Skip to main content
Úrskurðarnefnd umhverfis- og auðlindamála

49/2015 Lindarbraut

Með
Árið 2016, miðvikudaginn 9. nóvember, kom úrskurðarnefnd umhverfis- og auðlindamála saman til fundar í húsnæði nefndarinnar að Skuggasundi 3, Reykjavík. Mættir voru Ómar Stefánsson varaformaður, Ásgeir Magnússon dómstjóri og Þorsteinn Þorsteinsson byggingarverkfræðingur.

Fyrir var tekið mál nr. 49/2015, kæra á synjun byggingarfulltrúa Seltjarnarness frá 18. maí 2015 á umsókn um leyfi til að eldverja suðurgafl á verkstæði/geymslu á lóðamörkum Lindarbrautar 9 og 11, Seltjarnarnesi.

Í málinu er nú kveðinn upp svofelldur

úrskurður:

Með bréfi til úrskurðarnefndar umhverfis- og auðlindamála, dags. 26. júní 2015, er barst nefndinni 29. s.m., kærir H, Lindarbraut 11, Seltjarnarnesi, þá ákvörðun byggingarfulltrúa Seltjarnarness frá 18. maí 2015 að synja umsókn um leyfi til að eldverja suðurgafl á verkstæði/geymslu á lóðamörkum Lindarbrautar 9 og 11. Skilja verður kröfugerð kæranda svo að gerð sé krafa um að ákvörðunin verði felld úr gildi.

Gögn málsins bárust úrskurðarnefndinni frá Seltjarnarnesbæ 5. júlí 2016.

Málavextir: Árið 1976 var samþykkt á fundi byggingarnefndar Seltjarnarnesbæjar svonefnt bráðabirgðabyggingarleyfi til fimm ára fyrir viðbyggingu verkstæðis er tilheyra myndi Lindarbraut 11. Var sett það skilyrði fyrir útgáfu leyfisins að þinglýst samþykki lóðarhafa Lindarbrautar 9 lægi fyrir. Síðar kom upp ágreiningur milli lóðarhafa Lindarbrautar 9 og 11 um lóðamörk. Taldi lóðarhafi Lindarbrautar 9 að þau væri í samræmi við þinglýst lóðablað frá árinu 1971, en lóðarhafi Lindarbrautar 11 að þau væri í samræmi við lóðablað frá árinu 1990. Óskaði Seltjarnarnesbær eftir áliti lögmanns um réttarstöðu lóðarhafa. Niðurstaða álitsgerðarinnar, dags. 2. nóvember 2005, var sú að þinglýst samþykki lóðarhafa Lindarbrautar 9 lægi ekki fyrir vegna áðurnefndrar viðbyggingar. Væri stærð lóðanna í samræmi við þinglýst lóðablað frá árinu 1971 og lægi enginn samningur fyrir milli eigenda lóðanna um breytt lóðamörk. Stæði því umrædd viðbygging að Lindarbraut 11 að hluta til innan lóðar nr. 9.

Í maí 2008 fór þáverandi eigandi lóðarinnar að Lindarbraut 9 fram á það við byggingarfulltrúa að hin umdeilda viðbygging yrði fjarlægð af lóð hans. Synjaði sveitarfélagið þeirri beiðni og taldi að um einkaréttarlegan ágreining væri að ræða milli eigenda lóðanna nr. 9 og 11. Árið 2011 fór núverandi lóðarhafi Lindarbrautar 9 fram á það við Seltjarnarnesbæ að sveitarfélagið beitti þeim úrræðum sem það hefði yfir að ráða til að verkstæðisskúr við lóðamörk nefndra lóða yrði fjarlægður eða minnkaður þannig að hann stæði aðeins innan lóðar Lindarbrautar 11. Vísaði lóðarhafinn m.a. til álits frá slökkviliði höfuðborgarsvæðisins um að nokkur sambrunahætta væri á milli bílskúrs á lóð hans og nefndrar byggingar. Synjaði Seltjarnarnesbær umræddri kröfu og var ákvörðun þeirri skotið til úrskurðarnefndar umhverfis- og auðlindamála, er felldi þá ákvörðun úr gildi. Var niðurstaða nefndarinnar á því reist að ekki yrði fallist á að bæjaryfirvöld hefðu getað synjað erindi kæranda um afskipti af málinu með þeim rökum að um einkaréttarlegan ágreining væri að ræða þegar litið væri til þess að erindið væri stutt haldbærum rökum um gæslu öryggishagsmuna.

Lóðarhafi Lindarbrautar 9 óskaði í kjölfar þessa eftir því við Seltjarnarnesbæ að málið yrði tekið upp að nýju. Var kæranda með bréfi Seltjarnarnesbæjar, dags. 2. september 2013, gefið færi á því að koma að sjónarmiðum sínum. Einnig var óskað upplýsinga um hvort lagfærðar hefðu verið eldvarnir í umræddu húsi. Í svarbréfi kæranda, dags. 31. október s.á., var tekið fram að lóðarmörk Lindarbrautar 11 hefðu verið óbreytt í marga áratugi. Hefði skipulags- og byggingarnefnd ekki stjórnsýsluvald í málinu og væri sú krafa gerð að málinu yrði vísað frá, að öðru leyti en því er lyti að brunavörnum. Þá yrðu nánari skýringar á úrbótum varðandi eldvarnir gefnar þegar skipulagsnefnd hefði afgreitt málið.

Með bréfi Seltjarnarnesbæjar til lóðarhafa Lindarbrautar 11, dags. 16. júlí 2014, var veittur frestur til að sækja um byggingarleyfi fyrir þeim mannvirkjum sem að hluta lægju yfir lóðamörk Lindarbrautar 11 á lóðina nr. 9. Skyldi gert ráð fyrir því í umsókn að sá hluti mannvirkjanna sem nú stæði inni á lóð nr. 9 yrði fjarlægður og að gengið yrði frá mannvirkjunum með fullnægjandi hætti við núverandi lóðamörk í samræmi við þinglýstar heimildir. Þá var tekið fram að ef ekki yrði farið að framangreindum tilmælum innan greindra tímamarka kæmi til greina að beita ákvæðum 2. og 3. mgr. 56. gr. laga um mannvirki nr. 160/2010. Loks var vakin athygli á því að yrði ekki sótt um byggingarleyfi fyrir umræddum framkvæmdum í samræmi við framangreint kynni það að leiða til þess að Seltjarnarnesbær yrði að krefjast þess að mannvirkin í heild yrðu fjarlægð. Með bréfinu fylgdi umsögn lögmannsstofu um málið, dags. sama dag.

Hinn 2. október 2014 móttók Seltjarnarnesbær umsókn kæranda um leyfi til að „eldverja suðurgafl á verkstæði/geymslu“ á lóðamörkum umræddra lóða. Kom fram á afstöðumynd með umsókn að eystri hluti verkstæðisbyggingar hefði verið reistur á árunum 1950-1960 en viðbygging hennar, vestari hluti, síðar. Bílskúr hefði verið byggður árið 1950. Þá var tilgreint að mannvirkin væru notuð undir starfsemi húsasmíðameistara og væri öllu rafmagni slegið út þegar þau væru ekki í notkun.

Með tveimur bréfum byggingarfulltrúa til kæranda, dags. 18. maí 2015, kom fram að umsókn kæranda hefði verið synjað þann sama dag. Var í öðru bréfinu jafnframt tekið fram að téð umsókn væri ekki í samræmi við tilmæli í áðurgreindu bréfi byggingarfulltrúa frá 16. júlí 2014 og væri henni því synjað með vísan til þess og fyrirliggjandi umsagnar lögmannsstofu um málið. Einnig kom fram að bærist ekki ný umsókn í samræmi við tilmæli byggingarfulltrúa innan nánar tilgreindra tímamarka myndi byggingarfulltrúi leggja fram þá tillögu fyrir skipulags- og umferðarnefnd að lagðar yrðu dagsektir á eiganda eignanna. Þá skyldu andmæli vegna nefndrar tillögu hafa borist byggingarfulltrúa innan 30 daga frá móttöku bréfsins.

Málsrök kæranda: Kærandi tekur fram að dráttur hafi orðið á að senda út tilkynningu um afgreiðslu málsins. Teljist kæra of seint fram komin sé þess vænst að slíkt verði talið afsakanlegt. Kærufrestur sé stuttur. Óverulegur dráttur hafi orðið á að senda inn kæru og synjun umsóknar snerti ekki hagsmuni annarra en kæranda og bæjaryfirvalda.

Í umfjöllun um málið sé gengið út frá því að aðeins sé um eina byggingu að ræða, þ.e. viðbyggingu sem veitt hafi verið tímabundið byggingarleyfi fyrir árið 1976 og nái inn á lóð Lindarbrautar 9, eins og hún hafi upphaflega verið afmörkuð. Rétt sé að fyrir hafi verið eldri verkstæðisbygging sem nái jafnt langt inn á lóðina og nefnd viðbygging. Ekki sé annað vitað en að hún hafi verið byggð með leyfi byggingaryfirvalda. Þegar hún hafi verið reist hafi umræddar lóðir verið í eigu sama aðila og því hafi ekki verið þörf á að leita samþykkis. Mátti þeim sem síðar hafi eignast lóðina Lindarbraut 9 vera kunnugt um tilvist og legu umræddrar byggingar. Fáist það því ekki staðist að byggingarleyfi fyrir umræddri byggingu hafi verið tímabundið og sé ekki lengur í gildi, en það eigi aðeins við um lítinn hluta hennar, þ.e.a.s. fyrrgreinda viðbyggingu.

Ekki sé á færi stjórnvalda að skera úr ágreiningi um mörk lóðanna. Sennilegt sé að eigendur Lindarbrautar 11 hafi unnið rétt fyrir hefð á umræddri lóðarspildu, hvað sem líði þinglesnum mæliblöðum. Séu því engar forsendur fyrir þeirri niðurstöðu að fjarlægja beri umrætt mannvirki, en slíkt væri í andstöðu við meðalhófsreglu stjórnsýsluréttarins og að auki verulega kostnaðarsamt.

Vísað sé til úrskurða úrskurðarnefndar skipulags- og byggingarmála í málum nr. 32/2001, 73/2002 og 19/2003 er varði Spítalastíg 4. Af þeim verði ráðið að ágreiningur um eignarmörk eigi undir dómstóla og að ekki sé réttlætanlegt að krefjast niðurrifs til að fullnægja kröfum um eldvarnir séu vægari úrræði tiltæk. Hafi því jafnframt verið hafnað í úrskurðum nefndarinnar að réttlætanlegt væri að fallast á kröfu um niðurrif eigna hefðu þær staðið óátalið um langan tíma, þótt ekki lægi fyrir byggingarleyfi. Megi í því sambandi t.d. nefna úrskurð í máli nr. 5/2005, en kvartað hafi verið til umboðsmanns Alþings vegna niðurstöðu þess máls og hann ekki talið ástæðu til athugasemda. Einnig sé skírskotað til úrskurðar í máli nr. 22/2000. Hafi bæjaryfirvöld getað gert reka að því að láta fjarlægja viðbygginguna eftir að tímabundna leyfið rann út í samræmi við úrræði þágildandi byggingarlaga. Verði að telja að sveitarfélagið hafi fallið frá því að beita úrræðum þeirra laga með aðgerðaleysi sínu. Þá sé vísað til dóma Hæstaréttar í málum nr. 20/407 og 26/67 til stuðnings málsrökum kæranda. 

Virðist sem ætlunin hafi verið sú að leyfa byggingunni að standa áfram. Til þess bendi m.a. lóðablað með breyttum lóðamörkum, áritað af byggingarfulltrúa í júlí 1990, en með því hafi verið staðfest það fyrirkomulag sem þá hafi í raun verið lengi við lýði, þ.e. að mörk umræddra lóða væru um gafl nefndrar verkstæðisbyggingar. Hins vegar hafi farist fyrir að þinglýsa umræddu lóðablaði.

Málsrök Seltjarnarnesbæjar: Sveitarfélagið gerir kröfu um frávísun málsins sökum þess að kæra hafi borist of seint. Kæranda hafi verið tilkynnt ákvörðun byggingarfulltrúa um að synja umsókn um byggingarleyfi með bréfi, dags. 18. maí 2015. Í öðru bréfi, sem dagsett sé og sent þann sama dag, hafi jafnframt verið tilkynnt um synjunina og fyrirhugaða álagningu dagsekta.

Til vara er þess krafist að öllum kröfum kæranda verði hafnað. Það sé niðurstaða Seltjarnarnesbæjar, sbr. niðurstöðu í úrskurði úrskurðarnefndar umhverfis- og auðlindamála uppkveðnum 22. mars 2013, að líta svo á að mörk lóða nr. 9 og 11 við Lindarbraut séu í samræmi við þinglýst lóðablað frá ágúst 1971 og því sé hluti mannvirkja lóðarinnar Lindarbrautar 11 á lóð Lindarbrautar 9. Sé sveitarfélagið að bregðast við ábendingum frá slökkviliði höfuðborgarsvæðisins og leitast við að sjá til þess að ekki stafi hætta af húsum í sveitarfélaginu, sbr. 1. mgr. 56. gr. laga um mannvirki nr. 160/2010. Umsókn kæranda hafi ekki uppfyllt þær kröfur sem bærinn hafi sett fyrir byggingarleyfi og því hafi byggingarfulltrúa ekki verið annað fært en að synja umsókninni.

Vísun kæranda í úrskurði um Spítalastíg sé almenn og fremur óskýr. Úrskurðarnefndin hafi áður úrskurðað að bæjaryfirvöldum beri að bregðast við í máli þessu og geti Seltjarnarnesbær ekki komið sér hjá því að taka ákvörðun. Þá eigi ekki við að stjórnvöld hafi brotið gegn rannsóknarreglu stjórnsýsluréttar.
Álitaefni um hvort rétturinn kunni að hafa unnist fyrir hefð eigi undir dómstóla en ekki úrskurðarnefndina. Það að byggingin hafi staðið óátalið um árabil hafi ekki þau áhrif að ekki verði krafist niðurrifs, sbr. Hrd. 1959:818. Úrskurður í máli nr. 5/2005, sem kærandi vísi til, fjalli ekki um sambærilegt mál. Þar hafi t.d. ekki verið sýnt fram á brýna nauðsyn þess að garðhýsi yrði fjarlægt, en í máli þessu hafi svo verið, sbr. áðurnefnt álit slökkviliðs höfuðborgarsvæðisins. Ekki sé um ákveðinn tímaramma að ræða í 2. mgr. 31. gr. eldri byggingarlaga nr. 54/1978 og því ekki hægt að segja að bæjaryfirvöld hafi fallið frá því að beita úrræðum laganna. Þá verði að telja að atvik í tilvitnuðum hæstaréttardómum séu ekki sambærileg atvikum í máli þessu. Vísun kæranda í dómana sé almenn og í engu sé rökstutt hvernig þeir eigi við í málinu. Virðist í máli þessu sem aldrei hafi verið ætlunin að breyta mörkum lóðanna. Jafnframt sé bent á að fram hafi komið í söluyfirliti með Lindarbraut 11, þegar núverandi eigandi hafi keypt eignina, að fjarlægja þyrfti byggingu sem nái inn á lóðina að Lindarbraut 9.

Bæjaryfirvöld hafi reynt að nálgast málið með hliðsjón af reglu um meðalhóf. Ákvörðun í málinu hafi verið tekin tæpum tíu mánuðum eftir að kæranda hafi verið tilkynnt um að sækja þyrfti um byggingarleyfi og hafi því meðalhófs verið gætt að þessu leyti. Það sé álit Seltjarnarnesbæjar að vægari úrræði standi ekki til boða. Ekki hafi verið krafist niðurrifs alls hússins heldur eingöngu þess hluta sem standi innan lóðarinnar Lindarbrautar 9. Fyrst eigendur lóðanna nái ekki saman eigi sveitarfélagið ekki annan kost en að krefjast þessa. Forðast hafi verið að taka meira íþyngjandi ákvörðun en nauðsynlegt væri til að tryggja að mannvirkin stæðu ekki inni á lóð nágranna. Þá hafi ekki verið lögð fram nein gögn er styðji þá staðhæfingu að um misskilning sé að ræða varðandi þá byggingu er fari inn á lóð nr. 9.

——

Færð hafa verið fram ítarlegri sjónarmið í máli þessu sem ekki verða rakin nánar en úrskurðarnefndin hefur haft þau til hliðsjónar við úrlausn þess.

Niðurstaða: Seltjarnarnesbær gerir kröfu um frávísun máls þessa þar sem kæra hafi borist úrskurðarnefndinni að liðnum lögbundnum kærufresti.

Kærandi heldur því fram að dregist hafi að tilkynna honum hina kærðu ákvörðun og í gögnum liggur fyrir að 1. júní 2015 hafi kæranda verið birt bréf frá Seltjarnarnesbæ. Kæra var móttekin hjá úrskurðarnefndinni 29. júní 2015 og verður því með vísan til framangreinds og þar sem greindri fullyrðingu kæranda hefur ekki verið hnekkt, við það miðað að hún hafi borist innan eins mánaðar kærufrests skv. 2. mgr. 4. gr. laga nr. 130/2011 um úrskurðarnefnd umhverfis- og auðlindamála.

Hin kærða ákvörðun byggingarfulltrúa fól í sér synjun umsóknar kæranda um leyfi til að eldverja suðurgafl byggingar á lóðamörkum Lindarbrautar 9 og 11. Var sú synjun m.a. á því reist að umsókn kæranda færi í bága við tilmæli byggingarfulltrúa í bréfi, dags. 16. júlí 2014, þar sem gerð var krafa um að sótt yrði um byggingarleyfi fyrir allri byggingunni og að sá hluti hennar sem færi yfir lóðarmörk Lindarbrautar 9 yrði fjarlægður.

Fyrir liggur að ágreiningur er á milli lóðarhafa Lindarbrautar 9 og 11 um mörk lóðanna. Á það ekki undir úrskurðarnefndina að skera úr um ágreining um eignarréttindi eða hvort slík réttindi hafi stofnast fyrir hefð. Það álitaefni á undir lögsögu dómstóla. Samkvæmt hnitsettu mæliblaði, dags. í ágúst 1971, stendur hin umdeilda bygging út fyrir mörk lóðar Lindarbrautar 11 og inn á lóð Lindarbrautar 9, sem þar er talin vera 822 m² að flatarmáli. Er það í samræmi við skráningu fasteignaskrár Þjóðskrár Íslands, sem ætla verður að byggi á gögnum viðkomandi sveitarfélags, sbr. 19. gr. laga nr. 6/2001 um skráningu og mat fasteigna, en úrskurðarnefndin hefur ekki undir höndum þinglýst lóðablað fyrir umræddar lóðir þrátt fyrir fyrirspurnir þar um. Hefur gildi umrædds mæliblaðs frá árinu 1971 ekki verið hnekkt. Þá liggur fyrir að byggingarleyfi vegna viðbyggingar, er reist var árið 1976 við mörk umræddra lóða, er ekki lengur í gildi og hvorki munu vera til samþykktir uppdrættir hjá sveitarfélaginu af þeim hluta byggingarinnar sem áður hafði verið reistur né hafa þeir verið lagðir fram af hálfu kæranda.

Að öllu framangreindu virtu verður að telja að hin kærða ákvörðun byggingarfulltrúa hafi verið studd efnislegum rökum með hliðsjón af opinberri skráningu þjóðskrár og þeim gögnum sem fyrir lágu þegar ákvörðunin var tekin og verður kröfu kæranda um ógildingu hennar því hafnað.

Uppkvaðning úrskurðar í máli þessu hefur dregist sökum mikils fjölda mála sem skotið hefur verið til úrskurðarnefndarinnar.

Úrskurðarorð:

Hafnað er kröfu kæranda um ógildingu ákvörðunar byggingarfulltrúa Seltjarnarness frá 18. maí 2015 um að synja umsókn um leyfi til að eldverja suðurgafl á verkstæði/geymslu á lóðamörkum Lindarbrautar 9 og 11.

____________________________________
Ómar Stefánsson

______________________________              _____________________________
Ásgeir Magnússon                                                  Þorsteinn Þorsteinsson

88/2014 Depluhólar

Með
Árið 2016, föstudaginn 7. október kom úrskurðarnefnd umhverfis- og auðlindamála saman til fundar í húsnæði nefndarinnar að Skuggasundi 3, Reykjavík. Mætt voru Ómar Stefánsson varaformaður, Aðalheiður Jóhannsdóttir prófessor og Þorsteinn Þorsteinsson byggingarverkfræðingur.

Fyrir var tekið mál nr. 88/2014, kæra á synjun byggingarfulltrúans í Reykjavík, frá 24. júní 2014, á umsókn um samþykki reyndarteikninga vegna Depluhóla 8.

Í málinu er nú kveðinn upp svofelldur

úrskurður:

Með bréfi til úrskurðarnefndar umhverfis- og auðlindamála, dags. 6. ágúst 2014, er barst nefndinni 7. s.m., kærir S, Depluhólum 8, Reykjavík, þá ákvörðun byggingarfulltrúans í Reykjavík að synja umsókn kæranda um samþykki reyndarteikninga fyrir Depluhóla 8. Kærandi krefst þess aðallega að ákvörðun byggingarfulltrúa verði felld úr gildi. Til vara er þess krafist að samþykkt verði að íbúð neðri hæðar stækki, en verði þó ekki stærri en u.þ.b. 75% af heildarstærð hússins. Til þrautavara er þess krafist að samþykkt verði að íbúð neðri hæðar stækki, þannig að hún verði á bilinu 25-75% af heildarstærð hússins, en þó aldrei minni en 25% af heildarstærð þess.

Gögn málsins bárust frá Reykjavíkurborg 1. október 2014.

Málavextir: Hinn 8. maí 2014 lagði kærandi fram umsókn til byggingarfulltrúans í Reykjavík þar sem óskað var eftir samþykki á reyndarteikningum. Í umsókninni var gerð grein fyrir áður gerðri aukaíbúð á jarðhæð og nýrri skráningartöflu fyrir íbúðarhúsið á lóð nr. 8 við Depluhóla. Óskað var eftir skiptingu eignarinnar í tvær eignir þar sem að sökkulrýmið yrði látið tilheyra neðri hæð hússins en efri hæð yrði samkvæmt umsókninni 244,8 m2 með bílskúr og neðri hæðin yrði 223,6 m2. Stærð hússins yrði þannig 466,4 m2 og nýtingarhlutfallið 0,67.

Á afgreiðslufundi byggingarfulltrúa 24. júní 2014 var umsókninni synjað með vísan til umsagnar skipulagsfulltrúa, dags. 14. maí s.á. Í umsögninni kom m.a. fram að upphaflegar teikningar sýndu byggingu með 166,7 m2 aðalhæð og 58,2 m2 kjallara. Á árinu 2005 hafi verið gefið leyfi fyrir 19,4 m2 sólskýli. Í kjölfarið hafi byggingin í heild sinni orðið 244,3 m2 og nýtingarhlutfallið 0,39. Fram kom að ótaldar væru óleyfisframkvæmdir þar sem að útbúin hefðu verið rými í kjallara sem áður hefðu verið skráð sem óupppfyllt sökkulrými. Samkvæmt þeim teikningum sem lagðar hefðu verið fram hefði 165,4 m2 sökkulrýmið verið tekið í notkun án leyfis. Fyrirkomulag íbúðar í kjallara væri ósannfærandi ef miðað væri við heildarstærð íbúðar enda væru geymslur og gangar nálægt því að vera helmingur íbúðarinnar eða um 100 m2. Í umsögninni kom og fram að skilmálar heimili íbúðir allt að 50 m2, en vegna fordæma í sambærilegum húsum á svæðinu væri ekki lagst gegn því að íbúð neðri hæðar stækki en verði þó ekki stærri en ca. ¼ af heildarstærð hússins og væri að öðru leyti í samræmi við fylgiskjal I, aukaíbúðir, dags. 17. apríl 1979.

Málsrök kæranda: Kærandi bendir á að hann hafi fest kaup á neðri hæð hússins að Depluhólum 8 hinn 6. febrúar 2013 og búi þar nú ásamt konu sinni og börnum. Systir maka kæranda hafi fest kaup á efri hæð hússins. Í máli þessu liggi fyrir að búið sé að skipta húsinu í tvo eignarhluta með fastanúmer 204-8489 og 204-8490. Skráður eigandi að eignarhluta 204-8489, neðri hæðinni, sé kærandi. Eignin sé nú skráð sem tvær eignir, samtals 448,4 m2 að stærð.

Fordæmi séu fyrir því að eigendur fasteigna í nærliggjandi hverfum hafi fengið samþykkta stækkun fasteigna sinna. Fjöldamörg dæmi séu um það að íbúar nærliggjandi húsa hafi fengið samþykkta stækkun á íbúðarhúsnæði sínu, sambærilega við þá stækkun sem kærandi fari fram á samkvæmt framlögðum teikningum. Ekki þurfi breytingu á deiliskipulagi þar sem um sambærilegt nýtingarhlutfall sé að ræða.

Með tilliti til jafnræðissjónarmiða 11. gr. stjórnsýslulaga nr. 37/1993 og meðalhófsreglu 12. gr. sömu laga, verði að telja að byggingarfulltrúa sé ekki stætt á öðru en að fallast á þá umsókn kæranda um samþykki reyndarteikninga vegna Depluhóla 8, enda verði að telja að ekki sé gengið lengra með umræddri breytingu en samþykkt hafi verið hjá öðrum fasteignaeigendum á sama svæði. Þrátt fyrir að nýtingarhlutfallið yrði með breytingunni 0,67, verði með engu móti hægt að líta svo á að það skjóti skökku við umrætt deiliskipulag í ljósi fyrri fordæma skipulagsyfirvalda í sambærilegum málum.

Kærandi eigi stóra fjölskyldu, en þau séu níu í heimili. Það sé því mikilvægt fyrir kæranda og fjölskyldu hans að hægt verði að nýta umrætt rými í samræmi við þær teikningar sem lagðar hafi verið fram í málinu. Einnig sé mikið í húfi, þar sem gengið hafi verið út frá því við kaup fasteignarinnar að allar forsendur væru til staðar fyrir því að hægt yrði að þinglýsa eignaskiptasamningi vegna breytinga á eigninni og að það ætti ekki að verða tiltökumál.

Hvað við komi varakröfu og þrautavarakröfu, sé vísað til umsagnar skipulagsfulltrúa, þar sem vísað sé til fordæma og fallist á að íbúð neðri hæðar stækki. Í umsögninni sé þó tekið fram að íbúð neðri hæðar verði þó ekki umfram 25% af heildarstærð hússins, þ.e. 466,4 m2 eftir breytingar, en verði að öðru leyti í samræmi við fylgiskjal nr. 1, aukaíbúðir, dags. 17. apríl 1979. Með vísan til sömu röksemda og gert hafi verið grein fyrir hér að framan sé þó í varakröfu farið fram á að fallist verði á að stækkun neðri hæðar verði a.m.k. 75% af heildarstærð hússins. Til þrautavara sé hins vegar farið fram á að samþykkt verði að íbúð neðri hæðar stækki, þannig að hún verði á bilinu 25-75% af heildarstærð hússins, en þó aldrei minni en 25% af heildarstærð hússins, sbr. umsögn skipulagsfulltrúa.

Málsrök Reykjavíkurborgar: Samkvæmt 2. mgr. 4. gr. laga nr. 130/2011 um úrskurðarnefnd umhverfis- og auðlindamála teljist kærufrestur vera einn mánuður frá því að kæranda varð kunnugt, eða mátti vera kunnugt, um ákvörðun þá sem kæra á. Tilkynning um afgreiðslu málsins hafi verið send kæranda í bréfi, dags. 25. júní 2014, en kæran hafi borist úrskurðarnefndinni 7. ágúst s.á., eða að liðnum lögmæltum kærufresti, en a.m.k. 12 dagar liðu frá því að bréfið hafi verið sent þar til að kærandi kveðst hafa orðið kunnugt um það. Venjulega megi reikna með að póstsending berist innanbæjar innan tveggja til þriggja daga frá því að hún sé send. Á það sé sérstaklega bent að hafi kærandi móttekið bréf byggingarfulltrúa 7. júlí 2014, eins og haldið sé fram í kæru, þá mátti honum vera ljóst að kærufrestur væri byrjaður að líða. Hann hafi engu að síður beðið til 7. ágúst s.á. með að leggja inn kæru, en þá hafi, eins og fyrr segi, kærufrestur verið liðinn.

Niðurstaða: Samkvæmt 2. mgr. 4. gr. laga nr. 130/2011 um úrskurðarnefnd umhverfis- og auðlindamála er kærufrestur til nefndarinnar einn mánuður frá því að kæranda varð kunnugt, eða mátti vera kunnugt um ákvörðun þá sem kæra á. Tilkynning Reykjavíkurborgar var ekki send með rekjanlegum hætti og verður því gegn fullyrðingu kæranda ekki hægt að telja víst að hann hafi fengið bréfið fyrr en 7. júlí 2014. Verður því að miða við að kærufrestur hafi byrjað að líða þann dag og kæran því borist innan kærufrests, hinn 7. ágúst s.á.

Kærandi gerir m.a. þær kröfur að úrskurðarnefndin ákveði hversu hátt hlutfall af heildarstærð hússins íbúð kæranda eigi að vera. Samkvæmt 1. gr. laga nr. 130/2011 er það hlutverk nefndarinnar að úrskurða í kærumálum vegna stjórnvaldsákvarðana og í ágreiningsmálum vegna annarra úrlausnaratriða á sviði umhverfis- og auðlindamála, eftir því sem mælt er fyrir um í lögum á því sviði. Í samræmi við það tekur úrskurðarnefndin lögmæti kærðrar ákvörðunar til endurskoðunar, en ekki er á færi nefndarinnar að taka nýja ákvörðun í málinu. Af þessum sökum tekur nefndin aðeins til úrlausnar kröfu kæranda um ógildingu hinnar kærðu ákvörðunar.

Samkvæmt gildandi skipulagsuppdrætti og þeim skilmálum, upphaflega frá árinu 1975, sem honum fylgja, er heimilt að hafa allt að 50 m2 aukaíbúð í fasteignum nær safngötu, ofan húsagötu, en fasteign kæranda er hins vegar fjær safngötunni Vesturhólum, og er ekki gert ráð fyrir aukaíbúð í þeim húsum samkvæmt framangreindum skilmálum. Hins vegar eru fordæmi fyrir því á þessu svæði að stærri aukaíbúðir hafi verið samþykktar báðum megin húsagötunnar Depluhóla. Þær íbúðir eru þó allar minni en sú sem kærandi fer fram á að verði samþykkt og einnig hlutfallslega minni hluti af heildarstærð húss ásamt því að nýtingarhlutfall þeirra lóða er lægra. Stærsta aukaíbúðin sem hefur verið samþykkt er um 130 m2. Húsið sem kærandi býr í er 466,4 m2 og er neðri hæðin, eign kæranda, 223,6 m2. Þau fordæmi sem eru til staðar eru því ekki í samræmi við umsókn kæranda um samþykki reyndarteikninga og fer hin kærða ákvörðun því ekki í bága við jafnræðisreglu 11. gr. stjórnsýslulaga nr. 37/1993. Byggingarfulltrúi synjaði umsókn kæranda með vísan til umsagnar skipulagsfulltrúa en þar sagði um þær málalyktir að ekki yrði lagst gegn því að íbúð neðri hæðar yrði stækkuð, en þó ekki meira en svo að flatarmál hennar verði umfram fjórðung heildarflatarmáls hússins. Ekki væri hægt að taka jákvætt í að útbúa sérstaka kjallaraíbúð sem væri verulega stærri en skilmálar heimili án þess að breyta deiliskipulagi.

Með vísan til alls þess sem að framan er rakið var hin kærða ákvörðun studd efnislegum rökum og ekki liggja fyrir aðrir þeir annmarkar sem raskað geta gildi hennar. Verður því kröfu kæranda um ógildingu ákvörðunarinnar hafnað.

Uppkvaðning úrskurðar í máli þessu hefur dregist verulega sökum mikils fjölda mála sem skotið hefur verið til úrskurðarnefndarinnar.

Úrskurðarorð:

Hafnað er kröfu kæranda um ógildingu hinnar kærðu ákvörðunar byggingarfulltrúans í Reykjavík að synja umsókn hans um samþykki reyndarteikninga fyrir Depluhóla 8.

____________________________________
Ómar Stefánsson

______________________________              _____________________________
Aðalheiður Jóhannsdóttir                                       Þorsteinn Þorsteinsson

 

90/2014 Hraunbær

Með
Árið 2015, þriðjudaginn 23. júní, kom úrskurðarnefnd umhverfis- og auðlindamála saman til fundar í húsnæði nefndarinnar að Skuggasundi 3, Reykjavík. Mætt voru Nanna Magnadóttir forstöðumaður, Ásgeir Magnússon dómstjóri og Þorsteinn Þorsteinsson byggingarverkfræðingur.

Fyrir var tekið mál nr. 90/2014, kæra á synjun byggingarfulltrúans í Reykjavík á umsókn um að klæða fjöleignarhúsið Hraunbæ 102 B, C, D og E með báruálklæðningu.

Í málinu er nú kveðinn upp svofelldur

úrskurður:

Með bréfi til úrskurðarnefndar umhverfis- og auðlindamála, dags. 15. ágúst 2014, sem barst nefndinni sama dag, kærir Ingimar Ingimarsson hrl., f.h. Húsfélagsins að Hraunbæ 102 B, C, D og E, synjun byggingarfulltrúans í Reykjavík frá 1. júlí 2014 á umsókn um að klæða fjöleignarhúsið með báruálklæðningu. Er þess krafist að synjunin verði felld úr gildi.

Gögn málsins bárust frá Reykjavíkurborg 10. september 2014.

Málavextir: Hinn 1. júlí 2014 var á afgreiðslufundi byggingarfulltrúans í Reykjavík tekin fyrir umsókn, dags. 21. maí s.á., um leyfi til að klæða með báruálklæðningu suðurhlið og austurgafl, framlengja þak yfir svalir á efstu hæð og endurnýja handrið á svölum fjöleignarhússins Hraunbæjar 102 B, C, D og E. Var umsókninni synjað og eftirfarandi bókað: „Samræmist ekki yfirbragði fjölbýlishúsa í hverfinu sem eru með sléttri áferð útveggja.“ Umsækjanda var tilkynnt um afgreiðslu málsins með bréfi, dags. 16. júlí 2014.

Málsrök kæranda: Kærandi skírskotar til þess að synjun byggingarfulltrúa byggi á því að umsótt breyting samræmist ekki yfirbragði fjölbýlishúsa í hverfinu sem séu með sléttri áferð útveggja. Húsið Hraunbær 102 B, C, D og E skeri sig úr frá öðrum húsum í grenndinni. Það sé stakt og götur liggi á alla vegu kringum húsið. Að auki sé jarðhæðin byggð sem atvinnuhúsnæði. Handan götunnar séu hús með ýmis konar klæðningu, m.a. grófu báruáli. Sé suðurgafl fjölbýlishússins að Hraunbæ 102 A að hluta klæddur með grófu bárustáli og sjáist slík klæðning einnig á eldri íbúðarblokkum í hverfinu.

Klæðning með smáum bárum líti út sem slétt þótt staðið sé býsna nálægt, t.d. við næstu íbúðarblokk. Endalausar steypuviðgerðir á húsum í Hraunbænum séu áberandi. Erfitt sé að skilja að hægt sé að meina húseigendum að verja hús sín með þeim efnum sem best séu talin á hverjum tíma.

Málsrök Reykjavíkurborgar: Af hálfu sveitarfélagsins er vísað til þess að lög og reglur geri beinlínis ráð fyrir því hlutverki skipulags- og byggingaryfirvalda að leggja mat á m.a. fagurfræði bygginga. Segi t.a.m. í gr. 6.1.1. í byggingarreglugerð nr. 112/2012 að mannvirki skuli þannig hönnuð og byggð að þau henti vel til fyrirhugaðra nota. Við ákvörðun á útliti þeirra, efnisvali, litavali og gerð skuli gæði byggingarlistar höfð að leiðarljósi. Kærandi hafi ekki sýnt fram á að einhver önnur sjónarmið hafi ráðið för við samþykkt byggingarfulltrúa í málinu eða að framkvæmdin sé þess eðlis að hún brjóti svo verulega á hagsmunum kæranda að það leiði til ógildingar. Sé því einnig mótmælt að reglur um málsmeðferð hafi verið brotnar. Málsmeðferðin hafi verið í fullu samræmi við ákvæði laga og reglna.

Niðurstaða: Í máli þessu er deilt um synjun byggingarfulltrúans í Reykjavík á umsókn kæranda um leyfi til að klæða umrætt fjöleignarhús með báruálklæðningu, með þeim rökum að hinar umsóttu breytingar samræmdust ekki yfirbragði fjölbýlishúsa í hverfinu. 

Ákvarðanir um útlit mannvirkja og form eru teknar við gerð deiliskipulags, sbr. 1. mgr. 37. gr. skipulagslaga nr. 123/2010, en sveitarstjórn, eða eftir atvikum skipulagsnefnd, ber ábyrgð á gerð þess skv. 1. mgr. 38. gr., sbr. 2. mgr. 6. gr. sömu laga. Samkvæmt 1. mgr. 9. gr. laga nr. 160/2010 um mannvirki er m.a. óheimilt að breyta notkun mannvirkis, útliti eða formi nema að fengnu leyfi viðkomandi byggingarfulltrúa. Í 5. mgr. sömu greinar segir að varði breyting á mannvirki útlit þess og form skuli leita samþykkis skipulagsnefndar áður en byggingarleyfi sé veitt nema breyting sé óveruleg. Í athugasemdum með frumvarpi því sem varð að mannvirkjalögum segir um greinda málsgrein að í tilvikum þar sem um sé að ræða breytingu á útliti húss verði að teljast rökrétt að leita eftir samþykki skipulagsnefndar í ljósi eðlis slíkra breytinga. Þá segir í gr. 2.3.4. í byggingarreglugerð nr. 112/2012 að samþykki skipulagsnefndar þurfi vegna breytinga á útliti eða formi mannvirkja áður en byggingarleyfi sé veitt sé breytingin ekki óveruleg og ekki liggi fyrir samþykkt deiliskipulag sem heimili hana. Til að breyting geti talist óveruleg má hún ekki breyta eða hafa áhrif á götumynd, sbr. 2. mgr. nefnds ákvæðis.

Á umræddu svæði er í gildi deiliskipulagið Árbær-Selás frá árinu 1966. Engin greinargerð fylgdi deiliskipulaginu og er ekki að finna skilmála á skipulagsuppdrætti er varða útlit húsa á svæðinu. Fyrir liggur að hvorki skipulagsnefnd né sveitarstjórn hafði aðkomu að málsmeðferð hinnar umdeildu byggingarleyfisumsóknar áður en til synjunar byggingarfulltrúa kom. Þá verður ekki séð að hin kærða ákvörðun sé byggð á markmiðum mannvirkjalaga sem felast aðallega í að tryggja faglegan undirbúning mannvirkjagerðar og virkt eftirlit með því að að kröfum um öryggi mannvirkja og heilnæmi sé fullnægt, sbr. a-lið 1. mgr. 1. gr. mannvirkjalaga. Með hliðsjón af þeirri verkaskiptingu byggingar- og skipulagsyfirvalda sem lög og reglur gera ráð fyrir, sem og eðli þeirrar framkvæmdar sem synjað var um leyfi fyrir, verður að telja að byggingarfulltrúa hafi borið að leita til skipulagsnefndar, hvort sem er til samþykktar eða synjunar umbeðinnar útlitsbreytingar.

Með hliðsjón af því sem að framan greinir verður hin kærða ákvörðun felld úr gildi.

Uppkvaðning úrskurðar í máli þessu hefur dregist sökum mikils fjölda mála sem skotið hefur verið til úrskurðarnefndarinnar.

Úrskurðarorð:

Felld er úr gildi synjun byggingarfulltrúans í Reykjavík á umsókn um leyfi til að klæða fjöleignarhúsið Hraunbæ 102 B, C, D og E með báruálklæðningu.

____________________________________
Nanna Magnadóttir

______________________________              _____________________________
Ásgeir Magnússon                                                  Þorsteinn Þorsteinsson

79/2014 Tryggvagata

Með
Árið 2015, fimmtudaginn 28. maí, kom úrskurðarnefnd umhverfis- og auðlindamála saman til fundar í húsnæði nefndarinnar að Skuggasundi 3, Reykjavík. Mætt voru Nanna Magnadóttir forstöðumaður, Ásgeir Magnússon dómstjóri og Þorsteinn Þorsteinsson byggingarverkfræðingur.

Fyrir var tekið mál nr. 79/2014, kæra á ákvörðun byggingarfulltrúans í Reykjavík um að synja umsókn um uppsetningu auglýsingaskiltis á húsið nr. 10 við Tryggvagötu.

Í málinu er nú kveðinn upp svofelldur

úrskurður:

Með bréfi til úrskurðarnefndar umhverfis- og auðlindamála, dags. 28. júlí 2014, sem barst nefndinni sama dag, kærir Ottó Magnússon f.h. M 14. ehf., rekstraraðila veitingastaðarins Reykjavík Fish, Tryggvagötu 8, Reykjavík, þá ákvörðun byggingarfulltrúans í Reykjavík að synja umsókn kæranda um byggingarleyfi til þess að setja upp auglýsingaskilti á hús nr. 10 við Tryggvagötu vegna veitingastaðarins. Verður að skilja málskot kæranda sem svo að krafist sé að synjunin verði felld úr gildi.

Gögn málsins bárust frá Reykjavíkurborg 5. september 2014.

Málavextir: Hinn 24. júní 2014 var á afgreiðslufundi byggingarfulltrúans í Reykjavík tekin fyrir umsókn kæranda, dags. 12. s.m., um leyfi til að setja upp 2,7×1,3 m auglýsingaskilti utan á húsið nr. 10 við Tryggvagötu vegna rekstrar kæranda. Var umsókninni synjað með vísan til þess að það samræmdist ekki samþykkt um skilti í lögsögu Reykjavíkurborgar.

Málsrök kæranda: Kærandi skírskotar til þess að í núgildandi skipulagslögum segi að kveða skuli á um skilti í deiliskipulagi. Í deiliskipulagi fyrir umrætt svæði sé ekkert að finna um fyrirkomulag auglýsingaskilta. Byggingarfulltrúa hafi því verið óheimilt að synja umsókn kæranda um uppsetningu auglýsingaskiltis.

Málsrök Reykjavíkurborgar: Af hálfu sveitarfélagsins er vísað til þess að í 8. mgr. 45. gr. skipulagslaga nr. 123/2010 segi að í skipulagsreglugerð skuli m.a. kveða á um auglýsingaskilti. Í gr. 5.3.2.3. í skipulagsreglugerð nr. 90/2013 segi að í skilmálum deiliskipulags skuli sérstaklega kveðið á um upplýsinga- og auglýsingaskilti. Í 1. mgr. gr. 2.5.1. í byggingarreglugerð nr. 112/2012 sé kveðið á um að stærð og staðsetning skilta skuli vera í samræmi við ákvæði gildandi skipulags. Segi jafnframt í 2. mgr. sömu greinar að skilti yfir 1,5 m2 séu byggingarleyfisskyld, þó með ákveðnum undanþágum.

Í gildandi deiliskipulagi sé ekkert fjallað um skilti enda hafi ekki verið gert ráð fyrir slíkri umfjöllun í deiliskipulagi á þeim tíma sem það hafi verið samþykkt. Í gildi sé samþykkt um skilti í lögsögu Reykjavíkur og gildi hún um hvers konar skilti og auglýsingar sem sótt sé um leyfi fyrir hjá embætti byggingarfulltrúans í Reykjavík. Samkvæmt gr. 6.6.4 í samþykktinni sé hvorki heimilt að setja upp veggspjöld utanhúss né líma upp aðrar auglýsingar nema á þar til gerðum skiltastöndum í eigu Reykjavíkurborgar. Verði ekki annað séð en að kærandi sé að sækja um leyfi til að setja upp veggspjald utanhúss. Slíkt sé bannað samkvæmt ofangreindu ákvæði. Byggingarfulltrúanum í Reykjavík hafi því ekki verið heimilt að samþykkja umsókn kæranda.

Niðurstaða: Í máli þessu er deilt um synjun byggingarfulltrúans í Reykjavík á byggingarleyfi fyrir uppsetningu auglýsingaskiltis utan á húsið nr. 10 við Tryggvagötu.

Við afgreiðslu málsins vísaði byggingarfulltrúi til þess að skiltið samræmdist ekki samþykkt um skilti í Reykjavík. Nefnd samþykkt var sett 6. ágúst 1997 í gildistíð byggingarlaga nr. 54/1978. Samkvæmt 5. gr. þeirra laga var sveitarstjórnum heimilt að setja í sérstaka byggingarsamþykkt fyllri ákvæði, m.a. um stjórn og meðferð byggingarmála. Skipulags- og byggingarlög nr. 73/1997 tóku við af byggingarlögum og gat sveitarstjórn með stoð í 6. mgr. 37. gr. þeirra laga sett staðbundna samþykkt með viðbótarreglum við þær reglur sem byggingareglugerð hafði að geyma, þ. á m. um uppsetningu auglýsingaskilta. Í 6. tl. ákvæðis til bráðabirgða í gildandi skipulagslögum nr. 123/2010 segir að byggingarsamþykktir sem settar hafi verið á grundvelli 37. gr. laga nr. 37/1997 og varði skipulagsákvarðanir haldi gildi sínu að svo miklu leyti sem þær samrýmist ákvæðum laga þessara. Þá segir í gildistökuákvæði gr. 17.1.2. í byggingarreglugerð nr. 112/2012 að við gildistöku hennar falli úr gildi eldri byggingarreglugerð sem og samþykktir sveitarfélaga sem settar hafi verið á grundvelli fyrri skipulags- og byggingarlaga og brjóti í bága við reglugerð nr. 112/2012.

Fjallað er um viðfangsefni og efnistök deiliskipulags í gr. 5.3.2. í skipulagsreglugerð nr. 90/2013. Þar segir að setja skuli skipulagsskilmála um þau viðfangsefni sem tilgreind eru í greininni, eftir því sem við eigi, miðað við aðstæður á skipulagssvæðinu, markmið og áherslur aðalskipulags og aðrar forsendur fyrir skipulagsvinnunni. Í gr. 5.3.2.3., sbr. 8. mgr. 45. gr. skipulagslaga, er kveðið á um að í deiliskipulagi skuli vera skilmálar um upplýsinga- og auglýsingaskilti. Þá segir í gr. 5.3.2.4. að í deiliskipulag skuli setja ákvæði um upplýsinga- og auglýsingaskilti þar sem gera megi ráð fyrir slíku. Í kafla 2.5 í gildandi byggingarreglugerð er fjallað um skilti og segir í gr. 2.5.1. að skilti skuli vera í samræmi við gildandi skipulag og þau sem séu stærri en 1,5 m2 að flatarmáli séu byggingarleyfisskyld. Í kafla 6.6. í samþykktinni er fjallað um skilti sem bönnuð eru í miðborg Reykjavíkur. Samkvæmt gr. 6.6.2. skulu þjónustuskilti ekki vera stærri en 1,5 m2 og skulu önnur einstök skilti ekki vera stærri en 2,5 m2. Þá segir í gr. 6.6.4. að ekki sé heimilt að setja upp veggspjöld utanhúss og ekki sé heimilt að líma upp aðrar auglýsingar nema á þar til gerðum skiltastöndum í eigu Reykjavíkurborgar. Verður ekki séð að nefnd ákvæði samþykktarinnar brjóti í bága við þau laga- og reglugerðarákvæði sem áður eru rakin. Umrætt skilti er 2,7×1,3 m að stærð eða 3,91 m2, og var byggingarfulltrúa því rétt að synja umsókn kæranda með vísan til áðurnefndrar samþykktar, enda er Tryggvagata 10 á miðborgarsvæði. Þá átti uppsetning hins umdeilda auglýsingaskiltis sér ekki heldur stoð í gildandi deiliskipulagi Naustreits 1.132.1, sem samþykkt var 7. október 2003. Verður kröfu kæranda um að fella hina kærðu ákvörðun úr gildi því hafnað.

Úrskurðarorð:

Hafnað er kröfu kæranda um að synjun byggingarfulltrúans um uppsetningu auglýsingaskiltis á húsið nr. 10 við Tryggvagötu verði felld úr gildi.

____________________________________
Nanna Magnadóttir

______________________________              _____________________________
Ásgeir Magnússon                                                  Þorsteinn Þorsteinsson

20/2015 Mosgerði

Með
Árið 2015, fimmtudaginn 28. maí, kom úrskurðarnefnd umhverfis- og auðlindamála saman til fundar í húsnæði nefndarinnar að Skuggasundi 3, Reykjavík. Mætt voru Nanna Magnadóttir forstöðumaður, Ásgeir Magnússon dómstjóri og Þorsteinn Þorsteinsson byggingarverkfræðingur.

Fyrir var tekið mál nr. 20/2015, kæra á ákvörðun byggingarfulltrúans í Reykjavík um að beita ekki þvingunarúrræðum vegna framkvæmda á lóð nr. 7 við Mosgerði.

Í málinu er nú kveðinn upp svofelldur

úrskurður:

Með bréfi til úrskurðarnefndar umhverfis- og auðlindamála, dags. 20. mars 2015, sem barst nefndinni sama dag, kærir Guðmundína Ragnarsdóttir hdl., f.h. S, Mosgerði 7, Reykjavík, þá ákvörðun byggingarfulltrúans í Reykjavík frá 4. febrúar 2015 að beita ekki þvingunarúrræðum vegna framkvæmda á lóð nr. 7 við Mosgerði. Er þess krafist að hin kærða ákvörðun verði felld úr gildi en að auki er þess krafist að framkvæmdir verði stöðvaðar á meðan málið er til meðferðar hjá úrskurðarnefndinni.

Þykir málið nægilega upplýst til að það verði tekið til endanlegs úrskurðar. Er því ekki tilefni til að taka afstöðu til stöðvunarkröfu kærenda.

Gögn málsins bárust frá Reykjavíkurborg 20. apríl 2015.

Málavextir: Haustið 2013 sendu kærendur kvörtun til byggingarfulltrúans í Reykjavík vegna framkvæmda á lóð nr. 7 við Mosgerði og fjöleignarhúsi sem þar stendur. Í framkvæmdinni fólst að grafið var frá sökklum hússins og lagnir lagðar upp að því, auk þess sem steyptar tröppur á lóðinni voru brotnar niður og lóð lækkuð. Í kjölfar vettvangsskoðunar af hálfu embættis byggingarfulltrúa voru framkvæmdirnar stöðvaðar 3. október 2013 þar sem byggingarleyfi lá ekki fyrir. Bárust athugasemdir frá framkvæmdaraðila 7. nóvember s.á. þar sem því var lýst að um væri að ræða viðhald á fasteigninni en ekki byggingarleyfisskyldar framkvæmdir. Dróst afgreiðsla málsins og 11. september 2014 beindu kærendur þeirri kröfu til byggingarfulltrúans að beita þvingunarúrræðum vegna framkvæmdanna. Var sú beiðni ítrekuð reglulega af hálfu kærenda allt fram til 30. janúar 2015 þegar dráttur á afgreiðslu málsins var kærður til úrskurðarnefndarinnar. Með úrskurði uppkveðnum í dag vísaði úrskurðarnefndin því máli frá.

Byggingarfulltrúi tilkynnti framkvæmdaraðila með bréfi, dags. 4. febrúar 2015, að fallist væri á sjónarmið hans um að um viðhald væri að ræða fremur en byggingarleyfisskyldar framkvæmdir. Væri málinu lokið af hálfu embættisins. Tilkynnti framkvæmdaraðili kærendum málalok á húsfundi 19. s.m. og barst þeim umrætt bréf með tölvupósti 25. s.m. Hafa kærendur kært þær lyktir mála til úrskurðarnefndarinnar eins og að framan greinir.

Málsrök kærenda: Kærendur skírskota til þess að annmarkar séu á málsmeðferð og efni hinnar kærðu ákvörðunar. Málsmeðferðin hafi dregist verulega og hafi engar skýringar verið gefnar á ástæðum tafanna.

Byggingarfulltrúi hafi tekið ákvörðun í málinu án þess að rannsaka það nægilega og sé ákvörðunin ekki byggð á réttum upplýsingum um málsatvik. Byggingarfulltrúi hafi því ekki sinnt rannsóknarskyldu sinni, sbr. 10. gr. stjórnsýslulaga nr. 37/1993. Ákvörðun byggingarfulltrúa um að fella málið niður sé einungis studd þeim rökum að í kjölfar skýringa leyfishafa hafi embættið tekið málið til ítarlegri skoðunar sem hafi leitt í ljós að hægt væri að fallast á að um viðhald á fasteign væri að ræða en ekki byggingarleyfisskyldar framkvæmdir. Hafi byggingarfulltrúa borið að koma á verkstað og ganga úr skugga um að skýringar leyfishafa væru marktækar. Mat byggingarfulltrúa hafi verið byggt á vettvangsskoðun eftirlitsfulltrúa sem hafi talið að um byggingarleyfisskyldar framkvæmdir væri að ræða. Þetta mat hafi leitt til þess að framkvæmdir hafi verið stöðvaðar. Enginn rökstuðningur hafi fylgt hinni kærðu ákvörðun sem skýri af hverju og með hvaða hætti byggingarfulltrúi hafi komist að annarri niðurstöðu 16 mánuðum eftir stöðvun framkvæmdanna.

Hinar umdeildu framkvæmdir séu byggingarleyfisskyldar og hafi ekki verið gert ráð fyrir þeim í upphafi eða á samþykktum teikningum. Hafi því þurft samþykki allra eigenda hússins, sbr. 1. mgr. 30. gr. fjöleignarhúsalaga nr. 26/1994. Hafi aldrei verið fjallað um framkvæmdirnar á húsfundum.

Augljóst sé að málsmeðferðin hafi verið haldinn verulegum annmörkum og ekki verið í samræmi við lög. Sé hin ólögmæta ákvörðun byggingarfulltrúa til þess fallin að valda kærendum tjóni, sem m.a. birtist í því að eigandi kjallaraíbúðar hafi haldið áfram með framkvæmdir óáreittur og að kærendur hafi þurft að leita aðstoðar lögmanns í samskiptum við embættið.

Málsrök Reykjavíkurborgar: Af hálfu sveitarfélagsins er þess krafist að kærunni verði vísað frá úrskurðarnefndinni þar sem ekki sé um stjórnvaldsákvörðun að ræða en að öðrum kosti að kröfum kærenda verði hafnað.

Ekki hafi verið tekin nein stjórnvaldsákvörðun í málinu. Með bréfi byggingarfulltrúa, dags. 4. febrúar 2015, hafi framkvæmdaraðila einungis verið kynnt niðurstaða í málinu vegna kvörtunar meðeigenda en ekki hafi verið tekin formleg stjórnvaldsákvörðun. Ljóst sé að ágreiningsefni málsins varði m.a. deilu um hvort hinar umdeildu framkvæmdir hafi flokkast undir viðhald á húseigninni eða ekki. Byggingarfulltrúi hafi farið í vettvangsskoðun og fengið skýringar hjá framkvæmdaraðila og komist að þeirri niðurstöðu að um viðhald væri að ræða en ekki framkvæmdir sem flokkist undir byggingarleyfisskyldar framkvæmdir, sbr. 9. gr. laga um mannvirki nr. 160/2010.

Málsrök framkvæmdaraðila: Framkvæmdaraðili bendir á að málatilbúnaður kærenda sé á röngum forsendum reistur. Eigi ágreiningurinn hvorki undir úrskurðarnefndina né byggingarfulltrúa. Sé ætlan kærenda að reyna að koma í veg fyrir að hægt sé að sinna nauðsynlegu viðhaldi til að forða séreign framkvæmdaraðila, sem og sameign allra, frá tjóni. 

Allar framkvæmdir á lóðinni hafi verið miðaðar við að forða frekara tjóni. Engar breytingar hafi verið unnar á eigninni, útliti hennar, formi eða notkun. Þá sé lagnakerfi eignarinnar og burðarvirki hennar óbreytt. Fullyrðingum um annað sé mótmælt sem röngum og ósönnuðum. Framkvæmdir sem miði að því að stöðva tjón á eignum geti ekki talist til leyfisskyldra athafna.

Þurfi framkvæmdaraðili ekki að búa við að eign hans rýrni og skemmist vegna vanrækslu annarra eigenda. Ákvæði 38. gr. fjöleignarhúsalaga nr. 26/1994 áskilji eiganda rétt til að bregðast við og framkvæma nauðsynlegar viðgerðir á sameign á kostnað allra liggi sameignin eða séreignarhlutar undir skemmdum. Kærendur hafi ekki komið með aðrar tillögur um hvernig hægt sé að forða frekara eignartjóni. Hafi framkvæmdirnar verið nauðsynlegar og ekki verið hægt að ráðast í aðrar og umfangsminni framkvæmdir.

Niðurstaða: Í máli þessu er deilt um þá ákvörðun byggingarfulltrúans í Reykjavík að beita ekki þvingunarúrræðum vegna framkvæmda á lóð nr. 7 við Mosgerði. Frestur til að kæra ákvörðun til úrskurðarnefndarinnar er einn mánuður frá því að kæranda varð kunnugt eða mátti vera kunnugt um hana nema á annan veg sé mælt í lögum, sbr. 2. mgr. 4. gr. laga nr. 130/2011 um úrskurðarnefnd umhverfis- og auðlindamála. Eins og nánar er lýst í málavöxtum fengu kærendur bréf byggingarfulltrúa, dags. 4. febrúar 2015, ekki í hendurnar fyrr en 25. s.m. og gátu því ekki kynnt sér efni þess fyrr en á þeim tímapunkti. Þá blasir við að með nefndu bréfi var tekin ákvörðun í málinu sem batt á það enda og varð þvingunarúrræðum ekki beitt að því óbreyttu. Er sú ákvörðun kæranleg til úrskurðarnefndarinnar skv. 59. gr. laga nr. 160/2010 um mannvirki. Verður kæran því tekin til efnislegrar meðferðar.

Kærendur gera þá kröfu að þvingunarúrræðum samkvæmt 56. gr. mannvirkjalaga og gr. 2.9.2. í byggingarreglugerð nr. 112/2012 verði beitt vegna þeirra framkvæmda sem hafa átt sér stað á lóðinni Mosgerði 7. Þá er þess krafist að framkvæmdaraðila verði gert að koma lóðinni í fyrra horf enda liggi ekki fyrir samþykki kærenda fyrir framkvæmdunum. Lóðin er í sameign kærenda og framkvæmdaraðila. Það er í höndum byggingarfulltrúa, eða eftir atvikum Mannvirkjastofnunar, að meta hvort tilefni sé til beitingar þvingunarúrræða samkvæmt nefndum ákvæðum. Til að slíkt mat teljist málefnalegt verður það að byggja á almannahagsmunum þeim er búa að baki laga- og reglugerðarsetningu á þessu sviði, t.a.m. skipulags-, öryggis- og heilbrigðishagsmunum. Verður ekki talið að greindu ákvæði laganna sé ætlað að tryggja lögvarinn rétt einstaklings til að knýja byggingaryfirvöld til beitingar þvingunarúrræða enda eiga önnur réttarúrræði að tryggja slíka vernd á einstaklingsbundnum hagsmunum. Byggingarfulltrúinn í Reykjavík lauk málinu með rökstuðningi þess efnis að við ítarlegri skoðun hans á hinum umdeildu framkvæmdum hafi verið hægt að fallast á að um viðhald á fasteign væri að ræða en ekki byggingarleyfisskyldar framkvæmdir. Verður ekki annað séð en að sú ákvörðun, sem fól í sér að fallið var frá stöðvun framkvæmda á grundvelli 55. gr. mannvirkjalaga og að þvingunarúrræðum 56. gr. laganna yrði ekki beitt, hafi verið málefnaleg og studd nægilegum rökum. Þá verður ekki séð að rannsókn málsins hafi verið ábótavant, þrátt fyrir að vettvangsskoðun hafi áður leitt til stöðvunar framkvæmda, heldur verður að líta svo á að fyrir byggingarfulltrúa hafi legið gögn um þá vettvangsskoðun og aðrar þær upplýsingar sem máli skiptu við ákvörðunartökuna.

Með vísan til alls framangreinds verður kröfu kærenda um ógildingu hinnar kærðu ákvörðunar hafnað.

Úrskurðarorð:

Hafnað er kröfu kærenda um að fella úr gildi þá ákvörðun byggingarfulltrúans í Reykjavík að beita ekki þvingunarúrræðum vegna framkvæmda á lóð nr. 7 við Mosgerði.

____________________________________
Nanna Magnadóttir

______________________________              _____________________________
Ásgeir Magnússon                                                  Þorsteinn Þorsteinsson

49/2013 Vesturhús

Með

Árið 2014, þriðjudaginn 2. september kom úrskurðarnefnd umhverfis- og auðlindamála saman til fundar í húsnæði nefndarinnar að Skuggasundi 3, Reykjavík. Mætt voru Nanna Magnadóttir forstöðumaður, Aðalheiður Jóhannsdóttir prófessor og Þorsteinn Þorsteinsson byggingarverkfræðingur.

Fyrir var tekið mál nr. 49/2013, kæra á ákvörðun byggingarfulltrúans í Reykjavík frá 14. maí 2013 um að synja umsókn um byggingarleyfi fyrir áður gerðri stækkun undir bílageymslu við hús nr. 2 við Vesturhús í Reykjavík.

Í málinu er nú kveðinn upp svofelldur

úrskurður:

Með bréfi til úrskurðarnefndar umhverfis- og auðlindamála, dags. 17. maí 2013, er barst nefndinni hinn 21. s.m., kærir S, Vesturhúsum 2, Reykjavík, þá ákvörðun byggingarfulltrúans í Reykjavík frá 14. maí 2013 að synja umsókn um byggingarleyfi fyrir áður gerðri stækkun undir bílageymslu að Vesturhúsum 2 í Reykjavík. Gerir kærandi þá kröfu að hin kærða ákvörðun verði felld úr gildi.

Úrskurðarnefndinni bárust gögn málsins frá Reykjavíkurborg hinn 22. ágúst 2013.

Málavextir: Fasteignin að Vesturhúsum 2 er einbýlishús á tveimur hæðum með bílskúr. Í fasteignaskrá Þjóðskrár Íslands er eignin skráð sem einbýlishús með tvær íbúðir, en íbúðirnar og bílskúrinn eru með sama fastanúmer. Neðri hæð fasteignarinnar er 73,8 m2, efri hæðin er 130,2 m2 og bílskúrinn er 50,4 m2. Þá er óskráð 50,4 m2 rými undir bílskúrnum.

Á embættisafgreiðslufundi byggingarfulltrúa 23. apríl 2013 var tekin fyrir umsókn kæranda um byggingarleyfi þar sem sótt var um „… að fá rými undir bílageymslu samþykkt, áður gerðu. Þetta er geymsla.“ Afgreiðslu málsins var frestað með vísan til athugasemda á umsóknarblaði. Erindið var síðan tekið fyrir á embættisafgreiðslufundi byggingarfulltrúa 30. apríl s.á. og því vísað til umsagnar skipulagsfulltrúa. Á embættisafgreiðslufundi skipulagsfulltrúa 3. maí s.á. var ákveðið að vísa málinu til umsagnar verkefnastjóra. Skipulagsfulltrúi tók síðan málið fyrir á embættisafgreiðslufundi 10. s.m. og lá þá fyrir umsögn hans, dagsett sama dag. Þar kom fram að umsóknin samræmdist ekki deiliskipulagi þar sem heildarflatarmál umrædds húss færi fram úr leyfilegu heildarflatarmáli samkvæmt skipulagi og var afstaða skipulagsfulltrúa til umsóknarinnar neikvæð með vísan til þess. Á embættisafgreiðslufundi byggingarfulltrúa 14. maí 2013 var umsókn kæranda synjað með eftirfarandi bókun: „Synjað. Með vísan til umsagnar skipulagsfulltrúa, dags. 10. maí 2013.“ Framangreind ákvörðun var staðfest í borgarráði hinn 30. maí s.á.

Málsrök kæranda: Kærandi bendir á að hann hafi staðið í þeirri trú við kaupin á fasteigninni að Vesturhúsum 2 að í húsinu væru tvær séríbúðir og unnt væri að selja aðra íbúðina ef á þyrfti að halda. Við undirbúning eignaskiptayfirlýsingar hafi verið leitað til arkitekts til að gera nauðsynlega uppdrætti í því skyni að fá umdeilt rými undir bílskúrnum samþykkt sem geymslurými, en það hafi verið óskráð frá byggingu fasteignarinnar. Kæranda hafi verið tjáð í kjölfar hinnar kæruðu ákvörðunar að tvær sjálfstæðar íbúðir yrðu ekki samþykktar í húsinu enda yrði farið út fyrir heimildir deiliskipulags um stærð minni íbúðarinnar ef fallist yrði á umbeðna stækkun. Vísar kærandi til þess að ýmis dæmi séu um að heimilaðar hafi verið tvær íbúðir sem sjálfstæðar fasteignir í húsum við Vesturhús, sambærilegar að stærð og vera myndi í húsi kæranda ef fallist yrði á umrædda umsókn hans og flatarmál hússins yrði ekki meira en flatarmál fjölda annarra húsa við götuna. Í því ljósi verði að telja að hvorki sé unnt að synja um skráningu tveggja íbúða í húsi kæranda við Vesturhús né um skráningu fyrrgreinds rýmis undir bílskúr.

Málsrök Reykjavíkurborgar: Af hálfu borgaryfirvalda er vísað til þess að í gildi hafi verið deiliskipulag fyrir umrætt hverfi í Grafarvogi sem samþykkt hafi verið í borgarráði 10. september 1991. Þar falli umrædd fasteign í húsflokk E9, en þau hús geti í mesta lagi verið 270 m² að flatarmáli samkvæmt skilmálum skipulagsins. Skrá megi aukaíbúð í húsunum að hámarki 50 m² og teljist sú íbúð með í heildarflatarmáli fasteignarinnar, sbr. 3. mgr. gr. 1.1.25. deiliskipulagsins. Samkvæmt fasteignaskrá Þjóðskrár Íslands sé fasteignin Vesturhús 2 skráð sem 254,4 m² að stærð. Ef fallist væri á þá málaleitan að stækka rými fasteignarinnar um 50,4 m² yrði heildarflatarmálið 304,8 m², sem færi í bága við skipulagið. Af þeim sökum hafi ekki verið unnt að samþykkja umsókn kæranda. Rétt sé í þessu sambandi að benda á að umhverfis- og skipulagssvið Reykjavíkurborgar hafi um nokkurt skeið unnið að breytingum á deiliskipulagi hverfisins og hafi því ekki þótt efni til að ráðast í skipulagsbreytingu varðandi lóð kæranda sérstaklega. Þau tilvik sem kærandi nefni um að heimilaðar hafi verið stærri aukaíbúðir en 50 m² séu frá gildistíð eldri skipulagslaga nr. 19/1964, en lagaumhverfi á þessu sviði sé nú gjörbreytt í núgildandi skipulagslögum nr. 123/2010. Af þeirri ástæðu geti kærandi ekki vænst þess að fá sambærilega afgreiðslu.

Niðurstaða: Í máli þessu er deilt um synjun byggingarfulltrúans í Reykjavík hinn 14. maí 2013 á byggingarleyfisumsókn kæranda um að rými sem nú þegar er til staðar undir bílskúr hússins að Vesturhúsum 2 verði samþykkt sem geymslurými. Umsókn kæranda lýtur ekki að því að aukaíbúð í húsinu verði samþykkt sem sérstök fasteign og í hinni kærðu ákvörðun er ekki tekin afstaða til þess. Í kærumáli þessu kemur það atriði því ekki til skoðunar.

Samkvæmt 3. mgr. gr. 1.1.25. deiliskipulagsins, Grafarvogur III Húsahverfi C hluti, sem samþykkt var í borgarráði 10. september 1991 og á við um umrædda fasteign kæranda, kemur fram að hús sem eru í flokki E9 mega að hámarki vera 270 m² að stærð. Fasteignin við Vesturhús 2 er skráð 254,4 m² samkvæmt fasteignaskrá Þjóðskrár Íslands, en yrði við skráningu fyrrgreinds rýmis 304,8 m² eða 34,8 m² umfram það sem heimilað var samkvæmt greindu deiliskipulagi. Samþykki umsóknar kæranda hefði því farið gegn skilmálum skipulagsins. Í 11. gr. og 1. tl. 1. mgr. 13. gr. laga nr. 160/2010 um mannvirki er það gert að skilyrði fyrir samþykki og útgáfu byggingarleyfa að efni þeirra sé í samræmi við skipulagsáætlanir. Með hliðsjón af því var borgaryfirvöldum rétt að synja umsókn kæranda að óbreyttu skipulagi. Þótt dæmi kunni að vera um að skilmálar skipulags um hámarksflatarmál húsa á svæðinu hafi ekki verið virt geta slík tilvik ekki skapað fordæmi fyrir frávikum frá skilmálum skipulags við veitingu byggingarleyfa.

Með vísan til þess sem rakið hefur verið verður ekki fallist á kröfu kæranda um ógildingu hinnar kærðu ákvörðunar.

Rétt þykir að taka fram að breyting á deiliskipulagi, Grafarvogur III Húsahverfi C hluti, vegna húsgerðanna E8, E9 og útbygginga, var samþykkt í umhverfis- og skipulagsráði Reykjavíkur hinn 11. september 2013. Breytingin felur í sér að heimilt hámarksbyggingarmagn er aukið hvað varðar nefndar húsgerðir. Deiliskipulagsbreytingin tók gildi með auglýsingu í B-deild Stjórnartíðinda, hinn 29. október 2013.

Uppkvaðning úrskurðar í máli þessu hefur dregist sökum mikils fjölda mála sem skotið hefur verið til úrskurðarnefndarinnar.

Úrskurðarorð:

Hafnað er kröfu kæranda um ógildingu á ákvörðun byggingarfulltrúans í Reykjavík frá 14. maí 2013 um að synja umsókn um byggingarleyfi fyrir áður gerðri stækkun undir bílageymslu við hús nr. 2 við Vesturhús í Reykjavík.

______________________________
Nanna Magnadóttir

______________________________                            ______________________________
Aðalheiður Jóhannsdóttir                                                Þorsteinn Þorsteinsson

56/2010 Brálundur

Með

Árið 2012, fimmtudaginn 22. mars, kom úrskurðarnefnd skipulags- og byggingarmála saman til fundar í húsnæði nefndarinnar að Skúlagötu 21 í Reykjavík.  Mættir voru Hjalti Steinþórsson formaður, Ásgeir Magnússon héraðsdómari og Þorsteinn Þorsteinsson byggingarverkfræðingur. 

Fyrir var tekið mál nr. 56/2010, kæra á ákvörðun bæjarráðs Akureyrarbæjar frá 8. júlí 2010 um að samþykkja breytingu á deiliskipulagi Brálundar og kæra á samþykkt skipulagsnefndar Akureyrarbæjar frá 14. september 2011 um að veita leyfi til framkvæmda við að malbika og tengja götuna Brálund við Miðhúsabraut

Í málinu er nú kveðinn upp svofelldur

úrskurður: 

Með bréfi til úrskurðarnefndar skipulags- og byggingarmála, dags. 9. september 2010, er barst nefndinni sama dag, kærir Ólafur Kjartansson hdl., f.h. H og M, Brálundi 2, Akureyri, þá ákvörðun bæjarráðs frá 8. júlí 2010 að samþykkja breytt deiliskipulag Brálundar.  Öðlaðist breytingin gildi með auglýsingu í B-deild Stjórnartíðinda 10. ágúst s.á.  Með bréfi, dags. 20. september 2011, hafa kærendur jafnframt skotið til nefndarinnar ákvörðun skipulagsnefndar frá 14. september 2011 um að veita framkvæmdaleyfi fyrir malbikun og tengingu götunnar Brálundar við Miðhúsabraut. 

Þar sem lögmæti hins umdeilda framkvæmdaleyfis veltur fyrst og fremst á lögmæti fyrrgreindrar deiliskipulagsbreytingar verður kærumálið vegna framkvæmdaleyfisins, sem er nr. 69/2011, sameinað máli þessu enda standa hagsmunir kærenda í nefndum málum því ekki í vegi. 

Krefjast kærendur þess að hinar kærðu ákvarðanir verði felldar úr gildi og að kveðinn verði upp til bráðabirgða úrskurður um stöðvun framkvæmda meðan beðið sé niðurstöðu úrskurðarnefndarinnar.  Þykir málið nú nægjanlega upplýst til að það verði tekið til endanlegs úrskurðar og verður því ekki tekin afstaða til kröfu kærenda um stöðvun framkvæmda, en til þeirra mun ekki hafa komið eftir að kæra barst vegna hins umdeilda framkvæmdaleyfis. 

Málavextir:  Hinn 10. júní 2009 tók gildi deiliskipulag fyrir Brálund á Akureyri, en þar var m.a. gert ráð fyrir tengingu Brálundar við Miðhúsabraut.  Með úrskurði uppkveðnum 18. nóvember s.á. felldi úrskurðarnefnd skipulags- og byggingarmála úr gildi ákvörðun bæjarstjórnar Akureyrarbæjar frá 5. maí 2009 um greint deiliskipulag að því er laut að nefndri vegtengingu.  Taldi nefndin að ekki væri heimild fyrir umræddri tengingu í Aðalskipulagi Akureyrar 2005-2018 og því væri ekki samræmi milli aðalskipulags og deiliskipulags, svo sem lög áskildu.  Í kjölfar þessa var samþykkt á fundi bæjarstjórnar hinn 16. febrúar 2010 að auglýsa tillögu að breytingu á aðalskipulagi Akureyrar, er fólst m.a. í því að gerð var nánari grein fyrir helstu tengingum við stofn- og tengibrautir innra gatnakerfis bæjarins.  Var jafnframt samþykkt að auglýsa, samhliða breytingu á aðalskipulagi, breytt deiliskipulag Brálundar þar sem gert var ráð fyrir tengingu Brálundar við Miðhúsabraut.  Voru tillögurnar auglýstar til kynningar frá 17. mars 2010 og veittur frestur til 28. apríl s.á. til að koma að athugasemdum, sem kærendur og gerðu.  Tillaga að breyttu deiliskipulagi var næst tekin fyrir á fundi skipulagsnefndar hinn 12. maí s.á.  Lagði nefndin til við bæjarstjórn að tillagan yrði samþykkt og að skipulagsstjóra yrði falið að annast gildistöku hennar.  Jafnframt þessu var vísað til fyrirliggjandi svara við þeim athugasemdum er borist höfðu á kynningartíma.  Hinn 8. júlí 2010 var tillaga að breyttu deiliskipulagi Brálundar samþykkt á fundi bæjarráðs og fært til bókar að bæjarráð hefði fullnaðarafgreiðsluheimild í sumarleyfi bæjarstjórnar, sbr. bókun í 3. lið fundargerðar bæjarstjórnar frá 29. júní 2010.  Öðlaðist breyting á aðalskipulagi Akureyrar gildi með auglýsingu í B-deild Stjórnartíðinda 6. júlí 2010 og 10. ágúst s.á. birtist auglýsing um gildistöku hins breytta deiliskipulags Brálundar.  Hinn 14. september 2011 var á fundi skipulagsnefndar samþykkt á grundvelli 4. gr. Samþykktar um skipulagsnefnd leyfi til framkvæmda við malbikun og tengingu Brálundar við Miðhúsabraut. 

Skutu kærendur framangreindum samþykktum, um breytt deiliskipulag Brálundar og um framkvæmdaleyfi, til úrskurðarnefndarinnar svo sem áður greinir. 

Málsrök kærenda:  Af hálfu kærenda er á því byggt að hin kærða ákvörðun hafi ekki hlotið málsmeðferð í samræmi við ákvæði 25. gr. skipulags- og byggingarlaga nr. 73/1997.  Sveitarstjórn skuli skv. tilvitnuðu ákvæði fjalla um tillögu að deiliskipulagi á nýjan leik, að undangenginni umfjöllun skipulagsnefndar, þegar frestur til athugasemda sé liðinn.  Skuli í þeirri umfjöllun taka afstöðu til athugasemda sem borist hafi og hvort gera skuli breytingar á tillögunni.  Sveitarstjórn hafi ekki fjallað um tillöguna að nýju eftir að umsögn skipulagsnefndar hafi legið fyrir.  Bæjarráð Akureyrarbæjar, en ekki bæjarstjórn, sem sé sveitarstjórn lögum samkvæmt, hafi samþykkt umdeilda tillögu.  Geti málsmeðferð fyrir bæjarráði, sem sé byggðarráð, sbr. IV. kafla laga nr. 45/1998, ekki komið í stað lögbundinnar umfjöllunar í sveitarstjórn. 

Einnig sé vísað til þess að samþykkt skipulagsins sé í andstöðu við ákvæði 4. mgr. 56. gr. tilvitnaðra laga, en samkvæmt ákvæðinu sé óheimilt að „…breyta skipulagi svæðis þar sem framkvæmt hefur verið í ósamræmi við skipulag fyrr en hin ólöglega bygging, eða byggingarhluti, hefur verið fjarlægð, jarðrask afmáð eða starfsemi hætt“.  Um sé að ræða breytingu á deiliskipulagi til samræmis við það sem þegar hafi verið framkvæmt en gerð tengingarinnar sé nær lokið.  Sé því ranglega haldið fram í svörum Akureyrarbæjar að engar framkvæmdir hafi verið við umrædda vegtengingu.  Loka þurfi veginum með hindrun til að koma í veg fyrir umferð um hann, ljósastaurar hafi verið settir upp og aðeins eigi eftir að malbika.  Á myndum teknum 8. nóvember 2008 sjáist að unnið sé við gerð vegarins. 

Enn fremur bendi kærendur á að bæjaryfirvöld hafi hvorki haft samráð við íbúa við Brálund né aðra hagsmunaaðila við gerð tillögunnar og gengið framhjá eigin reglum um samráð við hverfisnefnd.  Bæti tilkynning sveitarfélagsins til hverfisnefndar Lunda- og Gerðahverfis, dags. 15. febrúar 2010, ekki úr, en degi síðar hafi verið ákveðið í bæjarstjórn að auglýsa framkomna tillögu.  Hafi ekki verið um raunverulegan vilja til samráðs að ræða.  Tillagan hafi verið gerð með vísan til úrskurðar úrskurðarnefndarinnar frá 18. nóvember 2009.  Sé ótrúverðugt, líkt og haldið hafi verið fram, að tillagan hafi verið rædd og útskýrð á hverfafundi um skipulagsmál sem haldinn hafi verið 5. mars 2009, þegar ekkert hafi legið fyrir um að aðalskipulagi yrði breytt.  Sérstaklega skuli bent á að samkvæmt fundargerð umrædds fundar komi fram í kynningu skipulagsstjóra að fyrirhugað sé að gera nýja götu, Daggarlund, innan við Brálund en í engu sé þar getið um tengingu Brálundar við Miðhúsabraut.  Hafi skipulagsstjóri svarað því svo, aðspurður á greindum fundi, að umrædd tenging hefði lengi verið sýnd í skipulagi.  Fullyrðing um að tillagan hafi verið rædd og útskýrð á fundinum sé því röng.  Þvert á móti hafi afstaða skipulagsstjóra og sveitarfélagsins verið sú að ekki væri þörf á skipulagsbreytingu vegna tengingarinnar. 

Kærendur byggi jafnframt á því að um brot á meðalhófsreglu stjórnsýsluréttar sé að ræða.  Tengingin leiði til þess að umtalsverð breyting verði á eiginleikum Brálundar sem götu, en um sé að ræða rólega íbúðarhúsagötu innst í hverfi sem verði við breytinguna önnur af tveimur leiðum inn í það.  Íbúðarhúsagötu sé þannig breytt í tengigötu við stóra umferðaræð.  Hafi ekki komið fram fullnægjandi rökstuðningur fyrir gerð þessarar tengingar.  Sé verið að fórna meiri hagsmunum kærenda fyrir minni meðan ekki hafi verið sýnt fram á þörf fyrir nefnda tengingu.  Rík þörf sé á að sýna fram á nauðsyn hennar, enda muni umrædd breyting hafa í för með sér verulegt rask á högum kærenda.  Þá hafi ekki verið kannað hvort þörf sé á umdeildri breytingu verði t.d. ráðist í lagningu Dalsbrautar.  Bent sé á að gert sé ráð fyrir að umferðarþungi verði eitt til tvö þúsund bílar á dag um Brálund, eða allt að tólffaldur núverandi umferðarþungi, en kærendur telji að umferð geti orðið mun meiri. 

Vakin sé athygli á að komið hafi fram að tengingin sé færð aftur inn á skipulag til samræmis við eldri og nákvæmari aðalskipulagsuppdrætti.  Sé þessi afstaða sveitarfélagsins athyglisverð í ljósi fyrrgreinds úrskurðar nefndarinnar.  Vegna kæru um framkvæmdaleyfi sé bent á að um sé að ræða malbikun umræddrar vegtengingar og sé það í samræmi við þann málatilbúnað kærenda að framkvæmdum hafi í raun verið lokið fyrir samþykkt umrædds skipulags. 

Málsrök Akureyrarbæjar:  Af hálfu Akureyrarbæjar er þess krafist að kærunni verði vísað frá með vísan til sjónarmiða um litis pendens.  Úrskurðarnefndin hafi þegar fjallað um deiliskipulag í Brálundi í úrskurði frá 18. nóvember 2009 og talið að hin kærða ákvörðun ætti að standa óröskuð, nema hvað varði vegtengingu Brálundar við Miðhúsabraut.  Hafi komið fram að ekki yrði séð að deiliskipulagið væri að öðru leyti haldið neinum þeim annmörkum er leiða ætti til ógildingar þess í heild sinni.  Nú hafi verið samþykkt aðalskipulag þar sem umræddrar vegtengingar sé getið.  Sé því ekki hægt að hafa uppi kröfur í öðru máli sem þegar hafi verið fjallað um og lokið hafi með úrskurði nefndarinnar.  Sé vísað til þess að kröfugerð kærenda sé sú sama nú og í fyrra kærumáli. 

Til vara sé þess krafist að hafnað verði kröfum kærenda um ógildingu á ákvörðun bæjarráðs enda hafi deiliskipulagið fengið þá löglegu meðferð sem skipulags- og byggingarlög mæli fyrir um. 

Því sé mótmælt að deiliskipulagstillagan hafi ekki fengið lögboðna meðferð á fundi bæjarráðs 8. júlí 2010.  Sé vísað til 3. mgr. 39. gr. sveitarstjórnarlaga nr. 45/1998, sbr. 1. gr. laga nr. 69/2004, en þar komi fram að meðan sveitarstjórn sé í sumarleyfi fari byggðarráð með sömu heimildir og sveitarstjórn hafi ella.  Á fundi bæjarstjórnar 29. júní 2010 hafi verið samþykkt, í samræmi við 7. og 47. gr. Samþykktar um stjórn Akureyrarkaupstaðar og fundarsköp bæjarstjórnar, að bæjarstjórn yrði í sumarleyfi í júlí og ágúst 2010.  Jafnframt hafi bæjarráði á þessum tíma verið heimiluð fullnaðarafgreiðsla þeirra mála sem það teldi nauðsynlegt að fengju afgreiðslu.  Allar ákvarðanir og heimildir bæjarráðs séu því eins og bæjarstjórn hefði samþykkt þær.  Þá hafi bæjarráð heimild til töku fullnaðarákvarðana, sbr. 44. gr. laga nr. 45/1998. 

Jafnframt sé á því byggt að ákvæði 4. mgr. 56. gr. skipulags- og byggingarlaga eigi ekki við í máli þessu.  Hið kærða deiliskipulag sé nýtt deiliskipulag að því er varði téða vegtengingu, en ekki sé um að ræða breytingu á áður gerðu skipulagi eins og tilvitnað ákvæði geri ráð fyrir.  Jafnframt verði að skoða 4. mgr. 56. gr. með vísan til orðalags 1. mgr. 56. gr. sömu laga.  Samkvæmt því eigi ákvæðið aðeins við um framkvæmd sem þurfi framkvæmdaleyfi fyrir og/eða mannvirki sem þurfi byggingarleyfi fyrir.  Hvorugt skilyrðið eigi við um vegtengingu.  Þá séu á tæmandi hátt talin upp í 4. mgr. 56. gr. laganna nokkur skilyrði, en eitt af þeim sé að starfsemi sé hætt.  Umræddri starfsemi hafi verið hætt um leið og ljóst hafi verið að athugasemd hafi komið fram, hinn 16. október 2007.  Hafi nefnd vegtenging aldrei verið framkvæmd og aldrei gerð virk og enn eigi eftir að gera nauðsynlegar framkvæmdir til að tenging geti átt sér stað. 

Þeim staðhæfingum að skort hafi á samráð sé andmælt sem röngum.  Deiliskipulagið hafi hlotið lögboðna meðferð og verið auglýst skv. 25. gr., sbr. 1. og 2. mgr. 18. gr., laga nr. 73/1997.  Með bréfi, dags. 17. mars 2010, hafi hverfisnefnd Lunda- og Gerðahverfis verið tilkynnt að auglýsa ætti tillögu að breyttu deiliskipulagi Brálundar.  Hafi verið óskað eftir viðbrögðum en engar athugasemdir hafi borist.  Þá hafi tillagan verið rædd og útskýrð á hverfafundi um skipulagsmál sem haldinn hafi verið 5. mars 2009 í Brekkuskóla. 

Því sé mótmælt sem röngu að verið sé að breyta Brálundi í tengigötu og að gatan verði önnur af tveimur leiðum inn í hverfið.  Gatan Brálundur sé í deiliskipulagstillögunni skilgreind sem 30 km íbúðargata með hraðahindrun.  Með breytingunni sé verið að tengja götuna inn á tengibrautina Miðhúsaveg til að dreifa umferð inn og út úr hverfinu.  Aðalleiðirnar inn í Lundahverfið verði áfram um Skógarhlíð við Þingvallastræti og Skógarhlíð við Mýrarveg.  Með tengingunni sé verið að dreifa umferð um svæðið, létta álagi af Mýrarvegi og Skógarlundi og nýta Miðhúsabraut sem best.  Almannahagsmunir innan Lundahverfis og nálægra hverfa vegi því þungt í þessu máli.  Sé undirbúningur hafinn að lagningu Dalsbrautar, frá Miðhúsabraut að Þingvallastræti, og muni þá umferðarþungi um Brálund minnka enn frekar. 

Þá sé kröfum kærenda vegna framkvæmdaleyfis hafnað enda sé útgáfa þess í fullu samræmi við aðalskipulag og deiliskipulag svæðisins. 

Aðilar hafa fært fram frekari rök fyrir sjónarmiðum sínum í málinu sem ekki verða rakin hér en úrskurðarnefndin hefur haft þau öll til hliðsjónar við úrlausn málsins. 

Niðurstaða:  Í máli þessu er deilt um gildi ákvörðunar bæjarráðs Akureyrarbæjar frá 8. júlí 2010 um breytt deiliskipulag Brálundar, en hin kærða ákvörðun fól í sér heimild til tengingar götunnar Brálundar við Miðhúsabraut.  Af hálfu Akureyrarbæjar er þess krafist að kærunni verði vísað frá úrskurðarnefndinni með vísan til sjónarmiða um litis pendens.  Er þar vísað til þess að úrskurðarnefndin hafi þegar fjallað um deiliskipulag í Brálundi og talið að hin kærða ákvörðun ætti að standa óröskuð, nema hvað varði vegtengingu Brálundar við Miðhúsabraut.  Eins og rakið hefur verið voru í framhaldi af nefndum úrskurði gerðar breytingar á aðalskipulagi Akureyrar og ný ákvörðun tekin er fól í sér breytingu á deiliskipulagi Brálundar.  Er það sú ákvörðun sem kærð er í málinu og er hún að miklu leyti reist á öðrum forsendum en hin fyrri.  Verður ekki séð að fyrri úrskurður geti, með vísan til sjónarmiða um litis pendens eða res judicata, haft réttaráhrif er standi því í vegi að hin nýja ákvörðun verði borin undir úrskurðarnefndina og verður kröfu Akureyrarbæjar um frávísun því hafnað.   

Kærendur tefla fram þeim rökum að hin kærða ákvörðun fari gegn 4. mgr. 56. gr. skipulags- og byggingarlaga nr. 73/1997.  Fyrir liggur að veitt var leyfi til framkvæmda við hina umþrættu vegtengingu hinn 4. september 2007 og hófust framkvæmdir í kjölfar þess.  Þær voru síðar stöðvaðar þar sem ekki var fyrir hendi deiliskipulag að íbúðarsvæði milli Eskilundar og Miðhúsabrautar, sem vegtengingin liggur um.  Var eftir það unnið deiliskipulag að svæðinu en úrskurðarnefndin felldi það úr gildi að hluta með úrskurði hinn 18. nóvember 2009 þar sem talið var að ákvæði skipulagsins um hina umdeildu vegtengingu væru ekki í samræmi við Aðalskipulag Akureyrar 2005-2018.  Líkt og rakið hefur verið var aðalskipulaginu breytt í kjölfar úrskurðar úrskurðarnefndarinnar frá 18. nóvember 2009 á þann veg að sýnd var tenging Brálundar við Miðhúsabraut á uppdrætti, líkt og gert er ráð fyrir í hinu kærða deiliskipulagi.  Ákvörðun þessi um breytt aðalskipulag var borin undir úrskurðarnefndina með kæru, dags. 3. ágúst 2010, en með úrskurði 17. sama mánaðar vísaði nefndin því máli frá með þeim rökum að ákvarðanir sem sættu staðfestingu ráðherra yrðu ekki bornar undir nefndina.  Af þessu leiðir að það er ekki á færi úrskurðarnefndarinnar að skera úr um hvort ákvæði 4. mgr. 56. gr. skipulags- og byggingarlaga hefðu átt að standa í vegi fyrir því að skipulagi svæðis væri breytt, en umrædd breyting á aðalskipulagi er eina skipulagsákvörðunin varðandi umdeilda vegtengingu sem ákvæðið getur átt við.  Gerð nýs deiliskipulags og síðari breyting á því, sem miðar að því að laga það að breyttu aðalskipulagi, verður hins vegar ekki talin falla undir umrætt ákvæði og kemur það því ekki til álita í máli þessu.  Verður samkvæmt þessu ekki talið að skylt hafi verið að fjarlægja eða afmá umrædda vegtengingu áður en hin kærða ákvörðun um breytt deiliskipulag var tekin. 

Hin kærða skipulagsákvörðun var auglýst í samræmi við 25. gr. skipulags- og byggingarlaga og hlaut hún samþykki bæjarráðs í umboði bæjarstjórnar hinn 8. júlí 2010.  Fallast má á með kærendum að vanda hefði mátt betur til kynningar á tillögu að hinu umdeilda skipulagi með vísan til 4. mgr. 9. gr. skipulags- og byggingarlaga.  Hins vegar var tillagan auglýst, svo sem áskilið er í 1. mgr. 25. gr. sömu laga, og verður ekki annað ráðið af málsgögnum en að meðferð málsins hafi eftir það verið í samræmi við ákvæði laganna.  Þá var bæjarráði réttilega falið vald til ákvarðana í sumarleyfi bæjarstjórnar og ekki verður annað séð en að stefnt hafi verið að lögmætum markmiðum með hinni kærðu skipulagsákvörðun.  Er og til þess að líta að við undirbúning ákvörðunarinnar var m.a. metin þörf á umræddri breytingu og lagt mat á áhrif hennar af sérfróðum aðilum.  Með hliðsjón af því sem rakið hefur verið þykir ekki hafa verið sýnt fram á þá annmarka á hinni umdeildu deiliskipulagsbreytingu sem leitt gætu til ógildingar hennar og verður kröfu kærenda þar að lútandi því hafnað. 

Að þessari niðurstöðu fenginni telst hið kærða framkvæmdaleyfi eiga stoð í gildu deiliskipulagi.  Þar sem ekki verður séð að það sé haldið ágöllum er varði form þess eða efni verður kröfu kærenda um ógildingu þess einnig hafnað. 

Uppkvaðning úrskurðar í máli þessu hefur dregist sökum mikils málafjölda sem skotið hefur verið til úrskurðarnefndarinnar. 

Úrskurðarorð: 

Hafnað er kröfu kærenda um ógildingu á ákvörðun bæjarráðs Akureyrarbæjar frá 8. júlí 2010 um að samþykkja breytingu á deiliskipulagi Brálundar og á samþykkt skipulagsnefndar Akureyrarbæjar frá 14. september 2011 um að veita leyfi til framkvæmda við að malbika og tengja götuna Brálund við Miðhúsabraut. 

 

___________________________
Hjalti Steinþórsson

 

___________________________  ___________________________
Ásgeir Magnússon                         Þorsteinn Þorsteinsson

7/2010 Borgarholtsbraut

Með

Árið 2012, fimmtudaginn 22. mars, kom úrskurðarnefnd skipulags- og byggingarmála saman til fundar í húsnæði nefndarinnar að Skúlagötu 21 í Reykjavík.  Mættir voru Hjalti Steinþórsson formaður, Ásgeir Magnússon héraðsdómari og Þorsteinn Þorsteinsson byggingarverkfræðingur. 

Fyrir var tekið mál nr. 7/2010, kæra á synjun bæjarráðs Kópavogs frá 21. janúar 2010 á beiðni um breytta aðkomu að fasteigninni að Borgarholtsbraut 15 í Kópavogi.

Í málinu er nú kveðinn upp svofelldur 

úrskurður: 

Með bréfi til úrskurðarnefndar skipulags- og byggingarmála, dags. 9. febrúar 2010, sem barst nefndinni 12. sama mánaðar, kærir Ólafur Örn Svansson hrl., f.h. S, eiganda fasteignarinnar að Borgarholtsbraut 15 í Kópavogi, þá ákvörðun bæjarráðs Kópavogs frá 21. janúar 2010 að synja beiðni kæranda um breytta aðkomu að greindri fasteign.  Gerir kærandi þá kröfu að hin kærða ákvörðun verði felld úr gildi  og að viðurkenndur verði réttur hans til breytinga á aðkomu að Borgarholtsbraut 15 í samræmi við fyrirliggjandi teikningar.

Með bréfi, dags. 16. júní 2011, sem barst úrskurðarnefndinni 21. sama mánaðar, skaut kærandi jafnframt til nefndarinnar ákvörðun bæjarstjórnar Kópavogs frá 24. maí 2011 um að synja beiðni kæranda um breytta aðkomu að fasteigninni að Borgarholtsbraut 15.  Krefst kærandi þess að sú ákvörðun verði felld úr gildi og að kærumálið verði sameinað máli þessu.  Þar sem bæði kærumálin snúast um afgreiðslu Kópavogsbæjar á sömu beiðni kæranda verður kærumálið nr. 45/2011  sameinað kærumáli þessu.

Málsatvik og rök:  Samkvæmt fyrirliggjandi gögnum var reist íbúðarhús á lóðinni að Borgarholtsbraut 15 á árunum 2002-2003, en áður hafði staðið þar sumarhús.  Aðkoma að íbúðarhúsinu er um tröppur sem liggja yfir kamb við húsið norðanvert.   Kærandi sótti um leyfi til að leggja veg að húsinu á árinu 2007 en skipulagsnefnd Kópavogs hafnaði erindinu hinn 2. október sama ár.  Kærandi leitaði enn eftir að fá leyfi fyrir innkeyrslu að húsi sínu á árinu 2009 og hóf jafnframt framkvæmdir við hana en var gert að stöðva þær.  Urðu málalyktir þær að skipulagsnefnd hafnaði erindinu á fundi hinn 19. janúar 2010 og tók bæjarráð undir þá afgreiðslu á fundi 21. sama mánaðar.  Í kjölfar þess óskaði kærandi eftir endurupptöku málsins en þeirri málaleitan var hafnað af bæjaryfirvöldum.  Skaut kærandi synjun bæjaryfirvalda um breytta aðkomu að umræddri fasteign hans til úrskurðarnefndarinnar svo sem að framan greinir.  Eftir það ákvað skipulagsnefnd bæjarins að taka málið upp að nýju og samþykkti á fundi sínum hinn 17. maí 2011 aðkomu fyrir ökutæki og gangandi vegfarendur að fasteign kæranda í samræmi við tillögu að breyttu deiliskipulagi lóðarinnar sem hafði verið grenndarkynnt.  Bæjarráð samþykkti þá afgreiðslu hinn 19. maí sama ár og vísaði málinu til bæjarstjórnar. Bæjarstjórn hafnaði hins vegar skipulagstillögunni á fundi hinn 24. sama mánaðar.  Hefur kærandi einnig skotið þeirri ákvörðun til úrskurðarnefndarinnar.

Til stuðnings kröfum sínum bendir kærandi á að núverandi aðkoma að lóð hans og húsi fari í bága við ákvæði byggingarreglugerðar nr. 441/1998 um greiða aðkomu slökkviliðs og sjúkrabíla, auk þess sem núverandi aðkoma torveldi aðgang fatlaðra, fólks með barnavagna og eldra fólks að fasteigninni.  Brýnt sé að gildandi deiliskipulag svæðisins taki mið af áðurnefndum kröfum um aðgengi að íbúðarhúsum.  Hinar kærðu ákvarðanir hafi verið teknar þrátt fyrir fyrirliggjandi umsögn og álit sem styðji málstað kæranda og eftir grenndarkynningu þar sem engar athugasemdir hafi borist.  Synjun skipulagsyfirvalda Kópavogsbæjar um breytta aðkomu að fasteign kæranda sé með öllu ómálefnaleg, enda bendi allt til þess að um sé að ræða geðþóttaákvörðun sem reist sé á pólitísku og persónulegu hagsmunamati eins bæjarfulltrúa.

Úrskurðarnefndin kallaði eftir gögnum vegna kærumálanna og gaf Kópavogsbæ kost á að tjá sig um kæruefnið en gögn og greinargerð hafa ekki borist frá bæjaryfirvöldum.  Hins vegar upplýstu þau úrskurðarnefndina hinn 5. mars 2012 um að kærandi hefði höfðað mál á hendur bæjaryfirvöldum vegna umdeildrar synjunar á breyttri aðkomu að húsi kæranda og að málið hefði verið dómtekið.   

Niðurstaða:  Beiðni kæranda um breytta aðkomu að fasteign hans að Borgarholtsbraut, sem synjað var með ákvörðun bæjarráðs Kópavogs frá 21. janúar 2010, var tekin til meðferðar að nýju og henni synjað með ákvörðun  bæjarstjórnar Kópavogs hinn 24. maí 2011.  Verður að líta svo á að með því hafi bæjaryfirvöld endurupptekið hina fyrri afgreiðslu sína á erindi kæranda og að lokinni málsmeðferð tekið nýja stjórnvaldsákvörðun hinn 24. maí 2011, sama efnis og hina fyrri.  Af þeim sökum hefur eldri ákvörðunin ekki lengur þýðingu að lögum og á kærandi því ekki lögvarða hagsmuni af því að fá skorið úr um gildi hennar.

Fyrir liggur að hin kærða synjun bæjarstjórnar Kópavogs á erindi kæranda hinn 24. maí 2011 var borin undir dómstóla með þingfestingu máls á hendur Kópavogsbæ hinn 28. september 2011, þar sem krafist er ógildingar á téðri ákvörðun. 

Ágreiningsmál sem geta komið til kasta úrskurðarnefndarinnar verða borin undir dómstóla án þess að kæruleið innan stjórnsýslunnar sé tæmd.  Er því aðilum máls í sjálfsvald sett hvort þeir nýti sér þann kærurétt eða beri ágreining sinn um kæranlegar stjórnvaldsákvarðanir beint undir dómstóla, sem skera úr slíkum ágreiningi samkvæmt 60. gr. stjórnarskrárinnar nr. 33/1944.  Kærandi hefur borið lögmæti ákvörðunar Kópavogsbæjar frá 24. maí 2011 undir dómstóla og verður ekki séð að hann eigi nú einstaklega og lögvarða hagsmuni því tengda að úrskurðarnefndin taki afstöðu til þess sama réttarágreinings. 

Með hliðsjón af því sem að framan er rakið er ekki fullnægt lagaskilyrðum um aðild máls fyrir nefndinni skv. 5. mgr. 8. gr. skipulags- og byggingarlaga nr. 73/1997 og 5. mgr. 52. gr. skipulagslaga nr. 123/2010, sem hér eiga við.  Verður kærumáli þessu af þeim sökum vísað frá.

Uppkvaðning úrskurðar í máli þessu hefur dregist vegna mikils fjölda mála sem skotið hefur verið til úrskurðarnefndarinnar.

Úrskurðarorð:

Kærumáli þessu er vísað frá úrskurðarnefndinni. 

___________________________
Hjalti Steinþórsson

_____________________________                  ____________________________
Ásgeir Magnússon                                            Þorsteinn Þorsteinsson

17/2011 Flatasíða

Með

Ár 2011, miðvikudaginn 21. desember, kom úrskurðarnefnd skipulags- og byggingarmála saman til fundar í húsnæði nefndarinnar að Skúlagötu 21, Reykjavík.  Mættir voru Hjalti Steinþórsson forstöðumaður, Ásgeir Magnússon héraðsdómari og Þorsteinn Þorsteinsson byggingarverkfræðingur. 

Fyrir var tekið mál nr. 17/2011, kæra á ákvörðun skipulagsnefndar Akureyrarbæjar frá 9. febrúar 2011 um að synja umsókn um leyfi til að byggja ofan á húsið að Flötusíðu 6 á Akureyri. 

Í málinu er nú kveðinn upp svofelldur

úrskurður: 

Með bréfi til úrskurðarnefndar skipulags- og byggingarmála, dags. 28. febrúar 2011, er barst nefndinni 2. mars s.á., kæra G og A, Flötusíðu 6, Akureyri, synjun skipulagsnefndar Akureyrarbæjar frá 9. febrúar 2011 á umsókn um leyfi til að byggja ofan á húsið að Flötusíðu 6.  Gera kærendur þá kröfu að hin kærða ákvörðun verði felld úr gildi. 

Málavextir:  Forsaga málsins er sú að hinn 11. september 2008 sendu kærendur inn erindi til skipulagsnefndar Akureyrarbæjar þar sem þau sóttu um byggingarleyfi fyrir viðbyggingu ofan á húsið að Flötusíðu 6.  Skipulagsnefnd synjaði erindinu hinn 24. s.m. með þeim rökstuðningi að viðbyggingin væri ekki í samræmi við byggingarskilmála og að slík viðbygging hefði neikvæð áhrif á götumyndina, en um var að ræða 64,8 m² byggingu ofan á þá byggingu sem fyrir var.  Einnig kom þar fram að byggingarreitur samkvæmt mæliblaði væri ekki fullnýttur og möguleiki væri á viðbyggingu til norðausturs. 

Nýtt erindi barst frá umsækjendum 9. október 2008 þar sem óskað var eftir endurupptöku málsins.  Skipulagsnefnd ákvað að grenndarkynna erindið en ekki er til deiliskipulag að svæðinu.  Tveir nágrannar, af þeim átta sem fengu erindið sent til kynningar, gerðu athugasemdir og synjaði skipulagsnefnd erindinu hinn 27. s.m. með sömu rökum og áður. 

Hinn 27. janúar 2011 sóttu kærendur enn á ný um byggingarleyfi fyrir viðbyggingu ofan á húsið Flötusíðu 6.  Var erindið tekið fyrir á fundi skipulagsnefndar 9. febrúar 2011 og afgreitt með svofelldri bókun: „Skipulagsnefnd synjaði erindinu, BN080357, á fundi 26. nóvember 2008.  Skipulagsnefnd hafnar erindinu þar sem ekkert nýtt hefur komið fram í málinu og vísar til fyrri bókunar nefndarinnar.“ 

Málsrök kærenda:  Af hálfu kærenda er á því byggt að hin umdeilda viðbygging breyti ekki götumyndinni.  Hækkun á þaki sé á ⅓ hluta þakflatar hússins.  Skipulagsnefnd hafi hafnað umsókninni á þeim forsendum að byggingarreitur lóðar væri til staðar og þar mætti byggja við, en kærendur hafi bent á að mjög djúpt væri niður á fast, eða um fimm til sex metrar.  Auk þess sé hallandi klöpp og því afar kostnaðarsamt að fara í slíkar framkvæmdir.  Ekki sé hægt að koma tækjum við nema með miklu raski og loks passi slík viðbygging ekki á neinn hátt gagnvart þeirri húsaskipan sem nú sé. 

Umrætt svæði sé ekki deiliskipulagt og stuðst sé við skjal þar sem fram komi að við götur á svæðinu skuli vera hús sem séu á einni hæð eða hæð og kjallari eftir því sem landslagið gefi tilefni til.  Í götunum á svæðinu séu þó 20-25 hús sem ýmist séu á tveimur hæðum, eða á þremur pöllum og önnur séu með kjallara, hæð eða risi.  Við Flötusíðu standi tvö hús á tveimur hæðum og önnur tvö hús á þremur pöllum og gnæfi þau hátt yfir hús á einni hæð.  Af þessum ástæðum, sem og með tilliti til jafnræðisreglu, hafi kærendur talið hæpið að umsókn þeirra yrði hafnað.  Þá telji kærendur nauðsynlegt að svæðið verði deiliskipulagt og samþykktum breytt til samræmis við það sem leyft hafi verið á undangengnum árum.  Loks sé bent á að við Flötusíðu 4, 6 og 8 sé mikill gróður, há tré og runnar, sem orsaki að hin umdeilda hækkun á þaki myndi ekki skipta máli um útsýni eða skuggavarp. 

Málsrök Akureyrarbæjar:  Bæjaryfirvöld fara fram á að kærunni verði vísað frá úrskurðarnefndinni.  Verði ekki fallist á það krefjast bæjaryfirvöld þess að afgreiðsla skipulagsnefndar verði staðfest. 

Bent sé á að tvisvar áður hafi kærendur sent inn erindi til skipulagsnefndar en ekkert hafi breyst frá fyrri umsóknum þeirra.  Erindin hafi borist hinn 11. september 2008 og aftur 9. október s.á., en þá hafi kærendum verið kynnt niðurstaða nefndarinnar ásamt leiðbeiningum um kæruleið til úrskurðarnefndar skipulags- og byggingarmála.  Þann rétt hafi kærendur ekki nýtt sér innan tilskilins kærufrests.  Ekki verði talið að hægt sé að fá nýja kæruheimild með því einu að senda inn nýtt erindi sama efnis og án þess að leggja fram nokkuð nýtt í málinu.  Kæruheimild hafi því í raun runnið út í lok árs 2008, eftir afgreiðslu upphaflega málsins, og beri því að vísa kærunni frá á þeirri forsendu. 

Þá hafi bæjaryfirvöld byggt afgreiðslu sína annars vegar á afstöðu nágranna, sem fram hafi komið við grenndarkynningu á sambærilegu erindi frá kærenda 9. október 2008, og hins vegar á þeim byggingarskilmálum sem í gildi hafi verið við byggingu hússins. Við grenndarkynningu hafi borist mótmæli frá eigendum tveggja húsa, Flötusíðu 5 og 8.  Eigendur Flötusíðu 5 hafi gert athugasemdir við að viðbyggingin myndi gjörbreyta götumynd og skerða verulega útsýni frá húsi þeirra.  Eigandi Flötusíðu 8 hafi hins vegar talið að umbeðin viðbygging myndi skyggja á sól og valda þannig skuggavarpi inn á suðurlóð og byrgja útsýni.  Undir þessi sjónarmið hafi nefndin tekið og hafnað erindinu árið 2008. 

Bæjaryfirvöld mótmæli því að jafnræðisregla hafi verið brotin á þeirri forsendu að samkvæmt byggingarskilmálum sé heimilt að gera kjallara undir hluta húss þar sem landslag eða aðrar aðstæður á lóð gefi sérstakt tilefni til.  Húsin við Flötu- og Flögusíðu hafi verið byggð um 1980 og ekki liggi fyrir gögn svo hægt sé að fullyrða hvaða ástæður hafi legið að baki því að leyfa byggingu húsa á fleiri en einni hæð.  Þó sé hægt að ímynda sér þær ástæður ef skoðaðir séu hæðarkótar sem gefnir séu upp á mæliblöðum og teikningar af húsunum.  Ekki hafi verið til samþykkt deiliskipulag að svæðinu en húsin hafi verið samþykkt og byggð eftir mæliblöðum og byggingarskilmálum sem undirritaðir hafi verið af lóðarhöfum. 

Öll hús við Flötusíðu austanverða, þ.e. hús nr. 2, 4, 6, 8 og 10, séu á flatasta svæðinu við þessar götur og þau séu öll á einni hæð.  Frá Flötusíðu halli landinu vestur að Miðsíðu.  Á því svæði hafi á nokkrum lóðum verið byggð hús á tveimur hæðum sem gera megi ráð fyrir að hafi verið samþykkt þannig vegna aðlögunar að landi.  Geti það ekki talist óeðlilegt þegar horft sé yfir svæðið. 

Með tilvísun í áðurnefnda byggingarskilmála hafi skipulagsnefnd talið að hún gæti ekki heimilað umbeðna viðbyggingu þar sem landhalli á lóðinni gefi ekki tilefni til þess.  Samkvæmt framangreindu eigi að vísa málinu frá á þeirri forsendu að kærufrestur hafi runnið út mánuði eftir afgreiðslu skipulagsnefndar hinn 27. október 2008.  Jafnframt hafi erindi kærenda fengið þá meðferð sem kveðið sé á um í lögum um mannvirki og í skipulagslögum, áður skipulags- og byggingarlögum.  Því verði ekki séð að málsmeðferð sé haldin neinum þeim annmörkum sem leiða ætti til ógildingar afgreiðslu skipulagsnefndar. 

Niðurstaða:  Í 5. mgr. 8. gr. skipulags- og byggingarlaga nr. 73/1997 var kveðið á um eins mánaðar kærufrest vegna ákvarðana sem kæranlegar væru til úrskurðarnefndarinnar samkvæmt lögunum.  Sambærilegt ákvæði er nú í 59. gr. laga um mannvirki nr. 160/2010, sbr. 52. gr. skipulagslaga nr. 123/2010.  Það færi gegn markmiðum þessara ákvæða og gegn ákvæðum annarra laga um kærufresti, og gerði þau í raun þýðingarlaus, ef aðilar máls gætu endurtekið umsóknir sem afgreiddar hefðu verið og með því myndað nýjan kærufrest. 

Með hinni kærðu ákvörðun synjaði skipulagsnefnd Akureyrarbæjar erindi kærenda um viðbyggingu við hús þeirra að Flötusíðu 6 með þeim rökum að nefndin hefði áður synjað sama erindi á árinu 2008.  Liggur ekki annað fyrir en að sú staðhæfing hafi verið rétt og var hin kærða ákvörðun því í samræmi við þau sjónarmið um kærufresti sem að framan eru rakin.  Ekki verður heldur séð að unnt hefði verið að fara með erindi kærenda sem beiðni um endurupptöku fyrri ákvörðunar skipulagsnefndar, enda verður mál ekki tekið upp að nýju sé ár liðið frá því að aðila var tilkynnt um ákvörðun í málinu nema veigamiklar ástæður mæli með því, sbr. 24. gr. stjórnsýslulaga nr. 37/1993.  Liggur ekkert fyrir um að slíkar aðstæður hafi verið til staðar.  Var skipulagsnefnd, samkvæmt framansögðu, rétt að synja erindi kærenda og verður kröfu þeirra um ógildingu hinnar kærðu ákvörðunar því hafnað. 

Uppkvaðning úrskurðar í máli þessu hefur dregist vegna fjölda mála sem skotið hefur verið til úrskurðarnefndarinnar. 

Úrskurðarorð:

Hafnað er kröfu kærenda um ógildingu á synjun skipulagsnefndar Akureyrarbæjar frá 9. febrúar 2011 á umsókn um leyfi til að byggja ofan á húsið að Flötusíðu 6.

______________________________
Hjalti Steinþórsson

______________________________                _____________________________
Ásgeir Magnússon                                                     Þorsteinn Þorsteinsson

66/2010 Vættaborgir

Með

Ár 2011, miðvikudaginn 19. október, kom úrskurðarnefnd skipulags- og byggingarmála saman til fundar í húsnæði nefndarinnar að Skúlagötu 21, Reykjavík.  Mættir voru Hjalti Steinþórsson forstöðumaður, Ásgeir Magnússon héraðsdómari og Þorsteinn Þorsteinsson byggingarverkfræðingur. 

Fyrir var tekið mál nr. 66/2010, kæra á ákvörðun byggingarfulltrúans í Reykjavík frá 28. september 2010 um að synja umsókn um að setja glugga og dyr á vesturhlið kjallara hússins að Vættaborgum 27 og innrétta þar fyrir innan kalda geymslu í óuppfylltu rými. 

Í málinu er nú kveðinn upp svofelldur

úrskurður: 

Með bréfi til úrskurðarnefndar skipulags- og byggingarmála, dags. 28. október 2010, er barst nefndinni næsta dag, kærir S, f.h. E, Vættaborgum 27, Reykjavík, þá ákvörðun byggingarfulltrúans í Reykjavík frá 28. september s.á. að synja umsókn um að setja dyr og glugga á vesturhlið kjallara hússins að Vættaborgum 27 og innrétta þar fyrir innan kalda geymslu í óuppfylltu rými. 

Málavextir:  Fasteignin að Vættaborgum 27 er einbýlishús á tveimur hæðum og er lokað óuppfyllt rými í kjallara.  Á afgreiðslufundi byggingarfulltrúa hinn 21. september 2010 var tekin fyrir áðurnefnd umsókn kæranda.  Afgreiðslu málsins var frestað og því vísað til umsagnar skipulagsstjóra.  Á fundi hans hinn 24. s.m. var gerð svohljóðandi bókun:  „Neikvætt.  Erindið samræmist ekki gildandi deiliskipulagi svæðisins.“  Umsóknin var næst tekin til skoðunar á afgreiðslufundi byggingarfulltrúa hinn 28. s.m. og afgreidd með svofelldri bókun:  „Synjað.  Með vísan til umsagnar skipulagsstjóra.  Lóð er þegar fullbyggð.“ 

Málsrök kæranda:  Kærandi tekur fram að ekki sé verið að fara fram á aukningu á byggingarmagni hússins að Vættaborgum 27 og að stærð þess verði ekki breytt.  Bendi kærandi á að einungis eitt hús við Vættaborgir 27-35 uppfylli skilyrði skipulagsskilmála um stærð húsa á skipulagsreitnum en hin húsin séu öll stærri en kveðið sé á um í skilmálum.  Skuli hámarksstærð húsa á þessu svæði vera 220 m² með bílgeymslu en hús kæranda sé 248,7 m², hús nr. 29 sé 225,9 m², hús nr. 31 sé 256,9 m² og hús nr. 33 sé 262,9 m².  Verði á engan hátt séð að umsótt breyting skipti máli varðandi skipulag hverfisins því einungis sé verið að fara fram á að nýta óuppfyllt rými og hvergi sé farið út fyrir byggingarreit, eins og þó séu dæmi um í þessari húsaröð. 

Málsrök Reykjavíkurborgar:  Gerð er krafa um að kröfum kæranda í máli þessu verði hafnað og synjun byggingarfulltrúa staðfest.  Er vísað til skipulagsskilmála fyrir Vættaborgir 27-35, er samþykktir hafi verið árið 1995.  Þar komi fram að aukaíbúðir séu ekki heimilar og að hámarksstærð húsa sé 220 m², með bílskúr.  Hús kæranda sé nú 248,7 m² með bílskúr og teljist fullbyggt.  Með hinni umsóttu breytingu stækki húsið sem hinu óuppfyllta rými nemi, eða um 7,7 m², og sé því breytingin ekki í samræmi við deiliskipulag. 

Niðurstaða:  Á umræddu svæði er í gildi deiliskipulag, Borgarholt II, Borgarhverfi, A-hluti, er samþykkt var í borgarráði árið 1995.  Samkvæmt sérákvæði í skipulagsskilmálum um einbýlishús við Vættaborgir 27-35 er hámarksstærð húsa 220 m² með bílskúr.  Þá er m.a. tekið fram að aukaíbúðir séu ekki heimilar.  Hús kæranda er 248,7 m² en verður eftir stækkun 256,4 m² eða um 36 m² stærra en heimilt er samkvæmt greindu skipulagi.  Felur hin umsótta breyting því í sér aukið frávik frá ákvæði fyrrgreinds skipulags um hámarksstærð húsa á skipulagsreitnum og væri samþykkt hennar í andstöðu við 2. mgr. 43. gr. skipulags- og byggingarlaga nr. 73/1997. 

Með vísan til þess sem að framan er rakið verður kröfu kæranda í máli þessu hafnað. 

Uppkvaðning úrskurðar í máli þessu hefur dregist verulega sökum mikils fjölda mála sem skotið hefur verið til úrskurðarnefndarinnar. 

Úrskurðarorð: 

Hafnað er kröfu kæranda um að ógilda synjun byggingarfulltrúans í Reykjavík frá 28. september 2010 á umsókn um að setja glugga og dyr á vesturhlið kjallara hússins að Vættaborgum 27 og innrétta þar fyrir innan kalda geymslu í óuppfylltu rými. 

_______________________________
Hjalti Steinþórsson

______________________________    _____________________________
Ásgeir Magnússon                                  Þorsteinn Þorsteinsson