Úrskurðir Archive - Page 194 of 269 - Úrskurðarnefnd umhverfis- og auðlindamála

des 22

124/2007 Hólmsheiði

Með dim

Ár 2010, þriðjudaginn 30. mars, kom úrskurðarnefnd skipulags- og byggingarmála saman til fundar í húsnæði nefndarinnar að Skúlagötu 21 í Reykjavík. Mættir voru Hjalti Steinþórsson forstöðumaður, Ásgeir Magnússon héraðsdómari og Þorsteinn Þorsteinsson byggingarverkfræðingur.

Fyrir var tekið mál nr. 124/2007, kæra á ákvörðun skipulagsráðs Reykjavíkur frá 22. ágúst 2007 um að veita framkvæmdaleyfi fyrir sléttun svæðis, grjóthreinsun og tilfærslu trjágróðurs til undirbúnings gerðar flugbrautarsvæðis, bílastæða, flugskýla og félagsheimilis fyrir starfsemi Fisfélags Reykjavíkur á Hólmsheiði.

Í málinu er nú kveðinn upp svofelldur

úrskurður:

Með bréfi til úrskurðarnefndar skipulags- og byggingarmála, dags. 26. september 2007, er barst nefndinni 28. sama mánaðar, kærir Magnús Guðlaugsson hrl., f.h. Græðis, félags landeigenda í Óskoti og Reynisvatnslandi, þá ákvörðun skipulagsráðs Reykjavíkur frá 22. ágúst 2007 að veita framkvæmdaleyfi fyrir sléttun svæðis, grjóthreinsun og tilfærslu trjágróðurs til undirbúnings gerðar flugbrautarsvæðis, bílastæða, flugskýla og félagsheimilis fyrir starfsemi Fisfélags Reykjavíkur á Hólmsheiði. Gerir kærandi þá kröfu að framkvæmdaleyfið verði fellt úr gildi.

Málsatvik og rök: Hinn 22. ágúst 2007 tók skipulagsráð Reykjavíkur fyrir umsókn Fisfélags Reykjavíkur um framkvæmdaleyfi fyrir tilteknum jarðvegsframkvæmdum til undirbúnings áformaðri fisflugstarfsemi félagsins á Hólmsheiði. Var umsóknin samþykkt og framkvæmdaleyfið gefið út hinn 3. september 2007.

Kærandi vísar til þess að fyrirhuguð starfsemi framkvæmdaleyfishafa verði í um 400 metra fjarlægð frá þeim sumarbústöðum félagsmanna kæranda sem næstir séu svæðinu en flest öll lönd og bústaðir þeirra séu í minna en kílómeters fjarlægð. Umdeilt svæði sé skilgreint í gildandi aðalskipulagi sem opið svæði til sérstakra nota en það hafi ekki verið deiliskipulagt. Verði helst ráðið af skipulagsuppdrætti að áformað hafi verið að nýta svæðið til skógræktar.

Í grein 4.12.1 í skipulagsreglugerð nr. 400/1998 séu opin svæði til sérstakra nota skilgreind sem svæði með útivistargildi þar sem gert sé ráð fyrir mannvirkjagerð í tengslum við þá starfsemi sem þar sé stunduð og séu í ákvæðinu tilfærð dæmi um ýmis konar starfsemi sem talið sé að geti fallið undir umrædda landnotkun. Í 2. mgr. gr. 4.12.2 sömu reglugerðar segi að í deiliskipulagi skuli gera grein fyrir mannvirkjagerð, efnisnotkun og litavali, gróðri og girðingum, bílastæðum og frárennsli o.fl. Samkvæmt framangreindu ákvæði þurfi að gera deiliskipulag að þeim mannvirkjum sem áformuð séu á umræddri spildu áður en til mannvirkjagerðar geti komið á svæðinu. Jafnframt þurfi, á grundvelli þess skipulags, að veita framkvæmda- og byggingarleyfi fyrir einstökum framkvæmdum og mannvirkjum eftir því sem við geti átt.

Í máli þessu sé staðan sú að hvorki liggi fyrir deiliskipulag af svæði því sem ætlað sé undir starfsemi framkvæmdaleyfishafa né teikningar af þeim mannvirkjum sem nú sé verið að heimila undirbúning að. Telja verði að slík undirbúningsvinna við gerð flugbrauta, bílastæða, flugskýla og félagsheimila sé óheimil að óbreyttu aðalskipulagi nema að undangenginni gerð deiliskipulags fyrir svæðið svo sem skylt sé skv. 23. gr. skipulags- og byggingarlaga nr. 73/1997.

Borgaryfirvöld telji að áformuð starfsemi á Hólmsheiði fari ekki í bága við skilgreinda landnotkun svæðisins í aðalskipulagi sem opið svæði til sérstakra nota. Að svo komnu sé ekki gert ráð fyrir varanlegri mannvirkjagerð á svæðinu en ef til þess kæmi yrði það tekið til skipulagningar eða byggingarleyfisumsókn grenndarkynnt. Ekki verði séð að hið kærða framkvæmdaleyfi, sem heimili einungis í sér tilteknar framkvæmdir við að slétta og lagfæra jarðvegsyfirborð og tíundaðar séu í umsókn, hafi þau áhrif á nágrennið að til álita komi að ógilda framkvæmdaleyfið.

Rétt sé að koma því á framfæri að deiliskipulagstillaga að umræddu svæði hafi verið auglýst eftir að kæra hafi borist í máli þessu. Þar sé gert ráð fyrir að svæðið sé ætlað tímabundið undir starfsemi Fisfélags Reykjavíkur og verði þar flugbrautir og æfingaaðstaða fyrir vélknúin fis, svæði fyrir bílastæði og flugskýli og svæði fyrir félagsheimili og útivist.

Framkvæmdaleyfishafa var gefinn kostur á að tjá sig um kæruefnið en athugasemdir af hans hálfu hafa ekki borist úrskurðarnefndinni.

Niðurstaða: Í hinu kærða framkvæmdaleyfi fólst einungis heimild til umráðaaðila viðkomandi landspildu á Hólmsheiði að slétta og grjóthreinsa jarðvegsyfirborð og færa til trjágróður. Þótt fram komi að framkvæmdirnar séu hugsaðar til undirbúnings fyrirhugaðrar fisflugsstarfsemi leyfishafa á svæðinu, felur hin kærða ákvörðun ekki í sér heimild til slíkrar starfsemi eða til gerðar mannvirkja í tengslum við hana.

Að þessu virtu verður ekki séð að heimilaðar framkvæmdir séu þess eðlis að þær geti raskað grenndarhagsmunum félagsmanna kæranda sem umráðamanna lands í nokkur hundruð metra fjarlægð frá umræddu svæði. Verður kærumáli þessu því vísað frá úrskurðarnefndinni enda telst kærandi ekki aðili máls í skilningi 1. mgr. 26. gr. stjórnsýslulaga nr. 37/1993.

Uppkvaðning úrskurðar í máli þessu hefur dregist verulega sökum mikils fjölda mála sem skotið hefur verið til úrskurðarnefndarinnar.

Úrskurðarorð:

Kærumáli þessu er vísað frá úrskurðarnefndinni.

_____________________________
Hjalti Steinþórsson

_____________________________ ____________________________
Ásgeir Magnússon Þorsteinn Þorsteinsson

des 22

Love0

8/2009 Hólatorg

Með dim

Ár 2010, miðvikudaginn 24. mars, kom úrskurðarnefnd skipulags- og byggingarmála saman til fundar í húsnæði nefndarinnar að Skúlagötu 21 í Reykjavík. Mættir voru Hjalti Steinþórsson forstöðumaður, Ásgeir Magnússon héraðsdómari og Þorsteinn Þorsteinsson byggingarverkfræðingur.

Fyrir var tekið mál nr. 8/2009, kæra á samþykkt skipulagsráðs Reykjavíkur frá 1. október 2008 um breytingu á deiliskipulagi Hólatorgsreits, er tók til lóðarinnar að Hólatorgi 2, og á ákvörðun byggingarfulltrúa frá 3. febrúar 2009 um að veita leyfi til stækkunar rishæðar hússins að Hólatogi 2, byggja tvennar svalir á vesturhlið, koma þar fyrir dyrum og tröppum út í garð og endurbyggja skúr á lóðinni.

Í málinu er nú kveðinn upp svofelldur

úrskurður:

Með bréfi til úrskurðarnefndar skipulags- og byggingarmála, dags. 11. febrúar 2009, er barst nefndinni hinn 12. s.m., kæra G og S, Hávallagötu 1, G, Hávallagötu 3 og Á, S og S, Garðastræti 45, Reykjavík, samþykkt skipulagsráðs Reykjavíkur frá 1. október 2008 um breytingu á deiliskipulagi Hólatorgsreits, er tók til lóðarinnar að Hólatorgi 2. Hin kærða deiliskipulagsbreyting tók gildi með auglýsingu í B-deild Stjórnartíðinda 12. janúar 2009. Með bréfi til úrskurðarnefndarinnar, dags. 13. febrúar s.á., er barst nefndinni samdægurs, kæra ennfemur N og H, Hávallagötu 1, framangreinda deiliskipulagsákvörðun.

Með bréfi til úrskurðarnefndarinnar, dags. 2. mars 2009, er barst nefndinni hinn 3. s.m., kæra allir fyrrgreindir aðilar ákvörðun byggingarfulltrúa frá 3. febrúar 2009 um að veita leyfi til að stækka rishæð hússins að Hólatorgi 2 með því að hækka þak viðbyggingar og breyta í mænisþak, byggja tvennar svalir á vesturhlið, koma þar fyrir dyrum og tröppum út í garð og endurbyggja skúr á lóðinni. Ákvað úrskurðarnefndin að sameina tvö hin síðari kærumál máli þessu.

Gera kærendur þá kröfu að hinar kærðu ákvarðanir verði felldar úr gildi. Með bréfi til úrskurðarnefndarinnar, dags. 24. nóvember 2009, gerðu kærendur að Hávallagötu 1 ennfremur kröfu um að kveðinn yrði upp til bráðabirgða úrskurður um stöðvun framkvæmda samkvæmt hinu kærða byggingarleyfi á meðan málið væri til meðferðar hjá úrskurðarnefndinni. Var þá langt komið endurbyggingu skúrs að Hólatorgi 2, en engar aðrar framkvæmdir er máli skipta hafa átt sér stað eftir að krafa kom fram um stöðvun framkvæmda og hefur því ekki verið tilefni til að taka hana sérstaklega til úrlaunsar. Er málið nú tekið til endanlegs úrskurðar.

Málavextir: Árið 2004 öðlaðist gildi deiliskipulag svokallaðs Hólatorgsreits, er tekur til hluta Sólvallagötu, Blómvallagötu, Hávallagötu, Garðastrætis og Hólatorgs, og er á svæðinu gróin íbúðarhúsabyggð. Samkvæmt skipulaginu er gert ráð fyrir að byggja megi við núverandi hús og/eða byggja bílskúr á öllum lóðum á svæðinu nema að Hólatorgi 2. Þar eru ekki heimilaðar neinar breytingar en aftur á móti segir svo í greinargerð skipulagsins varðandi þá lóð: „Á lóð nr. 2 [við Hólatorg] er skúr sem byggður var sem bílskúr, en hefur ekki verið notaður sem slíkur, og er nú geymsluskúr. Leyfilegt er að endurbyggja skúrinn á sama stað og hann er nú með þeim skilmálum er koma fram um nýbyggingar bílskúra …“ Eftir gildistöku deiliskipulagsins, eða á árinu 2006, óskaði eigandi hússins að Hólatorgi 2 eftir heimild til breytinga á húsinu. Ekkert varð af þeim fyrirætlunum.

Á afgreiðslufundi byggingarfulltrúa 6. maí 2008 var lögð fram umsókn um leyfi til að stækka rishæð hússins nr. 2 við Hólatorg með því að hækka þak viðbyggingar og breyta í mænisþak, byggja tvennar svalir á vesturhlið hússins, koma þar fyrir dyrum og tröppum út í garð og endurbyggja skúr. Nánar tiltekið fól umsóknin í sér að rishæð hússins yrði stækkuð um 20,8 m² og geymsluskúr á lóð minnkaður um 12,2 m². Var afgreiðslu umsóknarinnar frestað og málinu vísað til umsagnar skipulagsstjóra. Á embættisafgreiðslufundi skipulagsstjóra 30. maí s.á. var málið tekið fyrir og eftirfarandi bókað: „Frestað. Samræmist ekki deiliskipulagi. Ekki eru gerðar athugasemdir við það að umsækjendur láti vinna tillögu að breytingu á deiliskipulagi á eigin kostnað, í samræmi við erindið, sem síðar verður grenndarkynnt.“

Á embættisafgreiðslufundi skipulagsstjóra 4. júlí 2008 var eftirfarandi fært til bókar: „Hólatorg 2, breyting á deiliskipulagi. Lögð fram umsókn, dags. 27. júní 2008, um að hækka þak á stigahúsi á norðurhlið og breyta því í mænisþak, gera svalir á rishæð á vesturhlið stigahússins og endurgera svalir á 2. hæð. Meðfylgjandi eru uppdrættir, dags. 1. júlí 2008. Samþykkt að kynna framlagða tillögu fyrir hagsmunaaðilum að Garðastræti 43, 45 og 47, Hávallagötu 1 og 3 ásamt Hólatorgi 4.“ Bárust skipulags- og byggingaryfirvöldum borgarinnar athugasemdir vegna grenndarkynningarinnar, m.a. frá kærendum. Að lokinni grenndarkynningu var málið tekið fyrir að nýju á fundi skipulagsráðs 1. október 2008 og lögð fram umsögn skipulagsstjóra, dags. 17. september 2008. Var eftirfarandi fært til bókar: „Kynnt tillaga samþykkt með vísan til a-liðar 12. gr. samþykktar um skipulagsráð og umsagnar skipulagsstjóra.“

Skipulagsstofnun tilkynnti með bréfi til skipulags- og byggingarsviðs borgarinnar, dags. 23. október 2008, að stofnunin gerði athugasemdir við birtingu auglýsingar í B-deild Stjórnartíðinda. Var einkum vísað til þess að Reykjavíkurborg hefði ekki svarað efnislega öllum athugasemdum er borist hefðu vegna grenndarkynningarinnar. Með bréfi skipulags- og byggingarsviðs til Skipulagsstofnunar, dags. 26. janúar 2009, uppfærðu 20. febrúar s.á., var beðist velvirðingar á því að stofnuninni hefði aðeins verið send drög að umsögn skipulagsstjóra. Segir ennfremur: „Rétt umsögn fylgir með bréfi þessu og hefur öllum þeim er gerðu athugasemdir verið send rétt umsögn þar sem öllum athugasemdum er svarað.“

Auglýsing um gildistöku deiliskipulagsbreytingarinnar birtist í B-deild Stjórnartíðinda 12. janúar 2009.

Á afgreiðslufundi byggingarfulltrúa 3. febrúar 2009 var samþykkt umsókn um leyfi til að stækka rishæð hússins að Hólatorgi 2 með því að hækka þak viðbyggingar og breyta í mænisþak, byggja tvennar svalir á vesturhlið, koma þar fyrir dyrum og tröppum út í garð og endurbyggja skúr á lóðinni. Var samþykkt byggingarfulltrúa staðfest á fundi borgarráðs 5. febrúar 2009.

Hafa kærendur skotið greindum ákvörðunum til úrskurðarnefndarinnar svo sem að framan greinir.

Málsrök kærenda: Af hálfu kærenda er því haldið fram að hinar kærðu ákvarðanir séu haldnar form- og efnisannmörkum, ásamt því að ganga gegn lögmætum hagsmunum þeirra, er leiða eigi til ógildingar hinna kærðu ákvarðana.

Vísað sé til þess að núverandi deiliskipulag Hólatorgsreits sé frá árinu 2004. Telji kærendur að þeir eigi að geta treyst því að deiliskipulaginu sé ekki breytt stuttu eftir samþykkt þess nema slíkt sé nauðsynlegt. Á svæði því sem um ræði hafi verið gætt íhaldssemi um allar breytingar og hafi ýmsum viðaminni breytingum en þeirri er hér um ræði verið hafnað.

Það hafi komið kærendum á óvart að fyrirhugaðar væru breytingar á húsinu að Hólatorgi 2. Tveimur árum fyrr hafi sami eigandi sótt um leyfi til breytinga sem hafi verið mun viðaminni. Þá hafi verið fundað með aðilum án þess að sættir næðust. Fram hafi hins vegar komið í niðurstöðum skipulags- og byggingarsviðs að ekki skyldi gera breytingar á húsinu að Hólatorgi 2 nema í sátt við nágranna. Í þessu hafi síður en svo falist nokkur geðþóttaákvörðun, heldur hafi afstaðan í raun verið óhjákvæmileg og eigi um leið stoð í gildandi deiliskipulagi, er miði að verndun íbúðarbyggðar á skipulagsreitnum. Telji kærendur að þau eigi að geta treyst því að sú ákvörðun standi og ekki sé hægt tveimur árum síðar að sækja um mun viðameiri breytingar.

Kærendur hafi komið á framfæri athugasemdum sínum vegna hinna kærðu ákvarðana sem virðist hafa verið samþykktar án sérstakrar efnisumræðu. Liggi fyrir að kærendur séu ekki ein um skoðanir sínar þar sem Skipulagsstofnun hafi í bréfi sínu, dags. 23. október 2008, lýst sama viðhorfi. Kærendum hafi verið tilkynnt niðurstaða skipulagsráðs, en athugasemdum ekki svarað efnislega, hvorki bréflega né bókað um ástæðu fyrir sinnaskiptum ráðsins.

Bent sé á að allir umsagnaraðilar sem hafi tjáð sig vegna grenndarkynningarinnar hafi lýst sig andvíga hinni kærðu breytingu á húsinu að Hólatorgi 2. Áður en ákvörðun um breytingar hafi verið tekin hafi áhrif þeirra á næsta nágrenni ekki verið nægjanlega rannsökuð, en kanna hefði átt áhrif á skuggamyndun á fleiri tímum dags og fleiri hús en gert hafi verið. Skuggamyndun sé aðeins hluti þess sem athuga þurfi varðandi birtu að nágrannahúsunum og útsýni frá þeim. Áhrifin séu mikil gagnvart öllum húsunum og þyki m.a. ástæða til að benda sérstaklega á athugasemdir íbúa á annari hæð Garðastrætis 45, þar sem áhrif á sjónhringinn séu ekki síður róttæk en Hávallagötumegin. Virðist sýnt að hjá þeim geti orðið smátt um „vorkvöld í Vesturbænum“ eftir hækkun bakhússins og takmörkuð prýði að því nývirki sem birtast muni framan við sjónarrönd.

Ákvörðun skipulagsráðs hafi ekki verið rökstudd á neinn veg sem sé andstætt bæði ákvæðum skipulags- og byggingalaga nr. 73/1997 og stjórnsýslulaga nr. 37/1993. Þessu til áréttingar sé vísað til umsagnar skipulagsstjóra, dags. 17. september 2008, þar sem segi m.a: „Þegar þetta mál var í gangi fyrir tveimur árum var tekin sú afstaða að ekki skyldi breyta deiliskipulaginu, nema að sátt næðist við nágranna. Deiliskipulagið er mjög vandlega unnið og tekur á öllum þáttum sem varða byggingar, bílastæði, garðveggi ofl. Deiliskipulagið hefur ákveðinn sveigjanleika, þar sem heimilt er að gera minni háttar breytingar á húsum ef þær falla vel að byggingarstíl þeirra. Eins og fyrr segir fellur breytingin ekki illa að byggingarstíl hússins.“ Þau ummæli sem viðhöfð séu í fyrri málsgreininni um deiliskipulagið frá 2004 skýri á engan hátt hvernig unnt hafi verið að hverfa frá þeirri afstöðu að skipulaginu skyldi ekki breyta nema í sátt við nágranna hlutaðeigandi húseigna. Sú staðhæfing að í deiliskipulaginu búi sveigjanleiki til að leyfa minni háttar breytingar, sem falli vel að byggingarstíl húsa, svari þessu einmitt ekki þar sem hún varði húsin sjálf en ekki grenndaráhrif breytinganna. Enda yrði hún að öðrum kosti í beinni mótsögn við fyrrnefnda umsögn skipulagsstjóra þar sem staðfest sé að skilmálar deiliskipulagsins heimili aðeins „minni háttar breytingar … sem sannanlega hafi engin grenndaráhrif. “

Á sama hátt sé síðari málsgreinin haldlaus sem röksemd gagnvart athugasemdum og hagsmunum kærenda. Efni hennar sé greinilega sótt í bréf Húsafriðunarnefndar til arkitekta byggingarleyfishafa, dags. 9. maí 2008. Í umsögn nefndarinnar segi eftirfarandi: „Ekki er gerð athugasemd við erindið enda er umbeðin hækkun á inngönguskúr vel útfærð í samræmi við aldur og gerð hússins og kemur hvorki til með að rýra varðveislugildi hússins sjálfs né stöðu þess á svæði sem nýtur verndar skv. deiliskipulagi.“ Ráða megi af þessu að Húsfriðunarnefnd hafi einblínt á húsið sjálft en ekki talið ástæðu til að fjalla sérstaklega um grenndaráhrif af hækkun bakhússins. Sé þetta e.t.v. eðlilegt svo langt sem það nái en vekji nokkra furðu í þessu tilviki. Hvað sem því líði megi ljóst vera að umsögnin veiti ekki bein svör við neinum spurningum um ríka hagsmuni kærenda. Það leiði af því og framansögðu að skipulagsráði hafi ekki verið rétt að samþykkja umsókn byggingarleyfishafa á grundvelli umsagnar skipulagsstjóra einnar saman.

Þá hafi breytingin verið kynnt með grenndarkynningu en ekki með auglýsingu í Lögbirtingarblaði eins og beri að gera þegar um verulega breytingu á deiliskipulagi sé að ræða. Kærendur telji fyrirhugaðar breytingar meiri háttar með vísan til þess að um sé að ræða breytingar á þriðjungi grunnflatar á risinu ásamt því að nýtilegur grunnflötur hússins aukist um 24 m², sem sé fimmtungur af heildargrunnfleti þess eftir breytingu. Þá standi til að gera vistarrými úr bakhúsi sem áður hafi eingöngu verið nýtt sem inngangur og stigagangur. Stigagangshúsið hafi frá öndverðu verið hugsað og hannað sem viðauki við meginhúsið, til að hámarka nýtingarrými þess, en ekki til að mynda eigið vistarrými. Þurfi vart að efa að tillit til nærliggjandi eigna hafi ráðið þessari tilhögun. Með breytingunni sé ætlunin að færa þak meginhússins út yfir allan „inngönguskúrinn“ sem næst í fullri rishæð og um leið með þeim árangri að húsið fái nýjan mæniás suður/norður, er verði að auki mun lengri en núverandi meginás austur/vestur. Sé einfaldast að lýsa þessu þannig að verið sé að innlima bakhúsið í meginhúsið og bylta stærðarhlutföllum þess. Sé m.a. ekki unnt að ræða um breytinguna sem kvistbyggingu, enda eigi hún sér ekki hliðstæður innan byggingarreitsins þar sem nær öll hús Hólatorgsmegin séu með meginás austur/vestur og hallandi norðurþak án útskota umfram það sem telja megi minni háttar.

Með svölum á vesturhlið annarrar hæðar og á rishæð, svo og glugga í norður, telji kærendur að gengið sé á heimilishelgi þeirra þar eð ný vistarrými og svalir verði í beinni sjónlínu við helstu vistarrými að Hávallagötu 1, þ.e. stofur og gang. Hið sama gildi reyndar um vistarrými á neðri hæð Hávallagötu 1 og einnig hluta vistarrýmis að Hávallagötu 3. Í þessu samhengi sé rétt að benda á að á bakhlið Hólatorgs 2, þ.e. í stigahúsinu, séu nú engin herbergi eða fastir íverustaðir. Heimilað sé íverurými í bakhúsi og með því gengið á heimilishelgi sem íbúar að Hávallagötu 1 hafi hingað til notið í helstu vistarrýmum. Þá þyki íbúum að Hávallagötu 1 gengið á byggingarlega fagurfræði síns húss með breytingum á bakhúsi að Hólatorgi 2.

Skuggavarp muni aukast í næsta nágrenni, aðallega í garði og á fyrstu tveimur hæðum að Hávallagötu 1. Lóðin að Hávallagötu 1, sem liggi að Hólatorgi 2, sé ein sú minnsta í húsaröðinni við Hávallagötu. Þá sé þrengra á milli húsa að Hólatorgi 2 og Hávallagötu 1 en milli annarra húsa við Hólatorg og Sólvallagötu annars vegar og hins vegar húsa við Hávallagötu. Af því leiði að skuggavarp af þessu rismikla húsi, sem nú standi til að hækka að hluta, sé til muna meira í garðinum að Hávallagötu 1 en aðrir íbúar við götuna búi almennt við. Einnig sé einsýnt að aukin skuggamyndun verði í garði að Hávallagötu 3 og að Garðastræti 45. Jafnframt skerði breytingin útsýni íbúa, s.s. þeirra sem búi að Garðastræti 45.

Breytingin brjóti í bága við allar grundvallarforsendur að tilhögun bygginga á deiliskipulagsreitnum og hönnun sjálfs hússins, ásamt því að raska götumyndinni við suðurenda Garðastrætis til tjóns fyrir íbúa handan götunnar. Með vísan til alls þessa sé um meiri háttar breytingu á deiliskipulagi að ræða sem hefði þurft að auglýsa eins og um nýtt deiliskipulag væri að ræða samkvæmt 26. gr. skipulags- og byggingarlaga. Nái hin kærða deiliskipulagsbreyting fram að ganga verði hún fordæmisgefandi fyrir önnur hús í nágrenninu og geti haft ófyrirsjáanlegar afleiðingar fyrir skipulag nágrennisins.

Vakin sé athygli á því að stór geymsluskúr, sem tilheyri Hólatorgi 2 og standi á mörkum lóðanna að Hólatorgi 2 og Hávallagötu 1, hafi aldrei verið samþykktur af hálfu íbúa að Hávallagötu 1. Kvöð um niðurrif hafi hvílt á þessum skúr en hún felld úr gildi og hafi aldrei verið gefinn kostur á því að gera athugasemdir við það. Skúrinn spilli heildarmynd garðsins og skyggi á sólu. Skúrinn sé á deiliskipulagi sem samþykkt hafi verið árið 2004, en ekki hafi verið tekið fram að hann hafði áður verið reistur með kvöð um niðurrif.

Til stuðnings kröfu sinni um ógildingu hins kærða byggingarleyfis vísi kærendur til þess að það byggi á deiliskipulagi sem þeir telji ekki gilt að lögum og hafi kært til úrskurðarnefndarinnar. Að auki sé bent á að í kjölfar ákvörðunar skipulagsráðs um breytt deiliskipulag hafi Skipulagsstofnun gert athugasemdir við breytinguna. Eftir að kærur hafi borist úrskurðarnefndinni hafi kærendum verið tjáð að athugasemdum stofnunarinnar hafi verið svarað með bréfi frá skipulags- og byggingarsviði. Málsmeðferð þessi sé óskiljanleg og fái kærendur ekki séð hvernig hin lagfærða umsögn geti talist vera það sem legið hafi fyrir skipulagsráði þegar hin kærða ákvörðun þess hafi verið tekin.

Málsrök Reykjavíkurborgar: Af hálfu Reykjavíkurborgar er bent á að mál þetta eigi sér nokkra forsögu. Árið 2006 hafi verið lögð fram fyrirspurn hjá embætti skipulagsfulltrúa um hvort leyft yrði að hækka þak á stigahúsi hússins að Hólatorgi 2. Talið hafi verið að breytingin gæti haft áhrif á nágrannalóðir vegna aukins skuggavarps og innsýnar og samræmdist því ekki gildandi deiliskipulagi svæðisins. Í kjölfar fyrirspurnarinnar hafi verið lögð fram umsókn um breytingu á deiliskipulagi. Hafi tillagan verið grenndarkynnt hagsmunaaðilum sem óveruleg breyting á deiliskipulagi og hafi athugasemdir borist. Hafi verið reynt að sætta málsaðila en ekki tekist og hafi því ekkert orðið af framkvæmdum.

Bent sé á að í umsögn skipulagsstjóra hafi komið fram að byggingarleyfisumsóknin væri frábrugðin þeirri sem kynnt hafi verið tveimur árum fyrr. Húsafriðunarnefnd hafi talið að breytingin myndi fara húsinu vel en hafa í för með sér aukið skuggavarp á hús og lóð að Hávallagötu 1.

Varðandi þá málsástæðu kærenda að málsmeðferð hafi verið ófullnægjandi með vísan til bréfs Skipulagsstofnunar, dags. 23. október 2008, sé bent á að tillagan hafi verið lögð fyrir skipulagsráð 1. október 2008 og samþykkt með vísan til a-liðar 12. gr. samþykktar um skipulagsráð og umsagnar skipulagsstjóra. Í bréfi Skipulagsstofnunar sé bent á að í umsögn Reykjavíkurborgar hafi ekki verið nægilega svarað athugasemdum sem borist hefðu vegna grenndarkynningarinnar varðandi skuggavarp, innsýn, útlit húss og breytingu á nýlegu deiliskipulagi. Í bréfi skipulags- og byggingarsviðs til Skipulagsstofnunar, dags. 20. febrúar 2009, hafi verið beðist velvirðingar á því að með fyrra bréfi hafi einungis fylgt drög að umsögn skipulagsstjóra. Rétt umsögn hafi fylgt bréfinu og hafi öllum þeim er gert höfðu athugasemdir verið send rétt umsögn þar sem öllum athugasemdum hafi verið svarað. Þrátt fyrir ofangreinda vankanta á umsögninni sé það mat Reykjavíkurborgar að þeir séu ekki þess eðlis að það varði ógildingu deiliskipulagsbreytingarinnar, enda hafi Skipulagsstofnun gert athugasemd við umsögnina sem síðan hafi verið bætt úr. Verði ekki séð hvaða heimildir í skipulags- og byggingarlögum standi til að ógilda heildarmeðferð máls þegar svo standi á. Hafi Skipulagsstofnun oft á tíðum gert athugasemdir við erindi sem þessi og talið að ekki væri hægt að svara þeim nema betrumbætt gögn lægju fyrir. Hafi slíkar athugasemdir hingað til ekki varðað ógildingu kærðra ákvarðana út af fyrir sig.

Því sé hafnað að um verulega breytingu á deiliskipulagi hafi verið að ræða sem kallað hafi á nýtt deiliskipulag og þá heildarendurskoðun á skipulagi. Engin fordæmi séu fyrir því að á einbýlishúsalóðum sé deiliskipulag tekið til heildarendurskoðunar þó fram komi óskir einstakra lóðarhafa um breytingar. Það hafi verið mat borgarinnar að um óverulega breytingu á deiliskipulagi væri að ræða sem þyrfti að grenndarkynna, sbr. 2. mgr. 26. gr. skipulags- og byggingarlaga, og hafi málsmeðferðin verið í samræmi við það. Um matsatriði sé að ræða hverju sinni, þ.e. hvort breyting á deiliskipulagi teljist veruleg eða óveruleg, og sé hin kærða deiliskipulagsbreyting í öllum skilningi minni háttar. Áhrif breytingarinnar séu lítil á deiliskipulagið í heild og grenndaráhrif hennar óveruleg, breytingin varði einungis eina lóð og hafi áhrif á hagsmuni mjög fárra einstaklinga.

Þegar sótt hafi verið um að stækka viðbyggingu fyrir tveimur árum hafi verið tekin sú afstaða hjá embætti skipulagsfulltrúa að ekki skyldi leggja til við skipulagsráð að samþykkja breytingu á deiliskipulaginu nema sátt næðist við nágranna. Deiliskipulagið sé mjög vandlega unnið og taki á öllum þáttum sem varði byggingar, bílastæði, garðveggi o.fl. Deiliskipulagið hafi ákveðinn sveigjanleika þar sem heimilt sé að gera minni háttar breytingar á húsum ef þær falli vel að byggingarstíl þeirra. Með vísan til þessarar afstöðu hafi ekki náðst samkomulag um útfærslu breytingarinnar á sínum tíma og hún því ekki afgreidd. Þegar nýtt erindi hafi borist skipulags- og byggingarsviði hafi verið ákveðið að endurtaka fyrri málsmeðferð, þ.e. að grenndarkynna tillöguna fyrir sömu hagsmunaaðilum og áður.

Athugasemdir vegna útsýnisskerðingar, innsýnar og skuggavarps séu skiljanlegar. Flestar viðbyggingar eða stækkanir húsa í svo þéttbyggðu umhverfi hafi áhrif á nágrannabyggð. Hækkun viðbyggingar með litlum viðbótarglugga efst á gafli hennar auki skuggavarp á nærliggjandi lóðir, valdi meiri birtuskerðingu og jafnvel einhverri innsýn.

Minnsta fjarlægð milli Hólatorgs 2 og Hávallagötu 1 sé 12 m. Það sé ekki minni fjarlægð en víða í hverfinu og húsin séu ekki meira en tvær hæðir auk rishæða. Á tímabilinu maí til ágúst hafi hækkun viðbyggingar mjög lítil áhrif á skuggavarp í garði Hávallagötu 1 og nái skugginn þá aðeins lítillega inn á nágrannalóðina. Þegar sól sé lægra á lofti, við jafndægur, nái skugginn hins vegar að falla á neðri hæð Hávallagötu 1 sem sé aukning frá því sem verið hafi fyrir breytinguna. Skuggavarpið hafi eingöngu verið skoðað fyrir sumarmánuðina, þ.e. milli jafndægra, en það sé sá tími sem garður og svalir séu mest notuð. Ekki hafi verið óskað eftir því við arkitekt hússins að sýna skuggavarp yfir vetrarmánuðina, þó svo að nágrannar hafi óskað eftir því. Teikningar af skuggavarpi sem unnar hafi verið fyrir kynningu hafi verið taldar nægilegar til að hægt væri að átta sig á áhrifum breytingarinnar. Málsástæðum kærenda varðandi skuggavarp sé því hafnað. Bent sé á að á þeim tíma árs þegar sól sé lágt á lofti megi gera ráð fyrir auknu skuggavarpi nánast án tillits til þess hve breytingar á húsum séu litlar. Á þeim tímum séu garðar almennt ekki notaðir til útiveru og sólbaða á sama hátt og á sumrin.

Það hafi og verið mat skipulagsyfirvalda að breytingin félli ekki illa að byggingarstíl hússins. Segi orðrétt í bréfi Húsafriðunarnefndar: „Ekki er gerð athugasemd við erindið enda er umbeðin hækkun á inngönguskúr vel útfærð í samræmi við aldur og gerð hússins og kemur hvorki til með að rýra varðveislugildi hússins sjálfs né stöðu þess á svæði sem nýtur verndar skv. deiliskipulagi.“ Orðalag umsagnar gefi tilefni til að álykta að nefndin hafi talið breytinguna fara húsinu vel.

Kvöð varðandi skúr hafi veriði aflétt þegar deiliskipulag það sem nú sé í gildi hafi verið samþykkt. Því sé ekki vettvangur nú til að gera athugasemdir við það.

Skipulagsyfirvöld hafi verið á þeirri skoðun að breytingin hefði grenndaráhrif og því hafi ekki verið hægt að telja hana samræmast eldri skilmálum sem heimiluðu minni háttar breytingu. Hafi því verið talið að deiliskipulagsbreyting sú sem deilt sé um í máli þessu hafi verið nauðsynleg. Segja megi að nánast allar breytingar sem varði stækkanir húsa hafi einhver áhrif á umhverfið. Í þéttbýli verði menn að gera ráð fyrir einhverjum breytingum. Verði ekki hjá þeim komist þótt deiliskipulagsáætlanir séu vel og nákvæmlega unnar. Grenndaráhrif hinar kærðu breytingar hafi, að mati skipulagsyfirvalda, ekki verið meiri en vænta mátti í þéttri byggð.

Þá ætti ekki að skipta kærendur máli hvort rýmið sé notað sem stigahús eða vistarrými. Ekki hafi legið fyrir byggingarnefndarteikningar þegar málið hafi verið kynnt.

Af hálfu kærenda sé því haldið fram að skipulagsyfirvöld hafi lofað að ekki yrðu gerðar breytingar á fasteigninni að Hólatorgi 2 nema í sátt við nágranna. Þessu sé til að svara að á sínum tíma hafi það verið markmið skipulagsfulltrúa að sætta aðila. Skipulags- og byggingarnefnd hafi ekki bókað neitt þessa efnis á sínum tíma og sé því ekki um að ræða opinbera afstöðu hennar til niðurstöðu málsins, enda þurfi að liggja fyrir rökstudd málefnaleg niðurstaða sem byggist á skipulagslegum forsendum þegar tillögu, sem vísað hafi verið í grenndarkynningu, sé synjað. Bent sé á að athugasemdaraðilum hafi verið tilkynnt um niðurstöðuna með bréfi, dags. 7. október 2008.

Með vísan til ofangreinds sé málsástæðum þess efnis að ekki hafi verið viðhaft samráð við íbúa vísað á bug sem órökstuddum. Bent sé á að það sé ekki hlutverk lögbundins samráðs eða í samræmi við hugmyndir um íbúalýðræði að tryggja það að farið verði eftir öllum hugmyndum eða skoðunum sem íbúar hafi, enda væri slíkt ómögulegt.

Því sé alfarið hafnað að hin kærða deiliskipulagsbreyting feli í sér slíka röskun á hagsmunum kærenda að það varði ógildingu hennar. Sérstaklega sé nauðsynlegt að minna á að eigendur fasteigna í þéttbýli geti ávallt vænst þess að breytingar séu gerðar á skipulagi sem haft geti í för með sér skerðingu á útsýni, aukið skuggavarp, umferðaraukningu eða aðrar breytingar, enda sé beinlínis gert ráð fyrir því í skipulags- og byggingarlögum að deiliskipulagsákvarðanir geti tekið breytingum. Verði menn almennt að sæta því að með almennum takmörkunum geti hagsmunir þeirra í einhverju verið skertir með slíkum breytingum.

Kærendur geri ekki neinar efnislegar athugasemdir við hið kærða byggingarleyfi eða bendi á atriði sem leitt geti til ógildingar þess þrátt fyrir kröfu þeirra þar að lútandi.

Málsrök byggingarleyfishafa: Af hálfu byggingarleyfishafa er vísað til þess að málflutning kærenda verði að skoða í ljósi þess að þau vilji bregða fæti fyrir réttmætar og eðlilegar hugmyndir íbúa að Hólatorgi 2 til endurnýjunar og nýtingar hússins, m.a. með tilliti til brunavarna.

Þrátt fyrir fullyrðingar kærenda um aukið skuggavarp vegna fyrirhugaðs kvists á norðurþaki líti kærendur að Hávallagötu 1 framhjá því að það skuggavarp sé þegar til staðar vegna hávaxinna trjáa sem séu á lóðamörkum Hávallagötu 1 og Hávallagötu 3. Bent sé á að á norðurhlið hússins að Hólatorgi 2 séu þrír gluggar og úr þeim sjáist a.m.k. inn í öll suðurherbergi hússins að Hávallagötu 1. Einn gluggi til viðbótar hafi því ekki áhrif í þessu sambandi.

Skúrbygging hafi staðið á mörkum lóðanna nr. 2 við Hólatorg og nr. 1 við Hávallagötu frá því árið 1920, eða löngu áður en hús kærenda að Hávallagötu nr. 1 hafi verið reist árið 1939. Skúrbyggingin byggi á hefðarrétti sem nái lengra aftur en ævi elstu íbúa við Hávallagötu.

Svo virðist sem kærendur hafi ekki kynnt sér meginröksemdir deiliskipulags svæðisins eða að þau virði sjónarmið þess að vettugi. Deiliskipulagið sé enn í gildi, utan að hert hafi verið á jafnræðissjónarmiðum í túlkun þess og þeim eina aðila sem undanþeginn hafi verið almennum reglum þess sé nú veittur sami réttur og öðrum. Hið kærða byggingarleyfi auki ekki skuggamagn eða nábýli umfram það sem samþykkt sé og veitt sé í öðrum tilvikum á skipulagsreitnum.

Andsvör kærenda við sjónarmiðum Reykjavíkurborgar og byggingarleyfishafa: Kærendur bendi á að ekki hafi verið grenndarkynnt áform um tröppur út í garð á vesturhlið hússins að Hólatogi 2 og endurbyggingu skúrs á lóðarmörkum. Á skúrnum hafi hvílt kvöð um niðurrif en henni hafi verið aflétt, án samráðs við nágranna. Á árinu 2006 hafi sú afstaða verið tekin af skipulagsyfirvöldum í borginni að deiliskipulagi svæðisins yrði ekki breytt nema í sátt við nágranna. Eigi að síður hafi hin kærða breyting verið staðfest án þess að kærendum hafi verið svarað efnislega eða verið reynt á einhverju stigi málsins að koma til móts við þá eða funda með þeim. Samþykkt hafi verið tillaga er gangi mun lengra en fyrri tillaga frá árinu 2006 sem ekki hafi þá þótt rétt að samþykkja. Ekki hafi kærendum verið gefin nein málefnaleg skýring á þessum sinnaskiptum skipulagsráðs.

Umsögn skipulagsstjóra sé til í fjórum útgáfum, en í þremur breyttum útgáfum sé reynt að svara efnislega athugasemdum Skipulagsstofnunar. Kærendum hafi aldrei verið svarað formlega eða sendar þessar síðar gerðu útgáfur af umsögn, dags. 17. september 2008, með uppfærðum dagsetningum. Þessar eftirá útgáfur hafi ekki komið fyrr en í lok febrúar 2009 þegar kærendur hafi verið búnir að kæra til úrskurðarnefndarinnar. Hin lagfærða umsögn, dags. 28. janúar 2009, hafi aldrei verið send kærendum formlega. Það sé með ólíkindum að slík vinnubrögð skuli viðgangast í stjórnsýslu borgarinnar og að þau séu ekki álitin nógu alvarleg til að stoppa fyrirhugaðar breytingar á deiluskipulaginu.

Grenndaráhrif séu veruleg. Hvergi í nágrenni Hólatorgs 2 hafi verið heimiluð sambærileg breyting þar sem svo stór hluti af risi sé byggður ofan á rými sem ekki hafi áður gengt hlutverki íverustaðar og sé eingöngu anddyri og stigagangur. Hlutfallslega sé hér um mikla stækkun á nýtilegu rými í risi að ræða, eða u.þ.b. 50% stækkun, er auki nýtingarrými um 20,8 m². Auðveldlega sé hægt að gera sér grein fyrir því að innsýn úr nýju risi og svölum yrði töluvert truflandi fyrir íbúa að Hávallagötu 1. Innsýn í íbúð að Hávallagötu 3 aukist einnig töluvert.

Af yfirlitsmynd byggðarinnar megi sjá að nálægðin sé langmest á milli Hólatorgs 2 og Hávallagötu 1, miðað við önnur hús á skipulagsreitnum, og sé hún meiri en víðast hvar í nágrenninu þó farið sé út fyrir reitinn. Einnig sé ljóst að lóðirnar í kringum Hávallagötu 1 og Hávallagötu 5 séu langminnstar í reitnum og því viðkvæmastar fyrir frekari þrengingum og skuggavarpi.

Fullyrðingar borgaryfirvald um skuggavarp séu órökstuddar og auk þess rangar. Hið rétta sé að frá 7. maí og til 7. ágúst, kl. 16:30, skyggi húsið að Hólatorgi 2, án breytinga, á u.þ.b. 1/3 af suðurgarði Hávallagötu 1. Með breytingum muni skuggavarp aukast um 25%. Þetta hljóti að teljast frekar mikil breyting í litlum garði. Á tímabilinu frá 22. mars til 22. sept., kl. 13:30, skyggi húsið að Hólatorgi 2, án breytinga, á rúmlega helming suðurgarðs Hávallagötu 1 og með breytingunni muni skuggavarp aukast um 20-25%. Að vísu nái skugginn inn á suðurhlið Hávallagötu 1 og fari yfir daginn fyrir glugga kjallaraíbúðar og sé það mikil breyting. Þegar sól sé enn lægra á lofti, t.d. frá september til mars, falli skuggi fyrr á svalir og glugga á efri hæðum. Hinn 22. júní, kl. 16:30, aukist skuggavarp um 30% við breytinguna. Samkvæmt framansögðu sé ljóst að fyrirhuguð bygging muni varpa töluverðum skugga og stela kvöldsólinni, að sumri til, frá íbúum að Garðastræti 45 sem sé nokkuð mikil breyting.

Kærendur geri athugasemdir við að kvöð um niðurrif geymsluskúrs á lóðinni að Hólatorgi 2 hafi verið aflétt í deiliskipulagi svæðisins frá árinu 2004, enda hafi þeim aldrei verið kynnt niðurfelling kvaðarinnar og hafi þeir ekki vitað um hana fyrr en við grenndarkynningu árið 2006.

Geymsluskúrinn, sem sótt sé um að komi í staðinn fyrir skúrinn sem búið sé að rífa, muni liggja eins og hann og skyggja mikið á gróður. Allt umhverfi myndi njóta sín mun betur án skúrsins. Þetta sé eini staki geymsluskúrinn í nágrenninu og þó víðar væri leitað. Það hljóti að teljast til undantekninga og lítt nútímalegt að leyfa að byggja slíkan skúr í gamalgrónu hverfi í Reykjavík. Gerð sé athugasemd við það að skúrinn falli undir skilmála er lúti að bílskúrum þegar til standi að nota hann sem mjög stóra geymslu sem og stórt þvottahús sem jafnan fylgi íbúðarhúsum. Hér sé því verið að stækka íbúðarhúsið með því að flytja hluta þess út í garð. Ef leyfa eigi geymsluskúr á lóðamörkum Hólatorgs 2 og Hávallagötu 1 hljóti að teljast eðlilegt að kærendur hafi eitthvað um það að segja hversu stór hann sé og hvar hann sé staðsettur. Skúrinn eigi að vera sem lengst frá lóðarmörkum þannig að hann skyggi sem minnst á suðurgarð Hávallagötu 1.

Bent sé á að Húsafriðunarnefnd taki ekki afstöðu til áhrifa breytingarinnar á nærliggjandi hús eða nágrenni sem sé galli, því auðvitað skipti þau áhrif jafnvel meira máli en áhrifin á húsið sjálft. Breytingin að Hólatorgi 2 muni raska götumyndinni við suðurenda Garðastrætis til tjóns fyrir nágranna. Hinar kærðu breytingar á húsinu uppfylli ekki áherslu deiluskipulags svæðisins þess efnis að núverandi götumynd verði ekki breytt, nema til þess að færa nær upprunanum. Skýrt komi fram í deiluskipulaginu að ekki sé leyfilegt að hækka þök eða setja á þau kvisti og því sé hér gróflega horft framhjá hinum stórkarlalegu breytingum.

Varðandi hinar fyrirhuguðu framkvæmdir við húsið að Hólatorgi 2 og nálægð þess við lóðarmörk sé bent á að samkvæmt 1. mgr. 75. gr. byggingareglugerðar nr. 441/1998 séu tvenns konar reglur notaðar til að finna út lágmarksfjarlægð húsveggjar frá lóðarmörkum og skuli nota þá reglu sem gefi meiri fjarlægð. Önnur reglan taki mið af meðalhæð húsveggjar er snúi að lóðarmörkum og síðan helminga og hin taki mið af því hvernig eldvörnum sé háttað. Leyfileg hámarksfjarlægð inngangsskúrs frá lóðarmörkum Hávallagötu sé u.þ.b. 3,6 m miðað við hæð húsveggjar skúrsins í dag (u.þ.b. 7,3 m), en miðað við eldvarnir þegar útveggir fullnægi a.m.k. kröfum um REI30 og klæddir með klæðningu í flokki 2 megi fjarlægð ekki vera minni en 5 m og með klæðningu í flokki 1 ekki minni en 4 m. Ef leyfa eigi hækkun á inngangsskúr fari lágmarksfjarlægð húsgaflsins í u.þ.b. 4,4 m miðað við meðalhæð (u.þ.b. 8,87 m). Fjarlægð inngangsskúrs frá lóðarmörkum við Hávallagötu sé í dag 4,58 m og samkvæmt byggingarreglugerð sé skúrinn of nálægt mörkum lóðar nr. 1 við Hávallagötu miðað við klæðningu útveggjar í flokki 2 (5 m fjarlægð). Verði inngangsskúrinn hækkaður líkt og heimild standi til og bætt úr eldvörnum útveggja hússins sé samt sem áður vafi á því hvort byggingin sé nægilega langt frá lóðarmörkum eftir þessum almennu lágmarksreglum.

Að lokum sé bent á að í gögnum málsins liggi fyrir að kærendur sem búsettir séu að Hávallagötu 1 hafi fellt tré í garði sínum þar sem þau hafi skyggt á sólu.

——-

Aðilar máls þessa hafa fært fram ítarlegri rök fyrir máli sínu, sem ekki verða rakin hér frekar, en úrskurðarnefndin hefur haft þau öll til hliðsjónar við úrlausn málsins.

Vettvangsganga: Úrskurðarnefndin kynnti sér aðstæður á vettvangi 25. janúar 2010.

Niðurstaða: Í máli þessu er annars vegar deilt um ákvörðun skipulagsyfirvalda í Reykjavík um breytingu á deiliskipulagi Hólatorgsreits frá árinu 2004 er tekur til lóðarinnar að Hólatorgi 2 og hins vegar ákvörðun byggingarfulltrúa um að veita leyfi til að stækka rishæð hússins að Hólatorgi 2 með því að hækka þak viðbyggingar og breyta í mænisþak, byggja tvennar svalir á vesturhlið, koma þar fyrir dyrum og tröppum út í garð og endurbyggja skúr á lóðinni.

Af hálfu kærenda er því haldið fram að hin kærða deiliskipulagsbreyting sé þess eðlis að skipulagsyfirvöldum hafi verið óheimilt að fara með hana sem óverulega breytingu á deiliskipulagi samkvæmt 2. mgr. 26. gr. skipulags- og byggingarlaga nr. 73/1997, heldur hafi borið að auglýsa hana svo sem um nýtt deiliskipulag væri að ræða, sbr. 1. mgr. 26. gr. laganna.

Samkvæmt deiliskipulagi svæðisins er á lóðinni nr. 2 við Hólatorg 336 m² tvílyft íbúðarhús með risi ásamt 43 m² bílskúr. Nýtingarhlutfall lóðar er 0,74. Með hinni kærðu deiliskipulagsbreytingu er veitt heimild til að stækka húsið um 24 m² en á móti kemur minnkun bílskúrs um 12 m². Verður nýtingarhlutfall lóðar eftir breytingu 0,77. Hefur eldir skúr þegar verið rifinn og nýr reistur í hans stað.

Samkvæmt fyrirliggjandi gögnum mun breyting sú sem heimiluð er á húsinu að Hólatorgi 2 auka nokkuð skuggavarp og innsýn. Það verður þó ekki meira en almennt má búast við í þéttri byggð, sem er innan skilgreinds miðborgarsvæðis samkvæmt Aðalskipulagi Reykjavíkur 2001-2024. Með hliðsjón af því verður hin umrædda breyting talin óveruleg og var skipulagsyfirvöldum því heimilt, eins og þarna stóð á, að grenndarkynna tillögu að breyttu deiliskipulagi svæðisins. Hefur það ekki áhrif á þessa niðurstöðu þótt skipulagsyfirvöld hafi á árinu 2006 hafnað breytingu á deiliskipulagi vegna umræddrar lóðar.

Fallast má á með kærendum að meðferð málsins hafi verið ábótavant hvað varðar svör við athugasemdum, en þau voru í fyrstu ófullnægjandi, og var ekki endanlega úr því bætt fyrr en eftir gildistöku hinnar kærðu ákvörðunar. Þessi ágalli þykir þó ekki eiga að leiða til ógildingar þegar til þess er litið að hann varðar meðferð máls eftir samþykkt sveitarstjórnar á hinni kærðu ákvörðun, auk þess sem ekki verður séð að hann hafi valdið kærendum réttarspjöllum.

Athugasemdir kærenda, er varða framkvæmdir við skúr á lóðinni að Hólatorgi 2, lúta að ákvörðun er tekin var með samþykkt deiliskipulags á árinu 2004 og getur sú ákvörðun ekki sætt endurskoðun í máli þessu. Þá verður ekki séð að þörf hafi verið að grenndarkynna áform um tröppur út í garð á vesturhlið hússins, enda bar ekki nauðsyn til að breyta deiliskipulagi vegna þeirra, heldur telst þetta fyrirkomulag eðlilegur hluti af byggingarleyfi hússins.

Samkvæmt öllu framansögðu er kröfu kærenda um ógildingu hinnar kærðu deiliskipulagsbreytingar hafnað, enda verður ekki fallist á að með henni hafi verið brotið gegn ákvæðum skipulags- og byggingarlaga eða stjórnsýslulaga nr. 37/1993.

Hið kærða byggingarleyfi er í samræmi við deiliskipulag svæðisins eftir framangreinda breytingu og þar sem ekki liggur fyrir að málsmeðferð við þá ákvarðanatöku hafi verið ábótavant eða að farið hafi verið gegn ákvæðum 75. gr. byggingarreglugerðar nr. 441/1998 með áorðnum breytingum verður kröfu kærenda um ógildingu leyfisins hafnað.

Uppkvaðning úrskurðar í máli þessu hefur dregist verulega vegna mikilla anna og málafjölda hjá úrskurðarnefndinni.

Úrskurðarorð:

Hafnað er kröfu kærenda um ógildingu ákvörðunar skipulagsráðs Reykjavíkur frá 1. október 2008 um breytingu á deiliskipulagi Hólatorgsreits er tók til lóðarinnar að Hólatorgi 2. Jafnframt er hafnað kröfu kærenda um ógildingu ákvörðunar byggingarfulltrúa Reykjavíkur frá 3. febrúar 2009 um að veita leyfi til stækkunar rishæðar hússins að Hólatogi 2, byggja tvennar svalir á vesturhlið, koma þar fyrir dyrum og tröppum út í garð og endurbyggja skúr á lóðinni.

___________________________
Hjalti Steinþórsson

_____________________________ ____________________________
Ásgeir Magnússon Þorsteinn Þorsteinsson

des 22

Love0

79/2009 Kórsalir

Með dim

Ár 2010, þriðjudaginn 16. mars, kom úrskurðarnefnd skipulags- og byggingarmála saman til fundar í húsnæði nefndarinnar að Skúlagötu 21, Reykjavík. Mættir voru Hjalti Steinþórsson forstöðumaður, Ásgeir Magnússon héraðsdómari og Þorsteinn Þorsteinsson byggingarverkfræðingur.

Fyrir var tekið mál nr. 79/2009, kæra vegna lokaúttektar byggingarfulltrúa Kópavogs á fjölbýlishúsinu að Kórsölum 5 í Kópavogi.

Í málinu er nú kveðinn upp svofelldur

úrskurður:

Með bréfi til úrskurðarnefndar skipulags- og byggingarmála, dags. 13. nóvember 2009, er barst nefndinni sama dag, kærir húsfélagið að Kórsölum 5 í Kópavogi lokaúttekt byggingarfulltrúans í Kópavogi á greindu fjölbýlishúsi sem gefið var vottorð fyrir hinn 16. október 2009.

Gerir kærandi þær kröfur að tekin verði afstaða til réttmætis athugasemda hans sem fram komu við lokaúttekt hússins og varða ákvæði byggingarreglugerðar nr. 441/1998 og að lagt verði fyrir byggingarfulltrúa að leggja fram öll gögn sem krafist sé að liggi fyrir við lokaúttekt og útgáfu úttektarvottorðs, sbr. 35. gr., 53. gr. og 54. gr. byggingarreglugerðar. Reynist athugasemdir kæranda réttmætar varðandi hönnun, smíði og frágang hússins, verði lagt fyrir byggingarfulltrúa að hlutast til um að byggingaraðili lagfæri og endurbæti það sem nauðsynlegt sé til að lögmæt lokaúttekt geti farið fram og að því loknu verði gefið út nýtt lokaúttektarvottorð.

Málsatvik og rök: Fjölbýlishúsið að Kórsölum 5 í Kópavogi mun hafa verið tekið í notkun á árinu 2002. Byggingarstjóri fyrir húsbyggingunni óskaði eftir lokaúttekt á byggingarframkvæmdunum og átti hún að fara fram hinn 28. júní 2005. Sú ráðagerð gekk ekki eftir þar sem athugasemdir voru gerðar við framkvæmdir og var veittur frestur til 4. nóvember sama ár til að lagfæra tilgreind atriði en því var ekki sinnt innan frestsins. Enn stóð til að ljúka lokaúttekt á húsinu og gefa út vottorð þar að lútandi hinn 15. mars 2007, en þar sem þá hafði ekki verið bætt úr atriðum sem þótti ábótavant við fyrri úttekt var því beint til byggingarstjóra að bæta þar úr. Hinn 21. september 2009 fór síðan fram lokaúttekt, m.a. að viðstöddum fulltrúum kæranda, sem gerðu athugasemdir við byggingu og frágang fjölbýlishússins. Var vottorð um lokaúttekt gefið út hinn 16. október sama ár eftir að bætt hafði verið úr þeim þáttum er byggingarfulltrúi hafði farið fram á.

Kærandi vísar til þess að sá óhæfilegi dráttur sem orðið hafi á lokaúttekt Kórsala 5 gangi gegn hagsmunum íbúðareigenda hússins, fari gegn markmiðum byggingarreglugerðar og dragi úr réttaröryggi í meðferð byggingarmála. Byggingarfulltrúi hafi við lokaúttekt ekki tekið tillit til athugasemda kæranda er lotið hafi að smíði og frágangi byggingarinnar, svo sem hljóðeinangrun og hljóðvist, loftræstingu og leka. Gögn og yfirlýsingar sem eigi að liggja frammi við lokaúttekt hafi vantað eða verið ábótavant, svo sem yfirlýsingar um raforkuvirki, hitakerfi og loftræstingu. Ekki hafi verið gengið með trúverðugum hætti úr skugga um að byggingarstjóri hafi fylgt samþykktum uppdráttum, lögum og reglugerðum við byggingu hússins áður en lokaúttektarvottorð hafi verið gefið út.

Af hálfu Kópavogsbæjar er þess krafist að kærumálinu verði vísað frá úrskurðarnefndinni en ella að kröfum kæranda verði hafnað. Lokaúttekt sé stjórnvaldsathöfn er feli í sér áfangaúttekt við byggingu mannvirkis en sé ekki stjórnvaldsákvörðun um rétt og skyldur aðila. Kærandi eigi auk þess ekki aðild að framkvæmd lokaúttektar, sbr. 53. gr. byggingarreglugerðar, og verði því ekki séð að hann eigi kæruaðild um framkvæmd slíkrar úttektar. Framkvæmd umdeildrar úttektar hafi verið lögum samkvæmt en af málatilbúnaði kæranda sé ljóst að kröfur hans séu einkaréttarlegs eðlis og sprottnar af ágreiningi og málaferlum hans gegn byggingar- og söluaðila umrædds húss. Lögbundið hlutverk byggingarfulltrúa sé að hafa eftirlit með öryggi mannvirkja í þágu almannahagsmuna en honum sé ekki ætlað að taka afstöðu í máli milli einkaaðila eða beita sér í þeirra þágu í skjóli byggingarreglugerðar.

Í andmælum kæranda við greinargerð Kópavogsbæjar í málinu er frávísunarkröfu mótmælt. Athugasemdir kæranda vegna lokaúttektar að Kórsölum 5 séu ekki einungis einkaréttarlegs eðlis heldur lúti þær að atriðum sem gæta skuli að við byggingareftirlit samkvæmt ákvæðum byggingarreglugerðar. Bent sé á að í öllum samskiptum kæranda við byggingaryfirvöld Kópavogsbæjar vegna lokaúttektarinnar hafi honum verið bent á kærurétt sinn til úrskurðarnefndarinnar við lyktir málsins. Lokaúttekt og útgáfa lokaúttektarvottorðs hljóti að teljast ákvörðun sem bindi enda á mál í skilningi 2. mgr. 26. gr. stjórnsýslulaga nr. 37/1993 og varði sú stjórnvaldsákvörðun verulega einstaklega og lögvarða hagsmuni íbúðareigenda sem hún snerti. Telji kærandi því að um kæranlega stjórnvaldsákvörðun að ræða í máli þessu sem hann eigi kæruaðild að, enda beri að túlka aðildarhugtakið rúmt í stjórnsýslurétti. Úrskurðarnefnd skipulags- og byggingarmála sé eðlilegur farvegur fyrir þetta mál, enda komi fram í 8. gr. skipulags- og byggingarlaga og 10. gr. byggingarreglugerðar að komi upp ágreiningsmál á sviði byggingarmála eða telji einhver á rétt sinn hallað, megi skjóta slíku til úrskurðarnefndarinnar, sem úrskurði um ágreininginn.

—————–

Aðilar hafa gert ítarlegri grein fyrir sjónarmiðum sínum og rökum í málinu sem ekki verða rakin hér en úrskurðarnefndin hefur haft þau öll til hliðsjónar við úrlausn málsins.

Niðurstaða: Kærumál þetta snýst um framkvæmd lokaúttektar og útgáfu vottorðs um lokaúttekt vegna byggingar fjölbýlishússins að Kórsölum 5 í Kópavogi.

Í 1. mgr. 8. gr. skipulags- og byggingarlaga nr. 73/1997 er kveðið á um það hlutverk úrskurðarnefndar skipulags- og byggingarmála að úrskurða í ágreiningsmálum um skipulags- og byggingarmál samkvæmt lögunum og reglugerðum settum samkvæmt þeim. Í 5. mgr. 8. gr. laganna er nánar skýrt hvaða ágreiningi verði skotið til nefndarinnar, en þar segir að kæru sæti stjórnvaldsákvarðanir stjórnsýslu sveitarfélaga nema sérstaklega sé á annan veg mælt í lögum. Samkvæmt téðum ákvæðum verður aðeins ágreiningi um stjórnvaldsákvarðanir stjórnsýslu sveitarfélaga á sviði skipulags- og byggingarmála skotið til úrskurðarnefndarinnar nema sérstaklega sé mælt á annan veg í lögum.

Lokaúttekt og útgáfa úttektarvottorðs eru liðir í eftirliti byggingarfulltrúa með byggingarframkvæmdum sem honum er falið að lögum, sbr. 2. mgr. 40. gr. skipulags- og byggingarlaga. Lokaúttekt skal gerð að ósk byggingarstjóra eða byggjanda skv. 53. gr. byggingarreglugerðar nr. 441/1998 eða ábyrgðartryggjenda hönnuða og byggingarstjóra. Þar kemur og fram að auk byggingarfulltrúa og slökkviliðsstjóra skuli viðstaddir úttektina byggingarstjóri og þeir iðnmeistarar og hönnuðir sem þess óska eða eru til þess kvaddir af byggingarfulltrúa. Lokaúttektarvottorð er síðan gefið út af byggingarfulltrúa þegar bætt hefur verið úr hugsanlegum ágöllum og gengið hefur verið úr skugga um að mannvirki fullnægi tilskyldum ákvæðum um gerð og búnað, sbr. 54. gr. byggingarreglugerðar.

Skilja verður ákvæði þessi svo að þeim sé ætlað að tryggja eftirlit með öryggi og gæðum mannvirkja og að unnt sé að knýja þá sem ábyrgð bera á framkvæmdum til að bæta úr því sem á kunni að skorta svo mannvirkið fullnægi viðeigandi skilyrðum. Lúta þessi ákvæði einkum að vörslu almannahagsmuna en ekki verður af þeim ráðið að eigendur fasteigna, sem keypt hafa eignir í byggingu, eignist lögvarinn rétt til aðildar að úttekt sem framkvæmd er af byggingarfulltrúa á grundvelli áðurgreindra laga og reglugerðarákvæða og geti gert þar kröfur um að skilaástand eigna verði staðreynt með tilteknum hætti eða knúið á um úrbætur í því efni. Verður kærumáli þessu vísað frá úrskurðarnefndinni þar sem kærandi verður ekki talinn aðili þess í skilningi 1. mgr. 26. gr. stjórnsýslulaga nr. 37/1993.

Uppkvaðning úrskurðar í máli þessu hefur dregist sökum mikils fjölda mála sem skotið hefur verið til úrskurðarnefndarinnar.

Úrskurðarorð:

Kærumáli þessu er vísað frá úrskurðarnefndinni.

______________________________
Hjalti Steinþórsson

_______________________________ ______________________________
Ásgeir Magnússon Þorsteinn Þorsteinsson

des 22

Love0

5/2009 Reykjabakki

Með dim

Ár 2010, þriðjudaginn 16. mars, kom úrskurðarnefnd skipulags- og byggingarmála saman til fundar í húsnæði nefndarinnar að Skúlagötu 21 í Reykjavík. Mættir voru Hjalti Steinþórsson forstöðumaður, Ásgeir Magnússon héraðsdómari og Þorsteinn Þorsteinsson byggingarverkfræðingur.

Fyrir var tekið mál nr. 5/2009, kæra á ákvörðunum hreppsnefndar Hrunamannahrepps frá 5. nóvember 2008 og 7. janúar 2009 um eignarnám á landi í eigu kærenda.

Í málinu er nú kveðinn upp svofelldur

úrskurður:

Með bréfi til úrskurðarnefndar skipulags- og byggingarmála, dags. 20. janúar 2009, framsendir umhverfisráðuneytið stjórnsýslukæru Óskars Sigurðssonar hrl. f.h., eigenda Reykjabakka í Hrunamannhreppi, vegna ákvarðana hreppsnefndar Hrunamannahrepps frá 5. nóvember 2008 og 7. janúar 2009 um eignarnám á landi í eigu kærenda.

Gera kærendur þá kröfu að hinar kærðu ákvarðanir verði felldar úr gildi.

Málsatvik: Hinn 5. nóvember 2008 ákvað hreppsnefnd Hrunamannhrepps að taka land í eigu kærenda eignarnámi með stoð í 1. tl. 2. mgr. 32. gr. skipulags- og byggingarlaga nr. 73/1997. Var ákvörðunin tekin á grundvelli umsagnar Skipulagsstofnunar frá 18. september 2008, þar sem fram kom að stofnunin gerði ekki athugasemd við fyrirhugað eignarnám. Í kjölfar athugasemda kærenda afturkallaði stofnunin hins vegar umsögn sína með bréfi, dags. 5. desember 2008, þar sem hún taldi ljóst að fyrirhugaðar vegtengingar til norð-vesturs, við heimreið Reykjabakka, væru utan marka deiliskipulagsins.

Með bréfi, dags. 8. janúar 2009, var kærendum tilkynnt að hreppsnefnd hefði ákveðið hinn 7. sama mánaðar að taka það land eignarnámi sem félli innan deiliskipulagsmarka, sbr. bréf Skipulagsstofnunar frá 5. desember 2008. Ekki kom fram hver yrðu afdrif fyrri ákvörðunar frá 5. nóvember 2008. Skutu kærendur framangreindum ákvörðunum hreppsnefndar frá 5. nóvember 2008 og 7. janúar 2009 til umhverfisráðherra með bréfi, dags. 20. janúar 2009. Framsendi ráðuneytið erindið til úrskurðarnefndarinnar með bréfi, dags. 27. janúar 2009, svo sem að framan greinir.

Málsrök kærenda: Kærandur krefjast þess að greindar ákvarðanir hreppsnefndar Hrunamannahrepps verði felldar úr gildi. Þar sem hreppsnefnd hafi ekki lýst því yfir með formlegum hætti að ákvörðunin frá 5. nóvember sé fallin úr gildi taki kæra þeirra einnig til hennar.

Ákvarðanir þær sem krafist sé ógildingar á séu af hálfu hreppsnefndar Hrunamannahrepps byggðar á heimild í 1. tl. 2. mgr. 32. gr. skipulags- og byggingarlaga nr. 73/1997, en þar segi:

„Sveitarstjórn er heimilt að fenginni umsögn Skipulagsstofnunar og á grundvelli gildandi deiliskipulags að taka eignarnámi vegna framkvæmdar skipulagsins:
1. Fasteignir sem sveitarstjórn er samkvæmt skipulaginu nauðsynlegt að fá umráð yfir til almannaþarfa.“

Eins og aðrar ákvarðanir um eignarnám þurfi ákvörðun hreppsnefndar einnig að uppfylla skilyrði 72. gr. stjórnarskrárinnar nr. 33/1944, sbr. stjórnskipunarlög nr. 97/1995, og ákvæði 1. gr. samningsviðauka nr. 1 við mannréttindasáttmála Evrópu, sbr. lög nr. 62/1994, sbr. einnig meðalhófsreglu stjórnskipunarréttar. Þá þurfi ákvörðun hreppsnefndar að uppfylla þær kröfur sem stjórnsýslulög nr. 37/1993 og reglur stjórnsýsluréttarins setji um undirbúning og efni stjórnsýsluákvarðana.

Kærendur byggi á því að ekki séu uppfyllt skilyrði til eignarnáms, hreppsnefnd hafi ekki við ákvarðanir sínar virt meðalhófs- og jafnræðisreglur stjórnskipunar- og stjórnsýsluréttar og gallar séu á undirbúningi og málsmeðferð við ákvarðanir hreppsnefndarinnar. Þá séu ákvarðanirnar ekki byggðar á lögmætum sjónarmiðum.

Á því sé byggt að hreppsnefnd geti ekki reist ákvarðanir sínar um eignarnám á 1. tl. 2. mgr. 32. gr. skipulags- og byggingarlaga.

Eignarnámsheimild sveitarstjórnar skv. 2. mgr. 32. gr. sé takmörkuð við að þörf sé á eignarnáminu vegna framkvæmdar á deiliskipulagi. Liggja verði fyrir samþykkt og birt deiliskipulag og þurfi eignarnámið að samrýmast því. Auk þess þurfi að uppfylla skilyrði um almannaþörf.

Kærendur telji ljóst að ákvörðunin frá 5. nóvember 2008 hafi ekki verið í samræmi við skipulag svæðisins. Á uppdrætti, þar sem fyrirhugað eignarnám hafi verið nánar skilgreint, hafi verið gert ráð fyrir að umræddur vegur lægi þétt að garðávaxtageymslu í eigu kærenda og jafnframt kæmu tilteknir vegstútar þvert í gegnum land þeirra og aðliggjandi land. Af fyrirliggjandi aðalskipulagi verði ekki séð að gert sé ráð fyrir umræddum vegstútum. Deiliskipulag á landi kærenda verði að samrýmast fyrirliggjandi aðalskipulagi. Ákvörðun hreppsnefndar frá 5. nóvember 2008 hafi því ekki verið í samræmi við gildandi aðal- og deiliskipulag og falli því utan heimildar í 1. tl. 2. mgr. 32. gr. skipulags- og byggingarlaga.

Það felist í skilyrði 2. mgr. 32. gr. að fyrirhugað eignarnám verði að samrýmast gildandi deiliskipulagi. Kærendur hafi ítrekað óskað eftir upplýsingum um hvernig fyrirhuguð framkvæmd samræmist skipulaginu. Með bréfi sveitastjóra Hrunamannahrepps, dags. 18. nóvember 2008, hafi verið kynnt þau gögn sem legið hafi að baki ákvörðun hreppsins frá 5. nóvember. Meðfylgjandi þeim gögnum hafi annars vegar verið uppdráttur að breyttu deiliskipulagi frá árinu 2006 og hins vegar uppdráttur að íbúðarsvæði frá 5. mars 2000. Síðarnefndi uppdrátturinn virðist ekki vera hluti af deiliskipulagi, en á honum komi fram að um sé að ræða skýringaruppdrátt sem sýni á myndrænan hátt þær hugmyndir sem liggi að baki þágildandi deiliskipulagi.

Af fyrrnefnda uppdrættinum megi ráða að sú breyting sem þá hafi verið gerð á deiliskipulagi íbúðarbyggðar í Bakkatúni hafi eingöngu náð til þess að færa til vegstæði um sjö metra til austurs þar sem vegurinn fari meðfram fyrirhugaðri íbúðarbyggð í Bakkatúni. Breytingin hafi ekki náð til svæðis umhverfis fasteign kærenda. Á uppdrættinum séu mörk deiliskipulags skilgreind sérstaklega. Á þessum uppdrætti verði ekki séð að gert sé ráð fyrir vegstútum þvert í gegnum lóð kærenda. Gert sé ráð fyrir einhverri vegtengingu eða vegstút á uppdrættinum, en sú tilhögun falli utan marka gildandi skipulags eins og skýrlega komi fram á uppdrættinum og sé því ekki hluti af gildandi deiliskipulagi.

Ákvörðun hreppsnefndar frá 5. nóvember 2008 hafi m.a. falið í sér að tekið yrði eignarnámi land kærenda undir greinda vegstúta án heimildar samkvæmt gildandi deiliskipulagi. Ákvæði 2. mgr. 32. gr. laganna sé fortakslaust um að eignarnám verði aðeins heimilað vegna framkvæmdar gildandi deiliskipulags. Gæti misræmis í fyrirhugaðri framkvæmd og gildandi deiliskipulagi sé ljóst að ekki séu skilyrði fyrir eignarnámi. Verði í þessu samhengi að líta til þess að eignarétturinn njóti sérstakrar verndar skv. 72. gr. stjórnarskrár. Eignarnám verði ekki heimilað nema á grundvelli skýrrar og ótvíræðar lagaheimildar. Skorti á að fyrirhuguð framkvæmd sé í samræmi við gildandi deiliskipulag beri að hafna eignarnámi. Eins og fyrr greini hafi Skipulagsstofnun fallist á athugasemdir kærenda hvað þetta varði.

Af framangreindu leiði að lagaskilyrði fyrir ákvörðun hreppsnefndar frá 5. nóvember 2008 séu ekki uppfyllt. Hafi hreppsnefnd með ákvörðun sinni frá 7. janúar 2009 fallist á það, án þess þó að fella hina ólögmætu ákvörðun sína úr gildi. Beri því að ógilda þá ákvörðun.

Ennfremur sé skilyrði 1. tl. 2. mgr. ekki fullnægt og eigi það við um báðar hinar kærðu ákvarðanir. Því hafi verið haldið fram að eignarnámið sé nauðsynlegt til að unnt sé að nýta land undir íbúðarbyggð fyrir aldraða. Ekkert liggi hins vegar nánar fyrir um það. Landið sem haldið sé fram að eigi að nýta til byggingar elliheimilis sé í einkaeigu og ekkert hafi verið lagt fram um heimildir til nýtingar á því í framangreindum tilgangi. Auk þess hafi það ekki verið tekið úr landbúnaðarnotum. Þá sé algjörlega óvíst hvort og hvenær fyrirhuguð íbúðarbyggð fyrir aldraða rísi. Ekki sé þörf á eignarnámi lands í eigu kærenda í þeim tilgangi að fylgja eftir fyrirliggjandi skipulagi þegar óvíst og óljóst sé hvort yfirhöfuð verði ráðist í framkvæmdir samkvæmt því. Skilyrði 1. tl. 2. mgr. um nauðsynleg umráð til almannaþarfa sé því ekki fullnægt. Það skorti því á að sýnt hafi verið fram á að skilyrði eignarnáms um almannaþörf séu fyrir hendi.

Ekki hafi heldur verið sýnt fram á að eignarnám á hluta lands kærenda nái því markmiði sem hreppsnefnd virðist stefna að með eignarnáminu. Ljóst sé að hreppsnefnd beri að sýna fram á nauðsyn eignarnámsins og að markmið þess liggi fyrir, þ.e. að það sé nauðsynlegt til þess að tryggja greinda uppbyggingu. Það hafi ekki verið gert.

Samkvæmt 72. gr. stjórnarskrárinnar megi ekki svipta menn eignum sínum nema almenningsþörf krefji, sbr. einnig 1. gr. samningsviðauka við mannréttindasáttmála Evrópu. Það sé og áréttað í 1. tl. 2. mgr. 32. gr. skipulags- og byggingarlaga. Í ljósi þess sem hér liggi fyrir sé ljóst að ákvarðanir hreppsnefndar um eignarnám á hluta af landi kærenda séu ekki löglegar.

Til viðbótar og fyllingar reglu stjórnarskrárinnar um almenningsþörf gildi hin óskráða meðalhófsregla stjórnskipunarréttarins einnig þegar eignarnám eigi í hlut, sbr. og 12. gr. stjórnsýslulaga nr. 37/1993. Því úrræði að þvinga fram afhendingu á eign með eignarnámi verði ekki beitt ef markmiði því sem ætlunin sé að ná fram með eignarnáminu verði náð með því að beita öðru og vægara úrræði gagnvart eiganda eignarinnar. Fyrirséð sé að aðrar og vægari leiðir í garð kærenda séu tækar.

Ákvörðun um eignarnám á hluta af landi kærenda leiði til þess að húsakostur sem nú sé til staðar verði a.m.k. illnýtanlegur eða ónýtanlegur. Athafnasvæði við húsið takmarkist verulega og einboðið sé að verulegri umferð eigi að beina um lóð kærenda, sem feli í sér verulega röskun og hættu. Samkvæmt mælingum kærenda verði fyrirhugað vegstæði aðeins 6,7 metrum frá horni garðávaxtageymslu, sem sé á lóðinni. Eingöngu séu 2,7 metrar frá veghelgunarsvæði að húshorninu skv. sömu mælingum. Líklegt verði að telja að afstaða vegarins gagnvart húsinu brjóti gegn ákvæði 76. gr. byggingarreglugerðar nr. 441/1998, þar sem mælt sé fyrir um að hús á lóðarmörkum við gatnamót megi aldrei hindra nægjanlegt útsýni fyrir akandi umferð. Þá felist í eignarnáminu veruleg skerðing á ræktuðu landi, þar sem m.a. sé stunduð rófnarækt í atvinnuskyni. Stór hluti þeirrar ræktunar fari undir fyrirhugaðan veg auk þess sem vegalagningin hafi bersýnilega áhrif á nýtingu þeirrar ræktunar sem ekki fari undir veginn en liggi þétt að honum. Skerði þetta framfærslutekjur kærenda. Óljóst sé með öllu hvaða þörf sé á því að taka umrædda spildu undir veginn, þar sem hægt sé með einföldum hætti að leggja hann austan við land kærenda og þar með takmarka skerðinguna.

Óumdeilt sé að hreppsnefnd geti farið aðrar og vægari leiðir við vegalagningu á umræddu svæði. Bent sé á að núverandi Hrunavegur liggi að jörðinni Grafarbakka og megi hæglega ráðast í lagfæringar og endurbætur á þeim vegi og tengja við fyrirhugaða íbúðarbyggð án þess að það raski að nokkru leyti eignarréttindum kærenda eða eigenda aðliggjandi eigna. Vegurinn tengist við þjóðveginn utan við þéttbýlið á Flúðum og nýtist því vel í þeim tilgangi sem nýjum vegi sé ætlaður. Hinar kærðu ákvarðanir brjóti því gegn meðalhófsreglu stjórnskipunarréttar.

Svo virðist sem hreppsnefnd telji að afgreiðsla hennar 7. janúar 2009 geti bætt úr þeim vanköntum sem verið hafi á fyrri ákvörðun hennar frá 5. nóvember 2008. Svo sé hins vegar ekki. Ekki sé nægjanlegt af hálfu hreppsnefndar að afla einungis nýrrar lögmæltrar umsagnar Skipulagsstofnunar og/eða vísa til hennar sjálfstætt. Að auki þurfi hreppsnefnd við undirbúning og töku ákvörðunar um eignarnám að uppfylla þær kröfur sem stjórnsýslulög nr. 37/1993 setji um undirbúning og málsmeðferð svo íþyngjandi ákvörðunar sem eignarnám sé, sbr. t.d. 3. mgr. 32. gr. skipulags- og byggingarlaga. Þessa hafi ekki verið gætt af hálfu hreppsnefndar. Undirbúningur ákvörðunar hreppsnefndar frá 7. janúar sl. sé því ófullnægjandi og leiði það til ógildingar hennar. Hér beri að gera mjög ríkar kröfur til undirbúnings ákvörðunarinnar þar sem um sé að ræða inngrip í grundvallarréttindi kærenda.

Ljóst sé að öll málsmeðferð, forsendur og samskipti hreppsnefndar við kærendur hafi miðast við að fyrirhugaðar vegtengingar, sem óumdeilt sé nú að séu utan deiliskipulagsins, væru hluti af hinu fyrirhugaða eignarnámi og framkvæmd.

Kærendur byggi kröfu sína um ógildingu ákvörðunarinnar frá 7. janúar 2009 á því, auk fyrrgreindra sjónarmiða, að ekki hafi af hálfu hreppsnefndar Hrunamannahrepps verið fylgt reglum stjórnsýsluréttarins um rannsókn máls og andmælarétt, sbr. 10. og 13. gr., sbr. 14. gr. stjórnsýslulaga nr. 37/1993. Sérlega rík skylda hafi hvílt á hreppsnefnd til að gæta þessara réttinda, enda um að ræða inngrip í stjórnarskrárvarinn eignarrétt.

Eins og fyrr greini hafi allur ferill málsins og viðræður við kærendur miðast við að taka eignarnámi hluta af landi þeirra, sem fallið hafi utan gildandi skipulags. Kærendum hafi aldrei verið tilkynnt formlega að til stæði að fella fyrri ákvörðun hreppsnefndar úr gildi og að ætlunin væri að eignarnámið myndi taka til annars landsvæðis en upphaflega hafi verið áformað. Kærendum hafi ekki verið gefinn kostur á að koma á framfæri sjónarmiðum sínum sérstaklega af því tilefni áður en ákvörðun um eignarnám hafi verið tekin hinn 7. janúar 2009. Hreppsnefnd Hrunamannahrepps hafi borið að leggja fullnægjandi grundvöll að ákvörðun sinni og rannsaka málið áður en ákvörðunin hafi verið tekin. Liður í því hafi verið að gefa eigendum landsins kost á að tjá sig sérstaklega vegna breyttra áforma um eignarnám, þ.e. gæta andmælaréttar síns. Máli hafi skipt að kærendur fengju tækifæri til að tjá sig um hina breyttu framkvæmd, breytingar á vegtengingum, hvort ný áform hefðu áhrif á fjarlægðir, staðsetningu vegstæðis gagnvart húsum og mannvirkjum, o.s.frv.

Áður hafi verið gerð grein fyrir bókun hreppsnefndar um hina kærðu ákvörðun 7. janúar 2009. Engan rökstuðning sé að finna fyrir ákvörðuninni, einungis sé til þess vísað að tekið sé eignarnámi það land „… sem fellur innan deiliskipulagsmarka.“ og vísað til umsagnar Skipulagsstofnunar án frekari skýringa. Hvorki sé vikið að því hvort fyrri ákvörðun sé felld úr gildi né mælt fyrir um með skýrum hætti eða afmarkað það land sem eignarnámið eigi að taka til eða hvaða áhrif þessar breyttu forsendur varðandi vegtengingarnar hafi fyrir hina fyrirhuguðu framkvæmd. Kærendur hafi ætíð skilið hreppsnefnd þannig að vegtengingarnar væru forsenda fyrir eignarnáminu og hluti af framkvæmdinni. Þá komi ekkert fram í rökstuðningi hreppsnefndar um nánari útfærslur, nú þegar viðurkennt sé að vegtengingarnar séu ekki og hafi aldrei verið hluti af skipulaginu, hvernig og hvort það hafi áhrif á legu vegarins, fjarlægðir og annað. Ekki sé því unnt að átta sig á hvað hreppsnefnd sé að fara fram á og algjörlega óljóst hvað eigi að taka eignarnámi.

Kærendur telji því að ákvörðun hreppsnefndar frá 7. janúar 2009 uppfylli ekki þær kröfur um skýrleika stjórnvaldsákvörðunar sem gildi samkvæmt almennum reglum stjórnsýsluréttarins. Gera verði sérstaklega strangar kröfur í þessu sambandi þegar um svona viðurhlutamiklar ákvarðanir sé að ræða og inngrip í stjórnarskrárvarin eignarréttindi, sbr. 12. og 22. gr. stjórnsýslulaga nr. 37/1993 og 72. gr. stjórnarskrárinnar.

Málsrök Hrunamannahrepps: Af hálfu Hrunamannahrepps er forsaga málsins rakin í ítarlegu máli. Er því haldið fram að í hvívetna hafi verið leitast við að fara að lögum varðandi meðferð málsins og reynt að leita sátta. Það sé örugglega fátítt að hreppsnefndir leggi á sig að halda hreppsnefndarfundi inn á heimilum þegar deilur sem þessar standi yfir, en það hafi verið gert í því máli sem hér sé til umfjöllunar. Þess skuli getið að umræddur Bakkatúnsvegur sé merktur nr. 31 á uppdrætti Aðalskipulags Hrunamannahrepps 1992-2012 en uppdrátturinn hafi verið undirritaður af skipulagsstjóra, staðfestur af hreppsnefnd 15. mars 1994 og loks staðfestur af umhverfisráðherra 25. apríl 1994.

Fulltrúar hreppsnefndar hafi formlega rætt við umdæmisstjóra Vegagerðarinnar á Suðurlandi vegna umræddrar vegalagningar. Í framhaldi af þeim viðræðum hafi hreppsnefnd ákveðið í samráði við Vegagerðina að sleppa ósk um eignarnám á landi undir þvervegi (stúta) sem annars vegar tengist veitingastaðnum Útlaganum og hins vegar grænmetisgeymslunni við Reykjabakka. Þetta komi vel fram á uppdrætti að fyrirhuguðum vegi svo og í samþykkt hreppsnefndar frá 7. janúar 2009.

Með samþykkt hreppsnefndar hinn 3. febrúar 2010 hafi verið tekin af öll tvímæli um að ákvörðun hreppsnefndar frá 5. nóvember 2008 hafi vikið fyrir ákvörðun hreppsnefndar frá 7. janúar 2009, en þar komi fram að aðeins sé óskað eignarnáms á því landi er falli innan marka deiliskipulags.

Niðurstaða: Með hinum kærðu ákvörðunum var annar vegar samþykkt „ …að taka umrædda spildu eignarnámi.“ og hins vegar „ …að taka það land eignarnámi sem fellur innan deiliskipulagsmarka.“ Af málsgögnum verður helst ráðið að eignarnámið hafi annars vegar átt að taka til spildu úr landi eiganda veitingastaðarins Útlagans og hins vegar spildu úr landi Reykjabakka.

Með stjórnsýslukæru til samgönguráðuneytisins, dags 26. nóvember 2008, kærði Klemenz Eggertsson hdl., f.h. eiganda veitingastaðarins Útlagans, þá ákvörðun hreppsnefndar Hrunamannahrepps frá 5. nóvember 2008 að taka eignarnámi land í hans eigu til lagningar svonefnds Bakkatúnsvegar.

Gekk úrskurður ráðuneytisins í málinu hinn 25. júní 2009 og segir þar m.a:

„Kærandi gerir þá kröfu að ráðuneytið ógildi ákvörðun sveitarfélagsins um eignarnám sem byggir á skipulags- og byggingarlögum. Til álita kemur því hvort úrskurðarvald ráðuneytisins, samkvæmt 103. gr. sveitarstjórnarlaga, nær til þess að úrskurða um ákvarðanir sem teknar eru á grundvelli skipulags- og byggingarlaga.

Í 8. gr. skipulags- og byggingarlaga er kveðið á um úrskurðarnefnd sem hefur það hlutverk að úrskurða í ágreiningsmálum um skipulags- og byggingarmál samkvæmt lögunum og reglugerðum settum samkvæmt þeim. Löggjafinn hefur því ákveðið að ákvarðanir sem teknar eru á grundvelli laganna skuli kæranlegar til sérstakrar úrskurðarnefndar og skiptir þá ekki máli hvort það er sveitarstjórn eða annað stjórnvald sem tekur viðkomandi ákvörðun. Úrskurðarvald nefndarinnar nær þannig til lokaákvarðana sem teknar eru á grundvelli skipulags- og byggingarlaga, að því leyti sem þær eru ekki teknar af ráðherra, s.s. ákvarðanir um staðfestingu aðalskipulags, sbr. 19. gr. Þegar úrskurðarvald í kærumálum er fært til slíkra nefnda sem settar eru á stofn með lögum er um leið kæruheimild til ráðherra rofin enda er meginreglan að sérstakar kæruheimildir ganga framar almennri kæruheimild (Páll Hreinsson, skýringarrit við Stjórnsýslulögin bls. 260-262).

Þá gildir sú meginregla að þegar sjálfstæðum úrskurðarnefndum er fengið úrskurðarvald í tilteknum málaflokkum tekur viðkomandi nefnd til endurskoðunar alla málsmeðferð sem leiddi til þeirrar ákvörðunar sem kærð er, sbr. álit umboðsmanns Alþingis í máli nr. 4968/2007 og álit í máli nr. 5184/2007. Í þeim báðum var fjallað um úrskurðarvald úrskurðarnefndar um hollustuhætti og mengunarvarnir sem er sérstök lögbundin úrskurðarnefnd. Kemur þar fram það álit umboðsmanns að úrskurðarnefndinni sé ætlað að fara með almennt úrskurðarvald á kærustigi um viðkomandi ágreining og geti því, í samræmi við almenn sjónarmið um stjórnsýslukærur, endurskoðað bæði undirbúning og efni þeirra ákvarðana sem bornar eru undir hana.“

Þrátt fyrir framanritað segir síðar í úrskurðinum að úrskurðarvald ráðuneytisins samkvæmt 103. gr. sveitarstjórnarlaga nái til þess að fjalla um málsmeðferð sveitarfélagsins sem hafi leitt til töku hinnar kærðu ákvörðunar. Kemst ráðuneytið að þeirri niðurstöðu að engir þeir hnökrar hafi verið á þeirri málsmeðferð sem hafi leitt til töku hinnar kærðu ákvörðunar frá 5. nóvember 2008, sem valdi því að rétt sé að ógilda hana. Ekki hafi heldur verið efni til að ógilda ákvörðun sveitarstjórnar frá 7. janúar 2009 þótt betur hefði mátt vanda til undirbúnings hennar. Var það niðurstaða ráðuneytisins að hafna bæri kröfu kæranda um ógildingu ákvörðunar Hrunamannahrepps um eignarnám vegna lagningar Bakkatúnsvegar.

Samkvæmt því sem að framan er rakið hefur æðra stjórnvald með úrskurði hafnað því að fella úr gildi ákvarðanir þær sem kærðar eru í máli þessu. Er úrskurðarnefndin ekki til þess bær að endurskoða niðurstöðu ráðuneytisins í málinu og verður málinu því vísað fá nefndinni.

Úrskurðarnefndin áréttar að komi til eignarnáms geta kærendur leitað úrlausnar dómstóla um lögmæti þess, sbr. 17. gr. laga nr. 11/1973 um framkvæmd eignarnáms.

Uppkvaðning úrskurðar í máli þessu hefur dregist verulega vegna mikils fjölda kærumála sem úrskurðarnefndin hefur til úrlausnar.

Úrskurðarorð:

Kærumáli þessu er vísað frá úrskurðarnefndinni.

______________________________
Hjalti Steinþórsson

_______________________________ ______________________________
Ásgeir Magnússon Þorsteinn Þorsteinsson

des 22

Love0

6/2010 Gunnarssund

Með dim

Ár 2010, miðvikudaginn 3. mars, kom úrskurðarnefnd skipulags- og byggingarmála saman til fundar í húsnæði nefndarinnar að Skúlagötu 21 í Reykjavík. Mættir voru Hjalti Steinþórsson forstöðumaður, Ásgeir Magnússon héraðsdómari og Þorsteinn Þorsteinsson byggingarverkfræðingur.

Fyrir var tekið mál nr. 6/2010, kæra á samþykkt bæjarstjórnar Hafnarfjarðar frá 22. desember 2009 um breytingu á deiliskipulagi miðbæjar Hafnarfjarðar er tók til lóðarinnar að Gunnarssundi 9 og á ákvörðun skipulags- og byggingarfulltrúa bæjarins frá 13. janúar 2010 um að veita byggingarleyfi fyrir bárujárnsklæddu timburhúsi á einni hæð með portbyggðu risi á lóðinni.

Í málinu er nú kveðinn upp svofelldur

úrskurður:

Með bréfi til úrskurðarnefndar skipulags- og byggingarmála, dags. 11. febrúar 2010, er barst nefndinni sama dag, kæra H og E, Gunnarssundi 10, Hafnarfirði, samþykkt bæjarstjórnar Hafnarfjarðar frá 22. desember 2009 um breytingu á deiliskipulagi miðbæjar Hafnarfjarðar, er tók til lóðarinnar að Gunnarssundi 9, og á ákvörðun skipulags- og byggingarfulltrúa bæjarins frá 13. janúar 2010 um að veita byggingarleyfi fyrir bárujárnsklæddu timburhúsi á einni hæð með portbyggðu risi á lóðinni. Hin kærða deiliskipulagsbreyting tók gildi með auglýsingu í B-deild Stjórnartíðinda 11. janúar 2010.

Gera kærendur þá kröfu að hinar kærðu ákvarðanir verði felldar úr gildi og að kveðinn verði upp bráðabirgðaúrskurður um stöðvun framkvæmda samkvæmt hinu kærða byggingarleyfi á meðan málið er til meðferðar hjá úrskurðarnefndinni. Þykja nú nægilegar upplýsingar liggja fyrir til þess að málið verði tekið til endanlegs úrskurðar og verður því ekki tekin afstaða til stöðvunarkröfu kærenda.

Málavextir: Hinn 7. apríl 2009 var tekin fyrir í skipulags- og byggingarráði Hafnarfjarðar fyrirspurn eiganda fasteignarinnar að Gunnarssundi 9 um hvort leyft yrði að byggja nýtt hús á lóðinni í stað húss þess sem fyrir var. Á fundi sínum hinn 12. maí 2009 lýsti ráðið sig jákvætt gagnvart erindinu en þá lágu fyrir umsagnir Byggðasafns Hafnarfjarðar og Húsafriðunarnefndar ríkisins um niðurrif eldra húss. Á sama fundi var lögð fram tillaga að breytingu á deiliskipulagi miðbæjar Hafnarfjarðar frá árinu 1981 þar sem gert var ráð fyrir nýju einbýlishúsi að Gunnarssundi 9 sem yrði ein hæð og ris. Samþykkti skipulags- og byggingarráð að grenndarkynna tillöguna sem óverulega breytingu á deiliskipulagi skv. 2. mgr. 26. gr. skipulags- og byggingarlaga nr. 73/1997. Að lokinni grenndarkynningu var breytingartillagan tekin fyrir á fundi skipulags- og byggingarráðs hinn 7. júlí 2009 þar sem ráðið samþykkti hana og tók undir fyrirliggjandi svör við þeim þremur athugasemdum er borist höfðu. Var gildistaka skipulagsbreytingarinnar auglýst í B-deild Stjórnartíðinda hinn 14. ágúst 2009.

Á fundi skipulags- og byggingarfulltrúa 19. ágúst 2009 var samþykkt byggingarleyfi fyrir einnar hæðar bárujárnsklæddu timburhúsi á steyptum sökkli að Gunnarssundi 9. Sú afgreiðsla var síðan staðfest í bæjarstjórn Hafnarfjarðar hinn 1. september sama ár.

Skutu kærendur áðurgreindri skipulagsákvörðun og veitingu byggingarleyfisins til úrskurðarnefndarinnar sem felldi þær ákvarðanir úr gildi með úrskurði, dags. 8. október 2009, þar sem ekki var talið rétt að fara með skipulagsbreytinguna sem óverulega breytingu samkvæmt 2. mgr. 26. gr. skipulags- og byggingarlaga. Kröfu um ógildingu byggingarleyfis fyrir niðurrifi eldra húss á lóðinni var hins vegar vísað frá.

Hinn 20. október 2009 samþykkti skipulags- og byggingarráð Hafnarfjarðar að auglýsa nýja tillögu að deiliskipulagsbreytingu samkvæmt 1. mgr. 26. gr. skipulags- og byggingarlaga og var haldinn kynningarfundur um tillöguna hinn 23. nóvember sama ár. Eitt athugasemdabréf barst á kynningartíma tillögunnar, frá kærendum í máli þessu. Skipulags- og byggingarráð samþykkti hina auglýstu tillögu fyrir sitt leyti hinn 15. desember með vísan til fyrirliggjandi umsagnar skipulags- og byggingarsviðs, sem hafði m.a. að geyma drög að svörum við framkomnum athugasemdum kærenda. Lagði ráðið til við bæjarstjórn að samþykkja skipulagstillöguna. Bæjarstjórn Hafnarfjarðar samþykkti hana hinn 22. desember 2009 og öðlaðist tillagan gildi með auglýsingu í B-deild Stjórnartíðinda 11. janúar 2010. Fól skipulagsbreytingin í sér að nýtingarhlutfall lóðarinnar að Gunnarssundi 9 fór úr 0,45 í 0,75 og flatarnýting lóðar úr 0,25 í 0,4.

Í kjölfar deiliskipulagsbreytingarinnar veitti skipulags- og byggingarfulltrúi Hafnarfjarðar byggingarleyfi fyrir nýju einnar hæðar timburhúsi með portbyggðu risi að Gunnarssundi 9 hinn 13. janúar 2010 og staðfesti bæjarstjórn þá afgreiðslu hinn 27. janúar sama ár.

Hafa kærendur skotið greindum ákvörðunum til úrskurðarnefndarinnar svo sem að framan greinir.

Málsrök kærenda: Af hálfu kærenda er á því byggt að hin kærða deiliskipulagsbreyting og veiting byggingarleyfis í kjölfar hennar fyrir nýju húsi að Gunnarssundi 9 raski hagsmunum þeirra og hafi framsetningu og kynningu skipulagsbreytingarinnar verið áfátt.

Er á það bent að málsetningar á uppdrætti skipulagstillögu skorti og framsetning skýringarmyndar á uppdrætti sé villandi auk þess sem mælikvarði uppdráttar og skýringarmyndar gefi misvísandi niðurstöður. Þannig gefi uppdráttur til kynna að grunnflötur fyrirhugaðs húss að Gunnarssundi 9 verði 64 m² en ef beitt sé mælikvarða skýringarteikningar verði grunnflöturinn 83,3 m². Í texta skipulagstillögunnar segi hins vegar að grunnflöturinn eigi að vera 75 m². Málsetning skýringarmyndar sé á þann veg að reynt sé að draga sem mest úr því hve fyrirhugað hús sé miklu stærra en hús það sem fyrir hafi verið á lóðinni. Eingöngu séu sýnd lóðrétt mál og miðað við minnstu hæð á húsi. Sýnd sé minnsta hækkun þaks frá því sem áður hafi verið, eða um 1,7 m, en þagað um að þakið fari hækkandi frá blámiðju til beggja átta og verði um 4,0 m til endanna. Þá komi fram að heimiluð vegghæð sé 3,9 m yfir gólfkóta 10,0 en kótann sé hvergi að finna á skýringarmynd. Því sé haldið fram að við ákvörðun vegghæðar fyrirhugaðs húss hafi verið tekið mið af vegghæðum húsanna að Gunnarssundi 4 og 7 en við hæðarmælingarnar sé beitt ólíkum aðferðum, þ.e. annars vegar mælt frá götu í þakskegg en hins vegar frá gólfi fyrirhugaðs húss sem liggi nokkuð yfir götuhæð. Ekkert samráð hafi verið haft við eigendur fasteigna í nágrenninu við undirbúning skipulagstillögunnar og engar athugasemdir nágranna hafi verið teknar til greina. Eðlilegt hefði verið að grenndarkynna teikningar af fyrirhuguðu húsi að Gunnarssundi 9 enda hafi slíkar kynningar verið viðhafðar af minna tilefni.

Með hinni kærðu skipulagsbreytingu sé nýtingarhlutfall hækkað sem um 67% á aðeins einni lóð og með því sé farið á svig við grundvallarhugmynd gildandi skipulags um nýtingu lóða á reitnum. Ekki geti talist rök í málinu að aðrar lóðir við götuna séu ofbyggðar enda séu byggingar á þeim reistar fyrir gildistöku takmarkana um lóðarnýtingu í skipulagi svæðisins.

Vegna hæðar sinnar muni fyrirhugað hús að Gunnarssundi 9 skerða útsýni, rýmistilfinningu og lífsgæði kærenda sem búi í nokkurra metra fjarlægð. Þótt vegghæð hins nýja húss verði sú sama og eldra húss verði þak hins nýja nærfellt helmingi hærra, bratt risþak með göflum í stað lágs valmaþaks. Þakið, eins og það snúi að kærendum, nánast fjórfaldist að flatarmáli og það litla sem eftir sé af útsýni og fjarsýni hverfi alveg.

Málsrök Hafnarfjarðar: Af hálfu bæjaryfirvalda er skírskotað til þess að grunnflötur eldra húss að Gunnarssundi 9 hafi verið 8,6×9,01 m eða 77,5 m². Húsið sem nú sé veitt byggingarleyfi fyrir sé 9,375×8 m eða 75 m² auk lágrar geymslu sem sé 3,0×1,8 m eða 5,4 m². Grunnflötur nýja hússins verði því 80,4 m² eða 2,9 m² stærri en þess húss sem rifið hafi verið. Brúttóflötur hins nýja húss verði samkvæmt skráningartöflu 149,5 m² og nýtingarhlutfallið 0,75, sem sé í samræmi við deiliskipulag eftir hina kærðu breytingu. Þakform sé bæði í samræmi við skipulagið fyrir og eftir breytingu en gert sé ráð fyrir 40° þakhalla.

Ekki verði séð að umhverfisleg gæði minnki frá því sem eldra skipulag hafi gert ráð fyrir. Útsýni skerðist ekki úr gluggum á miðhæð húss kærenda að Gunnarssundi 10 þar sem vegghæð sé óbreytt. Nýtingarhlutfallið fari aðeins úr 0,69 í 0,75 þegar borið sé saman eldra og fyrirhugað hús og sé sú nýting í samræmi við aðliggjandi byggð. Nýtingarhlutfallið 0,45 verði að telja mjög lágt fyrir miðbæjarsvæði en tíðkist fremur í einbýlishúsabyggð utan slíkra svæða. Hið kærða byggingarleyfi veiti heimild til byggingar íbúðarhúss og þar sem húsið rúmist innan gildandi deiliskipulagsskilmála hafi ekki verið skilyrði til þess að grenndarkynna leyfisumsóknina. Ekki sé fallist á að ófagleg vinnubrögð hafi verið viðhöfð enda beri fyrirliggjandi gögn í máli þessu og fyrra máli um sama efni með sér að efnisatriði hafi verið útskýrð og kynnt með lögformlegum hætti og málefnaleg rök búið að baki.

Markmiðið með deiliskipulagi miðbæjar Hafnarfjarðar frá 1981, sem gildi á umræddu svæði, hafi ekki verið að lækka nýtingarhlutfall lóða sem fyrir hafi verið. Í formála greinargerðar með skipulaginu segi meðal annars: „Tillagan stefnir að því, að uppbygging geti átt sér stað í miðbænum án þess að fórnað sé miklu af þeim sérkennum sem setja svip á hann í dag.“ Á bls. 125 í sömu greinargerð segi ennfremur: „Allar nýbyggingar í miðbæ skal leitast við að fella sem best má verða að þeirri byggð, sem fyrir er. Tekið skal mið af hinum ríkjandi mælikvarða byggðarinnar í heild. Yfirborðsefni séu valin og/eða meðhöndluð með hliðsjón af nágrannabyggð. Á reitnum þar sem stök bárujárnshús eru mest áberandi, skal nota risþök á nýbyggingar. Geta þau verið með kvistum svo fremi sem stærð kvists ofgeri ekki þaki.“ Því hefði verið unnt að heimila sams konar þak á eldra húsi að Gunnarssundi 9 og nú sé gert ráð fyrir á samþykkta nýbyggingu á lóðinni án breytinga á skipulagi. Eini munurinn á formi þess húss sem rifið hafi verið og á endurbyggingunni sé að rishæð hússins verði nýtanleg og grunnflötur fyrstu hæðar stækki um 2,9 m², en nýja húsið falli einstaklega vel að þeirri byggð sem fyrir sé.

Andmæli byggingarleyfishafa: Af hálfu byggingarleyfishafa er bent á að upphaflega hafi verið áætlað að gera við og endurbyggja gamla húsið á lóðinni að Gunnarssundi 9 en niðurstaða ástandskönnunar hafi leitt í ljós að ódýrara og hagkvæmara væri að reisa nýtt hús. Gamla húsið hafi verið byggt í mörgum áföngum, með mismunandi byggingarefnum, allt frá árinu 1916, sem hafi torveldað áætlanir um frágang og lausnir við endurnýjun hússins. Hafi það verið rifið í september 2009.

Gamla húsið hafi verið ein hæð og kjallari, samtals 119,9 m² með nýtingarhlutfall 0,69 og flatarnýtingu 0,44. Samkvæmt deiliskipulagsbreytingu og samþykktum byggingarnefndarteikningum sé fyrirhugað að byggja nýtt einbýlishús innan sama byggingarreits og með sama grunnfleti, 75 m². Nýja húsið verði ein hæð og portbyggt ris með mænisþaki með 40° halla. Gólf á fyrstu hæð verði 80-90 cm lægra en gólf gamla hússins og verði birt flatarmál hússins í heild 134,7 m² með alls 430,7 m³ rými. Lóðin sé eftir stækkun, samkvæmt nýju lóðarblaði, 199,5 m² og nýtingarhlutfall verði 0,75, sé miðað við brúttóflatarmál hússins, og flatarnýtingin 0,37. Ljóst sé að nýtingarhlutfall lóðarinnar að Gunnarssundi 9 hafi verið hærra en kveðið hafi verið á um í skipulaginu frá 1981 en við gildistöku þess hafi lóðin þegar verið byggð. Hafa verði í huga að nýja húsið sé ekki óhóflega stórt en nýtingarhlutfallið verði hátt vegna smæðar lóðarinnar. Nýtingarhlutfall sé í raun ekki nothæfur mælikvarði á hámarksstærð húss á þessari lóð vegna þess hve lóðin sé lítil í samanburði við aðrar lóðir á reitnum.

Gamla húsið sem staðið hafi að Gunnarssundi 9 hafi ekki verið í samræmi við deiliskipulagið frá 1981 hvað gerð og þakhalla varði en fyrirhugað hús verði það hins vegar. Form þess, stærðarhlutföll og efnisnotkun verði hefðbundin og einföld og muni húsið verða í betra samræmi við önnur hús í götunni. Á skipulagsreitnum sé aðallega byggt meðfram götum en í miðju reitsins sé stórt opið svæði með miklum gróðri. Bil á milli nýja hússins að Gunnarssundi 9 og annarra húsa breytist ekki og muni það því ekki þrengja meira að nágrannaeignum en gerist annars staðar á reitnum.

—–

Aðilar máls þessa hafa fært fram ítarlegri rök fyrir máli sínu, sem ekki verða rakin hér frekar, en úrskurðarnefndin hefur haft þau öll til hliðsjónar við úrlausn málsins.

Vettvangsskoðun: Úrskurðarnefndin kynnti sér staðhætti á vettvangi við meðferð fyrra kærumáls.

Niðurstaða: Hin kærða deiliskipulagsbreyting fól í sér hækkun nýtingarhlutfalls lóðarinnar að Gunnarssundi 9 úr 0,45 í 0,75 og flatarnýtingar lóðar úr 0,25 í 0,4. Þá var markaður um 75 m² rétthyrndur byggingarreitur undir hús á lóðinni auk 2,0×3,5 m reits fyrir útigeymslu við norðausturhorn byggingarreitsins. Þá voru sett skilyrði um 3,9 m vegghæð frá gólfkóta og 7,5 m hámarkshæð við suðausturhorn húss, sem yrði með portbyggðu risi. Um áratuga skeið stóð á lóðinni einnar hæðar íbúðarhús með kjallara og var þá nýtingarhlutfall 0,69 og flatarnýting 0,44. Tilefni breytingarinnar mun vera það að ekki þótti hagfellt að endurnýja hús það sem reist hafði verið á lóðinni árið 1916 og var það því rifið og stefnt að byggingu nýs húss í staðinn.

Deiliskipulagsbreytingin var auglýst til kynningar lögum samkvæmt. Var hún sett fram á uppdrætti og í greinargerð þar sem fram kom nýtingarhlutfall og flatarnýting lóðar ásamt hæð og formgerð fyrirhugaðs húss. Á skipulagsuppdrættinum voru sýndar skýringarteikningar að fyrirhuguðu húsi en þær teikningar teljast ekki bindandi hluti skipulagsákvörðunar, sbr. gr. 5.4.3 í skipulagsreglugerð nr. 400/1998. Verður ekki séð að sá ágalli hafi verið á kynningu og framsetningu umdeildrar skipulagsbreytingar að varðað geti ógildingu hennar.

Með hinni kærðu deiliskipulagsbreytingu var heimilað að reisa nýtt hús á umræddri lóð sem yrði með nánast sama grunnfleti og litlu stærra að heildarflatarmáli en hús það sem fyrir var á lóðinni. Nýbyggingin yrði um 1,7 m hærri en eldra hús vegna breytts þakforms, en sú breyting rúmaðist innan gildandi skilmála deiliskipulags svæðisins fyrir umdeilda skipulagsbreytingu. Heimiluð nýbygging fellur að byggðamynstri á skipulagsreitnum og sker nýtingarhlutfall umræddrar lóðar sig ekki úr, borið saman við aðrar lóðir á svæðinu. Með hliðsjón af þessu, og með tilliti til jafnræðissjónarmiða um nýtingu lóða á skipulagsreitnum, verður ekki fallist á að hin kærða deiliskipulagsbreyting sé haldin þeim efnisannmörkum er leiða eigi til ógildingar ákvörðunarinnar.

Hið kærða byggingarleyfi er í samræmi við deiliskipulag eftir framangreinda breytingu og þar sem ekki liggur fyrir að málsmeðferð við þá ákvarðanatöku hafi verið ábótavant verður kröfu kærenda um ógildingu leyfisins hafnað.

Úrskurðarorð:

Hafnað er kröfu um ógildingu samþykktar bæjarstjórnar Hafnarfjarðar frá 22. desember 2009 um breytingu á deiliskipulagi miðbæjar Hafnarfjarðar er tók til lóðarinnar að Gunnarssundi 9 og ákvörðunar skipulags- og byggingarfulltrúa bæjarins frá 13. janúar 2010, er bæjarstjórn staðfesti hinn 27. janúar sama ár, um að veita byggingarleyfi fyrir bárujárnsklæddu timburhúsi á einni hæð með portbyggðu risi á lóðinni.

______________________________
Hjalti Steinþórsson

_______________________________ ______________________________
Ásgeir Magnússon Þorsteinn Þorsteinsson

des 22

Love0

72/2007 Eyjólfsstaðaskógur

Með dim

Fyrir var tekið mál nr. 72/2007, kæra á synjun skipulags- og byggingarnefndar Fljótsdalshéraðs frá 2. júlí 2007 á beiðni um leyfi til byggingar frístundahúss á lóð nr. 14 í Eyjólfsstaðaskógi, Fljótsdalshéraði.

Í málinu er nú kveðinn upp svofelldur

úrskurður:

Með bréfi til úrskurðarnefndar skipulags- og byggingarmála, dags. 20. júlí 2007, er barst nefndinni hinn 24. sama mánaðar, kærir Hreinn Pálsson hrl., f.h. A ehf., lóðarhafa að lóð nr. 14 í Eyjólfsstaðaskógi, Fljótsdalshéraði, synjun skipulags- og byggingarnefndar Fljótsdalshéraðs frá 2. júlí 2007 á beiðni um leyfi til byggingar frístundahúss á lóð nr. 14 í Eyjólfsstaðaskógi. Hin kærða synjun var staðfest á fundi bæjarráðs 11. júlí 2007.

Gerir kærandi þá kröfu að hin kærða synjun verði felld úr gildi.

Málavextir: Með bréfi, dags. 1. nóvember 2006, óskaði kærandi máls þessa eftir leyfi til byggingar frístundahúss á lóð nr. 14 í Eyjólfsstaðaskógi. Var beiðnin tekin fyrir á fundi skipulags- og byggingarnefndar 20. s.m., sem samþykkti að umsóknin yrði grenndarkynnt með vísan til 43. gr. skipulags- og byggingarlaga nr. 73/1997. Þrjár athugasemdir bárust vegna grenndarkynningarinnar er aðallega lutu að stærð og hæð hússins. Á fundi skipulags- og byggingarnefndar 21. maí 2007 fjallaði nefndin um erindi kæranda að nýju og var eftirfarandi fært til bókar af því tilefni: „Á grundvelli framkominna athugasemda og þar sem hæð hússins er meiri en leyfilegt er skv. skilmálum, þá hafnar S&B erindi umsækjanda.“ Var framangreint staðfest á fundi bæjarstjórnar 6. júní 2007. Með bréfi kæranda til skipulags- og byggingarnefndar var óskað eftir afstöðu nefndarinnar til mögulegrar lækkunar á þaki hússins. Á fundi nefndarinnar 2. júlí 2007 var eftirfarandi bókað: „S&B stendur við fyrri bókun frá 21. maí 2007 og þar sem hæð hússins og stærð er meiri en skilmálar kveða á um og að teknu tilliti til vel rökstuddra athugasemda sem fram komu við grenndarkynningu þá hafnar S&B framkomnu erindi.“ Var framangreint staðfest á fundi bæjarráðs 11. júlí 2007.

Skaut kærandi synjun skipulags- og byggingarnefndar til úrskurðarnefndarinnar svo sem að framan greinir.

Málsrök kæranda: Af hálfu kæranda er vísað til þess að umsókn hans um leyfi til byggingar frístundahúss í Eyjólfsstaðaskógi sé í samræmi við skilmála, bæði hvað stærð húss og byggingarform varði. Grenndarkynningin hafi ekki verið skipulega gerð, tekið langan tíma og kæranda ekki kynntar niðurstöður hennar. Þá séu rök synjunarinnar snubbótt.

Málsrök Fljótsdalshéraðs: Af hálfu Fljótsdalshéraðs er vísað til þess að samkvæmt umsókn kæranda um leyfi til byggingar frístundahúss í Eyjólfsstaðaskógi hafi nýtingarhlutfall verið 0,056 en eigi ekki að vera hærra en 0,05. Þá hafi mesta hæð samkvæmt teikningum hússins verið 7,55 m, mælt af neðsta gólfi, og hæð af aðkomugólfi á efsta þakkant verið 6,20 m, en megi ekki fara yfir 5,40 m. Verður af gögnum málsins ráðið að tilvitnaðar heimildir um hæð og stærð húsa á svæðinu eigi sér stoð í skjali er beri heitið Deiliskipulag fyrir frístundahúsabyggð – 2. áfangi – í landi Skógræktarfélags Austurlands í Eyjólfsstaðaskógi á Völlum.

Andsvör kæranda við málsrökum Fljótsdalshéraðs: Kærandi bendir á að samkvæmt upplýsingum sem hann hafi aflað sér hjá Skipulagsstofnun hafi samþykkt um deiliskipulag fyrir Eyjólfsstaðaskóg aldrei öðlast gildi þar sem auglýsing þess efnis hafi ekki verið birt í B-deild Stjórnartíðinda.

——-

Aðilar máls þessa hafa fært fram ítarlegri rök fyrir máli sínu, sem ekki verða rakin hér frekar, en úrskurðarnefndin hefur haft þau öll til hliðsjónar við úrlausn málsins.

Niðurstaða: Í máli þessu er deilt um synjun skipulags- og byggingarnefndar Fljótsdalshéraðs frá 2. júlí 2007 á beiðni um leyfi til byggingar frístundahúss á lóðinni nr. 14 í Eyjólfsstaðaskógi, Fljótsdalshéraði.

Meðal gagna málsins er skjal er ber heitið Deiliskipulag fyrir frístundahúsabyggð – 2. áfangi- í landi Skógræktarfélags Austurlands í Eyjólfsstaðaskógi á Völlum. Eru þar m.a. tilgreindir almennir skilmálar um stærð og hæð húsa og nýtingarhlutfall lóða. Skjal þetta er unnið í apríl 1999 og er undirritað af bæjarstjóra Austur-Héraðs. Er hin kærða synjun m.a. byggð á því að hæð og stærð hússins sé umfram það sem heimilt sé samkvæmt ákvæðum er fram koma í skjali þessu.

Samkvæmt 4. mgr. 25. gr. skipulags- og byggingarlaga nr. 73/1997 skal birta auglýsingu um samþykkt deiliskipulag í B-deild Stjórnartíðinda og er það skilyrði gildistöku skipulags, sbr. gr. 6.4 skipulagsreglugerðar nr. 400/1998. Við rannsókn úrskurðarnefndarinnar á kærumáli þessu kom í ljós að auglýsing um gildistöku deiliskipulags annars áfanga frístundahúsabyggðar í Eyjólfsstaðaskógi hefur ekki verið birt í B-deild Stjórnartíðinda og hefur það því ekki öðlast gildi. Var hin kærða synjun því reist á röngum forsendum. Gat skipulags- og byggingarnefnd ekki synjað umsókn kæranda með vísan til skipulags sem ekki hafði öðlast gildi heldur bar nefndinni að taka til athugunar hvort skilyrði væru til að afgreiða umsóknina á grundvelli 3. tl. til bráðabirgða eða 3. mgr. 23. gr. skipulags- og byggingarlaga. Þessa var ekki gætt og verður hin kærða synjun því felld úr gildi.

Uppkvaðning úrskurðar í máli þessu hefur dregist verulega vegna mikilla anna og málafjölda hjá úrskurðarnefndinni auk tafa við öflun málsgagna.

Úrskurðarorð:

Felld er úr gildi synjun skipulags- og byggingarnefndar Fljótsdalshéraðs frá 2. júlí 2007 á beiðni um leyfi til byggingar frístundahúss á lóð nr. 14 í Eyjólfsstaðaskógi, Fljótsdalshéraði.

________________________________
Hjalti Steinþórsson

______________________________ _____________________________
Ásgeir Magnússon Þorsteinn Þorsteinsson

des 22

Love0

63/2009 Kópavogsbakki

Með dim

Ár 2010, mánudaginn 1. mars, kom úrskurðarnefnd skipulags- og byggingarmála saman til fundar í húsnæði nefndarinnar að Skúlagötu 21, Reykjavík. Mættir voru Hjalti Steinþórsson forstöðumaður, Ásgeir Magnússon héraðsdómari og Þorsteinn Þorsteinsson byggingarverkfræðingur.

Fyrir var tekið mál nr. 63/2009, kæra á ákvörðunum byggingarnefndar Kópavogs frá 18. ágúst, 15. september og 15. desember 2009 er varða frágang á mörkum lóðanna nr. 4 og 6 við Kópavogsbakka.

Í málinu er nú kveðinn upp svofelldur

úrskurður:

Með bréfi til úrskurðarnefndar skipulags- og byggingarmála, dags. 10. september 2009, er barst nefndinni hinn 15. sama mánaðar, kæra E og G, lóðarhafar að Kópavogsbakka 4 í Kópavogi, ákvörðun byggingarnefndar Kópavogs frá 18. ágúst 2009 um frágang á mörkum lóða nr. 4 og 6 við Kópavogsbakka. Með bréfi til úrskurðarnefndarinnar, dags. 25. september 2009, er barst hinn 28. sama mánaðar, kæra sömu aðilar synjun byggingarnefndar frá 15. september 2009 á beiðni þeirra um leyfi til að gera breytingar á lóðinni að Kópavogsbakka 4. Að síðustu barst úrskurðarnefndinni bréf kærenda, dags. 25. desember 2009, er barst hinn 5. janúar 2010, þar sem kærð er ákvörðun byggingarnefndar frá 15. desember 2009, um að lóðin við Kópavogsbakka 4 verði jöfnuð í rétta hæð fyrir 1. febrúar 2010, en að þeim tíma liðnum muni lóðin verða jöfnuð á kostnað eiganda. Ákvað úrskurðarnefndin að sameina tvö hin síðari kærumál máli þessu.

Gera kærendur þá kröfu að hinar kærðu ákvarðanir byggingarnefndar verði felldar úr gildi. Jafnframt gera kærendur kröfu um frestun réttaráhrifa ákvörðunar byggingarnefndar frá 15. desember 2009.

Málavextir: Deiliskipulag fyrir Kópavogstún var samþykkt í bæjarstjórn Kópavogs á árinu 2005 og samkvæmt því er heimilt að reisa einnar hæðar einbýlishús með innbyggðri bílgeymslu á lóðunum nr. 2-10 við Kópavogsbakka, allt að 230 m² að grunnflatarmáli. Breyting var gerð á deiliskipulaginu árið 2006 sem fólst aðallega í því að lóðir voru stækkaðar til suðurs og byggingarflötur stækkaður í 271 m² fyrir lóðir nr. 4-10 við Kópavogsbakka.

Kærendur máls þessa sóttu um byggingarleyfi fyrir einbýlishúsi að Kópavogsbakka 4 í febrúar 2007. Á teikningum sem samþykktar voru 21. febrúar 2007 eru lóðarmörk að austanverðu, sem liggja að Kópavogsbakka 6, sýnd þannig að hæð lóðarinnar fylgir nokkurn veginn gólfi aðkomuhæðar hússins til suðurs með húsinu og lækkar síðan niður að lóðarmörkum að sunnanverðu en hæðarmunur milli götu og lóðarmarka til suðurs er 2,67 m.

Teikningar að Kópavogsbakka 6 voru samþykktar 18. apríl 2007. Samkvæmt þeim er gert ráð fyrir að lóðin sé í svipaðri hæð og gólfplata hússins en verði stölluð innan lóðar niður í hæðarkóta 7,20 sem er uppgefinn kóti fyrir suðurmörk lóðar. Samkvæmt útlitsmynd að vesturhlið fylgir hæð lóðar við lóðarmörk beinni línu milli uppgefinna hæðarkóta, annars vegar við götu og suðurmörk lóðar hins vegar.

Í júlí 2008 sóttu kærendur um leyfi til að nýta gluggalaust rými undir húsinu og var umsóknin samþykkt af byggingarfulltrúa. Henni fylgdi m.a. teikning að vesturhlið hússins þar sem hæðarlegu lóðarinnar meðfram þeirri hlið var breytt. Hins vegar fylgdi ekki teikning að suður- eða austurhlið. Í kjölfarið deildu kærendur og lóðarhafar Kópavogsbakka 6 um frágang á lóðarmörkum og með bréfi byggingarfulltrúa til deiluaðila, dags. 9. júlí 2009, var áréttað að frágangur lóðanna yrði samkvæmt samþykktum byggingarnefndarteikningum frá 21. febrúar 2007 fyrir Kópavogsbakka 4 og 18. apríl 2007 fyrir Kópavogsbakka 6. Með bréfi, dags. 20. júlí 2009, ritaði lögmaður lóðarhafa Kópavogsbakka 6 bréf til byggingarnefndar þar sem óskað var eftir því að nefndin skæri úr ágreiningi aðila. Var kærendum tilkynnt um framangreint og bárust andmæli þeirra með bréfi, dags. 22. júlí 2009.

Á fundi byggingarnefndar 18. ágúst 2009 var eftirfarandi fært til bókar: „Við athugun á samþykktum teikningum hefur komið í ljós að misræmi er milli útfærslu á lóðamörkum á teikningum fyrir Kópavogsbakka 4 annars vegar og Kópavogsbakka 6 hins vegar, þannig að ómögulegt er að ganga frá lóðarmörkum þannig að þau samrýmist báðum teikningunum. Teikning sem sýnir austurhlið Kópavogsbakka 4, dags. 21. febrúar 2007, er í samræmi við skipulagsskilmála fyrir lóðirnar og er því eðlilegt að hafa hana til hliðsjónar við frágang á lóðarmörkum. Þegar lóðarhafi Kópavogsbakka 4, sótti um leyfi til að gera breytingar á húsnæðinu, var ekki send inn ný teikning af austurhlið hússins og lítur nefndin svo á að áður nefnd teikning frá 2007 gildi enn hvað varðar frágang á austurhlið. Byggingarnefnd ákveður að frágangur lóðamarka milli Kópavogsbakka 4 og 6 skuli vera eins og fram kemur í skipulagsskilmálum fyrir lóðirnar og á teikningu af austurhlið Kópavogsbakka 4.“ Var framagreint staðfest í bæjarstjórn hinn 25. ágúst 2009.

Í kjölfar þessa lögðu kærendur fram umsókn um byggingarleyfi fyrir breytingum á lóðinni að Kópavogsbakka 4. Henni fylgdi teikning að austurhlið hússins er sýndi breyttan frágang á lóðarmörkum. Var umsókninni hafnað á fundi byggingarnefndar 15. september 2009 með eftirfarandi rökum: „Hafnað með tilvísun til afgreiðslu byggingarnefndar 18. ágúst s.l. vegna lóðarmarka milli Kópavogsbakka 2 og 4.“ Var framangreint staðfest á fundi bæjarstjórnar 22. september 2009.

Með bréfi lögmanns lóðarhafa Kópavogsbakka 6, dags. 13. október 2009, var krafist að kærendum yrði gert að setja lóðina að Kópavogsbakka 4 í rétta hæð en ella myndi byggingarfulltrúi láta framkvæma verkið á kostnað kærenda. Var bréfið lagt fram á fundi byggingarnefndar 20. október 2009 þar sem bókað var að nefndin hvetti aðila til að hlíta ákvörðun nefndarinnar frá 18. ágúst 2009. Á fundi bæjarstjórnar hinn 10. nóvember s.á. var eftirfarandi fært til bókar og samþykkt: „Lið IV.3 í fundargerð byggingarnefndar frá 20/10 nr. 1309 verði vísað aftur til byggingarnefndar. Nefndin álykti um aðgerðir til að knýja fram úrbætur sbr. 210. gr. byggingarreglugerðar nr. 441/1998.“ Af þessu tilefni var á fundi byggingarnefndar 15. desember 2009 eftirfarandi fært til bókar: „Samkvæmt lóðarleigusamning um lóð nr. 4 við Kópavogsbakka skal lóð vera jöfnuð í rétta hæð í síðasta lagi þann 01.09.09. Byggingarnefnd gefur lóðarhafa að Kópavogsbakka 4 frest til 1. febrúar 2010 til að klára jöfnun lóðar. Eftir þann tíma mun lóðin vera jöfnuð af hendi bæjarins á kostnað eiganda.“ Var framangreint staðfest á fundi bæjarstjórnar hinn 30. desember 2009.

Eins og að framan greinir hafa kærendur skotið ákvörðunum byggingarnefndar frá 18. ágúst, 15. september og 15. desember 2009 til úrskurðarnefndarinnar.

Málsrök kærenda: Af hálfu kærenda er vísað til þess að samkvæmt c-lið 4. gr. í skipulagsskilmálum fyrir Kópavogstún skuli öll stöllun gerð innan lóðar, í beinni línu milli uppgefinna hæðartalna, nema annað sé tekið fram eða um annað semjist við lóðarhafa aðliggjandi lóðar. Vegna þessa eigi að ganga frá mörkunum lóðanna nr. 4 og 6 við Kópavogsbakka í beinni línu milli uppgefinna hæðarkóta á lóðarmörkum og öll stöllun fara fram innan lóðar. Það sem fram hafi komið í bréfi byggingarfulltrúa, dags. 9. júlí 2009, eigi því að standa.

Kærendum hafi verið synjað um að gera breytingar á lóð þeirra. Samkvæmt teikningu sem fylgt hafi umsókninni hafi stöllun verið innan lóðarinnar, í beinni línu, sem sé í fullu samræmi við samþykkta aðaluppdrætti lóðarinnar nr. 6 og hæðarkóta beggja húsanna. Samkvæmt teikningu hússins nr. 6 sé öll stöllun gerð innan lóðarinnar, þó á annan hátt en að Kópavogsbakka 4. Kærendur geti á engan hátt fallist á að litið verði framhjá skipulagsskilmálum. Þau fari fram að að fá að laga lóð sína að ákvæðum skilmálanna og samræma frágang á lóðarmörkum að samþykktum aðaluppdráttum Kópavogsbakka 6.

Málsrök Kópavogsbæjar: Af hálfu Kópavogsbæjar er vísað til þess að hinar kærðu ákvarðanir byggingarnefndar séu form- og efnislega réttar. Kærurnar beinist þó á engan hátt að formhlið hinna kærðu ákvarðana og því sé ekki ástæða til að fjalla sérstaklega um það atriði.

Byggingarnefnd skeri úr ágreiningi milli lóðarhafa um frágang sameiginlegra lóðarmarka skv. c-lið 4. gr. almennra ákvæða fyrir parhús og einbýlishús í skipulagsskilmálum fyrir Kópavogstún. Í sama ákvæði segi að öll stöllun á lóð skuli gerð innan lóðar í beinni línu milli uppgefinna hæðartalna, nema annað sé tekið fram. Varðandi lóðir við Kópavogsbakka 2-10 komi fram á þversniðum í skipulagsskilmálum hvernig eigi að ganga frá umræddum lóðum en það sé eins og áður segi með þeim hætti að hæð lóðar eigi að fylgja gólfhæð suður fyrir hús og lækka síðan niður að lóðarmörkum að sunnanverðu. Það sé því ekki í samræmi við skipulagsskilmála að jafna lóðarmörk þessara lóða í beinni línu milli hæðarpunkta á norður- og suðurhlið.

Frágangur sem sýndur sé á þversniðum í skipulagsskilmálum sé eðlilegur fyrir þá tegund húsa sem skipulagið geri ráð fyrir, en það séu einnar hæðar hús, byggð á púða. Það sé hins vegar hönnun húss nr. 4 sem skeri sig frá meginlínunni í skipulaginu og ekki sé rétt að nágrannar beri hallan af þeim frávikum sem þar hafi orðið.

Kærendur geti ekki byggt rétt sinn á bréfi byggingarfulltrúa frá 9. júlí 2009, þar sem segi að frágangur lóða skuli vera í samræmi við samþykktar teikningar, enda geri samþykktar teikningar að Kópavogsbakka 4 ráð fyrir að lóðarmörk séu í samræmi við þversnið í skipulagsskilmálum. Það breyti engu í því sambandi þótt að annars konar stöllun hafi verið sýnd á teikningu húss nr. 6, enda hafi komið skýrt fram að það sé vilji lóðarhafa Kópavogsbakka 6 að ganga frá lóð í samræmi við þversnið í skipulagsskilmálum.

Ákvörðun byggingarnefndar 18. ágúst 2009 sé í samræmi við skipulagsskilmála og teikningar sem samþykktar hafi verið fyrir Kópavogsbakka 4.

Samkvæmt 1. mgr. 66. byggingarreglugerðar nr. 441/1998 sé óheimilt að breyta hæðarlegu lóðar frá samþykktum uppdrætti nema að fengnu samþykki byggingarnefndar. Byggingarnefnd hafi hafnað því 15. september 2009 að breyta hæðarlegu lóðarinnar Kópavogsbakka 4 frá því sem fram komi í þversniðum í skipulagsskilmálum og samþykktum teikningum. Kærendum sé því óheimilt að ganga frá lóðinni með öðrum hætti en upphaflega hafi verið ákveðið.

Samkvæmt 1. mgr. 68. byggingarreglugerðar sé húsbyggjanda skylt að ganga frá lóð húss síns í réttri hæð og fjarlægja uppgröft, sem ekki þurfi að nota á lóð, áður en húsið sé fokhelt. Samkvæmt lóðarleigusamningi um Kópavogsbakka 4 hafi kærendum borið að jafna lóðina í rétta hæð eigi síðar en 1. september 2009. Byggingarnefnd hafi því verið í fullum rétti er hún hafi ákveðið á fundi 15. desember 2009 að krefjast þess að kærendur gengju frá lóðinni fyrir 1. febrúar 2010 ella myndi bærinn láta jafna lóðina á kostnað þeirra. Um þetta vísist m.a. til 6. mgr. 68. gr. og 2. mgr. 210. gr. byggingarreglugerðar.

Kærendur hafi ekki mjög brýna hagsmuni af því að fá að grafa niður lóðina á austurhlið þar sem ekki hafi verið heimilað að hafa glugga eða dyr á útgröfnu rými undir húsinu.

Málsrök lóðarhafa Kópavogsbakka 6: Af hálfu lóðarhafa Kópavogsbakka 6 er vísað til þess að skipulag við Kópavogsbakka geri ráð fyrir að byggð séu hús á einni hæð og segi í skilmálum að óheimilt sé að hafa kjallara undir þeim. Hús þeirra að Kópavogsbakka 6 sé í fullu samræmi við skilmála, en vegna aðgerða á lóð kærenda sé margra metra fall af lóðinni nr. 6 niður á niðurgrafna lóð nr. 4, sem sé alls ekki í samræmi við skipulag eða eðlilega aðlögun á lóðarmörkum. Sniðmyndir í skipulagsskilmálunum og á uppdráttum staðfesti framangreint.

Vettvangsganga: Úrskurðarnefndin kynnti sér aðstæður á vettvangi hinn 11. febrúar 2010.

Niðurstaða: Í máli þessu er deilt um ákvarðanir bæjaryfirvalda er varða frágang á mörkum lóðanna nr. 4 og 6 við Kópavogsbakka. Á svæðinu er í gildi deiliskipulag Kópavogstúns, samþykkt á árinu 2005. Í 4. gr. almennra skilmála skipulagsins fyrir einbýlis- og parhús er fjallað um frágang lóða. Í a-lið greinarinnar segir að á teikningum skuli koma fram yfirborðsfrágangur lóða og hæðarsetningar og í c-lið segir að öll stöllun á lóð skuli gerð innan hennar í beinni línu milli uppgefinna hæðartalna nema annað sé tekið fram eða um annað semjist við rétthafa aðliggjandi lóðar. Þá eru á skipulagsuppdrættinum nokkrar sneiðmyndir er sýna tillögur að stöllun lóða og hæðarmun gatna en engar hæðartölur koma þar fram. Eru sambærileg þversnið á skilmálateikningu fyrir reit 1, Kópavogsbakka 2, 4, 6, 8 og 10, aukennd sem dæmi og verður af því ráðið að umræddar sneiðingar séu aðeins til skýringar og því ekki bindandi, sbr. grein 5.4.3 í skipulagsreglugerð nr. 400/1998.

Úrskurðarnefndin telur að skilja verði skilmála skipulagsins um hæðarsetningu lóða á þann veg að sýna skuli hæðartölur lóða á hæðarblaði og aðaluppdráttum og að hæðarmun skuli stalla innan lóðar með beinum línum milli uppgefinna hæðartalna. Frá þessu megi þó víkja sé annað tekið fram eða um það semjist við rétthafa aðliggjandi lóðar. Verður að ætla að slíkt frávik geti verið ákveðið við samþykkt byggingarleyfis, enda sé þá gætt samræmis í hæðarsetningu samliggjandi lóða eða aflað samþykkis beggja lóðarhafa.

Á hæðarblaði fyrir lóðirnar að Kópavogsbakka 1-15, dags. 26. október 2006, kemur fram að hæðarkóti við götu á mörkum lóðanna nr. 4 og 6 við Kópavogsbakka er 9,87 en 7,20 við suðurmörk lóðanna. Á samþykktum aðaluppdráttum hússins nr. 4 er hæðarsetning lóðar við lóðarmörk að austanverðu, sem liggja að Kópavogsbakka 6, sýnd þannig að hæð lóðarinnar fylgir nokkurn veginn plötu aðkomuhæðar hússins suður með húsinu og lækkar síðan niður að lóðarmörkun að sunnanverðu. Á samþykktum aðaluppdráttum fyrir húsið nr. 6 er lóðin sýnd í svipaðri hæð og gólfplata hússins en stölluð innan lóðar niður í hæðarkóta 7,20, en það er uppgefinn kóti fyrir suðurmörk lóðarinnar. Fylgir hæð lóðar við lóðarmörk til vesturs og austurs nokkurn veginn beinni línu milli uppgefinna hæðarkóta við götu annars vegar og suðurmörk lóðar hins vegar.

Á fundi byggingarnefndar 18. ágúst 2009 var ákveðið að frágangur á mörkum lóðanna að Kópavogsbakka 4 og 6 yrði samkvæmt skipulagsskilmálum og útlitsmynd af austurhlið á aðaluppdrætti Kópavogsbakka 4, dags. 21. febrúar 2007. Engin haldbær rök eru færð fyrir því að tilvitnuð teikning að austurhlið Kópavogsbakka 4 falli betur að skilmálum skipulagsins en samþykkt teikning að vesturhlið Kópavogsbakka 6, en í ákvörðun byggingarnefndar felst að vikið er frá samþykktum aðaluppdráttum þess húss. Var hin kærða ákvörðun byggingarnefndar frá 18. ágúst 2009 ekki reist á málefnalegum grundvelli en auk þess skorti á að hún væri studd fullnægjandi rökum, sbr. 2. mgr. 39. gr. skipulags- og byggingarlaga nr. 73/1997. Þar við bætist að ákvörðunin fór í bága við þá grunnreglu að byggt skuli í samræmi við samþykkta uppdrætti, sbr. m.a. 3. mgr. 51. gr. skipulags- og byggingarlaga. Leiða þessir ágallar til ógildingar hinnar kærðu ákvörðunar.

Hin kærðu synjum byggingarnefndar frá 15. september 2009 var gerð með stoð í ákvörðun nefndarinnar frá 18. ágúst 2009. Með vísan til þess að sú ákvörðun er felld úr gildi verður hin kærða synjum byggingarnefndar frá 15. september 2009 einnig felld úr gildi, enda var hún ekki reist á réttum forsendum. Loks verður ákvörðun byggingarnefndar frá 15. desember 2009, um eftirfylgni vegna ákvörðunar nefndarinnar frá 18. ágúst 2009, einnig felld úr gildi þar sem ekki eru lengur réttar forsendur fyrir henni.

Úrskurðarorð:

Felldar eru úr gildi ákvarðanir byggingarnefndar Kópavogs frá 18. ágúst, 15. september og 15. desember 2009 er varða frágang á mörkum lóða nr. 4 og 6 við Kópavogsbakka.

____________________________________
Hjalti Steinþórsson

______________________________ _____________________________
Ásgeir Magnússon Þorsteinn Þorsteinsson

des 22

Love0

144/2007 Helgafellsbraut

Með dim

Ár 2010, miðvikudaginn 24. febrúar, kom úrskurðarnefnd skipulags- og byggingarmála saman til fundar í húsnæði nefndarinnar að Skúlagötu 21, Reykjavík. Mættir voru Hjalti Steinþórsson forstöðumaður, Ásgeir Magnússon héraðsdómari og Þorsteinn Þorsteinsson byggingarverkfræðingur.

Fyrir var tekið mál nr. 144/2007, kæra 17 íbúa í Álafosskvos í Mosfellsbæ á ákvörðun bæjarstjórnar Mosfellsbæjar frá 29. ágúst 2007, um deiliskipulag I. áfanga tengibrautar í landi Helgafells í Mosfellsbæ.

Í málinu er nú kveðinn upp svofelldur

úrskurður:

Með bréfi til úrskurðarnefndar skipulags- og byggingarmála, dags. 26. október 2007, er barst úrskurðarnefndinni samdægurs, kærir Katrín Theodórsdóttir hdl., f.h. 17 íbúa í Álafosskvos í Mosfellsbæ, samþykkt bæjarstjórnar Mosfellsbæjar frá 29. ágúst 2007 um deiliskipulag I. áfanga tengibrautar í landi Helgafells. Auglýsing um gildistöku samþykktarinnar birtist í B-deild Stjórnartíðinda 26. september 2007.

Af hálfu kærenda er þess krafist að hin kærða samþykkt verði felld úr gildi.

Málavextir: Mál þetta á sér nokkurn aðdraganda og hefur úrskurðarnefndin áður haft til umfjöllunar kærumál vegna framkvæmda í Helgafellslandi í Mosfellsbæ. Hinn 2. janúar 2007 öðlaðist gildi deiliskipulag vegna tengibrautar um svæðið, sem kært var til úrskurðarnefndarinnar með kæru, dags. 28. janúar 2007. Með úrskurði nefndarinnar uppkveðnum 14. febrúar 2007 í kærumáli vegna framkvæmdaleyfis fyrir tengibrautina var fallist á kröfu kærenda um stöðvun framkvæmda til bráðabirgða þar sem vafi léki á lögmæti fyrrgreinds deiliskipulags, m.a. vegna þess að ekki hefði verið höfð hliðsjón af lögum nr. 105/2006 um umhverfismat áætlana. Í kjölfar úrskurðarins felldi Mosfellsbær deiliskipulagið úr gildi.

Með bréfi Skipulagsstofnunar til Mosfellsbæjar, dags. 5. mars 2007, tilkynnti stofnunin að fyrirhugað deiliskipulag tengibrautarinnar félli undir ákvæði laga nr. 105/2006 um umhverfismat áætlana. Var unnin umhverfisskýsla þar sem m.a. voru bornir saman fimm kostir um gatnatengingar innan hverfisins. Var umhverfisskýrslan auglýst, ásamt tillögu að deiliskipulagi tengibrautarinnar, og var frestur til að koma að athugasemdum til 12. júlí 2007. Á fundi skipulags- og byggingarnefndar 24. ágúst 2007 voru samþykkt svör við athugasemdum er bárust vegna tillögunnar og lagt til við bæjarstjórn að tillagan yrði samþykkt. Bæjarstjórn samþykkti tillöguna á fundi sínum 29. s.m.

Með bréfi Skipulagsstofnunar, dags. 21. september 2007, tilkynnti stofnunin að ekki væri gerð athugasemd við að auglýsing um gildistöku samþykktar bæjarstjórnar yrði birt í B-deild Stjórnartíðinda og birtist auglýsing þess efnis hinn 26. s.m.

Skutu kærendur ákvörðun bæjarstjórnar til úrskurðarnefndarinnar svo sem að framan greinir.

Málsrök kærenda: Af hálfu kærenda er vísað til þess að í 2. mgr. 23. gr. skipulags- og byggingarlaga nr. 73/1997 segi að deiliskipulag skuli gera á grundvelli aðalskipulags fyrir einstök svæði eða reiti þar sem framkvæmdir séu fyrirhugaðar. Hið kærða deiliskipulag samræmist ekki Aðalskipulagi Mosfellsbæjar 2002-2024 í tveimur veigamiklum atriðum.

Í fyrsta lagi sé gert ráð fyrir að tengibrautin þjóni 1.100 íbúðum en aðalskipulag heimili aðeins 900 íbúðir í Helgafellslandi.

Í öðru lagi hafi gatnamót tengibrautarinnar verið færð af þeim stað sem aðalskipulag geri ráð fyrir og því sé ósamræmi milli hins kærða deiliskipulags og gildandi aðalskipulags. Ósamræmið felist í því að samkvæmt hinu kærða deiliskipulagi sé gert ráð fyrir að gatnamót Álafossvegar og Helgafellsvegar verði nær byggðinni í Álafosskvos, þ.e. gert sé ráð fyrir gatnamótum á milli Álafossvegar 18 og 21. Þetta samræmist ekki aðalskipulaginu sem geri ráð fyrir gatnamótum skammt vestan Brekkulands. Þá samræmist hið kærða deiliskipulag ekki heldur deiliskipulagi Álafosskvosar frá árinu 1997 hvað varði tengingu Álafossvegar við Helgafellsveg. Hönnun nýrrar tengingar og mengunaráhrif hennar hafi ekki verið kynnt íbúum, en ljóst sé að búa þurfi til brekku upp frá Álafossvegi, á milli Álafossvegar 18 og 21, sem tengi kvosina við Helgafellsbraut og megi draga þá ályktun að þetta valdi útblástursmengun og slysahættu við kvosina. Neikvæð umhverfisáhrif tengibrautarinnar samræmist auk þess ekki stefnu Mosfellsbæjar í aðalskipulagi, umhverfisskipulagi bæjarins frá árinu 1997 og deiliskipulagi Álafosskvosar, þar sem áhersla sé lögð á ásýnd og sögulega sérstöðu svæðisins og menningarstarfsemi.

Þá haldi kærendur því fram að hið kærða deiliskipulag eigi undir lög nr. 105/2006 um umhverfismat áætlana, sbr. 3. gr. laganna, og því hafi verið óheimilt að einskorða mat á umhverfisáhrifum við lítinn skipulagsreit, einkum og sér í lagi þar sem um sé að ræða svæði sem sé að hluta á náttúruminjaskrá og að hluta friðlýst með auglýsingu nr. 506/1987. Lögin geri ráð fyrir að metin verði sammögnunaráhrif tengibrautarinnar í heild sinni. Í a-lið 2. mgr. 6. gr. laganna sé kveðið á um að gert sé yfirlit yfir efni og helstu stefnumið viðkomandi áætlunar og tengsl hennar við aðra áætlanagerð. Í 10. gr. laganna segi að við mat á því hvort líklegt sé að umhverfisáhrif skipulags- og framkvæmdaáætlana verði veruleg skuli meta eiginleika áhrifa og þau svæði sem verði fyrir áhrifum með hliðsjón m.a. af samlegð og sammögnun áhrifa eins og áskilið sé í 2. tl. b-liðarins. Framkvæmdasvæði í Helgafellslandi sé skipt niður í litla skipulagsreiti og hafi umhverfisáhrif ekki verið metin í heild sinni. Deiliskipulag Helgafellsvegar, sem umhverfismatið taki til, markist aðeins af hluta vegarins og mjórri landræmu sitt hvoru megin hans. Vegstúfurinn sem hér um ræði nái frá hringtorgi í svokölluðu Auga í Helgafellslandi að Vesturlandsvegi við Varmá. Sé áhrifasvæði framkvæmdarinnar allt of takmarkað. Þannig taki matið aðeins til hluta þeirra skipulagseininga sem Helgafellsvegur liggi að og um. Bæði miðbær Mosfellsbæjar og íþrótta- og skólasvæðið við Varmá teljist t.d. ekki til áhrifasvæðis Helgafellsvegar þótt í aðalskipulagi sé gert ráð fyrir að vegurinn liggi þangað í framtíðinni.

Markmið laga nr. 105/2006 um umhverfismat áætlana sé að stuðla að sjálfbærri þróun, draga úr neikvæðum umhverfisáhrifum og stuðla að því að við áætlanagerð sé tekið tillit til umhverfissjónarmiða. Telji kærendur að umhverfisskýrslan sem Mosfellsbær hafi látið vinna í tengslum við hið kærða deiliskipulag uppfylli ekki ofangreind markmið þar sem ekki sé gerð grein fyrir áhrifum áætlunarinnar á umhverfið, kynning hafi verið ófullnægjandi og ekki hafi verið haft samráð við íbúa, sbr. 5. laganna. Ennfremur telji þeir að umhverfisskýrslan geymi ekki upplýsingar sem sanngjarnt sé að krefjast, að teknu tilliti til þekkingar sem sé til staðar, en kveðið sé á um það í 6. gr. Mat á líklegum umhverfisáhrifum samrýmist ekki 10. gr. laganna þar sem kveðið sé á um mat á eiginleikum áhrifa og þeirra svæða sem verði fyrir áhrifum svo sem 1. mgr. 2. tl. b-liðarins um mat á sammögnunaráhrifum. Þá samrýmist það hvorki kröfunni í 1. mgr. 4. tl. b-liðarins um mat á hættu fyrir heilbrigði manna eða umhverfi, s.s. vegna slysa, né ákvæði 1. mgr. 6. tl. b-liðarins um gildi og eiginleika þess svæðis sem verði fyrir áhrifum vegna sérstaks náttúrufars eða menningarminja og umhverfis- eða viðmiðunarmarka eða vegna umfangs landnýtingar og áhrifa á svæði eða landslag sem viðurkennt sé að hafi verndargildi á landsvísu. Skýrslan beri með sér að bæjaryfirvöld hafi kastað til hendinni við matið enda hafi gerð hennar verið til málamynda og gerð í þeim eina tilgangi að slá ryki í augu almennings. Það sjáist á því að í mörgum tilvikum séu umhverfisáhrif einstakra þátta metin og slegið fram fullyrðingum um áhrifin enda þótt þau hafi aldrei verið rannsökuð. Skýrslan sé því innihaldslaus hvað varði þessa þætti.

Kærendur haldi því fram að efnisatriði umhverfismatsskýrslunnar sýni fram á annmarka hennar sem hvert og eitt leiði til þess að ógilda beri deiliskipulagið. Vísað sé til þess að hvorki hafi legið fyrir hljóðvistarútreikningar né mælingar gerðar á mengun lofts. Þá hafi áhrif framkvæmdarinnar á landslag, ásýnd og einkenni kvosarinnar ekki verið könnuð í réttu samhengi og engar rannsóknir verið gerðar á áhrifum hennar á lífríki og vatnabúskap Varmár, en áin sé á náttúruminjaskrá auk þess sem ósar hennar séu friðlýstir. Ekki liggi fyrir mat á áhrifum tengibrautarinnar á menningarminjar í Álafosskvos, gæði og öryggisþættir mismunandi samgöngumáta ekki verið skoðuð og borin saman. Auk þess sem fullyrðingar um að tengibrautin muni ekki hafa áhrif á fasteignaverð í Álafosskvos séu órökstuddar. Meta hefði þurft áhrif af deiliskipulagi Helgafellsbrautar á skipulag Álafosskvosar. Ástæðan sé sú að deiliskipulag Helgafellsvegar og gatnamótin sem flutt hafi verið inn í kvosina kalli á miklar breytingar á skipulagi Álafosskvosar sem virðast nánast eingöngu hafa neikvæð áhrif á skipulag svæðisins og atvinnurekstur þar.

Þá sé því haldið fram að í skipulagsferlinu hafi verið brotið á rétti íbúa. Beri aðgerðir og önnur viðbrögð bæjarstjórnar Mosfellsbæjar vott um valdníðslu í garð þeirra íbúa sveitarfélagsins sem neytt hafi réttar síns til að koma að ákvörðunarferlinu. Yfirvöld hafi heimilað vegagerð í vegstæði tengibrautarinnar á meðan tillaga að deiliskipulagi hennar hafi enn verið í athugasemdaferli. Með því hafi rétturinn til að gera athugasemdir við skipulagið samkvæmt 9. og 25. gr. skipulags- og byggingarlaga og skipulagsreglugerð nr. 400/1998 verið tekinn af íbúunum.

Að lokum sé því haldið fram að hið kærða deiliskipulag sé andstætt reglugerð um varnir gegn mengun vatns nr. 796/1999 og náttúruverndarlögum nr. 44/1999. Hvorki hafi verið gripið til haldbærra mótvægisaðgerða til að koma í veg fyrir mengun Varmár né leitað umsagnar Umhverfisstofnunar eins og gert sé ráð fyrir í 37. og 38. gr. laganna þegar um sé að ræða umfangsmiklar framkvæmdir á náttúruverndarsvæðum.

Málsrök Mosfellsbæjar: Af hálfu Mosfellsbæjar er tekið undir með kærendum að áætluðum íbúðafjölda í Helgafellslandi hafi ekki verið breytt í aðalskipulagi bæjarins en sú breyting sé í bígerð. Í þeim áföngum fyrir byggð í Helgafellslandi sem deiliskipulag hafi verið samþykkt fyrir (til og með 4. áfanga) séu 749 íbúðir, þannig að ekki hafi verið náð þeim fjölda sem núgildandi aðalskipulag geri ráð fyrir. Þá sé ekki alveg ljóst af rökstuðningi kærenda hvaða tengsl séu í núgildandi aðalskipulagi á milli samþykkts deiliskipulags fyrir 500 metra tengibraut, sem sé ein af þremur akstursleiðum út úr Helgafellshverfi, og samþykkts íbúðafjölda. Ekki verði séð hvernig slíkt ætti að geta valdið ógildi deiliskipulags um tengibrautina.

Samkvæmt 2. mgr. 23. gr. skipulags- og byggingarlaga nr. 73/1997 skuli gera deiliskipulag á grundvelli aðalskipulags. Samkvæmt 3. mgr. 2. gr. laga nr. 73/1997 sé deiliskipulag skilgreint svo: „Skipulagsáætlun fyrir afmarkaða reiti innan sveitarfélags sem byggð er á aðalskipulagi og kveður nánar á um útfærslu þess.“ Deiliskipulag feli því í sér nánari útfærslu á aðalskipulagi en geti aldrei sýnt útfærslur einstakra liða í smáatriðum. Uppdrátturinn með aðalskipulagsbreytingunni, sem samþykkt hafi verið í bæjarstjórn 18. október 2006, sé í mælikvarðanum 1:15.000, en uppdrátturinn með deiliskipulaginu sé í mælikvarðanum 1:1.000, eða margfalt nákvæmari útfærsla. Á umræddum aðalskipulagsuppdrætti sé sýnd gata í gegnum Álafosskvos sem tengist Helgafellsvegi vestan Brekkulands. Gatan sé táknuð með grönnum svörtum línum, með hvítu á milli, sem þýði samkvæmt skýringum á uppdrætti: „Aðrir vegir (til skýringar).“ Viðurkennt sé að það sem sett sé fram á uppdrætti „til skýringar“ sé ekki bindandi hluti af staðfestu skipulagi og geti breyst í útfærslu deiliskipulags. Þannig sé hvorki hið kærða deiliskipulag Helgafellsvegar né gildandi deiliskipulag Álafosskvosar í andstöðu við aðalskipulag bæjarfélagins en rétt sé að deiliskipulagi tengibrautarinnar og gildandi deiliskipulagi Álafosskvosar beri ekki saman um tenginguna niður í Álafosskvos.

Mosfellsbær hafi sent fyrirspurn til Skipulagsstofnunar með bréfi, dags. 21. febrúar 2007, og spurst fyrir um, með vísan til 3. mgr. 3. gr. laga nr. 105/2006, hvort umrætt deiliskipulag heyrði undir lögin. Svar hafi borist frá Skipulagsstofnun með bréfi, dags. 5. mars 2007, og hafi stofnunin komist að þeirri niðurstöðu að deiliskipulagið ætti undir lögin. Í framhaldi af því hafi verið unnin umhverfisskýrsla samkvæmt lögunum. Hafi skýrslan og tillaga deiliskipulagsins verið auglýst og kynnt í samræmi við ákvæði skipulags- og byggingarlaga nr. 73/1997 og lög nr. 105/2006 um umhverfismat áætlana. Fráleitt sé að halda því fram að mat á umhverfisáhrifum hafi verið einskorðað við lítinn skipulagsreit, þ.e. skipulagssvæði tengibrautarinnar. Þvert á móti hafi í umhverfisskýrslunni verið fjallað ítarlega og í víðu samhengi um mismunandi kosti umhverfistenginga Helgafellshverfis og mismunandi heildaráhrif þeirra. Þegar afstaða Skipulagsstofnunar hafi legið fyrir hafi verið hafist handa við gerð umhverfisskýrslu. Í samræmi við ákvæði 3. mgr. 7. gr. laga nr. 105/2006 hafi skýrslan verið send Skipulagsstofnun og Umhverfisstofnun auk þess sem hún hafi verið auglýst til kynningar í Lögbirtingarblaði og Morgunblaðinu. Umhverfisstofnun hafi metið skýrsluna fullnægjandi og Skipulagsstofnun hafi engar athugasemdir gert við auglýsingu hins kærða deiliskipulags. Sérstaklega sé mótmælt fullyrðingu kærenda þess efnis að skýrslan „...beri með sér að bæjaryfirvöld hafi kastað til hendinni við matið enda hafi gerð skýrslunnar verið til málamynda og gerð í þeim eina tilgangi að slá ryki í augu almennings.“

Að lokum sé því hafnað að hið kærða deiliskipulag sé andstætt ákvæðum reglugerðar nr. 796/1999 um varnir gegn mengun vatns og ákvæðum náttúruverndarlaga nr. 44/1999.

——-

Aðilar máls þessa hafa fært fram ítarlegri rök fyrir máli sínu, sem ekki verða rakin hér frekar, en úrskurðarnefndin hefur haft þau öll til hliðsjónar við úrlausn málsins.

Vettvangsskoðun: Úrskurðarnefndin kynnti sér með óformlegum hætti aðstæður á vettvangi hinn 2. febrúar 2010.

Niðurstaða: Í máli þessu er deilt um gildi samþykktar bæjarstjórnar Mosfellsbæjar frá 29. ágúst 2007 um deiliskipulag I. áfanga tengibrautar í landi Helgafells. Auglýsing um gildistöku samþykktarinnar birtist í B-deild Stjórnartíðinda 26. september 2007.

Samkvæmt Aðalskipulagi Mosfellsbæjar 2002-2024 er gert ráð fyrir tengibraut frá hringtorgi á Vesturlandsvegi austan Varmár til austurs um Helgafellsland, austur og suður fyrir Reykjalund. Er brautin norðan Álafosskvosar og tengist Álafossvegi, sem liggur í gegnum kvosina, gengt neðstu húsum við Brekkuland. Í hinu kærða deiliskipulagi er tenging þessi aftur á móti nokkru austar eða við hús nr. 18 við Álafossveg.

Við samanburð á uppdrætti gildandi aðalskipulags og uppdrætti hins kærða deiliskipulags verður að hafa í huga að aðalskipulagsuppdrátturinn er í mælikvarða 1:15.000 og verður ekki gerð krafa um að fyrirhuguð lega vega eða önnur slík atriði verði greind með mikilli nákvæmni á honum. Verður og að gera ráð fyrir nokkru svigrúmi við gerð deiliskipulags til nánari útfærslu á stefnu aðalskipulags um einstök mannvirki, en skilmálar deiliskipulags fela í sér bindandi útfærslu stefnu og ákvæða aðalskipulags fyrir viðkomandi skipulagssvæði. Í gr. 4.16.2 skipulagsreglugerðar nr. 400/1998 er áskilið að í aðalskipulagi skuli gera grein fyrir helstu umferðaræðum og tengingum við þær en ekki er kveðið á um hvort það skuli gert í greinargerð eða á uppdrætti.

Þegar framanritað er virt verður ekki fallist á að slíkt misræmi sé á milli uppdráttar aðalskipulags og hins kærða deilskipulags að það fari gegn heimildum skipulags- og byggingarlaga og skipulagsreglugerðar. Verður því ekki fallist á ógildingu hinnar kærðu ákvörðunar af þeim sökum.

Er hin kærða deiliskipulagsákvörðun var samþykkt var í gildi deiliskipulag Álafosskvosar frá árinu 1997. Deiliskipulag þetta markast af Varmá í austri og Álafossvegi í norðri og tekur að litlum hluta til sama svæðis og hin kærða ákvörðun, vestast á skipulagssvæðinu. Í greinargerð á uppdrætti hins kærða deiliskipulags kemur fram að skipulagið feli í sér breytingu frá eldri skipulagstillögum, sem m.a. sé fólgin í því að tenging Álafossvegar við hina nýju tengibraut verði færð til austurs. Verður að líta svo á að með hinni kærðu ákvörðun hafi verið felld niður fyrirhuguð tenging Álafossvegar við brautina sem vera átti gegnt Brekkulandi samkvæmt deiliskipulaginu frá 1997. Hafi skipulaginu því verið breytt að þessu leyti með hinni kærðu ákvörðun.

Á uppdrætti hins kærða deiliskipulags er sýnd ný tenging Álafossvegar við tengibrautina, rétt austan við hús nr. 18 við Álafossveg. Tenging þessi nær inn á svæði sem ekki hafði verið deiliskipulagt er hin kærða ákvörðun var samþykkt. Þar hefur þó augljóslega verið gengið út frá því að gera þyrfti breytingu á deiliskipulagi Álafosskvosar frá 1997. Hefur sú breyting þegar verið gerð og birtist auglýsing um gildistöku hennar í B-deild Stjórnartíðinda 10. september 2009. Verður ekki talið að það eigi að leiða til ógildingar hinnar kærðu ákvörðunar þótt deiliskipulag nærliggjandi svæðis hafi verið lagað að henni eftir gildistöku hennar, en fallast má á að það hefði verið betri stjórnsýsla að vinna þessar áætlanir samtímis.

Í 1. gr. laga nr. 105/2006 um umhverfismat áætlana segir að markmið þeirra sé að stuðla að sjálfbærri þróun og draga úr neikvæðum umhverfisáhrifum og jafnframt að stuðla að því að við áætlanagerð sé tekið tillit til umhverfissjónarmiða. Skuli það gert með umhverfismati tiltekinna skipulags- og framkvæmdaáætlana stjórnvalda sem líklegt sé að hafi í för með sér veruleg áhrif á umhverfið.

Eins og lýst hefur verið hér að framan ákvað Mosfellsbær að unnin yrði umhverfisskýrsla þar sem lagt væri mat á áhrif hins kærða deiliskipulags. Var skýrsla þessi kynnt ásamt uppdrætti og greinargerð þegar tillaga deiliskipulagsins var lögð fram. Lá skýrslan fyrir við lögboðna yfirferð Skipulagsstofnunar á hinni umdeildu skipulagstillögu án þess að nokkar athugasemdir kæmu fram um hana af hálfu stofnunarinnar. Er það niðurstaða úrskurðarnefndarinnar að lagaskilyrðum hafi verið fullnægt hvað varðar umhverfismat hins kærða deiliskipulags. Loks verður ekki séð að með skipulaginu hafi verið brotið gegn náttúruverndarlögum nr. 44/1999 eða reglugerð um verndun gegn mengun vatns nr. 796/1999.

Að öllu framangreindu virtu verður ekki fallist á að hin kærða ákvörðun sé haldin þeim form- eða efnisannmörkum er leiða eigi til ógildingar og verður kröfu kærenda um ógildingu hennar því hafnað.

Uppkvaðning úrskurðar í máli þessu hefur dregist verulega sökum mikils fjölda mála sem skotið hefur verið til úrskurðarnefndarinnar.

Úrskurðarorð:

Hafnað er kröfu kærenda um ógildingu ákvörðunar bæjarstjórnar Mosfellsbæjar frá 29. ágúst 2007 um deiliskipulag I. áfanga tengibrautar í landi Helgafells.

___________________________
Hjalti Steinþórsson

___________________________ ________________________
Ásgeir Magnússon Þorsteinn Þorsteinsson

des 22

Love0

77/2007 Helgafellshverfi

Með dim

Fyrir var tekið mál nr. 77/2007, kæra á ákvörðun bæjarstjórnar Mosfellsbæjar frá 11. apríl 2007, um að samþykkja tillögu að deiliskipulagi III. áfanga Helgafellshverfis í Mosfellsbæ.

Í málinu er nú kveðinn upp svofelldur

úrskurður:

Með bréfi til úrskurðarnefndar skipulags- og byggingarmála, dags. 1. ágúst 2007, sem barst nefndinni 2. sama mánaðar, kæra B, Álafossvegi 23 og G, Álafossvegi 16 í Mosfellsbæ ákvörðun bæjarstjórnar Mosfellsbæjar frá 11. apríl 2007 um að samþykkja tillögu að deiliskipulagi III. áfanga Helgafellshverfis.

Auglýsing um gildistöku samþykktar bæjarstjórnar birtist í B-deild Stjórnartíðinda 2. júlí 2007.

Í kæru kemur fram að kært sé f.h. íbúa og Varmársamtakanna en engin umboð íbúa fylgdu kærunnu. Þá liggur ekki fyrir hvort kærendur hafi stöðu til þess að koma fram f.h. Varmársamtakanna, en þar sem málið varðar ekki ákvörðun um framkvæmdir sem falla undir lög um mat á umhverfisáhrifum kemur ekki til álita að umrædd samtök geti átt aðild að málinu. Eru því ekki efni til að staðreyna stöðu kærenda að því leyti. Því eru ekki aðrir aðilar að málinu en þeir tveir kærendur sem að framan eru nefndir.

Málavextir og rök: Á fundi bæjarstjórnar Mosfellsbæjar hinn 11. apríl 2007 var samþykkt tillaga að deiliskipulagi III. áfanga íbúðahverfis í Helgafellslandi. Nær deiliskipulagið til um 14,6 ha svæðis syðst og vestast í svokölluðu Helgafellshverfi, en Varmá og Skammadalslækur afmarka skipulagssvæðið til suðurs. Samkvæmt deiliskipulaginu er gert ráð fyrir 114 íbúðum á 57 lóðum, aðallega í sérbýli. Skutu kærendur ákvörðun bæjarstjórar til úrskurðarnefndarinnar svo sem að framan greinir.

Af hálfu kærenda er vísað til þess að eitt fallegasta kennileitið í landslagi Mosfellsbæjar sé án efa gljúfur Skammadalslækjar, sem renni í Varmá við Álanes ofan Álafoss. Hávaxinn trjálundur sé í og við gljúfrið sem setji mikinn svip á landslagið og gefi svæðinu mikið útivistargildi. Með hinu kærða deiliskipulagi sé skipulögð einbýlishúsabyggð í kringum gljúfrið. Slíkt sé í andstöðu við aðalskipulag og uppfylli ekki skilyrði gr. 4.22 í skipulagsreglugerð nr. 440/1998, um skilgreiningu á hverfisverndarsvæðum í skipulagsáætlunum. Deiliskipulagið sé hvorki í samræmi við stefnu gildandi aðalskipulags né umhverfisskipulags bæjarins. Þá brjóti deiliskipulagið í bága við 9. gr. skipulags- og byggingarlaga nr. 73/1997 og 3. kafla laganna þar sem segi að svæðis-, aðal- og deiliskipulagsáætlanir skuli vera í innbyrðis samræmi. Þá sé bent á að Sauðhóll, sem sé fyrir ofan gljúfrið, geti haft mikið útivistargildi fyrir íbúa í Helgafellslandi í framtíðinni og því óráðlegt að þrengja um of að hólnum.

Kærendur telji að skipulagsyfirvöldum í Mosfellsbæ hafi borið að láta Skipulagsstofnun meta hvort afgreiða bæri deiliskipulagið á grundvelli laga um mat á umhverfisáhrifum framkvæmda nr. 106/2000, annars vegar vegna náttúruminjagildis og hins vegar vegna vegagerðar, sem samkvæmt skipulagsáætluninni sé fyrirhuguð yfir Varmá, steinsnar frá fossinum Álafossi, í gegnum trjálundinn við Álanes. Þá brjóti kynning á tillögu hins kærða deiliskipulags í bága við 9. gr. laga nr. 73/1997, því samkvæmt endanlegum uppdrætti hafi verið komið fyrir 1.500 m2 settjörn til hreinsunar mengaðs ofanvatns á hverfisverndarsvæði við bakka Varmár við Álanes. Hafi tillaga að staðsetningu settjarnar í Helgafellslandi ekki verið kynnt íbúum þegar tillaga að deiliskipulaginu hafi upphaflega verið auglýst og því hafi endanleg niðurstaða ekki heldur verið kynnt íbúum, sbr. 25. gr. laganna.

Vettvangsskoðun: Úrskurðarnefndin kynnti sér óformlega aðstæður á vettvangi hinn 2. febrúar 2010.

Niðurstaða: Kærendur máls þessa eru búsettir í nokkurri fjarlægð frá svæði því er hið kærða deiliskipulag tekur til. Í kæru er vísað til atriða er lúta að almennum kröfum um form og efni skipulags svo og að almannahagsmunum, s.s. náttúruvernd og útivistarmöguleikum almennings. Hins vegar liggur ekki fyrir að umdeild ákvörðun snerti einstaklega og lögvarða hagsmuni kærenda, sem er skilyrði aðildar kærumáls fyrir úrskurðarnefndinni, sbr. 5. mgr. 8. gr. skipulags- og byggingarlaga nr. 73/1997, og verður málinu af þeim sökum vísað frá nefndinni.

Uppkvaðning úrskurðar í máli þessu hefur dregist verulega vegna málafjölda sem skotið hefur verið til úrskurðarnefndarinnar.

Úrskurðarorð:

Kærumáli þessu er vísað frá úrskurðarnefndinni.

____________________________________
Hjalti Steinþórsson

_______________________________ _________________________________
Ásgeir Magnússon Þorsteinn Þorsteinsson

des 22

Love0

46/2007 Álafosskvos

Með dim

Ár 2010, miðvikudaginn 24. febrúar, kom úrskurðarnefnd skipulags- og byggingarmála saman til fundar í húsnæði nefndarinnar að Skúlagötu 21 í Reykjavík. Mættir voru Hjalti Steinþórsson forstöðumaður, Ásgeir Magnússon héraðsdómari og Þorsteinn Þorsteinsson byggingarverkfræðingur.

Fyrir var tekið mál nr. 46/2007, kæra 19 íbúa og eigenda fasteigna við Álafossveg og Brekkuland í Mosfellsbæ á leyfi Mosfellsbæjar til framkvæmda í og við vegstæði Helgafellsvegar og til framkvæmda á bökkum Varmár, bak við gömlu ullarverksmiðjuna að Álafossi samkvæmt staðfestingu skipulagsfulltrúa og byggingarfulltrúa Mosfellsbæjar frá 15. maí 2007.

Í málinu er nú kveðinn upp svofelldur

úrskurður:

Með bréfi til úrskurðarnefndar skipulags- og byggingarmála, dags. 15. maí 2007, sem barst nefndinni hinn 22. sama mánaðar, kærir Katrín Theodórsdóttir hdl., f.h. 19 íbúa og eigenda fasteigna við Álafossveg og Brekkuland í Mosfellsbæ, leyfi til framkvæmda í og við vegstæði Helgafellsvegar og til framkvæmda á bökkum Varmár, bak við gömlu ullarverksmiðjuna að Álafossi, samkvæmt staðfestingu skipulagsfulltrúa og byggingarfulltrúa Mosfellsbæjar frá 15. maí 2007.

Gera kærendur þá kröfu að hið kærða leyfi verði metið ólögmætt. Þá gerðu kærendur og þá kröfu að úrskurðað yrði til bráðabirgða um stöðvun allra framkvæmda þar til ákvörðun úrskurðarnefndarinnar í málinu lægi fyrir. Á fundi nefndarinnar hinn 15. júní 2007 var þeirri kröfu hafnað. Er málið nú tekið til lokaúrskurðar.

Málsatvik og rök: Í bréfi skipulagsfulltrúa og byggingarfulltrúa Mosfellsbæjar til Helgafellsbygginga hf., dags. 15. maí 2007, segir eftirfarandi: „Undirritaðir f.h. Mosfellsbæjar staðfesta hér með að yfirstandandi framkvæmdir á vegum Helgafellsbygginga hf. við lagningu stofnlagna vegna Helgafellshverfis norðan Álafossvegar eru með fullu leyfi Mosfellsbæjar. Tekið skal fram að ekki er um að ræða framkvæmdir við lagningu Helgafellsvegar, heldur er um að ræða nauðsynlegar tengingar nýs Helgafellshverfis sem alltaf hefur legið fyrir að þyrftu að liggja um þetta svæði, óháð því hvort þar kæmi vegur eða ekki. Umræddar veituframkvæmdir eru ekki framkvæmdaleyfisskyldar.“

Hafa kærendur skotið framangreindu til úrskurðarnefndarinnar svo sem áður greinir.

Kröfu sína byggja kærendur á því að ekki hafi verið gefið út framkvæmdaleyfi fyrir þeim framkvæmdum sem fram fari á umræddu svæði, en framkvæmdirnar séu framkvæmdaleyfisskyldar skv. 27. gr. laga nr. 73/1997, sbr. 11. gr. laga 135/1997. Óheimilt hafi því verið að hefja umræddar framkvæmdir fyrr en að fengnu leyfi sveitarstjórnar. Hafi slík framkvæmd verið hafin án framkvæmdaleyfis geti kærendur, með heimild í 6. mgr. 8. gr. laga nr. 73/1997, krafist stöðvunar framkvæmda. Í 6. mgr. gr. 9.1 í skipulagsreglugerð nr. 400/1998 sé tekið fram að framkvæmdaleyfi veiti ekki heimild til framkvæmda sem brjóti í bága við skipulag, ákvæði laga og reglugerða eða rétt annarra. Á því sé byggt að hinar umdeildu framkvæmdir séu á svæði sem ekki hafi verið skipulagt, en deiliskipulag þess hafi verið afturkallað hinn 28. febrúar 2007. Auk þess séu framkvæmdirnar í andstöðu við aðalskipulag sveitarfélagins.

Af hálfu Mosfellsbæjar hefur verið gerð grein fyrir málsástæðum og lagarökum bæjarins í málinu. Er því m.a. haldið fram að kæran sé að hluta til byggð á misskilningi þar sem hinar umdeildu framkvæmdir lúti að nokkru að nauðsynlegri endurnýjun gamalla fráveitulagna. Þá sé álitamál hvort framkvæmdaleyfi þurfi vegna lagnanna.

Niðurstaða: Í máli þessu er deilt um framkvæmdir sem Mosfellsbær hefur heimilað við veitulagnir er tengjast nýju íbúarhverfi, Helgafellshverfi, auk heimilda til endurnýjunar gamalla fráveitulagna er liggja skammt austan Varmár, nærri Álafosskvos. Ekki hafa verið gefin út framkvæmdaleyfi samkvæmt 27. gr. skipulags- og byggingarlaga nr. 73/1997 fyrir umræddum framkvæmdum enda telja bæjaryfirvöld þær ekki háðar slíkum leyfum.

Samkvæmt 8. mgr. nefndrar 27. greinar er umsækjanda um framkvæmdaleyfi og hlutaðeigandi sveitarstjórn heimilt að skjóta máli til úrskurðarnefndarinnar leiki vafi á því hvort framkvæmdir séu háðar ákvæðum greinarinnar um framkvæmdaleyfi. Verður að skilja ákvæði þetta svo að ekki geti aðrir en umsækjandi um slíkt leyfi eða hlutaðeigandi sveitarstjórn átt aðild að máli til úrlausnar um vafa um það hvort framkvæmd sé háð framkvæmdaleyfi og verður því ekki skorið úr því álitaefni í máli þessu, jafnvel þótt kröfugerð kærenda þætti gefa tilefni til þess.

Eftir stendur að skipulagsfulltrúi og byggingarfulltrúi Mosfellsbæjar hafa staðfest að hinar umdeildu framkvæmdir hafi verið með fullu leyfi Mosfellsbæjar og krefjast kærendur þess að leyfi bæjarins verði metið ólögmætt. Ekki liggur annað fyrir um leyfi þetta en staðfesting skipulagsfulltrúa og byggingarfulltrúa sem hvorki hefur hlotið afgreiðslu skipulags- og byggingarnefndar né verið samþykkt í bæjarstjórn. Er því hér ekki um að ræða ákvörðun sem bindur enda á meðferð máls. Meint leyfi, sem staðfestingin tekur til, sætir því ekki kæru skv. 5. mgr. 8. gr. skipulags- og byggingarlaga, sbr. 2. mgr. 26. gr. stjórnsýslulaga nr. 37/1993, og ber af þeim sökum að vísa kæru þessari frá úrskurðarnefndinni.

Uppkvaðning úrskurðar í máli þessu hefur dregist verulega vegna málafjölda sem skotið hefur verið til úrskurðarnefndarinnar.

Úrskurðarorð:

Máli þessu er vísað frá úrskurðarnefndinni.

_________________________________
Hjalti Steinþórsson

______________________________ _______________________________
Ásgeir Magnússon Þorsteinn Þorsteinsson

124/2007 Hólmsheiði

8/2009 Hólatorg

79/2009 Kórsalir

5/2009 Reykjabakki

6/2010 Gunnarssund

72/2007 Eyjólfsstaðaskógur

63/2009 Kópavogsbakki

144/2007 Helgafellsbraut

77/2007 Helgafellshverfi

46/2007 Álafosskvos

Um okkur

Opnunartími