Skip to main content
Úrskurðarnefnd umhverfis- og auðlindamála
des 22
Love0

30/2011 Þrastanes

Með

Ár 2011, þriðjudaginn 17. maí, kom úrskurðarnefnd skipulags- og byggingarmála saman til fundar í húsnæði nefndarinnar að Skúlagötu 21, Reykjavík.  Mætt voru Hjalti Steinþórsson forstöðumaður, Ásgeir Magnússon héraðsdómari og Hildigunnur Haraldsdóttir arkitekt.

Fyrir var tekið mál nr. 30/2011, kæra á ákvörðun byggingarfulltrúans í Garðabæ frá 30. mars 2011 um að veita leyfi fyrir viðbyggingu við austurhlið hússins að Þrastanesi 18, Garðabæ.

Í málinu er nú kveðinn upp til bráðabirgða svofelldur

úrskurður
um kröfu kæranda um stöðvun framkvæmda:

Með bréfi til úrskurðarnefndar skipulags- og byggingarmála, dags. 2. maí 2011, er barst nefndinni 4. sama mánaðar, kærir Lúðvík Örn Steinarsson hrl., f.h. S, Þrastanesi 16, Garðabæ, þá ákvörðun byggingarfulltrúans í Garðabæ frá 30. mars 2011 að veita leyfi fyrir viðbyggingu við austurhlið hússins að Þrastanesi 18.  Hin kærða ákvörðun var staðfest í bæjastjórn Garðabæjar 7. apríl 2011.  

Krefst kærandi þess að hin kærða ákvörðun verið felld úr gildi og að kveðinn verði upp bráðabirgðaúrskurður um stöðvun framkvæmda meðan málið sé til meðferðar hjá úrskurðarnefndinni. 

Úrskurðarnefndin hefur gefið Garðabæ og byggingarleyfishafa kost á að tjá sig um kröfur kæranda og hafa greinargerð þeirra og andmæli borist nefndinni.  Er málið nú tekið til úrlausnar um þá kröfu kæranda að framkvæmdir verði stöðvaðar.

Málsatvik og rök:  Á árinu 2008 leitaði eigandi Þrastaness 18 eftir leyfi bæjaryfirvalda til að reisa viðbyggingu við austanvert húsið, 11,5 m² að grunnfleti og í minnst þriggja metra fjarlægð frá lóðarmörkum Þrastaness 16.  Á fundi skipulagsnefndar 25. júní 2008 var ákveðið að grenndarkynna erindið sem óverulega breytingu á deiliskipulagi þar sem umsótt viðbygging færi út fyrir byggingarreit.  Við grenndarkynninguna barst ein athugasemd og var hún frá kæranda í máli þessu.  Skipulagsnefnd ákvað á fundi sínum 21. janúar 2009 að leggja til við bæjarstjórn að hafna hinni kynntu tillögu þar sem ekki næðist sátt um hana og staðfesti bæjarstjórn þá tillögu nefndarinnar 5. febrúar 2009. 

Í framhaldi af afgreiðslu bæjarstjórnar leitaði eigandi Þrastaness 18 að nýju eftir leyfi bæjaryfirvalda til að byggja við húsið.  Var þar gert ráð fyrir að viðbyggingin yrði 7 m² að grunnfleti í stað 11,5 m² áður og fjarlægð hennar frá lóðarmörkum fasteignar kæranda fjórir metrar í stað þriggja.  Skipulagsnefnd samþykkti hinn 3. september 2009 að grenndarkynna tillögu að breytingu á deiliskipulagi svæðisins þar sem fyrirhuguð bygging færi út fyrir byggingarreit.  Að lokinni grenndarkynningu samþykkti skipulagsnefnd, á fundi sínum 10. desember 2009, hina kynntu breytingu á skipulagi Arnarness vegna lóðarinnar að Þrastanesi 18 og var sú afgreiðsla staðfest í bæjarstjórn 21. janúar 2010.  Skaut kærandi þeirri ákvörðun til úrskurðarnefndarinnar með bréfi, dags. 16. apríl 2010.

Með úrskurði uppkveðnum hinn 5. ágúst 2010 felldi úrskurðarnefndin framangreinda ákvörðun úr gildi ásamt byggingarleyfi sem veitt hafði verið fyrir umræddri viðbyggingu við Þrastanes 18.  Var niðurstaða úrskurðarnefndarinnar á því byggð að skipulag það sem bæjaryfirvöld hefðu lagt til grundvallar við meðferð málsins hefði ekki haft gildi sem deiliskipulag og að ákvörðun bæjarstjórnar um óverulega breytingu á deiliskipulagi hefði því ekki verið reist á réttum grundvelli.

Í kjölfar úrskurðarins frá 5. ágúst 2010 munu skipulagsyfirvöld í Garðabæ hafa gert reka að því að láta gera deiliskipulag fyrir hverfið.  Mun vinna við það nú standa yfir.

Eigandi Þrastaness 18 sótti að nýju um byggingarleyfi  fyrir viðbyggingu við hús sitt og ákvað skipulagsnefnd á fundi sínum hinn 21. október 2010 að grenndarkynna umsóknina sem umsókn um byggingaleyfi í þegar byggðu hverfi þar sem ekki væri í gildi deiliskipulag, sbr. 7. mgr. 43. gr. skipulags- og byggingarlaga nr. 73/1997.  Komu fram athugasemdir af hálfu kæranda, sem taldi m.a. að rétt væri að frestað yrði að taka byggingarleyfisumsóknina til samþykktar eða synjunar þar til nýtt deiliskipulag hefði verið samþykkt fyrir hverfið.

Að lokinni grenndarkynningu var málið að nýju tekið fyrir í skipulagsnefnd á fundi hinn 13. janúar 2011 og var þar gerð grein fyrir athugasemdum kæranda.  Var málinu frestað með svohljóðandi bókun: „ Á vegum skipulagsnefndar er nú unnið að gerð nýs deiliskipulags fyrir Arnarnes og fyrirhugað er að kynna fyrstu drög þess á næsta fundi nefndarinnar þann 27. janúar nk. Skipulagsnefnd samþykkir m.a. með vísan til þess að fresta afgreiðslu málsins að svo stöddu.“

Málið var að nýju tekið fyrir á fundi skipulagsnefndar hinn 23. febrúar 2011 og var þar farið yfir athugasemdir kæranda í sjö liðum og hverjum lið svarað fyrir sig.  Bókaði nefndin síðan að hún gerði ekki athugasemd við að byggingarleyfi yrði veitt í samræmi við þá tillögu sem hefði verið grenndarkynnt og veitti byggingarfulltrúi hið umdeilda byggingarleyfi í framhaldi af þessari samþykkt nefndarinnar.
 
Kærandi byggir aðallega á því að um sama mál sé að ræða og úrskurðarnefndin hafi úrskurðað um í máli sínu nr. 23/2010 og að ekki sé unnt að taka það til efnislegrar umfjöllunar fyrr en deiliskipulag fyrir Arnarneshverfið hafi verið samþykkt með lögmæltum hætti.  Þá vísar kærandi til þess að með breytingum sem orðið hafi á lögum hinn 1. janúar 2011, með gildistöku skipulagslaga nr. 123/2010 og laga um  mannvirki nr. 160/2010, hafi heimildir sveitarstjórna til að samþykkja óverulegar breytingar á deiliskipulagi verið þrengdar verulega.  Kærandi byggi nú alveg sérstaklega á að skv. 1. tölulið 1. mgr. 13. gr. mannvirkjalaga nr. 160/2010 hafi hin kærða ákvörðun verið óheimil vegna þess að mannvirkið samrýmist ekki „skipulagáætlun“ á svæðinu þar sem deiliskipulag sé ekki til fyrir svæðið, en deiliskipulag sé flokkur skipulagsáætlana, sbr. orðskýringu í 24. tölulið 3. gr. mannvirkjalaga.  Þá vísi kærandi til þess að nýtt ítarlegra ákvæði 2. mgr. 43. gr. skipulagslaga nr. 123/2010 um „óverulegar breytingar“ sé háð því skilyrði að mat fari fram á því að hve miklu leyti fyrirhugaðar framkvæmdir samrýmist gildandi skipulagi.  Mat á þessum þáttum geti hins vegar augljóslega ekki farið fram á meðan ekkert deiliskipulag sé til fyrir svæðið.   Á því sé byggt að viðbygging að Þrastarnesi 18, og tilheyrandi stækkun byggingarreits, teljist ekki vera óveruleg breyting sem heimili bæjarstjórn að falla frá því að auglýsa deiliskipulag eða breytingu þess.

Kærandi færir fram frekari rök fyrir máli sínu sem ekki þykir ástæða til að rekja í bráðabirgðaúrskurði þessum.

Af hálfu Garðabæjar er á því byggt að gætt hafi verið réttrar aðferðar við meðferð málsins.  Grenndarkynning hafi átt sér stoð í 7. mgr. 43. gr. skipulags- og byggingarlaga nr. 73/1997, enda hafi verið litið svo á að ekki væri í gildi deiliskipulag á svæðinu.  Stærð viðbyggingar geti engan veginn talist veruleg og raski hún á engan hátt hagsmunum kæranda.  Framkvæmdir séu hafnar og verði ekki séð að stöðvun þeirra breyti einhverju fyrir kæranda.  Megi jafnvel halda því fram að meiri röskun felist í óloknum framkvæmdum.  Framkvæmdirnar séu á ábyrgð byggingarleyfishafa og hann meti áhættuna af því að halda þeim áfram og eftir atvikum að þurfa að sæta því að krafa verði gerð um niðurrif byggingarinnar í framhaldi af endanlegum úrskurði.

Af hálfu byggingarleyfishafa er krafist frávísunar á kröfu kæranda um stöðvun framkvæmda.  Segir í greinargerð lögmanns kæranda, er send var úrskurðarnefndinni í tölvupósti hinn 16. maí 2011, kl. 16.50, að umdeild viðbygging sé langt komin og stefni í að við lok dags hinn 16. maí verði viðbyggingin risin og aðeins eftir að glerja hana.  Sjónræn áhrif og önnur möguleg áhrif gagnvart kæranda verði þá komin fram og eigi hann því ekki lögvarða hagsmuni því tengda að fá leyst úr kröfu um stöðvun framkvæmda.  Þá sé á því byggt að fyrir liggi gilt byggingarleyfi fyrir framkvæmdinni og hafi verið gætt réttra og lögmætra sjónarmiða við útgáfu þess.  Byggingarleyfishafa hafi því verið heimilt að ráðast í framkvæmdirnar, enda fresti kæra ekki réttaráhrifum.

Úrskurðarnefndin aflaði af sjálfsdáðum gagna um áhrif nýbyggingarinnar á útsýni með ljósmyndum á vettvangi eftir að hornstoðir höfðu verið reistar.

Niðurstaða:  Ekki verður fallist á kröfu byggingarleyfishafa um frávísun á kröfu kæranda um stöðvun framkvæmda.  Leyfishafa var veittur frestur til andmæla til 11. maí en lögmaður hans óskaði eftir frekari fresti sem veittur var til 16. maí 2011.  Þótt gerð mannvirkisins hafi miðað nokkuð á veg meðan þessir frestir voru að líða er byggingu þess ekki lokið og hefur það enn þýðingu fyrir kæranda að koma í veg fyrir frekari framkvæmdir við viðbygginguna, enda getur byggingarstig hennar haft áhrif á mat á því hvort fallast beri á kröfu um niðurrif verði hin kærða ákvörðun í málinu felld úr gildi.

Í máli þessu er m.a. til úrlausnar hvort skilyrði hafi verið til að fara með málið eftir 7. mgr. 43. gr. skipulags- og byggingarlaga nr. 73/1997 og að hvaða marki umdeild viðbygging skerði hagsmuni kæranda.  Í bókun skipulagsnefndar á fundi 23. febrúar 2011 um athugasemdir kæranda, sem lá til grundvallar hinni kærðu ákvörðun, segir m.a. að ekki verði séð að framkvæmdin hafi áhrif á sól, útsýni eða skjól.  Þegar hornstoðir útbyggingar við svefnherbergi höfðu verið reistar kom hins vegar í ljós að byggingin hefur í för með sér nokkra skerðingu á útsýni frá húsi kæranda.  Þykir þetta gefa tilefni til að skoða betur forsendur og rök fyrir hinni kærðu ákvörðun, sem og þá rannsókn sem lá henni til grundvallar, auk þess sem fleiri málsástæður gefa tilefni til frekari rannsóknar.  Þykir það mikill vafi leika á um lögmæti hinnar kærðu ákvörðunar að rétt sé að stöðva frekari framkvæmdir samkvæmt henni meðan málið er til meðferðar fyrir úrskurðarnefndinni.

Úrskurðarorð:

Kröfu byggingarleyfishafa um frávísun á kröfu um stöðvun framkvæmda er hafnað. 

Framkvæmdir sem hafnar eru við viðbyggingu við austurhlið hússins að Þrastanesi 18 í Garðabæ skulu stöðvaðar meðan mál þetta er til meðferðar fyrir úrskurðarnefndinni.

___________________________
Hjalti Steinþórsson

____________________________      __________________________
Ásgeir Magnússon                                      Hildigunnur Haraldsdóttir

des 22
Love0

47/2009 Stórikriki

Með

Ár 2011, fimmtudaginn 12. maí, kom úrskurðarnefnd skipulags- og byggingarmála saman til fundar í húsnæði nefndarinnar að Skúlagötu 21, Reykjavík.  Mættir voru Hjalti Steinþórsson forstöðumaður, Ásgeir Magnússon héraðsdómari og Þorsteinn Þorsteinsson byggingarverkfræðingur. 

Fyrir var tekið mál nr. 47/2009, kæra á samþykkt bæjarstjórnar Mosfellsbæjar frá 10. júní 2009, um breytt deiliskipulag Krikahverfis vegna lóðarinnar nr. 57 við Stórakrika, Mosfellsbæ. 

Í málinu er nú kveðinn upp svofelldur

úrskurður: 

Með bréfi til úrskurðarnefndar skipulags- og byggingarmála, dags. 3. júlí 2009, er barst nefndinni 4. sama mánaðar, kærir Bjarni Hauksson hrl., f.h. J, lóðarhafa að Stórakrika 59 í Mosfellsbæ, ákvörðun bæjarstjórnar Mosfellsbæjar frá 10. júní 2009 um breytt deiliskipulag Krikahverfis, vegna lóðarinnar nr. 57 við Stórakrika. 

Gerir kærandi þá kröfu að hin kærða ákvörðun verði felld úr gildi. 

Málavextir:  Samkvæmt deiliskipulagi Krikahverfis frá árinu 2005 var upphaflega gert ráð fyrir stölluðu einnar hæðar einbýlishúsi á lóðinni nr. 57 við Stórakrika.  Hinn 30. apríl 2007 voru samþykktir aðaluppdrættir að einbýlishúsi á lóðinni, sem að hluta til er á tveimur hæðum.  Snýr norðurhlið hússins, sem er tvær hæðir, að lóð kæranda.  Samkvæmt samþykktum aðaluppdráttum er ekki gert ráð fyrir neinum inngangi á norðurhlið og gluggar til norðurs á neðri hæð eru allir sýndir í 90 cm hæð frá yfirborði lóðar. 

Hinn 25. júlí 2008 áritaði starfsmaður byggingarfulltrúa séruppdrætti að gluggum sem merktir eru Stórikriki 47, en munu hafa átt að vera fyrir Stórakrika 57 samkvæmt upplýsingum frá embætti byggingarfulltrúa.  Uppdrættirnir sýna gólfsíða glugga með inngöngudyrum og hefur húsið verið byggt þannig að á norðurhlið eru þrír inngangar í herbergi á jarðhæð.  Hvorki verður ráðið af málsgögnum að séruppdrættir þessir hafi verið teknir fyrir á embættisafgreiðslufundi byggingarfulltrúa né að aðaluppdráttum eða samþykktu byggingarleyfi fyrir húsinu hafi verið breytt til samræmis við þá. 

Á fundi skipulags- og byggingarnefndar 24. mars 2009 var fjallað um umsókn lóðarhafa að Stórakrika 57 um skiptingu húss á lóðinni í tvær íbúðir.  Voru lagðar fram tillöguteikningar að íbúð og var embættismönnum falið að grenndarkynna tillöguna þegar fullnægjandi gögn lægju fyrir.  Var tillagan grenndarkynnt og kom kærandi á framfæri athugasemdum sínum vegna hennar.  Á fundi nefndarinnar 19. maí 2009 var skipulagsfulltrúa falið að undirbúa svör við athugasemdum kæranda og á fundi hennar 2. júní 2009 var lagt til að tillagan yrði samþykkt en athugasemdum var svarað með eftirfarandi bókun:  „Á samþykktum teikningum af Stórakrika 57 er gert ráð fyrir íveruherbergjum við norðausturhlið, sem snýr að nr. 59, með stórum gluggum og útgöngum úr hverju herbergi á lóð. Í breytingartillögu felst að á þessari hlið verði inngangur í aukaíbúð. Það er mat nefndarinnar að sú breyting hafi ekki í för með sér umtalsverða röskun á friði og næði á lóð nr. 59 umfram það sem gera mátti ráð fyrir miðað við samþykktar teikningar.“  Hinn 10. júní 2009 var afgreiðsla skipulags- og byggingarnefndar staðfest á fundi bæjarstjórnar Mosfellsbæjar.  Auglýsing um gildistöku deiliskipulagsbreytingarinnar birtist í B-deild Stjórnartíðinda 15. júlí 2009. 

Málsrök kæranda:  Af hálfu kæranda er niðurstöðu skipulags- og byggingarnefndar mótmælt enda sé það rangt að breytingin hafi ekki í för með sér umtalsverða röskun á friði og næði á lóð nr. 59 „umfram það sem gera mátti ráð fyrir miðað við samþykktar teikningar“.  Hann telji að breytingarnar skerði frið og næði fjölskyldu hans til að njóta útiveru, enda sé gert ráð fyrir að inngangur í aukaíbúðina verði beint fyrir ofan verönd á hans lóð þar sem hann hafi ætlað sér að hafa heitan pott og aðstöðu til útiveru.  Aukaíbúð, sem væntanlega sé hugsuð til útleigu, hafi augljóslega í för með sér aukna umferð fólks enda séu þar engin takmörk sett fyrir fjölda íbúa.  Muni þetta hafa veruleg áhrif á það næði sem kærandi hafi talið að hann gæti vænst á veröndinni „miðað við samþykktar teikningar“.  Skipti auk þess litlu máli þó gert hafi verið ráð fyrir stórum gluggum og útgangi úr hverju herbergi á neðri hæð hússins nr. 57, sbr. rökstuðning í bréfi, dags. 2. júní 2009, enda hafi varla verið gert ráð fyrir að gestir og gangandi fari um þá útganga frekar en almennt tíðkist um útganga út í garð. 

Þá telji kærandi að rökstuðning skipulags- og byggingarnefndar verði að skoða í samhengi við aðra breytingu sem byggingafulltrúi hafi samþykkt á húsi nr. 57 á fundi 30. apríl 2007, en þá hafi eiganda lóðarinnar verið leyft að byggja tveggja hæða hús í stað pallahúss á einni hæð, eins og áður hafði verið gert ráð fyrir.  Sú breyting hafi þýtt að þar sem áður hafi ekki verið gert ráð fyrir íverurými í húsinu nr. 57 skv. deiliskipulagi hafi komið herbergi með stórum gluggum með útgangi í garð.  Breyting þessi hafi ekki verið grenndarkynnt og því hafi kæranda ekki gefist færi á að tjá sig um hana eða mótmæla henni.  Það skjóti því skökku við að halda því fram að breyting nú hafi ekki í för mér sér umtalsverða röskun „miðað við samþykktar teikningar“, þar sem gert sé ráð fyrir „…íveruherbergjum við norðausturhlið, sem snýr að nr. 59, með stórum gluggum og útgöngum úr hverju herbergi á lóð“.  Verði að skoða hvað sé umtalsverð röskun í samhengi við það sem á undan sé gengið. 

Miklu skipti að samkvæmt upphaflegu deiliskipulagi hafi ekki verið gert ráð fyrir íverurými í þeim hluta hússins að Stórakrika 57 er snúi að verönd kæranda.  Hafi hann því séð fram á að hafa mikið næði og frið á veröndinni þar sem heitum potti yrði komið fyrir.  Þegar kærandi hafi ákveðið að byggja einbýlishús fyrir fjölskylduna í Mosfellsbæ hafi hann lagt mikið upp úr því að um úthverfi væri að ræða sem byði upp á meiri ró og frið en vænta mætti í þéttari byggð eins og í Reykjavík, en það séu væntingar sem bæjaryfirvöld í Mosfellsbæ megi gera ráð fyrir að nýir íbúar hafi almennt á því svæði sem hér um ræði.  Kærandi hafi talið máli skipta að hverfið væri meira út úr, en í staðinn væri ekki byggt eins þétt og víða annars staðar.  Hann hafi skoðað deiliskipulagið vel og velt fyrir sér stöðu og legu þeirra húsa sem staðið hafi næst húsi hans.  Mál hafi hins vegar öll þróast á versta veg.  Þannig hafi fyrst orðið sú breyting að gert hafi verið ráð fyrir íverurými í húsinu sem snúi að verönd hans og nú sé þar gert ráð fyrir íbúð, þar sem margir íbúar geti búið, með inngangi sem snúi að veröndinni. 

Málsrök Mosfellsbæjar:  Af hálfu Mosfellsbæjar er bent á að samkvæmt 2. mgr. 26. gr. skipulags- og byggingarlaga nr. 73/1997 sé heimilt að falla frá auglýsingu ef um óverulega breytingu á deiliskipulagi sé að ræða. Fari þá fram ítarleg grenndarkynning og þeim sem telji sig eiga hagsmuna að gæta gefinn kostur á að tjá sig um breytingarnar, sbr. 7. mgr. 43. gr. sömu laga.  Kærandi hafi ekki mótmælt þessari málsmeðferð. 

Litið hafi verið svo á að óveruleg breyting á deiliskipulagi feli í sér breytingu sem „hefur lítil áhrif á yfirbragð eða notkun svæðis og snertir fáa, s.s. breyting á byggingarreit, lóðarmörkum eða notkun hluta húss“, sbr. leiðbeiningar Skipulagsstofnunar.  Mosfellsbær telji að breytingar, sem gerðar hafi verið á íbúðarhúsnæðinu að Stórakrika 57, hafi skýrlega talist óverulegar breytingar.  Þær hafi engin áhrif á eign kæranda, þ.m.t. rými, útsýni eða skuggavarp.  Götumynd raskist ekki og falli breytingin vel að húsum sem fyrir séu á svæðinu.  Þegar af þessum sökum verði að telja að um óverulega breytingu sé að ræða. 

Breytingar þær sem samþykktar hafi verið séu í fullu samræmi við gildandi deiliskipulag.  Í deiliskipulagi frá árinu 2005 sé sérstaklega kveðið á um að aukaíbúðir, allt að 60 m2, séu heimilar þar sem skipulags- og landfræðilegar aðstæður leyfi.  Sem dæmi megi nefna að á lóðinni að Stórakrika 58 hafi verið gert ráð fyrir slíkri aukaíbúð.  Hin kærða samþykkt sé því í fullu samræmi við þá íbúðarbyggð sem þegar sé til staðar.  Stærð lóðarinnar að Stórakrika 57 sé 809,5 m2 og nýtingarhlutfall hennar sé 0,42, en samkvæmt deiliskipulagi megi nýtingarhlutfall vera allt að 0,6-0,9.  Hafi nýtingarhlutfalli því að engu leyti verið raskað.  Hin umdeilda breyting sé vel innan þeirra marka sem búast megi við að gerðar verði á meðan á byggingu húsa standi. 

Því sé mótmælt að breytingin hafi í för með sér umtalsverða röskun á friði og næði á lóð nr. 59.  Fráleitt sé að ætla að umtalsverð röskun verði vegna þeirra breytinga sem deilt sé um.  Fyrir breytinguna hafi verið gert ráð fyrir íverurými með stórum gluggum og dyrum út í garð, þar sem nú sé gert ráð fyrir inngangi í aukaíbúð.  Í ljósi þessa hafi kærandi ekki getað vænst þess að vera í algeru næði á lóð sinni.  Þá verði í þessu samhengi að hafa í huga að eigandi lóðarinnar nr. 57 hafi getað nýtt lóð sína, rétt eins og kærandi, til ýmiss konar útiveru.  Jafnframt verði ekki framhjá því litið að lóðin að Stórakrika 59 standi við enda götunnar, nærri töluverðri umferð bæði fólks og bifreiða.  Sé í ljósi þessa fráleitt að ætla að kærandi hafi mátt gera sér vonir um að vera í algeru næði.  Heildarflatarmál hússins að Stórakrika 57 hafi ekki aukist, heldur hafi því verið skipt í tvær íbúðir.  Sé því gert ráð fyrir færri íbúum í aðalíbúðinni en áður.  Þar sem hin samþykkta aukaíbúð sé jafnframt lítil megi varla vænta fleiri íbúa þar en sem nemi þeim sem fækkaði um í aðalíbúðinni.  Þegar af þessum sökum verði ekki talið að íbúum að Stórakrika 57 muni fjölga til muna. 

Mótmælt sé þeirri fullyrðingu kæranda að bæjaryfirvöld hafi samþykkt hús á lóðinni Stórakrika 57 sem sé ekki í samræmi við skipulag og skilmála.  Þrisvar sinnum hafi verið grenndarkynntar tillögur að óverulegum breytingum á deiliskipulagi sem varðað hafi fasteignirnar að Stórakrika 57 og 59, en samkvæmt upphaflegu deiliskipulagi sé gert ráð fyrir að húsið á lóð nr. 57 sé af Ep-Ia gerð (einnar hæðar, stallað) og nr. 59 af E-Ia gerð (einnar hæðar).  Bæði húsin hafi verið án aukaíbúðar.  Hinn 14. september 2006 hafi verið grenndarkynnt tillaga um að húsgerð beggja húsanna breyttist í E-IIa og aukaíbúðir yrðu heimilar í þeim báðum.  Tillagan hafi verið gerð vegna óska eiganda hússins nr. 59 og í sátt og samráði við eigendur beggja fasteignanna.  Borist hafi athugasemdir frá nágrönnum og hafi niðurstaðan orðið sú að falla frá breytingu á deiliskipulagi varðandi lóð nr. 57, en leita að annarri lausn fyrir lóð nr. 59.  Hinn 14. janúar 2007 hafi verið grenndarkynnt tillaga um breytta húsgerð Stórakrika nr. 59 úr E-Ia í Ep-Ia og hækkun inngangskóta um 20 cm.  Athugasemd hafi borist frá lóðarhafa Stórakrika 57, en breytingin hafi verið samþykkt í bæjarstjórn 28. febrúar 2007 og tekið gildi 10. ágúst s.á.  Hinn 27. ágúst 2009 hafi síðan verið samþykktar teikningar að húsi nr. 59 í samræmi við fyrrgreint.  Hinn 27. mars 2009 hafi og verið grenndarkynnt tillaga um að aukaíbúð yrði heimiluð í húsinu að Stórakrika 57.  Athugasemd hafi borist frá lóðarhafa Stórakrika 59, en breytingin hafi verið samþykkt í bæjarstjórn 10. júní 2009 og tekið gildi 15. júlí s.á.

Kærandi haldi því fram að húsið að Stórakrika 57 sé ekki í samræmi við skipulag og skilmála þar sem það sé tveggja hæða en ekki einnar hæðar „pallahús“, og að sú breyting hafi ekki verið grenndarkynnt.  Rétt sé að ekki hafi farið fram nein grenndarkynning í tengslum við þessa afgreiðslu, enda hafi afgreiðslan byggst á þeirri túlkun að húsið væri innan ramma skilmálanna þar sem hæð þess hafi verið undir leyfðri hámarkshæð.  Hafi í því sambandi verið litið á neðri hæðina sem kjallara, þótt hún væri upp úr jörðu á tvo vegu.  Kjallarar séu heimilir í þessum húsum skv. deiliskipulagi.  Hafi því án vafa verið um rétta og lögmæta meðferð að ræða. 

Að lokum sé vert að vekja á því athygli að norðausturhlið húss kæranda, þ.e. húss nr. 59, sé áþekk norðausturhlið húss nr. 57, þ.e. þeirri hlið sem snúi að kæranda.  Þessar hliðar húsanna rísi fullar tvær hæðir upp úr jörðu en húsið nr. 59 sé þó ekki með íverurými niðri.  Bæði húsin séu enn fremur með sömu skilgreiningu í skipulaginu (Ep-Ia).  Ef nr. 57 sé ekki í samræmi við skilmálana vegna þess að það sé tveggja hæða eins og kærandi haldi fram, þá hittir sú athugasemd einnig kæranda sjálfan fyrir. 

Athugasemdir kæranda vegna málsraka Mosfellsbæjar:  Kærandi bendir á að grenndarkynning sú sem bæjaryfirvöld hafi staðið að sé viðurkenning á því að aukaíbúð feli í sér breytingu á deiliskipulagi, jafnvel þótt því sé haldið því fram að hún sé óveruleg.  Því veki það athygli að því sé haldið fram af bæjaryfirvöldum að hin kærða breyting sé í fullu samræmi við gildandi deiliskipulag þar sem í deiliskipulaginu sé kveðið á um að aukaíbúðir, allt að 60 m2, séu heimilar þar sem skipulags- og landfræðilegar aðstæður leyfi.  Í kafla 5.5 í deiliskipulaginu segi að kostur sé á aukaíbúðum allt að 60 m2 í tveggja hæða einbýlishúsum þar sem skipulags- og jarðfræðilegar aðstæður leyfi og séu þær lóðir sérstaklega auðkenndar.  Húsið að Stórakrika 57 sé pallahús á einni hæð samkvæmt deiliskipulagi, auk þess sem hin umdeilda aukaíbúð sé rétt yfir leyfðum stærðarmörkum eða 61 m2.

Mál þetta snúist um að kærandi hafi fest kaup á lóð fyrir einbýlishús og samkvæmt deiliskipulagi hafi samskonar hús átt að vera næst hans húsi.  Þegar einbýlishúsi sé breytt í tveggja íbúða hús hljóti að verða að gera ráð fyrir að íbúum fjölgi, auk þess sem umferð fólks um inngang í íbúð verði aldrei jafnað við tilfallandi nýtingu íbúa einbýlishúss á lóð sinni til útiveru.  Þá skipti máli að aðalverönd fyrir húsið nr. 57 við Stórakrika sé teiknuð við vesturhlið þess, en snúi ekki að húsi kæranda.  Um hreina viðbót á röskun á friði og næði sé því að ræða. 

Það hljóti að teljast undarleg afstaða hjá bæjarfélaginu að kærandi þurfi að sætta sig við frekari röskun á friði og næði frá nágranna sínum vegna þess að lóðin sé staðsett á horni og nálægt umferð.  Umferð fyrir framan húsið geri kæranda ekki réttlausan í sambandi við frið og næði fyrir aftan það, eins og haldið sé fram. 

Furðu veki sá rökstuðningur bæjarins að nýrri íbúð fylgi ekki að fólki í húsinu fjölgi og að nú sé gert ráð fyrir færri íbúum í aðalíbúðinni miðað við áður, enda hafi heildarflatarmál hússins ekki aukist.  Virðist þessi rökstuðningur byggja á því að hluti þeirra íbúa sem áður hafi átt að flytjast í húsið muni nú verða í aukaíbúðinni og að aldrei geti komið til þess að aukaíbúðin verði leigð út til annarra en þeirra sem upphaflega hafi átt að flytjast í húsið.  Þessi rökstuðningur gangi ekki upp, auk þess sem breytt aðgengi inn í húsið feli í sér skerðingu á friði og næði fyrir kæranda óháð því hvort íbúum í aðalíbúðinni fækki eða ekki.  Þá sé ekki samband á milli fjölskyldustærðar hjá eiganda hússins og þess flatarmáls sem hann nýti hverju sinni.  Þessi rökstuðningur samræmist ennfremur illa því skilyrði í deiliskipulagi að gera skuli ráð fyrir tveimur bílastæðum á lóð fyrir hverja aukaíbúð, auk þess sem teikning hússins að Stórakrika 57 geri nú ráð fyrir sorpgeymslu fyrir aukaíbúðina á mörkum lóðanna nr. 57 og 59 fyrir aukaíbúðina og afmörkuðu svæði fyrir útiveru íbúa aukaíbúðarinnar. 

Af hálfu bæjaryfirvalda sé mótmælt þeirri fullyrðingu kæranda að húsið að Stórakrika 57 samræmist ekki deiliskipulagi vegna þess að samþykkt hafi verið teikning að tveggja hæða húsi í stað pallahúss á einni hæð.  Sé kærufrestur varðandi þetta löngu liðinn.  Bæjaryfirvöld sleppi því að geta þess að sá frestur hafi liðið vegna þess að kæranda hafi ekki verið kynnt breytingin lögum samkvæmt.  Þetta atriði skipti kannski mestu máli vegna þess að kærandi hefði ekki sætt sig við þessar breytingar.  Þurfi hann nú að verjast öðrum breytingum varðandi aukaíbúð sem ekki hefðu komið til ef upphafleg breyting á húsinu úr pallahúsi á einni hæð í tveggja hæða hús hefði ekki átt sér stað.  Samhengi hlutanna skipti miklu í þessu sambandi og ein mistök bæjarins réttlæti ekki önnur. 

Í bréfi lögmanns bæjarins séu raktar tillögur sem komið hafi fram um breytingar á húsinu að Stórakrika 57, sem og á húsi kæranda á lóð nr. 59.  Rétt sé að á árinu 2006 hafi verið grenndarkynnt tillaga um að húsin á lóðum nr. 57 og 59 við Stórakrika yrði breytt í húsgerð E-IIa í deiliskipulagi, þ.e. tveggja hæða einbýlishús, og að aukaíbúðir yrðu heimilar í báðum húsum.  Þessum breytingum hafi verið mótmælt af nágrönnum og hafi niðurstaðan orðið sú að falla frá þeim í báðum tilvikum.  Það hljóti því að vekja athygli að bæjaryfirvöld hafi samþykkt teikningu fyrir tveggja hæða húsi á lóð nr. 57 stuttu síðar og á árinu 2009 hafi aukaíbúðin bæst við. 

Bæjaryfirvöld hafi áður haldið því fram að húsið að Stórakrika 57 sé ekki tveggja hæða einbýlishús.  Ljóst sé að það sem máli skipti í þessu sambandi sé að deiliskipulag gerir ráð fyrir að umrætt hús sé pallahús á einni hæð, en byggingarleyfi útgefið af bænum verði ekki skilið öðruvísi en svo að um sé að ræða hús á tveimur hæðum.  Í samræmi við það hafi verið bókað af byggingarfulltrúa að stærð 1. hæðar væri 224,4 m2 og 2. hæðar 224,4 m2.  Af byggingarteikningum hússins sé ljóst að hæðirnar séu jafn stórar og gólf séu hvergi stölluð eins og deiliskipulag geri ráð fyrir.  Þá komi fram í byggingarlýsingu á teikningunni að um sé að ræða einbýlishús á tveimur hæðum. 

Bæjaryfirvöld vísi til þess að byggingarleyfi fyrir húsinu á lóð nr. 57 hafi ekki verið grenndarkynnt enda hafi verið litið svo á að húsið væri innan ramma skilmála deiliskipulags.  Hafi sú afstaða bæjarins ekki síst byggst á því að hæð hússins væri undir hámarkshæð og að neðri hæðin væri kjallari, þó hún væri upp úr jörðu á tvo vegu.  Séu kjallarar leyfilegir í þessum húsum skv. deiliskipulagi og hafi því verið um rétta og lögmæta meðferð að ræða hjá bænum.  Hvað þetta varði bendi kærandi á að húsið sé á tveimur hæðum en ekki einni eins og deiliskipulag geri ráð fyrir og með kjallara sé almennt átt við hæð sem sé að miklu leyti undir yfirborði jarðar.  Það eigi varla við neðri hæðina í húsinu nr. 57.  Í kafla 5.5 í greinargerð deiliskipulagsins komi þessi skilgreining á kjallara einmitt fram, en þar segi að heimilt sé að laga hús að landi með stallaðri gólfplötu, háum sökkli eða kjallara, sem að miklu leyti sé niðurgrafinn.  Í byggingarlýsingu á teikningu og bókun byggingarfulltrúa við útgáfu á byggingarleyfi sé auk þess hvergi minnst á kjallara.  Þá sé hæð hússins yfir lágmarkshæð miðað við mælingar sem kærandi hafi látið gera á húsinu.  Sé fullyrðingu um annað mótmælt. 

Undarlegur sé rökstuðningur bæjarins sem virðist ganga út á að hús kæranda kunni að vera í ósamræmi við deiliskipulag.  Sé með ólíkindum að farið sé út í þessa sálma, enda því í raun haldið fram að hafi bærinn gert mistök við útgáfu byggingarleyfis fyrir hús á lóð nr. 57 hafi samskonar mistök verið gerð af hálfu bæjarins við útgáfu byggingarleyfis fyrir hús á lóð nr. 59.  Allt tal um að þessar athugasemdir hitti því einnig kæranda sjálfan fyrir verði að teljast með ólíkindum, en hér kunni hins vegar að vera um atriði að ræða sem gæti skipt máli varðandi hugsanlega skaðabótaskyldu bæjarins vegna ólögmætra byggingarleyfa. 

Andmæli byggingarleyfishafa:  Af hálfu byggingarleyfishafa er áréttað að Mosfellsbær hafi í hvívetna farið að lögum við meðferð málsins.  Samþykktar breytingar hafi verið vel innan þeirra marka sem kærandi og aðrir eigendur lóða í þéttbýli megi búast við í nágrenni sínu.  Málið snúist um rétt lóðarhafa til að fá að nýta eign sína án þess að skert séu raunveruleg réttindi þriðja aðila. 

Vettvangsskoðun:  Úrskurðarnefndin kynnti sér aðstæður á vettvangi hinn 29. apríl 2011. 

Niðurstaða:  Í máli þessu er deilt um gildi samþykktar bæjarstjórnar Mosfellsbæjar frá 10. júní 2009 um breytt deiliskipulag Krikahverfis vegna lóðarinnar nr. 57 við Stórakrika, er fól í sér heimild til að hafa tvær íbúðir í húsinu. 

Á svæði því er hér um ræðir er í gildi deiliskipulag Krikahverfis frá árinu 2005.  Skiptist svæðið í miðsvæði og íbúðarsvæði en gróðursvæði er þar á milli.  Á íbúðarsvæðinu er gert ráð fyrir fjölbýlis-, rað-, par- og einbýlishúsum.  Í kafla 5.5 í greinargerð deiliskipulagsins, sem hefur að geyma sérákvæði um einbýlishús, segir m.a. að heimilt sé að laga hús að landi með stallaðri gólfplötu, háum sökkli eða kjallara sem að miklu leyti sé niðurgrafinn.  Auk þess sé kostur á aukaíbúðum, allt að 60 m² að stærð, í tveggja hæða einbýlishúsum þar sem skipulags- og jarðfræðilegar aðstæður leyfi.  Þær lóðir séu sérstaklega auðkenndar á skipulagsuppdrætti.  Þá er í skipulaginu gerð sérstök grein fyrir því hvaða húsgerð sé heimiluð á hverri lóð fyrir sig. 

Á gildandi skipulagsuppdrætti er lóðin að Stórakrika 57 auðkennd sem lóð fyrir einnar hæðar einbýlishús á pöllum.  Á árinu 2007 var veitt byggingarleyfi fyrir tveggja hæða einbýlishúsi á lóðinni, en hafna verður þeirri túlkun Mosfellsbæjar að neðri hæð hússins sé kjallari, sbr. gr. 4.25 í byggingarreglugerð nr. 441/1997.  Hefur sú ákvörðun ekki sætt kæru til úrskurðarnefndarinnar og kemur hún ekki til endurskoðunar í máli þessu.  Við byggingu hússins var í veigamiklum atriðum vikið frá samþykktum aðaluppdráttum og húsið m.a. byggt með þremur útgöngum út á norðurhluta lóðar, sem hvorki samræmist samþykktum aðaluppdráttum að húsinu né byggingarleyfi þess.  Breytir þar engu um þótt gluggateikningar hafi verið áritaðar af  starfsmanni byggingarfulltrúa.

Með hinni kærðu ákvörðun var sú breyting gerð á deiliskipulagi svæðisins að heimiluð var aukaíbúð á neðri hæð í húsinu að Stórakrika 57.  Var sú breyting sett fram á uppdrætti með því að auðkenna lóðina með stjörnu, sem á skipulagsuppdrætti er tákn fyrir lóðir þar sem aukaíbúðir eru heimilaðar.  Engin breyting var hins vegar gerð á skilmálum skipulagsins eða skilgreiningu húsgerðar að Stórakrika 57. 

Við afgreiðslu á athugasemdum varðandi hina umdeildu skipulagstillögu bókaði skipulags- og byggingarnefnd að á samþykktum teikningum að Stórakrika 57 væri gert ráð fyrir íveruherbergjum við norðausturhlið með stórum gluggum og útgöngum úr hverju herbergi á lóð.  Í breytingartillögu fælist að á þessari hlið yrði inngangur í aukaíbúð.  Taldi nefndin að breytingin hefði ekki í för með sér umtalsverða röskun á friði og næði á lóð nr. 59 umfram það sem gera hefði mátt ráð fyrir miðað við samþykktar teikningar. 

Eins og að framan er rakið eru þeir stóru gluggar með útgöngum á lóð, sem skipulags- og byggingarnefnd tilgreinir í bókun sinni, ekki sýndir á samþykktum aðaluppdráttum að Stórakrika 57.  Er ályktun nefndarinnar í málinu því byggð á röngum forsendum og telur úrskurðarnefndin að það hefði getað haft áhrif á niðurstöðu skipulags- og byggingarnefndar í málinu ef fyrir henni hefði legið hvernig atvikum var háttað í raun.  Þá var sá ágalli á samþykkt bæjarstjórnar hinn 10. júní 2009 að aðeins var þar staðfest afgreiðsla 254. fundar skipulags- og byggingarnefndar á málinu en í þeirri afgreiðslu  fólst ekki annað en tillaga um að umrædd skipulagsbreyting yrði samþykkt.  Telur úrskurðarnefndin að í ljósi þess að skipulagsnefndum var ekki falið vald til fullnaðarafgreiðslu mála samkvæmt skipulags- og byggingarlögum nr. 73/1997, hefði bæjarstjórn þurft að samþykkja skipulagstillöguna sjálfa í stað þess að staðfesta aðeins afgreiðslu nefndarinnar á málinu. 

Samkvæmt framansögðu var undirbúningi hinnar kærðu ákvörðunar svo verulega áfátt að ekki verður hjá því komist að fella hana úr gildi. 

Uppkvaðning úrskurðar í máli þessu hefur dregist verulega sökum mikils fjölda mála sem skotið hefur verið til úrskurðarnefndarinnar.  Þá þurfti úrskurðarnefndin að hafa frumkvæði að frekari gagnaöflun í málinu til að það teldist nægilega upplýst og olli það enn frekari töfum á meðferð þess. 

Úrskurðarorð:

Felld er úr gildi samþykkt bæjarstjórnar Mosfellsbæjar frá 10. júní 2009 um breytt deiliskipulag Krikahverfis vegna lóðarinnar nr. 57 við Stórakrika í Mosfellsbæ. 

_______________________________
Hjalti Steinþórsson

_____________________________       _____________________________
Ásgeir Magnússon                                         Þorsteinn Þorsteinsson

des 22
Love0

85/2010 Boðaslóð

Með

Ár 2011, föstudaginn 15. apríl, kom úrskurðarnefnd skipulags- og byggingarmála saman til fundar í húsnæði nefndarinnar að Skúlagötu 21, Reykjavík.  Mættir voru Hjalti Steinþórsson forstöðumaður, Ásgeir Magnússon héraðsdómari og Þorsteinn Þorsteinsson byggingarverkfræðingur. 

Fyrir var tekið mál nr. 85/2010, kæra á ákvörðun umhverfis- og skipulagsráðs Vestmannaeyjabæjar frá 9. desember 2010 um að veita stöðuleyfi fyrir gámi á lóðinni að Boðaslóð 7, Vestmannaeyjum. 

Í málinu er nú kveðinn upp svofelldur

úrskurður: 

Með bréfi til úrskurðarnefndar skipulags- og byggingarmála, dags. 20. desember 2010, er barst nefndinni 27. sama mánaðar, kærir R, Boðaslóð 5, Vestmannaeyjum, þá ákvörðun umhverfis- og skipulagsráðs Vestmannaeyjabæjar frá 9. desember 2010 að veita stöðuleyfi fyrir gámi á lóðinni að Boðaslóð 7.  Skilja verður málskot kæranda svo að krafist sé ógildingar hins kærða leyfis. 

Málsatvik og rök:  Síðla árs 2010 var komið fyrir gámi á lóðinni að Boðaslóð 7 í Vestmannaeyjabæ.  Af því tilefni hafði kærandi samband við byggingaryfirvöld bæjarins með ósk um að gámurinn yrði fjarlægður.  Hinn 22. nóvember sama ár sendi skipulags- og byggingarfulltrúi bréf til eiganda Boðaslóðar 7 þar sem bent var á að gámur utan gámasvæða væri háður stöðuleyfi og var farið fram á að hann yrði fjarlægður innan 14 daga.  Í kjölfarið var sótt um leyfi fyrir stöðu gámsins og veitti umhverfis- og skipulagsráð stöðuleyfi fyrir honum til 1. mars 2011 með því skilyrði að gámurinn yrði færður fimm metra frá lóðarmörkum Boðaslóðar 5.  Bæjarstjórn staðfesti þá afgreiðslu hinn 12. desember 2010. 

Kærandi telur meðferð hinnar kærðu ákvörðunar óviðunandi gagnvart íbúum að Boðaslóð 5.  Aldrei hafi verið leitað samþykkis íbúanna fyrir staðsetningu gámsins, en hann sé fáránlega staðsettur inni í miðju hverfi.  Ekki hafi verið veitt leyfi fyrir honum fyrr en eftir að kærandi hafi gert athugasemdir við stöðu gámsins og taki leyfi því til tveggja mánaða aftur í tímann.  Færsla gámsins um fimm metra frá lóðamörkum skipti engu, því hann sé til sömu óprýði í hverfinu og áður og skerði enn útsýni úr stofuglugga kæranda. 

Bæjaryfirvöld benda á að veiting hins kærða stöðuleyfis hafi verið lögum samkvæmt, en heimild fyrir veitingu slíks leyfis sé í 75. gr. byggingarreglugerðar nr. 441/1998.  Gámurinn hafi verið staðsettur á umræddri lóð í tengslum við fyrirhugaða byggingu bílgeymslu á lóðinni og hafi þótt rétt að veita umsækjanda leyfisins svigrúm til 1. mars 2011 til þess að skila inn gögnum vegna byggingaráformanna.  Leyfið sé til stutts tíma og hafi ekki veruleg grenndaráhrif. 

Niðurstaða:  Hið kærða stöðuleyfi var tímabundið og rann út hinn 1. mars 2011 og samkvæmt upplýsingum byggingaryfirvalda mun umdeildur gámur þegar hafa verið fjarlægður af lóðinni Boðaslóð 7. 

Samkvæmt framansögðu hefur hið kærða stöðuleyfi runnið sitt skeið á enda og hefur það því ekki lengur réttarverkan að lögum.  Af þeim sökum hefur kærandi ekki lengur lögvarða hagsmuni af því að fá fram úrskurð um ógildingu leyfisins.  Verður kærumáli þessu af þeim sökum vísað frá úrskurðarnefndinni með vísan til 5. mgr. 52. gr. skipulagslaga nr. 123/2010. 

Uppkvaðning úrskurðar í máli þessu hefur dregist sökum mikils fjölda mála sem skotið hefur verið til úrskurðarnefndarinnar. 

Úrskurðarorð: 

Kærumáli þessu er vísað frá úrskurðarnefndinni. 

________________________________
Hjalti Steinþórsson

_____________________________          _____________________________
Ásgeir Magnússon                                            Þorsteinn Þorsteinsson

des 22
Love0

169/2007 Einholt-Þverholt

Með

Ár 2011, fimmtudaginn 5. maí, kom úrskurðarnefnd skipulags- og byggingarmála saman til fundar í húsnæði nefndarinnar að Skúlagötu 21 í Reykjavík.  Mættir voru Hjalti Steinþórsson forstöðumaður, Ásgeir Magnússon héraðsdómari og Þorsteinn Þorsteinsson byggingarverkfræðingur. 

Fyrir var tekið mál nr. 169/2007, kæra á samþykkt borgarráðs Reykjavíkur frá 10. maí 2007 um deiliskipulag Einholts-Þverholts, eða svæðis er afmarkast af götunum Þverholti, Háteigsvegi, Einholti og Stórholti í Reykjavík. 

Í málinu er nú kveðinn upp svofelldur

úrskurður: 

Með bréfi til úrskurðarnefndar skipulags- og byggingarmála, dags. 25. desember 2007, er barst nefndinni 28. s.m., kæra A, Meðalholti 5 og S, Meðalholti 13, Reykjavík, samþykkt borgarráðs Reykjavíkur frá 10. maí 2007 um deiliskipulag Einholts-Þverholts, eða svæðis er afmarkast af götunum Þverholti, Háteigsvegi, Einholti og Stórholti í Reykjavík. 

Gera kærendur þá kröfu að hin kærða samþykkt verði felld úr gild. 

Málavextir:  Á fundi skipulagsráðs 1. júní 2005 var lögð fram tillaga að deiliskipulagi svæðis er afmarkast af Þverholti að vestan, Háteigsvegi að sunnan, Einholti að austan og Stórholti að norðan.  Fól tillagan í sér heimild til niðurrifs húsa á svæðinu og að þar yrði heimiluð mun þéttari byggð.  Var samþykkt að kynna tillöguna fyrir hagsmunaaðilum og bárust fjölmargar athugasemdir.  Á fundi skipulagsráðs 30. nóvember 2005 voru athugasemdir þessar lagðar fram, samantekt skipulagsfulltrúa um þær sem og minnispunktar frá kynningarfundi með íbúum sem haldinn var 21. september s.á.  Þá var og lögð fram ný tillaga að deiliskipulagi svæðisins og var samþykkt að auglýsa hana.  Að lokinni auglýsingu var málið tekið fyrir á fundi skipulagsráðs 17. maí 2006 og var eftirfarandi fært til bókar:  „Auglýst tillaga að breytingu á deiliskipulagi samþykkt með þeim breytingum sem fram koma í umsögn skipulagsfulltrúa og með vísan til hennar.  Vísað til borgarráðs.“  Á fundi skipulagsráðs 9. ágúst 2006 var lagt fram bréf borgarstjóra, dags. 21. júní 2006, um samþykkt borgarstjórnar frá 20. s.m. um að vísa málinu að nýju til skipulagsráðs.  Á fundi skipulagsráðs 13. desember 2006 var ákveðið að auglýsa að nýju tillögu að deiliskiplagi svæðisins.  Fól tillagan í sér niðurrif húsa á svæðinu og að rísa myndi mun þéttari byggð þar sem á öllum lóðum yrðu íbúðir, verslun og þjónusta.  Að Þverholti 11 og 13 var lagt til að rísa myndi sex hæða bygging, með inndreginni efstu hæð, ásamt kjallara.  Að Einholti 2 og 4 var lagt til að rísa myndi fimm hæða bygging, með inndreginni efstu hæð, ásamt kjallara.  Að Þverholti 15-19 var lagt til að rísa myndi sex hæða bygging, með inndreginni efstu hæð, ásamt kjallara á tveimur hæðum.  Að Einholti 6-8 var lagt til að rísa myndi fimm til sex hæða bygging með inndreginni efstu hæð, ásamt kjallara á þremur hæðum.  Að Þverholti 21 var lagt til að rísa myndi fimm til sex hæða bygging, með inndreginni efstu hæð, ásamt kjallara á tveimur hæðum.  Að Háteigsvegi 7 var lagt til að rísa myndi fjögurra til fimm hæða bygging, með inndreginni efstu hæð, ásamt kjallara á þremur hæðum. 

Á fundi skipulagsráðs 2. maí 2007 voru lagðar fram fjölmargar athugasemdir er borist höfðu ásamt umsögn skipulagsstjóra, dags. 20. apríl 2007.  Þar sagði m.a. eftirfarandi:  „Niðurstaða: að lokinni auglýsingu deiliskipulagstillögunnar og móttöku athugasemda stóðu skipulagsyfirvöld í Reykjavík fyrir samráðsfundum með lóðarhöfum, hönnuðum og að lokum fulltrúum íbúa en áður hafði verið haldinn opinn kynningarfundur með þeim.  Í þeim umræðum voru m.a. lagðar fram athugasemdir … Með vísan til ofangreinds liggur nú fyrir breytt tillaga að deiliskipulagi dags. 20. apríl 2007 og er lagt til að skipulagsráð samþykki hana og leggi fyrir borgarráð til staðfestingar.  Ekki er talið að auglýsa þurfi tillöguna að nýju í ljós þess að í henni hefur verið komið til móts við athugasemdir aðila með því að færa til sama byggingarmagn og í auglýstri tillögu en lækka fyrirhugaða byggingu að Einholti 6 úr 6 hæðum í 5 með inndreginni fimmtu hæðinni.  Byggingar að Þverholti 15 og 15a hækka aftur á móti í annars vegar 8 hæðir og hins vegar í 7 hæðir.  Sú hækkun hefur ekki áhrif á þá aðila sem gerðu athugasemdir við tillöguna, enda eru áhrif hækkunarinnar bundin við lóðarhafa.“  Var tillagan samþykkt með vísan til umsagnar skipulagsstjóra og henni vísað til borgarráðs sem á fundi sínum 10. maí s.á. samþykkti hana. 

Með bréfi Skipulagsstofnunar til skipulags- og byggingarsviðs Reykjavíkurborgar, dags. 22. júní 2007, var gerð athugasemd við að samþykkt borgarráðs frá 10. maí s.á. yrði birt í B-deild Stjórnartíðinda og sagði m.a. eftirfarandi í bréfinu:  „Stofnunin telur að sú breyting sem gerð var eftir auglýsingu tillögunnar og fólst í að hækka hús við Þverholt, sé þess eðlis að hana þurfi að kynna með formlegum hætti.  Ekki kemur fram hver er hámarksfjöldi íbúða á hverri lóð utan lóðar með námsmannaíbúðum.  Að mati stofnunarinnar þarf að ákveða slíkt í deiliskipulagi, með hliðsjón af stefnumörkum aðalskipulags.  Einnig þarf að vera ljóst að ákvæði um „námsmannaherbergi“ og heildarfjöldi íbúða samræmist ákvæðum aðalskipulagsins.  Svör við athugasemdum eru ekki fullnægjandi … Jafnframt er bent á eftirfarandi:  Gera þarf grein fyrir hljóðvist íbúða á svæðinu. … Gæta þarf þess að fullt samræmi sé á milli allra upplýsinga um hæðafjölda, milli uppdrátta og töflu … Tilgreina þarf í greinargerð deiliskipulagsins hvaða breytingar eru gerðar á tillögunni að síðari afgreiðslu sveitarstjórnar.“ 

Með bréfi Skipulagsstofnunar til skipulags- og byggingarsviðs Reykjavíkurborgar, dags. 8. október 2007, sagði m.a. eftirfarandi:  „Skipulagsstofnun hefur 25. september 2007 borist deiliskipulagsuppdráttur, dags. 8. desember 2006, breytt 21. september 2007 af deiliskipulagi Einholts-Þverholt, Reykjavík, þar sem fram kemur:  „21/09/07 Deiliskipulagi breytt í samræmi við bréf Skipulagsstofnunar frá 22. júní á þann átt að Þverholt 15 og Þverholt 15a eru lækkuð í 6 hæðir og byggingarmagn lóðarinnar lækkað í samræmi við það.“  Ekki kemur fram að borgaryfirvöld hafi samþykkt breytinguna. … Skipulagsstofnun tekur ekki afstöðu til deiliskipulagsins fyrr en brugðist hefur verið við athugasemdum þeim sem fram komu í áðurnefndu afgreiðslubréfí stofnunarinnar, dags. 22. júní 2007.“ 

Í bréfi Skipulagsstofnunar, dags. 26. nóvember 2007, sagði m.a. eftirfarandi:  „Í bréfi Reykjavíkurborgar dags. 9. nóvember 2007 er athugasemdum Skipulagsstofnunar svarað og vísað til minnisblaðs um jarðvinnu vegna húsbygginga í Reykjvík dags. 19. september 2005 eftir Magnús Sædal Svavarsson byggingarfulltrúa, álitsgerðar vegna umferðar eftir Stefán Agnar Finnsson, yfirverkfræðing dags. 12. september 2005, hljóðvistgreiningar Línuhönnunar dags. 23. október 2007 og umsögn umhverfissviðs Reykjavíkurborgar varðandi hljóðvist dags. 6. nóvember 2007.  Þessi gögn fylgdu öll.  Í nýjum gögnum liggur jafnframt fyrir túlkun á því hvernig námsmannaherbergi reiknast sem íbúðir.  Skipulagsstofnun hefur yfirfarið framlögð gögn og ítrekar að það að fækka hæðum og lækka nýtingahlutfall á lóðum nr. 15-19 geti ekki flokkast sem lagfæring á gögnum.  Líta verður á slíkt sem breytingu sem borgaryfirvöld þurfi að fjalla um og samþykkja.  … Jafnframt er bent á eftirfarandi:  Ósamræmi er á milli töflu og greinargerðar hvað varðar leyfilegan hæðafjölda á lóð nr. 21 við Þverholt.  Samkvæmt aðalskipulagi Reykjavíkur, breyting staðfest 15. maí 2006, er gert ráð fyrir 240 nýjum íbúðum á svæðinu en í deiliskipulagsgreinargerðinni er sagt að á reitnum megi vera 250 nýjar íbúðir.  Í greinargerð deiliskipulagsins þarf að gera grein fyrir hljóðvist og heimild umhverfissviðs til beitingar fráviks II.  Skipulagsstofnun mun afgreiða málið endanlega þegar samþykki borgaryfirvalda fyrir umræddum breytingum liggja fyrir og stofnuninni hefur borist leiðréttur og undirritaður uppdráttur með upplýsingum um nýjar samþykktir.“ 

Auglýsing um gildistöku samþykktarinnar birtist í B-deild Stjórnartíðinda 29. nóvember 2007. 

Á embættisafgreiðslufundi skipulagsstjóra 30. nóvember 2007 var lagt fram  áðurnefnt bréf Skipulagsstofnunar, dags. 26. s.m.  Á fundi skipulagsráðs 12. desember s.á. var á ný fjallað um málið og lagt fram m.a. minnisblað verkfræðistofunnar Línuhönnunar um hljóðvist, dags. 23. október 2007, og umsögn umhverfissviðs Reykjavíkurborgar, dags. 6. nóvember s.á., um heimild til að beita fráviki II úr viðauka hávaðareglugerðar nr. 933/1999 varðandi hljóðvist.  Einnig voru lagðir fram endanlegir uppdrættir að deiliskipulagi svæðisins, dags. 8. desember 2006, síðast uppfærðir 26. nóvember 2007.  Var eftirfarandi bókað:  „Endanlegir uppdrættir samþykktir. Vísað til borgarráðs.“  Borgarráð samþykkti afgreiðslu skipulagsráðs í málinu á fundi sínum 20. desember 2007. 

Málsrök kærenda:  Af hálfu kærenda er því haldið fram að borgaryfirvöldum hafi borið að fara eftir ákvæði 3. mgr. 1. gr. skipulags- og byggingarlaga nr. 73/1997 er varði rétt einstaklinga.  Kærendur telji að ekki hafi verið tekið tillit til athugasemda Skipulagsstofnunar og sé sérstaklega bent á breytingar sem gerðar hafi verið á deiliskipulaginu eftir auglýsingu og ekki hafi verið kynntar með formlegum hætti.  Þá sé því og haldið fram að íbúum svæðisins hafi ekki verið gerð fullnægjandi grein fyrir þeim áhrifum sem framfylgd deiliskipulagsins kynni að hafa.  Ennfremur telji kærendur að brotið hafi verið gegn ákvæði gr. 3.2 í skipulagsreglugerð nr. 400/1998 og 37. gr. reglugerðar um sprengiefni nr. 684/1999. 

Í kæru er vísað til athugasemda annars kæranda sem komið hafi verið á framfæri við borgaryfirvöld er tillaga að hinu kærða deiliskipulagi hafi verið auglýst 9. apríl 2007, en þar hafi verið gerð athugasemd við hæð fyrirhugaðra bygginga á svæðinu.  Framlagðar teikningar um skuggavarp gefi hvorki rétta mynd af né lýsi til fullnustu þeirri birtuskerðingu sem verði af byggingunum.  Skipulagið hrifsi til sín þau birtuskilyrði sem íbúar hverfisins hafi búið við sem leiði til verðlækkunar íbúðarhúsnæðis á svæðinu.  Gerð sé athugasemd við stærð og lögun fyrirhugaðra bygginga og því haldið fram að heildarmynd hverfisins muni aflagast verulega verði af byggingu margra hæða fjölbýlishúsa.  Öðru máli gegndi ef hæð fyrirhugaðra bygginga yrði í samræmi við önnur hús í hverfinu.  Engin húsakönnun hafi verið gerð, líkt og skipulags- og byggingarlög geri ráð fyrir, og ekkert jafnræði sé í deiliskipulaginu eða samræmi milli eldri og nýrri byggðar.  Nýtingarhlutfall, sem sé 2,83 samkvæmt deiliskipulaginu, sé í hrópandi ósamræmi við núverandi nýtingarhlutfall íbúðarhúsnæðis á svæðinu, en það sé 1,0-1,6.  Fjölgun íbúa á svæðinu muni hafa í för með sér stóraukna umferð um götur hverfisins sem nú þegar séu oft erfiðar yfirferðar og þá muni bílastæðavandi aukast enn frekar frá því sem nú sé. 

Gerðar séu athugasemdir við að ekki sé gert ráð fyrir því að framkvæmd verði ástandskönnun á húsum og veitukerfum á svæðinu áður en framkvæmdir hefjist.  Þá sé og gerð athugasemd varðandi fyrirkomulag byggingarframkvæmda á svæðinu og að hvorki hafi legið fyrir kostnaðaráætlun vegna fyrirhugaðra bygginga né áætlun um framkvæmdatímann.  Að lokum sé gerð athugasemd við kynningar- og samráðsferlið í heild sinni og að ekkert hafi verið hlustað á raddir íbúa í hverfinu. 

Málsrök Reykjavíkurborgar:  Af hálfu Reykjavíkurborgar er vísað til þess að öll meðferð málsins hafi verið í samræmi við skipulags- og byggingarlög og ákvæði skipulagsreglugerðar og því ekki ljóst hvað kærendur eigi við með tilvísun þeirra til 1. mgr. 3. gr. laganna.  Lögð hafi verið áhersla á víðtækt samráð við hagsmunaaðila í nágrenninu, fjölmargir kynningarfundir hafi verið haldnir, langt umfram lagaskyldu, auk þess sem deiliskipulagstillagan sem upphaflega hafi verið auglýst hafi á seinni stigum tekið róttækum breytingum að því er varði hæðir húsa, umfang og innihald.  Í allri meðferð málsins hafi ítrekað komið fram hjá hagsmunaaðilum og íbúum í nágrenninu að uppbygging á þessu svæði væri sjálfsögð svo fremi að ekki yrði gengið á umhverfi og lífsgæða þeirra.    

Í erindum hagsmunaaðila hafi komið fram áhyggjur og mótmæli við ýmsum þáttum er varðað hafi framkvæmd á svæðinu og rask af þeim sökum.  Slíkt geti ekki talist vera hluti af deiliskipulagsferlinu og komi því ekki til umfjöllunar í máli þessu heldur þegar sótt verði um byggingarleyfi.  Það sé skoðun skipulagsyfirvalda að samráð við hagsmunaaðila sé nauðsynlegt þegar um sé að ræða svo viðamikla framkvæmd í gróinni íbúðarbyggð. 

Í deiliskipulagsvinnu sem fram hafi farið á árinu 2003 hafi verið gert ráð fyrir því að á svæðinu myndi rísa hús á fjórum hæðum þar sem efsta hæðin yrði inndregin.  Skipulagsyfirvöld hafi þó fljótlega tekið undir álit lóðarhafa um að dýrar eignir og lóðir, niðurrif og síðan uppbygging, krefðist þéttari byggðar en fyrirhugað hafi verið í fyrstu svo unnt yrði að breyta iðnaðarsvæðinu í íbúðarbyggð.  Í fyrstu tillögum að deiliskipulagi, sem kynntar hafi verið á árinu 2005, hafi verið gert ráð fyrir mun hærri byggingum og meira byggingarmagni en gert hafi verið í hinni kærðu samþykkt, en með vísan til fjölda athugasemda og ábendinga frá hagsmunaðilum, breytinga á eignarhaldi lóða á svæðinu og afstöðu skipulagsyfirvalda hafi verið dregið úr byggingarmagni.  Samfelldar húsaraðir meðfram götum hafi verið brotnar upp og aðkoma í inngarð opnuð. 

Ekki sé dregið í efa að skuggavarp aukist vegna fyrirhugaðra nýbygginga.  Morgunsól skerðist að hluta í íbúðum að Egilsborgum, vestan Þverholts, sem og síðdegissól í görðum austan Einholts.  Með því að draga úr hæð fyrirhugaðra húsa og með því að draga inn efstu hæð hafi verið sýnt fram á að skuggavarp á eldri byggð yrði ásættanlegt að mati skipulagsyfirvalda, enda mætti ætíð vænta breytinga í þéttri borgarbyggð.  Fjarlægð á milli húsa við Einholt yrði ásættanleg, eða um 27 metrar.  Ekki hafi verið fallist á að um óásættanlega birtuskerðingu væri að ræða auk þess sem rétt til óbreytts útsýnis væri ekki hægt að verja í þéttri miðborgarbyggð. 

Í aðalskipulagi Reykjavíkur sé ekki lengur kveðið á um nýtingahlutfall á hverjum stað fyrir sig, enda sé í skipulagsreglugerð gert ráð fyrir að í deiliskipulagi sé nýtingarhlutfall eitt þeirra atriða sem notað sé til að stýra og takmarka byggingarheimildir innan lóða eða reita.  Heimilað nýtingahlutfall á svæðinu sé sambærilegt við nýtingarhlutfall í sambærilegum áætlunum sem samþykktar hafi verið.  Þá hafi aðstæður innan reitsins verið með þeim hætti að unnt hafi verið að ákvarða hærra nýtingarhlutfall í ljósi stærðar svæðisins, með vísan til legu þess gagnvart eldri byggð og annarra atriða sem máli hafi skipt.  Hvergi sé kveðið á um það í skipulags- og byggingarlögum að nýtingarhlutfall skuli vera það sama á öllum lóðum þegar deiliskipulagt sé í eldri byggð, þar sem möguleiki sé á að endurbyggja hluta svæðisins á annan hátt.  Slíkt væri óeðlilegt og ekki í takt við almenna stefnumörkun um þéttingu byggðar.  Ætíð þurfi að meta hvert svæði fyrir sig þegar nýtingarhlutfall sé ákveðið.  Sé því vísað á bug að gengið sé á jafnræði borgaranna með því að ákvarða hærra nýtingarhlutfall á nýbyggingarreit en í eldri byggð. 

Ljóst sé að umferð muni breytast á einhvern hátt með hinni kærðu samþykkt.  Umferð vegna iðnaðar og annarrar atvinnustarfsemi muni minnka, þar með talin umferð stórra ökutækja, en í stað þungaumferðar muni bætast við umferð vegna fjölgunar íbúa á svæðinu.  Umferðin muni að öllum líkindum vaxa og ferðum fjölga án þess þó að aukningin hafi þau áhrif að grípa þurfi til sérstakra lausna umfram það sem felist í hinni kærðu samþykkt.  Umferð íbúa muni ekki breyta umferðarmynstri á neinn þann hátt sem talinn sé hafa áhrif á nágrennið.  Umferð á svæðinu sé í ákveðnum vanda, m.a. á Háteigsvegi, en ekki verði séð að unnt verði að leysa þann vanda í tengslum við hið kærða deiliskipulag enda sé það hluti af stærra umferðartæknilegu máli.  Ekki verði séð að deiliskipulagið hafi í för með sér umferðaraukningu um Meðalholt eða Einholt. 

Hið kærða deiliskipulag fullnægi öllum kröfum er varði bílastæði og sé í algeru samræmi við stefnumörkun borgaryfirvalda um framboð bílastæða í miðborginni.  Á það sé bent að í umsögn skipulagsstjóra vegna málsins hafi verið tekið undir athugasemdir hagsmunaaðila um bílastæðavanda í hverfinu, eins og alls staðar í miðborginni og á jaðri hennar.  Meðal ástæðna fyrir þessum vanda sé að bílaeign sé ekki í samræmi við þær kröfur sem gerðar hafi verið þegar eldri hverfi borgarinnar byggðust upp.  Deiliskipulagið geri ráð fyrir því að bílastæðakröfum nýrra bygginga sé fullnægt innan reitsins sjálfs.  Í deiliskipulaginu sé að lágmarki gert ráð fyrir einu bílastæði fyrir hverja íbúð og séu námsmannaíbúðir meðtaldar í þeirri kröfu.  Auk þess sé gert ráð fyrir hálfu bílastæði á hvert námsmannaherbergi í bílageymslukjallara.  Það sé álit skipulagsyfirvalda að með þessu sé verið að bæta fyrirkomulag bílastæðamála í hverfinu, sér í lagi í ljósi þess að skipulag hverfisins geri ekki ráð fyrir almennri bílaeign.  Umræddar bílastæðakröfur séu í samræmi við ákvæði Þróunaráætlunar miðborgarsvæðisins vegna umferðarskipulags á miðborgarsvæðinu að teknu tilliti til þéttingar byggðar í miðborginni og nálægð við mikið framboð almenningsvagna.  Þá sé gert ráð fyrir einu bílastæði fyrir hverja 50 m2 atvinnuhúsnæðis. 
 
Samkvæmt hinu kærða deiliskipulagi sé gert ráð fyrir 334 einstaklingsherbergjum og 94 námsmannaíbúðum á sameinaðri lóð Þverholts 15, 15A, 17-19 og að Einholti 6 og 8 og allt að 70 almennum íbúðum að Þverholti 21 og Háteigsvegi 7. 

Viðurkennt sé að háar byggingar geti valdið einhverjum veðurfarsbreytingum á jörðu niðri.  Aftur á móti sé því vísað á bug að þær byggingar sem hér um ræði séu það háar að þær geti haft nokkur áhrif á vindafar á svæðinu.  Ekki hafi verið unnar sérstakar athuganir á mögulegum breytingum á vindafari vegna samþykktarinnar enda ekki talin ástæða til slíkra rannsókna nema um sé að ræða byggingu háhýsa. 

Kærendur hafi ekki gert tilraunir til að renna stoðum undir þá fullyrðingu að fasteignir á svæðinu muni rýrna í verði vegna hinnar kærðu samþykktar.  Því sé þvert á móti haldið fram af hálfu skipulagsyfirvalda að með samþykkt deiliskipulagsins verði töluverð verðmætaaukning á svæðinu og nærliggjandi fasteignum. 

Ekki hafi verið talið að auglýsa þyrfti að nýju tillögu að deiliskipualgi reitsins, dags. 8. desember 2006.  Í henni hafi verið komið til móts við athugasemdir aðila með því að færa til sama byggingarmagn og í auglýstri tillögu en lækka fyrirhugaða byggingu að Einholti 6, úr sex hæðum í fimm með inndreginni fimmtu hæðinni.  Byggingar að Þverholti 15 og 15A hafi aftur á móti hækkað í annars vegar í átta hæðir og hins vegar í sjö hæðir.  Sú hækkun muni ekki hafa nein áhrif á þá aðila sem gert hafi athugasemdir við tillöguna, enda verði áhrif hækkunarinnar bundin við lóðarhafa. 

Hvað varði þá málsástæðu kærenda að ekki hafi verið tekið tillit til athugasemda Skipulagsstofnunar varðandi gildistökuauglýsingar deiliskipulagsins sé bent á að það hafi verið mat Reykjavíkurborgar að breytingarnar væru þess eðlis að ekki væri ástæða til að leggja hina lagfærðu tillögu fram til samþykktar á fundi borgarráðs, enda einungis um lagfæringar að ræða sem ekki hafi haft áhrif á innihald tillögunnar.

—————–

Lóðarhafa Einholts 6-8 og Þverholts 15-21 var tilkynnt um kæruna en hefur ekki komið að sérstökum athugasemdum til úrskurðarnefndarinnar. 

Frekari rök og sjónarmið aðila liggja fyrir í málinu, sem ekki verða rakin hér nánar, en úrskurðarnefndin hefur haft þau öll til hliðsjónar við úrlausn þess. 

Niðurstaða:  Í máli þessu er deilt um gildi deiliskipulags Einholts-Þverholts, eða svæðis er afmarkast af götunum Þverholti, Háteigsvegi, Einholti og Stórholti í Reykjavík, og samþykkt var í borgarráði 10. maí 2007.  Samkvæmt landnotkun Aðalskipulags Reykjavíkur 2001-2024 er suðurhluti svæðis þess er hér um ræðir merktur sem íbúðarbyggð en norðurhluti þess er merktur sem miðsvæði. 

Í gr. 4.2.1 skipulagsreglugerðar nr. 400/1998 segir að á íbúðarsvæðum skuli fyrst og fremst gera ráð fyrir íbúðarhúsnæði.  Þar megi þó einnig gera ráð fyrir starfsemi sem eðlilegt sé að þar sé til þjónustu við íbúa viðkomandi hverfis, svo sem verslunum, hreinlegum iðnaði, handiðnaðarfyrirtækjum, þjónustustarfsemi og leiksvæðum, eða annarri starfsemi sem hvorki verði ætlað að muni valda óþægindum vegna lyktar, hávaða eða óþrifnaðar né dragi að sér óeðlilega mikla umferð.  Í gr. 4.4.1 reglugerðarinnar segir að á miðsvæðum skuli fyrst og fremst gera ráð fyrir verslunar- og þjónustustarfsemi og stjórnsýslu sem þjóni heilu landsvæði, þéttbýlisstað eða fleiri en einu bæjarhverfi, s.s. verslunum, skrifstofum, þjónustustofnunum, veitinga- og gistihúsum, menningarstofnunum og hreinlegum iðnaði.  Þar sem aðstæður leyfi megi á miðsvæðum gera ráð fyrir íbúðarhúsnæði, sérstaklega á efri hæðum bygginga. 

Samkvæmt hinu kærða deiliskipulagi er heimilað að á öllum lóðum á svæðinu verði blönduð byggð, þ.e. verslun, þjónusta og íbúðir án þess að greint sé frá því hvernig skiptingunni sé háttað að öðru leyti en því að á hinum áritaða uppdrætti segir að hámarksfjöldi íbúða verði 240.  Verður að telja að framsetning deiliskipulags með þeim hætti sem að framan er lýst sé í ósamræmi við aðalskipulag Reykjavíkur hvað landnotkun varðar á suðurhluta svæðisins, sem er íbúðarsvæði samkvæmt gildandi uppdrætti aðalskipulags.  Er hin kærða ákvörðun því í andstöðu við 7. mgr. 9. gr. þágildandi skipulags- og byggingarlaga nr. 73/1997 er kvað á um innbyrðis samræmi svæðis-, aðal- og deiliskipulagsuppdrátta. 

Eins og að framan er rakið átti hin kærða deiliskipulagssamþykkt sér nokkurn aðdraganda en áður höfðu komið til umfjöllunar borgaryfirvalda hugmyndir að deiliskipulagi svæðisins er náðu þó ekki fram að ganga.  Í desember 2006 var samþykkt að auglýsa tillögu að deiliskipulagi er fól í sér heimild til niðurrifs húsa á svæðinu og uppbyggingu nýrra.  Fól tillagan m.a. í sér að á lóðinni að Þverholti 15-19 myndi rísa sex hæða bygging, með inndreginni efstu hæð, ásamt kjallara á tveimur hæðum, og að á lóðinni Einholti 6-8 myndi rísa fimm til sex hæða bygging, með inndreginni efstu hæð, ásamt kjallara á þremur hæðum.  Fengu borgaryfirvöld margar athugasemdir vegna tillögunnar og á fundi skipulagsráðs 2. maí 2007 voru þær lagðar fram ásamt umsögn skipulagsstjóra, dags. 20. apríl s.á.  Í umsögninni var lagt til að fyrirhuguð bygging að Einholti 6 yrði lækkuð úr sex hæðum í fimm, og að efsta hæðin yrði inndregin, og að byggingar að Þverholti 15 og 15A yrðu hækkaðar í sjö og átta hæðir.  Var tillagan samþykkt með vísan til umsagnar skipulagsstjóra og henni vísað til borgarráðs, sem á fundi sínum 10. maí s.á. samþykkti hana.  Birtist auglýsing um gildistöku samþykktarinnar í B-deild Stjórnartíðinda 29. nóvember 2007.  Á staðfestum og árituðum uppdrætti kemur aftur á móti fram að á lóðunum Einholti 6-8 og Þverholti 15 og 15A sé leyfilegt að byggja fimm til sex hæða hús þar sem efsta hæðin verði inndregin og er því misræmi á milli þess sem samþykkt var í borgrráði 10. maí 2007 og áritaðs uppdráttar.  Virðist þó sem borgarráð hafi ætlað sér að samþykkja innihald deiliskipulagsins eins og það birtist á uppdrættinum en það var hins vegar ekki gert fyrr en á fundi ráðsins 20. desember 2007, þremur vikum eftir auglýsingu samþykktarinnar í B-deild Stjórnartíðinda.  Var meðferð málsins þá lokið og verður að líta svo á að samþykkt borgarráðs frá 20. desember 2007 hafi enga þýðingu í máli þessu enda hafði ekki komið til endurupptöku þess.  Þegar litið er til framangreindrar meðferðar málsins, og þess misræmis sem var á milli þess sem borgarráð samþykkti 10. maí 2007 og þess sem hinn áritaði uppdráttur ber með sér, verður að fallast á kröfu kærenda um ógildingu hinnar kærðu ákvörðunar. 

Uppkvaðning úrskurðar í máli þessu hefur dregist verulega sökum mikils fjölda mála sem skotið hefur verið til úrskurðarnefndarinnar, sem og tafa við gagnaöflun, en  greinargerð Reykjavíkurborgar í málinu er dagsett 2. nóvember 2010.  Í henni er tekið fram að sá dráttur sem orðið hafi á að skila gögnum til úrskurðarnefndarinnar hafi einkum stafað af því að beðið hafi verið eftir ítarlegri útfærslu á kæru eins og kærendur hafi boðað. 

Úrskurðarorð: 

Samþykkt borgarráðs Reykjavíkur frá 10. maí 2007, um deiliskipulag Einholts–Þverholts, eða svæðis er afmarkast af götunum Þverholti, Háteigsvegi, Einholti og Stórholti í Reykjavík, er felld úr gildi. 

____________________________________
Hjalti Steinþórsson

___________________________  ___________________________
Ásgeir Magnússon                               Þorsteinn Þorsteinsson

des 22
Love0

34/2010 Hellisheiðarvirkjun

Með

Ár 2011, föstudaginn 15. apríl, kom úrskurðarnefnd skipulags- og byggingarmála saman til fundar í húsnæði nefndarinnar að Skúlagötu 21, Reykjavík.  Mættir voru Hjalti Steinþórsson forstöðumaður, Ásgeir Magnússon héraðsdómari og Þorsteinn Þorsteinsson byggingarverkfræðingur. 

Fyrir var tekið mál nr. 34/2010, kæra á útgáfu vottorðs um lokaúttekt á starfsmannahúsi Orkuveitu Reykjavíkur við Hellisheiðarvirkjun sem skipulags- og byggingarfulltrúi Sveitarfélagsins Ölfus gaf út hinn 4. maí 2010. 

Í málinu er nú kveðinn upp svofelldur

úrskurður:

Með bréfi til úrskurðarnefndar skipulags- og byggingarmála, dags. 31. maí 2010, er barst nefndinni sama dag, kærir D, byggingarstjóri starfsmannahúss Orkuveitu Reykjavíkur við Hellisheiðarvirkjun, útgáfu vottorðs um lokaúttekt vegna nefnds starfsmannahúss sem skipulags- og byggingarfulltrúi Sveitarfélagsins Ölfus gaf út hinn 4. maí 2010.  Gerir kærandi þá kröfu að hið kærða úttektarvottorð verði fellt úr gildi.  Auk kröfu sinnar um ógildingu umrædds vottorðs óskar kærandi þess að úrskurðarnefndin kanni og gefi álit á atriðum sem hann setur fram í sjö tölusettum liðum og segir varða starfsmannahús Hellisheiðarvirkjunar.  Fellur það utan verksviðs úrskuðarnefndarinnar að lát í té slíkt álit og verður ekki í úrskurði þessum fjallað um þau atriði sem álitsbeiðni kæranda tekur til.   

Málsatvik og rök:  Kærandi var skráður byggingarstjóri og húsasmíðameistari við byggingu starfsmannahúss Orkuveitu Reykjavíkur við Hellisheiðarvirkjun.  Hinn 23. september 2009 gaf kærandi út yfirlýsingu um verklok við byggingu hússins og 28. sama mánaðar kom hann á framfæri beiðni við skipulags- og byggingarfulltrúa um lokaúttekt á greindu húsi.  Lokaúttektin fór fram hinn 21. október 2009 og voru nokkrar athugasemdir gerðar við frágang hússins.  Kærandi lýsti því síðar yfir við skipulags- og byggingarfulltrúa að yfirlýsing hans um verklok væri ógild.  Umrædd bygging var að nýju skoðuð af skipulags- og byggingarfulltrúa og gaf hann út vottorð um lokaúttekt hinn 4. maí 2010. 

Kærandi vísar til þess að hann hafi á sínum tíma verið byggingarstjóri og húsasmíðameistari að umræddri byggingu hjá þáverandi byggingarverktaka.  Hinn 22. mars 2007 hafi Orkuveita Reykjavíkur yfirtekið verkið með samkomulagi þar um.  Ágreiningslaust sé að skipta hafi átt um byggingarstjóra við yfirtöku verksins en það hafi ekki gengið eftir þrátt fyrir ítrekuð tilmæli kæranda í þá veru.  Umrætt hús hafi verið tekið í notkun fyrir starfsmenn Hellisheiðarvirkjunar á árinu 2007 án þess að stöðuúttekt skv. gr. 55.3 í byggingarreglugerð nr. 441/1998 hafi farið fram og hafi kærandi talið sig knúinn til að hlutast til um lokaúttekt á verkinu sem byggingarstjóri þess. 

Eftir lokaúttekt hafi komið í ljós að samningur hafi verið gerður milli Orkuveitunnar og skipulags- og byggingarfulltrúa um hönnun og eftirlit með framkvæmdunum þar sem vikið hafi verið frá ákvæðum laga og reglugerða.  Uppdrættir hafi ekki verið gefnir út á pappír og á þá hafi skort áritun arkitekta og hönnuða auk staðfestingar byggingarfulltrúa.  Á eyðublöð fyrir áfangaúttektir hafi skort reit fyrir undirskrift byggingarstjóra og áfangaúttektir farið fram án aðkomu hans eða iðnmeistara, heldur hafi verið látin nægja undirskrift iðnaðarmanna á staðnum undir hluta áfangaúttektarblaða.  Í ljósi þessa hafi kærandi afturkallað yfirlýsingu sína um verklok og farið fram á úttekt skv. gr. 36.1 í byggingarreglugerð, sem fram skuli fara við byggingarstjóraskipti fyrir verklok, en við því hafi byggingarfulltrúi ekki orðið.

Af hálfu Sveitarfélagsins Ölfus er farið fram á að kröfum kæranda verði hafnað eða eftir atvikum vísað frá úrskurðarnefndinni.  Ekkert hafi komið fram í málatilbúnaði kæranda sem styðji það að fullnægjandi gögn hafi ekki legið fyrir við útgáfu vottorðs um lokaúttekt eða að farið hafi verið á svig við ákvæði skipulags- og byggingarlaga nr. 73/1997 eða byggingarreglugerðar við útgáfu þess.  Yfirlýsing byggingarstjóra um verklok hafi legið fyrir, þeir aðilar hafi verið viðstaddir úttektina sem þar hafi átt að vera og allar nauðsynlegar yfirlýsingar hafi legið fyrir, sbr. 53. gr. byggingarreglugerðar.  Atriði þau sem gerðar hafi verið athugasemdir við í lokaúttekt hafi verið lagfærð áður en vottorðið hafi verið gefið út og starfsmannahúsið hafi uppfyllt allar þær kröfur sem gerðar séu í byggingarreglugerð og í staðli ÍST-51.  Þá hafi verið staðreynt að byggingin hafi verið í samræmi við samþykkta uppdrætti.  Geti kærandi því ekki dregið til baka yfirlýsingu um verklok í því skyni að ógilda vottorð skipulags- og byggingarfulltrúa um lokaúttekt. 

Niðurstaða:  Samkvæmt 2. mgr. 40. gr. skipulags- og byggingarlaga nr. 73/1997, sem í gildi voru við útgáfu umdeilds vottorðs, annaðist byggingarfulltrúi úttektir og eftirlit einstakra þátta byggingarframkvæmda og lokaúttekt fullbyggðs mannvirkis og gaf út vottorð þar um.  Í máli þessu er uppi krafa um ógildingu vottorðs byggingarfulltrúa um lokaúttekt. 

Hluti af lögmæltu eftirliti byggingaryfirvalda með mannvirkjagerð er framkvæmd lokaúttektar.  Með henni er gengið úr skugga um að mannvirki sé í samræmi við samþykkta uppdrætti og ákvæði laga og reglugerða sem um þau gilda.  Vottorð um lokaúttekt er skrifleg yfirlýsing um að slík úttekt hafi farið fram og eftir atvikum að bætt hafi verið úr ágöllum sem fram hafi komið við úttektina. 

Samkvæmt 5. mgr. 8. gr. skipulags- og byggingarlaga nr. 73/1997, sbr. nú 5. mgr. 52. gr. skipulagslaga nr. 123/2010, sæta stjórnvaldsákvarðanir stjórnsýslu sveitarfélaga kæru til úrskurðarnefndarinnar.  Með stjórnvaldsákvörðun er átt við einhliða ákvörðun stjórnvalds um rétt eða skyldu manna sem tekin er í skjóli stjórnsýsluvalds.  Vottorð um lokaúttekt felur ekki í sér slíka ákvörðun heldur staðfestingu þess að lokaúttekt hafi farið fram eins og að framan greinir.  Verður kærumáli þessu af þeim sökum vísað frá úrskurðarnefndinni. 

Uppkvaðning úrskurðar í máli þessu hefur dregist sökum mikils fjölda mála sem skotið hefur verið til úrskurðarnefndarinnar. 

Úrskurðarorð: 

Kærumáli þessu er vísað frá úrskurðarnefndinni. 

_______________________________
Hjalti Steinþórsson

_____________________________    _____________________________
Ásgeir Magnússon                                      Þorsteinn Þorsteinsson

des 22
Love0

20/2011 Skipulagsgjald

Með

Ár 2011, föstudaginn 1. apríl, kom úrskurðarnefnd skipulags- og byggingarmála saman til fundar í húsnæði nefndarinnar að Skúlagötu 21 í Reykjavík.  Mættir voru Ómar Stefánsson hdl., staðgengill forstöðumanns, Ásgeir Magnússon héraðsdómari og Þorsteinn Þorsteinsson byggingarverkfræðingur.

Fyrir var tekið mál nr. 20/2011, kæra á álagningu skipulagsgjalds vegna geymslu, matshluta 3, í landi Hóls, Rangárþingi eystra. 

Í málinu er nú kveðinn upp svofelldur

úrskurður:

Með bréfi til úrskurðarnefndar skipulags- og byggingarmála, dags. 8. mars 2011, er barst nefndinni 18. sama mánaðar, framsendi Þjóðskrá Íslands erindi eiganda jarðarinnar Hóls, Rangárþingi eystra, dags. 1. mars 2011, þar sem farið er fram á að álagning skipulagsgjalda vegna geymslu, matshluta 3, á nefndri jörð verði felld niður.

Málsatvik og rök:  Á árinu 2000 áritaði byggingarfulltrúi Rangárþings b.s. teikningu, sem dagsett er í júlí 2000, af 52 m2 óskráðu húsi í landi Hóls.  Hinn 23. ágúst 2010 sendi byggingarfulltrúi Þjóðskrá Íslands móttökulista fyrir matsgögn vegna verkfærageymslu, sem merkt var matshluti 3, í landi Hóls.  Kemur þar fram að greindur matshluti, sem byggður hafi verið í kringum árið 2000, hafi náð byggingarstigi 7.  Um sé að ræða kalda geymslu, lítið sem ekkert einangraða, og fylgdi með fyrrgreind teikning frá árinu 2000.  Geymslan var síðan skráð og virt til brunabóta hjá Þjóðskrá Íslands hinn 2. febrúar 2011 og skipulagsgjald lagt á.  Fékk umræddur matshluti matsnúmerið 232 2010.

Kærandi vísar til þess að hið umdeilda skipulagsgjald sé nú lagt á gamlan kofa sem standi á lögbýli hans en hafi byggingaryfirvöldum verið tilkynnt um hann fyrir mörgum árum.  Skipulagsgjald eigi að leggja á nýreist hús samkvæmt 2. mgr. 35. gr. skipulags- og byggingarlaga nr. 73/1997 en ekki sé um það að ræða í máli þessu.  Umræddur kofi hafi verið byggður á árunum 1998-1999 með leyfi Vestur-Landeyjahrepps, sem nú tilheyri Rangárþingi eystra, og hafi teikning legið fyrir hjá byggingarfulltrúa í mörg ár.

Niðurstaða:  Samkvæmt 2. mgr. 17. gr. skipulagslaga nr. 123/2010 skal greiða skipulagsgjald af nýbyggingum sem virtar eru til brunabóta.  Telst nýbygging hvert nýreist hús sem virt er til brunabóta, svo og viðbyggingar við eldri hús, ef virðingarverð hinnar nýju viðbyggingar nemur a.m.k. 1/5 verðs eldra húss.  Í 3. mgr. sömu greinar segir að skipulagsgjald falli í gjalddaga þegar virðingargjörð hafi farið fram og Fasteignamat ríkisins, nú Þjóðskrá Íslands, hafi tilkynnt hana innheimtumanni ríkissjóðs.

Eins og háttað er reglum um álagningu skipulagsgjalds má við því búast að hún geti dregist nokkuð eftir að viðkomandi bygging hefur verið tekin í notkun og hefur úrskurðarnefndin í fyrri úrskurðum fallist á að réttlætanlegt kunni að vera að leggja gjaldið á allnokkru eftir að byggingu mannvirkis var lokið.  Á hitt ber að líta að miðað er við að gjaldið sé lagt á nýreist hús og nýjar viðbyggingar og verður að gera þá kröfu að tilkynning til Þjóðskrár, sem er forsenda álagningar skipulagsgjalds, eigi sér stað án ástæðulauss dráttar.  Verður ekki á það fallist að umrædd bygging, sem leggja verður til grundvallar að reist hafi verið fyrir tíu til tólf árum, verði talin nýreist hús í skilningi 17. gr. skipulagslaga þegar umdeild álagning fór fram.  Ekki liggur fyrir í málinu að atvik sem kærandi ber ábyrgð á hafi átt þátt í þeim drætti sem varð á umdeildri álagningu.

Samkvæmt því sem að framan er rakið ber að fella úr gildi álagningu skipulagsgjalds á umrædda byggingu kæranda eins og nánar greinir í úrskurðarorði.

Úrskurðarorð: 

Felld er úr gildi álagning skipulagsgjalds frá febrúar 2011, vegna geymslu, sem merkt er matshluti 3, í landi Hóls, Rangárþingi eystra, og ber matsnúmerið 232 2010.

______________________________
Ómar Stefánsson

_____________________________            _____________________________
Ásgeir Magnússon                                             Þorsteinn Þorsteinsson

des 22
Love0

9/2011 Fjörður 1

Með

Ár 2011, föstudaginn 1. apríl, kom úrskurðarnefnd skipulags- og byggingarmála saman til fundar í húsnæði nefndarinnar að Skúlagötu 21, Reykjavík.  Mættir voru Ómar Stefánsson hdl., staðgengill forstöðumanns, Ásgeir Magnússon héraðsdómari og Þorsteinn Þorsteinsson byggingarverkfræðingur. 

Fyrir var tekið mál nr. 9/2011, kæra á afgreiðslu byggingarfulltrúa Fjarðabyggðar á erindi vegna framkvæmda í landi Fjarðar 1 í Mjóafirði, Fjarðabyggð. 

Í málinu er nú kveðinn upp svofelldur

úrskurður: 

Með bréfi til úrskurðarnefndar skipulags- og byggingarmála, dags. 20. janúar 2011, er barst nefndinni 21. sama mánaðar, kærir A, einn sameigenda jarðarinnar Fjarðar 1 í Mjóafirði, Fjarðabyggð, afgreiðslu byggingarfulltrúa Fjarðabyggðar á erindi vegna framkvæmda á nefndri jörð. 

Gerir kærandi þá kröfu að byggingarfulltrúa verði gert að fjarlægja ólöglegar byggingar og veg á umræddu landi en að öðrum kosti að þvingunarúrræði 3. mgr. 56. gr. skipulags- og byggingarlaga nr. 73/1997 verði beitt og Skipulagstofnun láti fjarlægja greindar byggingar á kostnað Fjarðabyggðar. 

Málsástæður og rök:  Hinn 3. ágúst 2010 sendi kærandi byggingaryfirvöldum í Fjarðabyggð erindi vegna framkvæmda í landi Fjarðar 1 í Mjóafirði.  Kom þar fram að um væri að ræða tvær byggingar, annars vegar byggingu yfir tvo 20 feta gáma og hins vegar smáhýsi yfir rafstöð.  Þá var og nefndur til sögunnar 400 metra langur nýr vegur frá Mjóafjarðarvegi og að húsi framkvæmdaaðila er lægi um 50 m innar í dalnum en eldri vegur.  Í bréfinu vísaði kærandi til þess að ekki hefði verið aflað leyfis fyrir nefndum framkvæmdum og skort hefði samþykki sameigenda að umræddu landi fyrir þeim.  Var þess farið á leit við byggingarfulltrúa að framkvæmdaaðila yrði gert að afla tilskilinna leyfa hjá yfirvöldum sveitarfélagsins og samþykkis annarra landeigenda.  Að öðrum kosti yrði þeim gert að fjarlægja greindar byggingar og veg.  Byggingarfulltrúi svaraði erindinu með bréfi, dags. 20. desember 2010, þar sem viðhorfum byggingaryfirvalda var lýst.  Var þar tekið fram að eigendum umræddra bygginga yrði gert að sækja um byggingarleyfi fyrir þeim og framkvæmdaleyfi fyrir veginum. 

Kærandi vísar til þess að hin kærða afgreiðsla byggingarfulltrúa sé með öllu óviðunandi og hafi ekki verið borin undir sveitarstjórn Fjarðabyggðar.  Af svarbréfi byggingarfulltrúa við erindi hans megi ráða að kæranda sé óviðkomandi hvað meðeigendur framkvæmi á sameiginlegu landi þeirra og með því sé gert lítið úr eignarréttindum kæranda að landinu.  Byggingaryfirvöldum hafi verið kunnugt um nefndar óleyfisbyggingar frá því í maí 2009 en hafi þó ekkert aðhafst vegna þeirra.  Kærandi hafi reynt að ná samningum um uppskipti sameiginlegs lands í séreignarhluta, þannig að umræddar byggingar yrðu á séreignarlandi framkvæmdaaðila, en án árangurs. 

Af hálfu Fjarðabyggðar er þess aðallega krafist að kærunni verði vísað frá úrskurðarnefndinni en ella að kröfum kæranda verði hafnað.  Ekki sé búið að taka stjórnsýsluákvörðun í máli sem hófst með erindi kæranda, dags. 3. ágúst 2010.  Með bréfi byggingarfulltrúa Fjarðabyggðar, dags. 20. desember 2010, hafi kæranda einungis verið kynnt ákvörðun um meðferð málsins.  Slík ákvörðun sé eðlilegur liður í undirbúningi máls og byggi m.a. á rannsóknarreglu stjórnsýslulaga,  Ljóst sé að ágreiningsefni málsins varði m.a. deilu um eignarhald og legu um 5.000 m2 lóðar og geti byggingarfulltrúi ekki skorið úr um slíkan ágreining.  Þegar umsókn og fylgigögn hafi borist, eða sýnt sé að frestur til framlagningar slíkra gagna verði ekki nýttur, muni erindi kæranda verða tekið til efnislegrar umfjöllunar og ákvörðun tekin í kjölfar þess. 

Í tilefni af frávísunarkröfu Fjarðabyggðar bendir kærandi á að með bréfi, dags. 27. desember 2010, hafi hann farið fram á rökstuðning fyrir fullyrðingum í bréfi byggingarfulltrúa, dags. 10. desember sama ár, og tilkynnt að ella yrði niðurstaðan kærð til æðra stjórnvalds.  Beiðni um rökstuðning hafi ekki verið svarað og engar leiðbeiningar veittar eða meintur misskilningur um innihald bréfs byggingarfulltrúa leiðréttur.  Augljóst hafi mátt vera að kærandi hafi talið að um endanlega ákvörðun væri að ræða enda hafi í fyrrgreindu bréfi byggingarfulltrúa verið talað um niðurstöðu.  Það bréf beri og með sér að byggingarfulltrúi hafi tekið afstöðu í málinu, byggða á sjónarmiðum framkvæmdaaðila, án þess að gengið hafi verið úr skugga um staðreyndir málsins. 

Aðilar að hinum umdeildu framkvæmdum benda á að kæranda hafi verið fullkunnugt um framkvæmdirnar sem átt hafi sér stað á árunum 2006-2007 og hafi þá aldrei lýst öðru en ánægju með þær.  Á árinu 2009 hafi komið upp hugmyndir hjá fjölskyldumeðlimum kæranda um stórfellda uppbyggingu í Fjarðarlandi sem gengið hafi í berhögg við sameiginlegar hugmyndir annarra eigenda landsins.  Hafi kærandi þá knúið á um helmingaskipti á túni Fjarðar 1 og hafi framkvæmdaaðilum verið hótað málsókn yrði ekki fallist á fyrrnefndar hugmyndir um uppbyggingu.  Gámahúsið, þ.e. gamla fjárhúsið í Firði, sé séreign og ekki þurfi að afla samþykkis annarra fyrir framkvæmdum þar.  Þá hafi bygging bráðabirgðaskúrs yfir rafstöð á staðnum verið neyðarúrræði vegna slæms ásigkomulags fjóssins, en þak þess hafi fokið af í janúar 2011.  Framkvæmdaaðilar hafi leitað lausna á málinu gangvart kæranda en án árangurs. 

Niðurstaða:  Kæra í máli þessu er reist á efni bréfs byggingarfulltrúans í Fjarðabyggð, dags. 20. desember 2010, sem sent var í tilefni af erindi kæranda vegna byggingarframkvæmda og veglagningar í landi Fjarðar 1 í Mjóafirði.  Í nefndu bréfi byggingarfulltrúa kemur fram að þeim sem að framkvæmdunum stóðu yrði gert að afla nauðsynlegra leyfa en þar er ekki að finna ákvörðun sem felur í sér afstöðu til kröfu kæranda um beitingu þvingunarúrræða gagnvart framkvæmdaaðilum. 

Samkvæmt 5. mgr. 52. gr. skipulagslaga nr. 123/2010, sbr. og 59. gr. laga um mannvirki nr. 160/2010, sæta stjórnvaldsákvarðanir stjórnsýslu sveitarfélaga kæru til úrskurðarnefndarinnar og verður ákvörðunin að binda endi á meðferð máls samkvæmt 2. mgr. 26. gr. stjórnsýslulaga nr. 37/1993.  Í tilvitnuðu bréfi byggingarfulltrúa er ekki að finna slíkar ákvarðanir og ber því með vísan til greindra lagaákvæða að vísa máli þessu frá úrskurðarnefndinni. 

Úrskurðarorð: 

Kærumáli þessu er vísað frá úrskurðarnefndinni. 

_______________________________
Ómar Stefánsson

_____________________________         _____________________________
Ásgeir Magnússon                                           Þorsteinn Þorsteinsson

des 22
Love0

67/2010 Aðalgata

Með

Ár 2011, föstudaginn 1. apríl kom úrskurðarnefnd skipulags- og byggingarmála saman til fundar í húsnæði nefndarinnar að Skúlagötu 21, Reykjavík.  Mættir voru Ómar Stefánsson hdl., staðgengill forstöðumanns, Ásgeir Magnússon héraðsdómari og Þorsteinn Þorsteinsson byggingarverkfræðingur. 

Fyrir var tekið mál nr. 67/2010, kæra á synjun skipulags- og umhverfisnefndar Fjallabyggðar frá 19. ágúst 2010 á umsókn um leyfi til að klæða suður- og austurhlið hússins að Aðalgötu 32, Siglufirði með MEG-klæðningu. 

Í málinu er nú kveðinn upp svofelldur

úrskurður: 

Með bréfi til úrskurðarnefndar skipulags- og byggingarmála, dags. 4. nóvember 2010, er barst nefndinni sama dag, kæra Hólmfríður Kristjánsdóttir og Erna Sif Jónsdóttir, lögfræðingar, f.h. húseigenda að Aðalgötu 32, Siglufirði, synjun skipulags- og umhverfisnefndar Fjallabyggðar frá 19. ágúst 2010 á umsókn um leyfi til að klæða suður- og norðurhlið hússins að Aðalstræti 32, Siglufirði, með MEG-klæðingu. 

Af hálfu kærenda er krafist ógildingar hinnar kærðu ákvörðunar. 

Málavextir:  Með bréfi, dags. 1. júní 2010, óskuðu kærendur eftir leyfi skipulags- og umhverfisnefndar Fjallabyggðar til að klæða suður- og austurhlið hússins að Aðalgötu 32 með svokallaðri MEG-klæðningu.  Var erindið tekið fyrir á fundi nefndarinnar 24. s.m. og afgreitt með eftirfarandi bókun:  „Nefndin beinir því til húseigenda að skoða aðra klæðningu á neðri hæðina en þá sem rætt er um í umsókninni t.d. Ímúr klæðningu sem hæfir betur upprunalegu útliti hússins. Einnig er bent á að gluggar verði færðir út í klæðningu til að halda fyrra útliti. Óskað er eftir útlitsteikningum. Nefndin telur það mjög brýnt að marka stefnu varðandi varðveislu og ásýnd húsa í sveitafélaginu og fyrsta skrefið verði að taka fyrir miðbæjarsvæðið á Siglufirði. Í tillögum að nýju aðalskipulagi er gert ráð fyrir hverfisverndarsvæði og vill nefndin útvíkka það yfir miðbæinn.“  Var afgreiðsla nefndarinnar staðfest á fundi bæjarráðs 13. júlí 2010. 

Kærendur sendu skipulags- og umhverfisnefnd athugasemdir sínar vegna fyrrgreindrar afgreiðslu í bréfi, dags. 28. júní 2010, og færðu fram rök fyrir vali á utanhússklæðningu.  Umsókn kærenda um leyfi fyrir klæðningu umrædds húss var síðan afgreidd á fundi nefndarinnar 14. júlí 2010 með svofelldri bókun:  „Nefndin telur sig ekki geta samþykkt erindið þar sem umræddar klæðningar falla ekki í götumynd og að upprunalegu útliti hússins og stingi í stúf við aðliggjandi hús. Nefndin leggur áherslu á að stefnumótun verði hraðað.“  Málið var enn á dagskrá skipulags- og umhverfisnefndar 28. s.m. og þar var bókað:  „Óskað var eftir að taka fyrir umræðu um klæðningu á húsi við Aðalgötu 32, Siglufirði, erindi sem nefndin hafði hafnað á fyrri fundi. Fundarmenn samþykktu að taka málið fyrir. Nefndin samþykkir að halda sig við bókun 93. fundar.“

Með bréfi lögfræðinga kærenda, dags. 9. ágúst 2010, var óskað eftir endurupptöku málsins.  Beiðnin var tekin fyrir á fundi skipulags- og umhverfisnefndar 19. ágúst 2010 sem afgreiddi beiðnina með svofelldum hætti:  „Deloitte fyrir hönd húseigenda Aðalgötu 32, Siglufirði óskar eftir endurupptöku á bókunum 93. og 94. fundar skipulags- og umhverfisnefndar Fjallabyggðar varðandi umsókn um leyfi til að klæða suður- og austurhlið fasteignarinnar að Aðalgötu 32. Ástæða endurupptökubeiðni er meðfylgjandi upplýsingar og svör við athugasemdum nefndarinnar. Nefndin vill halda sig við fyrri afgreiðslu, til að koma í veg fyrir að upprunalegu útliti sé fórnað.“  Afgreiðsla skipulags- og umhverfisnefndar var staðfest á fundi bæjarráðs 24. ágúst 2010 og með bréfi skrifstofu- og fjármálstjóra, dags. 4. október 2010, var kærendum tilkynnt um afgreiðslu ráðsins í umboði bæjarstjórnar.   

Skutu kærendur samþykkt skipulags- og umhverfisnefndar til úrskurðarnefndarinnar svo sem að framan greinir. 

Málsrök kærenda:  Af hálfu kærenda er vísað til þess að á árunum 2008 og 2009 hafi húsið að Aðalgötu 15 á Siglufirði verið klætt, með samþykki bæjaryfirvalda, eins klæðningu og kærandi óski nú eftir að setja á húsið að Aðalgötu 32. 

Bent sé á að í greinargerð aðalskipulags segi eftirfarandi:  ,,Í aðalskipulagstillögunni er svæði á eyrinni sem afmarkast af Grundargötu, Aðalgötu, Eyrargötu og Vetrarbraut, skilgreint sem hverfisverndarsvæði. Uppbygging og endurgerð eldri merkra húsa hefur átt sér stað í hverfinu og er gert ráð fyrir að halda áfram á sömu braut og mynda heildstætt hverfi húsa með menningarsögulegt gildi. Hverfið býður einnig upp á þéttingu byggðar t.d. með flutning á eldri húsum sem varðveislugildi hafa.“  Á þéttbýlisuppdrætti megi sjá afmörkun þessa svæðis.  Ekkert deiliskipulag hafi verið samþykkt fyrir svæðið eða miðbæjarkjarnann þar sem Aðalgata 32 sé staðsett.  Lóðin Aðalgata 15 sé nær hverfisverndarsvæðinu en lóðin Aðalgata 32.  Þrátt fyrir það hafi umsókn um klæðninguna verið samþykkt á húsið að Aðalgötu 15.  Aðalgata 32 sé aftur á móti ekki á þessu svæði.  Frá því að umsókn vegna Aðalgötu 15 hafi verið samþykkt hafi engin breyting orðið á hverfisverndarsvæðum eða aðalskipulagi er þetta svæði varði.  Því ættu sömu sjónarmið eða enn rýmri að ráða við afgreiðslu umsóknar kærenda en þau sem réðu þegar umsókn vegna Aðalgötu 15 hafi verið afgreidd. 

Fyrir liggi tillaga að nýju Aðalskipulagi Siglufjarðar 2008-2028.  Samkvæmt því sé hverfisverndarsvæðið nær óbreytt frá fyrra aðalskipulagi og sé Aðalgata 32 ekki á því svæði.  Í greinagerð með tillögunni segi um svæðið:  „Grundargata, Aðalgata, Eyrargata og Norðurgata. Í aðalskipulagstillögunni er svæði á eyrinni á Siglufirði sem afmarkast af Grundargötu, Aðalgötu, Eyrargötu og Norðurgötu, skilgreint sem hverfisverndarsvæði. Uppbygging og endurgerð eldri merkra húsa hefur átt sér stað í hverfinu og er gert ráð fyrir að halda áfram á sömu braut og mynda heildstætt hverfi húsa með menningarsögulegt gildi. Hverfið býður einnig upp á þéttingu byggðar t.d. með flutningi á eldri húsum sem varðveislugildi hafa.“  Af þessu sé ljóst að ekki sé um verulega breytingu að ræða frá núverandi aðalskipulagi og ekki sé um að ræða útvíkkun hverfisverndar til miðbæjarsvæðisins eins og nefndin vilji að verði.  Deiliskipulag vegna þess svæðis hafi ekki verið gert út frá tillögunni.  Væntanlegt nýtt aðalskipulag Siglufjarðar ætti því ekki að hafa áhrif á ákvörðun skipulags- og umhverfisnefndar og bæjarráðs í þessu máli. 

Af ofangreindu megi álykta að synjun á umsókn kærenda og samþykkt vegna Aðalgötu 15 gangi í berhögg við 11. gr. stjórnsýslulaga nr. 37/1993 þar sem skýrt sé kveðið á um að við úrlausn mála skuli stjórnvöld gæta samræmis og jafnræðis í lagalegu tilliti.  Reglan hafi hvað mesta þýðingu þegar um matskenndar stjórnvaldsákvarðanir sé að ræða eins og við eigi í máli þessu.  Mat stjórnvalda við slíkar ákvarðanir sé ekki frjálst, heldur sé það bundið af jafnræðisreglunni.  Hafi stjórnvald byggt ákvörðun á tilteknu sjónarmiði leiði reglan til þess að stjórnvaldinu beri að leysa sambærilegt mál á grundvelli sömu sjónarmiða þegar slíkt mál kemur aftur til úrlausnar á grundvelli sömu réttarheimildar.  Ljóst sé að engin breyting hafi orðið á aðalskipulagi eða hverfisverndarsvæðum þar sem enn sé í gildi sama aðalskipulag og þegar umsókn vegna klæðningar á Aðalgötu 15 hafi verið samþykkt.  Einnig megi álykta að þar sem Aðalgata 32 sé ekki á því svæði sem sé undir hverfisvernd hefðu enn ríkari ástæður en ella þurft að liggja fyrir synjun umsóknar kærenda, en Aðalgata 15 standi nær hinu hverfisverndaða svæði.  Af framangreindum orsökum verði að telja að umdeild ákvörðun sé ógildanleg. 

Þess beri loks að geta að Aðalgata 32 sé ekki friðað hús.  Af þeirri ástæðu hvíli ekki lagaleg skylda á kærendum til að færa hús sitt í upprunalegt horf, sbr. tillögu skipulags- og umhverfisnefndar frá  24. júní 2010 þess efnis að færa glugga hússins fram í klæðningu til að halda fyrra útliti. 

Málsrök Fjallabyggðar:  Af hálfu Fjallabyggðar er vísað til þess að önnur sjónarmið séu nú ríkjandi í fagnefnd sveitarfélagsins en áður hafi verið.  Fylgi niðurstaða nefndarinnar þeim tíðaranda að vert sé að staldra við og endurmeta húsakost, sérstaklega hvað varði viðhald eldri húsa í ljósi sögu bæjarfélagsins og ekki síður umhverfis.  Bæjarfélagið hafi markað sér þá stefnu að láta framkvæma húsakönnun fyrir bæjarkjarnana í Ólafsfirði og Siglufirði og byggi m.a. á þeim eindregnu ábendingum sem bæjarfélagið hafi fengið frá íbúum, fagnefnd og nú síðast húsafriðunarnefnd.  Fjárhagsáætlun vegna ársins 2011 geri ráð fyrir fjárveitingu til verksins og hafi arkitektar verið ráðnir til að sjá um úttektina, skoðun og ábendingar fyrir fagnefndina. 

Hvað húsið að Aðalgötu 32 varði þá standi það við aðaltorg bæjarins og hafi sérstaklega verið litið til þess þegar erindi kæranda hafi verið hafnað.  Siglufjörður eigi sér glæsta sögu sem komi m.a. fram í þeim húsum sem snúi að umræddu torgi.  Því sé brýnt að staldra við og gefa bæjarfélaginu tækifæri á að sjá niðurstöður umræddrar húsakönnunar og móta reglur er slíkt mál varði. 

Andsvör kærenda við málsrökum Fjallabyggðar:  Í tilefni af málsrökum sveitarfélagsins benda kærendur á að í þágildandi 2. mgr. 39. gr. skipulags- og byggingarlaga nr. 73/1997 komi fram að byggingarnefnd sé skylt að rökstyðja afgreiðslu á erindum sem henni berist.  Þegar litið sé til rökstuðnings skipulags- og umhverfisnefndar fyrir hinni kærðu synjun sé ljóst að hvergi sé minnst á að til standi að framkvæma húsakönnun á bæjarkjarna Siglufjarðar.  Að auki verði að að benda á að rökstuðningur nefndarinnar fyrir synjuninni sé rýr, þar sem einungis sé vísað til þess að umræddar klæðningar falli ekki að götumynd eða upprunalegu útliti hússins og þær stingi í stúf við aðliggjandi hús.  Einnig vísi nefndin til þess að til standi að marka stefnu hvað varði varðveislu og ásýnd húsa í sveitarfélaginu og það sé vilji nefndarinnar að útvíkka hverfisverndarsvæði yfir miðbæinn. 

Nefndin minnist hins vegar ekki á 6. mgr. 43. gr. skipulags- og byggingarlaga þar sem kveðið sé á um að sveitarstjórn sé heimilt að fresta afgreiðslu umsóknar um leyfi til breytinga á húsi í allt að tvö ár frá því að umsókn barst.  Sé slík frestun heimil ef deiliskipulag hafi ekki verið samþykkt, breytingar á því standi yfir eða ef setja eigi ákvæði um hverfisvernd í deiliskipulag.  Í ákvæðinu komi jafnframt fram að frestun á afgreiðslu máls skuli tilkynnt umsækjanda.  Að auki komi fram að ef eigandi fasteignar verði fyrir tjóni vegna frestunar sveitarstjórnar á afgreiðslu byggingarleyfis samkvæmt ákvæðinu eigi hann rétt á bótum. 

Af þessu sé ljóst að synjun sé brot á ofangreindu ákvæði.  Af ákvæðinu megi ráða að nefndinni hafi verið óheimilt að synja umsókn kærenda á grundvelli þeirra forsendna svo sem gert hafi verið.  Hefði frekar átt að fresta afgreiðslu umsóknarinnar og tilkynna kærendum lögum samkvæmt.  Af ákvæðinu megi að auki ráða að líkur séu á því að kærendur eigi heimtingu á bótum vegna þess tjóns sem þeir verði fyrir, sérstaklega þegar litið sé til málsmeðferðar nefndarinnar og bæjarráðs og hversu berlega hún gangi gegn lagalegum rétti kærenda.  Til standi að gera húsakönnun og á grundvelli hennar hyggst bæjarfélagið útbúa reglur.  Slíkt ferli geti tekið langan tíma.  Húsakönnun ein geti tekið fjölmarga mánuði og jafnvel mörg ár.  Mótun reglna geti að auki tekið langan tíma.  Sé með öllu ótækt að kærendur þurfi að bíða með framkvæmdir um óákveðinn tíma þar til bæjarfélagið hafi mótað reglur er varði málaflokkinn.

Þegar litið sé til alls ofangreinds megi sjá að margt hafi farið úrskeiðis við afgreiðslu sveitarfélagsins á umsókn kærenda.  Skipulags- og byggingarlög hafi verið brotin þar sem ekki hafi verið staðið rétt að meðferð málsins samkvæmt 6. mgr. 43. gr. laganna.  Að auki hafi meðferð þess brotið í bága við fjölmörg ákvæði stjórnsýslulaga nr. 37/1993.  Megi þar helst nefna 22. gr. um efni rökstuðnings, þar sem hvergi í synjuninni hafi verið vísað til þeirra réttarreglna sem ákvörðunin hafi byggt á, einnig 11. gr. þar sem ekki hafi verið gætt samræmis eða jafnræðis við afgreiðslu umsóknarinnar og að lokum 12. gr. þar sem farið hafi verið strangar í sakirnar en þörf hafi verið á þar sem umsókninni hafi verið synjað og að ekki hafi verið leitast við að komast að gagnkvæmu samkomulagi um framkvæmdirnar.  Leiði þetta allt til þess að tjón kærenda sé og verði annað og meira en orðið hefði ef rétt hefði verið staðið að afgreiðslu málsins. 

Niðurstaða:  Eins og að framan er rakið var með bréfi kærenda til skipulags- og umhverfisnefndar, dags. 9. ágúst 2010, óskað eftir því við nefndina að hún endurupptæki synjun á beiðni kærenda um leyfi til að klæða suður- og norðurhlið hússins að Aðalstræti 32, Siglufirði.  Beiðnin var tekin fyrir á fundi skipulags- og umhverfisnefndar 19. ágúst 2010.  Verður bókun nefndarinnar ekki skilin með öðrum hætti en þeim að fallist hafi verið á endurupptöku málsins og umsókninni í kjölfarið hafnað, með vísan til fyrri ákvörðunar nefndarinnar, með þeim rökum að koma í veg fyrir að upprunalegu útliti hússins yrði fórnað.  Bæjaryfirvöld höfðu hins vegar samþykkt á árinu 2008 að hús á sama svæði yrði klætt með samskonar klæðningu og kærendur hugðust klæða hús sitt.

Skipulagsvald í hverju sveitarfélagi er í höndum sveitarstjórnar, sbr. 2. mgr. 3. gr. og 23. gr. skipulags- og byggingarlaga nr. 73/1997, sem í gildi voru við töku hinnar kærðu ákvörðunar.  Skipulagsvaldið er tæki sveitarstjórnar til að móta þróun byggðar og umhverfis í sveitarfélaginu og í skjóli þess valds eru t.d. teknar skipulagsákvarðanir um hverfisvernd einstakra svæða, byggðamynstur og götumynd.  Þyki sérstök ástæða til getur byggingarnefnd bundið byggingarleyfi því skilyrði að gengið verði frá húsi að utan með tilteknum hætti, t.d. með ákveðinni klæðningu, sbr. gr. 8.5 í byggingarreglugerð nr. 441/1998.  Þá var sveitarstjórnum heimilt samkvæmt 6. mgr. 43. gr. skipulags- og byggingarlaga að fresta afgreiðslu byggingarleyfisumsóknar í allt að tvö ár, þar sem deiliskipulag hefði ekki verið samþykkt, t.d. í því tilviki að fyrirhugað væri að setja hverfisvernd fyrir viðkomandi svæði.  Við beitingu þessa ákvæðis átti eigandi fasteignar sem fyrir tjóni varð vegna frestunar á afgreiðslu umsóknar rétt til bóta.

Jafnræðisreglu íslensks stjórnsýsluréttar er að finna í 11. gr. stjórnsýslulaga nr. 37/1993.  Kveður sú regla á um að við úrlausn mála skuli stjórnvald gæta samræmis og jafnræðis milli aðila.  Í reglunni felst að almennt sé óheimilt að mismuna aðilum sem eins sé ástatt um.  Sambærileg mál beri að afgreiða á sambærilegan hátt.  Reglan á að hindra að ákvarðanir verði tilviljunarkenndar, byggðar á geðþótta eða annarlegum viðhorfum.  Þrátt fyrir jafnræðisregluna getur þó verið réttlætanlegt að afgreiða sambærileg tilvik með ólíkum hætti ef slík niðurstaða byggir á frambærilegum og málefnalegum sjónarmiðum. 

Sjónarmið Fjallabyggðar, um verndun götumyndar og ásýndar byggðar á umræddu svæði, sem búa að baki hinni kærðu ákvörðun, verður að telja lögmæt og málefnaleg skipulagsrök.  Á hitt ber að líta að sveitarfélagið hefur ekki beitt skipulagsvaldi sínu á grundvelli áðurnefndra lagaheimilda til þess að gera þau verndunarmarkmið bindandi gagnvart stjórnvöldum og borgurum með skipulagsákvörðunum.  Þá var frestunarheimild 6. mgr. 43. gr. skipulags- og byggingarlaga ekki nýtt í tilefni af umræddri umsókn kærenda.  Með hliðsjón af því verður ekki talið að frambærileg rök liggi fyrir í máli þessu sem réttlæti að víkja til hliðar jafnræðisreglu 11. gr. stjórnsýslulaga.  Verður hin kærða ákvörðun því talin brjóta gegn jafnræðisreglunni þegar litið er til áðurnefndrar afgreiðslu sambærilegrar umsóknar um klæðningu húss á sama svæði.

Með vísan til þess sem að framan er rakið verður fallist á kröfu kærenda um ógildingu hinnar kærðu ákvörðunar.

Uppkvaðning úrskurðar í máli þessu hefur dregist sökum mikils fjölda mála sem skotið hefur verið til úrskurðarnefndarinnar. 

Úrskurðarorð: 

Felld er úr gildi synjun skipulags- og umhverfisnefndar Fjallabyggðar frá 19. ágúst 2010, sem bæjarráð staðfesti 24. sama mánaðar, á umsókn um leyfi til að klæða suður- og norðurhlið hússins að Aðalstræti 32, Siglufirði, með MEG klæðningu.

____________________________
Ómar Stefánsson

____________________________     ___________________________
Ásgeir Magnússon                                    Þorsteinn Þorsteinsson

des 22
Love0

68/2009 Háaberg

Með

Ár 2011, föstudaginn 25. mars, kom úrskurðarnefnd skipulags- og byggingarmála saman til fundar í húsnæði nefndarinnar að Skúlagötu 21, Reykjavík.  Mættir voru Ómar Stefánsson hdl., staðgengill forstöðumanns, Ásgeir Magnússon héraðsdómari og Þorsteinn Þorsteinsson byggingarverkfræðingur. 

Fyrir var tekið mál nr. 68/2009, kæra á synjun skipulags- og byggingarfulltrúans í Hafnarfirði frá 2. september 2009 á beitingu þvingunarúrræða samkvæmt ákvæðum þágildandi skipulags- og byggingarlaga nr. 73/1997. 

Í málinu er nú kveðinn upp svofelldur

úrskurður: 

Með bréfi til úrskurðarnefndar skipulags- og byggingarmála, dags. 30. september 2009, er barst nefndinni hinn 1. október s.á., kæra A og E, Háabergi 1, Hafnarfirði, synjun skipulags- og byggingarfulltrúans í Hafnarfirði frá 2. september 2009 á beiðni um beitingu þvingunarúrræða samkvæmt ákvæðum þágildandi skipulags- og byggingarlaga nr. 73/1997. 

Skilja verður kröfugerð kærenda svo að krafist sé ógildingar hinnar kærðu synjunar. 

Málavextir:  Kærendur máls þessa eru eigendur íbúðar í tvíbýlishúsinu að Háabergi 1 í Hafnarfirði.  Íbúðin er á tveimur hæðum en önnur íbúð er á neðri hæð hússins. 

Á afgreiðslufundi skipulags- og byggingarfulltrúa 23. júlí 2008 var lögð fram beiðni kærenda um leyfi til að byggja sólpall á þeim hluta lóðarinnar nr. 1 við Háaberg sem væri í þeirra eigu.  Þá fóru og kærendur fram á að eigandi hluta neðri hæðar hússins yrði gert að lagfæra sólpall í hans eigu að íbúðarmörkum, lækka skjólvegg og honum jafnframt bannað að staðsetja heitan pott á pallinum.  Með bréfi kærenda til skipulags- og byggingarsviðs Hafnarfjarðar, dags. 7. ágúst 2008, féllu kærendur frá áformum sínum um byggingu sólpalls en óskuðu eftir því að skipulags- og byggingarfulltrúi beitti sér fyrir því að timburpallur og heitur pottur við íbúð neðri hæðar hússins yrði fjarlægðir og lóð komið í það horf sem þinglýst eignaskiptayfirlýsing kvæði á um. 

Í bréfi skipulags- og byggingarfulltrúa til eigenda neðri hæðar hússins, dags. 27. maí 2009, var m.a. bent á að framkvæmdir á lóðinni væru andstæðar gr. 67.1 í byggingarreglugerð, að tafarlaust bæri að fjarlægja vegg við sólpall og setlaug og að leita yrði samþykkis kærenda fyrir sólpallinum.  Jafnframt voru boðaðar aðgerðir með vísan til þágildandi 56. og 57. gr. skipulags- og byggingarlaga nr. 73/1997.  Með bréfi lögmanns eigenda íbúðar á neðri hæð hússins til skipulags- og byggingarsviðs bæjarins, dags. 15. júlí 2009, var því m.a. haldið fram að fyrri eigendur að íbúð kærenda hefðu samþykkt smíði pallsins á árinu 1997, heiti potturinn á pallinum væri ekki tengdur lagnakerfi hússins og að veggur sólpallsins væri hæstur 1,80 m. 

Málið var til umfjöllunar á fundi skipulags- og byggingarráðs 11. ágúst 2009 er fól skipulags- og byggingarfulltrúa að ljúka málinu í samræmi við ákvæði byggingarreglugerðar. 

Á afgreiðslufundi skipulags- og byggingarfulltrúa 19. ágúst 2009 var bókað:  „Skipulags- og byggingarfulltrúi hefur staðfest að skjólveggur við pall er yfir leyfilegri hæð og gerir eiganda skylt að færa hann í rétta hæð.  Ennfremur telur skipulags- og byggingarfulltrúi að setlaugar séu byggingarleyfisskyldar skv. 69. grein byggingarreglugerðar, þar sem öryggisþættir eru þeir sömu og við fastar setlaugar, og áhrif á umhverfið og nágranna eru þau sömu í báðum tilvikum.  Gera verður kröfu um að frárennsli setlauga sé tengt frárennsliskerfi húss þar sem í vatninu geta verið efni sem óæskilegt er að fá í jörð eða regnvatnslagnir.“  Á afgreiðslufundi skipulags- og byggingarfulltrúa 26. s.m. var bókað að eigendur neðri hæðar hefðu gert frekari grein fyrir málinu, m.a. varðandi vegghæð og frárennsli og hljóð frá setlaug, og var skoðunarmanni falið að skoða málið frekar.  Á fundi embættisins 2. september s.á. var eftirfarandi fært til bókar:  „Með tilvísan til skýringar húseiganda neðri hæðar og skoðunar eftirlitsmanns fellur skipulags- og byggingarfulltrúi frá málinu og telur því lokið.“ 

Framangreint kærðu kærendur til úrskurðarnefndarinnar svo sem áður greinir. 

Málsrök kærenda:  Af hálfu kærenda er vísað til þess að ástæða þess að þau hafi látið sólpallinn óátalinn í átta ár sé sú að er þau hafi fest kaup á íbúð sinni hafi þáverandi eigendur íbúðar á neðri hæð hússins verið í óreglu og umgengni um lóðina verið slæm.  Næstu eigendur hafi umgengist pallinn og húsið eðlilega.  Aftur á móti sé umgengni núverandi eigenda íbúðarinnar ekki til fyrirmyndar, þau hafi komið fyrir arni á pallinum sem hafi í för með sér reyk og skapi eldhættu.  Heiti potturinn hljóti að vera tengdur affalli og sé umgengni um hann kærendum til ama. 

Málsrök Hafnarfjarðarbæjar:  Af hálfu Hafnarfjarðarbæjar er vísað til þess að í kjölfar bókunar á afgreiðslufundi skipulags- og byggingarfulltrúa 19. ágúst 2009 hafi eigandi íbúðar á neðri hæð staðhæft að kærandi hafi grafið jarðveg frá pallinum og hafi veggurinn þá mælst hærri en ella.  Þá hafi eigandi íbúðar á neðri hæð bent á að potturinn væri hvorki tengdur við vatnskerfi hússins né frárennsliskerfi, heldur væri hann laus, fylltur með garðslöngu og tæmt úr honum í baðker íbúðarinnar.  Að þessum upplýsingum fengnum hafi eftirlitsmður farið á staðinn og mælt hæð veggjar við pallinn um 1,80 m frá upphaflegum jarðvegi, og væri pallgólfið u.þ.b. í upphaflegri jarðvegshæð. 

Með vísan til þessa hafi byggingarfulltrúa þótt mikið vafamál hvort framkvæmdin væri byggingarleyfisskyld þar sem girðing pallsins samræmdist grein 67.1 í byggingarreglugerð og líta mætti á gólf pallsins sem frágang á lóð til jafns við gangstétt, þar sem það væri u.þ.b. í hæð landsins í kring.  Þessa reglu hafi embætti byggingarfulltrúa stuðst við enda væri óðs manns æði að gera athugasemdir við palla sem byggðir hafi verið út um allan bæ og með því að krefjast byggingarleyfis af einum aðila væri hugsanlega verið að ganga á skjön við jafnræðisreglu stjórnsýslulaga.  Ekki hafi byggingarfulltrúi heldur talið að umræddur heitur pottur félli undir skilyrði gr. 69.1 í byggingarreglugerð um setlaugar. 

Það sé álit byggingarfulltrúa að mál þetta byggist á nágrannaerjum og sé ekki hlutverk  byggingarfulltrúa að leysa það.  Kærendur hafi keypt húseignina árið 2001 og hafi enga athugasemd gert við umræddan sólpall fyrr en 2008 þegar þessar nágrannaerjur hafi hafist. 

———–

Aðilar hafa fært fram ítarlegri rök fyrir sjónarmiðum sínum og kröfum, sem ekki verða rakin nánar, en úrskurðarnefndin hefur haft þau öll til hliðsjónar við úrlausn málsins. 

Niðurstaða:  Kærendur máls þessa óskuðu eftir því við byggingaryfirvöld í Hafnarfirði að þau beittu sér fyrir því að timburpallur, skjólveggur og heitur pottur við íbúð neðri hæðar hússins að Háabergi 1 yrði fjarlægð og lóðinni komið í það horf sem þinglýst eignaskiptayfirlýsing kvæði á um.  Verður að skilja erindið svo að þar hafi verið gerð krafa um að byggingarvöld beittu þvingunarúrræðum þeim sem þeim eru veitt að lögum.  Með hinni kærðu bókun var beitingu slíkra þvingunarúrræða hafnað.  Umdeild mannvirki munu hafa verið byggð árið 1997 og ekki var veitt sérstakt byggingarleyfi fyrir þeim. 

Þvingunarúrræði þau sem hér koma til álita var að finna í 56. gr. þágildandi skipulags- og byggingarlaga nr. 73/1997.  Í 5. mgr. ákvæðisins var byggingarnefnd m.a. heimilað að knýja fram niðurrif óleyfisbygginga og er ákvörðun um beitingu þess úrræðis háð frjálsu mati stjórnvalds hverju sinni, en slíkt mat hlýtur fyrst og fremst að byggjast á almannahagsmunum og skipulagsrökum.  Að lokinni rannsókn byggingaryfirvalda á málinu var það mat þeirra að ekki væri tilefni til að beita þvingunarrúrræðum fyrrgreindrar 56. gr. skipulags- og byggingarlaga og telur úrskurðarnefndin engin rök standa til að hnekkja því mati.  Með vísan til þessa er kröfu kærenda hafnað. 

Uppkvaðning úrskurðar í máli þessu hefur dregist verulega sökum mikils fjölda mála sem skotið hefur verið til úrskurðarnefndarinnar. 

Úrskurðarorð:

Hafnað er kröfu kærenda um ógildingu synjunar skipulags- og byggingarfulltrúans í Hafnarfirði frá 2. september 2009 á beiðni um beitingu þvingunarúrræða samkvæmt ákvæðum þágildandi skipulags- og byggingarlaga nr. 73/1997. 

__________________________
Ómar Stefánsson

_________________________           ________________________
Ásgeir Magnússon                                    Þorsteinn Þorsteinsson

des 22
Love0

16/2011 Bergstaðastræti

Með

Ár 2011, föstudaginn 25. mars, kom úrskurðarnefnd skipulags- og byggingarmála saman til fundar í húsnæði nefndarinnar að Skúlagötu 21, Reykjavík.  Mættir voru Ómar Stefánsson hdl., staðgengill forstöðumanns, Ásgeir Magnússon héraðsdómari og Þorsteinn Þorsteinsson byggingarverkfræðingur. 

Fyrir var tekið mál nr. 16/2011, kæra á ákvörðun byggingarfulltrúans í Reykjavík frá 22. febrúar 2011 um að endurnýja byggingarleyfi fyrir fjögurra hæða viðbyggingu við húsið að Bergstaðastræti 13 í Reykjavík, með atvinnuhúsnæði á fyrstu hæð og þremur íbúðum á annarri til fjórðu hæð.

Í málinu er nú kveðinn upp svofelldur

úrskurður: 

Með bréfi til úrskurðarnefndar skipulags- og byggingarmála, dags. 23. febrúar 2011, er barst nefndinni sama dag, kærir Arnar Þór Stefánsson hdl., f.h. D, eiganda eignarhluta í fasteigninni að Bergstaðastræti 15, þá ákvörðun byggingarfulltrúans í Reykjavík frá 22. febrúar 2011 að endurnýja byggingarleyfi fyrir fjögurra hæða viðbyggingu við húsið að Bergstaðastræti 13 í Reykjavík, með atvinnuhúsnæði á fyrstu hæð og þremur íbúðum á annarri til fjórðu hæð.  Gerir kærandi þá kröfu að hið kærða byggingarleyfi verði fellt úr gildi. 

Jafnframt var gerð krafa um að framkvæmdir við heimilaða byggingu yrðu stöðvaðar til bráðabirgða meðan málið væri til meðferðar hjá úrskurðarnefndinni en nefndin hafnaði þeirri kröfu með úrskurði uppkveðnum 4. mars 2011. 

Málavextir:  Á afgreiðslufundi byggingarfulltrúa 23. febrúar 2010 var tekin fyrir umsókn um endurnýjun byggingarleyfis sem samþykkt hafði verið 19. ágúst 2008, fyrir fjögurra hæða viðbyggingu með atvinnuhúsnæði á fyrstu hæð og þremur íbúðum á annarri til fjórðu hæð á lóðinni nr. 13 við Bergstaðastræti.  Samþykkti byggingarfulltrúi umsóknina og var sú afgreiðsla staðfest í borgarráði 25. febrúar 2010.  Kærandi, ásamt öðrum, kærði veitingu byggingarleyfisins til úrskurðarnefndarinnar, sem með úrskurði, uppkveðnum 6. október 2010, felldi hana úr gildi, þar sem notkun íbúðarhæða heimilaðrar byggingar samræmdist ekki landnotkun gildandi aðalskipulags fyrir umrædda lóð. 

Í kjölfarið var veitt sérstakt byggingarleyfi fyrir fyrstu hæð hússins og leituðu borgaryfirvöld jafnframt til Skipulagsstofnunar með erindi um að á grundvelli 23. gr. stjórnsýslulaga nr. 37/1993 yrði auglýst í B-deild Stjórnartíðinda leiðrétting á landnotkun umrædds svæðis, þar sem landnotkun hefði fyrir mistök borið lit athafnasvæðis í stað íbúðarsvæðis á aðalskipulagsuppdrætti.  Féllst Skipulagsstofnun á erindið fyrir sitt leyti og var málinu síðan vísað til umhverfisráðuneytisins sem annaðist staðfestingu og auglýsingu aðalskipulags samkvæmt þágildandi skipulags- og byggingarlögum nr. 73/1997. 

Byggingarfulltrúi veitti hinn 14. desember 2010 leyfi fyrir uppsteypu annarrar hæðar nýbyggingarinnar að Bergstaðastræti 13 og staðfesti borgarráð þá afgreiðslu 16. sama mánaðar.  Veiting þessa byggingarleyfis var kærð til úrskurðarnefndarinnar og krafist bráðabirgðaúrskurðar um stöðvun framkvæmda. 

Með bréfi, dags. 17. janúar 2011, tilkynnti umhverfisráðuneytið Reykjavíkurborg að það gæti ekki fallist á erindi borgarinnar um leiðréttingu á landnotkun umrædds svæðis á gildandi aðalskipulagsuppdrætti samkvæmt 23. gr. stjórnsýslulaga.  Byggðist sú niðurstaða á því að stjórnsýslulög ættu ekki við um skipulagsáætlanir, sbr. 1. gr. laganna, þar sem þær teldust vera almenn stjórnvaldsfyrirmæli. 

Úrskurðarnefndin kvað hinn 24. janúar 2011 upp bráðabirgðaúrskurð um stöðvun framkvæmda samkvæmt leyfinu sem byggingarfulltrúi veitti hinn 14. desember 2010 á meðan málið væri til meðferðar hjá nefndinni. 

Hinn 26. janúar 2011 samþykkti borgarráð tillögu að breytingu á Aðalskipulagi Reykjavíkur 2001-2024 sem fól í sér að landnotkun umrædds götureits var breytt úr athafnasvæði í íbúðarsvæði.  Skipulagsstofnun staðfesti þá breytingu 17. febrúar 2011 og var auglýsing þar um birt í B-deild Stjórnartíðinda 18. febrúar s.á. 

Byggingarfulltrúi samþykkti síðan hinn 22. febrúar 2011 að endurnýja byggingarleyfið fyrir fjögurra hæða viðbyggingu að Bergstaðastræti 13, sem úrskurðarnefndin hafði ógilt hinn 6. október 2010.  Það skilyrði var sett fyrir útgáfu byggingarleyfisins að eignaskiptayfirlýsingu vegna breytinga í húsinu yrði þinglýst fyrir útgáfu þess.  Borgarráð staðfesti veitingu byggingarleyfisins 24. febrúar sama ár og skaut kærandi þeirri ákvörðun til úrskurðarnefndarinnar eins og að framan greinir. 

Málsrök kæranda:  Af hálfu kæranda er á því byggt að aðalskipulagsbreyting sú sem Skipulagsstofnun staðfesti hinn 17. febrúar 2011 sé ólögmæt og hafi staðfestingu stofnunarinnar verið skotið til umhverfisráðherra til ógildingar hinn 23. febrúar 2011.  Farið hafi verið með umdeilda breytingu eftir 2. mgr. 36. gr. skipulagslaga nr. 123/2010, sem óverulega breytingu á aðalskipulagi, en að mati kæranda hafi skilyrði fyrir þeirri málsmeðferð ekki verið fyrir hendi.  Málsmeðferðin hafi hins vegar átt að fara eftir meginreglum 30. og 32. gr. skipulagslaga, sbr. 1. mgr. 36. gr. laganna. 

Málsrök Reykjavíkurborgar:  Reykjavíkurborg fer fram á að kröfu kæranda verði hafnað.  Áður en hið kærða byggingarleyfi hafi verið veitt, hafi tekið gildi breyting á aðalskipulagi Reykjavíkur þar sem landnotkun umrædds götureits hafi verið breytt í íbúðarsvæði í stað athafnasvæðis.  Í gildistökuauglýsingu breytingarinnar komi fram að á prentuðum uppdrætti aðalskipulagsins hafi íbúðarbyggð á svæðinu ranglega verið merkt sem athafnasvæði.  Breytingin hafi lotið að leiðréttingu á uppdrætti en ekki  breytingu landnotkunar sem fyrir sé.  Hafi því verið farið með breytinguna sem óverulega í samræmi við 2. mgr. 36. gr. skipulagslaga nr. 123/2010.  Í kjölfarið hafi verið samþykkt og gefið út hið umþrætta byggingarleyfi og jafnframt hafi fallið brott hið takmarkaða byggingarleyfi sem gefið hafi verið út fyrir uppsteypu annarar hæðar byggingarinnar.  Byggingarleyfið sé í samræmi við gildandi deiliskipulag og gildandi landnotkun samkvæmt aðalskipulagi. 

Vegna málatilbúnaðar kæranda sé rétt að benda á að úrskurðarnefndina bresti vald að lögum til að úrskurða um breytingar á aðalskipulagi og sama eigi raunar við um umhverfisráðherra varðandi þær breytingar sem Skipulagsstofnun hafi samþykkt. 

———-

Byggingarleyfishafa var gefinn kostur á að koma að í málinu athugasemdum sínum og sjónarmiðum en greinargerð af hans hálfu hefur ekki borist úrskurðarnefndinni. 

Niðurstaða:  Hinn 18. febrúar 2011 tók gildi breyting á aðalskipulagi Reykjavíkur þar sem landnotkun götureits þess sem Bergstaðastræti 13 tilheyrir var breytt úr athafnasvæði í íbúðarsvæði.  Kærumál þetta snýst fyrst og fremst um það álitaefni hvort hið kærða byggingarleyfi samræmist gildandi landnotkun á umræddu svæði.  Staðfesting Skipulagsstofnunar á nefndri aðalskipulagsbreytingu var af hálfu kæranda í máli þessu skotið til umhverfisráðherra með kröfu um ógildingu breytingarinnar. 

Í úrskurði úrskurðarnefndarinnar frá 6. október 2010 var til umfjöllunar gildi byggingarleyfis sama efnis og það leyfi sem tekist er á um í máli þessu.  Í þeim úrskurði var ekki fallist á að leyfið færi í bága við ákvæði gildandi byggingarreglugerðar eða deiliskipulag svæðisins að öðru leyti en um landnotkun, en um það efni var í deiliskipulaginu vísað til gildandi aðalskipulags Reykjavíkur.  Hinn 17. mars 2011 vísaði umhverfisráðuneytið fyrrgreindri kæru kæranda máls þessa frá með þeim rökum að umdeild aðalskipulagsbreyting fæli ekki í sér stjórnvaldsákvörðun sem kæranleg væri til ráðherra.  Stendur greind aðalskipulagsbreyting því óhögguð. 

Samkvæmt því sem rakið hefur verið fór hið kærða byggingarleyfi ekki í bága við gildandi deiliskipulag eða ákvæði aðalskipulags um landnotkun.  Að þeirri niðurstöðu fenginni, og þar sem ekki liggja fyrir aðrir þeir annmarkar á hinni kærðu ákvörðun sem áhrif gætu haft á gildi hennar, verður ekki fallist á ógildingarkröfu kæranda. 

Úrskurðarorð:

Hafnað er kröfu kæranda um ógildingu ákvörðunar byggingarfulltrúans í Reykjavík frá 22. febrúar 2011, sem borgarráð staðfesti hinn 24. sama mánaðar, um að endurnýja byggingarleyfi fyrir fjögurra hæða viðbyggingu við húsið að Bergstaðastræti 13 í Reykjavík. 

 

______________________________
Ómar Stefánsson

 

_____________________________            _____________________________
Ásgeir Magnússon                                              Þorsteinn Þorsteinsson