Skip to main content
Úrskurðarnefnd umhverfis- og auðlindamála

4/2015 Ísfélag Vestmannaeyja

Með
Árið 2015, miðvikudaginn 25. febrúar, tók Nanna Magnadóttir formaður úrskurðarnefndar umhverfis- og auðlindamála, með heimild í 3. mgr. 3. gr. l. nr. 130/2010 fyrir:

Mál nr. 4/2015, kæra á ákvörðun Umhverfisstofnunar um að veita Ísfélagi Vestmannaeyja hf. – Vestmannaeyjum áminningu og krefja það um úrbætur, en ákvörðunin var birt með bréfi, dags. 8. desember 2014.

Í málinu er nú kveðinn upp til bráðabirgða svofelldur

úrskurður

um kröfu kæranda um frestun réttaráhrifa:

Með bréfi til úrskurðarnefndar umhverfis- og auðlindamála, dags. 8. janúar 2015, er barst nefndinni sama dag, kærir Finnur Magnússon hdl., f.h. Ísfélags Vestmannaeyja hf., Strandvegi 26, Vestmannaeyjum, ákvörðun Umhverfisstofnunar um að veita Ísfélagi Vestmannaeyja hf. – Vestmannaeyjum, áminningu skv. 26. gr. laga nr. 7/1998, um hollustuhætti og mengunarvarnir. Áminningin var birt kæranda með bréfi, dags. 8. desember 2014, og var þar veittur frestur til úrbóta til og með 22. desember s.m.

Kærandi krefst þess að hin kærða ákvörðun Umhverfisstofnunar verði felld úr gildi. Þá krefst hann þess að kveðinn verði upp úrskurður til bráðabirgða um frestun réttaráhrifa meðan kæran er til meðferðar fyrir úrskurðarnefndinni. Er málið nú tekið til úrskurðar um kröfu kæranda um frestun réttaráhrifa.

Athugasemdir Umhverfisstofnunar vegna stöðvunarkröfu kæranda bárust nefndinni 20. febrúar sl.

Málsatvik og rök: Kærandi er útgerðarfyrirtæki og rekur m.a. fiskimjölsverksmiðju í Vestmannaeyjum. Kærandi notar olíublöndu sem er búin til úr svartolíu og notaðri olíu sem hefur verið hreinsuð og síuð. Við reglubundið eftirlit Umhverfisstofnunar hinn 20. júní 2014 var skráð frávik vegna brennslu úrgangsolíu á starfsstöð kæranda í Vestmannaeyjum. Með bréfi stofnunarinnar til kæranda, dags. 28. júlí s.á., var vísað til fyrra bréfs hennar frá 2. október 2012 um að olían teldist til úrgangsolíu samkvæmt reglugerð nr. 809/1999 um olíuúrgang. Til þess að heimilt væri að brenna hana þyrfti að uppfylla skilyrði reglugerðar nr. 739/2003 um brennslu úrgangs, þar sem segi að einungis sé heimilt að brenna úrgangsolíu í starfsstöðvum sem hafi starfsleyfi sem uppfylli kröfur reglugerðarinnar um sambrennslu. Ljóst væri að kærandi hefði ekki slíkt starfsleyfi. Vísaði Umhverfisstofnun til þess að þá þegar hefði kæranda verið veitt áminning fyrir brennslu úrgangsolíu á starfsstöð sinni á Þórshöfn, sbr. mál nr. 10/2014 fyrir úrskurðarnefndinni. Þar sem kærandi brenndi nú úrgangsolíu á starfsstöð sinni í Vestmannaeyjum og hefði ekki farið að tilmælum Umhverfisstofnunar varðandi brennslu úrgangsolíu áformaði stofnunin að veita Ísfélagi Vestmannaeyja hf. áminningu, skv. 26. gr. laga nr. 7/1998 um hollustuhætti og mengunarvarnir, vegna starfsstöðvar kæranda í Vestmannaeyjum. Eftir nokkur samskipti kæranda og stofnunarinnar veitti stofnunin kæranda áminningu með bréfi, dags. 8. desember 2014, og var þar gefinn frestur til úrbóta til og með 22. desember s.m., sem fyrr segir.

Kærandi segir málið varða sig miklum fjárhagslegum hagsmunum en endurunna olían sé u.þ.b. 20% ódýrari en svartolía. Sparnaður kæranda með innkaupum á endurunninni olíu nemi því verulegum fjárhæðum á ári hverju. Mikil olía sé notuð í stuttan tíma í senn og ráðgert hafi verið að nota olíuna á næstu loðnuvertíð. Fyrirmæli um að kærandi noti ekki endurunna olíu muni leiða til mikils tjóns á loðnuvertíðinni og vertíðum sem eftir fylgi. Kærandi telji kröfu Umhverfisstofnunar byggja á veikum lagalegum grunni. Að öðru leyti vísi hann til málsástæðna og lagaraka í fyrra máli, 20/2014, varðandi kröfu um frestun réttaráhrifa, m.a. um hugsanlega bótaskyldu Umhverfisstofnunar komist úrskurðarnefndin síðar að þeirri niðurstöðu að fella beri ákvörðun stofnunarinnar úr gildi.

Umhverfisstofnun telur ekki vera tilefni til þess að úrskurðarnefndin fallist á kröfu um frestun réttaráhrifa hinnar umdeildu ákvörðunar. Bent er á að kærandi verði að sýna fram á verulega hagsmuni af því að réttaráhrifum verði frestað og að 20% sparnaður nægi ekki til að telja að svo sé. Algengt sé að mengunarvarnir kosti fjármuni í mengandi starfsemi og meintur sparnaður kæranda í mengunarvörnum geti þýtt aukinn kostnað fyrir aðra aðila. Umhverfisstofnun hafi ekki gripið til annarra þvingunarúrræða en áminningar og hafi því ratað meðalhóf í málinu. Sérstaklega sé mótmælt þeirri fullyrðingu kærða að hagsmunir kæranda af frestun réttaráhrifa séu meiri en hagsmunir af að krafan nái fram að ganga, en Umhverfisstofnun hafi stöðvað brennslu á olíuúrgangi hjá öllum öðrum rekstraraðilum fiskimjölsverksmiðja á landinu. Vísi stofnunin í þessu samhengi til hagsmuna almennings af heilnæmu umhverfi. Stofnunin geti þess einnig að verði réttaráhrifum frestað geti hún ekki beitt dagsektum gagnvart kæranda meðan kæran sé til meðferðar hjá úrskurðarnefndinni þar sem áminning sé forsenda frekari þvingunarúrræða. Óásættanlegt sé að rekstraraðili geti viðhaldið ástandi sem stofnunin telji ólögmætt, enda sé sem fyrr segi ekki um verulega hagsmuni að ræða.

Niðurstaða: Í 5. gr. laga nr. 130/2011 um úrskurðarnefnd umhverfis- og auðlindamála segir að kæra til nefndarinnar fresti ekki réttaráhrifum ákvörðunar. Kærandi geti þó krafist úrskurðar um stöðvun framkvæmda til bráðabirgða séu þær hafnar eða yfirvofandi og sé um að ræða ákvörðun sem ekki feli í sér heimild til framkvæmda geti úrskurðarnefndin frestað réttaráhrifum hennar komi fram krafa um það af hálfu kæranda, sbr. 3. mgr. 5. gr. Hefur úrskurðarnefndin á grundvelli þessa ákvæðis sjálfstæða heimild til frestunar réttaráhrifa í tengslum við meðferð kærumáls, en sú heimild er undantekning frá þeirri meginreglu að kæra fresti ekki réttaráhrifum ákvörðunar.

Í máli þessu er deilt um lögmæti ákvörðunar sem fól í sér að veita kæranda áminningu og gefa honum tilhlýðilegan frest til úrbóta í samræmi við 2. tl. 1. mgr. 26. gr. laga nr. 7/1998 um hollustuhætti og mengunarvarnir. Hafði ákvörðunin þann tvíþætta tilgang að veita formlega viðvörun og gefa færi á úrbótum. Áhrif ákvörðunarinnar eru einkum þau að minna þarf til að beita beinskeyttari þvingunarúrræðum í kjölfar hennar. Þannig er ákvörðunin nauðsynlegur undanfari þess að dagsektum verði beitt skv. 27. gr. laganna. Þá getur hún verið undanfari þess að starfsemi kæranda verði stöðvuð skv. 3. tl. 1. mgr., sbr. 2. mgr. 26. gr.

Ljóst er að um íþyngjandi ákvörðun er að ræða og að kærandi á hagsmuna að gæta. Beiting beinskeyttari þvingunarúrræða er þó ávallt háð því að ný stjórnvaldsákvörðun þess efnis sé tekin og væri slík ákvörðun þá kæranleg til úrskurðarnefndarinnar. Þá gæti kærandi, ef til kæmi, krafist frestunar réttaráhrifa slíkrar ákvörðunar. Er því hvorki hægt að telja að réttaráhrif ákvörðunarinnar séu yfirvofandi í skilningi 5. gr. laga nr. 130/2011 né að þau séu slík að hagsmunir kæranda knýi á um frestun þeirra. Verður kröfu kæranda um stöðvun réttaráhrifa því hafnað.

Úrskurðarorð:

Hafnað er kröfu kæranda um að frestað verði réttaráhrifum ákvörðunar Umhverfisstofnunar um að veita Ísfélagi Vestmannaeyja hf. – Vestmannaeyjum áminningu og krefja félagið um úrbætur, eins og tilkynnt var með bréfi, dags. 8. desember 2014.

_______________________________
Nanna Magnadóttir

108/2014 Hleinar

Með
Árið 2015, fimmtudaginn 19. febrúar, kom úrskurðarnefnd umhverfis- og auðlindamála saman til fundar í húsnæði nefndarinnar að Skuggasundi 3, Reykjavík. Mætt voru Nanna Magnadóttir forstöðumaður, Ómar Stefánsson yfirlögfræðingur og Þorsteinn Þorsteinsson byggingarverkfræðingur.

Fyrir var tekið mál nr. 108/2014, kæra á ákvörðun bæjarráðs Hafnarfjarðar frá 10. júlí 2014 og á ákvörðun bæjarráðs Garðabæjar frá 29. s.m., í umboði bæjarstjórna greindra sveitarfélaga, um að samþykkja breytingu á deiliskipulagi Hleina að Langeyrarmölum fyrir lóðir nr. 30-34 við Herjólfsgötu.

Í málinu er nú kveðinn upp svofelldur

úrskurður:

Með bréfi til úrskurðarnefndar umhverfis- og auðlindamála, dags. 7. október 2014, sem barst nefndinni 10. s.m., kæra íbúar við Drangagötu, Herjólfsgötu, og Klettagötu þá ákvörðun bæjarráðs Hafnarfjarðar frá 10. júlí 2014 og  ákvörðun bæjarráðs Garðabæjar frá 29. s.m. að samþykkja breytingu á deiliskipulagi Hleina að Langeyrarmölum fyrir lóðir nr. 30-34 við Herjólfsgötu, Hafnarfirði. Er þess krafist að hin kærða ákvörðun verði felld úr gildi. Að auki er gerð krafa um stöðvun framkvæmda til bráðabirgða. Var kröfu kærenda um að yfirvofandi framkvæmdir yrðu stöðvaðar hafnað með úrskurði nefndarinnar, uppkveðnum, 2. desember 2014.

Með bréfi, dags. 9. janúar 2015, sem barst nefndinni sama dag, kærir W Drangagötu 1, Hafnarfirði, ákvörðun skipulags- og byggingarfulltrúa Hafnarfjarðarbæjar frá 5. nóvember 2014 um að veita leyfi til að byggja tvö 16 íbúða fjölbýlishús ásamt sameiginlegri bílgeymslu. Er þess krafist að hin kærða ákvörðun verði felld úr gildi en að auki er þess krafist að framkvæmdir verði stöðvaðar til bráðabirgða á meðan málið er til meðferðar hjá úrskurðarnefndinni. Þar sem hinar kærðu ákvarðanir eru samofnar og einn af kærendum fyrra málsins stendur að baki síðari kærunni verður síðargreinda kærumálið, sem er nr. 5/2015, sameinað máli þessu.

Þykir málið nægilega upplýst til að það verði tekið til endanlegs úrskurðar. Er því ekki tilefni til að taka afstöðu til síðari stöðvunarkröfu kæranda.

Gögn málsins bárust frá Hafnarfjarðabæ 22. október 2014 og 21. janúar 2015.

Málavextir: Á fundi skipulags- og byggingarráðs Hafnarfjarðarbæjar hinn 11. mars 2014 og hjá skipulagsnefnd Garðabæjar hinn 10. apríl s.á., var tekin fyrir umsókn um breytingu á sameiginlegu deiliskipulagi Garðabæjar og Hafnarfjarðar fyrir Hleina að Langeyrarmölum vegna lóðanna Herjólfsgötu 30-34. Fólst breytingin í því að lóðirnar Herjólfsgata 30, 32 og 34 yrðu sameinaðar í eina lóð þar sem gert væri ráð fyrir tveimur fjögurra hæða byggingum með 32 íbúðum og bílakjallara. Samþykkt var að auglýsa tillöguna til kynningar og var það gert 6. maí 2014 með fresti til athugasemda til 18. júní s.á. Athugasemdir bárust frá ellefu einstaklingum, þ. á m. frá kærendum. Hin kynnta skipulagstillaga var síðan tekin fyrir og samþykkt á fundi skipulags- og byggingarráðs Hafnarfjarðarbæjar hinn 8. júlí 2014 og í skipulagsnefnd Garðabæjar 28. s.m. Bæjarráð Hafnarfjarðar staðfesti samþykki tillögunnar í umboði bæjarstjórnar 10. júlí 2014 og bæjarráð Garðabæjar gerði slíkt hið sama 29. s.m., einnig í umboði bæjarstjórnar. Tók deiliskipulagsbreytingin gildi með auglýsingu þar um í B-deild Stjórnartíðinda 19. september 2014.

Hinn 5. nóvember 2014 var á afgreiðslufundi skipulags- og byggingarfulltrúa Hafnarfjarðarbæjar samþykkt umsókn um byggingarleyfi fyrir áður greindum fjölbýlishúsum við Herjólfsgötu 30-34 á grundvelli hinnar kærðu deiliskipulagsbreytingar og hefur sú ákvörðun jafnframt verið kærð til úrskurðarnefndarinnar, eins og að framan greinir.

Málsrök kærenda: Kærendur skírskota til þess að grenndarréttur nágranna fyrirhugaðra fjölbýlishúsa sé verulega skertur. Muni íbúar Herjólfsgötu 26 og Drangagötu 1 búa í 25 metra fjarlægð frá fyrirhuguðum nýbyggingum og útsýni þeirra muni skerðast. Útsýni muni einnig skerðast hjá íbúum við Klettagötu. Þá muni fjölbýlishúsin varpa skugga á lóðir húsa í 25 m fjarlægð sérstaklega á þeim árstíma þegar sól sé lágt á lofti. Að auki muni innsýn valda óþægindum vegna háreistari nýbygginga í sjónlínu við glugga húsanna og aukið ónæði verði vegna aukinnar umferðar um götu.

Undirbúningi hinnar kærðu ákvörðunar hafi í ýmsu verið ábótavant. Vindálag á núverandi byggingar sé óþekkt en vitað sé að vindasamt geti verið á svæðinu. Nauðsynlegt hafi verið að reikna út hvaða áhrif trekkur geti haft á milli húsa enda geti slíkir vindsveipir valdið húseigendum tjóni. Ekki hafi verið auglýst af hálfu bæjaryfirvalda að eldra deiliskipulag skyldi falla úr gildi og ekki hafi verið leitað umsagna frá viðeigandi stofnunum, s.s. Umhverfisstofnun, sem eigi hagsmuna að gæta vegna breyttrar landnýtingar við friðlýst svæði við Hleina. Þá sé ekki í anda aðalskipulags Hafnarfjarðar að breyta grónu íbúðarhverfi hjá vinsælum friðlýstum útivistarstað í fjölbýlishúsahverfi. Aðalskipulag gangi framar deiliskipulagi og beri að taka fullt tillit til þess við breytingar á deiliskipulagi.

Svör skipulags- og byggingarsviðs Hafnarfjarðar við athugasemdum við deiliskipulagið séu ekki fullnægjandi. Svörin einkennist af huglægu mati og séu án nokkurs rökstuðnings eða rannsókna. Ekki hafi verið komið til móts við athugasemdir íbúa eins og krafa sé um. Tilgangslaust sé að auglýsa eftir athugasemdum ef þeim sé ekki svarað með rökum. Að auki hafi ekki verið sýnt fram á nokkra útreikninga varðandi skuggavarp á svæðinu heldur hafðar uppi órökstuddar staðhæfingar í því efni. Útgáfur umrædds skipulags hafi verið með ýmsu móti undanfarin ár og sé orðið tímabært að Hafnarfjörður haldi sig við útgefið deiliskipulag lengur en nokkur ár í senn svo íbúar viti hverju þeir gangi að þegar þeir flytji í hverfi bæjarins.

Umdeildar fjölbýlishúsabyggingar falli ekki að eldri byggð og óeðlilegt sé að Hafnarfjarðarbær semji eða gefi loforð um breytt deiliskipulag áður en íbúar hafi haft tækifæri til að koma að athugasemdum, en íbúðir í fyrirhuguðum húsum hafi þegar verið auglýstar.

Málsrök Hafnarfjarðarbæjar: Af hálfu sveitarfélagsins er bent á að ekki hafi verið farið með deiliskipulagsbreytinguna sem óverulega, heldur hafi málsmeðferðin verið í samræmi við almenn ákvæði 1. mgr. 43. gr. skipulagslaga nr. 123/2010. Við gerð hinnar kærðu deiliskipulagsbreytingar hafi verið reynt að minnka þau áhrif sem nýbyggingarnar gætu haft, t.d. með því að minnka byggingarmagn frá eldri tillögu sem úrskurðarnefndin á sínum tíma felldi úr gildi. Að auki hafi byggingarnar verið færðar aftar í lóðina og fjær lóðarmörkum en fyrri tillaga hafi gert ráð fyrir til að minnka áhrif skuggavarps á lóð við Drangagötu. Þá hafi þær verið stallaðar til að draga úr skerðingu útsýnis, sem nú teljist óveruleg. Þakform húsanna taki mið af húsum sunnan við lóðina, en hæðin taki mið af húsum við Herjólfsgötu 36-40.

Markmið Aðalskipulags Hafnarfjarðar 2013-2025 sé að þétta núverandi byggð þar sem það eigi við, m.a. með endurskipulagningu vannýttra svæða. Sama markmið hafi verið sett fram í eldra aðalskipulagi. Telji bæjaryfirvöld að lóðir nr. 30-34 við Herjólfsgötu séu vannýttar og sé þar kjörið þéttingarsvæði í anda gildandi og eldra aðalskipulags. Að auki sé bent á að athugasemdum kærenda hafi verið svarað skriflega og athugun vegna skuggavarps hafi legið fyrir 8. júlí 2014.

Athugasemdir byggingarleyfishafa: Leyfishafi bendir á að lóðir nr. 30-34 við Herjólfsgötu standi utan við friðlýst svæði en mörk þess liggi við ofanverð lóðarmörk þeirra, sbr. auglýsingu nr. 399/2009 sem birtist í B-deild Stjórnartíðinda 3. apríl 2009. Sé lögð áhersla á að hinu friðlýsta svæði verði ekki raskað. Undirbúningur að breytingu á deiliskipulagi svæðisins hafi þegar verið byrjaður þegar leyfishafi hafi tekið við skyldum lóðarleigutaka árið 2014. Breytingarnar hafi miðast við að ná fram aukinni hagkvæmni við uppbyggingu á lóðunum til samræmis við yfirlýst markmið aðalskipulags Hafnarfjarðar um þéttingu byggðar og nýtingu á óbyggðum lóðum innan sveitarfélagsins. Skipulagsbreytingin hafi verið gerð í samræmi við 1. mgr. 43. gr. skipulagslaga og afgreiðsla því verið í samræmi við málsmeðferðarreglur. Þó að breytingarnar séu ekki óverulegar sé ekki gerð krafa um að gert sé nýtt deiliskipulag fyrir allt svæðið og eldra deiliskipulag fellt úr gildi nema fyrirhugað sé að gera grundvallarbreytingar, t.d. varðandi landnotkun, byggðamynstur eða yfirbragð alls svæðisins.

Umtalsverð uppbygging hafi átt sér stað á svæðinu á undanförnum árum og hafi m.a. verið reist 4-5 hæða fjölbýlishús á Herjólfsgötu 36-40. Fyrirhugaðar nýbyggingar samræmist vel þeim fjölbýlishúsum, þrátt fyrir að vera nokkuð lágreistari, og muni húsin mynda samfellda götumynd í jaðri hverfisins. Geti eigendur fasteigna alltaf vænst þess að breytingar verði gerðar á skipulagsáætlunum sem geti leitt til skerðingar á útsýni, aukinnar umferðar eða annars konar breytinga á umhverfi þeirra. Þurfi íbúar að sæta því að slík gæði séu skert með almennum hætti. Þótt eigendur fasteigna í grónum íbúðarhverfum megi almennt reikna með stöðugleika í skipulagi verði ekki hjá því litið að hér sé um að ræða lóðir sem hafi verið verulega vannýttar. Þær hafi ýmist verið óbyggðar um nokkurra ára skeið eða með mannvirkjum í niðurníðslu.

Við útfærslu á hinni kærðu deiliskipulagsbreytingu hafi verið tekið tillit til hagsmuna kærenda. Byggingarreitir hafi verið færðir fjær eignum kærenda og innar á lóðina og byggingarmagn minnkað frá upphaflegri tillögu. Hafi Hafnarfjarðarbær látið vinna sérstaka athugun á skuggavarpi nýbygginganna og af þeim gögnum sé ljóst að ekkert skuggavarp verði af þeim á nærliggjandi hús á þeim tíma sem sól sé hæst á lofti. Þá sé að sama skapi ljóst að aðeins lítils háttar skuggavarp verði af byggingunum að kvöldlagi sem aðeins hafi áhrif á íbúðarhús eins kæranda að Drangagötu 1. Ekkert skuggavarp verði á fasteignir annarra kærenda. Áhrif skuggavarpsins sé ekki meira en fólk þurfi almennt að búa við í þéttbýli. Eigi fullyrðingar um innsýn ekki við rök að styðjast. Byggingarnar hafi verið færðar eins langt frá mörkum lóða kærenda og kostur hafi verið og hafi einnig verið gert ráð fyrir að hraunklettur yrði látinn óhreyfður til þess að lágmarka áhrif nýbygginganna á hagsmuni kærenda.

——————–

Aðilar máls þessa hafa fært fram frekari rök til stuðnings kröfum sínum og hefur úrskurðarnefndin haft þau til hliðsjónar við úrlausn málsins þótt þau verði ekki rakin nánar hér.

Niðurstaða: Í máli þessu er deilt um breytingu á deiliskipulagi Hleina að Langeyrarmölum fyrir lóðir nr. 30-34 við Herjólfsgötu í Hafnarfirði. Felur skipulagsbreytingin í sér að lóðir við Herjólfsgötu verða sameinaðar og er gert ráð fyrir tveimur fjögurra hæða fjölbýlishúsum. Er einnig deilt um samþykki umsóknar um byggingarleyfi fyrir þeim framkvæmdum.

Deiliskipulagsbreytingin var auglýst til kynningar í samræmi við reglur skipulagslaga nr. 123/2010 um almenna meðferð breytinga á deiliskipulagi, sbr. 1. mgr. 43. gr. laganna, og áttu kærendur kost á að koma á framfæri athugasemdum sínum vegna hennar. Að lokinni auglýsingu var tekin afstaða til athugasemda kærenda og þeim svarað. Samþykkt tillaga var send Skipulagsstofnun til lögboðinnar afgreiðslu og auglýsing um gildistöku hennar birt í B-deild Stjórnartíðinda. Var málsmeðferð tillögunnar þannig í samræmi við ákvæði skipulagslaga.

Hin umdeilda deiliskipulagsbreyting tekur til lóða á svæði sem samkvæmt Aðalskipulagi Hafnarfjarðar 2013-2025 er merkt íbúðarsvæði, ÍB3, Vesturbær. Svæðinu er lýst sem gömlum bæjarhluta í nábýli við miðbæ Hafnarfjarðar sem fyrirhugað sé að haldi yfirbragði sínu. Í aðalskipulaginu er lögð áhersla á að fullnýta byggingarmöguleika sem eru í nánasta umhverfi við miðbæinn áður en uppbygging hefjist á svæðum sem fjær eru. Að auki er þétting byggðar eitt af markmiðum þess sem og endurnýting vannýttra lóða. Með hinni kærða deiliskipulagsbreytingu er stefnt að þéttingu byggðar á svæði í göngufjarlægð við miðbæ Hafnarfjarðar með uppbyggingu á fyrrgreindum lóðum. Á næstu lóðum, nr. 36-40, við götuna hafa verið reist sambærileg fjölbýlishús og að því leyti falla fyrirhuguð hús að götumynd sem fyrir er. Gefa teikningar af hinum umdeildu framkvæmdum til kynna að húsin verði ekki stærri en fjölbýlishúsin sem fyrir standa við götuna. Með hliðsjón af framangreindu voru hinar umdeildu deiliskipulagsbreytingar í samræmi við stefnu aðalskipulags, sbr. 3. mgr. 37. gr. skipulagslaga og er áskilnaði 7. mgr. 12. gr. laganna um innbyrðis samræmi gildandi skipulagsáætlana jafnframt fullnægt.

Sveitarstjórnir fara með skipulagsvaldið og bera ábyrgð á og annast gerð deiliskipulags skv. 3. mgr. 3. gr. og 1. mgr. 38. gr. skipulagslaga. Í því felst tæki sveitarstjórnar til að hafa áhrif á og þróa byggð og umhverfi með bindandi hætti. Er sveitarstjórnum því veitt víðtækt vald við gerð og breytingar á deiliskipulagi. Þó ber við töku skipulagsákvarðana m.a. að hafa í huga markmið þau sem tíunduð eru í a- til c-liðum 1. mgr. 1. gr. laganna um að við þróun byggðar sé tekið mið af efnahagslegum, félagslegum og menningarlegum þörfum landsmanna, að stuðla að skynsamlegri og hagkvæmri nýtingu lands og landgæða og að tryggja að réttur einstaklinga og lögaðila verði ekki fyrir borð borinn þótt hagur heildarinnar sé hafður að leiðarljósi. Fallast má á að einhver grenndaráhrif geti fylgt heimiluðum framkvæmdum samkvæmt umdeildri skipulagsbreytingu sem felast einkum í útsýnisskerðingu, auknu skuggavarpi og umferð, en við undirbúning skipulagstillögunnar var leitast við að draga úr þeim áhrifum með því að minnka byggingar og breyta staðsetningu þeirra miðað við eldri tillögu frá árinu 2006. Samkvæmt fyrirliggjandi könnun sveitarfélagsins á skuggavarpi mun það ekki verða verulegt gagnvart fasteignum kærenda.

Að öllu framangreindu virtu þykir hin kærða deiliskipulagsákvörðun ekki haldin þeim form- eða efnisannmörkum sem leitt geti til ógildingar hennar.

Að framangreindri niðurstöðu fenginni um gildi hinnar kærðu deiliskipulagsbreytingar á hið kærða byggingarleyfi stoð í gildandi deiliskipulagi. Með vísan til þess og þar sem ekki liggur fyrir að annmarkar hafi verið á málsmeðferð við þá ákvarðanatöku verður gildi leyfisins ekki raskað.

Að öllu framangreindu virtu er kröfu kærenda um ógildingu hinna kærðu ákvarðana hafnað.

Úrskurðarorð:

Hafnað er kröfu kærenda um ógildingu á ákvörðun bæjarráðs Hafnarfjarðar frá 10. júlí 2014 og á ákvörðun Garðabæjar frá 29. s.m., í umboði bæjarstjórna greindra sveitarfélaga, um að samþykkja breytingu á deiliskipulagi Hleina að Langeyrarmölum fyrir lóðir nr. 30-34 við Herjólfsgötu, Hafnarfirði.

Hafnað er kröfu kæranda um ógildingu á ákvörðun skipulags- og byggingarfulltrúa Hafnarfjarðar frá 5. nóvember 2014 um að samþykkja leyfi til að byggja tvö 16 íbúða fjölbýlishús ásamt sameiginlegri bílgeymslu.

____________________________________
Nanna Magnadóttir

______________________________              _____________________________
Ómar Stefánsson                                                    Þorsteinn Þorsteinsson

113/2013 Hamragil

Með
Árið 2015, þriðjudaginn 24. febrúar, tók Nanna Magnadóttir formaður úrskurðarnefndar umhverfis- og auðlindamála, með heimild í 3. mgr. 3. gr. l. nr. 130/2010 fyrir:

Mál nr. 113/2013, kæra á afgreiðslu bæjarstjórnar sveitarfélagsins Ölfuss frá 28. nóvember 2013 á umsókn Íþróttafélags Reykjavíkur um framkvæmdaleyfi fyrir efnistöku úr námu sinni á Hengilsvæðinu.

Í málinu er nú kveðinn upp svofelldur

úrskurður:

Með bréfi til úrskurðarnefndar umhverfis- og auðlindamála, dags. 20. desember 2013, er barst nefndinni 23. s.m., kæra formaður og varaformaður aðalstjórnar sem og framkvæmdastjóri Íþróttafélags Reykjavíkur, þá ákvörðun skipulags- og byggingarnefndar Ölfuss frá 29. nóvember 2013 að synja umsókn félagsins um framkvæmdaleyfi fyrir efnistöku í námu þess á Hengilsvæðinu. Verður að skilja málskot kæranda svo að þess sé krafist að hin kærða ákvörðun verði felld úr gildi.

Úrskurðarnefndinni bárust gögn málsins frá Ölfusi 7. janúar 2015.

Málsatvik og rök: Hinn 19. nóvember 2013 var umsókn Íþróttafélags Reykjavíkur um framkvæmdaleyfi fyrir efnistöku úr námu sinni tekin fyrir á fundi skipulags- og byggingar- og umhverfisnefndar Ölfuss. Í umsókninni var tekið fram að óskað væri eftir endurnýjun námuleyfis til efnistöku og var þess jafnframt óskað að mið væri tekið af umsókninni við gerð næsta aðalskipulags. Fundargerð nefndarinnar ber með sér að farið var með umsóknina sem fyrirspurn og var svohljóðandi bókað: „Afgreiðsla. Lagt fram. Kynna skal erindið fyrir Orkuveitur Reykjavíkur.“ Var afgreiðsla nefndarinnar samþykkt í bæjarstjórn 28. s.m. Með bréfi skipulags- og byggingarfulltrúa fyrir hönd skipulags- og byggingarnefndar var kæranda tilkynnt um afgreiðslu málsins. Segir jafnframt í bréfinu að erindi um opnun námu sé hafnað og að sú ákvörðun sé kæranleg til úrskurðarnefndarinnar. Hefur kærandi kært greinda afgreiðslu til nefndarinnar svo sem áður er lýst.

Af hálfu kæranda er vísað til þess að forsendur sveitarfélagsins fyrir synjun erindis kæranda standist ekki. Fullyrðing sveitarfélagsins um að náman sé nær fjarsvæði vatnsverndar sveitarfélagsins sé einfaldlega röng. Röksemdir um að umferð þungaflutningstækja sé ekki æskileg geti ekki staðist þar sem vegstæði að námunni sé á opnum vegi. Kærandi hafi verið eigandi að landsvæðinu frá árinu 1932 og hafi efnistaka farið fram þar frá því upp úr 1970. Ekki hafi verið leitað umsagnar kæranda sem landeiganda við þá ákvörðun að hafa ekki námu á aðalskipulaginu. Hafi sveitarfélagið þannig reynt að takmarka ráðstöfunarrétt kæranda en slíkt verði ekki gert án þess að bætur komi fyrir.

Skipulagsyfirvöld Ölfuss  skírskota til þess að erindi kæranda hafi verið hafnað þar sem ekki sé gert ráð fyrir námunni í Aðalskipulagi Ölfuss 2010-2022. Sé það stefna sveitarfélagsins að vera með fáar en stórar námur. Samkvæmt náttúruverndarlögum þurfi allar námur leyfi og hafi lokafrestur þar um verið til 1. júlí 2012.

Niðurstaða: Í máli þessu er deilt um synjun á umsókn kæranda um framkvæmdaleyfi fyrir efnistöku úr námu sinni. Samkvæmt 13. gr. skipulagslaga nr. 123/2010 er öll efnistaka á landi háð framkvæmdaleyfi hlutaðeigandi sveitarstjórnar í samræmi við ákvæði laga nr. 44/1999 um náttúruvernd. Í 52. gr. skipulagslaga er mælt fyrir um að stjórnvaldsákvarðanir á grundvelli þeirra laga sæti kæru til úrskurðarnefndarinnar.

Svo sem nánar er lýst í málavöxtum samþykkti bæjarstjórn Ölfuss þá afgreiðslu umsóknar kæranda að hún væri lögð fram og kynnt fyrir Orkuveitu Reykjavíkur. Í því felst ekki nein sú ákvörðun sem bundið getur enda á mál í skilningi 2. mgr. 26. gr. stjórnsýslulaga nr. 37/1993. Breytir synjunarbréf skipulags- og byggingarfulltrúa fyrir hönd skipulags- og byggingarnefndar engu þar um, enda er ákvörðunarvaldið á hendi sveitarstjórnar, sbr. áðurnefnda 13. gr. skipulagslaga. Þar sem ekki er fyrir hendi kæranleg ákvörðun í máli þessu verður því vísað frá úrskurðarnefndinni.

Úrskurðarorð:

Kærumáli þessu er vísað frá úrskurðarnefndinni.

_____________________________
Nanna Magnadóttir

66/2014 Aðalskipulag Grófin – Berg

Með
Árið 2015, fimmtudaginn 19. febrúar, tók Nanna Magnadóttir, formaður úrskurðarnefndar umhverfis- og auðlindamála, með heimild í 3. mgr. 3. gr. laga nr. 130/2011 fyrir:

Mál nr. 66/2014, kæra á samþykkt bæjarstjórnar Reykjanesbæjar frá 3. júní 2014 á tillögu að breyttu Aðalskipulagi Reykjanesbæjar 2008-2024.

Í málinu er nú kveðinn upp svofelldur

úrskurður:
Með bréfi til úrskurðarnefndar umhverfis- og auðlindamála, dags. 6. júní 2014, er barst nefndinni 8. júlí s.á., kæra lóðarhafar Bakkavegar 18, 20, og 21 í Reykjanesbæ, þá ákvörðun Reykjanesbæjar frá 3. júní 2014 um að samþykkja tillögu að breytingu á Aðalskipulagi Reykjanesbæjar 2008-2024. Er þess krafist að ákvörðunin verði felld úr gildi.

Gögn málsins bárust frá Reykjanesbæ 25. júlí 2014.

Málavextir og málsrök: Hinn 3. júní 2014 samþykkti sveitarstjórn Reykjanesbæjar breytingu á Aðalskipulagi Reykjanesbæjar 2008-2024 fyrir hafnar og miðsvæði. Jafnframt var gert ráð fyrir að íbúðasvæði á Berginu yrði minnkað og að lóðir Bakkavegar 17 og 19 yrðu á miðsvæði en ekki íbúðarsvæði. Þá var samþykkt breyting á afmörkun sjávar við hafnarsvæði. Staðfesti Skipulagsstofnun téða breytingu 11. s.m. og birtist auglýsing um gildistöku breytinganna í B-deild Stjórnartíðinda 26. júní 2014.

Kærendur taka fram að ekkert samráð hafi verið haft við þá vegna breytinganna og ekki hafi verið farið að lögum við auglýsingu þeirra. Séu umræddar breytingar á Bakkavegi verulega íþyngjandi fyrir kærendur. Rekstur hótels að Bakkavegi 17 hafi valdið kærendum miklu ónæði, líkt og þeir hafi margoft bent á. Muni sú mikla stækkun sem áformuð sé á athafnasvæði hótelsins skerða lífsgæði kærenda með ónæði og umferðarhættu og hafa áhrif á verðmæti og sölumöguleika fasteigna þeirra.  

Reykjanesbær krefst þess að máli þessu verði vísað frá úrskurðarnefndinni. Hin kærða ákvörðun hafi hlotið staðfestingu Skipulagsstofnunar skv. 3. mgr. 32. gr. skipulagslaga nr. 123/2010. Samkvæmt 1. mgr. 52. gr. sömu laga sæti ákvarðanir sem Skipulagsstofnun og ráðherra ber samkvæmt lögunum að staðfesta ekki kæru til nefndarinnar. Af þessu leiði að umrædd ákvörðun sé ekki kæranlegt til úrskurðarnefndarinnar.

Niðurstaða: Samkvæmt 3. mgr. 29. gr. skipulagslaga nr. 123/2010 er aðalskipulag háð samþykki sveitarstjórnar og staðfestingu Skipulagsstofnunar og ráðherra í þeim tilvikum sem hann skal staðfesta aðalskipulag. Er mælt svo fyrir um í 2. ml. 3. mgr. 32. gr. tilvitnaðra laga  að aðalskipulag taki gildi þegar það hafi verið samþykkt af sveitarstjórn, hlotið staðfestingu Skipulagsstofnunar og verið birt í B-deild Stjórnartíðinda. Eins og að framan er rakið var hin umþrætta breyting á aðalskipulagi Reykjanesbæjar staðfest af Skipulagsstofnun 11. júní 2014 og birt í B-deild Stjórnartíðinda 26. s.m. Sæta ákvarðanir sem Skipulagsstofnun og ráðherra ber að fyrrgreindum lögum að staðfesta ekki kæru til úrskurðarnefndarinnar samkvæmt 1. mgr. 52. gr. téðra laga. Af þeim sökum brestur úrskurðarnefndina vald til að taka hina kærðu ákvörðun til endurskoðunar  og verður málinu því vísað frá nefndinni.

Úrskurðarorð:
Kærumáli þessu er vísað frá úrskurðarnefndinni.

____________________________________
Nanna Magnadóttir

65/2014 Grófin og Bergið

Með
Árið 2015, fimmtudaginn 19. febrúar, kom úrskurðarnefnd umhverfis- og auðlindamála saman til fundar í húsnæði nefndarinnar að Skuggasundi 3, Reykjavík. Mætt voru Nanna Magnadóttir forstöðumaður, Ómar Stefánsson yfirlögfræðingur og Þorsteinn Þorsteinsson byggingarverkfræðingur.

Fyrir var tekið mál nr. 65/2014, kæra á ákvörðun bæjarstjórnar Reykjanesbæjar frá 3. júní 2014 um að samþykkja deiliskipulag fyrir Grófina og Bergið í Reykjanesbæ.

Í málinu er nú kveðinn upp svofelldur

úrskurður:

Með bréfi til úrskurðarnefndar umhverfis- og auðlindamála, dags. 4. júní 2014, er barst nefndinni 8. júlí s.á., kæra lóðarhafar Bakkavegar 18, 20, og 21 í Reykjanesbæ, ákvörðun bæjarstjórnar Reykjanesbæjar frá 3. júní 2014 um að samþykkja deiliskipulag fyrir Grófina og Bergið í Reykjanesbæ. Er þess krafist að samþykkt bæjarstjórnar verði hnekkt.

Gögn málsins bárust úrskurðarnefndinni frá sveitarfélaginu 24. júlí 2014 sem og 2. og 16. febrúar 2015.

Málavextir: Hinn 15. janúar 2014 var á fundi umhverfis- og skipulagsráðs Reykjanesbæjar kynnt tillaga að deiliskipulagi fyrir Grófina og Bergið. Afmarkast skipulagssvæðið frá Grófinni í suðri, Bergvegi í vestri og endamörkum íbúðalands Bergsins í norðri og austri. Var samþykkt að áfram yrði unnið að tillögunni og að aðalskipulagi yrði breytt til samræmis við hana. 

Í kjölfar þessa var auglýstur kynningarfundur um deiliskipulagstillöguna. Var tekið fram í auglýsingu að tillagan fæli m.a. í sér stækkun smábátahafnar, byggingu hótels, verslunar og annarrar þjónustu á miðsvæði. Einnig væri gert ráð fyrir styrkingu byggðar á Berginu. Í kynningargögnum var sýnd tillaga er gerði m.a. ráð fyrir nýjum vegkafla við enda Bakkavegar upp á Bergið þar sem yrði útsýnishæð. Þá var sýnd viðbygging við norðurgafl hússins að Bakkavegi 17, ein hæð og ris. Hinn 12. mars s.á. var á fundi umhverfis- og skipulagsráðs samþykkt að auglýsa tillögu að deiliskipulagi umrædds svæðis. Jafnframt var samþykkt að auglýsa breytingu á aðalskipulagi er fælist í breytingu á afmörkun sjávar við hafnarsvæði, stækkun á hafnar- og miðsvæði og minnkun á íbúðarsvæði á Bergi. Þá kom fram í bókun að athugasemdir hefðu borist frá nokkrum aðilum eftir kynningu á vinnutillögum á íbúafundi og að þær yrðu teknar fyrir að loknum auglýsingatíma. Komu kærendur t.a.m. að athugasemdum.

Tillaga að deiliskipulagi fyrir Grófina og Bergið var auglýst til kynningar í Víkurfréttum og Lögbirtingablaði. Hafði hún sætt breytingum frá kynntri tillögu að því er varðar svæði við Bakkaveg. Þannig náði nú heimiluð stækkun hússins að Bakkavegi 17 yfir alla norðurhlið þess og gert var ráð fyrir aðkomu að umræddri lóð frá norðri en ekki frá Bakkavegi eins og áður.

Greind deiliskipulagstillaga var tekin fyrir á fundi umhverfis- og skipulagsráðs hinn 28. maí 2014. Svör við fram komnum athugasemdum voru færð til bókar og tekið fram að athugasemdir lóðarhafa að Bakkavegi 18, 20 og 21 hefðu ekki áhrif á afgreiðslu málsins. Var samþykkt að senda deiliskipulagið til lögboðinnar afgreiðslu Skipulagsstofnunar. Bæjarstjórn staðfesti þá afgreiðslu á fundi 3. júní 2014 með svofelldri bókun: „… deiliskipulag Grófin-Berg, athugasemdir. Samþykkt 10-0 í samræmi við tillögu Umhverfis- og skipulagsráðs að senda breytinguna til Skipulagsstofnunar til afgreiðslu“. Jafnframt var breyting á aðalskipulagi samþykkt. Með bréfi Skipulagsstofnunar til Reykjanesbæjar, dags. 20. júní s.á., kom fram að ekki væri gerð athugasemd við að birt yrði auglýsing um samþykkt deiliskipulagsins í B-deild Stjórnartíðinda þegar staðfest hefði verið breyting á gildandi aðalskipulagi. Birtist auglýsing um gildistöku breytingar á aðalskipulagi 26. júní 2014 og öðlaðist hið kærða deiliskipulag gildi með birtingu auglýsingar þar um í B-deild Stjórnartíðinda 9. júlí s.á.

Kærendur eru búsettir innan umrædds svæðis, nánar tiltekið við austurenda Bakkavegar sem er botngata. Á lóð nr. 17 við Bakkaveg er starfrækt hótel en fjögur hús, þ.á m. kærenda, eru austan við lóðina. Smábátahöfn í Grófinni liggur sunnan byggðarinnar við Bakkaveg.

Hafa kærendur skotið afgreiðslu bæjarstjórnar um deiliskipulag fyrir Grófina og Bergið til úrskurðarnefndarinnar, svo sem að framan greinir.

Málsrök kærenda: Kærendur telja að sveitarstjórn hafi hvorki tekið athugasemdir þeirra fyllilega til greina né svarað þeim með fullnægjandi hætti. Gerðar hafi verið athugasemdir við fyrirhugaðan veg upp á Bergið þar sem komið yrði fyrir bílastæðum/viðsnúningi. Muni umferð í götunni aukast til muna við breytinguna og valda ónæði og skerða lífsgæði íbúa við götuna. Jafnframt geti staðsetning bílastæða á Berginu verið hættuleg sökum staðhátta. Hafi í svari sveitarstjórnar ekkert verið fjallað um ábendingar kærenda um aukið ónæði. Þá hafi þar komið fram að efri hluti Bakkavegar yrði vistgata, en kærendum hafi fyrst verið gerð þau áform ljós með svari sveitarfélagsins. Þar hafi verið upplýst um atriði sem ekki hafi komið fram áður við meðferð málsins, hvorki á fundi með umhverfis- og skipulagsráði né í afhentum gögnum. Kærendur hafi því ekki haft færi á að tjá sig um þau atriði.

Gert hafi verið samkomulag sem hafi falið í sér að viðsnúningur bíla yrði framan við hótelið, en að öðru leyti yrðu þar ekki bílastæði. Þrátt fyrir ítrekaðar athugasemdir kærenda hafi eigendur hótelsins komist upp með að þverbrjóta það samkomulag. Viðsnúningurinn sé notaður sem bílastæði og sé auk þess of lítill. Jafnframt hafi bílastæðum verið bætt við framan við hótelið og bílum gesta og starfsmanna sé gjarnan lagt á gangstétt framan við það. Tekið hafi verið fram í svari sveitarfélagsins til kærenda að til stæði að breyta aðkomu að hótelinu. Sé það raunin verði ekki lengur á því byggt að nauðsynlegt sé að koma fyrir viðsnúningi við enda götu. Með því að setja þar bílastæði og útsýnisstað sé markvisst verið að beina umferð bíla um götuna og upp á Bergið og færa vandann hinum megin við hús kærenda.

Jafnframt hafi komið fram í svari til kærenda að gert væri ráð fyrir þriðjungs stækkun á hótelinu. Það sé langt umfram þá stækkun sem kynnt hafi verið í gögnum og á kynningarfundi. Á teikningu sem kynnt hafi verið kærendum hafi aðeins komið fram stækkun á einum hluta hússins en eftir samþykkt deiliskipulagsins hafi kærendur fengið gögn er sýni fram á áform um mjög mikla stækkun lóðarinnar við Bakkaveg 17. Virðist sem eigendum nefndrar lóðar hafi verið gefinn kostur á að senda inn tillögur að stækkun lóðarinnar við gerð deiliskipulagsins. Muni áform um stækkun lóðarinnar og hússins hafa í för með sér enn meira ónæði fyrir kærendur og sæti furðu að þeir hafi ekki fengið að tjá sig um stækkunina. Alvarlegast sé að eigendum Bakkavegar 17 hafi verið gefinn kostur á að koma sínum sérhagsmunum að í deiliskipulagi sem kærendur hafi ekki haft vitneskju um að væri í vinnslu. Með þessu hafi jafnræðisregla verið brotin. Rétt hefði verið að upplýsa jafnframt kærendur um fyrirhuguð áform og gefa þeim kost á að koma á framfæri óskum sínum við skipulagsgerðina.

Málsrök Reykjanesbæjar: Sveitarfélagið tekur fram að í Aðalskipulagi Reykjanesbæjar 2008-2024 sé mörkuð stefna um þéttingu byggðar, m.a. í Grófinni og á Berginu. Til að fylgja fram þeirri stefnu hafi verið nauðsynlegt að ráðast í gerð deiliskipulags fyrir svæðið. Jafnframt hafi verið áformað að ráðast í uppbyggingu á miðsvæði í Grófinni þar sem gert væri ráð fyrir aukinni fjölbreytni með íbúðum og þjónustu. Hið kærða deiliskipulag sé sett á grundvelli aðalskipulagsins með áorðnum breytingum og sé í samræmi við það. Séu engir þeir annmarkar á meðferð málsins að varðað geti ógildingu. Skilyrði hafi verið fyrir því að falla frá lýsingu skipulagsverkefnisins þar sem allar meginforsendur hafi legið fyrir í aðalskipulagi. Brugðist hafi verið við þeim athugasemdum sem fram hafi komið á kynningartíma, m.a. með því að breyta aðkomu að atvinnuhúsnæði að Bakkavegi 17.

Áhyggjur kærenda af opnun akstursleiðar út á Bergið séu ekki á rökum reistar. Verði þess gætt að ekki skapist ónæði af umferð út á útivistarsvæðið. Ef svo færi væri unnt að takmarka umferð um akstursleiðina að fengnu leyfi lögreglustjóra með stoð í 2. mgr. 81. gr. umferðarlaga nr. 50/1987 og þyrfti ekki skipulagsbreytingu til. Ekki komi til álita að ógilda deiliskipulagið á grundvelli sjónarmiða um umferð. Vísist einnig um þetta til úrskurðar úrskurðarnefndar skipulags- og byggingarmála í máli nr. 11/2000.

Með breytingu á aðalskipulagi Reykjanesbæjar hafi lóðin að Bakkavegi 17 verði felld undir miðsvæði en hún hafi áður tilheyrt íbúðarsvæði. Leiði af þeirri breytingu að aðrar forsendur séu fyrir uppbyggingu á lóðinni en áður hafi verið og eðlilegt að gert sé ráð fyrir meira byggingarmagni. Þess sé þó gætt að auka ekki á hæð mannvirkja á lóðinni og fullt tillit sé tekið til hagsmuna íbúa á íbúðarsvæðinu við uppbyggingu atvinnustarfsemi að Bakkavegi 17. Ekkert sé við það að athuga þótt lóðarhafi hafi vegna nefndra breytinga fengið sérstaklega að koma að sjónarmiðum sínum um uppbyggingu á lóðinni og hafi jafnræðisregla ekki verið brotin, enda staða aðila ekki sambærileg.

Engin mótsögn sé í því fólgin að Bakkavegur sé gerður að vistgötu þótt ekið verði um hann að útsýnissvæði. Verði að skilja 1. mgr. 7. gr. umferðarlaga á þann veg að hluti götu geti verið skilgreindur sem vistgata og fái sá skilningur stoð í umferðarmerki D14.21, en það merki sé notað til að gefa til kynna að reglur um vistgötu gildi ekki lengur.

Samkvæmt skipulagslögum geti sveitarstjórn gert breytingar á auglýstri tillögu að deiliskipulagi og þurfi ekki að auglýsa hana að nýju nema henni sé breytt í grundvallaratriðum, en svo sé ekki í hinu kærða tilviki. Eins og þessum reglum sé háttað sé ekki gert ráð fyrir því að þeim íbúum sem gert hafi athugasemdir við skipulagstillögu sé gefinn kostur á að gera athugasemdir við slíkar breytingar heldur beri einungis að svara athugasemdum þeirra svo sem gert hafi verið. Málsástæða kærenda um að þeir hafi ekki fengið gögn um þær breytingar sem gerðar hafi verið á skipulagstillögunni við meðferð hennar sé því ekki á rökum reist. Aðrar athugasemdir séu léttvægar og ekki til þess fallnar að valda ógildingu.

——

Aðilar hafa fært fram frekari rök fyrir sjónarmiðum sínum sem ekki verða rakin nánar en úrskurðarnefndin hefur haft þau til hliðsjónar við úrlausn málsins.

Niðurstaða: Í máli þessu er deilt um gildi deiliskipulags fyrir Grófina og Bergið. Tillaga að deiliskipulagi fyrir umrætt svæði var kynnt á almennum fundi og almenningi veittur kostur á að koma á framfæri athugasemdum. Í kjölfar þess voru gerðar breytingar á tillögunni og hún auglýst til kynningar með fresti til athugasemda. Færð voru til bókar svör við fram komnum athugasemdum á fundi umhverfis- og skipulagsráðs og staðfesti bæjarstjórn þá bókun. Tillagan var send Skipulagsstofnun til lögboðinnar afgreiðslu og var auglýsing um gildistöku deiliskipulagsins birt í B-deild Stjórnartíðinda, en áður hafði breyting á aðalskipulagi Reykjanesbæjar tekið gildi. Þeim er gert höfðu athugasemdir var tilkynnt um afgreiðslu málsins og send svör við athugasemdum. Var skipulagsyfirvöldum heimilt að víkja frá gerð lýsingar skipulagsverkefnisins þar sem meginforsendur deiliskipulagsins lágu fyrir í aðalskipulagi. Þá verður af gögnum ekki annað ráðið en að kærendur hafi bæði gert athugasemdir við kynnta sem og auglýsta tillögu en á auglýstri tillögu var m.a. sýnd breytt aðkoma að lóðinni að Bakkavegi 17. Telja verður að með bókun bæjarstjórnar hinn 3. júní 2014 hafi falist afstaða hennar til athugasemda kærenda, svo sem áskilið er lögum samkvæmt. Með vísan til framangreinds verður ekki séð að formlegri meðferð skipulagstillögunnar hafi verið ábótavant.

Samkvæmt 3. mgr. 3. gr. og 1. mgr. 38. gr. skipulagslaga nr. 123/2010 er vald til að skipuleggja land innan marka sveitarfélags í höndum sveitarstjórna og annast þær og bera ábyrgð á gerð deiliskipulags. Við beitingu þess ber að fylgja markmiðsetningu laganna sem tíunduð eru í 1. gr. þeirra. Athugasemdir kærenda lúta einkum að þeim heimildum sem deiliskipulagið veitir við Bakkaveg. Annars vegar að nýr vegkafli verði lagður við Bakkaveg er liggi að útsýnishæð austan við hús kærenda og hins vegar stækkun lóðarinnar að Bakkavegi 17 og aukið byggingarmagn á henni. Benda kærendur á að þeir hafi um langt skeið komið á framfæri athugasemdum sínum vegna ónæðis er fylgi hótelrekstri að Bakkavegi 17, sér í lagi vegna aukinnar umferðar í götunni, en á árinu 2013 skutu kærendur máli til úrskurðarnefndarinnar m.a. vegna samþykktra breytinga á þeirri lóð.

Með breytingu á Aðalskipulagi Reykjanesbæjar 2008-2024 var samþykkt stækkun á miðsvæði til norðausturs. Við þá breytingu varð lóðin að Bakkavegi 17 innan miðsvæðis en á slíkum svæðum er heimilt að starfrækja hótel, sbr. gr. 6.2. í skipulagsreglugerð nr. 90/2013. Er nýtingarhlutfall lóðarinnar 0,33 sem telja verður hóflegt á miðsvæði og eins og atvikum er hér háttað. Telja verður að sú breyting sem gerð var á aðkomu að lóðinni, sem og breyting hluta Bakkavegar í vistgötu, sé til þess fallin að draga úr neikvæðum áhrifum umferðarinnar. Var með því að nokkru komið til móts við athugasemdir kærenda. 

Að öllu framangreindu virtu er kröfu kærenda um ógildingu hinnar kærðu ákvörðunar hafnað.

Uppkvaðning úrskurðar í máli þessu hefur dregist sökum mikils fjölda mála sem skotið hefur verið til úrskurðarnefndarinnar.

Úrskurðarorð:

Hafnað er kröfu kæranda um ógildingu á ákvörðun bæjarstjórnar Reykjanesbæjar frá 3. júní 2014 um deiliskipulag fyrir Grófina og Bergið sem birt var í B-deild Stjórnartíðinda 9. júlí s.á.

____________________________
Nanna Magnadóttir

____________________________              ___________________________
Ómar Stefánsson                                               Þorsteinn Þorsteinsson

67/2013 Hólmgarður

Með
Árið 2015, föstudaginn 13. febrúar, kom úrskurðarnefnd umhverfis- og auðlindamála saman til fundar í húsnæði nefndarinnar að Skuggasundi 3, Reykjavík. Mætt voru Nanna Magnadóttir forstöðumaður, Ásgeir Magnússon héraðsdómari og Þorsteinn Þorsteinsson byggingarverkfræðingur.

Fyrir var tekið mál nr. 67/2013, kæra á ákvörðun byggingarfulltrúans í Reykjavík frá 4. desember 2012 um að veita byggingarleyfi til að hækka ris hússins á lóð nr. 19 við Hólmgarð.

Í málinu er nú kveðinn upp svofelldur

úrskurður:

Með bréfi til úrskurðarnefndar umhverfis- og auðlindamála, dags. 11. júlí 2013, er barst nefndinni 12. s.m., kærir G, Hólmgarði 17, Reykjavík, þá ákvörðun byggingarfulltrúans í Reykjavík frá 4. desember 2012 að heimila með byggingarleyfi notkun á öðru þakefni en því sem upprunalega var samþykkt á teikningum frá 1994 á húsi nr. 19 við Hólmgarð. Verður að skilja málskot kæranda svo að gerð sé krafa um að hið kærða leyfi verði fellt úr gildi hvað varðar val á þakefni á húsi nr. 19 við Hólmgarð.

Með bréfi, dags. 2. desember 2014, kærir sami aðili ákvörðun byggingarfulltrúans í Reykjavík frá 8. júlí 2014 um að samþykkja núverandi innra og ytra fyrirkomulag hússins á lóðinni nr. 19 við Hólmgarð. Verður að skilja kröfugerð kærenda með sama hætti og áður, þ.e. að ákvörðunin verð felld úr gildi hvað varðar val á þakefni á húsi nr. 19 við Hólmgarð. Þar sem hinar kærðu ákvarðanir eru samofnar og sami aðilinn stendur að báðum kærumálunum verður síðargreinda kærumálið, sem er nr. 122/2014, sameinað máli þessu.

Gögn málsins bárust frá Reykjavíkurborg 7. nóvember 2014.

Málavextir: Húsið við Hólmgarð 17-19 er sambyggt fjórbýlishús. Á fundi byggingarnefndar Reykjavíkurborgar 13. október 1994 var tekin fyrir sameiginleg umsókn kæranda og þáverandi eiganda efri hæðar Hólmgarðs 19 um leyfi til að lyfta þaki hússins nr. 17-19 við Hólmgarð. Umsókninni fylgdi samþykki allra eigenda húseignarinnar um að lyfta þaki hússins að fengnu samþykki byggingarfulltrúa og var tekið fram hver kostnaðarskipting yrði við framkvæmdina. Mun hafa verið fjallað um umsóknina sem tvær umsóknir og umsækjendum tilkynnt með bréfum, dags. 14. október 1994, um samþykki þeirra. Í bréfunum var tekið fram að veiting byggingarleyfa fyrir greindum framkvæmdum á þaki Hólmgarðs 17 og á þaki Hólmgarðs 19 væri háð því skilyrði að ráðist yrði í framkvæmdir samhliða á báðum húseignum. Á fundi sömu nefndar 27. s.m. var umsóknin aftur tekin fyrir að því er varðaði leyfi til að lyfta þaki hússins við Hólmgarð 17. Var svohljóðandi bókað: „Umsækjandi [kærandi] óskar eindregið eftir því að byggingarnefnd falli frá fyrri bókun um framkvæmdir þar sem hann hafi þegar hafið framkvæmdir með efniskaup.“ Féllst nefndin á erindi kæranda og samþykkti án skilyrða leyfi til að lyfta þaki hússins nr. 17 við Hólmgarð. Í kjölfarið hófust framkvæmdir við það hús. Ekkert varð úr framkvæmdum á þaki hússins að Hólmargarði 19.

Árið 2008 samþykkti byggingarfulltrúinn umsókn um endurnýjun á fyrra leyfi til að hækka ris hússins við Hólmgarð 19. Aftur urðu tafir á framkvæmdum og hinn 2. desember 2012 var sótt um endurnýjun á fyrri leyfum hvað varðaði Hólmgarð 19. Var takmarkað byggingarleyfi til þess að hækka ris samþykkt á afgreiðslufundi byggingarfulltrúa hinn 4. desember 2012 og eftirfarandi bókað: „Samþykktin fellur úr gildi við útgáfu á endanlegu byggingarleyfi.“ Hinn 11. mars 2014 sótti leyfishafi um nýtt byggingarleyfi á grundvelli reyndarteikninga og var jafnframt sótt um að hið takmarkaða byggingarleyfi yrði fellt úr gildi. Var umsóknin samþykkt af byggingarfulltrúa 8. júlí s.á.

Málsrök kæranda: Kærandi vísar til þess að sérstakt sé að ekki þurfi að fara eftir stimpluðum útlitsteikningum sem hafi verið gefnar út af hálfu byggingarfulltrúans í Reykjavík. Liggi teikningar hjá embættinu sjálfu og hafi gert það síðan 1994. Þar sem kærandi hafi það ár lagt sjálfur út í þann kostnað að láta teikna upphækkun á þaki Hólmgarðs 17-19 ætti hann að vita hvers var óskað. Kærandi, ásamt fyrri eigendum Hólmgarðs 19, hafi ákveðið að fara út í greindar framkvæmdir á húseigninni og hafi verið komist að samkomulagi um efnisval á þeim tíma. Hafi sú ásýnd sem verið var að skapa í hverfinu á þeim tíma verið höfð til hliðsjónar, en á öllum húsum þar sem farið hafi verið út í samskonar breytingar hafi stallað þakjárn verið notað.

Málsrök sveitarfélags: Af hálfu sveitarfélagsins er á því byggt að þakklæðningin sé í samræmi við samþykkta uppdrætti frá 13. október 1994. Á séruppdráttum með byggingarleyfinu sé þakefni tilgreint sem þakjárn og með teiknimáta uppdráttanna sé gefið í skyn að um bárujárn sé að ræða.

Athugasemdir leyfishafa: Leyfishafi bendir á að ákvörðun byggingafulltrúa byggi á samþykktum gögnum hjá embættinu frá 1. júlí 2008 og 4. desember 2012, ásamt stimpluðum séruppdráttum sem fylgt hafi með samþykktum frá árinu 1994. Komi hvergi fram á séruppdráttum að notast skuli við stallað svart þakefni heldur hafi komið fram á sérteikningum bylgjað bárujárn. Að auki hafi þakefni á Hólmgarði 17 verið á þakinu í 19 ár og upplitast á þeim tíma. Ef nýtt svart efni hefði verið sett á Hólmgarð 19 og rennukassi málaður svartur hefði slíkt dregið fram hversu mikið þakið á Hólmgarði 17 hefði upplitast. Að auki sé það umhugsunarvert ef eigendur að einni íbúð í fjöleignarhúsi hafi lagt út í vinnu og kostnað við breytingarteikningar á heilu fjöleignarhúsi og fengið samþykki fyrir þeim breytingum hjá byggingarfulltrúa. Við breytingu á þaki Hólmgarðs 17 hafi verið notast við þakefni sem ekki hafi verið í neinu samræmi við þakefni annarra húsa í hverfinu.

——————-

Aðilar máls þessa hafa fært fram frekari rök til stuðnings kröfum sínum og hefur úrskurðarnefndin haft þau til hliðsjónar við úrlausn málsins þótt þau verði ekki rakin nánar hér.

Niðurstaða: Í máli þessu er uppi ágreiningur um val á þakefni við framkvæmdir á Hólmgarði 19. Byggingarleyfi var upphaflega veitt árið 1994 og endurnýjað nokkrum sinnum. Var takmarkað byggingarleyfi samþykkt 4. desember 2012 og kært til úrskurðarnefndarinnar, en að framkvæmdum loknum var umsókn ásamt reyndarteikningum samþykkt 8. júlí 2014. Við það féll hið takmarkaða byggingarleyfi úr gildi, svo sem nánar er rakið í málavöxtum. Þar sem leyfið hefur ekki lengur réttarverkan að lögum verður þeim hluta málsins vísað frá nefndinni.

Í gildi er deiliskipulag fyrir Bústaðarhverfi frá 2004 og er fjöleignarhúsið Hólmgarður 17-19 af húsgerð B. Samkvæmt deiliskipulaginu eru um þá húsgerð aðeins sett skilyrði er varða lögun húsþaka, þ.e. valmaþök, hæð þeirra og breidd, en ekki hvað varðar þakklæðningu. Samkvæmt ákvæðum mannvirkjalaga nr. 160/2010 ber að haga byggingarleyfiskyldum framkvæmdum í samræmi við samþykkta aðal- og séruppdrætti og skipulagsáætlanir, sbr. 11. og 13. gr. greindra laga. Í byggingarlýsingu á þeim teikningum sem samþykktar voru af byggingarnefnd 13. október 1994 segir að ysta þakhúð sé „bárað þakstál“. Af teikningunum verður ekki með ótvíræðum hætti ráðið um gerð þakklæðningar. Á sérteikningar aðalhönnuðar, mótteknum af byggingarfulltrúa 7. apríl 1995, er ritað orðið þakjárn og verður af þeim ráðið að um bárað form sé að ræða. Með hliðsjón af greindri byggingarlýsingu og sérteikningum verður ekki talið að byggingarleyfið frá 1994 hafi bundið efnisval við stallaða þakklæðningu, svo sem kærandi hefur haldið fram. Við málsmeðferð sveitarfélagsins á seinni byggingarleyfisumsóknum á árunum 2008 og 2012 kom fram að um endurnýjun á hinu upphaflega leyfi frá 1994 hefði verið að ræða og var þar gert ráð fyrir bárujárnsklæðningu á þaki Hólmgarðs 19. Verður ekki séð að um efnislega breytingu hafi verið að ræða. Af öllu framangreindu verður ekki annað ráðið en að val leyfishafa á hefðbundinni bárujárnsklæðningu sé í samræmi við samþykktar teikningar allt frá árinu 1994 og að fullnægt sé áðurnefndum ákvæðum mannvirkjalaga.

Svo sem áður er lýst er húsið Hólmgarður 17-19 fjöleignarhús og telur kærandi að samskonar þakefni skuli vera á þaki alls hússins. Kærandi og þáverandi eigandi efri hæðar Hólmgarðs 19 stóðu sameiginlega að upphaflegri umsókn um byggingarleyfi á árinu 1994 og fylgdi henni samþykki allra eigenda hússins. Leyfi voru veitt samkvæmt þeim teikningum sem fylgdu umsókninni og fylgja þær teikningar þinglýstum eignaskiptayfirlýsingum fyrir bæði Hólmgarð 17 og 19. Kærandi hefur haldið því fram að sátt hafi verið um efnisval en sú fullyrðing er ekki studd neinum gögnum, s.s. fundargerðum húsfélags. Samkvæmt framangreindu er ekki við annað að miða en að þáverandi eigendur Hólmgarðs 17 og 19 hafi allir verið samþykkir þeim breytingum sem fram koma á teikningunum og að samráð hafi þannig farið fram um hvernig útliti hússins skyldi háttað að framkvæmdum loknum, eins og áskilið var í þágildandi lögum nr. 59/1976 um fjölbýlishús og áskilið er nú samkvæmt lögum nr. 26/1994 um fjöleignarhús. Þar sem úrskurðarnefndin hefur þegar komist að þeirri niðurstöðu að hin kærða framkvæmd hafi verið í samræmi við teikningarnar frá 1994 og ákvæði fjöleignarhúsalaga þykja ekki standa því í vegi var leyfishafa heimilt að ráðast í hinar kærðu framkvæmdir án frekara samráðs við aðra eigendur.

Að öllu framangreindu virtu verður ekki fallist á kröfu kæranda um ógildingu.


Úrskurðarorð:

Kröfu kæranda um ógildingu á ákvörðun byggingarfulltrúans í Reykjavík frá 4. desember 2012, um að veita byggingarleyfi til þess að hækka ris hússins á lóð nr. 19 við Hólmgarð, er vísað frá úrskurðarnefndinni.

Hafnað er kröfu kæranda um ógildingu á ákvörðun byggingarfulltrúans í Reykjavík frá 8. júlí 2014 um að veita byggingarleyfi til þess að hækka ris hússins á lóð nr. 19 við Hólmgarð.

____________________________________
Nanna Magnadóttir

______________________________              _____________________________
Ásgeir Magnússon                                                  Þorsteinn Þorsteinsson

124/2014 Arnargata

Með
Árið 2015, föstudaginn 13. febrúar, kom úrskurðarnefnd umhverfis- og auðlindamála saman til fundar í húsnæði nefndarinnar að Skuggasundi 3, Reykjavík. Mætt voru Nanna Magnadóttir forstöðumaður, Ásgeir Magnússon héraðsdómari og Þorsteinn Þorsteinsson byggingarverkfræðingur.

Fyrir var tekið mál nr. 124/2014, kæra á ákvörðun borgarráðs Reykjavíkur frá 2. október 2014 um að samþykkja breytingu á deiliskipulagi Fálkagötureita vegna lóðarinnar nr. 10 við Arnargötu.

Í málinu er nú kveðinn upp svofelldur

úrskurður:

Með bréfi til úrskurðarnefndar umhverfis- og auðlindamála, dags. 11. desember 2014, sem barst nefndinni 12. s.m., kæra G, Fálkagötu 23A, Reykjavík, þá ákvörðun borgarráðs frá 2. október 2014 að samþykkja breytingu á deiliskipulagi Fálkagötureita vegna lóðarinnar nr. 10 við Arnargötu. Er þess krafist að hin kærða ákvörðun verði felld úr gildi.

Með bréfi, dags. 10. janúar 2015, sem barst nefndinni 13. s.m., kæra sömu aðilar ákvörðun byggingarfulltrúans í Reykjavík frá 4. nóvember 2014 um að veita leyfi til að byggja við norðvestur hlið hússins á lóð nr. 10 við Arnargötu, hæð og kjallara og þaksvalir þar ofan á með sólstofu að hluta til. Er þess krafist að hin kærða ákvörðun verði felld úr gildi en að auki er þess krafist að framkvæmdir verði stöðvaðar á meðan málið er til meðferðar hjá úrskurðarnefndinni. Þar sem hinar kærðu ákvarðanir eru samofnar og sömu aðilar standa að báðum kærumálunum verður síðargreinda kærumálið, sem er nr. 6/2015, sameinað máli þessu.

Þykir málið nægilega upplýst til að það verði tekið til endanlegs úrskurðar. Er því ekki tilefni til að taka afstöðu til stöðvunarkröfu kærenda.

Gögn málsins bárust frá Reykjavíkurborg 13. og 14. janúar 2015.

Málavextir: Með úrskurði úrskurðarnefndarinnar frá 19. júní 2014 var felld úr gildi deiliskipulagsbreyting fyrir Fálkagötureiti vegna lóðar nr. 10 við Arnargötu. Taldi nefndin að þar sem um verulega breytingu á deiliskipulagi væri að ræða þyrfti að fara með hana eins og nýtt deiliskipulag, en breytingin hafði aðeins verið grenndarkynnt. Að auki var felld úr gildi ákvörðun byggingarfulltrúans í Reykjavík um að veita leyfi fyrir framkvæmdum á húsinu nr. 10 við Arnargötu, en hún studdist við hina kærðu deiliskipulagsbreytingu. Við úrlausn þess máls kynnti úrskurðarnefndin sér staðhætti. 

Í framhaldi af greindum úrskurði var á fundi umhverfis- og skipulagsráðs hinn 9. júlí 2014 tekin fyrir að nýju umsókn um breytingu á deiliskipulagi Fálkagötureita vegna lóðarinnar nr. 10 við Arnargötu. Var breytingin í megindráttum efnislega samhljóða fyrri deiliskipulagsbreytingu, sem fólst í að byggja við húsið og að nýta þak viðbyggingar sem svalir, en að auki var sótt um heimild til að byggja yfir svalir á norðausturhlið. Var samþykkt að auglýsa framlagða tillögu og samþykkti borgarráð erindið til auglýsingar á fundi sínum hinn 10. s.m. Var tillagan auglýst hinn 21. s.m. og athugasemdafrestur veittur til 1. september 2014. Athugasemdir bárust á kynningartíma, þ.m.t. frá kærendum. Var öllum athugasemdum svarað af skipulagsfulltrúa með bréfi, dags. 12. september s.á. Erindið var lagt fyrir umhverfis- og skipulagsráð að nýju hinn 17. s.m. og samþykkt með vísan til umsagnar skipulagsfulltrúa frá 12. s.m. Var afgreiðsla umhverfis- og skipulagsráðs staðfest af borgarráði hinn 2. október s.á. og tók deiliskipulagsbreytingin gildi með birtingu þar um í B-deild Stjórnartíðinda 12. nóvember s.á.

Hinn 4. nóvember 2014 var á afgreiðslufundi byggingarfulltrúa samþykkt að heimila að byggja viðbyggingu með þaksvölum við hús nr. 10 við Arnargötu. Var byggingarleyfi gefið út 12. s.m. á grundvelli greindrar breytingar á deiliskipulagi Fálkagötureita.

Málsrök kæranda: Kærendur skírskota til þess að húsið að Arnargötu 10 hafi áður verið stækkað verulega, það hækkað og bætt við það á ýmsan hátt. Húsið sé að verða 100 ára gamalt og verði þá sjálfkrafa alfriðað. Íbúðarhverfi Fálkagötureita sé fyrir löngu fullbyggt og fullmótað og umfangsmikil viðbygging með tilheyrandi raski sé ekki til þess fallin að halda festu á skipulagi eða friði og sátt meðal íbúa. Umþrætt viðbygging myndi loka algerlega fyrir sjávarsýn úr íbúð kærenda og hafi þeir ekki haft neina vitneskju um að leyfðar yrðu framkvæmdir sem myndu girða fyrir það útsýni. Að auki myndi viðbyggingin byrgja fyrir sólskin á svalir þeirra á ákveðnum tímum og myndi skuggavarp á glugga, svalir og sameiginlegan garð aukast.

Samkvæmt samþykktu deiliskipulagi frá 2008 hafi byggingarmagn lóðarinnar verið fullnýtt og nýtingarhlutfallið þá verið 0,51. Með samþykktri deiliskipulagsbreytingu sé veitt leyfi fyrir því að byggingarmagn verði aukið og nýtingarhlutfall fari í 0,8, sem sé 57% aukning. Ekki hafi verið reynt að koma til móts við kærendur. Hafi yfirvöld borgarmála hvorki hlustað á ítrekuð og rökstudd mótmæli íbúa við Fálkagötu 23A né tekið tillit til óska þeirra og tillagna.

Málsrök sveitarfélags: Af hálfu sveitarfélagsins er bent á að umþrætt skipulagsbreyting sé í samræmi við ákvæði skipulagslaga nr. 123/2010. Samkvæmt Aðalskipulagi Reykjavíkur 2010-2030 sé lóðin á skilgreindu íbúðarsvæði. Í gildi sé deiliskipulag fyrir Fálkagötureiti sem samþykkt hafi verið af borgarráði 28. maí 2008. Tillaga að deiliskipulagsbreytingu hafi verið auglýst frá 21. júlí til og með 1. september 2014, sbr. 1. mgr. 42. gr. skipulagslaga. Jafnframt hafi verið samþykkt að upplýsa íbúa í nágrenninu sérstaklega um auglýsinguna en að auki hafi erindið verið sent hverfisráði Vesturbæjar til kynningar. Hafi athugasemdir borist, sem og tölvupóstar, þar sem ekki hafi verið gerðar athugasemdir við tillöguna. Hinn 2. október 2014 hafi borgarráð samþykkt tillögu að breytingu á umræddu deiliskipulagi vegna lóðarinnar nr. 10 við Arnargötu. Breytingin hafi tekið gildi með auglýsingu, dags. 12. september 2014. Með breytingunum sé gert ráð fyrir viðbyggingarmöguleika við norðvesturhlið núverandi byggingar. Miðað sé við tvær hæðir, til samræmis við núverandi byggingu, en án rishæðar. Viðbyggingin skuli taka mið af byggingunni sem fyrir sé hvað varði yfirbragð og hlutföll, en að auki sé heimilt að nýta þakflöt viðbyggingarinnar sem svalir. Miðað sé við að viðbyggingin geti orðið allt að 50 m2 og hámarksnýtingarhlutfall hækki í 0,72.

Muni uppbyggingin hafa í för með sér frekari þéttingu í þegar grónu hverfi. Viðbyggingin sé þó ekki afgerandi stór og falli vel að byggingarstíl hússins. Almennt verði menn að sætta sig við einhver tímabundin óþægindi og rask á byggingartíma en ekki sé leitt í ljós af hálfu kærenda í hverju það sé fólgið. Útsýni innan borgarmarka teljist til gæða en ekki sé fallist á að það sé réttur. Sé á það bent að útsýni frá íbúð kærenda til sjávar milli Arnargötu 10 og 12 sé mjög lítið og því sé skerðingin á þeim gæðum óveruleg. Bent sé á að eigendur fasteigna í þéttbýli geti ávallt vænst þess að einhverjar breytingar verði gerðar í nánasta umhverfi, þ.e. þegar byggð séu ný hús eða þegar byggt sé við hús sem geti haft í för með sér einhverja skerðingu á hagsmunum, s.s. útsýni. Verði að telja að hagsmunir byggingarleyfishafa, af því að byggja ofan á svalir sínar, séu mun meiri en hagsmunir kærenda vegna lítilsháttar útsýnisskerðingar. Þá sé áréttað að réttur íbúa til óbreytts útsýnis sé ekki bundinn í lög.

Tillagan sé nánast óbreytt frá áður kynntri tillögu. Hafi byggingarmagn verið leiðrétt miðað við ný ákvæði byggingarreglugerðar og því sé húsið við Arnargötu 10 í raun 132 m2 en ekki 120 m2, líkt og áður hafi verið miðað við. Sé aðeins um leiðréttingu á stærðum að ræða. Stærð viðbyggingar sé óbreytt eða allt að 50 m2 á tveimur hæðum. Eina breytingin sé möguleikinn á að byggja yfir 9 m2 flöt á þaksvölunum á austurhlið hússins, sem reiknist til nýtingar.

Athugasemdir leyfishafa: Leyfishafar benda á að þeim hafi verið frjálst að sækja um deiliskipulagsbreytingu að nýju svo fremi sem skipulagsyfirvöld Reykjavíkurborgar viðhefðu viðeigandi málsmeðferðarferli. Hafi skipulagsfulltrúi Reykjavíkurborgar tekið athugasemdir kærenda til umfjöllunar og ekki talið ástæðu til að fallast á þær. Hafi kærendur aldrei talað við leyfishafa að fyrra bragði eða haft samskipti við þá vegna hinna umþrættu byggingaráforma. Sé því mótmælt að kærendur hafi lagt fram hafi aðrar tillögur að mögulegum viðbyggingum. Skipulagsfulltrúi hafi lagt jákvætt mat á breytingarnar og tekið fram að ekki væri sýnt fram á að verulegt rask eða óþægindi myndi hljótast af þeim. Við útgáfu byggingarleyfisins, dags. 12. nóvember 2014, hafi verið leitað álits Minjastofnunar og hafi það verið mat hennar að breytingartillagan félli ágætlega að húsinu og hefði ekki áhrif á heildarsvip götumyndar Arnargötu. Deiliskipulagstillagan hafi einnig verið samþykkt af Skipulagsstofnun og verið send hverfisráði vesturbæjar, sem hafi ekki séð ástæðu til að bregðast sérstaklega við.

Áður en lagt hafi verið af stað með deiliskipulagstillöguna haustið 2013 hafi verið leitað eftir áliti eigenda aðliggjandi lóða, þ.e. Arnargötu 8 og 12 og þáverandi eiganda Fálkagötu 25. Enginn þeirra hafi sett sig upp á móti framkvæmdunum. Lóðin Fálkagata 23A liggi ekki við lóð Arnargötu 10. Tillagan hafi tvívegis verið grenndarkynnt. Í síðara skiptið hafi jákvæðar athugasemdir borist frá eigendum Arnargötu 8, 12 og 14 og einn eigandi íbúðar Fálkagötu 23A hafi sent bréf þar sem fram komi að ekki séu gerðar athugasemdir við framkvæmdirnar. Sé það óljóst með öllu að umþrættar framkvæmdir muni valda verðmætisrýrnun á eign kærenda. Þá standi hús þeirra langt frá sjó og umrædd takmörkuð sjávarsýn sé í gegnum trjágróður að hluta og á milli húsa. Sé hin raunverulega stækkun vel innan heimildar og nýtingarhlutfallið muni verða 0,78 með umræddri yfirbyggingu svalanna en 0,75 án hennar. Hafi aðrir möguleikar á því að byggja við húsið verið skoðaðir og hafi niðurstaðan verið sú að fyrirliggjandi tillaga kæmi best til móts við þarfir eigenda Arnargötu 10 og félli best að staðháttum og húsagerð á svæðinu. Þótt önnur útfærsla hafi verið mögulegar, sem komi betur til móts við óskir kærenda varðandi óbreytta sjónlínu, þá þjóni það ekki hagsmunum heildarinnar.

Niðurstaða: Í máli þessu er deilt um gildi samþykktar borgarráðs um breytingu á deiliskipulagi fyrir Fálkagötureit vegna lóðarinnar nr. 10 við Arnargötu og um ákvörðun byggingarfulltrúans í Reykjavík um samþykkt á byggingaráformum í samræmi við skipulagsbreytinguna. Felur hin kærða skipulagsbreyting í sér heimild til að reisa allt að 50 m2 viðbyggingu á tveimur hæðum með svölum á þakinu. Að auki er heimilað að byggja yfir allt að 9 m2 flöt á þaksvölunum. Við þetta hækkar heimilað nýtingarhlutfall lóðarinnar úr 0,56 í 0,80.

Hin umdeilda breyting var auglýst til kynningar og áttu kærendur kost á að koma á framfæri athugasemdum sínum vegna hennar. Að lokinni auglýsingu var tekin afstaða til athugasemda kærenda og þeim svarað. Samþykkt tillaga var send Skipulagsstofnun til lögboðinnar afgreiðslu og auglýsing um gildistöku hennar birt í B-deild Stjórnartíðinda. Var málsmeðferð hennar því í samræmi við lög.

Sveitarstjórnir fara með skipulagsvaldið og bera ábyrgð á og annast gerð deiliskipulags skv. 3. mgr. 3. gr. og 1. mgr. 38. gr. skipulagslaga nr. 123/2010. Í því felst tæki sveitarstjórnar til að hafa áhrif á og þróa byggð og umhverfi með bindandi hætti. Er sveitarstjórnum því veitt víðtækt vald við gerð og breytingar á deiliskipulagi. Þó ber við töku skipulagsákvarðana m.a. að hafa í huga markmið þau sem tíunduð eru í a- til c-liðum 1. mgr. 1. gr. laganna um að við þróun byggðar sé tekið mið af efnahagslegum, félagslegum og menningarlegum þörfum landsmanna, að stuðla að skynsamlegri og hagkvæmri nýtingu lands og landgæða og að tryggja að réttur einstaklinga og lögaðila verði ekki fyrir borð borinn þótt hagur heildarinnar sé hafður að leiðarljósi.

Fallast má á að hin umdeilda skipulagsbreyting geti haft nokkur grenndaráhrif gagnvart kærendum, en þau munu einkum vera fólgin í útsýnisskerðingu. Heimiluð aukning nýtingarhlutfalls lóðarinnar við Arnargötu 10 er töluverð. Hins vegar ber að líta til þess að á skipulagssvæðinu eru ekki í gildi almennir skilmálar um hámarksnýtingarhlutfall og að svipað nýtingarhlutfall og það sem hin umdeilda deiliskipulagsbreyting kveður á um er að finna um aðrar lóðir á svæðinu. Þá er þétting byggðar yfirlýst markmið í Aðalskipulagi Reykjavíkur 2010-2030. Verður því ekki litið svo á að um sé að ræða óhóflega aukningu nýtingarhlutfalls þrátt fyrir að byggðin sé þétt fyrir.

Með hliðsjón af því sem að framan er rakið þykir hin kærða deiliskipulagsákvörðun ekki raska lögvörðum hagsmunum kærenda með þeim hætti að það leiði til ógildingar hennar, en bent er á að kærendum er tryggður bótaréttur í 51. gr. skipulagslaga sýni þeir fram á að ákvörðunin valdi þeim tjóni. Úrlausn slíks álitaefnis er hins vegar ekki á valdsviði úrskurðarnefndarinnar.

Að framangreindri niðurstöðu fenginni um gildi hinnar kærðu deiliskipulagsbreytingar á byggingarleyfið stoð í gildandi deiliskipulag. Þá liggur fyrir að Minjastofnun lagðist ekki gegn umræddri framkvæmd í umsögn sinni sem gefin var í samræmi við lög nr. 80/2012 um menningarminjar. Fyrir liggur að byggingaráform voru samþykkt áður en hin kærða skipulagsbreyting tók gildi með auglýsingu í B-deild Stjórnartíðinda. Er það ekki í samræmi við þann áskilnað 11. gr. mannvirkjalaga nr. 160/2010 að fyrirhugað mannvirki sé í samræmi við skipulagsáætlanir. Þessi annmarki á málsmeðferð þykir þó ekki þess eðlis að til ógildingar komi, eins og hér stendur á, með hliðsjón af því að byggingarleyfi var gefið út sama dag og hin kærða deiliskipulagsbreyting tók gildi, enda var leyfishafa óheimilt að hefja byggingarframkvæmdir fyrr.

Að öllu framangreindu virtu er kröfu kærenda um ógildingu hinna kærðu ákvarðana hafnað.

Úrskurðarorð:

Hafnað er kröfu kærenda um ógildingu ákvörðunar borgarráðs frá 2. október 2014 um að samþykkja breytingu á deiliskipulagi Fálkagötureiti vegna lóðarinnar nr. 10 við Arnargötu.

Hafnað er kröfu kærenda um ógildingu á ákvörðun byggingarfulltrúans í Reykjavík frá 4. nóvember 2014 um að samþykkja leyfi til að byggja hæð og kjallara og þaksvalir þar ofan á  með sólstofu að hluta til við norðvestur hlið hússins á lóð nr. 10 við Arnargötu.

____________________________________
Nanna Magnadóttir

______________________________              _____________________________
Ásgeir Magnússon                                                  Þorsteinn Þorsteinsson

85/2008 Heiðarbær

Með
Árið 2015, fimmtudaginn 12. febrúar, kom úrskurðarnefnd umhverfis- og auðlindamála saman til fundar í húsnæði nefndarinnar að Skuggasundi 3, Reykjavík. Mættir voru Ómar Stefánsson yfirlögfræðingur, Ásgeir Magnússon héraðsdómari og Þorsteinn Þorsteinsson byggingarverkfræðingur.

Fyrir var tekið mál nr. 85/2008, kæra á synjun sveitarstjórnar Bláskógabyggðar frá
3. júní 2008 vegna umsóknar um leyfi til endurbóta á bátalægi við sumarbústað nr. 1 í landi Heiðarbæjar í Þingvallasveit.

Í málinu er nú kveðinn upp svofelldur

úrskurður:

Með bréfi til úrskurðarnefndar skipulags- og byggingarmála, dags. 22. ágúst 2008, er barst nefndinni 25. s.m., kærir Sigurmar K. Albertsson hrl., f.h. P, leigutaka sumarhúsalóðar nr. 1 í landi Heiðarbæjar í Þingvallasveit, Bláskógabyggð, synjun sveitarstjórnar Bláskógabyggðar frá 3. júní 2008 á umsókn um leyfi til endurbóta á bátalægi. Gerir kærandi þá kröfu að hin kærða ákvörðun verði felld úr gildi.

Tekur úrskurðarnefnd umhverfis- og auðlindamála málið nú til úrskurðar á grundvelli ákvæðis til bráðabirgða II í lögum nr. 130/2011 um úrskurðarnefnd umhverfis- og auðlindamála, sbr. breytingalög nr. 139/2014.

Málavextir: Forsaga þessa máls er sú að árið 2004 stöðvaði skipulagsfulltrúi uppsveita Árnessýslu framkvæmdir við gerð bátalægis við vatnsbakka Þingvallavatns við sumarhúsalóð kæranda nr. 1 í landi Heiðarbæjar í Þingvallasveit þar sem þær væru leyfisskyldar og ekki hefði verið veitt leyfi fyrir þeim. Í kjölfar þess var óskað eftir leyfi til endurbóta á bátalæginu en þeirri beiðni var hafnað með ákvörðun sveitarstjórnar Bláskógabyggðar 1. júní s.á. Kærandi máls þessa kærði synjunina til úrskurðarnefndar skipulags- og byggingarmála, sem og þá ákvörðun sveitarstjórnar að leggja fyrir kæranda að afmá á eigin kostnað jarðrask sem unnið hefði verið við framkvæmdirnar. Með úrskurði í máli nr. 39/2005, uppkveðnum hinn 6. október 2006, felldi úrskurðarnefndin ákvarðanirnar úr gildi.

Með bréfi til skipulagsfulltrúa, dags. 12. júlí 2007, óskaði lögmaður kæranda upplýsinga um fyrirliggjandi umsókn kæranda, dags. 25. maí 2004, í kjölfar fyrrnefnds úrskurðar úrskurðarnefndarinnar. Málið var tekið fyrir á fundi skipulagsnefndar uppsveita Árnessýslu hinn 23. ágúst 2007, þar sem m.a. kom fram að það væri mat nefndarinnar að framkvæmdirnar væru ekki smávægilegar, enda hefðu þær haft umtalsvert jarðrask í för með sér á bakka Þingvallavatns. Af myndum af bátalægjum umhverfis vatnið, sem hafi fylgt umsókninni, mætti sjá að í velflestum tilvikum væri land að bátalægjum ekki eins bratt og raunin væri á lóð umsækjanda og rask því töluvert minna. Á lóð umsækjanda væri ekki eingöngu um að ræða gerð lítils varnargarðs út í vatnið, heldur hefði orðið umtalsverð röskun á bakka þess, m.a. virtist hafa verið grafið úr honum til að fá efni í varnargarðinn. Því væru ekki fordæmi fyrir sambærilegri framkvæmd innan sveitarfélagsins. Þá mætti einnig benda á að breyttar forsendur væru fyrir hendi, sem m.a. kæmu fram í ákvæðum nýrra laga og reglugerða varðandi framkvæmdir almennt og á ákveðnum svæðum. Ekki væri sjálfgefið að það sem áður hefði verið látið óáreitt væri heimilt í dag með vísan til jafnræðis. Umrædd framkvæmd væri framkvæmdaleyfisskyld en afgreiðslu væri frestað þar til umsögn Umhverfisstofnunar lægi fyrir þar sem framkvæmdin væri innan svæðis á náttúruminjaskrá og einnig með hliðsjón af 9. gr. reglugerðar nr. 650/2006. Var lögmanni kæranda tilkynnt um afgreiðslu málsins fyrir skipulagsnefnd með bréfi skipulagsfulltrúa uppsveita Árnessýslu, dags. 27. ágúst 2007.

Í umsögn Umhverfisstofnunar, dags. 12. mars 2008, segir m.a. að Þingvallavatn, ásamt eyjum og strandlengju umhverfis vatnið, sé á náttúruminjaskrá og sé því fyrirhugað bátalægi innan náttúruverndarsvæðis. Bátalægið sé jafnframt staðsett innan verndarsvæðis Þingvallavatns, sbr. lög nr. 85/2005 um verndun Þingvallavatns og vatnasviðs þess. Því sé mikilvægt, verði framkvæmdir leyfðar við ný bátalægi við Þingvallavatn, að valdir verðir til þess staðir sem að vel athuguðu máli séu taldir best henta til slíkrar uppbyggingar út frá náttúruverndarsjónarmiðum. Umhverfisstofnun hafi á sínum tíma skoðað ummerki á staðnum og talið að um náttúruspjöll væri að ræða. Að beiðni sveitarfélagsins hafi stofnunin lagt fram tillögur um það hvernig ganga mætti frá svæðinu og lagfæra rask, sbr. bréf Umhverfisstofnunar frá 18. ágúst 2004. Umhverfisstofnun telji að fyrirhuguð staðsetning bátalægis henti ekki en vatnsbakkinn þar sé fremur brattur og vel gróinn, m.a. birkikjarri. Allar framkvæmdir muni hafa verulegt rask í för með sér og valda neikvæðum sjónrænum áhrifum. Umhverfisstofnun telji að lagfæra eigi allt rask og finna bátalægi annan stað, sé á annað borð talið nauðsynlegt að ráðast í slíkar framkvæmdir. Stofnunin telji einnig mikilvægt að fylgt verði þeirri stefnu í Aðalskipulagi Bláskógabyggðar, Þingvallasveit 2004-2016, að stök bátaskýli verði ekki heimil við vatnsbakkann.

Á fundi skipulagsnefndar hinn 23. maí 2008, þar sem umsókn kæranda var til meðferðar, var m.a. vísað í bókun skipulagsnefndar frá 23. ágúst 2007 og fyrrgreinda umsögn Umhverfisstofnunar. Auk þess var bent á að í ákvæði hverfisverndar gildandi aðalskipulags væri sett bann við mannvirkjagerð og jarðraski á ósnortnum svæðum við vatnsbakkann. Þess var jafnframt getið að nýlega hefði skipulagsnefnd hafnað ósk lóðarhafa í landi Heiðarbæjar um gerð bátalægis þar sem í því hefði falist töluvert rask á landi við vatnsbakkann. Skipulagsnefndin hafnaði umsókn kæranda um framkvæmdaleyfi. Var honum og gert, með vísan til 56. gr. skipulags- og byggingarlaga nr. 73/1997, að lagfæra allt jarðrask sem orðið hefði á vatnsbakkanum vegna framkvæmdanna. Áður en vinna við lagfæringar myndi hefjast skyldi lóðarhafi skila inn tillögu um hvernig gengið yrði frá landinu. Með bréfi skipulagsfulltrúa, dags. 26. maí 2008, var lögmanni kæranda kynnt afgreiðsla skipulagsnefndar, sem síðan var samþykkt án athugasemda á fundi sveitarstjórnar Bláskógabyggðar 3. júní 2008. Skaut kærandi ákvörðuninni um synjun framkvæmdaleyfis til úrskurðarnefndarinnar, eins og fyrr greinir.

Málsrök kæranda: Af hálfu kæranda er á því byggt varðandi kærufrest að ákvörðun sveitarstjórnar hinn 3. júní 2008 hafi hvorki verið birt kæranda né lögmanni hans. Með bréfi skipulagsfulltrúa, dags. 26. maí 2008, hafi lögmanni kæranda verið tilkynnt um afgreiðslu nefndarinnar, en ekki hafi verið getið fyrirvara um samþykki sveitarstjórnar. Engar frekari upplýsingar hafi borist frá sveitarfélaginu vegna umsóknarinnar. Hafi kæranda ekki verið kunnugt um ákvörðunina fyrr en 22. ágúst 2008 er samband hafi verið haft við skipulagsfulltrúa til að kanna hvar málið væri statt. Því verði að telja að kæran hafi borist innan kærufrests, sbr. 5. mgr. 8. gr. skipulags- og byggingarlaga nr. 73/1997. Allt að einu ætti undantekningarregla 28. gr. stjórnsýslulaga nr. 37/1993 við um tilvikið, en ljóst sé að þær undantekningar sem þar komi fram eigi við þó að kæra hafi borist að liðnum kærufresti samkvæmt skipulags- og byggingarlögum.

Um sama stjórnsýslumál sé að ræða og hafi hafist árið 2004 enda hafi málsmeðferðin og það sem úrskeiðis hafi farið verið á ábyrgð sveitarfélagsins. Kærandi geri því athugasemdir við tilvísun til reglugerðar nr. 650/2006, um framkvæmd verndunar vatnasviðs og lífríkis Þingvallavatns, sem hafi tekið gildi 27. júlí 2006 og sæki heimild sína til laga nr. 85/2005 um verndun Þingvallavatns og vatnasviðs þess, sem hafi tekið gildi 9. júní 2005. Þar að auki geri kærandi athugasemdir við að ákvörðunin sé byggð á aðalskipulagi 2004-2016 sem ekki hafi tekið gildi fyrr en í ársbyrjun 2005. Sveitarfélaginu sé ekki heimilt að byggja synjun sína í máli kæranda á framangreindum heimildum eða öðrum réttarheimildum sem settar séu eftir að umsókn kæranda hafi verið lögð fram.

Kærandi telji sig hafa verið að sækja um byggingarleyfi þar sem um sé að ræða mannvirki í skilningi IV. kafla skipulags- og byggingarlaga, en rök hans fyrir leyfisveitingunni hafi miðast við það. Framkvæmdaleyfi geti eðli málsins samkvæmt ekki náð til gerðar bátalægis heldur í mesta lagi til meiri háttar rasks. Bendi fyrri málsmeðferð sveitarstjórnar til þess að um slíka umsókn hafi verið að ræða. Að mati kæranda hafi sveitarstjórn Bláskógabyggðar ekki enn afgreitt umsókn kæranda um byggingarleyfi og hafi því að sama skapi ekki synjað honum um slíkt leyfi.

Sveitarstjórnin hafi með ákvörðun sinni hinn 3. júní 2008 brotið gegn ákvæðum stjórnsýslulaga. Skipulagsyfirvöld sveitarfélags verði að leiðbeina aðila við meðferð máls í samræmi við 7. gr. laganna og rannsaka mál á viðhlítandi hátt áður en ákvörðun sé tekin í því, sbr. 10. gr. laganna. Þá beri að virða andmælarétt aðila, sbr. 13. gr. stjórnsýslulaga. Kæranda hafi ekki verið gefinn fullnægjandi eða raunhæfur kostur á að gæta lögbundins andmælaréttar síns áður en ákvörðun hafi verið tekin, sérstaklega eftir að umsögn Umhverfisstofnunar hafi legið fyrir, sem hafi verið kæranda í óhag og haft verulega þýðingu fyrir úrlausn málsins. Þá hafi kæranda ekki verið leiðbeint um kærurétt eða kærufrest, sbr. 20. gr. framangreindra laga.

Leitað hafi verið umsagnar Umhverfisstofnunar með vísan til þess að framkvæmdin væri innan svæðis sem sé á náttúruminjaskrá og einnig með vísan til 9. gr. reglugerðar nr. 650/2006. Ekki hafi verið vísað til sérstaks ákvæðis í náttúruverndarlögum. Annaðhvort hljóti að vera um að ræða h-lið 2. mgr. 6. gr. laganna, þar sem fram komi að eitt af mörgum hlutverkum stofnunarinnar sé álitsgerð vegna meiri háttar framkvæmda og rekstrar, eða 37. gr. sömu laga, sem varði sérstaka vernd. Ljóst sé að ákv. 38. gr. laganna eigi ekki við samkvæmt orðalagi sínu og ekki heldur fyrrnefnd lagaákvæði. Í fyrsta lagi sé ekki um meiri háttar framkvæmd að ræða í skilningi náttúruverndarlaga og ekkert komi fram í umsögninni sem bendi til þess. Ekki sé nægjanlegt að allar framkvæmdir muni hafa „verulegt“ rask í för með sér og valda neikvæðum sjónrænum áhrifum. Í öðru lagi sé ljóst að framkvæmdin falli ekki undir 37. gr. laganna, þar sem gert sé að skilyrði að um sé að ræða framkvæmdir sem hafi í för með sér röskun jarðmyndana og vistkerfa samkvæmt 1. mgr. ákvæðisins, en ekkert sem þar sé talið upp eigi við um mál kæranda.

Samkvæmt 9. gr. reglugerðar nr. 650/2006 skuli bæði leita umsagnar Umhverfisstofnunar og heilbrigðisnefndar Suðurlands áður en leyfi sé veitt til framkvæmda á verndarsvæðinu. Fyrir liggi að kæranda hafi ekki verið veitt leyfi og því hafi ekki verið nauðsynlegt að leita umsagnar Umhverfisstofnunar á þessum grundvelli. Ef ætlunin hafi verið að byggja á þessu ákvæði reglugerðarinnar geri kærandi athugasemdir við að ekki hafi verið aflað umsagnar heilbrigðisnefndarinnar. Samkvæmt sömu grein eigi umsögn Umhverfisstofnunar að varða verndun vatnasviðs og lífríkis Þingvallavatns. Í umsögninni sem byggt sé á í hinni kærðu ákvörðun hafi hins vegar í engu verið fjallað um verndun vatnasviðs og lífríkis Þingvallavatns. Sé umsögnin því haldin annmarka að þessu leyti. Þar sem beinlínis sé byggt á henni við ákvarðanatökuna sé ljóst að þessi annmarki sé verulegur.

Verði ekki séð að það jarðrask sem framkvæmdin hafi haft í för með sér, og muni hafa í för með sér, á bakka Þingvallavatns falli undir ákvæði 1. mgr. 27. gr. skipulags- og byggingarlaga. Orðasambandið „meiri háttar“ hljóti eðli málsins samkvæmt að vísa til framkvæmdar sem sé að minnsta kosti mjög umfangsmikil. Ekki verði séð á afgreiðslu skipulagsnefndar, sem staðfest hafi verið í sveitarstjórn, að um sé að ræða „meiri háttar“ framkvæmd. Í afgreiðslunni komi fram að Umhverfisstofnun líti svo á að allar framkvæmdir muni hafa „verulegt“ rask í för með sér og valda neikvæðum sjónrænum áhrifum, en skipulagsnefnd hafi litið svo á að framkvæmdin hafi haft „umtalsvert“ jarðrask í för með sér á bakka vatnsins. Ekki sé hægt að draga þá ályktun af þessu að um sé að ræða meiri háttar framkvæmd samkvæmt framangreindu ákvæði.

Dregið sé í efa að ákvörðun sveitarfélagsins sé byggð á lögmætum og málefnalegum sjónarmiðum með vísan til þess að bátalægi séu við nær alla sumarbústaði á bakka Þingvallavatns. Þar sé í flestum tilfellum um að ræða mun meiri mannvirki en ætlunin hafi verið.

Málsrök Bláskógabyggðar: Bláskógabyggð krefst þess að kærunni verði vísað frá úrskurðarnefndinni en til vara að kröfu kæranda verði hafnað.

Kæran sem hafi borist úrskurðarnefndinni 25. ágúst 2008 sé of seint fram komin. Með bréfi, dags. 26. maí 2008, hafi lögmanni kæranda verið tilkynnt um afgreiðslu skipulagsnefndar og hafi honum mátt vera fullljóst að sveitarstjórn þyrfti að staðfesta afgreiðslu nefndarinnar, sbr. 3. mgr. 6. gr. skipulags- og byggingarlaga og gr. 9.3 í skipulagsreglugerð nr. 400/1998, og að það yrði gert á næsta fundi sveitarstjórnar. Ekkert í gögnum málsins hafi gefið kæranda tilefni til að ætla annað en að sveitarstjórn myndi staðfesta afgreiðslu skipulagsnefndar. Beri úrskurðarnefndinni því að vísa kærunni frá á grundvelli 1. mgr. 28. gr. stjórnsýslulaga. Þar sem kærandi njóti lögfræðiaðstoðar séu ekki efni til að beita undantekningarheimild 1. eða 2. tl. 1. mgr. 28. gr. stjórnsýslulaga, sbr. fyrri fordæmi úrskurðarnefndarinnar.

Þegar framkvæmdir kæranda við vatnsbakka Þingvallavatns hafi verið stöðvaðar hafi verið ruddur slóði niður að vatninu og tveir „hafnargarðar“ verið gerðir úr stórgrýti út í vatnið með vélgröfu. Glögglega megi sjá af myndum að um gríðarmikið rask hafi verið að ræða og að kærandi hafi tekið efni úr vatnsbakkanum til að nota í varnargarðinn. Í ljósi þeirra framkvæmda kæranda á skilgreindu náttúruverndarsvæði, allra staðhátta og þeirrar sérstöku verndar sem umrætt svæði njóti samkvæmt lögum nr. 85/2005 hafi framkvæmdir hans verið taldar meiri háttar skv. 1. mgr. 27. gr. skipulags- og byggingarlaga. Þær hafi haft augljós og sýnileg áhrif á umhverfið og breytt ásýnd þess verulega. Ljóst megi vera að mikil ummerki séu eftir hinar ólögmætu framkvæmdir og að umtalsvert jarðrask hafi átt sér stað sem hafi breytt verulega ásýnd vatnsbakkans og landsins.

Þingvallavatn ásamt eyjum og strandlengju umhverfis vatnið sé á náttúruminjaskrá, sbr. 67. og 68. gr. laga nr. 44/1999 um náttúruvernd, og njóti sérstakrar verndar skv. 37. gr. sömu laga. Framkvæmdir kæranda hafi því m.a. falið í sér efnistöku innan svæðis sem skilgreint sé sem náttúruverndarsvæði. Samkvæmt 2. mgr. 27. gr. skipulags- og byggingarlaga sé öll efnistaka á landi háð framkvæmdaleyfi sveitarstjórnar í samræmi við náttúruverndarlög. Samkvæmt 2. mgr. 47. gr. náttúruverndarlaga sé öll efnistaka háð framkvæmdaleyfi en eiganda eða umráðamanni eignarlands sé þó heimil án leyfis minni háttar efnistaka til eigin nota nema um sé að ræða jarðmyndanir og vistkerfi sem njóti verndar skv. 37. gr. laganna. Samkvæmt b-lið 1. mgr. 37. gr. náttúruverndarlaga njóti Þingvallavatn sérstakrar verndar og sé því hvers konar efnistaka óheimil nema að fengnu framkvæmdaleyfi. Samkvæmt framangreindu sé ljóst að framkvæmdir kæranda, sem og efnistaka hans, hafi haft veruleg áhrif og raskað umtalsvert svæði sem sé á náttúruminjaskrá og vistkerfi sem njóti verndar samkvæmt lögum um náttúruvernd. Framkvæmd kæranda og efnistaka hafi því verið framkvæmdaleyfisskyld skv. 1. og 2. mgr. 27. gr. skipulags- og byggingarlaga.

Í samræmi við greind lagafyrirmæli hafi verið aflað umsagnar Umhverfisstofnunar, sem hafi lagst gegn framkvæmdum kæranda. Skipulagsfulltrúi hafi sent lögmanni kæranda tölvupóst hinn 25. mars 2008, þar sem honum hafi verið kynnt umsögnin og gefinn kostur á að koma að athugasemdum teldi hann þörf á því áður en málið yrði tekið fyrir hjá skipulagsnefnd. Engin ný gögn hafi borist eða athugasemdir frá lögmanni kæranda. Hafi því að öllu leyti verið gætt málsmeðferðarreglna stjórnsýslulaga, sbr. einkum 13. og 14. gr. laganna. Allar upplýsingar sem þörf hafi verið á og haft hafi þýðingu fyrir ákvörðun í málinu hafi legið fyrir þegar skipulagsnefnd og sveitarstjórn tók ákvörðun sína og því ekki verið um brot gegn 10. eða 13. gr. stjórnsýslulaga að ræða.

Skipulagsnefnd og sveitarstjórn hafi tekið ákvörðun um málið á grundvelli gildandi réttarreglna sem og Aðalskipulags Bláskógabyggðar, Þingvallasveit 2004-2016. Hafi því verið um nýja ákvörðun að ræða, sem hafi þurft að eiga sér stoð í gildandi lögum og skipulagi. Hafi það sérstaklega verið tekið fram í bókun skipulagsnefndar og bent m.a. á fyrirmæli hverfisverndar í gildandi aðalskipulagi, þar sem sett hafi verið bann við mannvirkjagerð og jarðraski á ósnortnum svæðum við vatnsbakka Þingvallavatns.

—————-

Aðilar hafa fært fram ítarlegri rök fyrir máli sínu sem ekki verða rakin nánar hér en úrskurðarnefndin hefur haft þau til hliðsjónar við úrlausn málsins.

Niðurstaða: Samkvæmt 5. mgr. 8. gr. skipulags- og byggingarlaga nr. 73/1997, er giltu er kæra barst í máli þessu, er kærufrestur til úrskurðarnefndar skipulags- og byggingarmála einn mánuður frá því að kæranda varð kunnugt, eða mátti vera kunnugt, um ákvörðun þá sem kæra á. Hin kærða ákvörðun sveitarstjórnarinnar var tekin 3. júní 2008 og var hvorki birt kæranda né lögmanni hans. Kæranda kveðst fyrst hafa orðið kunnugt um ákvörðunina hinn 22. ágúst 2008, þegar lögmaður hans hafi haft samband við skipulagsfulltrúa vegna málsins. Með hliðsjón af framansögðu verður ekki fullyrt að kæranda hafi verið kunnugt um staðfestingu sveitarstjórnar á hinni kærðu ákvörðun fyrr en fyrrgreindan dag og var kærufrestur því ekki liðinn er kæran barst úrskurðarnefndinni hinn 25. ágúst 2008.
Hin kærða ákvörðun tekur til framkvæmda á bakka Þingvallavatns, en vatnið og strandlengja þess eru á náttúruminjaskrá, sbr. 67. og 68. gr. laga nr. 44/1999 um náttúruvernd. Samkvæmt 3. gr. laganna teljast m.a. svæði og náttúrumyndanir á náttúruminjaskrá til náttúruverndarsvæða. Af því leiðir að IV. kafla nefndra laga, sem fjallar um rekstur náttúruverndarsvæða, tekur til svæða á náttúruminjaskrá óháð því hvort þau hafa verið friðlýst eða ekki. Samkvæmt 6. gr. náttúrverndarlaga er það hlutverk Umhverfisstofnunar að hafa með höndum umsjón, rekstur og eftirlit með náttúruverndarsvæðum og skv. 2. ml. 1. mgr. 38. gr. nefndra laga er skylt að leita umsagnar Umhverfisstofnunar um framkvæmdir þar sem hætta er á að spillt verði öðrum náttúruminjum á náttúruminjaskrá, sbr. 67. og 68. gr. Þá eru stöðuvötn sem eru 1.000 m2 að stærð eða stærri meðal þeirra jarðmyndana og vistkerfa sem veitt er sérstök vernd, sbr. b-lið 1. mgr. 37. gr. laganna. Fyrir liggur að leitað var umsagnar Umhverfisstofnunar í tengslum af umsókn kæranda vegna umdeildra framkvæmda og verður til hennar litið við úrlausn málsins.
Í 1. mgr. 27. gr. skipulags- og byggingarlaga kemur fram að afla skuli framkvæmdaleyfis sveitarstjórnar vegna meiri háttar framkvæmda sem áhrif hafi á umhverfið og breyti ásýnd þess. Mat á því hvað teljist meiri háttar framkvæmd í skilningi ákvæðisins ræðst m.a. af aðstæðum og staðháttum hverju sinni. Eins og hér háttar verður þá sérstaklega að líta til þeirra lögákveðnu verndarsjónarmiða er áður hefur verið lýst. Með það í huga, og með hliðsjón af fyrrgreindri umsögn Umhverfisstofnunar um að umdeild framkvæmd muni hafa verulegt rask í för með sér og valda neikvæðum sjónrænum áhrifum, er það niðurstaða úrskurðarnefndarinnar eftir skoðun á vettvangi að skylt hafi verið að leita leyfis sveitarstjórnar fyrir framkvæmdinni samkvæmt fyrrgreindri 27. gr. skipulags- og byggingarlaga.
Aðalskipulag Bláskógabyggðar, Þingvallasveit 2004-2016, var staðfest af ráðherra 17. maí 2006 og birt í B-deild Stjórnartíðinda 2. júní s.á. Í kafla 3.15 um hverfisverndarsvæði í greinargerð aðalskipulagsins er kveðið á um að hverfisvernd sé á vatnsbakka Þingvallavatns og á 100 m belti frá vatninu. Á svæðinu gildi bann við mannvirkjagerð og jarðraski á ósnortnum svæðum við vatnsbakkann. Hin kærða synjun á framkvæmdaleyfi er byggð á gildandi aðalskipulagi, þar sem beinlínis er lagst gegn jarðraski á ósnortnum bakkanum. Verður því að telja að til grundvallar hinni kærðu ákvörðun hafi legið lögmæt og málefnaleg sjónarmið.
Með skírskotun til þess sem rakið hefur verið, og þar sem ekki liggur fyrir að slíkir annmarkar hafi verið á málsmeðferð hinnar kærðu ákvörðunar að raskað geti gildi hennar, verður kröfu um ógildingu hafnað.
Uppkvaðning úrskurðar í máli þessu hefur dregist verulega vegna mikils fjölda mála sem skotið hefur verið til úrskurðarnefndarinnar.

Úrskurðarorð:

Hafnað er kröfu kæranda um ógildingu á synjun sveitarstjórnar Bláskógabyggðar frá 3. júní 2008 vegna umsóknar um leyfi til endurbóta á bátalægi við sumarbústað nr. 1 í landi Heiðarbæjar í Þingvallasveit.

_________________________________
Ómar Stefánsson

_____________________________           _____________________________
Ásgeir Magnússon                                            Þorsteinn Þorsteinsson

74/2010 Lágholtsvegur

Með
Árið 2015, fimmtudaginn 12. febrúar, kom úrskurðarnefnd umhverfis- og auðlindamála saman til fundar í húsnæði nefndarinnar að Skuggasundi 3, Reykjavík. Mættir voru Ómar Stefánsson yfirlögfræðingur, Ásgeir Magnússon héraðsdómari og Þorsteinn Þorsteinsson byggingarverkfræðingur.

Fyrir var tekið mál nr. 74/2010, kæra á ákvörðun byggingarfulltrúans í Reykjavík frá 2. nóvember 2010 um að synja um leyfi fyrir áður byggðum 15,8 m2 svalapalli úr timbri við einbýlishúsið á lóð nr. 11 við Lágholtsveg.

Í málinu er nú kveðinn upp svofelldur

úrskurður:

Með bréfi til úrskurðarnefndar skipulags- og byggingarmála, dags. 2. desember 2010, er barst nefndinni 3. s.m., kærir G, Lágholtsvegi 11, Reykjavík, þá ákvörðun byggingarfulltrúans í Reykjavík frá 2. nóvember 2010 að synja um leyfi fyrir áður byggðum svalapalli á lóð nr. 11 við Lágholtsveg. Skilja verður málskot kæranda svo að þess sé krafist að hin kærða synjun verði felld úr gildi.

Tekur úrskurðarnefnd umhverfis- og auðlindamála málið nú til úrskurðar á grundvelli ákvæðis til bráðabirgða II í lögum nr. 130/2011 um úrskurðarnefnd umhverfis- og auðlindamála, sbr. breytingu á þeim lögum nr. 139/2014.

Gögn málsins bárust frá Reykjavíkurborg 14. febrúar 2011 og 4. og 6. febrúar 2015.

Málavextir: Með bréfi byggingarfulltrúans í Reykjavík, dags. 13. ágúst 2007, var kærandi krafinn skýringa á svalapalli sem byggður hafði verið út frá miðhæð hússins við Lágholtsveg 11 án þess að byggingarleyfi lægi fyrir. Með ódagsettu bréfi, mótteknu hjá byggingarfulltrúa 1. október 2007, óskaði kærandi eftir fresti til að sækja um leyfi fyrir svalapallinum. Engri umsókn var þó skilað inn af hálfu kæranda.

Með bréfi byggingarfulltrúa til kæranda, dags. 29. júní 2010, var þess krafist að kærandi fjarlægði svalapallinn af lóðinni innan 30 daga eða sækti ella um byggingarleyfi fyrir honum innan sama frests. Var kæranda jafnframt veittur 14 daga frestur til að tjá sig um málið.

Á afgreiðslufundi byggingarfulltrúa 28. september 2010 var lögð fram fyrirspurn frá kæranda, dags. 17. september 2010, um hvort leyfi fengist fyrir áður nefndum svalapalli sem byggður hefði verið árið 1984. Byggingarfulltrúi frestaði málinu með vísan til athugasemda á fyrirspurnarblaði. Athugasemdirnar lutu að því að umsögn húsafriðunarnefndar og Minjasafns Reykjavíkur þyrfti að fylgja umsókn um byggingarleyfi þar sem húsið væri friðað. Þá þyrfti að sýna staðsetningu og stærð pallsins á afstöðumynd. Samkvæmt deiliskipulagi væri heimilt að byggja svalir eða viðbyggingu, allt að 20 m2, við húsið en samþykki lóðarhafa aðlægrar lóðar þyrfti ef byggja skyldi nær lóðamörkum en þrjá metra. Lóð Lágholtsvegar 11 liggur að lóðunum við Lágholtsveg 9, Grandaveg 36 og 38 og opnu svæði.

Kærandi sótti um byggingarleyfi fyrir svalapallinum með umsókn, dags. 28. október 2010, og fylgdi erindinu samþykki eigenda Grandavegar 4 og 36 og Lágholtsvegar 3 og 13, dags. 15. september 2010. Umsókn kæranda var synjað á fundi byggingarfulltrúa 2. nóvember 2010 með svofelldri bókun: „Þrátt fyrir leiðbeiningu með fyrirspurn um að samþykki lóðarhafa Grandavegar 38 yrði að fylgja barst það ekki með byggingarleyfisumsókn. Er erindinu því synjað sbr. ákvæði deiliskipulags. Umsækjanda er bent á að hægt er að sækja um breytta staðsetningu pallsins sbr. ákvæði deiliskipulags. Fjarlægja skal pallinn innan 30 daga. Verði það ekki gert mun embætti byggingarfulltrúa leggja til beitingu þvingunarúrræða byggingarreglugerðar.“ Ákvörðun byggingarfulltrúa var staðfest í borgarráði 4. nóvember 2010.

Málsrök kæranda: Að sögn kæranda var svalapallurinn byggður árið 1984 eða 1985 með samþykki allra þáverandi eigenda nærliggjandi húsa, þar með talið eigenda Grandavegar 38. Ekki hafi verið gerð athugasemd við svalapallinn fyrr en árið 2007 og hann hafi því staðið án athugasemda í 23 ár. Núverandi eigendur Grandavegar 38 hafi eignast hús sitt árið 2004.

Húsið við Lágholtsveg 11 hafi á sínum tíma verið ranglega staðsett eins og fleiri hús á Bráðræðisholtinu. Húsið sjálft sé aðeins 2 m frá lóðamörkum og telur kærandi að það yrði til lýta ef pallurinn fengi ekki að standa í beinni línu við húsið. Staðsetning hússins sé á ábyrgð byggingarfulltrúans í Reykjavík. Í deiliskipulagi sé leyfi fyrir allt að 20 m2 viðbyggingu við hús kæranda en pallurinn sé 15,8 m2. Núverandi eigendur Grandavegar 38 vilji ekki samþykkja svalapallinn vegna þess að af honum sjáist í heitan pott á lóð Grandavegar 38 en hið sama megi raunar segja um rishæð Lágholtsvegar 11.

Umsókn kæranda um byggingarleyfi hafi fylgt samþykki eigenda Grandavegar 4 og 36 og Lágholtsvegar 3 og 13 fyrir pallinum. Síðar hafi úrskurðarnefndinni verið afhent yfirlýsing fyrri eigenda Grandavegar 38, dags. 24. apríl 2014, um að þeir hefðu ekki gert athugasemd þegar svalapallurinn var byggður, og yfirlýsing um samþykki fyrir pallinum frá eigendum Framnesvegar 66, dags. 17. febrúar 2014, og eiganda Framnesvegar 68, dags. 20. apríl s.á.

Málsrök Reykjavíkurborgar: Reykjavíkurborg tekur ekki undir málsástæður kæranda og telur að byggingarfulltrúa hafi verið heimilt að synja um leyfi fyrir svalapallinum sem um er deilt í málinu. Er þess krafist að kröfum kæranda verði hafnað.

Ljóst sé að samkvæmt deiliskipulagi Lýsisreits, samþykktu í borgarráði hinn 15. febrúar 2007, séu sérskilmálar fyrir lóð kæranda þeir að heimilt sé að byggja svalir eða viðbyggingu allt að 20 m2 og kvisti á allt að þriðjungi þakflatar með hliðsjón af verndunarákvæðum. Samþykki lóðarhafa aðlægrar lóðar þurfi ef byggja skuli nær lóðamörkum en 3 m. Reykjavíkurborg hafi fyrst orðið kunnugt um svalapallinn þegar vinna við gerð deiliskipulags hafi staðið yfir á árinu 2006 en fallið hafi verið frá því að heimila pallinn þá þar sem hann hafi ekki verið í samræmi við deiliskipulag auk þess sem ekkert leyfi hafi verið fyrir honum.

Pallurinn sé um 1,20 m frá lóðarmörkum Grandavegar 38 og uppfylli því ekki framangreind skilyrði. Ekki skipti máli hvenær pallurinn hafi verið byggður eða hve lengi hann hafi staðið því ljóst sé að ekki hafi verið veitt byggingarleyfi fyrir honum í upphafi. Árið 2007 hafi verið hafist handa gagnvart eigendum pallsins. Reykjavíkurborg taki hvorki afstöðu til þess í málinu hvort um tómlæti nágranna sé að ræða né til fullyrðinga kæranda um að húsið, sem byggt hafi verið árið 1911, hafi verið rangt staðsett í upphafi enda hafi ekki verið sýnt fram á það af hálfu kæranda.

Niðurstaða: Í máli þessu er krafist ógildingar á þeirri ákvörðun byggingarfulltrúans í Reykjavík frá 2. nóvember 2010 að synja um byggingarleyfi fyrir áður byggðum svalapalli við Lágholtsveg 11. Svalapallurinn mun hafa verið reistur árið 1984 eða 1985 en umsókn um byggingarleyfi fyrir pallinum var fyrst lögð fram 28. október 2010. Um umsóknina og þá ákvörðun byggingarfulltrúans í Reykjavík að synja henni gilda því skipulags- og byggingarlög nr. 73/1997. Þá verður horft til þess deiliskipulags sem í gildi var þegar sótt var um byggingarleyfið.

Samkvæmt 1. mgr. 43. gr. skipulags- og byggingarlaga var óheimilt að grafa grunn, reisa hús, rífa hús, breyta því, burðarkerfi þess, formi, svipmóti eða notkun þess eða gera önnur þau mannvirki sem féllu undir IV. kafla laganna nema að fengnu leyfi viðkomandi sveitarstjórnar. Í 2. mgr. sömu greinar kom fram að framkvæmdir skv. 1. mgr. skyldu vera í samræmi við staðfest aðalskipulag og samþykkt deiliskipulag.

Í deiliskipulagi Lýsisreits, sem tekur til umrædds svæðis og samþykkt var í borgarráði 15. febrúar 2007 og auglýst í B-deild Stjórnartíðinda 14. júní s.á., eru skilgreindar heimildir til endurnýjunar og viðbygginga. Um Lágholtsveg 11 segir þar að heimilt sé að byggja viðbyggingu allt að 20 m2 og kvisti á allt að þriðjungi þakflatar, með hliðsjón af verndunarákvæðum. Samþykki lóðarhafa aðlægrar lóðar þurfi ef byggja skal nær lóðamörkum en 3 m. Í eldra deiliskipulagi, sem samþykkt var í skipulagsnefnd Reykjavíkur 21. janúar 1980 og staðfest 24. september s.á., var ekki að finna heimild fyrir byggingu svalapallsins.

Svalapallurinn sem hér um ræðir stendur um 1,2 m frá lóðamörkum Lágholtsvegar 11 og Grandavegar 38. Er því ljóst að samþykki eigenda Grandavegar 38 er áskilið samkvæmt fyrrgreindum skilmálum gildandi deiliskipulags. Breytir þar engu þótt húsið við Lágholtsveg 11 sé aðeins í tveggja metra fjarlægð frá lóðamörkunum. Yfirlýsing fyrri eigenda Grandavegar 38 um að þeir hafi ekki gert athugasemdir við pallinn þegar hann var reistur verður ekki talin nægja til þess að uppfylla áðurnefnt skilyrði deiliskipulagsins um samþykki lóðarhafa aðlægrar lóðar. Nauðsynlegt var að afla samþykkis lóðarhafa Grandavegar 38 á þeim tíma sem sótt var um byggingarleyfið.

Sú fullyrðing kæranda að svalapallurinn hafi staðið athugasemdalaust í 23 ár hefur ekki áhrif á gildi hinnar kærðu ákvörðunar enda verða skipulagsyfirvöld ekki knúin til að veita byggingarleyfi sem færi á svig við ákvæði gildandi deiliskipulags. Var byggingarfulltrúa því rétt sökum skorts á samþykki lóðarhafa aðlægrar lóðar, og með hliðsjón af 1. og 2. mgr. 43. gr. skipulags- og byggingarlaga, að synja umsókn kæranda um byggingarleyfi.

Með vísan til alls þess sem að framan er rakið, og þar sem ekki verður talið að neinir þeir annmarkar séu á hinni kærðu ákvörðun sem geti raskað gildi hennar, verður kröfu kæranda um ógildingu hafnað.

Uppkvaðning úrskurðar í máli þessu hefur dregist verulega sökum mikils fjölda mála sem skotið hefur verið til úrskurðarnefndarinnar.

Úrskurðarorð:

Hafnað er kröfu kæranda um ógildingu á ákvörðun byggingafulltrúans í Reykjavík frá 2. nóvember 2010 um að synja um leyfi fyrir áður byggðum svalapalli á lóð nr. 11 við Lágholtsveg.

____________________________________
Ómar Stefánsson

______________________________              _____________________________
Ásgeir Magnússon                                                  Þorsteinn Þorsteinsson

1/2015 Hólmbergsbraut

Með
Árið 2015, föstudaginn 30. janúar, kom úrskurðarnefnd umhverfis- og auðlindamála saman til fundar í húsnæði nefndarinnar að Skuggasundi 3, Reykjavík. Mætt voru Nanna Magnadóttir forstöðumaður, Ásgeir Magnússon héraðsdómari og Þorsteinn Þorsteinsson byggingarverkfræðingur.

Fyrir var tekið mál nr. 1/2015, kæra á ákvörðun byggingarfulltrúa Reykjanesbæjar frá 13. nóvember 2014 um að veita Blue Car Rental ehf. byggingarleyfi fyrir breytingum á innra skipulagi og til að bæta við innkeyrsludyrum á vesturhlið Hólmbergsbrautar 1, matshluta 0101.

Í málinu er nú kveðinn upp til bráðabirgða svofelldur

úrskurður

um kröfu kæranda um stöðvun framkvæmda:

Með bréfi til úrskurðarnefndar umhverfis- og auðlindamála, dags. 7. janúar 2015, sem barst nefndinni 8. s.m., kærir Björg Ásta Þórðardóttir, lögfræðingur, f.h. Summus ehf., eiganda matshluta 0110 við Hólmbergsbraut 1, þá ákvörðun byggingarfulltrúa Reykjanesbæjar að veita leyfi fyrir breytingum á innra skipulagi og bæta við innkeyrsludyrum á vesturhlið Hólmbergsbrautar 1, matshluta 0101. Er þess krafist að hin kærða ákvörðun verði felld úr gildi, ásamt þeim teikningum sem samþykktar voru af byggingarfulltrúa 10. desember s.á. Að auki er þess krafist að framkvæmdir við uppsetningu á innkeyrsludyrum verði stöðvaðar til bráðabirgða á meðan málið er til meðferðar hjá úrskurðarnefndinni. Verður nú tekin afstaða til fram kominnar stöðvunarkröfu kæranda.

Málavextir: Á afgreiðslufundi byggingarfulltrúa Reykjanesbæjar hinn 13. nóvember 2014 var samþykkt umsókn Blue Car Rental ehf. um leyfi til að breyta innra skipulagi og setja innkeyrsludyr á vesturhlið Hólmbergsbrautar 1, matshluta 0101, en húsið er fjöleignarhús sem skiptist í tíu séreignarhluta. Sama dag var haldinn fyrsti aðalfundur húsfélagsins Hólmbergsbrautar 1, þar sem leyfishafi gerði grein fyrir fyrirhuguðum framkvæmdum, sem og því að koma ætti fyrir á lóðinni olíuskilju sem væri í hans eigu. Hinn 24. s.m. var greindri olíuskilju komið fyrir. Hinn 10. desember s.á. voru teikningar vegna hinna kærðu framkvæmda samþykktar af byggingarfulltrúa.

Málsrök kæranda: Kærandi skírskotar til þess að hinar umþrættu framkvæmdir séu byggingarleyfisskyldar á grundvelli 9. gr. mannvirkjalaga nr. 160/2010 og þurfi samþykki sameigenda að liggja fyrir, sbr. 30. gr. fjöleignarhúsalaga nr. 26/1994. Hafi leyfishöfum borið að leita samþykkis annarra eigenda áður en umsókn um byggingarleyfi var lögð inn til afgreiðslu. Sé fulljóst að samþykki sameigenda liggi ekki fyrir og hafi byggingarfulltrúa því verið óheimilt að samþykkja umsóknina. Séu greindar breytingar til tjóns fyrir kæranda og aðra meðeigendur að fasteigninni. Sé því rík ástæða til þess að stöðva yfirvofandi framkvæmdir.

Málsrök sveitarfélags: Af hálfu sveitarfélagsins er skírskotað til þess að embætti byggingarfulltrúa telji ekki rétt að stöðva framkvæmdir þar sem kærandi hafi ekki sett fram formleg málsrök fyrir kröfu um stöðvun, s.s. málsgögn um samþykki húsfélags, um formlega afstöðu meðeigenda hússins eða annað sem styðji kröfu þeirra. Byggi útgáfa umrædds byggingarleyfis á afgreiðslu byggingarfulltrúa og samþykki bæjarstjórnar. Myndi stöðvun framkvæmda og bann við notkun á umræddri olíuskilju ógilda starfsleyfi og þannig stöðva starfsemi leyfishafa og valda fjárhagslegu tjóni.

Athugasemdir leyfishafa: Leyfishafi bendir á að ákvæði um stöðvun framkvæmda sé undantekningarregla sem ekki skuli beita nema í sérstökum tilvikum. Liggi fyrir að sameigendur hafi ekki gert athugasemdir við framkvæmdirnar og sé nauðsynlegt að halda þeim áfram til þess að hægt sé að hefja starfsemi. Einnig liggi fyrir að framkvæmdirnar valdi öðrum sameigendum ekki tjóni.

Niðurstaða: Samkvæmt 5. gr. laga nr. 130/2011 um úrskurðarnefnd umhverfis- og auðlindamála frestar kæra til nefndarinnar ekki réttaráhrifum ákvörðunar. Kærandi getur þó krafist úrskurðar um stöðvun framkvæmda til bráðabirgða séu þær hafnar eða yfirvofandi. Hefur úrskurðarnefndin á grundvelli þessa ákvæðis sjálfstæða heimild til stöðvunar framkvæmda í tengslum við meðferð kærumáls.

Í máli þessu er krafist ógildingar á ákvörðun byggingarfulltrúa, sem heimilar breytingar á innra skipulagi og uppsetningu á innkeyrsludyrum á vesturhlið Hólmbergsbrautar 1, matshluta 0101. Samkvæmt teikningum er að auki veitt leyfi til þess að koma fyrir olíuskilju á lóð fjöleignarhússins.

Af þeim gögnum sem þegar liggja fyrir úrskurðarnefndinni verður ráðið að ýmis álitamál séu uppi varðandi lögmæti hinnar kærðu ákvörðunar. Leikur meðal annars vafi á því hvort ákvæðum fjöleignarhúsalaga, sem og ákvæðum mannvirkjalaga, hafi verið fullnægt við samþykki á hinni kærðu ákvörðun, en gögn þar um, sem úrskurðarnefndinni hafa borist frá sveitarfélaginu, eru ófullnægjandi. Framkvæmdir eru þegar hafnar og geta haft röskun í för með sér, m.a. fyrir kærendur. Eins og atvikum er háttað þykir rétt að fallast á kröfu kærenda um stöðvun framkvæmda samkvæmt hinu kærða byggingarleyfi, en byggingarleyfishafi getur óskað þess að málið sæti flýtimeðferð, sbr. 2. mgr. 5. gr. laga nr. 130/2011.

Úrskurðarorð:

Framkvæmdir sem hafnar eru samkvæmt hinni kærðu ákvörðun byggingarfulltrúa Reykjanesbæjar frá 13. nóvember 2014, um að heimila breytingar á innra skipulagi og uppsetningu á innkeyrsludyrum á vesturhlið Hólmbergsbrautar 1, matshluta 0101, skulu stöðvaðar meðan mál þetta er til meðferðar fyrir úrskurðarnefndinni.

____________________________________
Nanna Magnadóttir

______________________________              _____________________________
Ásgeir Magnússon                                                  Þorsteinn Þorsteinsson