Skip to main content
Úrskurðarnefnd umhverfis- og auðlindamála

129/2016 Lundur

Með

Árið 2018, föstudaginn 16. mars, tók Nanna Magnadóttir, formaður úrskurðarnefndar umhverfis- og auðlindamála, með heimild í 3. mgr. 3. gr. laga nr. 130/2011, fyrir:

Mál nr. 129/2016, kæra á afgreiðslu bæjarstjórnar Mosfellsbæjar frá 31. ágúst 2016 um breytingu á deiliskipulagi Lundar í Mosfellsdal.

Í málinu er nú kveðinn upp svofelldur

úrskurður:

Með bréfi til úrskurðarnefndar umhverfis- og auðlindamála, dags. 5. október 2016, sem barst nefndinni sama dag, kæra eigendur og ábúendur á lögbýlinu Minna-Mosfelli í Mosfellsdal, afgreiðslu bæjarstjórnar Mosfellsbæjar frá 31. ágúst 2016 um breytingu á deiliskipulagi Lundar í Mosfellsdal. Skilja verður kröfu kærenda svo að gerð sé krafa um ógildingu hinnar kærðu ákvörðunar.

Gögn málsins bárust frá Mosfellsbæ 18. maí 2017 og 8. mars 2018.

Málsatvik og rök: Hinn 27. maí 2016 var auglýst tillaga að breytingu á deiliskipulagi Lundar í Mosfellsdal. Kom fram í greinargerð tillögunnar að skipulagssvæðið afmarkaðist af Þingvallavegi að sunnan, Köldukvísl að norðan, kirkjujörðinni Mosfelli að vestan og óskipulögðu landbúnaðarsvæði að austan. Fælu umræddar breytingar m.a. í sér að aðkomuvegur væri færður nær austurmörkum og sýndur möguleiki á tengingu við golfvöll norðan lóðar. Komu kærendur að athugasemdum við tillöguna varðandi umferðarrétt frá Þingvallavegi að Minna-Mosfelli. Málið var tekið fyrir á fundi skipulagsnefndar 23. ágúst 2016 og afgreitt með svohljóðandi hætti: „Nefndin felur skipulagsfulltrúa að svara framkominni athugasemd í samræmi við umræður á fundinum og annast gildistökuferlið.“ Samþykkti bæjarstjórn greinda afgreiðslu 31. s.m.

Kærendur andmæla því að loka eigi varanlega um 60 m löngum hluta gömlu heimreiðarinnar að Minna-Mosfelli, næst Þingvallavegi. Í stað þess muni þeir öðlast umferðarrétt um áformaðan 300 m langan krákustíg á mýrartúni. Sé brotið gegn lögvörðum eignarrétti þeirra og í engu gætt grundvallarreglna stjórnsýsluréttarins, m.a. varðandi rannsókn máls og andmælarétt.

Af hálfu Mosfellsbæjar er skírskotað til þess að umrædd breyting hafi ekki tekið gildi þar sem hún hafi ekki verið birt í B-deild Stjórnartíðinda, sbr. 42. gr. skipulagslaga nr. 123/2010. Því sé lögboðinni meðferð málsins enn ólokið í skilningi 2. mgr. 26. gr. stjórnsýslulaga nr. 37/1993 og skilyrði til að vísa málinu til kærunefndar ekki uppfyllt. Verði því ekki hjá því komist að vísa málinu frá úrskurðarnefndinni. Þá sé bent á að réttur kærenda til aðkomu að Minna-Mosfelli sé í engu skertur með breytingunni, þótt fara þurfi aðeins lengri leið en áður.

Niðurstaða: Í máli þessu er krafist ógildingar á þeirri afgreiðslu bæjarstjórnar Mosfellsbæjar að samþykkja breytingu á deiliskipulagi Lundar í Mosfellsdal.

Leitt hefur verið í ljós að umrætt deiliskipulag var ekki birt í B-deild Stjórnartíðinda svo sem áskilið er í 42. gr. skipulagslaga nr. 123/2010. Hefur hin kærða ákvörðun af þeim ástæðum ekki réttarverkan að lögum og á kærandi af þeim sökum ekki lögvarða hagsmuni af því að fá skorið úr um gildi ákvörðunarinnar. Verður máli þessu því vísað frá úrskurðarnefndinni með vísan til 3. mgr. 4. gr. laga nr. 130/2011 um úrskurðarnefnd umhverfis- og auðlindamála.

Uppkvaðning úrskurðar í máli þessu hefur dregist verulega sökum mikils fjölda og umfangs mála sem skotið hefur verið til úrskurðarnefndarinnar.

Úrskurðarorð:

Kærumáli þessu er vísað frá úrskurðarnefndinni.

36/2016 Miðbraut

Með

Árið 2018, fimmtudaginn 11. janúar kom úrskurðarnefnd umhverfis- og auðlindamála saman til fundar í húsnæði nefndarinnar að Skuggasundi 3, Reykjavík. Mættir voru Ómar Stefánsson varaformaður, Ásgeir Magnússon dómstjóri og Þorsteinn Þorsteinsson byggingarverkfræðingur.

Fyrir var tekið mál nr. 36/2016, kæra á ákvörðun bæjarstjórnar Seltjarnarnesbæjar frá 24. febrúar 2016 um að samþykkja breytingu á deiliskipulagi Vesturhverfis vegna fjölgunar íbúða og bílastæða á lóðinni nr. 28 við Miðbraut.

Í málinu er nú kveðinn upp svofelldur

úrskurður:

Með bréfi til úrskurðarnefndar umhverfis- og auðlindamála, dags. 3. apríl 2016, er barst nefndinni 5 s.m., kæra eigendur, Miðbraut 26, og eigendur Miðbraut 21, Seltjarnarnesi, þá ákvörðun bæjarstjórnar Seltjarnarness frá 24. febrúar s.á. að samþykkja breytingu á deiliskipulagi Vesturhverfis vegna fjölgunar íbúða og bílastæða á lóðinni nr. 28 við Miðbraut. Er þess krafist að ákvörðunin verði felld úr gildi og að fjöldi bílastæða verði aukinn á lóðinni Miðbraut 28 í samræmi við kröfur kærenda.

Gögn málsins bárust úrskurðarnefndinni frá Seltjarnarnesbæ 10. maí 2016.

Málavextir: Á umræddu svæði er í gildi deiliskipulag fyrir svokallað Vesturhverfi sem skiptist í svæði A, B og C. Lóðin að Miðbraut 28 er á svæði C. Deiliskipulagsbreyting fyrir lóðina nr. 28 við Miðbraut var grenndarkynnt 30. desember 2015 með athugasemdafresti til 5. febrúar 2016. Sú tillaga gerði m.a. ráð fyrir því að hámarksfjöldi íbúða á lóðinni yrðu fjórar í stað tveggja og að bílastæðum myndi fjölga úr tveimur í fjögur. Jafnframt yrði þar eitt bílastæði fyrir hreyfihamlaða. Tveir undirskriftarlistar með athugasemdum bárust á kynningartíma tillögunnar, með nöfnum samtals 23 aðila. Athugasemdirnar voru efnislega samhljóða. Í þeim var gerð krafa um að bílastæðum við húsið að Miðbraut 28 yrði fjölgað.

Að lokinni grenndarkynningu var skipulagstillagan tekin fyrir á fundi skipulags- og umferðarnefndar 9. febrúar 2016 og hún samþykkt. Jafnframt var skipulagsfulltrúa falið að svara athugasemdum í samræmi við umræður á fundinum. Á fundi bæjarstjórnar 24. s.m. var afgreiðsla skipulags- og umferðarnefndar staðfest.

Málsrök kærenda:
Af hálfu kærenda er þess krafist að bílastæðum við fyrirhugað fjórbýlishús að Miðbraut 28 verði fjölgað úr fjórum í átta. Ljóst megi vera að mjög líklegt sé að hverri íbúð fylgi að minnsta kosti tveir bílar. Kveða þurfi því á um að bílastæði innan lóðar verði átta talsins, svo sem skipulags- og mannvirkjanefnd hafi gert áskilnað um við samþykki byggingar fjórbýlishúss við Melabraut 27 á fundi sínum hinn 21. júní 2011. Aukabílastæði við Miðbraut séu alls ekki mörg og það myndi þrengja mjög að íbúum og umferð ef fjölgaði í hópi þeirra sem leggi ökutækjum sínum að staðaldri við gangstétt götunnar.

Málsrök Seltjarnarnesbæjar:
Bæjaryfirvöld benda á að í deiliskipulagi svæðisins séu svohljóðandi ákvæði um bílastæði: „Geymsla fyrir bíl skal vera fyrir a.m.k. helming íbúða í hverju húsi. Auk þess er kvöð um a.m.k. 2 bílastæði á hverri lóð. Þar sem fleiri en ein íbúð verður heimiluð á lóð er kvöð um a.m.k. 1 aukastæði á lóð fyrir hverja viðbótar íbúð.“

Tillagan sé því í samræmi við ákvæði deiliskipulagsins um fjölda bílastæða innan lóðar. Þrátt fyrir athugasemdir íbúa hafi ekki verið talið rétt að víkja frá þeirri meginreglu nema hún yrði endurskoðuð fyrir svæðið í heild. Bent sé á að fjölgun bílastæða innan lóðar fækki bílastæðum sem standi almenningi opin utan lóðar, eins og aðstæður séu á umræddri lóð. Við slíka tilfærslu bílastæða minnki sveigjanleiki á nýtingu bílastæða í hverfinu. Að auki sé illmögulegt að koma fyrir átta bílastæðum á lóðinni.

Til viðbótar framangreindu myndi slíkur fjöldi bílastæða sem kærendur krefjist breyta ásýnd húss og lóðar og leiða til þess að framgarður hússins færi nánast að öllu leyti undir bílastæði. Í byggingarreglugerð sé gert ráð fyrir að í slíkum fjöleignarhúsum sé eitt bílastæði fyrir hreyfihamlaða. Með vísan til þess og framkominna athugasemda hafi verið gerð krafa um eitt bílastæði á lóðinni fyrir hreyfihamlaða.

Niðurstaða: Hin kærða ákvörðun felur í sér þá breytingu á deiliskipulagsskilmálum fyrir lóðina Miðbraut 28 að heimilað er að fjölga íbúðum í húsi því sem stendur á lóðinni úr tveimur í fjórar, að fjölga bílastæðum innan lóðar úr tveimur í fjögur og að bæta við einu bílastæði fyrir hreyfihamlaða.

Deiliskipulagsbreytingin fékk málsmeðferð samkvæmt 2. mgr. 43. gr. skipulagslaga nr. 123/2010. Samkvæmt því ákvæði er sveitarstjórn heimilt að gera breytingar á samþykktu deiliskipulagi sem séu það óverulegar að ekki sé talin ástæða til meðferðar skv. 1. mgr. ákvæðisins og skal þá fara fram grenndarkynning. Við mat á því hvort breyting á deiliskipulagi telst óveruleg skal taka mið af því að hve miklu leyti tillagan víkur frá notkun, nýtingarhlutfalli, útliti og formi viðkomandi svæðis. Ljóst er að umrædd deiliskipulagsbreyting hefur ekki í för með sér breytingu á notkun eða nýtingarhlutfalli lóðarinnar. Hins vegar breytist yfirbragð svæðisins að því leyti að þremur bílastæðum er bætt við á lóðinni. Dæmi eru um að á svæðinu séu lóðir með jafn margar eða fleiri íbúðir. Breytingin rúmast innan upphaflegra deiliskipulagsskilmála fyrir svokallað C-svæði, sem er hluti umrædds deiliskipulagssvæðis. Í greinargerð skipulagsins kemur fram að byggð á svæði C sé sundurleitari en á svæðum A og B. Þar standi elstu og minnstu húsin, en einnig þau stærstu, og dæmi séu um allt að sex íbúðir á lóð. Stefnt sé að þéttingu byggðar og aðlögun minni húsa að þeim stærri svo hverfið fái samræmdara yfirbragð. Þar sé nýtingarhlutfall heimilað 0,5, heimiluð nokkur fjölgun íbúða og í stöku tilvikum hækkun húsa um hálfa til eina hæð. Með hliðsjón af þessu verðu að telja að sveitarstjórn hafi verið heimilt að fara með hina kærðu deiliskipulagsbreytingu samkvæmt fyrrgreindri 2. mgr. 43. gr. skipulagslaga.

Með vísan til þess sem að framan er rakið, og einnig þess að ekki verður séð að form eða efnisannmarkar séu á hinni kærðu ákvörðun, verður kröfu kærenda um ógildingu hennar hafnað.

Uppkvaðning úrskurðar í máli þessu hefur dregist verulega sökum mikils fjölda mála sem skotið hefur verið til úrskurðarnefndarinnar.

Úrskurðarorð:

Hafnað er kröfu kærenda um ógildingu á ákvörðun bæjarstjórnar Seltjarnarness frá 24. febrúar 2016 um að samþykkja breytingu á deiliskipulagi Vesturhverfis, vegna fjölgunar íbúða og bílastæða á lóðinni nr. 28 við Miðbraut.

39/2017 Ásgarður og Bæjargarður í Garðabæ

Með
Árið 2017, fimmtudaginn 14. desember, kom úrskurðarnefnd umhverfis- og auðlindamála saman til fundar í húsnæði nefndarinnar að Skuggasundi 3, Reykjavík. Mætt voru Ómar Stefánsson varaformaður, Aðalheiður Jóhannsdóttir prófessor og Þorsteinn Þorsteinsson byggingarverkfræðingur.

Fyrir var tekið mál nr. 39/2017, kæra á ákvörðun bæjarstjórnar Garðabæjar frá 17. nóvember 2016 um að samþykkja breytingu á deiliskipulagi Ásgarðs og deiliskipulagi Bæjargarðs í Garðabæ.

Í málinu er nú kveðinn upp svofelldur

úrskurður:

Með bréfi til úrskurðarnefndar umhverfis- og auðlindamála, dags. 31. mars 2017, er barst nefndinni sama dag, kæra eigendur Stekkjarflöt 20, Garðabæ, þá ákvörðun bæjarstjórnar Garðabæjar frá 17. nóvember 2016 að samþykkja breytingu á deiliskipulagi Ásgarðs og deiliskipulagi Bæjargarðs. Auglýsingar um gildistöku hinna kærðu deiliskipulagsbreytinga birtust í B-deild Stjórnartíðinda 3. mars 2017. Er þess krafist að ákvarðanirnar verði felldar úr gildi.

Með bréfi til úrskurðarnefndar umhverfis- og auðlindamála, dags. 31. maí 2017, er barst úrskurðarnefndinni sama dag kærir eigandi, Túnfit 1, Garðabæ, þá ákvörðun bæjarráðs Garðabæjar frá 9. maí 2017, sem samþykkt var í bæjarstjórn 18. s.m., að veita framkvæmdaleyfi fyrir gerð gervigrasvallar á svæði vestan Hraunsholtslækjar í Garðabæ. Með bréfum, dags. 2., 3., og 20. júní 2017, sem bárust nefndinni samdægurs og 21. s.m., lýstu ellefu íbúar við Túnfit, Lækjarfit, Lynghóla og Hraunhóla yfir aðild sinni að greindu kærumáli. Þá kærir eigandi, Túnfit 2, sömu ákvörðun í kæru, dags. 1. júní s.á. Gera kærendur þá kröfu að hin kærða ákvörðun verði felld úr gildi og að framkvæmdir verði stöðvaðar til bráðabirgða á meðan málið er til meðferðar hjá úrskurðarnefndinni. Með bráðabirgðaúrskurði, uppkveðnum 22. júní 2017, var kröfu um stöðvun framkvæmda synjað. Verða kærumál þessi, sem eru nr. 58 og 59/2017, sameinuð máli þessu þar sem hinar kærðu ákvarðanir eru samofnar og hagsmunir kærenda þykja ekki standa því í vegi.

Gögn málsins bárust úrskurðarnefndinni frá Garðabæ 15. og 26. júní 2017.

Málavextir: Hinn 31. maí 2016 var haldinn sérstakur kynningarfundur um fyrirhugaðar breytingar á deiliskipulagi Bæjargarðs sem auglýstur var m.a. á vef Garðabæjar og í Garðapóstinum. Í auglýsingu kom fram að í tillögunni væri gert ráð fyrir íþróttavelli og strandblakvöllum við húsið Garð. Auk þess var kynnt tillaga að breytingu á deiliskipulagi Ásgarðs sem gerði ráð fyrir tilfærslu æfingavalla og ljósamastra, stækkun lóðar íþróttasvæðis og breytingu á legu göngustígs meðfram húsum við Stekkjarflöt.

Á fundi sínum 5. júlí 2016 samþykkti bæjarráð Garðabæjar að auglýsa tillögur að breytingu á deiliskipulags Bæjargarðs og Ásgarðs skv. 1. mgr. 31. gr. skipulagslaga nr. 123/2010, sbr. 1. mgr. 41. gr. sömu laga. Tillögurnar voru auglýstar í Garðapóstinum, Fréttablaðinu, Lögbirtingablaðinu og á vef Garðabæjar. Athugasemdafrestur var til og með 19. október s.á. Engar athugasemdir bárust og samþykkti bæjarráð á fundi 15. nóvember 2016 að senda tillögurnar til meðferðar Skipulagsstofnunar og var sú afgreiðsla staðfest í bæjarstjórn 17. s.m.

Skipulagsstofnun gerði ekki athugasemd við að auglýsing um breytingu á deiliskipulagi Bæjargarðs yrði birt í B-deild Stjórnartíðinda. Stofnunin gerði hins vegar athugasemdir við birtingu gildistökuauglýsingar vegna samþykktrar breytingar á deiliskipulagi Ásgarðs í bréfi, dags. 20. janúar 2017. Athugasemdirnar lutu að því að ónógar og ónákvæmar upplýsingar kæmu fram í greinargerð á uppdrætti er fylgdi tillögunni. Bréfið var tekið fyrir á fundi bæjarráðs 7. febrúar 2017 sem vísaði því til skipulagsnefndar sem tók það til umfjöllunar á fundi sínum 16. s.m. Málið var að nýju á dagskrá fundar bæjarráðs 21. s.m. og jafnframt voru haldnir fundir með íbúum við Stekkjarflöt til að upplýsa þá nánar um fyrirhugaðar framkvæmdir á sama tímabili. Á fundi bæjarstjórnar Garðabæjar 2. mars 2017 var uppfærður uppdráttur samþykktur og ákveðið að birta auglýsingu um gildistöku hinna samþykktu deiliskipulagsbreytinga í B-deild Stjórnartíðinda.

Málsrök kærenda: Benda kærendur á að þeir telji hina kærðu ákvörðun vera haldna slíkum annmörkum, jafnt að formi sem efni, að óhjákvæmilegt sé að ógilda hana.

Samkvæmt 43. gr. skipulagslaga nr. 123/2010 skuli haft samráð við íbúa og aðra hagsmunaaðila í skipulagsferlinu og í gr. 5.2.1. í skipulagsreglugerð nr. 90/2013 sé samráðsferlið útlistað nánar. Segi þar að við gerð deiliskipulags skuli eftir föngum leita eftir sjónarmiðum og tillögum íbúa, umsagnaraðila og annarra þeirra sem hagsmuna eigi að gæta. Slíkt samráð hafi ekki verið haft við kærendur í skipulagsferlinu. Þeir hafi fyrst fengið fregnir um hinar fyrirhuguðu breytingar stuttu áður en deiliskipulagið hafi verið samþykkt í bæjarstjórn. Raunar hafi skipulagsstjóri sjálfur sett sig í samband við kærendur vegna málsins og leitað viðbragða þeirra við breytingunni. Hafi það komið honum á óvart að kærendur hafi ekki skilað inn athugasemdum við breytingarnar líkt og þeir hafi gert árið 2012 er skipulaginu hafi verið breytt. Þegar ljóst hafi þótt að tillagan hafi farið framhjá íbúum Stekkjarflatar, hafi íbúar verið boðaðir á tvo fundi þar sem tillagan og forsendur hennar hafi verið kynntar. Þær athugasemdir sem kærendur og fleiri hafi gert hafi verið svarað munnlega á fundunum án þess að frekari afstaða hafi verið tekin til þeirra. Í ljósi atvika hefði verið rétt og í samræmi við góða stjórnsýsluhætti að auglýsa tillöguna á nýjan leik með nýjum athugasemdafresti.

Þá sé byggt á því að hin kærða ákvörðun stríði gegn því meginmarkmiði skipulagslaga að tryggja réttaröryggi í skipulagsmálum, sbr. c-lið 1. mgr. 1. gr. laganna, með því að hagsmunir kærenda hafi verið fyrir borð bornir með hinum stórtæku breytingum á Ásgarðsreitnum.

Sú deiliskipulagsbreyting sem nú hafi öðlast gildi geri m.a. ráð fyrir tilfærslu íþróttavalla og tveggja ljósamastra, stækkun lóðar íþróttasvæðis og breytingu á legu göngustígs meðfram húsum við neðanverða Stekkjarflöt. Það segi þó ekki alla söguna um raunveruleg áhrif breytinganna á nálæga íbúðabyggð. Það sem raunverulega felist í breytingunum sé að æfingavöllur sem breyta eigi í keppnisvöll færist átta metra nær lóðum við Stekkjarflöt. Við breytinguna í keppnisvöll þurfi meiri lýsingu á völlinn og ljósamöstur fyrir vallarlýsingu færist nær lóðunum. Hvinhljóð, ljósmengun og rafmagnshljóð frá ljósabúnaði muni aukast verulega við að færa og breyta svæðinu í keppnisvöll. Niðurstaðan sé sú að ástand á svæðinu, sem hafi verið slæmt fyrir, verði enn verra nái breytingarnar fram að ganga.

Skipulagsstofnun hafi gert margvíslegar athugasemdir við deiliskipulagsbreytinguna og lagt til að tillagan yrði auglýst að nýju vegna efnisgalla á henni. Skipulagsyfirvöld hafi gert nýjan uppdrátt og bæjarstjórn hafi talið að með honum hefðu öll þau atriði sem hafi gefið tilefni til athugasemda verið upplýst og leiðrétt. Hins vegar hafi bæjarstjórn hunsað tilmæli Skipulagsstofnunar um að auglýsa tillöguna að nýju.

Kærandi að Túnfit 1 bendir á að samkvæmt Aðalskipulagi Garðabæjar 2004-2016 standi hönnun Bæjargarðsins ennþá yfir og engar frekari hugmyndir um hönnunina hafi verið kynntar íbúum. Af því leiði að enginn „Bæjargarður“ sé til enn sem komið er. Í framkvæmdaleyfi segi: Bæjarráð samþykkir að veita leyfi til framkvæmda við þrjá gervigrasvelli við Ásgarð og í Bæjargarði. Með hliðsjón af því að enginn „Bæjargarður“ sé til sé ekki hægt að veita leyfi til framkvæmda í slíkum garði. Ekki sé hægt að taka afstöðu til þess hvort gervigrasvöllur falli innan hönnunar á Bæjargarði í samræmi við aðalskipulag á meðan engin hönnun liggi fyrir.

Bæjargarðurinn falli innan svokallaðra „Grænna geira“ sem skilgreindir séu í gildandi aðalskipulagi Garðabæjar. Þar komi fram: „Grænir geirar skilja að byggðasvæði á höfuðborgarsvæðinu og mynda samfelldar útivistarleiðir milli fjalls og fjöru. Í Garðabæ er það fyrst og fremst umhverfi Hraunsholtslækjar sem er ætlað þetta hlutverk, enda landslagsaðstæður mjög aðlaðandi til útivistar og tengingar byggðar við uppland og strandsvæði í Gálgahrauni. Á þessum græna geira eru tveir áherslustaðir, bæjargarður við Hraunsholt (Fitjar) og náttúrugarður í Vatnsmýri sunnan Vífilsstaða. Þá sé í svæðisskipulagi ekki gert ráð fyrir að reistar verði byggingar eða mannvirki á grænu geirunum sem dragi úr tengslum upplandsins við ströndina.“

Umræddur gervigrasvöllur sé brot á því ákvæði aðalskipulags að ekki skuli reisa mannvirki á þeim grænu geirum sem Bæjargarður eigi að verða hluti af. Gera þurfi þá kröfu að lokið verði við heildarhönnun Bæjargarðsins og hún kynnt áður en hægt sé að taka afstöðu til þess hvort gervigrasvöllur dragi úr tengslum upplandsins við ströndina.

Í greinargerð með deiliskipulagi sé að finna lýsingu á Bæjargarði á því svæði sem um ræði ásamt uppdrætti. Breyting hafi verið gerð á deiliskipulagi hinn 3. mars 2017 þar sem gert sé ráð fyrir íþróttavelli og strandblakvöllum í Bæjargarði. Þegar hönnun garðsins ljúki megi gera ráð fyrir slíku þegar hönnunin verði kynnt bæjarbúum. Garðabær hafi auglýst útboð vegna gervigrasvallarins í mars 2017. Útboðsgögnin hafi ekki verið birt opinberlega heldur eingöngu aðgengileg þeim sem hafi skráð sig sem þátttakendur í útboðinu. Garðabær hafi þó sent kæranda afrit af gögnunum og þar komi fram að um sé að ræða upphitaðan gervigrasvöll, a.m.k. tveggja metra háa girðingu umhverfis völlinn og fjögur 15 m há möstur fyrir ljóskastara. Þá sé ekki gert ráð fyrir neinum bílastæðum við gervigrasvöllinn.

Þegar deiliskipulagið ásamt uppdrætti af svæðinu séu borin saman við þá framkvæmd sem Garðabær hafi veitt leyfi fyrir sé ljóst að ekkert samhengi sé þar á milli. Framkvæmdin leggi stóran hluta af túnum Hraunsholts undir gervigrasvöll sem komi í veg fyrir aðra notkun á svæðinu, s.s. vegna annarra fjölbreytilegra leikja og útivistar. Þá verði útsýnishæð sú sem um sé rætt í deiliskipulagi fjarlægð vegna gervigrasvallarins.

Lega vallarins geri það að verkum að svæðið allt sé slitið sundur svo varla verði möguleiki á að útbúa þann Bæjargarð sem gert sé ráð fyrir í deiliskipulaginu. Á því 16,2 ha svæði sem fyrirhugað sé fyrir Bæjargarð, sé langstærstur hluti þess hraun sem vart verði nýtt undir mannvirki eða til landmótunar. Með gervigrasvellinum sé enn fremur búið að taka afdrifaríka ákvörðun vegna fyrirhugaðs Bæjargarðs. Deiliskipulag geri ráð fyrir íþróttavelli sem þýði að fjöldi íþrótta geti komið til greina innan slíks vallar. Deiliskipulagið heimili ekki að ákvörðun sé tekin um að einungis knattspyrna verði stunduð á vellinum án þess að endanleg hönnun Bæjargarðs liggi fyrir. Þá muni tveggja metra há girðing og fimmtán metra há ljósamöstur setja afgerandi svip á svæðið.

Árið 2015 hafi Garðabær látið gera úttekt á staðsetningu fjölnota íþróttahúss í bæjarfélaginu þar sem m.a. hafi verið til umfjöllunar að staðsetja slíkt mannvirki á svæðinu vestan Hraunsholtslækjar. Í umfjöllun um svæðið hafi komið fram að „[ö]rtröð er í umferðinni á svæðinu á álagstímum“ og viðvarandi vandræði væru vegna skorts á bílastæðum. Í ljósi þessara aðstæðna verði að gera þá kröfu til Garðabæjar að við útgáfu framkvæmdaleyfis fyrir gervigrasvöll liggi fyrir greining á aukningu umferðar á svæðinu og hvernig mæta skuli henni á viðunandi hátt.

Bæjarstjórn Garðabæjar hafi samþykkt framkvæmdaleyfi á fundi 18. maí 2017. Strax daginn eftir hafi borist dreifibréf inn um bréfalúgur í nágrenni framkvæmdasvæðisins og hafi það jafnframt verið í fyrsta og eina skiptið sem íbúar hafi fengið að vita um framkvæmdirnar.

Árið 2013 hafi kærandi keypt húsið að Túnfit 1 sem standi rétt hjá fyrirhuguðum Bæjargarði. Við ákvörðun um kaupin hafi kærandi kynnt sér nákvæmlega aðalskipulag Garðabæjar og deiliskipulag í nágrenni húsnæðisins og hafi ákvæði um Bæjargarð verið mikilvægur þáttur í þeirri ákvörðun. Sú umbreyting á svæðinu sem nú standi yfir, þar sem heillandi útivistarsvæði með fjölbreyttum trjá- og runnagróðri sé skipt út fyrir áberandi íþróttamannvirki, sé grundvallarbreyting á þeim gæðum sem kærandi hafi mátt búast við í næsta nágrenni við heimili sitt.

Kærandi að Túnfit 2 flutti inn í fasteign sína í maí 2017. Hafi hann þegar aflað sér upplýsinga frá seljanda og bæjaryfirvöldum varðandi hvað stæði til á því græna svæði sem um ræði. Allar upplýsingar hafi verið í samræmi við gildandi aðal- og deiliskipulag þar sem kveðið sé á um Bæjargarð og útivistarsvæði. Engar stórar breytingar megi finna í aðalskipulagi eða deiliskipulagi, utan breytingar á deiliskipulagi frá því í mars 2017 þar sem samþykktir hafi verið blakvellir og íþróttavöllur í Bæjargarði. Engin heimild sé fyrir svo umfangsmiklu íþróttamannvirki sem fyrirhugað sé skv. gildandi skipulagi, en af einhverjum ástæðum virðast bæjaryfirvöld vera áfjáð í að teygja skilgreiningar Bæjargarðs yfir í að vera æfingasvæði fyrir knattspyrnu. Það þurfi ekki að taka fram hvers konar áhrif þetta muni hafa á gæði fasteigna og íbúa á svæðinu, en sjónmengun, hljóðmengun, umferð og lagning bifreiða á svæðinu muni án efa aukast til muna vegna framkvæmdanna sem hafi lítið verið bornar undir íbúa svæðisins.

Málsrök Garðabæjar: Af hálfu bæjaryfirvalda er því mótmælt að skort hafi á samráð við íbúa við meðferð umdeildra skipulagstillagna. Þær hafi verið auglýstar með áberandi hætti í aðdraganda kynningarfundar og samþykkt þeirra hafi verið auglýst eins og áskilið sé í 1. mgr. 31. gr. skipulagslaga nr. 123/2010, sbr. 1. mgr. 41. gr. sömu laga. Auglýsing um kynningarfund og samþykkt tillagnanna hafi verið birt í staðarblaðinu Garðapóstinum og borin í öll hús í Garðabæ. Í bréfi Skipulagsstofnunar, dags. 20. janúar 2017, þar sem gerðar hafi verið athugasemdir við framsetningu gagna, hafi engar athugasemdir verið gerðar um skort á samráði eða samvinnu við íbúa að því undanskildu hvað varði áhrif af ljóskösturum. Sú athugasemd hafi verið óþörf enda hafi við samþykkt breytingar á deiliskipulagi Ásgarðs frá 2012 komið fram upplýsingar um birtumagn og jafnframt skilmálar um að lampar skuli vera með stefnuvirkri lýsingu með skermingu til að tryggja að lýsing trufli ekki íbúðabyggð.

Um árabil hafi svæðið vestan við lóð kærenda verið íþróttasvæði með æfingavöllum og keppnisvöllum. Á tímabili hafi aðalkeppnisvöllur svæðisins verið á sama stað og núverandi æfingavöllur við Stekkjarflöt með áhorfendasvæði í grasbrekku við lóð kærenda. Tillaga um breytingu á deiliskipulagi svæðisins með tilfærslu á ljósamöstrum, legu vallarins og göngustígs verði ekki talin hafa að neinu marki frekari grenndaráhrif en sé nú þegar og ekki umfram það sem almennt verði talið eðlilegt í tilviki ljósa sem liggi að skóla- og íþróttasvæðum. Á það megi benda að þó einstaka viðburðir á íþróttasvæði geti valdið ónæði í næsta nágrenni, fylgi því líka kostir að vera í nálægð slíkra svæða þar sem þá sé ekki þrengt að næstu byggð vegna bygginga eða annarra mannvirkja.

Á fundi bæjarráðs Garðabæjar 9. maí 2017 hafi verið samþykkt að veita leyfi til framkvæmda við þrjá gervigrasvelli við Ásgarð og í Bæjargarði. Varðandi framkvæmdir við Ásgarð hafi verið samþykkt að horfa frá því að breikka og stækka núverandi völl við Stekkjarflöt þannig að einungis verði um endurnýjun á gervigrasi vallarins að ræða. Í breytingunni felist að ekki komi til færslu á ljósamöstrum, girðingu eða göngustíg sem liggi utan girðingar meðfram baklóðum húsa við Stekkjarflöt. Á fundi bæjarstjórnar 18. s.m. hafi samþykkt bæjarráðs verið staðfest.

Hið kærða framkvæmdaleyfi hafi verið gefið út með stoð í deiliskipulagi Bæjargarðs eins og áskilið sé, sbr. 2. mgr. 37. gr. skipulagslaga. Í Aðalskipulagi Garðabæjar 2004-2016 sé gert ráð fyrir garði á umræddu svæði, sem skilgreint sé sem opið svæði til sérstakra nota. Komi þar m.a. fram að gert sé ráð fyrir aðstöðu til útivistar og leikja. Á skipulagsuppdrætti með gildandi aðalskipulagi megi sjá að sá hluti Bæjargarðsins, þar sem verið sé að gera umræddan gervigrasvöll og blakvelli, sé skilgreindur með sama hætti og íþróttasvæðið við Ásgarð.

Á uppdrætti er fylgdi tillögu að breytingu á deiliskipulagi Bæjargarðs komi skýrt fram að á svæðinu sé gert ráð fyrir íþróttavelli og sé lega hans afmörkuð með mjög skýrum hætti, stærð hans tilgreind og þar komi fram að um sérútbúna boltaflöt sé að ræða. Í því felist heimild fyrir upphituðum, afgirtum og upplýstum gervigrasvelli eins og hér um ræði. Almennt séu framkvæmdaleyfi og byggingarleyfi ekki sérstaklega kynnt og ekki mælt fyrir um að svo skuli gera samkvæmt lögum nema í þeim tilvikum að deiliskipulag liggi ekki fyrir. Í kynningarbréfi sem sent hafi verið íbúum við upphaf framkvæmda hafi eingöngu verið ætlunin að upplýsa um fyrirhugaðar framkvæmdir með tilliti til þeirrar tímabundnu röskunar sem þær óhjákvæmilega muni hafa fyrir íbúa í nærliggjandi hverfum.

Almennt sé í deiliskipulagi ekki nákvæm lýsing á gerð mannvirkja eða útfærslu einstakra svæða, heldur sé deiliskipulagið grundvöllur fyrir hönnun og framkvæmdum samkvæmt þeirri meginstefnu sem fram komi í lýsingu þess. Hönnun gervigrasvallarins sé sambærileg hönnun gervigrasvalla sem staðsettir séu í hverfum bæjarins eins og í Ásahverfi, við Sjálandsskóla, við Hofsstaðaskóla og við Ásgarð, að öðru leyti en því að hann sé stærri en hefðbundinn battavöllur.

Í málinu sé vísað til tölvupóstsamskipta fyrrum eiganda Túnfitjar 2 við skipulagsstjóra varðandi girðingu og lýsingu vallarins og því haldið fram að heimildir samkvæmt framkvæmdaleyfi Garðabæjar séu í andstöðu við þau svör. Því sé mótmælt af hálfu bæjarins en í greindum svörum komi fram að gerð girðingar hafi ekki verið til umræðu við deiliskipulagsgerðina en hún komi til greina af augljósum ástæðum við notkun vallarins en ekki í því skyni að loka honum fyrir almenningi. Hvað varði svar skipulagsstjóra við fyrirspurn um flóðlýsingu vallarins komi skýrt fram að ekki eigi að flóðlýsa völlinn en til greina komi að hafa lága lýsingu sambærilega við götulýsingu. Í útboðsgögnum sé gert ráð fyrir fimmtán metra háum ljósamöstrum en við útsendingu útboðsgagna hafi ljósamöstrin verið skýjuð út og séu ekki hluti af samningi um framkvæmd verksins og að svo stöddu ekki hluti framkvæmdaleyfis. Ástæða þess sé að Garðabær hafi leitað sér ráðgjafar til að láta kanna nánar hvaða lýsing henti best á íþróttavöllum til að draga almennt úr ljósmengun gagnvart næsta nágrenni.

Íþróttavöllur eins og hér um ræði hafi eðli máls samkvæmt ákveðin grenndaráhrif en Garðabær mótmæli því að umræddur völlur valdi grenndarröskun umfram það sem eðlilegt megi teljast. Bæjaryfirvöld hafi í samráði við íbúa lagt til ýmsar aðgerðir til að milda hugsanleg grenndaráhrif með því að draga úr sýnileika vallarins með landmótun, leita allra leiða til að ljósmengun verði sem minnst með hönnun lýsingar í sátt við íbúa og setja reglur sem takmarki notkun hans að kvöldi til. Þess beri að geta að fram komi í greinargerð með aðalskipulagi að svæðið tengist Ásgarðssvæðinu sem sé skilgreint sem skóla- og íþróttasvæði og almennur íþróttavöllur geti ekki farið í bága við ákvæði svæðisskipulags um græna geira. Í deiliskipulagsuppdrætti Hraunsholts eystra, sem gildi um lóð kæranda og samþykkt hafi verið í bæjarstjórn 7. september 2006, komi fram að svæði innan þá fyrirhugaðs Bæjargarðs þar sem umræddir íþróttavellir séu staðsettir, sé merkt sem möguleg stækkun íþróttasvæðis við Ásgarð.

Niðurstaða: Í máli þessu er deilt um þær ákvarðanir Garðabæjar að breyta deiliskipulagsáætlunum Bæjargarðs og Ásgarðs ásamt því að samþykkja framkvæmdaleyfi fyrir framkvæmdum á deiliskipulagssvæðunum.

Samkvæmt Aðalskipulagi Garðabæjar 2004-2016 er kveðið á um blandaða landnotkun útivistarsvæðis og þjónustustofnana fyrir Ásgarð ásamt þeim hluta Bæjargarðs þar sem gert er ráð fyrir gervigrasvelli og blakvöllum samkvæmt hinni kærðu deiliskipulagsbreytingu. Að öðru leyti er landnotkun Bæjargarðs útivistarsvæði.

Með auglýsingu birtri í B-deild Stjórnartíðinda 3. mars 2017 tók gildi breyting á deiliskipulagi Ásgarðs annars vegar og Bæjargarðs hins vegar. Fengu þær deiliskipulagsbreytingar málsmeðferð samkvæmt 1. mgr. 43. gr. skipulagslaga nr. 123/2010. Engar athugasemdir bárust á kynningartíma tillagnanna. Í bréfi Skipulagsstofnunar, dags. 18. janúar 2017, kom fram að engar athugasemdir væru gerðar við að auglýsing um gildistöku deiliskipulagsbreytingar Bæjargarðs yrði birt. Ekki liggja fyrir þeir annmarkar á málsmeðferð eða efni deiliskipulagsbreytingar Bæjargarðs sem raskað geta gildi hennar.

Með bréfi, dags. 20. janúar 2017, gerði Skipulagsstofnun athugasemdir við birtingu deiliskipulagsbreytingar Ásgarðs. Lutu athugasemdirnar að því að óljóst væri hvaða deiliskipulagsskilmálar væru í gildi sættu breytingum. Skilmálar væru misvísandi eða vantaði fyrir byggingarreit íþróttamannvirkis, ljósamöstur og kastara, ekki kæmi fram hvaða skilmálar séu í gildandi skipulagi, á skorti að gerð væri grein fyrir umhverfisáhrifum breyttrar staðsetningar, hækkunar og fjölgunar ljósamastra og þá sé ekki gerð grein fyrir húsum þeim sem virðast eiga að víkja. Taldi stofnunin að auglýsa þyrfti deiliskipulagið að nýju vegna framangreindra efnisgalla. Á fundi sínum 2. mars 2017 samþykkti bæjarstjórn Garðabæjar breyttan deiliskipulagsuppdrátt.

Í gr. 5.8.5. í skipulagsreglugerð nr. 90/2013 er að finna reglur um framsetningu breytinga á deiliskipulagi. Í gr. 5.8.5.1. kemur fram að gera skuli skýra grein fyrir því í hverju breyting felst, í greinargerð og á uppdrætti. Þá skulu vera upplýsingar um hvaða ákvæði gilda um svæðið í aðalskipulagi. Í gr. 5.8.5.2. kemur fram að í greinargerð skuli m.a. lýsa samræmi við aðalskipulag og við breytingar á skilmálum skuli bæði birta gildandi skilmála og tillögu að breytingum. Í gr. 5.8.5.3. er kveðið á um að sýna skuli á uppdrætti gildandi deiliskipulag og tillögu að breytingu á deiliskipulaginu. Þrátt fyrir hinn breytta skipulagsuppdrátt, skortir á að hin kærða deiliskipulagsbreyting fyrir Ásgarð uppfylli framangreind skilyrði skipulagsreglugerðar en breytingarnar lutu einungis að greinargerð skipulagsbreytingarinnar. Eru slíkir annmarkar á framsetningu uppdráttar umræddrar deiliskipulagsbreytingar að ekki verður hjá því komist að fella hana úr gildi.

Að framangreindri niðurstöðu fenginni á hið kærða framkvæmdaleyfi sér ekki stoð í deiliskipulagi hvað varðar nýjan æfingavöll í Ásgarði. Verður leyfið því fellt úr gildi hvað þann þátt framkvæmdarinnar varðar.

Í úrskurði úrskurðarnefndarinnar í máli nr. 96/2017, uppkveðnum 7. nóvember 2017, var komist að þeirri niðurstöðu að fyrirhugaðar tveggja metra háar girðingar samkvæmt hinu kærða framkvæmdaleyfi væru háðar byggingarleyfi skv. 9. gr. laga um mannvirki nr. 160/2010. Verður hið kærða framkvæmdaleyfi því einnig fellt úr gildi að því er varðar hina byggingarleyfisskyldu girðingar. Þykir rétt með hliðsjón af meðalhófsreglu 12. gr. stjórnsýslulaga nr. 37/1993 að framkvæmdaleyfið haldi gildi sínu að öðru leyti en að framan greinir.

Úrskurðarorð:

Hafnað er kröfu kærenda um ógildingu á ákvörðun bæjarstjórnar Garðabæjar frá 17. nóvember 2016 um að samþykkja breytingu á deiliskipulagi Bæjargarðs.

Felld er úr gildi ákvörðun bæjarstjórnar Garðabæjar frá 17. nóvember 2016 um að samþykkja breytingu á deiliskipulagi Ásgarðs.

Felld er úr gildi ákvörðun bæjarstjórnar Garðabæjar frá 18. maí 2017 um að veita framkvæmdaleyfi fyrir uppbyggingu íþróttasvæðis, að því er varðar framkvæmdir við nýjan æfingavöll á Ásgarðssvæðinu og heimild fyrir að reistar verði tveggja metra háar girðingar á framkvæmdasvæðinu.

____________________________________
Ómar Stefánsson

______________________________              _____________________________
Aðalheiður Jóhannsdóttir                                       Þorsteinn Þorsteinsson

55/2017 Brekkuhvarf

Með
Árið 2017, föstudaginn 21. júlí, kom úrskurðarnefnd umhverfis- og auðlindamála saman til fundar í húsnæði nefndarinnar að Skuggasundi 3, Reykjavík. Mætt voru Ómar Stefánsson varaformaður, Aðalheiður Jóhannsdóttir prófessor og Þorsteinn Þorsteinsson byggingarverkfræðingur.

Fyrir var tekið mál nr. 55/2017, kæra á ákvörðun bæjarstjórnar Kópavogs frá 28. mars 2017 um að samþykkja breytingu á deiliskipulagi vegna Brekkuhvarfs 20 og ákvörðun byggingarfulltrúans í Kópavogi frá 1. júní s.á. að samþykkja byggingarleyfi fyrir húsi á lóðinni Brekkuhvarfi 20a.

Í málinu er nú kveðinn upp svofelldur

úrskurður:

Með bréfi til úrskurðarnefndar umhverfis- og auðlindamála, dags. 24. maí 2017, er barst 26. s.m., kæra M og Þ, Brekkuhvarfi 22, Kópavogi, þá ákvörðun bæjarstjórnar Kópavogs frá 28. mars 2017 að samþykkja breytingu á deiliskipulagi sem fól í sér að lóðinni Brekkuhvarfi 20 var skipt upp í tvær lóðir.

Með bréfi, dags. 11. júní 2017, kæra fyrrgreindir aðilar þá ákvörðun byggingarfulltrúans í Kópavogi frá 1. júní 2017 að samþykkja byggingarleyfi fyrir húsi á lóðinni Brekkuhvarfi 20a. Er þess krafist að hinar kærðu ákvarðanir verði felldar úr gildi. Verður það kærumál, sem er nr. 62/2017, sameinað þessu máli þar sem hinar kærðu ákvarðanir eru samofnar og kærendur þeir sömu í báðum málunum.

Þess er jafnframt krafist að framkvæmdir verði stöðvaðar á meðan málið er til meðferðar fyrir úrskurðarnefndinni. Þykir málið nægilega upplýst til að það verði tekið til endanlegs úrskurðar. Er því ekki tilefni til að taka afstöðu til stöðvunarkröfu kærenda.

Gögn málsins bárust úrskurðarnefndinni frá Kópavogsbæ 20. júní 2017.

Málavextir: Hinn 23. febrúar 2016 samþykki bæjarstjórn Kópavogsbæjar breytingu á deiliskipulagi vegna Brekkuhvarfs 20 og hinn 26. júlí s.á. samþykkti byggingarfulltrúinn í Kópavogi byggingarleyfi fyrir einbýlishúsi á lóðinni Brekkuhvarfi 20a. Með úrskurði, uppkveðnum 24. nóvember 2016 í máli nr. 34/2016 felldi úrskurðarnefndin úr gildi framangreindar ákvarðanir.

Á fundi skipulagsnefndar Kópavogsbæjar 5. desember 2016 var tekin fyrir tillaga að breytingu á deiliskipulagi vegna Brekkuhvarfs 20, en gildandi deiliskipulag svæðisins er frá árinu 1992. Í breytingunni fólst að lóðinni yrði skipt í tvær lóðir, Brekkuhvarf 20 og Brekkuhvarf 20a, og að á lóðinni nr. 20a yrði heimiluð bygging einbýlishúss á einni hæð. Hámarksnýtingarhlutfall lóðarinnar yrði 0,3 og heildarbyggingarmagn 220 m2. Samþykkti nefndin að kynna tillöguna í samræmi við 1. mgr. 43. gr. skipulagslaga nr. 123/2010 og vísaði henni til afgreiðslu bæjarráðs og bæjarstjórnar. Á fundi bæjarstjórnar 13. desember 2016 var afgreiðsla skipulagsnefndar staðfest.

Að lokinni kynningu var tillagan lögð fyrir skipulagsnefnd að nýju hinn 20. mars 2017. Athugasemdir höfðu borist m.a. frá kærendum og var lögð fram umsögn skipulags- og byggingardeildar um framkomnar athugasemdir, dags. 17. mars 2017. Tillagan var samþykkt með vísan til umsagnar skipulags- og byggingardeildar og henni vísað til afgreiðslu bæjarráðs og bæjarstjórnar. Á fundi bæjarstjórnar 28. mars s.á. var afgreiðsla skipulagsnefndar staðfest. Deiliskipulagsbreytingin öðlaðist svo gildi með auglýsingu í B-deild Stjórnartíðinda hinn 28. apríl 2017.

Hinn 1. júní 2017 samþykkti byggingarfulltrúinn í Kópavogi byggingarleyfi fyrir 190,2 m2 einbýlishúsi ásamt bílskúr á einni hæð að Brekkuhvarfi 20a með stoð í hinu breytta deiliskipulagi.

Málsrök kærenda: Kærendur telja að Kópavogsbær hafi kosið að hafa að engu niðurstöður úrskurðarnefndar umhverfis- og auðlindamála frá 24. nóvember 2016. Enn á ný sé samþykkt tillaga að breyttu deiliskipulagi er fól í sér lóðarskiptingu og heimild til að reisa allt að tveggja hæða íbúðarhús á lóðinni Brekkuhvarfi 20a, þrátt fyrir ítrekuð mótmæli frá íbúum aðliggjandi lóða. Því hljóti að vera takmörk sett hvað hægt sé að kalla deiliskipulag. Hér sé greinilega búið að teikna hús á nýrri lóð, Brekkuhvarfi 20a. Verið sé að þrengja húsinu inn á lóðina og teikningin af húsinu kölluð deiliskipulag. Einnig sé látið óátalið að íbúum séu kynntir mismunandi skipulagsuppdrættir með mismunandi byggingarreitum við grenndarkynningu, en með sömu dagsetningu, þ.e. 29. október 2015.

Sú faglega regla, að í öllu skipulagi skuli fyrst og fremst hugsað um almenna hagsmuni og að skipulagsvinna skuli ætíð aðskilin hönnunarvinnu á viðkomandi lóð, virðist hér þverbrotin á íbúum aðliggjandi lóða sem hafi harðlega mótmælt þessum gerningi. Þaðan af síður sé sýnt fram á hvaða almannahagsmunir kalli á þessa breytingu. Með tilvísun til 43. gr. skipulagslaga nr. 123/2010 sé heldur ekki hægt að fallast á að hér sé um óverulega breytingu á deiliskipulagi að ræða þar sem margir aðilar eigi hér hlut að máli.

Málsrök Kópavogsbæjar: Af hálfu bæjaryfirvalda er tekið fram að með hinni kærðu deiliskipulagsbreytingu sé lóð nr. 20 við Brekkuhvarf skipt í tvær lóðir, þ.e. nr. 20 og 20a, og sé á hinni nýju lóð gert ráð fyrir byggingarreit fyrir einbýlishús á einni hæð. Heildarbyggingarmagn sé 220 m2 og hámarksvegghæð og þakhæð 5 m. Með úrskurði úrskurðarnefndar umhverfis- og auðlindamála, uppkveðnum 24. nóvember 2016, hafi samhljóða skipulagsbreyting verið felld úr gildi þar sem talið var að breytingin gæti ekki talist óveruleg og því ekki heimilt að grenndarkynna tillöguna. Í niðurstöðu úrskurðarins hafi hins vegar verið tekið undir þau sjónarmið að hin ógilda deiliskipulagsbreyting hafi verið í samræmi við upphaflega skipulagsskilmála svæðisins, nýtingarhlutfall lóðanna eftir breytingu sambærilegt við aðrar lóðar og að fordæmi hafi verið fyrir því að stærri lóðum hafi verið skipt upp í tvær eða fleiri á skipulagssvæðinu. Fyrri skipulagsbreyting hafi því fallið á ágalla við málsmeðferð en ekki vegna efnis hennar. Með þeirri skipulagsbreytingu sem nú sé kærð sé verið að bæta úr þeim ágalla sem hafi verið á fyrri málsmeðferð. Hafi því ekki verið farið með skipulagsbreytinguna sem óverulega, líkt og kærandi haldi fram, heldur hafi málsmeðferð verið í fullu samræmi við 1. mgr. 43. gr. skipulagslaga nr. 123/2010.

Bent sé á að sveitarstjórn beri ábyrgð á og annist gerð deiliskipulags, sbr. 3. mgr. 3. gr. og 1. mgr. 38. gr. skipulagslaga, og hafi heimild til að gera breytingar á deiliskipulagi ef að hún telji þörf á, sbr. 43. gr. sömu laga. Taldi Kópavogsbær að ekkert hafi verið því til fyrirstöðu að kynna sama uppdrátt enda um samhljóða breytingu að ræða en málsmeðferð tillögunnar sé ekki sú sama. Þá sé skýrt tekið fram í skilmálum þeirrar deiliskipulagsbreytingar sem nú sé kærð að gert sé ráð fyrir byggingarreit fyrir einbýlishús á einni hæð en ekki á tveimur eins og kærendur haldi fram. Þá sé því mótmælt að annar byggingarreitur hafi verið kynntur, byggður á sama uppdrætti. Sá byggingarreitur sem verið sé að bæta við í skipulag sé sá hinn sami og hafi verið grenndarkynntur í fyrri breytingartillögu.

Fyrirhugað einbýlishús verði með öllu innan hins nýja byggingarreits og verði ekki séð að hin kærða deiliskipulagsbreyting hafi í för með sér veruleg grenndaráhrif gagnvart kærendum. Líkt og að framan greini, sé fyrirhuguð bygging í fullu samræmi við gildandi skipulagsskilmála, t.a.m. hvað varði lágmarksfjarlægðir og nýtingarhlutfall, og þá sé að finna fordæmi fyrir álíka skipulagsbreytingum á svæðinu. Jafnframt sé bent á að upphaflega hafi verið gert ráð fyrir hærra húsi og meira byggingarmagni á umræddri lóð. Hins vegar hafi verið gerðar breytingar á upphaflegri tillögu til að koma til móts við athugasemdir kærenda, þ.á m hafi verið dregið úr byggingarmagni, húsið lækkað og jafnframt hafi verið gert ráð fyrir breytingum á innra skipulagi.

Hin kærðu byggingaráform hafi verið samþykkt með stoð í umræddri deiliskipulagsbreytingu. Séu þau því í fullu samræmi við gildandi skipulag og áskilnaður um innbyrðis samræmi uppfyllt, sbr. 7. mgr. 12. gr. skipulagslaga.

Athugasemdir leyfishafa:
Leyfishafi bendir á að lóðin Brekkuhvarf 20 hafi verið 2.344 m2 og hafi verið skipt í tvær lóðir. Ný lóð að Brekkuhvarfi 20a sé 937,7 m2 og rúmi hún vel fallegt u.þ.b. 180 m2 einbýlishús á einni hæð. Sé það í samræmi við heildaryfirbragð hverfisins sem hafi tekið breytingum frá því að það hafi verið deiliskipulagt árið 1992 í þá veru að stórum lóðum hafi verið skipt upp, ný hús risið og íbúum fjölgað á svæðinu. Þá muni nýbyggingin rúmast að öllu leyti innan upphaflegs byggingarreits Brekkuhvarfs 20. Verulega hafi verið komið til móts við athugasemdir frá lóðarhöfum Brekkuhvarfs 22 með því að breyta og draga verulega úr stærð byggingarreits og hæð húss.

Niðurstaða: Hin kærða deiliskipulagsbreyting var kynnt með almennri auglýsingu í samræmi við 1. mgr. 43. gr. skipulagslaga nr. 123/2010. Í henni felst að lóð Brekkuhvarfs 20 er skipt í tvær lóðir, nr. 20 og 20a, og á lóð 20a má reisa allt að 220 m2 einbýlishús á einni hæð ásamt bílskúr. Þó svo að í fundargerðum sveitarfélagsins komi fram að um sé að ræða einbýlishús á einni til tveimur hæðum, kemur skýrt fram í hinum breyttu skilmálum skipulagsins á samþykktum deiliskipulagsuppdrætti að húsið verði á einni hæð.

Nýtingarhlutfall umræddra lóða eftir hina kærðu breytingu er sambærilegt við aðrar lóðir í götunni og fordæmi eru fyrir því á skipulagssvæðinu að stærri lóðum hafi verið skipt í tvær eða fleiri lóðir. Þá er fyrirhugað einbýlishús á lóðinni Brekkuhvarfi 20a einnig í samræmi við upphaflega skipulagsskilmála svæðisins sem samþykktir voru árið 1992. Heimilað hús á lóðinni er jafnframt staðsett innan þess byggingarreits sem fyrir var áður en ráðist var í umrædda deiliskipulagsbreytingu. Felur hin kærða deiliskipulagsbreyting, að því er varðar umfang byggingar, ekki í sér frávik frá gildandi deiliskipulagi svæðisins.

Með hliðsjón af því sem rakið hefur verið og að ekki liggja fyrir þeir ágallar á málsmeðferð skipulagsbreytingarinnar sem raskað geta gildi hennar, verður ekki fallist á kröfu kærenda um ógildingu hennar.

Að framangreindri niðurstöðu fenginni á hið kærða byggingarleyfi stoð í gildandi deiliskipulagi umrædds svæðis, svo sem því var breytt með áðurgreindri skipulagsákvörðun. Með vísan til þess, og þar sem ekki liggur fyrir að annmarkar hafi verið á málsmeðferð við þá ákvörðun, verður gildi leyfisins ekki raskað.

Úrskurðarorð:

Hafnað er kröfu kærenda um ógildingu á ákvörðun bæjarstjórnar Kópavogs frá 28. mars 2017 um að samþykkja breytingu á deiliskipulagi vegna Brekkuhvarfs 20.

Hafnað er kröfu kærenda um ógildingu á ákvörðun byggingarfulltrúans í Kópavogi frá 1. júní 2017 um að samþykkja byggingarleyfi fyrir Brekkuhvarf 20a.

____________________________________
Ómar Stefánsson

______________________________              _____________________________
Aðalheiður Jóhannsdóttir                                     Þorsteinn Þorsteinsson

109/2016 Rúv-reitur

Með
Árið 2017, fimmtudaginn 29. júní, kom úrskurðarnefnd umhverfis- og auðlindamála saman til fundar í húsnæði nefndarinnar að Skuggasundi 3, Reykjavík. Mættir voru Ómar Stefánsson varaformaður, Ásgeir Magnússon dómstjóri og Þorsteinn Þorsteinsson byggingarverkfræðingur.

Fyrir var tekið mál nr. 109/2016, kæra á ákvörðun borgarráðs Reykjavíkur frá 21. júlí 2016 um að samþykkja breytt deiliskipulag fyrir svonefndan RÚV-reit og ákvörðun byggingarfulltrúans í Reykjavík frá 20. desember s.á. um að samþykkja byggingarleyfi fyrir Jaðarleiti 2-8.

Í málinu er nú kveðinn upp svofelldur

úrskurður:

Með ódagsettu bréfi til úrskurðarnefndar umhverfis- og auðlindamála, er barst nefndinni 15. ágúst 2016, kæra A, Miðleiti 3, Reykjavík, þá ákvörðun borgarráðs Reykjavíkur frá 21. júlí s.á. að samþykkja breytt deiliskipulag fyrir svonefndan RÚV-reit. Er þess krafist að ákvörðunin verði felld úr gildi.

Með bréfi, dags. 17. október 2016, er barst nefndinni sama dag, kæra húsfélög Efstaleitis 10-14 og Miðleitis 5-7, Reykjavík, jafnframt fyrrgreinda ákvörðun borgarráðs. Með bréfi, dags. 27. mars 2017, er barst nefndinni sama dag, kæra A ákvörðun byggingarfulltrúans í Reykjavík frá 20. desember 2016 um að samþykkja byggingarleyfi fyrir Jaðarleiti 2-8. Gera kærendur þá kröfu að hinar kærðu ákvarðanir verði felldar úr gildi. Verða kærumál þessi, sem eru nr. 135/2016 og 40/2017, sameinuð máli þessu þar sem hinar kærðu ákvarðanir eru samofnar og hagsmunir kærenda þykja ekki standa því í vegi.

Í kæru vegna fyrrgreinds byggingarleyfis er þess jafnframt krafist að framkvæmdir verði stöðvaðar á meðan málið er til meðferðar fyrir úrskurðarnefndinni. Þykir málið nægilega upplýst til að það verði tekið til endanlegs úrskurðar og verður því ekki tekin afstaða til stöðvunarkröfu kærenda.

Gögn málsins bárust frá Reykjavíkurborg 30. nóvember 2016 og 20. júní 2017.

Málavextir: Á fundi borgarráðs 14. apríl 2016 var lögð fram tillaga að breyttu deiliskipulagi RÚV-reits, sem nær til reita 1.745.4, 1.745.0 og 1.745.1, sem afmarkast af Listabraut í norðri, Bústaðavegi í suðri, Efstaleiti í vestri og Háaleitisbraut í austri. Var samþykkt að auglýsa tillöguna skv. 1. mgr. 41. gr., sbr. 1. mgr. 43. gr., skipulagslaga nr. 123/2010. Hún var auglýst frá 13. maí til og með 24. júní 2016 og bárust athugasemdir á kynningartíma, þ. á m. frá kærendum. Á fundi skipulags- og byggingarráðs 6. júlí s.á. var lögð fram umsögn skipulagsfulltrúa, dags. 4. júlí s.á., með tillögu að svörum við framkomnum athugasemdum ásamt lagfærðum uppdrætti. Var deiliskipulagstillagan samþykkt með vísan til umsagnar skipulagsfulltrúa og staðfesti borgarráð þá afgreiðslu á fundi 21. júlí 2016. Tók hið breytta deiliskipulag gildi með birtingu auglýsingar þess efnis í B-deild Stjórnartíðinda 28. september s.á.

Þær breytingar sem gerðar voru með hinni kærðu deiliskipulagsákvörðun eru m.a. að skipulagssvæðið var stækkað frá eldra skipulagi Efstaleitis 3-9 til suðurs yfir lóð útvarpshússins að Bústaðavegi, sem áður hafði ekki verið deiliskipulögð. Við gildistöku breytts deiliskipulags féll eldra skipulag Efstaleitis 3-9 úr gildi, en ekki voru gerðar breytingar á skilmálum þeirra lóða. Einnig var lóð RÚV, Efstaleiti 1, skipt í minni lóðir og á þremur þeirra heimilað að reisa 361 íbúð.

Hinn 20. desember 2016 samþykkti byggingarfulltrúinn í Reykjavík svo byggingarleyfi á grundvelli hins breytta skipulags, sem fól í sér leyfi til að byggja 71 íbúð í fjórum fjöleignarhúsum, með sameiginlegum 44 stæða bílakjallara á lóð nr. 2-8 við Jaðarleiti.

Málsrök kærenda: Kærendur að Miðleiti 3 mótmæla aukningu byggingarmagns sem heimilað sé í hinu breytta deiliskipulagi. Aukningin sé allt of mikil með tilheyrandi aukinni umferð. Með samþykkt sinni hafi borgaryfirvöld svikið nánast öll loforð sín í samstarfssáttmála meirihluta borgarstjórnar um aukið íbúalýðræði og aðkomu borgarbúa að mikilvægum ákvörðunum. Endanleg tillaga um RÚV-reitinn hafi verið auglýst frá 13. maí til og með 24. júní 2016 og þann tíma hafi teikningar verið til sýnis á jarðhæð í húsakynnum umhverfis- og skipulagssviðs við Borgartún. Starfslið þar hafi ekki getað veitt neinar útskýringar og kærendum hafi ekki verið leyft að fara á efri hæðir hússins til að fá skýringar. Vafi leiki á um það að efni og anda 3. mgr. 40. gr. skipulagslaga nr. 123/2010 hafi verið fylgt við málsmeðferð umdeilds skipulags.

Kærendur að Efstaleiti 10-14 og Miðleiti 5-7 byggja kæru sína í fyrsta lagi á því að reglur grenndar- og nábýlisréttar valdi því að hin umþrætta deiliskipulagsbreyting sé ólögmæt. Réttarreglur þær, sem séu ólögfestar, kveði á um að nágranni verði að sætta sig við tiltekin óþægindi af nábýli við annan aðila, en um leið og óþægindin fari yfir ákveðin þolmörk séu þau orðin ólögmæt. Kærendur leggi jafnframt áherslu á að við skipulagsgerð sé skipulagsyfirvöldum skylt að tryggja réttaröryggi einstaklinga og lögaðila þótt almannahagsmunir séu hafðir að leiðarljósi, sbr. c-lið 1. gr. skipulagslaga.

Gerðar séu athugasemdir við þann fjölda íbúða og þá miklu þéttingu byggðar sem fyrirhuguð sé í námunda við íbúðir kærenda. Ljóst sé að hin umþrætta skipulagsbreyting muni hafa afgerandi áhrif á íbúa svæðisins, langt umfram það sem þeir hafi mátt vænta samkvæmt áðurgildandi skipulagsáætlunum. Þá verði að telja varhugavert að ráðist sé í svo umfangsmiklar framkvæmdir í þegar grónu hverfi án þess að nauðsyn beri til. Bent sé á að það sé eitt af meginmarkmiðum skipulagslaga að tryggja fyrirsjáanleika og festu við skipulagsgerð.

Í gr. 5.3.2.5. í skipulagsreglugerð nr. 90/2013 sé sérstaklega vikið að því að taka verði á umferðar- og samgöngumálum við gerð deiliskipulags. Í ákvæðinu segi að í deiliskipulagi svæða í þéttbýli skuli gera grein fyrir því samgöngukerfi sem fyrir sé og fyrirhugað sé samkvæmt aðalskipulagi. Fjallað sé um áhrif uppbyggingar á umferð, staðbundin áhrif og flæði á einstökum götum, hljóðvist og loftgæði í greinargerð með deiliskipulagstillögu fyrir Efstaleiti. Þar segi á bls. 22 að niðurstöður afkastareikninga „gefa til kynna að núverandi gatnakerfi umhverfis reitinn við Efstaleiti þoli vel þá aukningu á umferð sem ætla megi að verði vegna uppbyggingar við Efstaleiti“. Fram komi að við útreikninga hafi m.a. verið gert ráð fyrir breytingu á ferðavenjum frá því sem sé í dag og að miðað hafi verið við 20% fækkun bílferða í samræmi við markmið aðalskipulags. Kærendur geri alvarlegar athugasemdir við þessa umferðarútreikninga því þar hafi verið stuðst við markmið um breytingar á ferðavenjum þegar engin vissa sé fyrir því að slík markmið muni ná fram að ganga. Þvert á móti telji kærendur að af raungögnum frá Hagstofu Íslands, Reykjavíkurborg og Vegagerðinni megi fremur ráða að gera megi ráð fyrir auknum umferðarþunga til framtíðar litið.

Málsrök Reykjavíkurborgar: Af hálfu borgaryfirvalda er tekið fram að aukið byggingarmagn sé í samræmi við Aðalskipulag Reykjavíkur 2010-2030. Í staðfestu aðalskipulagi borgarinnar hafi RÚV-reitur ávallt verið skilgreindur sem byggingarsvæði. Í fyrsta aðalskipulagi borgarinnar frá 1966 hafi svæðið verið skilgreint sem miðbæjarsvæði, sem hluti hins nýja miðbæjar sem hafi þá verið áformaður í Kringlumýri. Eftir að tekin hafi verið ákvörðun um útvarpshús á svæðinu hafi svæðið milli Bústaðavegar og Listabrautar verið skilgreint í heild sem stofnanasvæði. Við gerð gildandi aðalskipulags hafi verið gerð sú breyting að sá hluti svæðisins sem sé næstur Listabraut hafi verið skilgreindur sem miðsvæði, þ.e. núverandi lóðir ásamt ræmu af lóð útvarpshússins. RÚV-lóðin í heild hafi hins vegar verið skilgreind sem þróunarsvæði, sem gefið hafi vísbendingu um að á svæðinu myndi eiga sér stað þétting byggðar með auknu byggingarmagni, í þá veru sem felist í deiliskipulagstillögunni.

Telji kærendur að deiliskipulagsbreytingin skerði eignarréttindi sín, þ.e. að verðmæti fasteigna þeirra skerðist verulega, umfram það sem eigi við um sambærilegar eignir í næsta nágrenni, eigi sá sem geti sýnt fram á tjón af þeim sökum rétt á bótum frá viðkomandi sveitarfélagi. Reykjavíkurborg telji að ekki sé verið að skerða eignarréttindi kærenda og vísi þeim ásökunum á bug.

Við mat á umferð vegna nýrrar byggðar á reitnum hafi verið horft til markmiða Aðalskipulags Reykjavíkur 2010-2030 um breyttar ferðavenjur, en einnig á takmarkaðan fjölda bílastæða og góða staðsetningu reitsins m.t.t. þjónustu og almenningssamgangna. Hafi því verið miðað við að ferðir vegna nýrrar byggðar yrðu 20% færri á hverja íbúð en sé í dag að meðaltali á höfuðborgarsvæðinu. Í útreikningum sé gert ráð fyrir að umferð vegna núverandi byggðar verði óbreytt. Greiningin sé gerð á hefðbundinn og viðurkenndan hátt þar sem stuðst sé við reiknilíkan umferðar fyrir höfuðborgarsvæðið að teknu tilliti til markmiða aðalskipulags. Til að draga úr umferð einkabíla af völdum fyrirhugaðrar byggðar og auka líkur á notkun annars ferðamáta sé skynsamlegt og rétt að takmarka framboð á bílastæðum. Bústaðavegur sé sú gata sem næst sé deiliskipulagssvæðinu og hafi mesta umferð. Þróun umferðar á þeirri götu sé að langmestu leyti óháð uppbyggingu á deiliskipulagssvæðinu. Hún haldist meira í hendur við þróun umferðar almennt í borginni og uppbyggingu byggðar annarsstaðar. Háaleitisbraut og Listabraut séu safngötur, sem tengi hverfið við stofnbrautir, og sé þróun umferðar þar mest tengd uppbyggingu í hverfinu sjálfu. Umferð í Efstaleiti tengist nær eingöngu umferð innan hverfisins vegna þjónustu við Efstaleiti og íbúðir við Leiti.

Kærendur telji að hávaði og ónæði verði vegna nálægðar við lóðarmörk vegna byggingarframkvæmda. Áhyggjur vegna hugsanlega tímafrekra framkvæmda séu skiljanlegar, en í gildi sé samþykkt borgarráðs frá 1. september 1998, sem kveði á um að utanhúss- og lóðarfrágangi skuli vera lokið eigi síðar en innan tveggja ára frá útgáfu byggingarleyfis, að viðlögðum dagsektum, sbr. gr. 2.4.7. og 2.9.2. í byggingarreglugerð nr. 112/2012. Vakin sé athygli á því að í gildi sé reglugerð um hávaða nr. 724/2008, sem hafi það að markmiði að koma í veg fyrir eða draga úr skaðlegum áhrifum af völdum hávaða. Reglugerðin gildi m.a. um verklegar framkvæmdir. Hið kærða byggingarleyfi sé í fullu samræmi við hið breytta deiliskipulag fyrir RÚV-reitinn.

Athugasemdir leyfishafa: Leyfishafi tekur fram að ekki verði betur séð en að farið hafi verið að öllum reglum og vandað til við breytingu á deili- og aðalskipulagi. Eins og fram komi í greinargerð Reykjavíkurborgar þá hafi reiturinn verið skilgreindur sem byggingarsvæði frá fyrsta aðalskipulagi árið 1966. Aukið byggingarmagn á reitnum sé í samræmi við gildandi aðalskipulag þar sem stefnt sé að þéttingu byggðar.

Nú sé svo komið að leyfishafi hafi fengið, hinn 3. apríl 2017, samþykkt byggingarleyfi til byggingar á 71 íbúð í fjórum fjölbýlishúsum við Jaðarleiti 2-8. Leyfið hafi verið veitt í samræmi við lög nr. 160/2010, um mannvirki og skipulagslög nr. 123/2010. Við afgreiðslu málsins og útgáfu leyfisins hafi verið gætt að ákvæðum stjórnsýslulaga nr. 37/1993.

———-

Aðilar hafa gert ítarlegri grein fyrir sjónarmiðum sínum, sem ekki verður rakið nánar hér, en úrskurðarnefndin hefur haft þau til hliðsjónar við úrlausn málsins.

Niðurstaða: Í máli þessu er deilt um þá ákvörðun borgarráðs Reykjavíkur frá 21. júlí 2016 að samþykkja breytt deiliskipulag fyrir RÚV-reit og ákvörðun byggingarfulltrúans í Reykjavík frá 20. desember s.á. að samþykkja byggingarleyfi fyrir Jaðarleiti 2-8.

Tillaga að breyttu deiliskipulagi var kynnt samhliða tillögu að breytingu á aðalskipulagi vegna sama svæðis í samræmi við 2. mgr. 41. gr. skipulagslaga nr. 123/2010. Með áðurnefndri aðalskipulagsbreytingu var landnotkun hluta umrædds svæðis breytt úr samfélagsþjónustu í miðsvæði ásamt því að heimilað byggingarmagn hækkaði og heimiluðum íbúðum var fjölgað í allt að 350 í þriggja til fimm hæða fjölbýlishúsum. Þó er í aðalskipulaginu veitt svigrúm til þess að fjölga íbúðum um 20% eða fækka um 10% og fækka hæðum húsa um eina eða fjölga um tvær í deiliskipulagi frá því sem gert er ráð fyrir í aðalskipulaginu en breyting á fjölda hæða skal þá rökstudd sérstaklega.

Deiliskipulagstillagan fékk málsmeðferð í samræmi við 1. mgr. 43. gr. skipulagslaga. Með henni er heimilað að reisa allt að 361 íbúð á skipulagssvæðinu í tveggja til sex hæða fjölbýlishúsum. Var því nýttur hluti þess svigrúms sem veitt er í aðalskipulagi. Breyttur fjöldi hæða frá því sem gert er ráð fyrir í aðalskipulaginu var hins vegar ekki rökstuddur sérstaklega í hinu kærða deiliskipulagi, en sá ágalli þykir þó ekki þess eðlis að hann raski gildi skipulagsins.

Samkvæmt ákvæðum skipulagslaga hafa sveitarstjórnir víðtækt skipulagsvald innan marka sveitarfélags, sbr. 3. mgr. 3. gr. og 1. mgr. 38. gr. skipulagslaga, og er skipulagsgerð tæki sveitarstjórnar til að hafa áhrif á og þróa byggð og umhverfi með bindandi hætti. Þó ber við töku skipulagsákvarðana að hafa í huga markmið þau sem tíunduð eru í a- til c- liðum 1. mgr. 1. gr. laganna, meðal annars að við þróun byggðar sé tekið mið af efnahagslegum, félagslegum og menningarlegum þörfum landsmanna, stuðlað sé að skynsamlegri og hagkvæmri nýtingu lands og landgæða og að tryggt sé að réttur einstaklinga og lögaðila verði ekki fyrir borð borinn þótt hagur heildarinnar sé hafður að leiðarljósi. Ljóst er að einhver grenndaráhrif fylgja heimiluðum framkvæmdum samkvæmt umdeildri skipulagsbreytingu, svo sem aukin umferð. Í málinu liggur fyrir minnisblað frá verkfræðistofu um umferðarsköpun og dreifingu umferðar, þar sem komist er að þeirri niðurstöðu að núverandi gatnakerfi umhverfis reitinn þoli vel þá auknu umferð sem ætla megi að verði vegna uppbyggingar við Efstaleiti.

Hið umrædda skipulagssvæði er í Aðalskipulagi Reykjavíkur 2010-2030 skilgreint sem miðsvæðið M21, en þar er einkum gert ráð fyrir íbúðum og samfélagsþjónustu, auk verslunar, þjónustu og skrifstofustarfsemi. Meðal markmiða aðalskipulagsins er að þétta byggð, auka fjölbreytni innan núverandi miðkjarna og auka almennt nálægð íbúða og vinnustaða eins og unnt er. Hin kærða skipulagsbreyting er því í samræmi við markmið og stefnu aðalskipulags, eins og gert er ráð fyrir í 3. mgr. 37. gr. skipulagslaga. Þá er og fullnægt áskilnaði 7. mgr. 12. gr. laganna um innbyrðis samræmi gildandi skipulagsáætlana.

Málsmeðferð hinnar kærðu deiliskipulagsbreytingar var að öðru leyti í samræmi við 1. mgr. 43. gr. skipulagslaga. Skipulagsbreytingin var auglýst til kynningar, framkomnum athugasemdum svarað, brugðist var við athugasemdum, breytingin síðan samþykkt og gildistaka hennar auglýst lögum samkvæmt. Að öllu framangreindu virtu þykir hin kærða deiliskipulagsákvörðun ekki haldin þeim form- eða efnisannmörkum sem leitt geti til ógildingar hennar.

Að framangreindri niðurstöðu fenginni á hið kærða byggingarleyfi stoð í gildandi deiliskipulagi. Með vísan til þess, og þar sem ekki liggur fyrir að annmarkar hafi verið á málsmeðferð við þá ákvarðanatöku, verður gildi leyfisins ekki raskað.

Úrskurðarorð:

Hafnað er kröfu um ógildingu á ákvörðun borgarráðs Reykjavíkur frá 21. júlí 2016 um að samþykkja breytt deiliskipulag fyrir RÚV-reit.

Hafnað er kröfu um ógildingu á ákvörðun byggingarfulltrúans í Reykjavík frá 20. desember 2016 um að samþykkja byggingarleyfi fyrir Jaðarleiti 2-8.

____________________________________
Ómar Stefánsson

______________________________              _____________________________
Ásgeir Magnússon                                                  Þorsteinn Þorsteinsson

 

67/2015 Hverfisgata 16 og 16A

Með
Árið 2017, föstudaginn 16. júní, kom úrskurðarnefnd umhverfis- og auðlindamála saman til fundar í húsnæði nefndarinnar að Skuggasundi 3, Reykjavík. Mættir voru Ómar Stefánsson  varaformaður, Ásgeir Magnússon dómstjóri og Þorsteinn Þorsteinsson byggingarverkfræðingur.

Fyrir var tekið mál nr. 67/2015, kæra á ákvörðun borgarráðs Reykjavíkur frá 18. júní 2015 um að samþykkja breytingu á deiliskipulagi staðgreinireits 1.171.0 vegna lóðanna nr. 16 og 16A við Hverfisgötu í Reykjavík.

Í málinu er nú kveðinn upp svofelldur

úrskurður:

Með bréfi til úrskurðarnefndar umhverfis- og auðlindamála, dags. 18. ágúst 2015, er barst nefndinni 20. s.m., kæra A og B, Hverfisgötu 16A, Reykjavík, þá ákvörðun borgarráðs Reykjavíkur frá 18. júní 2015 að breyta deiliskipulagi vegna lóðanna nr. 16 og 16A við Hverfisgötu. Tók deiliskipulagsbreytingin gildi með auglýsingu þar um í B-deild Stjórnartíðinda 23. júlí s.á. Gera kærendur þá kröfu að hin kærða ákvörðun verði felld úr gildi og að kærendum verði úrskurðaður hæfilegur málskostnaður úr hendi Reykjavíkurborgar, sé lagaheimild til þess.

Gögn málsins bárust úrskurðarnefndinni frá Reykjavíkurborg 7. október 2015.

Málavextir: Lóðinni Hverfisgötu 16 var skipt upp í tvær lóðir, nr. 16 og 16A, á árinu 1926 og var Hverfisgata 16A seld samkvæmt afsali sem þinglýst var hinn 6. október 1927. Í því afsali er yfirlýsing afsalsgjafa um að hann heimili eiganda Hverfisgötu 16A „um aldur og ævi frjálsan og óhindraðan umgang um lóðina nr. 16 við Hverfisgötu“. Í afsali fyrir fasteigninni Hverfisgötu 16, sem þinglýst var 16. júní 1928, er umferðarkvaðar um lóðina getið með eftirfarandi orðum: „Á ganginum austan við húsið hvílir umferðarréttur að pakkhúsunum fyrir ofan lóðina.“

Hinn 10. apríl 2015 samþykkti skipulagsfulltrúi tillögu umhverfis- og skipulagssviðs um að grenndarkynna breytingu á gildandi deiliskipulagi reitsins frá árinu 2003 vegna lóðanna nr. 16 og 16A við Hverfisgötu. Fólst breytingin í því að sett var á deiliskipulagsuppdrátt kvöð um aðkomu um lóðina Hverfisgötu 16 að bakhlið hússins að Hverfisgötu 16A. Tillagan var grenndarkynnt frá 16. apríl til og með 14. maí 2015 og bárust athugasemdir frá kærendum og eigendum fasteignarinnar að Hverfisgötu 16. Að lokinni grenndarkynningu var málið á dagskrá skipulagsráðs 10. júní 2015 og lá þá fyrir umsögn skipulagsfulltrúa, dags. 5. s.m., með tillögu að svörum við framkomnum athugasemdum. Samþykkti ráðið breytingartillöguna með skírskotun til greindrar umsagnar og vísaði málinu til borgarráðs, sem samþykkti umrædda skipulagsbreytingu hinn 18. júní s.á.

Málsrök kærenda: Af hálfu kærenda er á því byggt að borgaryfirvöld hafi heimildarlaust skert þinglýst eignarréttindi þeirra, sem felist í kvöð um ævilangan óhindraðan umgang um lóðina Hverfisgötu 16, en sú lóð og lóð kærenda séu eignarlóðir. Með hinni kærðu ákvörðun sé umferðarrétti kærenda settar skorður með því að gönguleið sé sett á allt annan stað en verið hafi í framkvæmd allt frá árinu 1927. Sátt hafi verið um 88 ára skeið um að gönguleið á baklóð Hverfisgötu 16 og 16A sé sameiginleg meðfram bakhlið hússins að Hverfisgötu 16, en Hverfisgata 16A hafi verið í eigu fjölskyldu kærenda mestan þann tíma. Fyrir löngu sé komin hefð á þá tilhögun. Umdeild deiliskipulagsbreyting marki hins vegar gönguleiðina þar sem hún hafi aldrei áður verið, enda hafi lengst af verið þar skúrbygging. Með breytingunni sé verið að gera hlut kærenda sem allra verstan til hagsbóta fyrir eigendur Hverfisgötu 16 með því að gera gönguleið að húsi kærenda eins langa og torfæra og framast sé unnt. Með þessu sé stjórnarskrárvörðum eignaréttindum kærenda raskað án beinnar lagaheimildar og jafnframt um að ræða valdþurrð borgaryfirvalda í málinu.

Málsmeðferð hinnar kærðu ákvörðunar af hálfu skipulagsyfirvalda hafi ekki verið í samræmi við reglur stjórnsýsluréttar. Kastað hafi verið til höndum við rannsókn málsins og því farið á svig við 10. gr. stjórnsýslulaga nr. 37/1993. Meðal annars hafi þurft að endurtaka skipulagsferlið þar sem ekki hafi uppgötvast fyrr en seint og um síðir að til staðar væri þinglýst kvöð. Þá hafi ekki verið gætt meðalhófsreglu 12. gr. stjórnsýslulaga. Við ákvörðun á gangvegi kærenda hafi verið valin lengsta möguleg leið meðfram ystu mörkum lóðarinnar Hverfisgötu 16 í stað þess að halda áfram að nýta þann stutta hellulagða gangveg sem notaður hafi verið af íbúum beggja lóða í fullri sátt í nærfellt 90 ár. Breytingin feli jafnframt í sér brot á jafnræðisreglu 11. gr. stjórnsýslulaga, þar sem breytingin sé á kostnað kærenda en til hagsbóta fyrir eigendur Hverfisgötu 16. Kærendur hafi beint kröfum til skipulagsyfirvalda um leiðréttingu, eða eftir atvikum afturköllun, umræddrar ákvörðunar með hliðsjón af 23. og 25. gr. stjórnsýslulaga, en þeim kröfum hafi í engu verið sinnt.

Málsrök Reykjavíkurborgar: Borgaryfirvöld vísa til þess að málsmeðferð hinnar kærðu deiliskipulagsbreytingar hafi verið í samræmi við ákvæði skipulagslaga nr. 123/2010 og stjórnsýslulaga nr. 37/1993. Ástæða breytingarinnar hafi verið sú að við breytingu á skipulagi umrædds skipulagsreits á árinu 2003 hafi umrædd kvöð fallið brott af uppdrætti. Breytingin feli einungis í sér að tákn um kvöð séu sett inn á skipulagsuppdrátt en ekki sé með því verið að ákvarða útfærslu hennar. Táknin merki einungis að kvöð sé til staðar sem eigendur Hverfisgötu 16A geti nýtt sér. Það sé ekki í höndum skipulagsyfirvalda að útfæra kvöðina nánar, enda umræddar lóðir í einkaeign, heldur eigenda nefndra lóða með samkomulagi sín á milli.

——
 
Eigendum fasteignarinnar að Hverfisgötu 16 var gefinn kostur á að koma á framfæri athugasemdum við úrskurðarnefndina í tilefni af kærumáli þessu en þeir hafa ekki nýtt sér það.

Niðurstaða: Óumdeilt er að kærendur eiga umferðarrétt um lóðina Hverfisgötu 16, að bakhlið hússins að Hverfisgötu 16A, og styðst sá réttur við þinglýst afsöl vegna nefndra fasteigna frá þriðja áratug síðustu aldar. Hins vegar verður afmörkun umferðarleiðar um lóðina Hverfisgötu 16 ekki ráðin með ótvíræðum hætti af þeim afsölum. Í umsögn skipulagsfulltrúa, dags. 3. júní 2015, sem lögð var fram að lokinni grenndarkynningu umdeildrar deiliskipulagsbreytingar, kemur fram að kærendur hafi haft samband við skipulagsyfirvöld með ósk um að hin þinglýsta umferðarkvöð yrði færð inn á skipulagsuppdrátt. Það hafi verið gert með breytingunni í samræmi við mæliblað reits 1.171.0 frá 21. janúar 1987, síðast breytt 15. apríl 1994, sem sýni aðkomu og hvar hún liggi. Ekki liggur fyrir í málinu hver aðdragandi var að gerð nefnds mæliblaðs og hvort eigendur nefndra lóða hafi þar verið hafðir með í ráðum.

Við kynningu hinnar umdeildu breytingartillögunnar gerðu bæði kærendur og eigendur lóðarinnar Hverfisgötu 16 athugasemdir við efni hennar. Bera þær athugasemdir með sér að ekki sé einhugur meðal þeirra um túlkun á efni umferðarkvaðarinnar, en hin kærða ákvörðun laut einungis að því að færa þá kvöð inn á skipulagsuppdrátt. Engu að síður samþykktu skipulagsyfirvöld tillöguna óbreytta, þar sem umferðarleið er sýnd á uppdrætti með ákveðnum hætti við lóðarmörk Hverfisgötu 16 að húsi kærenda.

Í skipulagslögum nr. 123/2010 er gert ráð fyrir að í deiliskipulagi megi leggja kvaðir á lóðir, svo sem um umferðarrétt, sbr. 20. tl. 2. gr. og 3. mgr. 45. gr. laganna. Slíkar kvaðir verða þó ekki lagðar á eiganda eða rétthafa lands eða lóðar nema á grundvelli samnings eða eftir atvikum að undangengnu eignarnámi skv. 50., 51. og 51. gr. a í skipulagslögum. Sú afmörkun umræddrar kvaðar sem sett var í skipulag með hinni kærðu ákvörðun og telja verður bindandi á hvorki stoð í þinglýstum heimildum, samningi né eignarnámi.

Eins og atvikum var háttað, og að teknu tilliti til framkominna athugasemda beggja lóðarhafa sem ákvörðunin snerti, var borgaryfirvöldum óheimilt að afmarka umrædda kvöð með þeim hætti sem gert var með umdeildri deiliskipulagsbreytingu.

Að öllu framangreindu virtu verður hin kærða ákvörðun felld úr gildi.

Ekki er fyrir hendi heimild í lögum fyrir úrskurðarnefndina til að ákvarða greiðslu málskostnaðar til handa aðilum máls og verður því ekki tekin afstaða til þeirrar kröfu kærenda.

Uppkvaðning úrskurðar í máli þessu hefur dregist verulega sökum mikils fjölda mála sem skotið hefur verið til úrskurðarnefndarinnar.

Úrskurðarorð:

Felld er úr gildi ákvörðun borgarráðs Reykjavíkur frá 18. júní 2015 um að breyta deiliskipulagi staðgreinireits 1.171.0 vegna lóðanna nr. 16 og 16A við Hverfisgötu í Reykjavík.

____________________________________
Ómar Stefánsson

________________________________              ________________________________
Ásgeir Magnússon                                                       Þorsteinn Þorsteinsson

 

86/2015 Brekkuskógur

Með
Árið 2017, miðvikudaginn 12. apríl, kom úrskurðarnefnd umhverfis- og auðlindamála saman til fundar í húsnæði nefndarinnar að Skuggasundi 3, Reykjavík. Mættir voru Ómar Stefánsson varaformaður, Ásgeir Magnússon dómstjóri og Þorsteinn Þorsteinsson byggingarverkfræðingur.

Fyrir var tekið mál nr. 86/2015, kæra á ákvörðun sveitarstjórnar Bláskógabyggðar frá 3. september 2015 um að samþykkja breytingu á deiliskipulagi orlofssvæðis BHM í Brekkuskógi.

Í málinu er nú kveðinn upp svofelldur

úrskurður:

Með bréfi til úrskurðarnefndar umhverfis- og auðlindamála, dags. 8. október 2015, er barst nefndinni 9. s.m., kæra ábúendur og eigendur jarðarinnar Brekku í Bláskógabyggð, þá ákvörðun sveitarstjórnar Bláskógabyggðar frá 3. september 2015 að samþykkja breytingu á deiliskipulagi orlofssvæðis BHM í Brekkuskógi. Er þess krafist að hin kærða ákvörðun verði felld úr gildi. Jafnframt var gerð krafa um að fyrirhuguð framkvæmd á grundvelli umræddrar deiliskipulagsbreytingar yrði stöðvuð til bráðabirgða. Með úrskurði úrskurðarnefndarinnar uppkveðnum 3. nóvember 2015 var þeirri kröfu hafnað.

Gögn málsins bárust úrskurðarnefndinni frá Bláskógabyggð 20. október 2015. 

Málavextir: Hinn 17. ágúst 2006 tók gildi deiliskipulag fyrir orlofssvæði BHM í Brekkuskógi, sem er á útskiptu landi úr jörðinni Brekku í Biskupstungum. Gert var ráð fyrir að á skipulagssvæðinu yrðu alls 43 frístundahús auk þjónustumiðstöðvar, baðhúss og húss með aðstöðu fyrir tjaldsvæði.

Í byrjun árs 2014 var grenndarkynnt tillaga að breytingu á nefndu deiliskipulagi þar sem markaður var byggingarreitur fyrir allt að 250 m² áhaldahús, rétt austan við bifreiðastæði gegnt núverandi þjónustumiðstöð. Bárust athugasemdir á kynningartíma tillögunnar, m.a. frá kærendum. Málið var tekið fyrir á fundi skipulagsnefndar 20. febrúar 2014 og tekið fram að þrjú athugasemdabréf hefðu borist en jafnframt lægi fyrir bréf skipulagshöfundar um framkomnar athugasemdir. Var afgreiðslu málsins frestað og skipulagsfulltrúa falið að óska eftir nánari upplýsingum frá skipulagshöfundi. Málið var tekið fyrir að nýju á fundi skipulagsnefndar 30. apríl s.á. Fært var til bókar að fyrir lægi ný greinargerð frá skipulagshöfundi þar sem gerð væri tillaga um að fyrrnefnt áhaldahús yrði allt að 200 m² og hæst 3,4 m. Kom og fram að eigendur jarðarinnar Brekku teldu að upplýsingar í greinargerð skipulagshöfundar væru ekki réttar. Var afgreiðslu málsins frestað og samþykkt að rætt yrði við umsækjendur um aðra staðsetningu hússins.

Á fundi sveitarstjórnar 5. mars 2015 var lögð fram endurskoðuð tillaga að breytingu á fyrrgreindu deiliskipulagi. Fól hún í sér að umrætt áhaldahús yrði á sama stað og áður hafði verið ráðgert en minna, eða að hámarki 120 m². Hámarkshæð hússins yrði 3,8 m. Færði sveitarstjórn til bókar að komið hefði verið til móts við athugasemdir sem borist hefðu við fyrri tillögu. Samþykkt var að grenndarkynna tillöguna svo breytta og bárust athugasemdir frá kærendum á kynningartíma. Voru þær til umfjöllunar á fundi skipulagsnefndar 22. apríl 2015 en ekki var fallist á framkomnar röksemdir kærenda. Mælti nefndin með því að sveitarstjórn samþykkti breytinguna í samræmi við 2. mgr. 43. gr. skipulagslaga nr. 123/2010 og fæli skipulagsfulltrúa að svara innkominni athugasemd. Á fundi sveitarstjórnar 7. maí 2015 var afgreiðsla nefndarinnar staðfest. Í kjölfarið leitaði sveitarstjóri álits lögmanns á nefndri breytingu og á fundi sveitarstjórnar 3. september s.á. var málið á ný til umræðu. Samþykkti sveitarstjórn að fyrri afgreiðsla hennar frá 7. maí s.á. stæði. Var skipulagsfulltrúa falið að auglýsa deiliskipulagsbreytinguna í B-deild Stjórnartíðinda og öðlaðist hún gildi með birtingu auglýsingar þar um 9. september s.á.

Málsrök kærenda:
Kærendur benda á að umrætt svæði sé í deiliskipulagi skilgreint sem frístundabyggð. Mikilvægt sé að byggingar sem þar rísi falli að þeirri skilgreiningu. Af ákvæðum skipulagsreglugerðar nr. 90/2013 um frístundabyggð megi ráða að á lóðum undir frístundahús geti verið smærri mannvirki sem tilheyri viðkomandi húsi. Séu í því sambandi sérstaklega nefndar geymslur, gestahús og bátaskýli, sbr. gr. 5.3.2.12. í reglugerðinni. Hér sé hins vegar gert ráð fyrir byggingu af allt annarri stærðargráðu, þar sem um sé að ræða vélageymslu eða áhaldahús.

Umrædd breyting sé veruleg og hafi borið að fara með hana eins og um nýtt deiliskipulag væri að ræða. Ekki hafi verið heimilt að fara með breytinguna sem óverulega í skilningi undanþáguákvæðis 2. mgr. 43. gr. skipulagslaga nr. 123/2010, sem skýra beri þröngt. Sé í þessu sambandi jafnframt vísað til gr. 5.8.2. í skipulagsreglugerð. Með greindri breytingu sé vikið frá notkun og útliti viðkomandi svæðis. Um fordæmisgefandi breytingu sé að ræða en erfitt yrði í kjölfar þessa að neita öðrum sumarhúsaeigendum að byggja vélageymslur eða sérstök áhaldahús við sumarhús sín. Í því felist mikið frávik frá þeim byggingum sem nú séu til staðar eða fyrirhugaðar séu á svæðinu.

Fyrrgreind bygging eigi ekki heima í skipulagðri frístundabyggð, heldur á skipulagðri iðnaðarlóð. Um viðkvæmt svæði sé að ræða en starfsemi vinnuvéla fylgi jafnan talsverð eldhætta og hætta á olíumengun. Eðlilegra sé að hafa vélageymslu í næsta nágrenni við þjónustumiðstöð BHM en ekki upp við lóðir kærenda. Muni breytingin hafa mikil áhrif á verðgildi og nýtingu á lóðum kærenda, sem skipulagðar séu undir frístundabyggð.  

Málsrök Bláskógabyggðar: Úrskurðarnefndinni hafa ekki borist athugasemdir frá sveitarfélaginu í tilefni af kærumáli þessu en í minnisblaði lögmanns, er unnið var fyrir sveitarfélagið, er m.a. bent á að sveitarstjórn fari með skipulagsvald í lögsagnarumdæmi sveitarfélagsins og ekki verði séð að umrætt hús sé óhóflegt að stærð miðað við aðstæður á svæðinu. Áhaldahúsið verði fellt að umhverfi staðarins og muni þar af leiðandi bera minna á því. Nauðsynlegt sé vegna þjónustu við orlofssvæðið að hafa slíkt hús. Þá sé sérstaklega gert ráð fyrir geymslum á frístundasvæði skv. gr. 5.2.3.12 í skipulagsreglugerð nr. 90/2013. Um minniháttar breytingu sé að ræða frá gildandi deiliskipulagi. Ekki verði séð að hún raski grenndarhagsmunum kærenda eða leiði til rýrnunar á verðmæti annars frístundalands í eigu þeirra. Geti eigendur fasteigna ávallt vænst þess að breytingar verði gerðar á skipulagi sem haft geti í för með sér einhverja skerðingu eða breytingu á hagsmunum þeirra.

Málsrök lóðarhafa: Af hálfu lóðarhafa er á það bent að þegar litið sé til staðhátta á skipulagssvæðinu sé umrædd breyting minniháttar. Ekki standi annað til en að reisa áhaldahús sem nýtast myndi sem aðstaða fyrir umsjónarmann til að sinna minniháttar viðhaldi og geyma mætti þar t.a.m. eina bifreið, fjórhjól og smátæki. Fyrirhuguð bygging falli vel að þeirri byggð sem fyrir sé með tilliti til stærðar og staðsetningar. Samþykkt breyting sé því í fullu samræmi við ákvæði gr. 5.3.2.1. í skipulagsreglugerð nr. 90/2013. Hvorki sé vikið frá svipmóti þeirrar byggðar sem fyrir sé né notkun svæðisins, sbr. gr. 5.3.2.12. í reglugerðinni. Breytingin sé í raun nauðsynleg svo unnt sé að veita þá þjónustu sem eðlileg geti talist á orlofshúsasvæðinu.

Nýr byggingarreitur sé ekki ætlaður undir vélageymslu enda sé snjómokstur á svæðinu ekki meðal verkefna umsjónarmanna eða á hendi lóðarhafa. Staðhæfingum um að byggingin muni valda umhverfisspjöllum sé hafnað sem röngum og ósönnuðum. Ekki verði séð hvernig nefnd bygging geti valdið meiri óþægindum en það bílastæði sem þar sé fyrir. Byggingin sé í sömu hæð og greint bílastæði, eða 50 cm neðar en gólfkóti þjónustuhúss. Dyr hússins muni snúa að bílaplani og að Brekkuþingi en ekki að landi kærenda. Vegur ofan áhaldahúss eða milli þess og lands kærenda sé nokkru hærri en bílaplanið. Því sé ljóst að húsið falli vel að staðháttum og muni vart sjást frá lóðum þeim sem kærendur vísi til.

Niðurstaða: Í 2. mgr. 43. gr. skipulagslaga nr. 123/2010 kemur fram að telji sveitarstjórn að gera þurfi breytingar á samþykktu deiliskipulagi, sem séu það óverulegar að ekki sé talin ástæða til meðferðar skv. 1. mgr., skuli fara fram grenndarkynning. Skuli við mat á því hvort breyting á deiliskipulagi teljist óveruleg taka mið af því að hve miklu leyti tillagan víki frá notkun, nýtingarhlutfalli, útliti og formi viðkomandi svæðis. Er sambærilegt ákvæði að finna í gr. 5.8.2. í skipulagsreglugerð nr. 90/2013, en jafnframt er þar tilgreint að meta skuli hvort um fordæmisgefandi breytingu sé að ræða eða breytingu er varði almannahagsmuni. Var málsmeðferð hinnar kærðu deiliskipulagsbreytingar skv. áðurnefndri 2. mgr. 43. gr. skipulagslaga.

Árið 2006 tók gildi deiliskipulag er tekur til orlofssvæðis BHM í Brekkuskógi, sem samkvæmt skipulaginu er um 25,6 ha að stærð. Í greinargerð skipulagsins kemur fram að orlofssvæðið hafi verið að byggjast upp allt frá árinu 1976 og hafi þjónustumiðstöð verið byggð, komið fyrir leiksvæðum og leiktækjum, boltavelli og mínígolfi. Í skipulaginu er gert ráð fyrir tjaldsvæði með salernis- og þvottaaðstöðu og að 43 sumarhús verði á deiliskipulagssvæðinu. Með hinni kærðu ákvörðun er markaður byggingarreitur undir allt að 120 m2 einnar hæðar áhaldahús fyrir geymslu tækja og áhalda er tengist rekstri svæðisins. Hámarkshæð hússins miðað við gólfkóta verður 3,8 m og húsið staðsett við bílastæði þjónustumiðstöðvarinnar. Vegna landhalla mun hlið hússins sem snýr að landi kærenda rísa um 1,2 m yfir jarðvegsyfirborð.

Í gr. 5.3.2.12. í skipulagsreglugerð er gert ráð fyrir að í frístundabyggð undir orlofsbústaði félagasamtaka geti verið svæði sem þjóni sameiginlegum hagsmunum þeirrar byggðar. Telja verður að geymsla fyrir vélar og áhöld sé eðlilegur þáttur í þjónustu við slíka orlofshúsabyggð og fari því ekki gegn gildandi landnotkun svæðisins. Með hliðsjón af stærð umrædds svæðis, þeirri starfsemi sem þar er heimiluð í gildandi skipulagi og stærð og staðsetningu heimilaðs húss á þjónustusvæði sumarhúsabyggðarinnar, verður umrædd deiliskipulagsbreyting talin óveruleg. Var því heimilt að fara með hana samkvæmt 2. mgr. 43. gr. skipulagslaga.

Af fyrirliggjandi gögnum má ráða að umræddur byggingarreitur sé í a.m.k. 15 m fjarlægð frá mörkum skipulagssvæðisins. Verður ekki séð að bygging heimilaðs húss hafi að marki grenndaráhrif gagnvart landi kærenda, eins og aðstæðum er háttað. Þess ber að geta að við veitingu byggingarleyfis skal þess gætt að byggingin uppfylli öryggiskröfur byggingarreglugerðar nr. 112/2012, m.a. um brunavarnir og loftgæði.
Með vísan til þess sem að framan er rakið er hin kærða ákvörðun ekki haldin þeim form- eða efnisannmörkum sem raskað geta gildi hennar. Verður ógildingarkröfu kærenda því hafnað.

Uppkvaðning úrskurðar í máli þessu hefur dregist verulega sökum mikils fjölda mála sem skotið hefur verið til úrskurðarnefndarinnar.

Úrskurðarorð:

Hafnað er kröfu kærenda um ógildingu ákvörðunar sveitarstjórnar Bláskógabyggðar frá 3. september 2015 um að samþykkja breytingu á deiliskipulagi orlofssvæðis BHM í Brekkuskógi.

____________________________________
Ómar Stefánsson

______________________________              _____________________________
Ásgeir Magnússon                                                  Þorsteinn Þorsteinsson

65/2015 Guðrúnartún

Með
Árið 2017, fimmtudaginn 23. febrúar, kom úrskurðarnefnd umhverfis- og auðlindamála saman til fundar í húsnæði nefndarinnar að Skuggasundi 3, Reykjavík. Mættir voru Ómar Stefánsson varaformaður, Ásgeir Magnússon dómstjóri og Þorsteinn Þorsteinsson byggingarverkfræðingur.

Fyrir var tekið mál nr. 65/2015, kæra á ákvörðun borgarstjórnar Reykjavíkur frá 16. febrúar 2016 um að synja umsókn um breytingu á deiliskipulagi Borgartúnsreits vegna lóðarinnar Guðrúnartúns 1.

Í málinu er nú kveðinn upp svofelldur

úrskurður:

Með bréfi til úrskurðarnefndar umhverfis- og auðlindamála, dags. 13. ágúst 2015, er barst nefndinni sama dag, kærir Húsfélagið Sætún 1, Reykjavík, þá ákvörðun borgarstjórnar Reykjavíkur frá 16. febrúar 2016, að synja umsókn kæranda um breytingu á deiliskipulagi Borgartúnsreits vegna lóðarinnar Guðrúnartúns 1. Er þess krafist að ákvörðunin verði felld úr gildi.

Gögn málsins bárust úrskurðarnefndinni frá Reykjavíkurborg 29. apríl 2016.

Málavextir: Lóðin Guðrúnartún 1 er á svæði sem deiliskipulag Borgartúnsreits vestur, frá árinu 2011, tekur til. Árið 2012 var gerð breyting á deiliskipulaginu þar sem heimiluð var aukning byggingarmagns á lóðinni um 1.500 m2. Jafnframt var samþykkt stækkun á bílakjallara þannig að bílastæðum fjölgaði þar um 27 en að bílastæðum á þaki bílakjallarans fækkaði að sama skapi. Þá tók gildi breyting á deiliskipulaginu hinn 29. apríl 2013, með auglýsingu í B-deild Stjórnartíðinda, þar sem heimiluð var stækkun hússins að Guðrúnartúni 1 um 250 m2 en bílastæðafjöldi yrði áfram óbreyttur, eða 140 stæði. Með umsókn, dags. 16. september 2014, óskaði kærandi eftir því að bílastæðum á umræddri lóð yrði fjölgað um 27 og að þau yrðu staðsett á þaki bílageymslunnar. Í umsögn skipulagsfulltrúa, dags. 29. september s.á., kom fram að við deiliskipulagsbreytingu árið 2013 hefði verið lögð áhersla á að fjölgun bílastæða ætti sér aðeins stað neðanjarðar. Meginmarkmið umferðarstefnu aðalskipulags Reykjavíkur væri að bæta borgarumhverfi, stýra umferðarflæði og stuðla að breyttum ferðavenjum og vistvænni samgöngum. Í stað fjölgunar bílastæða var lagt til að athuguð yrði stýring bílastæða á lóðinni með lokun og/eða gjaldtöku. Var umsókninni hafnað 8. október 2014.

Með umsókn, dags. 12. maí 2015, fór kærandi enn fram á breytingu á deiliskipulagi vegna lóðarinnar Guðrúnartúns 1 og var hún efnislega samhljóða fyrri umsókn frá árinu 2014. Í umsögn skipulagsfulltrúa, sem lögð var fram á fundi umhverfis- og skipulagsráðs 10. júní s.á., kom fram að þar sem ekkert nýtt hefði komið fram í málinu væri vísað til fyrri umsagnar frá 29. september 2014. Með bréfi, dags. 14. júlí 2015, var kæranda tilkynnt að umsókn hans hefði verið hafnað á fundi umhverfis- og skipulagsráðs hinn 10. júní s.á. og að sú afgreiðsla hefði verið staðfest af borgarráði. Það var hins vegar ekki fyrr en 11. febrúar 2016 að borgarráð staðfesti afgreiðslu ráðsins og var sú afgreiðsla staðfest á fundi borgarstjórnar 16. s.m.

Málsrök kæranda: Kærandi tekur fram að að ákvæði skipulagslaga nr. 123/2010 mæli fyrir um að deiliskipulag skuli innihalda skipulagsskilmála þar sem nánar sé fjallað um útfærslu skipulags, m.a. um fjölda bílastæða. Af ákvæðum skipulagslaga verði ráðið að rík áhersla sé lögð á að lóðarhafar tryggi að til staðar sé nægilegur fjöldi bílastæða til þess að mæta þeim kröfum sem gerðar séu til viðkomandi svæðis með hliðsjón af þeirri starfsemi sem borgaryfirvöld hafi skipulagt á svæðinu. Á þessum áður svokölluðu Borgartúnsreitum, sem nú tilheyri Miðsvæði aðalskipulags (M1b), þ.m.t. lóð kærenda, sé gert ráð fyrir atvinnustarfsemi, s.s. skrifstofu-, verslunar- og þjónustustarfsemi, sem krefjist tiltekins fjölda bílastæða. Skipulagsyfirvöldum sé fullkunnugt um að ófremdarástand ríki á umræddu svæði að þessu leyti og sé þeim bæði rétt og skylt að tryggja viðunandi lausn vandans með fjölgun bílastæða, eftir því sem aðstæður leyfi, og jafnframt að gæta jafnræðis og meðalhófs gagnvart lóðarhöfum við afgreiðslu mála. Umsókn kæranda hafi verið í samræmi við áherslur umhverfis- og skipulagsráðs um að fjölgun bílastæða eigi sér einungis stað neðanjarðar.

Hús á Borgartúnsreitum/Miðsvæði hafi verið byggt á ólíkum tímaskeiðum og þá að gættum gildandi reglum á hverjum tíma. Þegar litið sé til þess hvernig afgreiðslu deiliskipulags hafi verið háttað á undanförnum árum til dagsins í dag komi í ljós að borgaryfirvöld hafi brotið gegn jafnræðisreglu stjórnsýslulaga við afgreiðslu á umsókn kæranda. Í henni hafi verið farið fram á að stæðafjöldi á lóð hans færi úr einu stæði á hverja 48,0 m2 í eitt stæði á hverja 40,3 m2. Á svokölluðum Höfðatorgsreit, sem einnig tilheyri svæði Borgartúnsreita/Miðsvæði, hafi verið samþykkt hinn 13. febrúar 2014 breyting á deiliskipulagi þar sem staðfestir hafi verið sömu skilmálar og voru í áðurgildandi deiliskipulagi frá árinu 2007. Hafi þar verið miðað við að lágmarki eitt bílastæði fyrir hverja 50 m2 flatarmáls bygginga en að hámarki eitt stæði á hverja 30 m2. Engin rök séu færð fram fyrir því í deiliskipulagi hvers vegna lóðarhöfum á þessu svæði sé veitt slík ívilnun á sama tíma og kæranda sé neitað um hófstilltari fjölgun stæða.

Framkvæmdum við stækkun húsnæðis um ríflega þriðjung að Guðrúnartúni 1 sé að mestu lokið. Sú stækkun, sem sé tilkomin vegna brýnna þarfa eigenda, hefði með réttu átt að leiða til þess að eigendum yrði heimilað, eða í raun gert skylt, í samræmi við skipulagslög að fjölga bílastæðum á lóðinni því til samræmis. Borgaryfirvöld hafi lýst því yfir að fjölgun bílastæða skuli einungis eiga sér stað neðanjarðar og þá röksemd geti kærandi fallist á. Hann standi hins vegar frammi fyrir þeirri sérkennilegu kröfu borgaryfirvalda að hann láti fjarlægja 27 stæði af yfirborði jarðar og byggja yfir stæðin neðanjarðar. Ekki þurfi að fjölyrða um að slíkt hefði í för með sér mikil fjárútlát fyrir eigendur húsnæðisins, án nokkurs ávinnings. Með mótsagnakenndri afstöðu sinni og rökstuðningi hafi borgaryfirvöld þannig lagt íþyngjandi kvöð á kæranda og þverbrotið meðalhófsreglu stjórnsýslulaga.

Málsrök Reykjavíkurborgar: Borgaryfirvöld benda á að með breytingu á deiliskipulagi fyrir reit 1.216.1, vegna lóðarinnar nr. 1 við Guðrúnartún á árinu 2014, hafi verið heimilað að stækka núverandi fjögurra hæða tengibyggingu, milli norður- og suðurhúss, um allt að 250 m2. Bílastæðafjöldi á lóð hafi ekki breyst. Hann hafi verið eitt stæði á 35,6 m2 húsnæðis, en verði eftir stækkunina eitt stæði á hverja 48,0 m2. Gert hafi verið ráð fyrir að 27 bílastæðum sem séu á lóðinni yrði komið fyrir í stækkuðum bílakjallara undir tengibyggingunni.

Kærandi hafi áður freistað þess að sækja um hina umþrættu breytingu, en á fundi umhverfis- og skipulagsráðs 8. október 2014 hafi verið samþykkt neikvæð umsögn skipulagsfulltrúa, dags. 29. september s.á., vegna óska um breytingu á deiliskipulagi reitsins, sem fæli í sér fjölgun bílastæða. Í umsögn skipulagsfulltrúa hafi komið fram að við meðferð málsins hafi umhverfis- og skipulagsráð lagt áherslu á að fjölgun bílastæða ætti sér aðeins stað neðanjarðar. Einnig hafi verið tiltekið að fjölgun bílastæðanna samræmdist ekki markmiðum aðalskipulags Reykjavíkur, en meginmarkmið umferðarstefnu aðalskipulagsins væri að bæta borgarumhverfi, stýra umferðarflæði og stuðla að breyttum ferðavenjum og vistvænni samgöngum. Í gildandi aðalskipulagi Reykjavíkur sé Guðrúnartún á svæði 1 og þar sé viðmiðið að hámarki eitt bílastæði á hverja 50 m2 atvinnuhúsnæðis. Umsókn kæranda sem hafnað hafi verið feli í sér að fjöldi bílastæða færi úr einu stæði fyrir hverja 48,0 m2 húsnæðis í eitt stæði fyrir hverja 40,3 m2 og hafi hún því ekki samræmst ákvæðum aðalskipulagsins um fjölda bílastæða.

Samkvæmt skipulagslögum skuli fjöldi bílastæða ákveðinn í deiliskipulagi og geti ólíkar aðstæður á lóðum leitt til mismunandi krafna um fjölda bílastæða á hverjum tíma. Slíkt feli ekki í sér brot á jafnræðisreglu stjórnsýslulaga og sé á það bent að bílastæði á Höfðatorgsreitnum sé að stærstum hluta neðanjarðar. Því sé ekki til að dreifa á lóð kæranda, en hann  fari nú fram á að fá að halda í stæði sem þegar séu ofanjarðar, en eigi samkvæmt gildandi deiliskipulagi að færast niður í stækkaðan bílakjallara.

Niðurstaða: Í máli þessu er deilt um ákvörðun borgarstjórnar Reykjavíkur um að synja umsókn kæranda um breytingu á deiliskipulagi er fæli í sér heimild fyrir 27 bílastæðum ofanjarðar á lóðinni Guðrúnartúni 1, sem í gildandi deiliskipulagi skulu víkja þaðan.

Samkvæmt skipulagslögum nr. 123/2010 er vald til að skipuleggja land innan marka sveitarfélags í höndum sveitarstjórna og annast þær og bera ábyrgð á gerð deiliskipulags, sbr. 3. mgr. 3. gr. og 1. mgr. 38. gr. laganna. Í skipulagsáætlunum er sett fram stefna skipulagsyfirvalda um þróun byggðar og landnotkun og teknar ákvarðanir um samgöngur og mannvirki sem þeim tengjast. Við beitingu skipulagsvalds ber að fylgja markmiðum skipulagslaga, sem tíunduð eru í 1. gr. þeirra. Við töku skipulagsákvarðana eru sveitarstjórnir enn fremur bundnar af lögmætis- og meðalhófsreglu stjórnsýsluréttarins, er felur m.a. í sér að með ákvörðun sé stefnt að lögmætum markmiðum og að ekki sé gengið lengra en nauðsynlegt er til að ná þeim markmiðum. Að gættum þessum grundvallarreglum og markmiðum hafa sveitarstjórnir mat um það hvernig deiliskipulagi skuli háttað.

Samkvæmt bíla- og hjólastæðisstefnu í gildandi aðalskipulagi, bls. 154-155, er Guðrúnartún 1 á svæði 1 þar sem miðað er við eitt bílastæði að hámarki á hverja 50 m2  atvinnuhúsnæðis. Hins vegar má víkja  frá því til hækkunar eða lækkunar í hverfis- eða deiliskipulagi en rökstyðja þarf slíkt frávik sérstaklega. Í gildandi deiliskipulagi er gert ráð fyrir 140 bílastæðum á lóðinni Guðrúnartúni 1, eða einu bílastæði á hverja 48 m2,  að teknu tilliti til heimilaðra bygginga.

Í umsögn skipulagsfulltrúa vegna umsóknar kæranda, sem hin kærða ákvörðun studdist við, kemur fram að við breytingu deiliskipulags umrædds svæðis árið 2013 hafi verið lögð áhersla á að fjölgun bílastæða ætti sér aðeins stað neðanjarðar. Þá komi fram í aðalskipulagi að lagt sé til að settar verði reglur um hámarksfjölda bílastæða á völdum svæðum og að fjölgun bílastæða hafi í för með sér aukna umferð. Í umsögninni var og vísað til þess meginmarkmiðs umferðarstefnu aðalskipulags Reykjavíkur að bæta borgarumhverfi, stýra umferðarflæði og stuðla að breyttum ferðavenjum og vistvænni samgöngum. Studdist ákvörðun Reykjavíkurborgar því við efnisrök og stefnu gildandi aðalskipulags.

Að öllu framangreindu virtu er hin kærða ákvörðun ekki haldin þeim annmörkum sem raskað geta gildi hennar og verður kröfu kæranda þess efnis því hafnað.

Uppkvaðning úrskurðar í máli þessu hefur dregist sökum mikils fjölda mála sem skotið hefur verið til úrskurðarnefndarinnar.

Úrskurðarorð:

Hafnað er kröfu kæranda um ógildingu ákvörðunar borgstjórnar Reykjavíkur frá 16. febrúar 2016 um að synja umsókn kæranda um breytingu á deiliskipulagi Borgartúnsreits vegna lóðarinnar Guðrúnartúns 1.

____________________________________
Ómar Stefánsson

______________________________              _____________________________
Ásgeir Magnússon                                                  Þorsteinn Þorsteinsson

115/2015 Kríunes

Með
Árið 2017, fimmtudaginn 26. janúar, kom úrskurðarnefnd umhverfis- og auðlindamála saman til fundar í húsnæði nefndarinnar að Skuggasundi 3, Reykjavík. Mætt voru Nanna Magnadóttir forstöðumaður, Ásgeir Magnússon dómstjóri og Þorsteinn Þorsteinsson byggingarverkfræðingur.

Fyrir var tekið mál nr. 115/2015, kæra á ákvörðun bæjarstjórnar Kópavogs frá 22. september 2015 um að samþykkja breytingu á deiliskipulagi Vatnsenda, svæði milli vatns og vegar, vegna Kríuness í Kópavogi.

Í málinu er nú kveðinn upp svofelldur

úrskurður:

Með bréfi til úrskurðarnefndar umhverfis- og auðlindamála, dags. 12. desember 2015, er barst nefndinni 13. s.m., kærir E, , þá ákvörðun bæjarstjórnar Kópavogs frá 22. september 2015 að samþykkja breytingu á deiliskipulagi Vatnsenda, svæði milli vatns og vegar, vegna Kríuness. Er þess krafist að ákvörðunin verði felld úr gildi.

Gögn málsins bárust frá Kópavogsbæ 1. febrúar 2016.

Málavextir: Á lóðinni Kríunesi við Elliðavatn er nú starfrækt hótel. Þar er einnig aðstaða til fundahalda og bátaleiga er á staðnum. Árið 2001 var samþykkt breyting á deiliskipulagi Vatnsenda, svæði milli vatns og vegar, vegna Kríuness, er fól í sér heimild til stækkunar heimagistingar sem þar var þá starfrækt. Auk þess var gert ráð fyrir glerhýsi sem nýtast myndi sem almennt þjónusturými. Samþykkt var önnur breyting á nefndu skipulagi árið 2003, er gerði ráð fyrir kjallara undir hluta hússins, stækkun núverandi íbúðar þess og gerð þriggja annarra. Að auki var gert ráð fyrir sólskála. Starfsemi yrði óbreytt, þ.e. heimagisting með átta herbergjum, fundaaðstaða og bátaleiga. Enn var gerð breyting á umræddu deiliskipulagi árið 2009, en þá var samþykkt viðbygging við kjallara hússins. Mun heildarflatarmál hússins hafa verið 1.354 m² eftir stækkun þess.

Á fundi skipulagsnefndar Kópavogs 20. apríl 2015 var samþykkt að auglýsa tillögu lóðarhafa um breytt deiliskipulag umræddrar lóðar, er gerði m.a. ráð fyrir stækkun hússins og fjölgun hótelherbergja vegna aukinnar heilsutengdrar ferðaþjónustu á staðnum. Staðfesti bæjarstjórn þá afgreiðslu 28. s.m. Tillagan var auglýst til kynningar um miðjan maí 2015 og veittur frestur til 2. júlí s.á. til að skila inn athugasemdum. Hinn 1. júlí 2015 var haldinn kynningarfundur með íbúum í nágrenni Kríuness og í kjölfar þess var frestur til að koma að athugasemdum framlengdur til 4. ágúst s.á. Tillagan var lögð fram að nýju á fundi skipulagsnefndar 24. s.m., ásamt framkomnum athugasemdum og greinargerð lóðarhafa. Var afgreiðslu málsins frestað og því vísað til skipulags- og byggingardeildar. Málið var að nýju á dagskrá skipulagsnefndar 14. september 2015, þar sem tillagan var samþykkt ásamt umsögn skipulags- og byggingardeildar um málið, dags. sama dag. Staðfesti bæjarstjórn greinda afgreiðslu á fundi 22. s.m. Tillagan var í kjölfar þess send Skipulagsstofnun til lögboðinnar afgreiðslu og gerði stofnunin
ekki athugasemd við að birt yrði auglýsing um samþykkt hennar. Birtist auglýsing þar um í B-deild Stjórnartíðinda 19. nóvember 2015.

Málsrök kæranda: Kærandi bendir á að hluti hússins að Kríunesi hafi verið byggður út fyrir byggingarreit sem markaður hafi verið í deiliskipulagi, samþykktu árið 2003. Sé hin kærða ákvörðun aðlöguð þeim framkvæmdum. Jafnframt sé vakin athygli á því að svo virðist sem búið sé að reisa nyrsta hluti viðbyggingar D. Sú bygging sé reist í óleyfi og hafi hún verið í notkun nú á annað ár. Sé þess óskað að úrskurðarnefndin taki afstöðu til þess hvort m.a. ákvæðum skipulagslaga nr. 123/2010 hafi verið fylgt við meðferð málsins. Þá hafi ekki verið tekið tillit til framkominna athugasemda.

Málsrök Kópavogsbæjar: Sveitarfélagið fer fram á að kröfu kæranda verði hafnað. Öll málsmeðferð hinnar kærðu ákvörðunar hafi verið í samræmi við skipulagslög nr. 123/2010. Að auki hafi hún verið ítarlegri en kveðið sé á um í lögum þar sem haldinn hafi verið samráðsfundur með íbúum í nágrenninu og athugasemdafrestur framlengdur. Hvorki sé verið að breyta lóðarmörkum né stofna nýja lóð undir stækkun hússins að Kríunesi. Sé téð ákvörðun í fullu samræmi við Aðalskipulag Kópavogs 2012-2024, en þar sé umrætt svæði skilgreint sem svæði fyrir verslun og þjónustu. Hvað varði þær framkvæmdir sem kærandi tiltaki sé bent á að þær hafi verið heimilaðar með eldri breytingu á deiliskipulagi Kríuness og séu í samræmi við hana.

Athugasemdir lóðarhafa: Lóðarhafi tekur fram að hann hafi fundað í tvígang með kæranda máls þessa. Á fundunum hafi verið farið yfir teikningar og gengið um lóðina til að skoða staðsetningu fyrirhugaðra bygginga. Hafi kærandi ekki séð að þær myndu skerða útsýni frá heimili hans, enda verði stærstur hluti bygginganna neðanjarðar. Kærandi hafi bent á að hugsanlega myndi umferð aukast. Telji lóðarhafi að svo verði ekki þar sem fundarsalir verði færri en nú sé og herbergi fleiri. Þýði þetta minni umferð við hótelið en áður.

Niðurstaða: Samkvæmt hinni umdeildu deiliskipulagsbreytingu er markmið hennar að styrkja heilsutengda ferðaþjónustu að Kríunesi. Heimilar skipulagið að núverandi húsnæði verði stækkað, aðstaða bætt og gistirýmum fjölgað, en minni áhersla verði lögð á fundaaðstöðu og afþreyingu fyrir fyrirtæki og hópa en fyrir sé.

Gerir skipulagið ráð fyrir 80 m² viðbyggingu, merktri D á skipulagsuppdrætti, á einni hæð við norðausturhluta byggingarreitar. Auk þess er ráðgert að stækka veitingasali með 200 m² viðbyggingu, merktri E, í suðausturhorni byggingarreits, sem tengjast mun 800 m² viðbyggingu, merktri F, á einni hæð, en sú bygging er að stærstum hluta niðurgrafin. Þar er gert ráð fyrir 16 hótelherbergjum, ásamt setustofu sem tengjast mun aðalhæð hússins. Stendur nefnt jarðhýsi mest 1,1 m yfir gólffleti aðalhússins og verður það klætt torfi. Framan við hvert herbergi er lítil niðurgrafin verönd er snýr að Elliðavatni. Með innri breytingum á húsinu er gert ráð fyrir alls 30 hótelherbergjum, auk séríbúðar. Á vestanverðri lóðinni er gert ráð fyrir tveimur sérstæðum húsum. Annars vegar hesthúsi, sem er 90 m² nýbygging á einni hæð, merkt G, og hins vegar áhalda- og tækjahúsi, sem er 50 m² nýbygging á einni hæð, merkt H. Fram kemur í skipulaginu að eftir breytinguna verði brúttóflatarmál bygginga samtals 2.875 m².

Sveitarstjórnir fara með skipulagsvald og annast gerð deiliskipulags og breytingar á því, sbr. 3. mgr. 3. gr. og 1. mgr. 38. gr. skipulagslaga nr. 123/2010. Í Aðalskipulagi Kópavogs 2012-2024 er lóðin Kríunes skilgreind sem verslunar- og þjónustusvæði og er það breyting frá Aðalskipulagi Kópavogs 2000-2012 þar sem hluti lóðar Kríuness var á íbúðarsvæði. Gerir skipulagið m.a. ráð fyrir hótelum, gistiheimilum og skemmtistöðum á verslunar- og þjónustusvæðum og er það í samræmi við c-lið í gr. 6.2. í skipulagsreglugerð nr. 90/2013. Meðal markmiða aðalskipulagsins á þeim svæðum er að stuðla að nýsköpun í atvinnumálum og skapa umhverfi og tækifæri fyrir frumkvöðla til að setjast að með starfsemi sína innan bæjarmarkanna. Verður ekki annað séð en að hin kærða deiliskipulagsbreyting sé í samræmi við stefnu aðalskipulags, að þessu leyti, sbr. 3. mgr. 37. gr. skipulagslaga, og að áskilnaði 7. mgr. 12. gr. laganna, um innbyrðis samræmi gildandi skipulagsáætlana, sé jafnframt fullnægt.

Tillaga að deiliskipulagi Kríuness var auglýst til kynningar í samræmi við 1. mgr. 43. gr. skipulagslaga. Hún var kynnt nágrönnum á svæðinu og tekin var afstaða til framkominna athugasemda í umsögn skipulags- og byggingardeildar, sem síðar var samþykkt af skipulagsnefnd og bæjarstjórn. Lutu athugasemdir meðal annars að því að aukin umferð yrði í kjölfar stækkunar á Kríunesi og að öryggi vegfaranda yrði ábótavant. Var á það bent í nefndri umsögn að gerðir hefðu verið lóðarleigusamningar um byggingarlóðir í landi Vatnsenda við Elliðavatn, í nágrenni Kríuness, en í þeim hefði sérstaklega verið tekið fram að frekari gatnagerðarframkvæmdir og lýsing á svæðinu væru á ábyrgð leigutaka. Lagði skipulags- og byggingardeild jafnframt fram tillögu til umræðu um gönguleiðir, lýsingu og aðgerðir til að draga úr umferðarhraða. Eftir að bæjarstjórn hafði samþykkt deiliskipulagstillöguna var hún send Skipulagsstofnun til lögboðinnar afgreiðslu og auglýsing um gildistöku hennar birt í B-deild Stjórnartíðinda, eins og fyrr segir.

Hin kærða ákvörðun felur í sér töluverða aukningu á byggingarmagni umræddrar lóðar. Þrátt fyrir það verður ekki talið að samþykkt breyting muni að marki raska grenndarhagsmunum kæranda, svo sem vegna skerðingar á útsýni, aukinnar umferðar eða annars ónæðis. Er enda talsverð fjarlægð í næstu íbúðarhús, þ. á m. hús kæranda, auk þess sem fjölgun hótelherbergja um 16 felur ekki í sér meiri umferðaraukningu en búast má við á skilgreindu þéttbýlissvæði.

Að öllu framangreindu virtu þykir hin kærða deiliskipulagsákvörðun ekki haldin þeim form- eða efnisannmörkum sem leitt geti til ógildingar hennar. Verður kröfu kæranda þar um því hafnað.

Uppkvaðning úrskurðar í máli þessu hefur dregist sökum mikils fjölda mála sem skotið hefur verið til úrskurðarnefndarinnar.

Úrskurðarorð:

Hafnað er kröfu kæranda um ógildingu á ákvörðun bæjarstjórnar Kópavogs frá 22. september 2015 um að samþykkja breytingu á deiliskipulagi Vatnsenda, svæði milli vatns og vegar, vegna Kríuness í Kópavogi.

____________________________________
Nanna Magnadóttir

______________________________              _____________________________
Ásgeir Magnússon                                                  Þorsteinn Þorsteinsson

174/2016 Grensásvegur 16a og Síðumúli 37-39

Með
Árið 2017, föstudaginn 20. janúar, tók Nanna Magnadóttir, forstöðumaður úrskurðarefndar umhverfis- og auðlindamála, fyrir mál nr. 174/2016 með heimild í 3. mgr. 3. gr. laga nr. 130/2011.

Í málinu er nú kveðinn upp svofelldur

úrskurður:

Með bréfi til úrskurðarnefndar umhverfis- og auðlindamála, dags. 28. desember 2016, er barst nefndinni sama dag, kærir Steinnes sf., Síðumúla 34, þá ákvörðun borgarráðs Reykjavíkur frá 10. nóvember 2016 að samþykkja nýtt deiliskipulag fyrir lóðina Grensásveg 16A/Síðumúla 37-39. Er þess krafist að hin kærða ákvörðun verði felld úr gildi. 

Gögn málsins bárust úrskurðarnefndinni frá Reykjavíkurborg 5. og 19. janúar 2017.

Málsatvik og rök:
Hinn 16. desember 2015 var á fundi umhverfis- og skipulagsráðs Reykjavíkurborgar samþykkt að auglýsa framlagða tillögu að deiliskipulagi fyrir lóðina Grensásveg 16A/Síðumúla 37-39. Í tillögunni fólst að byggja við núverandi húsnæði á lóðinni og breyta nýtingu þess. Yrði það nýtt fyrir íbúðir, hótel, skrifstofu- og þjónustustarfsemi. Var afgreiðslan staðfest af borgarráði 8. janúar 2016. Var tillagan auglýst í fjölmiðlum 10. febrúar s.á. með athugasemdarfresti til 23. mars s.á. Bárust athugasemdir á kynningartíma þ. á m. frá kæranda. Að lokinni kynningu var málið tekið fyrir á fundi umhverfis- og skipulagsráðs 2. nóvember 2016. Var tillagan samþykkt með vísan til umsagnar skipulagsfulltrúa, dags. 28. október s.á.. Á fundi borgarráðs 10. nóvember 2016 var sú afgreiðsla lögð fram og hún samþykkt.

Með bréfi Skipulagsstofnunar, dags. 25. s.m.,  voru gerðar athugasemdir við birtingu auglýsingar um gildistöku deiliskipulagsins í B-deild Stjórnartíðinda og hefur slík auglýsing ekki verið birt.

Kærandi skírskotar til þess að með nýju deiliskipulagi sé gert ráð fyrir verulegri aukningu á byggingarmagni og fækkun bílastæða. Séu hagsmunir hans verulega skertir, en  fasteign hans muni rýrna í verði. Útsýnisskerðing verði veruleg og hafi matsgerð löggilds fasteignasala sýnt fram á að gera megi ráð fyrir um 5-12% verðrýrnun.

Af hálfu Reykjavíkurborgar er bent á að hækkun húsa og þétting byggðar sé í takt við aðalskipulag Reykjavíkurborgar. Á umræddu skipulagssvæði sé einkum gert ráð fyrir skrifstofum, rýmisfrekri smásöluverslun, stofnunum, ráðgjafar- og þjónustufyrirtækjum, fjármálastarfsemi, hótelum og veitingastöðum. Fallast megi á að hin kærða ákvörðun geti haft þau áhrif að útsýni skerðist eitthvað. Hins vegar sé almennt litið svo á að aðilar í þéttri borgarbyggð geti ávallt búist við því að umhverfi þeirra taki breytingum og eigi borgarbúar ekki lögvarinn rétt á því að uppbygging á lóðum haldist óbreytt um aldur og ævi. Loks sé vakin athygli á að Skipulagsstofnun hafi gert athugasemdir við birtingu auglýsingar um gildistöku og eigi borgarráð eftir að taka ákvörðun um hvort að deiliskipulagstillagan verði auglýst í B-deild Stjórnartíðinda.

Niðurstaða: Í máli þessu er deilt um lögmæti deiliskipulagstillögu fyrir lóðina Grensásveg 16A/Síðumúla 37-39, sem samþykkt var af borgarráði 10. nóvember 2016. Samkvæmt 1. mgr. 42. gr. skipulagslaga nr. 123/2010 skal birta auglýsingu um samþykkt deiliskipulag í B-deild Stjórnartíðinda og kemur fram í 2. mgr. 4. gr. laga nr. 130/2011 um úrskurðarnefnd umhverfis- og auðlindamála að kærufrestur teljist frá birtingu ákvörðunar sæti hún opinberri birtingu. Samkvæmt þeim upplýsingum sem úrskurðarnefndin hefur aflað sér frá Reykjavíkurborg er verið að fara yfir athugasemdir Skipulagsstofnunar og að því loknu muni borgarráð taka lokaákvörðun um hvort að umþrætt deiliskipulag verði auglýst í B-deild Stjórnartíðinda.

Samkvæmt framangreindu liggur fyrir að hin kærða ákvörðun hefur enn ekki verið auglýst í B-deild Stjórnartíðinda en slíkt er skilyrði gildistöku hennar og markar upphaf kærufrests til úrskurðarnefndarinnar, sbr. þau lagaákvæði sem áður eru rakin. Samkvæmt 2. mgr. 26. gr. stjórnsýslulaga nr. 37/1993 verður ákvörðun, sem ekki telst lokaákvörðun í skilningi ákvæðisins, ekki borin undir kærustjórnvald. Þar sem lögboðinni málsmeðferð hefur enn ekki verið lokið í skilningi nefndrar lagagreinar verður máli þessu vísað frá úrskurðarnefndinni.

Rétt er að benda á að samkvæmt upplýsingum Reykjavíkurborgar hefur ekki verið tekin ákvörðun um hvort að hið kærða deiliskipulag verði auglýst til gildistöku, en verði svo gert sætir það kæru til úrskurðarnefndarinnar.

Úrskurðarorð:

Kærumáli þessu er vísað frá úrskurðarnefndinni.

____________________________________
Nanna Magnadóttir