Skip to main content
Úrskurðarnefnd umhverfis- og auðlindamála
des 22
Love0

115/2016 Dalsmári Tennishöll

Með
Árið 2016, mánudaginn 21. nóvember, tók Nanna Magnadóttir, forstöðumaður úrskurðarefndar umhverfis- og auðlindamála, fyrir mál nr. 115/2016 með heimild í 3. mgr. 3. gr. laga nr. 130/2011.

Í málinu er nú kveðinn upp svofelldur

úrskurður:

Með bréfi til úrskurðarnefndar umhverfis- og auðlindamála, dags. 27. ágúst 2016, er barst nefndinni 29. s.m., kærir G, Þinghólsbraut 33, Kópavogi, þá ákvörðun bæjarstjórnar Kópavogsbæjar frá 28. júní 2016 að samþykkja breytt deiliskipulag Kópavogsdals, útivistarsvæðis, vegna lóðar nr. 13 við Dalsmára. Gerðar eru athugasemdir við hina kærðu ákvörðun og verður að skilja málskot kæranda svo að þess sé krafist að ákvörðunin verði felld úr gildi.

Gögn málsins bárust frá Kópavogsbæ 11. október 2016.

Málsatvik og rök: Árið 2013 var óskað heimildar til að stækka Tennishöllina að Dalsmára 13 og voru gögn lögð fram því til stuðnings. Í kjölfar samþykktar skipulagsnefndar, sem staðfest var af bæjarstjórn, var auglýst tillaga að breytingu á deiliskipulagi Kópavogsdals, útivistarsvæði, vegna lóðar nr. 13 við Dalsmára. Í breytingartillögunni fólst að greind lóð yrði stækkuð til austur og byggt yrði við Tennishöllina sem stendur á lóðinni. Á fundi skipulagsnefndar 20. október 2014 var deiliskipulagstillögunni hafnað. Á fundi bæjarráðs 23. s.m. var málinu frestað og vísað til umsagnar sviðsstjóra menntasviðs, framkvæmdastjóra markaðsstofu Kópavogs og sviðsstjóra umhverfissviðs. Á fundi bæjarráðs 27. nóvember s.á. var málinu vísað til skipulagsnefndar til umsagnar sem bókaði á fundi sínum 15. desember 2014 að afstaða nefndarinnar væri óbreytt.

Með bréfi, dags. 8. september 2015, var óskað eftir því að framlögð tillaga að nýju útliti og stækkunar Tennishallarinnar fengi afgreiðslu hjá skipulagsnefnd. Á fundi skipulagnefndar 5. október s.á. var erindinu hafnað, en á fundi bæjarstjórnar 13. s.m. var hins vegar samþykkt að auglýsa deiliskipulagstillöguna í samræmi við skipulagslög. Var tillagan auglýst í fjölmiðlum 13. nóvember 2015 með fresti til athugasemda til 11. janúar 2016. Bárust athugasemdir á kynningartíma, þ. á m. frá kæranda, og var þeim svarað með umsögn skipulags- og byggingardeildar. Á fundi skipulagsnefndar 27. júní 2016 var nefnd umsögn samþykkt sem og tillaga að breyttu deiliskipulagi. Var tillagan samþykkt af bæjarstjórn 28. s.m. og tók deiliskipulagsbreytingin gildi með auglýsingu þar um í B-deild Stjórnartíðinda 29. júlí 2016.

Kærandi skírskotar til þess að ekki hafi verið brugðist við athugasemdum hans í deiliskipulagsferlinu á nokkurn hátt. Afgreiðslutími málsins hafi farið út fyrir alla viðeigandi fresti og komið hafi nýjar upplýsingar á tímabilinu sem hefði átt að taka tillit til, t.a.m hugmyndir byggingaraðila um frágang, að hafa tennisvelli í kringum húsið og um bílastæði og annað er varði starfsemi tennisfélagsins. Þá sé sú bygging sem skipulagsbreytingin taki til sögð vera á íþróttasvæði en það sé hins vegar ljóst af öllum teikningum að byggingin muni ná talsvert inn á annað skipulagssvæði, þ.e. opið svæði, samkvæmt aðalskipulagi. Deiliskipulagstillagan sé því ekki í samræmi við orðalag aðalskipulags.

Af hálfu sveitarfélagsins er þess krafist að málinu verði vísað frá úrskurðarnefndinni. Hin kærða ákvörðun sé samþykkt breyting á deiliskipulagi vegna Tennishallarinnar við Dalsmára 13 í Kópavogsdal. Kærandi búi að Þinghólsbraut 33 í Kópavogi sem sé á sunnanverðu Kársnesi. Kærandi geti því ekki átt einstaklegra, verulegra né lögvarinna hagsmuna að gæta, enda búi hann ekki í næsta nágrenni við Tennishöllina. Þá sé því mótmælt að afgreiðslutími hafi farið út fyrir alla fresti. Allir lögbundnir frestir hafi verið virtir, m.a. hafi verið veittur lengri athugasemdarfrestur á kynningartíma og Skipulagsstofnun hafi verið send samþykkt deiliskipulagsbreyting innan sex mánaða líkt og kveðið sé á um í 1. mgr. 42. gr. skipulagslaga nr. 123/2010. Þá sé ekki hægt að fallast á að hin kærða skipulagsbreyting sé ekki í samræmi við aðalskipulag Kópavogs. Ótækt sé að leggja svo mikla áherslu á nákvæmni aðalskipulags enda yrði deiliskipulagsgerð þá marklaus. Verði að veita bæjarstjórn svigrúm til að útfæra aðalskipulag líkt með hinu kærða deiliskipulagi. Hin kærða ákvörðun sé því ekki andstæð stefnu í aðalskipulagi.

Lóðarhafi Dalsmára 13 bendir á að kærandi búi fjarri því svæði sem hin kærða ákvörðun taki til. Verði því ekki séð að hann eigi lögvarinna hagsmuna að gæta í málinu í skilningi 4. gr. laga nr. 130/2011 um úrskurðarnefnd umhverfis- og auðlindamála. Af þeim sökum beri að vísa málinu frá úrskurðarnefndinni.

Niðurstaða: Samkvæmt 3. mgr. 4. gr. laga nr. 130/2011 um úrskurðarnefnd umhverfis- og auðlindamála geta þeir einir kært stjórnvaldsákvarðanir til úrskurðarnefndarinnar sem eiga lögvarða hagsmuni tengda þeirri ákvörðun sem kæra á nema tilteknum undantekningartilvikum sem þar eru greind. Verður að skýra þetta ákvæði í samræmi við almennar reglur stjórnsýsluréttar um aðild í kærumálum þar sem áskilið er að kærandi eigi beina einstaklingsbundna hagsmuni tengda þeirri ákvörðun sem kærð er.

Í kæru eru gerðar athugasemdir við málsmeðferð, þ.e. að henni hafi verið ábótavant og ekki hafi verið staðið við lögbundna fresti. Jafnframt er því haldið fram að innbyrðis samræmi skipulagsáætlana hafi ekki verið gætt. Þá er í kæru vísað til athugasemda kæranda við auglýsta deiliskipulagstillögu og virðast þær að mestu byggja á gæslu almannahagsmuna, þ.m.t. skipulagslegra hagsmuna, s.s. um áhrif á nánasta umhverfi og umferð á svæðinu, auk þess að byggja á skoðunum á þróun starfsemi í Kópavogsdal. Hins vegar er hvorki minnst á möguleg grenndaráhrif sem gætu komið fram við framkvæmd hinnar kærðu ákvörðunar né hvaða annarra lögvarinna hagsmuna kærandi eigi mögulega að gæta í málinu.

Samkvæmt upplýsingum frá Þjóðskrá Íslands á kærandi lögheimili að Þinghólsbraut 33 í Kópavogi en hin kærða ákvörðun tekur til lóðarinnar Dalsmára 13 í Kópavogsdal. Hin kærða deiliskipulagsbreyting gerir ráð fyrir stækkun á Tennishöllinni sem er staðsett í tæplega tveggja kílómetra fjarlægð frá lögheimili kæranda. Þá er um sinn hvorn bæjarhlutann að ræða og liggur þar á milli Hafnarfjarðarvegur, fjögurra akreina stofnvegur, en til stofnvega teljast m.a. umferðarmestu vegir sem tengja saman sveitarfélög á höfuðborgarsvæðinu, sbr. a. lið 2. mgr. 8. gr. vegalaga nr. 80/2007. Er því ljóst að fasteign kæranda er ekki í þeirri nálægð við Tennishöllina, eða aðstæður að öðru leyti með þeim hætti, að framkvæmdir með stoð í hinni umdeildu deiliskipulagsbreytingu hafi þau áhrif á umhverfi hans að skapi honum þá einstaklegu lögvörðu hagsmuni sem gerðir eru að skilyrði fyrir kæruaðild, sbr. áðurnefnda 3. mgr. 4. gr. laga nr. 130/2011. Verður kærumáli þessu því vísað frá úrskurðarnefndinni.

Úrskurðarorð:

Kærumáli þessu er vísað frá úrskurðarnefndinni

___________________________________
Nanna Magnadóttir

 

des 22
Love0

8/2015 Tryggvagata Selfossi

Með
Árið 2016, þriðjudaginn 25. október, kom úrskurðarnefnd umhverfis- og auðlindamála saman til fundar í húsnæði nefndarinnar að Skuggasundi 3, Reykjavík. Mættir voru Ómar Stefánsson varaformaður, Ásgeir Magnússon dómstjóri og Þorsteinn Þorsteinsson byggingarverkfræðingur.

Fyrir var tekið mál nr. 8/2015, kæra vegna ákvörðunar skipulags- og byggingarfulltrúa Árborgar 12. janúar 2015 um að gefa út stöðuleyfi vegna tveggja gáma við Tryggvagötu 6 á Selfossi.

Í málinu er nú kveðinn upp svofelldur

úrskurður:

Með ódagsettu bréfi til úrskurðarnefndar umhverfis- og auðlindamála, er barst nefndinni 23. janúar 2015, kærir J, Tryggvagötu 4a, Selfossi, ákvörðun skipulags- og byggingarnefndar frá 7. janúar 2015 um að gefa út stöðuleyfi vegna tveggja gáma á lóðinni Tryggvagötu 6. Skilja verður málskot kæranda svo að hin kærða ákvörðun verði felld úr gildi og að umræddir gámar verði fjarlægðir.

Gögn málsins bárust frá sveitarfélaginu Árborg 17. febrúar 2015.

Málsatvik og rök: Snemma árs 2014 keypti kærandi fasteign við Tryggvagötu á Selfossi. Síðar sama ár hafði kærandi samband við skipulags- og byggingarfulltrúa Árborgar og óskaði eftir upplýsingum um stöðuleyfi vegna tveggja gáma á næstu lóð, Tryggvagötu 6, sem er íbúðarlóð samkvæmt gildandi deiliskipulagi. Í janúar 2015 fékk kærandi þær upplýsingar frá sveitarfélaginu að stöðuleyfi hefði verið gefið út fyrir staðsetningu gámanna í janúar s.á. og að sú ákvörðun væri kæranlega til úrskurðarnefndar umhverfis- og auðlindamála skv. 59. gr. laga um mannvirki nr. 160/2010.

Kærandi telur að ekki hafi verið veitt tímabundið leyfi fyrir gámunum þar sem þeir hafi verið staðsettir á lóðinni í mörg ár og ekki sé minnst á stöðuleyfi fyrir gámunum í eldri fundargerðum skipulags- og byggingarnefndar Árborgar. Gámarnir séu staðsettir á lóðinni Tryggvagötu 6, þremur metrum frá lóðarmörkum kæranda og í beinni sjónlínu frá gluggum fasteignar hans. Staðsetning þeirra sé óviðunandi og hafi mikla sjónmengun í för með sér.

Af hálfu sveitarfélagsins kemur fram að leyfishafi hafi sótt um stöðuleyfi 9. október 2014. Hinn 7. janúar 2015 hafi umsóknin verið samþykkt á fundi skipulags- og byggingarnefndar og tilkynning um afgreiðslu fundarins, undirrituð af skipulags- og byggingarfulltrúa, send leyfishafa hinn 12. s.m. Leyfið hafi verið veitt til tólf mánaða, sbr. ákvæði gr. 2.6.1. í byggingarreglugerð nr. 112/2012.

Niðurstaða: Hið kærða stöðuleyfi var tímabundið og rann út hinn 12. janúar 2016. Hefur leyfið því ekki lengur réttarverkan að lögum. Af þeim sökum hefur kærandi ekki lengur þá lögvörðu hagsmuni af því að fá skorið úr um hvort fella eigi leyfið úr gildi sem kveðið er á um í 3. mgr. 4. gr. laga nr. 130/2011 um úrskurðarnefnd umhverfis- og auðlindamála. Ber því að vísa máli þessu frá úrskurðarnefndinni.

Samkvæmt 1. gr. laga nr. 130/2011 er það hlutverk úrskurðarnefndarinnar að úrskurða í kærumálum vegna stjórnvaldsákvarðana og í ágreiningsmálum vegna annarra úrlausnaratriða á sviði umhverfis- og auðlindamála, eftir því sem mælt er fyrir um í lögum á því sviði. Tekur úrskurðarnefndin því fyrst og fremst afstöðu til lögmætis ákvarðana sem þegar hafa verið teknar af stjórnvöldum innan stjórnsýslunnar. Það er ekki á valdsviði nefndarinnar að taka ákvörðun um að umræddir gámar verði fjarlægðir, en kærandi getur eftir atvikum gert þá kröfu til byggingarfulltrúa sveitarfélagsins að gámar án stöðuleyfis verði fjarlægðir, sbr. gr. 2.6.2. í byggingarreglugerð nr. 112/2012.

Uppkvaðning úrskurðar í máli þessu hefur dregist verulega sökum mikils fjölda mála sem skotið hefur verið til úrskurðarnefndarinnar.

Úrskurðarorð:

Kærumáli þessu er vísað frá úrskurðarnefndinni.

____________________________________
Ómar Stefánsson

______________________________              _____________________________
Ásgeir Magnússon                                                  Þorsteinn Þorsteinsson

des 22
Love0

37/2016 Borgarbraut Borgarbyggð

Með
Árið 2016, föstudaginn 23. september, kom úrskurðarnefnd umhverfis- og auðlindamála saman til fundar í húsnæði nefndarinnar að Skuggasundi 3, Reykjavík. Mætt voru Ómar Stefánsson varaformaður, Aðalheiður Jóhannsdóttir prófessor og Þorsteinn Þorsteinsson byggingarverkfræðingur.

Fyrir var tekið mál nr. 37/2016, kæra á ákvörðun sveitarstjórnar Borgarbyggðar um að samþykkja breytt deiliskipulag fyrir lóðirnar Borgarbraut 55-59.

Í málinu er nú kveðinn upp svofelldur

úrskurður:

Með bréfi til úrskurðarnefndar umhverfis- og auðlindamála, dags. 5. apríl 2016, er barst nefndinni 6. s.m., kærir A, Helgugötu 10, Borgarnesi, þá ákvörðun sveitarstjórnar Borgarbyggðar að samþykkja breytt deiliskipulag fyrir lóðirnar Borgarbraut 55-59. Verður að skilja málskot kæranda svo að kærð sé ákvörðun sveitarstjórnar Borgarbyggðar frá 14. apríl 2016 um að samþykkja greint deiliskipulag með áorðnum breytingum. Er gerð sú krafa að hin kærða ákvörðun verði felld úr gildi.

Með bréfi til úrskurðarnefndar umhverfis- og auðlindamála, dags. 11. júlí 2016, er barst nefndinni 12. s.m., kærir sami aðili þá ákvörðun byggingarfulltrúans í Borgarbyggð frá 8. júlí 2016 að veita leyfi til sökkulvinnu á byggingarsvæði lóðanna Borgarbraut 57 og 59. Er þess krafist að hin kærða ákvörðun verði felld úr gildi en jafnframt er gerð krafa um stöðvun framkvæmda til bráðabirgða. Þar sem hinar kærðu ákvarðanir eru samofnar og sami aðili stendur að báðum kærumálunum verður síðargreinda kærumálið, sem er nr. 92/2016, sameinað máli þessu. Þykir málið nægilega upplýst til að það verði tekið til endanlegs úrskurðar og verður því ekki tekin afstaða til stöðvunarkröfu kæranda.

Gögn málsins bárust frá Borgarbyggð 4. maí, 19. júlí og 1. september 2016.

Málavextir: Hinn 10. desember 2015 samþykkti sveitarstjórn Borgarbyggðar að auglýsa tillögu að breytingu á deiliskipulagi fyrir Borgarbraut 55-59. Í breytingunni fólst að lóð nr. 55-57 var skipt upp í tvær lóðir, byggingarmagn á svæðinu aukið um 1.569 m2 og hæð húsa breytt. Var tillagan auglýst í fjölmiðlum 16. desember s.á. með athugasemdarfresti til 29. janúar 2016. Bárust athugasemdir á kynningartíma, m.a. frá kæranda. Var þeim svarað af skipulagsfulltrúa. Deiliskipulagsbreytingin var svo samþykkt á sveitarstjórnarfundi 11. febrúar 2016. Hinn 14. apríl s.á. var deiliskipulagsbreytingin tekin fyrir að nýju á fundi sveitarstjórnar þar sem breytingar höfðu verið gerðar á tillögunni vegna athugasemda frá Skipulagsstofnun. Var skipulagsbreytingin samþykkt með áorðnum breytingum og tók hún gildi með auglýsingu þar um í B-deild Stjórnartíðinda 20. s.m.

Hinn 8. júlí 2016 var á afgreiðslufundi byggingarfulltrúa Borgarbyggðar samþykkt að veita byggingarleyfi fyrir sökkulvinnu á lóðum nr. 57 og 59 við Borgarbraut.

Málsrök kæranda: Kærandi skírskotar til þess að í hinni kærðu deiliskipulagsbreytingu sé farið fram úr leyfilegu nýtingarhlutfalli samkvæmt aðalskipulagi. Eigi nýtingarhlutfall við hlutfall milli stærðar hverrar lóðar og þeirrar byggingar sem þar standi en ekki til alls svæðisins enda sé þess getið að nýtingarhlutfall sé 0,35-1,0. Auk þess veki það athygli að í auglýsingu um hið breytta deiliskipulag sé getið til um nýtingarhlutfall hverrar lóðar en ekki minnst á heildarhlutfall svæðisins.

Foreldrar kæranda eigi fasteignina Kveldúlfsgötu 2a, sem sé næsta hús við fyrirhugaða byggingu, og teljist hann til lögerfingja að þeirri eign. Af þeim sökum eigi hann lögvarða hagsmuni að fá efnisúrskurð í málinu. Ef byggt verði jafn hátt hús og gert sé ráð fyrir muni útsýni skerðast verulega frá fasteigninni að Kveldúlfsgötu 2a auk þess að hætta sé á vindstrengjum sem og auknum hávaða og umferð. Geti þetta skert gæði eignarinnar og komið niður á endursöluverði hennar.

Málsrök Borgarbyggðar: Af hálfu sveitarfélagsins er vísað til þess að í Aðalskipulagi Borgarbyggðar 2010-2022 sé gert ráð fyrir því að nýtingarhlutfall á reitnum „Miðsvæði“ sé á bilinu 0,35-1,0 en umræddur reitur sé 60.000 m2. Samkvæmt hinni kærðu deiliskipulagsbreytingu mun byggingarmagn á reitnum aukast um 17.500 m2 sem rúmist vel innan þess nýtingarhlutfalls sem tilgreind sé í gildandi aðalskipulagi. Jafnframt sé á það bent að í kærunni sé ekki gert grein fyrir hvaða lögvörðu hagsmuni kærandi hafi vegna hinna kærðu ákvarðana og beri af þeim sökum að vísa málinu frá.

Athugasemdir leyfishafa: Leyfishafi bendir á að samkvæmt aðalskipulagi megi byggja allt að 60.000 m2 á miðsvæðinu og hafi aðeins lítill hluti byggingarmagns þegar verið byggður. Byggingar þær sem rísa eigi á lóðunum Borgarbraut 55-59 sé langt innan þess byggingarmagns sem heimilað sé. Deiliskipulagið hafi verið unnið af mikilli vandvirkni og tillit tekið til allra þeirra þátta sem nauðsynlegir séu og lög og reglugerðir kveði á um.

Niðurstaða: Samkvæmt 3. mgr. 4. gr. laga nr. 130/2011 um úrskurðarnefnd umhverfis- og auðlindamála geta þeir einir kært stjórnvaldsákvarðanir til úrskurðarnefndarinnar sem eiga lögvarða hagsmuni tengda þeirri ákvörðun sem kæra á nema í tilteknum undantekningartilvikum sem þar eru greind. Verður að skýra þetta ákvæði í samræmi við almennar reglur stjórnsýsluréttar um aðild í kærumálum þar sem áskilið er að kærandi eigi beina einstaklingsbundna hagsmuni tengda þeirri ákvörðun sem kærð er.

Málsrök kæranda lúta að mögulegum grenndaráhrifum og verðrýrnun fasteignar foreldra hans í næsta nágrenni við Borgarbraut 57 og 59 sem hið kærða deiliskipulag og byggingarleyfi tekur til. Telur hann sig eiga hagsmuni tengda hinum kærðu ákvörðunum sem einn lögerfingja foreldranna en sjálfur býr hann í um eins km fjarlægð frá umræddu skipulagssvæði.

Með hliðsjón af afstöðu húss kæranda og fjarlægðar frá umræddu skipulagssvæði, verður ekki séð að byggingarheimildir hinna kærðu ákvarðana geti haft áhrif á lögvarða grenndarhagsmuni er tengjast þeirri fasteign, svo sem vegna skuggavarps. Þá verður ekki fallist á að lögerfðaréttur kæranda gagnvart eigendum fasteignar í nágrenni skipulagssvæðisins geti veitt kæranda kæruaðild í máli þessu vegna hagsmuna arfláta að þeirri fasteign. Verður kærandi samkvæmt framangreindu ekki talinn eiga þá beinu persónulegu lögvörðu hagsmuni tengda, hinum kærðu ákvörðunum í skilningi 3. mgr. 4. gr. laga nr. 130/2011, að honum verði játuð kæruaðild í máli þessu. Verður kærumáli þessu því vísað frá úrskurðarnefndinni.

Úrskurðarorð:

Kærumáli þessu er vísað frá úrskurðarnefndinni.

____________________________________
Ómar Stefánsson

______________________________              _____________________________
Aðalheiður Jóhannsdóttir                                       Þorsteinn Þorsteinsson

des 22
Love0

40/2014 Kárahnjúks- og Lagarfossvirkjanir

Með
Árið 2016, föstudaginn 2. september, kom úrskurðarnefnd umhverfis- og auðlindamála saman til fundar í húsnæði nefndarinnar að Skuggasundi 3, Reykjavík. Mættar voru Nanna Magnadóttir forstöðumaður, Aðalheiður Jóhannsdóttir prófessor og Hólmfríður Grímsdóttir héraðsdómari.

Fyrir var tekið mál nr. 40/2014, kæra á ákvörðun Orkustofnunar frá 9. apríl 2014 um að synja kröfu Fljótsdalshéraðs um endurupptöku á málsmeðferð varðandi skilmála virkjunarleyfa Kárahnjúka- og Lagarfossvirkjana.

Í málinu er nú kveðinn upp svofelldur

úrskurður:

Með bréfi til úrskurðarnefndar umhverfis- og auðlindamála, dags. 6. maí 2014, er barst nefndinni 8. s.m., kærir Fljótsdalshérað, Lyngási 12, Egilsstöðum, þá ákvörðun Orkustofnunar frá 9. apríl 2014 að synja kröfu Fljótsdalshéraðs um endurupptöku á málsmeðferð varðandi skilmála virkjunarleyfa Kárahnjúka- og Lagarfossvirkjana. Er þess krafist að hin kærða ákvörðun verði felld úr gildi og stofnuninni falið að fjalla um málið á nýjan leik.

Gögn málsins bárust frá Orkustofnun 23. maí 2014.

Málavextir: Með bréfi, dags. 30. maí 2013, óskaði kærandi þess að Orkustofnun kannaði hvort farið hefði verið að skilmálum virkjunarleyfa vegna Kárahnjúkavirkjunar og Lagarfossvirkjunar, einkum varðandi rennsli og vatnsyfirborð Lagarfljóts. Segir m.a. í bréfi kæranda að ástæða sé til þess að farið verði heildstætt yfir skilmála leyfanna. Orkustofnun leitaði í kjölfarið umsagna virkjunaraðila. Að þeim fengnum kom kærandi að frekari athugasemdum og benti á að tilefni væri til þess að taka til skoðunar hvort umrædd virkjunarleyfi skyldu endurskoðuð. Stofnunin svaraði með bréfi, dags. 6. janúar 2014, þar sem fram kom sú niðurstaða hennar að ekki væri ástæða að svo stöddu til að endurskoða skilmála Kárahnjúka- og Lagarfossvirkjana. Var tekið fram að samkvæmt 2. mgr. 37. gr. raforkulaga nr. 65/2003 sættu ákvarðanir Orkustofnunar er lytu að veitingu, endurskoðun og afturköllun leyfa, sbr. nánar tilgreind ákvæði laganna, kæru til úrskurðarnefndar umhverfis- og auðlindamála. Jafnframt að um aðild, kærufrest, málsmeðferð og annað varðandi kæru færi samkvæmt lögum um úrskurðarnefndina nr. 130/2011.

Með bréfi til Orkustofnunar, dags. 4. mars 2014, fór kærandi fram á að stofnunin endurupptæki málsmeðferð varðandi skilmála virkjunarleyfanna eða veitti fyllri rökstuðning fyrir afgreiðslu málsins. Í svarbréfi stofnunarinnar, dags. 9. apríl s.á., var beiðni kæranda um endurupptöku hafnað og jafnframt kom fram það álit stofnunarinnar að rökstuðningur fyrir ákvörðuninni væri í samræmi við 22. gr. stjórnsýslulaga nr. 37/1993. Hefur þessi ákvörðun verið kærð til úrskurðarnefndarinnar, svo sem að framan greinir.

Málsrök Fljótsdalshéraðs: Af hálfu sveitarfélagsins er um kæruheimild vísað til 2. mgr. 37. gr. raforkulaga nr. 65/2003, en höfnun endurupptöku á málsmeðferð varðandi endurskoðun og skilmála virkjunarleyfis falli undir valdssvið úrskurðarnefndarinnar. Að öðrum kosti beri að vísa málinu til þess ráðuneytis sem með yfirstjórn málaflokksins fari.

Hvað varði lögvarða hagsmuni kæranda sé því vísað á bug að þeir séu ekki til staðar, enda fari hann sem sveitarfélag með stjórn skipulag- og náttúruverndarmála. Kærandi hafi m.a. komið að útgáfu framkvæmdaleyfis fyrir Lagarfossvirkjun og varði athugasemdir hans m.a. það að virkjunaraðili hafi ekki staðið að rekstri í samræmi við upplýsingar sem því lágu til grundvallar.

Áréttað sé að eftirlit Orkustofnunar með virkjunaraðilum sé viðvarandi og geti stofnunin því hvenær sem er hafið málsmeðferð varðandi endurskoðun virkjunarleyfa. Kærandi telji hins vegar mikilvægt, í ljósi þeirrar vinnu sem fram hafi farið við málið, að það sé tekið upp og fjallað um þau efnisatriði sem komið hafi fram á grundvelli fullnægjandi gagna.

Málsrök Orkustofnunar: Orkustofnun tekur fram að málið varði endurupptöku máls en hvorki endurskoðun né afturköllun leyfis sem fjallað sé um í 1. mgr. 4. gr., 2. mgr. 9. gr. og 2. mgr. 11. gr. raforkulaga nr. 65/2003, sbr. 2. mgr. 37. gr. laganna. Samkvæmt 1. mgr. 26. gr. stjórnsýslulaga nr. 37/1993 sé aðila máls hins vegar heimilt að kæra stjórnvaldsákvörðun til æðra stjórnvalds til þess að fá hana fellda úr gildi eða henni breytt nema annað leiði af lögum eða venju. Í tilviki Orkustofnunar sé atvinnuvega- og nýsköpunarráðuneytið það æðra stjórnvald sem beina hefði átt kæru til, en ekki úrskurðarnefnd umhverfis- og auðlindamála.

Í ákvörðun Orkustofnunar frá 6. janúar 2014 hafi verið leiðbeint um kæruheimild til úrskurðarnefndarinnar. Kærandi hafi ekki nýtt sér þá heimild, enda kærufrestur verið liðinn, heldur valið þá leið með vísan til 24. gr. stjórnsýslulaga að óska endurupptöku á málinu varðandi skilmála hinna umdeildu virkjunarleyfa eða eftir frekari rökstuðningi. Ákvörðun Orkustofnunar um að synja endurupptöku hafi verið tekin með vísan til 1. tl. 1. mgr. 24. gr. stjórnsýslulaga, en skilyrðum ákvæðisins hafi ekki verið fullnægt. Kærandi hafi kært þá ákvörðun á grundvelli raforkulaga en stjórnvaldsákvarðanir sem ekki varði ákvæði þeirra laga fari að ákvæðum stjórnsýslulaga, eins og hin kærða ákvörðun beri með sér. Kæruheimild sé því til æðra stjórnvalds á grundvelli 26. gr. þeirra laga.

Athugasemdir Landsvirkjunar: Landsvirkjun bendir á að sérstaklega sé lögákveðið í 3. mgr. 4. gr. laga nr. 130/2011 um úrskurðarnefnd umhverfis- og auðlindamála hverjir geti kært stjórnvaldsákvarðanir til nefndarinnar, en það geti þeir einir sem eigi lögvarða hagsmuni tengda ákvörðun sem kæra eigi auk samtaka sem starfi í ákveðnum tilgangi. Óljóst sé á hvaða lagagrundvelli kærandi hafi lögvarinna hagsmuna að gæta í máli þessu og beri úrskurðarnefndinni að vísa málinu frá af þeim sökum þar sem almenn aðildarskilyrði stjórnsýsluréttarins eigi ekki við.

Athugasemdir Orkusölunnar: Orkusalan telur kæranda ekki eiga aðild að máli er snúi að skilmálum virkjunarleyfis vegna Lagarfossvirkjunar þar sem það hafi ekki beina, sérstaka, verulega og lögvarða hagsmuni af úrlausn þess. Sem sveitarfélag hafi kærandi hvorki beina né óbeina hagsmuni af úrlausn málsins þar sem skilmálar virkjunarleyfis þess sem um sé deilt varði hagsmuni virkjunarleyfishafa og landeigenda við Lagarfossvirkjun en ekki hagsmuni sem sveitarfélögum beri að gæta að. Í 7. gr. sveitarstjórnarlaga nr. 138/2011 segi m.a. að sveitarfélög skuli annast verkefni sem þeim séu falin í lögum og vinna að sameiginlegum velferðarmálum íbúa eftir því sem fært þyki. Hvorugt þessara skilyrða sé fyrir hendi í máli þessu. Sveitarfélögum beri að vinna að málum sem sérstaklega séu tiltekin í löggjöf og að sameiginlegum hagsmunamálum íbúa sinna. Kærandi gangi hins vegar erinda tiltekinna landeigenda í kærumáli á hendur atvinnurekanda í sama sveitarfélagi. Uppfylli það bersýnilega ekki þær kröfur sem gerðar séu til aðildar í stjórnsýslumáli.

Sveitarfélag geti ekki talist hafa lögvarða hagsmuni vegna virkjunarleyfis samkvæmt raforkulögum með vísan til þess að það geri skipulagsáætlanir eða veiti framkvæmdaleyfi. Kærandi hafi með kæru farið út fyrir sitt lögbundna hlutverk. Þá liggi skipulag vegna Lagarfossvirkjunar þegar fyrir og sé ekki um það deilt í málinu. Loks undirbyggi það ekki aðild að stjórnsýslumáli er snúi að virkjunarleyfi þótt sveitarfélög hafi visst hlutverk við framkvæmd náttúruverndarlaga.

Hvort sem málið eigi undir úrskurðarnefndina eða viðeigandi ráðherra beri að vísa því frá þar sem kærandi eigi ekki aðild að því.

——-

Aðilar hafa gert ítarlegri grein fyrir sjónarmiðum sínum sem ekki verða rakin nánar hér en úrskurðarnefndin hefur haft þau öll til hliðjónar við úrlausn málsins.

Niðurstaða: Kæruheimildir til úrskurðarnefndar umhverfis- og auðlindamála er að finna í ýmsum sérlögum og er fjallað um eina slíka í 2. mgr. 37. gr. raforkulaga nr. 65/2003. Samkvæmt lagaákvæðinu sæta ákvarðanir Orkustofnunar er lúta að veitingu, endurskoðun og afturköllun leyfa sem fjallað er um í 1. mgr. 4. gr., 2. mgr. 9. gr. og 2. mgr. 11. gr. laganna kæru til úrskurðarnefndarinnar, en um aðild, kærufrest, málsmeðferð og annað er varðar kæruna fer samkvæmt lögum um úrskurðarnefndina. Þau lög eru nr. 130/2011 og er fjallað um kæruaðild í 3. mgr. 4. gr. þeirra. Þar er tekið fram að þeir einir geti kært stjórnvaldsákvarðanir til úrskurðarnefndarinnar sem eigi lögvarða hagsmuni tengda ákvörðun sem kæra eigi. Umhverfisverndar-, útivistar- og hagsmunasamtök geta þó kært nánar tilgreindar ákvarðanir að ákveðnum skilyrðum uppfylltum. Kærandi í máli þessu er ekki slík samtök heldur sveitarfélag og er lögfesta kæruheimild því til handa hvorki að finna í lögum nr. 130/2011 né raforkulögum.

Í kæru vísar sveitarfélagið um lögvarða hagsmuni sína til þess að það fari með stjórn skipulags- og náttúruverndarmála. Það hafi t.a.m. komið að útgáfu framkvæmdaleyfis fyrir Lagarfossvirkjun á grundvelli tilkynningar virkjunaraðila til Skipulagsstofnunar um framkvæmdina, en athugasemdir sveitarfélagsins lúti m.a. að því að virkjunaraðili hafi ekki staðið að rekstri í samræmi við upplýsingar sem fram hafi komið í þeirri tilkynningu. Þá hafi sveitarfélagið með margs konar hætti fengið til umfjöllunar málefni er tengist náttúruverndarþætti málsins.

Í 3. gr. sveitarstjórnarlaga nr. 138/2011 kemur fram að sveitarfélög séu sjálfstæð stjórnvöld og er í 7. gr. laganna fjallað um almennar skyldur þeirra. Í 1. mgr. lagagreinarinnar segir að sveitarfélögum sé skylt að annast þau verkefni sem þeim eru falin í lögum. Svo hefur t.d. verið gert í skipulagslögum nr. 123/2010, sbr. 13. og 14. gr. þeirra um veitingu framkvæmdaleyfis. Stjórnvald sem tekur stjórnvaldsákvörðun í skjóli opinbers valds síns, t.d. um leyfisveitingu, er hins vegar ekki aðili að því máli og getur ekki átt að því kæruaðild í skilningi 26. gr. stjórnsýslulaga nr. 37/1993.

Verður því að líta svo að sveitarfélagið verði að eiga lögvarða hagsmuni af úrlausn máls til að geta átt að því kæruaðild. Í samræmi við almennar reglur stjórnsýsluréttarins um aðild í kærumálum verður og við það að miða að það verði að eiga sérstaka einstaklingsbundna hagsmuni tengda hinni kærðu ákvörðun.

Af kæru og öðrum gögnum málsins verður ráðið að athugasemdir kæranda beinast að vatnsborði í Lagarfljóti og stýringu hæðar þess. Hvað Lagarfossvirkjun varðar hefur kærandi einnig bent á að gert hafi verið ráð fyrir því að samið yrði við landeigendur vegna vatnshæðar. Svo sem fram er komið er kærandi stjórnvald sem gætir opinberra hagsmuna að lögum, t.a.m. á grundvelli skipulagslaga og náttúruverndarlaga, svo sem kærandi hefur vísað til. Hvorki slík almannahagsmunagæsla né eftir atvikum hagsmunagæsla einstakra landeigenda eða annarra íbúa sveitarfélagsins skapa kæranda hins vegar kæruaðild, enda ekki um einstaklega lögvarða hagsmuni hans að ræða, sbr. áðurnefnda 3. mgr. 4. gr. laga nr. 130/2011.

Að öllu framangreindu virtu er ljóst að kærandi á ekki aðild að kærumáli þessu og verður því þegar af þeirri ástæðu vísað frá úrskurðarnefndinni.

Uppkvaðning úrskurðar í máli þessu hefur dregist verulega sökum mikils fjölda mála sem skotið hefur verið til úrskurðarnefndarinnar.

Úrskurðarorð:

Kærumáli þessu er vísað frá úrskurðarnefndinni.

____________________________________
Nanna Magnadóttir

______________________________              _____________________________
Aðalheiður Jóhannsdóttir                                      Hólmfríður Grímsdóttir

des 22
Love0

48/2016 Flatahraun

Með
Árið 2016, miðvikudaginn 24. ágúst, tók Nanna Magnadóttir, forstöðumaður úrskurðarnefndar umhverfis- og auðlindamála, fyrir mál nr. 48/2016 með heimild í 3. mgr. 3. gr. laga nr. 130/2011.

Í málinu er nú kveðinn upp svofelldur

úrskurður:

Með bréfi, dags. 2. maí 2016, er framsent var af innanríkisráðuneytinu til úrskurðarnefndar umhverfis- og auðlindamála, með bréfi, dags. 9. s.m., kærir G, þá ákvörðun Hafnarfjarðarbæjar að leggja á gjöld vegna stöðuleyfa. Er þess krafist að ákvörðunin verði felld úr gildi.

Gögn málsins bárust frá Hafnarfjarðarbæ 6. júlí og 23. ágúst 2016.

Málsatvik og rök: Með bréfi, dags. 6. apríl 2016, tilkynnti Hafnarfjarðarbær hlutaðeigandi þá ákvörðun bæjarstjórnar frá 20. janúar s.á. að tekið yrði upp gjald fyrir stöðuleyfi vegna gáma, skv. 2.6.1. gr. byggingarreglugerðar nr. 112/2012 og gjaldskrá fyrir leyfisveitingar og þjónustu byggingarfulltrúa og skipulagsfulltrúa í Hafnarfjarðarkaupstað nr. 1244/2015 er birt var í B-deild Stjórnartíðinda 4. janúar 2016. Samkvæmt bréfinu skyldi ársgjald vegna stöðuleyfis fyrir 20 feta gám eða minna vera kr. 31.780 og fyrir 40 feta gám eða minna kr. 63.559.

Kærandi kveður gjald það sem Hafnarfjarðarbær hafi ákveðið að innheimta vegna stöðuleyfa vera skatt þar sem engin þjónusta komi fyrir. Þar af leiðandi sé um ólögmæta skattheimtu að ræða. Hann sé með 20 feta gám sem sé 15 m² smáhýsi staðsett á lóð en um sé að ræða hjóla- og verkfærageymslu sem undanþegin sé byggingarleyfi.

Hafnarfjarðarbær kveður heimild til töku gjalds fyrir stöðuleyfi vera í 51. gr. laga nr. 160/2010 um mannvirki. Samkvæmt gr. 2.6.1. í byggingarreglugerð nr. 112/2012 sé óheimilt að láta hjólhýsi, gáma, báta, torgsöluhús, frístundahús í smíðum sem ætlað er til flutnings og stór samkomutjöld standa lengur en tvo mánuði utan þeirra svæða sem sérstaklega séu skipulögð og ætluð til geymslu slíkra hluta. Aftur á móti sé unnt að sækja um stöðuleyfi fyrir ofangreinda lausafjármuni sé ætlunin að þeir standi lengur utan slíkra geymslustaða.

Niðurstaða: Kæra í máli þessu snýst um um lögmæti gjalds fyrir stöðuleyfi, sbr. 2. gr. gjaldskrár nr. 1244/2015 fyrir leyfisveitingar og þjónustu byggingarfulltrúa og skipulagsfulltrúa í Hafnarfjarðarkaupstað, er birtist í B-deild Stjórnartíðinda 4. janúar 2016. Samkvæmt þeim upplýsingum sem úrskurðarnefndin hefur aflað frá sveitarfélaginu mun kærandi ekki hafa sótt um slíkt stöðuleyfi og hefur hann því ekki verið krafinn um hið kærða gjald.

Í 1. gr. laga nr. 130/2011 um úrskurðarnefnd umhverfis- og auðlindamála kemur m.a. fram að hlutverk úrskurðarnefndarinnar sé að úrskurða í kærumálum vegna stjórnvaldsákvarðana og ágreiningsmálum vegna annarra úrlausnaratriða á sviði umhverfis- og auðlindamála eftir því sem mælt er fyrir um í lögum á þessu sviði. Samkvæmt 3. mgr. 4. gr. laganna geta þeir einir kært stjórnvaldsákvarðanir til nefndarinnar sem eiga lögvarða hagsmuni tengda þeirri ákvörðun sem kæra á. Er það í samræmi við þá meginreglu stjórnsýsluréttar að kæruaðild sé bundin við þá sem eiga einstaklingsbundna og verulega lögvarða hagsmuni tengda hinni kæranlegu ákvörðun.

Eins og áður hefur verið rakið liggur engin ákvörðun fyrir í máli þessu um álagningu gjalda á kæranda á grundvelli hinnar umdeildu gjaldskrár. Verður því að telja að kæran beinist að lögmæti hennar. Samkvæmt 51. gr. mannvirkjalaga nr. 160/2010 er sveitarstjórnum heimilt að setja gjaldskrá fyrir veitta þjónustu og verkefni byggingarfulltrúa, m.a. fyrir útgáfu stöðuleyfa. Upphæð gjalds skal taka mið af kostnaði við þjónustu og einstök verkefni og skal byggð á rekstraráætlun þar sem rökstudd eru þau atriði sem ákvörðun gjalds byggist á. Gjaldskrá skal birt í B-deild Stjórnartíðinda. Slík gjaldskrá felur í sér heimild til innheimtu gjalda samkvæmt nánar tilgreindum skilyrðum sem þar koma fram. Þótt gjaldskráin geti haft verulega þýðingu fyrir þá aðila er þar falla undir, verður ekki talið að setning hennar ein og sér skapi almennt þá sérstöku lögvörðu hagsmuni að það veiti einstökum aðilum, sem mögulega verður gert að greiða gjöld samkvæmt henni, stöðu aðila máls.

Verður  með vísan til alls þess sem að framan er rakið ekki talið að kærandi hafi lögvarða hagsmuni af úrlausn málsins og verður máli þessu vísað frá úrskurðarnefndinni í samræmi við ákvæði fyrrgreindrar 3. mgr. 4. gr. laga nr. 130/2011.

Úrskurðarorð:

Kærumáli þessu er vísað frá úrskurðarnefndinni.

____________________________________
Nanna Magnadóttir
des 22
Love0

97/2016 Laxeldi í Arnarfirði

Með
Árið 2016, fimmtudaginn 11. ágúst, kom úrskurðarnefnd umhverfis- og auðlindamála saman til fundar í húsnæði nefndarinnar að Skuggasundi 3, Reykjavík. Mætt voru Nanna Magnadóttir forstöðumaður, Ómar Stefánsson varaformaður og Aðalheiður Jóhannsdóttir prófessor.

Fyrir var tekið mál nr. 97/2016, kæra á ákvörðun Matvælastofnunar frá 6. maí 2016 um að gefa út rekstrarleyfi vegna sjókvíaeldis á laxi í Arnarfirði.

Í málinu er nú kveðinn upp svofelldur

úrskurður:

Með bréfi til úrskurðarnefndar umhverfis- og auðlindamála, dags. 12. júlí 2016, er barst nefndinni sama dag, kæra Geiteyri ehf., Síðumúla 34, Reykjavík og Akurholt ehf., Aratúni 9, Garðabæ, þá ákvörðun Matvælastofnunar frá 6. maí 2016 að gefa út rekstrarleyfi til handa Arnarlaxi hf. vegna sjókvíaeldis á laxi í Arnarfirði. Er þess krafist að ákvörðunin verði felld úr gildi. Þess er jafnframt krafist að réttaráhrifum rekstrarleyfisins verði frestað á meðan málið er til meðferðar fyrir úrskurðarnefndinni. Þykir málið nægilega upplýst til að það verði tekið til endanlegs úrskurðar. Er því ekki tilefni til að taka afstöðu til kröfu kærenda um frestun réttaráhrifa.

Gögn málsins bárust frá Matvælastofnun 19. júlí 2016.

Málsatvik og rök: Arnarlax hf. sótti hinn 12. mars 2015 um breytingu á rekstrarleyfi til Matvælastofnunar. Óskaði fyrirtækið eftir því að framleiðslumagn þess yrði aukið um 7.000 tonn, en gildandi rekstrarleyfi þess veitti heimild til framleiðslu á allt að 3.000 tonnum af laxi í sjókvíum í Arnarfirði á ári.

Kærendur taka fram að þeir séu eigendur Haffjarðarár í Hnappadal og eigi mikilla hagsmuna að gæta um að ekki sé stefnt í hættu lífríki árinnar og villtum lax- og silungsstofnum hennar, m.a. með lúsafári, sjúkdómasmiti og erfðamengun. Þeir hafi fyrst fengið vitneskju um útgáfu rekstrarleyfisins 14. júní 2016 í kjölfar fyrirspurnar þeirra um hvort leyfi hefði verið gefið út. Matvælastofnun hafi ekki rannsakað málið sérstaklega og með sjálfstæðum og víðfeðmum hætti áður en hún hafi gefið út rekstrarleyfið í kyrrþey. Leyfisútgáfan hafi ekki verið auglýst og tækifæri til að setja fram athugasemdir ekki verið veitt. Stofnunin hafi þannig virt að vettugi andmælarétt kærenda og annarra hagsmunaaðila.

Af hálfu Matvælastofnunar kemur fram að umsókn leyfishafa hafi verið unnin í samræmi við lög nr. 71/2008 um fiskeldi og reglugerð nr. 1170/2015 um fiskeldi. Athugasemdir kærenda við verklag stofnunarinnar séu á misskilningi byggðar og beri að hafna kröfu þeirra um ógildingu rekstrarleyfisins.

Leyfishafi vísar til þess að kæran hafi ekki borist innan lögmælts kærufrests og því beri að vísa henni frá, skv. 28. gr. stjórnsýslulaga nr. 37/1993, sbr. 8. mgr. 4. gr. laga nr. 130/2011 um úrskurðarnefnd umhverfis- og auðlindamála. Rekstrarleyfið hafi verið gefið út 6. maí 2016. Það hafi byggt á útgáfu starfsleyfis 15. febrúar s.á. sem birt hafi verið í B-deild Stjórnartíðinda 17. mars s.á. Lögum samkvæmt séu umsóknir um rekstrarleyfi og starfsleyfi afgreiddar samhliða og sé kærufrestur einn mánuður frá því að kæranda varð kunnugt eða mátti vera kunnugt um ákvörðunina.

Niðurstaða: Í máli þessu er deilt um þá ákvörðun Matvælastofnunar að gefa út rekstrarleyfi vegna sjókvíaeldis á laxi í Arnarfirði.

Samkvæmt 3. mgr. 4. gr. laga nr. 130/2011 um úrskurðarnefnd umhverfis- og auðlindamála er það skilyrði kæruaðildar að málum fyrir nefndinni að kærandi eigi lögvarða hagsmuni tengda hinni kærðu ákvörðun. Er það í samræmi við þá meginreglu stjórnsýsluréttar að kæruaðild sé bundin við þá sem eiga einstaklingsbundna og verulega lögvarða hagsmuni tengda hinni kæranlegu ákvörðun. Sú undantekning er þó gerð í nefndum lögum að umhverfisverndar- útivistar- og hagsmunasamtök geta að ákveðnum skilyrðum uppfylltum átt kæruaðild án þess að sýna fram á lögvarða hagsmuni, en kærendur eru ekki slík samtök.

Í kæru vísa kærendur til þess að þeir séu eigendur Haffjarðarár í Hnappadal á Snæfellsnesi. Um er að ræða laxveiðiá sem rennur til sjávar á sunnanverðu nesinu. Laxeldið sem hið kærða starfsleyfi heimilar er í Arnarfirði á Vestfjörðum, fjarri nefndri á. Verður ekki séð með vísan til þessa að kærendur hafi hagsmuna að gæta umfram þá hagsmuni sem almenna má telja. Slíkir hagsmunir nægja ekki einir og sér til kæruaðildar að málum fyrir úrskurðarnefndinni, svo sem áður hefur komið fram.

Með hliðsjón af því sem rakið hefur verið þykir á skorta að kærendur eigi þá lögvörðu hagsmuni tengda hinni kærðu ákvörðun sem gerðir eru að skilyrði fyrir kæruaðild í fyrrgreindri 3. mgr. 4. gr. laga nr. 130/2011. Verður kærumáli þessu af þeim sökum vísað frá úrskurðarnefndinni.

Úrskurðarorð:

Kærumáli þessu er vísað frá úrskurðarnefndinni.

____________________________________
Nanna Magnadóttir

______________________________              _____________________________
Ómar Stefánsson                                                    Aðalheiður Jóhannsdóttir

des 22
Love0

94/2016 Laxeldi í Arnarfirði

Með
Árið 2016, fimmtudaginn 11. ágúst, kom úrskurðarnefnd umhverfis- og auðlindamála saman til fundar í húsnæði nefndarinnar að Skuggasundi 3, Reykjavík. Mætt voru Nanna Magnadóttir forstöðumaður, Ómar Stefánsson varaformaður og Aðalheiður Jóhannsdóttir prófessor.

Fyrir var tekið mál nr. 94/2016, kæra á ákvörðun Umhverfisstofnunar frá 15. febrúar 2016 um að gefa út starfsleyfi til framleiðslu á 10.000 tonnum af laxi á ári í sjókvíum í Arnarfirði.

Í málinu er nú kveðinn upp svofelldur

úrskurður:

Með bréfi til úrskurðarnefndar umhverfis- og auðlindamála, dags. 8. júlí 2016, er barst nefndinni 11. s.m., kæra Geiteyri ehf., Síðumúla 34, Reykjavík og Akurholt ehf., Aratúni 9, Garðabæ, þá ákvörðun Umhverfisstofnunar frá 15. febrúar 2016 að gefa út starfsleyfi til handa Arnarlaxi hf. til framleiðslu á 10.000 tonnum af laxi á ári í sjókvíum í Arnarfirði. Er þess krafist að ákvörðunin verði felld úr gildi. Þess er jafnframt krafist að réttaráhrifum starfsleyfisins verði frestað á meðan málið er til meðferðar fyrir úrskurðarnefndinni. Þykir málið nægilega upplýst til að það verði tekið til endanlegs úrskurðar. Er því ekki tilefni til að taka afstöðu til kröfu kærenda um frestun réttaráhrifa.

Gögn málsins bárust frá Umhverfisstofnun 15. júlí 2016.

Málsatvik og rök: Umhverfisstofnun auglýsti 11. nóvember 2015 tillögu að starfsleyfi til handa Arnarlaxi hf. Var frestur veittur til athugasemda til 4. janúar 2016. Fyrirtækið hafði þegar leyfi til framleiðslu á 3.000 tonnum af laxi á ári í sjókvíum í Arnarfirði. Frestur til að koma að athugasemdum var framlengdur til 18. janúar 2016 í kjölfar beiðna þess efnis. Bárust athugasemdir á auglýsingatíma, m.a. frá kærendum. Stofnunin gaf út starfsleyfi 15. febrúar 2016 til framleiðslu á 10.000 tonnum af laxi á ári í sjókvíum í Arnarfirði og birtist auglýsing þar um í B-deild Stjórnartíðinda 17. mars s.á.

Kærendur taka fram að þeir séu eigendur Haffjarðarár í Hnappadal og eigi mikilla hagsmuna að gæta um að ekki sé stefnt í hættu lífríki árinnar og villtum lax- og silungsstofnum hennar, m.a. með lúsafári, sjúkdómasmiti og erfðamengun. Þeir hafi fyrst fengið vitneskju um útgáfu starfsleyfisins þegar þeir af tilviljun hafi hinn 9. júní 2016 fengið í hendur afrit af bréfi Umhverfisstofnunar, dags. 7. s.m. Kærufrest beri að telja frá þeirri dagsetningu, en ekki birtingu starfsleyfis í B-deild Stjórnartíðinda. Umhverfisstofnun hafi ekki rannsakað málið sérstaklega og með sjálfstæðum og víðfeðmum hætti áður en hún hafi gefið út starfsleyfið í kyrrþey. Ekki dugi að fullyrða um málsatriði í greinargerð vegna athugasemda á auglýsingatíma. Rannsaka verði málið og greinargerð verði að bera það með sér að svo hafi verið gert. 

Umhverfisstofnun vísar til þess að útgáfa starfsleyfisins hafi verið birt í B-deild Stjórnartíðinda 17. mars 2016 í samræmi við 5. mgr. 6. gr. laga nr. 7/1998 um hollustuhætti og mengunarvarnir. Auk þess hafi það verið auglýst á heimasíðu stofnunarinnar ásamt greinargerð 11. mars 2016. Hafi kærufrestur því verið liðinn þegar kæra hafi borist frá kærendum. Í 2. mgr. 4. gr. laga nr. 130/2011 um úrskurðarnefnd umhverfis- og auðlindamála komi fram að kærufrestur sé einn mánuður frá því að kæranda varð kunnugt eða mátti verða kunnugt um ákvörðun. Þá segi einnig að sé um að ræða ákvörðun sem sæti opinberri birtingu teljist kærufrestur frá birtingu ákvörðunar.

Leyfishafi vísar til þess að kæran hafi ekki borist innan lögmælts kærufrests og því beri að vísa henni frá, skv. 28. gr. stjórnsýslulaga nr. 37/1993, sbr. 8. mgr. 4. gr. laga nr. 130/2011. Lögum samkvæmt sé kærufrestur einn mánuður frá því að kæranda varð kunnugt eða mátti vera kunnugt um ákvörðunina.

Niðurstaða: Í máli þessu er deilt um þá ákvörðun Umhverfisstofnunar að gefa út starfsleyfi til framleiðslu á 10.000 tonnum af laxi á ári í Arnarfirði.

Samkvæmt 3. mgr. 4. gr. laga nr. 130/2011 um úrskurðarnefnd umhverfis- og auðlindamála er það skilyrði kæruaðildar að málum fyrir nefndinni að kærandi eigi lögvarða hagsmuni tengda hinni kærðu ákvörðun. Er það í samræmi við þá meginreglu stjórnsýsluréttar að kæruaðild sé bundin við þá sem eiga einstaklingsbundna og verulega lögvarða hagsmuni tengda hinni kæranlegu ákvörðun. Sú undantekning er þó gerð í nefndum lögum að umhverfisverndar- útivistar- og hagsmunasamtök geta að ákveðnum skilyrðum uppfylltum átt kæruaðild án þess að sýna fram á lögvarða hagsmuni, en kærendur eru ekki slík samtök.

Í kæru vísa kærendur til þess að þeir séu eigendur Haffjarðarár í Hnappadal á Snæfellsnesi. Um er að ræða laxveiðiá sem rennur til sjávar á sunnanverðu nesinu. Laxeldið sem hið kærða starfsleyfi heimilar er í Arnarfirði á Vestfjörðum, fjarri nefndri á. Verður ekki séð með vísan til þessa að kærendur hafi hagsmuna að gæta umfram þá hagsmuni sem almenna má telja. Slíkir hagsmunir nægja ekki einir og sér til kæruaðildar að málum fyrir úrskurðarnefndinni, svo sem áður hefur komið fram. Þá leiðir það ekki til kæruaðildar að komið hafi verið á framfæri athugasemdum við lögbundna meðferð málsins fyrir Umhverfisstofnun.

Með hliðsjón af því sem rakið hefur verið þykir á skorta að kærendur eigi þá lögvörðu hagsmuni tengda hinni kærðu ákvörðun sem gerðir eru að skilyrði fyrir kæruaðild í fyrrgreindri 3. mgr. 4. gr. laga nr. 130/2011. Verður kærumáli þessu af þeim sökum vísað frá úrskurðarnefndinni.

Úrskurðarorð:

Kærumáli þessu er vísað frá úrskurðarnefndinni.

____________________________________
Nanna Magnadóttir

______________________________              _____________________________
Ómar Stefánsson                                                    Aðalheiður Jóhannsdóttir

des 22
Love0

39/2016 Hvanneyrardalsvirkjun

Með
Árið 2016, fimmtudaginn 14. júlí, kom úrskurðarnefnd umhverfis- og auðlindamála saman til fundar í húsnæði nefndarinnar að Skuggasundi 3, Reykjavík. Mættir voru Ómar Stefánsson varaformaður, Ásgeir Magnússon dómstjóri og Þorsteinn Þorsteinsson byggingarverkfræðingur.

Fyrir var tekið mál nr. 39/2016, kæra á ákvörðun Orkustofnunar frá 15. mars 2016 um að veita rannsóknarleyfi á vatnasviði Hvanneyrardalsár í Ísafirði vegna áætlana um Hvanneyrardalsvirkjun við Ísafjörð í Súðavíkurhreppi.

Í málinu er nú kveðinn upp svofelldur

úrskurður:
Með bréfi til úrskurðarnefndar umhverfis- og auðlindamála, dags. 14. apríl 2016, er barst nefndinni 15. s.m., kærir Orkubú Vestfjarða ohf. þá ákvörðun Orkustofnunar frá 15. mars 2016 að veita Vesturverki ehf. rannsóknarleyfi á vatnasviði Hvanneyrardalsár í Ísafirði vegna áætlana um Hvanneyrardalsvirkjun við Ísafjörð í Súðavíkurhreppi.

Með bréfi til úrskurðarnefndar umhverfis- og auðlindamála, dags. 3. maí 2016, er barst nefndinni sama dag, kærir sami aðili ákvörðun Orkustofnunar frá 5. apríl 2016 um að veita Vesturverki ehf. rannsóknarleyfi vegna áætlana um virkjun á vatnasviði Hundsár í Skötufirði og Hestár í Hestfirði við Ísafjarðardjúp.

Gerir kærandi þá kröfu að hinar kærðu ákvarðanir verði felldar úr gildi og að kveðinn verði upp úrskurður til bráðabirgða um stöðvun yfirvofandi rannsókna. Þar sem hinar kærðu ákvarðanir eru sama eðlis, sömu aðilar tengjast báðum kærumálunum og málsatvik og rök þeirra eru á sömu lund, verður síðargreinda kærumálið, sem er nr. 44/2016, sameinað máli þessu. Þykir málið nægjanlega upplýst til að það verði tekið til endanlegs úrskurðar og verður því ekki tekin afstaða til kröfu um stöðvun yfirvofandi rannsókna.

Málsgögn bárust úrskurðarnefndinni frá Orkustofnun 11. maí 2016.

Málsatvik og rök: Með bréfum, dags. 18. janúar og 4. febrúar 2016, er bárust Orkustofnun 26. janúar og 9. febrúar s.á., sótti Vesturverk ehf. um leyfi til rannsókna á hagkvæmni þess að nýta rennsli, annars vegar Hvanneyrardalsár í Ísafirði við Ísafjarðardjúp, vegna áætlana um Hvanneyrardalsvirkjun í Súðavíkurhreppi, og hins vegar rannsóknarleyfis vegna möguleika á virkjun Hundsár í Skötufirði og Hestár í Hestfirði við Ísafjarðardjúp. Að fengnum umsögnum Umhverfisstofnunar, Náttúrufræðistofnunar Íslands og Súðavíkurhrepps, sem landeiganda, veitti stofnunin leyfishafa rannsóknarleyfi vegna virkjunar Hvanneyrardalsár, dags. 15. mars 2016, til þriggja ára og vegna virkjunar Hundsár og Hestár, dags. 5. apríl s.á., til fjögurra ára.   Fólu leyfin í sér heimild til að framkvæma mælingar og rannsóknir á viðkomandi svæði á leyfistímanum í samræmi við 4. gr. laga nr. 57/1998 um rannsóknir og nýtingu á auðlindum í jörðu, sbr. 40. gr. raforkulaga nr. 65/2003.

Kærandi vísar til þess að hann hafi hinn 5. febrúar 2016 sótt um rannsóknarleyfi á vatnasviði í Kjálkafirði, Vattarfirði og Ísafirði á grundvelli innsendra gagna til Orkustofnunar frá 28. nóvember 2013 vegna Glámuvirkjunar. Hin kærðu leyfi og umsókn kæranda taki að hluta til sama vatnasviðs. Hefði borið að meta fyrirliggjandi umsóknir með tilliti til þjóðfélagslegrar hagkvæmni áður en hin kærðu leyfi hafi verið veitt en ekki sé unnt að veita tveimur aðilum rannsóknarleyfi á sama svæði. Hefði átt að auglýsa eftir umsóknum um rannsóknir á svæðinu með hliðsjón af atvikum máls. Veita hefði átt kæranda rannsóknarleyfi á svæðinu vegna þeirra miklu rannsókna og vinnu sem hann hafi þegar stundað á svæðinu og kostað miklu til. Hafi leyfishafi nýtt sér niðurstöður rannsókna kæranda án leyfis í eigin þágu. Við málsmeðferð hinna kærðu leyfa hafi ekki verið gætt rannsóknarreglu 10. gr. og andmælaréttar kæranda, sbr. 13. gr. stjórnsýslulaga nr. 37/1993, auk þess sem ekki hafi verið leitað umsagnar Veiðimálastofnunar í samræmi við 4. og 5. gr. laga nr. 78/1998.

Orkustofnun bendir á að þegar umsóknir um hin kærðu leyfi hafi borist hafi hvorki legið fyrir aðrar  umsóknir um leyfi til rannsókna né hafi stofnuninni verið kunnugt um gilt eða áður útgefið rannsóknarleyfi á umræddu svæði. Undirbúningur og málsmeðferð hinna kærðu ákvarðana hafi verið lögum samkvæmt og í samræmi við markmið laga um vernd og orkunýtingu landsvæða nr. 48/2011. Rannsóknir þær sem unnar hafi verið á Vestfjarðahálendinu hafi verið unnar fyrir opinbert fé og séu aðgengilegar öllum. Ekki liggi fyrir að kærandi hafi haft einkarétt á þeim gögnum sem leyfishafi vísi til í umsóknum sínum. Þá hafi kærandi ekki haft stöðu aðila við meðferð umsóknanna og hafi því ekki verið brotinn á honum andmælaréttur. Rannsóknarleyfi feli í sér heimild til að rannsaka umfang, magn og afkastagetu auðlindar. Það veitir leyfishafa hins vegar hvorki heimild til framkvæmda né forgang að virkjanaleyfi. Kærandi sé samkeppnisaðili leyfishafa á raforkumarkaði, en hinar kærðu ákvarðanir séu til þess fallnar að skapa forsendur fyrir samkeppni á þeim markaði í samræmi við 1. gr. raforkulaga. Af atvikum máls verði ekki séð að kærandi eigi lögvarða hagsmuni tengda hinum kærðu ákvörðunum og beri því að vísa máli þessu frá skv. 3. mgr. 4. gr. laga nr. 130/2011 um úrskurðarnefnd umhverfis- og auðlindamála.

Leyfishafi vísar til þess að hvorki standi lög til þess né efnisrök að Orkustofnun hafi átt að meta umsóknir bæði kæranda og leyfishafa áður en hin kærðu leyfi hafi verið veitt. Þvert á móti hafi stofnuninni borið samkvæmt málshraða- og lögmætisreglu stjórnsýsluréttar að afgreiða umsóknir leyfishafa án tillitis til annarra umsókna sem síðar hafi borist. Þá sé því andmælt að borið hefði að auglýsa eftir umsóknum til rannsókna á svæðinu skv. 15. gr. laga nr. 78/1998, enda um heimildarákvæði að ræða. Sú túlkun kæranda að leyfi til rannsókna á svæði útiloki rannsóknir á öðrum virkjanakostum, sem að hluta nái til sama svæðis, eigi ekki við rök að styðjast. Kærandi hafi engan forgangsrétt til rannsókna á umræddu svæði, enda færi það í bága við markmið um samkeppni og afnám einkaréttar á orkumarkaði. Málsmeðferð hina kærðu leyfa hafi verið í samræmi við lög, ekki hafi verið þörf á umsögn Veiðimálastofnunar og kærandi hafi ekki átt andmælarétt við meðferð umsókna leyfishafa.

———-

Aðilar hafa gert ítarlegri grein fyrir sjónarmiðum sínum sem ekki verða rakin nánar hér, en úrskurðarnefndin hefur haft þau til hliðjónar við úrlausn málsins.

Niðurstaða: Í máli þessu er gerð krafa um frávísun með þeim rökum að kærandi eigi ekki lögvarða hagsmuni tengda hinum kærðu leyfisveitingum í skilningi 3. mgr. 4. gr. laga nr. 130/2011 um úrskurðarnefnd umhverfis- og auðlindamála. Kærandi telur hins vegar að hann eigi hagsmuna að gæta í málinu, m.a. sökum þeirra kostnaðarsömu rannsókna sem hann hafi stundað á umræddu svæði og leyfishafi hafi nýtt sér án heimildar.

Samkvæmt 1. gr. laga nr. 130/2011 um úrskurðarnefnd umhverfis- og auðlindamála er úrskurðarnefndinni ætlað það hlutverk að úrskurða í ágreiningsmálum á sviði umhverfis- og auðlindamála eftir því sem mælt er fyrir í lögum. Þá er og tekið fram í 3. mgr. 4. gr. laganna að þeir einir geti borið stjórnvaldsákvarðanir undir nefndina sem eigi lögvarða hagsmuni tengda þeirri ákvörðun sem kæra á eða að fyrir hendi sé bein kæruheimild í lögum. 

Það er ekki á valdsviði úrskurðarnefndarinnar að taka afstöðu til réttarágreinings um hvort réttindum kæranda hafi verið raskað vegna notkunar rannsóknargagna er stöfuðu frá honum í umsóknum leyfishafa. Ágreiningur um slíka notkun snertir eftir atvikum svið eigna- eða höfundaréttar og á undir dómstóla að leysa úr honum. Getur ágreiningur þessi af framangreindum ástæðum ekki veitt kæranda aðild að kærumáli fyrir úrskurðarnefndinni. Þá liggur ekki fyrir að kærandi eigi einstaklingsbundna lögvarða hagsmuni með stoð í lögum, samningum eða veittum leyfum, sem væri raskað með veitingu hinna kærðu leyfa.

Þegar litið er til þess sem að framan er rakið og að kærandi hefur ekki sýnt fram á að hann eigi einstaklega og lögvarða hagsmuni tengda hinum kærðu ákvörðunum, aðra en þá er varða kunni fyrrgreind eignarréttindi, verður máli þessu vísað frá úrskurðarnefndinni sökum aðildarskorts, sbr. áðurnefnda 3. mgr. 4. gr. laga nr. 130/2011. 

Úrskurðarorð:

Kærumáli þessu er vísað frá úrskurðarnefndinni. 

____________________________________
Ómar Stefánsson

____________________________              ___________________________
Ásgeir Magnússon                                   Þorsteinn Þorsteinsson

des 22
Love0

52/2016 Hellisgata 16

Með
Árið 2016, föstudaginn 8. júlí, tók Ómar Stefánsson, varaformaður úrskurðarnefndar umhverfis- og auðlindamála fyrir mál nr. 52/2016 með heimild í 3. mgr. 3. gr., sbr. 1. mgr. 2. gr.  l. nr. 130/2011.

Í málinu er nú kveðinn upp svofelldur

úrskurður:

Með bréfi til úrskurðarnefndar umhverfis- og auðlindamála, dags. 26. maí 2016, er barst nefndinni sama dag, kæra G og H, Þrándheimi, Noregi, þá ákvörðun Hafnarfjarðarbæjar að fara í framkvæmdir á lóð þeirra að Hellisgötu 16, Hafnarfirði. Er þess krafist að framkvæmdir verði fjarlægðar og ástandi fasteignarinnar komið í fyrra horf. Þess er jafnframt krafist að framkvæmdir verði stöðvaðar á meðan málið er til meðferðar fyrir úrskurðarnefndinni. Þykir málið nægilega upplýst til að það verði tekið til endanlegs úrskurðar og verður því ekki tekin afstaða til stöðvunarkröfu kærenda.

Gögn málsins bárust úrskurðarnefndinni frá Hafnarfirði 10. júní 2016.

Málsatvik og rök: Húsið að Hellisgötu 16 er fjöleignarhús. Auk íbúðar kærenda er í húsinu íbúð í eigu húsnæðisskrifstofu Hafnarfjarðar, skrifstofuhúsnæði í eigu Starfsmannafélags Hafnarfjarðar og skrifstofa í eigu Verkstjórafélags Hafnarfjarðar. Hinn 24. júní 2004 samþykkti byggingarfulltrúinn í Hafnarfirði umsókn eigenda Hellisgötu 16 um breytingar á nefndri fasteign. Samkvæmt árituðum aðaluppdráttum var m.a. heimilað að byggja stoðvegg úr járnbentri steinsteypu, sem borinn yrði af járnbentum súlum og bita, við efri hluta lóðarmarka umræddrar lóðar. 

Kærendur benda á að þeir hafi fengið upplýsingar um framkvæmdir við mörk lóðar Hellisgötu 16 en þar liggi tröppur upp að íbúð kærenda á annarri hæð hússins. Þeir hafi ekki veitt samþykki sitt fyrir þeim framkvæmdum. Umfang framkvæmdanna sé slíkt að þær hljóti að vera byggingarleyfisskyldar, sérstaklega í ljósi þess að þær geti haft áhrif á burðarþol fasteignarinnar.

Af hálfu bæjaryfirvalda hefur verið upplýst að umhverfis- og skipulagsþjónusta sveitarfélagsins hafi dregið allar framkvæmdir til baka og allur uppsláttur verið fjarlægður. Hafi þetta verið gert eftir samtal við kæranda sama dag og framkvæmdirnar hafi verið kærðar til úrskurðarnefndarinnar. Uppsláttur stoðveggja hafi verið í samræmi við aðaluppdrætti sem samþykktir voru í júní 2004 og lengi hafi staðið til að fara í umþrættar framkvæmdir. Það réttlæti þó ekki að þær séu hafnar án samþykki kærenda.

Niðurstaða: Af fyrirliggjandi gögnum málsins verður ráðið að kærenda og Hafnarfjarðarbæ, sem eiganda eignarhluta í umræddu húsi, greini á um hvort umdeildar framkvæmdir eigi stoð í áður greindu byggingarleyfi frá árinu 2004 eða hvort um óleyfisframkvæmdir væri að ræða.  Ekki liggur fyrir að bæjaryfirvöld hafi veitt byggingarleyfi eða breytt skipulagi lóðarinnar eftir veitingu byggingarleyfisins frá árinu 2004. Liggur því ekki fyrir í málinu stjórnvaldsákvörðun eða ágreiningsmál á sviði laga um skipulags- og byggingarmál sem borin verður undir úrskurðarnefndina samkvæmt 1. gr. laga nr. 130/2011 um úrskurðarnefnd umhverfis- og auðlindamála.  

Framkvæmdaraðili, umhverfis- og skipulagsþjónusta Hafnarfjarðar, hefur upplýst að öllum framkvæmdum að Hellisgötu 16 hafi verið hætt og uppsláttur fyrir vegg á lóðarmörkum fjarlægður. Þá hafa kærendur, samkvæmt upplýsingum úr fasteignaskrá Þjóðskrár Íslands, selt íbúð sína í umræddu húsi með kaupsamningi dags. 2. júní 2016 og íbúðin afhent kaupanda sama dag samkvæmt þeim samningi. Eiga kærendur af þessum sökum ekki lengur þá lögvörðu hagsmuni tengda greindri fasteign sem sett er að skilyrði fyrir kæruaðild í 3. mgr. 4. gr. fyrrgreindra laga nr. 130/2011 eða að öðru leyti hagsmuna að gæta vegna umdeildra framkvæmda þar sem þær hafa verið dregnar til baka.

Með hliðsjón af því sem að framan er rakið verður máli þessu vísað frá úrskurðarnefndinni.

Úrskurðarorð:

Kærumáli þessu er vísað frá úrskurðarnefndinni.

____________________________________
   Ómar Stefánsson
des 22
Love0

61/2014 Reynifellskrókur

Með
Árið 2016, fimmtudaginn 30. júní, kom úrskurðarnefnd umhverfis- og auðlindamála saman til fundar í húsnæði nefndarinnar að Skuggasundi 3, Reykjavík. Mætt voru Nanna Magnadóttir forstöðumaður, Ómar Stefánsson varaformaður og Þorsteinn Þorsteinsson byggingarverkfræðingur.

Fyrir var tekið mál nr. 61/2014, kæra á ákvörðun skipulags- og byggingarfulltrúa Rangárþings ytra frá 13. maí 2013 um að veita byggingarleyfi fyrir frístundahúsi á lóð nr. 2b í landi Reynifells.

Í málinu er nú kveðinn upp svofelldur

úrskurður:
Með bréfi til úrskurðarnefndar umhverfis- og auðlindamála, dags. 3. júlí 2014, sem barst nefndinni 4. s.m., kærir K, eigandi lóðar nr. 6 við Reynifellskrók í landi Reynifells, Rangárþingi ytra, þá ákvörðun skipulags- og byggingarfulltrúa Rangárþings ytra frá 13. maí 2013 að veita byggingarleyfi fyrir frístundahúsi á lóð nr. 2b í landi Reynifells. Er þess krafist að ákvörðunin verði felld úr gildi.

Með bréfi, dags. 8. júní 2015, gerir sami aðili þá kröfu að framkvæmdir verði stöðvaðar á meðan málið er til meðferðar fyrir úrskurðarnefndinni. Þeirri kröfu var hafnað með úrskurði nefndarinnar uppkveðnum 26. ágúst 2015. 

Gögn málsins bárust frá Rangárþingi ytra 14. júlí 2014.

Málsatvik og rök: Hinn 13. maí 2013 samþykkti skipulags- og byggingarfulltrúi Rangárþings ytra umsókn um byggingarleyfi fyrir byggingu frístundahúss á lóð nr. 2b í landi Reynifells. Var byggingarleyfið gefið út 21. s.m. Um var að ræða 23,2 m2 hús úr timbri með einhalla þaki með 3,65 m hámarkshæð. Gert var ráð fyrir að ytra byrði frístundahússins yrði klætt bárujárni. Hinn 12. janúar 2014 hafði kærandi samband við skipulags- og byggingarfulltrúa í því skyni að fá frekari upplýsingar um hið umrædda hús og hvort það samrýmdist byggingarskilmálum svæðisins. Fór kærandi þess á leit að aðstæður yrðu kannaðar og var hann í samskiptum við embættið vegna málsins allt til 18. júní 2014. Var hið umdeilda byggingarleyfi kært til úrskurðarnefndarinnar 4. júlí 2014.

Kærandi skírskotar til þess að húsið samræmist ekki byggingarskilmálum svæðisins. Húsið sé of lítið, og hvorki húslag né klæðning í samræmi við önnur hús á svæðinu. Hið umrædda hús stingi mjög í stúf við landslagið og raski útliti svæðisins. Sjónmengun sé mikil vegna hússins alls staðar að á svæðinu. Auk þess geti hin kærða ákvörðun gefið fordæmi fyrir því að fleiri hús af þessu tagi rísi á svæðinu.

Af hálfu sveitarfélagsins er vísað til þess að meðvituð ákvörðun hafi verið tekin um að leyfa tiltekna stærð á sumarhúsinu þrátt fyrir ákvæði um lágmarksstærð í byggingarskilmálum svæðisins. Skilmálarnir séu frá árinu 1999 og byggðir á samkomulagi eigenda við  landskipti á árinu 1983. Skipulag svæðisins hafi verið til umræðu hjá embætti skipulags- og byggingarfulltrúa og viðraðar hugmyndir um breytingu á því við landeigendur. Á síðustu árum hafi ekki verið sett ákvæði um  lágmarksstærðir mannvirkja á frístundasvæðum, heldur um hámarksstærðir. Sé það merki um nauðsynlegar endurbætur á núgildandi skilmálum. Að auki sé það eðlilegt að leyfa byggjendum að byrja smátt með möguleika á stækkun eða viðbyggingu síðar. Með byggingu svalaskýlis við umrætt frístundahús sé komið til móts við ríkjandi byggingarlag á svæðinu. Í byggingarskilmálunum sé tekið fram að hús skulu vera sömu gerðar og yfirvöld mæli með sem sumarhús. Sé hiklaust mælt með þeim byggingarstíl sem hér um ræði og falli hann vel að því sem fyrir sé á svæðinu. Í byggingarskilmálum segir að hús skuli byggð úr timbri. Umrætt hús sé alfarið úr timbri en veðurkápa sé þó úr stáli. Nokkuð sé um að sumarhús á svæðinu hafi ómálað stál á þökum og hafi ekki verið gerðar athugasemdir við umrætt efni á útvegg þar sem auðvelt sé að mála það í þeim lit sem hæfi. Hafi verið rétt staðið að veitingu umrædds byggingarleyfis samkvæmt lögum og reglum og almennum hefðum í landinu.

———-

Byggingarleyfishafa var gefinn kostur á að koma á framfæri athugasemdum sínum vegna kæru máls þessa, en greinargerð af hans hálfu hefur ekki borist úrskurðarnefndinni.

Vettvangsskoðun: Úrskurðarnefndin kynnti sér aðstæður á vettvangi hinn 23. júní 2016.

Niðurstaða: Kærandi í máli þessu byggir málatilbúnað sinn á því að með hinu kærða byggingarleyfi sé vikið frá byggingarskilmálum gildandi deiliskipulags og heimilað hús falli ekki að yfirbragði byggðar eða landslagi og útliti umrædds svæðis. Umrætt frístundasvæði er fremur flatlent og að mestu leyti þakið lággróðri. Stendur hin umdeilda bygging í a.m.k. 250 m fjarlægð frá frístundahúsi kæranda en milli húsanna eru tvær óbyggðar frístundahúsalóðir.

Samkvæmt 3. mgr. 4. gr. laga nr. 130/2011 um úrskurðarnefnd umhverfis- og auðlindamála er skilyrði kæruaðildar í málum fyrir nefndinni að kærandi eigi lögvarða hagsmuni tengda viðkomandi ákvörðun nema að lög mæli sérstaklega á annan veg. Er það í samræmi við meginreglu stjórnsýsluréttar að kæruaðild sé bundin við þá sem eiga einstaklingsbundna og verulega lögvarða hagsmuni tengda hinni kæranlegu ákvörðun.

Framangreindar málsástæður kæranda lúta að atriðum er tengjast skipulagslegum hagsmunum er teljast til almannahagsmuna sem sveitarstjórnir fara með og ber að gæta innan marka síns sveitarfélags í samræmi við ákvæði skipulagslaga nr. 123/2010.  Eins og atvikum er hér háttað verður ekki séð að umdeild bygging raski lögvörðum grenndarhagsmunum kæranda, en útlit byggingarinnar eitt og sér getur ekki varðað einstaklingsbundna lögvarða hagsmuni hans. 

Með hliðsjón af því sem rakið hefur verið þykir á skorta að kærandi eigi þá lögvörðu hagsmuni tengda hinni kærðu ákvörðun sem gert er að skilyrði fyrir kæruaðild í fyrrgreindri 3. mgr. 4. gr. laga nr. 130/2011 og verður kærumáli þessu af þeim sökum vísað frá úrskurðarnefndinni.

Uppkvaðning úrskurðar í máli þessu hefur dregist verulega sökum mikils fjölda mála sem skotið hefur verið til úrskurðarnefndarinnar

Úrskurðarorð:

Kærumáli þessu er vísað frá úrskurðarnefndinni.

____________________________________
Nanna Magnadóttir

______________________________              _____________________________
  Ómar Stefánsson                                                  Þorsteinn Þorsteinsson