Skip to main content
Úrskurðarnefnd umhverfis- og auðlindamála
des 22
Love0

28/2015 Ingólfsstræti

Með
Árið 2015, þriðjudaginn 23. júní, kom úrskurðarnefnd umhverfis- og auðlindamála saman til fundar í húsnæði nefndarinnar að Skuggasundi 3, Reykjavík. Mætt voru Nanna Magnadóttir forstöðumaður, Ásgeir Magnússon dómstjóri og Þorsteinn Þorsteinsson byggingarverkfræðingur.

Fyrir var tekið mál nr. 28/2015, kæra á ákvörðun byggingarfulltrúans í Reykjavík um að samþykkja leyfi til að „byggja veislustofu með þaksvölum við núverandi 3. hæð, koma fyrir útibekkjum og gróðurbelti, framlengja lyftu og flóttaleið frá Bankastræti 7 á þaksvölum, Gamla Bíós“, Ingólfsstræti 2A.

Í málinu er nú kveðinn upp svofelldur

úrskurður:

Með bréfi til úrskurðarnefndar umhverfis- og auðlindamála, dags. 22. apríl 2015, sem barst nefndinni 24. s.m., kærir Einar Þór Sverrisson hrl., f.h. 101 Hótel ehf., Hverfisgötu 8-10 og IP-Studium Reykjavík ehf., eiganda fasteignarinnar við Hverfisgötu 8-10, þá ákvörðun byggingarfulltrúans í Reykjavík að samþykkja leyfi til að „byggja veislustofu með þaksvölum á 3. hæð, koma fyrir útibekkjum og gróðurbelti, framlengja lyftu og flóttaleið frá Bankastræti 7 á þaksvölum, Gamla Bíós“. Er þess krafist að hin kærða ákvörðun verði felld úr gildi. Að auki er þess krafist að framkvæmdir verði stöðvaðar á meðan málið er til meðferðar hjá úrskurðarnefndinni.

Þykir málið nægilega upplýst til að það verði tekið til endanlegs úrskurðar. Er því ekki tilefni til að taka afstöðu til stöðvunarkröfu kærenda.

Gögn málsins bárust frá Reykjavíkurborg 13. maí og 4. júní 2015.

Málavextir: Hinn 10. júní 2014 var á afgreiðslufundi byggingarfulltrúa tekin fyrir umsókn um leyfi til áðurgreindra framkvæmda, m.a. á þaksvölum Gamla Bíós. Málinu var vísað til umsagnar skipulagsfulltrúa og barst hún 16. s.m. Þar var lagt til að grenndarkynna umsóknina, þar sem ekkert deiliskipulag væri í gildi, auk þess sem aukin notkun þaksvala gæti haft áhrif á nærliggjandi byggingar. Á embættisafgreiðslufundi skipulagsfulltrúa 20. s.m. var samþykkt að grenndarkynna umsóknina fyrir hagsmunaaðilum í nærliggjandi húsum. Erindið var grenndarkynnt frá 26. s.m. til og með 24. júlí s.á. Bárust athugasemdir á kynningartíma, m.a. frá kærendum, og var þeim svarað með umsögn skipulagsfulltrúa. Að lokinni grenndarkynningu var erindinu vísað til umhverfis- og skipulagsráðs, sem tók það fyrir á fundi 27. ágúst s.á. Ráðið gerði engar athugsemdir við erindið, með vísan til umsagnar skipulagsfulltrúa, dags. 25. s.m., og vísaði því til fullnaðarafgreiðslu byggingarfulltrúa. Erindið var tekið fyrir að nýju á afgreiðslufundi byggingarfulltrúa en afgreiðslu málsins var frestað þar sem afla þurfti frekari gagna, s.s. hljóðvistarskýrslu og umsagnar Minjastofnunar Íslands. Hljóðvistarskýrsla lá fyrir 22. október 2014. Minjastofnun gerði ekki athugasemdir við umræddar breytingar í umsögn sinni, dags. 16. mars 2015. Var erindið tekið fyrir að nýju á afgreiðslufundi byggingarfulltrúa 24. mars 2015 og það samþykkt.

Málsrök kærenda: Kærendur skírskota til þess að útgáfa byggingarleyfisins sé í andstöðu við lög. Hafi hvorki verið gætt réttra réttarreglna um grennd og hljóðvist né tekið tillit til lögmætra réttinda og væntinga kærenda og hótelstarfsemi þeirra við útgáfu leyfisins. Hótelstarfsemin hafi verið rekin frá því um síðustu aldamót en núverandi rekstaraðili Gamla Bíós sé að breyta starfsemi þess húss í grundvallaratriðum á kostnað kærenda. Sé augljóst að verði leyfi veitt fyrir byggingu svalanna, og þar með gefið út leyfi fyrir veitingarekstri, muni það leiða til aukins ónæðis.

Fyrir liggi yfirlýsing forsvarsmanns húseigenda Gamla Bíós þess efnis að sótt verði um útiveitingaleyfi á svölum hússins þegar fyrirhuguðum framkvæmdum verði lokið. Með því sé verið að koma upp torgi á þaki hússins, við hliðina á hótelinu, með skemmtanaleyfi og tilheyrandi reykingum sem komi til með að raska ró gesta hótelsins. Eigi kærendur réttmæta kröfu til þess að geta tryggt næturró gestanna.

Ekki verði séð af gögnum málsins að húseigandi hafi verið krafinn um snið- og afstöðumyndir, sem sýni áhrif skuggavarps á 101 Hótel og hvernig sjónlína frá fyrirhugaðri þakbyggingu komi til með að hafa áhrif inn í herbergi hótelsins. Þá hafi engar hljóðvistarmælingar farið fram. Sé það brot á rannsóknarreglu stjórnsýsluréttarins. Grundvallarbreyting á rekstri Gamla Bíós hafi átt sér stað og við það sé starfsemi hótelsins stefnt í tvísýnu. Séu hagsmunir kærenda vegna þessara breytinga mun meiri en leyfishafa. Það sé grundvallarregla stjórnsýsluréttar að minni hagsmunir víki fyrir meiri.

Málsrök Reykjavíkurborgar: Af hálfu sveitarfélagsins er því hafnað að afgreiðsla byggingarfulltrúa hafi verið ólögmæt.

Mótmælt sé þeirri staðhæfingu kærenda að rannsóknarregla stjórnsýsluréttarins skv. 10. gr. stjórnsýslulaga nr. 37/1993 hafi verið brotin. Hvað skuggavarp varði þá tíðkist það ekki við afgreiðslu byggingarleyfisumsókna hjá embættinu að óskað sé eftir skýrslu um skuggavarp vegna byggingaráforma. Að auki sé ekki gerð krafa til þess í kafla 2.4. í byggingarreglugerð nr. 112/2012 að byggingarfulltrúi afli slíkra gagna. Þá skuli á það bent að í umsögn skipulagsfulltrúa, dags. 25. ágúst 2014, sem gerð hafi verið í kjölfar athugasemda sem borist hafi á grenndarkynningartíma, komi fram að ekki sé þörf á skuggavarpsteikningum þar sem breytingin hafi engin áhrif á birtu, auk þess sem núverandi þak fasteignarinnar varpi skugga á fasteign 101 Hótels ehf. Loks sé því mótmælt að ekki hafi verið framkvæmd almennileg rannsókn á hljóðvist. Lögð hafi verið fram hljóðvistarskýrsla á fundi byggingarfulltrúa 24. mars 2015. Í skýrslunni sé lagt mat á hljóðmengun frá lyftustokki og veislusal/þaksvölum á 3. hæð fasteignarinnar og sé niðurstaða skýrslunnar sú að fyrirhuguð starfsemi uppfylli settar reglugerðarkröfur m.t.t. hávaða. Byggingarfulltrúi hafi lagt efnislegt mat á innihald skýrslunnar við töku ákvörðunar í málinu og hafi ekki talið ástæðu til að draga réttmæti hennar í efa.

Því sé hafnað að við samþykkt erindisins hafi grenndarsjónarmiða ekki verið nægjanlega gætt. Erindið hafi verið grenndarkynnt hagsmunaaðilum og athugasemdum svarað af hálfu skipulagsfulltrúa. Því hafi ekki verið neitað að ónæði kynni að leiða af notkun svalanna og til þess að draga úr því hafi „svalir verið minnkaðar frá því sem áður var með þeim hætti að þær eru minnkaðar til norðurs í átt að hótelinu“. Jafnframt hafi komið fram í umsögn skipulagsfulltrúa að uppsetningu gróðurbelta og skjólgirðinga væri ætlað að minnka innsýn og hljóð.

Kærendur hafi haldið því fram að samþykkt byggingaráforma hafi í raun falið í sér samþykki á leyfi fyrir veitingarekstri á svölunum. Sveitarfélagið bendi hins vegar á að um veitingaleyfi gildi lög nr. 85/2007 en ekki lög um mannvirki nr. 160/2010. Byggingarfulltrúi veiti því ekki leyfi til útiveitinga með því að samþykkja byggingaráform.

Málsrök leyfishafa: Leyfishafi bendir á að breytingar á húsinu hafi verið gerðar til samræmis við kröfur laga og reglugerða. Séu breytingarnar í fullkomnu samræmi við þá starfsemi sem þegar sé fyrir og feli þær ekki í sér nýja eða breytta starfsemi. Í Gamla Bíói hafi frá öndverðu verið rekið fjölbreytt skemmti- og menningarstarfsemi með tilheyrandi hávaða. Svo virðist sem ekki hafi verið gerðar fullnægjandi ráðstafanir til að tryggja nægjanlega hljóðeinangrun í húsinu sem hýsi starfsemi kærenda og sé það tæplega á ábyrgð leyfishafa. Hann hafi boðist til samvinnu til að leysa þennan vanda og skapa grundvöll til að starfsemi þessara tveggja atvinnubygginga geti þrifist hlið við hlið, en af hálfu kærenda hafi ekki verið áhugi á að vinna málið á þann hátt.

Flestar efnislegar kvartanir kærenda varði ekki byggingarleyfið sem slíkt heldur fyrirhugaðan rekstur á staðnum. Þannig geti athugasemdir um meinta hávaðamengun frá samkomusal leyfishafa ekki varðað það hvort veita beri byggingarleyfi fyrir lagfæringum á svölum hússins. Auk þess sé á það bent að byggingarleyfisumsóknin varði ekki byggingu þaksvala, sem hafi verið á húsinu frá öndverðu, heldur sé tilgangur breytinganna að gera svalirnar betur úr garði til að geta gegnt hlutverki sínu í samræmi við nútímakröfur.

Vettvangsskoðun: Úrskurðarnefndin kynnti sér aðstæður á vettvangi 28. maí 2015.

Niðurstaða: Í máli þessu er deilt um ákvörðun byggingarfulltrúans í Reykjavík um að veita leyfi fyrir veislustofu á þaksvölum Gamla Bíós. Telja kærendur að hin kærða ákvörðun muni hafa í för með sér neikvæð grenndaráhrif, m.a. með tilliti til rekstrar 101 Hótels.

Samkvæmt 13. gr. laga nr. 160/2010 um mannvirki er það eitt skilyrða fyrir útgáfu byggingarleyfis að mannvirki og notkun þess samræmist skipulagsáætlunum á svæðinu. Ekkert deiliskipulag er í gildi fyrir umrætt svæði en til þess að veita megi byggingarleyfi í þegar byggðum hverfum án þess að deiliskipulag liggi fyrir skal fyrirhuguð framkvæmd vera í samræmi við landnotkun, byggðarmynstur og þéttleika byggðar, sbr. 1. mgr. 44. gr. skipulagslaga nr. 123/2010. Samkvæmt Aðalskipulagi Reykjavíkur 2010-2030 er umrætt svæði skilgreint sem Miðborgarkjarni, M1a. Svæðinu er lýst sem hjarta höfuðborgarinnar þar sem sérstök áhersla sé lögð á smásöluverslun, veitingastarfsemi og afþreyingu, sem og þjónustu lykilstofnana í stjórnsýslu, menningu og menntun. Á svæðinu gilda almennar veitingaheimildir, en í því felst að allar tegundir veitingastaða eru heimilaðar þar sem lengst má vera opið til kl. 3.00 um helgar. Að auki sé heimilt að veita leyfi fyrir útiveitingum, þó aldrei lengur en til kl. 23.00. Í miðborgarstefnu aðalskipulagsins er jafnframt lögð áhersla á að miðborgin geti tekið vel á móti öllum sem hana sæki og að hún geti sinnt ólíkum hlutverkum. Loks er fjallað um þá þróun sem átt hafi sér stað í miðborginni á undanförnum áratugum, sem hafi falist í að ólík starfsemi hafi í auknum mæli tengst sömu rekstrar- og húsnæðiseiningum. Er síðan áréttað að mikilvægt sé að stuðla að því að miðborgin haldi áfram að vera ákjósanlegur vettvangur fyrir sem fjölbreyttasta þjónustu. Að teknu tilliti til þessa verður ekki annað séð en að hið kærða byggingarleyfi sé í samræmi við markmið og stefnu aðalskipulags.

Ítarleg gögn lágu fyrir við töku hinnar kærðu ákvörðunar, þ. á m. hljóðvistarskýrsla, yfirlýsing vegna umsóknar um útiveitingaleyfi og umsögn Minjastofnunar Íslands. Verður ekki annað ráðið en að ákvörðun byggingarfulltrúa hafi verið tekin að ígrunduðu máli og er ekki hægt að fallast á að við töku þeirrar ákvörðunar hafi verið brotið gegn rannsóknarreglu stjórnsýsluréttar, sbr. 10. gr. stjórnsýslulaga nr. 37/1993. Þá er ekki að sjá að málsmeðferðin hafi verið haldin öðrum annmörkum. Þannig fór grenndarkynning fram fyrir hagsmunaraðilum í samræmi við 1. mgr. 44. gr. skipulagslaga og athugasemdum var svarað, s.s. varðandi skuggavarp. Í kjölfarið var erindið samþykkt. Þá liggur fyrir að Minjastofnun lagðist ekki gegn umræddri framkvæmd í umsögn sinni sem gefin var í samræmi við lög nr. 80/2012 um menningarminjar.

Loks felur hin kærða ákvörðun ekki í sér breytingar á formi þaksvalanna sem eru upprunalegar og hafa verið nýttar í tengslum við þá starfsemi sem hefur verið í húsinu á hverjum tíma. Verður ekki séð að staðsetning umræddrar veislustofu á svölunum muni hafa teljandi áhrif á nærliggjandi hótelrekstur en í hinu kærða leyfi felst m.a. að gerðar verði ráðstafanir til að draga úr mögulegum grenndaráhrifum, t.a.m. með því að takmarka notkunarflöt svalanna, sem og með því að koma fyrir skjólvegg og gróðri. Verður því ekki séð að hin kærða ákvörðun brjóti gegn grenndarhagsmunum kærenda þannig að ógildingu varði.

Af öllu framangreindu virtu verður kröfu kærenda um ógildingu hinna kærðu ákvarðana hafnað.

Úrskurðarorð:

Hafnað er kröfu kærenda um að fella úr gildi þá ákvörðun byggingarfulltrúans í Reykjavík að samþykkja leyfi til að „byggja veislustofu með þaksvölum við núverandi 3. hæð, koma fyrir útibekkjum og gróðurbelti, framlengja lyftu og flóttaleið frá Bankastræti 7 á þaksvölum, Gamla Bíós“, Ingólfsstræti 2A.

____________________________________
Nanna Magnadóttir

______________________________              _____________________________
Ásgeir Magnússon                                                  Þorsteinn Þorsteinsson

   

des 22
Love0

26/2015 Ferjuvað

Með

Árið 2015, mánudaginn 22. júní, tók Nanna Magnadóttir, formaður úrskurðarnefndar umhverfis- og auðlindamála, með heimild í 3. mgr. 3. gr. l. nr. 130/2010 fyrir:

Mál nr. 26/2015, kæra á ákvörðun byggingarfulltrúans í Reykjavík frá 17. mars 2015 að samþykkja áður gerðar breytingar á innra skipulagi í fjölbýlishúsi á lóð nr. 1 og 3 við Ferjuvað.

Í málinu er nú kveðinn upp til bráðabirgða svofelldur

úrskurður

um kröfu kærenda um stöðvun framkvæmda:

Með bréfi til úrskurðarnefndar umhverfis- og auðlindamála, dags. 17. apríl 2015, er barst nefndinni sama dag, kærir S, Ferjuvaði 1-3, þá ákvörðun byggingarfulltrúans í Reykjavík, dags. 17. mars 2015, um að samþykkja áður gerðar breytingar á innra skipulagi í fjölbýlishúsi á lóð nr. 1 og 3 við Ferjuvað. Er þess krafist að hin kærða ákvörðun verði felld úr gildi en að auki er farið fram á að framkvæmdir verði stöðvaðar á meðan málið er til meðferðar hjá úrskurðarnefndinni. Verður nú tekin afstaða til fram kominnar stöðvunarkröfu kæranda.

Málsatvik og rök: Hinn 17. mars 2015 var á afgreiðslufundi byggingarfulltrúans í Reykjavík samþykkt umsókn þar sem sótt var um leyfi fyrir áður gerðum breytingum á innra skipulagi í fjölbýlishúsi á lóð nr. 1 og 3 við Ferjuvað. Fólust breytingarnar í því að stæði í bílageymslu, sem áður var ætlað hreyfihömluðum, var breytt í almennt bílastæði.

Kærandi skírskotar til þess að með ákvörðun sinni hafi byggingarfulltrúinn í Reykjavík gengið gegn hagsmunum eigenda og ekki virt athugasemdir þeirra við ákvarðanatöku. Gangi ákvörðunin gegn ákvæðum fjöleignarhúsalaga, eignaskiptayfirlýsingu, byggingarreglugerð og mannvirkjalögum.

Af hálfu Reykjavíkurborgar er þess krafist að kröfu um stöðvun framkvæmda verði hafnað. Engar framkvæmdir séu yfirstandandi þar sem þeim hafi verið lokið áður en sótt hafi verið um leyfi fyrir breytingunum.

Niðurstaða: Samkvæmt 5. gr. laga nr. 130/2011 um úrskurðarnefnd umhverfis- og auðlindamála frestar kæra til nefndarinnar ekki réttaráhrifum ákvörðunar. Kærandi getur þó krafist úrskurðar um stöðvun framkvæmda til bráðabirgða séu þær hafnar eða yfirvofandi. Hefur úrskurðarnefndin á grundvelli þessa ákvæðis sjálfstæða heimild til stöðvunar framkvæmda í tengslum við meðferð kærumáls.

Í máli þessu er krafist ógildingar ákvörðunar byggingarfulltrúans í Reykjavík um að samþykkja áður gerðar breytingar á innra skipulagi fjölbýlishúss við Ferjuvað 1-3. Fólust breytingarnar í því að breyta stæði í bílageymslu, sem áður var ætlað hreyfihömluðum, í almennt bílastæði.

Af þeim gögnum sem liggja fyrir úrskurðarnefndinni er ljóst að hinum umdeildu breytingum var lokið áður en sótt var um leyfi fyrir þeim hjá byggingarfulltrúa. Hefur því ekki þýðingu að stöðva framkvæmdir á meðan mál þetta er til meðferðar fyrir úrskurðarnefndinni, enda eru þær afstaðnar.

Úrskurðarorð:

Hafnað er kröfu kærenda um stöðvun framkvæmda til bráðabirgða.

______________________________
Nanna Magnadóttir
des 22
Love0

37/2015 Urðarhvarf

Með
Árið 2015, mánudaginn 22. júní, tók Nanna Magnadóttir, formaður úrskurðarnefndar umhverfis- og auðlindamála, með heimild í 3. mgr. 3. gr. l. nr. 130/2010 fyrir:

Mál nr. 37/2015, kæra á ákvörðun bæjarstjórnar Kópavogsbæjar frá 12. maí 2015 um að samþykkja breytt deiliskipulag Urðarhvarfs 4.

Í málinu er nú kveðinn upp til bráðabirgða svofelldur

úrskurður

um kröfu kærenda um stöðvun framkvæmda:

Með bréfi til úrskurðarnefndar umhverfis- og auðlindamála, dags. 18. maí 2015, er barst nefndinni 20. s.m., kærir Hjörleifur B. Kvaran hrl., f.h. Húsa & lóða ehf., eiganda Urðarhvarfs 2, þá ákvörðun bæjarstjórnar Kópavogs, dags. 12. maí 2015, að samþykkja breytt deiliskipulag Urðarhvarfs 4. Er þess krafist að hin kærða ákvörðun verði felld úr gildi en að auki er farið fram á að fyrirhugaðar framkvæmdir á svæðinu verði stöðvaðar. Verður nú tekin afstaða til fram kominnar stöðvunarkröfu kæranda.

Málsatvik og rök: Hinn 19. janúar 2015 var tekið fyrir á fundi skipulagsnefndar Kópavogsbæjar umsókn, dags. 15. s.m., um breytt deiliskipulag Urðarhvarfs 4 en á því svæði gildir deiliskipulagið Vatnsendahvarf, Athafnasvæði. Í breytingunni fólst að hús á lóðinni yrði hækkað um tvær hæðir með inndregna efstu hæð og yrði sjö hæðir auk kjallara. Samþykkt var að auglýsa framlagða tillögu, var sú afgreiðsla staðfest af bæjarráði 22. s.m. og af bæjarstjórn 27. s.m. Tillagan var auglýst í fjölmiðlum 3. febrúar s.á. með athugasemdarfresti til 23. mars s.á. Bárust athugasemdir á kynningartíma, m.a. frá kæranda. Að lokinni kynningu var erindið tekið fyrir að nýju á fundi skipulagsnefndar 23. mars s.á. og málinu vísað til frekari meðferðar hjá skipulags- og byggingardeild Kópavogsbæjar. Hinn 4. maí s.á. barst umsögn hennar þar sem lögð var til hækkun um eina hæð í stað tveggja. Á fundi skipulagsnefndar sama dag var kynntri tillögu hafnað, þ.e. hækkun um tvær hæðir, en hækkun um eina hæð var samþykkt í samræmi við umsögn skipulags- og byggingardeildar þar sem komið var til móts við innsendar athugasemdir. Var afgreiðsla skipulagsnefndar staðfest af bæjarráði  7. s.m. og af bæjarstjórn 12. s.m. Skipulagsbreytingin tók gildi með auglýsingu þar um í B-deild Stjórnartíðinda 15. júní 2015.

Kærandi skírskotar til þess að hækkun hússins muni leiða til þess að það verði hærra en fasteign hans að Urðarhvarfi 2 og brjóti í bága við skipulags- og útlitshönnun hverfisins í heild. Engin frambærileg rök hafi verið færð fyrir hækkuninni en hún muni jafnframt hafa í för með sér þrengra umhverfi en áður hafi verið og að umferð muni aukast. Kærandi leigi út fasteign sína fyrir líkamsræktarstöð og gistiheimili. Eitt aðalsmerki gistiheimilisins sé víðfeðmt útsýni frá efstu hæðum hússins. Það útsýni muni vera verulega skert með breyttu deiliskipulagi. Verði að gera þá kröfu til skipulagsyfirvalda sveitarfélaga og bæjarstjórna að deiliskipulagstillaga sé vönduð og henni fylgi rökstuðningur. Gengið sé á grenndarhagsmuni kæranda og leiði breytingin til þess að fasteign hans muni lækka í verði.

Af hálfu Kópavogsbæjar er skírskotað til þess að umrætt svæði sé skipulagt sem atvinnuhúsnæði og verði að telja aðrar kröfur gerðar til útsýnis á atvinnuhúsalóðum en á íbúðarhúsalóðum. Gerð hafi verið breytingartillaga um hækkun um tvær hæðir, efsta hæðin yrði inndregin og byggingarmagn myndi aukast um 530 m2. Við meðferð málsins hafi verið talið rétt að koma til móts við athugasemdir kæranda að hluta og heimila hækkun um eina hæð í stað tveggja og auka byggingarmagn um 350 m2. Hafi tillagan því gengið skemur en þegar hún hafi verið auglýst og ekki hafi verið séð að þörf hefði verið á að auglýsa tillöguna að nýju. Deiliskipulagsbreytingin sé lögmæt og sé því ekki ástæða að stöðva framkvæmdir.

Niðurstaða: Í 1. mgr. 5. gr. laga nr. 130/2011 um úrskurðarnefnd umhverfis- og auðlindamála er tekið fram að kæra til úrskurðarnefndarinnar fresti ekki réttaráhrifum kærðrar ákvörðunar en jafnframt er kæranda þar heimilað að krefjast stöðvunar framkvæmda til bráðabirgða séu þær hafnar eða yfirvofandi. Þá getur úrskurðarnefndin að sama skapi frestað réttaráhrifum ákvörðunar sem felur ekki í sér heimild til framkvæmda, komi fram krafa um það af hálfu kæranda, sbr. 3. mgr. nefndrar 5. gr. Með sama hætti er kveðið á um það í 26. gr. stjórnsýslulaga nr. 37/1993 að kæra til æðra stjórnvalds fresti ekki réttaráhrifum ákvörðunar en þó sé heimilt að fresta réttaráhrifum hinnar kærðu ákvörðunar til bráðabirgða meðan málið er til meðferðar hjá kærustjórnvaldi þar sem ástæður mæli með því. Tilvitnuð lagaákvæði bera með sér að meginreglan er sú að kæra til æðra stjórnvalds frestar ekki réttaráhrifum kærðrar ákvörðunar og eru heimildarákvæði fyrir frestun framkvæmda eða réttaráhrifa kærðar ákvörðunar undantekning frá nefndri meginreglu sem skýra ber þröngt.  Verða því að vera ríkar ástæður eða veigamikil rök fyrir ákvörðun um frestun réttaráhrifa og stöðvun framkvæmda

Mál þetta snýst um gildi deiliskipulagsákvörðunar sem hefur að geyma heimild til nýtingar tiltekinnar lóðar. Gildistaka deiliskipulags felur ekki í sér heimildir til að hefja framkvæmdir heldur þarf til að koma sérstök stjórnvaldsákvörðun, sem kæranleg er til úrskurðarnefndarinnar, og útgáfa byggingar- eða framkvæmdaleyfi í skjóli slíkrar ákvörðunar, sbr. 11. og 13. gr. mannvirkjalaga nr. 160/2010 og 13., 14. og 15. gr. skipulagslaga nr. 123/2010. Í kærumáli vegna greindra stjórnvaldsákvarðana er eftir atvikum unnt að gera kröfu um stöðvun framkvæmda til bráðabirgða skv. 5. gr.  laga nr. 130/2011. Af þessu leiðir að jafnaði að ekki er tilefni til að beita heimild til stöðvunar framkvæmda eða frestunar réttaráhrifa í kærumálum er varða gildi deiliskipulagsákvarðana.

Þegar litið er til framangreindra lagaákvæða og eðlis deiliskipulagsákvarðana verður ekki séð að knýjandi nauðsyn sé á, með tilliti til hagsmuna kæranda, að fallast á kröfu þeirra um stöðvun framkvæmda sem heimilaðar eru með hinni kærðu deiliskipulagsbreytingu.

Úrskurðarorð:

Hafnað er kröfu kæranda um stöðvun framkvæmda til bráðabirgða.

______________________________
Nanna Magnadóttir
des 22
Love0

73/2010 Hverfisgata

Með
Árið 2015, þriðjudaginn 16. júní, kom úrskurðarnefnd umhverfis- og auðlindamála saman til fundar í húsnæði nefndarinnar að Skuggasundi 3, Reykjavík. Mættir voru Ómar Stefánsson yfirlögfræðingur, Ásgeir Magnússon dómstjóri og Þorsteinn Þorsteinsson byggingarverkfræðingur.

Fyrir var tekið mál nr. 73/2010, kæra á samþykkt byggingarfulltrúans í Reykjavík frá 9. nóvember 2010 um að veita byggingarleyfi fyrir notkun 1. hæðar hússins að Hverfisgötu 18 í Reykjavík undir veitingastað í flokki III með aðgengi að salernisaðstöðu í kjallara.

Í málinu er nú kveðinn upp svofelldur

úrskurður:

Með bréfi til úrskurðarnefndar skipulags- og byggingarmála, dags. 1. desember 2010, er barst nefndinni 3. s.m., kæra 12 eigendur, íbúar og forsvarsmenn stofnana og fyrirtækja að Hverfisgötu 14, 15, 16, 16a, 18a, 19 og 20, þá samþykkt byggingarfulltrúans í Reykjavík frá 9. nóvember 2010 að veita byggingarleyfi fyrir notkun 1. hæðar hússins að Hverfisgötu 18  undir veitingastað í flokki III með aðgengi að salernisaðstöðu í kjallara.

Af hálfu kærenda er þess krafist að hin kærða samþykkt verði felld úr gildi. Jafnframt var gerð krafa um að réttaráhrifum hinnar kærðu ákvörðunar yrði frestað meðan málið væri til meðferðar hjá úrskurðarnefndinni. Verður málið nú tekið til endanlegs úrskurðar og því ekki tekin afstaða til kröfu kærenda um frestun réttaráhrifa.

Tekur úrskurðarnefnd umhverfis- og auðlindamála málið nú til úrskurðar á grundvelli ákvæðis til bráðabirgða II í lögum nr. 130/2011 um úrskurðarnefnd umhverfis- og auðlindamála, sbr. breytingu á þeim lögum nr. 139/2014.

Málavextir: Á afgreiðslufundi byggingarfulltrúa 25. maí 2010 var tekið fyrir erindi þar sem sótt var um leyfi fyrir veitingastað í flokki III á öllum hæðum í húsi nr. 18 við Hverfisgötu og var málinu frestað. Fram að þeim tíma mun hafa verið rekin í húsinu upplýsingaþjónusta, kaffihús að degi til og veitingarekstur að kvöldlagi. Hinn 22. september s.á. var tekin fyrir á fundi skipulagsráðs umsókn um leyfi fyrir veitingastað í flokki III í kjallara og á 1. hæð í framangreindu húsi. Var m.a. lögð fram umsögn skipulagsstjóra, dags. 4. júní 2010, mótmæli nágranna, bréf heilbrigðisfulltrúa og glugga- og glerskoðun ásamt hljóðvistarskýrslum. Þá var á sama fundi lögð fram umsögn skipulagsstjóra frá 16. september 2010. Skipulagsráð samþykkti umsögn skipulagsstjóra og vísaði málinu til fullnaðarafgreiðslu byggingarfulltrúa. Í framangreindri umsögn skipulagsstjóra frá 16. september 2010 sagði m.a.: „Ekki er þó unnt að fallast á umsóttar breytingar að svo stöddu nema rekstraraðili skuldbindi sig til þess að hafa rekstur í húsinu að degi til. Að sama skapi þarf byggingarleyfið að vera bundið því skilyrði að ekki verði byrgt fyrir glugga á nokkurn hátt, hvorki á varanlegan hátt með límdum filmum né með gluggatjöldum. Einnig skal taka fram í byggingarleyfi að óheimilt er að setja upp skilti né auglýsingar á húsið án þess að sækja um sérstakt leyfi fyrir því. Ef ekki er unnt að uppfylla þessi skilyrði er lagt til að erindinu verði frestað þar til endurskoðun á þróunaráætlun miðborgarinnar liggur fyrir en henni ætti að ljúka í byrjun árs 2011.“

Hinn 28. september 2010 var erindið tekið fyrir á fundi byggingarfulltrúa og var niðurstaða hans sú að umsækjandi skyldi leggja fram yfirlýsingu í samræmi við fyrrnefnda umsögn skipulagsstjóra frá 16. s.m. Yfirlýsingu um skilyrði fyrir leyfi, dags. 22. október 2010, var þinglýst á fasteignina Hverfisgötu 18 hinn 30. s.m. Umsókn um leyfi fyrir veitingastað í flokki III á 1. hæð, með aðgengi að salernisaðstöðu í kjallara, var síðan samþykkt á afgreiðslufundi byggingarfulltrúa 9. nóvember 2010 og eftirfarandi fært til bókar: „Vakin er athygli umsækjanda á því að hér er um vandasama útfærslu vegna hljóðvistarmála að ræða og ber umsækjanda að óska úttektar byggingarfulltrúa á öllum þrepum framkvæmda hvað hljóðvist varðar auk annarra tilskilinna úttekta.“ Afgreiðsla byggingarfulltrúa var lögð fram á fundi í skipulagsráði 10. nóvember 2010 og staðfest í borgarráði 18. s.m.

Málsrök kærenda: Kærendur vísa til þess að engin grenndarkynning hafi farið fram áður en hið kærða leyfi hafi verið veitt. Áður hafi verið ónæði af rekstri í húsinu við Hverfisgötu 18 en ekkert í líkingu við það sem fylgi núverandi starfsemi. Kærendur geti sætt sig við að veitingaleyfi II væri veitt, þannig að starfsemi í nefndu húsi myndi ljúka kl. 24. Starfsemi í húsinu að Hverfisgötu 18 fari fram eftir miðnætti og standi fram undir morgun. Þá sé ljóst að engin rekstur sé í húsnæðinu á daginn, eins og skilyrt sé í yfirlýsingu.

Umgengni gesta veitingastaðarins umhverfis menningarstofnanir, fyrirtæki og íbúðarhúsnæði í nágrenninu sé mjög slæm. Húseigendur að Hverfisgötu 16 og 16a verði fyrir síendurteknu ónæði vegna hávaða með tilheyrandi svefnleysi. Skrifstofuhúsnæði á 1. hæð að Hverfisgötu 16a hafi verið breytt í íbúðarhúsnæði með styrk frá borginni sem túlka verði svo að borgaryfirvöld vilji að fólk búi í húsinu með þeim réttindum sem fylgi friðhelgi einkalífs. Í húsinu nr. 16 við Hverfisgötu séu þrjár íbúðir og muni veitingareksturinn hafa neikvæð áhrif á verð fasteignarinnar.

Samkvæmt 4. gr. lögreglusamþykktar fyrir Reykjavíkurborg sé m.a. bannað að hafast nokkuð að sem valdi ónæði eða raski næturró manna og sé það alkunn staðreynd að lögreglan hafi ekki mannafla til að sinna útköllum. Þá séu ákvæði um sviptingu rekstrarleyfis í 3. mgr. 15. gr. laga nr. 85/2007 um veitingastaði, gististaði og skemmtanahald þegar leyfishafi rekstrarleyfis verði uppvís að því að misnota rekstrarleyfið, vanrækja skyldur sem á honum hvíli samkvæmt lögum sem um reksturinn gildi eða brjóta gegn skilyrðum eða skilmálum leyfisins. Það hljóti að teljast lögbrot að sniðganga þetta ákvæði með því að aðhafast ekkert.

Málsrök Reykjavíkurborgar: Af hálfu Reykjavíkurborgar er bent á að rekstur veitingahúss á þessum stað í borginni sé í samræmi við þróunaráætlun miðborgarinnar, sem sé hluti af Aðalskipulagi Reykjavíkurborgar. Skipulags- og byggingarlög nr. 73/1997 geri ekki ráð fyrir grenndarkynningum á byggingarleyfisskyldum framkvæmdum sem teljist samræmast deiliskipulagi. Umsóttar breytingar séu innan heimilda deiliskipulags og í samræmi við heimilaða landnotkun á miðborgarsvæði. Leitað hafi verið umsagna Minjasafns Reykjavíkur og Húsafriðunarnefndar og hafi þessir aðilar ekki lagst gegn umsókninni.

Í umsögn skipulagsstjóra, dags. 4. júní 2010, hafi verið komist að þeirri niðurstöðu að ákvæði um landnotkun kæmu ekki í veg fyrir að samþykkt væri leyfi fyrir veitingastað í flokki III í húsinu að Hverfisgötu 18. Þar hafi jafnframt komið fram að ekki væri mælt með því að reka slíkan veitingastað í húseigninni og vísað til þess að um væri að ræða reisulegt og sérstakt bárujárnsklætt timburhús frá fyrsta tug síðustu aldar. Alþjóðahús hafi m.a. rekið upplýsingaþjónustu í húsinu og kaffihús að degi til en veitingarekstur að kvöldlagi. Eftir að þeirri starfsemi hafi verið hætt hafi þar verið rekinn skemmtistaður. Í staðfestri þróunaráætlun miðborgarinnar komi fram að m.a. megi notkun ekki hafa neikvæð áhrif á nærliggjandi íbúðir vegna lyktar, hávaða, sorps eða af öðrum ástæðum.

Hafi sú afstaða komið fram í umsögn skipulagsstjóra 16. september 2010 að ekki hafi verið unnt að fallast á umsóttar breytingar nema að uppfylltum ákveðnum skilyrðum og nú liggi fyrir þinglýst yfirlýsing þar um. Fyrir liggi hljóðvistarskýrsla þar sem fram komi að hljóðstig fyrir vestur- og norðurhliðar sé áætlað innan þeirra marka sem fram komi í reglugerð um hávaða fyrir íbúðarhúsnæði á íbúðar-, verslunar- og þjónustusvæðum á mismunandi tímum sólarhrings. Varðandi kvartanir kærenda vegna hávaða, óþrifnaðar og ónæðis skuli á það bent að það sé í verkahring lögregluyfirvalda að sjá til þess að ónæði sem stafi frá veitingastöðum sé ekki umfram það sem búast megi við í miðborginni og að sinna kvörtunum íbúa vegna slíkra staða.

Niðurstaða: Í máli þessu er deilt um byggingarleyfi þar sem heimiluð er breytt notkun hússins að Hverfisgötu 18, en skv. 4. gr. laga nr. 85/2007, um veitingastaði, gististaði og skemmtanahald, falla eftirgreindir veitingastaðir í flokk III:  „Umfangsmiklir áfengisveitingastaðir, svo sem þar sem leikin er hávær tónlist og/eða afgreiðslutími er lengri en til kl. 23 og kalla á meira eftirlit og/eða löggæslu.‟ Samkvæmt gögnum málsins hóf leyfishafi starfsemi í húsinu á grundvelli bráðabirgðaleyfis fyrir veitingahús, útgefnu af lögreglustjóranum í Reykjavík, áður en hin kærða ákvörðun var tekin. Fyrirliggjandi hljóðvistaskýrsla er dagsett 24. ágúst 2010 og í umsögn skipulagsstjóra frá 16. september s.á. segir að með hinu kærða leyfi sé verið að heimila breytingar á húsnæðinu til að draga úr hávaða.

Umrætt hús er innan deiliskipulagsreits, sem afmarkast af Laugavegi, Bankastræti, Ingólfsstræti, Hverfisgötu og Traðarkotssundi. Svæðið er hluti miðborgar Reykjavíkur samkvæmt Aðalskipulagi Reykjavíkur 2001-2024, sem var í gildi er leyfið var samþykkt. Í landnotkunarþætti þróunaráætlunar miðborgar, sem er hluti af fyrrgreindu aðalskipulagi, er miðborginni skipt í landnotkunarreiti, þ.e. miðborgarkjarna, atvinnusvæði, aðalverslunarsvæði og hliðarverslunarsvæði. Laugavegur og Bankastræti innan deiliskipulagsreitsins eru á auðkenndu aðalverslunarsvæði V-I.I meðan að suðurhlið Hverfisgötu, þar með talið húsið nr. 18 og fasteignir nokkurra kærenda, eru staðsettar á hliðarverslunarsvæði V-II.I. Fasteignir annarra kærenda eru staðsettar á norðurhlið Hverfisgötu, á skilgreindu atvinnusvæði utan deiliskipulagsreitsins.

Samkvæmt aðalskipulaginu hafa á hliðarverslunarsvæðum verið skilgreind fjögur götusvæði þar sem nákvæmari stýringu verði beitt til að tryggja æskilega dreifingu notkunar og er eitt þeirra Hverfisgata, þ.e. suðurhlið hennar frá og með nr. 4 til og með nr. 62. Telst því Hverfisgata nr. 18 til skilgreindra götusvæða. Þá er sérákvæði í aðalskipulaginu sem kveður á um að borgaryfirvöld vilji, sem lið í því að viðhalda og efla fjölbreytt mannlíf í borginni, stuðla að samspili verslunarreksturs og veitingareksturs. Jafnframt þyki rétt í því skyni að leyfa rýmri afgreiðslutíma áfengis á aðalverslunarsvæðum V-I.I og hliðarverslunarsvæðum V-II.I. Sú skýring er gefin fyrir framangreindu að tilgreind svæði séu nálægt miðborgarkjarnanum, þar sem mest veitingastarfsemi sé, og þau séu fjær íbúðarbyggð en önnur verslunarsvæði. Samhæfing afgreiðslutíma áfengis á svæðinu skapi tengsl við veitingastarfsemi miðborgarkjarnans og stuðli að því að stærri hluti næturlífsins sé á tilgreindu svæði. Þá er loks almennt ákvæði í aðalskipulaginu um notkun utan skilgreindra götusvæða aðal- og hliðarverslunarsvæða, s.s. í bakhúsum og á efri hæðum. Er þar sett sem skilyrði fyrir því að veitt verði leyfi fyrir notkun að hún hafi ekki truflandi áhrif á nærliggjandi íbúðir vegna hávaða, lyktar, sorps eða af öðrum ástæðum. Með hliðsjón af því sem að framan er rakið, og þar sem húsið að Hverfisgötu 18 er á skilgreindu götusvæði og nálægar götur eru ekki innan skilgreindrar íbúðarbyggðar, verður ekki talið að hin heimilaða notkun húsnæðisins að Hverfisgötu 18 fari í bága við skilmála aðal- og deiliskipulags um landnotkun umrædds skipulagsreits.

Ekki liggur annað fyrir en málsmeðferð við undirbúning og töku hinnar kærðu ákvörðunar hafi verið lögum samkvæmt, en ekki var þörf á grenndarkynningu skv. 7. mgr. 43. gr. skipulags- og byggingarlaga 73/1997, sem gilti á þeim tíma sem hér um ræðir, þar sem umdeilt byggingarleyfi var í samræmi við gildandi deiliskipulag svæðisins.

Að öllu framangreindu virtu verður hin kærða ákvörðun ekki talin haldin form- eða efnisgöllum sem raskað geta gildi hennar og verður ógildingarkröfu kærenda því hafnað.

Uppkvaðning úrskurðar í máli þessu hefur dregist verulega sökum mikils fjölda mála sem skotið hefur verið til úrskurðarnefndarinnar.

Úrskurðarorð:

Hafnað er kröfu kærenda um ógildingu á ákvörðun byggingarfulltrúans í Reykjavík frá 9. nóvember 2010 um að veita byggingarleyfi fyrir notkun 1. hæðar hússins að Hverfisgötu 18 í Reykjavík undir veitingastað í flokki III með aðgengi að salernisaðstöðu í kjallara.

______________________________
Ómar Stefánsson

____________________________            ___________________________
Ásgeir Magnússon                                           Þorsteinn Þorsteinsson
 

des 22
Love0

75/2011 Langanesbyggð

Með
Árið 2015, þriðjudaginn 16. júní, kom úrskurðarnefnd umhverfis- og auðlindamála saman til fundar í húsnæði nefndarinnar að Skuggasundi 3, Reykjavík. Mættir voru Ómar Stefánsson yfirlögfræðingur, Ásgeir Magnússon dómstjóri og Þorsteinn Þorsteinsson byggingarverkfræðingur.

Fyrir var tekið mál nr. 75/2011, kæra vegna fundar umhverfis- og skipulagsnefndar Langanesbyggðar hinn 27. september 2011, kæra á þeirri ákvörðun umhverfis- og skipulagsnefndar að samþykkja drög að breyttu aðalskipulagi, með fyrirvara um samþykki Skipulagsstofnunar, og á þeirri ákvörðun sveitarstjórnar Langanesbyggðar að veita framkvæmdaleyfi fyrir motocrossbraut í Hálsi.

Í málinu er nú kveðinn upp svofelldur

úrskurður:

Með bréfi til úrskurðarnefndar skipulags- og byggingarmála, dags. 17. október 2011, er barst nefndinni 20. s.m., kærir G, f.h. Syðra-Lóns 1 ehf. og Syðra-Lóns 2 ehf., Syðra-Lóni, Þórshöfn, fund umhverfis- og skipulagsnefndar Langanesbyggðar, sem haldinn var hinn 27. september 2011. Er þess krafist að fundurinn verði úrskurðaður ógildur. Þá verður að skilja málskot kærenda svo að þess sé krafist að ákvörðun umhverfis- og skipulagsnefndar frá 27. september 2011, um að samþykkja drög að breyttu aðalskipulagi, með fyrirvara um samþykki Skipulagsstofnunar, og ákvörðun sveitarstjórnar Langanesbyggðar frá 29. september 2011, um að veita framkvæmdaleyfi fyrir motocrossbraut í Hálsi, verði felldar úr gildi, en ákvörðun sveitarstjórnar fól í sér málalyktir hvað framkvæmdaleyfið varðaði.

Tekur úrskurðarnefnd umhverfis- og auðlindamála málið nú til úrskurðar á grundvelli ákvæðis til bráðabirgða II í lögum nr. 130/2011 um úrskurðarnefnd umhverfis- og auðlindamála, sbr. breytingu á þeim lögum nr. 139/2014.

Gögn málsins bárust frá Langanesbyggð 28. nóvember 2011 og 6. maí 2015. Þá bárust viðbótargögn frá kæranda 25. janúar 2012.

Málavextir: Á fundi umhverfis- og skipulagsnefndar Langanesbyggðar 5. júlí 2011 var tekið fyrir erindi frá Ungmennafélagi Langanesbyggðar þar sem óskað var eftir svæði undir motocrossbraut. Horft væri til svæða uppi í Hálsi, t.d. innan í og við gömlu malarnámuna eða austan við Hálsinn. Var samþykkt á fundinum að skoða svæðið austan við Hálsinn. Samkvæmt fundargerð umhverfis- og skipulagsnefndar frá 27. september 2011 lét umsækjandi gera drög að teikningum af motocrossbraut sem hann hugðist útbúa á svæði ofan við gryfjuna í Hálsi. Útbúin yrði lögleg keppnisbraut í samræmi við reglur Mótorhjóla- og snjósleðasambands Íslands, auk þess sem stefnt væri að því að setja upp aðstöðu fyrir iðkendur í malargryfjunni í Hálsi. Umsækjandi myndi kosta framkvæmdina að öllu leyti. Á fundinum var samþykkt samhljóða tillaga um að veita honum leyfi til að ráðast í framkvæmdina. Á sama fundi voru lögð fram drög að breyttu aðalskipulagi og voru þau samþykkt með fyrirvara um samþykki Skipulagsstofnunar. Í fundargerðinni kemur fram hverjir sátu fundinn og er skipulags- og byggingarfulltrúi sveitarfélagsins ekki þar á meðal.

Á fundi sveitarstjórnar 29. september 2011 var fundargerð umhverfis- og skipulagsnefndar tekin fyrir og rædd. Var samþykkt að veita umsækjanda land undir motocrossbraut ofan við malargryfjuna í Hálsi og var sveitarstjóra falið að ganga frá lóðarleigusamningi við umsækjanda, honum að kostnaðarlausu. Þá var samþykkt að fresta umfjöllun um breytingar á aðalskipulagi til sveitarstjórnarfundar hinn 6. október s.á. Fundargerð umhverfis- og skipulagsnefndar frá 27. september 2011 var samþykkt að öðru leyti. Enginn fundur var hins vegar haldinn í sveitarstjórn hinn 6. október 2011, en breytt aðalskipulagstillaga var síðar auglýst, innsendum athugasemdum svarað og nýtt aðalskipulag að lokum samþykkt í sveitarstjórn hinn 10. janúar 2013.

Málsrök kæranda: Kærandi telur að fundur umhverfis- og skipulagsnefndar Langanesbyggðar hinn 27. september 2011 hafi verið ógildur þar sem skipulags- og byggingarfulltrúi sveitarfélagsins hafi ekki verið boðaður á fundinn, ekki setið hann og ekki haft vitneskju um fundarefnið.

Hvað aðalskipulagið varðar færir kærandi þau rök fyrir kröfu sinni að engin kynning hafi farið fram á breytingum á tillögu að aðalskipulagi, ekkert samráð hafi verið haft við landeigendur og ekki hafi verið tekið tillit til lagalegrar hindrunar þess að skipulagið hlyti samþykki Skipulagsstofnunar, þar sem breytt tillaga stangaðist á við 7. gr. jarðalaga nr. 81/2004.

Þá beri að fella úr gildi lóðarúthlutun og framkvæmdaleyfi vegna motocrossbrautarinnar þar sem svæðið sé skilgreint sem landbúnaðarsvæði í gildandi Aðalskipulagi Þórshafnarhrepps 2003-2023 og starfsemi af þessu tagi sé ekki í samræmi við það, en ekkert deiliskipulag sé til fyrir svæðið sem heimili þessa landnotkun. Taka þurfi svæðið úr landbúnaðarnotum, sbr. 7. gr. jarðalaga. Framkvæmdin hafi ekki verið kynnt fyrir hagsmunaaðilum, en brautin sé staðsett skammt frá reiðvegi, sem tilheyri landi kærenda, og landamerkjum Syðra-Lóns. Motocrossbraut fari illa saman við rekstur hrossabús og tamningastöðvar að Syðra-Lóni.

Málsrök Langanesbyggðar: Langanesbyggð krefst þess aðallega að málinu verði vísað frá úrskurðarnefndinni, en til vara er þess krafist að öllum kröfum kæranda verði hafnað. Það sé ekki á valdi úrskurðarnefndarinnar að úrskurða nefndarfundi hjá sveitarfélögum ógilda né að ógilda þar umfjöllun um ákveðna dagskrárliði.

Á umræddum fundi hafi verið til afgreiðslu tillaga að drögum að breyttu aðalskipulagi sem hafi verið samþykkt. Það sé ekki hlutverk úrskurðarnefndarinnar að fjalla um afgreiðslu á tillögu að aðalskipulagi. Þó skuli tekið fram að aðalskipulagstillagan hafi fengið umfjöllun lögum samkvæmt hjá Langanesbyggð og standi því engin rök til annars en að auglýsa hana. Hún sé nú til umfjöllunar hjá þeim aðilum sem um hana eigi að fjalla og það sé þeirra að taka ákvörðun um framhald málsins.

Vegna fullyrðingar kærenda um að fundur umhverfis- og skipulagsnefndar hinn 27. september 2011 hafi verið ólöglegur vegna fjarveru skipulags- og byggingarfulltrúa sé tekið fram að samráð hafi verið haft við hann fyrir fundinn. Ekki hafi þó verið talið tilefni til að boða hann á fundinn í ljósi fjarlægðar hans frá fundarstað. Þá sé vakin athygli á því að taka megi þátt í fundum í gegnum síma eða önnur fjarskipatæki.

Að lokum hafi verið samþykkt á umræddum fundi að heimila leyfishafa að útbúa motocrossbraut í landi Háls, sem sé í eigu sveitarfélagsins. Þessi ákvörðun hafi verið til bráðabirgða enda sé um að ræða land þar sem eigi að vera íbúðarbyggð samkvæmt aðalskipulagi. Hins vegar liggi fyrir að engar líkur séu á að þar rísi íbúðarbyggð í nánustu framtíð. Samningurinn við leyfishafa sé þannig að honum sé skylt að rýma svæðið hvenær sem er, ákveði sveitarfélagið að það þurfi svæðið undir aðra starfsemi. Motocrossbrautin sé líklega í um 1,6-2,0 km fjarlægð frá svokölluðu hrossabúi að Syðra-Lóni og engar líkur á því að brautin geti truflað þá litlu landbúnaðarstarfsemi sem þar sé stunduð.

Niðurstaða: Samkvæmt þágildandi 5. mgr. 52. gr. skipulagslaga nr. 123/2010 sæta kæru til úrskurðarnefndarinnar stjórnvaldsákvarðanir stjórnsýslu sveitarfélaga, nema annað sé sérstaklega tiltekið í lögum. Úrskurðarnefndina brestur því vald til að úrskurða um gildi fundar umhverfis- og skipulagsnefndar Langanesbyggðar, sem haldinn var hinn 27. september 2011. Verður kröfu kærenda þar að lútandi því vísað frá úrskurðarnefndinni.

Samkvæmt 3. mgr. 29. gr. skipulagslaga er aðalskipulag háð samþykki sveitarstjórnar og staðfestingu Skipulagsstofnunar og umhverfisráðherra í þeim tilvikum sem hann skal staðfesta aðalskipulag. Ákvarðanir sem ráðherra eða Skipulagsstofnun ber samkvæmt lögunum að staðfesta sæta ekki kæru til úrskurðarnefndarinnar skv. tilvitnaðri 5. mgr. 52. gr. skipulagslaga. Verður kröfu kæranda, um ógildingu ákvörðunar umhverfis- og skipulagsnefndar um að samþykkja drög að breyttu aðalskipulagi, því vísað frá úrskurðarnefndinni.

Í rökstuðningi kæranda kemur m.a. fram að hann telji að fella eigi „lóðaúthlutun og framkvæmdaleyfi“ fyrir motocrossbrautinni úr gildi. Í þágildandi 1. mgr. 52. gr. skipulagslaga segir að úrskurðarnefndin kveði upp úrskurði í ágreiningsmálum um skipulags- og byggingarmál samkvæmt skipulagslögum, lögum um mannvirki og reglugerðum settum samkvæmt þeim. Í þessum lögum og reglugerðum er ekki að finna reglur um lóðaúthlutanir og hefur úrskurðarnefndin ekki vald til að úrskurða um meðferð eða afgreiðslu þeirra. Því verður ágreiningur um slíkar úthlutanir ekki borinn undir nefndina.

Í 4. mgr. 7. gr. skipulagslaga kemur fram að skipulagsfulltrúi sitji fundi skipulagsnefndar með málfrelsi og tillögurétt. Hann hefur hins vegar ekki atkvæðisrétt á fundum nefndarinnar. Skipulagsnefnd telst því ályktunarbær þótt skipulagsfulltrúi sé fjarverandi. Nefndin tekur hins vegar ekki endanlega ákvörðun, í skilningi 2. mgr. 26. gr. stjórnsýslulaga nr. 37/1993, um veitingu framkvæmdaleyfa en slík ákvörðun á undir sveitarstjórn, sbr. 3. mgr. 3. gr. og 1. mgr. 13. gr. skipulagslaga.

Þegar ákvörðun sveitarstjórnar um að veita framkvæmdaleyfið var tekin var í gildi Aðalskipulag Þórshafnarhrepps 2003-2023. Samkvæmt því var svæðið sem motocrossbrautin er staðsett á skilgreint sem efnistökusvæði en auk þess virðist brautin ná inn á svæði sem skilgreint var sem óbyggt svæði.

Í 1. mgr. 13. gr. skipulagslaga er kveðið á um að afla skuli framkvæmdaleyfis sveitarstjórnar vegna meiri háttar framkvæmda sem áhrif hafa á umhverfið og breyta ásýnd þess, svo sem breytingar lands með jarðvegi eða efnistöku, og annarra framkvæmda sem falli undir lög um mat á umhverfisáhrifum. Í 3. mgr. sömu greinar kemur fram að sá sem óskar framkvæmdaleyfis skuli senda skriflega umsókn til sveitarstjórnar ásamt nauðsynlegum gögnum sem nánar skuli kveða á um í reglugerð. Þá skal sveitarstjórn, skv. 4. mgr. 13. gr., við útgáfu framkvæmdaleyfis fjalla um og taka afstöðu til þess hvort framkvæmd er í samræmi við skipulagsáætlanir. Að lokum kemur það fram í 5. mgr. 13. gr. að þar sem framkvæmdir séu fyrirhugaðar og deiliskipulag liggi ekki fyrir geti sveitarstjórn veitt framkvæmdaleyfi að undangenginni grenndarkynningu, sé um að ræða framkvæmd sem er í samræmi við aðalskipulag varðandi landnotkun, byggðamynstur og þéttleika byggðar.

Í gr. 9.2 í skipulagsreglugerð nr. 400/1998 er fjallað um gögn vegna framkvæmdaleyfisumsókna. Segir þar að meðal nauðsynlegra gagna sé uppdráttur í tilgreindum mælikvarða er sýni framkvæmd og afstöðu hennar í landi, þar sem fram komi mörk viðkomandi svæðis, tenging þess við þjóðveg, hæðarlínur og mannvirki sem fyrir séu á svæðinu. Auk þess skuli leggja fram fylgigögn þar sem fram komi lýsing á framkvæmd og hvernig hún falli að gildandi skipulagsáætlunum ásamt öðrum upplýsingum sem skipulagsnefnd telji nauðsynlegar.

Samkvæmt fyrirliggjandi upplýsingum er ekki í gildi deiliskipulag fyrir umrætt svæði. Þar sem svo stendur á getur sveitarstjórn leyft einstakar leyfisskyldar framkvæmdir sem um kann að verða sótt, að undangenginni grenndarkynningu skv. 5. mgr. 13. gr. skipulagslaga, eða eftir atvikum að fengnum meðmælum Skipulagsstofnunar, sbr. 1. tölul. ákvæðis til bráðabirgða í sömu lögum.

Ekki verður séð að þau gögn sem áskilin eru í gr. 9.2 í skipulagsreglugerð, sbr. 3. mgr. 13. gr. skipulagslaga, hafi legið fyrir við samþykkt hins umdeilda leyfis eða að sveitarstjórn hafi fjallað um og tekið afstöðu til þess hvort framkvæmdin væri í samræmi við skipulagsáætlanir, sbr. 4. mgr. 13. gr. skipulagslaga. Þá liggur ekki fyrir að leitað hafi verið meðmæla Skipulagsstofnunar, sbr. áðurnefndan 1. tölul. ákvæðis til bráðabirgða í skipulagslögum, eða að umsóknin hafi verið grenndarkynnt, sbr. 5. mgr. 13. gr. laganna. Upplýsingar um framkvæmdina eru raunar svo takmarkaðar í máli þessu að ógerlegt er að leggja mat á það hvort um sé að ræða meiri háttar framkvæmd, sem háð sé framkvæmdaleyfi skv. 13. gr. skipulagslaga, en líta verður til þess að framkvæmdin virðist að hluta til vera á röskuðu svæði.

Samkvæmt framansögðu var undirbúningi ákvörðunar um að veita framkvæmdaleyfi fyrir motocrossbraut verulega áfátt og verður því ekki hjá því komist að fella hana úr gildi.

Uppkvaðning úrskurðar í máli þessu hefur dregist verulega sökum mikils fjölda mála sem skotið hefur verið til úrskurðarnefndarinnar.

 

Úrskurðarorð:

Kröfu kærenda um ógildingu fundar umhverfis- og skipulagsnefndar Langanesbyggðar hinn 27. september 2011 er vísað frá úrskurðarnefndinni.

Kröfu kærenda um ógildingu ákvörðunar umhverfis- og skipulagsnefndar Langanesbyggðar, um að samþykkja drög að breyttu aðalskipulagi, með fyrirvara um samþykki Skipulagsstofnunar, er vísað frá úrskurðarnefndinni.

Felld er úr gildi ákvörðun sveitarstjórnar Langanesbyggðar frá 29. september 2011 um að veita framkvæmdaleyfi fyrir motocrossbraut í Hálsi.

____________________________________
Ómar Stefánsson

______________________________              _____________________________
Ásgeir Magnússon                                                  Þorsteinn Þorsteinsson
 

des 22
Love0

25/2012 Fiskeldi í Fossfirði

Með
Árið 2015, fimmtudaginn 11. júní 2015, kom úrskurðarnefnd umhverfis- og auðlindamála saman til fundar í húsnæði nefndarinnar að Skuggasundi 3, Reykjavík. Mætt voru Nanna Magnadóttir forstöðumaður, Ásgeir Magnússon dómsstjóri og Geir Oddsson auðlindafræðingur.

Fyrir var tekið mál nr. 25/2012, kæra á ákvörðun Umhverfisstofnunar frá 29. febrúar 2012 um útgáfu starfsleyfis til framleiðslu á allt að 1.500 tonnum af laxi á ári í sjókvíum í Fossfirði. 

Í málinu er nú kveðinn upp svofelldur

úrskurður:

Með bréfi til úrskurðarnefndar umhverfis- og auðlindamála, dags. 30. mars 2012, er barst nefndinni 2. apríl s.á., kærir Jörundur Garðarsson, f.h. Hafkalks ehf., Dalbraut 56, Bíldudal, þá ákvörðun Umhverfisstofnunar frá 29. febrúar 2012 að gefa út starfsleyfi til handa Fjarðalaxi ehf. til framleiðslu á allt að 1.500 tonnum af laxi á ári í sjókvíum í Fossfirði. Skilja verður kröfugerð kæranda svo að þess sé krafist að ákvörðunin verði felld úr gildi að því er varðar tilgreinda staðsetningu kvíaeldisins.

Umsögn barst frá Umhverfisstofnun 13. júlí 2012 og var frekari gagna aflað af úrskurðarnefndinni í júní 2015.

Málavextir: Með bréfi til Umhverfisstofnunar, dags. 6. maí 2011, sótti Fjarðalax ehf. um starfsleyfi til framleiðslu á laxi í Fossfirði, einum af innfjörðum Arnarfjarðar. Í umsókninni kom fram að fyrirhugað væri að framleiða árlega að meðaltali 1.500 tonn af laxi og að Skipulagsstofnun hefði úrskurðað að framkvæmdin væri ekki matsskyld. Umhverfisstofnun auglýsti 5. desember 2011 tillögu að starfsleyfi  fyrir kvíaeldisstöð á grundvelli umsóknarinnar og var frestur veittur til athugasemda til 30. janúar 2012. Fram kom í auglýsingunni að starfsemi væri þá þegar hafin í Fossfirði á grundvelli starfsleyfis frá Heilbrigðiseftirliti Vestfjarða. Enn fremur að þar sem gert væri ráð fyrir að eldið færi yfir stærðarmörk í reglugerð nr. 785/1999, um starfsleyfi fyrir atvinnurekstur sem getur haft í för með sér mengun, flyttist útgáfa starfsleyfisins til Umhverfisstofnunar. Auk auglýsingarinnar sendi stofnunin tillöguna til umsagnar nánar tilgreindra aðila.

Kærandi sendi athugasemdir vegna tillögunnar til Umhverfisstofnunar með bréfi, dags. 30. janúar 2012. Tók hann fram að starfsleyfi vegna kræklingaræktar hans hefði verið gefið út árið 2000. Sótt hefði verið um breytingu á leyfinu í árinu 2007 og hefði kærandi nú starfsleyfi til þararæktar sem gilti til ársins 2019. Benti kærandi á að annar aðili hefði nú þegar starfsleyfi til kvíaeldis frá Heilbrigðiseftirliti Vestfjarða á stað sem væri innan fyrirhugaðs eldissvæðis samkvæmt uppgefnum hnitum í viðauka við starfsleyfistillöguna. Loks sagði í bréfinu að kærandi hefði „… gilt starfsleyfi til ræktunar á beltisþara á svæði því sem Fjarðalax einhliða markar sér“.

Hinn 29. febrúar 2012 gaf Umhverfisstofnun út starfsleyfi til Fjarðalax ehf. til framleiðslu á allt að 1.500 tonnum af laxi á ári í sjókvíum í Fossfirði. Leyfið, sem gildir til ársins 2028, hefur verið kært til úrskurðarnefndarinnar, eins og að framan greinir.

Málsrök kæranda: Af hálfu kæranda er á því byggt að viðbrögð Umhverfisstofnunar við athugasemdum hans hefðu ekki verið fullnægjandi. Þannig væri ekki gerð eðlileg grein fyrir athugasemdunum í greinargerð með útgáfu starfsleyfisins en þar kæmi ekki fram að kærandi hefði gilt starfsleyfi til þararæktunar á sama svæði. Hefði stofnunin virt að vettugi þá staðreynd við útgáfu starfsleyfisins.    

Málsrök Umhverfisstofnunar: Af hálfu Umhverfisstofnunar er á það bent að óljóst sé af efni kærunnar hvers krafist sé, en stofnunin líti svo á að kærandi geri þá kröfu að annaðhvort verði staðsetningu fyrirhugaðs eldissvæðis breytt eða starfsleyfið fellt úr gildi af hálfu úrskurðarnefndarinnar. 

Stofnunin árétti sérstaklega að hún telji sig ekki hafa heimild til að krefjast annarrar staðsetningar en um sé sótt. Bent sé á úrskurð umhverfisráðuneytisins frá 16. júlí 2007 í þessu sambandi en þar hafi m.a. komið fram um staðsetningu þorskeldiskvía: „Engar heimildir eru í lögum um hollustuhætti og mengunarvarnir til að gera kröfu um aðra staðsetningu en sótt er um, t.d. vegna annarrar starfsemi sem fyrir er á svæðinu, enda uppfylli umsækjandi öll skilyrði laga og reglna sem um starfsemina gilda.“

Stofnunin taki undir að heppilegra hefði verið ef afstaða hennar til athugasemda kæranda, um að staðsetning fiskeldisins stríddi gegn hagsmunum hans, hefði komið skýrt fram. Sá annmarki réttlæti hins vegar ekki ógildingu ákvörðunarinnar. Stofnunin hafi litið svo á að erindi kæranda fæli í sér upplýsingar um starfsemi á viðkomandi svæði, en ekki að gerð væri krafa sem taka þyrfti afstöðu til. Stofnunin telji starfsemi kæranda, líkt og henni hafi verið lýst, ekki starfsleyfisskylda. Þó verði að taka tillit til virkrar starfsemi sem til staðar sé þegar metið sé hvort heimila eigi nýja starfsemi á sama svæði. Það sé þó ekki á forræði stofnunarinnar, sem hafi aðeins með útgáfu starfsleyfis að gera, en starfsleyfi sé ekki hin endanlega heimild til fiskeldis innan svæðisins. Starfsleyfið fjalli aðeins um það hvernig standa skuli að rekstri með tilliti til mengunarvarna. Útgáfa starfsleyfis útiloki því ekki að önnur þar til bær stjórnvöld geti ákveðið að fiskeldi sé óheimilt innan tiltekins svæðis vegna annarra hagsmuna en þeirra sem snúa að mengunarvörnum. 

Athugasemdir leyfishafa: Leyfishafi skírskotar til þess að málatilbúnaði kæranda sé verulega áfátt. Hann sé óljós og vanreifaður og ekki sé hægt að átta sig á því með hvaða hætti starfsemi leyfishafa hafi áhrif á meinta hagsmuni kæranda eða starfsleyfi hans. Krefjist leyfishafi þess því að kærunni verði vísað frá úrskurðanefndinni.

Leyfishafi bendir á að hann sé með rekstrarleyfi fyrir samtals 4.500 tonna laxeldi í þremur fjörðum á sunnanverðum Vestfjörðum. Starfsemi leyfishafa sé hluti af áætlun hans um sjálfbært laxeldi þar og sé verið að byggja þar upp starfsemi til framtíðar. Fjárfesting leyfishafa í þessu skyni sé umtalsverð og hafi hann verulegra hagsmuna að gæta. Það sé hins vegar á huldu hvort kærandi eigi hagsmuna að gæta á svæðinu, fjárhagslegra eða annars konar. Sé ekki mælt fyrir um staðsetningu í leyfi kæranda. Þá hafi kærandi hvorki mótmælt staðsetningu eldisins eða starfsemi leyfishafa í athugasemdum sínum til Umhverfisstofnunar.

Niðurstaða: Í máli þessu er deilt um þá ákvörðun Umhverfisstofnunar frá 29. febrúar 2012 að gefa út starfsleyfi til framleiðslu á allt að 1.500 tonnum af laxi á ári í sjókvíum í Fossfirði. Í kæru málsins kemur fram hver kærir, hvaða ákvörðun er kærð og að kærandi hafi starfsleyfi til þararæktunar á því svæði sem hið kærða starfsleyfi tekur til. Kæran var skrifleg og undirrituð og af henni má ráða að kærandi telji málsmeðferð Umhverfisstofnunar ábótavant og að vilji hans standi til breytinga á hinu kærða starfsleyfi. Þar með var fullnægt skilyrðum 4. gr. laga nr. 130/2011 um úrskurðarnefnd umhverfis- og auðlindamála og verður kæran því tekin til efnislegrar meðferðar.
 
Samkvæmt 5. gr. a í lögum nr. 7/1998 um hollustuhætti og mengunarvarnir skal allur atvinnurekstur sem haft getur í för með sér mengun hafa gilt starfsleyfi, sbr. 6. gr. sömu laga. Umhverfisstofnun gefur út starfsleyfi fyrir slíkum rekstri sé hann talinn upp í fylgiskjali með lögunum, sbr. 1. mgr. 6. gr., en svo er í þessu tilviki, sbr. 11. tl. í fylgiskjali I. Reglugerð nr. 785/1999, um starfsleyfi fyrir atvinnurekstur sem getur haft í för með sér mengun, hefur verið sett á grundvelli 5. gr. laga nr. 7/1998 og er markmið hennar m.a. að koma í veg fyrir og draga úr mengun af völdum atvinnurekstrar sem getur haft í för með sér mengun, koma á samþættum mengunarvörnum og að samræma kröfur og skilyrði í starfsleyfum, sbr. gr. 1.1. Umhverfisstofnun er þannig ætlað það hlutverk að veita starfsleyfi, að teknu tilliti til þeirra markmiða reglugerðar nr. 785/1999 sem snúa að mengunarvörnum. Ber stofnuninni að fara að þeim málsmeðferðarreglum sem í reglugerðinni eru tilgreindar, sem og í lögum nr. 7/1998 og stjórnsýslulögum nr. 37/1993.

Af kæru verður ráðið að kærandi telji málsmeðferð Umhverfisstofnunar áfátt og þá einkum varðandi rannsókn málsins og rökstuðning niðurstöðu þess. Við meðferð málsins aflaði Umhverfisstofnun umsagna í samræmi við 8. gr. framangreindrar reglugerðar. Í umsögn Heilbrigðiseftirlits Vestfjarða eru talin upp gildandi leyfi til kvíaeldis og kræklingaræktar í Arnarfirði ásamt hnitsetningu þeirra, þ. á m. leyfi kæranda og leyfi þess aðila sem kærandi vísaði til í athugasemdum sínum. Er tekið fram í umsögninni að taka þurfi tillit til þessarar starfsemi. Hnit þau sem uppgefin eru vegna starfsemi kæranda liggja þó nokkuð utan þess svæðis sem hið kærða starfsleyfi tilgreinir vegna kvíaeldis, en tilgreint hnit vegna annarrar þeirrar starfsemi sem kærandi vísar til liggur innan þess svæðis. Í greinargerð með starfsleyfi því sem útgefið var gerir Umhverfisstofnun grein fyrir þeim athugasemdum sem bárust og viðbrögðum stofnunarinnar við þeim, en ekki er þar þó gerð grein fyrir viðbrögðum stofnunarinnar við athugasemdum kæranda. Vegna athugasemda Skipulagsstofnunar tekur Umhverfisstofnun hins vegar fram að starfsleyfi fyrir fiskeldi í Fossfirði, sem kærandi vísaði m.a. til í athugasemdum sínum, muni verða skilað inn og fellt niður þegar hið kærða starfsleyfi taki gildi. Sé því ekki um það að ræða að leggja eigi saman starfsleyfisheimildir.

Samkvæmt öllu framangreindu verður ekki annað séð en að nægar upplýsingar hafi legið fyrir Umhverfisstofnun til að taka hina kærðu ákvörðun. Þá verður ekki talið að athugasemdir kæranda hafi gefið stofnuninni tilefni til að gera frekari grein fyrir þeim eða bregðast við þeim með einhverjum hætti, enda lágu þær upplýsingar fyrir stofnuninni frá útgefanda starfsleyfis kæranda væri utan þess svæðis sem afmarkað var í hinu kærða starfsleyfi. Þar sem ekki liggur annað fyrir en að skilyrðum laga og reglna hafi verið fullnægt til útgáfu hins kærða leyfis, og að Umhverfisstofnun hafi fylgt þeim við gerð tillögu að starfsleyfinu, verður kröfu kæranda um ógildingu þess hafnað.

Uppkvaðning úrskurðar í máli þessu hefur dregist verulega sökum mikils fjölda mála sem skotið hefur verið til úrskurðarnefndarinnar.

Úrskurðarorð:

Hafnað er kröfu kæranda um ógildingu á ákvörðun Umhverfisstofnunar frá 29. febrúar 2012 um útgáfu starfsleyfis til framleiðslu á allt að 1.500 tonnum af laxi á ári í sjókvíum í Fossfirði. 

____________________________________
Nanna Magnadóttir

______________________________              _____________________________
Ásgeir Magnússon                                                  Geir Oddsson

des 22
Love0

18/2015 Fiskeldi í Fossfirði

Með
Árið 2015, fimmtudaginn 11. júní 2015, kom úrskurðarnefnd umhverfis- og auðlindamála saman til fundar í húsnæði nefndarinnar að Skuggasundi 3, Reykjavík. Mætt voru Nanna Magnadóttir forstöðumaður, Ásgeir Magnússon dómsstjóri og Geir Oddsson auðlindafræðingur.

Fyrir var tekið mál nr. 18/2015, kæra á ákvörðun Umhverfisstofnunar frá 11. febrúar 2015 um breytt starfsleyfi til framleiðslu á laxi í sjókvíum í Fossfirði.

Í málinu er nú kveðinn upp svofelldur

úrskurður:

Með bréfi til úrskurðarnefndar umhverfis- og auðlindamála, dags. 9. mars 2015, er barst nefndinni sama dag, kærir Arnarlax ehf., Lönguhlíð 1, Bíldudal, ákvörðun Umhverfisstofnunar frá 11. febrúar 2015 um breytt starfsleyfi til handa Fjarðalaxi ehf. til framleiðslu á laxi í sjókvíum í Fossfirði. Er þess krafist að ákvörðunin verði felld úr gildi.

Gögn málsins bárust frá Umhverfisstofnun 20. apríl 2015.

Málavextir: Umhverfisstofnun gaf út starfsleyfi 29. febrúar 2012 til handa Fjarðalaxi ehf. til framleiðslu á allt að 1.500 tonnum af laxi á ári í sjókvíum í Fossfirði. Með bréfi, dags. 8. október 2014, óskaði leyfishafi eftir endurskoðun á starfsleyfinu í samræmi við umsókn um starfsleyfi frá 6. maí 2011. Var óskað eftir að rekstraraðila yrði heimilt að framleiða að meðaltali allt að 1.500 tonn af laxi á ári í sjókvíum og til vara var óskað eftir heimild til að framleiða allt að 4.500 tonn af laxi á þriggja ára tímabili. Komu þær upplýsingar fram í bréfinu að framleiðsluferli leyfishafa taki til þriggja ár sem skiptist í vaxtartíma, uppskerutíma og hvíldartíma. Umhverfisstofnun vann tillögu að breytingu á starfsleyfinu og var hún auglýst 17. nóvember 2014, með fresti til athugasemda til 12. janúar 2015. Gerði kærandi athugasemdir við breytingartillöguna með bréfi, dags. 9. janúar 2015.

Umhverfisstofnun gaf út nýtt og breytt starfsleyfi 11. febrúar 2015 og segir þar um umfang starfseminnar að rekstraraðila sé heimilt að framleiða „… í sjókvíum í Fossfirði [allt að 3.000 tonnum af laxi á einu almanaksári með eftirfarandi takmörkunum: hámarksframleiðsla á hverjum þremur árum skal samtals vera undir 4.500 tonnum, lífmassi á hverjum tíma skal ekki vera yfir 3.000 tonnum í einu]“, en áður sagði í starfsleyfinu að rekstraraðila væri heimilt að framleiða „… allt að 1.500 tonn af laxi á ári í sjókvíum í Fossfirði“.

Í kjölfarið svaraði stofnunin athugasemdum kæranda með bréfi, dags. 12. febrúar 2015. Þar sagði m.a.: „Að mati Umhverfisstofnunar er um að ræða óverulega breytingu á starfsleyfi Fjarðalax ehf. þar sem ekki er verið að gefa Fjarðalax ehf. aukinn rétt á framleiðslu samkvæmt starfsleyfinu, heldur svigrúm í framleiðslunni sem getur dregið úr neikvæðum umhverfisáhrifum og umfangið að aflokinni breytingu er í fullu samræmi við niðurstöðu mats á umhverfisáhrifum.“ Þá sagði: „Breytingin er að auki í samræmi við umsókn Fjarðalax ehf. frá 6. maí 2011 þar sem fram kom að óskað væri eftir leyfi til „að framleiða árlega að meðaltali 1500 tonn af laxi“.“

Málsrök kæranda: Kærandi bendir á að hann og leyfishafi stundi báðir laxeldi í Arnarfirði, en Fossfjörður sé einn suðarfjarða hans. Sé um samkeppnisaðila að ræða sem hafi sameiginlega hagsmuni af nýtingu fjarðarins en við málsmeðferð Umhverfisstofnunar hafi ekki verið tekið tillit til þess að umbeðin starfsleyfisbreyting myndi hafa neikvæð áhrif á starfsemi kæranda. Hafi með því verið brotið gegn jafnræðisreglu stjórnsýsluréttar.

Því sé andmælt að breyting á starfsleyfi megi byggja á meintum mistökum við upprunalega útgáfu þess. Starfsleyfið hafi verið í gildi frá því í febrúar 2012. Upprunaleg tillaga að því hafi verið auglýst 5. desember 2011 og frestur til andmæla hafi runnið út 30. janúar 2012 án þess að leyfishafi hafi gert athugasemd við fyrirkomulag framleiðslumarksins. Við starfsleyfisveitingu sé ekki svigrúm til mistaka eða misskilnings. Aðilum beri að yfirfara öll atriði af nákvæmni og gera athugasemdir í samræmi við þann andmælarétt sem málsmeðferð geri ráð fyrir. Leyfishafi þurfi að bera hallann af því að hafa ekki andmælt fyrirkomulagi framleiðslumarks á sínum tíma og geti ekki farið fram á breytingu starfsleyfisins á grundvelli meintra mistaka rúmlega tveimur árum eftir útgáfu þess og þremur árum eftir að starfsleyfistillaga hafi verið auglýst.

Afstaða Umhverfisstofnunar, þess efnis að hvorki verði séð að hagsmunum kæranda verði raskað né áformum hans stefnt í uppnám með starfsleyfisbreytingunum, sé röng. Ársframleiðsla leyfishafa muni aukast, sem kunni að hafa teljandi áhrif á starfsemi kæranda. Þótt hámarksframleiðslan á þremur árum fari ekki yfir 4.500 tonn gefi breytingin svigrúm til að hafa fleiri fiska í eldi samtímis. Áhrif þess hefði þurft að skoða með nákvæmum hætti áður en breytingin væri samþykkt. Þannig muni lúsahætta aukast, sem hafi áhrif á annað fiskeldi í firðinum. 

Verulegar líkur séu á að breytingarnar muni hafa áhrif á vinnu sem kærandi hafi þurft að leggja á sig vegna fyrirhugaðrar framleiðsluaukningar. Hann standi nú í kostnaðarsömu og tímafreku ferli vegna nýs starfsleyfis til fiskeldis í Arnarfirði og hafi Skipulagsstofnun fallist á tillögu hans að matsáætlun 16. maí 2014. Í umfjöllun sinni hafi stofnunin bent á að nauðsynlegt væri að framleiðslufyrirkomulag kæranda væri skipulagt með hliðsjón af framleiðslu leyfishafa, enda um sambærilega framleiðslu að ræða innan sama svæðis.

Þá sé yfirstandandi vinna hjá Hafrannsóknarstofnun um mat á burðarþoli Arnarfjarðar, en skv. lögum nr. 71/2008 um fiskeldi sé slíkt forsenda þess að leyfi fáist útgefið. Því sé óeðlilegt að hinu kærða starfsleyfi sé breytt áður en burðarþolsmatið liggi fyrir.

Forsendur frummatsskýrslu vegna framleiðsluaukningar kæranda kunni að bresta ef breytingartillagan verði samþykkt. Sé því ljóst að allar breytingar á framleiðslumarki leyfishafa muni hafa veruleg áhrif á starfsemi kæranda.

Tilvik kæranda og leyfishafa séu sambærileg og geri jafnræðisregla stjórnsýsluréttar þá kröfu að farið sé með sambærilegum hætti með sambærileg tilvik. Bæði fyrirtækin hyggi á framleiðsluaukningu sem kalli á breytingar á starfsleyfi. Kærandi þurfi hins vegar að ganga í gegnum kostnaðarsamt og tímafrekt ferli við starfsleyfisumsóknir meðan leyfishafi geti knúið í gegn breytingar á starfsleyfi á grundvelli meintra mistaka. Ákvörðun Umhverfisstofnunar brjóti því gegn 11. gr. stjórnsýslulaga nr. 37/1993.

Málsrök Umhverfisstofnunar: Af hálfu Umhverfisstofnunar er skírskotað til þess að stofnunin hafi heimild til þess að endurskoða starfsleyfi og einnig sé til staðar endurupptökuheimild í stjórnsýslulögum. Starfsleyfi geti tekið breytingum á gildistíma standi ástæður og rök til þess og gæti stofnunin við slíkt ferli að öllum efnis- og formreglum, þ. á m. varðandi auglýsingar og fresti til að gera athugasemdir. Svo hafi verið gert í því tilviki sem hér um ræði.

Í reglugerð nr. 785/1999 sé kveðið á um ársframleiðslu þegar flokkað sé í eftirlitsflokk og hafi ákvæði í starfsleyfi um umfang starfsemi leyfishafa í Fossfirði tekið mið af því. Í svari Skipulagsstofnunar, við fyrirspurn leyfishafa um matsskyldu á sínum tíma, hafi verið greint frá því að meðaltal ársframleiðslu yrði 1.500 tonn á hverjum þremur árum og samanlagt því 4.500 tonn á þremur árum. Með hliðsjón af því að ekki hefði verið um að ræða aukna framleiðslu hefði Umhverfisstofnun talið rétt að fallast á beiðni leyfishafa og endurskoða starfsleyfi hans að þessu leyti.

Í ljósi þess að um sé að ræða sömu heildarframleiðslu á þriggja ára tímabili megi ætla að það geti haft jákvæð umhverfisáhrif að hvíla svæðið reglulega með því að miða við meðaltalsársframleiðslu fyrir þrjú ár. Fullyrðingar kæranda um annað séu ekki rökstuddar. Breytingin sé í fullu samræmi við niðurstöðu mats á umhverfisáhrifum og umsókn leyfishafa um starfsleyfi. Samhliða hafi þótt eðlilegt að taka upp ákvæði um hámarksmagn lífmassa á hverjum tíma, enda hafi hann verið hafður til hliðsjónar þegar matsskyldan hafi verið metin.    

Sjónarmið kæranda, þess efnis að breytingin geti haft veruleg áhrif á framleiðslumagn leyfishafa og að hún muni hafa neikvæð áhrif á umhverfið, séu ekki studd haldbærum rökum. Framleiðslumagn muni ekki aukast þar sem hámarksframleiðsla skuli vera undir 4.500 tonnum á þremur árum. Í stað árlegrar 1.500 tonna ársframleiðslu sé miðað við 1.500 tonna meðalársframleiðslu á þremur árum. Auk þess séu sett skilyrði um hámarkslífmassa á hverjum tíma, eða 3.000 tonn. Sé því ekki um verulega breytingu að ræða á framleiðslumagni. Breytingin sé auk þess í samræmi við umsókn leyfishafa frá 6. maí 2011 þar sem fram komi að óskað sé eftir leyfi til „að framleiða árlega að meðaltali 1500 tonn af laxi“.

Ekki verði séð hvernig lögmætum hagsmunum kæranda verði raskað eða með hvaða hætti áform kæranda séu í uppnámi vegna breytinganna. Bent sé á að engin umsókn liggi fyrir frá kæranda um frekari framleiðslu, þótt stofnuninni sé ljóst að kærandi hafi hug á því. Sú breyting sem fallist hafi verið á við endurskoðun starfsleyfisins hafi ekki gengið gegn lögvörðum hagsmunum kæranda í Arnarfirði. Því sé staðhæfingu kæranda um brot á jafnræðisreglu stjórnsýsluréttar hafnað, enda sé ekki hægt að halda því fram að tilvik kæranda og leyfishafa séu sambærileg. 

Um óverulega breytingu á starfsleyfi hafi verið að ræða sem ekki hafi veitt aukinn rétt til framleiðslu heldur svigrúm í tilhögun framleiðslu, sem dregið geti úr neikvæðum umhverfisáhrifum. Umfang framleiðslunnar að lokinni breytingu sé í fullu samræmi við niðurstöðu mats á umhverfisáhrifum.

Athugasemdir leyfishafa: Leyfishafi bendir á að beiðni um endurskoðun á orðalagi starfsleyfisins feli ekki í sér efnisbreytingu. Breytingin raski hvorki grundvelli starfseminnar né skilningi útgefanda leyfisins eða annarra stjórnvalda á eðli eða umfangi hennar. Allt liggi fyrir í gögnum málsins með skýrum hætti.

Heimild þriðja aðila til athugasemda við starfsleyfi, og þar með kæruheimild til úrskurðarnefndar umhverfis- og auðlindamála, sé bundin við útgáfu nýs leyfis, skv. 6. gr. laga nr. 7/1998 og reglugerð nr. 785/1999, með breytingum. Ekki sé um að ræða nýtt leyfi heldur minni háttar breytingu eða leiðréttingu á gildandi leyfi og beri því að vísa kærunni frá. Þá eigi kærandi ekki lögvarða hagsmuni tengda hinni kærðu ákvörðun, sem kveðið sé á um í 3. mgr. 4. gr. laga nr. 130/2011. Breyting á starfsleyfi leyfishafa hafi ekki áhrif á starfsemi kæranda enda sé ekki á því byggt af hans hálfu. Þegar af þessum ástæðum geti kærandi ekki talist eiga lögvarða hagsmuni í skilningi framangreinds ákvæðis. Málatilbúnaður kæranda byggi fyrst og fremst á því að útgáfa starfsleyfisins hafi áhrif á fyriráætlanir kæranda um framleiðsluaukningu, sem engin leyfi hafi fengist fyrir. Leyfishafi vísi hvað það varði til úrskurðar úrskurðarnefndarinnar í máli nr. 80/2013 og sé þess krafist að kærunni verði vísað frá.

Röksemd kæranda þess efnis að ákvörðun Umhverfisstofnunar sé ólögmæt, þar sem leyfishafi hafi ekki mótmælt eða óskað eftir breytingu við útgáfu leyfisins í upphafi, sé haldlaus. Í lögum sé ekki að finna ákvæði sem geri endurskoðun eða breytingu á starfsleyfi háða slíku skilyrði. Lagaheimild um endurskoðun sé að finna í 5. gr. laga nr. 7/1998 og ákvæðum reglugerðar nr. 785/1999. Enn fremur sé svigrúm til endurskoðunar ríkari þegar um sé að tefla ákvörðun um lögvarða hagsmuni rekstraraðila, sem sé til þess fallin að eyða hugsanlegri óvissu um réttindi hans. Einkum þegar slík ákvörðun hafi engin áhrif á lögvarða hagsmuni annarra. 

Órökstuddar vangaveltur kæranda um áhrif breytingarinnar á fyrirætlanir um framleiðsluaukningu, sem ekkert leyfi sé fyrir og hvergi hafi hlotið endanlega afgreiðslu, fái ekki haggað lögformlegu mati Umhverfisstofnunar og séu þýðingarlausar við úrlausn málsins. Þá sé því hafnað alfarið að lög kveði á um að nýtt mat Hafrannsóknarstofnunar á burðarþoli í Arnarfirði hafi þurft að liggja til grundvallar hinni kærðu ákvörðun. Sjálfsagt sé þó að geta þess að 26. mars 2015 hafi Hafrannsóknarstofnun skilað bráðabirgðamati sínu á burðarþoli í firðinum. Í mati stofnunarinnar sé tekið fram að hún telji að hægt sé „að leyfa allt að 20 þúsund tonna eldi í Arnarfirði á ári“ og að heildarlífmassi geti miðað við sama mark. Sú niðurstaða styðji mat Umhverfisstofnunar sem hafi legið til grundvallar hinni kærðu ákvörðun.

Ekki sé hægt að fallast á fullyrðingu kæranda um að bera megi saman breytingu Umhverfisstofnunar á orðalagi greinar 1.2 í starfsleyfi leyfishafa og áform kæranda um að sækja um starfsleyfi til framleiðsluaukningar. Sé því ekki hægt að halda því fram að brotið hafi verið gegn jafnræðisreglu stjórnsýslulaga með ákvörðun Umhverfisstofnunar.
  
Niðurstaða: Í máli þessu er deilt um þá ákvörðun Umhverfisstofnunar að samþykkja breytt starfsleyfi til framleiðslu á laxi í sjókvíum í Fossfirði. Með breytingunni var umfangi starfseminnar breytt úr framleiðslu á allt að 1.500 tonnum af laxi á ári í allt að 3.000 tonn á einu almanaksári með þeim takmörkunum að hámarksframleiðsla á hverjum þremur árum skyldi samtals vera undir 4.500 tonnum og lífmassi á hverjum tíma ekki vera yfir 3.000 tonnum í einu.

Leyfishafi krefst frávísunar þar sem kæruheimild sé ekki til staðar auk þess sem kærandi eigi ekki lögvarinna hagsmuna að gæta í málinu. Samkvæmt 1. mgr. 31. gr. laga nr. 7/1998 um hollustuhætti og mengunarvarnir er heimilt að vísa til úrskurðarnefndar umhverfis- og auðlindamála málum sem varða ágreining um framkvæmd laganna eða reglugerða samkvæmt þeim eða um ákvarðanir yfirvalda. Í 2. mgr. nefndrar lagagreinar er um kæruaðild vísað til laga um úrskurðarnefndina nr. 130/2011, en þar segir í 3. mgr. 4. gr. að þeir einir geti kært stjórnvaldsákvarðanir til úrskurðarnefndarinnar sem eigi lögvarða hagsmuni tengda þeirri ákvörðun sem kæra eigi. Í 6. gr. laga nr. 7/1998 er fjallað um málsmeðferð við útgáfu starfsleyfis en þar segir að tillaga að leyfinu skuli auglýst opinberlega og sé öllum heimilt að gera skriflegar athugasemdir við hana. Í 2. mgr. 5. gr. a í sömu lögum er tekið fram að útgefanda starfsleyfis sé heimilt að endurskoða starfsleyfi vegna breyttra forsenda. Ekki eru gerðar sömu kröfur um málsmeðferð við breytingu á starfsleyfi og gerðar eru í 6. gr. en Umhverfisstofnun beitti allt að einu þeirri málsmeðferð. Ákvörðun um breytingu á starfsleyfi er stjórnvaldsákvörðun og þar með kæranleg til úrskurðarnefndarinnar. Ákvæði 1. mgr. 31. gr. laga nr. 7/1998 veitir víðtæka kæruheimild og verður hún ekki takmörkuð eftir því hvort tækifæri hafi verið gefið til athugasemda eða ekki, enda getur kærandi átt kæruaðild hvort sem hann hefur átt aðild að málinu á lægra stjórnsýslustigi eða ekki. Þá verður að telja kæranda eiga einstaklegra lögvarinna hagsmuna að gæta í ljósi þess að hann er rekstraraðili fiskeldis í Arnarfirði og hin kærða ákvörðun lýtur að breytingu á starfsleyfi til slíks eldis í einum af suðurfjörðum Arnarfjarðar. Verður kæran því tekin til efnislegrar meðferðar.

Kærandi hefur mótmælt því að skilyrði hafi verið til að taka hina kærðu ákvörðun. Eins og áður greinir er í 2. mgr. 5. gr. a í lögum nr. 7/1998 að finna heimild til endurskoðunar á starfsleyfi vegna breyttra forsendna, svo sem ef breytingar verða á rekstrinum sem varðað geta ákvæði starfsleyfis. Fyrir liggur að upprunaleg umsókn leyfishafa og ákvörðun Skipulagsstofnunar um matsskyldu frá 5. maí 2011 miðuðust við 1.500 tonna framleiðslu á laxi að meðaltali á ári. Þrátt fyrir að þær upplýsingar hafi legið fyrir Umhverfisstofnun við upphaflega útgáfu starfsleyfisins 2012 verður ekki talið að það girði fyrir það mat stofnunarinnar að ástæða væri til að endurskoða starfsleyfið, enda lá þá fyrir stofnuninni að framleiðsluferli leyfishafa væri í raun frábrugðið því sem leyfið kvað á um. Hefur stofnunin rúmar heimildir til endurskoðunar samkvæmt greindri lagaheimild þegar svo háttar til.

Af þeim gögnum sem liggja fyrir úrskurðarnefndinni þykir ljóst að umdeildar breytingar á starfsleyfi leyfishafa fela ekki sér heimild til framleiðsluaukningar. Hið upprunalega starfsleyfi gerði ráð fyrir 1.500 tonna ársframleiðslu og 4.500 tonna framleiðslu á þremur árum. Með breytingunni er hins vegar miðað við framleiðslu allt að 3.000 tonnum á einu almanaksári en framleiðslan skuli vera undir 4.500 tonnum í heildina á þremur árum, rétt eins og var í upphaflegu starfsleyfi. Breytingin var því ekki stórvægileg og vandséð að frekari rannsókna þurft til í ljósi þess að fyrir Umhverfisstofnun lá ákvörðun Skipulagsstofnunar um matsskyldu þar sem var að finna ítarlega umfjöllun um umhverfisáhrif þeirrar framleiðslu sem hið breytta starfsleyfi miðaði á endanum við. Þá setti Umhverfisstofnun í hið breytta starfsleyfi sérstök skilyrði um hámarkslífmassa á hverjum tíma, 3.000 tonn í einu, og verður að telja að með því hafi verið komið til móts við möguleg neikvæð umhverfisáhrif breytinganna, að teknu tilliti til mengunar, sem og möguleg áhrif á rekstur kæranda. Hvað varðar tilvísun kæranda til burðarþols Arnarfjarðar skal á það bent að umsókn um rekstrarleyfi skal fylgja burðarþolsmat, sbr. 8. gr. laga nr. 71/2008 um fiskeldi, en slíkar kröfur eru ekki gerðar til umsókna um starfsleyfi skv. 10. gr. reglugerðar nr. 785/1999, um starfsleyfi sem getur haft í för með sér mengun. Þá lá fyrir umfjöllun um burðarþol í áðurnefndri ákvörðun Skipulagsstofnunar.
 
Ljóst er af gögnum málsins að bæði kærandi og leyfishafi hyggja á frekara fiskeldi í Arnarfirði og er m.a. deilt um það hvort Umhverfisstofnun hafi gætt jafnræðis við hinna umdeildu starfsleyfisbreytingu, að teknu tilliti til fyriráætlana kæranda um framleiðsluaukningu. Sú ákvörðun sem nú er kærð snýr hins vegar ekki að aukinni framleiðslu leyfishafa, eins og áður er lýst. Þegar af þeirri ástæðu verður ekki talið að þau ferli sem kærandi vísar til, sjónarmiðum sínum um ójafnræði til stuðnings, séu sambærileg við þá stöðu sem hér er uppi. Verður þeim sjónarmiðum kæranda því hafnað.

Með vísan til alls framangreinds, og þar sem ekki liggur annað fyrir en að uppfyllt hafi verið skilyrði laga og reglna til hinna kærðu breytinga á starfsleyfi, verður kröfu um ógildingu hinnar kærðu ákvörðunar hafnað.

Úrskurðarorð:

Hafnað er kröfu kæranda um ógildingu á ákvörðun Umhverfisstofnunar frá 11. febrúar 2015 um breytt starfsleyfi til framleiðslu á laxi í sjókvíum í Fossfirði.

____________________________________
Nanna Magnadóttir

______________________________              _____________________________
Ásgeir Magnússon                                                  Geir Oddsson
 

des 22
Love0

2/2012 Laufásvegur

Með
Árið 2015, fimmtudaginn 11. júní, kom úrskurðarnefnd umhverfis- og auðlindamála saman til fundar í húsnæði nefndarinnar að Skuggasundi 3, Reykjavík. Mætt voru Nanna Magnadóttir forstöðumaður, Aðalheiður Jóhannsdóttir prófessor og Þorsteinn Þorsteinsson byggingarverkfræðingur.

Fyrir var tekið mál nr. 2/2012, kæra á samþykkt byggingarfulltrúans í Reykjavík frá 29. nóvember 2011 á reyndarteikningum vegna framkvæmda á árunum 2006 og 2007 á fasteigninni Laufásvegi 68 í Reykjavík.

Í málinu er nú kveðinn upp svofelldur

úrskurður:

Með bréfi til úrskurðarnefndar umhverfis- og auðlindamála, dags. 9. janúar 2012, er barst nefndinni sama dag, kærir I, Smáragötu 11, Reykjavík, samþykkt byggingarfulltrúans í Reykjavík frá 29. nóvember 2011 á reyndarteikningum vegna framkvæmda á árunum 2006 og 2007 á fasteigninni Laufásvegi 68. Barst nefndinni frekari rökstuðningur fyrir kærunni með bréfi, dags. 1. maí 2012. Liggur baklóð Laufásvegar 68 að baklóð kæranda.

Gerir kærandi þá kröfu að hin kærða ákvörðun verði felld úr gildi.

Gögn málsins bárust frá sveitarfélaginu 19. mars 2012 og í maí 2015.

Málavextir: Á lóðinni nr. 68 við Laufásveg stendur einbýlishús sem reist var ásamt bílskúr á fjórða áratug síðustu aldar. Mál þetta á sér nokkra forsögu en 5. janúar 2007 tók gildi breyting á deiliskipulagi vegna lóðarinnar og var gefið út byggingarleyfi vegna framkvæmda þar 21. mars s.á. Með ákvörðun borgarráðs Reykjavíkur 18. febrúar 2010 var leyfishafa veittur frestur að viðlögðum dagsektum til að koma mannvirkjum á suðurhluta lóðar sinnar til samræmis við aðaluppdrætti og hinn 20. maí s.á. felldi borgarráð úr gildi hluta byggingarleyfisins. Með úrskurðum í málum nr. 19 og 35/2010, uppkveðnum 25. október 2011, felldi úrskurðarnefnd skipulags- og byggingarmála úr gildi fyrrgreindar ákvarðanir borgarráðs frá árinu 2010, þar sem þær voru haldnar annmörkum.

Á embættisafgreiðslufundi skipulagsstjóra Reykjavíkur 25. nóvember 2011 var tekin fyrir umsókn um samþykki á reyndarteikningum. Var eftirfarandi fært til bókar: „Sótt er um samþykki á reyndarteikningum vegna framkvæmda 2006-2007 sem fela í sér að heitur pottur er færður til, bætt er við gönguhurð í bílgeymslu, bætt er við gönguhurð úr húsi út í garð, hæðarlegu neðri palls er breytt og skráningartafla er lagfærð fyrir einbýlishús á lóð nr. 68 við Laufásveg.“ Þá var bókað: ,,Í ljósi úrskurða úrskurðarnefndar skipulags- og byggingarmála í málum nr. 19/2010 og 35/2010 er ekki gerð athugasemd við erindið.“ Á afgreiðslufundi byggingarfulltrúa 29. nóvember 2011 var umsóknin samþykkt með vísan til fundargerðar frá fyrrnefndum afgreiðslufundi skipulagsstjóra og staðfest í borgarráði hinn 1. desember 2011.

Málsrök kæranda: Af hálfu kæranda er bent á að hann hafi í desember 2007 vakið athygli Reykjavíkurborgar á því að framkvæmdir við Laufásveg 68 brytu í bága við gildandi deiliskipulag. Í bréfi byggingarfulltrúa, dags. 12. júní 2008, hafi verið tekið undir þau sjónarmið og framkvæmdum m.a. þannig lýst að reist hafi verið 32,2 m² útigeymsla sem gangi 4 m út fyrir byggingarreit og að 47 m² steypt plata liggi ofan á lóðarvegg milli Laufásvegar 68 og Smáragötu 11 þannig að gera megi ráð fyrir að lóðin hafi verið hækkuð um allt að einum metra. Hafi tilraunir borgaryfirvalda til að koma framkvæmdum í lögmætt horf ekki borið árangur og vísist í því sambandi til úrskurða úrskurðarnefndarinnar frá 25. október 2011.

Teikningar með hinni kærðu ákvörðun sýni ýmsar fleiri framkvæmdir sem hafi verið gerðar á umræddu árabili en þeirra sé ekki getið í ákvörðuninni. Í ódagsettri breytingalýsingu á teikningu sé lýst breytingum sem ekki sé ljóst hvort einnig sé verið að samþykkja. Þá verði ekki betur séð en að útigeymslan og lóðarhækkunin standi óbreytt. Auk þess sé á teikningum gert ráð fyrir framkvæmdum sem ekki hafi verið ráðist í. Til dæmis segi að ofan á steyptan vegg á milli húsa sé 1,5 m hár viðarveggur. Í athugasemdum á teikningunni standi að með öllu sé óheimilt að breyta þessum vegg nema með samþykki beggja lóðarhafa. Slíkur veggur hafi ekki verið byggður og engin áform séu um það af kæranda hálfu en ekki verði af ákvörðuninni ráðið hvort í henni felist samþykki fyrir byggingu ofan á núverandi vegg. Samkvæmt teikningunni virðist hafa verið fjarlægður hluti af pallinum sem steyptur hafi verið ofan á garðvegginn milli lóðanna, en eins og framkvæmdir standi núna þá sé pallurinn ennþá steyptur ofan á vegginn. Hins vegar hafi verið gerð göt á hann fyrir gróður.

Óljóst sé hvað felist í hinni kærðu ákvörðun en hún virðist byggð á þeirri forsendu að framkvæmdir standi óbreyttar. Verði því ekki annað séð en að hún feli í sér samþykki borgaryfirvalda á öllum umdeildum framkvæmdum sem ráðist hafi verið í að Laufásvegi 68 með og án byggingarleyfis á umræddum árum en ekki bara þeim sem taldar hafi verið upp í ákvörðuninni. Jafnframt megi leiða af henni að fallið sé frá áformum um að afturkalla byggingarleyfi vegna framkvæmda sem ekki rúmist innan deiliskipulags. Enn sé í gildi deiliskipulag fyrir það svæði sem byggt hafi verið á og framkvæmdir jafn ólöglegar nú og þegar þær hafi farið fram, eins og byggingarfulltrúi lýsi í bréfi sínu frá 12. júní 2008.

Ekki verði séð að lagaheimild sé fyrir ákvörðun borgaryfirvalda, en framkvæmdin hafi hvorki verið einungis lítillega í andstöðu við deiliskipulag né hafi hún verið grenndarkynnt. Ekkert sé heldur í tilvitnuðum úrskurðum úrskurðarnefndarinnar sem gagnist sem rökstuðningur fyrir ákvörðuninni. Þvert á móti séu í nefndum úrskurðum gerðar verulegar athugasemdir við málsmeðferð við töku fyrri ákvarðana, óskýrleika þeirra og að þær séu að hluta til óframkvæmanlegar. Borgaryfirvöld hafi átt að hlutast til um að framkvæmdir yrðu færðar í löglegt horf og eftir atvikum að axla ábyrgð á eigin mistökum við útgáfu byggingarleyfis.

Þá geri kærandi athugasemd gagnvart úrskurðarnefndinni varðandi málsmeðferð í máli nr. 19/2010. Í úrskurðinum sé haft eftir lögmanni byggingarleyfishafa ýmislegt varðandi afstöðu kæranda til framkvæmda og um forsendur þess að kærandi hafi gert athugasemdir til borgarinnar vegna þeirra. Fullyrðingar lögmannsins séu rangar og hæpið að það standist rannsóknarreglu stjórnsýslulaga að veita kæranda ekki tækifæri til að tjá sig um það sem eftir honum sé haft, fyrst nefndin hafi talið frásögn um það atriði eiga erindi í úrskurðinn.

Málsrök Reykjavíkurborgar: Reykjavíkurborg krefst þess að kröfum kæranda verði hafnað. Samþykkt Reykjavíkurborgar byggi á úrskurðum úrskurðarnefndar skipulags- og byggingarmála frá 25. október 2011, en í ljósi þeirra hafi ekki verið stætt á öðru en að samþykkja umsókn þá sem hér sé til umfjöllunar.

Athugasemdir byggingarleyfishafa: Af hálfu byggingarleyfishafa er þess aðallega krafist að kærunni verði vísað frá úrskurðarnefndinni en til vara að öllum kröfum kæranda verði hafnað. Aðalkrafa um frávísun sé byggð á því að kæra, dags. 9. janúar 2012, hafi brotið í bága við 4. gr. laga nr. 130/2011 um úrskurðarnefnd umhverfis- og auðlindamála, en í kærunni séu engar kröfur settar fram og enginn rökstuðningur. Þau atriði sem um sé deilt í málinu hafi engin áhrif á fasteignina að Smáragötu 11 og séu þau tæplega sýnileg eigendum þeirrar fasteignar. Málið byggi því á réttlætiskennd eigenda fasteignarinnar að Smáragötu 11, en ekki raunverulegum hagsmunum.

Samþykktar hafi verið reyndarteikningar þar sem fram komi endanleg afstaða framkvæmda, sbr. ákvæði mannvirkjalaga og gildandi byggingarreglugerðar. Um sé að ræða minniháttar breytingar sem hafi orðið frá upphaflegum teikningum á framkvæmdatíma. Þá rúmist framkvæmdirnar allar innan deiliskipulagsins. Sé ferli þetta að fullu og öllu leyti í samræmi við lög og verði ekki séð af kæru eða rökstuðningi fyrir henni að færð séu málefnaleg rök fyrir öðru.

Á hinum samþykktum uppdráttum sé ekki gert ráð fyrir viðarvegg ofan á steypta vegginn milli lóða kæranda og leyfishafa. Á greindum uppdráttum sé athugasemd um viðarvegg milli lóðanna að Laufásvegi 68 og 70 en þar sé enginn slíkur viðarveggur á lóðarmörkunum í dag og séu ekki áform um að reisa hann. Sá veggur yrði auk þess kæranda óviðkomandi. Eini viðarveggurinn í nágrenninu sé milli lóðanna Laufásvegar 70 og Smáragötu 13 og sé hann kæranda og leyfishafa jafnframt óviðkomandi. Ekki þurfi leyfi fyrir runnagróðri en ekki sé gert ráð fyrir að hann verði hávaxinn. Sá gróður sé að öllu leyti innan lóðar leyfishafa.

Ákvörðun borgaryfirvalda um að afturkalla byggingarleyfið hafi verið felld úr gildi. Sé því ekki rétt hjá kæranda að segja að borgaryfirvöld hafi fallið frá ákvörðun sinni um að afturkalla byggingarleyfið sem ekki rúmist innan deiliskipulags. Afstaða kæranda bendi til þess að það eigi að vera markmið borgaryfirvalda að fella byggingarleyfið úr gildi. Fyrir liggi að rannsókn byggingarfulltrúa og öll málsmeðferð borgaryfirvalda, sem leiddi til þess að byggingarleyfið hafi verið fellt úr gildi á sínum tíma, hafi ekki verið í samræmi við lög. Niðurstaða þeirrar ólögmætu málsmeðferðar geti á engan hátt verið vísbending eða staðfesting á því að umræddar framkvæmdir séu óleyfilegar. Þær hafi nú verið samþykktar af borgaryfirvöldum í kjölfar vandaðrar og eðlilegrar málsmeðferðar sem staðfesti að umræddar framkvæmdir séu í löglegu horfi.

—————-

Aðilar hafa fært fram ítarlegri rök fyrir máli sínu sem ekki verða rakin nánar hér en úrskurðarnefndin hefur haft þau til hliðsjónar við úrlausn málsins.

Vettvangsskoðun: Úrskurðarnefndin kynnti sér aðstæður á vettvangi 21. apríl 2015.

Niðurstaða: Í máli þessu er deilt um gildi byggingarleyfis sem veitt var fyrir framkvæmdum á lóðinni nr. 68 við Laufásveg en svo sem áður er lýst liggur eign kæranda að baklóð þess húss og verður að telja að umdeildar framkvæmdir geti snert lögvarða hagsmuni hans.  Kæranda var tilkynnt um leyfi vegna framkvæmdanna með bréfi byggingarfulltrúa, dags. 7. desember 2011, sem póstlagt var 9. s.m. Kæra barst úrskurðarnefndinni 9. janúar 2012 þar sem fram kom hver væri kærandi og hvaða ákvörðun væri kærð. Kæran var bæði skrifleg og undirrituð. Fram kemur í kæru að bréfi byggingarfulltrúa hafi ekki fylgt gögn og er jafnframt með kærunni farið fram á afrit allra gagna málsins. Þá segir að kærandi muni koma með frekari rökstuðning þegar hann hafi fengið tækifæri til að kynna sér þau gögn. Verður með hliðsjón af framangreindu, og þar sem hin kærða ákvörðun kemur að verulegu leyti fram á teikningum sem ekki fylgdu bréfi byggingarfulltrúa til kæranda, að telja fullnægt skilyrðum 4. gr. laga nr. 130/2011 um úrskurðarnefnd umhverfis- og auðlindamála. Verður málið því tekið til efnismeðferðar.

Sveitarfélögum er veitt vald til tiltekinna leyfisveitinga með lögum nr. 160/2010 um mannvirki. Sveitarfélög fara einnig með skipulagsvald samkvæmt skipulagslögum nr. 123/2010. Skulu þau við skipulagsgerð gæta hagsmuna heildarinnar en þó þannig að hagsmunir einstaklinga séu ekki fyrir borð bornir, sbr. 1. gr. nefndra laga. Náið samspil er milli laganna tveggja og skulu byggingarleyfi vera í samræmi við skipulagsáætlanir, sbr. 1. tl. 13. gr. mannvirkjalaga. Þá er sveitarfélögum skylt að fara í hvívetna að stjórnsýslulögum nr. 37/1993 sem og almennum reglum stjórnsýsluréttarins þegar þau beita valdi sínu og sinna lögboðnum skyldum sínum í skjóli þess.

Eins og rakið er í málavöxtum var hinn 21. mars 2007 gefið út byggingarleyfi vegna framkvæmda að Laufásvegi 68. Með úrskurðum uppkveðnum 25. október 2011 felldi úrskurðarnefnd skipulags- og byggingarmála úr gildi þær ákvarðanir borgarráðs frá árinu 2010 að beita þvingunarúrræðum vegna framkvæmdanna og að fella úr gildi hluta nefnds byggingarleyfis. Byggingarfulltrúi samþykkti 29. nóvember 2011 nýtt byggingarleyfi á grundvelli framlagðra reyndarteikninga. Við ákvörðun sína vísaði hann til fundar skipulagsstjóra þar sem bókað var að ekki væri gerð athugasemd við erindið í ljósi fyrrnefndra úrskurða. Virðist af þessari afgreiðslu borgaryfirvalda að í kjölfar úrskurða úrskurðarnefndar skipulags- og byggingarmála hafi þau ekki talið sér annað fært en að veita hið kærða leyfi. Gáfu úrskurðirnir ekki tilefni til þeirrar ályktunar enda byggði niðurstaða þeirra annars vegar á því að undirbúningi ákvörðunar hefði verið verulega áfátt og hins vegar á því að ákvörðun væri haldin verulegum annmörkum og þá einkum með vísan til þess að íþyngjandi ákvarðanir yrðu að vera skýrar, framkvæmanlegar og studdar málefnalegum rökum. Tilvísun til nefndra úrskurða í rökstuðningi fyrir hinni kærðu ákvörðun var því ekki haldbær. Hefðu borgaryfirvöld þvert á móti átt að taka málið til nánari rannsóknar sem og að meta áhrif ákvarðana sinna á alla aðila málsins.

Við meðferð málsins bar borgaryfirvöldum þannig að taka málið til skoðunar á ný og meta með sjálfstæðum hætti hvort skilyrði væru til staðar til útgáfu byggingarleyfis á grundvelli framlagðra reyndarteikninga eða ekki. Það verður hins vegar ekki séð af gögnum málsins að borgaryfirvöld hafi tekið efnislega afstöðu til þess hvort framlagðar reyndarteikningar samrýmdust skipulagsáætlunum, sbr. áskilnað þar um í 1. tl. 13. gr. mannvirkjalaga, heldur létu þau við það sitja að vísa til áðurnefndra úrskurða. Þá verður að telja að tilefni hafi verið til að leita annað hvort eftir umsögn borgarminjavarðar á ný í samræmi við ákvæði gildandi deiliskipulags um vernd hússins að Laufásvegi 68 eða taka afstöðu til þeirrar umsagnar borgarminjavarðar er veitt var fyrir útgáfu byggingarleyfisins 2007.

Af öllu því sem framan greinir, og einkum og sér í lagi í ljósi forsögu málsins, verður að telja að borgaryfirvöld hafi ekki sinnt lögboðnu hlutverki sínu sem skyldi og er ljóst að bæði rannsókn málsins og rökstuðningi niðurstöðu þess var verulega áfátt. Verður með hliðsjón af því að telja að málsmeðferð hinnar kærðu ákvörðunar hafi verið haldin slíkum annmörkum að ekki verði hjá því komist að fella hana úr gildi.

Uppkvaðning úrskurðar í máli þessu hefur dregist verulega vegna mikils fjölda mála sem skotið hefur verið til úrskurðarnefndarinnar.

Úrskurðarorð:

Felld er úr gildi samþykkt byggingarfulltrúans í Reykjavík frá 29. nóvember 2011 á reyndarteikningum vegna framkvæmda á árunum 2006 og 2007 á fasteigninni Laufásvegi 68 í Reykjavík.

____________________________________
Nanna Magnadóttir

____________________________              ___________________________
Aðalheiður Jóhannsdóttir                                  Þorsteinn Þorsteinsson

des 22
Love0

75/2012 Laufásvegur

Með
Árið 2015, fimmtudaginn 11. júní, kom úrskurðarnefnd umhverfis- og auðlindamála saman til fundar í húsnæði nefndarinnar að Skuggasundi 3, Reykjavík. Mætt voru Nanna Magnadóttir forstöðumaður, Aðalheiður Jóhannsdóttir prófessor og Þorsteinn Þorsteinsson byggingarverkfræðingur.

Fyrir var tekið mál nr. 75/2012, kæra á samþykkt byggingarfulltrúans í Reykjavík frá 1. nóvember 2011 um að breyta innra skipulagi einbýlishúss, byggja skyggni yfir inngang, gera dyr á suðurhlið hússins út í garð, koma fyrir setlaug og steypa palla á lóðinni nr. 70 við Laufásveg í Reykjavík. Jafnframt er kærð afgreiðsla byggingarfulltrúans frá 17. júlí 2012 um að samþykkja breyttar teikningar af frágangi téðrar lóðar.

Í málinu er nú kveðinn upp svofelldur

úrskurður:

Með bréfi til úrskurðarnefndar umhverfis- og auðlindamála, dags. 23. júlí 2012, er barst nefndinni sama dag, kæra S, Smáragötu 13, Reykjavík, leyfi byggingarfulltrúans í Reykjavík frá 1. nóvember 2011 um að breyta innra skipulagi einbýlishúss, byggja nýtt skyggni yfir inngang, gera dyr á suðurhlið, koma fyrir setlaug og steypa palla á lóðinni nr. 70 við Laufásveg. Jafnframt er kært samþykki byggingarfulltrúans frá 17. júlí 2012 fyrir breyttum teikningum af frágangi lóðarinnar. Liggur baklóð Laufásvegar 70 að baklóð kærenda.

Gera kærendur þá kröfu að hin kærðu byggingarleyfi verði felld úr gildi ásamt því að kveðinn verði upp til bráðabirgða úrskurður um stöðvun framkvæmda á meðan málið er til meðferðar hjá úrskurðarnefndinni. Verður málið nú tekið til endanlegrar úrlausnar og verður því ekki tekin afstaða til kröfu kærenda um stöðvun framkvæmda með sérstökum úrskurði.

Gögn málsins bárust frá sveitarfélaginu 8. ágúst 2012 og í maí 2015.

Málavextir: Á lóðinni nr. 70 við Laufásveg stendur einbýlishús sem reist var árið 1927. Bílskúr og vermistöð eru einnig á lóðinni. Hinn 18. október 2011 var á afgreiðslufundi byggingarfulltrúa tekin fyrir umsókn um leyfi til að breyta innra skipulagi hússins, reisa nýtt skyggni yfir inngang þess, gera dyr út í garð á suðurhlið, koma fyrir setlaug og steypa palla á umræddri lóð. Var afgreiðslu málsins frestað með vísan til athugasemda á umsóknarblaði. Erindið var næst tekið fyrir á afgreiðslufundi byggingarfulltrúa hinn 1. nóvember s.á., það samþykkt og talið samræmast ákvæðum mannvirkjalaga nr. 160/2010.

Með bréfum, dags. 21. júní og 3. júlí 2012, komu kærendur á framfæri kvörtun við skipulags- og byggingarnefnd Reykjavíkur vegna framkvæmda á téðri lóð sem ekki hefðu verið grenndarkynntar. Töldu kærendur m.a. að framkvæmdirnar væru ekki í samræmi við framlagðar teikningar sem þeir hefðu aflað sér. Ekki væri um uppfyllta palla að ræða eins og fram kæmi á teikningum, heldur viðbyggingu við húsið með steyptu gólfi og dyragati inn í aðalhús. Var þess krafist að framkvæmdir yrðu stöðvaðar og nánari skýringa óskað.

Byggingarfulltrúi svaraði kærendum með bréfi, dags. 6. júlí 2012. Kom þar fram að athugun hefði leitt í ljós að framkvæmdir hefðu verið hafnar án þess að veitt hefði verið byggingarleyfi en skilyrt gögn fyrir útgáfu leyfisins hefðu ekki borist embættinu. Einnig að í byggingu væri steinsteypt rými undir pöllum á baklóð sem ekki hefði verið sótt um byggingarleyfi fyrir. Jafnframt hefðu mælingar sýnt að pallar væru í samræmi við uppdrætti, að undanskildu rými undir þeim. Umræddar framkvæmdir ættu sér því stað án leyfis og yrðu stöðvaðar þar til úr hefði verið bætt. Var lóðarhafa Laufásvegar 70 tilkynnt um stöðvun framkvæmda með bréfi, dags. sama dag. Með bréfi kærenda til byggingarfulltrúa, einnig dags. nefndan dag, var því andmælt að um byggingu palla væri að ræða. Gerð var krafa um að ákvörðun byggingarfulltrúa frá 1. nóvember 2011 yrði afturkölluð og að framkvæmdir yrðu grenndarkynntar.

Á afgreiðslufundi byggingarfulltrúa hinn 17. nóvember 2011 var tekin fyrir umsókn um breyttar teikningar af lóðarfrágangi að Laufásvegi 70. Var umsóknin samþykkt og talin samræmast ákvæðum laga nr. 160/2010. Byggingarleyfi vegna framangreindra samþykkta var gefið út 18. júlí 2012.

Málsrök kærenda: Af hálfu kærenda er vísað til þess að ekki sé um palla að ræða heldur viðamikil járnbent og steinsteypt mannvirki í tveimur hæðum. Stærra mannvirkið sé um 165 cm frá fyrri lóðarhæð og það minna um 300 cm frá fyrri lóðarhæð. Í stað þess að lóð kærenda og lóðin að Laufásvegi 70 séu í sömu hæð og áður muni þeir sem vistist á mannvirkjunum fá mikla innsýn í garð og inn um glugga á húsi kærenda þrátt fyrir háa girðingu sem sé á lóðarmörkum. Hafi engin grenndarkynning farið fram á téðum mannvirkjum enda þótt þau nái vel út fyrir byggingarreit samkvæmt gildandi deiliskipulagi. Muni framkvæmdirnar hafa veruleg og óafturkræf neikvæð áhrif á nágrenni sitt og þá einkum gagnvart kærendum. Hafi borið að grenndarkynna framkvæmdirnar.

Málsrök Reykjavíkurborgar: Af hálfu borgaryfirvalda er þess krafist að úrskurðarnefndin staðfesti hinar kærðu ákvarðanir. Um steinsteypta palla sé að ræða og sé holrými undir steyptu gólfi í stað þess að fylla það. Ekki sé gert ráð fyrir að það verði nýtt á nokkurn hátt, enda hafi ekki verið veitt leyfi til þess. Stærð umdeildra palla, hæð þeirra miðuð við yfirborðsfrágang lóðar og fjarlægð frá lóð kærenda hafi verið metin þannig að ekki væri þörf á grenndarkynningu. Ekki sé meiri sýn í garð kærenda af umræddum pöllum en reikna megi með á þessu svæði. Ef breytingar teljist hvorki fela í sér verulega né óverulega breytingu á deiliskipulagi krefjist skipulagslög þess ekki að breytingarnar séu grenndarkynntar og hafi svo háttað hér. Muni umræddir pallar aldrei geta haft það veruleg eða óafturkræf neikvæð áhrif á grennd sína að rétt hefði verið að synja umsókn um gerð þeirra á þeim grundvelli. Hafi það enga þýðingu þótt nefnd mannvirki nái e.t.v. út fyrir byggingarreit, enda sé aðeins um byggingu palla að ræða en ekki húsbyggingu.

Málsrök byggingarleyfishafa: Byggingarleyfishafi fer fram á að kröfum kærenda verði hafnað. Skírskotar hann til og tekur undir sjónarmið og rökstuðning Reykjavíkurborgar í máli þessu sem og til framlagðra gagna borgarinnar. Jafnframt sé tekið fram að fullnægt hafi verið öllum skilyrðum fyrir byggingarleyfi. Öll tilskilin leyfi hafi verið fengin með réttum hætti og skjótt hafi verið brugðist við athugasemdum byggingarfulltrúa. Brjóti leyfið hvorki í bága við skipulags- og byggingarlög né heldur reglugerðir sem settar hafi verið með stoð í þeim. Sé leyfið og í samræmi við deiliskipulag fyrir svæðið. Um palla sé að ræða en ekki húsbyggingu. Á teikningu sé sérstaklega merkt við þau aflokuðu rými sem óuppfyllt séu innan sökkla í samræmi við 2. mgr. gr. 4.3.1. í byggingarreglugerð nr. 112/2012. Hyggist byggingarleyfishafi ekki nýta umrædd rými. Bent sé á að lóðin hafi verið með verulegum halla sem hafi gert hana að miklu leyti ónýtanlega. Sé hluti steyptra palla lægri en lóðin hafi áður verið. Standist ekki að lóðir kærenda og leyfishafa hafi áður verið í sömu hæð. Verði kærendur að una því að húseigandi geti nýtt sér lóð sína með hefðbundnum hætti.

Vettvangsskoðun: Úrskurðarnefndin kynnti sér aðstæður á vettvangi 21. apríl 2015.

Niðurstaða: Í máli þessu er deilt um lögmæti tveggja ákvarðana byggingarfulltrúans í Reykjavík vegna framkvæmda við Laufásveg 70. Annars vegar að heimila m.a. að gera dyr á suðurhlið út í garð og steypa palla á lóðinni og hins vegar að samþykkja breyttar teikningar af frágangi lóðarinnar. Lúta athugsemdir kærenda að byggingu nefndra palla.

Lóðin að Laufásvegi 70 er á svæði þar sem í gildi er deiliskipulag fyrir staðgreinireiti 1.197.2 og 1.197.3 sem afmarkast af Smáragötu, Njarðargötu, Laufásvegi og Einarsgarði. Deiliskipulagið öðlaðist gildi með birtingu auglýsingar þar um í B-deild Stjórnartíðinda 8. maí 2006. Fram kemur í deiliskipulaginu að flest hús á svæðinu hafi verið reist í samræmi við fyrsta heildarskipulag Reykjavíkur frá 1927. Samkvæmt forsendum deiliskipulagsins er svæðið hluti af jaðarsvæði miðborgarinnar og fellur sem slíkt undir Þróunaráætlun miðborgarinnar. Nýtur allt deiliskipulagssvæðið hverfisverndar og fellur undir flokk II í þróunaráætlun eða „verndun byggðra svæða með umhverfisgildi“. Í þeim flokki er lögð áhersla á að svip húsa verði sem minnst raskað en ekki er lagst gegn breytingum á þeim hliðum húsa sem sjást lítt eða ekki frá götu. Þá er tilgreint í forsendum skipulagsins að jaðarsvæði þessi séu að mestu leyti fullbyggð og því sé með deiliskipulagi á reitum þessara svæða leitað leiða til að viðhalda upprunalegu svipmóti en leyfa þó hóflegar viðbætur og breytingar.

Deiliskipulag sem tekið hefur gildi er bindandi fyrir stjórnvöld og borgara, sbr. gr. 6.4. í skipulagsreglugerð nr. 400/1998 sem í gildi var þegar hinar umdeildu ákvarðanir voru teknar. Í deiliskipulagi felst ákvörðun sveitarstjórnar um landnotkun og yfirbragð skipulagssvæða. Er þar kveðið á um hvaða heimildir eru fyrir hendi til nýtingar einstakra lóða og fyrirkomulag bygginga. Verða borgarar að geta treyst því að festa sé í framkvæmd byggingarmála og að mannvirki séu reist í samræmi við gildandi skilmála. Fyrrnefnt deiliskipulag er ítarlegt og geymir skilmála um viðbyggingar, bílskúra, steypta garðveggi, bílastæði á lóðum, hækkun húsa og þakhæða, fjölgun íbúða, trjágróður, viðhald og endurnýjun. Greinargóð ákvæði er lúta að viðhaldi og endurnýjun á húsum á lóðunum taka t.a.m. til viðhalds og endurnýjunar þaka, á þakrennum og niðurföllum, steypu og steinunar, á gluggum, endurnýjun og gerð nýrra skyggna yfir útidyrum og steyptra/hlaðinna garðveggja. Er tekið fram að þau ákvæði séu ekki tæmandi talin og bera þau þess merki að við framangreindar framkvæmdir skuli tekið mið af gerð og aldri húsa og leitast við að færa ástand þeirra í upprunalegt horf.

Uppbyggingu á reitnum eru settar skorður með deiliskipulaginu en þó er leyft að byggja við öll hús við Laufásveg innan byggingarreits sem almennt er afmarkaður á þeim hliðum sem ekki snúa að götu. Segir um viðbyggingar og breytingar að vanda skuli mjög til hönnunar þeirra og skulu viðbyggingar og breytingar vera með þeim hætti að þær hafi sem minnst neikvæð áhrif á umhverfið og gæði nálægra bygginga. Þá skulu þær vernda og styrkja heildarmynd svæðisins. Loks eru sérskilmálar fyrir hverja lóð og er samkvæmt þeim heimilt að reisa á lóðinni að Laufásvegi 70 viðbyggingu innan byggingarreits og stækka bílskúr.

Hinir umdeildu pallar eru steinsteyptir og áfastir við húsið og fara þeir út fyrir byggingarreit. Samkvæmt samþykktum uppdráttum rís hærri pallurinn um einn metra upp yfir fyrri lóðarhæð. Eru pallarnir þannig að gerð og umfangi að þeir hafa áhrif sem jafna má við áhrif af viðbyggingum sem þurfa að vera innan byggingarreits. Eru áhrifin bæði á svipmót hússins og á nágrannalóðir. Geta grenndaráhrifin orðið veruleg og skert nýtingarmöguleika nærliggjandi lóða vegna hljóðvistar og yfirsýnar. Eins og áður greinir eru pallarnir að hluta til utan þess byggingarreits sem markaður er í deiliskipulagi og er ekki að öðru leyti gert ráð fyrir heimild til gerðar slíkra mannvirkja í deiliskipulagsskilmálum, sem þó eru ítarlegir eins og áður er rakið.

Verður að telja, að teknu tilliti til framangreinds, að heimild til byggingar mannvirkja sem hér um ræðir hafi þurft að eiga beina stoð í deiliskipulagi. Ekki verður ráðið að slíkri heimild sé til að dreifa í deiliskipulagi Smáragötureits en það er á færi skipulagsyfirvalda að gera þar að lútandi breytingar. Var því áskilnaði 1.tl. 13. gr. laga um mannvirki nr. 160/2010 um að byggingarleyfi samræmist skipulagsáætlunum á svæðinu ekki fullnægt. Með vísan til þess sem að framan greinir verður því ekki hjá því komist að fella hinar kærðu ákvarðarnir úr gildi en með hliðsjón af meðalhófsreglu 12. gr. stjórnsýslulaga nr. 37/1993 verða þær eingöngu felldar úr gildi að því er varðar upprædda palla. 

Uppkvaðning úrskurðar í máli þessu hefur dregist verulega vegna mikils fjölda mála sem skotið hefur verið til úrskurðarnefndarinnar.

Úrskurðarorð:

Felld eru úr gildi leyfi byggingarfulltrúans í Reykjavík frá 1. nóvember 2011 og 17. júlí 2012 að því er varðar steinsteypta palla á lóðinni nr. 70 við Laufásveg, Reykjavík.

____________________________________
Nanna Magnadóttir

___________________________            ____________________________
Aðalheiður Jóhannsdóttir                              Þorsteinn Þorsteinsson

des 22
Love0

17/2015 Brú í landi Elliðakots

Með
Árið 2015, þriðjudaginn 8. júní, kom úrskurðarnefnd umhverfis- og auðlindamála saman til fundar í húsnæði nefndarinnar að Skuggasundi 3, Reykjavík. Mætt voru Nanna Magnadóttir forstöðumaður, Ásgeir Magnússon dómstjóri og Þorsteinn Þorsteinsson byggingarverkfræðingur.

Fyrir var tekið mál nr. 17/2015, kæra á ákvörðun skipulagsnefndar Mosfellsbæjar frá 4. febrúar 2015 og á ákvörðun bæjarstjórnar frá 11. s.m. um að samþykkja að veita megi byggingarleyfi fyrir frístundahúsi á lóðinni Brú í landi Elliðakots í Mosfellsbæ.

Í málinu er nú kveðinn upp svofelldur

úrskurður:

Með bréfi til úrskurðarnefndar umhverfis- og auðlindamála, dags. 26. febrúar 2015, er barst nefndinni sama dag, kærir Hjalti Steinþórsson hrl., f.h. eigenda fasteignarinnar Elliðakots í Mosfellsbæ, ákvörðun skipulagsnefndar Mosfellsbæjar frá 4. febrúar 2015 og ákvörðun bæjarstjórnar frá 11. s.m. um að samþykkja að veita megi byggingarleyfi fyrir frístundahúsi á lóðinni Brú í landi Elliðakots. Var gerð sú krafa að hinar kærðu ákvarðanir yrðu felldar úr gildi og að úrskurðarnefndin frestaði réttaráhrifum þeirra til bráðabirgða meðan málið væri til meðferðar fyrir nefndinni. Var kröfu um frestun réttaráhrifa hafnað með úrskurði nefndarinnar uppkveðnum 12. mars 2015.

Með bréfum til úrskurðarnefndarinnar, dags. 22. apríl og 6. maí 2015, er bárust nefndinni samdægurs, kæra sömu aðilar ákvörðun byggingarfulltrúans í Mosfellsbæ frá 15. apríl 2015 um að samþykkja byggingaráform fyrir 133,2 m² sumarbústað á fyrrnefndri lóð og ákvörðun byggingarfulltrúans frá 24. apríl 2015 um að samþykkja byggingaráform fyrir sumarbústað á nefndri lóð er yrði 129,3 m² í stað 133,2 m². Gerð er krafa um ógildingu hinna kærðu ákvarðana og að kveðið verði á um stöðvun framkvæmda meðan málið sé til meðferðar fyrir úrskurðarnefndinni. Verður það kærumál, sem er númer 27/2015, sameinað máli þessu enda lúta hinar kærðu ákvarðanir að heimild til byggingar sumarhúss á nefndri lóð. Verður málið nú tekið til endanlegrar úrlausnar og verður því ekki tekin afstaða til kröfu kærenda um stöðvun framkvæmda.

Málsatvik: Kærendur eru eigendur fasteignarinnar Elliðakots í Mosfellsbæ sem er lögbýli. Samkvæmt lóðarleigusamningi frá 2002 seldu kærendur leigutaka á leigu „lóð þá úr landi Elliðakots, Mosfellsbæ sem sumarhúsið „Brú“ stendur á“. Umrætt hús, sem mun hafa verið um 70 m² timburhús, brann árið 2014. Á fundi skipulagsnefndar Mosfellsbæjar hinn 1. júlí s.á. var tekin fyrir fyrirspurn f.h. leigutaka lóðarinnar um hvort leyft yrði að endurbyggja sumarbústað í landi Elliðakots, landnr. 125216, sem yrði 130 m² að stærð með útgröfnum skriðkjallara/tæknirými. Var fært til bókar að samkvæmt aðalskipulagi væri hámarksstærð húss á lóðinni 130 m² en nefndin væri neikvæð fyrir gerð skriðkjallara undir húsi. Heimilað yrði að grenndarkynna umrætt sumarhús þegar breyttir uppdrættir lægju fyrir. Í kjölfarið var grenndarkynnt „umsókn um leyfi til að byggja 130 m² sumarbústað í stað bústaðar þess sem brann“ og var samkvæmt kynntum uppdráttum kjallari undir öllu húsinu. Komu kærendur að athugasemdum við fyrirhugaða byggingu og kváðust sem landeigendur hafna henni. Athugasemdum kærenda var svarað með bréfum, dags. 9. september 2014, og þeim gefinn kostur á að koma að frekari athugasemdum, sem þeir og gerðu með bréfum, dags. 18. og 22. s.m.

Málið var tekið fyrir að nýju á fundi skipulagsnefndar hinn 11. nóvember 2014. Taldi nefndin m.a. að hafna bæri umsókn um byggingarleyfi þar sem húsið væri yfir stærðarmörkum í aðalskipulagi þar sem reikna bæri flatarmál kjallara með í heildarflatarmáli þess. Á sama fundi var tekið fyrir erindi frá byggingarfulltrúa um byggingu 129,3 m² sumarhúss á lóðinni og fallist á að grenndarkynna það. Var erindið grenndarkynnt með bréfum, dags. 20. nóvember 2014. Andmælum og sjónarmiðum kærenda var komið á framfæri við bæjaryfirvöld með bréfi, dags. 2. desember s.á. Hinn 4. febrúar 2015 var málið tekið fyrir á fundi skipulagsnefndar og afgreitt með svohljóðandi hætti: „Nefndin samþykkir framlögð drög að svörum og samþykkir jafnframt að hún gerir ekki athugasemdir við að byggingarfulltrúi veiti byggingarleyfi skv. fyrirliggjandi umsókn þegar hann telur hönnunargögn vera orðin fullnægjandi.“ Staðfesti bæjarstjórn samþykkt skipulagsnefndar 11. s.m.

Hinn 15. apríl s.á. var tekin fyrir á afgreiðslufundi byggingarfulltrúa umsókn um leyfi til að „byggja/endurbyggja“ 133,2 m² sumarbústað úr forsteyptum einingum á nefndri lóð. Var umsóknin samþykkt og í fundargerð var vísað til bókunar skipulagsnefndar frá 4. febrúar s.á. Á afgreiðslufundi byggingarfulltrúa 24. apríl 2015 var tekin fyrir og samþykkt umsókn um byggingarleyfi fyrir „breyttri stærð á áður samþykktum sumarbústað úr forsteyptum einingum á lóð nr. 125216 í Elliðakotslandi í samræmi við framlögð gögn en stærð bústaðarins var við umfjöllun skipulagsnefndar og í grenndarkynntum gögnum 129,3 m². Stærð bústaðs eftir breytingu er 129,3 m², 675,0 m³. Áður samþykktir uppdrættir falli úr gildi.“

Málsrök kærenda: Af hálfu kærenda er vísað til þess að veiting fyrirhugaðs byggingarleyfis fari í bága við gildandi aðalskipulag Mosfellsbæjar. Svæði það sem hér um ræði sé í aðalskipulagi skilgreint á uppdrætti sem svæði fyrir frístundabyggð sem ekki hafi verið deiliskipulagt. Í gr. 4.11 í greinargerð aðalskipulagsins sé fjallað um svæði fyrir frístundabyggð. Þar segi svo: „Ný frístundahús má einungis reisa innan svæða sem afmörkuð eru fyrir frístundabyggð og í samræmi við samþykkt deiliskipulag.“ Sé þess hvergi getið að víkja megi frá kröfu um deiliskipulag eða að frá henni séu undantekningar. Í umsögn skipulagsfulltrúa í málinu sé ekki gerð grein fyrir því á hvaða grundvelli bæjaryfirvöld telji sig geta vikið til hliðar fortakslausu ákvæði aðalskipulags um deiliskipulag frístundabyggða. Fyrirhuguð sé nýbygging sem sé nærri tvöfalt stærra en hús það sem verið hafi á lóðinni. Samkvæmt 1. mgr. 13. gr. laga nr. 160/2010 um mannvirki sé það skilyrði fyrir veitingu byggingarleyfis að það samræmist skipulagsáætlunum á svæðinu. Augljóst sé að svo sé ekki í máli þessu og beri þegar af þeirri ástæðu að fella hinar kærðu ákvarðanir úr gildi.

Að auki hafi ekki verið skilyrði til að viðhafa grenndarkynningu í málinu. Ekki sé um þegar byggt hverfi að ræða. Við það bætist m.a. að um verulega breytingu á byggðamynstri og þéttleika byggðar sé að ræða og um leið vikið frá hvoru tveggja, sem ekki samrýmist skilyrðum þeim sem sett séu í 44. gr. skipulagslaga nr. 123/2010. Því sé alfarið hafnað að líta beri til heimilda aðalskipulags um hvert sé byggðamynstur svæðisins.

Loks telji kærendur að fyrirhuguð bygging húss á lóð þeirra að Brú sé háð samþykki þeirra og gildi þá einu hver afstaða byggingaryfirvalda kunni að vera til umsóknarinnar. Leigulóðarhafi eigi aðeins samningsbundinn og tímabundinn rétt til hagnýtingar afmarkaðs lands í eigu kærenda. Sé réttur hans aðeins sá sem með óyggjandi hætti verði ráðinn af samningnum. Beri að skýra allan vafa kærendum í hag, en úrlausn ágreiningsins eigi undir dómstóla. Hvergi sé í lóðarleigusamningi um lóðina vikið að rétti til nýbyggingar eða endurbyggingar húss á lóðinni. Þvert á móti sé samningurinn gerður fyrir tiltekið hús sem þar sé fyrir. Sé réttur lóðarhafa til afnota af lóðinni bundinn við umrætt hús og þær framkvæmdir sem nauðsynlegar séu til nýtingar þess. Væri talið að réttur til endurbyggingar húss eftir bruna væri fyrir hendi, reistur á sanngirnissjónarmiðum og eðli máls, væri hann takmarkaður við sambærilegt og jafn stórt hús og fyrir hafi verið á lóðinni.

Eigi kærendur ríka lögvarða hagsmuni því tengda að ekki verði byggt á lóðinni stærra og verðmætara hús en það sem fyrir hafi verið, m.a. vegna hugsanlegrar innlausnarskyldu þeirra í lok leigutíma lóðarinnar. Leiði af grundvallareglum eignarréttarins að leyfi landeiganda þurfi til að veita megi byggingarleyfi á hans landi og sé land í sameign þurfi samþykki sameigenda. Sé í því sambandi vísað m.a. til dóma Hæstaréttar í málum nr. 326/2005, 204/2008 og 406/2010. Þá hafi verið samþykkt lítilsháttar breyting árið 1998 á bústað þeim er brann og hafi hann eftir það verið skráður 68,9 m² og því rangt að hann hafi margsinnis verið stækkaður, líkt og haldið sé fram.

Byggt sé á sömu málsrökum vegna hinna kærðu ákvarðana byggingarfulltrúa um samþykkt byggingaráforma. Þar við bætist að leyfi byggingarfulltrúa vegna áforma um byggingu 133,2 m² sumarbústaðar á lóðinni sé bæði í andstöðu við ákvæði aðalskipulags um hámarksstærð sumarhúsa á frístundasvæðum í sveitarfélaginu svo og samþykkt skipulagsnefndar um að heimila mætti byggingu á 129,3 m² húsi á umræddri lóð.

Málsrök Mosfellsbæjar: Af hálfu sveitarfélagsins er þess krafist að öllum kröfum kærenda verði hafnað. Óskað hafi verið eftir leyfi til að endurbyggja sumarhús sem hafi eyðilagst í bruna og verði sá bústaður m.a. með sama fastanúmer og eldri bústaður. Ákvæði aðalskipulags taki samkvæmt orðum sínum ekki til slíkra tilvika þegar endurbygging fari fram. Taki það einungis til nýrra frístundahúsa, og þá í þeim skilningi að um sé að ræða ný hús, sem fái ný fastanúmer, þar sem ekki hafi staðið hús áður. Fyrirhugað hús samræmist fyllilega aðalskipulagi hvað varði landnotkun, stærð húss og fjölda húsa/lóða á svæðinu.

Samkvæmt orðalagi 1. mgr. 44. gr. skipulagslaga nr. 123/2010 beri aðeins að horfa til þess hvort byggð sé fyrir hendi en ekki til stærðar hennar. Teljist umrætt hverfi byggt í skilningi ákvæðisins, þótt fjöldi húsa eða nágranna sé ekki mikill, en viðmið um fjölda leiði af eðli byggðarinnar sem sé gisin byggð frístundahúsa. Skuli ekki horfa til ástandsins sem fyrir hafi verið á umræddu svæði þegar meta beri hvort bygging feli í sér verulega breytingu á byggðamynstri og þéttleika byggðar, heldur til ákvæða gildandi aðalskipulags. Fyrirhugað hús samræmist fyllilega ákvæðum aðalskipulags um landnotkun, byggðamynstur og þéttleika byggðar. Hafi því verið rétt að viðhafa grenndarkynningu.

Sveitarfélagið hafi ekki talið að því væri stætt á að neita að gefa út byggingarleyfi á þeim grundvelli að heimild umsækjanda til notkunar landsins væri ekki fyrir hendi, á meðan í gildi væri lóðarleigusamningur þar sem skýrlega kæmi fram að umrædd lóð væri leigð undir „sumarhúsið Brú“. Sé þá haft í huga að samningur þessi kveði ekki á um að húsið skuli vera af tiltekinni lögun eða stærð, eða að óheimilt sé að endurbyggja það. Hljóti lóðarhafi að hafa rúman rétt til notkunar og hagnýtingar landsins, nema sérstakar kvaðir séu settar í lóðarleigusamningi. Jafnframt hafi verið horft til þess að ef afstaða kærenda til efnis samningsins yrði ofan á sæti lóðarleiguhafi uppi með leigusamning til margra ára án þess að geta hagnýtt sér landið í samræmi við ákvæði hans.
Hvað varði kæru um samþykkt byggingaráforma frá 15. apríl 2015 sé vísað til fram kominna málsraka bæjarins eftir því sem við eigi. Sé bent á að eftir nýja samþykkt byggingarfulltrúa frá 24. s.m. sé húsið nú í samræmi við ákvæði aðalskipulags og samþykkt skipulagsnefndar. Þá standist það ekki málsmeðferðarreglur að leggja sama ágreining aftur til úrskurðar nefndarinnar, eins og gert sé, og ætti því að vísa máli þessu frá með hliðsjón af sjónarmiðum um litis pendens áhrif. Verði í öllu falli ekki séð að kærendur hafi lengur lögvarða hagsmuni af úrlausn kærunefndar í máli nr. 17/2015, þar sem um sama ágreiningsefni sé að ræða, sbr. 3. mgr. 4. gr. laga nr. 130/2011.

Málsrök leyfishafa: Leyfishafi bendir á sérkenni lóðarleigusamninga miðað við leigusamninga almennt, sem sé m.a. hinn ríki ráðstöfunarréttur lóðarleiguhafans. Þurfi almennt ekki leyfi landeiganda fyrir breytingu á mannvirkjum sem á leigðri lóð standi. Fram þurfi að koma í lóðarleigusamningi eigi landeigandi að hafa eitthvað að segja um útlit eða gerð húsa á landinu. Í því sambandi verði að benda á að hús það sem staðið hafi á lóðinni, er lóðarleigusamningur hafi verið gerður við fyrri lóðarleiguhafa, hafi verið margstækkað.

Fyrirhugaður bústaður verði eftir sem áður sumarhúsið „Brú“ og muni bera sama fastanúmer og hús það sem fyrir hafi verið. Ekki sé um nýtt hús að ræða í skilningi skipulagslaga. Aðeins sé verið að reisa hús í samræmi við það sem almennt tíðkist í dag hvað varði stærð og útlit. Hvorki sé vikið að því í lóðarleigusamningi aðila að sumarhúsið sé af ákveðinni stærð eða gerð né að óheimilt sé að bæta við það eða breyta því að vild eigenda þess. Réttur til endurbyggingar eftir bruna sé fyrir hendi á grundvelli samnings og bygging nýs húss í stað þess sem brann nauðsynleg og eðlileg framkvæmd til að leyfishafi geti nýtt sér réttindi sín samkvæmt samningum. Sé vísað til þess að samkvæmt 5. gr. samningsins sé gert ráð fyrir að önnur hús eða mannvirki geti staðið á lóðinni. Ekki sé hægt að synja útgáfu byggingarleyfis vegna hugsanlegrar innlausnarskyldu í lok leigutíma. Þá sé ekki hægt að fallast á að 44. gr. skipulagslaga eigi ekki við hér og megi því til stuðnings vísa til úrskurðar úrskurðarnefndar umhverfis og auðlindamála í máli nr. 48/2014. Loks sé tekið fram að samkvæmt gildandi skipulagslögum sé ekki gert ráð fyrir samþykki sameigenda eins og áður hafi verið.

Eftir brunann hafi talsmanni eigenda verið kynntar teikningar og áform um byggingu nýs húss og hafi engar athugasemdir borist. Hafi síðar borist bréf frá eigendum þar sem byggingu hússins hafi verið hafnað. Leyfishafi hafi síðan verið beðinn um að gera kauptilboð í landspilduna en þá hafi eigendur hætt við söluna. Sé ferlið búið að taka eitt ár og hafi kostað leyfishafa bæði tíma og talsverða peninga. Telji leyfishafi sig hafa farið að öllum lögum og reglum og hafi allan tímann reynt að framkvæma í sátt við sveitarfélagið og landeigendur.

Athugasemdir kærenda við greinargerð Mosfellsbæjar og leyfishafa: Kærendur taka fram að ekki verði séð að skilyrði hafi verið til endurupptöku fyrri ákvörðunar byggingarfulltrúa um samþykkt byggingaráforma á grundvelli 24. gr. stjórnsýslulaga nr. 37/1993 eða að um einhliða afturköllun hafi verið að ræða á grundvelli 25. gr. sömu laga. Sé þessari málsmeðferð mótmælt sem ólögmætri. Þá sé hafnað að vísa beri málinu frá. Um sitthvora stjórnvaldsákvörðun sé að ræða sem stafi jafnframt frá sitt hvoru stjórnvaldinu og geti því ekki verið um litis pendens áhrif að ræða þegar þannig standi á.

Kærendur taki einnig fram að lóðarhafa hafi aldrei verið gefið loforð af hálfu landeigenda fyrir því að þeir myndu samþykkja byggingu hins umdeilda húss. Hafi hann ekki verið beðinn um að gera kauptilboð heldur aðeins verið bent á að slíkt væri mögulegt vildi hann fá svar frá landeigendum.
Athugasemdir Mosfellsbæjar við athugasemdum kærenda: Sveitarfélagið tekur fram að við afgreiðslu byggingarfulltrúa hinn 24. apríl 2015 hafi legið fyrir teikning er sýnt hafi að stærð umrædds sumarbústaðar næmi 129,3 m². Við nánari skoðun hafi komi í ljós að þetta væri rangt og hafi bústaðurinn í raun verið 133 m². Í kjölfarið hafi verið ákveðið að afturkalla fyrri ákvörðun og hafi sveitarfélaginu verið það heimilt, sbr. 1. og 2. tl. 25. gr. stjórnsýslulaga, sbr. einnig 1.tl. 1. mgr. 24. gr. sömu laga.

—-

Færð hafa verið fram frekari sjónarmið sem ekki verða rakin nánar en úrskurðarnefndin hefur haft þau til hliðsjónar í málinu.

Niðurstaða: Samkvæmt 9. gr. laga um mannvirki nr. 160/2010 þarf leyfi byggingarfulltrúa, eða eftir atvikum Mannvirkjastofnunar, fyrir byggingu mannvirkis. Er kveðið á um það í 11. gr. sömu laga að nefndir aðilar tilkynni umsækjanda um samþykkt byggingaráforma enda sé fyrirhuguð mannvirkjagerð í samræmi við skipulagsáætlanir á viðkomandi svæði. Ef umsókn lýtur að mannvirkjagerð á ódeiliskipulögðu svæði eða vafi leikur á um að fyrirhugað mannvirki sé í samræmi við gildandi deiliskipulag skal leita umsagnar skipulagsfulltrúa eða skipulagsnefndar, sbr. 10. gr. laganna og gr. 2.4.2. í byggingarreglugerð nr. 112/2012.

Ef sótt er um byggingarleyfi fyrir framkvæmd sem er í samræmi við landnotkun, byggðamynstur og þéttleika byggðar í þegar byggðu hverfi og deiliskipulag liggur ekki fyrir eða um er að ræða óverulega breytingu á deiliskipulagi getur skipulagsnefnd ákveðið að veita megi leyfi án deiliskipulags, enda hafi áður farið fram grenndarkynning skv. 44. gr. skipulagslaga nr. 123/2010. Felur það lagaákvæði samkvæmt orðanna hljóðan m.a. í sér að skipulagsnefnd taki ákvörðun um hvort veita megi byggingar- eða framkvæmdaleyfi án deiliskipulags. Hins verður ekki litið fram hjá því að endanleg ákvörðun um samþykkt byggingaráforma og útgáfu byggingarleyfis er á hendi byggingarfulltrúa samkvæmt skýrum ákvæðum laga um mannvirki. Var hin kærða ákvörðun skipulagsnefndar frá 4. febrúar 2015, sem og afgreiðsla bæjarstjórnar frá 11. s.m um að samþykkja að veita mætti byggingarleyfi fyrir frístundahúsi á lóðinni Brú í landi Elliðakots, því ekki lokaákvörðun í skilningi 2. mgr. 26. gr. stjórnsýslulaga nr. 37/1993. Verður þessum hluta málsins því vísað frá úrskurðarnefndinni.

Hinn 24. apríl 2015 felldi byggingarfulltrúi úr gildi samþykkt sína frá 15. s.m. um samþykkt byggingaráforma fyrir 133,2 m² sumarhúsi á lóðinni Brú. Telja kærendur að ekki hafi verið heimild fyrir slíkri málsmeðferð, svo sem áður hefur verið rakið. Fram hefur komið að sama dag samþykkti byggingarfulltrúi áform um byggingu 129,3 m² sumarhúss á sömu lóð í kjölfar umsóknar þess efnis. Lá því fyrir ný stjórnvaldsákvörðun á grundvelli nýrrar og breyttrar umsóknar leyfishafa fyrir byggingu sumarhússins. Hefur hin kærða ákvörðun um byggingarleyfi frá 15. apríl 2015 því ekki lengur réttarverkan að lögum og verður ekki séð að kærendur eigi lögvarða hagsmuni af því að fá skorið úr um lögmæti þeirrar ákvörðunar. Verður þeim þætti málsins af þeim sökum einnig vísað frá úrskurðarnefndinni, sbr. 3. mgr. 4. gr. laga nr. 130/2011. 

Verður því eingöngu tekin afstaða til lögmætis þeirra byggingaráforma er samþykkt voru 24. apríl 2015 og fólu í sér heimild til að reisa 129,3 m² sumarhús úr forsteyptum einingum.

Lóðin þar sem hinu umdeilda sumarhúsi er ætlað að rísa er innan svæðis sem afmarkað er í Aðalskipulagi Mosfellsbæjar 2011-2030 sem frístundabyggð. Ekki er fyrir hendi deiliskipulag af því svæði. Kveðið er á um í gr. 4.11 í aðalskipulaginu að ný frístundahús megi einungis reisa innan svæða sem afmörkuð séu fyrir frístundabyggð og í samræmi við samþykkt deiliskipulag. Aðalskipulagið gerir þó ráð fyrir því að heimila megi, að undangenginni grenndarkynningu, minniháttar viðbyggingar við stök frístundahús frá fyrri tíð sem auðkennd séu á aðalskipulagsuppdrætti með hring í lit frístundasvæða, en um slíkt er ekki að ræða hér. Fram hefur komið að á umræddri lóð stóð áður um 70 m² sumarhús úr timbri en með hinni kærðu ákvörðun er heimilað að reisa þar 129,3 m² sumarhús úr forsteyptum einingum. Telja verður að um nýtt hús sé að ræða en ekki endurbyggingu fyrra húss, enda er hið samþykkta hús töluvert stærra en það sem fyrir var og steinsteypt í stað þess að vera úr timbri. Var því ekki heimilt að samþykkja hin umdeildu byggingaráform án undangenginnar deiliskipulagsgerðar, sbr. áskilnað tilvitnaðrar greinar í aðalskipulagi Mosfellsbæjar. Öndverð túlkun nefnds ákvæðis myndi leiða til þess að áskilnaður um deiliskipulag væri þýðingarlaus. Með hliðsjón af þessu verður að fella hina umdeildu ákvörðun úr gildi.

Úrskurðarorð:

Vísað er frá úrskurðarnefndinni afgreiðslu skipulagsnefndar Mosfellsbæjar frá 4. febrúar 2015 og ákvörðun bæjarstjórnar frá 11. s.m. um að samþykkja að veita megi byggingarleyfi fyrir frístundahúsi á lóð, landnr.125216, í landi Elliðakots í Mosfellsbæ.

Jafnframt er vísað frá úrskurðarnefndinni ákvörðun byggingarfulltrúans í Mosfellsbæ frá 15. apríl 2015 um að samþykkja byggingaráform fyrir byggingu 133,2 m² sumarbústaðar á nefndri lóð.

Felld er úr gildi ákvörðun byggingarfulltrúans í Mosfellsbæ frá 24. apríl 2015 um að samþykkja byggingaráform fyrir byggingu 129,3 m² sumarbústað á nefndri lóð.

______________________________
Nanna Magnadóttir

______________________________              _____________________________
Ásgeir Magnússon                                                  Þorsteinn Þorsteinsson