Skip to main content
Úrskurðarnefnd umhverfis- og auðlindamála

79/2007 Sómatún

Með

Ár 2007, miðvikudaginn 22. ágúst, kom úrskurðarnefnd skipulags- og byggingarmála saman til fundar í húsnæði nefndarinnar að Skúlagötu 21 í Reykjavík.  Mættir voru Hjalti Steinþórsson forstöðumaður, Ásgeir Magnússon héraðsdómari og Þorsteinn Þorsteinsson byggingarverkfræðingur.

Fyrir var tekið mál nr. 79/2007, kæra á ákvörðun skipulags- og byggingarfulltrúans á Akureyri frá 18. júlí 2007 um að heimila byggingu einbýlishúss, að hluta til á tveimur hæðum, á lóðinni nr. 6 við Sómatún. 

Í málinu er nú kveðinn upp til bráðabirgða svofelldur

úrskurður
um kröfu kærenda um stöðvun framkvæmda:

Með bréfi til úrskurðarnefndar skipulags- og byggingarmála, dags. 3. ágúst 2007, er barst nefndinni hinn 8. sama mánaðar, kærir Óskar Sigurðsson hrl., f.h. K og A, til heimilis að Sómatúni 4 og H og E, til heimilis að Sómatúni 8, þá ákvörðun skipulags og byggingarfulltrúans á Akureyri frá 18. júlí 2007 um að heimila byggingu einbýlishúss, að hluta á tveimur hæðum, á lóðinni nr. 6 við Sómatún. á Akureyri. 

Gera kærendur þá kröfu að hin kærða ákvörðun verði felld úr gildi ásamt því að kveðinn verði upp til bráðabirgða úrskurður um stöðvun framkvæmda þar til endanleg niðurstaða liggi fyrir í kærumálinu.  Verður krafan um stöðvun framkvæmda nú tekin til úrskurðar. 

Málsatvik og rök:  Með úrskurði úrskurðarnefndarinnar frá 27. október 2006 var fellt úr gildi leyfi til byggingar einbýlishúss að Sómatúni 6 á Akureyri, þar sem það var talið andstætt samþykktu deiliskipulagi svæðisins frá árinu 2005 að heimila byggingu tveggja hæða húss á lóðinni.  Ákvað bæjarstjórn hinn 14. mars 2007 að auglýsa breytingu á deiliskipulagi hverfisins þar sem heimilað var að reisa eins til tveggja hæða einbýlishús að Sómatúni 4, 6 og 8 í stað einnar hæða húsa, svo sem áður hafði verið gert ráð fyrir á skipulagsuppdrætti.  Var deiliskipulagstillögunni andmælt, þar á meðal af hálfu kærenda.  Á fundi skipulagsnefndar hinn 16. maí 2007 var tillagan samþykkt með eftirfarandi rökum:  „Hönnuðir deiliskipulagsins hafa skýrt út með breytingartillögunni, grunnhugsun og hugmyndafræði deiliskipulagsins varðandi byggingu einbýlishúsa þar sem landhalli er fyrir hendi.  Skipulagsnefnd telur að með breytingu þessari sé verið að skýra og leiðrétta misræmi, annars vegar á uppdráttum og í sérskilmálum til þess að fyrirbyggja mismunandi túlkun deiliskipulagsskilmála við afgreiðslu mála í hverfinu til framtíðar.  Meirihluti skipulagsnefndar leggur til við bæjarstjórn að deiliskipulagsbreytingin verði samþykkt og skipulags- og byggingarfulltrúa falið að annast gildistöku hennar.“   Staðfesti bæjarstjórn skipulagsbreytinguna á fundi hinn 22. maí 2007.  Skipulagsstofnun staðfesti með bréfi, dags. 14. júní 2007, að stofnunin gerði ekki athugasemdir við málsmeðferðina og birtist auglýsing um gildistöku deiliskipulagsins í B-deild Stjórnartíðinda hinn 5. júlí 2007.  Skutu kærendur deiliskipulagsbreytingunni til úrskurðarnefndarinnar og er mál það nú til meðferðar hjá nefndinni. 

Á afgreiðslufundi skipulags- og byggingarfulltrúa hinn 18. júlí 2007 var samþykkt að heimila byggingu einbýlishúss á þremur pöllum á lóðinni nr. 6 við Sómatún og staðfesti bæjarráð framangreint á fundi hinn 2. ágúst 2007.  Kærendur hafa nú skotið þeirri ákvörðun til úrskurðarnefndarinnar eins og að framan greinir.

Af hálfu kærenda er vísað til þess að þau hafi áður kært til úrskurðarnefndarinnar deiliskipulagsbreytingu þá er taki til lóðanna að Sómatúni 4, 6 og 8 og krafist ógildingar hennar.  Verði deiliskipulagsbreytingin felld úr gildi leiði það til þess að jafnframt beri að fella hið kærða byggingarleyfi úr gildi.  Í kæru vegna deiliskipulagsbreytingarinnar sé m.a. vísað til þess að breytingin taki aðeins til þriggja lóða og þar af séu einnar hæðar hús þegar risin á tveimur lóðanna.  Sé breytingin í andstöðu við skipulag það sem gengið hafi verið út frá er kærendur hafi fengið sínum lóðum úthlutað og reist hús sín.  Þá sé breytingin í andstöðu við fyrsta kafla skipulagsreglugerðar þar sem segi að deiliskipulag skuli ná til einstakra svæða eða reita innan aðalskipulags og skuli jafnan miðast við að ná til svæða sem myndi heildstæða einingu ásamt því að í þéttbýli skuli deiliskipulag að jafnaði ekki taka yfir minna svæði en götureit.  Augljóst sé að breytingunni sé einungis ætlað að taka til einnar lóðar, þ.e. Sómatúns 6.  Þá telji kærendur að slík breyting á tiltölulega nýlegu deiliskipulagi verði að byggja á lögmætum og málefnalegum sjónarmiðum.  Hagsmunir eins lóðarhafa um aukna nýtingu og rýmri skilmála gegn hagsmunum annarra húseiganda á svæðinu geti ekki talist málefnaleg sjónarmið.  Breytingin sé því ólögmæt.  Kærendur hafi gengið út frá deiliskipulagi, uppdrætti og fyrirmælum við ákvörðun um hönnun og byggingu húsa þeirra.  Breytingin mæli fyrir um nýja húsagerð, sem ekki hafi verið kveðið á um áður, augljóslega aðeins gerða til að þóknast einum lóðarhafa umfram aðra. 

Þar að auki bjóði landhalli ekki upp á slíka byggingu sem hið kærða leyfi taki til. Auk þess sé brotið gegn skipulagsskilmálum, þar sem segi að jarðvegspúðar séu bannaðir, en á aðaluppdráttum fyrir Sómatún 6 komi fram að húsið standi að hluta á jarðvegspúða þar sem búið sé að hækka það upp að framan. 

Bent sé á að um sé að ræða mál þar sem miklir hagsmunir séu í húfi og sýnt að kærendur yrðu fyrir umfangsmiklu tjóni ef ekki yrði fallist á kröfu um stöðvun framkvæmda.  Framkvæmdir á lóðinni séu á byrjunarstigi og því brýnt að kveðinn verði upp úrskurður um að ekki skuli hefja framkvæmdir á lóðinni meðan mál þetta sé til meðferðar.

Af hálfu Akureyrarbæjar er þess krafist að kröfu kærenda um stöðvun framkvæmda verði synjað enda sé hið kærða byggingarleyfi í samræmi við lögformlegt skipulag svæðisins svo sem því hafi nú verið breytt.  Tilgangur umdeildrar skipulagsbreytingar hafi verið sá að skýra og leiðrétta misræmi sem fyrir hafi verið milli skipulagsuppdráttar og skipulagsskilmála eins og fram komi í bókun skipulagsnefndar um samþykkt breytingarinnar. 

Niðurstaða:  Hið kærða byggingarleyfi á stoð í skipulagsbreytingu þeirri sem samþykkt var í bæjarstjórn Akureyrar hinn 22. maí 2007 og kærð hefur verið til úrskurðarnefndarinnar.  Hús kærenda eru einnar hæðar í samræmi við skipulagsuppdrátt fyrir umdeilda skipulagsbreytingu og standa þau sitt hvoru megin við lóðina að Sómatúni 6, þar sem nú hefur verið heimilað að reisa hús að hluta til á tveimur hæðum. 

Í ljósi þess að uppi eru álitaefni sem geta varðað gildi skipulagsbreytingarinnar sem hið kærða byggingarleyfi styðst við og þar sem fyrirhuguð húsbygging getur haft töluverð grenndaráhrif á fasteignir kærenda þykir eftir atvikum rétt að verða við kröfu kærenda um stöðvun framkvæmda þar til málið er til lykta leitt fyrir úrskurðarnefndinni. 

Úrskurðarorð:

Framkvæmdir á lóðinni nr. 6 við Sómatún á Akureyri, með stoð í hinu kærða byggingarleyfi, skulu stöðvaðar meðan kærumál þetta er til meðferðar fyrir úrskurðarnefndinni.

 

 

___________________________
Hjalti Steinþórsson

 

_____________________________          ___________________________          Ásgeir Magnússon                              Þorsteinn Þorsteinsson

69/2007 Gleráreyrar

Með

Ár 2007, miðvikudaginn 22. ágúst, kom úrskurðarnefnd skipulags- og byggingarmála saman til fundar í húsnæði nefndarinnar að Skúlagötu 21 í Reykjavík.  Mættir voru Hjalti Steinþórsson forstöðumaður, Ásgeir Magnússon héraðsdómari og Þorsteinn Þorsteinsson byggingarverkfræðingur. 

Fyrir var tekið mál nr. 69/2007, kæra á ákvörðun skipulags- og byggingarfulltrúa Akureyrarbæjar frá 13. júní 2007 um að veita leyfi fyrir útmælingu og gerð sökkla á lóðinni nr. 1 við  Gleráreyrar á Akureyri. 

Í málinu er nú kveðinn upp svofelldur

úrskurður:

Með bréfi til úrskurðarnefndar skipulags- og byggingarmála, dags. 20. júlí 2007, er barst nefndinni sama dag, kærir Hákon Stefánsson lögfr., f.h. Svefns og heilsu ehf., þá ákvörðun skipulags- og byggingarfulltrúa Akureyrarbæjar frá 13. júní 2007 að veita leyfi fyrir útmælingu og gerð sökkla á lóðinni að Gleráreyrum 1.  Bæjarstjórn Akureyrar staðfesti hina kærðu ákvörðun hinn 19. júní 2007.

Gerir kærandi þá kröfu að hin kærða ákvörðun verði felld úr gildi.  Jafnframt var gerð krafa um stöðvun framkvæmda til bráðabirgða meðan málin væri til meðferðar fyrir úrskurðarnefndinni.  Þykja málsatvik nú nægjanlega upplýst til þess að taka kæruna til endanlegrar úrlausnar og verður því ekki tekin afstaða til framkominnar stöðvunarkröfu. 

Málsatvik og rök:  Í febrúarmánuði 2007 samþykkti bæjarstjórn Akureyrar breytt deiliskipulag fyrir Gleráreyrar 1-10 á Akureyri, sem er verksmiðjulóð sú sem Samband íslenskra samvinnufélaga hafði undir verksmiðjur sínar og nefndist í eldra skipulagi Dalsbraut 1.  Eru umdeildar framkvæmdir innan skipulagssvæðisins.  Tók skipulagið gildi með gildistökuauglýsingu í B-deild Stjórnartíðinda hinn 2. apríl sl.  Hefur kærandi máls þessa krafist ógildingar á nefndri skipulagsákvörðun í kæru til úrskurðarnefndarinnar með þeim rökum að skipulagsákvörðunin sé haldin ýmsum ógildingarannmörkum.  Er það kærumál nú til meðferðar hjá nefndinni.

Meðal fyrirhugaðra mannvirkja á umræddu skipulagssvæði er viðbygging við Glerártorg, Gleráreyrum 1, Akureyri.  Áður en hin kærða ákvörðun var tekin höfðu bæjaryfirvöld veitt leyfi til jarðvegsskipta vegna hinna fyrirhuguðu framkvæmda á nefndri lóð.  Kærandi skaut m.a. þeirri leyfisveitingu til úrskurðarnefndarinnar sem vísaði þeirri kæru frá sökum aðildarskorts með úrskurði uppkveðnum hinn 14. júní sl.  Hin kærða ákvörðun var tekin í framhaldi af umsókn lóðarhafa um byggingarleyfi fyrir viðbyggingu við Glerártorg.  Bókun skipulags- og byggingarfulltrúa við hina kærðu ákvörðun hljóðaði svo:  „Skipulags- og byggingarfulltrúi gefur heimild fyrir útmælingu og gerð sökkla.  Endanlegt byggingarleyfi verður ekki gefið út fyrr en endanleg brunahönnun hússins liggur fyrir.“

Skírskotar kærandi til þess að hin kærða ákvörðun byggi á skipulagi sem hann hafi kært til úrskurðarnefndarinnar og telja verði ólögmætt og vísar til þeirra sjónarmiða er hann tefli fram í skipulagskærunni.  Þar að auki fari það í bága við 43. gr. skipulags- og byggingarlaga nr. 73/1997 að heimila umdeildar framkvæmdar án þess að fyrir liggi fullgilt byggingarleyfi fyrir mannvirki því sem rísa eigi á heimiluðum sökklum að Gleráreyrum 1.  Kærandi hafi lögvarinna hagsmuna að gæta í málinu þar sem hann eigi fasteign á skipulagssvæðinu.  Skipulags- og byggingarlög geri ráð fyrir aðkomu eigenda mannvirkja á skipulagsreit við skipulagsgerð, svo sem skv. 7. mgr. 43. gr. laganna um grenndarkynningu.  Af því megi ráða að fasteignareigendur á skipulagsreitnum teljist eiga lögvarinna hagsmuna að gæta um nýtingu og uppbyggingu viðkomandi skipulagsreits bæði við skipulagsgerð og við ákvarðanir um einstakar byggingarframkvæmdir á skipulagssvæðinu.

Af hálfu Akureyrarbæjar er gerð krafa um frávísun málsins.  Deiliskipulagið að baki hinni kærðu ákvörðun sé í fullu samræmi við ákvæði skipulags- og byggingarlaga eins og fram komi í bréfi Skipulagsstofnunar, dags. 16. mars 2007.  Hin kærða ákvörðun byggi á staðfestu skipulagi og gr. 13.2 í byggingarreglugerð nr. 441/1998.  Kærandi hafi ekki sýnt fram á að umdeildar framkvæmdir snerti lögvarða hagsmuni hans en skírskoti einungis til atriða í skipulagskæru er snúi að skiptingu lóða á svæðinu og gatnatengingu. 

Niðurstaða:  Að stjórnsýslurétti er það skilyrði aðildar að kærumáli að kærandi eigi einstaklegra og verulegra lögvarinna hagsmuna að gæta vegna kærðrar ákvörðunar eða að kæruaðild sé samkvæmt beinni lagastoð.  Ekki verður fallist á þá túlkun kæranda að kæruaðild einstaklinga að skipulagsákvörðun feli sjálfkrafa í sér kæruaðild að ákvörðunum um mannvirkjagerð á tilteknum skipulagsreit.  Einstök mannvirki sem kunna að verða heimiluð á skipulagsreit geta haft mismikil áhrif á hagsmuni fasteignaeigenda á reitnum og verður kæruaðild því ætið háð mati á hagsmunum hverju sinni.  Hið kærða leyfi felur aðeins í sér heimild til útmælingar og gerðar sökkla á lóðinni að Gleráreyrum 1 en telja verður að slíkar framkvæmdir séu almennt ekki til þess fallnar að hafa áhrif á einstaklega lögvarða hagsmuni eigenda nágrannaeigna. 

Með hliðsjón af eðli hins kærða leyfis, sem heimilar einungis gerð sökkla, sbr. 2. mgr.  44. gr. skipulags- og byggingarlaga nr. 73/1997, verður ekki talið að gengið sé gegn einstaklegum, verulegum og lögvörðum hagsmunum kæranda með þeim hætti að hann eigi kæruaðild um þá ákvörðun.  Verður máli þessu því vísað frá úrskurðarnefndinni.

Úrskurðarorð:

Kærumáli þessu er vísað frá úrskurðarnefndinni.

  ___________________________
  Hjalti Steinþórsson

 

_____________________________                  ______________________________
            Ásgeir Magnússon                            Þorsteinn Þorsteinsson

87/2005 Ólafsgeisli

Með

Ár 2007, miðvikudaginn 22. ágúst, kom úrskurðarnefnd skipulags- og byggingarmála saman til fundar í húsnæði nefndarinnar að Skúlagötu 21 í Reykjavík.  Mættir voru Hjalti Steinþórsson forstöðumaður, Ásgeir Magnússon héraðsdómari og Þorsteinn Þorsteinsson byggingarverkfræðingur.

Fyrir var tekið mál nr. 87/2005, kæra eigenda fasteignarinnar að Ólafsgeisla 67 á ákvörðun byggingarfulltrúa Reykjavíkur frá 11. október 2005 þess efnis að synja umsókn kærenda um að breyta lagnarými í kjallara og setja þrjá glugga á vesturhlið þess.

Í málinu er kveðinn upp svofelldur

úrskurður:

Með bréfi til úrskurðarnefndar skipulags- og byggingarmála, dags. 10. nóvember 2005, er barst nefndinni sama dag, kæra V og Þ eigendur að fasteigninni Ólafsgeisla 67, Reykjavík þá ákvörðun byggingarfulltrúans í Reykjavík frá 11. október 2005 að synja umsókn þeirra um að setja þrjá glugga á vesturhlið lagnarýmis í húsinu að Ólafsgeisla 67 og breyta því rými í kjallara.  Framangreind ákvörðun var staðfest á fundi borgarráðs hinn 13. október 2005. 

Er þess krafist að framangreind synjun verði felld úr gildi.

Málavextir:  Fasteignin að Ólafsgeisla 67 er íbúðarhús á tveimur hæðum auk lagnarýmis.  Á afgreiðslufundi byggingarfulltrúa hinn 27. september 2005 var tekin fyrir áður greind umsókn kærenda.  Var málinu vísað til umsagnar skipulagsfulltrúa.  Á fundi hans hinn 7. október 2005, sem og á afgreiðslufundi byggingarfulltrúa hinn 11. október 2005, var umsókn kærenda synjað á þeirri forsendu að hún samræmdist ekki deiliskipulagi.  

Málsrök kærenda:  Kærendur taka fram að þeir hafi staðið í þeirri trú við kaup sín á fasteigninni að fyrri eigandi hennar hefði leyfi fyrir ófylltu lagnarými sem mögulegt væri að nýta.  Óeðlilegt teljist að slík nýting sé ekki möguleg þar sem rýmið sé nú þegar til staðar undir húsinu.  Bent sé á að gluggar muni ekki sjást frá götu en landið liggi lægra en sýnt sé á upprunalegum teikningum og lítið jarðrask verði vegna þessa. 

Málsrök Reykjavíkurborgar:  Af hálfu borgarinnar er þess krafist að hin kærða ákvörðun standi óröskuð.

Reykjavíkurborg telji sig ekki bera ábyrgð á því hvaða skilning kærendur hafi haft á nýtingarmöguleikum hússins við kaup þeirra á fasteigninni.  Vísi borgin til skilmála fyrir húsagerð I, er eigi við 26 einbýlishús við Ólafsgeisla nr. 25-75 og 89-97, en þar segi meðal annars að um sé að ræða tveggja hæða einbýlishús með innbyggðri bílageymslu.  Ekki sé getið um kjallara undir húsum en samþykktir hafi verið lagnakjallarar undir húsi vegna jarðvegsdýptar.  Hámarksstærð húsanna sé samkvæmt skilmálum 210 fermetrar að meðtöldum innbyggðum bílgeymslum, en verði 323,9 fermetrar verði breytingar heimilaðar og því langt yfir því hámark sem leyft sé samkvæmt þeim. 

Samkvæmt fyrrgreindum skilmálum skuli vanda til allrar hönnunar og frágangs bygginga og lóða og þess gætt að hvort tveggja falli sem best að landi.  Kappkosta skuli að halda góðu heildaryfirbragði allra húsa hverrar húsagötu.  Verði kjallaragluggi settur á húsið muni það virka hærra í umhverfinu miðað við önnur hús og breyta götumyndinni verulega sem sé ekki í samræmi við skipulagsskilmála svæðisins. 

Niðurstaða:  Á umræddu svæði er í gildi deiliskipulag fyrir Grafarholt frá árinu 2000.  Samkvæmt sérákvæði í skilmálum um einbýlishús við Ólafsgeisla 25-75 og 89-97 skulu hús á umræddu svæði vera tveggja hæða einbýlishús með innbyggðri bílgeymslu.  Hámarksstærð húsanna er samkvæmt sérákvæðinu 210 fermetrar að meðtöldum innbyggðum bílgeymslum. 

Deiliskipulag sem tekið hefur gildi er bindandi fyrir stjórnvöld og borgara, sbr. 2. mgr. greinar 6.4 í skipulagsreglugerð nr. 400/1998.  Er þar kveðið á um hvaða heimildir eru fyrir hendi til nýtingar einstakra lóða og fyrirkomulags bygginga og verða borgarar að geta treyst því að festa sé í framkvæmd byggingarmála og að mannvirki séu reist í samræmi við gildandi skipulag.

Af gögnum málsins verður ráðið að sú breyting á húsi kærenda að Ólafsgeisla 67 að  setja glugga á lagnarými og nýta það sem kjallara verði til þess að heildarstærð hússins verði 323,9 fermetrar.  Felur hin umsótta breyting því í sér verulegt frávik frá ákvæði gildandi skipulags hverfisins um hámarksstærð húsa og væri samþykkt  hennar í andstöðu við 2. mgr. 43. gr. skipulags- og byggingarlaga nr. 73/1997.

Með vísan til þess sem að framan er rakið verður kröfu kæranda í máli þessu hafnað.

Uppkvaðning úrskurðar í máli þessu hefur dregist verulega sökum mikils málafjölda sem skotið hefur verið til úrskurðarnefndarinnar.

Úrskurðarorð:

Hafnað er kröfu kærenda um ógildingu á synjun byggingarfulltrúa Reykjavíkur frá 11. október 2005 á umsókn þeirra um leyfi til að breyta lagnarými í kjallara og setja þrjá glugga á vesturhlið þess.

 

____________________________________
Hjalti Steinþórsson

 

______________________________                  _____________________________
Ásgeir Magnússon                                    Þorsteinn Þorsteinsson

74/2007 Höfðatorg

Með

Ár 2007, miðvikudaginn 15. ágúst, kom úrskurðarnefnd skipulags- og byggingarmála saman til fundar í húsnæði nefndarinnar að Skúlagötu 21 í Reykjavík.  Mættir voru, Ásgeir Magnússon héraðsdómari, varaformaður, Þorsteinn Þorsteinsson byggingarverkfræðingur og Geirharður Þorsteinsson arkitekt og skipulagshönnuður.

Fyrir var tekið mál nr. 74/2007, kæra á ákvörðun byggingarfulltrúans í Reykjavík frá 19. júní 2007 um að heimila byggingu húss á lóðinni nr. 8-16 við Borgartún. 

Í málinu er nú kveðinn upp til bráðabirgða svofelldur

úrskurður
um kröfu kæranda um stöðvun framkvæmda:

Með bréfi til úrskurðarnefndar skipulags- og byggingarmála, dags. 24. júlí 2007, er barst nefndinni hinn 26. sama mánaðar, kæra H og A, bæði til heimilis að Miðtúni 2 í Reykjavík, þá ákvörðun byggingarfulltrúans í Reykjavík frá 19. júní 2007 að heimila byggingu 7 til 19 hæða þjónustu- og skrifstofuhúss á lóðinni að Borgartúni 8-16. 

Gera kærendur þá kröfu að hin kærða ákvörðun verði felld úr gildi ásamt því að kveðinn verði upp til bráðabirgða úrskurður um stöðvun framkvæmda þar til endanleg niðurstaða liggi fyrir í kærumálinu.  Verður krafan um stöðvun framkvæmda nú tekin til úrskurðar. 

Málsatvik og rök:  Á fundi skipulagsráðs hinn 30. ágúst 2006 var samþykkt að auglýsa tillögu að breyttu deiliskipulagi svæðis er tekur til Borgartúns, Höfðatúns, Skúlagötu og Skúlatúns, svonefnds Höfðatorgs, en fyrir var í gildi deiliskipulag frá árinu 2003.  Kynningartími var frá 29. september til og með 24. nóvember 2006 og bárust athugasemdir við tillöguna, meðal annars frá kærendum.  Á fundi skipulagsráðs hinn 7. febrúar 2007 var tillagan samþykkt og staðfesti borgarstjórn þá afgreiðslu á fundi hinn 20. febrúar s.á.  Skipulagsstofnun staðfesti með bréfi, dags. 3. apríl 2007, að stofnunin gerði ekki athugasemdir við málsmeðferðina og birtist auglýsing um gildistöku deiliskipulagsins í B-deild Stjórnartíðinda hinn 10. apríl 2007.  Deiliskipulagsbreytingin fól m.a. í sér breytt landnot á svæði því er hér um ræðir, aukið byggingarmagn á lóðunum og hækkun húsbygginga.  Hafa kærendur kært þá skipulagsbreytingu til úrskurðarnefndarinnar. 

Á afgreiðslufundi byggingarfulltrúa hinn 19. júní 2007 var samþykkt að heimila byggingu fjórða áfanga 7 til 19 hæða þjónustu- og skrifstofuhúss á lóðinni að Borgartúni 8-16.  Borgarráð staðfesti afgreiðslu skipulagsráðs á fundi sínum hinn 28. júní 2007.  Hafa kærendur nú kært það byggingarleyfi til úrskurðarnefndarinnar og krafist stöðvunar framkvæmda eins og að framan greinir. 

Af hálfu kærenda er m.a. vísað til þess að þau hafi kært til úrskurðarnefndarinnar deiliskipulagsbreytingu Höfðatorgs og krafist ógildingar hennar þar sem þau telji að ekki hafi verið sýnt fram á með raunhæfu umhverfismati hver verði áhrif fyrirhugaðra bygginga.  Ekki hafi verið sýnt fram á áhrif vindhviða eða aukinnar bílaumferðar og mengunar.  Ástandinu við heimili þeirra megi líkja við margra ára heimilisgíslingu, enginn vilji búa á stað þar sem verið sé að brjóta gíg að stærð sem minni á framkvæmdir við Kárahnjúka.  Byggingarleyfishafi hafi boðist til að kaupa fasteign kærenda, langt undir markaðsvirði, sem kærendur túlki sem svo að nota eigi viðkvæmt ástand vegna framkvæmdarinnar. 

Af hálfu Reykjavíkurborgar er þess krafist að kröfu kærenda um stöðvun framkvæmda verði synjað enda sé hið kærða byggingarleyfi í samræmi við skipulag svæðisins.  Því sé hafnað að framkvæmd sú er um ræði sé háð mati á umhverfisáhrifum enda sé ekki um að ræða matskylda framkvæmd í skilningi laga um mat á umhverfisáhrifum nr. 106/2000.  Í svörum skipulagsfulltrúa við athugasemdum kærenda við deiliskipulag svæðisins hafi verið greint frá áætlaðri bílaumferð um svæðið ásamt því að byggingarnar séu hannaðar sérstaklega með vind og veðurfar í huga. 

Í ljósi alls ofangreinds, meginreglu 1. mgr. 29. gr. stjórnsýslulaga nr. 37/1993 um að kæra fresti ekki réttaráhrifum ákvörðunar og með hliðsjón af hagsmunum byggingarleyfishafa, telji Reykjavíkurborg að hafna beri kröfu kærenda um stöðvun framkvæmda. 

Byggingarleyfishafi mótmælir framkominni stöðvunarkröfu og hafnar því að þær byggingarframkvæmdir sem heimilaðar hafi verið með hinu kærða byggingarleyfi þurfi að sæta mati á umhverfisáhrifum.  Í 1. mgr. 3. gr. laga nr. 105/2006 um umhverfismat áætlana komi fram að lögin eigi aðeins við um umhverfismat skipulags- og framkvæmdaáætlana, en ekki einstakar byggingarframkvæmdir.  Þá komi einnig fram í ákvæðinu að lögin lúti aðeins að áætlunum er marki stefnu varðandi leyfisveitingar til þeirra framkvæmda sem tilgreindar séu í lögum nr. 106/2000 um mat á umhverfisáhrifum.  Ljóst sé að þær framkvæmdir er um ræði séu ekki matsskyldar skv. 5. gr. fyrrnefndra laga og teljist ekki heldur framkvæmdir sem hugsanlega geti verið háðar umhverfismati skv. 6. gr. laganna. 

Stöðvun framkvæmda muni valda byggingarleyfishafa miklu tjóni og með vísan til 11. gr. stjórnsýslulaga nr. 37/1993 verði að vega og meta hina andstæðu hagsmuni sem tekist sé á um. 

Niðurstaða:  Fyrir hina umdeildu skipulagsbreytingu á Höfðatorgsreit mátti reisa allt að 16 hæða byggingu á skipulagsreitnum.  Skipulagsbreytingin sem hið kærða byggingarleyfi styðst við heimilar allt að 19 hæða byggingu og nokkru hærra nýtingarhlutfall en áður. 

Með hliðsjón af byggingarheimildum deiliskipulags umrædds reits fyrir umþrætta breytingu þykja hagsmunir kærenda ekki knýja á um stöðvun framkvæmda samkvæmt hinu kærða byggingarleyfi.  Af þeim sökum og þar sem á þessu stigi liggur ekki fyrir að umrætt byggingarleyfi sé haldin augljósum ógildingarannmörkum þykja ekki efni til að verða við kröfu kærenda um stöðvun framkvæmda. 

Úrskurðarorð: 

Kröfu kærenda um stöðvun framkvæmda samkvæmt hinu kærða byggingarleyfi er hafnað. 

 

___________________________
Ásgeir Magnússon

 

 

_____________________________                  ____________________________
           Þorsteinn Þorsteinsson                                    Geirharður Þorsteinsson       

 

84/2005 Miklabraut

Með

Ár 2007, miðvikudaginn 15. ágúst, kom úrskurðarnefnd skipulags- og byggingarmála saman til fundar í húsnæði nefndarinnar að Skúlagötu 21 í Reykjavík.  Mættir voru Ásgeir Magnússon héraðsdómari, varaformaður, Þorsteinn Þorsteinsson byggingarverkfræðingur og Geirharður Þorsteinsson arkitekt og skipulagshönnuður.

Fyrir var tekið mál nr. 84/2005, kæra á undirbúningi og framkvæmd við breikkun Miklubrautar í Reykjavík. 

Í málinu er nú kveðinn upp svofelldur

úrskurður:

Með bréfi til úrskurðarnefndar skipulags- og byggingarmála, dags. 4. nóvember 2005, er barst nefndinni sama dag, kærir H, Skaftahlíð 18, Reykjavík undirbúning og framkvæmd við breikkun Miklubrautar í Reykjavík á árinu 2005. 

Skilja verður kröfugerð kæranda á þann veg að gerð sé krafa um að ákvarðanir borgaryfirvalda um undirbúning og framkvæmd við breikkun Miklubrautar verði felldar úr gildi. 

Málsatvik og rök:  Sumarið 2005 var unnið að umfangsmiklum framkvæmdum við stækkun gatnamóta Kringlumýrarbrautar og Miklubrautar.  Voru framkvæmdirnar unnar á tímabilinu 17. maí til 29. ágúst sama ár. 

Af hálfu kæranda er vísað til þess að hann hafi haft vitneskju um framangreindar framkvæmdir en honum hafi aftur á móti ekki verið kynnt sú fyrirætlan að setja inn auka akrein á Miklubraut fyrir umferð strætisvagna frá Kringlunni að Lönguhlíð.  Við birtingu greinar í Morgunblaðinu hinn 19. apríl 2005 hafi kæranda fyrst orðið ljóst að slík framkvæmd stæði fyrir dyrum, beint fyrir framan garð fjölbýlishúss þess er hann búi í. 

Hinn 2. maí hafi kærandi sent Vegagerðinni fyrirspurn um framkvæmdina og í kjölfarið hafi verið haldinn fundur með kæranda og fulltrúum framkvæmdasviðs Reykjavíkurborgar.  Á þeim fundi hafi verið ákveðið að framkvæmdasvið myndi kanna frekar áhrif hljóðstigs vegna hinnar nýju akreinar fyrir strætisvagna.  Kærandi hafi átt í samskiptum við borgina fram eftir ári 2005 um mögulegar hljóðvarnir.  Hinn 5. október s.á. hafi honum borist tölvupóstur frá aðstoðarsviðsstjóra framkvæmdarsviðs þar sem eftirfarandi hafi komið fram:  „Frá mínum bæjardyrum séð hafa framkvæmdir tekist vel og mér sýnist að vel haldi sú aðgreining að strætó fari einn eftir merktri viðbótarakbraut og aukið álag vegna hávaða í þínu nágrenni sé lítið.  Varðandi hljóðvarnir hjá þér og öðrum við stærstu umferðaræðarnar þá sýnist mér líklegt að auknar fjáveitingar verið lagðar til þess á næsta ári og framundan er að vinna áætlun til að forgangsraða og ráðstafa þeim fjármunum.  Þar kemur þitt mál til skoðunar.“  Kærandi telji að þessi afstaða hafi ekki verið í samræmi við væntingar hans og þar sem fyrrgreindur tölvupóstur sé það síðasta sem komið hafi frá Reykjavíkurborg telji kærandi kæruna vera innan kærufrests. 

Af hálfu kæranda er því og haldið fram að ekki hafi farið fram lögformleg grenndarkynning á hinni nýju strætisvagnaakrein við Miklubraut og því hafi íbúar á svæðinu orðið af réttmætum andmælarétti.  Þá hafi Reykjavíkurborg ekki aflað nægilegra upplýsinga um áhrif framkvæmdarinnar áður en í þær hafi verið ráðist.  Hljóðvörnum hafi verið komið fyrir í efri hluta Skaftahlíðar en ekki á þeim kafla sem næstur sé kæranda og stangist það á við jafnræðisreglu stjórnsýslulaga nr. 37/1993.  Framkvæmdin hafi það í för með sér að hvorki hann né fjölskylda hans eða aðrir íbúar hússins geti nýtt sér garðinn og þann eignarrétt sem yfirráðum yfir honum fylgi.

Ekki hafa borist gögn eða greinargerð vegna máls þessa frá Reykjavíkurborg.  

Niðurstaða:  Í máli þessu er deilt um breikkun Miklubrautar er hafist var handa við í maí 2005.  Kærufrestur til úrskurðarnefndar skipulags- og byggingarmála samkvæmt þágildandi ákvæði 4. mgr. 39. gr. skipulags- og byggingarlaga nr. 73/1997, sbr. nú 5. mgr. 8. gr. tilvitnaðra laga, er einn mánuður frá því kæranda var kunnugt um eða mátti vera kunnugt um hina kærðu ákvörðun. 

Fram er komið af hálfu kæranda að honum hafi verið kunnugt um fyrirhugaða akrein í apríl 2005.  Kæra í máli þessu barst úrskurðarnefndinni þó ekki fyrr en hinn 4. nóvember 2005 eða rúmu hálfu ári eftir að framkvæmdir hófust og tveimur mánuðum eftir að þeim var að fullu lokið.  Var því kærufrestur liðinn er kæran barst úrskurðarnefndinni.  Ber því að vísa máli þessu frá samkvæmt 1. mgr. 28. gr. stjórnsýslulaga nr. 37/1993, enda verður ekki ráðið af málsatvikum að rétt sé að taka málið til efnismeðferðar að liðnum kærufresti samkvæmt undanþáguákvæðum 1. eða 2. tl. tilvitnaðs lagaákvæðis. 

Uppkvaðning úrskurðar í máli þessu hefur dregist verulega vegna anna hjá úrskurðarnefndinni. 

Úrskurðarorð:

Kærumáli þessu er vísað frá úrskurðarnefndinni.

 

____________________________________
Ásgeir Magnússon

 

 _____________________________                   ______________________________
 Þorsteinn Þorsteinsson                                 Geirharður Þorsteinsson

47/2007 Birnustaðir

Með

Ár 2007, fimmtudaginn 26. júlí, kom úrskurðarnefnd skipulags- og byggingarmála saman til fundar í húsnæði nefndarinnar að Skúlagötu 21 í Reykjavík.  Mættir voru Hjalti Steinþórsson forstöðumaður, Ásgeir Magnússon héraðsdómari og Þorsteinn Þorsteinsson byggingarverkfræðingur.

Fyrir var tekið mál nr. 47/2007, kæra á ákvörðun byggingarnefndar Súðavíkurhrepps frá 30. apríl 2007 um að veita byggingarleyfi fyrir byggingu vélageymslu að Birnustöðum í Súðavíkurhreppi. 

Á málið er nú lagður svofelldur

úrskurður:

Með bréfi til úrskurðarnefndar skipulags- og byggingarmála, dags. 22. maí 2007, er barst nefndinni hinn 24. sama mánaðar, kæra M, G, Þ og Á, eigendur fasteignar í landi Birnustaða, Súðavíkurhreppi, þá ákvörðun byggingarnefndar Súðavíkurhrepps frá 30. apríl 2007 að veita eiganda jarðarinnar byggingarleyfi fyrir byggingu vélageymslu.  Byggingarnefnd tók hina kærðu ákvörðun fyrir að nýju á fundi sínum hinn 7. júní 2007 og tók þá fyrir skriflega umsókn um byggingarleyfi og samþykkti hana með vísun til fyrirliggjandi gagna.  Var afgreiðsla byggingarnefndar staðfest á fundi sveitarstjórnar hinn 8. júní 2007.   

Gera kærendur þá kröfu að hin kærða ákvörðun verði felld úr gildi.  Í bréfi til úrskurðarnefndarinnar hinn 30. maí 2007 gerðu kærendur auk þess kröfu um að úrskurðarnefndin kvæði til bráðabirgða upp úrskurð um stöðvun framkvæmda þar til niðurstaða lægi fyrir í kærumálinu.  Var fallist á þá kröfu með úrskurði uppkveðnum hinn 3. júlí 2007.

Málavextir:  Mál þetta á sér nokkurn aðdraganda en deilt hefur verið um heimildir til byggingar vélageymslu að Birnustöðum í Laugardal í Súðavíkurhreppi.  Hafa deilur þessar staðið milli eiganda jarðarinnar annars vegar, sem óskað hefur eftir heimild til byggingar nýrrar vélageymslu, og hins vegar kærenda sem eru eigendur sumarhúss er á jörðinni stendur. 

Umrætt sumarhús er sagt hafa verið byggt á árinu 1988 og liggur fyrir byggingarvottorð, útgefið af byggingarfulltrúa hinn 16. febrúar 1998, þar sem fram kemur að húsið sé fullgert og byggt með leyfi byggingar- og skipulagsyfirvalda Súðavíkurhrepps, áður Ögurhrepps.  Hinn 13. október 1997, gáfu þáverandi eigendur Birnustaða út yfirlýsingu um að 1.500 m² lóð fylgdi sumarhúsinu í samræmi við uppdrátt, staðfestan af byggingarfulltrúa, auk annarra nánar tilgreindra réttinda.  Er sumarhúsið skammt norðaustan við íbúðarhúsið á jörðinni en auk þess var suðvestan við sumarhúsið gömul vélaskemma um 10 metra frá lóðarmörkum sem nú hefur verið rifin til hálfs og til stendur að rífa að fullu þegar lokið verður byggingu nýrrar vélaskemmu.  Þá stóð lítill hjallur suðvestan við sumarhúsið alveg við lóðarmörk þess, en hann hefur nú verið rifinn.

Nokkuð er síðan þeir eigendur sem ráðstöfuðu umræddri lóð undir sumarhúsið seldu jörðina Birnustaði, en sumarhúsið var undanskilið við söluna ásamt tilheyrandi lóð.

Ekki er í gildi deiliskipulag á umræddu svæði en í gildi er Aðalskipulag Súðavíkurhrepps 1999-2018.  Birnustaðir eru lögbýli og er land jarðarinnar skilgreint landbúnaðarsvæði. Í greinargerð aðalskipulagsins segir m.a. að sveitarstjórn telji ekki að útiloka eigi byggingu einstakra dreifðra bústaða utan skilgreindra frístundabyggðarsvæða en í þeim tilvikum skuli þeir einungis staðsettir á landbúnaðarsvæðum.  Samkvæmt aðalskipulagsuppdrætti og greinargerð aðalskipulagsins er heimild til að reisa frístundahús í Laugardal. 

Umsókn um leyfi til byggingar nýrrar vélageymslu á jörðinni var fyrst samþykkt í byggingarnefnd hinn 27. október 2004.  Á grundvelli þeirrar samþykktar gaf byggingarfulltrúi út skriflegt byggingarleyfi hinn 23. mars 2005 með vísan til ákvæða 44. gr. skipulags og byggingarlaga nr. 73/1997.  Verður ráðið af málsgögnum að eftir þetta hafi byggingaryfirvöldum í Súðavíkurhreppi orðið ljóst að ekki hefði verið staðið rétt að undirbúningi ákvörðunar um leyfisveitinguna og var Skipulagsstofnun sent erindi af því tilefni.  Í svari Skipulagsstofnunar til byggingarfulltrúa, dags. 17. ágúst 2005, segir m.a:  „Vísað er til erindis Súðavíkurhrepps, dags. 11. ágúst 2005, þar sem óskað er meðmæla Skipulagsstofnunar samkvæmt 3. tl. bráðabirgðaákvæða skipulags- og byggingarlaga, með veitingu byggingarleyfis fyrir allt að 245,7 m² vélageymslu í landi Birnustaða.  Hámarkshæð húss er 5,5 m (mælt á uppdrætti) … Áður en Skipulagsstofnun getur afgreitt erindið þarf að liggja fyrir hvort gert hafi verið bráðabirgðahættumat af svæðinu í samræmi við ákvæði aðalskipulags Súðavíkur.  Þar sem um byggingu er að ræða í næsta nágrenni við núverandi frístundahús þarf jafnframt að kynna framkvæmdina fyrir eigendum þess og mælir stofnunin með því að reynt verði að ná sáttum um staðsetningu hennar.  Stofnunin bendir jafnframt á að gæta þarf ákvæða byggingarreglugerðar um fjarlægð frá lóðamörkum og að gera þarf yfirlitsmynd sem sýnir staðsetningu jarðarinnar/framkvæmdarinnar í sveitarfélaginu.“ 

Með bréfi, dags. 20. september 2005, tilkynnti byggingarfulltrúi eiganda Birnustaða að komið hefði í ljós að ekki hefði verið staðið rétt að veitingu leyfisins.  Hefði þess ekki verið gætt að leggja byggingarleyfisumsóknina fyrir Skipulagsstofnun og óska meðmæla samkvæmt 3. tl. bráðabirgðaákvæða skipulags- og byggingarlaga nr. 73/1997 en auk þess hefði verið að því fundið að ekki hefði farið fram grenndarkynning vegna sumarhúss er stæði nærri vélageymslunni.  Þar sem enn hefði ekki tekist að leggja fram umbeðin gögn, sem um hefði verið rætt við byggingarleyfishafa, væri áður útgefið byggingarleyfi frá 23. mars 2005 fellt úr gildi.  

Með bréfi byggingarfulltrúa til kærenda, dags. 22. september 2005, var þeim tilkynnt að ákveðið hefði verið, með vísan til 2. mgr. (sic) 23. gr., sbr. 7. mgr. 43. gr. skipulags- og byggingarlaga, að grenndarkynna þá ákvörðun eigenda jarðarinnar að byggja vélageymslu á jörðinni.  Í bréfi, dags. 17. október 2005, settu kærendur fram athugasemdir vegna þessa og mótmæltu staðsetningu fyrirhugaðrar vélageymslu.  Á fundi byggingarnefndar hinn 8. nóvember 2005 var eftirfarandi bókun samþykkt samhljóða:  „Byggingarnefnd telur ekki  nægileg rök fyrir því að banna byggingu vélageymslu á áður samþykktum byggingarreit.“  Var bókunin staðfest á fundi sveitarstjórnar samdægurs og athugasemdum kærenda svarað.  Kærði lögmaður eigenda sumarhússins þessa niðurstöðu byggingarnefndar til úrskurðarnefndarinnar með bréfi, dags. 7. nóvember 2005, en ekkert byggingaleyfi var þó veitt í framhaldi af framangreindri niðurstöðu byggingarnefndar.  Var kærumálið síðar dregið til baka þar sem engin kæranleg ákvörðun lá fyrir í málinu.

Í bréfi Skipulagsstofnunar til byggingarfulltrúa, dags. 14. nóvember 2005, segir m.a. eftirfarandi:  „Vísað er til erindis Súðavíkurhrepps, dags. 8. nóvember 2005, þar sem ítrekuð er ósk um meðmæli Skipulagsstofnunar samkvæmt 3. tl. bráðabirgðaákvæða skipulags- og byggingarlaga, með veitingu byggingarleyfis fyrir 246 m² vélageymslu í landi Birnustaða … Skipulagsstofnun undrast að sveitarstjórn skuli fallast á staðarval vélageymslunnar þrátt fyrir augljósa útsýnisskerðingu og réttlát mótmæli eigenda íbúðarhúss sem fyrir er á jörðinni.  Skipulagsstofnun gerir þó ekki athugasemd við að leyfi verði veitt fyrir byggingunni enda verði virt ákvæði byggingarreglugerðar um fjarlægð bygginga frá lóðarmörkum m.t.t. til byggingarefna.“ 

Málið virðist hafa legið niðri um nokkurn tíma eftir þetta en í tölvupósti sveitarstjóra hinn 20. mars 2007 til eins kærenda segir eftirfarandi:  „Sendi þér hér afrit af nýrri tillögu að staðsetningu geymslunnar sem óskað er eftir að fá heimild til að byggja á Birnustöðum.  Heyri frá þér þegar þú hefur skoðað þessa staðsetningu.“  Á fundi byggingarnefndar Súðavíkurhrepps hinn 30. apríl 2007 var tekið fyrir munnlegt erindi um byggingu margnefndrar vélageymslu.  Í gögnum málsins kemur fram að um sé að ræða 246 m² vélageymslu, þar sem vegghæð sé 3,97 metrar og mænishæð 5,51 metri.  Lengd hússins sé áformuð 21,71 metri og breidd þess 11,32 metrar.  Mun vélageymsla þessi koma í stað eldri og umtalsvert minni geymslu.  Segir í bókun byggingarnefndar að um sé að ræða nýja staðsetningu hússins og að erindið sé samþykkt þar sem það sé í samræmi við byggingarlög.  Á fundi sveitarstjórnar hinn 31. maí 2007 var samþykkt byggingarnefndar tekin til afgreiðslu og lagt fram afrit af kæru kærenda til úrskurðarnefndarinnar og erindi byggingarfulltrúa.  Þá var og lögð fram skrifleg byggingarleyfisumsókn.  Í umsókninni segir m.a. eftirfarandi:  „Áður hefur verið sótt um byggingarleyfi fyrir þessu húsi en það var ógilt vegna ósamkomulags við nágranna um staðsetningu þess.  Nú hefur byggingin verið færð 9 m í SA og skerðir ekki, að okkar mati, lengur útsýni til SV, en það var m.a. það sem nágrannar í sumarhúsinu settu fyrir sig.“  Var afgreiðslu frestað til næsta fundar sveitarstjórnar. 

Á fundi byggingarnefndar hinn 7. júní 2007 var tekin til afgreiðslu umsókn um byggingarleyfi vélageymslu á Birnustöðum og var eftirfarandi fært til bókar:  „Lögð fram greinargerð byggingarfulltrúa er varðar möguleg grenndaráhrif vegna byggingarinnar.  Lagt fram álit lögfræðings Súðavíkurhrepps vegna málsins.  Lagðar fram athugasemdir frá Margréti og Þóru Karlsdætrum á greinargerð byggingarfulltrúa.  Byggingarnefnd hefur áður fjallað um sama erindi sem lagt var munnlega fyrir nefndina af byggingarfulltrúa þann 30. apríl sl.  Nú hefur umsækjandi lagt fram skriflega umsókn um byggingarleyfi.  Nefndin hefur farið yfir öll gögn um málið og komist að sömu niðurstöðu og þann 30. apríl sl. þ.e. að nefndin leggur það til við sveitarstjórn að hún samþykki erindið.  Jafnframt átelur byggingarnefndin byggingaraðila harðlega fyrir að hafa ekki farið eftir munnlegum tilmælum byggingarfulltrúa um að hefja ekki byggingarframkvæmdir fyrr en skriflegt leyfi þar um hafi verið gefið út.“  Var framangreind afgreiðsla byggingarnefndar staðfest á fundi sveitarstjórnar hinn 8. júní 2007 með eftirfarandi bókun:  „Sveitarstjórn telur ekki að framkomin sjónarmið um meint grenndaráhrif séu þess eðlis að ekki beri að veita byggingaleyfi vegna byggingarinnar.“

Með vísan til ákvæða 44. gr. skipulags- og byggingarlaga gaf byggingarfulltrúi út byggingarleyfi hinn 11. júní 2007 fyrir hinni umdeildu vélageymslu en fyrir liggur að byggingarleyfishafi hóf framkvæmdir áður en leyfið var veitt.  

Framangreindri samþykkt skutu kærendur til úrskurðarnefndarinnar svo sem að framan greinir.  Með úrskurði til bráðabirgða, uppkveðnum hinn 3. júlí 2007, ákvað úrskurðarnefndin að stöðva skyldi framkvæmdir við bygginguna meðan málið væri til meðferðar fyrir nefndinni.

Málsrök kærenda:  Af hálfu kærenda er vísað til þess að þegar kæra hafi verið send úrskurðarnefndinni hafi hvorki legið fyrir samþykkt byggingarnefndar né sveitarstjórnar á byggingarleyfi vegna vélageymslunnar.  Byggingarframkvæmdir hafi verið hafnar og það án þess að fyrir hendi væri byggingarleyfi.  Þá hafi heldur ekki farið fram grenndarkynning í samræmi við ákvæði skipulags- og byggingarlaga vegna byggingarinnar. 

Því sé haldið fram að byggingin sé allt of nálægt sumarhúsi kærenda og aðeins séu ellefu metrar á milli hússins og fyrirhugaðrar vélageymslu.  Vélageymslan sé þrjá metra frá lóðarmörkum sumarhússins en húsið sé átta metra frá lóðarmörkum.  Telji kærendur að fjarlægð frá lóðarmörkum þurfi að vera a.m.k. tíu metrar og vísa í því sambandi til ákvæða skipulagsreglugerðar nr. 400/1998.  Fyrirhuguð bygging komi til með að valda verulegri útsýnisskerðingu í suðurátt frá sumarhúsi og lóð kærenda og breyti það litlu þó hún hafi verið færð ofar frá því sem upphaflega hafi verið ákveðið.  Byggingin muni varpa skugga á hús og lóð kærenda og bent sé á að ekkert faglegt mat hafi farið fram á hugsanlegri skuggamyndun af fyrirhugaðri vélageymslu.  Þá telji kærendur að fyrirhuguð bygging muni valda mikilli snjósöfnun á lóð þeirra ásamt því að valda miklu ónæði bæði sökum hávaða, vélaumferðar og mengunar frá vélum.  Þessi mikla nálægð muni auk þess hafa í för með sér verðrýrnun á húsi kærenda. 

Með bréfi, dags. 22. júlí 2007, gerir lögmaður kærenda nánari grein fyrir sjónarmiðum þeirra, m.a. í tilefni af nýjum gögnum um aðkomu Skipulagsstofnunar að málinu, sem hann kveður kærendum ekki hafa verið kunnugt um.  Bendir lögmaðurinn á að í bréfi Skipulagsstofnunar, dags. 14. nóvember 2005, til byggingarnefndar Súðavíkurhrepps, hafi komið fram að stofnunin gerði ekki athugasemd við að byggingarleyfi yrði veitt fyrir byggingunni, enda yrðu virt ákvæði byggingarreglugerðar um fjarlægð bygginga frá lóðarmörkum með tilliti til byggingarefna.  Þá hafi einnig komið fram í bréfinu að Skipulagsstofnun hafi undrast að sveitarstjórn Súðavíkurhrepps skyldi fallast á staðarval vélageymslunnar þrátt fyrir augljósa útsýnisskerðingu og réttlát mótmæli eigenda íbúðarhúss sem fyrir væri á jörðinni.  Því megi velta fyrir sér hvort hér sé um eiginleg meðmæli að ræða af hálfu Skipulagsstofnunar eins og áskilið sé í 3. tl. til bráðabirgða í lögum nr. 73/1997.

Þann 20. mars 2007 hafi einn kærenda fengið tölvupóst frá sveitarstjóra Súðavíkurhrepps þar sem tilkynnt hafi verið um breytingu á staðsetningu fyrirhugaðrar vélageymslu á Birnustöðum.  Því fari hins vegar fjarri að tillaga að þessari staðsetningu hafi verið niðurstaða af tilraunum til að ná sáttum milli aðila því aldrei hafi verið haft samband við kærendur á þessu tímabili, hvorki af hálfu byggingarnefndar Súðavíkurhrepps né byggingarleyfishafa, til að reyna að finna viðunandi lausn á þeim ágreiningi sem verið hafi með aðilum um fyrirhugaða staðsetningu vélageymslunnar.  Það virðist því eingöngu hafa verið ákvörðun byggingarleyfishafa og byggingarnefndar Súðavíkurhrepps að færa vélageymsluna til um níu metra frá því sem áður hefði verið ákveðið.  Þá verði heldur ekki séð að byggingarnefndin hafi látið rannsaka málið með tilliti til þeirra augljósu grenndaráhrifa sem fyrirhuguð bygging hefði á hús kærenda.  Eðlilegt hefði verið að byggingarnefndin  hefði t.d. látið gera skuggavarpsmyndir vegna byggingarinnar áður en ákvörðun um að veita byggingarleyfið hefði verið tekin.   Slíkt hefði verið liður í því að rannsaka m.a. þau áhrif sem fyrirhuguð bygging hefði á næsta nágrenni hennar, þ.m.t. á hús kærenda.

Ekki verði séð að byggingarnefnd Súðavíkurhrepps hafi séð ástæðu til að leita eftir meðmælum frá Skipulagsstofnun áður en nefndin hafi gefið út síðara byggingarleyfið fyrir vélageymslunni í júní 2007.  Nefndin geti í því sambandi ekki byggt á afgreiðslu Skipulagsstofnunar vegna fyrra byggingarleyfis enda staðsetning byggingarinnar önnur en þá hafi verið áformuð.  Meðmæli Skipulagsstofnunar hafi einvörðungu byggst á fyrri staðsetningu og verði ekki nýtt til byggingar á öðrum stað.  Byggingarnefnd hefði átt að leita að nýju til Skipulagsstofnunar í ljósi nýrrar staðsetningar og óska eftir meðmælum stofnunarinnar áður en hægt hefði verið að veita byggingarleyfið þar sem 3. tl. til bráðabirgða í lögum nr. 73/1997 taki m.a. til þeirra tilvika þegar ekki liggi fyrir deiliskipulag eins og hátti til í því máli sem hér um ræði.   Þá sé einnig vert að hafa í huga að engin grenndarkynning á grundvelli 3. mgr. 23. gr. laga nr. 73/1997 hafi átt sér stað, en slíkt hefði ekki þurft ef byggingarnefndin hefði ákveðið að nýta sér heimild 3. tl. til bráðabirgða í lögum nr. 73/1997 eins og hún hafi gert varðandi fyrra byggingarleyfið.  

Samkvæmt framansögðu sé ljóst að málsmeðferðinni hjá byggingarnefnd Súðavíkurhrepps hafi verið verulega ábótavant þar sem fyrirmælum og skilyrðum skipulags- og byggingarlaga nr. 73/1997 hafi ekki verið fylgt áður en hið umdeilda byggingarleyfi hafi verið var veitt.  Ekki verði annað séð en að þegar af þessari ástæðu einni beri að fella byggingarleyfið úr gildi.

Kærendur gera jafnframt athugasemdir við umsögn byggingarleyfishafa frá 29. júní 2007 og mótmæla staðhæfingum um að útsýnisskerðing og skuggavarp af nýbyggingunni sé lítið og að byggingarleyfið hafi verið veitt í kjölfar ítarlegrar og vandaðrar rannsóknar á öllum atvikum máls svo og að ekki hafi verið kostur á annarri staðsetningu skemmunnar.

Málsrök byggingarnefndar Súðarvíkurhrepps:  Byggingarnefnd andmælir því að tekin hafi verið fyrir munnleg umsókn um byggingarleyfi hinn 7. júní 2007 líkt og kærendur haldi fram. 

Fyrir liggi að kærendum hafi verið kynnt fyrirhuguð færsla á umræddri byggingu í tölvupósti.  Því bréfi hafi kærendur svarað en þeir hafi sett fram órökstuddar fullyrðingar, til að mynda um útsýnisskerðingu, hættu á snjósöfnun og að litlu hafi breytt þótt byggingin hafi verið færð um níu metra.  Telji byggingarnefnd að með þessu svari hafi grenndarkynningu verið lokið og frekari kynning hafi engan tilgang haft nema að tefja málið.  Auk þess sé vísað til grenndarkynningar sem fram hafi farið í september 2005.  Aðeins sé um að ræða færslu byggingarinnar um níu metra til norðausturs sem hafi verið gerð til að koma til móts við kærendur vegna meintrar útsýnisskerðingar.  Þetta hafi þeim verið kynnt og mótmæli byggingarnefndin því að framangreint sé ekki ígildi grenndarkynningar. 

Athygli sé vakin á því að aðeins hafi verið um kynningu að ræða og ekkert annað samkvæmt byggingarreglugerð og að mati nefndarinnar hafi óumdeilanlega farið fram kynning á þessari breytingu.  Athugasemdum kærenda hafi verið svarað á skriflegan, rökstuddan hátt og sé vísað til þeirra. 

Kærendur vísi til ákvæðis um tíu metra fjarlægð byggingarreits frá lóðarmörkum í skipulagsreglugerð nr. 400/1998.  Telji nefndin að ákvæðið eigi við þar sem verið sé að skipuleggja frístundabyggð þar sem ætlunin sé að byggja mörg frístundahús.  Vísað sé til gr. 4.11.1 í reglugerðinni en nefndin telji að túlka beri ákvæðið svo að það taki til byggðs landsvæðis fyrir frístundabyggð frekar en að eitt stakt hús sé frístundabyggð.  Hafi þá vegið þyngra fjarlægð að næsta sumarhúsi en annað.  Hér sé næsta hús vélageymsla.  Leiki vafi hér á ætti við þessar aðstæður eignar- og afnotaréttur eigenda lögbýlisins að ráða umfram þá skýringu að þetta sé frístundabyggð.  Ef litið sé svo á að um frístundabyggð sé að ræða mætti með sömu rökum segja að sumarhúsið sé fjölbýlishús en það dytti engum í hug að gera.  Að halda því fram að reglan gildi í máli þessu séu léttvæg rök og því mótmælt að um sé að ræða frístundabyggð og að ákvæðið hafi eitthvað gildi í þessu máli.

Þá sé bent á að sumarhúsið sé eitt stakt hús, byggt upp við íbúðarhús lögbýlisins árið 1988, eða þar um bil, og engin gögn um leyfi vegna byggingar hússins hafi fundist.  Árið 1997 hafi sumarhúsinu verið afmörkuð lóð. 

Með bréfi til úrskurðarnefndarinnar, dags. 24. júlí 2007, áréttar byggingarfulltrúi f.h. byggingarnefndar að málið hafi hlotið fullnægjandi afgreiðslu Skipulagsstofnunar.  Skuggavarpsmyndir sem lagðar hafi verið fram gefi til kynna að skuggavarp sé óverulegt og fullyrðingar um snjósöfnun séu ekki á rökum reistar.

Málsrök byggingarleyfishafa:  Af hálfu byggingarleyfishafa er kröfum kærenda mótmælt og tekið undir sjónarmið sveitarfélagsins varðandi útsýnisskerðingu,  skuggamyndun, snjósöfnun og hávaðamengun.  Þá sé bent á að um sé að ræða landbúnaðarjörð.  Eldri vélageymsla hafi staðið á svipuðum stað og sú nýja, reyndar nokkru neðar, og að sjálfsögðu megi gera ráð fyrir hávaða vegna þeirra véla sem notaðar séu til landbúnaðar.  Fyrir ofan íbúðarhús byggingarleyfishafa séu gamlar grafir þar sem miltisbrandssýktar kýr hafi verið urðaðar um aldamótin 1900 og komi því ekki til greina að hafa vélaskemmuna þar.  Þá sé ekki hægt að hafa vélaskemmu vestan við húsið, þ.e.a.s. milli þess og fjárhúss og hlöðu, þar sem rotþró sé þar á milli og einnig dys.  Þá þurfi að vera þar til staðar aðstaða fyrir heyflutning og aðstaða úti til að geyma hey.  Sé það svo að eina staðsetningin sem komi til greina fyrir vélaskemmuna sé þar sem byggingarleyfi geri ráð fyrir henni.

Byggingarleyfishafi hafi fullnægt öllum skilyrðum fyrir byggingunni og fengið öll tilskilin leyfi með réttum hætti.  Byggingarleyfið brjóti hvorki í bága við skipulags- og byggingarlög né reglugerðir sem settar hafa verið með stoð í þeim.  Byggingarleyfishafi hafi gert allt sem í hans valdi standi til að koma til móts við kærendur með því að færa byggingu hússins um níu metra og sé ekki val um byggingu vélageymslunnar á öðrum stað.  

Sérstaklega sé tekið undir andmæli byggingarnefndar varðandi þá málsástæðu kærenda að tíu metrar þurfi að vera á milli vélageymslunnar og lóðarmarka.  Ákvæði gr. 4.11 skipulagsreglugerðar nr. 400/1998 eigi við um frístundabyggð og taki ákvæði reglugerðarinnar til gerðar deiliskipulags þegar slík svæði séu skipulögð í deiliskipulagi.  Eitt frístandandi sumarhús nálægt lögbýli geti seint talist frístundabyggð.  Samkvæmt Aðalskipulagi Súðavíkur 1999-2018 sé þetta svæði skilgreint sem landbúnaðarsvæði og ekki liggi fyrir deiliskipulag. 

Með bréfi til úrskurðarnefndarinnar, dags. 24. júlí 2007, áréttar lögmaður byggingarleyfishafa sjónarmið hans í málinu.  Kveður hann ljóst af lestri gagna málsins að allar forsendur hafi verið fyrir útgáfu byggingarleyfis fyrir vélaskemmu á sínum tíma á grundvelli 3. tl. til bráðabirgða laga nr. 73/1997 á stað sem hefði skert útsýni kærenda til SV niður í dalinn enda hafi verið búið að afla meðmæla Skipulagsstofnunar.

Í ljósi athugasemda Skiplagsstofnunar hafi byggingarnefndin hins vegar leitast við að ná sáttum milli aðila um staðsetningu vélaskemmunnar í stað þess að veita byggingarleyfið að nýju á grundvelli meðmælanna.  Hafi því verið ráðist í gerð nýrra teikninga og staðsetning færð níu metra til SA, nær fjallshlíð, til hagsbóta fyrir kærendur og það rækilega kynnt fyrir þeim.  Kærendum hafi jafnframt verið gefinn kostur á að gera athugasemdir við hina nýju staðsetningu og andmælaréttur þeirra virtur með grenndarkynningu.  Athugasemdum þeirra hafi síðan verið svarað með rökstuddum hætti af hálfu byggingarnefndar.

Skoðun aðstæðna á vettvangi hafi sýnt að núverandi staðsetning sé mikið betri fyrir kærendur en sú sem áður hafi verið ráðgerð.  Sú hlið sumarbústaðarins sem snúi að fjallinu geymi salerni, búr og svefnherbergi.   Einnig verði að benda á að tré séu fyrir framan vélaskemmuna sem nú þegar leiði til skuggavarps inn á lóð og megi gera ráð fyrir að þegar þau hafa stækkað meira sjáist vart í skemmuna.  Það útsýni sem hér skipti máli sé útsýnið niður í dalinn sem skerðist ekki.  Þvert á móti þá sé áréttað að hjallur og eldri vélaskemma hafi staðið þar áður sem skert hafi útsýnið mun meira en nú sé. 

Byggingarnefndin hafi í raun farið tvær leiðir við útgáfu hins nýja byggingarleyfis.  Aflað hafi verið meðmæla Skipulagsstofnunar og tekið tillit til athugasemda hennar.  Jafnframt hafi hin nýja umsókn verið grenndarkynnt fyrir kærendum með vísan til 3. mgr. 23. gr. skipulags- og byggingarlaga.  Í kjölfarið hafi hið nýja byggingarleyfi verið gefið út.  Sé því mótmælt að málsmeðferð byggingarnefndar sé ábótavant með þeim hætti að leiða eigi til ógildingar.

Því sé harðlega mótmælt að tekið verði tillit til framlagðra skuggavarpsmynda við úrlausn málsins enda séu þær ekki unnar á réttum forsendum og sé skuggavarpið augljóslega mun minna en myndirnar sýni.  Varðandi hávaða þá sé ítrekað að hér sé um landbúnaðarjörð að ræða og aðalskipulag geri ráð fyrir landbúnaði á þessu svæði.  Verði kærendur að taka tillit til þess að landeiganda sé nauðsynlegt að fara með vélar sínar meðfram bústaðnum og að lögbýlinu vegna þeirrar starfsemi. 

Loks sé áréttað að byggingarleyfishafi hafi fullnægt öllum skilyrðum fyrir byggingunni og fengið öll tilskilin leyfi með réttum hætti.  Byggingarleyfið brjóti hvorki í bága við skipulags- og byggingarlög né heldur reglugerðir sem settar hafi verið með stoð í þeim.

Aðilar máls þessa hafa fært fram frekari rök fyrir málatilbúnaði sínum sem ekki verða rakin hér nánar en úrskurðarnefndin hefur haft þau öll til hliðsjónar við úrlausn málsins.

Vettvangsskoðun:  Úrskurðarnefndin kynnti sér aðstæður á vettvangi hinn 20. júlí 2007.  Auk nefndarmanna og starfsmanns nefndarinnar voru á staðnum kærendur og lögmaður þeirra, forsvarsmaður byggingarleyfishafa ásamt lögmanni sínum, byggingarfulltrúi Súðavíkurhrepps og sveitarstjóri.

Niðurstaða:  Í máli þessu er deilt um lögmæti byggingarleyfis fyrir vélageymslu að Birnustöðum í Súðavíkurhreppi.  Á svæðinu er í gildi Aðalskipulag Súðavíkurhrepps 1999-2018.  Samkvæmt byggingarleyfinu á byggingin að rísa á skilgreindu landbúnaðarsvæði í þriggja metra fjarlægð frá lóð kærenda, sem er frístundalóð, og stendur á henni sumarhús í eigu þeirra.  Gerir aðalskipulagið ráð fyrir að stök sumarhús geti verið á landbúnaðarsvæðum í sveitarfélaginu og samræmist sumarhúsið því skilmálum aðalskipulagsins.  Fyrirhuguð nýbygging er í suðurátt frá sumarhúsinu, 246 m² að stærð, og er langhlið hússins 21,71 metri, samsíða suðvesturmörkum lóðar kærenda.  Mænishæð byggingarinnar er 5,51 metri.

Samkvæmt 2. mgr. 23. gr. skipulags- og byggingarlaga nr. 73/1997 skal gera deiliskipulag á grundvelli aðalskipulags fyrir einstök svæði og reiti þar sem framkvæmdir eru fyrirhugaðar.  Er landið allt skipulagsskylt og skulu framkvæmdir vera í samræmi við skipulagsáætlanir, sbr. 9. gr. nefndra laga.

Tvær heimildir eru í skipulags- og byggingarlögum sem heimila að vikið sé frá skyldu til að gera deilskipulag vegna fyrirhugaðra framkvæmda.  Er þar annars vegar um að ræða heimild í 3. mgr. 23. gr. laganna um leyfi til framkvæmda í þegar byggðum hverfum að undangenginni grenndarkynningu og hins vegar ákvæði 3. tl. bráðabirgðaákvæða skipulags- og byggingarlaga sem kveður á um að sveitarstjórn geti án þess að fyrir liggi staðfest aðal- eða svæðisskipulag eða samþykkt deiliskipulag og að fengnum meðmælum Skipulagsstofnunar leyft einstakar framkvæmdir sem um kunni að verða sótt og sé unnt að binda slíkt leyfi tilteknum skilyrðum.  Báðar fela þessar heimildir í sér undantekingu frá meginreglu laganna um deiliskipulagsskyldu og sæta því þröngri skýringu.

Ekki verður fallist á að skilyrði hafi verið til þess að veita hið umdeilda byggingarleyfi með stoð í heimildarákvæði 3. mgr. 23. gr. skipulags- og byggingarlaga.  Á ákvæðið við um þau tilvik þegar sótt er um leyfi til framkvæmda í þegar byggðum hverfum og vísar það til þéttbýlis, en ekki verður talið að bæjarhlað með íbúðarhúsi, vélaskemmu og hjalli ásamt nærliggjandi sumarhúsi geti talist þegar byggt hverfi í skilningi laganna.  Að auki hefur umrætt ákvæði verið skýrt svo að ekki sé á grundvelli þess unnt að heimila gerð mannvirkis sem hafi í för með sér umtalsverða breytingu eða röskun á byggðamynstri.  Gat hið umdeilda byggingarleyfi því ekki átt stoð í grenndarkynningum þeim er byggingarnefnd og sveitarstjórn stóðu fyrir.  Hins vegar var með þessum kynningum gætt andmælaréttar kærenda og hafa þær þýðingu í málinu að því leyti.

Fyrir liggur að sveitarstjórn leitaði meðmæla Skipulagsstofnunar samkvæmt 3. tl. bráðabirgðaákvæða skipulags- og byggingarlaga.  Laut erindi sveitarstjórnar að því að mælt yrði með byggingu vélageymslunnar á þeim stað sem um var sótt á árinu 2004, eða níu metrum nær bæjarhlaðinu en hið umdeilda leyfi heimilar. 

Í svari Skipulagsstofnunar til byggingarfulltrúa, dags. 14. nóvember 2005, segir að stofnunin undrist að sveitarstjórn skuli fallast á staðarval vélageymslunnar þrátt fyrir augljósa útsýnisskerðingu og réttlát mótmæli eigenda íbúðarhúss (sic) sem fyrir sé á jörðinni.  Stofnunin geri þó ekki athugasemd við að leyfi verði veitt fyrir byggingunni enda verði virt ákvæði byggingarreglugerðar um fjarlægð bygginga frá lóðarmörkum m.t.t. byggingarefna.  Hefur sveitarstjórn vísað til þess að með þessu svari hafi verið aflað fullnægjandi heimildar til útgáfu hins umdeilda byggingarleyfis.

Úrskurðarnefndin telur að ekki hafi verið unnt að leggja framangreinda afgreiðslu Skipulagsstofnunar á erindi sveitarstjórnar frá 7. október 2005 til grundvallar útgáfu byggingarleyfis fyrir umdeildri vélaskemmu á öðrum stað en þeim sem Skipulagsstofnun hafði tekið afstöðu til, sérstaklega þegar til þess er litið að stofnunin lýsir í bréfi sínu undrun á fyrra staðarvali fyrir vélageymsluna.  Að auki telur úrskurðarnefndin að með tilliti til þess sem fram kom í svari Skipulagsstofnunar hefði stofnunin þurft að færa fram sérstök rök fyrir þeirri niðurstöðu að gera ekki athugasemd við að leyfið yrði veitt þrátt fyrir þau viðhorf sem stofnunin lýsti til staðarvals mannvirkisins.  Telur úrskurðarnefndin að stofnunin hefði m.a. átt að líta til þeirra sjónarmiða sem fram koma í gr. 4.11.2 í skipulagsreglugerð nr. 400/1998 um byggingarreiti fyrir sumarhús, enda verður að gæta þess að með meðmælum samkvæmt 3. tl. bráðbirgðaákvæða skipulags- og byggingarlaga sé hagsmunaaðilum ekki íþyngt umfram það sem fullvíst má telja að leitt gæti af gerð deiliskipulags fyrir viðkomandi svæði.  Loks hefði borið að líta til sjónarmiða um meðalhóf, en úrskurðarnefndin telur einsýnt að völ hafi verið á annarri staðsetningu skemmunnar þar sem tillit hefði verið tekið til hagsmuna kærenda jafnt sem byggingarleyfishafa.  Bendir úrskurðarnefndin á að samkvæmt títtnefndum 3. tl. til bráðbirgða sé unnt að binda leyfi sem veitt eru á grundvelli hans tilteknum skilyrðum og ættu þau skilyrði m.a. að geta tekið til staðsetningar mannvirkis.

Með hliðsjón af því sem að framan er rakið er það niðurstaða úrskurðarnefndarinnar að hvorki hafi legið fyrir heimild með stoð í grenndarkynningu né fullnægjandi meðmæli Skipulagsstofnunar sem hefðu getað verið grundvöllur að útgáfu hins umdeilda byggingarleyfis og verður það því fellt úr gildi.  Breytir það ekki þeirri niðurstöðu að byggingu hússins er svo langt komið sem raun ber vitni, enda hóf byggingaraðilinn framkvæmdir við bygginguna áður en umsókn hans um byggingarleyfi hlaut tilskilið samþykki byggingaryfirvalda og sveitarstjórnar.

Úrskurðarorð:

Fellt er úr gildi hið kærða byggingarleyfi fyrir byggingu vélageymslu að Birnustöðum í Súðavíkurhreppi. 

 

___________________________
                               Hjalti Steinþórsson                                 

 

_____________________________           _____________________________  Ásgeir   Magnússon                                       Þorsteinn  Þorsteinsson     

21/2007 Heiðmörk

Með

Ár 2007, fimmtudaginn 26. júlí, kom úrskurðarnefnd skipulags- og byggingarmála saman til fundar í húsnæði nefndarinnar að Skúlagötu 21 í Reykjavík.  Mættir voru Hjalti Steinþórsson forstöðumaður, Ásgeir Magnússon héraðsdómari og Þorsteinn Þorsteinsson byggingarverkfræðingur. 

Fyrir var tekið mál nr. 21/2007, kæra Landverndar á útgáfu framkvæmdaleyfa Kópavogs, Reykjavíkurborgar og Garðabæjar vegna framkvæmda við vatnslögn frá Vatnsendakrikum um Heiðmörk að Vatnsenda í Kópavogi.

Í málinu er nú kveðinn upp svofelldur

úrskurður:

Með bréfi til úrskurðarnefndar skipulags- og byggingarmála, dags. 14. mars 2007, sem barst nefndinni sama dag, kærir Landvernd útgáfu framkvæmdaleyfa Kópavogs, Reykjavíkurborgar og Garðabæjar vegna framkvæmda við vatnslögn frá Vatnsendakrikum um Heiðmörk að Vatnsenda í Kópavogi.  Nánar tilgreint eru hin kærðu leyfi sögð vera leyfi Reykjavíkurborgar frá 7. mars 2007 og leyfi Garðabæjar frá 21. ágúst 2006, en ekki er getið útgáfudags leyfis Kópavogsbæjar.  

Kröfur kæranda og helstu málsrök:  Kærandi krefst þess að umræddar ákvarðanir verði felldar úr gildi.  Að auki er þess krafist að framkvæmdir samkvæmt hinum umdeildu leyfum verði stöðvaðar þar til úrskurðarnefndin hafi kveðið upp úrskurð sinn í málinu.  Er til þess vísað af hálfu kæranda að fram hafi komið að framkvæmd sú sem leyfið taki til sé háð breytingu á aðalskipulagi sem ekki hafi enn verið gerð.  Fleiri rök eru færð fram í kærunni sem ekki verða rakin hér.

Kröfur og sjónarmið Reykjavíkurborgar:  Af hálfu Reykjavíkurborgar er þess krafist að máli þessu verið vísað frá.  Verði ekki fallist á frávísunarkröfuna áskilja borgaryfirvöld sér rétt til að koma að rökstuðningi og gögnum um efni málsins.

Frávísunarkrafan er byggð á þeim forsendum að Landvernd eigi ekki kæruaðild að málinu þar sem samtökin hafi engra lögvarinna hagsmuna að gæta, sbr. 6. mgr. 8. gr. skipulags- og byggingarlaga nr. 73/1997.  Framkvæmd sú sem hið kærða leyfi taki til falli ekki undir lög um mat á umhverfisáhrifum og eigi því umhverfis- og náttúruverndarsamtök enga aðild að málinu.

Miðað við niðurstöðu málsins þótti óþarft að leita afstöðu Garðabæjar og Kópavogsbæjar til kærunnar.

Niðurstaða:  Landvernd er frjáls félagasamtök sem starfa að umhverfismálum til að bæta lífsgæði almennings nú og í framtíðinni.  Er hlutverk Landverndar að standa vörð um íslenska náttúru og vera virkur þátttakandi í stefnumótun, fræðslu og upplýstri ákvarðanatöku í málum er varða landnotkun, auðlindir, náttúru og umhverfi. 

Hvergi er í lögum að finna heimild fyrir því að samtök sem þessi eigi aðild að kærumálum á sviði skipulags- og byggingarmála án þess að eiga jafnframt þá einstaklegu og lögvörðu hagsmuni sem að stjórnsýslurétti eru taldir skilyrði aðildar að kæru til æðra stjórnvalds.  Hefur kærandi ekki sýnt fram á að hann eigi neinna þeirra hagsmuna að gæta er verið gætu grundvöllur aðildar hans að máli þessu samkvæmt almennum reglum stjórnsýsluréttarins. 

Með lögum nr. 74/2005, er tóku gildi hinn 1. október 2005, voru m.a. gerðar nokkrar breytingar á ákvæðum skipulags- og byggingarlaga nr. 73/1997 um kæruheimildir.  Er nú skýrt kveðið á um það í 8. gr. laganna að þeir einir geti skotið máli til úrskurðarnefndarinnar sem eigi lögvarða hagsmuni tengda hinni kærðu ákvörðun.  

Sú undantekning er gerð frá framangreindri meginreglu 8. gr. laganna að sé um að ræða ákvarðanir vegna framkvæmda sem falli undir lög um mat á umhverfisáhrifum eigi umhverfisverndar- og hagsmunasamtök, sem varnarþing eigi á Íslandi, jafnframt kærurétt, enda séu félagsmenn 30 eða fleiri og það samrýmist tilgangi samtakanna að gæta þeirra hagsmuna sem kæran lúti að.  Þessi undantekningarregla á hins vegar ekki við í málinu enda liggur fyrir niðurstaða Skipulagsstofnunar frá 23. júní 2003 um að umrædd framkvæmd skuli ekki háð mati á umhverfisáhrifum og hefur þeirri niðurstöðu ekki verið hnekkt.

Úrskurðarnefndin hefur, með úrskurði hinn 22. mars 2007, vísað frá sambærilegu máli Náttúruverndarsamtaka Íslands þar sem álitaefni um aðild þeirra samtaka var tekið til ítarlegar skoðunar og er einnig litið til þeirrar niðurstöðu við úrlausn máls þessa.

Samkvæmt því sem að framan er rakið telst kærandi ekki eiga aðild að kærumáli um lögmæti hinna umdeildu framkvæmdaleyfa og verður máli þessu því vísað frá úrskurðarnefndinni.

Uppkvaðning úrskurðar í máli þessu hefur dregist vegna mikilla anna hjá úrskurðarnefndinni.

Úrskurðarorð:

Kærumáli þessu er vísað frá úrskurðarnefndinni.

________________________________
Hjalti Steinþórsson

 ___________________________         ____________________________
     Ásgeir Magnússon                                   Þorsteinn Þorsteinsson    

                                                 

19/2006 Funahöfði

Með

Ár 2007, fimmtudaginn 12. júlí, kom úrskurðarnefnd skipulags- og byggingarmála saman til fundar í húsnæði nefndarinnar að Skúlagötu 21 í Reykjavík.  Mættir voru Hjalti Steinþórsson forstöðumaður, Ásgeir Magnússon, héraðsdómari og Þorsteinn Þorsteinsson byggingarverkfræðingur.

Fyrir var tekið mál nr. 19/2006, kæra eiganda eignarhluta á fyrstu hæð fasteignarinnar að Funahöfða 7, Reykjavík, á afgreiðslu byggingarfulltrúans í Reykjavík frá 7. febrúar 2006 á erindi varðandi breytingu á notkun greinds eignarhluta úr skrifstofuhúsnæði í íbúðarherbergi.

Í málinu er nú kveðinn upp svofelldur

 
úrskurður:

Með bréfi til úrskurðarnefndar skipulags- og byggingarmála, dags. 7. mars 2006, er barst nefndinni sama dag, kærir S, eigandi eignarhluta á fyrstu hæð fasteignarinnar að Funahöfða 7, Reykjavík, afgreiðslu byggingarfulltrúans í Reykjavík frá 7. febrúar 2006 á erindi varðandi breytingu á notkun greinds eignarhluta úr skrifstofuhúsnæði í íbúðarherbergi.  Borgarráð staðfesti hina kærðu afgreiðslu hinn 9. febrúar 2006.  Skilja verður málskot kæranda svo að krafist sé ógildingar á hinni kærðu afgreiðslu.

Málsatvik og rök:  Kærandi mun vera eigandi að 377,2 fermetra skrifstofuhúsnæði, með fastanúmeri 204-3015, á fyrstu hæð hússins að Funahöfða 7 í Reykjavík.  Á árinu 1998 mun umræddu húsnæði, ásamt atvinnuhúsnæði á annarri hæð hússins, hafa verið breytt í íbúðarherbergi til útleigu án tilskilinna leyfa.  Á árinu 2004 fór kærandi fram á við borgaryfirvöld að heimilað yrði að breyta umræddu skrifstofuhúsnæði í íbúðarherbergi en erindinu var synjað með þeim rökum að í Aðalskipulagi Reykjavíkur 2001-2024 væri ekki gert ráð fyrir slíku húsnæði að Funahöfða 7.

Í byrjun árs 2006 sendi síðan kærandi byggingarfulltrúa fyrirspurn þar sem farið var fram á að eignarhluti kæranda að Funahöfða 7 yrði skráður sem íbúðarherbergi til samræmis við aðrar eignir í götunni þar sem fengist hefði samþykki fyrir íbúðarhúsnæði og gistiheimili.  Var erindinu hafnað á afgreiðslufundi byggingarfulltrúa hinn 7. febrúar 2006 með vísan til þess að umbeðin notkun samræmdist ekki deiliskipulagi. 

Vísar kærandi til þess að samkvæmt skráningu Fasteignamats ríkisins hafi verið heimiluð íbúðarherbergi að Funahöfða 17A og gistiheimilisrekstur að Funahöfða 19.

Borgaryfirvöld benda á að hvorki sé fyrir hendi leyfi fyrir íbúðarhúsnæði að Funahöfða 17A né leyfi fyrir gistiheimili að Funahöfða 19, enda væri slík notkun andstæð gildandi deiliskipulagi svæðisins.

Niðurstaða:  Erindi kæranda, sem beint var til byggingarfulltrúa í janúar 2006, er ritað á eyðublað með árituninni „fyrirspurn“ og fylgdu erindinu engin gögn eða teikningar er fylgja skulu byggingarleyfisumsókn, m.a. um breytta notkun húsnæðis.  Bókun um hina kærðu afgreiðslu ber það ótvírætt með sér að þar sé verið að fjalla um fyrirspurn kæranda og tilkynning borgaryfirvalda til kæranda um afgreiðslu fyrirspurnarinnar hefur ekki að geyma upplýsingar um kæruheimild og kærufrest til æðra stjórnvalds, svo sem skylt væri skv. 2. tl. 2. mgr. 20. gr. stjórnsýslulaga, ef tilkynningin væri stjórnvaldsákvörðun.  Hin kærða afgreiðsla byggingarfulltrúa fól því aðeins í sér afstöðu byggingaryfirvalda Reykjavíkur til fyrirspurnar kæranda.

Samkvæmt 2. mgr. 26. gr. stjórnsýslulaga verður stjórnvaldsákvörðun ekki skotið til æðra stjórnvalds nema hún feli í sér lokaákvörðun um mál.  Fyrirspurn um afstöðu yfirvalda til erindis verður ekki lögð að jöfnu við formlega leyfisumsókn og svar yfirvalds í slíku tilfelli getur ekki, eðli máls samkvæmt, talist stjórnvaldsákvörðun með þeirri réttarverkan sem slíkri ákvörðun fylgir.

Af framangreindum ástæðum verður kærumáli þessu vísað frá úrskurðarnefndinni. 

Uppkvaðning úrskurðar í máli þessu hefur dregist sökum mikils málafjölda sem skotið hefur verið til úrskurðarnefndarinnar.

Úrskurðarorð:

Kærumáli þessu er vísað frá úrskurðarnefndinni.

 

____________________________________
Hjalti Steinþórsson

 

 

______________________________               _____________________________    Ásgeir Magnússon                                               Þorsteinn Þorsteinsson 

 

 

23/2007 Laugavegur

Með

Ár 2007, fimmtudaginn 12. júlí, kom úrskurðarnefnd skipulags- og byggingarmála saman til fundar í húsnæði nefndarinnar að Skúlagötu 21 í Reykjavík.  Mættir voru Hjalti Steinþórsson forstöðumaður, Ásgeir Magnússon héraðsdómari og Þorsteinn Þorsteinsson byggingarverkfræðingur.

Fyrir var tekið mál nr. 23/2007, kæra á ákvörðun borgarráðs Reykjavíkur frá 10. ágúst 2006 um breytt deiliskipulag Laugavegar 95-99 og Snorrabrautar 24, ásamt síðari breytingu, og á ákvörðun skipulagsráðs frá 7. febrúar 2007 um að heimila byggingu steinsteypts húss á lóðinni nr. 99 við Laugaveg, ásamt því að byggja við og ofan á húsin að Laugavegi 95 og 97 og ofan á núverandi hús að Laugavegi 99.

 Í málinu er nú kveðinn upp svofelldur

úrskurður:

Með bréfi til úrskurðarnefndar skipulags- og byggingarmála, dags. 2. mars 2007, er barst nefndinni hinn 14. sama mánaðar, kæra G og E, f.h. Húsfélagsins Hverfisgötu 108/Snorrabrautar 22, Reykjavík ákvarðanir borgaryfirvalda varðandi uppbyggingu á horni Laugavegar og Snorrabrautar.  Skilja verður kæruna á þann veg að annars vegar sé kærð ákvörðun borgarráðs Reykjavíkur frá 10. ágúst 2006 um breytt deiliskipulag Laugavegar 95-99 og Snorrabrautar 24, ásamt síðari breytingu, og hins vegar ákvörðun skipulagsráðs frá 7. febrúar 2007 um að heimila m.a. byggingu þriggja hæða steinsteypts húss á lóðinni nr. 99 við Laugaveg auk inndreginnar fjórðu hæðar og geymslukjallara ásamt því að byggja við og ofan á húsin að Laugavegi 95 og 97 og ofan á núverandi hús að Laugavegi 99. 

Gerir kærandi þá kröfu að hinar kærðu ákvarðanir verði felldar úr gildi.  Með bréfi, dags. 11. maí 2007, setti kærandi fram kröfu um að kveðinn yrði upp bráðabirgðaúrskurður um stöðvun framkvæmda þar til niðurstaða lægi fyrir í kærumálinu.  Var þeirri kröfu synjað með bráðabirgðaúrskurði kveðnum upp hinn 31. maí 2007.

Málavextir:  Á fundi skipulagsráðs hinn 17. maí 2006 var samþykkt að auglýsa tillögu að breyttu deiliskipulagi staðgreinireits 1.174.1 er tók til lóðanna 95-99 við Laugaveg og lóðarinnar nr. 24 við Snorrabraut.  Auglýsingartími var frá 7. júní til og með 19. júlí 2006 og bárust engar athugasemdir.  Á embættisafgreiðslufundi skipulagsfulltrúa hinn 28. júlí 2006 var tillagan samþykkt.  Skipulagsstofnun staðfesti með bréfi, dags. 15. ágúst 2006, að stofnunin gerði ekki athugasemdir við málsmeðferðina og birtist auglýsing um gildistöku deiliskipulagsins í B-deild Stjórnartíðinda hinn 20. nóvember 2006. 

Deiliskipulagsbreytingin fól m.a. í sér heimildir til að byggja eina hæð ofan á húsin nr. 95-99 við Laugaveg og að byggja fjögurra hæða hús og kjallara á lóðinni nr. 99 við Laugaveg, við hlið þess sem þar er fyrir.          

Á fundi skipulagsráðs hinn 1. desember 2006 var lagt fram erindi varðandi sameiningu lóðanna nr. 95, 97 og 99 við Laugaveg og nr. 24 við Snorrabraut og var fært til bókar að ekki væru gerðar athugasemdir við að unnin yrði tillaga að breyttu deiliskipulagi þessa efnis.  Á fundi skipulagsráðs hinn 13. sama mánaðar var tillagan samþykkt með vísan til 12. gr. samþykktar fyrir skipulagsráð og staðfesti borgarráð framangreint degi síðar.  Skipulagsstofnun staðfesti með bréfi, dags. 29. desember 2006, að stofnunin gerði ekki athugasemdir við málsmeðferðina og birtist auglýsing um gildistöku deiliskipulagsins í B-deild Stjórnartíðinda hinn 5. janúar 2007. 

Á fundi skipulagsráðs hinn 7. febrúar 2007 var samþykkt að heimila m.a. byggingu þriggja hæða steinsteypts húss á lóðinni nr. 99 við Laugaveg auk inndreginnar fjórðu hæðar og geymslukjallara ásamt því m.a. að byggja við og ofan á húsin að Laugavegi 95 og 97 og ofan á núverandi hús að Laugavegi 99.  Borgarráð staðfesti afgreiðslu skipulagsráðs á fundi sínum hinn 8. febrúar 2007.

Framangreindum ákvörðunum hafa kærendur skotið til úrskurðarnefndarinnar svo sem fyrr greinir. 

Málsrök kærenda:  Af hálfu kæranda er vísað til þess að hann hafi enga vitneskju haft um hið kærða deiliskipulag fyrr en honum hafi borist bréf frá byggingarleyfishafa í desember árið 2006 þess efnis að framkvæmdir væru við það að hefjast.  Allt virðist hafa verið gert til að leyna kæranda breytingunum þrátt fyrir loforð og fyrirheit um að samráð yrði við hann haft.  Hið kærða byggingarleyfi hafi í för með sér verulega neikvæð grenndaráhrif og gangi freklega á rétt kæranda þar sem byggingarnar muni skyggja á sól í garði og íbúðum hússins.  

Málsrök Reykjavíkurborgar:  Af hálfu Reykjavíkurborgar er þess krafist að kröfum kæranda verði vísað frá úrskurðarnefndinni þar sem þær séu of seint fram komnar.  Kæra hafi borist hinn 14. mars 2007, en auglýsing um gildistöku hins breytta deiliskipulags hafi birst í B-deild Stjórnartíðinda hinn 5. janúar 2007.  Ljóst megi því vera að kærufrestur vegna breytingar á deiliskipulagi hafi verið löngu liðinn.  Hið kærða byggingarleyfi sé í fullu samræmi við samþykkt deiliskipulag.  

Verði ekki fallist á frávísun málsins sé byggt á því að málsmeðferð hafi verið í samræmi við skipulags- og byggingarlög og því beri að staðfesta hinar kærðu ákvarðanir.  Tillaga að breytingu á deiliskipulagi hafi verið auglýst í samræmi við ákvæði skipulags- og byggingarlaga og hafi engar athugasemdir borist. 

Málsrök byggingarleyfishafa:  Byggingarleyfishafi mótmælir framkomnum kröfum.  Byggingaráform á reit þeim sem vestastur sé hafi verið kynnt fyrir mörgum árum og engar breytingar gerðar.  Hæð bygginga á reitnum hafi verið  kynnt í samræmi við lög og reglur.   Kærufrestur sé því liðinn, sbr. lokamálslið 5. mgr. 8. gr. skipulags- og byggingarlaga.  Á því sé byggt að byggingarleyfið sé í samræmi við skipulag.

Niðurstaða:  Í máli þessu er í fyrsta lagi deilt um gildi deiliskipulagsbreytingar vegna lóðanna að Laugavegi 95-99 og Snorrabrautar 24 er fól m.a. í sér heimildir til að byggja eina hæð ofan á húsin nr. 95-99 við Laugaveg og að byggja fjögurra hæða hús og kjallara á lóðinni nr. 99 við Laugaveg, við hlið þess sem þar er fyrir.  Öðlaðist breytingin gildi með birtingu auglýsingar í B-deild Stjórnartíðinda hinn 20. nóvember 2006.  Síðar, eða hinn 14. desember sama ár, var sameining lóðanna samþykkt og öðlaðist sú ákvörðun gildi með birtingu auglýsingar í B-deild Stjórnartíðinda hinn 5. janúar 2007.

Í 5. mgr. 8. gr. skipulags- og byggingarlaga nr. 73/1997 segir að kærufrestur til úrskurðarnefndarinnar sé einn mánuður og varðandi ákvarðanir er sæti opinberri birtingu teljist kærufrestur frá birtingu ákvörðunar.  Kæra í málinu barst úrskurðarnefndinni hinn 14. mars 2007.  Eins og áður segir birtist auglýsing um gildistöku fyrri breytingarinnar hinn 20. nóvember 2006 og hin síðari hinn 5. janúar 2007.  Var því kærufrestur samkvæmt tilvitnuðu lagaákvæði liðinn er kæra barst nefndinni hvað þetta atriði varðar.  Verður þessum þætti málsins því vísað frá úrskurðarnefndinni, sbr. 28. gr. stjórnsýslulaga nr. 37/1997, enda verður ekki talið að undantekningarákvæði 1. og 2. tl. ákvæðisins eigi hér við.

Í öðru lagi er deilt um gildi byggingarleyfis er heimilar m.a. byggingu þriggja hæða steinsteypts húss á lóðinni nr. 99 við Laugaveg, auk inndreginnar fjórðu hæðar og geymslukjallara, ásamt því að byggja við og ofan á húsin að Laugavegi 95 og 97 og ofan á núverandi hús að Laugavegi  99.  Af þeim gögnum er lögð hafa verið fyrir úrskurðarnefndina verður ekki annað ráðið en að hið kærða byggingarleyfi eigi sér stoð í gildandi deiliskipulagi svæðisins.  Verður því ekki fallist á kröfu kæranda um ógildingu hins kærða byggingarleyfis enda verður ekki séð að leyfið sé haldið neinum þeim annmörkum er leiða eigi til ógildingar þess.

Uppkvaðning úrskurðar í máli þessu hefur dregist vegna málafjölda sem skotið hefur verið til úrskurðarnefndarinnar.

Úrskurðarorð:

Kæru á ákvörðun borgarráðs Reykjavíkur frá 10. ágúst 2006, með síðari breytingu, um breytt deiliskipulag Laugavegar 95-99 og Snorrabrautar 24 er vísað frá úrskurðarnefndinni.

Hafnað er kröfu kæranda um ógildingu ákvörðunar skipulagsráðs frá 7. febrúar 2007 um að heimila byggingu steinsteypts húss á lóðinni nr. 99 við Laugaveg, ásamt því að byggja við og ofan á húsin að Laugavegi 95 og 97 og ofan á núverandi hús að Laugavegi 99.

 

___________________________
Hjalti Steinþórsson

 

_____________________________                  ____________________________
Ásgeir Magnússon                                               Þorsteinn Þorstein

79/2005 Sogavegur

Með

Ár 2007, fimmtudaginn 12. júlí, kom úrskurðarnefnd skipulags- og byggingarmála saman til fundar í húsnæði nefndarinnar að Skúlagötu 21 í Reykjavík.  Mættir voru Hjalti Steinþórsson forstöðumaður, Ásgeir Magnússon héraðsdómari og Þorsteinn Þorsteinsson byggingarverkfræðingur

Fyrir var tekið mál nr. 79/2005, kæra á synjun byggingarfulltrúans í Reykjavík frá 19. september 2005 um staðfestingu á viðauka við eignaskiptayfirlýsingu um Sogaveg 125. 

Í málinu er nú kveðinn upp svofelldur

úrskurður:

Með bréfi til úrskurðarnefndar skipulags- og byggingarmála, dags. 18. október 2005, er barst nefndinni hinn 19. sama mánaðar, kærir I, Sogavegi 125, Reykjavík synjun byggingarfulltrúans í Reykjavík frá 19. september 2005 um staðfestingu á viðauka við eignaskiptayfirlýsingu um  fjöleignarhúsið að Sogavegi 125.

Gerir kærandi þá kröfu að hin kærða ákvörðun verði felld úr gildi ásamt því að byggingarfulltrúa verði gert að samþykkja eignaskiptayfirlýsinguna.    

Málavextir:  Á árinu 1980 var þinglýst eignaskiptayfirlýsingu vegna Sogavegar 125 í Reykjavík.  Síðar, eða á árinu 2005, samþykktu eigendur hússins viðauka við fyrrgreinda eignaskiptayfirlýsingu þess efnis að skipta hagnýtingu lóðarinnar í tvo sérafnotafleti og einn sameignahlut.  Sýslumannsembættið í Reykjavík synjaði um þinglýsingu viðaukans þar sem samþykki byggingarfulltrúa lá ekki fyrir.  Var erindinu vísað til byggingarfulltrúa sem synjaði því munnlega en í kjölfarið óskaði kærandi eftir skriflegum rökstuðningi sem látinn var í té hinn 19. september 2005. 

Framangreindri ákvörðun byggingarfulltrúa hafa kærendur skotið til úrskurðarnefndarinnar svo sem fyrr greinir. 

Málsrök kæranda:  Af hálfu kæranda er á það bent að úrskurðarnefnd skipulags- og byggingarmála kveði upp úrskurði í ágreiningsmálum um skipulags- og byggingarmál, sbr. 1. mgr. 8. gr. skipulags- og byggingarlaga nr. 73/1997 og 2. mgr. 1. gr. reglugerðar um úrskurðarnefndina nr. 621/1997.  Einnig vísar kærandi til 5. gr. 8. gr. laganna og 2. gr. reglugerðarinnar. 

Fasteignin að Sogavegi 125 sé fjöleignarhús í skilningi laga um fjöleignarhús nr. 26/1994 og samkvæmt þeim lögum skuli eigendur fjöleignarhúsa gera nýja eignaskiptayfirlýsingu og þinglýsa henni sé henni breytt, m.a. hvað varði eignarhald.  Eigendur skuli afhenda byggingarfulltrúa eignaskiptayfirlýsinguna svo breytta sem hann í kjölfarið staðfesti.  Áritun byggingarfulltrúa sé skilyrði fyrir þinglýsingu.  Allir eigendur eigi þess kost að vera með í ráðum um breytingar á þinglýstri eignaskiptayfirlýsingu og sé samþykki allra áskilið hafi breytingarnar í för með sér eignayfirfærslu eða kvaðir á eignarhluta, afsal réttinda eða frekari takmarkanir á eignarráðum.  Sameign í fjöleignarhúsi verði því ekki ráðstafað með samningi nema allir eigendur séu því samþykkir.  Sama gildi um verulegar breytingar á sameign eða hagnýtingu hennar.  Með gagnályktun verði sameign því ráðstafað ef allir eigendur séu því samþykkir.  Umræddur viðauki við eignaskiptayfirlýsinguna hafi verið undirritaður af öllum þinglýstum eigendum og sendur byggingarfulltrúa.  Viðaukinn uppfylli því skilyrði fjöleignarhúsalaganna. 

Kæranda vísi til þess að synjun byggingarfulltrúa sé byggð á ómálefnalegum sjónarmiðum og geðþótta.  Það sé ekki hlutverk byggingarfulltrúa að meta hvort skipting á hagnýtingu lóðar sé ósanngjörn eða sanngjörn í garð eigenda minnihluta eignar eða síðari eigenda.  Byggingarfulltrúa beri skylda til að virða réttindi aðila samkvæmt fjöleignarhúsalögum og árita viðauka eignarskiptayfirlýsingarinnar þar sem hann uppfylli skilyrði laganna.  Þessu til stuðnings sé vísað til grundvallarreglna stjórnsýsluréttarins um málefnaleg sjónarmið og 1. mgr. 12. gr. og 27. gr. reglugerðar nr. 910/2000 en samkvæmt þeim felist í áritun byggingarfulltrúa aðeins staðfesting á viðtöku eignaskiptalýsingar og að hún sé í samræmi við fyrrgreinda reglugerð og lög um fjöleignarhús.  Í áritun byggingarfulltrúa felist því ekki staðfesting, viðurkenning eða samþykki á þeim breytingum á notkun er gerðar kunni að hafa verið.  Bent sé á að byggingarfulltrúi hafi áður áritað eignaskiptayfirlýsingar um breytingu á hagnýtingu sameignar og telji kærendur synjun hans í kærumálinu vera brot á jafnræðisreglu 11. gr. stjórnsýslulaga. 

Á því sé einnig byggt að byggingarfullrúi hafi brotið gegn rannsóknarreglu 10. gr. stjórnsýslulaga með því að upplýsa ekki málið nægilega áður en hin kærða ákvörðun hafi verið tekin.  Engin upplýsingaöflun hafi farið fram í því skyni að staðreyna ósanngirni umræddrar skiptingar, þótt sú skoðun hafi verið ráðandi þáttur í ákvörðun byggingarfulltrúa.  Slík upplýsingaöflun hefði leitt í ljós að umræddur gerningur hafi verið gerður til hagsbóta fyrir eigendur minni eignarhlutans og síðari eigendur þar sem samþykkt kauptilboð hafi legið fyrir með fyrirvara kaupenda um þinglýsingu viðaukans. 

Kærandi telji að afgreiðsla málsins hjá byggingarfulltrúa hafi dregist að óþörfu og hafi tímafrestir reglugerðar nr. 910/2000 ekki verið virtir.  

Bent sé á að skv. 4. gr. og 9.-10. tl. 5. gr. fjöleignarhúsalaga falli undir hugtakið séreign, m.a. hluti lóðar húss sem sé séreign samkvæmt þinglýstum heimildum.  Sameign sé skilgreind m.a. sem öll lóð húss nema þinglýstar heimildir kveði á um að annað, sbr. 5. tl. 8. gr. laganna.

Í umræddum viðauka komi skýrt fram að báðir aðilar hafi fullan umgengnisrétt um sérafnotafleti hvors annars.  Einungis sé um að ræða breytingu til að kveða skýrar á um kostnaðarskiptingu aðila, þannig að hvor eigandi um sig beri allan kostnað við gerð, viðhald og umhirðu þess sérafnotahluta lóðarinnar sem tilheyri honum.

Málsrök byggingarfulltrúa:  Í bréfi byggingarfulltrúa til kæranda, dags. 19. september 2005, kemur fram að ástæða synjunarinnar sé skipting lóðar hússins í sérafnotafleti.  Telji embættið að sú skipting gangi mun lengra en eðlilegt geti talist og að ekki séu forsendur til þess að embættið með áritun sinni lýsi velþóknun á gerningnum.  Sé embættið raunar tilbúið til að árita yfirlýsinguna ef afmörkun sérafnotaflatar nái aðeins til flata sem miði að friðhelgi einkalífs og þeirra sérnota er lúti að innkeyrslu og bílgeymslu.  Í lok bréfsins segir að unnt sé að kæra synjun byggingarfulltrúa til félagsmálaráðuneytisins þar sem ekki verði séð að lagaskilyrði séu til þess að kæra málið til kærunefndar fjöleignarhúsa eða úrskurðarnefndarinnar. 

Niðurstaða:  Í skipulags- og byggingarlögum nr. 73/1997 er gert ráð fyrir því að byggingarfulltrúi sinni öðrum störfum en þeim sem lúta að útgáfu byggingarleyfa og byggingareftirliti, m.a. skráningu fasteigna, sbr. 3. mgr. 40. gr. laganna.  Í 4. mgr. 17. gr. laga um fjöleignarhús nr. 26/1994 kemur fram að eignaskiptayfirlýsing, ásamt teikningum og öðrum gögnum, skuli afhent byggingarfulltrúa til staðfestingar og er honum skylt að senda Fasteignamati ríkisins afrit hennar.  Er þessi skylda byggingarfulltrúa áréttuð í grein 9.8 í byggingarreglugerð nr. 441/1998.  Ákvarðanir byggingarfulltrúa um afgreiðslu þessara erinda verða að teljast lokaákvarðanir og sæta því kæru, sbr. 5. mgr. 8. gr. skipulags- og byggingarlaga.

Í máli þessu er deilt um synjun byggingarfulltrúa um að staðfesta viðauka  eignaskiptayfirlýsingar vegna fjöleignarhússins að Sogavegi 125, en í honum felst m.a. að lóð hússins, sem er óskipt samkvæmt lóðarleigusamningi, er skipt í tvo sérnotafleti og einn sameignarflöt ásamt því að þau tvö bílastæði sem á lóðinni eru tilheyri aðeins efri hæð hússins.  Ekki er því gert ráð fyrir að bílastæði tilheyri neðri hæð.  Var ekki sótt um breytingu á aðaluppdráttum húss og lóðar vegna þessa.

Samkvæmt 3. tl. 12. gr. fjöleignarhúsalaga á eigandi íbúðar í fjöleignarhúsi rétt til að hagnýta og nota sameignina að virtum sama rétti annarra eigenda og í byggingarreglugerð nr. 441/1997 gr. 64.3 segir að á hverri lóð íbúðarhúss skuli vera a.m.k. tvö bílastæði fyrir hverja íbúð sem sé stærri en 80 m², en a.m.k. eitt bílastæði fyrir hverja íbúð sem sé 80 m² eða minni. 

Samkvæmt framangreindu er viðauki sá sem um er deilt í máli þessu í ósamræmi við aðaluppdrætti hússins auk þess að vera í andstöðu við ákvæði lóðarleigusamnings, lög um fjöleignarhús varðandi hagnýtingu sameignar og byggingarreglugerð um bílastæði á lóð.  Var byggingarfulltrúa því rétt að synja um áritun á umræddan viðauka og verður kröfu kæranda um ógildingu hinnar kærðu ákvörðunar því hafnað. 

Uppkvaðning úrskurðar í máli þessu hefur dregist verulega vegna málafjölda sem skotið hefur verið til úrskurðarnefndarinnar.

Úrskurðarorð:

Hafnað er kröfu kæranda um ógildingu á synjun byggingarfulltrúans í Reykjavík frá 19. september 2005 um staðfestingu á viðauka við eignaskiptayfirlýsingu.       

 

 

                                          ____________________________________
                                                                    Hjalti Steinþórsson

 

______________________________    _______________________________
           Ásgeir Magnússon                                          Þorsteinn Þorsteinsson