Skip to main content
Úrskurðarnefnd umhverfis- og auðlindamála

170/2016 Hillusamstæða

Með
Árið 2017, fimmtudaginn 26. janúar, kom úrskurðarnefnd umhverfis- og auðlindamála saman til fundar í húsnæði nefndarinnar að Skuggasundi 3, Reykjavík. Mætt voru Nanna Magnadóttir forstöðumaður, Ásgeir Magnússon dómstjóri og Þorsteinn Þorsteinsson byggingarverkfræðingur.

Fyrir var tekið mál nr. 170/2016, beiðni um að úrskurðað verði um það hvort uppsetning á manngengum hillusamstæðum sé byggingarleyfisskyld framkvæmd.

Í málinu er nú kveðinn upp svofelldur

úrskurður:

Með bréfi til úrskurðarnefndar umhverfis- og auðlindamála, dags. 21. desember 2016, er barst nefndinni sama dag, fór A, f.h. Ferils ehf., fram á að tekin verði afstaða til þess hvort uppsetning á manngengu hillukerfi sé byggingarleyfisskyld framkvæmd skv. 9. gr. laga nr. 160/2010 um mannvirki.

Mál þetta sætir meðferð skv. 4. mgr. 9. gr. laga nr. 160/2010 um mannvirki.

Málsatvik og rök: Í bréfi sínu til úrskurðarnefndarinnar, dags. 21. desember 2016, tekur bréfritari fram að umbjóðandi hans hafi tekið á leigu atvinnuhúsnæði og hyggist setja þar upp manngengt hillukerfi til þess að nýta betur lofthæð húsnæðisins. Um sé að ræða CE-merkt hillukerfi, sem sett verði upp og tekið niður aftur að leigutíma liðnum. Engar breytingar þurfi að gera á húsnæðinu til þess að koma hillukerfinu fyrir og muni það ekki tengjast burðarkerfi hússins að öðru leyti en því að það komi til með að standa á gólfi þess, rétt eins og hver annar búnaður sem settur sé inn í húsnæðið. Bréfritari telji að hillukerfið sé lausafé en ekki mannvirki og þar með sé uppsetning þess ekki byggingarleyfisskyld framkvæmd.

Með tölvupósti til bréfritara, dags. 22. desember 2016, óskaði úrskurðarnefndin eftir upplýsingum um staðsetningu framangreinds húsnæðis og í hverju ágreiningur um byggingarleyfisskylduna fælist, ásamt gögnum um umrædda hillusamstæðu. Kom og fram að umbeðnar upplýsingar þyrftu að liggja fyrir svo hægt væri að setja fyrirspurnina í hefðbundið ferli.

Í svari bréfritara til úrskurðarnefndarinnar var tekið fram að enginn ágreiningur væri um þetta, en um það ríkti hins vegar óvissa/vafi og fyrir lægju misvísandi upplýsingar og túlkanir frá byggingarfulltrúum og Mannvirkjastofnun. Fylgdu í viðhengi myndir og upplýsingar um „dæmigert hillukerfi“. Loks var tekið fram að bréfritari teldi fyrirspurnina svo almennt orðaða að ekki skipti máli hvar umrætt húsnæði væri staðsett.

Niðurstaða: Í 4. mgr. 9. gr. laga nr. 160/2010 um mannvirki er kveðið á um að leiki vafi á því hvort mannvirki sé háð byggingarleyfi eða falli undir 2. eða 3. mgr. nefnds ákvæðis skuli leita niðurstöðu úrskurðarnefndar umhverfis- og auðlindamála, sbr. 59. gr., en samkvæmt þeirri grein sæta stjórnvaldsákvarðanir teknar á grundvelli laganna kæru til úrskurðarnefndarinnar.

Í þessu máli er um að ræða almenna fyrirspurn um byggingarleyfisskyldu. Ekki liggja fyrir upplýsingar um staðsetningu fyrirhugaðra framkvæmda og samkvæmt upplýsingum bréfritara er ekki uppi ágreiningur vegna málsins. Hlutverk úrskurðarnefndarinnar, samkvæmt 1. gr. laga nr. 130/2011 um úrskurðarnefnd umhverfis- og auðlindamála er að úrskurða í kærumálum vegna stjórnvaldsákvarðana og ágreiningsefna vegna annarra úrlausnaratriða á sviði umhverfis- og auðlindamála eftir því sem mælt er fyrir um í lögum á þessu sviði. Falla lögspurningar, sem ekki tengjast tilteknum fyrirliggjandi ágreiningi, utan verksviðs úrskurðarnefndarinnar. Er málinu af þeim sökum vísað frá nefndinni.

Úrskurðarorð:

Kærumáli þessu er vísað frá úrskurðarnefndinni.

____________________________________
Nanna Magnadóttir

______________________________              _____________________________
Ásgeir Magnússon                                                  Þorsteinn Þorsteinsson

131/2016 Langholt Flóahreppi

Með
Árið 2017, fimmtudaginn 26. janúar, tók Nanna Magnadóttir, formaður úrskurðarnefndar umhverfis- og auðlindamála, með heimild í 3. mgr. 3. gr. laga nr. 130/2011 fyrir:

Mál nr. 131/2016, kæra á afgreiðslum sveitarstjórnar Flóahrepps frá 10. ágúst og 14. september 2016 á erindi kæranda um beiðni um aðgang að gögnum. 

Í málinu er nú kveðinn upp svofelldur

úrskurður:

Með bréfi til úrskurðarnefndar umhverfis- og auðlindamála, dags. 6. október 2016, er barst nefndinni 11. s.m., framsendir innanríkisráðuneytið kæru H, Langholti 1, Flóahreppi, þar sem kærð er sveitarstjórn Flóahrepps „fyrir afgreiðslu erinda á fundum 10. ágúst 2016 og 4. september 2016.“ Er þess krafist að sveitarstjórn verði gert að  taka erindi kæranda til umfjöllunar og leiðrétti í bókun rangfærslur í málinu ásamt því að fela byggingarfulltrúa að afhenda kæranda umbeðin gögn.

Gögn málsins bárust frá Flóahreppi 24. október 2016 og í janúar 2017.

Málavextir: Með bréfi kæranda til byggingarfulltrúa Flóahrepps, dags. 6. september 2015, var gerð krafa um afhendingu nánar tiltekinna gagna. Umrædd beiðni var ítrekuð með bréfi til sveitarstjóra, dags. 23. mars 2016. Framsendi sveitarstjóri erindið til byggingarfulltrúa sama dag með tölvupósti. Með bréfi til sveitarstjórnar, dags. 5. maí 2016, er móttekið var 6. s.m., áréttaði kæranda enn beiðni sína um afhendingu umbeðinna gagna. Mun umrædd gagnabeiðni tengjast kærumáli nr. 17/2014 sem var til meðferðar hjá úrskurðarnefnd umhverfis- og auðlindamála og lauk með uppkvaðningu úrskurðar 3. maí 2016, sem og kærumáli nr. 68/2016 sem enn er til meðferðar hjá úrskurðarnefndinni. Kærandi nefndra mála er jafnframt kærandi máls þess sem hér um ræðir.

Á fundi sveitarstjórnar 10. ágúst 2016 var tekið fyrir erindi kæranda, dags. 3. s.m. Óskaði sveitarstjóri eftir því að fært væri til bókar að innihaldi erindis, dags. 6. maí, hefði samdægurs verið komið til nýs byggingarfulltrúa til afgreiðslu. Hefðu umbeðin gögn ekki fundist en þau hafi síðar komið í ljós í skjalasafni embættisins og verið send  Hafi byggingarfulltrúi ítrekað reynt að ná sambandi við bréfritara, sem er kærandi í máli þessu, til að fá nánari skýringar varðandi umbeðin gögn, en án árangurs. Hann hafi einnig reynt að afhenda þau á heimili kæranda 8. ágúst 2016 en verið vísað frá.

Málið var aftur tekið fyrir á fundi sveitarstjórnar 14. september s.á. og afgreitt með svohljóðandi hætti: „Lagt fram erindi frá [H] í þremur liðum. Liður 1: Fram kemur að [H] telur sig ekki hafa fengið frá Flóahreppi afhent umbeðin gögn, sem hann óskaði eftir 6. maí 2016. Þar sem virðist vera um misskilning að ræða varðandi afhendingu umbeðinna gagna óskar sveitarstjórn eftir því að [H] sendi að nýju inn skriflega beiðni þar sem fram komi hvaða gagna sé óskað. Beiðni skal send beint á embætti Skipulags- og byggingarfulltrúa uppsveita bs. Liðir 2 og 3 eru lagðir fram til kynningar. Sveitarstjórn samþykkir afgreiðsluna með 5 atkvæðum.“ Var kæranda tilkynnt um afgreiðslu sveitarstjórnar með bréfi, dags. 21. september 2016.

Málsrök kæranda: Kærandi tekur fram að sveitarfélagið hafi í engu sinnt erindi hans fyrr en sveitarstjóra hafi borist kæra í málinu. Hafi verið færðar til bókar rangfærslur um málið sem og í fréttaflutningi. 

Málsrök Flóahrepps: Sveitarfélagið gerir kröfu um að kærunni verði vísað frá úrskurðarnefndinni. Hlutverk úrskurðarnefndar umhverfis- og auðlindamála sé að úrskurða í kærumálum vegna stjórnvaldsákvarðana og ágreiningsmála vegna annarra úrlausnaratriða á sviði  umhverfis- og auðlindamála. Sé það ekki á valdsviði nefndarinnar að taka til skoðunar afgreiðslu erinda á sveitarstjórnarfundum.

Ekki liggi fyrir stjórnvaldsákvörðun í skilningi 2. mgr. 1. gr. stjórnsýslulaga nr. 37/1993. Hafi hin kærða afgreiðsla aðeins falið í sér beiðni um nánari útskýringu á erindi kæranda um aðgang á gögnum, en beiðni hans hafi hvorki verið hafnað né hún samþykkt. Engin endanleg ákvörðun hafi verið tekin í málinu. Þá verði stjórnvaldsákvörðun ekki skotið til æðra stjórnvalds nema hún feli í sér lokaákvörðun um mál, skv. 2. mgr. 26. gr. stjórnsýslulaga.

Niðurstaða: Líkt og að framan er rakið telur kærandi að sveitarfélagið hafi ekki enn afhent honum öll þau gögn sem hann hafi ítrekað óskað eftir. Var erindi hans þess efnis tekið fyrir á fundi sveitarstjórnar 14. september 2016 og þess óskað að kærandi myndi að nýju óska með skriflegum hætti eftir nánar tilgreindum gögnum, þar sem misskilnings virtist gæta í málinu. Telja verður að nefnd afgreiðsla sveitarstjórnar hafi verið þáttur í því að rannsaka málið svo sveitarstjórn væri unnt að bregðast við beiðni kæranda um afhendingu gagna, en leiki vafi á því eftir hvaða gögnum er óskað verður eðli máls samkvæmt að leita samráðs við kæranda í því skyni að upplýsa það. Í ljósi þess bjuggu efnislegar ástæður að baki þeirri afgreiðslu sveitarstjórnar að afgreiða ekki erindi kæranda að svo stöddu.

Að framangreindu virtu felur hin kærða afgreiðsla ekki í sér lokaákvörðun máls, en samkvæmt 2. mgr. 26. gr. stjórnsýslulaga nr. 37/1993 þarf svo að vera svo máli verði skotið til æðra stjórnvalds. Verður kærumáli þessu því vísað frá úrskurðarnefndinni.

Úrskurðarorð:

Kærumáli þessu er vísað frá úrskurðarnefndinni.

____________________________________
Nanna Magnadóttir

44/2015 Sunnubraut

Með
Árið 2017, föstudaginn 20. janúar, tók Nanna Magnadóttir, formaður úrskurðarnefndar umhverfis- og auðlindamála, með heimild í 3. mgr. 3. gr. laga nr. 130/2011 fyrir:

Mál nr. 44/2015, kæra á afgreiðslu skipulagsnefndar Kópavogsbæjar frá 4. maí 2015 um að synja umsókn um leyfi til að reisa parhús á lóðinni nr. 30 við Sunnubraut í Kópavogi.

Í málinu er nú kveðinn upp svofelldur

úrskurður:

Með bréfi til úrskurðarnefndar umhverfis- og auðlindamála, dags. 9. júní 2015, er barst nefndinni 15. s.m, kærir Viðskiptavit ehf., lóðarhafi Sunnubrautar 30 í Kópavogi, þá ákvörðun skipulagsnefndar Kópavogsbæjar frá 4. maí 2015 að synja umsókn um leyfi til að reisa parhús á lóð nr. 30 að Sunnubraut í Kópavogi. Er þess krafist að ákvörðunin verði felld úr gildi og leyfi til byggingar húss á umræddri lóð samþykkt.

Gögn málsins bárust frá Kópavogsbæ 13. ágúst 2015.

Málavextir: Á afgreiðslufundi byggingarfulltrúa 6. maí 2014 var tekin fyrir umsókn um leyfi  til að reisa tveggja hæða parhús á lóðinni að Sunnubraut 30, Kópavogi. Var erindinu vísað til skipulagsnefndar með vísan til 44. gr. skipulagslaga nr. 123/2010. Tók nefndin það fyrir á fundi 20. s.m., frestaði afgreiðslu þess og óskaði ítarlegri gagna. Erindið var tekið fyrir að nýju á fundi skipulagsnefndar 28. júlí s.á. og samþykkt að grenndarkynna það. Samkvæmt kynningarbréfi frá sveitarfélaginu fól erindið í sér að 102,0 m² íbúðarhús, byggt árið 1939 og bílskúr byggður 1966, yrði rifið og reist tveggja hæða parhús á umræddri lóð. Heildarbyggingarmagn yrði 385,2 m² og nýtingarhlutfall 0,49 eftir breytingu. Mænishæð fyrirhugaðrar nýbyggingar yrði sú sama og á núverandi íbúðarhúsi. Bárust athugsemdir á kynningartíma og á fundi skipulagsnefndar 15. september s.á. var skipulags- og byggingardeild falið að taka saman umsögn um þær.

Hinn 20. október 2014 var erindið tekið fyrir á ný á fundi skipulagsnefndar. Fært var til bókar að lögð væri fram breytt tillaga þar sem komið væri til móts við innsendar athugasemdir. Einnig væri lagt fram minnisblað frá samráðfundi sem haldinn hefði verið 8. október s.á., erindi frá íbúum Sunnubrautar 31 vegna fyrirhugaðra framkvæmda,  dagsett þann sama dag, og greinargerð byggingaraðila og lóðarhafa Sunnubrautar 30 vegna innsendra athugasemda, dags. 15. október 2014. Var afgreiðslu málsins frestað. Málið var tekið fyrir að nýju á fundi nefndarinnar 4. maí 2015 og því hafnað á grundvelli innsendra athugasemda. Jafnframt var því vísað til bæjarráðs og bæjarstjórnar. Á fundi bæjarráðs 7. s.m. var erindinu vísað til bæjarstjórnar sem staðfesti afgreiðslu skipulagsnefndar á fundi 12. s.m.

Málsrök kæranda: Kærandi skírskotar til þess að hin kærða ákvörðun sé ekki rökstudd með fullnægjandi hætti. Sé vísað til svara kæranda við framkomnum athugasemdum. Þar komi m.a. fram að ekki verði séð að bygging parhúss á lóð Sunnubrautar 30 skapi fordæmi. Samkvæmt húsakönnun fyrir lóðir á Sunnubraut 21-56 sé nýtingarhlutfall fjögurra lóða svipað og sex lóða hærra en að Sunnubraut 30. Byggingarstíll húsa við götuna sé með ýmsu móti og þar af leiðandi erfitt að sjá að fyrirhuguð framkvæmd sé stílbrot á nokkurn hátt. Gert sé ráð fyrir tveimur bílastæðum á lóð fyrir hvora íbúð, eins og byggingarreglugerð kveði á um. Ljóst sé af talningu bifreiða er fari um götuna kvölds og morgna að ekki sé sá skortur á bílastæðum sem haldið sé fram. Samkvæmt mælingum á götum í vesturbæ Kópavogs sé Sunnubraut ekki mjórri en aðrar sambærilegar götur þrátt fyrir fullyrðingar þess efnis. Þá sýni myndir að hús við götuna hafi ekki aðeins einbreiða heimkeyrslu.

Málsrök Kópavogsbæjar: Sveitarfélagið tekur fram að í kjölfar samráðsfundar, þar sem komið hafi fram mikil andstaða við fyrirhugaða uppbyggingu á lóðinni, hafi byggingaraðila verið gefinn kostur á að leggja fram breytta tillögu og koma til móts við innsendar athugasemdir. Lagt hafi verið til við byggingaraðila að verulega yrði dregið úr byggingarmagni á lóðinni og byggt einbýlishús í stað parhúss. Byggingaraðili hafi lagt fram breytta tillögu þar sem byggingarreitur hafi verið minnkaður um 70 cm á austur- og vesturhlið og bílastæði á lóð færð til. Að öðru leyti hafi tillagan verið óbreytt. Hafi skipulagsnefnd ekki talið að breytingarnar kæmu nægilega til móts við innsendar athugasemdir. Byggingaraðila hafi aftur verið gefið færi á því að gera frekari breytingar á tillögunni, en þrátt fyrir leiðbeiningar skipulags- og byggingardeildar þá hafi það verið ósk byggingaraðila að tillagan yrði lögð óbreytt fyrir skipulagsnefnd að nýju. Henni hafi síðan verið hafnað á fundi skipulagsnefndar og tekið undir framkomnar athugasemdir um að byggingarmagn á lóðinni væri of mikið og fjölgun íbúða á þessari lóð ekki ákjósanleg. 
                    ———

Úrskurðarnefndinni hafa borist athugasemdir íbúa að Sunnubraut 31 vegna framkominnar kæru.

Niðurstaða: Samkvæmt 9. gr. laga nr. 160/2010 um mannvirki þarf leyfi byggingarfulltrúa, eða eftir atvikum Mannvirkjastofnunar, fyrir byggingu mannvirkis. Meðal skilyrða fyrir útgáfu byggingarleyfis er að mannvirki og notkun þess sé í samræmi við skipulagsáætlanir á svæðinu, sbr. 1.tl. 1. mgr. 13. gr. laganna. Leiki vafi á því skal byggingarfulltrúi leita umsagnar skipulagsfulltrúa skv. 2. mgr. 10. gr. sömu laga, sem og ef ekki liggur fyrir deiliskipulag, sbr. gr. 2.4.2. í byggingarreglugerð nr. 112/2012. Þegar sótt er um byggingarleyfi fyrir framkvæmd sem er í samræmi við aðalskipulag hvað varðar landnotkun, byggðamynstur og þéttleika byggðar í þegar byggðu hverfi og deiliskipulag liggur ekki fyrir, líkt og hér háttar, getur skipulagsnefnd ákveðið að veita megi leyfi án deiliskipulagsgerðar, enda hafi áður farið fram grenndarkynning, sbr. þágildandi 44. gr. skipulagalaga nr. 123/2010.

Svo sem að framan er rakið var umsókn kæranda um byggingarleyfi fyrir byggingu húss að Sunnubraut 30 grenndarkynnt. Að henni lokinni var málið til umfjöllunar að nýju hjá skipulagsnefnd og var erindi kæranda synjað 4. maí 2015. Staðfesti bæjarstjórn þá afgreiðslu og lá þar með fyrir ákvörðun um frekari meðferð málsins. Það verður þó ekki fram hjá því litið að í málinu liggur ekki fyrir afgreiðsla byggingarfulltrúa á byggingarleyfisumsókn kæranda, en samkvæmt skýrum ákvæðum mannvirkjalaga er endanleg ákvörðun um samþykkt eða synjun byggingaráforma og útgáfa byggingarleyfis í höndum byggingarfulltrúa.

Samkvæmt 2. mgr. 26. gr. stjórnsýslulaga nr. 37/1993 verður ákvörðun sem ekki bindur enda á mál ekki kærð fyrr en málið hefur verið til lykta leitt. Að framangreindu virtu verður að telja að hvorki afgreiðsla skipulagsnefndar né afgreiðsla bæjarstjórnar hafi falið í sér lokaákvörðun í skilningi tilvitnaðs ákvæðis sem kæranleg er til úrskurðarnefndarinnar. Verður málinu þegar af þeirri ástæðu vísað frá úrskurðarnefndinni. 

Uppkvaðning úrskurðar í máli þessu hefur dregist verulega sökum mikils fjölda mála sem skotið hefur verið til úrskurðarnefndarinnar.

Úrskurðarorð:

Kærumáli þessu er vísað frá úrskurðarnefndinni.

____________________________________
Nanna Magnadóttir

 

174/2016 Grensásvegur 16a og Síðumúli 37-39

Með
Árið 2017, föstudaginn 20. janúar, tók Nanna Magnadóttir, forstöðumaður úrskurðarefndar umhverfis- og auðlindamála, fyrir mál nr. 174/2016 með heimild í 3. mgr. 3. gr. laga nr. 130/2011.

Í málinu er nú kveðinn upp svofelldur

úrskurður:

Með bréfi til úrskurðarnefndar umhverfis- og auðlindamála, dags. 28. desember 2016, er barst nefndinni sama dag, kærir Steinnes sf., Síðumúla 34, þá ákvörðun borgarráðs Reykjavíkur frá 10. nóvember 2016 að samþykkja nýtt deiliskipulag fyrir lóðina Grensásveg 16A/Síðumúla 37-39. Er þess krafist að hin kærða ákvörðun verði felld úr gildi. 

Gögn málsins bárust úrskurðarnefndinni frá Reykjavíkurborg 5. og 19. janúar 2017.

Málsatvik og rök:
Hinn 16. desember 2015 var á fundi umhverfis- og skipulagsráðs Reykjavíkurborgar samþykkt að auglýsa framlagða tillögu að deiliskipulagi fyrir lóðina Grensásveg 16A/Síðumúla 37-39. Í tillögunni fólst að byggja við núverandi húsnæði á lóðinni og breyta nýtingu þess. Yrði það nýtt fyrir íbúðir, hótel, skrifstofu- og þjónustustarfsemi. Var afgreiðslan staðfest af borgarráði 8. janúar 2016. Var tillagan auglýst í fjölmiðlum 10. febrúar s.á. með athugasemdarfresti til 23. mars s.á. Bárust athugasemdir á kynningartíma þ. á m. frá kæranda. Að lokinni kynningu var málið tekið fyrir á fundi umhverfis- og skipulagsráðs 2. nóvember 2016. Var tillagan samþykkt með vísan til umsagnar skipulagsfulltrúa, dags. 28. október s.á.. Á fundi borgarráðs 10. nóvember 2016 var sú afgreiðsla lögð fram og hún samþykkt.

Með bréfi Skipulagsstofnunar, dags. 25. s.m.,  voru gerðar athugasemdir við birtingu auglýsingar um gildistöku deiliskipulagsins í B-deild Stjórnartíðinda og hefur slík auglýsing ekki verið birt.

Kærandi skírskotar til þess að með nýju deiliskipulagi sé gert ráð fyrir verulegri aukningu á byggingarmagni og fækkun bílastæða. Séu hagsmunir hans verulega skertir, en  fasteign hans muni rýrna í verði. Útsýnisskerðing verði veruleg og hafi matsgerð löggilds fasteignasala sýnt fram á að gera megi ráð fyrir um 5-12% verðrýrnun.

Af hálfu Reykjavíkurborgar er bent á að hækkun húsa og þétting byggðar sé í takt við aðalskipulag Reykjavíkurborgar. Á umræddu skipulagssvæði sé einkum gert ráð fyrir skrifstofum, rýmisfrekri smásöluverslun, stofnunum, ráðgjafar- og þjónustufyrirtækjum, fjármálastarfsemi, hótelum og veitingastöðum. Fallast megi á að hin kærða ákvörðun geti haft þau áhrif að útsýni skerðist eitthvað. Hins vegar sé almennt litið svo á að aðilar í þéttri borgarbyggð geti ávallt búist við því að umhverfi þeirra taki breytingum og eigi borgarbúar ekki lögvarinn rétt á því að uppbygging á lóðum haldist óbreytt um aldur og ævi. Loks sé vakin athygli á að Skipulagsstofnun hafi gert athugasemdir við birtingu auglýsingar um gildistöku og eigi borgarráð eftir að taka ákvörðun um hvort að deiliskipulagstillagan verði auglýst í B-deild Stjórnartíðinda.

Niðurstaða: Í máli þessu er deilt um lögmæti deiliskipulagstillögu fyrir lóðina Grensásveg 16A/Síðumúla 37-39, sem samþykkt var af borgarráði 10. nóvember 2016. Samkvæmt 1. mgr. 42. gr. skipulagslaga nr. 123/2010 skal birta auglýsingu um samþykkt deiliskipulag í B-deild Stjórnartíðinda og kemur fram í 2. mgr. 4. gr. laga nr. 130/2011 um úrskurðarnefnd umhverfis- og auðlindamála að kærufrestur teljist frá birtingu ákvörðunar sæti hún opinberri birtingu. Samkvæmt þeim upplýsingum sem úrskurðarnefndin hefur aflað sér frá Reykjavíkurborg er verið að fara yfir athugasemdir Skipulagsstofnunar og að því loknu muni borgarráð taka lokaákvörðun um hvort að umþrætt deiliskipulag verði auglýst í B-deild Stjórnartíðinda.

Samkvæmt framangreindu liggur fyrir að hin kærða ákvörðun hefur enn ekki verið auglýst í B-deild Stjórnartíðinda en slíkt er skilyrði gildistöku hennar og markar upphaf kærufrests til úrskurðarnefndarinnar, sbr. þau lagaákvæði sem áður eru rakin. Samkvæmt 2. mgr. 26. gr. stjórnsýslulaga nr. 37/1993 verður ákvörðun, sem ekki telst lokaákvörðun í skilningi ákvæðisins, ekki borin undir kærustjórnvald. Þar sem lögboðinni málsmeðferð hefur enn ekki verið lokið í skilningi nefndrar lagagreinar verður máli þessu vísað frá úrskurðarnefndinni.

Rétt er að benda á að samkvæmt upplýsingum Reykjavíkurborgar hefur ekki verið tekin ákvörðun um hvort að hið kærða deiliskipulag verði auglýst til gildistöku, en verði svo gert sætir það kæru til úrskurðarnefndarinnar.

Úrskurðarorð:

Kærumáli þessu er vísað frá úrskurðarnefndinni.

____________________________________
Nanna Magnadóttir

147/2016 Hænsnahald

Með
Árið 2017, fimmtudaginn 19. janúar, kom úrskurðarnefnd umhverfis- og auðlindamála saman til fundar í húsnæði nefndarinnar að Skuggasundi 3, Reykjavík. Mætt voru Nanna Magnadóttir forstöðumaður, Aðalheiður Jóhannsdóttir prófessor og Ásgeir Magnússon dómstjóri.

Fyrir var tekið mál nr. 147/2016, kæra á ákvörðun heilbrigðisnefndar Kjósarsvæðis, frá 18. október 2016, um að fresta réttaráhrifum ákvörðunar nefndarinnar frá 18. maí s.á. um að fjarlægja skuli tvo hana af fasteigninni Reykjahvoli 5, Mosfellsbæ.

Í málinu er nú kveðinn upp svofelldur

úrskurður:

Með bréfi til úrskurðarnefndar umhverfis- og auðlindamála, dags. 2. nóvember 2016, er barst nefndinni 4. s.m., kærir V, Reykjahvoli 25, Mosfellsbæ, ákvörðun heilbrigðisnefndar Kjósarsvæðis, frá 18. október 2016, um að nefndin muni bíða úrskurðar úrskurðarnefndar umhverfis- og auðlindamála áður en ákvörðun heilbrigðisnefndar frá 18. maí s.á. um að fjarlægja tvo hana sem haldnir séu að Reykjahvoli 5, Mosfellsbæ, verði framfylgt. Er þess krafist að ákvörðunin verði felld úr gildi.

Gögn málsins bárust frá Heilbrigðiseftirliti Kjósarsvæðis 15. nóvember 2016.

Málavextir: Með ákvörðun sinni, dags. 18. maí 2015, komst heilbrigðisnefnd Kjósarsvæðis að þeirri niðurstöðu að eiganda tveggja hana sem haldnir væru á fasteigninni Reykjahvoli 5 í Mosfellsbæ væri skylt að fjarlægja þá af eigninni innan ákveðins frests, ella yrði óskað atbeina lögreglu til að framfylgja ákvörðuninni. Með kæru, dags. 20. júní s.á., kærði eigandi hananna ákvörðun heilbrigðisnefndarinnar til úrskurðarnefndar umhverfis- og auðlindamála og hlaut málið númerið 74/2016. Mál það er enn til meðferðar hjá úrskurðarnefndinni.

Nágranni, sem hefur allt frá árinu 2012 kvartað yfir ónæði vegna nefndra hana, sendi heilbrigðisnefnd Kjósarsvæðis bréf, dags. 27. september 2016 og 7. október s.á., þar sem skorað var á nefndina að framfylgja áðurnefndri ákvörðun hennar frá 18. maí s.á. Var erindi kæranda tekið fyrir á fundi heilbrigðisnefndarinnar 18. október s.á. og eftirfarandi bókað: „Heilbrigðisnefnd mun bíða úrskurðar úrskurðarnefndar um umhverfis- og auðlindamál áður en ákvörðun um að fjarlægja umrædda hana verður framfylgt.“ Bréfritari sætti sig ekki við framangreinda niðurstöðu og kærði þá ákvörðun, eins og áður sagði.

Málsrök kæranda: Kærandi kveðst í fjögur ár hafa haft ónæði af gali hana sem haldnir séu á lóðinni Reykjahvoli 5 í nágrenni hans. Hanarnir gali allan liðlangan daginn án hlés. Heilbrigðisnefnd Kjósarsvæðis hafi sent eiganda hananna bréf, dags. 17. mars, 14. apríl og 19. maí 2016, þar sem honum hafi verið gert að fjarlægja hanana innan ákveðins frests en að öðrum kosti yrðu hanarnir fjarlægðir á hans kostnað, með aðstoð lögreglu ef nauðsyn þætti til. Jafnframt hafi verið skorað á eigandann að sækja um leyfi fyrir hænum sem hann haldi á lóð sinni. Ekkert hafi orðið úr nefndum boðuðum þvingunaraðgerðum.

Eigandi umræddra hana hafi lagt fram kæru til úrskurðarnefndarinnar, dags. 20. júní 2016, þar sem ákvörðun heilbrigðisnefndar Kjósarsvæðis um að fjarlægja skuli hanana hafi verið kærð. Heilbrigðisnefnd hafi, eftir að kærandi hafi sent tvö bréf, dags. 27. september og 7. október s.á., ákveðið á fundi sínum 18. október s.á. að fyrri ákvörðun um þvingunaraðgerðir yrði ekki framfylgt fyrr en niðurstaða lægii fyrir í málinu hjá úrskurðarnefnd. Með vísan til meginreglu 1. mgr. 29. gr. stjórnsýslulaga nr. 37/1993, um að kæra til æðra stjórnvalds fresti ekki réttarákvörðun, krefjist kærandi þess að úrskurðarnefndin úrskurði um gildi hinnar kærðu ákvörðunar.

Málsrök heilbrigðisnefndar Kjósarsvæðis: Heilbrigðisnefndin segir ákvörðun sína um að fresta ákvörðun frá 18. maí 2016 vera byggða á meðalhófsreglu stjórnsýslulaga nr. 37/1993. Fyrri ákvörðunin hafi verið kærð til úrskurðarnefndarinnar og telji heilbrigðisnefndin rétt að bíða eftir úrskurði í því máli, enda hafi heilbrigðisnefndin engin úrræði til að geyma hænsni á meðan málið sé til meðferðar og vilji hún ekki skapa sér skaðabótaskyldu vegna þessara kynbótafugla. Í ljósi þessa telji nefndin eðlilegt að bíða og hlíta úrskurðinum þegar hann liggi fyrir.

Niðurstaða: Með stjórnvaldsákvörðun í skilningi stjórnsýslulaga nr. 37/1993 er átt við ákvörðun er stjórnvöld taka um rétt eða skyldu manna, sbr. 2. mgr. 1. gr. laganna. Jafnframt er almennt miðað við að stjórnvaldsákvörðun sé ákvörðun sem bindi enda á mál og í 2. mgr. 26. gr. stjórnsýslulaga er lögfest að ákvörðun sem ekki bindi enda á mál verði ekki kærð fyrr en málið hefur verið til lykta leitt, þ. á m. ákvarðanir um málsmeðferð. Tvær undantekningar eru frá nefndri meginreglu en það eru heimildir 4. mgr. 9. gr. og 19. gr. laganna til að kæra tvenns konar ákvarðanir um málsmeðferð, annars vegar drátt á afgreiðslu máls og hins vegar synjun á kröfu um afhendingu gagna.

Ákvörðun um frestun réttaráhrifa ákvörðunar bindur ekki enda á stjórnsýslumál en verður aftur á móti talin vera ákvörðun um meðferð máls. Samkvæmt því sem að framan greinir veita stjórnsýslulög ekki kæruheimild til æðra stjórnvalds vegna slíkrar ákvörðunar, en hún fellur ekki undir tilvitnuð undantekningarákvæði laganna. Verður málinu þegar af þeirri ástæðu vísað frá úrskurðarnefndinni.

Úrskurðarorð:

Kærumáli þessu er vísað frá úrskurðarnefndinni.

____________________________________
Nanna Magnadóttir

______________________________              _____________________________
Aðalheiður Jóhannsdóttir                                      Ásgeir Magnússon

155/2016 Skútahraun 6

Með
Árið 2017, föstudaginn 20. janúar, tók Nanna Magnadóttir, forstöðumaður úrskurðarefndar umhverfis- og auðlindamála, fyrir mál nr. 155/2016 með heimild í 3. mgr. 3. gr. laga nr. 130/2011.

Í málinu er nú kveðinn upp svofelldur

úrskurður:

Með bréfi til úrskurðarnefndar umhverfis- og auðlindamála, dags. 25. nóvember 2016, er barst nefndinni 26. s.m., kærir Húsfélagið Skútahrauni 4, þá ákvörðun byggingarfulltrúa Hafnarfjarðarbæjar frá 26. október 2016 að veita leyfi fyrir geymsluhúsi úr einangruðum samlokueiningum á lóð nr. 6 við Skútahraun, Hafnarfirði. Er þess krafist að hin kærða ákvörðun verði felld úr gildi. Jafnframt er gerð krafa um stöðvun framkvæmda á meðan málið er til meðferðar hjá úrskurðarnefndinni. Þykir málið nú nægjanlega upplýst til að það verði tekið til endanlegs úrskurðar og er því ekki tilefni til að taka afstöðu til kröfu kæranda um stöðvun framkvæmda.

Gögn málsins bárust frá Hafnarfjarðarbæ 2. desember 2016 og 12. janúar 2017.

Málsatvik og rök: Hinn 2. desember 2015 var á afgreiðslufundi skipulags- og byggingarfulltrúa Hafnarfjarðarbæjar tekin fyrir fyrirspurn, dags. 27.11.2015, um byggingu geymsluhúss að stærð 670 m2. Nýbyggingin yrði staðsett á suðaustur hluta lóðarinnar nr. 6 við Skútahraun. Var erindinu vísað til skipulags- og byggingarráðs sem tók erindið fyrir á fundi sínum 26. janúar 2016. Samþykkt var að unnið yrði að tillögu um uppbyggingu lóðar í samræmi við 1. mgr. 44. gr. skipulagslaga sem yrði kynnt í skipulags- og byggingarráði áður en formleg grenndarkynning færi fram. Á fundi skipulags- og byggingarráðs 8. mars 2016 var samþykkt að grenndarkynna tillöguna og var það gert með bréfi, dags. 17. maí 2016, með athugasemdafresti til 18. júní s.á. Bárust athugasemdir á kynningartíma, þ. á m. frá kæranda.

Á afgreiðslufundi skipulags- og byggingarfulltrúa 13. júlí 2016 var tekin fyrir umsókn um byggingarleyfi, dags. 11. s.m., um að byggja geymsluhús úr einangruðum samlokueiningum á lóð nr. 6 við Skútahraun. Var erindinu vísað til skipulags- og byggingarráðs sem samþykkti það á fundi 9. ágúst s.á. Sú afgreiðsla skipulags- og byggingrráðs var staðfest á fundi bæjarráðs 11. ágúst 2016. Hinn 26. október s.á. var á afgreiðslufundi skipulags- og byggingarfulltrúa samþykkt að veita byggingarleyfi á grundvelli nýrra teikninga sem borist hefðu í september 2016 og var athugasemdum kæranda svarað með bréfi skipulagsfulltrúa Hafnarfjarðarbæjar, dags. 26. september s.á. Hinn 11. janúar 2017 var erindi leyfishafa tekið fyrir á afgreiðslufundi skipulags- og byggingarfulltrúa. Var bókað að leyfishafi óskaði eftir því að draga til baka umsókn sína um byggingarleyfi sem samþykkt hefði verið 26. október 2016. Jafnframt var bókað um afgreiðslu beiðnarinnar að fundurinn staðfesti erindið.

Kærendur skírskota til þess að hin kærða ákvörðun eigi hvorki stoð í gildandi deiliskipulagi svæðisins né viðhlítandi lögum auk þess sem öll meðferð málsins hafi brotið gróflega gegn efnis- og málsmeðferðarreglum stjórnsýsluréttar. Samkvæmt 11. gr. laga nr. 160/2010 um mannvirki sé það skilyrði fyrir samþykkt byggingaráforma að mannvirki sé í samræmi við skipulagsáætlanir á viðkomandi svæði. Hin kærða ákvörðun sé á engan hátt í samræmi við skipulagsáætlanir og málsmeðferð Hafnarfjarðarbæjar hafi verið byggð á röngum grundvelli. Hafi verið byggt á að ekkert deiliskipulag sé í gildi fyrir svæðið. Hafi því verið farið með málið í grenndarkynningu skv. 1. mgr. 44. gr. skipulagslaga nr. 123/2010 sem eingöngu sé heimilt þegar deiliskipulag liggi ekki fyrir eða um óverulega breytingu á því sé að ræða. Fyrir liggi að deiliskipulagið Drangahraun-Skútahraun gildi fyrir svæðið. Sé enginn byggingarreitur markaður þar sem hin umdeilda bygging eigi að rísa og hafi heldur ekki verið að hægt að byggja á að um óverulega breytingu hefði verið að ræða enda geti 700 m2 bygging vart talist óveruleg breyting. Hin umrædda bygging geti jafnframt haft veruleg áhrif á nýtingarmöguleika lóða kærenda.

Af hálfu sveitarfélagins er ekki tekið undir athugasemdir kæranda. Í 1. mgr. 44. gr. skipulagslaga nr. 123/2010 segi að þegar sótt sé um byggingar- eða framkvæmdaleyfi fyrir framkvæmd sem sé í samræmi við aðalskipulag hvað varði landnotkun, byggðarmynstur og þéttleika byggðar í þegar byggðu hverfi og deiliskipulag liggi ekki fyrir eða um sé að ræða óverulega breytingu á deiliskipulagi geti skipulagsnefnd ákveðið að veita megi leyfi án deiliskipulagsgerðar, enda fari áður fram grenndarkynning. Þá sé á það bent að leyfishafar hafi óskað eftir að byggingarleyfisumsóknin yrðu afturkölluð og hafi það verið staðfest af skipulags- og byggingarfulltrúa. Hin kærða ákvörðun hafi því verið afturkölluð og felld úr gildi.

Niðurstaða: Samkvæmt 3. mgr. 4. gr. laga nr. 130/2011 um úrskurðarnefnd umhverfis- og auðlindamála geta þeir einir kært stjórnvaldsákvarðanir til úrskurðarnefndarinnar sem eiga lögvarða hagsmuni tengda þeirri ákvörðun sem kæra á nema í tilteknum undantekningartilvikum sem þar eru greind. Verður að skýra þetta ákvæði í samræmi við almennar reglur stjórnsýsluréttar um aðild að kærumálum þar sem áskilið er að kærandi eigi beina einstaklingsbundna hagsmuni tengda þeirri ákvörðun sem kærð er.

Líkt og að framan er rakið óskaði byggingarleyfishafi eftir því að afturkalla umsókn sína um byggingarleyfi, en hún var tilefni hinnar kærðu ákvörðunar. Hefur því og verið lýst yfir af hálfu Hafnafjarðarbæjar að ákvörðunin hafi verið afturkölluð og undir það rennir stoðum sú afgreiðsla skipulags- og byggingarfulltrúi 11. janúar 2017, sem nánar hefur verið lýst. Er því ljóst að hin kærða ákvörðun hefur ekki lengur réttarverkan að lögum. Af þeim sökum hafa kærendur ekki lengur lögvarða hagsmuni af því að fá skorið úr um gildi hennar og verður máli þessu því vísað frá úrskurðarnefndinni, sbr. áðurnefnda 3. mgr. 4. gr. laga nr. 130/2011.

Úrskurðarorð:

Kærumáli þessu er vísað frá úrskurðarnefndinni.

____________________________________
Nanna Magnadóttir 

56/2015 Gamla bíó

Með
Árið 2017, fimmtudaginn 19. janúar, kom úrskurðarnefnd umhverfis- og auðlindamála saman til fundar í húsnæði nefndarinnar að Skuggasundi 3, Reykjavík. Mætt voru Nanna Magnadóttir forstöðumaður, Aðalheiður Jóhannsdóttir prófessor og Ásgeir Magnússon dómstjóri.

Fyrir var tekið mál nr. 56/2015, kæra á ákvörðun Heilbrigðiseftirlits Reykjavíkur frá 23. júní 2015 um að hafna beiðni um leyfi fyrir auknum hljóðstyrk við tónleikahald í Gamla bíói.

Í málinu er nú kveðinn upp svofelldur

úrskurður:

Með bréfi til úrskurðarnefndar umhverfis- og auðlindamála, dags. 22. júlí 2015, er barst nefndinni sama dag, kærir P. Petersen ehf., Suðurlandsbraut 18, Reykjavík, þá ákvörðun Heilbrigðiseftirlits Reykjavíkur frá 23. júní 2015 að hafna beiðni um leyfi fyrir auknum hljóðstyrk við tónleikahald í Gamla bíói. Um leið er kærð sú ákvörðun heilbrigðiseftirlitsins að skerða gildandi starfsleyfi kæranda.

Er þess krafist að ákvörðunin frá 23. júní 2015 verði felld úr gildi og að lagt verði fyrir heilbrigðiseftirlitið að taka nýja ákvörðun á lögmætum grundvelli. Jafnframt er þess krafist að staðfest verði að starfsleyfi  kæranda frá 25. júní 2013 taki til tónleikahalds og veitingareksturs.

Gögn málsins bárust frá Heilbrigðiseftirliti Reykjavíkur 23. september 2015 og 11. janúar 2017.

Málavextir: Kærandi stendur fyrir rekstri að Ingólfsstræti 2a, Gamla bíói. Hefur hann leyfi sem útgefið var 25. júní 2013 til að starfrækja þar leikhús og samkomusali. Gildir starfsleyfið til 25. júní 2025 með fyrirvara um endurskoðun á fjögurra ára fresti.

Hinn 4. febrúar 2015 fór fram reglubundið eftirlit Heilbrigðiseftirlits Reykjavíkur á starfsstöð kæranda. Sagði í bréfi eftirlitsins til kæranda, dags. 18. s.m., að komið hefði fram við eftirlitið að gerðar hefðu verið viðamiklar breytingar á starfsemi og húsnæði Gamla bíós frá því að gildandi starfsleyfi hefði verið gefið út. Komið hefði verið upp móttökueldhúsi, sett upp lyfta og salernum hefði verið fjölgað. Samkvæmt upplýsingum starfsleyfishafa verði starfsemi eftir breytingarnar veitingarekstur, leikhús, tónleikahald, ráðstefnuhald, fundir, veislur og útleiga á samkomusölum. Jafnframt kom fram í bréfinu að mat heilbrigðiseftirlitsins væri að breytingar á húsnæðinu og starfsemi hússins væru það veigamiklar að nauðsynlegt væri að gefa út nýtt starfsleyfi, sbr. 12. gr. reglugerðar nr. 941/2002 um hollustuhætti.

Kærandi svaraði með bréfi, dags. 3. mars s.á., þar sem hann mótmælti túlkun heilbrigðiseftirlitins á starfsleyfi hans. Ekki hefði verið gætt andmælaréttar við gerð eftirlitsskýrslu, sem þó væri skylt. Kærandi mótmælti jafnframt þeim skilningi að starfsemi í húsnæðinu væri umtalsvert breytt frá því sem verið hefði. Þvert á móti rúmuðust breytingarnar fullkomlega innan gildandi starfsleyfis. Ekki væri ljóst hvaða málefnalegu forsendur lægju að baki þeirri niðurstöðu heilbrigðiseftirlitsins að kæranda bæri að sækja um nýtt starfsleyfi. Samkvæmt 12. gr. reglugerðar um hollustuhætti nr. 941/2002 bæri leyfishafa að veita heilbrigðisnefnd upplýsingar um fyrirhugaðar breytingar á starfsemi en ekki á húsnæði eða aðstöðu þar sem hin leyfisskylda starfsemi færi fram. Mótmælti kærandi því að honum væri gert að sækja á ný um starfsleyfi fyrir starfsemi sína.

Með bréfi, dags. 25. mars 2015, ítrekaði heilbrigðiseftirlitið þá afstöðu sína að þær breytingar hefðu verið gerðar á húsnæði Gamla bíós að starfsemin rúmaðist ekki innan gildandi starfsleyfis. Hins vegar var tekið fram að kærandi hefði sótt um breytingu á starfsleyfi með umsókn, dags. 15. október 2014, sem væri óafgreidd og því væri krafa heilbrigðiseftirlitsins um nýja umsókn á misskilningi byggð. Umsóknin hefði tekið til starfsemi sem rúmaði m.a. veitingasölu og tónleikahald. Í viðbótarupplýsingum hefði komið fram að sótt væri um leyfi fyrir auknum hávaða dagana 5.-9. nóvember s.á. Ekki hefði verið unnt að afgreiða umsókn kæranda um breytingu á starfsleyfi, þar sem jákvæð lokaúttekt embættis byggingarfulltrúa lægi ekki fyrir, en umsóknin yrði tekin til vinnslu og myndi kærandi verða upplýstur um afgreiðslu hennar.

Með bréfi, dags. 15. apríl 2015, fór kærandi fram á að honum yrðu veittar upplýsingar um hvaða stjórnsýslumál er vörðuðu hann væru til meðferðar hjá Heilbrigðiseftirliti Reykjavíkur þar sem afar óljóst væri hvaða mál væri um að ræða. Í svari heilbrigðiseftirlitsins frá 6. maí s.á. var ítrekað að af hálfu eftirlitsins væri litið svo á að umsókn um breytingu á starfsleyfi, dags. 15. október 2014, hafi borist heilbrigðiseftirlitinu frá kæranda. Samkvæmt 4. gr. a., sbr. fylgiskjal III með lögum nr. 7/1998 um hollustuhætti og mengunarvarnir, væri óheimilt að hefja starfsleyfisskylda starfsemi hafi leyfi fyrir hana ekki verið gefið út. Væri heilbrigðisnefnd heimilt að beita þvingunarúrræðum 26. gr. sömu laga væri ekki látið af þessháttar starfsemi.

Í bréfi kæranda til heilbrigðiseftirlitsins, dags. 13. maí s.á., var skilningi eftirlitsins á réttarstöðu kæranda mótmælt. Umsókn frá 15. október 2014 hafi aðeins verið vegna tímabundins viðburðar en ekki umsókn um breytingu á starfsleyfi. Skilningur kæranda væri sá að starfsemi hans rúmaðist innan gildandi starfsleyfis og ekki væri þörf á að breyta því. Starfsemi hans í húsnæði Gamla bíós væri rekin á grundvelli fullgilds leyfis frá 25. júní 2013 og fullyrðingar um annað væru rangar.

Með bréfi til Heilbrigðiseftirlits Reykjavíkur, dags. 11. júní 2015, sótti kærandi um leyfi fyrir auknum hljóðstyrk á tilteknum viðburði í Gamla bíói 8. ágúst s.á. Var sótt um leyfi til að færa hljóðstyrk í 102 dB á atburðinum. Erindi þessu var svarað með bréfi eftirlitsins, dags. 23. s.m., þar sem umsókn kæranda um aukinn hljóðstyrk var hafnað. Var vísað til töflu V í viðauka við reglugerð nr. 724/2008 um hávaða þar sem mörk um jafngildishljóðstig fyrir samkomustaði, útiskemmtanir og aðra staði þar sem fólk dvelji í skamman tíma væru ákveðin 95 dB. Í 9. gr. reglugerðarinnar væri heimildarákvæði og samkvæmt því væri mögulegt í starfsleyfi að heimila hærra hljóðstig á einstaka viðburðum, væri um að ræða staði sem væru sérstaklega ætlaðir til tónleikahalds. Um það væri ekki að ræða í tilfelli kæranda og því væri umsókn hans hafnað.

Kærandi mótmælti enn fyrrgreindri túlkun heilbrigðiseftirlitsins á starfsleyfi hans með bréfi, dags. 7. júlí s.á. Kvaðst kærandi, í ljósi fyrri samskipta, einkum athugasemda sinna í bréfi, dags. 13. maí s.á., á engan hátt sætta sig við framsetningu eftirlitsins á málinu og málsmeðferð. Var þess krafist að synjunin yrði afturkölluð. Með bréfi, dags. 9. s.m., var ákvörðun Heilbrigðiseftirlits Reykjavíkur um synjun á auknum hljóðstyrk í Gamla bíói ítrekuð með vísan til fyrri forsendna.

Málsrök kæranda:
Kærandi tekur fram að hann hafi leyfi frá 25. júní 2013 til að starfrækja leikhús og samkomusali í Gamla bíói. Sé leyfið veitt til 25. júní 2025 og gefið út með samræmdum starfsleyfisskilyrðum fyrir samkomuhús. Kærandi hafi alla tíð verið skýr um áform sín um rekstur sinn á staðnum, þ.m.t. um veitingarekstur og tónleikahald. Í rekstrarleyfi lögreglustjórans á höfuðborgarsvæðinu, dags. 2. júlí 2013, sé áréttað að þar sem kærandi uppfylli skilyrði laga nr. 85/2007 og reglugerðar nr. 585/2007 um veitingastaði, gististaði og skemmtanahald sé honum veitt leyfi til reksturs „veitingastaðar í flokki III/samkomusalir“. Rekstrarleyfi hafi verið endurnýjað 14. maí 2014, þar sem veitingatími hafi verið heimilaður til kl. 3 um helgar. Í tengslum við breytinguna hafi Heilbrigðiseftirlit Reykjavíkur veitt jákvæða umsögn um rekstrarleyfið, dags. 8. apríl 2014. Af umsögninni sé augljóst að hún miðist við starfrækslu veitinga- og samkomustaðar. Tekið sé fram að með tilliti til fjölda salerna sé heimild veitt að hámarki fyrir 450 gesti á staðnum. Í rekstrarleyfinu sé jafnframt tekið fram að leyfishafa beri að framfylgja reglum um búnað veitingastaða skv. III. kafla reglugerðar nr. 585/2007.

Samkvæmt 14. gr. reglugerðar nr. 585/2007 séu veitingastaðir í flokki III umfangsmiklir áfengisveitingastaðir, svo sem þeir þar sem leikin sé hávær tónlist og/eða afgreiðslutími sé lengri en til kl. 23 og kalli á meira eftirlit og/eða löggæslu. Gamla bíó eigi sér langa sögu sem samkomuhús, þ. á m. sé tónleikahald og veitingarekstur.

Tilkynning Heilbrigðiseftirlits Reykjavíkur, dags. 18. febrúar 2015, þess efnis að ljóst væri að verulegar breytingar hefðu verið gerðar á starfsemi og húsnæði Gamla bíós frá því að gildandi starfsleyfi hefði verið gefið út, hefði komið kæranda mjög á óvart. Kærandi hefði mótmælt afstöðu og málsmeðferð heilbrigðiseftirlitsins. Breytingarnar sem gerðar hefðu verið hefðu ekki falið í sér breytingar á forsendum starfsleyfisins eða þeirri starfsemi sem þar færi fram, heldur eingöngu á húsnæði. Fullyrðing heilbrigðiseftirlitsins í bréfi, dags. 25. mars s.á., um að fyrir lægi umsókn um breytingu á starfsleyfi kæranda frá því í október 2014, hefði ekki verið til þess fallin að skýra málið. Hafi þessari afstöðu eftirlitsins verið mótmælt frá upphafi.

Mál það sem lagt sé fyrir úrskurðarnefndina snúist um gildi starfsleyfis kæranda frá 25. júní 2013. Ljóst sé af hans hálfu að starfsleyfi hans til að reka samkomusali taki einnig til tónleikahalds og veitingastarfsemi, eins og rakið sé í samskiptum kæranda við heilbrigðiseftirlitið. Vakin sé athygli á því að Heilbrigðiseftirlit Reykjavíkur hafi áður fallist á beiðni um aukinn hljóðstyrk í Gamla bíói, með ákvörðun, dags. 4. nóvember 2014. Á þeim tíma hafi enginn vafi virst leika á því að tónleikahald rúmaðist innan starfsleyfis kæranda. Það sé áréttað að starfsleyfið sé gefið út með vísan til samræmdra starfsleyfisskilyrða fyrir samkomuhús en samkvæmt þeim séu samkomustaðir staðir þar sem fram fari skemmtana- og samkomuhald, þ.m.t. hljómleikasalir og veitingastaðir, sbr. verklagsreglur Umhverfisstofnunar. Ekkert hafi komið fram af hálfu Heilbrigðiseftirlits Reykjavíkur sem bendi til þess að starfsleyfi kæranda hafi á einhvern hátt verið takmarkað þannig að það tæki ekki til veitingareksturs og tónleikahalds. Hefði slíkt átt að koma fram í starfsleyfinu og þá á hvaða lagagrundvelli það væri gert.

Heilbrigðiseftirliti Reykjavíkur sé falið opinbert vald við útgáfu starfsleyfa til samkomuhúsa, til að hafa eftirlit með útgáfu slíkra leyfa og þeirri starfsemi sem fram fari á grundvelli þeirra. Með því að líta eingöngu til þeirra breytinga sem gerðar hafi verið á húsnæði Gamla bíós hafi heilbrigðiseftirlitið komið sér hjá því að leggja sjálfstætt mat á það hvort að breytingar hafi orðið á þeirri starfsemi sem starfsleyfið taki til, en því sé skylt að láta fara fram slíkt mat á grundvelli 4. gr. a. laga nr. 7/1998 og 12. gr. reglugerðar nr. 941/2002. Í svörum sínum hafi eftirlitið komið sér hjá því að skýra nánar hvaða þættir það séu í starfsemi Gamla bíós sem falli ekki undir gildandi starfsleyfi eða hvað felist nánar í leyfi til að reka samkomusali.

Með málsmeðferð sinni hafi heilbrigðiseftirlitið valið málinu farveg sem ekki samrýmist lögum. Í stað þess að taka sjálfstæða og formlega afstöðu til málsins, að undangenginni lögbundinni málsmeðferð skv. stjórnsýslulögum nr. 37/1993, hafi eftirlitið valið að leggja málið þannig upp að kærandi hafi sjálfur óskað eftir breytingu á gildandi starfsleyfi og þar sem ekki lægi fyrir úttekt byggingarfulltrúa væri ekki hægt að afgreiða umsókn hans. Þessi framsetning sé gjörsamlega röng og ómálefnaleg.

Kærandi hafi leitast við að útskýra fyrir Heilbrigðiseftirliti Reykjavíkur að alltaf hafi legið fyrir að breytingar yrðu gerðar á húsnæði Gamla bíós og að þær hefðu verið unnar í samráði við starfsmenn Reykjavíkurborgar. Hafi engin leynd hvílt yfir þeim. Þær breytingar sem um ræði hafi verið gerðar til þess að mæta auknum kröfum, m.a. um aðbúnað og öryggi, og séu að öllu leyti í samræmi við þá starfsemi sem fram fari í húsnæðinu samkvæmt gildandi starfsleyfi.

Óhjákvæmilegt sé að krefjast þess að synjun Heilbrigðiseftirlits Reykjavíkur á leyfi fyrir auknum hljóðstyrk, á grundvelli þess að starfsleyfi kæranda taki ekki til tónleikahalds, verði felld úr gildi og lagt verði fyrir Reykjavíkurborg að taka málið umsvifalaust til umfjöllunar á ný á lögmætum grundvelli. Jafnframt sé óhjákvæmilegt að gera þá kröfu að sú ákvörðun heilbrigðiseftirlitsins að kærandi hafi ekki starfsleyfi þegar komi að tónleikahaldi og veitingasölu verði felld úr gildi.

Málsrök Heilbrigðiseftirlits Reykjavíkur: Heilbrigðiseftirlitið kveðst hafa farið í reglubundið eftirlit í Gamla bíó, en slíkt eftirlit sé framkvæmt á grundvelli 63. gr. reglugerðar nr. 941/2002 um hollustuhætti. Í kjölfar eftirlitsferðarinnar hafi verið útbúin eftirlitsskýrsla, þar sem teknar hafi verið saman niðurstöður eftirlitsins. Umfangsmiklar breytingar hefðu verið gerðar á fasteigninni. Framkvæmdir hefðu átt sér stað á öllum hæðum hússins, lyfta hefði verið sett upp, ný salerni, móttökueldhús sett upp, ný gólfefni og fyrirkomulagi á sal hefði verið breytt. Af hálfu kæranda hefði komið fram að eldhúsið hefði verið sett upp til að hægt yrði að bjóða upp á veitingar í húsinu. Að mati heilbrigðiseftirlitsins hafi framangreindar breytingar falið í sér að starfseminni hefði verið breytt verulega frá því að gildandi starfsleyfi hafi verið gefið út 25. júní 2013. Samkvæmt starfsleyfinu nái það til að starfrækja leikhús og samkomusali og gildi um reksturinn samræmd starfsleyfisskilyrði fyrir samkomuhús.

Hafi kæranda verið ritað bréf, dags. 18. febrúar 2015, þar sem sú afstaða heilbrigðiseftirlitsins að starfsemin í húsinu væri ekki í samræmi við starfsleyfisskilyrði hafi verið tilkynnt. Komist hefði verið að nefndri niðurstöðu vegna þeirra miklu breytinga sem gerðar hefðu verið á rekstrinum. Samkvæmt upplýsingum kæranda ætti að breytingunum loknum að fara fram í húsinu veitingarekstur, leikhúsrekstur, tónleikahald, ráðstefnur, fundir, veislur og útleiga á sal. Í bréfi heilbrigðiseftirlitsins hafi komið fram að það mæti það svo að breytingarnar kölluðu á nýtt starfsleyfi, sbr. 2. mgr. 12. gr. reglugerðar nr. 941/2002. Jafnframt hafi komið fram að eftirlitið gerði leyfishafa að sækja um nýtt starfsleyfi, sem rúmaði þá starfsemi sem áformuð væri í húsinu, innan tveggja vikna frá dagsetningu bréfsins.

Í kjölfar framangreinds bréfs hafi embættinu borist bréf frá kæranda, dags. 3. mars 2015, þar sem ákvörðun heilbrigðiseftirlitsins um að sækja þyrfti um nýtt starfsleyfi hafi verið mótmælt. Svarbréf eftirlitsins, þar sem fyrri afstaða sé ítrekuð, sé dags. 25. mars s.á. Jafnframt hafi sagt í bréfinu að við skoðun málsins hjá heilbrigðiseftirlitinu hafi komið í ljós að 15. október 2014 hafi verið sótt um breytingu á gildandi starfsleyfi kæranda. Hafi verið vísað til þess að í umsókn um starfsleyfi, þar sem einnig hafi verið sótt um undanþágu til þess að hafa hærra hljóðstig en leyfilegt sé, segði að sótt væri um breytingu á starfsleyfi sem tæki til veitingasölu og tónleikahalds.

Heilbrigðiseftirlitið meti það svo að með framangreindri umsókn hafi verið sótt um breytingar og að hún fullnægi þeim kröfum sem fram hafi komið í bréfi eftirlitsins, dags. 18. febrúar 2015. Afstaða eftirlitsins sé enn sú að í fyrrgreindri umsókn hafi falist umsókn um breytingu á starfsleyfi, sem og að sótt hafi verið um tímabundið leyfi fyrir aukið hljóðstig.

Heilbrigðiseftirlitið mótmæli því að hafa á nokkurn hátt skert gildandi starfsleyfi kæranda, eins og haldið sé fram í kæru. Hins vegar hafi kærandi breytt rekstrarformi frá því starfsleyfi sem gefið hafi verið út 25. júní 2013 og hafi auk þess gert breytingar á aðstöðu í húsinu, sem kalli á nýtt leyfi. Meginstarfsemi í húsinu sé ekki lengur leikhússtarfsemi og samkomusalir, eins og gildandi leyfi taki til, heldur veitingastaðarekstur og tónleikahald. Í starfsleyfinu sé tekið fram að fyrirhugaðar breytingar á húsnæði, framleiðslu eða rekstri skuli gerðar í samráði við Heilbrigðiseftirlit Reykjavíkur. Vissulega hafi flutningur tónlistar átt sér stað í húsinu fyrir breytingarnar og hafi rúmast innan starfsleyfisins. Þær breytingar sem nú hafi verið gerðar á rekstrinum felist m.a. í að eðli tónleikahalds og tónleikatími hafi breyst ogumtalsverð fjölgun gesta orðið.

Varðandi heimildir Heilbrigðiseftirlits Reykjavíkur til ákvarðanatöku í umboði heilbrigðisnefndar Reykjavíkur þá byggi þær á umboði því sem felist í 15. gr. laga nr. 7/1998 um hollustuhætti og mengunarvarnir. Þar sé um að ræða lögákveðið umboð til handa heilbrigðisfulltrúum, sem sé gagnstætt umboðum sem grundvallist á almennum meginreglum umboðsreglna. Sé 15. gr. skoðuð í heild megi vera ljóst að ekki sé gert ráð fyrir að heilbrigðisnefnd sinni sjálf daglegum störfum og þeim viðfangsefnum sem henni séu falin samkvæmt einstökum ákvæðum laganna. Það sé í höndum heilbrigðisfulltrúa og af því leiði að umboð þeim til handa sé bundið við viðfangsefni heilbrigðisnefndar samkvæmt lögum og afleiddum réttarheimildum. Af 15. gr. verði jafnframt dregin sú ályktun að umboðið sé bundið við að annast eftirlit, sem og að taka allar nauðsynlegar ákvarðanir svo að tryggja megi framkvæmd laganna. Í þessu samhengi sé mikilvægt að líta til annarra ákvæða laganna, svo sem 26. gr., sem veiti heilbrigðisfulltrúum víðtækt vald til töku íþyngjandi stjórnvaldsákvarðana. Jafnframt verði að líta svo á að það sé í höndum heilbrigðisfulltrúa að túlka lög og reglur, sem og að svara erindum þar sem reyni á túlkun þeirra, t.d. á ákvæðum starfsleyfis.

——-

Aðilar hafa gert ítarlegri grein fyrir máli sínu. Þau sjónarmið verða ekki rakin nánar hér en tekið hefur verið mið af þeim við úrlausn málsins.

Niðurstaða: Samkvæmt 1. mgr. 4. gr. a. í lögum nr. 7/1998 um hollustuhætti og mengunarvarnir skulu fyrirtæki og önnur starfsemi sem talin er upp í fylgiskjali III með lögunum hafa gilt starfsleyfi gefið út af heilbrigðisnefnd og fellur starfsemi kæranda undir þá skyldu. Kærandi hefur leyfi til að starfrækja leikhús og samkomusali, Gamla bíó/Óperan, að Ingólfsstræti 2a, sem gildir til 23. júní 2025, með fyrirvara um endurskoðun á fjögurra ára fresti. Í máli þessu er deilt um þá ákvörðun Heilbrigðiseftirlits Reykjavíkur frá 23. júní 2015 að synja kæranda um leyfi fyrir auknum hljóðstyrk við tónleikahald 8. ágúst s.á., á þeim grundvelli að nefnt starfsleyfi hans heimilaði ekki aukinn hljóðstyrk. Þrátt fyrir að framangreindur dagur fyrirhugaðs tónleikahalds sé nú liðinn telur úrskurðarnefndin engu að síður að kærandi hafi lögvarða hagsmuni af því að fá skorið úr um gildi ákvörðunarinnar, enda liggur fyrir að hann hyggst standa fyrir sambærilegum viðburðum í framtíðinni. Úrskurðarnefndin tekur hins vegar aðeins til úrlausnar kröfu kæranda um ógildingu nefndrar ákvörðunar en telur það falla utan valdheimilda sinnar að fjalla um varakröfu kæranda þess efnis að staðfest verði að starfsleyfi hans taki til tónleikahalds og veitingareksturs. Einskorðast enda valdheimildir nefndarinnar við endurskoðun á lögmæti þeirra ákvarðana er undir hana eru bornar.

Í hinni kærðu ákvörðun heilbrigðiseftirlitsins var vísað til marka á jafngildishljóðstigi fyrir samkomustaði í töflu V í viðauka við reglugerð nr. 724/2008 um hávaða og tekið fram að í 9. gr. reglugerðarinnar segi að ef um sé að ræða staði sem séu sérstaklega ætlaðir til tónleikahalds sé leyfilegt að heimila í starfsleyfi hærra hljóðstig á einstökum viðburðum en taflan greini. Kærandi væri ekki með starfsleyfi sem heimilaði aukinn hljóðstyrk. Var umsókn hans um leyfi fyrir auknum hljóðstyrk á viðburði 8. ágúst 2015 því hafnað.

Nefnd reglugerð er sett með stoð í lögum nr. 7/1998, en í 13. gr. þeirra segir að heilbrigðisnefndum beri að sjá um að framfylgt sé ákvæðum laganna, reglugerða settra samkvæmt þeim, samþykktum sveitarfélaga og ákvæðum í sérstökum lögum eða reglum sem nefndinni er eða kann að vera falið að annast um framkvæmd á. Kemur og fram í 11. gr. reglugerðarinnar að heilbrigðisnefndir hafi eftirlit með framkvæmd hennar undir yfirumsjón Umhverfisstofnunar. Er því ljóst að heilbrigðisnefndir eru það stjórnvald sem almennt er ætlast til að taki ákvarðanir samkvæmt lögunum og reglugerðum settum samkvæmt þeim. Þær undantekningar eru þó sérstaklega tilgreindar í 26. gr. laganna að heilbrigðisfulltrúum auk heilbrigðisnefndar er veitt heimild til að beita tilteknum þvingunarúrræðum og í 5. mgr. 10. gr. reglugerðarinnar að heilbrigðisfulltrúum er heimilað að leggja fyrir rekstraraðila að draga úr hávaða tafarlaust ef í ljós kemur að hljóðstig fer yfir mörk skv. töflu V í viðauka reglugerðarinnar. Beiting annarra þvingunarúrræða skv. 27. gr. laganna er hins vegar bundin við heilbrigðisnefnd.

Samkvæmt þeim upplýsingum sem úrskurðarnefndin hefur aflað frá Heilbrigðiseftirliti Reykjavíkur hefur mál þetta ekki komið fyrir heilbrigðisnefnd Reykjavíkur þar sem um hefðbundið afgreiðslumál hafi verið að ræða hjá heilbrigðiseftirlitinu. Kemur þá til skoðunar hvort heilbrigðiseftirlitið hafi verið bært til að taka hina kærðu ákvörðun.

Samkvæmt 1. mgr. 15. gr. laga nr. 7/1998 ráða heilbrigðisnefndir á hverju eftirlitssvæði heilbrigðisfulltrúa, sem starfa í umboði nefndarinnar, til að annast eftirlit sveitarfélaganna með þeim viðfangsefnum sem undir lögin falla. Í 4. mgr. 3. gr. laganna er skilgreint að heilbrigðiseftirlit taki til hollustuhátta og mengunarvarna, sem er skilgreint svo í 1. mgr. að taki til hollustuverndar, mengunarvarnaeftirlits, vöktunar, tengdra rannsókna og fræðslu um þessi mál. Eru þau viðfangsefni heilbrigðiseftirlits annars eðlis en ákvörðunarvald heilbrigðisnefnda sem áður er rakið. Að framangreindu virtu er ekki hægt að líta svo á að umboð heilbrigðiseftirlits samkvæmt nefndri 15. gr. laganna, til að annast lögbundið eftirlit með framkvæmd laga nr. 7/1998 og reglugerða settra samkvæmt þeim, veiti eftirlitinu heimild til töku stjórnvaldsákvarðana án nokkurrar aðkomu heilbrigðisnefndar, í andstöðu við skýr ákvæði laga og reglugerða, án þess að valdframsal komi til.

Samþykkt um stjórn Reykjavíkurborgar og fundarsköp borgarstjórnar var staðfest fyrir hönd innanríkisráðherra 8. júlí 2013 og öðlaðist gildi með birtingu þar um í B-deild Stjórnartíðinda 25. s.m. Frá sama tíma féll úr gildi eldri samþykkt um sama efni, ásamt viðaukum. Í VI. kafla gildandi samþykktar er fjallað um fastanefndir, ráð og stjórnir, aðrar en borgarráð. Í 1. mgr. 58. gr. hennar segir að borgarstjórn geti ákveðið með viðauka við samþykktina að fela nefnd, ráði eða stjórn á vegum Reykjavíkurborgar fullnaðarafgreiðslu mála og eru sett fyrir því sömu skilyrði og er að finna í 1. mgr. 42. gr. sveitarstjórnarlaga nr. 138/2011. Jafnframt segir í 2. mgr. nefndrar 58. gr. að á sama hátt og með sömu skilyrðum sé borgarstjórn heimilt að fela öðrum aðilum innan stjórnsýslu Reykjavíkurborgar fullnaðarafgreiðslu mála. Slíkir viðaukar við samþykktina voru samþykktir á fundi borgarráðs 3. júlí 2014, m.a. viðauki 2.2. um embættisafgreiðslur framkvæmdastjóra Heilbrigðiseftirlits Reykjavíkurborgar. Viðaukarnir voru staðfestir fyrir hönd ráðherra 10. nóvember 2015 og birtir í B-deild Stjórnartíðinda 25. s.m. og höfðu því ekki hlotið lögmælta meðferð er hin umþrætta ákvörðun var tekin 23. júní s.á. Gilt valdframsal var því ekki til staðar en að auki skal á það bent að viðauki 2.2. gerir ráð fyrir því að til kasta heilbrigðisnefndar komi rísi ágreiningur um afgreiðslur framkvæmdastjóra heilbrigðiseftirlitsins.

Samkvæmt öllu framansögðu fór Heilbrigðiseftirlit Reykjavíkur út fyrir umboð sitt við töku hinnar kærðu ákvörðunar og verður að líta svo á að í afgreiðslu þess hafi falist tillaga til heilbrigðisnefndar um afgreiðslu erindis kæranda. Þar sem heilbrigðisnefnd hefur ekki komið að málinu er ekki fyrir hendi lokaákvörðun í skilningi 2. mgr. 26. gr. stjórnsýslulaga nr. 37/1993, sem kæranleg er til úrskurðarnefndarinnar. Verður málinu af þeim sökum vísað frá úrskurðarnefndinni. 

Uppkvaðning úrskurðar í máli þessu hefur dregist verulega sökum mikils fjölda mála sem skotið hefur verið til úrskurðarnefndarinnar.

Úrskurðarorð:

Kærumáli þessu er vísað frá úrskurðarnefndinni.

____________________________________
Nanna Magnadóttir

______________________________              _____________________________
Aðalheiður Jóhannsdóttir                                      Ásgeir Magnússon

 

122/2016 Unnarstígur

Með
Árið 2017, fimmtudaginn 19. janúar, kom úrskurðarnefnd umhverfis- og auðlindamála saman til fundar í húsnæði nefndarinnar að Skuggasundi 3, Reykjavík. Mætt voru Nanna Magnadóttir forstöðumaður, Ásgeir Magnússon dómstjóri og Þorsteinn Þorsteinsson byggingarverkfræðingur.

Fyrir var tekið mál nr. 122/2016, kæra á ákvörðun byggingarfulltrúans í Reykjavík frá 23. ágúst 2016 um að samþykkja byggingarleyfi fyrir breytingum á húsinu Unnarstíg 2 á sameiginlegri lóð nefnds húss og Unnarstígs 2a og á ákvörðun hans frá 29. s.m. um að aflétta stöðvun framkvæmda við húsið Unnarstíg 2.

Í málinu er nú kveðinn upp svofelldur

úrskurður:

Með bréfi til úrskurðarnefndar umhverfis- og auðlindamála, dags. 13. september 2016, er barst nefndinni sama dag, kærir Unnarstígur ehf., eigandi Unnarstígs 2a, Reykjavík, þá ákvörðun byggingarfulltrúans í Reykjavík frá 23. ágúst 2016 að samþykkja byggingarleyfi fyrir breytingum að Unnarstíg 2 og þá ákvörðun hans frá 29. s.m. að aflétta verkbanni á framkvæmdum á sameiginlegri lóð kæranda og leyfishafa. Er þess krafist að ákvarðanirnar verði felldar úr gildi.

Þess er jafnframt krafist að framkvæmdir verði stöðvaðar á meðan málið er til meðferðar fyrir úrskurðarnefndinni. Þykir málið nægilega upplýst til að það verði tekið til endanlegs úrskurðar. Er því ekki tilefni til að taka afstöðu til stöðvunarkröfu kæranda.

Gögn málsins bárust frá Reykjavíkurborg 30. september 2016.

Málavextir: Með umsókn, dags. 29. janúar 2015, var sótt um leyfi til að dýpka kjallara og setja nýtt dren kringum hús nr. 2 við Unnarstíg. Byggingarfulltrúi samþykkti umsóknina 10. mars 2015 og lá þá fyrir umsögn Minjastofnunar Íslands, dags. 23. febrúar s.á. Var bókað að samþykki meðlóðarhafa á teikningu fylgdi og að skilyrt væri að ný eignaskiptayfirlýsing væri samþykkt fyrir útgáfu byggingarleyfis. Byggingarleyfi var svo gefið út 12. ágúst s.á., án þess að fyrir lægi ný eignaskiptayfirlýsing.

Með bréfi, dags. 30. október 2015, beindi eigandi Unnarstígs 2a kvörtun að byggingarleyfishafa vegna framkvæmda hans og benti á að lóð Unnarstígs 2 og 2a væri í sameign þeirra. Benti eigandi Unnarstígs 2a á slíkt hið sama í bréfi til byggingarfulltrúa, dags. 26. nóvember s.á. Þar mótmælti eigandi Unnarstígs 2a framkvæmdunum, benti á að samþykki hans hefði ekki legið fyrir og gerði athugasemdir við leyfisveitingu byggingarfulltrúa. Svar umhverfis- og skipulagssviðs frá 1. desember s.á. var á þá leið að ekki væri fallist á að framkvæmdirnar sem leyfðar hefðu verið 10. mars s.á. kölluðu á samþykki meðeiganda lóðar. Um væri að ræða innanhúsbreytingu á séreign og flokkaðist drenlögn undir eðlilegt og eftir atvikum nauðsynlegt viðhald.

Á afgreiðslufundi byggingarfulltrúa 26. apríl 2016 var tekin fyrir umsókn um leyfi til að breyta innra skipulagi hússins Unnarstígs 2, síkka glugga í hjónaherbergi í kjallara, gera dyr út í garð og grafa frá kjallara hússins. Afgreiðslu umsóknarinnar var frestað með vísan til athugasemda á umsóknarblaði.

Í kjölfar vettvangsskoðunar stöðvaði byggingarfulltrúi framkvæmdir á lóðinni með bréfi, dags. 20. maí 2016. Var tiltekið að breytingar hefðu átt sér stað á ytra byrði hússins sem ekki væri byggingarleyfi fyrir. Gluggar hefðu verið síkkaðir á austurhlið og gerðar nýjar dyr, auk þess sem glugga á vesturhlið hefði verið lokað. Var stöðvuninni mótmælt samdægurs af leyfishafa sem tók fram að gluggar hefðu ekki verið síkkaðir á austurhlið hússins og að einum glugga á þeirri hlið hefði verið breytt tímabundið til að auðvelda flutning á jarðvegsefni út úr fasteigninni vegna framkvæmda við dýpkun á kjallara samkvæmt byggingarleyfi. Glugganum verði komið í samt horf að loknum framkvæmdum enda hafi aldrei staðið til að breyta honum í dyr. Hvað varði lokun glugga á vesturhlið hafi verið um mistök verktaka að ræða sem verði leiðrétt. Frekari samskipti áttu sér stað milli aðila og með bréfi byggingarfulltrúa 23. júní s.á. var leyfishafa tilkynnt að við vettvangsrannsókn degi fyrr hefðu komið í ljós frekari óleyfisframkvæmdir og að framkvæmdir í húsinu væru stöðvaðar.

Með umsókn, dags. 1. júní 2016, var enn sótt um breytingar á Unnarstíg 2. Á umsóknarblaði var tekið fram að lóð yrði endurnýjuð í sama formi og verið hefði fyrir framkvæmdir við drenlagnir og að engin breyting yrði á lóð. Á afgreiðslufundi byggingarfulltrúa 23. ágúst s.á. var umsóknin samþykkt og tekið fram að fyrri umsókn frá 26. apríl s.á. væri dregin til baka. Í samþykktu byggingarleyfi fólst að innra skipulagi hússins yrði breytt, gluggar á austurhlið hússins síkkaðir og færðir í upprunalegt horf, dyr vestanmegin í kjallara yrðu fjarlægðar og steypt upp í gat og kæmi þar nýr gluggi að hluta, timburstigi við inngang á austurhlið yrði fjarlægður og steyptur stigi á suðurhlið yrði rifinn og nýr steyptur í hans stað. Að auki yrði geymsla í risi yfir salerni og fjarlægður yrði timburstigi úr borðstofu og nýr timburstigi settur í staðinn. Við samþykkt byggingarfulltrúa var bókað að umsögn skrifstofu sviðsstjóra, dags. 17. s.m., fylgdi. Var umsögnin þess efnis að ekki væri nauðsynlegt að afla samþykkis annarra lóðarhafa fyrir umsóttum breytingum. Yrði ekki séð að þær hefðu nein þau áhrif á hagsmuni meðlóðarhafa að samþykki þeirra yrði krafist. Hefur þessi síðastgreinda ákvörðun byggingarfulltrúa verið kærð til úrskurðarnefndarinnar, svo sem að framan greinir.

Með tölvupósti byggingarfulltrúa 29. s.m. var leyfishafa tilkynnt að stöðvun framkvæmda væri aflétt þar sem áform um breytingar á húsinu hefðu verið samþykkt. Var jafnframt farið fram á að lóðin yrði færð í upprunalegt horf, eins og kostur væri, án þess að afstaða væri tekin til endanlegs frágangs lóðarinnar. Hefur þessi ákvörðun einnig verið kærð, eins og áður segir.

Í málinu liggur fyrir álit kærunefndar húsamála frá 8. júní 2016 þess efnis að framkvæmdir við Unnarstíg 2 samkvæmt byggingarleyfinu frá 10. mars 2015 séu heimilar án samþykkis meðlóðarhafa, en leyfishafa beri að koma lóðinni í fyrra horf að loknum framkvæmdum.

Málsrök kæranda: Kærandi tekur fram að samkvæmt skiptasamningi, dags. 20. ágúst 1976 og þinglýstum 23. s.m., sé umþrætt lóð sameiginleg eignarlóð hans og leyfishafa og sé hún í óskiptri sameign. Lóðinni hafi ekki verið skipt og af þeim sökum séu eigendur beggja húseigna á lóðinni jafn réttháir að öllu leyti.

Óumdeilt sé að hin kærða ákvörðun um samþykkt á umsókn kærða um útgáfu byggingarleyfis samkvæmt 9. og 13. gr. laga nr. 160/2010 um mannvirki sé stjórnvaldsákvörðun í skilningi 2. mgr. 1. gr. stjórnsýslulaga nr. 37/1993. Að auki gildi almennar meginreglur stjórnsýsluréttar um stjórnsýslu sveitarfélaga. Þar sem hin nýja umsókn hafi lotið að framkvæmdum á sameiginlegri lóð, og beinlínis sé tilgreint í umsókninni að ætlunin sé að endurnýja lóð í sama formi og hún hafi verið í áður en leyfishafi hafi byrjað á því sem hann nefni drenlagnavinnu á lóðinni, hafi aðild kæranda að málinu verið óhjákvæmileg. Hafi byggingarfulltrúa því borið að tilkynna kæranda með formlegum hætti að umsóknin, sem lyti m.a. að hinni sameiginlegu lóð hans og leyfishafa, væri til meðferðar hjá embættinu.

Samkvæmt 15. gr. stjórnsýslulaga skuli upplýsa aðila máls um gögn þau sem komið hafi fram í málinu og samkvæmt 13. gr. sömu laga skuli aðili máls eiga kost á því að tjá sig um þau gögn og koma að athugasemdum sínum áður en ákvörðun í málinu sé tekin, sbr. 10. gr. sömu laga. Fyrir liggi að ákvörðun byggingarfulltrúa 23. ágúst 2016 hafi verið send kæranda með tölvupósti 2. september s.á. Kæranda hafi hins vegar í engu verið veittar leiðbeiningar um réttarstöðu sína í samræmi við 7. gr. stjórnsýslulaga, hann hafi með engum hætti verið upplýstur um gögn málsins í samræmi við 15. gr. laganna og þannig hafi aldrei verið veittur andmælaréttur eins og skýrt sé kveðið á um í 13. gr. sömu laga.

Kærandi bendi á að ákvörðun byggingarfulltrúa hafi einnig farið í bága við réttmætisreglu íslensks stjórnsýsluréttar, sem kveði á um að ákvarðanir stjórnvalda verði að byggja á málefnalegum sjónarmiðum. Að mati kæranda geti það aldrei talist málefnalegt að veita tilteknum aðila leyfi til framkvæmda á sameiginlegri lóð án þess að aflað sé samþykkis meðlóðarhafa. Þá bendi kærandi á að jafnvel þótt byggingarfulltrúa hefði verið heimilt að taka hina kærðu ákvörðun þá hafi honum í öllu falli borið að gæta meðalhófs og ganga úr skugga um að réttindi kæranda yrðu tryggð. Hefði byggingarfulltrúa þannig verið í lófa lagið að binda byggingarleyfi því skilyrði að samþykki kæranda þyrfti til framkvæmdanna eða að fyrir lægi með hvaða hætti kæranda yrði bætt það tjón sem hann verði fyrir vegna þeirra.

Grundvöllur allra framkvæmda leyfishafa á hinni sameiginlegu lóð hafi verið umsókn hans um byggingarleyfi, sem samþykkt hafi verið 10. mars 2015. Fyrir liggi að mistök hafi verið gerð við þá afgreiðslu af hálfu byggingarfulltrúa. Áskilið sé í 10. gr. laga um mannvirki að hönnunargögn og önnur nauðsynleg gögn fylgi með umsókn um byggingarleyfi, þ.m.t. samþykki meðeigenda samkvæmt lögum nr. 26/1994 um fjöleignarhús. Samkvæmt gögnum málsins hafi slíkt samþykki ekki legið fyrir við ákvarðanatöku byggingarfulltrúa. Þá hafi skilyrði byggingarfulltrúa um að ný eignaskiptayfirlýsing yrði samþykkt fyrir útgáfu leyfisins ekki verið uppfyllt.

Eins og fyrr greini hafi byggingarleyfið frá árinu 2015 einungis náð til þess að leggja drenlögn umhverfis húsið að Unnarstíg 2. Framkvæmdir leyfishafa hafi hins vegar tekið til nánast allrar hinnar sameiginlegu lóðar. Þá liggi fyrir að framkvæmdirnar hafi farið gegn ákvæðum laga um fjöleignarhús.

Málsrök Reykjavíkurborgar: Reykjavíkurborg fellst ekki á að samþykki meðlóðarhafa hafi verið áskilið fyrir hinum samþykktu áformum er varði útlitsbreytingar eða breytingar innanhúss. Verði ekki séð að kærandi hafi neina þá hagsmuni að slíkar framkvæmdir kalli á samþykki hans, sbr. 2. mgr. 27. gr. laga nr. 26/1994 um fjöleignarhús. Hafi því ekki komið til þess að kæranda væri tilkynnt sérstaklega um fyrirliggjandi byggingarleyfisumsókn eða honum veittur sérstakur andmælaréttur.

Hvað varði þá málsástæðu að óheimilt hafi verið að gefa út byggingarleyfi þar sem þinglýstur eignaskiptasamningur hafi ekki legið fyrir skuli á það bent að byggingaryfirvöldum sé heimilt að falla frá þessu ólögbundna skilyrði um þinglýsingu eignaskiptayfirlýsingar fyrir útgáfu byggingarleyfa. Um þetta vísi sveitarfélagið til úrskurðar úrskurðarnefndar skipulags- og byggingarmála nr. 98/2008, en í niðurstöðu hans komi fram að ekki sé fyrir hendi lagaskylda til að þinglýsa eignaskiptayfirlýsingu fyrir fjöleignarhús áður en heimilaðar breytingar eða viðbyggingar hefjist. Hafi byggingaryfirvöldum því verið heimilt í því máli að falla frá þessu ólögbundna skilyrði fyrir útgáfu byggingarleyfisins sem sett hafi verið við töku hinnar kærðu ákvörðunar.

Hvað varði þá málsástæðu kæranda að um lækkun á jarðvegi/lóð sé að ræða skuli á það bent að ekki liggi fyrir samþykki byggingaryfirvalda fyrir slíkum breytingum. Þvert á móti sé tekið fram í hinum samþykktu áformum að engar breytingar verði á lóð. Það sé því á hendi lóðarhafa að ganga þannig frá lóðinni að hún verði án breytinga. Ekki sé fallist á að leggja hafi þurft fram uppdrætti af frágangi lóðar, enda standi til að koma henni í upprunalegt horf. Hvað varði þá málsástæðu að með samþykkt byggingaráforma 10. mars 2015 hafi rúmmál hússins verið aukið um 41 m3 og byggingarréttur meðeigenda þannig skertur skuli á það bent að ekkert deiliskipulag sé í gildi og enginn byggingarréttur sé fyrir hendi á lóðinni. Sé því ekki verið að skerða nein slík réttindi. Til upplýsinga skuli þó nefna að það sé rétt sem fram komi í kæru að í samþykktinni vegna þessa máls hafi verið tekið fram að samþykki meðlóðarhafa hafi fylgt erindinu. Þar hafi verið um misritun að ræða, en um hafi verið að ræða samþykki meðeiganda hússins nr. 2 við Unnarstíg.

Ekki sé heldur fallist á að sú ákvörðun byggingarfulltrúa að aflétta stöðvun framkvæmda sé haldin þeim ágöllum að varði ógildingu hennar. Um sé að ræða stjórnvaldsákvörðun byggingarfulltrúa, sem hafi metið stöðu máls svo að ekki væri tilefni til að halda verkinu áfram í stöðvun. Fram hafi verið komin áform um að koma lóðinni í samt lag og búið væri að samþykkja áform um breytingar innanhúss og utan. Sæti reyndar nokkurri undrun að kærandi skuli kvarta yfir því að búið sé að grafa út lóðina og hindra aðgengi hans að henni, ef svo sé, en leggist svo gegn áformum um að lóðinni verði komið í samt lag. Á það skuli bent að í heimild til áframhaldandi framkvæmda felist einungis lækkun gólfs og drenlagnavinna, en eins og fram hafi komið sé ekki búið að gefa út byggingarleyfi vegna samþykktar byggingarfulltrúa frá 23. ágúst 2016.

Athugasemdir leyfishafa: Leyfishafi mótmælir með öllu að samþykki kæranda hafi þurft fyrir því jarðraski sem óhjákvæmilega fylgi endurnýjun á drenlögnum. Um hafi verið að ræða nauðsynlegar aðgerðir til að leyfishafi gæti nýtt fasteign sína. Af réttarreglum um óskipta sameign leiði í fyrsta lagi að sameigandi þurfi ekki samþykki sameigenda sinna ef um sé að ræða framkvæmdir sem séu öðrum sameigendum að bagalausu. Ljóst sé að framkvæmdir leyfishafa feli það í sér að lóðin og lagnir verði á allan máta betri en þær hafi verið fyrir framkvæmdir. Í þeim skilningi séu framkvæmdir leyfishafa kæranda að bagalausu. Vissulega hafi framkvæmdir tekið langan tíma og lóðin verið opin nokkuð lengi. Sá langi tími skrifist hins vegar fyrst og fremst á kæranda, en fulltrúar félagsins hafi á öllum vígstöðvum barist fyrir því að framkvæmdir yrðu stöðvaðar.

Í öðru lagi leiði af réttarreglum um óskipta sameign að ráðstafanir sem gengið hafi verið út frá við stofnun sameignar séu hverjum sameigenda heimilar án samþykkis annarra sameigenda. Sameign um lóðina að Unnarstíg 2 hafi orðið til með þeim hætti að eignarhald mannvirkja á lóðinni hafi komist á tvær eða fleiri hendur. Um sé að ræða íbúðarhúsalóð með tveimur húsum. Eðli málsins samkvæmt hafi legið fyrir frá upphafi að eigendur mannvirkjanna á lóðinni þyrftu í tímans rás að sinna eðlilegu viðhaldi eignanna, sem eftir atvikum gæti þýtt jarðrask á hinni sameiginlegu lóð. Þetta séu því tvímælalaust ráðstafanir sem gengið hafi verið út frá við stofnun sameignar. Engin rök mæli með því að kærandi geti komið í veg fyrir eðlilegt og nauðsynlegt viðhald fasteignarinnar að Unnarstíg 2.

Niðurstaða: Í máli þessu er deilt um ákvörðun byggingarfulltrúans í Reykjavík frá 23. ágúst 2016 um að samþykkja byggingarleyfi fyrir breytingum á húsinu Unnarstíg 2 og ákvörðun hans frá 29. s.m. um að aflétta stöðvun framkvæmda við húsið, sem stendur á sameiginlegri lóð leyfishafa og kæranda sem eiganda hússins að Unnarstíg 2a. Fyrir liggur að leyfishafi hefur staðið fyrir framkvæmdum á húsi sínu frá því að eldra leyfi var veitt 2015 til að dýpka kjallara þess og gera nýtt dren kringum húsið. Hafa framkvæmdirnar falið í sér rask á lóðinni og byggingarfulltrúi talið þær fara umfram það leyfi sem veitt var.

Samkvæmt 3. mgr. 4. gr. laga nr. 130/2011 um úrskurðarnefnd umhverfis- og auðlindamála geta þeir einir kært stjórnvaldsákvarðanir til úrskurðarnefndarinnar sem eiga lögvarða hagsmuni tengda þeirri ákvörðun sem kæra á. Verður að skýra þetta ákvæði í samræmi við almennar reglur stjórnsýsluréttarins um aðild í kærumálum þar sem áskilið er að kærandi eigi beina einstaklingsbundna og lögvarða hagsmuni tengda þeirri ákvörðun sem kæra á. Byggingarfulltrúi samþykkti nýtt byggingarleyfi 23. ágúst 2016 og sætir það kæru í máli þessu. Framkvæmd sú sem heimiluð er með hinu kærða leyfi felur í sér leyfi til breytinga innanhúss og til útlitsbreytinga á austur- og vesturhlið, auk endurnýjunar á steyptum stiga á suðurhlið hússins að Unnarstíg 2. Hús kæranda, Unnarstígur 2a, stendur á sömu lóð, sunnan hússins nr. 2. Verður, miðað við staðhætti, ekki séð að hinar leyfðu breytingar raski grenndarhagsmunum kæranda eða öðrum þeim einstaklingsbundnu lögvörðu hagsmunum hans á þann hátt að veitt geti honum kæruaðild í máli þessu. Verður og ekki talið að kæruaðild skapist vegna þess að hús það sem hið kærða leyfi tekur til standi á sameiginlegri lóð leyfishafa og kæranda, enda er það hús í séreign leyfishafa auk þess sem nefnt leyfi tekur ekki til lóðarinnar. Af þeim sökum verður þessum hluta málsins vísað frá úrskurðarnefndinni.

Með bréfum, dags. 20. maí og 23. júní 2016, stöðvaði byggingarfulltrúinn í Reykjavík allar framkvæmdir á lóðinni Unnarstíg 2, með vísan til 55. gr. laga nr. 160/2010 um mannvirki og gr. 2.9.1. í byggingarreglugerð nr. 112/2012, þar sem framkvæmdir hefðu farið út fyrir heimildir byggingarleyfis þess sem samþykkt var 10. mars 2015. Í kjölfar stöðvunarinnar var sótt um byggingarleyfi fyrir frekari framkvæmdum og var það samþykkt 23. ágúst 2016. Voru umsóttar framkvæmdir þar með samþykktar og þær heimilaðar frá útgáfu byggingarleyfis, sem hefur þó enn ekki verið gefið út.

Með tölvupósti 29. ágúst s.á. tilkynnti byggingarfulltrúinn leyfishafa að stöðvun framkvæmda á lóðinni væri aflétt. Sú ákvörðun fól hins vegar einungis í sér að heimilt væri að hefja að nýju dýpkun kjallara og drenlagnavinnu samkvæmt upprunalegu byggingarleyfi frá 10. mars 2015, en það leyfi hefur ekki verið kært. Kemur það því ekki til skoðunar í þessu máli, en kærufrestur vegna þess er nú löngu liðinn. Byggingarfulltrúi beitti umræddri stöðvun tafarlaust með heimild í lögum og án undanfarandi málsmeðferðar gegn framkvæmdum leyfishafa, sem hófust með byggingarleyfi sem samþykkt var rúmu ári áður. Það byggingarleyfi er stjórnvaldsákvörðun sem skapar leyfishafa ákveðin réttindi, en ákvörðun um að stöðva framkvæmdir sem farið hafa út fyrir leyfið og síðar aflétta stöðvun framkvæmda er meðferð bráðabirgðaúrræðis til að knýja á um rétta framkvæmd samkvæmt leyfinu. Þær ákvarðanir skapa hins vegar hvorki rétt manna né skyldur í skilningi 2. mgr. 1. gr. stjórnsýslulaga nr. 37/1993. Í 59. gr. mannvirkjalaga er tekið fram að stjórnvaldsákvarðanir sem teknar séu á grundvelli laganna sæti kæru til úrskurðarnefndarinnar. Kæruheimild er því ekki fyrir hendi vegna þeirrar ákvörðunar byggingarfulltrúa að aflétta stöðvun framkvæmda og verður þeim hluta kærunnar af þeirri ástæðu einnig vísað frá úrskurðarnefndinni.


Úrskurðarorð:

Kærumáli þessu er vísað frá úrskurðarnefndinni.

____________________________________
Nanna Magnadóttir

______________________________              _____________________________
Ásgeir Magnússon                                                  Þorsteinn Þorsteinsson

20/2016 Skálabrekka Bláskógabyggð

Með
Árið 2016, föstudaginn 30. desember, kom úrskurðarnefnd umhverfis- og auðlindamála saman til fundar í húsnæði nefndarinnar að Skuggasundi 3, Reykjavík. Mætt voru Nanna Magnadóttir forstöðumaður, Aðalheiður Jóhannsdóttir prófessor og Ásgeir Magnússon dómstjóri.

Fyrir var tekið mál nr. 20/2016, kæra á afgreiðslu skipulagsnefndar Uppsveita bs. frá 7. janúar 2016 á erindi varðandi endurnýjun byggingarleyfis fyrir byggingu sumarhúss og bátaskýlis á lóð nr. 196048 í landi Skálabrekku, Bláskógabyggð. 

Í málinu er nú kveðinn upp svofelldur

úrskurður:

Með bréfi til úrskurðarnefndar umhverfis- og auðlindamála, dags. 16. febrúar 2016, er barst nefndinni sama dag, kærir eigandi lóðar í landi Skálabrekku, landnúmer 196048, afgreiðslu skipulagsnefndar Uppsveita bs. frá 7. janúar 2016 á erindi kæranda varðandi endurnýjun byggingarleyfis fyrir byggingu sumarhúss og bátaskýlis á lóð hans í landi Skálabrekku í Bláskógabyggð. Er þess krafist að ákvörðunin verði felld úr gildi.

Gögn málsins bárust frá Bláskógabyggð 14. mars og 20. desember 2016.

Málavextir: Á afgreiðslufundi byggingarfulltrúa 16. apríl 2015 var tekin fyrir umsókn um endurnýjun byggingarleyfis frá 5. apríl 2011 fyrir byggingu sumarhúss og bátaskýlis á lóð nr. 196048 í landi Skálabrekku, Bláskógabyggð. Var erindinu vísað til skipulagsnefndar þar sem deiliskipulag lægi ekki fyrir og var það tekið fyrir á fundi nefndarinnar 13. maí s.á. Á þeim fundi var eftirfarandi fært til bókar: „Í ljósi niðurstöðu úrskurðarnefndar umhverfis- og auðlindamála dags. 17. apríl 2015 í máli nr. 71/2011 varðandi byggingarleyfi viðbyggingar á lóðinni Hvannalundur 8 að þá telur skipulagsnefnd að ekki sé hægt að gefa út byggingarleyfi á lóðum innan fyrrum Þingvallasveitar nema á grundvelli deiliskipulags eða þá að ákvæði aðalskipulags um að deiliskipulag þurfi að vera forsenda byggingarleyfa en ekki grenndarkynning skv. 44. gr. skipulagslaga verði fellt út. Afgreiðslu málsins er því frestað.“

Með tölvupósti kæranda til sveitarfélagsins 6. nóvember 2015 var þess óskað að umsókn hans um byggingarleyfi yrði tekin til afgreiðslu. Erindið var lagt fram á fundi skipulagsnefndar 7. janúar 2016 og var þar m.a. bókað: „Lögð fram beiðni […] um endurupptöku á afgreiðslu skipulagsnefndar frá 13. maí 2015 á máli er varðar byggingarleyfi á lóðinni. Í tölvupóstinum er farið yfir feril málsins hvað varðar uppbyggingu á lóðinni allt frá árinu 2000. Kemur m.a. fram að 26. júní 2007 hafi verið samþykkt byggingarleyfi fyrir byggingu sumarhúss á lóðinni og að nú sé verið að óska eftir endurnýjun á þeirri samþykkt.“ Var niðurstaða skipulagsnefndar sú að ekki væru forsendur fyrir því að breyta afgreiðslu nefndarinnar frá 13. maí 2015. Jafnframt var tekið fram að byggingarleyfi sem samþykkt hefði verið árið 2007 væri fallið úr gildi og hefði því ekki áhrif á málið. Loks var tilgreint að sá fyrirvari væri á samþykkt skipulagsnefndar að sveitarstjórn staðfesti hana á næsta fundi sínum.   
Málsrök kæranda:  Af hálfu kæranda var boðaður rökstuðningur að baki kæru hans en sá rökstuðningur hefur ekki borist úrskurðarnefndinni þrátt fyrir tilmæli nefndarinnar þar um. Gögn málsins bera með sér að kærandi byggi á því að hann hafi ekki getað nýtt sér fyrri byggingarleyfi sem veitt hafi verið fyrir mannvirkjum á umræddri lóð. Hann hafi staðið í þeirri trú að byggingar- og skipulagsyfirvöld gætu ekki dregið fyrri samþykktir sínar um leyfin til baka. Samþykkt hafi verið leyfi til byggingar nýs húss á lóðinni árið 2007 án þess að fyrir lægi deiliskipulag fyrir umrætt svæði. Þá kemur fram í kæru að hin kærða ákvörðun hafi borist kæranda í pósti 17. janúar 2016.

Málsrök Bláskógabyggðar: Í ljósi þess að boðaður rökstuðningur kæranda hafði ekki borist kaus sveitarfélagið að tjá sig ekki um efni málsins að svo stöddu, en samkvæmt bókunum við meðferð þess er hin umdeilda ákvörðun á því reist að ekki sé unnt að gefa út umbeðið byggingarleyfi að óbreyttu skipulagi.

Niðurstaða: Í máli þessu er deilt um þá afgreiðslu skipulagsnefndar Uppsveita bs. að fresta því að afgreiða umsókn kæranda um byggingarleyfi. Byggingarfulltrúi tók nefnda umsókn fyrir á afgreiðslufundi 16. apríl 2015 og vísaði erindinu til skipulagsnefndar, en ef umsókn lýtur að mannvirkjagerð á ódeiliskipulögðu svæði, svo sem hér háttar, skal byggingarfulltrúi leita umsagnar skipulagsfulltrúa eða skipulagsnefndar, sbr. 10. gr. laga nr. 160/2010 um mannvirki og gr. 2.4.2. í byggingarreglugerð nr. 112/2012. Málið var síðan lagt fram á fundi skipulagsnefndar 13. maí s.á. og afgreiðslu þess frestað. Var sú afstaða nefndarinnar á því reist að í ljósi niðurstöðu úrskurðarnefndar umhverfis- og auðlindamála í máli nr. 71/2011 væri ekki unnt að gefa út byggingarleyfi á lóðum innan fyrrum Þingvallasveitar nema á grundvelli deiliskipulags eða þá með því að fella út ákvæði í aðalskipulagi um að deiliskipulag þyrfti að vera forsenda byggingarleyfa en ekki grenndarkynning skv. 44. gr. skipulagslaga nr. 123/2010. Umsókn kæranda var tekin fyrir að nýju á fundi skipulagsnefndar 7. janúar 2016, í framhaldi af ósk kæranda þar um í tölvupósti 6. nóvember 2015, og tekið fram að ekki væru forsendur til að breyta fyrri afgreiðslu nefndarinnar.

Endanleg ákvörðun um samþykkt byggingaráforma og útgáfu byggingarleyfis er á hendi byggingarfulltrúa, sbr. m.a. 9. og 11. gr. mannvirkjalaga. Skýrt er kveðið á um það í 2. mgr. 26. gr. stjórnsýslulaga nr. 37/1993 að ákvörðun sem ekki bindur enda á mál verði ekki kærð fyrr en málið hafi verið til lykta leitt, en af framansögðu er ljóst að svo er ekki. Ber því að vísa kærunni að því leyti frá úrskurðarnefndinni.

Að þeirri niðurstöðu fenginni telur úrskurðarnefndin hins vegar rétt að fjalla um kæruna á þeim grundvelli að hún snúi að óhæfilegum drætti á afgreiðslu máls, skv. 4. mgr. 9. gr. stjórnsýslulaga, enda lýtur hin kærða ákvörðun að frestun á afgreiðslu umsóknar kæranda.

Samkvæmt skipulagslögum er vald til að skipuleggja land innan marka sveitarfélags í höndum sveitarstjórna og annast þær gerð svæðis-, aðal- og deiliskipulagsáætlana skv. 3. mgr. 3. gr. laganna. Aðalskipulag Bláskógabyggðar, Þingvallasveit 2004-2016 tók gildi árið 2006 og var þar kveðið á um ekki yrðu gefin út byggingarleyfi á ódeiliskipulögðum svæðum að liðnum fjórum árum frá gildistöku þess. Er sú afstaða sveitarfélagsins í samræmi við þá meginreglu skipulagslaga að deiliskipulag skuli gera fyrir einstök svæði eða reiti þar sem framkvæmdir eru fyrirhugaðar, sbr. 2. mgr. 37. gr. laganna. Með greindu ákvæði tók sveitarfélagið þá ákvörðun að nýta sér ekki undanþáguákvæði 44. gr. skipulagslaga um að skipulagsnefnd geti, að ákveðnum skilyrðum uppfylltum, ákveðið að unnt sé að veita leyfi án deiliskipulagsgerðar enda fari áður fram grenndarkynning. Er sveitarstjórn bundin af nefndu ákvæði meðan aðalskipulaginu hefur ekki verið breytt að þessu leyti. Verður að líta svo á að rök sveitarfélagsins fyrir því að fresta afgreiðslu á umsókn kæranda um byggingaleyfi hafi þar með verið málefnaleg.

Í samræmi við 4. mgr. 28. gr. skipulagslaga og gr. 4.8.1. í skipulagsreglugerð nr. 90/2013 mun almenn endurskoðun aðalskipulags Bláskógabyggðar hafa hafist árið 2014. Hinn 15. desember 2016 var auglýst til kynningar lýsing á skipulagsverkefninu, sbr. 30. skipulagslaga,  er gerir m.a. ráð fyrir að fyrrgreint ákvæði aðalskipulags um að skilyrða útgáfu byggingarleyfa við deiliskipulag verði fellt út. Mun gert ráð fyrir að auglýst verði tillaga að greindri breytingu í byrjun árs 2017 og að því stefnt að hún taki gildi á vormánuðum það ár.

Samkvæmt 9. gr. stjórnsýslulaga skal stjórnvald taka ákvarðanir í málum svo fljótt sem unnt er. Það er álit úrskurðarnefndarinnar að afgreiðsla á umsókn kæranda hafi dregist verulega úr hófi fram og samkvæmt því sem áður er rakið er fyrirsjáanlegt að hún muni tefjast enn frekar. Hins vegar er til þess að líta, svo sem að framan greinir, að til meðferðar er tillaga að breytingu á aðalskipulagi sem ætlað er að breyta því ákvæði aðalskipulags Bláskógabyggðar sem skipulagsnefnd teflir fram sem forsendu þess að frestað sé afgreiðslu á umsókn kæranda. Gefur það tilefni til að ætla að málinu verði lokið án tafa að þeim tíma liðnum sem ákveðinn er í skipulagslögum til meðferðar slíkra skipulagsbreytinga. Með hliðsjón af framangreindu telur úrskurðarnefndin að ekki séu efni til þess fyrir nefndina að fjalla frekar um málið á þessu stigi.

Dragist hins vegar meðferð nefndrar aðalskipulagsbreytingartillögu, og þar með afgreiðsla erindis kæranda, úr hófi miðað við það sem skipulagslög kveða á um er unnt að kæra þann drátt til úrskurðarnefndarinnar.

Uppkvaðning úrskurðar í máli þessu hefur dregist verulega sökum mikils fjölda mála sem skotið hefur verið til úrskurðarnefndarinnar.

Úrskurðarorð:

Kærumáli þessu er vísað frá úrskurðarnefndinni.

____________________________________
Nanna Magnadóttir

______________________________              _____________________________                             
Aðalheiður Jóhannsdóttir                                      Ásgeir Magnússon

133/2016 Þórsgata 1 og Lokastígur 2

Með
Árið 2016, fimmtudaginn 29. desember, tók Nanna Magnadóttir, forstöðumaður úrskurðarnefndar umhverfis- og auðlindamála, fyrir mál nr.133/2016 með heimild í 3. mgr. 3. gr. laga nr. 130/2011.

Í málinu er nú kveðinn upp svofelldur

úrskurður:

Með bréfi til úrskurðarnefndar umhverfis- og auðlindamála, dags. 14. október 2016, er barst nefndinni sama dag, kærir RA 5 ehf., eigandi Þórsgötu 1 og Lokastígs 2, ákvörðun umhverfis- og skipulagsráðs Reykjavíkurborgar frá 14. september 2016 um að staðfesta neikvæða afgreiðslu skipulagsfulltrúa á fyrirspurn um stækkun á tengibyggingu milli fasteigna á lóðunum Þórsgötu 1 og Lokastígs 2. Er þess krafist að ákvörðunin verði felld úr gildi og að lagt verði fyrir Reykjavíkurborg að taka málið til löglegrar meðferðar.

Gögn málsins bárust frá Reykjavíkurborg 9. nóvember 2016.

Málavextir: Með fyrirspurn dags. 10. maí 2016, var óskað eftir áliti byggingarfulltrúa á því að sótt yrði um byggingarleyfi fyrir stækkun á tengibyggingu á milli húsanna Þórsgötu 1 og Lokastígs 2, en þar væri sund sem lægi að Lokastíg. Ætlunin væri að koma fyrir tveimur hótelherbergjum á efri hæðum og móttöku aðfanga fyrir hótel og veitingahús á jarðhæð. Fyrirspurninni fylgdu teikningar ásamt byggingarlýsingu. Með bréfi, dags. 27. júní s.á., var fyrirspyrjanda tilkynnt um að á fundi skipulagsfulltrúa 24. s.m. hefði hann tekið neikvætt í fyrirspurnina með vísan til umsagnar sinnar sama dag. Í umsögninni sem fylgdi nefndu bréfi kom fram að fyrirspurnin samræmdist ekki gildandi deiliskipulagi fyrir svæðið. Einnig að ekki væri mælt með því að koma til móts við fyrirspyrjanda með deiliskipulagsbreytingu í samræmi við þá uppdrætti er fylgdu fyrirspurninni.

Með bréfi, dags. 8. ágúst s.á., fór fyrirspyrjandi fram á að umhverfis- og skipulagsráð Reykjavíkur myndi endurskoða ákvörðun skipulagsfulltrúa og að veitt yrði jákvætt svar við fyrirspurn hans. Á fundi sínum 14. september s.á. staðfesti umhverfis- og skipulagsráð afgreiðslu skipulagsfulltrúa, með vísan til umsagnar hans frá 2. s.m. þar sem svarað var athugasemdum fyrirspyrjanda.

Málsrök kæranda: Um aðild sína vísar kærandi til þess að einkahlutafélagið sem hafi verið aðili stjórnsýslumálsins hafi nú verið sameinað öðrum félögum undir merkjum kæranda, sbr. XIV. kafla laga nr. 138/1994 um einkahlutafélög. Hvað varði kæruheimild til úrskurðarnefndar telji kærandi ljóst að hin kærða ákvörðun umhverfis- og skipulagsráðs feli í sér lokaákvörðun málsins. Eins og áður greini hafi hin kærða ákvörðun falið í sér að „verið [var] að taka neikvætt í að breyta deiliskipulagi til samræmis við tillögu [forvera kæranda]“ Með öðrum orðum hafi umhverfis- og skipulagsráð tekið erindi forvera kæranda til meðferðar sem beiðni um breytingu á deiliskipulagi, og hafnað því sem slíku. Umhverfis- og skipulagsráð hafi heimild til fullnaðarafgreiðslu á slíkum ákvörðun án sérstakrar staðfestingar borgarráðs, sbr. 1. gr. viðauka 1.1. við samþykkt Reykjavíkurborgar nr. 1052/2015, um breytingu á samþykkt um stjórn Reykjavíkurborgar og fundarsköp borgarstjórnar nr. 715/2013, sbr. 1. mgr. 42. gr. sveitarstjórnarlaga nr. 138/2011. Samkvæmt framansögðu telji kærandi ljóst að hin kærða ákvörðun, sem hafi falið í sér að beiðni um deiliskipulagsbreytingu var synjað, marki endanlegar lyktir málsins á lægra stjórnsýslustigi og sæti því kæru til úrskurðarnefndar umhverfis- og auðlindamála, sbr. 52. gr. skipulagslaga nr. 123/2010. Að auki, sem og fyrr segi, hafi kærandi fengið leiðbeiningar um það frá Reykjavíkurborg að samkvæmt venjuhelgaðri framkvæmd mætti hann skjóta upphaflegri afgreiðslu skipulagsfulltrúa til umhverfis- og skipulagsráðs, sem tæki lokaákvörðun í málinu, á þeim grunni að þeirri ákvörðun mætti síðan skjóta til æðra stjórnvalds.

Í þessu samhengi skuli þó tekið fram að upprunalegu erindi forvera kæranda til Reykjavíkurborgar 1. júní 2016, varðandi stækkun tengibyggingar, hafi ekki verið ætlað að fela í sér beiðni um breytingu á deiliskipulagi, heldur hafi það einungis falið í sér fyrirspurn til borgarinnar og raunar ósk um leiðbeiningar um framhaldið. Allt að einu, sem og fyrr segi, hafi umhverfis- og skipulagsráðs ákveðið að afgreiða erindið sem beiðni um breytingu á deiliskipulagi og synja erindinu á þeim grunni.

Málsrök Reykjavíkurborgar: Sveitarfélagið gerir þá kröfu að málinu verði vísað frá úrskurðarnefndinni þar sem hin kærða ákvörðun hafi ekki falið í sér lokaákvörðun sem bindi enda á meðferð máls. Sé hún því ekki kæranleg til úrskurðarnefndarinnar, sbr. 2. mgr. 26. gr. stjórnsýslulaga nr. 37/1993. Beri því að vísa málinu frá úrskurðarnefndinni.

Niðurstaða: Í máli þessu er deilt um þá ákvörðun umhverfis- og skipulagsráðs Reykjavíkurborgar frá 14. september 2016 að staðfesta neikvæða afgreiðslu skipulagsfulltrúa á fyrirspurn um stækkun á tengibyggingu milli fasteigna á lóðunum Þórsgötu 1 og Lokastíg 2. Ákvörðunin var tekin vegna erindis sem beint var til byggingarfulltrúa á eyðublaði með árituninni „fyrirspurn“ og var sama áritun á þeim teikningum er erindinu fylgdu. Bókun skipulagsfulltrúa og umsagnir hans bera að sama skapi þess merki að um afgreiðslu fyrirspurnar er að ræða og bókun umhverfis- og skipulagsráðs að sú afgreiðsla sé staðfest. Þrátt fyrir að skipulagsfulltrúi láti í umsögn sinni í ljós afstöðu sína til mögulegrar deiliskipulagsbreytingar á grundvelli þeirra teikninga sem fyrirspurninni fylgdu er ekki með neinu móti hægt að telja að umhverfis- og skipulagsráð hafi tekið hana fyrir og afgreitt sem umsókn um breytingu á deiliskipulagi.

Samkvæmt 2. mgr. 26. gr. stjórnsýslulaga nr. 37/1993 verður ákvörðun, sem ekki bindur enda á mál, ekki kærð fyrr en málið hefur verið til lykta leitt. Fyrirspurn um afstöðu yfirvalda til erindis verður ekki lögð að jöfnu við formlega leyfisumsókn og svar yfirvalds í slíku tilfelli getur ekki, eðli máls samkvæmt, talist stjórnvaldsákvörðun með þeirri réttarverkan sem slíkri ákvörðun fylgir. Er því ljóst að ákvörðun umhverfis- og skipulagsráðs Reykjavíkur um að staðfesta neikvæða afgreiðslu skipulagsfulltrúa vegna fyrirspurnar kæranda felur ekki í sér lokaákvörðun. Þar sem hin kærða ákvörðun um neikvæða afstöðu til fyrirspurnar er ekki kæranleg til úrskurðarnefndarinnar, sbr. framangreind lagafyrirmæli, verður kærumáli þessu vísað frá úrskurðarnefndinni.

Úrskurðarorð:

Kærumáli þessu er vísað frá úrskurðarnefndinni.

____________________________________
Nanna Magnadóttir