Skip to main content
Úrskurðarnefnd umhverfis- og auðlindamála

50/2014 Stafafellsfjöll

Með

Árið 2014, þriðjudaginn 11. nóvember, tók Nanna Magnadóttir, formaður úrskurðarnefndar umhverfis- og auðlindamála, með heimild í 3. mgr. 3. gr. l. nr. 130/2010 fyrir:

Mál nr. 50/2014, kæra á ákvörðun bæjarstjórnar Hornafjarðar frá 15. maí 2014 um að samþykkja nýtt deiliskipulag fyrir frístundabyggð í Stafafellsfjöllum.

Í málinu er nú kveðinn upp til svofelldur

úrskurður:

Með bréfi til úrskurðarnefndar umhverfis- og auðlindamála, dags. 12. júní 2014, er barst nefndinni 13 s.m., og með bréfi, dags. 31. október s.á., er barst nefndinni sama dag, kærir Eiríkur S. Svavarsson, hrl., f.h. tilgreindra umbjóðenda sinna sem eru eigendur sumarhúsa í Stafafellsfjöllum í Lóni, Hornafirði, þá ákvörðun bæjarstjórnar Hornafjarðar að samþykkja nýtt deiliskipulag í frístundarbyggð í Stafafellsfjöllum í Lóni, Hornafirði. Er þess krafist að hin kærða ákvörðun verði felld úr gildi. Þá er farið fram á að fyrirhugaðar framkvæmdir á svæðinu verði stöðvaðar.

Gögn málsins bárust frá sveitarfélaginu Hornafirði 27. október 2014.

Málsatvik og rök: Hinn 11. september 2013 samþykkti umhverfis- og skipulagsnefnd Hornafjarðar að fela starfsmanni sveitarfélagsins að auglýsa tillögu að deiliskipulagi fyrir Stafafellsfjöll. Á fundi sömu nefndar 16. október s.á. var samþykkt að fjalla um deiliskipulagstillöguna sem nýtt deiliskipulag. Var tillaga að nýju deiliskipulagi kynnt á fundi nefndarinnar 4. desember s.á. og samþykkt að vísa tillögunni til bæjarstjórnar. Var fundur til kynningar deiliskipulagstillögunnar auglýstur í fjölmiðlum sama dag og 5. s.m., en þann dag var fundurinn haldinn. Hinn 12. s.m. samþykkti bæjarstjórn Hornafjarðar tillöguna sem og að hún færi í lögformlegt ferli. Bárust athugasemdir við tillöguna sem tekin var afstaða til á fundi bæjarstjórnar hinn 15. maí 2014. Á sama fundi samþykkti bæjarstjórnin nýtt deiliskipulag fyrir frístundabyggð í Stafafellsfjöllum og var það sent Skipulagsstofnun til lögboðinnar afgreiðslu. Stofnunin tók deiliskipulagið til nánari skoðunar með vísan til ákvæðis 1. mgr. 42. gr. skipulagslaga nr. 123/2010 og með bréfi, dags. 25. júní s.á., tilkynnti stofnunin sveitarfélaginu að hún gerði ekki athugasemdir við birtingu auglýsingar um gildistöku deiliskipulagsins þegar brugðist hefði við þeim atriðum sem nánar voru tilgreind í bréfinu og þegar umsögn Minjastofnunar lægi fyrir. Barst umsögn frá Minjastofnun Íslands til sveitarfélagins með bréfi, dags. 23. október s.á.

Kærendur vísa til þess að með hinu nýja deiliskipulagi sé verið að auka byggingarmagn verulega. Að auki sé mikið ósamræmi á milli aðalskipulags og deiliskipulagstillögu um það hver hin eiginlegu mörk séu um heimilaðan fjölda lóða á skipulagssvæðinu. Sýni samanburður á aðalskipulagi og hinu nýja deiliskipulagi að ákvæði 7. mgr. 12. gr. skipulagslaga sé þverbrotið. Bendi kærendur einnig á að ekki hafi verið rétt staðið að kynningu deiliskipulagsins. Hafi kynningin verið auglýst með eins dags fyrirvara og hafi dreifibréfi ekki verið dreift til hagsmunaaðila líkt og haldið sé fram. Að auki sé bent á eftirfarandi atriði sem kærendur telji leiða til ógildingar, þ.e. að lýsing á skipulagsverkefni hafi hvorki verið gerð né birt, ákvæði um fjarlægð lóða frá ám og vötnum hafi verið brotið, að með deiliskipulaginu sé heimiluð uppbygging á svæði þar sem sé þekkt náttúruvá, skilgreind almenningsvæði séu fjarlægð af deiliskipulagi og að neysluvatni sé spillt með skipulagningu á nýjum lóðum á vatnsverndarsvæði. Þá geri kærendur athugasemdir við þær breytingar sem sveitarfélagið hafi gert á hinu kærða deiliskipulagi í kjölfar athugasemda Skipulagsstofnunar. Bendi kærendur á að verulegar breytingar hafa verið gerðar á deiliskipulaginu án þess að þær hafi verið kynntar hagsmunaaðilum.

Af hálfu sveitarfélagsins er vísað til þess að brugðist hafi verið við erindi Skipulagsstofnunar, sbr. greinargerð með nýju deiliskipulagi frístundasvæðis í Stafafellsfjöllum, og að umsögn Minjastofnunar liggi fyrir. Varðandi annan rökstuðning kærenda sé bent á að ekki sé um verulega aukningu á byggingarmagni að ræða frá eldra deiliskipulagi. Fjölgun lóða og aukning á stærð húsa á lóðum sé hæfileg aukning á byggingarmagni og sé verið að skapa möguleika á þróun byggðar í samræmi við nýjar byggingarhefðir. Því sé hafnað að ósamræmi sé á milli aðalskipulags og deiliskipulags enda sé fjallað um tiltekinn fjölda frístundalóða í aðalskipulagi sveitarfélagsins Hornafjarðar 2012-2013, og fjöldi lóða í nýja deiliskipulaginu rúmist innan þeirrar heimildar. Þá sé því hafnað að auglýsing á kynningarfundi hafi verið ófullnægjandi, enda hafi sveitarfélagið auglýst fundinn í Fréttablaðinu hinn 4. desember 2013 og 5. s.m. í Eystrahorni, staðarblaði Hornafjarðar, sem og með dreifibréfi. Loks sé því mótmælt að nýtt deiliskipulag sé tilraun til skerðingar á þeim gæðum sem landið í Stafafellsfjöllum bjóði almenningi upp á.

Niðurstaða: Í máli þessu er deilt um lögmæti deiliskipulagstillögu fyrir frístundabyggð í Stafafellsfjöllum sem samþykkt var af bæjarstjórn Hornafjarðar 15. maí 2014. Samkvæmt 1. mgr. 42. gr. skipulagslaga nr. 123/2010 skal birta auglýsingu um samþykkt deiliskipulag í B-deild Stjórnartíðinda og samkvæmt 2. mgr. 4. gr. laga nr. 130/2011 um úrskurðarnefnd umhverfis- og auðlindamála telst kærufrestur frá birtingu ákvörðunar sæti hún opinberri birtingu. Hin kærða ákvörðun hefur ekki verið auglýst í B-deild Stjórnartíðinda en slík auglýsing er skilyrði gildistöku hennar og markar jafnframt upphaf kærufrests til úrskurðarnefndarinnar, sbr. framangreind lagaákvæði. Þar sem lögboðinni meðferð málsins er enn ólokið í skilningi 2. mgr. 26. gr. stjórnsýslulaga nr. 37/1993 og skilyrði þess að vísa því til úrskurðarnefndarinnar er ekki uppfyllt verður því vísað frá.

Úrskurðarorð:

Kærumáli þessu er vísað frá úrskurðarnefndinni.

______________________________
Nanna Magnadóttir

84/2013 Njálsgata

Með
Árið 2014, föstudaginn 7. nóvember, tók Nanna Magnadóttir, formaður úrskurðarnefndar umhverfis- og auðlindamála, með heimild í 3. mgr. 3. gr. 1. nr. 130/2011 fyrir:

Mál nr. 84/2013, kæra á ákvörðun umhverfis- og skipulagsráðs Reykjavíkur frá 26. júní 2013 um að samþykkja breytingu á deiliskipulagi Njálsgötureits 1 vegna lóðarinnar nr. 33b við Njálsgötu.

Í málinu er nú kveðinn upp svofelldur

úrskurður:

Með bréfi til úrskurðarnefndar umhverfis- og auðlindamála, dags. 22. ágúst 2013, sem barst nefndinni 23. s.m., kærir E Grettisgötu 34, Reykjavík, þá ákvörðun umhverfis- og skipulagsráðs Reykjavíkur frá 26. júní 2013 að samþykkja breytingu á deiliskipulagi Njálsgötureits 1 vegna lóðarinnar nr. 33b við Njálsgötu. Skilja verður málskot kæranda svo að krafist sé ógildingar hinnar kærðu ákvörðunar.

Með bréfi, dagsettu og mótteknu sama dag og fyrrgreint bréf, kærir G, Grettisgötu 34, Reykjavík, nefnda skipulagsákvörðun með sömu kröfu og gerð er í fyrrgreindu kærumáli. Verður það kærumál, sem er nr. 85/2013, sameinað máli þessu.

Málsatvik og rök: Hinn 22. mars 2013 tók skipulagsfulltrúinn í Reykjavík fyrir umsókn um breytingu á deiliskipulagi Njálsgötureits 1 sem ber númerið 1.190.0. Fól umsóknin í sér beiðni um stækkun byggingarreits og hækkun nýtingarhlutfalls lóðarinnar Njálsgötu 33b. Var samþykkt að grenndarkynna erindið fyrir nágrönnum, þ. á m. kærendum. Að lokinni grenndarkynningu var málið tekið fyrir hjá skipulagsfulltrúa 14. júní 2013 og lágu þá fyrir athugasemdir sem borist höfðu við tillöguna á kynningartíma, þ. á m. frá íbúum að Grettisgötu 34. Var málinu vísað til umhverfis- og skipulagsráðs sem samþykkti deiliskipulagsbreytinguna á fundi sínum 26. s.m. með vísan til umsagnar skipulagsfulltrúa, dags. 13. júní 2013. Borgarráð staðfesti þá afgreiðslu 4. júlí s.á.

Kærendur vísa til þess að hvorki sé getið athugasemda þeirra við umdeilda skipulagsbreytingu né þeim svarað í umsögn skipulagsfulltrúa sem vísað hafi verið til við afgreiðslu skipulagsbreytingarinnar. Þá hafi þeim ekki borist svör við athugasemdum sínum. Engin rök virðist búa að baki umdeildri skipulagsbreytingu svo sem fyrir því að færa byggingarreit á lóðinni Njálsgötu 33b nær lóðarmörkum Grettisgötu 34. Meðferð málsins hafi verið verulega ábótavant og með því hafi verið á rétt kærenda hallað.

Borgaryfirvöld hafa tilkynnt úrskurðarnefndinni að ekki þætti tilefni til að að veita umsögn í máli þessu þar sem fyrirhugað væri að taka málið til meðferðar að nýju.

Niðurstaða: Nú liggur fyrir að ákvörðun sú sem um er deilt í máli þessu hefur ekki öðlast gildi með lögboðinni auglýsingu í B-deild Stjórnartíðinda skv. 42. gr. skipulagslaga nr. 123/2010. Upplýst hefur verið að tillaga að breytingu umrædds deiliskipulags vegna lóðarinnar Njálsgötu 33b hafi verið grenndarkynnt að nýju og hún verið samþykkt í umhverfis- og skipulagsráði 8. janúar 2014. Birtist auglýsing um gildistöku deiliskipulagsbreytingarinnar í B-deild Stjórnartíðinda 24. s.m.

Samkvæmt því sem rakið hefur verið liggur ekki kæranleg stjórnvaldsákvörðun fyrir í máli þessu sem borin verður undir úrskurðanefndina enda hefur það ekki verið til lykta leitt, sbr. 26. gr. stjórnsýslulaga nr. 37/1993. Verður málinu af þessum sökum vísað frá úrskurðarnefndinni.

Uppkvaðning úrskurðar í máli þessu hefur dregist vegna mikils fjölda mála sem skotið hefur verið til úrskuðarnefndarinnar.    

Úrskurðarorð:

Kærumáli þessu er vísað frá úrskurðarnefndinni.

_____________________________________________
Nanna Magnadóttir

91/2014 Glerárgata

Með
Árið 2014, föstudaginn 3. október, tók Nanna Magnadóttir, formaður úrskurðarnefndar umhverfis- og auðlindamála, með heimild í 3. mgr. 3. gr. 1. nr. 130/2011fyrir:

Mál nr. 91/2014, kæra á ákvörðun bæjarstjórnar Akureyrarkaupstaðar frá 6. maí 2014 að samþykkja deiliskipulag fyrir miðbæ Akureyrar.

Í málinu er nú kveðinn upp svofelldur

úrskurður:

Með bréfi til úrskurðarnefndar umhverfis- og auðlindamála, dags. 18. ágúst 2014, sem barst nefndinni sama dag, kærir F, Hafnarstræti 10, Akureyri, þá ákvörðun bæjarstjórnar Akureyrarkaupstaðar frá 6. maí 2014 að samþykkja deiliskipulag fyrir miðbæ Akureyrar. Deiliskipulagið var auglýst í B-deild Stjórnartíðinda 22. júlí s.á.

Verður að skilja kæruna svo að krafist sé ógildingar á þeim hluta deiliskipulagstillögunnar er varðar þrengingu Glerárgötu.

Úrskurðarnefndinni bárust gögn í málinu frá Akureyrarbæ 19. september 2014.

Málsatvik og rök: Kærandi er íbúi á Akureyri. Hinn 18. febrúar 2014 samþykkti bæjarstjórn Akureyrarkaupstaðar að auglýsa nýtt deiliskipulag fyrir miðbæ Akureyrar. Samkvæmt deiliskipulagstillögunni er gert er ráð fyrir að breyta Glerárgötu frá Kaupvangsstræti norður að gatnamótum Grænugötu úr fjórum akreinum í tvær en um leið yrði tryggt að hægt yrði að breikka hana á ný í fjórar ef þörf væri á. Umferðarhraða yrði breitt úr 50 km/klst. í 40 km/klst. á kaflanum Grænugata/Smáragata að Kaupvangsstræti og á þeim kafla yrði ein akrein í hvora átt í stað tveggja. Frestur til að skila inn athugasemdum var frá 21. febrúar til 6. apríl 2014. Alls bárust 22 athugasemdir, þar á meðal frá kæranda þar sem hann mótmælti þrengingu Glerárgötu og fyrirhugaðri lækkun umferðarhraða úr 50 km/klst. í 40 km/klst., og úr 40 km/klst. í 30 km/klst. Að auki gerði kærandi athugasemdir við að notaðir væru norskir staðlar við áætlun umferðar. Skipulagsstjóri Akureyrarbæjar svaraði kæranda með bréfi, dags. 8. maí 2014, þar sem kom fram að með breytingu á umferðarhraða og fækkun akreina yrði gatan öruggari og umhverfið rólegra og skemmtilegra. Tillit hefði verið tekið til athugasemda Vegagerðarinnar og hámarkshraði færður í 40 km/klst. í stað 30 km/klst. Þá gæti einbreið Glerárgata þjónað umferðinni í fyrirsjáanlegri framtíð. Deiliskipulagstillagan var samþykkt af bæjarstjórn Akureyrarkaupstaðar 6. maí 2014 og auglýst í B-deild Stjórnartíðinda 22. júlí s.á.

Kærandi vísar til þess að skortur hafi verið á rannsóknum og talningu við gerð deiliskipulagsins og að athugasemdum hans hafi ekki verið svarað á fullnægjandi hátt. Þá telji hann ekki hafa legið fyrir fullnægjandi rök fyrir því af hverju stuðst hafi verið við erlenda staðla.

Af hálfu sveitarfélagsins er þess krafist að málinu verði vísað frá. Kærandi vísi ekki til lögvarinna hagsmuna sinna heldur fyrst og fremst til vinnubragða bæjarins við feril deiliskipulagsmálsins. Hafi kærandi þar af leiðandi ekki byggt á því að deiliskipulagið muni hafa íþyngjandi áhrif á einstaklega og lögvarða hagsmuni hans. Þá búi kærandi ekki innan þess svæðis sem deiliskipulagið taki til og ekki hafi verið sýnt fram á að það hafi áhrif á hagsmuni hans að öðru leyti.

Niðurstaða: Samkvæmt 3. mgr. 4. gr. laga nr. 130/2011 geta þeir einir kært stjórnvaldsákvarðanir til úrskurðarnefndarinnar sem eiga lögvarða hagsmuni tengda þeirri ákvörðun sem kæra á nema í tilteknum undantekningartilvikum sem þar eru greind. Verður að skýra þetta ákvæði í samræmi við almennar reglur stjórnsýsluréttarins um aðild í kærumálum þar sem áskilið er að kærandi eigi beina einstaklingsbundna hagsmuni tengda þeirri ákvörðun sem kærð er.

Í kæru heldur kærandi því fram að vinnu við gerð deiliskipulagsins hafi verið ábótavant og að svar skipulagsstjóra við  athugasemdum hans sem og rökstuðningur fyrir notkun á erlendum stöðlum hafi ekki verið fullnægjandi. Deiliskipulagssvæðið tekur til miðbæjar Akureyrar og er kærandi búsettur utan þess í um kílómeters fjarlægð frá suðurenda Glerárgötu þar sem hún mun þrengjast. Með hliðsjón af framangreindu verður ekki séð að hin kærða deiliskipulagsákvörðun, hvað þrengingu Glerárgötu varðar, snerti lögvarða hagsmuni kæranda þannig að skapi honum kæruaðild. Þá eiga undantekningartilvik nefndrar lagagreinar ekki við í málinu. Þar sem ekki þykir sýnt fram á kæruaðild í málinu verður því vísað frá úrskurðarnefndinni.

Úrskurðarorð:

Kærumáli þessu er vísað frá úrskurðarnefndinni.

____________________________________
Nanna Magnadóttir

28/2013 Hólmgarður

Með
Árið 2014 þriðjudaginn 30. september, tók Ómar Stefánsson, varaformaður úrskurðarnefndar umhverfis- og auðlindamála fyrir mál nr. 28/2013 með heimild í 3. mgr. 3. gr., sbr. 1. mgr. 2. gr.  l. nr. 130/2011.

Í málinu er kveðinn upp svofelldur

úrskurður:

Með bréfi til úrskurðarnefndar umhverfis- og auðlindamála, dags. 12. mars 2013, er barst nefndinni sama dag, kærir R, Hólmgarði 2, Reykjavík, erindi Heilbrigðiseftirlits Reykjavíkur sem tilkynnt var í bréfi til kæranda, dags.13. febrúar 2013, þar sem farið var fram á að óskráður hundur á vegum kæranda yrði fjarlægður frá Hólmgarði 2 innan tveggja vikna frá dagsetningu bréfsins og áréttuð sú krafa að skráður hundur kæranda yrði ekki hafður í sameiginlegum rýmum eða garði hússins. Skilja verður málskot kæranda svo að krafa heilbrigðiseftirlitsins, um að hinn óskráði hundur verði fjarlægður, verði felld úr gildi.  

Umbeðin gögn málsins bárust úrskurðarnefndinni frá Heilbrigðiseftirliti Reykjavíkur hinn 15. apríl 2013.

Málsatvik og rök:  Samkvæmt því sem fyrir liggur í málinu mun kærandi hafa haldið tvo hunda í íbúð sinni að Hólmgarði 2 í Reykjavík.  Leyfi hefur verið veitt fyrir öðrum hundinum á umræddum stað en hinn hundurinn mun hafa verið í umsjá kæranda um nokkurn tíma án þess að leyfi hafi verið veitt fyrir því að halda hundinn á nefndum stað. Í kjölfar kvartana íbúa að Hólmgarði 2 sendi Heilbrigðiseftirlit Reykjavíkur kæranda bréf, dags. 13. febrúar 2013, með yfirskriftinni „Óleyfis hundur – lokaviðvörun“. Í bréfinu er vísað til fyrri bréfaskrifta eftirlitsins til kæranda vegna hins óskráða hunds sem heilbrigðiseftirlitið hvað sig ekki geta veitt leyfi fyrir sökum ofnæmis sameiganda að fyrrgreindri fasteign, Var farið fram á að hundurinn yrði fjarlægður frá Hólmgarði 2 innan tilskilins frests og að hundur kæranda sem leyfi var fyrir yrði ekki hafður í sameiginlegum rýmum hússins eða í sameiginlegum garði.  Er greint bréf tilefni málskots kæranda.

Kærandi vísar til þess að þær tvær íbúðir sem séu að Hólmgarði 2 hafi sérinngang en garður sé sameiginlegur.  Mikið hafi gengið á í samskiptum kæranda og íbúa í húsinu vegna hunda- og kattahalds kæranda og kvartanir ítrekað sendar heilbrigðiseftirliti. Staðhæfingar um óþrifnað í sameiginlegum garði hússins vegna hunda á vegum kæranda séu tilhæfulausar en lausagöngukettir geri þar þarfir sínar sem annars staðar. Dregið sé í efa að hundahald kæranda valdi íbúa hússins ofnæmi enda um engan samgang að ræða eða sameiginleg rými þar sem gæludýr kæranda séu. Hundur sé haldinn að Hólmgarði 4, sem sé sambyggt húsinu að Hólmgarði 2, sem sé nær íbúð nefnds íbúa en íbúð kæranda. Kærandi og dóttir hennar hafi sætt hótunum og ofbeldi af hálfu fyrrgreinds íbúa og sambýlismanns hennar og sé það ósk kæranda að leyfi verði veitt fyrir umræddum hundi svo þessu linni.

Af hálfu Heilbrigðiseftirlits Reykjavíkur er á það bent að eftirlitið hafi haft afskipti af hundahaldi kæranda vegna kvartana um óþrif á lóð Hólmgarðs 2 vegna hunds sem ekki hafi verið veitt leyfi fyrir. Borist hafi staðfesting á því að íbúi í húsinu sé haldinn ofnæmi fyrir hundum. Farið hafi verið fram á að skráður hundur kæranda yrði ekki hafður í sameiginlegum rýmum og garði hússins og farið fram á að hinn óskráði hundur yrði fjarlægður. Vísa beri máli þessu frá þar sem ekki liggi fyrir kæranleg ákvörðun af hálfu heilbrigðiseftirlitsins.        

Niðurstaða: Í bréfi því frá Heilbrigðiseftirliti Reykjavíkur til kæranda sem er tilefni kærumáls þessa er tekið fram að um lokaviðvörun sé að ræða. Eins og fyrr er rakið var í bréfinu farið fram á að óskráður hundur á vegum kæranda yrði fjarlægður frá Hólmgarði 2 svo ekki þyrfti að koma til frekari aðgerða. Þá var þar áréttað að skráður hundur kæranda yrði ekki hafður í sameiginlegum rýmum  eða garði greinds húss.

Með hliðsjón af tilvitnuðu orðalagi bréfsins verður ekki talið að í því hafi falist lokaákvörðun í skilningi 2. mgr. 26. gr. stjórnsýslulaga nr. 37/1993 sem borin verður undir úrskurðarnefndina heldur hafi verið um að ræða áskorun og tilmæli. Þá liggur fyrir samkvæmt upplýsingum úr Þjóðskrá Íslands að kærandi hefur selt íbúð sína að Hólmgarði 2 samkvæmt kaupsamningi dags. 28. júní 2013 og afsali, dags. 2. september s.á. og afhent nýjum eiganda 1. september 2013. Liggur því fyrir að kærandi heldur ekki lengur hund í fyrrgreindri fasteign.

Með vísan til þess sem að framan er rakið verður máli þessu vísað frá úrskurðarnefndinni.

Uppkvaðning úrskurðar í máli þessu hefur dregist sökum mikils fjölda mála sem skotið hefur verið til úrskurðarnefndarinnar.

Úrskurðarorð:

Kærumáli þessu er vísað frá úrskurðarnefndinni.

___________________________________________
Ómar Stefánsson

77/2014 Mánatún

Með
Árið 2014, fimmtudaginn 2. október tók Ómar Stefánsson varaformaður úrskurðarnefndar umhverfis- og auðlindamála fyrir með heimild í 3. mgr. 3. gr., sbr. 1. mgr. 2. gr. l. nr. 130/2011:

Mál nr. 77/2014, kæra á ákvörðunum byggingarfulltrúans í Reykjavík frá 28. mars 2006 og 23. nóvember 2011 um að veita leyfi til þess að byggja allt að níu hæða steinsteypt fjölbýlishús á lóðinni nr. 3-5 við Mánatún í Reykjavík með fimmtíu og sex íbúðum ásamt bílageymslu og geymslukjallara á tveimur hæðum fyrir samtals 284 bíla og að ganga frá og taka í notkun til bráðabirgða hluta bílageymslunnar á nefndri lóð.

Í málinu er nú kveðinn upp svofelldur

úrskurður:

Með bréfi til úrskurðarnefndar umhverfis- og auðlindamála, dags. 18. júlí 2014, er barst nefndinni sama dag, kærir O, f.h. hússtjórnar Mánatúns 3-5, þá ákvörðun byggingarfulltrúans í Reykjavík frá 28. mars 2006 að veita leyfi til þess að byggja allt að níu hæða steinsteypt fjölbýlishús á lóðinni nr. 3-5 við Mánatún með 56 íbúðum ásamt bílageymslu og geymslukjallara á tveimur hæðum fyrir samtals 284 bíla og ákvörðun byggingarfulltrúa frá 23. nóvember 2011 um að veita byggingarleyfi til þess að ganga frá og taka í notkun til bráðabirgða hluta bílageymslunnar á nefndri lóð.

Gerir kærandi þá kröfu að hinar kærðu ákvarðanir verði felldar úr gildi að því er varðar heimilaða bílageymslu og að framkvæmdir verði stöðvaðar til bráðabirgða á meðan málið er til meðferðar fyrir úrskurðarnefndinni. Þykir málið nú nægilega upplýst til að það verði tekið til endanlegs úrskurðar og verður því ekki tekin afstaða til stöðvunarkröfu kæranda.

Gögn málsins bárust úrskurðarnefndinni frá Reykjavíkurborg hinn 28. júlí 2014.

Málavextir: Hinn 30. mars 2006 staðfesti borgarráð ákvörðun byggingarfulltrúa frá 28. s.m. um að veita byggingarleyfi fyrir fjölbýlishúsi við Mánatún 3-5 sem var fyrsti áfangi í uppbyggingu á svonefndum bílanaustreit, en hann samanstendur af lóðum nr. 1-17 við Mánatún og 1-3 við Sóltún. Var byggingarleyfi fyrir framkvæmdunum gefið út hinn 28. febrúar 2007. Hinn 23. nóvember 2011 samþykkti byggingarfulltrúi að veitt yrði byggingarleyfi til þess að ganga frá og taka í notkun til bráðabirgða hluta bílageymslunnar á nefndri lóð sem heimiluð hafði verið með byggingarleyfinu frá árinu 2006. Staðfesti borgarráð þá ákvörðun hinn 25. s.m. Samkvæmt þeim teikningum sem samþykktar voru árin 2006 og 2011 er gert ráð fyrir einni inn- og útkeyrslu í bílageymsluna frá Mánatúni en á gildandi deiliskipulagsuppdrætti svæðisins frá árinu 2005 er að finna tvær inn- og útkeyrslur, þ.e. ein frá Mánatúni og hin frá Sóltúni. Hinn 10. júlí 2013 gerði leyfishafi samkomulag um tímabundin afnot af bílastæðum við íbúa Mánatúns 3-5 og í kjölfarið sendi kærandi byggingafulltrúa bréf dags. 17. júlí 2013 þar sem áréttað var að samkvæmt gildandi deiliskipulagi væri gert ráð fyrir tveimur inn- og útkeyrslum fyrir umrædda bílgeymslu og að óhjákvæmilegt væri að taka tillit til þess í núverandi byggingaráfanga. Var farið fram á að byggingarfulltrúi hlutaðist til um að önnur inn- og útkeyrsla yrði gerð. Sendi kærandi byggingarfulltrúa ítrekunarbréf, dags. 20. janúar 2014 og 14. apríl s.á. Svar barst frá byggingarfulltrúa, dags. 7. maí 2014, þar sem hann mat það svo að inn- og útkeyrslur í bílageymsluna sem sýndar væru á skipulagsuppdrætti væru leiðbeinandi en ekki skyldubundnar.
 
Málsrök kæranda: Skírskotar kærandi til þess að með hinum kærðu ákvörðunum hafi í veigamiklum atriðum verið vikið frá gildandi deiliskipulagi er varðar fjölda og fyrirkomulag inn- og útkeyrslna í bílageymslu sem fjölbýlishúsið að Mánatúni 3-5 hafi aðgang að. Aðeins sé gert ráð fyrir einni inn- og útkeyrslu en í deiliskipulaginu sé gert ráð fyrir tveimur. Samkvæmt skipulagslögum nr. 123/2010 sem og eldri skipulags- og byggingarlögum nr. 73/1997 eigi að byggja í samræmi við gildandi deiliskipulag. Gert hafi verið ráð fyrir 305 bílastæðum í gildandi deiliskipulagi en samkvæmt umdeildu byggingarleyfi séu bílastæðin aðeins 284. Hafi greint fyrirkomulag á aðkomu verið kynnt kaupendum íbúða í Mánatúni 3-5 með vísan til deiliskipulagsins. Núverandi inn- og útkeyrsla sé í norðausturhluta Mánatúns 3 en samkvæmt deiliskipulagi hafi einnig verið gert ráð fyrir inn- og útkeyrslu frá Sóltúni. Sú inn- og útkeyrsla hafi ekki verið til staðar í upphafi þar sem framkvæmdir standi enn yfir í þeim hluta. Þegar framkvæmdir hafi hafist við Mánatún 7-17 hafi verið vakin athygli á því að samkvæmt deiliskipulagi sé gert ráð fyrir tveimur inn- og útkeyrslum og hafi framkvæmdaraðili tekið undir þau sjónarmið að hentugra væri að hafa tvær en slíkt væri þó ekki skylt samkvæmt byggingarleyfi. Í kjölfarið hafi verið leitað til byggingarfulltrúa og hafi verið farið fram á að hann sæi til þess að framkvæmdaraðili myndi gera ráðstafanir til að koma fyrir annarri inn- og útkeyrslu. Hins vegar hafi byggingarfulltrúi ekki talið ástæðu til að verða að beiðninni þar sem ekki væri um skyldu að ræða. Virðist fjöldi inn- og útkeyrslna í bílageymsluna og fyrirkomulag þeirra ekki hafa fengið neina umfjöllun áður en byggingarleyfið hafi verið samþykkt. Sé aðeins vísað til þess að í deiliskipulaginu sé tekið fram að fyrirkomulag bílastæða sé leiðbeinandi. Telji kærandi það fráleitt að ákvæði um „fyrirkomulag bílastæða“ sé yfirfært á fyrirkomulag og fjölda innkeyrslna í bílageymsluna.

Málsrök Reykjavíkurborgar: Af hálfu borgaryfirvalda er vísað til þess að í deiliskipulaginu sé tekið fram að fyrirkomulag bílastæða á skipulagsuppdrætti sé leiðbeinandi en að auki sé fjallað um aðkomu að byggingum í deiliskipulaginu þar sem komi fram að aðkoma íbúðarlóða sé frá Sóltúni og Mánatúni. Þegar litið sé til þess að fyrirmæli í deiliskipulagi um bílastæði, bæði ofanjarðar og í bílakjallara, séu leiðbeinandi verði ekki séð að umrædd byggingaleyfi fari í bága við ákvæði gildandi deiliskipulags.

Málsrök leyfishafa: Bendir leyfishafi á að framkvæmdir byggi á gildu byggingarleyfi og sé því ekki um óleyfisframkvæmdir að ræða. Vísa eigi málinu frá þar sem í fyrsta lagi sé kæra í máli þessu allt of seint fram komin. Umdeilt byggingarleyfi hafi verið gefið út 26. janúar 2012 og hafi framkvæmdir hafist strax í kjölfarið. Mætti kæranda því hafa verið kunnugt um ákvörðunina strax á árinu 2012. Að auki hafi verið haldinn húsfélagsfundur í júlí 2013 þar sem fjallað hafi verið um málið og í framhaldi hafi hafist bréfaskriftir á milli kæranda og Reykjavíkurborgar. Einnig hafi legið fyrir samþykktar teikningar og eignaskiptayfirlýsing með teikningum, m.a. af bílakjallara sem hafi verið fylgigögn með kaupsamningum allra þeirra sem að kæranda standi. Hafi komið fram á þeim teikningum að einungis ein inn- og útkeyrsla verði fyrir bílakjallarann. Hafi því kæranda mátt vera kunnugt um útgáfu byggingarleyfisins fyrir löngu síðan. Kærandi hafi ekki sýnt fram á að veigamiklar ástæður séu til þess að heimila lengri kærufrest. Hins vegar séu fyrir hendi veigamiklar ástæður fyrir því að ekki sé vikið frá lögbundnum kærufresti þar sem framkvæmdirnar séu langt komnar á grundvelli hins kærða byggingarleyfis og sé nú þegar búið að selja íbúðir í Mánatúni 7-17. Myndu tafir á framkvæmdum og breytingar á byggingunni og byggingarkostnaði leiða til verulegs tjóns fyrir leyfishafa þar sem þeir hefðu mátt gera ráð fyrir því að kærufrestir vegna útgefinna byggingarleyfa væru liðnir.

Því sé andmælt að byggingarleyfið sé ekki í samræmi við gildandi deiliskipulag. Deiliskipulagið sé skipulagsáætlun fyrir tiltekið svæði og hafi verið veitt byggingar- og framkvæmdarleyfi í samræmi við lög og reglugerðir. Það komi hvergi fram í deiliskipulaginu að skylt sé að hafa tvær inn- og útkeyrslur í bílakjallarann og teljist það því ekki frávik eða breyting frá deiliskipulagi. Að auki sé ekki kveðið á um í byggingarreglugerð hversu margar útkeyrslur eigi að vera úr bílageymslu.

Niðurstaða: Í máli þessu er krafist að byggingarleyfi sem samþykkt voru hinn 28. mars 2006 og 23. febrúar 2011 verði felld úr gildi. Er um það deilt hvort hinar kærðu ákvarðanir séu í samræmi við gildandi deiliskipulag hvað varðar fjölda bílastæða í bílageymslu og fjölda inn- og útkeyrslna fyrir bílageymsluna. Kæra í máli þessu barst úrskurðarnefndinni hinn 18. júlí 2014 og fer byggingarleyfishafi fram á að kærumálinu verði vísað frá þar sem kærufrestur hafi verið liðinn er kæran barst úrskurðarnefndinni.

Frestur til að kæra ákvörðun til úrskurðarnefndarinnar er einn mánuður frá því að kæranda varð kunnugt eða mátti vera kunnugt um hana nema á annan veg sé mælt í lögum, sbr. 2. mgr. 4. gr. laga nr. 130/2011 um úrskurðarnefnd umhverfis- og auðlindamála. Upphaf kærufrests í máli þessu ræðst af því hvenær kæranda varð kunnugt eða mátti vera kunnugt um efni kæranlegrar ákvörðunar miðað við málsatvik.

Samkvæmt fyrirliggjandi gögnum málsins áttu fulltrúar kæranda fund með starfsmanni byggingarfulltrúa hinn 4. júlí 2013 þar sem m.a. var rætt um fyrirkomulag inn- og útaksturs fyrir fyrrgreinda bílageymslu. Er vísað til þessa fundar í bréfi kæranda til embættis byggingarfulltrúa, dags. 17. júlí 2013, þar sem þeirri skoðun var lýst að óhjákvæmilegt væri að hafa aðkomurnar í umrædda bílageymslu tvær enda gert ráð fyrir slíku í gildandi deiliskipulagi. Verður af þessu ekki annað ráðið en að kæranda hafi fyrir þann tíma mátt vera kunnugt um að veitt byggingarleyfi gerðu aðeins ráð fyrir einni aðkomu að bílageymslunni. Fyrrgreindu bréfi kæranda var svarað með bréfi byggingarfulltrúa, dags. 7. maí 2014, þar sem þeirri skoðun var lýst að gildandi deiliskipulag fæli ekki í sér ákvörðun um tvær aðkomur að umræddri bílageymslu heldur sýndi uppdráttur möguleika á aðkomum frá tveimur stöðum. Ekki liggur fyrir að kæranda hafi verið leiðbeint um kæruleiðir og kærufrest vegna málsins svo sem rétt hefði verið að gera með hliðsjón af 1. mgr. 7. gr. og 2. tl. 2. mgr. 20. gr. stjórnsýslulaga nr. 37/1993.

Samkvæmt 28. gr. stjórnsýslulaga nr. 37/1993 skal vísa kæru frá hafi hún borist að liðnum kærufresti nema afsakanlegt verði talið að kæran hafi ekki borist fyrr eða veigamiklar ástæður mæli með því að kæran verði tekin til meðferðar. Í 2. mgr. ákvæðisins er þó tekið fram að kæra verði ekki tekin til meðferðar ef meira en ár er liðið frá því að ákvörðun var tilkynnt aðila.

Með vísan til þess sem að framan er rakið barst kæra í máli þessu þegar meira en ár var liðið frá því að kæranda mátti vera kunnugt um hinar kærðu ákvarðanir og er því óheimilt að taka málið til efnismeðferðar, sbr. áðurnefnda 2. mgr. 28. gr. stjórnsýslulaga. Verður máli þessu af þeim sökum vísað frá úrskurðarnefndinni.

Úrskurðarorð:

Kærumáli þessu er vísað frá úrskurðarnefndinni

_________________________________
Ómar Stefánsson

3/2013 Hólmsheiði

Með
Árið 2014, fimmtudaginn 25. september, tók Nanna Magnadóttir, formaður úrskurðarnefndar umhverfis- og auðlindamála, með heimild í 3. mgr. 3. gr. laga nr. 130/2011, fyrir:

Mál nr. 3/2013, kæra á ákvörðun skipulagsráðs Reykjavíkur frá 19. desember 2012 um að samþykkja breytingu á deiliskipulagi á Hólmsheiði vegna fangelsislóðar.

Í málinu er nú kveðinn upp svofelldur

úrskurður:

Með bréfum til úrskurðarnefndar umhverfis- og auðlindamála, dags. 28. janúar 2013, er bárust nefndinni sama dag, kærir Þ, eiganda lands nr. 113¬435 í Reynisvatnslandi, ákvörðun skipulagsráðs Reykjavíkur frá 19. desember 2012 um að samþykkja breytingu deiliskipulags vegna fangelsislóðar á Hólmsheiði. Einnig er kærð samþykkt byggingarfulltrúans í Reykjavík frá 15. janúar 2013 um stækkun lóðar nr. 9 við Nesjavallaleið og samþykkt hans frá 22. s.m. á umsókn um leyfi til að reisa fangelsi á téðri lóð. Verður síðara kærumálið, sem er númer 4/2013, sameinað kærumáli þessu enda standa hagsmunir kæranda því ekki í vegi. Gerir kærandi þá kröfu að hinar kærðu ákvarðanir verði felldar úr gildi og að kveðinn verði upp úrskurður um stöðvun framkvæmda. Þykir málið nú tækt til endanlegs úrskurðar og verður því ekki tekin afstaða til stöðvunarkröfu kæranda.

Gögn málsins bárust frá Reykjavíkurborg 25. febrúar 2013 og viðbótargögn 21. maí 2014.

Málavextir: Árið 2001 var samþykkt í borgarráði Reykjavíkur deiliskipulag vegna byggingu móttöku- og gæsluvarðhaldsfangelsis á Hólmsheiði. Fram kemur í greinargerð skipulagsins að deiliskipulagið nái til um 35000 m² lóð við Nesjavallaveg, skammt suðvestan við spennuvirki við Geitháls. Þá segir í skilmálum skipulagsins að byggingar megi vera 1-2 hæða og hámarkshæð þeirra ekki meiri en 8 m yfir hæð gólfplötu jarðhæðar. Á fundi skipulagsráðs hinn 29. ágúst 2012 var lagt fram erindi Framkvæmdasýslu ríkisins um breytingu á fyrrgreindu deiliskipulagi, m.a. vegna girðinga. Var samþykkt að auglýsa framlagða tillögu og málinu vísað til borgarráðs. Tillagan var hins vegar ekki auglýst heldur sætti hún breytingum og í kjölfar þess var tillagan tekin fyrir að nýju á fundi skipulagsráðs hinn 19. desember 2012 og eftirfarandi bókað: „Samþykkt með vísan til 12. gr. samþykktar um skipulagsráð. Samþykkt að falla frá grenndarkynningu þar sem breytingin varðar einungis hagsmuni lóðarhafa.“ Birtist auglýsing um gildistöku umræddrar breytingar í B-deild Stjórnartíðinda hinn 11. janúar 2013.

Hinn 15. janúar 2013 var á afgreiðslufundi byggingarfulltrúa samþykkt umsókn um leyfi til að stækka lóðina við Nesjavallaleið 9 um 2733m² frá óútvísuðu landi, þannig að lóðin yrði 37400 m². Þá var á afgreiðslufundi byggingarfulltrúa hinn 22. janúar s.á. tekin fyrir og samþykkt umsókn um leyfi til að reisa fangelsi úr steinsteypu á einni hæð með flötu þaki og tæknirými á annarri hæð, einangrað og klætt að utan að mestu leyti með málmklæðingu á lóðinni nr. 9 við Nesjavallaleið á Hólmsheiði. Staðfesti borgarráð greindar afgreiðslur 17. og 24. s.m.
 
Málsrök kæranda: Kærandi telur að ekki liggi fyrir gilt deiliskipulag fyrir umrædda lóð. Sé hin umdeilda breyting því markleysa sem eigi sér hvorki haldbæra stoð í skipulagsáætlunum, né í m.a. ákvæðum skipulagslaga nr. 123/2010, mannvirkjalaga nr. 160/2010 og stjórnsýslulaga nr. 37/1993. Breytingin snerti ekki aðeins hagsmuni lóðarhafa en ljóst sé að íbúar höfuðborgarsvæðisins gætu talið sig þetta varða. Kærandi eigi sumarbústaðarland sem sé í um 10-20 mínútna fjarlægð frá líklegum byggingarreit fangelsisins og eigi ásamt öðrum sumarbústaðareigendum á umræddu svæði lögvarinna hagsmuna að gæta um skipulagsmál á svæðinu. Sé í því sambandi vísað til álits umboðsmanns Alþingis frá 30. apríl 2012 er fjallað hafi um ákvarðanir umhverfisráðherra um Austurheiðar. Þar segi svo: „Vafalaust er að eigendur lands og orlofshúsa í næsta nágrenni höfðu ríka hagsmuni af því að undirbúningur og málsmeðferð sveitarfélagsins í aðdraganda ákvörðunar um að heimila slíka losun jarðvegs og uppbyggingu mannvirkja til tiltekinnar frí¬stundaiðju í námunda við eignir þeirra og almennt útivistar- og frístundasvæði væri í samræmi við þær réttaröryggisreglur sem fram komu í skipulags- og byggingarlögum nr. 73/1997.“

Ekki sé gert ráð fyrir þjónustustofnunum á Hólmsheiði í svæðisskipulagi höfuðborgarsvæðisins og aðalskipulagi Reykjavíkur og ólögmætt sé skv. 13. gr. mannvirkjalaga að gefa út byggingarleyfi fyrir mannvirkjum sem ekki séu í samræmi við skipulagsáætlanir.

Málsrök Reykjavíkurborgar: Reykjavíkurborg krefst þess að kærunum verði vísað frá úrskurðarnefndinni. Kærandi eigi enga lögvarða hagsmuni af því að fá skorið úr um kæruefnið. Um tveir kílómetrar séu á milli lóðar kæranda og fangelsislóðar. Muni staðsetning byggingar á umræddri lóð engin áhrif hafa á grenndarhagsmuni kæranda, hvorki í sjónrænu tilliti né öðru. Hvorki verði af kæru né öðrum gögnum ráðið hvaða hagsmuni kærandi sé að verja. 

Andmæli kæranda við greinargerð Reykjavíkurborgar: Kærandi ítrekar fyrri athugasemdir sínar og mótmælir harðlega þeirri fullyrðingu sveitarfélagsins að hann eigi engra lögvarinna hagsmuna að gæta. Nærumhverfi fangelsa litist af þeirri starfsemi sem þar fari fram. Felist hinir lögvörðu hagsmunir kæranda í því að fangelsisbyggingin og hið afgirta og flóðlýsta öryggissvæði við jaðar Reynisvatnslands hafi óhjákvæmilega neikvæð og truflandi áhrif á allt nærumhverfið. Sé sumarbústaðarlóð kæranda í u.þ.b. tíu mínútna hlaupafjarlægð frá fangelsisbyggingu og því gæti hagsmunum kæranda verið raskað ef fangar strjúki. Hið afgirta svæði sé við gatnamót sem keyra megi um inn í Reynisvatnsland og muni því ávallt minna á sig. Þá muni umferð um svæðið aukast. Þurfi haldbær rannsóknargögn en ekki staðlausar staðhæfingar til að sýna fram á í hvaða fjarlægð mestu áhrifin deyi út. Muni fangelsisbygging í jaðri hins svonefnda græna trefils, sem sé að hluta tekin undir þessa starfsemi, spilla umhverfinu, hafa fælandi áhrif á fuglalíf og alla útivist utan og innan græna trefilsins.

Um sé að ræða réttindi, og þar með lögvarða hagsmuni hvers og eins íbúa, um að virtar séu þær leyfilegu framkvæmdir sem gert sé ráð fyrir í svæðis- og aðalskipulagi, hafi breytingar ekki verið auglýstar. Vegna réttaröryggissjónarmiða verði lögvarðir hagsmunir eigenda frístundalóða og réttarheimildir ekki túlkaðar þröngt, sbr. tilvitnuð orð um umboðsmanns Alþingis um ríka hagsmuni eigenda lands og orlofshúsa um grenndarrétt. Þá skuli gæslu- og afplánunarfangelsi fyrir 56 einstaklinga á um 4 ha lands skilyrðislaust sæta mati Skipulagsstofnunar vegna neikvæðra umhverfisáhrifa langt út fyrir skipulagsreitinn.

Vettvangsskoðun: Formaður úrskurðarnefndarinnar kynnti sér aðstæður á vettvangi 2. september 2014.

Niðurstaða: Árið 2001 samþykkti borgarráð Reykjavíkur deiliskipulag á Hólmsheiði er gerði ráð fyrir fangelsis- og gæsluvarðhaldsbyggingu á 35000 m2 lóð við Nesjavallarveg. Sætir sú ákvörðun ekki endurskoðun í máli þessu enda er kærufrestur vegna hennar löngu liðinn.

Fól hin kærða breyting á nefndu deiliskipulagi, sem tók gildi með auglýsingu þar um í B-deild Stjórnartíðinda hinn 11. janúar 2013, í sér að skilmálum fyrir girðingar og gróðurbeltum var breytt og skilmálum um hljóðvist bætt við. Þá var lóðin stækkuð til norðurs um 10 m og til norðausturs um 7 m og yrði eftir stækkun 37.410 m². Byggingarreitur og nýtingarhlutfall hélst óbreytt. Þá var tilgreint að vegtenging við lóðina í framtíðinni yrði frá Langavatnsvegi. Þá var með hinum kærðu samþykktum byggingarfulltrúa var veitt heimild til að stækka umrædda lóð og reisa á henni fangelsi á einni hæð með flötu þaki og tækirými á annarri hæð.

Í málinu hefur verið gerð krafa um frávísun með þeim rökum að kærandi eigi ekki kæruaðild. Um kæruaðild í þeim málum sem undir úrskurðarnefndina heyra er fjallað um í 3. mgr. 4. gr. laga nr. 130/2011 um úrskurðarnefnd umhverfis- og auðlindamála. Þar er kveðið á um að þeir einir geti kært stjórnvaldsákvarðanir til úrskurðarnefndarinnar sem eigi lögvarða hagsmuni tengda þeirri ákvörðun sem kæra eigi nema í tilteknum undantekningartilvikum sem þar eru greind. Verður að skýra þetta ákvæði í samræmi við almennar reglur stjórnsýsluréttarins um aðild að kærumálum þar sem áskilið er að kærandi eigi beina einstaklingsbundna hagsmuni tengda þeirri ákvörðun sem kæra á.

Kærandi máls þessa er eigandi lands nr. 113435 í Reynisvatnslandi á Hólmsheiði og er land hans í um tveggja kílómetra fjarlægð frá hinni umdeildu lóð og fangelsisbyggingu. Liggur fangelsislóðin í nálægð við spennuvirki við Geitháls en lóð kæranda er handan við spennuvirkið fjær fangelsislóðinni. Samkvæmt þeim upplýsingum er liggja fyrir úrskurðarnefndinni mun fangelsisbyggingin verða lágreist og liggur lóð hennar nokkuð lægra í landi en nefnt spennuvirki. Fallast má á að kærandi, líkt og aðrir fasteignaeigendur almennt, geti átt hagsmuna að gæta um skipulagsmál er varðað geti eignir hans. Miðað við aðstæður allar verður hins vegar ekki talið að grenndaráhrif umdeildrar fangelsislóðar og byggingar séu með þeim hætti að varðað geti hagsmuni kæranda á þann veg að hann eigi þá einstaklingsbundnu og lögvörðu hagsmuni tengda gildi umdeildra ákvarðana sem skilyrði eru kæruaðildar fyrir úrskurðarnefndinni skv. 3. mgr. 4. gr. laga nr. 130/2011. Telur nefndin ljóst að hvorki verði um útsýnisskerðingu að ræða né svo verulegar breytingar á umferð eða önnur áhrif, s.s. vegna flóðlýsingar, á umhverfi kæranda að það geti snert lögvarða hagsmuni hans þegar miðað er við staðsetningu lóðar hans og afstöðu hennar til hinnar umdeildu fangelsislóðar sem og legu hennar.

Þar sem kærandi telst samkvæmt framansögðu ekki eiga þá hagsmuni tengda því að fá úrlausn um kæruefnið sem er áskilið er lögum samkvæmt ber að vísa máli þessu frá úrskurðarnefndinni.
 

Úrskurðarorð:


Kærumáli þessu er vísað frá úrskurðarnefndinni.

______________________________________________
Nanna Magnadóttir

 

97/2014 Skógarás

Með
Árið 2014, fimmtudaginn 25. september, tók Nanna Magnadóttir, formaður úrskurðarnefndar umhverfis- og auðlindamála, með heimild í 3. mgr. 3. gr. laga nr. 130/2011, fyrir:

Mál nr. 97/2014, kæra á ákvörðun byggingarfulltrúans í Reykjavík frá 27. janúar 2009 um að veita leyfi til að stækka svalir, breyta gluggum á norður- og vesturhliðum og innra skipulagi á 2. hæð húss á lóð nr. 21 við Skógarás.

Í málinu er nú kveðinn upp svofelldur

úrskurður:

Með bréfi til úrskurðarnefndar umhverfis- og auðlindamála, dags. 28. ágúst 2014, sem barst nefndinni sama dag, kæra A og S, Skógarási 19, Reykjavík, þá ákvörðun byggingarfulltrúans í Reykjavík frá 27. janúar 2009 að veita leyfi til að stækka svalir húss á lóð nr. 21 við Skógarás.

Gera kærendur þá kröfu að hin kærða ákvörðun verði felld úr gildi og þess jafnframt krafist að framkvæmdir verði stöðvaðar á meðan málið er til meðferðar fyrir úrskurðarnefndinni. Til vara er þess krafist að svölunum verði breytt þannig að þær samræmist byggingarreit hússins. Þykir málið nægilega upplýst til að það verði nú tekið til endanlegs úrskurðar og verður því ekki tekin afstaða til stöðvunarkröfu kæranda.

Gögn málsins bárust úrskurðarnefndinni frá Reykjavíkurborg 4. og 23. og 24. september 2014.

Málsatvik og rök: Hinn 27. janúar 2009 var á afgreiðslufundi byggingarfulltrúans í Reykjavíkur tekin fyrir og samþykkt umsókn um að stækka svalir, breyta gluggum á norður- og vesturhliðum og innra skipulagi á 2. hæð einbýlishúss á lóð nr. 21 við Skógarás. Fundargerð byggingarfulltrúa var lögð fram á fundi skipulagsráðs 28. s.m. og staðfest í borgarráði 29. janúar 2009.

Kærendur skírskota til þess að framkvæmdir hafi staðið yfir við byggingu hússins nr. 21 við Skógarás með hléum frá árinu 2007 en framkvæmdir við byggingu svala hafi nýverið hafist. Feli svalirnar í sér skerðingu á réttindum kærenda enda sé opið útsýni af svölunum yfir í garð þeirra. Engin grenndarkynning hafi átt sér stað áður en hið umþrætta leyfi hafi verið veitt og kærendum þannig ekki gefist kostur á að tjá sig. Svalirnar nái út fyrir samþykktan byggingarreit sem sé ólögmætt. Þá hafi þurft að fara fram grenndarkynning þar sem svalirnar rýri grenndarrétt kærenda. Svalirnar séu of nálægt húsi þeirra og mannaferðir svo nálægt í þeirri hæð sem svalirnar séu sé brot á rétti kærenda til friðs og notkunar á húsi þeirra. Vísi kærendur til 7. mgr. 43. gr. l. nr. 73/1997 um þetta efni, sbr. nú skipulagslög nr. 123/2010.

Af hálfu Reykjavíkurborgar er farið fram á að kröfu kærenda verði vísað frá. Samkvæmt 2. mgr. 4. gr. l. nr. 130/2011 teljist kærufrestur vera einn mánuður frá því að kæranda varð kunnugt, eða mátti vera kunnugt, um ákvörðun þá sem kæra eigi. Frestur til að kæra hina kærðu ákvörðun í máli þessu hafi því verið löngu liðinn þegar kæra barst úrskurðarnefndinni. Ekki sé reynt að færa rök að því í kæru hvers vegna víkja ætti frá nefndu ákvæði laganna. Þá sé allur vafi tekinn af í 28. gr. stjórnsýslulaga nr. 37/1993 um að vísa beri kæru þessari frá, en skv. ákvæðinu sé óheimilt að sinna kæru ef meira en ár sé liðið frá því að ákvörðun hafi verið tekin.

Kærendur vísa til þess að þeim hafi ekki verið kynnt sú breyting sem gerð hafi verið á áður samþykktum teikningum. Engin tilkynning hafi verið send þeim en allir frestir VII. kafla stjórnsýslulaga nr. 37/1993 miði við það þegar kæranda hafi verið tilkynnt um ákvörðun stjórnvalds. Framkvæmdir við hinar umþrættu svalir hafi ekki hafist fyrr en í ágúst 2014 og þá þegar hafi kærendur andmælt og sent kæru innan lögmælts frests, sbr. 2. mgr. 4. gr. l. nr. 130/2011. Vísi kærendur m.a. til sjónarmiðar nefndarinnar sem fram komi í málum nr. 8/2012 og 20/2014. Þá sé ljóst að byggingarleyfi fyrir stækkun svala hafi fallið úr gildi 29. janúar 2010 og sé því um óleyfisframkvæmd að ræða.

Niðurstaða: Hið kærða byggingarleyfi fyrir stækkun svala, breytingu á gluggum og innra skipulagi á 2. hæð hússins nr. 21 við Skógarás var samþykkt af byggingarfulltrúanum í Reykjavík 27. janúar 2009 og staðfest í borgarráði 29. s.m. Kæra í máli þessu barst úrskurðarnefndinni hinn 28. ágúst 2014.

Frestur til að kæra ákvörðun til úrskurðarnefndarinnar er einn mánuður frá því að kæranda varð kunnugt eða mátti vera kunnugt um hana nema á annan veg sé mælt í lögum, sbr. 2. mgr. 4. gr. laga nr. 130/2011 um úrskurðarnefnd umhverfis- og auðlindamála nr. 130/2011. Upphaf kærufrests í máli þessu ræðst af því hvenær kærendum varð kunnugt um tilvist og efni hinnar kærðu ákvörðunar eða mátti af aðstæðum vera ljóst að leyfi hafi verið veitt fyrir byggingu svalanna og öðrum breytingum, svo sem af framkvæmdum við bygginguna. Ekki verður af fyrirliggjandi gögnum málsins ráðið að framkvæmdir samkvæmt leyfinu hafi byrjað við svalirnar fyrr en í ágúst 2014 þegar kærendur kveðast hafa orðið áskynja um framkvæmdirnar en aðrar breytingar samkvæmt leyfinu eru ekki þess eðlis að þeir hafi mátt ráða af því að til stæði að stækka hinar umþrættu svalir. Verður því við það að miða að kæra í máli þessu hafi borist innan lögmælts kærufrests.

Upplýst hefur verið í málinu að byggingarleyfi hafi ekki verið gefið út af byggingarfulltrúa í samræmi við 44. gr. þágildandi skipulags- og byggingarlaga nr. 73/1997 en slíkt leyfi var forsenda fyrir því að hefja framkvæmdir. Þá verður ekki séð af gögnum málsins að skilyrðum greinds lagaákvæðis til útgáfu byggingarleyfis hafi verið fullnægt en byggingarleyfisgjöld munu ekki hafa verið greidd, sbr. 2. tl. 1. mgr. ákvæðisins, og er ekki að sjá að byggingarstjóri hafi undirritað yfirlýsingu um ábyrgð sína eða tilkynnt byggingarfulltrúa um nöfn iðnmeistara í samræmi við 3. mgr. nefndrar 44. gr. Í 4. mgr. nefnds ákvæðis laganna var kveðið á um að staðfesting sveitarstjórnar skv. 43. gr. laganna félli úr gildi hefði byggingarleyfi ekki verið gefið út innan 12 mánaða frá staðfestingunni.

Þar sem staðfesting borgarráðs er fallin úr gildi, sbr. framangreinda 4. mgr. 44. gr. þágildandi skipulags- og byggingarlaga, eru úr gildi fallnar heimildir til þeirra framkvæmda sem samþykktar voru með hinni kærðu ákvörðun. Er ekki lengur fyrir hendi nein sú ákvörðun er bindur enda á mál og sætt getur kæru til úrskurðarnefndarinnar, sbr. 2. mgr. 26. gr. stjórnsýslulaga nr. 37/1993, verður máli þessu vísað frá úrskurðarnefndinni.

Úrskurðarorð:

Kærumáli þessu er vísað frá úrskurðarnefndinni.

______________________________
Nanna Magnadóttir

93/2013 Svifflugfélagið

Með

Árið 2014, þriðjudaginn 16. september, kom úrskurðarnefnd umhverfis- og auðlindamála saman til fundar í húsnæði nefndarinnar að Skuggasundi 3, Reykjavík. Mætt voru Nanna Magnadóttir forstöðumaður, Ásgeir Magnússon héraðsdómari og Þorsteinn Þorsteinsson byggingarverkfræðingur.

Fyrir var tekið mál nr. 93/2013, kæra á ákvörðun byggingarfulltrúa Kópavogs um að synja um stöðuleyfi og afgreiðslu bæjaryfirvalda á erindi kæranda varðandi viðbyggingu við klúbbhús hans á Sandskeiði, um gerð deiliskipulags og um heimild fyrir flutningi á þremur færanlegum skúrum á svæði kæranda á Sandskeiði.

Í málinu er nú kveðinn upp svofelldur

úrskurður:

Með bréfi til úrskurðarnefndar umhverfis- og auðlindamála, dags. 1. október 2013, sem barst nefndinni sama dag, kærir K, f.h. Svifflugfélags Íslands, ákvarðanir bæjaryfirvalda Kópavogs um að hafna erindum kæranda um heimild til flutnings og um stöðuleyfi fyrir þremur færanlegum skúrum á svæði félagsins á Sandskeiði, um byggingarleyfi fyrir viðbyggingu við klúbbhús félagsins á svæðinu og um að hafna beiðni um gerð deiliskipulags. Þess er krafist að greindar ákvarðanir verði felldar úr gildi.

Gögn málsins bárust frá Kópavogsbæ 21. maí 2014.

Málavextir: Með bréfi til Kópavogsbæjar, dags. 27. maí 2013, sótti kærandi um stöðuleyfi fyrir þremur lausum skúrum til 12 mánaða á starfssvæði kæranda á Sandskeiði. Sú umsókn var ítrekuð í bréfi til byggingarfulltrúa, dags. 21. júní s.á. Sama dag var með bréfi til skipulagsstjóra bæjarins jafnframt óskað eftir að skipulagsyfirvöld leituðu eftir heimild Skipulagsstofnunar fyrir stækkun á húsi kæranda á Sandskeiði þar sem umrætt svæði væri óskipulagt. Jafnframt var farið fram á það að lokið yrði við gerð deiliskipulags fyrir svæðið. Hinn 2. júlí s.á. tók byggingarfulltrúinn í Kópavogi fyrir umsókn kæranda um stöðuleyfi. Var erindinu hafnað með þeim rökum að umræddir skúrar féllu ekki undir skilgreiningu gr. 2.6.1. í byggingarreglugerð nr. 112/2012 og var kæranda send tilkynning þess efnis sama dag. Hinn 9. s.m. beindi kærandi umsókn sinni um stöðuleyfi til bæjarráðs. Var erindið tekið fyrir á fundi ráðsins 25. júlí 2013 og því hafnað með vísan til fyrrgreindrar afgreiðslu byggingarfulltrúa. Hinn 27. ágúst s.á. tók skipulagsnefnd bæjarins fyrir erindi kæranda, dags. 21. júní 2013, varðandi stækkun húss hans á Sandskeiði. Var erindinu hafnað en nefndin samþykkti fyrir sitt leyti að veitt yrði stöðuleyfi til eins árs fyrir þremur færanlegum kennslustofum á umræddu starfssvæði kæranda. Var málinu vísað til afgreiðslu bæjarráðs og bæjarstjórnar. Hinn 5. september 2013 hafnaði bæjarráð erindi kæranda um stækkun umrædds húss og vísaði málinu til bæjarstjórnar, sem afgreiddi málið hinn 10. s.m. með svofelldri bókun: „Bæjarstjórn staðfestir höfnun skipulagsnefndar varðandi stækkun á klúbbhúsi Svifflugfélags Íslands á Sandskeiði […]. Bæjarstjórn hafnar afgreiðslu skipulagsnefndar um að félaginu sé gefin heimild til að flytja þrjár færanlegar kennslustofur á athafnasvæði félagsins áður en deiliskipulag af svæðinu liggur fyrir […].“

Hinn 12. september s.á. lagði kærandi fram beiðni til Kópavogsbæjar um rökstuðning fyrir greindum ákvörðunum og barst hann kæranda 24. október s.á.

Málsrök kæranda: Af hálfu kæranda er á því byggt að Kópavogsbæ sé lagalega skylt að afgreiða umsóknir kæranda með jákvæðum hætti nema málefnaleg rök mæli gegn því. Hafi slík rök ekki borist kæranda. Heimilt sé að veita umbeðið stöðuleyfi skv. 9. lið 60. gr. laga nr. 160/2010 um mannvirki og veita megi byggingarleyfi fyrir stækkun á klúbbhúsi kæranda á grundvelli fyrsta bráðabirgðarákvæðis skipulagslaga nr. 123/2010. Kærandi telji kröfu Kópavogsbæjar um að samþykkja þurfi deiliskipulag til að hægt sé veita stöðu- eða byggingarleyfi bæði óframkvæmanlega og óásættanlega vegna ágreinings um lögsögu á svæðinu sem ekki verði leystur í fyrirsjáanlegri framtíð. Sveitarfélagið virðist gera þá kröfu að fyrir liggi deiliskipulag svo afgreiða megi umsóknir kæranda á sama tíma og beiðni hans um gerð deiliskipulags sé ekki tekin til greina. Telja verði að bæjaryfirvöldum sé skylt að lögum að taka beiðni kæranda um gerð deiliskipulags til afgreiðslu.

Málsrök Kópavogsbæjar: Af hálfu sveitarfélagsins er skírskotað til þess að umsókn kæranda um stöðuleyfi hafi verið hafnað af byggingarfulltrúa 2. júlí 2013 með þeim rökum að umræddir skúrar féllu ekki undir skilgreiningu gr. 2.6.1. í byggingarreglugerð nr. 112/2012. Í ákvæðinu sé að finna tæmandi talningu á þeim lausafjármunum sem heimilt sé að veita stöðuleyfi fyrir. Sé fjallað um minni háttar atriði, svo sem sumarhús í smíðum sem ætlað sé til flutnings, en ekki sé í ákvæðinu fjallað um heilu húsin. Að auki hafi verið fjallað um beiðni kæranda um stöðuleyfi á fundi bæjarstjórnar 10. september s.á. þar sem henni var hafnað þar sem ekkert deiliskipulag lægi fyrir. Ekki sé unnt að hefja gerð deiliskipulags fyrir umrætt svæði á Sandskeiði þar sem ágreiningur sé um staðarmörk sveitarfélaga og sé það ekki hægt fyrr en úrlausn liggi fyrir í því máli. Að auki telji sveitarfélagið ekki unnt að fallast á flutning viðbyggingar sem hugsuð sé til þess að skeyta við núverandi byggingar á svæðinu þar sem slíkar breytingar myndu krefjast útgáfu byggingarleyfis. Að lokum bendi sveitarfélagið á að umræddar kennslustofur hafi brunnið í lok apríl 2014.

Niðurstaða: Í máli þessu er deilt um lögmæti synjunar byggingarfulltrúa frá 2. júlí 2013 á umsókn kæranda um heimild til flutnings og um stöðuleyfi fyrir þremur færanlegum skúrum á athafnarsvæði kæranda á Sandskeiði og afgreiðslu skipulagsnefndar, bæjarráðs og bæjarstjórnar Kópavogs frá 27. ágúst og 5. og 10. september 2013 á beiðni kæranda um að aflað yrði meðmæla Skipulagsstofnunar í samræmi við 1. tl. bráðabirgðaákvæðis skipulagslaga nr. 123/2010 vegna fyrirhugaðrar viðbyggingar við klúbbhús kæranda á Sandskeiði. Þá er kærð afgreiðslu bæjaryfirvalda á beiðni kæranda um gerð deiliskipulags fyrir umrætt svæði.

Kærufrestur til úrskurðarnefndar umhverfis- og auðlindamála er einn mánuður frá því að kæranda varð kunnugt um eða mátti vera kunnugt um ákvörðunina, sbr. 2. mgr. 4. gr. laga nr. 130/2011. Samkvæmt 3. mgr. 27. gr. stjórnsýslulaga nr. 37/1993 hefst kærufrestur þó ekki ekki fyrr en rökstuðningur hefur verið veittur aðila máls að beiðni hans, að því gefnu að beiðnin hafi borist innan 14 daga frá því að aðila var tilkynnt um ákvörðunina, sbr. 3. mgr. 21. gr. laganna. Umsókn kæranda um stöðuleyfi var synjað af byggingarfulltrúa Kópavogsbæjar 2. júlí 2013 og óskaði kærandi eftir rökstuðningi fyrir ákvörðuninni hinn 12. september s.á., eða rúmum tíu vikum eftir að honum var tilkynnt um ákvörðunina. Verður því litið svo á að kærufrestur hinnar kærðu ákvörðunar hafi byrjað að líða þegar kæranda var tilkynnt um ákvörðun byggingarfulltrúa hinn 2. júlí 2013. Kæra barst úrskurðarnefndinni ekki fyrr en 1. október s.á., eða tæpum þremur mánuðum eftir að ákvörðun byggingarfulltrúa lá fyrir. Er því kæran of seint fram komin hvað varðar greinda ákvörðun og verður þeim þætti málsins því vísað frá úrskurðarnefndinni í samræmi við 1. mgr. 28. gr. stjórnsýslulaga. Þá kemur afgreiðsla skipulagsnefndar varðandi stöðuleyfi hinn 27. ágúst 2013, sem synjað var af bæjarráði 5. september s.á. og af bæjarstjórn 10. s.m., ekki til skoðunar þar sem það er á verkssviði byggingarfulltrúa að veita stöðuleyfi skv. 1. mgr. gr. 2.6.1., sbr. 48. tl. gr. 1.2.1. í byggingarreglugerð nr. 112/2012, og hafði hann þá þegar tekið afstöðu til beiðni kæranda, eins og áður er lýst.

Samkvæmt þágildandi 1. tl. bráðabirgðaákvæðis skipulagslaga nr. 123/2010 gat sveitarstjórn, án þess að fyrir lægi staðfest aðalskipulag eða svæðisskipulag eða deiliskipulag og að fengnum meðmælum Skipulagsstofnunar, leyft einstakar framkvæmdir sem um kynni að verða sótt. Fyrir liggur í málinu að engin lögformleg umsókn lá fyrir bæjarstjórn þegar hin kærða ákvörðun var tekin. Af orðalagi ákvæðisins verður ráðið að umsókn fyrir framkvæmdum þurfi að liggja fyrir auk þess sem afla þarf meðmæla Skipulagsstofnunar fyrir leyfisveitingunni. Engin slík umsókn lá fyrir bæjarstjórninni við töku hinnar kærðu ákvörðunar. Lá því ekki fyrir endanleg ákvörðun í skilningi 2. mgr. 26. gr. stjórnsýslulaga og verður þar af leiðandi ekki borin undir úrskurðarnefndina.

Að lokum er kærð afgreiðsla Kópavogsbæjar á beiðni kæranda um að lokið yrði við gerð deiliskipulags fyrir athafnasvæði kæranda. Lagði kærandi fram greinda beiðni hinn 21. júní 2013. Verður ekki séð af orðalagi í bókunum þeirra bæjaryfirvalda sem tóku umsókn kæranda til afgreiðslu að tekin hafi verið lokaákvörðun er varðar þá beiðni. Þá liggja ekki fyrir frekari gögn í málinu sem benda til þess að umrætt erindi hafi fengið formlega afgreiðslu. Þar sem erindið er óafgreitt er ekki til staðar nein sú ákvörðun sem bindur enda á mál og þar með ekki hægt að beina kæru þar um til úrskurðarnefndarinnar, sbr. 2. mgr. 26. gr. stjórnsýslulaga.

Hvað varðar synjun bæjarstjórnar á flutningi þriggja færanlegra skúra þá verður ekki séð að hún hafi verið til þess bær að taka þá ákvörðun og heyrir það því ekki undir valdsvið úrskurðarnefndarinnar að taka hana til skoðunar, enda fer um flutning þeirra eftir ákvæðum reglugerðar nr. 155/2007 um stærð og þyngd ökutækja, sbr. 75. og 76. gr. umferðarlaga nr. 50/1987.

Með hliðsjón af öllu framangreindu verður kærumáli þessu vísað frá úrskurðarnefndinni.

Meðferð málsins hefur dregist sökum mikils fjölda mála sem skotið hefur verið til úrskurðarnefndarinnar.

Úrskurðarorð:

Kærumáli þessu er vísað frá úrskurðarnefndinni.

____________________________________
Nanna Magnadóttir

______________________________              _____________________________
Ásgeir Magnússon                                            Þorsteinn Þorsteinsson

106/2013 Austurtún

Með

Árið 2014, mánudaginn 1. september, tók Nanna Magnadóttir, formaður úrskurðarnefndar umhverfis- og auðlindamála, fyrir mál nr. 106/2013 með heimild í 3. mgr. 3. gr. 1. nr. 130/2011.

Í málinu er kveðinn upp svofelldur

úrskurður:

Með bréfi til úrskurðarnefndar umhverfis- og auðlindamála, dags. 30. október 2013, sem barst nefndinni 1. nóvember s.á., kæra H og S Austurtúni 18, Garðabæ, afgreiðslu skipulags- og byggingarnefndar sveitarfélagsins Álftaness frá 16. ágúst 2007 á byggingarleyfi fyrir parhúsi að Austurtúni 18 og 20, Álftanesi. Bæjarráð samþykkti veitingu byggingarleyfisins hinn 30. s.m. Skilja verður málskot kærenda svo að að krafist sé ógildingar hinnar kærðu ákvörðunar.

Umsögn Garðabæjar í málinu ásamt fylgigagni bárust úrskurðarnefninni hinn 16. janúar 2014.

Málsatvik og rök: Umsókn um byggingarleyfi fyrir steinsteyptu parhúsi á einni hæð að Austurtúni 18 og 20 var tekið fyrir á fundi skipulags- og byggingarnefndar Álftaness 16. ágúst 2007. Lágu þar fyrir uppdrættir arkiteks að húsinu, dags. 15. ágúst 2007. Samþykkti nefndin að leggja til við bæjarstjórn að umsóknin yrði samþykkt, enda væri hún í samræmi við ákvæði byggingarreglugerðar. Kærendur festu kaup á húsinu að Austurtúni 18 á árinu 2011 og munu hafa flutt í húsið í byrjun árs 2012.

Kærendur skírskota til þess að skömmu eftir að fyrrgreint hús hafi verið tekið í notkun hafi borið á því að hljóðbærni í húsinu hafi verið með óeðlilegum hætti. Upplýsinga hafi verið aflað um hönnun hússins sem leitt hafi í ljós að hönnun þess væri ekki í samræmi við ákvæði byggingarreglugerðar, a.m.k. hvað varði hljóðvist. Venjuhelgað sé að parhús séu sérsteypt og aðskilin með einangrun á milli. Kærendur þekki til hljóðvistar milli íbúða í fjölbýlishúsum og hafi talið að hljóðvist í sérbýli yrði á annan veg en sú hafi ekki orðið raunin. Telja verði ljóst að hönnun hússins, bygging þess og frágangur sé ekki í samræmi við reglugerðarákvæði. Leitað hafi verið skýringa og tillagna um úrlausnir hjá embætti byggingarfulltrúa, hönnuði, umsjónaraðila tæknilegrar útfærslu og byggingarstjóra án þess að formleg svör hafi fengist. Af þeim sökum sé umdeilt byggingarleyfi kært til úrskurðarnefndarinnar í þeim tilgangi að fá fram ábyrgð þeirra sem ábyrgir séu fyrir hönnun hússins, veitingu byggingarleyfis og byggingu þess.

Af hálfu Garðabæjar er gerð sú krafa að kærumáli þessu verði vísað frá úrskurðarnefndinni. Umrætt byggingarleyfi hafi verið samþykkt í skipulags- og byggingarnefnd og staðfest af bæjarráði Álftaness í ágústmánuði árið 2007. Kærufrestur til úrskurðarnefndarinnar skv. þágildandi skipulags- og byggingarlögum hafi verið einn mánuður og skv. 26. gr. stjórnsýslulaga nr. 37/1993 skuli stjórnsýslukæru ekki sinnt ef meira en ár sé liðið frá því að ákvörðun sé tilkynnt. Samkvæmt því sé kæra í máli þessu of seint fram komin. Kærendur hafi eignast umrætt húsnæði með kaupsamningi, dags. 14. desember 2011, eða löngu eftir að byggingarleyfi hússins hafi verið samþykkt og gefið út. Kæruefni máls þessa snúist um meintan ágalla á fasteigninni sem sé óviðkomandi afgreiðslu hins kærða byggingarleyfis. Kæruefnið heyri af þeim sökum ekki undir úrskurðarnefndina sem einnig leiði til frávísunar málsins.

Niðurstaða: Samkvæmt 5. mgr. 8. gr. skipulags- og byggingarlaga nr. 73/1997, sem í gildi voru til ársloka 2010, var frestur til að kæra stjórnvaldsákvarðanir stjórnsýslu sveitarfélaga einn mánuður frá því að kæranda var, eða mátti vera, kunnugt um hina kæranlegu ákvörðun. Sambærilegt ákvæði um kærufrest er nú að finna í 2. mgr. 4. gr. laga nr. 130/2011 um úrskurðarnefnd umhverfis- og auðlindamála.

Fyrir liggur að kærendur festu kaup á fasteigninni að Austurtúni 18 í lok árs 2011 og fluttu í húsnæðið í byrjun árs 2012. Þá þegar mátti þeim vera ljóst að byggingarleyfi fyrir húsinu hafi verið samþykkt og gefið út enda húsið þá fullbyggt. Kæra í máli þessu barst úrskurðarnefndinni hinn 1. nóvember 2013 eða hart nær tveimur árum eftir að kærendur festu kaup á eigninni og fluttu inn. Var hinn lögboðni kærufrestur löngu liðinn samkvæmt fyrrgreindum lagaákvæðum og ber því að vísa máli þessu frá úrskurðarnefndinni.

Uppkvaðning úrskurðar í máli þessu hefur dregist sökum mikils fjölda mála sem skotið hefur verið til úrskurðarnefndarinnar.

Úrskurðarorð:

Kærumáli þessu er vísað frá úrskurðarnefndinni.

____________________________________
Nanna Magnadóttir

47/2014 Torfunefsbryggja

Með

Árið 2014, fimmtudaginn 21. ágúst, tók Nanna Magnadóttir, formaður úrskurðarnefndar umhverfis- og auðlindamála, fyrir mál nr. 47/2014 með heimild í 3. mgr. 3. gr. 1. nr. 130/2011.

Í málinu er kveðinn upp svofelldur

úrskurður:

Með bréfi til úrskurðarnefndar umhverfis- og auðlindamála, dags. 3. júní 2014, sem barst nefndinni 5. s.m., kærir N, Álfabyggð, Akureyri, þá ákvörðun Akureyrarkaupstaðar frá 6. maí 2014 að samþykkja deiliskipulag fyrir miðbæ Akureyrar. Deiliskipulagið var auglýst í B-deild Stjórnartíðinda 22. júlí s.á.

Verður að skilja kæruna svo að krafist sé ógildingar á þeim hluta hins kærða deiliskipulags sem við kemur því svæði sem Torfunefsbryggja er staðsett á.

Úrskurðarnefndinni bárust gögn í málinu frá Akureyrarbæ 23. og 30. júní 2014.

Málsatvik og rök: Kærandi er íbúi á Akureyri. Hinn 18. febrúar 2014 samþykkti bæjarstjórn Akureyrarbæjar að auglýsa nýtt deiliskipulag fyrir miðbæ Akureyrar. Samkvæmt deiliskipulagstillögunni var gert er ráð fyrir þremur austur-vestur ásum sem myndu liggja þvert á helstu umferðaræðar til að styrkja leiðir á milli miðbæjarins og Torfunefsbryggju. Koma átti fyrir nýjum safnstæðum á vegum Akureyrarbæjar á fyllingu við Torfunef, fyllingu austan Hofs, við Ráðhús, Hólabraut og Smáragötu. Að auki átti að samtvinna miðbæinn betur við hafnarsvæðið með byggingum fyrir almenning og skapa umgjörð um líf á svæðinu. Var miðað við að efla höfnina og Pollinn sem útivistarsvæði t.d. með lægi fyrir skemmtiferðaskip, aðstöðu fyrir smábáta, skútur og aðra skemmtibáta sem og brottfararstað fyrir skoðunarferðir á sjó. Að lokum var gert ráð fyrir nýjum byggingum á svæði Torfunefs til að skapa umgjörð endurbættrar hafnar.

Frestur til að skila inn athugasemdum var frá 21. febrúar til 6. apríl 2014. Alls bárust 22 athugasemdir, þ.á m. frá kæranda þar sem hann gerði athugasemd við þau áform bæjarins að afmá og eyða sögulegum menningarminjum Torfunefsbryggju. Var athugasemd kæranda svarað með bréfi skipulagsstjóra dags. 8. maí s.á. þess efnis að deiliskipulagstillagan gerði ekki ráð fyrir að afmá og eyða Torfunefsbryggju heldur væri þvert á móti gert ráð fyrir að hún yrði endurbyggð og lengd. Kærandi óskaði eftir rökstuðningi vegna greinds svars og var hann veittur með bréfi skipulagsstjóra, dags. 3. júní s.á, þar sem nánari grein var gerð fyrir deiliskipulagstillögunni hvað varðaði Torfunefsbryggju. Var áréttað að ekki væri um endanlega útfærslu á svæðinu að ræða og að fullt samráð yrði haft við Hafnasamlag Norðurlands og Minjastofnun Íslands í samræmi við minjalög þar sem elsti hluti bryggjunnar væri eldri en 100 ára.

Deiliskipulagstillagan var samþykkt af bæjarstjórn Akureyrarbæjar 6. maí 2014 og tók gildi með auglýsingu í B-deild Stjórnartíðinda 22. júlí s.á.

Kærandi telur að áformað sé að taka bryggjusvæðið undir bílastæði auk þess sem gera eigi langan viðlegukant fyrir skemmtiferðaskip. Hafi það í för með sér að gera þurfi háa mannhelda girðingu til að uppfylla alþjóðareglur um hafnaröryggi. Sé ekki hægt að fallast á að um endurgerð mannvirkis, sem teljist til fornminja, sé að ræða. Virðist sem fara eigi á svig við almennan vilja bæjarbúa um að haldið verði í bryggjuna og sé einnig farið gegn landslögum þar sem bryggjan sé orðin meira en 100 ára og njóti því verndar skv. lögum um menningarminjar. Framkvæmdirnar muni því hafa í för með sér varanlega eyðileggingu á mannvirki sem hafi mikið sögulegt og menningarlegt gildi. Hljóti að þurfa að fara fram ítarleg úttekt og skráning á minjunum.

Af hálfu sveitarfélagsins er bent á að samkvæmt deiliskipulagstillögunni, nú samþykktu deiliskipulagi, sé gert ráð fyrir uppfyllingu á milli dælustöðva og bryggju til að hægt sé að koma fyrir bílastæðum og byggingarreitum fyrir aðstöðuhús sem muni tengjast ferðamannaiðnaði. Ekki sé gert ráð fyrir skemmtiferðaskipum við Torfunefsbryggju heldur minni bátum s.s. fyrir hvalaskoðun og útsýnissjóferðir. Þá sé áréttað að ekki sé um endanlega útfærslu á svæðinu að ræða. Framkvæmdarleyfi mun byggja á frekari hönnunargögnum sem unnin verði í fullu samráði við Hafnasamlag Norðurlands og Minjastofnun Íslands. Þótt gert sé ráð fyrir breytingum samkvæmt deiliskipulagi á umhverfi við Torfunefsbryggju muni staða og útlit bryggjunnar halda sér. Þá muni lenging bryggjunnar ekki hafa áhrif á eldri hluta Torfunefsbryggju. Sá skortur sem kærandi nefni varðandi samráð við opinberar stofnanir hafi farið fram í skipulagsferlinu og muni einnig fara fram m.a. við Minjastofnun Íslands áður en framkvæmdir hefjist.

Niðurstaða: Samkvæmt 3. mgr. 4. gr. laga nr. 130/2011 geta þeir einir kært stjórnvaldsákvarðanir til úrskurðarnefndarinnar sem eiga lögvarða hagsmuni tengda þeirri ákvörðun sem kæra á nema í tilteknum undantekningartilvikum sem þar eru greind. Verður að skýra þetta ákvæði í samræmi við almennar reglur stjórnsýsluréttarins um aðild í kærumálum þar sem áskilið er að kærandi eigi beina einstaklingsbundna hagsmuni tengda þeirri ákvörðun sem kærð er.

Í kæru vísar kærandi til almenns vilja bæjarbúa sem og hættu á að menningararfleifð og sögu Akureyrar verði raskað og spillt. Eins og málið liggur fyrir úrskurðarnefndinni er hins vegar ekki ljóst með hvaða hætti hin kærða deiliskipulagsákvörðun, hvað Torfunefsbryggju varðar, snertir lögvarða hagsmuni kæranda þannig að skapi honum kæruaðild. Þá eiga undantekningartilvik nefndrar lagagreinar ekki við í málinu. Þar sem ekki þykir sýnt fram á kæruaðild í málinu verður því vísað frá úrskurðarnefndinni.

Úrskurðarorð:

Kærumáli þessu er vísað frá úrskurðarnefndinni.

____________________________________
Nanna Magnadóttir