Mál nr. 21/2011.

Úrskurðarnefnd skv. 31. gr. laga nr. 7/1998.

Ár 2012, mánudaginn 12. mars, kom úrskurðarnefnd skv. 31. gr. laga um hollustuhætti og mengunarvarnir nr. 7/1998 saman til fundar á skrifstofu formanns nefndarinnar að Lágmúla 7 í Reykjavík. Mætt voru Steinunn Guðbjartsdóttir, Gunnar Eydal og Arndís Soffía Sigurðardóttir.

Fyrir var tekið mál nr. 21/2011 Rakel Jónsdóttir, Fannafold 176, Reykjavík gegn heilbrigðisnefnd Reykjavíkur.

Í málinu er kveðinn upp svofelldur

úrskurður:

I. Aðild kærumáls og kröfur

Með stjórnsýslukæru, dags. 31. október 2011, kærði Rakel Jónsdóttir (hér eftir nefnd kærandi) ákvörðun heilbrigðisnefndar Reykjavíkur (hér eftir nefnd kærði) frá 1. september 2011, þess efnis að staðfesta ákvörðun heilbrigðiseftirlits Reykjavíkur frá 3. ágúst 2011, sem varðar leyfi kæranda til hundahalds. Krefst kærandi ógildingar ákvörðunarinnar en kærði krefst staðfestingar hennar.

II. Málsmeðferð

Kæra málsins er dagsett 31. október 2011 og byggir hún á kæruheimild í 31. gr. laga um hollustuhætti og mengunarvarnir nr. 7/1998. Úrskurðarnefndin kynnti kærða framkomna kæru með bréfi, dags. 7. nóvember 2011, og óskaði eftir greinargerð hans í málinu. Kærði gerði grein fyrir sjónarmiðum sínum í greinargerð, dags. 18. nóvember 2011, og var hún send kæranda til kynningar með bréfi, dags. 23. nóvember 2011. Kærandi gerði athugasemdir, dags. 16. desember 2011, við greinargerð kærða og voru þær kynntar kærða með bréfi, dags. dags. 27. desember 2011. Barst úrskurðarnefndinni viðbótargreinargerð frá kærða, dags. 13. janúar 2012.

III. Málsatvik

Samkvæmt gögnum málsins var kæranda veitt leyfi til hundahalds í Reykjavík á árinu 2003 vegna hundsins Blíðu, skráningarnúmer 4504. Í kjölfar kvartana um lausagöngu hundsins í mars 2009 og eftirlitsferðar hundaeftirlitsmanns, þar sem staðreynt var að hundur kæranda var laus fyrir utan heimili hennar, ritaði hundaeftirlitsmaðurinn bréf til kæranda, dags. 19. mars 2009. Í því bréfi var kæranda gerð grein fyrir að borist hefði kvörtun um að hundur hennar ylli nágrönnum ónæði og óþægindum og að við eftirlit hefði kvörtun verið staðfest af hundaeftirlitsmönnum. Í bréfinu var kæranda jafnframt leiðbeint um ákvæði 13. gr. samþykktar um hundahald í Reykjavík nr. 52/2002 og að ítrekuð brot á samþykktinni gætu leitt til afturköllunar á leyfi til hundahalds. Fleiri kvartanir bárust yfirvöldum vegna hunds kæranda og ritaði hundaeftirlitsmaður á ný bréf til hennar, dags. 21. júní 2010, þar sem gerð var grein fyrir kvörtunum vegna hundsins. Í bréfinu var athygli kæranda vakin á ákvæðum 13. gr. og 20. gr. samþykktar um hundahald í Reykjavík. Í báðum bréfunum var óskað eftir því, að hafði kærandi athugasemdir fram að færa við erindi bréfanna, yrðu þær sendar skriflega til umhverfis- og samgöngusviðs Reykjavíkurborgar innan tveggja vikna frá dagsetningum þeirra. Kvartað var á ný til yfirvalda vegna lausagöngu hunds kæranda í ágúst 2010, svo og í júní og júlí 2011. Fóru hundaeftirlitsmenn í eftirlitsferð þann 16. júní 2011 og ræddu þá við eiginmann kæranda.

Þann 3. ágúst 2011 ritaði hundaeftirlitsmaður, f.h. heilbrigðiseftirlits Reykjavíkur, á ný bréf til kæranda vegna ítrekaðra brota á samþykkt um hundahald og fyrirhugaðrar sviptingar leyfis til hundahalds. Í bréfinu var kæranda gerð grein fyrir kvörtunum sem borist höfðu vegna hundahalds hennar og vísað var til fyrri bréfa hundaeftirlitsmanns til hennar og eftirlitsferðar 16. júní 2011, auk þess sem athygli kæranda var vakin á ákvæðum 13. og 20. gr. samþykktar um hundahald í Reykjavík. Í bréfinu sagði að í ljósi endurtekinna brota og engra viðbragða við erindum heilbrigðiseftirlitsins, með bættu hundahaldi, væri fyrirhugað að svipta kæranda leyfi til hundahalds í Reykjavík. Þá var í bréfinu óskað eftir, að hefði kærandi athugasemdir fram að færa við ákvarðanir þær sem bréfið varðaði, yrðu þær sendar skriflega til heilbrigðiseftirlits Reykjavíkur innan tveggja vikna frá dagsetningu bréfsins. Engin viðbrögð bárust heilbrigðiseftirliti Reykjavíkur frá kæranda vegna þessa bréfs eftirlitsins til hennar. Hundahald kæranda var í framahaldi þessa rætt á fundi kærða þann 1. september 2011. Í fundargerð þess fundar var bókað að lagt hefði verið fram bréf heilbrigðiseftirlits Reykjavíkur, dags. 3. ágúst 2011, og að kærði staðfesti ákvörðun heilbrigðiseftirlitsins einróma. Heilbrigðiseftirlit Reykjavíkur sendi kæranda bréfi, dags. 2. september 2011, þar sem henni var gerð grein fyrir samþykkt kærða frá 1. september 2011. Í bréfinu var tekið fram að hefði kærandi athugasemdir eða andmæli fram að færa skyldi þeim komið á framfæri við heilbrigðiseftirlit Reykjavíkur innan tveggja vikna frá dagsetningu bréfsins.

Kærandi brást við bréfi heilbrigðiseftirlits Reykjavíkur, dags. 2. september 2011, með bréfi til umhverfis- og samgöngusviðs Reykjavíkurborgar, dags. 16. september 2011. Í því bréfi kvaðst kærandi telja að við málsmeðferðina hefði verið brotið gegn ákvæðum 10., 12., 13. og 14. gr. stjórnsýslulaga nr. 37/1993, svo og 2. mgr. 20. gr. sömu laga. Jafnframt kvaðst kærandi telja að í bréfinu frá 2. september 2011 hefði henni verið veittur andmælaréttur til málamynda, þar sem þá hefði verið búið að taka ákvörðun í málinu. Af hálfu heilbrigðiseftirlits Reykjavíkur var erindi kæranda frá 16. september 2011 svarað með bréfi, dags. 7. október 2011. Í því bréfi var gerð grein fyrir rökum kærða fyrir því að svipta kæranda leyfi til að halda umræddan hund og fram að málið teldist upplýst af hálfu heilbrigðiseftirlitsins og að kærandi hefði haft nokkur ár til að bæta hundahald sitt án árangurs. Þá var tekið fram að kæranda hafi verið veittur andmælaréttur í bréfum og hún fengið útskýringar bæði í bréfum og samtölum að hverju kvartanir hafi beinst, auk þess sem vísað hafi verið til þeirra ákvæða í hundasamþykkt sem brotið hafi verið gegn og kæranda verið leiðbeint um kæruheimildir.

IV. Málstæður og rök kæranda

Í kæru kveðst kærandi telja að bæði heilbrigðiseftirlit Reykjavíkur og heilbrigðisnefnd Reykjavíkur hafi þverbrotið ákvæði stjórnsýslulaga gagnvart henni og því beri úrskurðarnefndinni að ógilda hina kærðu ákvörðun. Vísar kærandi í því sambandi til bréfs hennar til umhverfis- og samgöngusviðs Reykjavíkur, dags. 16. september 2011, þar sem m.a. kom fram að hún teldi kærða hafa brotið ákvæði 10., 12., 13. og 14. gr. stjórnsýslulaga, svo og 2. mgr. 20. gr. sömu laga, við meðferð málsins. Þá gerir kærandi grein fyrir því að heilbrigðiseftirlit Reykjavíkur hafi svarað bréfi hennar frá 16. september 2011, með bréfi, dags. 7. október 2011, og að í því bréfi hafi verið vísað til bréfa heilbrigðiseftirlitsins til hennar, dags. 19. mars 2009, 21. júní 2010, 3. ágúst 2011 og 2. september 2011.

Kærandi heldur því fram að henni hafi ekki borist bréf heilbrigðiseftirlitsins, dags. 3. ágúst 2011 og að bréf heilbrigðiseftirlitsins til hennar, dags. 21. júní 2010, hafi ekki átt við nokkur rök að styðjast. Kveðst kærandi ekki með nokkru móti geta séð að hún hafi notið þess réttar sem stjórnsýslulögin veiti og heldur því fram að þann rétt hefði hún nýtt sér hefði hún vitað að til stæði að svipta hana leyfi til hundahalds. Heldur kærandi því fram að henni hafi hvorki verið veittur andmælaréttur né málið verið nægjanlega upplýst áður en ákvörðun var tekin í því og að þegar af þeirri ástæðu beri að ógilda hina kærðu ákvörðun.

Kærandi kveðst viðurkenna að hundur hennar hafi sloppið úr gæslu og gengið laus en það hafi aðeins verið algjör undantekning og slys. Þá kveðst kærandi hafi orðið vör við fjölda annarra hunda í hverfinu sem hafi sloppið úr gæslu, komið inn á lóð hennar og gert stykki sín þar. Telur kærandi að sama hljóti að eiga við á lóðum nágranna hennar, sem kvartað hafi undan hennar hundi. Jafnframt viðurkennir kærandi að hundur hennar sé geltinn en bendir á að það séu ekki síður margir aðrir hundar í nágrenninu. Þá heldur kærandi því fram að hundahald hennar hafi verið bætt verulega í árslok 2009, eftir að slaknað hefði aðeins á því fyrr á því ári.

Kærandi kveður að samkvæmt þeim gögnum sem hún hafi fengið send með bréfi frá kærða, dags. 7. október 2011, hafi 15 kvartanir borist til heilbrigðiseftirlits Reykjavíkur og lögreglu frá þremur mönnum á þeim tæpu 9 árum sem hún hafi haft hundinn. Gerir kærandi ýmsar athugasemdir við framkomnar kvartanir, en ekki þykir tilefni til að rekja þær athugasemdir sérstaklega í úrskurði þessum.

Í kærunni mótmælir kærandi sérstaklega minnisblaði framkvæmdastjóra heilbrigðiseftirlits Reykjavíkur frá 29. ágúst 2011 og kveður það vera rangt í veigamiklum atriðum. Heldur kærandi því fram að minnisblaðið sé vítavert þar sem henni hafi ekki verið veittur andmælaréttur í málinu og vegna „þeirra mjög svo einhliða frásagnar og neikvæðu röngu fullyrðinga“ sem þar komi fram. Þá heldur kærandi því ítrekað fram að hún hafi ekki fengið bréf kærða, dags. 3. ágúst 2011, í hendur fyrr en með bréfi kærða til hennar, dags. 7. október 2011. Því hafi hún ekki getað nýtt sér andmælarétt sinn samkvæmt bréfinu fyrir fund kærða þann 1. september 2011 og hafi málið þá ekki verið nægilega upplýst.

Í athugasemdum kæranda sem bárust í kjölfar greinargerðar kærða í málinu heldur hún því fram að villandi umfjöllun og útúrsnúninga sé að finna í greinargerð kærða. Nefnir kærandi í því sambandi að kærði haldi því fram að hún hafi ekki nýtt sér andmælarétt vegna bréfa heilbrigðiseftirlitsins til hennar, dags. 19. mars 2009 og 21. júní 2010 og tekur fram að hún hafi rætt við hundaeftirlitsmann vegna bréfanna og í hvorugu tilvikinu haft minnstu ástæðu til að ætla að hún yrði svipt leyfi til hundahalds í framhaldinu.

Kærandi ítrekar í athugasemdum sínum að hún hafi enga möguleika haft á því að nýta sér andmælarétt á grundvelli bréfs heilbrigðiseftirlitsins, dags. 3. ágúst 2011, þar sem henni hafi fyrst borist það bréf með bréfi heilbrigðiseftirlitsins, dags. 7. október 2011, sem var sent eftir að hin kærða ákvörðun var tekin. Kærandi gerir athugasemdir við að heilbrigðiseftirlitið hafi ekki sent henni í ábyrgðarpósti jafn alvarlegt erindi og það sem bréf heilbrigðiseftirlitsins til hennar, dags. 3. ágúst 2011, varðaði. Þá heldur kærandi því fram að heilbrigðiseftirlitið verði að bera hallann af því að engin sönnun liggi fyrir um það að hún hafi fengið umrætt bréf á umræddum tíma.

Jafnframt heldur kærandi því fram að ekki liggi fyrir hvenær heilbrigðiseftirlitið hafi tekið ákvörðunina, sem staðfest hafi verið af hálfu kærða með hinni kærðu ákvörðun. Kveður hún að allt bendi til að sú ákvörðun hafi verið tekin 3. ágúst 2011 og heldur því fram að það bendi til þess að enginn andmælaréttur hafi verið veittur áður en ákvörðunin hafi verið tekin. Kærandi gerir og athugasemd við fundargerð kærða frá 1. september 2011 og kveður hana vera mjög stutta, illa upplýsandi og ófullnægjandi um málið. Bendir kærandi á að svo virðist sem svipting tveggja óskyldra aðila á hundahaldi hafi verið tekin fyrir saman og þar hafi verið um eina ákvörðun heilbrigðiseftirlitsins að ræða sem kærði hafi með einni atkvæðagreiðslu samþykkt einróma. Kveður kærandi það vera ótrúleg vinnubrögð og óréttlát og algjörlega óhæf málsmeðferð að afgreiða tvö óskyld mál sem eitt. Einnig heldur kærandi því fram að andmælaréttur sem kærði haldi fram að henni hafi verið veittur í bréfi, dags. 2. september 2011, eftir að hin kærða ákvörðun hafi verið tekin sé „auðvitað ekkert annað en skrípaleikur og ekki í neinu samræmi við stjórnsýslulög“. Greinir kærandi frá því að í því bréfi komi skýrt fram að ekki verði tekið neitt tillit til andmæla, heldur veittur kærufrestur til úrskurðarnefndar sem hafi verið óþarft ef ekki hafi verið búið að taka endanlega ákvörðun í málinu.

Enn fremur mótmælir kærandi því sem röngu og villandi að hún hafi ekki bætt hundahald sitt frá árinu 2009, ekki nýtt andmælarétt og viðurkennt ítrekuð brot á samþykkt um hundahald.

V. Málsástæður og rök kærða

Í greinargerð kærða segir að kærandi hafi haft leyfi til hundahalds í Reykjavík fyrir hundinn Blíðu síðan árið 2003 og hafi hún fengið leyfið að því tilskyldu að fara að gildandi reglum um hundahald í Reykjavík. Þá segir að kærandi hafi frá árinu 2009 haft tækifæri til að bæta hundahald sitt og fengið tækifæri til að andmæla kvörtunum en sá andmælaréttur hafi ekki verið nýttur.

Kærði kveður að ítrekað hafi borist kvartanir vegna hundahalds kæranda og heldur því fram að kærandi hafi viðurkennt í kæru sinni brot á hundasamþykkt Reykjavíkur nr. 52/2002 hvað varði bann við lausagöngu og ónæði s.s. vegna gelts. Kærandi hafi hins vegar hafnað tveimur kvörtunum, annars vegar frá 18. júní 2010 og hins vegar 21. apríl 2009. Í þessu sambandi kveður kærði að engin kvörtun hafi borist 18. júní 2010, hið rétta sé að farið hafi verið í eftirlitsferð til kæranda þann 18. júní 2010 vegna kvörtunar sem borist hafi 2. júní 2010 og hafi þá enginn verið heima. Vegna kvörtunar frá 21. apríl 2009 kveður kærði að kærandi hafi sagt í samtali við hundaeftirlitsmann, daginn eftir að kvörtunin barst, að hundurinn væri geltinn og að brýnt yrði fyrir börnum að vera ekki með hann lausan. Jafnframt kveður kærði að kærandi viðurkenni víða í kærunni að hundahaldi hennar hafi verið ábótavant, en tali um að þar hafi verið um undantekningar og slys að ræða, auk þess tali kærandi um að hún hafi bætt hundahald sitt verulega í árslok 2009. Kærða kveðst vera kunnugt um að kvörtunum vegna hundahalds kæranda hafi fækkað eftir 2009 en brot á hundasamþykkt eigi sér hins vegar enn þá stað hvað varði lausagöngu hunds hennar og ónæði af hans völdum.

Vegna fullyrðinga kæranda um að hún hafi ekki fengið í hendur bréf kærða, dags. 3. ágúst 2011, þar sem gerð var grein fyrir að fyrirhugað væri að svipta hana leyfi til hundahalds, segir í greinargerðinni að bréfið sé skráð út úr húsi og vistað í skjalaveri Borgartúns 12-14 og hafi ekki verið endursent kærða frá Íslandspósti. Hafi kærði því engar sannanir á því að umrætt bréf hafi ekki borist kæranda.

Vegna athugasemda kæranda við minnisblað framkvæmdastjóra heilbrigðiseftirlits Reykjavíkur frá 29. ágúst 2011 hafnar kærði því alfarið að eitthvað komi fram í minnisblaðinu sem ekki eigi við rök að styðjast og gerir grein fyrir því að minnisblaðið sé vinnuplagg þar sem málið sé rakið stuttlega en sé ekki bréf til kæranda.

Gerð er grein fyrir því að hin kærða ákvörðun hafi verið tekin að undangengnum ítrekuðum staðfestum kvörtunum og samskiptum, bæði formlegum og óformlegum, og hafi kærandi fengið bréf, dags. 2. september 2011, þar sem henni hafi bæði verið veittur andmæla- og málskotsréttur. Í því bréfi hafi kæranda verið gerð grein fyrir hinni kærðu niðurstöðu sem kærði hafi tekið á fundi 1. september 2011 og hafi falið í sér að staðfesta ákvörðun heilbrigðiseftirlits Rekjavíkur um að svipta kæranda leyfi til hundahalds. Kærandi hafi nýtt andmælarétt sinn með bréfi til kærða, dags. 16. september 2011, sem svarað hafi verið með bréfi kærða, dags. 7. október 2011, þar sem bent hafi verið á kæruleið. Kveðst kærði standa við ákvörðun sína og krefst þess að úrskurðarnefndin staðfesti hina kærðu ákvörðun.

Í viðbótargreinargerð kærða er m.a. mótmælt fullyrðingum kæranda þess efnis að hún hafi ekki getað gert sér grein fyrir því að brot á hundasamþykkt gæti leitt til afturköllunar leyfis til hundahalds og bent á að í bréfi kærða til kæranda, dags. 21. júní 2010, komi skýrt fram að ítrekuð brot geti leitt til afturköllunar leyfis. Þá er einnig gerð grein fyrir því að í bréfum til kæranda hafi komið fram að andmæli skuli berast heilbrigðiseftirlitinu með skriflegum hætti en það hafi andmæli kæranda ekki gert.

VI. Álit og niðurstaða úrskurðarnefndar

Í 25. gr. laga um hollustuhætti og mengunarvarnir nr. 7/1998 er kveðið á um samþykktir sveitarfélaga. Þar segir m.a. í 1. mgr. að sveitarfélög geti sett sér eigin samþykktir um bann eða takmörkun gæludýrahalds og húsdýrahalds. Á grundvelli þessarar heimildar hefur verið sett samþykkt um hundahald í Reykjavík nr. 52/2002, með síðari breytingum. Í 2. gr. samþykktarinnar segir að hundahald sé heimilað í Reykjavík að fengnu leyfi og að uppfylltum þeim skilyrðum, sem sett séu í samþykktinni. Í 20. gr. samþykktarinnar er kveðið á um að ef hundeigandi brjóti gegn lögum um dýravernd, dýrahald, samþykktinni sjálfri eða öðrum reglum, sem um dýrahald gilda, geti umhverfissvið afturkallað leyfi hans og/eða bannað honum að vera með hund í lögsagnarumdæmi Reykjavíkurborgar.

Samkvæmt gögnum málsins sendi hundaeftirlitsmaður Reykjavíkur kæranda bréf í kjölfar kvartana um hundahald hennar 19. mars 2009 og aftur þann 21. júní 2010. Í þeim bréfum var kærandi upplýst um framkomnar kvartanir og henni kynnt að brot á samþykkt um hundahald í Reykjavík geti leitt til afturköllunar leyfis til hundahalds. Þá var kæranda í báðum bréfunum gefinn kostur á að koma á framfæri skriflegum athugasemdum við efni bréfanna.

Þann 3. ágúst 2011 sendi hundaeftirlitsmaður Reykjavíkur bréf til kæranda og var efni bréfsins tilgreint „Ítrekuð brot á hundasamþykkt – fyrirhuguð svifting leyfis“. Í bréfinu var gerð grein fyrir framkomnum kvörtunum og að kvartanir hefðu verið staðfestar. Þá sagði í bréfinu:

„Í ljósi endurtekinna brota og engra viðbragða við erindum Heilbrigðiseftirlits með bættu hundahaldi er fyrirhugað að svifta yður leyfi til hundahalds í Reykjavík“.

Þá var tekið fram í bréfinu að hefði kærandi athugasemdir fram að færa óskuðust þær sendar skriflega til heilbrigðiseftirlits Reykjavíkur innan tveggja vikna frá dagsetningu bréfsins, auk þess sem athygli var vakin á heimild 1. mgr. 31. gr. laga um hollustuhætti og mengunarvarnir til að skjóta málinu til úrskurðarnefndar.

Kærði kveðst hafa sent kæranda framangreint bréf, dags. 3. ágúst 2011, en kærandi kveðst á hinn bóginn ekki hafa borist bréfið fyrr en afrit þess var sent henni í október 2011. Engin staðfesting hefur verið lögð fram um að bréfið hafi borist kæranda fyrir þann tíma. Engar athugasemdir höfðu borist frá kæranda til heilbrigðiseftirlits Reykjavíkur þegar hundahald hennar var tekið til umfjöllunar á fundi kærða þann 1. september 2011. Á þeim fundi var bókað um málið í fundargerð með svohljóðandi hætti:

„6. Svipting leyfis til hundahalds – Fannafold 68 og Fannafold 176. Lögð fram bréf Heilbrigðiseftirlits Reykjavíkur dags. 3. ágúst 2011 og 4. ágúst 2011. Nefndin staðfesti ákvörðun Heilbrigðiseftirlits Reykjavíkur einróma“.

Þann 2. september 2011 ritaði framkvæmdastjóri heilbrigðiseftirlits Reykjavíkur bréf til kæranda og var efni bréfsins tilgreint „Svifting leyfis til hundahalds“. Í bréfi sagði:

„Á fundi Heilbrigðisnefndar Reykjavíkur 1. september 2011 var tekið fyrir eftirfarandi: Svipting leyfis til hundahalds – Fannafold 176. Lagt fram bréf Heilbrigðiseftirlits Reykjavíkur, dags. 3. ágúst 2011. Nefndin staðfesti ákvörðun Heilbrigðiseftirlits Reykjavíkur einróma. Ef þér hafið einhverjar athugasemdir eða andmæli fram að færa við þessar ákvarðanir óskast þær sendar skriflega til Heilbrigðiseftirlits Reykjavíkur, Borgartúni 12-14, 105 Reykjavík innan tveggja vikna frá dagsetningu þessa bréfs“.

Þá var kæranda, í bréfinu, einnig leiðbeint um kæruheimild til úrskurðarnefndar samkvæmt lögum um hollustuhætti og mengunarvarnir.

Kærandi kom á framfæri athugasemdum við bréf heilbrigðiseftirlitsins frá 2. september 2011 með bréfi til umhverfis- og samgöngusviðs Reykjavíkurborgar, dags. 16. september 2011. Framkvæmdastjóri heilbrigðiseftirlits Reykjavíkur svaraði athugasemdum kæranda með bréfi, dags. 7. október 2011. Í upphafi þess bréfs segir:

„Vísað er til bréfs yðar dags. 16. september sl. Þar koma fram fyrirspurnir er varða ákvörðun heilbrigðisnefndar Reykjavíkur um að svifta yður leyfi til að halda hundinn Blíðu skráninganúmer 4504“.

Í niðurlagði bréfsins segir síðan:

„Varðandi framhald málsins þá hafið þér ekki lengur leyfi frá Reykjavíkurborg til að halda hundinn og á hann því að víkja“.

Í kjölfar bréfsins frá 7. október 2011 beindi kærandi kæru máls þessa til úrskurðarnefndar samkvæmt 31. gr. laga um hollustuhætti og mengunarvarnir.

Eins og að framan er rakið ritaði hundaeftirlitsmaður, f.h. heilbrigðiseftirlits Reykjavíkur, bréf til kæranda, dags. 3. ágúst 2011, sem kærandi hafnar að hafa fengið í hendur og sem af hálfu kærða hefur ekki verið sýnt fram á að hafi borist kæranda. Efni bréfsins er að gera kæranda kunnugt um að fyrirhugað sé að svipta hana leyfi til að halda hundinn Blíðu. Hundahald kæranda var tekið til umfjöllunar á fundi kærða þann 1. september 2011 samhliða umfjöllum um hundahald í öðru húsi við götuna sem kærandi býr við. Þar var bókað að lögð væru fram bréf heilbrigðiseftirlits Reykjavíkur, dags. 3. og 4. ágúst 2011. Ekki verður annað ráðið af gögnum kærumáls þess, sem hér er til úrlausnar, en að framlagt bréf, dags. 3. ágúst 2011, sé framangreint bréf hundaeftirlitsmanns til kæranda sem varðaði fyrirhugaða sviptingu leyfis til hundahalds. Þá er ekki að finna neinar upplýsingar, í gögnum kærumálsins, um bréf, dags. 4. ágúst 2011, og telur úrskurðarnefndin að ætla megi að það varði ekki hundahald kæranda.

Á framangreindum fundi kærða þann 1. september 2011 var, auk bókunar um framlagningu bréfa, bókað að kærði staðfesti einróma ákvörðun heilbrigðiseftirlits Reykjavíkur. Í bókuninni er hins vegar ekki tilgreint í hverju hin staðfesta ákvörðun felist.

Af gögnum málsins verður því ekki ráðið að þegar hundahald kæranda var tekið fyrir á fundi kærða þann 1. september 2011 hafi legið fyrir bein ákvörðun heilbrigðiseftirlits Reykjavíkur um að svipta kæranda leyfi til að halda hundinn Blíðu, heldur aðeins að fyrirhugað væri að svipta hana leyfi til að halda umræddan hund. Þar með telur úrskurðarnefndin að við afgreiðslu kærða á máli kæranda hafi ekki legið fyrir ákvörðun heilbrigðiseftirlitsins sem unnt hafi verið að staðfesta, sem stjórnsýsluákvörðun sem fæli í sér niðurstöðu í máli, og að ekki sé unnt að túlka afgreiðslu kærða á fundinum 1. september 2011 sem ákvörðun um að svipta kæranda leyfi til að halda hundinn Blíðu. Ákvörðun þess efnis að kærandi hefði ekki lengur leyfi frá Reykjavíkurborg til að halda hundinn og vísað var til í bréfi framkvæmdastjóra heilbrigðiseftirlits Reykjavíkur til kæranda, dags. 7. október 2011, lá því ekki fyrir þegar bréfið var ritað.

Í ljósi þess sem að framan er rakið telur úrskurðarnefndin að í máli því sem hér er til úrlausnar liggi ekki fyrir ákvörðun af hálfu borgaryfirvalda um að afturkalla leyfi kæranda málsins til hundahalds á grundvelli ákvæðis 20. gr. samþykktar um hundahald í Reykjavík. Þá telur úrskurðarnefndin að tilkynning heilbrigðisyfirvalda í Reykjavík um að fyrirhugað sé að afturkalla leyfið sé ekki kæranleg ákvörðun þar sem hún feli ekki í sér niðurstöðu sem bindi enda á málið, sbr. 2. mgr. 26. gr. stjórnsýslulaga nr. 37/1993. Með vísan til framangreinds telur úrskurðarnefndin að kæranleg ákvörðun liggi ekki fyrir í málinu og er kæru málsins þegar af þeirri ástæðu vísað frá nefndinni.

Úrskurðarorð:

Vísað er frá úrskurðarnefnd samkvæmt 31. gr. laga um hollustuhætti og mengunarvarnir kæru Rakelar Jónsdóttur, þar sem kæranleg ákvörðun liggur ekki fyrir.

Steinunn Guðbjartsdóttir

Gunnar Eydal                                                          Arndís Soffía Sigurðardóttir

Date: 3/22/12

Mál nr. 16/2011.

Úrskurðarnefnd skv. 31. gr. laga nr. 7/1998.

Ár 2011, þriðjudaginn 27. desember, kom úrskurðarnefnd skv. 31. gr. laga um hollustuhætti og mengunarvarnir nr. 7/1998 saman til fundar á skrifstofu formanns nefndarinnar að Lágmúla 7 í Reykjavík. Mætt voru Steinunn Guðbjartsdóttir, Gunnar Eydal og Arndís Soffía Sigurðardóttir.

Fyrir var tekið mál nr. 16/2011 Anna Margrét Kristinsdóttir, Haukanesi 14, Garðabæ gegn heilbrigðisnefnd Hafnarfjarðar- og Kópavogssvæðis.

Í málinu er kveðinn upp svofelldur

úrskurður:

I. Aðild kærumáls og kröfur

Með stjórnsýslukæru, dags. 5. september 2011, kærði Anna Margrét Kristinsdóttir (hér eftir nefnd kærandi) ákvörðun heilbrigðisnefndar Hafnarfjarðar- og Kópavogssvæðis (hér eftir nefnd kærði) frá 29. ágúst 2011, sem kynnt var með bréfi dags. 30. ágúst 2011, þar sem þess er krafist að hundurinn Golíat nr. 5126 verði aflífaður. Krefst kærandi þess að hin kærða ákvörðun verði felld úr gildi en kærði gerir kröfu um að hin kærða ákvörðun verði staðfest.

II. Málsmeðferð

Kæra málsins er dagsett 5. september 2011 og byggir hún á kæruheimild í 31. gr. laga um hollustuhætti og mengunarvarnir nr. 7/1998. Í kæru var jafnframt sett fram krafa um frestun réttaráhrifa hinnar kærðu ákvörðunar. Úrskurðarnefndin kynnti kærða framkomna kæru með bréfi, dags. 9. september 2011. Óskaði úrskurðarnefndin í því bréfi hvort tveggja eftir greinargerð kærða í málinu og afstöðu hans til beiðni kæranda um frestun réttaráhrifa. Kærði gerði grein fyrir sjónarmiðum sínum til beiðni um frestun réttaráhrifa með bréfi, dags. 16. september 2011. Þann 26. september 2011 kvað úrskurðarnefndin upp úrskurð um að fresta skyldi réttaráhrifum hinnar kærðu ákvörðunar. Greinargerð kærða, dags. 27. september 2011, barst úrskurðarnefndinni og var hún send kæranda til kynningar með bréfi, dags. 6. október 2011. Kærandi gerði athugasemdir, dags. 31. október 2011, við greinargerð kærða og voru þær kynntar kærða með bréfi, dags. 2. nóvember 2011. Kærði sendi úrskurðarnefndinni bréf, dags. 8. nóvember 2011, þar sem fram kom að kærði teldi ekki tilefni til frekari athugasemda af sinni hálfu.

III. Málsatvik

Samkvæmt gögnum málsins var kæranda, þann 14. júlí 2010, veitt leyfi til hundahalds í Garðabæ nr. 5126 vegna hundsins Golíats. Var leyfið veitt í kjölfar þess að hundurinn hafði verið fangaður óskráður og fluttur í hundagæslu. Þegar gengið var frá skráningu hundsins og hann leystur úr hundagæslunni mun hafa verið brýnt fyrir kæranda að tryggja gæslu hans, svo og annars hunds í hennar eigu, sem einnig hafði verið fangaður. Engu að síður hafa heilbrigðiseftirliti Hafnarfjarðar og Kópavogssvæðis borist kvartanir vegna hundsins. Þann 19. ágúst 2010 var kvartað undan því að hundurinn Golíat og annar hundur í eigu kæranda gengju of mikið lausir í götunni við heimili þeirra og að Golíat hefði náð að glefsa til manns veturinn á undan. Þann 26. maí 2011 var kvartað undan lausagöngu hunda kæranda og því að Golíat hefði náð að glefsa í gangandi vegfarendur. Þann 31. maí 2011 ritaði heilbrigðiseftirlitið kæranda bréf og gerði kröfu um að umræddur hundur færi í skapgerðarmat og að kærandi kæmi í kjölfarið til fundar hjá heilbrigðiseftirlitinu. Engin viðbrögð höfðu átt sér stað vegna bréfs þessa þegar kvartað var undan lausagöngu hundsins þann 9. júní 2011. Í þeirri kvörtun kom fram að sá sem kvartaði hefði fjórum sinnum áður komið óformlegum kvörtunum á framfæri. Aðfaranótt 15. júní 2011 kom tilkynning frá eiganda/umráðmanni hundsins um að hundurinn væri laus, en hann mun hafa skilað sér heim án afskipta dýraeftirlits. Þann 24. júlí 2011 var leitað til lögreglu sökum þess að Golíat, sem þá var laus, hafði bitið í kálfa á konu, sem var á göngu. Heilbrigðiseftirlitið sendi kæranda bréf, dags. 3. ágúst 2011, þar sem henni var gert kunnugt um að hundahald hennar yrði tekið fyrir á fundi kærða sem fyrirhugaður væri 29. ágúst 2011. Þann 3. ágúst 2011 barst einnig kvörtun um lausagöngu hundsins, svo og þann 9. ágúst 2011. Þá var Golíat fangaður af dýraeftirlitsmanni og honum komið fyrir í gæslu. Þann 15. ágúst 2011 var jafnframt tilkynnt til heilbrigðiseftirlitsins að viku fyrr hefði Golíat glefsað í aftanverðan kálfa á manni, sem var á göngu. Sonur kæranda hafði samband við heilbrigðiseftirlitið þann 10. ágúst 2011 sökum þess að hann saknaði hundsins og var hann þá upplýstur um stöðu mála. Upplýsti sonur kæranda þá að kærandi væri erlendis en væntanleg til landsins um miðjan ágústmánuð. Þann 16. ágúst 2011 mætti kærandi til fundar hjá heilbrigðiseftirlitinu vegna Golíats og var þá ákveðið að kæranda léti fara fram skapgerðarmat á hundinum. Þann 24. ágúst 2011 barst heilbrigðiseftirlitinu skapgerðarmat Katrínar Harðardóttur dýralæknis vegna umrædds hunds og þann 25. ágúst 2011 sendi kærandi bréf til kærða þar sem hún gerði grein fyrir sínum sjónarmiðum. Hundahald kæranda var síðan rætt á fundi kærða þann 29. ágúst 2011 og var þá tekin ákvörðun um að krefjast þess að hundurinn Golíat yrði aflífaður. Var það gert með svohljóðandi bókun:

„Heilbrigðisnefnd telur að hundurinn Golíat nr. 5126 hafi sýnt af sér verulega hættulegt atferli. Ólíðandi sé að hundur sé haldinn sem glefsi til og bíti vegfarendur þegar hann er laus úr gæslu. Með vísun til ákvæða 11. gr. samþykktar um hundahald nr. 154/2000 krefst nefndin þess að dýrið verði aflífað.“

IV. Málstæður og rök kæranda

Kærandi greinir frá því í kæru sinni að maki hennar hafi gefið fjölskyldunni hundinn Golíat í jólagjöf 2008 og hafi því fylgt mikil hamingja þar sem hundurinn sé einstaklega skemmtilegur og uppátækjasamur. Áföll hafi hins vegar dunið yfir fjölskylduna árið á eftir þegar maki kæranda lést, svo og móðir hennar, besti vinur hennar og tveir nákomnir ættingar. Kveður kærandi að tíminn síðan þessar atburðir gerðust hafi verið hrikalegur fyrir fjölskyldu hennar og að ekki hafi gefist mikill tími fyrir strangt og gott uppeldi á umræddum hundi. Þá kveðst kærandi hafi þurft að fara erlendis í maí sl. og hafi hún ekki komið aftur heim fyrr en 15. ágúst sl. Hafi hún ætlað sér að koma hundinum Golíat og öðrum hundi sem hún eigi, fyrir á hundahóteli, en þá hafi hins vegar legið fyrir sonur hennar yrði atvinnulaus yfir sumarið og hafi hann langað til að hafa hundana hjá sér, auk þess sem fyrirséð hafi verið að elsti sonur hennar yrði mikið á heimilinu með sína fjölskyldu. Kveðst kærandi hafa gert þau mistök að láta reyna á ábyrgð og þroska sona sinna og hafi hún staðið í þeirri trú að allt gengi ljómandi vel í fjarveru hennar, þar sem enginn hafi látið hana vita af vandræðunum sem urðu með hundinn fyrr en lögregla hafði samband við hana í lok júlí.

Í kærunni kveðst kærandi gera sér fulla grein fyrir þeim skaða og vandræðum sem hundurinn hafi valdið. Á hinn bóginn geti hún ekki, eftir allt sem á undan sé gengið, látið svæfa hundinn, „síðustu jólagjöfina frá pabba“. Þess í stað kveðst kærandi geta tekið ábyrgð á þeim málum sem gerst hafi og gert allt sem í hennar valdi standi til að gera góðan og sómasamlegan hund úr Golíati og tryggt umhverfið sem hann búi í. Kærandi kveðst hafa talað við eiganda hundaskólans Gallerí voff, sem sé tilbúinn til að aðstoða kæranda við mjög stranga þjálfun á Golíati, sem muni standa eins lengi og það taki að gera góðan hund úr honum. Þá gerir kærandi grein fyrir því að hún hafi fengið dýralækni til að skoða hundinn, þar sem hann dvelji nú í gæslu, til að gera á honum skapgerðarmat. Kveður kærandi það vera mat dýralæknisins að Golíat sé góður hundur og sjái dýralæknirinn engin merki um geðveiki hjá honum. Þá telji dýralæknirinn að hundurinn eiga við hegðunarvandamál að stríða og að hann sé meðal annars að vernda yfirráðasvæði sitt með hegðun sinni. Hafi dýralæknirinn ráðlagt kæranda að láta gelda hundinn og myndi hann þá róast.

Kærandi lýsir því jafnframt í kæru sinni að Golíat sé góður og skemmtilegur hundur, sem sé fljótur að læra og kveðst hún ekki efast um að hægt sé að gera úr honum enn þá betri hund, sem ógni ekki umhverfi sínu. Hann sé virkilega snjall og kunni því miður að opna allar dyr. Það hafi verið eitt helsta vandamálið tengt honum, en verði leyst með því að snúa öllum snerlum á útihurðum lóðrétt, halda öllum útidyrum læstum og setja á þær öryggiskeðjur. Þá kveðst kærandi vera með stóra og góða hundagirðingu þar sem hundar hennar fái að valsa inn og út og leika sér, en því miður hafi verið allt of mikið um að börn úr nágrenninu hafi verið að opna girðinguna og hleypa hundunum út. Kveðst kærandi geta leyst það vandamál með góðum hengilás og keðju. Enn fremur kveðst kærandi hafa sest niður með börnum sínum og gert þeim grein fyrir alvöru málsins. Kveður hún þau vera tilbúin til að vinna hörðum höndum við hlið hennar að uppeldi og gæslu hundsins. Sjálf kveðst kærandi sjá fram á rólegri tíma og meira jafnvægi í lífi fjölskyldunnar og að hún geti gefið sig alla að uppeldi hundsins.

Í athugasemdum kæranda sem bárust í kjölfar greinargerðar kærða í málinu ítrekar hún þau sjónarmið sem komu fram í kæru hennar, auk þess sem hún gerir beinar athugasemdir við greinargerð kærða í sex tölusettum liðum. Í fyrsta lagi kveður kærandi lýsingu á afskiptum dýraeftirlitsmanns þann 30. júní 2010 ekki vera rétta hjá kærða. Það rétta sé að dýraeftirlitsmaðurinn hafi hringt í hana og hún þá verið sannfærð um að hundar hennar væru heima þar sem hún hafi verið nýbúin að gefa þeim að borða og setja þá út í girðingu. Hafi hún því miður ekki áttað sig á því í símtalinu við dýraeftirlitsmanninn að barn úr nágrenninu hafi verið búið að hleypa hundum hennar úr girðingunni. Í öðru lagi vekur kærandi athygli á því að á einum stað hafi kærði í greinargerð sinni talað um að hundurinn hafi glefsað „til“ en ekki glefsað „í“ viðkomandi. Í þriðja lagi tekur kærandi fram að skýringin á því, að hundur hennar hafi ekki verið látinn í skapgerðarmat í lok maí sl. og að engin viðbrögð hafi fengist við bréfi heilbrigðiseftirlitisins til hennar þess efnis, sé sú að hún hafi verið erlendis á þeim tíma og ekki fengið bréfið í hendur. Í fjórða lagi vekur kærandi athygli á að kærði kveðist hafa fengið upplýsingar um að alvarlegt hundsbit hafi átt sér stað þann 24. júlí 2011 en í lögregluskýrslu um þann atburð segi að sárið hafi verið lítið en talsvert mar í kring. Þá gerir kærandi í fimmta lagi athugasemd við birtingu bréfs heilbrigðiseftirlitsins til hennar, dags. 3. ágúst 2011, sem birt var af stefnuvotti. Í sjötta lagi gerir kærandi athugasemd við að í greinargerð kærða segi: „Dýrið virðist ekki árásargjarnt undir stöngu eftirliti. Í báðum tilfellum var dýrið undir strangri gæslu. Ekki er hægt að yfirfæra þær aðstæður á venjulegar aðstæður á heimili“. Athugasemdir kæranda eru að í fyrra tilfellinu hafi hundurinn verið heima hjá sér með syni kæranda og dýraeftirlitsmanni. Í hinu tilfellinu hafi hundurinn verið með dýralækni sem ekki hafi annast hann áður. Kemur kærandi því á framfæri að hún vilji gjarnan fá tækifæri til að vera með hundinum ásamt dýralækni og hundaþjálfara á heimili sínu og láta meta hann bæði í hans umhverfi og annars staðar.

Þá tekur kærandi fram í athugasemdum sínum að hundurinn Golíat sé búinn að vera þrjá mánuði vistaður á hundahóteli á Leirum. Þar sé mikið af ókunnugu fólki bæði að koma og fara á hverjum degi og hafi hundurinn ekki sýnt því nokkra grimmd. Einnig hafi hundurinn á þeim tíma haft hátt í fjörutíu mismunandi hunda sitt hvoru megin við sig og fylgi því mikið áreiti. Greinir kærandi jafnframt frá því að umsjónarmaður á hundahótelinu hafi sagt henni að hann teldi næsta líklegt að Golíat kæmi ekki til með að bíta eða glefsa í nokkurn mann framar og að hann hafi hvorki sýnt grimmd né árásargirni.

V. Málsástæður og rök kærða

Í greinargerð kærða segir að samkvæmt gögnum kærða hafi kærandi haldið tvo hunda á heimili sínu í Garðabæ. Fyrri hundurinn hafi verið skráður þann 28. janúar 2003, en sá seinni, þ.e. hundur sá sem mál þetta varðar, hafi verið skráður þann 14. júlí 2010. Kvartanir um lausagöngu og ónæði vegna hunds kæranda hafi borist árin 2005 og 2007, hafi dýraeftirlitsmaður þá farið á vettvang og svo virst sem málin hefðu skánað. Á árinu 2010 hafi kvartanir borist á ný og hafi hundarnir þá verið orðnir tveir og af þeim stafað ógn að sögn íbúa. Eftirlitsmaður hafi ítrekað haft samband við húsráðanda vegna kvartana og kröfur verið gerðar um úrbætur. Þann 30. júní 2010 hafi dýraeftirlitsmaður fengið ábendingu um lausagöngu hunda kæranda og farið á vettvang. Kærandi hafi þá ekki saknað hunda sinna og vísað kvörtununum á bug. Eftirlitsmaðurinn hafi hins vegar í beinu framhaldi fundið hunda á flækingi, náð að handsama þá og flytja í hundageymslu. Hafi komið í ljós að hundarnir tilheyrðu kæranda, hafi þeir verið sóttir, auk þess sem Golíat, sem þá var tveggja ár gamall, hafi verið skráður. Brýnt hafi verið fyrir kæranda að tryggja gæslu hundanna. Þann 19. ágúst 2010 hafi borist ábending símleiðis um að lausaganga umræddra hunda væri enn til staðar og greindi kvartandi frá því að yngri hundurinn hefði glefsað til hans en nokkur tími væri liðinn frá þeim atburði. Hafi eftirlitsmaður á ný haft samband við kæranda og óskað eftir úrbótum. Síðan segir í greinargerðinni að í maí 2011 hafi farið að berast ítrekaðar kvartanir um lausagöngu Golíats og ógnanir af hans hálfu. Hafi heilbirgðiseftirlitið krafist þess í bréfi til kæranda, dags. 31. maí 2011, að Golíat yrði látinn í skapgerðarmat og að kærandi kæmi til fundar um aðgerðir til úrbóta. Engin viðbrögð hafi orðið við bréfinu. Þann 24. júlí 2011 hafi lögreglu borist tilkynning um að kona hafi verið bitin af hundi, þar sem hún hafi verið á göngu í götu þeirri sem kærandi býr við. Samkvæmt þeim upplýsingum sem heilbrigðiseftirlitið fékk frá lögreglu hafi verið um alvarlegt bit að ræða og enginn vafi á hvaða hundur hafi verið að verki.

Í greinargerðinni segir síðan að þann 28. júlí 2011 hafi framkvæmdastjóri heilbrigðiseftirlitsins og dýraeftirlitsmaður farið á heimili kæranda vegna málsins. Kærandi hafi ekki verið heima en sonur hennar hafi tekið á móti þeim sem þar mættu. Við skoðun hafi Golíat ekki virst vera óöruggur eða árásargjarn inni í húsinu í návist þriggja fullorðinna. Sonur kæranda hafi greint frá því að í fjarveru kæranda væri hundurinn í umsjón bróður hans. Samkvæmt greinargerðinni var alvarleiki málsins brýndur fyrir syni kæranda og honum falin skilaboð um að bróðir hans hefði samband. Auk þess hafi dýraeftirlitsmaðurinn lesið skilaboð inn á síma bróðurins þann 2. ágúst 2011 um að hafa samband. Við skilaboðunum hafi hins vegar ekki verið brugðist. Með bréfi, dags. 3. ágúst 2011, sem heilbrigðiseftirlitið hafi sent bæði kæranda og syni hennar, umsjónarmanni hundsins, með stefnuvotti, hafi þeim verið tilkynnt að heilbrigðiseftirlitið teldi hundinn vera hættulegan vegfarendum og að um alvarleg og ítrekuð brot hafi verið að ræða á samþykkt nr. 154/2000 um hundahald. Jafnframt hafi í bréfinu verið upplýst um ákvæði 14. gr. samþykktarinnar og að kærði myndi taka mál hundsins Golíats fyrir á ráðgerðum fundi sínum þann 29. ágúst 2011 ef mál tengd honum yrðu ekki leyst fyrir þann tíma. Þá kveður kærði að kvartanir um lausagöngu hafi haldið áfram að berast. Þann 9. ágúst 2011 hafi dýraeftirlitsmaður náð að handsama Golíat í lausagöngu og hafi heilbrigðiseftirlitið þá ekki talið fært að afhenda hundinn í ljósi þess sem á undan hafi gengið. Hafi hundinum því verið komið fyrir í gæslu, þar sem hann sé enn og greinir kærði frá því að hundurinn hafi einu sinni á vörslutímabilinu bitið í kálfa dýrahirðis.

Þá gerir kærði grein fyrir því í greinargerðinni að kærandi hafi með erindi til heilbrigðiseftirlitsins lýst aðstæðum sínum og farið fram á að fá Golíat til baka í trausti þess að hægt yrði að gera góðan hund úr honum með þjálfun frá heimili hans. Kærði kveðst hafa tekið mál Golíats fyrir á fundi þann 29. ágúst 2011. Samkvæmt 11. gr. samþykktar um hundahald hafi kærði heimild til að krefjast aflífunar hafi hundur bitið mann og/eða sé hættulegur. Þá kveður kærði að það sé mat kærða að bæði skilyrðin eigi við í tilviki Golíats og því sé krafist aflífunar hans. Það sé mat kærða að hegðunarvandamál dýrsins séu mjög alvarleg og vísar kærði í því sambandi til kvartana um glefs, bit sem gerð sé grein fyrir í lögregluskýrslu og atviks varðandi dýragæslumann.

Um ályktanir dýralæknis samkvæmt vottorði frá 23. ágúst 2011 segir í greinargerðinni að ályktunum dýralæknisins beri saman við heimsókn starfsmanna heilbrigðiseftirlitsins á heimili kæranda þann 28. júlí 2011. Hundurinn virðist ekki árásargjarn undir ströngu eftirliti, en bæði þegar starfsmenn heilbrigðiseftirlitsins hafi farið á heimili kæranda og þegar dýralæknirinn hafi gert skapgerðarmat á hundinum hafi hundurinn verið undir strangri gæslu sem ekki sé hægt að yfirfæra á venjulegar aðstæður á heimili. Kærði hafi metið hegðunarvandamál hundsins þannig að hann væri hættulegur ókunnugu fólki og fólki sem hann kæmi að óvörum. Að mati kærða skipti þá ekki máli hvort að um hegðunarvandamál sé að ræða eða grimmd.

Í greinargerð kærða segir einnig að kærði geti á grundvelli 14. gr. samþykktar um hundahald, sé um alvarleg eða ítrekuð brot á samþykktinni að ræða, afturkallað skráningu, bannað viðkomandi eiganda að vera með hund á eftirlitssvæðinu, gert hundeiganda eða umráðamanni að koma hundi fyrir á öðrum stað viðurkenndum af eftirlitsaðila og látið fjarlægja hundinn. Í tilviki Golíats hafi kærði talið að um alvarlegt og ítrekað brot hafi verið að ræða og því verði að fjarlægja hundinn til að tryggja öryggi almennings. Hundur sem hlaupi ógnandi að fólki, losni hann úr gæslu, sé hættulegur og óverjandi að almenningur búi við þær aðstæður. Þá er tekið fram að við það að hundur ógni vegfaranda skapist hræðslu sem geti leitt til alvarlegra slysa t.d vegna falls. Jafnframt segir að þegar hundur hafi komist upp með að glefsa til fólks og bíta sé ekki nægjanlegt að breyta aðeins um umhverfi hundsins og í tilviki Golítas nægi að vísa til hegðunar hans í dýrageymslu. Þá segir að með vísan til meðalhófsreglu hafi kærði talið rétt að banna ekki kæranda að halda hund á eftirlitssvæðinu og sé það gert í trausti þess að tekið verði að festu við að hindra lausagöngu hins hundsins í eigu kæranda.

VI. Álit og niðurstaða úrskurðarnefndar

Í 25. gr. laga um hollustuhætti og mengunarvarnir nr. 7/1998 er kveðið á um samþykktir sveitarfélaga. Þar segir m.a. í 1. mgr. að sveitarfélög geti sett sér eigin samþykktir um bann eða takmörkun gæludýrahalds og húsdýrahalds. Á grundvelli þessarar heimildar hefur verið sett samþykkt um hundahald á Álftanesi, í Garðabæ, Hafnarfirði og Kópavogi nr. 154/2000. Í 1. gr. samþykktarinnar segir að hundahald sé takmarkað í lögsagnarumdæmi Bessastaðahrepps, Garðabæjar, Hafnarfjarðar og Kópavogs með skilyrðum samkvæmt samþykktinni.

Í 10. gr. samþykktar nr. 154/2000 er kveðið á um að hundeiganda eða umráðamanni hunds sé skylt að sjá til þess að hundur hans valdi ekki hættu, óþægindum, óþrifnaði eða að hann raski ekki ró manna með stöðugu eða ítrekuðu gelti eða ýlfri og geti eftirlitsaðili krafist þess að eigandi hunds sæki hlýðninámskeið með hund sinn ef ástæða þyki til.

Þá segir í 11. gr. samþykktar nr. 154/2000 að hafi eigandi ástæðu til að ætla að hundur hans sé grimmur eða varasamur skuli hann sjá til þess að hundur hans sé ávallt mýldur utan heimilis síns. Enn fremur segir í þeirri grein að hafi hundur bitið mann og/eða sé hættulegur geti eftirlitsaðili, tjónþoli eða forráðamaður hans krafist þess að hundurinn verði aflífaður. Óski hundeigandi þess skuli leita álits sérfróðs aðila, dýralæknis eða hundaþjálfara sem heilbrigðiseftirlit Hafnarfjarðar- og Kópavogssvæðis viðurkenni, áður en ákvörðun um aflífun sé tekin.

Í 14. gr. samþykktar nr. 154/2000 segir síðan að sé um alvarlegt eða ítrekað brot á samþykktinni að ræða eða sinni hundeigandi eða umráðamaður hunds ekki fyrirmælum eftirlitsaðila um úrbætur eða breytingu á hegðun hunds geti heilbrigðisnefnd afturkallað skráningu, bannað viðkomandi eiganda að vera með hund á eftirlitssvæðinu, gert hundeiganda eða umráðamanni að koma hundi fyrir á öðrum stað, viðurkenndum af eftirlitsaðila eða látið fjarlægja hundinn.

Í máli því sem hér er til úrlausnar hefur ítrekað verið kvartað til heilbrigðiseftirlits Hafnarfjarðar- og Kópavogssvæðis yfir því að hundurinn Golíat sé laus, hann ógni fólki og gelfsi eða bíti í fólk. Á tímabilinu maí til ágúst 2011 bárust a.m.k. sex slíkar tilkynningar til yfirvalda. Á því tímabili dvaldi kærandi erlendis en hafði falið 18 ára gömlum syni sínum að annast hundinn og hafa eftirlit með honum. Kærandi hefur sjálf viðurkennt að það hafi verið mistök af hennar hálfu að fela syninum að bera ábyrgð á hundinum þennan tíma.

Heilbrigðiseftirlitið skrifaði tvö bréf til kæranda, dags. 31. maí og 3. ágúst 2011, og fór auk þess á heimili hennar þann 28. júlí 2011. Í fyrra bréfinu er vísað til þess að heilbrigðiseftirlitið hafi fengið kvartanir vegna lausagöngu Golíats, ógnana sem gangandi vegfarendum stafi af honum og þess að hann hafi glefsað til vegfaranda. Segir í bréfinu að nauðsynlegt sé að Golíat fari í skapgerðarmat hjá þar til bærum aðila og í framhaldi þess mæti eigandi hans til heilbrigðiseftirlitsins til að kynna og fara yfir þær ráðstafanir sem gera þurfi til að koma í veg fyrir að atburðir þeir sem kvartað hafi verið yfir endurtaki sig. Í síðara bréfinu segir að heilbrigðiseftirlitið telji ljóst að hundurinn Golíat sé hættulegur vegfarendum og sé um að ræða alvarleg og ítrekuð brot á samþykkt nr. 154/2000 um hundahald í Garðabæ. Þá segir að kærði muni taka mál hundsins fyrir á ráðgerðum fundi sínum þann 29. ágúst 2011 hafi mál tengd hundahaldinu ekki verið leyst fyrir þann tíma og er kæranda og umráðamanni hundsins veitt tækifæri til að grípa til viðeigandi ráðstafana svo ekki verði þörf á frekari ákvörðun af hálfu kærða.

Eins og að framan greinir var kærandi stödd erlendis þegar framangreind bréf voru send henni. Bárust bréfin af þeim sökum ekki til hennar og hún brást ekki við efni þeirra fyrr en hún kom til landsins nokkrum dögum eftir að Golíat hafði verið handsamaður af dýraeftirlitsmanni og fluttur í dýragæslu í ágúst 2011. Umráðamaður hundsins sinnti ekki heldur efni framangreindra bréfa né heldur skilaboðum sem lögð voru fyrir hann um að hafa samband við eftirlitsaðila.

Strax og kærandi kom til landsins, um miðjan ágúst 2011, setti hún sig í samband við heilbrigðiseftirlitið, sem veitti henni samskonar tækifæri og fólust í framangreindum bréfum eftirlitsins til hennar. Var henni gefinn kostur á að koma til fundar hjá heilbrigðiseftirlitinu og láta gera skapgerðarmat á hundinum, auk þess sem henni var veitt tækifæri til að koma skriflegum athugasemdum á framfæri áður en mál hundsins og hundahald hennar yrði tekið fyrir á fundi kærða.

Kærandi nýtti þau tækifæri sem henni voru veitt og leitaði hún til Katrínar Harðardóttur, dýralæknis, sem framkvæmdi skapgerðarmat á Golíat þann 23. ágúst 2011. Í vottorði sem dýralæknirinn gaf út af því tilefni segir:            „Það vottast hér með að ofangreindur hundur hafi farið í skapgerðarmat í dag á Hundahótelinu Leirum. Samkvæmt eiganda hefur hundurinn sloppið af heimilinu og glefsað í hælana á tveimur manneskjum. Við skoðun virðist hundurinn vera sjálfsöruggur og vakandi fyrir umhverfinu. Hann sýnir engin merki um grimmd við veruleg áreiti frá minni hálfu. Hann var ekki óöruggur eða árásargjarn þegar var hlaupið að honum eða burt frá honum. Ég tel að glefsið sé frekar hegðunarvandamál en grimmd. Það er mitt álit að hundurinn hefur ekki fengið nægilegt uppeldi og þjálfun. Til þess að minnka áhuga hundsins á að strjúka af heimilinu ætti að gelda hann. Einnig tel ég að hann hefði gott af því að fara á hlíðni námskeið hjá hundaþjálfara.“

Í máli þessu verður ekki framhjá því litið að samkvæmt gögnum málsins hefur ítrekað verið kvartað til yfirvalda vegna hundsins Golíats og ítrekaðra brota á framangreindu ákvæði 10. gr. samþykktar um hundahald nr. 154/2000, þar sem m.a. er kveðið á um að hundeiganda eða umráðamanni hunds sé skylt að sjá til þess að hundur hans valdi ekki hættu og óþægindum. Þá hafa einnig komið upp ítrekuð tilvik þar sem hundurinn hefur glefsað í fólk og jafnvel bitið og verður hann því að teljast hættulegur í skilningi framangreindrar 11. gr. samþykktar um hundahald nr. 154/2000. Hafa yfirvöld ítrekað þurft að hafa afskipti af hundahaldi kæranda og hefur af þeirra hálfu verið brýnt fyrir kæranda að tryggja gæslu hundsins.

Fyrir liggja upplýsingar um að uppeldi hundsins Golíats hafi lítið sem ekkert verið sinnt og verður það að teljast ámælisvert þegar um þriggja ára gamlan hund er að ræða. Þá er ljóst, samkvæmt því sem að framan er rakið, að kæranda hefur ekki tekist að tryggja gæslu hundsins. Einnig má ljóst vera þegar litið er til hinna ítrekuðu brota á samþykkt um hundahald nr. 154/2000, þess að hundurinn hafi ítrekað glefsað í fólk og einnig bitið, að hundurinn hafi ógnað fólki. Telur úrskurðarnefndin það ekki geta haft áhrif á úrlausn málsins hvort þá ógn megi rekja til hegðunarvandamála hundsins, sem orðinn er þriggja ára gamall, eða grimmdar af hans hálfu. Með vísan til alls þess sem að framan er rakið er það niðurstaða úrskurðarnefndarinnar að staðfesta skuli hina kærðu ákvörðun.

Úrskurðarorð:

Staðfest er ákvörðun heilbrigðisnefndar Hafnarfjarðar- og Kópavogssvæðis þess efnis að aflífa skuli hund Önnu Margrétar Kristinsdóttur, Golíat, sem skráður er nr. 5126.

Steinunn Guðbjartsdóttir

Gunnar Eydal                                 Arndís Soffía Sigurðardóttir

Date: 1/11/12