frá 3. júlí 2014 að samþykkja breytingu á deiliskipulagi reits 1.220.0 vegna lóðarinnar nr. 4 við Þórunnartún, er fól í sér aukningu á byggingarmagni og breytingu á byggingarreit. Með bréfum til nefndarinnar sama dag kærir sami lögmaður sömu ákvörðun borgarráðs, annars vegar f.h. Höfðatorgs ehf. og hins vegar f.h. Höfðahótels ehf.

Með bréfi til úrskurðarnefndarinnar, dags. 20. október 2014, er barst nefndinni sama dag, kærir Hildur Leifsdóttir hdl., f.h. Höfðahótels ehf., þá ákvörðun byggingarfulltrúans í Reykjavík frá 30. september 2014 að veita byggingarleyfi fyrir viðbyggingu á baklóð lóðarinnar nr. 4 við Þórunnartún, til að byggja þar ofan á inndregna 5. hæð og til að innrétta gististað með 93 herbergjum í flokki V, teg. a. Með tveimur bréfum til nefndarinnar, dags. 22. október 2014, kærir sami lögmaður annars vegar f.h. tilgreindra umbjóðenda sinna, sem eru eigandi, húsfélag og leigjendur að Þórunnartúni 2, og hins vegar f.h. Höfðatorgs ehf., sömu ákvörðun byggingarfulltrúans í Reykjavík.

Gera allir kærendur þá kröfu að ákvörðun borgarráðs um að samþykkja breytingu á deiliskipulagi reits 1.220.0 vegna Þórunnartúns 4 og ákvörðun byggingarfulltrúans um veitingu byggingarleyfis á sömu lóð verði felldar úr gildi. Að auki eru gerðar kröfur um stöðvun framkvæmda til bráðabirgða. Var hafnað kröfu kærenda frá 29. júlí 2014 um að yfirvofandi framkvæmdir yrði stöðvaðar með úrskurði uppkveðnum 18. september s.á. Gera kærendur nú þá kröfu að nýhafnar framkvæmdir við Þórunnartún 4 verði stöðvaðar til bráðabirgða.

Með úrskurðinum frá 18. september 2014 voru mál nr. 82/2014 og 83/2014 sameinuð máli þessu. Síðari kærumálin, sem eru nr. 113/2014, 114/2014 og 115/2014, verða nú einnig sameinuð máli þessu enda þykja hagsmunir aðila, sem allir eru þeir sömu, ekki standa því í vegi. Þykir málið nægilega upplýst til að það verði tekið til endanlegs úrskurðar í heild sinni. Er því ekki tilefni til að taka afstöðu til síðari stöðvunarkröfu kærenda, er varðar nýhafnar framkvæmdir við Þórunnartún 4.

Gögn málsins bárust frá Reykjavíkurborg 11. og 22. september, 5. og 19. nóvember og 2. desember 2014.

Málavextir: Hinn 5. mars 2014 var tekin fyrir á fundi umhverfis- og skipulagsráðs Reykjavíkurborgar umsókn um breytingu á deiliskipulagi Borgartúnsreits 1.220.0 vegna lóðarinnar nr. 4 við Þórunnartún. Var óskað eftir breytingu á byggingarreit og auknu nýtingarhlutfalli. Þá var þess óskað að skilmálum um bílastæði yrði breytt þannig að gert yrði ráð fyrir einu bílastæði á hverja 130 m2 nýbyggingar í stað eins bílastæðis á hverja 50 m2 nýbyggingar. Loks var þess óskað að leyfð yrði akstursleið á lóðinni við lóðamörk Þórunnartúns 2 og 4 vegna aðkomu takmarkaðrar umferðar inn á bílastæði á lóðinni. Akstursleiðin yrði sameiginleg með kvöð um gönguleið sem fyrir væri. Var skipulagsfulltrúa falið að hafa samband við hagsmunaaðila vegna nefndrar umferðarkvaðar. Hinn 12. s.m. var haldinn fundur á vegum skipulagsfulltrúa þar sem greind deiliskipulagsbreyting var kynnt ásamt þeim forsendum sem lágu að baki beiðni um breytingu á umferðarkvöð. Hinn 26 s.m. var á fundi umhverfis- og skipulagsráðs samþykkt að auglýsa breytingartillöguna samkvæmt lagfærðum uppdrætti. Var hún auglýst 9. apríl 2014, með athugasemdarfresti til 21. maí s.á. Bárust athugasemdir á þeim tíma, m.a. frá kærendum. Í umsögn skipulagsfulltrúa, dags. 3. júní s.á, var innsendum athugasemdum svarað og lagt til að deiliskipulagsbreytingin yrði samþykkt óbreytt. Hinn 25. s.m. var tillagan samþykkt af umhverfis- og skipulagsráði og staðfest af borgarráði 3. júlí s.á. Var deiliskipulagið birt í B-deild Stjórnartíðinda 22. ágúst s.á. Byggingarfulltrúinn í Reykjavík samþykkti hinn 30. september 2014 að veita leyfi til að byggja viðbyggingu og innrétta 93 herbergi í húsi á lóðinni nr. 4 við Þórunnartún, í samræmi við breytingar á deiliskipulagi svæðisins. Hafa kærendur kært framangreindar ákvarðanir til úrskurðarnefndarinnar, eins og fyrr greinir.

Málsrök kæranda: Kærendur skírskota til þess að ákvörðun Reykjavíkurborgar gangi gegn áherslum og markmiðum Aðalskipulags Reykjavíkur 2010-2030, sem og settum lögum og reglum. Feli breytingartillagan í sér að útbúin verði bílastæði ofanjarðar við Þórunnartún og þau verði aðgengileg með samnýtingu á gönguleið sem kvöð sé um og liggi milli Þórunnartúns 2 og 4. Ekki hafi verið lagt neitt rökstutt mat á það í ákvörðun Reykjavíkurborgar hvort umferð muni aukast við lóð Þórunnartúns 2 vegna greindrar samnýtingar, en kærendur telji ljóst að svo muni verða. Að auki fari breytingin þvert gegn 2. mgr. a-liðar í gr. 5.3.2.5. í skipulagsreglugerð nr. 90/2013, sem kveði á um öruggar, greiðar og aðlaðandi leiðir fyrir gangandi og hjólandi. Í aðalskipulagi Reykjavíkur komi fram að stefnt sé að vistvænni samgöngum með því að efla aðra ferðamáta en einkabílinn og draga úr aukningu bílaumferðar. Hafi kærendur áhyggjur af þeim áhrifum sem breytingin mun hafa í för með sér og búast megi við að töluvert ónæði muni hljótast af. Telji kærendur það óumflýjanlegt að aðgengi að Þórunnartúni 2 muni takmarkast með tilkomu nýs hótels.

Hafi Reykjavíkurborg ekki rökstutt hvar lóðarhafi hyggist gera pláss fyrir sorpgáma vegna reksturs hótelsins annars staðar en á fyrirhuguðum bílastæðum. Samkvæmt gr. 5.3.2.16. í skipulagsreglugerð sé skylt að gera grein fyrir afmörkun gámasvæða eða sorpgerða á lóðum utan hefðbundinna atvinnusvæða. Muni umþrættar breytingar leiða til fráhrindandi viðmóts gagnvart Þórunnartúni 2 og umhverfinu þar í kring, en að auki telji kærendur að ákvörðun Reykjavíkurborgar brjóti gegn ákvæði 1. mgr. 22. gr. stjórnsýslulaga nr. 37/1993, sem kveði á um að í rökstuðningi ákvörðunar stjórnvalds skuli greina frá þeim réttarreglum og matssjónarmiðum sem ákvörðun byggist á. Virðist ákvörðun Reykjavíkurborgar byggjast á huglægum atriðum en ekki upplýsingum sem hafi verið aflað á faglegan hátt. Sé af þeim sökum um að ræða brot á rannsóknarreglu 10. gr. stjórnsýslulaga.

Sé einnig bent á að ekki sé um óverulega breytingu á samþykktu deiliskipulagi að ræða, sbr. 2. og 3. mgr. 43. gr. skipulagslaga nr. 123/2010. Telji kærendur að í hinni kærðu ákvörðun felist talsverð frávik frá notkun, útliti og formi viðkomandi svæðis og um verulega skerðingu á grenndarhagsmunum sé því að ræða. Hafi átt að fara með breytinguna eins og um nýtt deiliskipulag væri að ræða, sbr. 1. mgr. 43. gr. skipulagslaga og 2. mgr. gr. 5.8.2. í skipulagsreglugerð. Að auki hafi einn kærenda, Höfðahótel ehf., sótt um svipaðar breytingar á deiliskipulagi Höfðatorgs í september 2013, þar sem sótt hafi verið um 150 stæði á 75.000 m2 svæði eða aðeins eitt stæði á hverja 500 m². Hafi ekki verið fallist á þá umsókn með vísan til áherslna skipulagsyfirvalda í Reykjavík á umhverfis- og mannlífsvernd á svæðinu. Hafi forsendur ekki breyst svo mjög að lögmætt hafi verið að afgreiða hina kærðu breytingartillögu með öðrum hætti. Hafi því verið um að ræða brot á jafnræðisreglu 11. gr. stjórnsýslulaga.

Telji kærendur að af framangreindum ástæðum beri að fella úr gildi hina kærðu deiliskipulagsbreytingu. Af því leiði að hið kærða byggingarleyfi samræmist ekki gildandi deiliskipulagi og beri því einnig að fella það úr gildi.
   
Málsrök sveitarfélagsins: Af hálfu Reykjavíkurborgar er því hafnað að deiliskipulagsbreytingin gangi gegn skilmálum deiliskipulagsins um umhverfisleg gæði. Umferð muni ekki aukast umfram það sem tekið hafi verið fram í deiliskipulagi fyrir breytingu. Sé umsókn Höfðatorgs ehf. um breytingu á deiliskipulagi Höfðatorgs, m.a. vegna fjölgunar bílastæða ofanjarðar um 150, ekki sambærileg við hina kærðu deiliskipulagsbreytingu. Sé í deiliskipulagi Borgartúnsreits gert ráð fyrir bílastæðum á baklóðum allra bygginga, auk bílastæða við götu. Hins vegar segi í umsögn skipulagsfulltrúa um umsókn Höfðatorgs ehf. að í deiliskipulagi Höfðatorgs frá 2007 sé lögð áhersla að allt umhverfi ofanjarðar sé manneskjulegt og hafi af þeim sökum verið settir skilmálar varðandi bílastæði og ráðstöfun lóðar fyrir almenning. Þá sé í skilmálum deiliskipulags Höfðatorgs kveðið á um að bílastæði skuli vera að mestu neðanjarðar og sé á skipulagsuppdrætti sýndur takmarkaður fjöldi bílastæða ofanjarðar. Séu því gildandi deiliskipulagsforsendur ólíkar fyrir Borgartúnsreit 1.220.0 og fyrir reit Höfðatorgs. Að auki sé bent á að fyrirhuguð hótelbygging á lóð Þórunnartúns 4 sé 27% af stærð Höfðahótels og hafi hún ekki verið talin hafa í för með sér aukningu umferðar. Ekki sé fyrirhugað að nota bílastæði undir ruslagáma vegna reksturs hótelsins og af þeim sökum hafi ekki verið sett inn afmörkun fyrir slíka gáma í deiliskipulag fyrir lóðina.

Samkvæmt Aðalskipulagi Reykjavíkur 2010-2030 sé Þórunnartún 4 á reit blandaðrar miðborgarbyggðar, þar sem m.a. sé gert ráð fyrir gistiþjónustu. Heimili skipulagsleg staða Þórunnartúns 4 hótelrekstur og hafi svo verið frá því deiliskipulag fyrir svæðið hafi verið samþykkt árið 2004. Að auki sé bent á að deiliskipulagstillagan hafi ekki verið grenndarkynnt heldur auglýst skv. 1. mgr. 43. gr. skipulagslaga nr. 123/2010. Hafi því ekki verið farið með breytingartillöguna eins og um óverulega breytingu væri að ræða, líkt og kærendur haldi fram.

Hið kærða byggingarleyfi sé í fullu samræmi við deiliskipulagsbreytinguna, sem hafi tekið gildi með auglýsingu í B-deild Stjórnartíðinda 22. ágúst 2014.

Athugasemdir leyfishafa: Leyfishafi bendir á að deiliskipulag frá árinu 2002 hafi heimilað hótelbyggingu og aukið nýtingarhlutfall á lóðinni áður en hin kærða deiliskipulagsbreyting hafi tekið gildi. Hafi fasteignin við Þórunnartún 4 verið keypt í þeim tilgangi að endurbyggja hana og breyta í hótel. Heimild til byggingar hótels á lóðinni hafi því legið fyrir áður en unnið hafi verið deiliskipulag Höfðatorgs og geti kærendur ekki með neinu móti komið í veg fyrir að hótel rísi á lóðinni. Snúi efni kæranna aðallega að bílastæðum og umferð.
   
Gerðar séu mismunandi kröfur um fjölda bílastæða eftir því hvort um gisti- eða ráðstefnuhótel sé að ræða. Hótelbyggingin að Þórunnartúni 4 muni verða gistihótel með 93 herbergjum og ekki sé þar gert ráð fyrir rekstri á opnum veitingastað. Muni bílaumferð vegna gesta því verða í lágmarki. Felist í hinni kærðu deiliskipulagsbreytingu fjölgun bílastæða um níu á lóðinni en um þrjú fyrir framan húsið. Hafi áður verið reknar skrifstofur í húsinu en slíkri starfsemi fylgi meiri bílastæðaþörf. Muni starfræksla hótels því létta á þörf fyrir bílastæði í næsta nágrenni, sem ætti að vera kærendum í hag. Að auki sé bent á að sameiginlega göngu- og aksturskvöð sé víða að finna í skipulagi og ljóst sé að umferðarhraði verði í algjöru lágmarki. Muni þessi aðkomuleið því ekki verða íþyngjandi fyrir kærendur. Séu áhyggjur kærenda af aukinni umferð ástæðulausar þar sem annar rekstur en gistihótel myndi hafa í för með sér mun meiri umferð um götuna. Einnig sé áréttað að með breytingum á Þórunnartúni 4 muni umhverfi og götumynd breytast til mikilla bóta, sem leiði til hækkunar á fasteignarverði.

Einnig sé bent á að ekki hafi verið gengið á rétt kærenda við afgreiðslu deiliskipulagstillögunnar. Hafi hún verið kynnt fyrir kærendum og þeim gefinn kostur á að koma athugasemdum sínum á framfæri við skipulagsyfirvöld Reykjavíkurborgar. Það hafi kærendur gert og hafi ítarlegar athugasemdir þeirra og sjónarmið legið fyrir við afgreiðslu deiliskipulagsins. Byggingarleyfið fari ekki í bága við samþykkt deiliskipulag. Að auki sé bent á að á sama tíma og kærendur séu að reyna að koma í veg fyrir framkvæmdaráform að Þórunnartúni 4, með því að bera fyrir sig aukna umferð og skort á bílastæðum, hafi Höfðatorg ehf., sem sé einn kærenda, sótt um aukið byggingarmagn fyrir veitingastað sem myndi draga að sér aukna umferð. Sé því ljóst að bakgrunnur kærunnar sé tilraun til að hefta samkeppni. Tilraunir til að hefta samkeppni eigi ekki að koma til skoðunar við afgreiðslu skipulagsmála.

Niðurstaða: Í máli þessu er deilt um gildi deiliskipulagsbreytingar fyrir Borgartúnsreit vegna lóðarinnar nr. 4 við Þórunnartún. Þá er deilt um byggingarleyfi það er styðst við hið breytta deiliskipulag. Er aðallega deilt um fjölgun bílastæða ofanjarðar og aukningu á umferð á tilgreindu svæði vegna umferðarkvaðar.

Sveitastjórnir fara með skipulagsvaldið og bera ábyrgð á og annast gerð deiliskipulags skv. 3. mgr. 3. gr. og 1. mgr. 38. gr. skipulagslaga nr. 123/2010. Í því felst tæki sveitarstjórnar til að hafa áhrif á og þróa byggð og umhverfi með bindandi hætti. Getur almenn stefnumótun í skipulagsáætlunum þar sem lögð er áhersla á gangandi umferð ekki takmarkað vald sveitarfélags til að ákveða nánara fyrirkomulag umferðar á skipulagssvæði, enda sé það í samræmi við lög og reglur. Í a-lið gr. 5.3.2.5. í skipulagsreglugerð nr. 90/2013 segir að kvaðir skuli setja um umferðarrétt, þar sem það eigi við, og að áhersla skuli lögð á öruggar, greiðar og aðlaðandi leiðir fyrir gangandi og hjólandi. Áður en til hinnar umdeildu deiliskipulagsbreytingu kom var kvöð um gönguleið á lóð leyfishafa, við mörk lóðar hans og lóðar kærenda, en eftir breytinguna verður kvöðin sameiginleg um akstursleið vegna aðkomu að bílastæðum. Samkvæmt skilmálum eftir breytingu skal kvöðin útfærð þannig að gangandi umferð sé gert hátt undir höfði og þess gætt að ekki stafi hætta af bifreiðum við blindhorn. Verður ekki annað séð en að deiliskipulagsbreytingin uppfylli kröfur tilvitnaðs reglugerðarákvæðis.

Í hinni kærðu deiliskipulagsbreytingu felst m.a. aukning byggingarmagns á umræddri lóð úr 2.373,2 m2 í 2.783,2 m2, eða um 410 m2. Þá er dregið úr kröfu um fjölda bílastæða þannig að í stað eins bílastæðis á hverja 50 m2 nýbyggingar verði eitt stæði á hverja 130 m2, auk þess mun bílastæðum fjölga ofanjarðar um níu. Fallast má á að umdeild skipulagsbreyting geti haft í för með sér einhver grenndaráhrif gagnvart kærendum, einkum vegna umferðar og fjölgunar bílastæða. Hins vegar er á það að líta að samkvæmt Aðalskipulagi Reykjavíkur 2010-2030 er Borgartúnsreiturinn á miðsvæði, en á slíkum svæðum er m.a. gert ráð fyrir þjónustu tengdri tiltekinni starfsemi, s.s. hótel- og veitingastarfsemi, og annarri sérhæfðri þjónustu. Var svo einnig samkvæmt Aðalskipulagi Reykjavíkur 2001-2024, sem í gildi var þegar deiliskipulag Borgartúnsreits tók gildi 2004. Þá hefur heimild fyrir bílastæðum á lóðum svæðisins verið til staðar í deiliskipulagi Borgartúnsreits a.m.k. frá árinu 2004. Með hliðsjón af framangreindu verður hvorki talið að frekari rannsókna hafi verið þörf við töku hinnar kærðu ákvörðunar né að hagsmunum kærenda hafi verið raskað að því marki að ógildingu varði.

Kærendur hafa haldið því fram að samsvarandi umsókn um breytingu á deiliskipulagi Höfðatorgs, sem heimilað hefði bílastæði ofanjarðar, hafi verið synjað af borgaryfirvöldum á árinu 2013. Fyrir það svæði sem greind umsókn um deiliskipulagsbreytingu tók til gildir deiliskipulag Höfðatorgs. Eru skilmálar þess deiliskipulags ólíkir skilmálum deiliskipulags Borgartúnsreits 1.220.0. Þannig er í deiliskipulagi Höfðatorgs lögð áhersla á að bílastæði verði neðanjarðar og gert ráð fyrir að allt að 60% lóðarinnar verði opið svæði fyrir almenning en í deiliskipulagi Borgartúnsreits er hins vegar gert ráð fyrir bílastæðum ofanjarðar við byggingar á öllum lóðum reitsins. Þá felst í hinni kærðu deiliskipulagsbreytingu fjölgun bílastæða um níu en í umsókn kærenda um breytingu á deiliskipulagi Höfðatorgs fólst beiðni um 150 stæði ofanjarðar. Verður því ekki séð að brotið hafi verið gegn jafnræðisreglu 11. gr. stjórnsýslulaga nr. 37/1993 með hinni kærðu ákvörðun, enda ekki um sambærileg tilvik að ræða.

Í hinu breytta deiliskipulagi er gert ráð fyrir bílastæðum á hinni umdeildu lóð en ekki gámasvæði. Hafa kærendur bent á að nefnd bílastæði kunni að verða notuð fyrir sorpgáma. Samkvæmt gr. 5.3.2.16. í skipulagsreglugerð skal afmarka gámasvæði og staðsetja þau á baklóðum eða í aflokuðum rýmum á lóðum utan hefðbundinna atvinnusvæða, þar sem þörf er á. Ekki liggur fyrir í málinu að nein þörf sé á eða áform séu uppi um meðferð eða geymslu sorpgáma á lóðinni, sbr. framangreint ákvæði, en ljóst er að geymsla þeirra á bílastæðum væri í andstöðu við deiliskipulagið.

Loks liggur fyrir að farið var með hina kærðu deiliskipulagsbreytingu skv. 1. mgr. 43. gr. skipulagslaga en ekki sem óverulega breytingu á deiliskipulagi og að hin umdeilda tillaga var sérstaklega kynnt hagsmunaðilum. Verður því ekki annað ráðið en farið hafi verið að lögum við meðferð málsins.

Með vísan til alls þess sem að framan er rakið verður kröfu um ógildingu hinnar kærðu deiliskipulagsbreytingar hafnað. Að framangreindri niðurstöðu fenginni, um gildi hinnar kærðu deiliskipulagsbreytingar, er byggingarleyfið í samræmi við gildandi deiliskipulag fyrir Borgartúnsreit 1.220.0. Verður kröfu um ógildingu þess því einnig hafnað.
   

Úrskurðarorð:

Hafnað er kröfu kærenda um ógildingu ákvörðunar borgarráðs frá 3. júlí 2014 um að samþykkja breytingu á deiliskipulagi Borgartúnsreits 1.220.0 vegna lóðar nr. 4 við Þórunnartún.

Hafnað er kröfu kærenda um ógildingu ákvörðunar byggingarfulltrúans í Reykjavík frá 30. september 2014 um að samþykkja byggingarleyfi fyrir viðbyggingu á baklóð, til að byggja inndregna 5. hæð þar ofan á og til að innrétta gististað með 93 herbergjum í flokki V, teg. a, á sömu lóð við Þórunnartún 4.

____________________________________
Nanna Magnadóttir

______________________________              _____________________________
Ásgeir Magnússon                                             Þorsteinn Þorsteinsson

des 22
Love0

94/2014 Ice Lagoon ehf

Með
Árið 2014, miðvikudaginn 17. desember, kom úrskurðarnefnd umhverfis- og auðlindamála saman til fundar í húsnæði nefndarinnar að Skuggasundi 3, Reykjavík. Mætt voru Nanna Magnadóttir forstöðumaður, Ásgeir Magnússon héraðsdómari og Þorsteinn Þorsteinsson byggingarverkfræðingur.

Fyrir var tekið mál nr. 94/2014, kæra á ákvörðun bæjarráðs Hornafjarðar frá 15. ágúst 2014 um að krefjast þess að kærandi hætti starfsemi við austurbakka Jökulsárlóns og fjarlægi lausafjármuni sem þar standi í óleyfi.

Í málinu er nú kveðinn upp svofelldur

    úrskurður:

Með bréfi til úrskurðarnefndar umhverfis- og auðlindamála, dags. 21. ágúst 2014, sem barst nefndinni 22. s.m., kærir Jón Gunnar Ásbjörnsson hdl., f.h. Ice Lagoon ehf., þá ákvörðun bæjarráðs Hornafjarðar frá 15. ágúst 2014 að krefjast þess af kæranda að hann hætti starfsemi við austurbakka Jökulsárlóns og fjarlægi lausafjármuni sem standi í óleyfi á svæðinu. Er þess krafist að að hin kærða ákvörðun verði felld úr gildi en að auki er þess krafist að réttaráhrifum verði frestað á meðan málið sé til meðferðar hjá úrskurðarnefndinni.

Með bréfi, dags. 27. ágúst 2014, kærir sami aðili ákvörðun bæjarráðs Hornafjarðar frá 26. s.m. um að beita kæranda dagsektum að fjárhæð 250.000 krónur frá og með 2. september s.á. yrði hann ekki við þeirri kröfu sveitarfélagsins að fjarlægja hjólhýsi og húskerru af austurbakka Jökulsárlóns. Er þess krafist að hin kærða ákvörðun verði felld úr gildi en að auki er þess krafist að réttaráhrifum ákvörðunarinnar verði frestað á meðan málið er til meðferðar hjá úrskurðarnefndinni. Þar sem hinar kærðu ákvarðanir eru samofnar og sami aðili stendur að báðum kærumálunum verður síðargreinda kærumálið, sem er nr. 96/2014, sameinað máli þessu.

Þykir málið nægilega upplýst til að það verði tekið til endanlegs úrskurðar. Er því ekki tilefni til að taka afstöðu til stöðvunarkröfu kæranda.

Gögn málsins bárust frá Hornafirði 2. og 5. september og 10. nóvember 2014.

Málavextir: Hinn 10. janúar 2014 sótti kærandi um stöðuleyfi fyrir hjólhýsi undir starfsmannaaðstöðu, húskerru fyrir flotgalla, bíl fyrir farþegaflutninga og færanlega salernisaðstöðu á austurbakka Jökulsárlóns, sem er í landi jarðarinnar Fells. Kærandi hafði gert leigusamning, dags. 20. apríl 2012, við sameigendafélag Fells um leigu á landspildu á greindu svæði undir atvinnurekstur. Var umsóknin tekin til umræðu á fundi umhverfis- og skipulagsnefndar Hornafjarðar 21. janúar 2014 og bókað að nefndin væri jákvæð gagnvart erindinu. Óskaði nefndin eftir frekari gögnum en benti einnig á að samþykki landeigenda þyrfti að liggja fyrir. Hinn 11. júlí s.á. barst sveitarfélaginu bréf frá lögmanni eiganda minnihluta Fells þar sem gerðar voru athugasemdir við starfsemi kæranda en hún væri í óleyfi og óþökk eigandans. Hinn 22. s.m. sendi sveitarfélagið kæranda bréf þar sem skorað var á hann að hætta starfsemi við austurbakka Jökulsárlóns og fjarlægja lausafjármuni sem væru þar án leyfis. Bárust sveitarfélaginu andmæli frá kæranda með bréfi, dags. 1. ágúst. s.á., þar sem farið var fram á að sveitarfélagið rökstuddi ákvörðun sína en að auki bent á ýmsa annmarka við ákvörðunina. Hinn 13. s.m. var umsókn kæranda um stöðuleyfi á austurbakka Jökulsárlóns tekin aftur fyrir hjá umhverfis- og skipulagsnefnd. Taldi nefndin að húskerra og hjólhýsi væri stöðuleyfisskyldir lausafjármunir en synjaði umsókninni þar sem ekki lá fyrir samþykki allra eigenda jarðarinnar Fells. Með bréfi, dags. 15. s.m., svaraði sveitarfélagið framangreindri beiðni kæranda um rökstuðning fyrir ákvörðun sveitarfélagsins 22. júlí 2014. Var því lýst í bréfinu að litið væri svo á að í bréfi kæranda frá 1. ágúst fælist umsókn um stöðuleyfi. Var um það efni vísað til afgreiðslu umhverfis- og skipulagsnefndar frá 13. ágúst s.á. um að ekki væri hægt að veita kæranda stöðuleyfi vegna skorts á samþykki allra eigenda Fells. Jafnframt var kæranda veittur frestur til 21. s.m. til að verða við áskorun sveitarfélagsins en að öðrum kosti yrði gripið til viðeigandi úrræða. Var ákvörðunin kærð til úrskurðarnefndarinnar, eins og að framan greinir, og beindi kærandi beiðni um frestun réttaráhrifa til sveitarfélagsins á meðan kæra hans væri til meðferðar hjá úrskurðarnefndinni. Hinn 26. s.m. barst svar frá sveitarfélaginu þar sem beiðni um frestun réttaráhrifa var hafnað en veittur var frestur til 1. september s.á. til að bregðast við áskorun sveitarfélagsins. Að öðrum kosti yrði dagsektum að fjárhæð 250.000 krónur beitt frá og með 2. september 2014 í samræmi við ákvörðun bæjarráðs frá 25. ágúst 2014. Hefur sú ákvörðun einnig verið kærð til úrskurðarnefndarinnar, svo sem áður er lýst.

Málsrök kæranda: Kærandi skírskotar til þess að hann hafi tilskilin leyfi sem ferðaskipuleggjandi samkvæmt lögum um skipan ferðamála, en að auki sé hann með starfsleyfi fyrir rekstri sínum, útgefið af Samgöngustofu. Sé ákvörðun sveitarfélagsins efnislega röng þar sem umræddir lausafjármunir séu ekki stöðuleyfisskyldir og hafi túlkun sveitarfélagsins sjálfs verið slík í bréfi til eigenda Fells, dags. 15. desember 2011, þ.e. að ekki þyrfti stöðuleyfi fyrir farartæki „á ferð“ hvort sem um væri að ræða bíla, báta, hjólhýsi, kerrur eða flugvélar. Verði ekki fallist á að sveitarfélagið sé bundið af túlkun sinni sé á því byggt að hjólhýsi falli undir a-lið gr. 2.6.1. í byggingarreglugerð nr. 112/2012, en þar sé kveðið á um að skylda til stöðuleyfis hjólhýsa gildi frá 1. október til 1. maí ár hvert. Samkvæmt því sé því hafnað að hjólhýsi kæranda sé stöðuleyfisskylt allt árið um kring. Að auki sé því hafnað að þar sem hjólhýsið sé nýtt sem starfsmannaaðstaða og starfsstöð falli það undir b-lið greinarinnar. Að auki sé ekki fallist á að húskerra sé stöðuleyfisskyld. Séu þeir lausafjármunir sem séu stöðuleyfisskyldir tæmandi taldir í gr. 2.6.1. í byggingarreglugerðinni og geti húskerra kæranda því ekki talist til stöðuleyfisskyldra muna. Hafi kærandi ekki viðurkennt í umsóknum sínum að lausamunir sínir séu stöðuleyfisskyldir. Að auki gangi sveitarfélagið ansi langt á rétt kæranda með því að nota skilning hans sem borgara gegn honum við beitingu opinbers valds. Geti slíkt ekki talist til góðra stjórnsýsluhátta.

Ekki sé kveðið á um það í gr. 2.6.1. í byggingarreglugerðinni hvernig farið skuli með lóðir í sameign. Um slíkt hljóti að eiga að gilda almennar reglur eignaréttar. Samkvæmt meginreglum um sérstaka sameign þurfi aðeins samþykki meirihluta sameigenda til ráðstafana sem heyri til venjulegrar meðferðar og hagnýtingar eignar. Hljóti veiting stöðuleyfis að teljast til venjulegrar ráðstöfunar á sameign, enda sé það í eðli sínu óvaranleg og tímabundin ráðstöfun. Hafi kærandi gert leigusamning við sameigendafélag Fells, sem sé félag aukins meirihluta eigenda jarðarinnar Fells. Þar hafi honum verið veitt heimild til þess að hafa umþrætta lausafjármuni á umræddri landspildu. Fáist ekki staðist að samþykki allra sameigenda þurfi svo veita megi stöðuleyfi fyrir þessum hlutum, með þeim afleiðingum að minnihluti sameigenda geti komið í veg fyrir útgáfu slíks leyfis. Því hafi sveitarfélaginu borið að veita slíkt leyfi enda hafi öll skilyrði þess verið uppfyllt

Kærandi telji og að með bréfi, dags. 26. ágúst 2014, hafi sveitarfélagið tekið nýja ákvörðun í málinu og hafi af þeim sökum fallið frá því að krefja kæranda um að hætta starfsemi á austurbakka Jökulsárlóns. Hafi sú ákvörðun aðeins snúið að hjólhýsi og húskerru og hafi hún staðfest ákveðna annmarka á ákvörðun sveitarfélagsins frá 15. s.m. Að auki séu boðaðar dagsektir sveitarfélagsins fram úr öllu hófi og brjóti gegn meðalhófsreglu stjórnsýsluréttar.

Málsrök sveitarfélags: Af hálfu sveitarfélagsins er bent á að hjólhýsi, sem notað sé sem starfsmannaaðstaða, salerni og húskerra, fyrir flotgalla, þurfi stöðuleyfi. Í 9. tl. 60. gr. mannvirkjalaga nr. 160/2010 sé kveðið á um að nánari útfærslu á stöðuleyfi sé að finna í reglugerð. Í greindum tölulið sé ekki tæmandi talning á þeim lausafjármunum sem gætu fallið undir ákvæðið, sbr. orðalagið „og þess háttar“. Sé hjólhýsi skilgreint sem færanleg aðstaða til gistingar innan afmarkaðs svæðis en venjuleg notkun hjólhýsa tengist ekki atvinnustarfsemi. Ljóst sé að kærandi noti hjólhýsi á austurbakka Jökulsárlóns í allt öðrum tilgangi en venja sé fyrir. Að mati sveitarfélagsins sé hjólhýsi sem ætlað sé fyrir slíka notkun stöðuleyfisskylt allt árið um kring. Að auki sé talið að samþykki allra landeigenda verði að liggja fyrir svo umsókn um stöðuleyfi uppfylli skilyrði byggingarreglugerðar, enda segi í 2. málslið gr. 2.6.1. í reglugerðinni að umsókn um stöðuleyfi skuli vera skrifleg og undirrituð af eiganda eða ábyrgðamanni viðkomandi hlutar og skuli fylgja samþykki eiganda eða lóðarhafa þeirrar lóðar þar sem fyrirhugað sé að lausafjármunirnir muni standa.

Þegar jarðir séu í sérstakri sameign gildi sú regla að hver sameigandi hafi allar þær eignarheimildir sem fylgi jörðinni, með þeim takmörkunum sem gera verði vegna hagsmuna hinna sameigendanna. Þetta þýði að hver og einn sameigandi geti hagnýtt sameignina með þeim hætti, og án samþykkis sameigenda sinna, svo fremi sem það skerði í engu rétt annarra sameigenda. Sameigandi hafi þannig ekki heimild til að raska rétti annarra sameigenda með því t.d. að framkvæma breytingar á sameign, ráðstafa henni, stofna til samninga eða gera aðrar breytingar, nema með samþykki þeirra allra. Mat á því hvort ráðstöfun eða afnot þarfnist samþykkis meirihluta eða allra sameigenda ráðist af heildarmati á öllum aðstæðum. Sé litið svo á að ef ráðstöfun eða afnot sameignar séu meiriháttar eða ef ráðstöfun eða óvenjuleg þurfi samþykki allra eigenda óskiptrar sameignar.

Starfstöð kæranda sé staðsett á landspildu á austurbakka Jökulsárlóns, stutt frá starfsstöð Jökulsárlóns ferðaþjónustu ehf. Í nýju deiliskipulagi sé hvorki gert ráð fyrir starfsemi né mannvirkjum á því svæði sem kærandi hafi haft starfsstöð sína. Vegna náttúruverndargildis svæðisins og mikilvægis þess fyrir ferðaþjónustu hafi sveitarfélagið ákveðið að ekki yrði skipulagt nema eitt þjónustusvæði fyrir Jökulsárlón en að auki hafi verið ákveðið að verja önnur svæði við lónið eins og kostur sé. Ný og aukin atvinnustarfsemi utan skipulagsskilmála, líkt og eigi við um starfsemi kæranda, gangi þvert gegn tilgangi og markmiðum nýja deiliskipulagsins.

Því sé hafnað að ný ákvörðun hafi verið tekin í málinu með erindi sveitarfélagsins, dags. 26. ágúst 2014. Hafi ákvörðun sveitarfélagsins frá 15. s.m., um að kæranda hafi borið að fjarlægja lausafjármuni á austurbakka Jökulsárlóns og láta af starfsemi, ekki breyst og standi því enn. Með erindi sínu frá 26. ágúst hafi sveitarfélagið ítrekað fyrri kröfur sínar um að kærandi skyldi fjarlægja greinda lausafjármuni sem hafi verið án stöðuleyfis. Sé að finna heimild í mannvirkjalögum til þess að innheimta allt að 500.000 krónur í dagsektir. Séu 250.000 krónur því vel innan marka. Við ákvörðun á fjárhæð sektarinnar hafi verið tekið tillit til áætlaðra daglegrar veltu kæranda af starfsemi sinni, sem og alvarleika brotsins. Hafi því meðalhófsreglu stjórnsýsluréttar verið gætt við ákvörðun á upphæð dagsekta.

Niðurstaða: Í máli þessu er deilt um lögmæti þeirra ákvarðana bæjaryfirvalda Hornafjarðar að krefjast þess að tilgreindir lausafjármunir verði fjarlægðir að viðlögðum dagsektum. Að auki er deilt um þá kröfu sveitarfélagsins að kærandi hætti starfsemi sinni á austurbakka Jökulsárlóns. Af gögnum málsins verður ekki ráðið á hvaða forsendum síðastnefnda krafa sveitarfélagsins er reist en ekki er á valdsviði sveitarfélagsins að fjalla um þau leyfi kæranda sem gefin hafa verið út af Ferðamálastofu og Samgöngustofu. Verður af þeim sökum ekki fjallað frekar um nefnda kröfu sveitarfélagsins.

Samkvæmt 9. tl. 60. gr. laga nr. 60/2010 um mannvirki skulu í reglugerð vera ákvæði um skilyrði fyrir veitingu stöðuleyfa fyrir ákveðna lausafjármuni. Skal þar einnig kveðið á um heimildir byggingarfulltrúa til að krefjast þess að þeir séu fjarlægðir séu ákvæði reglugerðarinnar ekki uppfyllt. Í byggingarreglugerð nr. 112/2012 er leyfisveitandi skilgreindur sem það stjórnvald sem gefur eða á að gefa út byggingarleyfi samkvæmt reglugerðinni. Er jafnframt tekið fram að þar sé um að ræða byggingarfulltrúa viðkomandi sveitarfélags eða Mannvirkjastofnun, sbr. 48. tl. gr. 1.2.1. nefndri reglugerð. Skal sækja um stöðuleyfi til leyfisveitanda skv. gr. 2.6.1. í reglugerðinni, og er leyfisveitanda veitt heimild í gr. 2.6.2. til að krefjast þess af eiganda að hann fjarlægi þá lausafjármuni sem getið er um í gr. 2.6.1. og staðsettir eru án stöðuleyfis. Loks er Mannvirkjastofnun og byggingarfulltrúa heimilt að beita dagsektum skv. 2. mgr. 56. gr. mannvirkjalaga til að knýja menn til þeirra verka sem þau skulu hlutast til um samkvæmt lögunum eða reglugerðum.

Er ljóst samkvæmt skýru tilvitnuðu orðalagi byggingarreglugerðar og mannvirkjalaga að byggingarfulltrúar, eða eftir atvikum Mannvirkjastofnun, hafa forræði á framangreindu. Er það og í samræmi við það sem segir í almennum athugasemdum með frumvarpi því sem varð að mannvirkjalögum að lögð sé til sú grundvallarbreyting að sveitarstjórn staðfesti að meginreglu ekki lengur ákvarðanir byggingarfulltrúa. Auk þess sé lagt til að tilvist byggingarnefnda verði háð gerð sérstakrar samþykktar viðkomandi sveitarstjórnar, en slík samþykkt hefur ekki verið sett af sveitarstjórn Hornafjarðar. Loks er tekið fram í athugasemdunum að sveitarstjórnir komi að meginreglu til ekki að stjórnsýslu byggingarmála með beinum hætti.

Svo sem áður er lýst beindu bæjaryfirvöld áskorun til kæranda um að fjarlægja hina umdeildu lausafjármuni og hætta starfsemi, umhverfis- og skipulagsnefnd synjaði um stöðuleyfi og dagsektir voru síðan lagðar á kæranda samkvæmt ákvörðun bæjarráðs. Af fyrirliggjandi gögnum verður hins vegar ekki ráðið að neinar sjálfstæðar ákvarðanir byggingarfulltrúa samkvæmt framangreindum ákvæðum hafi legið fyrir. Voru hinar kærðu ákvarðanir því ekki teknar í samræmi við málsmeðferð þá sem mannvirkjalög og byggingarreglugerð mæla fyrir um.
 
Verður máli þessu af framangreindum sökum vísað frá úrskurðarnefndinni, með vísan til 2. mgr. 26. gr. stjórnsýslulaga nr. 37/1993, enda liggur ekki fyrir nein sú ákvörðun í málinu sem bindur endi á mál og kæranleg er til úrskurðarnefndarinnar.

Úrskurðarorð:

Kærumáli þessu er vísað frá úrskurðarnefndinni.

____________________________________
Nanna Magnadóttir

______________________________              _____________________________
Ásgeir Magnússon                                             Þorsteinn Þorsteinsson

 

des 22
Love0

82/2012 Syðra-Hvarf og Melar

Með
Árið 2014, fimmtudaginn 6. nóvember, kom úrskurðarnefnd umhverfis- og auðlindamála saman til fundar í húsnæði nefndarinnar að Skuggasundi 3, Reykjavík. Mætt voru Nanna Magnadóttir forstöðumaður, Ásgeir Magnússon héraðsdómari og Þorsteinn Þorsteinsson byggingarverkfræðingur.

Fyrir var tekið mál nr. 82/2012, kæra á ákvörðun bæjarráðs Dalvíkurbyggðar frá 29. júlí 2011 um að synja um niðurfellingu sorphirðugjalds vegna fasteignanna Syðra-Hvarfs og Mela 2.

Í málinu er nú kveðinn upp svofelldur

úrskurður:

Með bréfi til úrskurðarnefndar umhverfis- og auðlindamála, dags. 12. ágúst 2012, er barst nefndinni 16. s.m., kærir A, ákvörðun bæjarráðs Dalvíkurbyggðar frá 29. júlí 2011 um að synja um niðurfellingu álagningar sorphirðugjalda vegna fasteignanna Syðra-Hvarfs og Mela 2. Þá hefur kærandi gert þá kröfu fyrir úrskurðarnefndinni að hætt verði innheimtu þjónustugjalda fyrir þjónustu sem ekki er veitt og endurgreidd verði oftekin gjöld. Verður að skilja málatilbúnað kæranda svo að hann geri þá kröfu að ákvörðun um álagningu sorphirðugjalds fyrir Mela 2 á árunum 2011 og 2012 og fyrir Syðra-Hvarf á árunum 2007 og 2008 verði felld úr gildi.

Gögn málsins bárust frá Dalvíkurbyggð 29. ágúst 2014, 3. og 24. september, sem og 14. október s.á.

Málavextir: Fasteignirnar Syðra-Hvarf og Melar 2 í Dalvíkurbyggð eru í eigu kæranda. Kærandi bjó að Melum 2 þar til hann flutti búferlum til Noregs og var lögheimili hans breytt á þann veg síðla árs 2010. Með bréfi til Dalvíkurbyggðar, dags. 29. apríl 2011, fór kærandi fram á endurskoðun á álagningu og innheimtu fasteignagjalda af greindum fasteignum. Var í erindi hans gerð athugasemd við álagningu og innheimtu þess liðar fasteignagjaldanna er varðar sorphirðu. Vísaði kærandi til þess að engin slík þjónusta hefði verið veitt um nokkurra ára skeið vegna greindra eigna. Hinn 11. maí s.á. var erindi kæranda tekið fyrir á fundi umhverfisráðs og það afgreitt með svohljóðandi bókun: „Umhverfisráð hafnar erindinu en bendir umsækjanda á að óska eftir endurmati húseignanna hjá Þjóðskrá séu húseignirnar ekki með rétt matsstig. Einnig er rétt að það komi fram að öll íbúðarhúsnæði í Dalvíkurbyggð bera sorphirðugjald því er ekki hægt að verða við erindinu.“ Fundargerð umhverfisráðs var lögð fyrir fund bæjarstjórnar hinn 17. s.m.

Kærandi mótmælti þessari afgreiðslu erindis síns með bréfi, dags. 28. júní 2011, og tók bæjarráð málið til nýrrar afgreiðslu á fundi sínum 29. júlí s.á. Samþykkti ráðið að fella niður sorphirðu- og fráveitugjald af fasteigninni Syðra-Hvarfi, afturvirkt frá 1. janúar 2009, og endurgreiða kæranda þau gjöld sem greidd höfðu verið. Bæjarráð hafnaði því hins vegar að fella niður sambærileg gjöld vegna Mela 2. Bent var á að kærandi hefði haft lögheimili að Melum 2 til ársins 2010 og að kærandi hefði sorpílát til umráða frá Dalvíkurbyggð. Færa mætti rök fyrir því að þrátt fyrir erlenda búsetu nyti kærandi þjónustu sveitarfélagsins við sorphirðu þegar hann kæmi til landsins til lengri eða skemmri dvalar. Var niðurstaða bæjarráðs tilkynnt kæranda 4. nóvember 2011. Með bréfi, dags. 3. júní 2012, gerði kærandi athugasemdir við framangreinda ákvörðun bæjarráðs. Varðandi fasteignina Syðra-Hvarf fór kærandi fram á endurgreiðslu greiddra gjalda frá og með miðju ári 2007. Varðandi fasteignina Mela 2 benti kærandi á að hann hefði skilað sorpílátinu og gerði kröfu um endurgreiðslu gjalda frá ársbyrjun 2011. Bæjarstjóri Dalvíkurbyggðar svaraði bréfi kæranda með tölvubréfi, dags. 25. júlí 2012. Þar sagði: „Miðað við þær upplýsingar sem fyrir liggja hefur ekkert nýtt komið fram sem breytir niðurstöðu bæjarráðs […]“ og fylgdi bókun bæjarráðs frá árinu 2011 í tölvubréfinu.

Málsrök kæranda: Kærandi bendir á að enginn hafi búið á Syðra-Hvarfi síðan 2007 og að sorpílát fyrir Mela 2 hafi verið í geymslu frá því í desember 2009. Engin sorphirðuþjónusta hafi verið veitt síðan þá. Hins vegar hafi sorphirðugjöld einungis verið felld niður í tilfelli Syðra-Hvarfs og þá eingöngu afturvirkt frá 1. janúar 2009 en ekki 2007. Starfsmenn hjá tæknideild Dalvíkurbyggðar hafi bent kæranda á dæmi þess að sorphirðugjöld væru ekki lögð á íbúðarhús í sveitarfélaginu þar sem enginn væri með búsetu. Máli sínu til stuðnings bendi kærandi á að samkvæmt lögum sé sveitarfélögum heimilt að inniheimta gjald á hverja fasteignareiningu fyrir meðhöndlun úrgangs og að slíkt gjald skuli miðað við fjölda sorpíláta og/eða þjónustustig. Gjald það sem sé innheimt skuli þó aldrei vera hærra en nemi þeim kostnaði sem falli til hjá sveitarfélaginu við meðhöndlun úrgangs og tengda starfsemi er samræmist markmiðum laganna. Gjaldskrá fyrir sorphirðu í Dalvíkurbyggð hafi verið staðfest af hálfu bæjarstjórnar Dalvíkurbyggðar með vísan til 8. gr. samþykktar um sorphirðu á Norðurlandi eystra nr. 541/2000. Í 8. gr. samþykktarinnar komi fram að gjöld megi aldrei vera hærri en sem nemi rekstrarkostnaði við veitta þjónustu.

Málsrök Dalvíkurbyggðar: Af hálfu Dalvíkurbyggðar er þess krafist að kröfu kæranda verði hafnað. Í 5. mgr. 4. gr. laga nr. 55/2003 segi m.a. að sveitarstjórn skuli ákveða fyrirkomulag söfnunar heimilis- og rekstrarúrgangs í sveitarfélaginu. Sveitarstjórn beri ábyrgð á flutningi heimilisúrgangs og skuli sjá um að starfræktar séu móttöku- og söfnunarstöðvar fyrir úrgang sem falli til í sveitarfélaginu. Bent sé á að í 8. gr. samþykktar um sorphirðu á Norðurlandi eystra nr. 541/2000 komi fram að kostnaður sveitarfélagsins sé ekki eingöngu bundinn við að útvega íbúum sveitarfélagsins sorpílát og annast losun þeirra. Einnig þurfi að safna úrganginum saman og ganga endanlega frá honum. Sveitafélagið hafi lagt til sorpílát fyrir Mela 2. Það sé á valdi kæranda hvort hann nýti sér þjónustuna. Ákvörðun kæranda um að nýta sér ekki þjónustu sveitarfélagsins leysi hann ekki frá þeirri skyldu sem hvíli á öllum fasteignaeigendum sveitarfélagsins að greiða sinn hlut í þeim kostnaði sem sé samfara sorphirðu. Varðandi Syðra-Hvarf vísi sveitarfélagið til mats byggingafulltrúa þess efnis að húsið hafi orðið óíbúðarhæft við lok árs 2008.

Niðurstaða: Í máli þessu er deilt um niðurfellingu sorphirðugjalda vegna fasteigna kæranda, en ákvörðun bæjarráðs Dalvíkurbyggðar frá 29. júlí 2011 þar um var tilkynnt kæranda 4. nóvember s.á. Var þar tekið fram að afgreiðsla ráðsins væri gerð með fyrirvara um staðfestingu bæjarstjórnar. Eins og áður er lýst gerði kærandi athugasemd við niðurstöðu bæjarráðs með bréfi, dags. 3. júní 2012, og var honum svarað með tölvupósti 25. júlí s.á. Athugasemdir kæranda báru glögglega með sér að hann væri ósáttur við afgreiðslu máls síns og ítrekar hann í erindi sínu þær kröfur sem hann hafði áður gert við meðferð málsins, þ.e. endurgreiðslu greiddra gjalda allt frá miðju ári 2007 vegna Syðra-Hvarfs og frá ársbyrjun 2011 vegna Mela 2. Með hliðsjón af forsögu þeirra samskipta sem þarna áttu sér stað var sveitarfélaginu rétt að líta á athugasemdir kæranda sem beiðni um endurupptöku málsins. Ber enda svar bæjarstjóra með sér það mat að ekki sé ástæða til athafna þar sem ekkert nýtt hefði komið fram sem breytti niðurstöðu málsins, en það er eitt skilyrða fyrir endurupptöku máls, sbr. 24. gr. stjórnsýslulaga nr. 37/1993. Bæjarstjóri var hins vegar ekki bær til að afgreiða erindi kæranda með þessum hætti enda gilda almennar málsmeðferðarreglur um endurupptöku máls. Þannig skal stjórnvald það sem hefur ákvörðunarvaldið, sveitarstjórn í þessu tilviki, leysa úr slíkri beiðni í samræmi við málsmeðferðarreglur stjórnsýslulaga. Þar sem beiðni kæranda um endurupptöku hefur ekki hlotið lögformlega afgreiðslu verður þeim hluta kærumálsins vísað frá úrskurðarnefndinni.

Einnig er deilt um álagningu sorphirðugjalds fyrir Mela 2 á árunum 2011 og 2012 og fyrir Syðra-Hvarf á árunum 2007 og 2008. Verður ekki ráðið af gögnum málsins að kæranda hafi í samskiptum sínum við sveitarfélagið verið gerð grein fyrir kæruheimild eða kærufresti vegna þeirrar álagningar. Þá er slíkar leiðbeiningar ekki að finna á álagningarseðlum þeim er finna má í gögnum málsins. Kærufrestur til úrskurðarnefndar er einn mánuður frá því að ákvörðun var tilkynnt, sbr. 2. mgr. 4. gr. laga nr. 130/2011. Kæra barst úrskurðarnefndinni 16. ágúst 2012 og var því kærufresturinn liðinn. Hins vegar verður, með vísan til þess að kæranda var ekki leiðbeint í samræmi við 2. tl. 2. mgr. 20. gr. stjórnsýslulaga, að telja það afsakanlegt að kæra í máli þessu hafi borist að liðnum kærufresti, sbr. 1. tl. 1. mgr. 28. gr. laganna. Verður málið því tekið til efnismeðferðar að því er varðar lögmæti álagningar sorphirðugjalds fyrir Mela 2 á árinu 2012. Álagning fyrri ára kemur ekki til skoðunar með vísan til 2. mgr. 28. gr. laganna og verður þeim þætti kærunnar vísað frá úrskurðarnefndinni.

Um sorphirðu gilda ákvæði laga nr. 55/2003 um meðhöndlun úrgangs og reglugerð nr. 737/2003 um meðhöndlun úrgangs. Samkvæmt þágildandi 5. mgr. 4. gr., nú 1. mgr. 8. gr., laganna er sveitarstjórn skylt að ákveða fyrirkomulag söfnunar á heimilisúrgangi. Ber hún ábyrgð á flutningi hans og skal sjá til þess að starfræktar séu móttöku- og söfnunarstöðvar fyrir úrgang sem til fellur í sveitarfélaginu. Í þágildandi 11. gr., nú 23. gr., nefndra laga er mælt fyrir um heimildir sveitarfélaga til gjaldtöku fyrir meðhöndlun úrgangs. Unnt er að miða gjaldið við mælanlega þætti sem hafa áhrif á kostnað sveitarfélagsins, svo sem magn úrgangs, en einnig má ákveða fast gjald á hverja fasteignareiningu miðað við fjölda sorpíláta og/eða þjónustustig, sbr. 2. mgr. 11. gr. Gjaldið skal aldrei vera hærra en nemur kostnaði sem fellur til í sveitarfélaginu við meðhöndlun úrgangs og tengda starfsemi, sbr. 3. mgr. 11. gr. Í Dalvíkurbyggð gildir auk þess samþykkt um sorphirðu sveitarfélaga á Norðurlandi eystra nr. 541/2000, sbr. breytingasamþykkt nr. 483/2011. Í 8. gr. samþykktarinnar segir að sveitarstjórn sé heimilt að setja gjaldskrá og innheimta sorphirðugjöld til að standa straum af öllum kostnaði við sorphirðu og megi gjöld aldrei vera hærri en sem nemi rekstrarkostnaði við veita þjónustu og að gjöld miðist við stærð og fjölda íláta, magn úrgangs og tíðni sorphirðu. Þá hefur sveitarfélagið á ári hverju sett sér gjaldskrá fyrir sorphirðu í Dalvíkurbyggð og um álagningu 2012 gilti gjaldskrá nr. 1053/2011, sem birt var í B-deild Stjórnartíðinda 16. nóvember 2011. Kveður 2. gr. hennar á um að gjaldið sé lagt á hverja íbúð í lögsagnarumdæmi byggðarinnar.

Meðhöndlun sorps er grunnþjónusta í sveitarfélagi. Hún þarf að vera í föstum skorðum og er þess eðlis að hún má ekki falla niður þótt einhverjir íbúar nýti sér hana ekki. Almennt getur sá sem greiðir þjónustugjöld ekki krafist þess að sá kostnaður sem hlýst af því að veita þjónustuna sé reiknaður nákvæmlega út. Sveitarfélagi er þannig ekki talið skylt að reikna út kostnað við meðhöndlun sorps hvers íbúa eða fasteignar, heldur heimilt að jafna heildarfjárhæð niður á áætlaðan fjölda notenda, eins og skýrt er tekið fram í 2. mgr. 11. gr. laga nr. 55/2003. Verður að telja að heimilt sé, með vísan til framangreinds, sem og til 2. gr. gjaldskrár þeirrar er Dalvíkurbyggð hefur sett sér um sorphirðu, að haga gjaldtöku svo að um sé að ræða jafnaðargjald á hverja gjaldskylda fasteign og óháð búsetu. Loks er leitt í ljós að gjald vegna sorphirðu var lagt á kæranda vegna Mela 2 árið 2012 í samræmi við gjaldskrá nr. 1053/2011 og að heildarkostnaður sveitarfélagsins á árinu 2012 samkvæmt framlögðum gögnum var 32.175.739 krónur en álögð þjónustugjöld 19.098.071 króna. Var álagningin samkvæmt því í samræmi við það skilyrði laganna að álagning umræddra gjalda fari ekki fram úr kostnaði sveitarfélagsins við veitta þjónustu, sbr. 3. mgr. 11. gr. nefndra laga og fyrrgreindrar 8. gr. samþykktar nr. 541/2000. Með vísan til framangreinds verður hafnað kröfu kæranda um ógildingu álagningar sorphirðugjalds fyrir Mela 2 á árinu 2012.

Úrskurðarorð: 

Kærumáli þessu er vísað frá úrskurðarnefndinni að því er varðar ákvörðun bæjarráðs Dalvíkurbyggðar frá 29. júlí 2011 um að synja um niðurfellingu sorphirðugjalds vegna fasteignanna Syðra-Hvarfs og Mela 2 og einnig að því er varðar kærða álagningu áranna 2007, 2008 og 2011.

Hafnað er kröfu kæranda um ógildingu hinnar kærðu álagningar sorphirðugjalds vegna Mela 2 á árinu 2012.

____________________________________
Nanna Magnadóttir

______________________________              _____________________________
Ásgeir Magnússon                                                  Þorsteinn Þorsteinsson

des 22
Love0

118/2014 Seljadalur

Með
Árið 2014, föstudaginn 12. desember, tók Nanna Magnadóttir formaður úrskurðarnefndar umhverfis- og auðlindamála, með heimild í 3. mgr. 3. gr. l. nr. 130/2010 fyrir:

Mál nr. 118/2014, kæra á ákvörðun bæjarstjórnar Mosfellsbæjar frá 22. október 2014 að samþykkja veitingu framkvæmdaleyfis fyrir áframhaldandi efnistöku í grjótnámu í Seljadal, að hámarki 60 þús. m³.

Í málinu er nú kveðinn upp til bráðabirgða svofelldur

úrskurður
um kröfu kærenda um stöðvun framkvæmda:

Með bréfi til úrskurðarnefndar umhverfis- og auðlindamála, dags. 21. nóvember 2014, sem barst nefndinni sama dag, kærir Ásgeir Þór Árnason hrl., f.h. tilgreindra íbúa í nágrenni við Hafravatnsveg í Mosfellsbæ, þá ákvörðun  bæjarstjórnar Mosfellsbæjar frá 22. október 2014, að samþykkja veitingu framkvæmdaleyfis fyrir áframhaldandi efnistöku í grjótnámu í Seljadal, að hámarki 60.000 m3. Er þess krafist að framkvæmdaleyfið verði fellt úr gildi og að auki er gerð krafa um stöðvun framkvæmda á meðan málið er til meðferðar hjá úrskurðarnefndinni.

Gögn málsins bárust frá Mosfellsbæ 28. nóvember 2014.

Málsatvik og rök: Hinn 14. október 2014 var á fundi skipulagsnefndar Mosfellsbæjar tekin fyrir og samþykkt umsókn Malbikunarstöðvarinnar Höfða um framkvæmdarleyfi fyrir áframhaldandi  efnistöku í Seljadal í Mosfellsbæ frá október 2014 til 15. nóvember s.á. og frá apríl 2015 til 9. október s.á. Var óskað eftir framkvæmdarleyfi fyrir efnistöku að hámarki 60.0000 m3. Var afgreiðslan staðfest af bæjarstjórn hinn 22. s.m. Hinn 5. nóvember s.á óskaði Malbikunarstöðin Höfði eftir heimild til efnistöku og aksturs úr Seljadalsnámu fram að jólum 2014 og frá 16. mars til 9. október 2015, að undanskildu tímabilinu 1. júlí til 7. ágúst 2015. Hinn 11. nóvember 2014 var erindið tekið fyrir á fundi skipulagsnefndar og var samþykkt að vísa erindinu til bæjarráðs til afgreiðslu. Hinn 25. s.m. gaf skipulagsfulltrúi umsögn þar sem hann taldi að fallast ætti á ósk Malbikunarstöðvarinnar um breyttan vinnslutíma  og var hún samþykkt á fundi bæjarráðs 27. s.m.

Skírskota kærendur til þess framkvæmdaleyfið muni skerða einkaréttindi og friðhelgi heimila þeirra og frístundahúsa með svo stórkostlegum hætti að ekki sé hægt að við una. Einnig muni grjótnámið leiða til verulegrar verðrýrnunar á eignum kærenda. Hafi kærendur ríka hagsmuni af stöðvun framkvæmdanna þegar í stað. Umferð þungaflutningabifreiða eftir Hafravatnsvegi sé þegar hafin og gert sé ráð fyrir að námugreftri verði lokið innan árs, eða hinn 9. október 2015. Séu hagsmunir kærenda ríkari en hagsmunir framkvæmdaraðila af námugreftrinum enda hafi hann legið niðri um nokkurt skeið. Sé hætta á að framkvæmdunum verði lokið áður en úrskurðarnefndin kveði upp úrskurð sinn ef ekki verði fallist á stöðvun framkvæmdanna þar sem almennt sé málsmeðferðartími fyrir nefndinni nokkuð langur.

Af hálfu sveitarfélagsins er skírskotað til þess að kærendur hafi ekki lögvarinna hagsmuni að gæta við úrlausn málsins. Feli sú framkvæmd sem heimiluð hafi verið með hinu kærða leyfi í sér áframhaldandi heimild til efnistöku sem hafi átt sér stað um langt skeið og verði því ekki séð að hin kærða ákvörðun hafi gengið gegn einstaklingsbundnum og lögvörðum hagsmunum kærenda þrátt fyrir að þeir búi í nálægð við framkvæmdarsvæðið. Verði ekki séð að knýjandi nauðsyn sé til þess að stöðva framkvæmdir. Beri að hafa í huga að stöðvun framkvæmda sé þrautaúrræði og feli ákvæði 1. mgr. 5. gr. laga nr. 130/2011, sem kveði á um stöðvun framkvæmda, í sér að stöðvun megi aðeins beita ef yfirvofandi sé að framkvæmdir hefjist eða þær hafi nýverið byrjað. Hafi hinar umdeildu framkvæmdir hafist fyrir nærri 30 árum og því séu þær hvorki að hefjast né séu yfirvofandi. Beri af þeim sökum að hafna kröfu kærenda um stöðvun framkvæmda. Séu framkvæmdirnar heimilaðar til 23. desember 2014 og frá 16. mars 2015. Sé því fyrra framkvæmdartímabilinu að ljúka og framkvæmdir muni ekki hefjast að nýju fyrr en á vormánuðum 2015. Af þeim sökum sé ekki að sjá að knýjandi þörf sé á stöðvun framkvæmda þegar engar framkvæmdir standi yfir og muni ekki gera næstu mánuði.

Skírskotar leyfishafi til þess að fyrirvaralaus stöðvun framkvæmda muni leiða til verulegs fjárhagslegs tjóns. Liggi fyrir að ekkert fjárhagslegt tjón verði hjá kærendum þótt efnistakan fari fram á hinum stutta gildistíma leyfisins. Muni hið kærða leyfi renna út 9. október 2015 og ljóst að hverfandi líkur séu á því að það takist að ná því efni sem leyfi hafi verið veitt fyrir úr námunni ef fallist verði á stöðvun framkvæmda. Megi því gera ráð fyrir tvíþættu tjóni, annars vegar vegna röskunar á verktilhögun og skipulagningu vetrarstarfsins hjá fyrirtækinu en einnig vegna minni heildar efnisvinnslu sem sé fyrirtækinu afar mikilvægt. Séu hagsmunir leyfishafa miklir þar sem það hafi verið gert ráð fyrir efnistökunni í rekstraráætlunum fyrirtækisins.

Niðurstaða: Í 1. mgr. 5. gr. laga nr. 130/2011 um úrskurðarnefnd umhverfis- og auðlindamála er tekið fram að kæra til úrskurðarnefndarinnar fresti ekki réttaráhrifum kærðrar ákvörðun en jafnframt er kæranda heimilað að krefjast stöðvunar framkvæmda til bráðabirgða séu þær hafnar eða yfirvofandi. Með sama hætti er kveðið á um það í 26. gr. stjórnsýslulaga nr. 37/1993 að kæra til æðra stjórnvalds fresti ekki réttaráhrifum ákvörðunar en þó sé heimilt að fresta réttaráhrifum hinnar kærðu ákvörðun til bráðabirgða meðan málið er til meðferðar hjá kærustjórnvaldi þar sem ástæður mæli með því. Bera framangreind lagaákvæði með sér að meginreglan er sú að kæra til æðra stjórnvalds fresti ekki réttaráhrifum kærðrar ákvörðunar og eru heimildarákvæði fyrir frestun framkvæmda eða réttaráhrifa kærðrar ákvörðunar undantekning frá nefndri meginreglu sem skýra ber þröngt. Verða því að vera ríkar ástæður eða veigamikil rök fyrir ákvörðun um frestun réttaráhrif og stöðvun framkvæmda.

Í máli þessu er deilt um gildi framkvæmdaleyfis vegna efnistöku úr Seljadalsnámu í Mosfellsbæ. Er heimild til efnistöku gefin til 9. október 2015 með hléum frá tímabilinu 23. desember 2014 til 16. mars 2015 og 1. júlí s.á. til 7. ágúst s.á. Er um tímabundnar framkvæmdir að ræða á svæði þar sem efnistaka hefur áður átt sér stað og mun framkvæmdahlé hefjast 23. desember n.k. Fyrir liggur að leyfishafi mun verða fyrir tilfinnanlegu tjóni ef af stöðvun framkvæmda verður. Að sama skapi liggur fyrir að ef verki yrði fram haldið yrði tímabundin röskun á hagsmunum kærenda, einkum vegna umferðar þungaflutningabifreiða sem og vegna hljóð- og rykmengunar.

Með hliðsjón af öllu framangreindu verður ekki talið að hagsmunir kærenda knýi á um beitingu þeirrar undantekningarheimildar að stöðva framkvæmdir og verður kröfu þeirra þar um því hafnað.

Úrskurðarorð:

Hafnað er kröfu kærenda um stöðvun framkvæmda til bráðabirgða.

____________________________________
Nanna Magnadóttir