Skip to main content
Úrskurðarnefnd umhverfis- og auðlindamála
des 22
Love0

29/2016 Smárinn

Með
Árið 2016, föstudaginn 7. október, kom úrskurðarnefnd umhverfis- og auðlindamála saman til fundar í húsnæði nefndarinnar að Skuggasundi 3, Reykjavík. Mætt voru Ómar Stefánsson varaformaður, Aðalheiður Jóhannsdóttir prófessor og Þorsteinn Þorsteinsson byggingarverkfræðingur.

Fyrir var tekið mál nr. 29/2016, kæra á ákvörðun bæjarstjórnar Kópavogs frá 24. nóvember 2015 um að samþykkja breytt deiliskipulag fyrir Smárann vestan Reykjanesbrautar.

Í málinu er nú kveðinn upp svofelldur

úrskurður:

Með bréfi til úrskurðarnefndar umhverfis- og auðlindamála, dags. 14. mars 2016, er barst nefndinni sama dag, kærir Nýi Norðurturninn ehf., þinglýstur eigandi Hagasmára 3, þá ákvörðun bæjarstjórnar Kópavogs frá 24. nóvember 2015 að samþykkja breytt deiliskipulag fyrir Smárann vestan Reykjanesbrautar. Er þess krafist að hin kærða skipulagsbreyting verði felld úr gildi. Jafnframt var gerð krafa um frestun réttaráhrifa hinnar kærðu ákvörðunar til bráðabirgða á meðan málið væri til meðferðar hjá úrskurðarnefndinni, en þeirri kröfu var hafnað með úrskurði nefndarinnar uppkveðnum 15. júní 2016.

Gögn málsins bárust úrskurðarnefndinni frá Kópavogi 23. mars og 18. apríl 2016.

Málavextir: Á umræddu skipulagssvæði stendur m.a. verslunarmiðstöðin Smáralind, sem staðsett er á lóð nr. 1 við Hagasmára, og skrifstofu- og verslunarhúsnæðið Norðurturninn, á lóðinni Hagasmára 3. Á árinu 2014 hófst heildarendurskoðun á deiliskipulagi fyrir Smárann. Á fundi skipulagsnefndar 3. nóvember 2014 var skipulagslýsing fyrir svæðið samþykkt. Auk þess var samþykkt að hefja vinnu við endurskoðun á deiliskipulagi þess. Var sú afgreiðsla nefndarinnar staðfest á fundi bæjarráðs 6. s.m. og á fundi bæjarstjórnar 11. s.m. Í framhaldi var haldinn opinn fundur þar sem skipulagslýsingin var kynnt og þá var óskað eftir umsögnum frá umsagnaraðilum. Á fundi skipulagsnefndar 22. júní 2015 var samþykkt að auglýsa tillögu að breyttu deiliskipulagi Smárans vestan Reykjanesbrautar. Í tillögunni fólst að gert var ráð fyrir nýrri blandaðri byggð með verslunum, þjónustu og 500 íbúðum og var áætlaður heildargólfflötur um 84.000 m2 auk 27.000 m2 í bílageymslum. Tók breytingartillagan til lóðar nr. 1 við Hagasmára ásamt óbyggðu svæði sunnan við Smáralind. Var tillagan auglýst í fjölmiðlum 8. ágúst 2015 með athugasemdarfresti til 21. september s.á. Athugasemdir bárust á kynningartíma, þ. á m. frá kæranda. Var þeim svarað með umsögn skipulags- og byggingardeildar, dags. 6. nóvember 2015. Á fundi skipulagsnefndar 9. s.m. var skipulagstillagan samþykkt og var afgreiðsla nefndarinnar staðfest af bæjarráði 12. nóvember s.á. og af bæjarstjórn 24. s.m. Skipulagsbreytingin tók gildi með auglýsingu þar um í B-deild Stjórnartíðinda 9. júní 2016.

Málsrök kæranda: Af hálfu kæranda er m.a. skírskotað til þess að ekki hafi verið gætt andmælaréttar við meðferð umræddrar skipulagsbreytingar. Samkvæmt 3. mgr. 41. gr. skipulagslaga nr. 123/2010 skuli sveitarstjórn, þegar frestur til athugasemda vegna auglýstrar deiliskipulagstillögu sé liðinn, taka tillöguna til umræðu að undangenginni umfjöllun skipulagsnefndar. Í þeirri umfjöllun skuli taka afstöðu til athugasemda sem borist hafi og hvort gera skuli breytingar á tillögunni. Með tölvupósti til skipulagsstjóra Kópavogsbæjar 17. nóvember 2015 hafi kærandi óskað eftir þeim skjölum sem hafi verið lögð fyrir skipulagsnefnd Kópavogsbæjar við afgreiðslu deiliskipulagstillögunnar. Hafi beiðnin verið framsett með þeirri skýringu að kærandi hafi viljað koma á framfæri athugasemdum við bæjarstjórn áður en deiliskipulagstillagan yrði tekin til afgreiðslu. Skipulagsstjóri hafi hafnað þeirri beiðni og tillagan því verið samþykkt af bæjarstjórn án þess að boðuð andsvör kæranda hefðu legið fyrir.

Jafnframt hafi ekki verið fjallað efnislega um athugasemdir hans í umsögn skipulags- og byggingardeildar Kópavogsbæjar í samræmi við áskilnað skipulagslaga. Á lóðunum nr. 1 og 3 við Hagasmára sé gagnkvæm kvöð um samnýtingu bílastæða og kvöð um gagnkvæman umferðarrétt. Kvöðin feli í sér óbein eignarréttindi kæranda yfir hluta af því svæði sem deiliskipulagstillagan taki til og feli hún í sér skerðingu á þessum eignarréttindum. Deiliskipulagstillagan geri ráð fyrir að hluti bílastæða sem tilheyra Hagasmára 1 hverfi og í þeirra stað komi íbúðarbyggð, verslun og þjónusta. Þó svo að Kópavogsbær fari með skipulagsvald sé nauðsynlegt að benda á að í þessu tilviki sé verið að deiliskipuleggja land í einkaeigu sem einkaaðilar hafi samning um og hafi samið um ráðstöfun þess og nýtingu sín á milli. Samningar um eignarréttindi bindi ekki aðeins samningsaðilana heldur einnig aðra, þ. á m. bæjarstjórn Kópavogs. Með deiliskipulagstillögunni sé verið að skerða lögvarða hagsmuni kæranda og gengið sé á eignarréttindi hans með því að auka verðmæti eigenda lóðarinnar Hagasmára 1 á kostnað lóðar nr. 3 við Hagasmára.

Í umsögn skipulags- og byggingardeildar Kópavogsbæjar sé því haldið fram að ekki þurfi að taka afstöðu til þeirra samninga sem eigendur lóða nr. 1 og 3 við Hagasmára hafi gert með sér. Þeir samningar séu byggðir á einkaréttarlegum grunni og þeir því ekki bindandi fyrir bæinn. Hins vegar sé í lóðarleigusamningum sem Kópavogsbær hafi gert um lóðirnar ákvæði um gagnkvæm réttindi og gagnkvæmar skyldur. Hafi skipulagsnefnd og bæjarstjórn því borið að lögum að fjalla efnislega um þá samninga og ef slíkt hafi verið gert hefði niðurstaðan óumflýjanlega orðið sú að með hinni kærðu deiliskipulagstillögu yrði að breyta eða semja við eigendur Hagasmára 3 um útfærslu tillögunnar eða eignarnámsbætur.

Verulegar annmarkar hafi verið á undirbúningi og umfjöllun skipulagsnefndar og bæjarstjórnar Kópavogsbæjar við afgreiðslu hinnar kærðu ákvörðunar.

Málsrök Kópavogsbæjar: Af hálfu sveitarfélagins er því mótmælt að brotið hafi verið á andmælarétti kæranda og að athugasemdum hans hafi ekki verið svarað. Hin kærða deiliskipulagsbreyting hafi verið auglýst í fjölmiðlum og athugasemdum svarað. Hafi kærandi haft samband við skipulagsstjóra bæjarins að loknum kynningartíma og óskað eftir að fá afhent gögn og koma að frekari athugasemdum. Málið hafi verið enn til meðferðar á þeim tíma og út frá jafnræðissjónarmiðum hafi skipulagsstjóri komist að þeirri niðurstöðu að ekki hafi verið rétt né þörf á að taka við frekari athugasemdum frá kæranda. Hafi kærandi þegar fengið tækifæri til að kynna sér gögn málsins og gera athugasemdir á kynningartíma. Hann hafi sannanlega komið að andmælum og því hafi ekki verið brotið á andmælarétti hans. Á umræddum tíma hafi engin ný gögn legið fyrir að undanskildri umsögn skipulags- og byggingardeildar sem kærandi hafi síðar fengið aðgang að.

Athugasemdir kæranda snúi aðallega að þeim breytingum er varði bílastæði á svæðinu vegna kvaðar á lóðum nr. 1 og 3 við Hagasmára um samnýtingu bílastæða. Þeirri staðhæfingu sé hafnað. Árið 2007 hafi verið gerð deiliskipulagsbreyting þar sem lóð nr. 1 við Hagasmára hafi verið skipt upp og nýja lóðin fengið númerið 3. Var lóðarleigusamningur um lóðina Hagasmára 3 undirritaður 18. apríl 2008 og sé tekið fram í 1. gr. hans að á lóðinni séu kvaðir sem tilteknar séu á meðfylgjandi mæliblaði fyrir lóðina. Á umræddu mæliblaði komi m.a. fram að kvöð sé um samnýtingu bílastæða á lóðum nr. 1 og 3 við Hagasmára. Hvergi sé getið um slíka kvöð á mæliblaði fyrir lóð nr. 1 við Hagasmára. Ljóst sé að ef ætlunin hafi verið að gera umrædda kvöð gagnkvæma hefðu jafnframt verið gerðar breytingar á mæliblaði þeirrar lóðar, samhliða uppskiptingu lóðanna, enda sé slík kvöð ekki sett án samþykkis leigutaka. Hin umdeilda kvöð taki því aðeins til lóðar nr. 3 við Hagasmára. Einkaréttarlegir samningar sem lóðarhafar greindra lóða hafi síðar gert sín á milli um útfærslu á bílastæðanýtingu takmarki ekki skipulagsvald bæjarins.

Hin kærða skipulagsbreyting sé í fullu samræmi við Aðalskipulag Kópavogs 2012-2024. Í því sé gert ráð fyrir áframhaldandi uppbyggingu þar sem megináhersla sé lögð á enn frekari uppbyggingu miðsvæðis. Að auki sé gert ráð fyrir heildarendurskoðun þar sem tekið verði á þáttum eins og landnotkun og landnýtingu með það að markmiði að byggð verði blönduð íbúða-, verslunar- og þjónustuhúsnæði. Auk þess sé hún í samræmi við markmið og stefnu aðalskipulagsins þar sem lögð sé áhersla á þéttingu byggðar og eflingu almenningssamgangna. Með skipulagsbreytingunni sé ekki gert ráð fyrir breytingum á lóðinni Hagasmára 3 og bílastæðafjöldi þeirrar lóðar muni haldast óbreyttur. Forsendur séu því þær sömu og þegar lóðarleigusamningur fyrir þá lóð kæranda hafi verið undirritaður. Hin kærða ákvörðun sé lögmæt og málsmeðferð hennar hafi verið í samræmi við ákvæði laga og reglna.

Athugasemdir lóðarhafa Hagasmára 1: Leyfishafi bendir á að þáverandi lóðarhafar Hagasmára 1 hafi selt hlut af lóðinni þar sem reisa átti turnbyggingu. Sá hluti lóðarinnar sem hafi verið seldur hafi síðan orðið að lóðinni Hagasmári 3. Í kaupsamningi, dags. 27. ágúst 2007, komi fram að sem hluti af endurgjaldi fyrir lóðina sé kveðið á um afnotarétt lóðarhafa Hagasmára 1 af bílastæðum í bílastæðahúsi á lóð nr. 3. Komi síðar fram að skilyrði lóðarsölunnar séu m.a. að gerður yrði samstarfs- og afnotasamningur milli aðila um rekstur á lóðunum tveimur og gagnkvæm afnotaréttindi í tengslum við slíkt samstarf, einkum afnotarétt lóðarhafa Hagasmára 1 á bílastæðum.

Núverandi lóðarhafar Hagasmára 3 geti ekki gert kröfu um ríkari rétt en þann sem fékkst með kaupsamningi. Verði kærandi að þola samnýtingu bílastæða en enginn slík kvöð sé á lóðarleigusamningi lóðarhafa Hagasmára 1. Ekki sé fallist á að orðalag fylgiskjals, sem fylgdi með lóðarleigusamningi Hagasmára 3 eða stofnskjalið sem gert hafi verið þegar lóðinni Hagasmári 1 hafi verið skipt í tvær lóðir, breyti neinu um kvöðina og því sé alfarið hafnað að hún sé gagnkvæm. Hafi lóðarhafi Hagasmára 1 aldrei gefið frá sér þau eignarréttindi. Ekki sé fallist á að samstarfssamningur milli lóðarhafa umræddra lóða frá 27. júní 2013 breyti framangreindu í neinu enda fjalli sá samningur einkum um ýmis praktísk mál milli lóðarhafa án þess þó að eignarréttindi tengd Hagasmára 1 séu takmörkuð.

Niðurstaða: Sveitarstjórnir annast deiliskipulagsgerð og bera ábyrgð á henni skv. 3. mgr. 3. gr. og 1. mgr. 38. gr. skipulagslaga nr. 123/2010. Þegar um eignarland er að ræða getur landeigandi eða framkvæmdaraðili óskað eftir því við sveitarstjórn að gerð sé tillaga að deiliskipulagi eða breytingu á deiliskipulagi, sbr. 2. mgr. 38. gr. laganna. Sveitarstjórnum er því gefið víðtækt vald til ákvarðana um skipulag innan marka sveitarfélags. Sveitarstjórnum ber þó að fylgja þeim markmiðum skipulagslaga sem talin eru upp í 1. gr. þeirra, m.a. að tryggja réttaröryggi í meðferð skipulagsmála þannig að réttur einstaklinga og lögaðila verði ekki fyrir borð borinn þótt hagur heildarinnar sé hafður að leiðarljósi. Deiliskipulag getur ekki hróflað við eða ráðstafað beinum eða óbeinum eignarréttindum manna nema að undangengnu samkomulagi eða eftir atvikum eignarnámi, séu skilyrði þess fyrir hendi. Í máli þessu er einkum deilt um breytingu á fyrirkomulagi bílastæða á grannlóð kæranda sem hann telur sig eiga rétt til að nýta vegna gagnkvæmrar kvaðar um samnýtingu bílastæða á lóðinni. Telur kærandi því að umræddar breytingar á bílastæðum leiði til skerðingar á óbeinum eignarrétti hans. Ágreiningur um eignarréttindi og túlkun samninga á því sviði verður ekki leystur fyrir úrskurðarnefndinni heldur á slíkur ágreiningur eftir atvikum undir lögsögu dómstóla.

Hin kærða ákvörðun tekur til svæða sem eru í Aðalskipulagi Kópavogs 2012-2024 skilgreind sem miðsvæði M-3 Smáralind Miðhverfi og  M-4 Smáralind suðursvæði. Þar segir að svæðin taki til verslunarmiðstöðvarinnar Smáralindar en jafnframt sé gert ráð fyrir 15 hæða skrifstofu- og verslunarbyggingu. Þá eru umrædd miðsvæði hluti af þróunarsvæði ÞR-5 Glaðheimar og Smárinn. Þar er m.a tekið fram að sunnan Smáralindar sé óbyggt svæði í einkaeign og gert sé ráð fyrir 500 íbúðum og að verslunar- og þjónustusvæði verði skilgreint sem miðsvæði. Verður ekki annað séð en að hin kærða deiliskipulagsbreyting sé í samræmi við markmið og stefnu aðalskipulagsins, sbr. 3. mgr. 37. gr. skipulagslaga og að áskilnaði 7. mgr. 12. gr. laganna um innbyrðis samræmi gildandi skipulagsáætlana sé jafnframt fullnægt.

Í gögnum málsins liggur fyrir að skipulagslýsing var kynnt á opnum fundi og send umsagnaraðilum til umsagnar, þ. á m. til kæranda, þá var deiliskipulagtillagan auglýst í fjölmiðlum og athugasemdafrestur veittur sem kærandi nýtti sér. Var öllum athugasemdum svarað, þ. á m. athugasemdum kæranda með umsögn skipulags- og byggingardeildar. Var sú umsögn lögð fyrir bæjarstjórn við afgreiðslu málsins sem gerði hana að sinni. Var því farið að ákvæðum laga um undirbúning og kynningu skipulagstillagna og andmælaréttar hagsmunaaðila gætt. Liggur ekki annað fyrir en að málsmeðferð hinnar kærðu deiliskipulagsbreytingar hafi verið lögum samkvæmt.

Að öllu framangreindu virtu verður ekki séð að þeir annmarkar séu á hinni kærðu ákvörðun sem gætu leitt til ógildingar hennar. Er kröfu kæranda í þá veru því hafnað.

Úrskurðarorð:

Hafnað er kröfu kæranda um ógildingu ákvörðunar bæjarstjórnar Kópavogs frá 24. nóvember 2015 um að samþykkja breytt deiliskipulag fyrir Smárann vestan Reykjanesbrautar.

____________________________________
Ómar Stefánsson

______________________________              _____________________________
Aðalheiður Jóhannsdóttir                                       Þorsteinn Þorsteinsson

des 22
Love0

46/2015 Borgartún

Með
Árið 2016, föstudaginn 14. október, kom úrskurðarnefnd umhverfis- og auðlindamála saman til fundar í húsnæði nefndarinnar að Skuggasundi 3, Reykjavík. Mættir voru Ómar Stefánsson varaformaður, Ásgeir Magnússon dómstjóri og Þorsteinn Þorsteinsson byggingarverkfræðingur.

Fyrir var tekið mál nr. 46/2015, kæra á ákvörðun borgarstjórnar Reykjavíkur frá 17. mars 2015 um að samþykkja breytingu á deiliskipulagi Kirkjutúns vegna lóðarinnar nr. 28 við Borgartún.

Í málinu er nú kveðinn upp svofelldur

úrskurður:

Með bréfi til úrskurðarnefndar umhverfis- og auðlindamála, dags. 14. júní 2015, er barst nefndinni 15. s.m., kæra W og H, íbúar í Sóltúni 11-13, þá ákvörðun borgarstjórnar Reykjavíkur frá 17. mars 2015 að samþykkja breytingu á deiliskipulagi Kirkjutúns vegna lóðarinnar nr. 28 við Borgartún. Er þess krafist að hin kærða skipulagsbreyting verði felld úr gildi.

Gögn málsins bárust úrskurðarnefndinni frá Reykjavíkurborg 16. september 2015.

Málavextir: Á fundi umhverfis- og skipulagsráðs Reykjavíkur 2. apríl 2014 var lögð fram umsókn um breytingu á deiliskipulagi Kirkjutúns vegna lóðar nr. 28 við Borgartún. Í breytingunni fólst að fyrirhugaðri byggingu á lóðinni yrði breytt úr þjónustubyggingu í íbúða- og þjónustubyggingu, hæðum fjölgað um eina og fyrirkomulagi bílastæða breytt. Var samþykkt að auglýsa framlagða tillögu til kynningar og var hún auglýst í fjölmiðlum 14. maí með athugasemdarfresti til 25. júní 2014. Bárust athugasemdir á kynningartíma, þ. á m. frá kærendum og var þeim svarað í umsögn skipulagsfulltrúa, dags. 3. júlí s.á. Á fundi umhverfis- og skipulagsráðs 13. ágúst 2014 var deiliskipulagsbreytingin samþykkt með vísan til umsagnar skipulagsfulltrúa. Var hún send Skipulagsstofnun til skoðunar og 16. október 2014 bárust með bréfi athugasemdir frá stofnuninni. Á fundi ráðsins 25. febrúar 2015 var greint bréf Skipulagsstofnunar lagt fram ásamt lagfærðum deiliskipulagsuppdrætti í því skyni að bregðast við athugasemdum stofnunarinnar. Var skipulagsuppdrættinum með áorðnum breytingum hafnað með jöfnun atkvæðum nefndarmanna. Á fundi borgarstjórnar 17. mars s.á. var skipulagsbreytingin hins vegar samþykkt og tók hún gildi með auglýsingu þar um í B-deild Stjórnartíðinda 15. maí 2015.

Málsrök kærenda: Kærendur skírskota til þess að ekkert samráð hafi verið haft við hagsmunaaðila eins og lög kveði á um. Skipulagsstofnun hafi m.a. bent á að vegna mikillar uppbyggingar á svæðinu hafi verið sérstaklega mikilvægt að samráð yrði haft við íbúa og aðra hagsmunaaðila umfram það sem lágmarkskröfur skipulagslaga um auglýsingu deiliskipulagsbreytinga kveði á um.

Þá sé byggingarmagn og hæð hússins á umræddri lóð aukið og það fært 1-2 m nær lóðarmörkum til suðurs. Jafnframt séu svalir leyfðar einn metra út fyrir byggingarreit en við það endurspegli stærð byggingarreitsins ekki raunverulegt umfang byggingarinnar. Því sé mótmælt að veita eigi leyfi til byggingar húss á lóðinni Borgartún 28a eins og gert sé ráð fyrir heldur eigi að framkvæma í þeim vistvæna anda sem hafður hafi verið að leiðarljósi við nýlegar framkvæmdir í Borgartúni og koma í veg fyrir svipað skipulagsslys og orðið sé með byggingu Mánatúns 7-17.

Málsrök Reykjavíkurborgar: Af hálfu borgaryfirvalda er vísað til þess að hin kærða skipulagsbreyting hafi verið í samræmi við ákvæði skipulagslaga nr. 123/2010 og stjórnsýslulaga nr. 37/1993. Deiliskipulagstillagan hafi sætt auglýsingu skv. 2. mgr. 43. gr. skipulagslaga og grenndarkynnt frá 14. maí til 25. júní 2014. Að lokinni grenndarkynningu hafi tillagan verið send til Skipulagsstofnunar til yfirferðar skv. 1. mgr. 42. gr. laganna.

Í bréfi Skipulagsstofnunar frá 16. október 2014 hafi verið gerð athugasemd við fjögur atriði, þ.e. að Borgartún 28 og 28a sé annað hvort tilgreind sem ein eða tvær lóðir, einnig hafi vantað umfjöllum um hliðrun á byggingarreit nær lóðarmörkum til suðurs, þá hafi vantað skýringu af hverju flatarmál húss aukist um 750 m2 þegar einni hæð sé bætt ofan á og að lokum hafi vantað skilmála um salarhæð hússins. Jafnframt hafi komið fram í bréfi Skipulagsstofnunar ábendingar til skipulagsyfirvalda í Reykjavík um að hafa samráð við íbúa og aðra hagsmunaaðila umfram það sem skipulagslög kveði á um sem og að skipulagsuppdráttur hefði þurft að ná yfir aðliggjandi lóðir til suðurs, þ.e. það svæði sem breytingin gæti haft áhrif á og að heiti Borgartúns sé ranglega skráð Mánatún. Í framhaldi hafi verið brugðist við athugasemdunum og unnið að leiðréttingum á uppdrætti. Hafi síðan verið haldinn fundur með íbúum og hagsmunaaðilum í Borgartúninu sem umhverfis- og skipulagssvið hafi staðið fyrir. Hafi afgreiðsla málsins verið í samræmi við lög og venjubundna málsmeðferð. Skipulagsstofnun hafi yfirfarið gögn málsins að nýju og ekki gert athugasemdir við að sveitarstjórn birti auglýsingu um samþykkt deiliskipulagsbreytingarinnar í B-deild Stjórnartíðinda, þar sem breytt umsögn hafi ekki haft áhrif á fyrri afgreiðslu borgarráðs.

Þó að hæðum fyrirhugaðrar byggingar muni fjölga um eina verði heildarhæð hússins óbreytt þar sem munur sé á salarhæðum skrifstofubygginga og íbúðabygginga. Þá hafi tilfærsla á byggingarreit verið gerð til að hægt hafi verið að koma fyrir grænu svæði á lóð. Við það hafi þurft að breyta uppröðun bílastæða verulega og því fylgt hliðrun byggingarreits um tvo metra. Það að heimilt sé að svalir standi allt að einum metra út fyrir byggingarreit breyti ekki umfangi byggingarinnar þar sem svalir reiknist inn í nýtingarhlutfallið.

Athugasemdir leyfishafa: Leyfishafi bendir á að næstu nágrannar hafi ítrekað óskað eftir því að niðurníddar skemmur á baklóðinni 28a við Borgartún yrðu fjarlægðar og nýbygging reist í þeirra stað. Vegna offramboðs á skrifstofuhúsnæði hafi eigendur lóðarinnar talið betra að byggja íbúðabyggingu með verslunar- eða skrifstofuhúsnæði á fyrstu hæð.

Þó svo að hæðum hússins muni fjölga um eina frá núgildandi deiliskipulagi verði heildarhæð hússins óbreytt. Skýrist það af mismikilli lofthæð skrifstofubygginga og íbúðabygginga. Umfang hússins aukist ekki og samkvæmt tillögunni muni byggingin ekki fylla út í byggingarreit. Í raun rúmist svalir innan byggingarreits en við það að veita heimild til að hleypa þeim út fyrir reitinn gefist meira svigrúm í hönnun íbúða. Þegar talað sé um umfang húss sé ekki hægt að leggja að jöfnu svalir og lokaðan húsvegg. Hafi deiliskipulagstillagan verið unnin eftir bestu vitund og í samráði við skipulagssvið Reykjavíkurborgar.
Niðurstaða: Samkvæmt 3. mgr. 3. gr. skipulagslaga nr. 123/2010 fara sveitarstjórnir með skipulagsvald innan marka sveitarfélags. Jafnframt bera þær ábyrgð á og annast gerð og breytingar á deiliskipulagi skv. 1. mgr. 38. gr. og 43. gr. nefndra laga. Sveitarstjórnum er því gefið víðtækt vald til ákvarðana um skipulag innan marka sveitarfélags en þeim ber þó að fylgja markmiðum 1. gr. skipulagslaga, m.a. um skynsamlega hagnýtingu lands, að tryggja réttaröryggi í meðferð skipulagsmála þannig að réttur einstaklinga og lögaðila verði ekki fyrir borð borinn þótt hagur heildarinnar sé hafður að leiðarljósi og um samráð við almenning við gerð skipulagsáætlana.

Í 1. mgr. 42. gr. skipulagslaga er kveðið á um að sveitarstjórn skuli taka athugasemdir Skipulagsstofnunar til umræðu og gera nauðsynlegar breytingar hvað varðar athugasemdir um form deiliskipulags. Í gögnum málsins liggur fyrir að Skipulagsstofnun gerði athugasemdir við auglýsta skipulagstillögu með bréfi, dags. 16. október 2014. Vörðuðu umræddar athugasemdir m.a. að skerpa þyrfti á skilmálum tillögunnar er varðaði tilgreiningu á lóðum, hliðrun á byggingarreit og aukið byggingarmagn, auk þess sem skilmálar um salarhæð hafi vantað. Jafnframt hafi stofnunin talið mikilvægt að samráð yrði haft við íbúa og aðra hagsmunaaðila umfram það sem lágmarkskröfur skipulagslaga um auglýsingu deiliskipulagsbreytinga kveði á um. Var brugðist við þeim athugasemdum með því að skipulagsuppdráttur var lagfærður og haldinn var almennur opinn fundur um framkvæmdir og uppbyggingu í Borgartúni. Fólu greindar breytingar á skipulagsuppdrætti ekki í sér breytingar á efni hins kynnta uppdráttar. Var því ekki þörf á að auglýsa tillöguna að nýju skv. 4. mgr. 41. gr. skipulagslaga. Loks hafi kærendur komið að athugasemdum á kynningartíma og þeim jafnframt gefið tækifæri á að mæta á opinn fund borgarinnar varðandi uppbyggingu á svæðinu. Verður því að telja að fullnægjandi samráð hafi verið haft við kærendur.

Hið umrædda skipulagssvæði er í aðalskipulagi Reykjavíkur skilgreint sem miðsvæðið M6a Borgartún, en þar er einkum gert ráð fyrir skrifstofum á sviði fjármála, ráðgjafar og stjórnsýslu, sem og stofnunum og þjónustu tengdum þeirri starfsemi. Íbúðir eru þó heimilaðar á efri hæðum bygginga. Meðal markmiða aðalskipulagsins er að þétta byggð, auka fjölbreytni innan núverandi miðkjarna og auka almennt nálægð íbúða og vinnustaða eins og unnt er. Hin kærða skipulagsbreyting er því í samræmi við markmið og stefnu aðalskipulags eins og gert er ráð fyrir í 3. mgr. 37. gr. skipulagslaga. Þá er og fullnægt áskilnaði 7. mgr. 12. gr. laganna um innbyrðis samræmi gildandi skipulagsáætlana.

Málsmeðferð hinnar kærðu deiliskipulagsbreytingar var að öðru leyti í samræmi við 1. mgr. 43. gr. skipulagslaga. Skipulagsbreytingin var auglýst til kynningar, fram komnum athugasemdum svarað, brugðist var við athugasemdum Skipulagsstofnunar, breytingin síðan samþykkt og gildistaka hennar auglýst lögum samkvæmt. Þá verður ekki séð að grenndaráhrif fyrirhugaðrar byggingar verði að marki meiri en verið hefði vegna þeirrar byggingar sem heimilt var að reisa á umræddri lóð fyrir hina umdeildu deiliskipulagsbreytingu.

Með vísan til þess sem að framan er rakið verður kröfu kærenda um ógildingu hinnar kærðu deiliskipulagsbreytingar hafnað.

Uppkvaðning úrskurðar í máli þessu hefur dregist verulega sökum mikils fjölda mála sem skotið hefur verið til úrskurðarnefndarinnar.

Úrskurðarorð:

Hafnað er kröfu kærenda um ógildingu ákvörðunar borgarstjórnar Reykjavíkur frá 17. mars 2015 um að samþykkja breytingu á deiliskipulagi Kirkjutúns vegna lóðarinnar nr. 28 við Borgartún.

____________________________________
Ómar Stefánsson

______________________________              _____________________________
Ásgeir Magnússon                                                  Þorsteinn Þorsteinsson

 
 

des 22
Love0

2/2015 Stafafellsfjöll frístundabyggð

Með
Árið 2016, föstudaginn 30. september, kom úrskurðarnefnd umhverfis- og auðlindamála saman til fundar í húsnæði nefndarinnar að Skuggasundi 3, Reykjavík. Mætt voru Ómar Stefánsson varaformaður, Aðalheiður Jóhannsdóttir prófessor og Þorsteinn Þorsteinsson byggingarverkfræðingur.

Fyrir var tekið mál nr. 2/2015, kæra á ákvörðun bæjarstjórnar Hornafjarðar frá 15. maí 2014 um að samþykkja nýtt deiliskipulag fyrir frístundabyggð í Stafafellsfjöllum, Lóni.

Í málinu er nú kveðinn upp svofelldur

úrskurður:

Með bréfi til úrskurðarnefndar umhverfis- og auðlindamála, dags. 8. janúar 2015, er barst nefndinni sama dag, kæra eigendur lóða nr. 11, 20, 38 og 40 í Stafafellsfjöllum í Lóni, þá ákvörðun bæjarstjórnar Hornafjarðar frá 15. maí 2014 að samþykkja nýtt deiliskipulag fyrir frístundabyggð í Stafafellsfjöllum, Lóni. Er þess krafist að ákvörðunin verði felld úr gildi en til vara að ákvæði deiliskipulagsins varðandi lóðir nr. 39b, 39c, 40b, 40c, og 20a verði felld úr gildi og að óheimilt verði að afmarka þær lóðir og byggja þar frístundahús. Jafnframt er gerð krafa um að byggingarreitur lóðar nr. 11 verði óbreyttur frá kynntri skipulagstillögu.

Gögn málsins bárust úrskurðarnefndinni frá Sveitarfélaginu Hornafirði 20. janúar 2015 og í júlí og ágúst 2016.

Málavextir: Hinn 11. september 2013 samþykkti umhverfis- og skipulagsnefnd Hornafjarðar að auglýsa tillögu um breytt deiliskipulag fyrir frístundabyggð í Stafafellsfjöllum. Á fundi sömu nefndar 16. október s.á., var samþykkt að fjalla um deiliskipulagstillöguna sem nýtt deiliskipulag og við gildistöku þess félli eldra skipulag svæðisins úr gildi. Var tillaga að nýju deiliskipulagi kynnt á fundi nefndarinnar 4. desember s.á. og samþykkt að vísa henni til bæjarstjórnar. Kynningarfundur vegna tillögunnar var haldinn 5. s.m. og var hann auglýstur í fjölmiðlum 4. og 5. desember s.á. Hinn 12. desember s.á. samþykkti bæjarstjórn Hornafjarðar að tillagan yrði auglýst til kynningar. Athugasemdir bárust á kynningartíma. Var tekin afstaða til þeirra á fundi bæjarstjórnar 15. maí 2014 og deiliskipulagstillagan samþykkt. Skipulagið var síðan sent Skipulagsstofnun til lögboðinnar afgreiðslu og tilkynnti stofnunin með bréfi, dags. 25. júní s.á., að hún gerði ekki athugasemdir við birtingu auglýsingar um gildistöku þess þegar brugðist hefði verið við þeim atriðum sem nánar voru tilgreind í bréfinu og þegar umsögn Minjastofnunar lægi fyrir. Barst umsögn frá Minjastofnun Íslands til sveitarfélagsins með bréfi, dags. 23. október s.á. Var auglýsing um gildistöku deiliskipulagsins birt í B-deild Stjórnartíðinda 10. desember 2014.

Málsrök kæranda: Af hálfu kærenda er tekið fram að umrætt deiliskipulag sé ekki í samræmi við aðalskipulag. Eftir breytingu á aðalskipulagi varðandi frístundabyggðina í Stafafellsfjöllum, sem auglýst var í B-deild Stjórnartíðinda 30. janúar 2014, sé heimilt að skilgreina lóðir fyrir um 80 frístundahús á svæðinu. Í hinu umþrætta deiliskipulagi, sem auglýst hafi verið til kynningar 30. janúar 2014, hafi verið skilgreindar 78 lóðir og heimilað að reisa allt að þrjú hús á lóð á stærðarbilinu 25-120 m2, allt að 180 m2 að byggingarmagni, eða allt að 234 hús. Kynningarþáttur deiliskipulagsins hafi ekki verið í samræmi við lagakröfur. Auglýsingar um kynningarfund hafi birst í Fréttablaðinu með eins dags fyrirvara og í staðarblaði Hornfirðinga samdægurs. Þá sé því andmælt að allar meginforsendur deiliskipulagsins hafi legið fyrir í aðalskipulagi og því hafi ekki verið heimilt að beita undanþágureglu 3. mgr. 40. gr. skipulagslaga nr. 123/2010 og falla frá gerð lýsingar deiliskipulags.

Þá hafi deiliskipulag það, sem hlaut gildistöku með auglýsingu í B-deild Stjórnartíðinda 10. desember 2014, tekið breytingum eftir að það hafi verið samþykkt af bæjarstjórn 15. maí 2014. Breytingin hafi falið í sér verulega fjölgun húsa og aukið byggingarmagn og breytingar á byggingarreitum. Þær breytingar hafi veruleg áhrif á hagsmuni núverandi sumarhúsaeigenda en breytingarnar hafi ekki verið kynntar þeim. Málsmeðferð, lögboðinn kynningarþáttur og grenndarréttur sé brotinn í þessu máli og beri því að ógilda deiliskipulagið.

Innan frístundabyggðarinnar renni þrjár ár, Jökulsá, á um Raftagil og á úr Vötnum, auk ár úr Hvannagili sem liggi við frístundasvæðið. Áin úr Vötnum geti orðið mjög vatnsmikil, en til þess að komast hjá gr. 5.3.2.14 í skipulagsreglugerð nr. 90/2013 hafi hún verið skilgreind sem lækur. Í framangreindu ákvæði segi að utan þéttbýlis megi ekki reisa mannvirki nær vötnum, ám eða sjó en 50 m. Samkvæmt gr. 2.2. í greinargerð með deiliskipulaginu sé það tilgreint að lóðir hafi verið girtar af og muni leigutakar sjá um viðhald eigin girðinga. Fjöldi nýrra lóða séu staðsettar innan 50 m beltis frá ám og vötnum og allt niður í 20 m. Girðingar séu skilgreindar sem mannvirki og því sé ekki heimilt að reisa þær innan 50 m frá vötnum, ám eða sjó samkvæmt tilvitnuðu ákvæði skipulagsreglugerðar.

Öflun neysluvatns hafi ávallt verið, og muni verða áfram, á ábyrgð lóðarhafa. Með nýju deiliskipulagi sé sett lóð nr. 40c þar sem eitt mesta vatnsból svæðisins sé staðsett, en uppbygging á þeirri lóð geti ekki orðið nema vatnsból spillist. Með þessu sé brotið gegn hagsmunum sumarbústaðaeigenda á svæðinu.

Þá sé vísað til umsagnar Fornminjastofnunar um fornminjar á svæðinu. Samkvæmt nýju deiliskipulagi séu fornminjar innan lóðarmarka en þeim fylgi 15 m friðhelgunarsvæði. Vegur liggi innan friðhelgunarsvæðis fornminja á lóð 40c samkvæmt skipulaginu.

Málsrök Hornafjarðar: Af hálfu sveitarfélagsins er vísað til þess að málsmeðferð deiliskipulagstillögunnar hafi verið í samræmi við 41. gr. skipulagslaga nr. 123/2010. Tillagan hafi verið kynnt á kynningarfundi í ráðhúsinu á Höfn 5. desember 2013. Afstaða hafi verið tekin til athugasemda sem borist hafi á fundi bæjarstjórnar þegar deiliskipulagið hafi verið samþykkt með breytingum 15. maí 2014. Sveitarfélagið hafi sent samantekt um umsagnir, fram komnar athugasemdir og svör við þeim 27. maí 2014. Óþarfi hafi verið að taka saman lýsingu fyrir deiliskipulagstillöguna þar sem allar meginforsendur þess hafi legið fyrir í aðalskipulagi, sbr. 3. mgr. 40. gr. skipulagslaga.

Deiliskipulagið hafi verið sent Skipulagsstofnun ásamt m.a. fyrrnefndri samantekt sem varðaði einnig umsagnir Umhverfisstofnunar, Skógræktar ríkisins og Heilbrigðiseftirlits Austurlands. Í síðastnefndu umsögninni frá 25. febrúar 2014 hafi verið lögð áhersla á að upplýsingar um staðsetningu vatnsbóla og rotþróa lægju fyrir. Hinn 12. júní 2014 hafi Skipulagsstofnun tilkynnt sveitarfélaginu að ákveðið hefði verið að taka deiliskipulagið til nánari skoðunar í samræmi við 1. mgr. 42. gr. skipulagslaga. Af því tilefni hafi sveitarfélagið sent stofnuninni viðbótargögn 18. og 20. júní 2014, þ.á m. deiliskráningu minja sem fylgt hafi erindi sveitarfélagsins til Minjastofnunar Íslands með beiðni um umsögn og áætlun sveitarfélagsins um skráningu vatnsbóla og rotþróa. Skipulagsstofnun hafi hinn 25. júní 2014 tilkynnt að ekki væri gerð athugasemd við að auglýsing um gildistöku deiliskipulagsins yrði birt í B-deild Stjórnartíðinda þegar brugðist hefði verið við þeim atriðum sem talin væru upp í bréfi stofnunarinnar og umsögn Minjastofnunar Íslands. Það hafi og verið gert og gildistaka skipulagsins auglýst í B-deild Stjórnartíðinda 10. desember 2014.

Því sé mótmælt að ósamræmi sé milli Aðalskipulags Hornafjarðar 2012-2030 og umrædds deiliskipulags. Bæjarstjórn sveitarfélagsins hafi samþykkt 12. desember 2013 að auglýsa tillögu að nýju aðalskipulagi með athugasemdafresti til 10. febrúar 2014. Í þeirri tillögu var heimild fyrir 85 lóðum í Stafafellsfjöllum en ekki hafi verið tilgreindur fjöldi frístundahúsa. Hið nýja deiliskipulag nái til 78 frístundalóða og sé því innan heimildar skv. aðalskipulagi.

Kynning deiliskipulagstillögunnar hafi verið í samræmi við skipulagslög og skipulagsreglugerð. Óumdeilt sé að kynningarfundur hafi verið haldinn 5. desember 2013 sem auglýstur hafi verið samdægurs í Eystrahorni, svæðisbundnum fréttamiðli. Jafnframt hafi fundurinn verið auglýstur með dreifibréfi, dags. 2. s.m., sem sent hafi verið í öll hús í sveitarfélaginu. Þá hafi fundurinn verið auglýstur á heimasíðu sveitarfélagsins 3. desember 2013.

Farið hafi verið eftir ákvæðum gr. 5.3.2.14. í skipulagsreglugerð nr. 90/2013 við skipulagsgerðina. Sveitarfélagið hafi orðið við öllum ábendingum Skipulagsstofnunar frá 25. júní 2014, þ.á m. hafi orðalagi gr. 2.2. í greinargerð deiliskipulagsins verið breytt á þá leið að ný hús verði hvergi nær lóðarmörkum en 10 m og í minnst 50 m fjarlægð frá ám. Auk þess séu lóðarmörk hvergi nær árbakka en 30 m.

———-

Aðilar hafa gert ítarlegri grein fyrir sjónarmiðum sínum sem ekki verða rakin nánar hér, en úrskurðarnefndin hefur haft þau til hliðjónar við úrlausn málsins.

Niðurstaða: Í máli þessu er deilt um þá ákvörðun bæjarstjórnar Hornafjarðar frá 15. maí 2014 að samþykkja nýtt deiliskipulag fyrir frístundabyggð í Stafafellsfjöllum, en áður hafði þar verið í gildi deiliskipulag frá árinu 1997. Samkvæmt eldra deiliskipulagi var gert ráð fyrir 63 lóðum fyrir frístundahús ásamt geymslu, á lóðum nr. 10 og 43-48 mátti byggja tvö frístundahús og á lóð nr. 11 mátti reisa tveggja hæða frístundahús. Með hinu kærða deiliskipulagi eru helstu breytingar þær að byggingarmagn á lóðum er aukið, nokkrar lóðir stækkaðar, skilgreindir byggingarreitir á lóðum þar sem byggingarréttur er ekki fullnýttur, skilgreindar eru 15 nýjar lóðir og gerðar leiðréttingar á uppdráttum á grundvelli nákvæmari kortagrunns.

Kærendur gera meðal annars þá kröfu að byggingarreitur lóðar nr. 11 verði ekki skertur frá auglýstri tillögu.

Samkvæmt 1. gr. laga nr. 130/2011 um úrskurðarnefnd umhverfis- og auðlindamála er það hlutverk nefndarinnar að úrskurða í kærumálum vegna stjórnvaldsákvarðana og í ágreiningsmálum vegna annarra úrlausnaratriða á sviði umhverfis- og auðlindamála, eftir því sem mælt er fyrir um í lögum á því sviði. Í samræmi við það tekur úrskurðarnefndin lögmæti kærðrar ákvörðunar til endurskoðunar en ekki er á færi nefndarinnar að taka nýja ákvörðun í málinu enda fer sveitarstjórn með deiliskipulagsvald innan sveitarfélagamarka samkvæmt skipulagslögum nr. 123/2010. Af þessum sökum tekur nefndin aðeins til úrlausnar kröfu kæranda um ógildingu hinnar kærðu ákvörðunar.

Í 3. mgr. 40. gr. skipulagslaga kemur m.a. fram að sveitarstjórn sé heimilt að falla frá gerð lýsingar á deiliskipulagsverkefni ef allar meginforsendur deiliskipulagsins liggja fyrir í aðalskipulagi. Með breytingu á Aðalskipulagi Hornafjarðar 1998-2018, sem samþykkt var af bæjarstjórn Hornafjarðar 7. nóvember 2013 og tók gildi með auglýsingu í B-deild Stjórnartíðinda 30. janúar 2014, kemur fram að frístundabyggð í Stafafellsfjöllum stækki og heimilt verði að skilgreina lóðir fyrir um 80 frístundahús á svæðinu. Meginforsendur deiliskipulagsins koma því fram í aðalskipulagi, ásamt því að í gildi var deiliskipulag frístundabyggðar fyrir sama svæði frá árinu 1997. Var því ekki þörf á gerð lýsingar samkvæmt áðurnefndri 40. gr. skipulagslaga í upphafi málsmeðferðar hins kærða deiliskipulags. Í umþrættu deiliskipulagi eru skilgreindar 78 lóðir fyrir frístundahús og á tíu þeirra er heimilt að byggja tvö aðalhús. Felur deiliskipulagið því í sér heimild fyrir allt að 88 frístundahús á svæðinu og verður að telja það rúmast innan skilmála aðalskipulags.

Samkvæmt 4. mgr. 40. gr. skipulagslaga skal sveitarstjórn kynna íbúum sveitarfélagsins og öðrum hagsmunaaðilum tillöguna, forsendur hennar og umhverfismat á almennum fundi eða á annan fullnægjandi hátt. Skal kynningin auglýst með áberandi hætti. Deiliskipulagið sem hér um ræðir var kynnt á almennum íbúafundi 5. desember 2013. Sá fundur var auglýstur í Fréttablaðinu 4. desember og í Eystrahorni, svæðisbundnum fréttamiðli, 5. desember s.á. Dreifibréf var einnig sent í öll hús í sveitarfélaginu 2. s.m. Þá var fundurinn enn fremur auglýstur á heimasíðu sveitarfélagsins 3. desember s.á. Þótt fallast megi á að tími milli boðunar fundar og fundarhalds hafi verið mjög skammur, einkum með hliðsjón af því að um var að ræða skipulag frístundasvæðis og búseta hagsmunaaðila því ekki bundin við sveitarfélagið, getur það ekki raskað gildi hinnar kærðu ákvörðunar. Í 4. mgr. 40. gr. skipulagslaga er ekki að finna ákvæði um þann lágmarks tíma sem þarf að líða frá því að auglýsing um kynningarfund er birt og þar til hann er haldinn og falla má frá umræddri kynningu ef allar meginforsendur deiliskipulagstillögu liggja fyrir í aðalskipulagi samkvæmt fyrrgreindri 4. mgr. 40. gr. laganna.

Í gr. 5.3.2.14 skipulagsreglugerðar nr. 90/2013 kemur m.a. fram að utan þéttbýlis skuli ekki reisa mannvirki nær vötnum, ám eða sjó en 50 m. Samkvæmt deiliskipulaginu eru lóðarmörk í allt að 30 m fjarlægð frá ám á svæðinu. Þar kemur þó einnig fram að byggingarreitir séu ekki innan 50 m frá þeim ám. Samkvæmt framangreindu ákvæði skipulagsreglugerðar tekur það einungis til mannvirkja en ekki lóðarmarka. Samkvæmt 2. gr. laga um mannvirki nr. 160/2010 gilda þau lög um girðingar innan þéttbýlis en ekki er vikið að girðingum í dreifbýli. Hugtakið mannvirki í 13. tl. 3. gr. laganna er skilgreint sem hvers konar jarðföst manngerð smíð, en í upptalningu ákvæðisins er ekki vikið að girðingum. Í 26. gr. laga nr. 60/2013 um náttúruvernd kemur fram að óheimilt sé að setja niður girðingu við árbakka þannig að hindri umferð gangandi manna. Ef mannvirki hindri för um bakka skal sem kostur er sjá fyrir göngustíg kringum mannvirkið og að bakkanum aftur. Með hliðsjón af greindum lagaákvæðum verður dregin sú ályktun að 50 m fjarlægðarmörk í framangreindu reglugerðarákvæði skipulagsreglugerðar eigi ekki við um girðingar. Þá er í máli þessu um það deilt hvort umrædd fjarlægðarmörk eigi samkvæmt reglugerðarákvæðinu við um Læk sem rennur úr Vötnum í gegnum deiliskipulagssvæðið, með öðrum orðum hvort Lækur sé á eða lækur í skilningi ákvæðisins. Af fyrirliggjandi deiliskipulagsuppdrætti verður ráðið að farvegur Lækjar sé að jafnaði 1-2 m að breidd, en um 3 m þar sem farvegurinn er breiðastur. Skilgreining orðsins ,,á‘‘ samkvæmt Íslenskri orðabók Menningarsjóðs, 4. útg. 2007, er ,,vatnsfall, nokkuð umfangsmikið að breidd, lengd eða vatnsmagni‘‘. Umrætt straumvatn, miðað við fyrirliggjandi gögn, fellur ekki að þeirri skilgreiningu miðað við eðlilegt árferði heldur myndi flokkast sem lækur. Með hliðsjón af því sem rakið hefur verið verður ekki talið að hið kærða deiliskipulag fari á svig við gr. 5.3.2.14 skipulagsreglugerðar sem skýra beri þröngt þar sem með henni eru lagðar takmarkanir á ráðstöfunarrétt landeigenda og lóðarhafa.

Deiliskipulagstillagan tók breytingum eftir auglýsingu. Þær breytingar fólu í sér að byggingarreitur á lóð nr. 10 var stækkaður, byggingarreitur á lóð nr. 11 færður í 10 m fjarlægð frá lóðarmörkum, heimilað var að byggja tvö aðalhús á lóðum nr. 10 og 43-48 svo og leyft að byggja tveggja hæða hús á lóð nr. 11. Deiliskipulagstillagan var ekki auglýst eftir framangreindar breytingar en var lögð fyrir bæjarstjórnarfund og samþykkt 15. maí 2014. Orðalagsbreytingar í greinargerð deiliskipulagsins voru einnig gerðar eftir auglýsingu, í kjölfar athugasemda Skipulagsstofnunar um skýrleika hennar. Samkvæmt 4. mgr. 41. gr. skipulagslaga skal auglýsa deiliskipulag að nýju í samræmi við 1. mgr. sama ákvæðis ef sveitarstjórn ákveður að breyta tillögunni í grundvallaratriðum. Þessar breytingar fela ekki í sér aukningu á byggingarmagni eða nýtingarhlutfalli lóða, lóðarmörk eru óbreytt og fjöldi húsa á lóð er óbreyttur, þó svo að á völdum lóðum megi reisa tvö aðalhús. Hvorki eðli breytinganna né umfang verður talið slíkt að um grundvallarbreytingar í skilningi 4. mgr. 41. gr. laganna hafi verið að ræða og þurfti því ekki að auglýsa tillöguna að nýju.

Með vísan til alls þess sem að framan er rakið verður kröfu kæranda um ógildingu hinnar kærðu ákvörðunar hafnað.

Uppkvaðning úrskurðar í máli þessu hefur dregist sökum mikils fjölda mála sem skotið hefur verið til úrskurðarnefndarinnar.

Úrskurðarorð:

Kröfu um ógildingu á samþykkt bæjarstjórnar Hornafjarðar frá 15. maí 2014 um deiliskipulag fyrir frístundabyggð í Stafafellsfjöllum í Lóni að öllu leyti eða að hluta er hafnað.

____________________________________
Ómar Stefánsson

______________________________              _____________________________
Aðalheiður Jóhannsdóttir                                      Þorsteinn Þorsteinsson

 

des 22
Love0

63/2015 Kerbyggð orlofshús

Með
Árið 2016, föstudaginn 30. september kom úrskurðarnefnd umhverfis- og auðlindamála saman til fundar í húsnæði nefndarinnar að Skuggasundi 3, Reykjavík. Mætt voru Ómar Stefánsson varaformaður, Aðalheiður Jóhannsdóttir prófessor og Þorsteinn Þorsteinsson byggingarverkfræðingur.

Fyrir var tekið mál nr. 63/2015, kæra á ákvörðun sveitarstjórnar Grímsnes- og Grafningshrepps frá 20. maí 2015 um að samþykkja breytingu á deiliskipulagi fyrir Kerbyggð í landi Seyðishóla og ákvörðun byggingarfulltrúa sveitarfélagsins frá 18. maí 2016 um að samþykkja sex byggingarleyfi fyrir orlofshús í Kerbyggð.

Í málinu er nú kveðinn upp svofelldur

úrskurður:

Með bréfi til úrskurðarnefndar umhverfis- og auðlindamála, dags. 7. ágúst 2015, er barst nefndinni sama dag, kæra G og S, ákvörðun sveitarstjórnar Grímsnes- og Grafningshrepps frá 20. maí 2015 um að samþykkja breytingu á deiliskipulagi fyrir Kerbyggð.

Með bréfi til úrskurðarnefndar umhverfis- og auðlindamála, dags. 9. ágúst 2016, er barst nefndinni sama dag, kæra G og S, ákvarðanir byggingarfulltrúa Grímsnes- og Grafningshrepps frá 18. maí 2016 um að samþykkja sex byggingarleyfi fyrir orlofshús í Kerbyggð og krefjast þess að framkvæmdir verði stöðvaðar á meðan málið er til meðferðar hjá úrskurðarnefndinni. Þykir málið nú nægilega upplýst til að það verði tekið til endanlegs úrskurðar. Er því ekki tilefni til að taka afstöðu til stöðvunarkröfu kærenda. Þar sem ágreiningsefni kærumálanna eru samofin og sömu kærendur standa að þeim, verður greint kærumál, sem er nr. 107/2016, sameinað kærumáli þessu.

Gögn málsins bárust frá Grímsnes- og Grafningshreppi 7. september 2015 og 22. ágúst 2016.

Málavextir: Hinn 9. janúar 2014 var auglýst lýsing skipulagsverkefnis vegna breytingar á Aðalskipulagi Grímsnes- og Grafningshrepps 2008-2020 fyrir spildu úr landi Klausturhóla við Biskupstungnabraut. Um var að ræða 20 ha spildu þar sem í gildi var deiliskipulag frá árinu 2007 fyrir 28 frístundalóðir. Gert var ráð fyrir því að breyta landnotkun svæðisins úr frístundasvæði í verslunar- og þjónustusvæði þar sem fyrirhugað var að reisa um 50 orlofshús auk þjónustuhúss. Lýsingin var auglýst í Fréttablaðinu og Fréttablaði Suðurlands. Kynningartími lýsingarinnar var frá 9. til 21. janúar 2014.

Hinn 20. mars 2014 var tillaga að framangreindri aðalskipulagsbreytingu auglýst til kynningar fyrir íbúum og hagsmunaaðilum skv. 2. mgr. 30. gr. skipulagslaga nr. 123/2010 og fylgdi tillögunni breytingartillaga á deiliskipulagi svæðisins til skýringar. Kynningartími tillögunnar var frá 20. mars til 2. apríl 2014.

Að lokinni kynningu var breytingatillaga aðalskipulagsins lögð fram á fundi skipulagsnefndar, dags 30. apríl 2014 og höfðu þá borist athugasemdir frá eigendum sumarhúss á lóðinni Kerengi 39. Þá lágu fyrir viðbrögð umsækjanda um skipulagsbreytinguna við þeim athugasemdum. Skipulagsnefnd mælti með því að sveitarstjórn samþykkti að auglýsa tillöguna skv. 1. mgr. 31. gr. skipulagslaga sem og sveitarstjórnin gerði 7. maí 2014. Á sömu fundum var samþykkt að auglýsa skv. 1. mgr. 41. gr. skipulagslaga tillögu að breyttu deiliskipulagi fyrir fyrrgreint svæði. Tillögurnar að breyttu aðal- og deiliskipulagi voru auglýstar til kynningar í Lögbirtingablaði, Fréttablaðinu, Fréttablaði Suðurlands og á heimasíðu sveitarfélagsins. Athugasemdafrestur var frá 21. ágúst til 3. október 2014. Hinn 18. febrúar 2015 var samþykkt að senda Skipulagsstofnun tillögurnar til lögboðinnar meðferðar og tók aðalskipulagsbreytingin gildi með auglýsingu í B-deild Stjórnartíðinda 19. maí 2015 og deiliskipulagsbreytingin 9. júlí s.á.

Hinn 18. maí 2016 voru svo samþykkt á fundi byggingarfulltrúa sex byggingarleyfi fyrir sumarhús á umræddu svæði.

Málsrök kærenda: Kærendur telja að ekki hafi verið gætt ákvæða skipulagslaga nr. 123/2010 og skipulagsreglugerðar nr. 90/2013 um samráð við skipulagsgerð hinnar kærðu deiliskipulagsbreytingar og þá sérstaklega 4. mgr. 12. gr. skipulagslaga og gr. 5.2.1. í skipulagsreglugerð. Svæðið sem hið kærða deiliskipulag taki til sé umlukið eignarlöndum og e.t.v. lóðum á alla vegu. Þrátt fyrir það njóti engra gagna í málinu um að leitað hafi verið eftir afstöðu þessara aðila til tillögunnar. Þá liggi svæðið að sameiginlegum vegi og hefði því átt að hafa samráð við eigendur hans en ekki sé til þess vitað að svo hafi verið gert. Því sé hafnað að auglýsing til kynningar og að tillagan hafi legið frammi á kynningartíma uppfylli lagaskyldu um að leita skuli eftir föngum eftir sjónarmiðum og tillögum íbúa, umsagnaraðila og annarra þeirra sem hagsmuna eigi að gæta.

Framsetning deiliskipulagsins hafi ekki verið í samræmi við gr. 4.5.1. skipulagsreglugerðar. Landnotkun svæðisins sé óljós þar sem segi að svæðinu sé breytt í svæði fyrir verslun og þjónustu en þó sé þar gert ráð fyrir 51 lóð fyrir orlofshús ásamt einni lóð undir þjónustuhús. Augljóst misræmi sé þarna á ferð auk þess sem landnotkun deiliskipulagsins fari á skjön við aðalskipulag eftir þá breytingu sem á því hafi verið gerð. Þá skorti á að gerð sé fullnægjandi grein fyrir tengslum svæðisins við samgöngur eða þeim áhrifum sem fyrirhuguð starfsemi kunni að hafa á umhverfið. Um þýðingu þess að gera grein fyrir tengslum skipulagssvæðis við samgöngur megi vísa til úrskurðar úrskurðarnefndar skipulags- og byggingarmála frá 30. október 2008 í máli nr. 30/2007.

Auglýsing deiliskipulagstillögunnar hafi einnig verið haldin verulegum ágöllum. Ranglega kom fram að í eldra skipulagi hafi verið heimilt að reisa allt að 150 frístundahús en skilja mátti auglýsinguna svo að með breytingunni væri verið að fækka húsum á svæðinu. Séu þessir ágallar á auglýsingunni svo verulegir að telja verði hana marklausa. Umrædd tillaga hafi ýmist verið kölluð breyting á deiliskipulagi eða endurskoðað deiliskipulag. Þannig hafi í auglýsingu verið talað um breytt deiliskipulag en yfirskrift auglýsingarinnar hafi verið endurskoðun deiliskipulags. Mátti því ætla að um heildarendurskoðun væri að ræða og hafi framsetning tillögunnar því verið áfátt skv. gr. 5.8.1. í skipulagsreglugerð.

Kærendur telji að umdeild breyting muni hafa í för með sér aukið ónæði, en um sé að ræða tvöföldun á fjölda húsa á svæðinu og vegna eðlis fyrirhugaðrar starfsemi megi búast við tíðari komum og brottförum gesta á ýmsum tímum sólarhringsins. Samkvæmt aðalskipulagi skuli nýtingarhlutfall lóða í frístundabyggð ekki vera hærra en 0,03. Í deiliskipulaginu séu lóðirnar skilgreindar sem lóðir fyrir orlofshús og ættu því að gilda skilmálar aðalskipulags fyrir slíkar lóðir. Er því um misræmi milli aðal- og deiliskipulags að ræða sem fari gegn 7. mgr. 12. gr. skipulagslaga.

Samkvæmt 1. mgr. 13. gr. laga um mannvirki nr. 160/2010 sé það skilyrði fyrir útgáfu byggingarleyfis að mannvirkið og notkun þess samræmist skipulagsáætlunum á svæðinu. Byggingarleyfin sem veitt hafi verið í þessu máli hafi verið veitt með stoð í deiliskipulagi sem kært hefur verið til úrskurðarnefndarinnar og gildi þess velti á niðurstöðu kærunnar. Því kynni svo að fara að byggingarleyfi þau sem kærð séu skorti áskilda stoð í deiliskipulagi. Meðan óvissa sé um gildi skipulagsins sé óvarlegt að ráðast í framkvæmdir á grundvelli þess.

Málsrök Grímsnes- og Grafningshrepps: Af hálfu sveitarfélagsins er því hafnað að breyting deiliskipulagsins hafi ekki verið kynnt eigendum lands á svæðinu, en eins og gögn málsins beri með sér hafi þessar breytingar margsinnis verið auglýstar með áberandi hætti. Í ferlinu hafi borist athugasemdir frá lóðarhöfum tveggja lóða á svæðinu en aldrei frá þeim aðilum sem lagt hafi fram kæru til nefndarinnar.

Skipulagsstofnun hafi staðfest 4. maí 2015 breytingu á aðalskipulagi sveitarfélagsins fyrir viðkomandi svæði sem samþykkt hafi verið í sveitarstjórn 18. febrúar 2015. Í breytingunni hafi falist að hluta frístundabyggðar væri breytt í verslunar- og þjónustusvæði fyrir gisti- og ferðaþjónustu. Málsmeðferð hafi verið samkvæmt 1. mgr. 36. gr. skipulagslaga og aðalskipulagsbreytingin tekið gildi 19. maí 2015. Deiliskipulagsáætlun fyrir Kerbyggð hafi verið samþykkt í sveitarstjórn 20. maí s.á. og birt í B-deild Stjórnartíðinda 9. júlí 2015. Í breytingunni fólst að í stað 28 frístundalóða á 20 ha frístundasvæði væri gert ráð fyrir 51 lóð fyrir orlofshús ásamt einni lóð undir þjónustuhús á svæðinu og það skilgreint sem verslunar- og þjónustusvæði.

Uppbygging hafi ávallt í för með sér áhrif á umhverfið og þar með þá byggð sem fyrir sé í næsta nágrenni. Á svæðinu hafi þó lengi verið gert ráð fyrir mikilli uppbyggingu og hafi það verið mat bæði skipulagsnefndar og sveitarstjórnar að sú breyting sem nýtt skipulag feli í sér komi ekki til með að hafa meiri neikvæð áhrif en sú byggð sem áður hafi verið fyrirhuguð í formi ónæðis, hávaða-, sjón- og lyktarmengunar eða vegna aukinnar umferðar. Frekar megi gera ráð fyrir minna ónæði en áður þar sem umferð að svæðinu fari ekki lengur framhjá aðliggjandi lóðum. Tenging inn á svæðið verði skammt frá þjóðvegi. Í sveitarfélaginu séu fjölmörg frístundahús sem leigð séu út og hafi til þessa ekki borið á kvörtunum vegna ónæðis eða hávaða. Þá sé ekki líklegt að lyktarmengun komi til með að aukast þar sem hönnun fráveitukerfis verði í samræmi við gildandi lög og reglugerðir. Fráveitan verði sameiginleg en ekki rotþró við hvert hús eins og tíðkist víða í frístundabyggðum. Í skilmálum svæðisins sé gert ráð fyrir lágreistum húsum sem falla eigi vel inn í umhverfið og því ekki um neikvæð sjónræn áhrif að ræða. Húsin séu vissulega fleiri en áður hafi verið gert ráð fyrir en hámarksstærð þeirra minni auk þess sem meira samræmi verði í uppbyggingu. Í aðalskipulagi komi fram að nýtingarhlutfall lóða í frístundabyggð skuli ekki vera hærra en 0,03, en það ákvæði eigi ekki við um svæði fyrir verslun og þjónustu eins og umrætt svæði sé skilgreint í aðalskipulagi.

Af hálfu sveitarfélagsins er farið fram á frávísun kæru vegna byggingarleyfa í Kerbyggð. Kæran sé of seint fram komin. Samkvæmt 2. mgr. 4. gr. laga um úrskurðarnefnd umhverfis- og auðlindamála sé frestur til að skjóta máli til úrskurðarnefndarinnar einn mánuður frá því að kæranda varð kunnugt, eða mátti vera kunnugt, um ákvörðun þá sem kæra á. Hinar kærðu ákvarðanir hafi verið teknar 18. maí 2016. Verði að horfa til þess að kærendur hafi notið aðstoðar lögmanns. Kæra vegna greindrar ákvörðunar hafi hins vegar ekki komið fram fyrr en 9. ágúst 2016. Þá geti kærendur ekki átt aðild að kröfu um ógildingu byggingarleyfa sem byggist á skipulagsákvörðun sveitarstjórnar frá 20. maí 2015 sem tekið hafi gildi 9. júlí s.á. Kærendur hafi engar athugasemdir gert vegna þess deiliskipulags fyrr en með kæru sinni, dagsettri 7. ágúst 2015, þrátt fyrir að hafa átt þess kost við kynningu skipulagsins. Með afsali, dagsettu 25. mars 2016, eignaðist félagið Búhamar ehf. lóðina að Kerengi 39. Það félag sé hins vegar ekki aðili að umræddu kærumáli og beri því að vísa kærunni frá þegar af þeirri ástæðu. Ljóst sé að viðkomandi lögpersóna eignaðist ekki lóðina fyrr en löngu eftir að hin umdeilda deiliskipulagsbreyting hafi tekið gildi gildi. Lóðin að Kerengi 4 sé í sameign og ljóst sé að samaðild þeirra þurfi til að standa að umræddri kæru. Þar sem hinn eigandinn eigi ekki aðild að kærumáli þessu, beri að vísa kærunni frá þegar af þeirri ástæðu.

Kærendur hafi heldur ekki upplýst um meinta lögvarða hagsmuni sína af greindri kæru. Þá hafi ekki verið upplýst um hvernig standi á því að sameigendur að Kerengi 4 séu ekki báðir kærendur. Einnig liggi fyrir að fjarlægð húsa frá byggingarreit sé rúmlega 150 m frá húsum á lóðunum að Kerengi 4 og 39, fjær en eldra deiliskipulag gerði ráð fyrir. Ekki verði séð hvaða neikvæðu grenndaráhrif gætu verið samfara nýju skipulagi umfram það sem skipulag sem áður hafi verið fyrirhugað. Kærendur hafi ekki gert grein fyrir því hvaða efnislegu sjónarmið eða hagsmunir búi að baki kærunni eða hverjir raunverulegir hagsmunir þeirra séu. Það hljóti að teljast frumskilyrði þess að slík kæra sé tekin til meðferðar hjá nefndinni.

Athugasemdir leyfishafa: Af hálfu leyfishafa er þess krafist að kæru kærenda vegna byggingarleyfa verði vísað frá nefndinni. Umrædd byggingarleyfi hafi verið veitt með afgreiðslu byggingarfulltrúa 18. maí 2016 og staðfest á næsta sveitarstjórnarfundi þar eftir í júní. Samkvæmt 2. mgr. 4. gr. laga nr. 130/2011 um úrskurðarnefnd umhverfis- og auðlindamála sé kærufrestur einn mánuður frá því að kæranda varð kunnugt eða mátti vera kunnugt um ákvörðunina. Í þessu tilviki liggi fyrir að umræddir sömu einstaklingar hafi í ágúst 2015 lagt fram kæru og væntanlega vefengt lögmæti aðal- og deiliskipulagsbreytingar vegna fyrirhugaðra frístundahúsa í Kerbyggð sem hafi verið grundvöllur þess að unnt væri að gefa út umrædd byggingarleyfi. Kærendur hafi því ríka skyldu til að sýna árvekni gagnvart afgreiðslum byggingarfulltrúa í kjölfar slíkrar kæru. Ennfremur hafi kærendur engar skýringar gefið á því af hverju 17. júlí 2016 sé dagurinn sem þeir fengu vitneskju um byggingarleyfin. Úrskurðarnefndin geti ekki leyft sér að taka tillit til órökstuddra skýringa á tímamarki grandsemis kærenda, hvað þá eftiráskýringa. Í kærunni sjálfri komi ekki fram málefnalegar ástæður fyrir því hvers vegna taka ætti tillit til annarrar tímasetningar en þeirrar sem opinber fundargerð beri vitni um. Vísa beri kæru frá nefndinni þegar jafn ljóst sé að eins mánaðar kærufrestur sé löngu liðinn og undantekning frá þeirri meginreglu beri að skýra þröngt. Undantekningar á því beri að túlka þröngt.

Niðurstaða: Í máli þessu er deilt um ákvörðun sveitarstjórnar Grímsnes- og Grafningshrepps um að samþykkja breytingu á deiliskipulagi fyrir Kerbyggð – Seyðishóla. Með breytingunni var heimilað að reisa þar 51 orlofshús ásamt þjónustuhúsi, en í eldra skipulagi var gert ráð fyrir 28 frístundahúsum á svæðinu.

Um kæruaðild, kærufrest og málsmeðferð mála sem borin eru undir úrskurðarnefndina fer samkvæmt lögum nr. 130/2011 um úrskurðarnefnd umhverfis- og auðlindamála. Samkvæmt 3. mgr. 4. gr. geta þeir einir kært stjórnvaldsákvarðanir til úrskurðarnefndarinnar sem eiga lögvarða hagsmuni tengda ákvörðun sem kæra á. Ekki er gerð krafa um samaðild að kærumáli þegar eigendur fasteignar eru tveir eða fleiri eða að kærandi hafi komið að málsmeðferð kærðrar ákvörðunar svo sem með athugasemdum við kynningu skipulagstillögu. Kærendur eiga frístundahús í um 200 m fjarlægð frá svæði því sem umrædd deiliskipulagsbreyting tekur til. Með hliðsjón af því getur fyrirhuguð uppbygging á skipulagssvæðinu snert grenndarhagsmuni kærenda. Um aðild kæranda vegna Kerengis 39 hefur verið upplýst að hann er eigandi félagsins sem er í dag skráð fyrir eigninni og kærir byggingarleyfin fyrir hönd þess. Verður kærumáli þessu því ekki vísað frá úrskurðarnefndinni sökum aðildarskorts kærenda.

Tillaga að deiliskipulagsbreytingu var kynnt samhliða tillögu að breytingu á aðalskipulagi vegna sama svæðis í samræmi við 2. mgr. 41. gr. skipulagslaga nr. 123/2010. Með áðurnefndri aðalskipulagsbreytingu var landnotkun svæðisins breytt úr frístundabyggð í verslun og þjónustu ásamt því að heimilað nýtingarhlutfall hækkaði úr 0,03 í 0,05. Deiliskipulagstillagan fékk málsmeðferð í samræmi við 1. mgr. 43. gr. skipulagslaga. Hún var auglýst í Fréttablaðinu, Fréttablaði Suðurlands, Lögbirtingablaði og á heimasíðu sveitarfélagsins og var veittur sex vikna athugasemdafrestur. Þau mistök voru gerð í texta við auglýsingu breytingartillögunnar að það mátti túlka hana svo að eldra deiliskipulag gerði ráð fyrir 150 frístundahúsum á 28 frístundalóðum. Hið rétta var að um var að ræða allt að 150 m2 frístundahús sem voru 28 talsins, en það kom fram með skýrum hætti á skipulagsuppdrætti. Deiliskipulagssvæðið liggur ekki að lóðum kærenda og á 3. mgr. gr. 5.2.1. í skipulagsreglugerð nr. 90/2013 ekki við um kynningu skipulagstillögunnar gagnvart þeim. Með aðalskipulagsbreytingunni var landnotkun skipulagssvæðisins breytt úr frístundabyggð í svæði fyrir verslun og þjónustu. Samkvæmt gr. 6.2. í skipulagsreglugerð er gert ráð fyrir að innan þeirrar landnotkunar rúmist m.a. rekstur hótela, gistiheimila, gistiskála, veitingastaða og skemmtistaða. Samkvæmt 2. gr. reglugerðar nr. 585/2007 um veitingastaði, gististaði og skemmtanahald eru gististaðir hvert það hús eða húshluti sem hannað er til slíkrar starfsemi, svo sem hótel, gistiheimili, gistiskálar, íbúðir eða sumarhús, sem telst ekki íbúð eða íbúðarherbergi, þar sem dvalið er til skamms tíma, gegn endurgjaldi. Er deiliskipulagið því í samræmi við landnotkun aðalskipulags. Er hið kærða deiliskipulag samkvæmt framangreindu ekki haldið þeim form- eða efnisannmörkum sem raskað geta gildi þess.

Umsókn leyfishafa um byggingarleyfi var samþykkt á fundi byggingarfulltrúa 18. maí 2016 og staðfest af sveitarstjórn Grímsnes- og Grafningshrepps 8. júní s.á. Kærufrestur til úrskurðarnefndarinnar er einn mánuður frá því að kæranda varð kunnugt eða mátti vera kunnugt um ákvörðunina, sbr. 2. mgr. 4. gr. laga um úrskurðarnefnd umhverfis- og auðlindamála. Kærendur halda því fram að þeir hafi ekki fengið vitneskju um afgreiðslu umræddra byggingarleyfa fyrr en 17. júlí 2016, en ljóst er að þeim var ekki tilkynnt um samþykki byggingarleyfa af hálfu sveitarfélagsins. Verður því að telja að kærufrestur hafi byrjað að líða þann dag og kæra borist innan lögmælts frests.

Samkvæmt 13. gr. mannvirkjalaga nr. 160/2010 er það eitt af skilyrðum fyrir útgáfu byggingarleyfis að efni þess samræmist gildandi skipulagsáætlunum á svæðinu. Eins og að framan er rakið er það niðurstaða úrskurðarnefndarinnar að hið kærða deiliskipulag sé ekki haldið ógildingarannmörkum. Ekki liggur fyrir að málsmeðferð byggingarleyfanna hafi verið áfátt og eiga þau stoð í gildu deiliskipulagi.

Með vísan til alls þess sem að framan er rakið verður kröfum kærenda um ógildingu hinna kærðu ákvarðana hafnað.

Uppkvaðning úrskurðar í máli þessu hefur dregist sökum mikils fjölda mála sem skotið hefur verið til úrskurðarnefndarinnar.

Úrskurðarorð:

Hafnað er kröfu kærenda um ógildingu hinnar kærðu ákvörðunar sveitarstjórnar Grímsnes- og Grafningshrepps um að samþykkja breytt deiliskipulag fyrir Kerbyggð í landi Seyðishóla og kröfu um ógildingu hinna kærðu ákvarðana byggingarfulltrúa sveitarfélagsins að samþykkja sex byggingarleyfi fyrri sumarhús á skipulagssvæðinu.

____________________________________
Ómar Stefánsson

______________________________              _____________________________
Aðalheiður Jóhannsdóttir                                       Þorsteinn Þorsteinsson

des 22
Love0

47/2016 Borgarbraut Borgarbyggð

Með
Árið 2016, föstudaginn 23. september, kom úrskurðarnefnd umhverfis- og auðlindamála saman til fundar í húsnæði nefndarinnar að Skuggasundi 3, Reykjavík. Mætt voru Ómar Stefánsson varaformaður, Aðalheiður Jóhannsdóttir prófessor og Þorsteinn Þorsteinsson byggingarverkfræðingur.

Fyrir var tekið mál nr. 47/2016, kæra á ákvörðun sveitarstjórnar Borgarbyggðar frá 14. apríl 2016 um að samþykkja breytt deiliskipulag fyrir lóðirnar 55-59 við Borgarbraut, Borgarnesi, og ákvörðun byggingarfulltrúans í Borgarbyggð frá 26. s.m. um að veita leyfi fyrir jarðvegsvinnu á byggingarsvæði lóða nr. 57 og 59 við Borgarbraut.

Í málinu er nú kveðinn upp svofelldur

úrskurður:

Með bréfi til úrskurðarnefndar umhverfis- og auðlindamála, dags. 17. maí 2016, er barst nefndinni 18. s.m., kærir Borgarland ehf., eigandi Borgarbrautar 56-60, þá ákvörðun sveitarstjórnar Borgarbyggðar frá 14. apríl 2016 að samþykkja breytt deiliskipulag fyrir lóðirnar Borgarbraut 55-59. Jafnframt er kærð ákvörðun byggingarfulltrúans í Borgarbyggð frá 26. s.m. að veita leyfi fyrir jarðvegsvinnu á byggingarsvæði lóða nr. 57 og 59. Er gerð sú krafa að hinar kærðu ákvarðanir verði felldar úr gildi. Þá var gerð krafa um stöðvun framkvæmda til bráðabirgða en þeirri kröfu var hafnað með úrskurði nefndarinnar uppkveðnum 6. júní 2016.

Með bréfi til úrskurðarnefndar umhverfis- og auðlindamála, dags. 8. júlí 2016, er barst nefndinni sama dag, kærir sami aðili þá ákvörðun byggingarfulltrúans í Borgarbyggð frá 8. júlí 2016 um að veita leyfi til sökkulvinnu á byggingarsvæði lóðanna Borgarbraut 57 og 59. Er þess krafist að hin kærða ákvörðun verði felld úr gildi og að framkvæmdir verði stöðvaðar til bráðabirgða á meðan málið er til meðferðar hjá úrskurðarnefndinni. Þar sem hinar kærðu ákvarðanir eru samofnar og sami aðili stendur að báðum kærumálunum verður síðargreinda kærumálið, sem er nr. 93/2016, sameinað máli þessu. Þykir málið nægilega upplýst til að það verði tekið til endanlegs úrskurðar og verður því ekki tekin afstaða til síðari stöðvunarkröfu kæranda.

Gögn málsins bárust frá Borgarbyggð 25. maí, 27. júní, 15. og 19. júlí og 31. ágúst 2016.

Málavextir: Hinn 10. desember 2015 samþykkti sveitarstjórn Borgarbyggðar að auglýsa tillögu að breytingu á deiliskipulagi fyrir Borgarbraut 55-59. Í breytingunni fólst að lóð nr. 55-57 var skipt upp í tvær lóðir, byggingarmagn á svæðinu aukið um 1.569 m2 og hæð húsa breytt. Var tillagan auglýst í fjölmiðlum 16. desember s.á. með athugasemdarfresti til 29. janúar 2016. Bárust athugasemdir á kynningartíma, m.a. frá kæranda. Var þeim svarað af skipulagsfulltrúa. Deiliskipulagsbreytingin var svo samþykkt á sveitarstjórnarfundi 11. febrúar 2016. Hinn 14. apríl s.á. var deiliskipulagsbreytingin tekin fyrir að nýju á fundi sveitarstjórnar þar sem breytingar höfðu verið gerðar á tillögunni vegna athugasemda frá Skipulagsstofnun. Var skipulagsbreytingin samþykkt með áorðnum breytingum og tók hún gildi með auglýsingu þar um í B-deild Stjórnartíðinda 20. s.m.

Hinn 26. apríl 2016 var á afgreiðslufundi byggingarfulltrúa Borgarbyggðar samþykkt að veita leyfi fyrir jarðvegsvinnu á lóðum nr. 57 og 59. Hinn 8. júlí 2016 var á afgreiðslufundi byggingarfulltrúa Borgarbyggðar samþykkt að veita byggingarleyfi fyrir sökkulvinnu á fyrrgreindum lóðum.

Málsrök kæranda: Af hálfu kæranda er skírskotað til þess að í hinni kærðu skipulagsbreytingu sé gert ráð fyrir að hámarksbyggingarmagn á byggingareitum Borgarbrautar 57 og 59 verði 3.600 m2 annars vegar og 4.777 m2 hins vegar, en með því sé nýtingarhlutfall lóðanna 1,52 og 2,09. Þetta sé í ósamræmi við gildandi aðalskipulag sveitarfélagsins enda komi þar skýrlega fram að hámarks nýtingarhlutfall innan miðsvæðis sé 1,0. Með því að tilgreina hámarks nýtingarhlutfall á miðsvæðinu sérstaklega hafi sveitarfélagið skuldbundið sig til þess að þéttleiki byggðar og áframhaldandi uppbygging innan miðsvæðisins verði hagað þannig að nýtingarhlutfall á einstökum lóðum eða reitum innan miðsvæðisins fari ekki yfir 1,0.

Svo mikil hækkun á nýtingarhlutfalli líkt og hér um ræði hafi umtalsverð grenndaráhrif í för með sér. Staðfest aðalskipulag sé bindandi fyrir sveitarfélagið og íbúa þess sem eigi að geta gengið út frá því að þróun byggðar og landnotkun sé hagað til samræmis við skipulagsáætlanir.

Fyrirhuguð uppbygging muni leiða til verulegra takmarkana á möguleikum annarra lóðarhafa miðsvæðisins til að auka byggingarmagn á sínum lóðum, en með hinni kærðu skipulagsbreytingu sé gert ráð fyrir uppbyggingu á um 16% þess byggingarmagns sem sé kveðið á um í aðalskipulagi fyrir miðsvæðið í heild. Með því sé með ólögmætun hætti farið gegn jafnræði sem eðlilegt sé að ríki á milli lóðarhafa á miðsvæðinu til möguleika á uppbyggingu og breytinga á svæðinu.

Jafnframt hafi ekki verið rannsakað nægilega hvort umferðamannvirki myndu anna aukinni umferð og hvort bílastæðaþörf sé fullnægt. Samkvæmt skipulagsreglugerð nr. 90/2013 sé gerð krafa um að skilmálar um fjölda bílastæða og frágang þeirra sé getið í deiliskipulagi. Í hinni kærðu skipulagstillögu sé tekið fram að fjöldi bílastæða miðist við eitt stæði á hverja 80 m2 íbúð, sé íbúðin stærri séu tvö stæði á íbúð. Hins vegar sé ekki tekið fram hver sé fjöldi eða stærð fyrirhugaðra íbúða né hvernig rými nýbyggingar skiptist á milli notkunarflokka og því sé útilokað að reikna bílastæðaþörf. Auk þess sé ekki gert ráð fyrir bílastæði fyrir hópferðabíla né hreyfihamlaða. Hin kærða skipulagsbreyting stríði gegn ákvæðum skipulagslaga, stjórnsýslulaga og skipulagsreglugerðar og því beri að fella hana úr gildi.

Málsrök Borgarbyggðar: Sveitarfélagið vísar til þess að samkvæmt aðalskipulagi sé heimilt að miða við reitanýtingu við ákvörðun nýtingarhlutfalls tiltekinna landnotkunarreita. Það þýði að sveitarfélaginu sé heimilt að ákvarða hámarksnýtingarhlutfall fyrir landnotkunarreitinn „Miðsvæði“ eins og hann sé skilgreindur í gildandi aðalskipulagi.

Heimilað nýtingarhlutfall á miðsvæði sé á bilinu 0,35-1,0 og miðað við að nýtingarhlutfall skuli vera allt að 1,0 sé því heimilt að byggja allt að 60.000 m2 á svæðinu. Í dag séu byggðir á miðsvæðinu ríflega 13.200 m2 sem samsvari nýtingarhlutfalli 0,22. Ef fyrirhugaðar byggingar rísi, sem hin kærða deiliskipulagsbreyting geri ráð fyrir, myndu byggðir fermetrar á miðsvæðinu aukast um tæplega 9.600 m2 og verði því ríflega 22.800 m2 og hækki nýtingarhlutfall svæðisins í 0,38. Nýtingarhlutfall yrði því eftir sem áður langt undir því hámarksviðmiði sem gildandi aðalskipulag setji á svæðinu, þ.e. 1,0.

Samkvæmt gildandi aðalskipulagi komi fram að á miðsvæði skuli vera blönduð landnotkun íbúða, þjónustustofnana, verslunar og þjónustu og falli fyrirhuguð nýting bygginga á lóðunum Borgarbraut 55-59 fullkomlega innan þeirrar skilgreiningar. Jafnframt sé á það bent að samkvæmt núgildandi deiliskipulagi sé gert ráð fyrir mannvirkjum á lóðunum þar sem saman gætu farið íbúðir á efri hæðum og atvinnurekstur á jarðhæð, allt að 8.000 m2 að stærð, með nýtingarhlutfalli 1,15.

Í kærunni sé vísað til þess að nýtingarhlutfall lóðar nr. 57 við Borgarbraut sé 1,52 og nýtingarhlutfall lóðar nr. 59 sé 2,09. Samkvæmt gr. 5.3.2.1. í skipulagsreglugerð nr. 90/2013 skuli ákvarða nýtingarhlutfall fyrir einstakar lóðir eða afmörkuð svæði eftir landfræðilegum aðstæðum og markmiðum skipulagsins. Sé því réttast að horfa til meðalnýtingarhlutfalls deiliskipulagssvæðisins sem sé 1,4 vegna nýbygginga ef byggðir verða bílakjallarar, þar sem þeir séu heimilaðir, eða 1,17 ef aðeins sé miðað við þann hluta þeirra sem rísa megi ofan jarðar. Því sé ekki verið að auka byggingarmagn á umræddum lóðum svo mikið að kærandi hafi af þeirri ráðstöfun sérstaka hagsmuni.

Litið hafi verið til þess að minnka skuggavarp af fyrirhuguðum byggingum með því að breyta legu byggingarreita og með því að breyta leyfilegri hæð Borgarbrautar 55 sem og að gera efri hæðir allra bygginganna inndregnar. Þar að auki sé verið að vinna að því að setja upp hópferðabifreiðastæði á mismunandi stöðum. Jafnframt sé fjöldi bílastæða tilgreindur í hinni kærðu deiliskipulagsbreytingu.

Athugasemdir leyfishafa: Leyfishafi bendir á að samkvæmt aðalskipulagi megi byggja allt að 60.000 m2 á miðsvæðinu og hafi aðeins lítill hluti þess byggingarmagns þegar verið byggður. Byggingar þær sem eigi að rísa á lóðunum Borgarbraut 55-59 séu langt innan þess byggingarmagns. Auk þess sé á það bent að samkvæmt 37. gr. skipulagslaga nr. 123/2010 skuli nýtingarhlutfall ákveðið í deiliskipulagi.

Fyrirhugaðar framkvæmdir séu eitt stærsta uppbyggingarverkefni sem í hafi verið ráðist í Borgarbyggð og muni uppbyggingin og fyrirhuguð starfsemi verða mikil lyftistöng fyrir byggðarlagið. Deiliskipulagsbreytingin hafi verið unnin að mikilli vandvirkni og tillit tekið til allra þeirra þátta sem nauðsynlegir séu og lög og reglugerðir kveði á um.

Niðurstaða: Samkvæmt 1. mgr. 37. gr. skipulagslaga nr. 123/2010 eru í deiliskipulagi teknar ákvarðanir um lóðir, lóðanotkun, byggingareiti og byggðamynstur. Skal gera deiliskipulag fyrir einstök svæði eða reiti þar sem framkvæmdir eru fyrirhugaðar og skal það að jafnaði taka til svæða sem mynda heildstæða einingu, sbr. 2. mgr. sömu greinar. Sveitarstjórn er heimilt að gera breytingar á deiliskipulagi telji hún þess þörf, sbr. 1. mgr. 43. gr. laganna, en skipulagsáætlanir skulu vera í innbyrðis samræmi og er aðalskipulag rétthærra en deiliskipulag, sbr. 7. mgr. 12. gr. laganna. Kæranda og sveitarfélaginu greinir á um túlkun ákvæða aðalskipulagsins um nýtingarhlutfall umrædds svæðis og þar með hvort innbyrðis samræmi sé milli aðalskipulags og deiliskipulags í því efni.

Í Aðalskipulagi Borgarbyggðar 2010-2022 er umrætt svæði skilgreint sem miðsvæði (M) og er þar heimiluð blönduð landnotkun íbúða, þjónustustofnana, verslunar og þjónustu. Í töflu aðalskipulagsins um skilgreind svæði innan Borgarness er tekið fram að umrætt svæði sé sex hektarar að stærð með nýtingarhlutfall 0,35-1,0. Segir síðan í almennri umfjöllun um miðsvæðið að þar sem að nokkru leyti sé um þéttingu í byggðu umhverfi að ræða, megi reikna með að nýtingarhlutfall geti sumstaðar farið upp undir 1,0. Af greindri umfjöllun verður ekki annað ráðið en að verið sé í nefndri töflu að vísa til nýtingarhlutfalls fyrir einstakar lóðir eða götureiti innan hins skilgreinda miðsvæðis, en skilgreint nýtingarhlutfall eigi ekki við um miðsvæðið í heild eins og sveitarfélagið byggir á. Hin kærða deiliskipulagsbreyting felur í sér uppbyggingu á þremur lóðum, þ.e. lóðum nr. 55, 57 og 59 við Borgarbraut. Kemur fram að hámarksnýtingarhlutfall lóðar nr. 55 verði 0,54, lóðar nr. 57 1,25 en með kjallara 1,52 og lóðar nr. 59 1,67 en með kjallara 2,09. Er ljóst að nýtingarhlutfall á síðargreindu lóðunum er yfir tilgreindu hámarksnýtingarhlutfalli í aðalskipulagi. Sveitarfélög eru bundið af þeirri stefnumörkun sem sett er í aðalskipulagi hverju sinni og verða að gæta þess að samræmi sé á milli aðalskipulags og deiliskipulags. Að framangreindu virtu verður ekki séð að áskilnaði 7. mgr. 12. gr. skipulagslaga um innbyrðis samræmi gildandi skipulagsáætlana sé fullnægt og verður af þeim sökum ekki hjá því komist að fella hina kærðu skipulagsbreytingu úr gildi.

Hin kærðu byggingarleyfi fólu í sér heimild fyrir framkvæmdum á lóðum nr. 57 og 59 við Borgarbraut við jarðvegsvinnu og gerð sökkuls. Ekki verður séð að þær framkvæmdir séu þess eðlis að raskað geti hagsmunum kæranda. Þá liggur fyrir að hinn 16. september 2016 var á afgreiðslufundi byggingarfulltrúa Borgarbyggðar veitt leyfi til að reisa íbúðarhús, þjónustukjarna og hótel í samræmi við hina kærðu deiliskipulagsbreytingu. Verður að líta svo á að hin nýja ákvörðun taki einnig til þeirrar undirbúningsvinnu sem eldri leyfi tóku til.

Með vísan til þess sem að framan er rakið eiga kærendur ekki lögvarða hagsmuni af því að fá skorið úr um lögmæti hinna kærðu byggingarleyfa og skortir því á að uppfyllt sé skilyrði kæruaðildar 3. mgr. 4. gr. laga nr. 130/2011 um úrskurðarnefnd umhverfis- og auðlindamála að fyrir hendi séu lögvarðir hagsmunir. Verður þessum þætti málsins því vísað frá úrskurðarnefndinni.

Úrskurðarorð:

Ákvörðun sveitarstjórnar Borgarbyggðar frá 14. apríl 2016 um að samþykkja breytt deiliskipulag fyrir lóðirnar 55-59 er felld úr gildi.

Ákvarðanir byggingarfulltrúa Borgarbyggðar frá 26. apríl 2016 og 8. júlí s.á um að veita leyfi fyrir jarðvegsvinnu og sökkulvinnu er vísað frá úrskurðarnefndinni.

____________________________________
Ómar Stefánsson

______________________________              _____________________________
Aðalheiður Jóhannsdóttir                                       Þorsteinn Þorsteinsson

 

des 22
Love0

105/2016 Legsteinasafn í landi Húsafells

Með

Vinsamlegast athugið að mál þetta var endurupptekið og úrskurður kveðinn upp að nýju 6. desember 2018, sjá hér.

Árið 2016, föstudaginn 23. september, kom úrskurðarnefnd umhverfis- og auðlindamála saman til fundar í húsnæði nefndarinnar að Skuggasundi 3, Reykjavík. Mætt voru Ómar Stefánsson varaformaður, Aðalheiður Jóhannsdóttir prófessor og Þorsteinn Þorsteinsson byggingar¬verkfræðingur.

Fyrir var tekið mál nr. 105/2016, kæra á ákvörðun sveitarstjórnar Borgarbyggðar frá 12. febrúar 2015 um að samþykkja nýtt deiliskipulag fyrir Húsafell 2, Steinharpan, og ákvörðun byggingar¬fulltrúans í Borgarbyggð frá 12. janúar 2016 um að veita byggingarleyfi fyrir húsi undir legsteinasafn við Bæjargil í landi Húsafells.

Í málinu er nú kveðinn upp svofelldur

úrskurður:

Með bréfi til úrskurðarnefndar umhverfis- og auðlindamála, dags. 2. ágúst 2016, er barst nefndinni 3. s.m., kærir landeigandi Húsafells 1, þá ákvörðun sveitar¬stjórnar Borgarbyggðar frá 12. febrúar 2015 að samþykkja nýtt deiliskipulag fyrir Húsafell 2 og ákvörðun byggingarfulltrúans í Borgarbyggð frá 12. janúar 2016 um að veita byggingarleyfi fyrir húsi undir legsteinasafn við Bæjargil í landi Húsafells í Borgarbyggð. Verður að skilja málskot kæranda svo að gerð sé krafa um ógildingu hinna kærðu ákvarðana. Jafnframt er gerð krafa um stöðvun framkvæmda á meðan málið er til meðferðar hjá úrskurðarnefndinni. Þykir málið nú nægjanlega upplýst til að það verði tekið til endanlegs úrskurðar og verður því ekki tekin afstaða til stöðvunarkröfu kæranda.

Gögn málsins bárust frá Borgarbyggð 24. og 26. ágúst og 6. og 12. september 2016.

Málavextir: Lóð kæranda og hin deiliskipulagða lóð liggja í landi jarðarinnar Húsafells í Borgarbyggð og munu vera um 40 m á milli húss kæranda, þar sem rekin er gististarfsemi, og húss þess sem hýsa á legsteinasafn.

Í byrjun árs 2014 hófst vinna við nýtt deiliskipulag fyrir Steinhörpuna í landi Húsafells. Tók deiliskipulagið til sýningarskála, menningarhúss og þjónustuhúss, sem voru m.a. ætlað að hýsa steinhörpur og önnur verk listamannsins á Húsafelli ásamt því að gert var ráð fyrir uppbyggingu á legsteinasafni fyrir Húsafellslegsteina frá 19. öld. Að lokinni málsmeðferð skipulagstillögunnar var hún samþykkt á fundi sveitarstjórnar 12. febrúar 2015 og tók gildi með auglýsingu þar um í B-deild Stjórnartíðinda 9. júní s.á. Á afgreiðslufundi byggingarfulltrúa Borgarbyggðar 12. janúar 2016 var samþykkt að veita byggingarleyfi fyrir húsi undir áður¬greint legsteinasafn í landi Húsafells.

Málsrök kæranda: Af hálfu kæranda er á því byggt að margir gallar séu á hinu kærða deiliskipulagi, sem m.a. felist í að rangt landnúmer sé á tillögunni, ósamræmi sé á milli hnita og uppdráttar, ekki hafi verið leitað álits umsagnaraðila auk þess sem ekkert samráð hafi verið haft við eigendur aðliggjandi lóða. Jafnframt nái bílastæðabókhald til nágrannalóðar og ekki sé gert ráð fyrir stærri fólksflutningabílum.

Kærandi hafi ekki fengið upplýsingar um gerð deiliskipulagsins og hafi því ekki haft ástæðu til að fylgjast með auglýsingum um deiliskipulag í nágrannalandi þar sem skipulagsfulltrúi hafi borið að leita eftir áliti hans sem eiganda aðliggjandi jarðar áður en skipulagið hafi verið auglýst. Sé þess krafist að kærufrestur miðist við þá dagsetningu sem starfsmaður Borgarbyggðar hafi afhent kæranda deiliskipulagsuppdráttinn, þ.e. 27. júlí 2016. Vegna rangs landnúmers í auglýsingu skipulagsins, hafi verið útilokað að átta sig á til hvaða svæðis deiliskipulagið tæki til.

Það safnhús sem hið kærða byggingarleyfi taki til sé staðstett langt utan byggingarreits. Samkvæmt mælipunktum á deiliskipulagi sé fjarlægð frá lóðarmörkum 11,3 m en á samþykktum aðalteikningum sé sú fjarlægð 5,5 m. Fyrirhuguð staðsetning safnsins muni valda miklum erfiðleikum við rekstur gistiheimilis kæranda. Aðkoma að því og bílastæðum sé tekin í burtu samkvæmt deiliskipulaginu þannig að stæðin verði augljóslega notuð af gestum safnsins. Fyrirhugað sé að stækka gistiheimili kæranda en það verði ómögulegt ef af fyrirhugaðri uppbyggingu verði. Muni kærandi af þessum sökum verða af miklum tekjum. Jafnframt verði erfitt að reka gistiheimili í nálægð við mikinn átroðning safngesta á hlaði gistiheimilisins. Megi gera ráð fyrir miklum fjölda gesta þegar nýtt safn hafi verið byggt en ekki hafi verið gerðar áætlanir af því tilefni. Augljóst sé að fyrirhuguð bílastæði beri ekki þann mikla fjölda gesta sem megi gera ráð fyrir.

Málsrök Borgarbyggðar: Sveitarfélagið andmælir því að hin umdeilda bygging sé langt utan byggingarreits. Augljóst sé að mistök hafi orðið við gerð hnitaskrár deiliskipulagsins þar sem fjöldi hnita samkvæmt skránni séu 17 talsins en að punktar á uppdrættinum sjálfum séu 21. Hafi hnitaskráin ekki uppfærst líkt og hún eigi að gera við gerð deiliskipulagsins. Skýrist ósamræmi milli skipulagsuppdráttar og hnitaskrár af framangreindu. Skipulagsuppdrátturinn komi á undan hnitaskráningu í ferlinu og ráði staðsetningu hnitanna og eigi því að líta til uppdráttarins fremur en hnitaskrárinnar. Skipulags¬uppdrátturinn sé í samræmi við aðal¬uppdrátt fyrirhugaðra mannvirkja sem samþykktur hafi verið á afgreiðslufundi byggingar¬fulltrúa 12. janúar 2016.

Hið kærða skipulag hafi verið auglýst í B-deild Stjórnartíðinda 9. júní 2015 og verði því að líta svo á að kærufrestur sé löngu liðinn, en samkvæmt 2. mgr. 4. gr. laga nr. 130/2011 um úrskurðarnefnd umhverfis- og auðlindamála sé kærufrestur einn mánuður frá því að kæranda var kunnugt eða mátti vera kunnugt um hina kærðu ákvörðun. Hafi kæranda verið kunnugt um hið kærða deiliskipulag í rúmt ár áður en hann lagði fram kæru í málinu. Jafnframt sé bent á að ekki sé verið að fækka bílastæðum á lóð Húsafells 1. Umrædd bílastæði falli ekki undir deiliskipulagið og ekki felist afsal á bílastæðum í deiliskipulaginu þar sem afsal eigna verði ekki ákveðið í skipulagsáætlunum.

Þrátt fyrir að rangt landnúmer hafi verið gefið upp í kynntum uppdrætti, hafi engu að síður verið gerð grein fyrir heiti jarðanna á svæðinu, lóðamörkum og heiti þeirra húsa sem á lóðunum standi í samræmi við d-lið 4. mgr. gr. 5.3.3. í skipulagsreglugerð nr. 90/2013. Þá sé þar að finna heiti skipulagsins, þ.e. Steinharpa, og heiti sveitarfélagsins í samræmi við gr. 7.1. í reglugerðinni en á það sé bent að ekki sé gerð krafa um að landnúmer sé tilgreint í deiliskipulagi.

Hið kærða byggingarleyfi sé í samræmi við gildandi deiliskipulag og hafi það fengið lögboðna málsmeðferð.

Athugasemdir leyfishafa: Leyfishafi krefst þess að málinu verði vísað frá þar sem kæran sé of seint fram komin. Kærufrestur sé einn mánuður frá því að kæranda var kunnugt eða mátti vera kunnugt um ákvörðunina. Þar sé einnig kveðið á um að ef um sé að ræða ákvörðun sem sæti opinberri birtingu teljist kærufrestur vera frá birtingu. Hið kærða deili¬skipulag hafi öðlast gildi með auglýsingu í B-deild Stjórnartíðinda 9. júní 2015 og byggingar¬leyfið verið samþykkt á afgreiðslufundi byggingarfulltrúa 12. janúar 2016. Kæra sé sett fram tæplega 13 mánuðum eftir að hið kærða deiliskipulag tók gildi og sjö mánuðum eftir að byggingarfulltrúi samþykkti kært byggingarleyfi. Hafi byggingarframkvæmdir staðið yfir á umræddum deiliskipulagsreit frá haustinu 2015 án afláts eftir að byggingaráform fyrir húsi A, sem sýnt sé á deiliskipulagi, hafi verið samþykkt.

Fullyrðingu kæranda um að fyrirhugað mannvirki sem hið kærða byggingarleyfi taki til sé staðsett langt utan við byggingarreit sé mótmælt sem rangri. Mælingamaður hafi verið fenginn til þess að setja út lóðarmörk og byggingarreit í samræmi við gildandi uppdrátt deiliskipulagsins og komi fram í minnisblaði hans að staðsetning hússins sé í samræmi við deiliskipulags¬uppdráttinn. Í ljós hafi komið sú hnitaskrá sem sé tilgreind í deilskipulaginu sé röng og hafi hönnuðir deiliskipulagsins viðurkennt það en engu að síður sé skipulagsuppdrátturinn réttur. Bent sé á að öll mannvirki sem hafi verið reist séu í samræmi við umræddan skipulagsuppdrátt og hafi það verið staðfest með reyndarmælingum á svæðinu. Þá sé á það bent að gert sé ráð fyrir tveimur stæðum fyrir fatlaða auk þess sem hvergi sé þess getið að leyfishafi hyggist fá afnot af stæðum kæranda.

———–

Aðilar hafa gert ítarlegri grein fyrir sjónarmiðum sínum sem ekki verða rakin nánar hér en úrskurðarnefndin hefur haft þau öll til hliðsjónar við úrlausn málsins.

Niðurstaða: Samkvæmt 2. mgr. 4. gr. laga nr. 130/2011 um úrskurðarnefnd umhverfis- og auðlindamála er frestur til að kæra ákvörðun til úrskurðarnefndarinnar einn mánuður frá því að kæranda varð eða mátti vera kunnugt um ákvörðunina. Sé um að ræða ákvörðun sem sætir opinberri birtingu telst kærufrestur frá birtingu ákvörðunar. Hin kærða deiliskipulagsbreyting tók gildi með birtingu auglýsingar þar um í B-deild Stjórnartíðinda 9. júní 2015. Kæra í málinu barst 3. ágúst 2016 eða um 13 mánuðum eftir lok kærufrests. Samkvæmt 1. mgr. 28. gr. stjórnsýslulaga nr. 37/1993 skal vísa kæru frá berist hún að liðnum kærufresti nema talið sé afsakanlegt að kæran hafi ekki borist fyrr eða veigamiklar ástæður mæli með því að kæran verði tekin til meðferðar. Í 2. mgr. sömu greinar er hins vegar kveðið á um að kæru skuli þó ekki sinnt ef meira en ár er liðið frá því að ákvörðun var tilkynnt aðila. Verður þeim hluta máls þessa er lýtur að hinu kærða deiliskipulagi af framangreindum ástæðum vísað frá úrskurðarnefndinni.

Hvað varðar hið kærða byggingarleyfi miðast kærufrestur við það tímamark hvenær kærandi hafi mátt vita um samþykki leyfisins. Byggingaráformin voru samþykkt á afgreiðslufundi byggingarfulltrúa 12. janúar 2016. Leyfishafi hefur upplýst að byrjað hafi verið að vinna við grunn hússins í ágúst 2016 og liggja ekki fyrir úttektir byggingarfulltrúa vegna framkvæmdanna. Þá kemur fram í fyrirliggjandi tölvupóstsamskiptum kæranda og embættis byggingarfulltrúa frá 26. júlí s.á. að kærandi hafi þá þegar haft byggingarnefndarteikningar undir höndum. Af máls¬atvikum verður ekki fullyrt að kæranda hafi verið kunnugt um byggingarleyfið fyrr en á þeim tíma sem nefnd tölvupóstsamskipti áttu sér stað. Kæra í máli þessu barst úrskurðarnefndinni 3. ágúst 2016 og því innan lögmælts eins mánaðar kærufrests.

Samkvæmt 11. gr. mannvirkjalaga nr. 160/2010 þarf fyrirhuguð mannvirkjagerð að vera í samræmi við skipulagsáætlanir og þarf vitneskja þar um að liggja fyrir við útgáfu byggingarleyfis, sbr. 1. tl. 1. mgr. 13. gr. sömu laga. Í málinu liggur fyrir að hnitaskrá gildandi deiliskipulags og skipulagsuppdráttur fara ekki saman. Í gr. 5.5.3. í skipulagsreglugerð nr. 90/2013 er fjallað um framsetningu deiliskipulagsuppdráttar. Er þess þar hvergi getið að hnitaskrá skuli fylgja slíkum uppdrætti. Gildandi deiliskipulagsuppdráttur sýnir hins vegar afmörkun lóða, bygginga og byggingarreita á skipulagssvæðinu. Mælingar á samþykktum aðaluppdráttum byggingar¬leyfis annars vegar og gildandi skipulagsuppdrætti hins vegar gefa til kynna að umrætt mann¬virki sé í samræmi við deiliskipulag svæðisins og sé staðsett innan uppgefins byggingarreits.

Í gildandi lögum og reglugerðarákvæðum á sviði skipulags- og byggingarmála eru ekki gerðar kröfur um lágmarksfjölda almennra bílastæða en fjöldi þeirra skal ákveðinn í deiliskipulagi, sbr. b lið gr. 5.3.2.5. í skipulagsreglugerð. Samkvæmt töflu 6.01 í gr. 6.2.6. í byggingarreglugerð nr. 112/2012 er hins vegar kveðið á um lágmarksfjölda bílastæða fyrir hreyfihamlaða. Hið kærða byggingarleyfi gerir ráð fyrir tveimur bílastæðum fyrir hreyfihamlaða og er það í samræmi við greint ákvæði byggingarreglugerðar. Deiliskipulagið gerir ennfremur ráð fyrir 12 almennum bílastæðum á umræddri lóð. Lóð kæranda liggur utan skipulagssvæðisins og ekki verður ráðið að hin kærða ákvörðun breyti aðkomu eða hlutverki bílastæða á lóð hans.

Með vísan til þess sem að framan er rakið og þar sem ekki liggur fyrir að málsmeðferð hins kærða byggingarleyfis sé haldin annmörkum sem raskað geta gildi þess, verður ekki fallist á kröfu um ógildingu leyfisins.

Úrskurðarorð:

Hafnað er kröfu kæranda um ógildingu ákvörðunar byggingarfulltrúa Borgarbyggðar frá 12. janúar 2016 um að veita byggingarleyfi fyrir húsi undir legsteinasafn við Bæjargil í landi Húsafells. Að öðru leyti er kærumáli þessu vísað frá úrskurðarnefndinni.

des 22
Love0

37/2016 Borgarbraut Borgarbyggð

Með
Árið 2016, föstudaginn 23. september, kom úrskurðarnefnd umhverfis- og auðlindamála saman til fundar í húsnæði nefndarinnar að Skuggasundi 3, Reykjavík. Mætt voru Ómar Stefánsson varaformaður, Aðalheiður Jóhannsdóttir prófessor og Þorsteinn Þorsteinsson byggingarverkfræðingur.

Fyrir var tekið mál nr. 37/2016, kæra á ákvörðun sveitarstjórnar Borgarbyggðar um að samþykkja breytt deiliskipulag fyrir lóðirnar Borgarbraut 55-59.

Í málinu er nú kveðinn upp svofelldur

úrskurður:

Með bréfi til úrskurðarnefndar umhverfis- og auðlindamála, dags. 5. apríl 2016, er barst nefndinni 6. s.m., kærir A, Helgugötu 10, Borgarnesi, þá ákvörðun sveitarstjórnar Borgarbyggðar að samþykkja breytt deiliskipulag fyrir lóðirnar Borgarbraut 55-59. Verður að skilja málskot kæranda svo að kærð sé ákvörðun sveitarstjórnar Borgarbyggðar frá 14. apríl 2016 um að samþykkja greint deiliskipulag með áorðnum breytingum. Er gerð sú krafa að hin kærða ákvörðun verði felld úr gildi.

Með bréfi til úrskurðarnefndar umhverfis- og auðlindamála, dags. 11. júlí 2016, er barst nefndinni 12. s.m., kærir sami aðili þá ákvörðun byggingarfulltrúans í Borgarbyggð frá 8. júlí 2016 að veita leyfi til sökkulvinnu á byggingarsvæði lóðanna Borgarbraut 57 og 59. Er þess krafist að hin kærða ákvörðun verði felld úr gildi en jafnframt er gerð krafa um stöðvun framkvæmda til bráðabirgða. Þar sem hinar kærðu ákvarðanir eru samofnar og sami aðili stendur að báðum kærumálunum verður síðargreinda kærumálið, sem er nr. 92/2016, sameinað máli þessu. Þykir málið nægilega upplýst til að það verði tekið til endanlegs úrskurðar og verður því ekki tekin afstaða til stöðvunarkröfu kæranda.

Gögn málsins bárust frá Borgarbyggð 4. maí, 19. júlí og 1. september 2016.

Málavextir: Hinn 10. desember 2015 samþykkti sveitarstjórn Borgarbyggðar að auglýsa tillögu að breytingu á deiliskipulagi fyrir Borgarbraut 55-59. Í breytingunni fólst að lóð nr. 55-57 var skipt upp í tvær lóðir, byggingarmagn á svæðinu aukið um 1.569 m2 og hæð húsa breytt. Var tillagan auglýst í fjölmiðlum 16. desember s.á. með athugasemdarfresti til 29. janúar 2016. Bárust athugasemdir á kynningartíma, m.a. frá kæranda. Var þeim svarað af skipulagsfulltrúa. Deiliskipulagsbreytingin var svo samþykkt á sveitarstjórnarfundi 11. febrúar 2016. Hinn 14. apríl s.á. var deiliskipulagsbreytingin tekin fyrir að nýju á fundi sveitarstjórnar þar sem breytingar höfðu verið gerðar á tillögunni vegna athugasemda frá Skipulagsstofnun. Var skipulagsbreytingin samþykkt með áorðnum breytingum og tók hún gildi með auglýsingu þar um í B-deild Stjórnartíðinda 20. s.m.

Hinn 8. júlí 2016 var á afgreiðslufundi byggingarfulltrúa Borgarbyggðar samþykkt að veita byggingarleyfi fyrir sökkulvinnu á lóðum nr. 57 og 59 við Borgarbraut.

Málsrök kæranda: Kærandi skírskotar til þess að í hinni kærðu deiliskipulagsbreytingu sé farið fram úr leyfilegu nýtingarhlutfalli samkvæmt aðalskipulagi. Eigi nýtingarhlutfall við hlutfall milli stærðar hverrar lóðar og þeirrar byggingar sem þar standi en ekki til alls svæðisins enda sé þess getið að nýtingarhlutfall sé 0,35-1,0. Auk þess veki það athygli að í auglýsingu um hið breytta deiliskipulag sé getið til um nýtingarhlutfall hverrar lóðar en ekki minnst á heildarhlutfall svæðisins.

Foreldrar kæranda eigi fasteignina Kveldúlfsgötu 2a, sem sé næsta hús við fyrirhugaða byggingu, og teljist hann til lögerfingja að þeirri eign. Af þeim sökum eigi hann lögvarða hagsmuni að fá efnisúrskurð í málinu. Ef byggt verði jafn hátt hús og gert sé ráð fyrir muni útsýni skerðast verulega frá fasteigninni að Kveldúlfsgötu 2a auk þess að hætta sé á vindstrengjum sem og auknum hávaða og umferð. Geti þetta skert gæði eignarinnar og komið niður á endursöluverði hennar.

Málsrök Borgarbyggðar: Af hálfu sveitarfélagsins er vísað til þess að í Aðalskipulagi Borgarbyggðar 2010-2022 sé gert ráð fyrir því að nýtingarhlutfall á reitnum „Miðsvæði“ sé á bilinu 0,35-1,0 en umræddur reitur sé 60.000 m2. Samkvæmt hinni kærðu deiliskipulagsbreytingu mun byggingarmagn á reitnum aukast um 17.500 m2 sem rúmist vel innan þess nýtingarhlutfalls sem tilgreind sé í gildandi aðalskipulagi. Jafnframt sé á það bent að í kærunni sé ekki gert grein fyrir hvaða lögvörðu hagsmuni kærandi hafi vegna hinna kærðu ákvarðana og beri af þeim sökum að vísa málinu frá.

Athugasemdir leyfishafa: Leyfishafi bendir á að samkvæmt aðalskipulagi megi byggja allt að 60.000 m2 á miðsvæðinu og hafi aðeins lítill hluti byggingarmagns þegar verið byggður. Byggingar þær sem rísa eigi á lóðunum Borgarbraut 55-59 sé langt innan þess byggingarmagns sem heimilað sé. Deiliskipulagið hafi verið unnið af mikilli vandvirkni og tillit tekið til allra þeirra þátta sem nauðsynlegir séu og lög og reglugerðir kveði á um.

Niðurstaða: Samkvæmt 3. mgr. 4. gr. laga nr. 130/2011 um úrskurðarnefnd umhverfis- og auðlindamála geta þeir einir kært stjórnvaldsákvarðanir til úrskurðarnefndarinnar sem eiga lögvarða hagsmuni tengda þeirri ákvörðun sem kæra á nema í tilteknum undantekningartilvikum sem þar eru greind. Verður að skýra þetta ákvæði í samræmi við almennar reglur stjórnsýsluréttar um aðild í kærumálum þar sem áskilið er að kærandi eigi beina einstaklingsbundna hagsmuni tengda þeirri ákvörðun sem kærð er.

Málsrök kæranda lúta að mögulegum grenndaráhrifum og verðrýrnun fasteignar foreldra hans í næsta nágrenni við Borgarbraut 57 og 59 sem hið kærða deiliskipulag og byggingarleyfi tekur til. Telur hann sig eiga hagsmuni tengda hinum kærðu ákvörðunum sem einn lögerfingja foreldranna en sjálfur býr hann í um eins km fjarlægð frá umræddu skipulagssvæði.

Með hliðsjón af afstöðu húss kæranda og fjarlægðar frá umræddu skipulagssvæði, verður ekki séð að byggingarheimildir hinna kærðu ákvarðana geti haft áhrif á lögvarða grenndarhagsmuni er tengjast þeirri fasteign, svo sem vegna skuggavarps. Þá verður ekki fallist á að lögerfðaréttur kæranda gagnvart eigendum fasteignar í nágrenni skipulagssvæðisins geti veitt kæranda kæruaðild í máli þessu vegna hagsmuna arfláta að þeirri fasteign. Verður kærandi samkvæmt framangreindu ekki talinn eiga þá beinu persónulegu lögvörðu hagsmuni tengda, hinum kærðu ákvörðunum í skilningi 3. mgr. 4. gr. laga nr. 130/2011, að honum verði játuð kæruaðild í máli þessu. Verður kærumáli þessu því vísað frá úrskurðarnefndinni.

Úrskurðarorð:

Kærumáli þessu er vísað frá úrskurðarnefndinni.

____________________________________
Ómar Stefánsson

______________________________              _____________________________
Aðalheiður Jóhannsdóttir                                       Þorsteinn Þorsteinsson

des 22
Love0

75/2016 Leirdalur

Með
Árið 2016, föstudaginn 19. ágúst, kom úrskurðarnefnd umhverfis- og auðlindamála saman til fundar í húsnæði nefndarinnar að Skuggasundi 3, Reykjavík. Mættir voru Ómar Stefánsson varaformaður, Ásgeir Magnússon dómstjóri og Þorsteinn Þorsteinsson byggingarverkfræðingur.

Fyrir var tekið mál nr. 75/2016, kæra á ákvörðun umhverfis- og skipulagsráðs Reykjanesbæjar um að samþykkja að breyta einbýlishúsum á lóðum nr. 29-37 við Leirdal í tvíbýlishús. 

Í málinu er nú kveðinn upp svofelldur

úrskurður:

Með bréfi til úrskurðarnefndar umhverfis- og auðlindamála, dags. 20. júní 2016, er barst nefndinni 21. s.m, kæra 40 íbúar við Leirdal, Hamradal og Hraundal, þá ákvörðun umhverfis- og skipulagsráðs Reykjanesbæjar frá 8. mars 2016, sem staðfest var í bæjarstjórn 16. s.m., að heimila lóðarhafa Leirdals 29-37 að hafa á lóðunum tvíbýlishús í stað einbýlishúsa. Er þess krafist að ákvörðunin verði felld úr gildi.

Með bréfi, dags. 28. júní 2016, kröfðust kærendur þess að framkvæmdir á nefndum lóðum yrðu stöðvaðar á meðan málið væri til meðferðar fyrir úrskurðarnefndinni. Þykir málið nægilega upplýst til að það verði tekið til endanlegs úrskurðar og verður því ekki tekin afstaða til stöðvunarkröfu kærenda.

Gögn málsins bárust frá Reykjanesbæ 7. júlí og 5. ágúst 2016.

Málsatvik og rök: Umhverfis- og skipulagsráð Reykjanesbæjar samþykkti 8. mars 2016, með vísan til 3. mgr. 44. gr. skipulagslaga nr. 123/2010, umsókn lóðarhafa Leirdals 29-37 um heimild til þess að breyta fokheldum einbýlishúsum lóðanna í tvíbýli og staðfesti bæjarstjórn þá afgreiðslu 16. s.m. Hinn 7. apríl s.á. ritaði hópur íbúa í nágrenni Leirdals bréf til bæjaryfirvalda þar sem þeir lýstu andstöðu við breytingar á lóðunum að Leirdal 7-37 og kröfðust þess að ákvörðunin yrði afturkölluð. Á fundi umhverfis- og skipulagsráðs 12. apríl 2016 var tekin fyrir umsókn lóðarhafa þess efnis að skipulagi lóðanna Leirdalur 7-27 yrði breytt og þar gert ráð fyrir tvíbýlishúsum í stað einbýlishúsa. Umhverfis- og skipulagsráð hafnaði umsókninni, m.a. með hliðsjón af undirskriftalistum íbúa Leirdals og Hamradals, þar sem lagst var alfarið gegn umræddum breytingum. Ráðið tók þó fram að endurskoðun deiliskipulagsins væri í undirbúningi.
 
Hinn 20. júní 2016 samþykkti umhverfis- og skipulagsráð að úthluta lóðunum Leirdal 7-27 til lóðarhafa lóða nr. 29-37 með þeim fyrirvörum að fyrirhuguð deiliskipulagsbreyting yrði samþykkt. Tillaga að þeirri deiliskipulagsbreytingu hefur ekki verið lögð fram á fundi umhverfis- og skipulagsráðs.

Kærendur telja að ákvörðun umhverfis- og skipulagsráðs eigi ekki að fá að standa þar sem ein forsenda þess að fasteignareigendur á svæðinu hafi keypt eða byggt þar hús hafi verið sú að hverfið væri skipulagt sem einbýlishúsahverfi. Þá sé um fordæmisgefandi ákvörðun að ræða og ekki sé hægt að samþykkja svo stórtækar breytingar án grenndarkynningar. Bílastæðafjöldi við lóðirnar dugi ekki til þegar fjöldi íbúða sé tvöfaldaður og umferð muni koma til með að aukast um helming, sem auki slysahættu.

Sveitarfélagið telur að umþrættar breytingar komi öllum til góða, þar sem umrædd hús hafi staðið fokheld í átta ár, öllum til ama, og engar horfur á að þau seldust sem svo stór einbýli á næstu árum. Tekið hafi verið tillit til þess að engar breytingar yrðu á útliti og stærð húsa eða nýtingarhlutfalli lóða. Þá hafi ekki enn verið sótt um byggingarleyfi fyrir fyrirhuguðum framkvæmdum.

Lóðarhafi gerir kröfu um frávísun kærumálsins þar sem kærufrestur hafi verið liðinn þegar kæran hafi borist úrskurðarnefndinni. Samkvæmt 2. mgr. 4. gr. laga um úrskurðarnefnd umhverfis- og auðlindamála nr. 130/2011 sé kærufrestur einn mánuður frá þeim tíma er kæranda mátti vera kunnugt um viðeigandi ákvörðun. Hin kærða ákvörðun hafi verið birt á vef Reykjanesbæjar 9. mars 2016 og hafi kærufrestur því runnið út mánuði síðar, eða 9. apríl s.á. Í öllu falli sé ljóst að kærendum hafi verið kunnugt um ákvörðun umhverfis- og skipulagsráðs í síðasta lagi 7. apríl 2016 þegar þau hafi undirritað mótmælabréf í kjölfar ákvörðunar ráðsins, sem leiði til þess að kærufrestur hafi runnið út í síðasta lagi 7. maí 2016. 

Niðurstaða: Með hinni kærðu ákvörðun var samþykkt að veita lóðarhafa Leirdals 29-37 heimild til að breyta fokheldum einbýlishúsum á þeim lóðum í tvíbýli, en samkvæmt gildandi deiliskipulagi svæðisins frá september 2005 er gert ráð fyrir einbýlishúsum á umræddum lóðum. Hin kærða ákvörðun var tekin með stoð í 3. mgr. 44. gr. skipulagslaga nr. 123/2010. Þar er skipulagsnefnd veitt heimild til að falla frá grenndarkynningu ef sýnt er fram á að breyting á deiliskipulagi eða leyfisskyld framkvæmd varði ekki hagsmuni annarra en sveitarfélagsins eða umsækjanda.

Í málinu liggur fyrir að tillaga að breyttu deiliskipulagi Leirdals 29-37 hefur hvorki verið samþykkt af sveitarstjórn né birt í B-deild Stjórnartíðinda og ekki hefur verið samþykkt byggingarleyfi fyrir umdeildum breytingum. Samkvæmt 2. mgr. 26. gr. stjórnsýslulaga nr. 37/1993 verður ákvörðun, sem ekki telst lokaákvörðun í skilningi ákvæðisins, ekki borin undir kærustjórnvald. Verður því að vísa máli þessu frá úrskurðarnefndinni.

Úrskurðarorð:

Máli þessu er vísað frá úrskurðarnefndinni.

____________________________________
Ómar Stefánsson

______________________________              _____________________________
Ásgeir Magnússon                                                  Þorsteinn Þorsteinsson

 

des 22
Love0

84/2014 Brekkugata

Með
Árið 2016, fimmtudaginn 11. ágúst, kom úrskurðarnefnd umhverfis- og auðlindamála saman til fundar í húsnæði nefndarinnar að Skuggasundi 3, Reykjavík. Mættir voru Nanna Magnadóttir forstöðumaður, Ásgeir Magnússon dómstjóri og Þorsteinn Þorsteinsson byggingarverkfræðingur.

Fyrir var tekið mál nr. 84/2014, kæra á ákvörðun bæjarstjórnar Hafnarfjarðar frá 28. maí 2014 um að samþykkja deiliskipulag fyrir Suðurbæ sunnan Hamars.

Í málinu er nú kveðinn upp svofelldur

úrskurður:

Með bréfi til úrskurðarnefndar umhverfis- og auðlindamála, dags. 28. júlí 2014, er barst nefndinni 29. s.m., kærir E, Brekkugötu 13, Hafnarfirði, þá ákvörðun bæjarstjórnar Hafnarfjarðar frá 28. maí 2014 að samþykkja deiliskipulag fyrir Suðurbæ sunnan Hamars. Er gerð sú krafa að gerð verði deiliskipulagsbreyting á umræddu svæði þannig að lóðin Brekkugata 13 verði stækkuð til suðurs. Skilja verður málskot kæranda svo að gerð sé krafa um að hin kærða ákvörðun verði felld úr gildi.

Gögn málsins bárust frá Hafnarfirði 20. ágúst 2014 og 4. ágúst 2016.

Málavextir: Á fundi skipulags- og byggingarráðs Hafnarfjarðar 5. mars 2013 var samþykkt deiliskipulagslýsing fyrir óskipulagt svæði í Suðurbæ Hafnarfjarðar. Var sú afgreiðsla staðfest á fundi bæjarstjórnar 13. s.m. Hinn 27. september s.á. var á fundi skipulags- og byggingarráðs samþykkt að halda kynningarfund fyrir íbúa. Var hann haldinn 22. október s.á. og íbúum gefinn kostur á að skila inn athugasemdum til 20. nóvember s.á. Bárust athugasemdir, m.a. frá kæranda. Á fundi skipulags- og byggingarráðs 11. mars 2014 var samþykkt að auglýsa tillögu að deiliskipulagi Suðurbæjar með áorðnum breytingum og var afgreiðslan staðfest af bæjarstjórn 19. s.m. Var skipulagstillagan auglýst í fjölmiðlum 27. s.m. með athugasemdafresti til 10. maí s.á. Barst ein athugasemd á kynningartíma og var hún frá kæranda. Henni var svarað með bréfi, dags. 22. maí 2014. Nýtt deiliskipulag fyrir Suðurbæ sunnan Hamars var svo samþykkt á fundi skipulags- og byggingarráðs 23. maí 2014 og staðfest af bæjarstjórn 28. s.m. Tók deiliskipulagið gildi með auglýsingu þar um í B-deild Stjórnartíðinda 7. júlí 2014.

Málsrök kæranda: Kærandi skírskotar til þess að það svæði sem hið kærða deiliskipulag taki til nái að hluta inn á lóð í hans eigu. Hann hafi komið á framfæri athugasemdum við tillöguna, en ekki hafi verið komið til móts við þær með fullnægjandi hætti.

Deiliskipulagið geri ráð fyrir breyttum mörkum lóðar kæranda, án þess að leitað hafi verið samráðs eða samþykkis hans. Hafi hann með bréfi, dags. 18. nóvember 2013, mótmælt áformum um skipulagið, sem kynnt hafi verið á kynningarfundi, og lýst sig til viðræðu um breytingu á lóðarmörkum með þeim hætti að lóðin yrði stækkuð til suðurs í þeim tilgangi að að koma þar fyrir bílskúr. Deiliskipulagið hafi hins vegar verið auglýst óbreytt þrátt fyrir andmælin. Lóð kæranda sé skert til austurs og þær viðbætur sem skipulagið geri ráð fyrir hafi áður verið hluti af lóðinni. Kærandi hafi fyrir löngu hefðað afnotarétt til þess svæðis og röng skráning eða afstöðumynd breyti því ekki. Sé því ekki hægt að telja það svæði til stækkunar á móti þeirri skerðingu sem skipulagið geri ráð fyrir.

Skerðing á fasteignaréttindum geti haft veruleg áhrif á afnotamöguleika og verðmæti fasteigna. Þurfi stjórnvöld að gæta hófs við slíkar aðgerðir og alls ekki ráðast í slíkar skerðingar nema á grundvelli lögmætra og málefnalegra sjónarmiða. Engin lögmæt og málefnaleg sjónarmið hafi verið færð fyrir umræddri skerðingu eða gerð grein fyrir því hvaða almannahagsmunir búi henni að baki. Sé slík skerðing í andstöðu við meðalhófsreglu stjórnsýsluréttar. Jafnframt hafi verulega skort á samráð við kæranda við gerð skipulagstillögunar, sbr. gr. 5.2.1. í skipulagsreglugerð nr. 90/2013, auk þess sem athugasemdum kæranda hafi ekki verið svarað á fullnægjandi hátt.

Rannsókn málsins hafi verið ábótavant, en bygging bílskúrs innan lóðar kæranda sé útilokuð. Til þess þyrfti að rjúfa stoðvegg á lóðarmörkunum sem sé mjög afgerandi hluti hönnunar hússins, lóðarinnar og heildarmyndar eignarinnar. Auk þess sé lóðin mjög brött á umræddum stað. Þá myndi götumynd svæðisins gerbreytast. Minnt sé á að samkvæmt deiliskipulaginu sé Brekkugata á svæði í flokki I samkvæmt stefnumörkun um húsvernd og sé í skipulaginu jafnframt að finna ráðagerð um friðun húss kæranda.

Málsrök Hafnarfjarðar: Af hálfu sveitarfélagsins er vísað til þess að því sé ranglega haldið fram að lóðin Brekkugata 13 minnki samkvæmt hinu kærða skipulagi. Hið rétta sé að lóðin muni stækka um u.þ.b. 9 m2. Samkvæmt nýju skipulagi sé heimilt að byggja bílskúr innan núverandi lóðarmarka og sé það tæknilega mögulegt. Götumynd svæðisins gerbreytist ekki við þá ráðstöfun. Um augljósa villu sé að ræða í greinargerð deiliskipulagsins þar sem fram komi að hús kæranda sé í „sveitserstíl“. Sá stíll eigi eingöngu við um timburhús. Hús á aðliggjandi lóð sé í þeim stíl og sé átt við það í greinargerðinni.

Því sé hafnað að skort hafi á samráð við kæranda, en honum hafi verið kynnt öll gögn er málið varði. Jafnframt eigi kærandi engan sérstakan lögboðinn rétt til lóðarstækkunar þótt heimilt sé að sækja um slíkt. Fari það eftir mati sveitarstjórnar á hverjum tíma hvort fallist sé á slíka stækkun. Byggingarreitur fyrir bílskúr sé inni á lóð kæranda samkvæmt hinu kærða skipulagi og því sé ekki sérstök þörf á lóðarstækkun.

Niðurstaða: Samkvæmt 1. gr. laga nr. 130/2011 um úrskurðarnefnd umhverfis- og auðlindamála er það hlutverk nefndarinnar að úrskurða í kærumálum vegna stjórnvaldsákvarðana og í ágreiningsmálum vegna annarra úrlausnaratriða á sviði umhverfis- og auðlindamála, eftir því sem mælt er fyrir um í lögum á því sviði. Í samræmi við framangreint tekur úrskurðarnefndin lögmæti kærðrar ákvörðunar til endurskoðunar en tekur ekki nýja ákvörðun í málinu. Af þessum sökum tekur nefndin aðeins til úrlausnar kröfu kæranda um ógildingu hinnar kærðu ákvörðunar, en telur það falla utan valdheimilda sinna að kveða á um að gerð skuli tiltekin breyting á hinu kærða deiliskipulagi.

Sveitarstjórnir annast deiliskipulagsgerð og bera ábyrgð á henni skv. 3. mgr. 3. gr. og 1. mgr. 38. gr. skipulagslaga nr. 123/2010. Sveitarstjórnum er því gefið víðtækt vald til ákvarðana um skipulag. Þó ber sveitarstjórnum m.a. að fylgja þeim markmiðum greindra laga sem eru tíunduð í 1. gr. þeirra. Þar er m.a. kveðið á um að stuðla skuli að skynsamlegri og hagkvæmri nýtingu lands og landgæða. Tryggja skuli réttaröryggi í meðferð skipulagsmála þannig að réttur einstaklinga og lögaðila verði ekki fyrir borð borinn þótt hagur heildarinnar sé hafður að leiðarljósi. Deiliskipulag getur ekki hróflað við eða ráðstafað eignarréttindum manna nema að undangengnu samkomulagi eða eftir atvikum eignarnámi, séu skilyrði fyrir hendi. Gildistaka skipulagsáætlana getur hins vegar í einhverjum tilvikum haft í för með sér röskun á einstökum fasteignarréttindum og kveða lögin á um rétt til bóta að uppfylltum tilteknum skilyrðum. Ágreiningsefnið í máli þessu lýtur að breytingu á mörkum lóðar kæranda, sem hann telur skerða eignarrétt sinn, en úr slíkum ágreiningi verður ekki leyst fyrir úrskurðarnefndinni heldur eftir atvikum fyrir dómstólum.

Í almennum skilmálum deiliskipulagsins segir að markmið þess sé að stuðla að heildstæðu byggða- og götumynstri í grónu hverfi og tryggja að nýbyggingar og viðbyggingar falli vel að því umhverfi sem fyrir er. Áhersla sé lögð á heildarmynd og mælikvarða hins byggða umhverfis. Jafnframt segir að við gerð deiliskipulagsins hafi verið farið yfir lóðarsamninga á svæðinu og tillögur gerðar að breytingum á lóðarmörkum þar sem það þyki til bóta eða sé í samræmi við núverandi notkun. Einnig hafi stærðir lóða verið leiðréttar þar sem nú sé unnt að gera nákvæmari mælingar en áður. Breyting á stærðum lóða á deiliskipulagssvæðinu kemur fram í töflu í greinargerð skipulagsins. Fjöldi lóða eru stækkaðar, oft allnokkuð. Það verður þó ekki annað séð af gögnum málsins en að málefnaleg rök hafi búið þar að baki. Skal og á það bent að kærandi á ekki lögvarinn rétt til stækkunar lóðar sinnar og fyrir liggur að eftir sem áður er lóð hans ein af stærstu lóðunum á deiliskipulagssvæðinu.

Umrætt svæði, Suðurbær sunnan Hamars, er í hinu umdeilda deiliskipulagi skilgreint sem íbúðarsvæði, að undaskildum þremur lóðum sem tilheyra þjónustustofnunum, og samrýmist það landnotkun svo sem hún er ákveðin í Aðalskipulagi Hafnarfjarðar 2005-2025. Verður ekki annað séð en að hið kærða deiliskipulag sé í samræmi við markmið og stefnu þágildandi aðalskipulags, sbr. 3. mgr. 37. gr. skipulagslaga og að áskilnaði 7. mgr. 12. gr. laganna um innbyrðis samræmi gildandi skipulagsáætlana sé jafnframt fullnægt.

Loks var málsmeðferð hinnar kærðu ákvörðunar í samræmi við 41. gr. skipulagslaga. Gerð var deiliskipulagslýsing og haldinn íbúafundur til að kynna forsendur hennar. Deiliskipulagstillagan var síðan auglýst, athugasemdum kæranda svarað, samþykkt tillaga send Skipulagsstofnun til lögboðinnar afgreiðslu og auglýsing um gildistöku hennar birt í B-deild Stjórnartíðinda.

Í athugasemdum kæranda kom fram að vilji hans stæði til þess að fá landspildu sunnan við lóð sína undir bílskúr. Í svari sveitarstjórnar við þeim athugasemdum er tekið fram að nýtt deiliskipulag gerði ráð fyrir byggingarreit fyrir bílskúr innan núverandi lóðar og þætti ekki ástæða til að minnka opið svæði til hliðar við hana. Auk þessa voru settar fram ábendingar um núverandi lóðarmörk og tekið fram að deiliskipulagið gerði ráð fyrir breyttum lóðarmörkum, en jafnframt að lóðarleigusamningi yrði ekki breytt nema kærandi óskaði þess. Þá hafði kærandi komið að athugasemdum í framhaldi af íbúafundi og bærinn átt við hann tölvupóstsamskipti í kjölfarið. Samkvæmt framangreindu verður að telja að fullnægjandi samráð hafi verið haft við kæranda þótt ekki hafi verið fallist á kröfur hans. Ekki verður heldur fallist á að svörum til hans hafi verið ábótavant eða að rannsókn málsins hafi verið áfátt. Halli á lóð kæranda kemur ekki í veg fyrir að hann geti nýtt sér heimild til að byggja þar bílskúr og hefur sveitarstjórn með deiliskipulagsgerðinni tekið afstöðu til þess að yfirbragði götumyndarinnar verði ekki raskað til muna með þeirri breytingu.

Í greinargerð sveitarfélagsins til úrskurðarnefndarinnar, eins og rakið er í málsrökum, kemur fram að augljós villa sé í greinargerð með hinu kærða deiliskipulagi þar sem húsnúmer hafi víxlast. Þykja þessi mistök ekki þess eðlis að raskað geti gildi hinnar kærðu ákvörðunar.

Að öllu framangreindu virtu verður ekki séð að neinir þeir annmarkar séu á hinni kærðu ákvörðun sem leitt geti til ógildingar hennar. Er kröfu kæranda þar um því hafnað.

Uppkvaðning úrskurðar í máli þessu hefur dregist verulega sökum mikils fjölda mála sem skotið hefur verið til úrskurðarnefndarinnar.

Úrskurðarorð:

Hafnað er kröfu kæranda um ógildingu á ákvörðun bæjarstjórnar Hafnarfjarðar frá 28. maí 2014 um að samþykkja nýtt deiliskipulag fyrir Suðurbæ sunnan Hamars.

____________________________________
Nanna Magnadóttir

______________________________              _____________________________
Ásgeir Magnússon                                                  Þorsteinn Þorsteinsson

des 22
Love0

62/2016 Glammastaðir

Með
Árið 2016, fimmtudaginn 11. ágúst, kom úrskurðarnefnd umhverfis- og auðlindamála saman til fundar í húsnæði nefndarinnar að Skuggasundi 3, Reykjavík. Mætt voru Nanna Magnadóttir forstöðumaður, Ómar Stefánsson varaformaður og Aðalheiður Jóhannsdóttir prófessor.

Fyrir var tekið mál nr. 62/2016, kæra á ákvörðun sveitarstjórnar Hvalfjarðarsveitar frá 23. júní 2015 um að ógilda ekki deiliskipulag fyrir Glammastaði.

Í málinu er nú kveðinn upp svofelldur

úrskurður:

Með ódagsettu bréfi til úrskurðarnefndar umhverfis- og auðlindamála, er barst nefndinni 7. júní 2016, kærir V, eigandi jarðarinnar Glammastaða í Hvalfjarðarsveit, þá ákvörðun Hvalfjarðarsveitar frá 23. júní 2015 að ógilda ekki deiliskipulag fyrir frístundabyggðina Kjarrás í landi Glammastaða sem tók gildi 31. ágúst 2011. Er þess krafist að deiliskipulagið verði fellt úr gildi.

Gögn málsins bárust úrskurðarnefndinni frá Hvalfjarðarsveit 6. júlí 2016.

Málsatvik og rök: Hinn 31. ágúst 2011 tók gildi breytt deiliskipulag fyrir frístundabyggð í landi Glammastaði í Hvalfjarðasveit. Kærandi eignaðist umrætt land með kaupsamningi, dags. 9. janúar 2013. Á árinu 2015 gerði hann þá kröfu að sveitarfélagið felldi deiliskipulagið úr gildi. Með bréfi, dags. 25. júní 2015, var lögmanni kæranda tilkynnt um að þeirri kröfu hefði verið hafnað.

Kærandi vísar til þess að deiliskipulag umrædds svæðis frá árinu 2001 hafi aldrei öðlast gildi og að eftir að það hafi verið lagt fram hafi orðið verulegar breytingar á eignarhaldi lands og skiptingu þess innan deiliskipulagssvæðisins. Fráleitt hafi verið að samþykkja nær óbreytt deiliskipulag árið 2011 án þess að allir aðilar hafi komi að þeirri vinnu og að slíkur annmarki við gerð skipulags leiði til ógildingar þess. Sumarhúsaeigendur á deiliskipulagssvæðinu hafi gert kröfur á hendur kæranda um að leggja vatn og veg um svæðið og hafi hann því ríka hagsmuni af því að deiliskipulagið verði ógilt. Hvorki starfsmenn embættis sýslumanns né Hvalfjarðarsveitar kannist við framangreindar kvaðir, en eigi landeigandi að bera slíka skyldu verði kvöð þess efnis að hvíla á landinu. Þá hafi þáverandi landeigandi ekki samþykkt umþrætta kvöð þegar deiliskipulagsbreytingin hafi verið unnin.

Af hálfu sveitarstjórnar er á það bent að ekkert í gögnum málsins bendi til þess að málsmeðferð deiliskipulagsins hafi verið ólögmæt eða að það sé ógildanlegt af öðrum ástæðum. Þá hafi liðið of langur tími frá gildistöku deiliskipulagsins þar til krafa kæranda hafi verið sett fram en kærufrestur vegna skipulagsákvarðana sé 30 dagar frá opinberri birtingu auglýsingar um gildistöku skipulags. Heimild til endurupptöku samkvæmt ákvæðum stjórnsýslulaga nr. 37/1993 sé eitt ár nema veigamiklar ástæður mæli með að mál sé tekið upp að liðnum lengri tíma. Þá verði í máli þessu að líta til almennra reglna um tómlæti og fyrningu, enda geti á mjög skömmum tíma margir aðilar byggt ríkan rétt á gildi skipulags svo sem með byggingu húsa í samræmi við skipulag, sölu eigna eða á annan hátt.

Niðurstaða: Mál þetta snýst um lögmæti ákvörðunar sveitarstjórnar Hvalfjarðarsveitar um að hafna kröfu kæranda um að fella úr gildi samþykkt deiliskipulag sem tók gildi 31. ágúst 2011.  Tilkynning um hina kærðu ákvörðun var send lögmanni kæranda með bréfi, dags. 25. júní 2015, en þar var hvorki getið um hvert kæra mætti ákvörðunina né um kærufrest. Kæra í máli þessu barst úrskurðarnefndinni 7. júní 2016, eða tæpu ári síðar.

Kærufrestur til úrskurðarnefndarinnar er einn mánuður frá því að kæranda varð kunnugt eða mátti vera kunnugt um ákvörðunina samkvæmt 2. mgr. 4. gr. laga nr. 130/2011 um úrskurðarnefnd umhverfis- og auðlindamála. Í 28. gr. stjórnsýslulaga nr. 37/1993 er fjallað um áhrif þess ef kæra berst að liðnum kærufresti. Ber þá samkvæmt 1. mgr. ákvæðisins að vísa kæru frá nema að afsakanlegt verði talið að kæran hafi ekki borist fyrr eða veigamiklar ástæður mæli með því að kæran verði tekin til efnismeðferðar. Þó verður kæra ekki tekin til meðferðar ef meira en ár er liðið frá því að hún var tilkynnt aðila, sbr. 2. mgr. ákvæðisins. Fyrrgreindar heimildir til að taka kæru til efnismeðferðar að liðnum kærufresti fela í sér undantekningu frá meginreglu 28. gr. stjórnsýslulaga að vísa beri kæru frá berist hún að liðnum kærufresti. Þær undantekningar ber því að skýra þröngt. Við beitingu þeirra undantekningaákvæða verður að líta til þess hvort fleiri aðilar eigi hagsmuni tengda ákvörðun en svo er um hina kærðu ákvörðun. Umþrætt deiliskipulag nær til 36 frístundalóða og má ætla að hagsmunir aðila fari ekki saman.

Kæranda var ekki leiðbeint um kæruleið eða kærufrest í tilkynningu um hina kærðu ákvörðun svo sem bar að gera samkvæmt 2. tl. 2. mgr. 20. gr. stjórnsýslulaga. Sá dráttur sem varð á að kæra umdeilda ákvörðun verður þó ekki talinn afsakanlegur en kærandi, sem naut aðstoðar lögmanns, átti þess kost að afla upplýsinga um kæranleika ákvörðunarinnar hygðist hann láta reyna á gildi hennar. 

Með hliðsjón af því sem að framan er rakið þykja undantekningaákvæði 1. og 2. tl. 1. mgr. 28. gr. stjórnsýslulaga ekki eiga við í máli þessu og verður kærumálinu af þeim sökum vísað frá úrskurðarnefndinni í samræmi við 1. mgr. 28. gr. nefndra laga þar sem kæra barst að liðnum kærufresti.

Úrskurðarorð:

Kærumáli þessu er vísað frá úrskurðarnefndinni.

____________________________________
Nanna Magnadóttir

______________________________              _____________________________
Ómar Stefánsson                                                    Aðalheiður Jóhannsdóttir