Skip to main content
Úrskurðarnefnd umhverfis- og auðlindamála
des 22
Love0

39/2001 Reykjavíkurflugvöllur

Með

Ár 2002, fimmtudaginn 19. desember, kom úrskurðarnefnd skipulags- og byggingarmála saman til fundar í húsnæði nefndarinnar að Skúlagötu 21 í Reykjavík.  Mættir voru Ásgeir Magnússon hrl., formaður, Þorsteinn Þorsteinsson byggingarverkfræðingur og Ingibjörg Ingvadóttir lögfræðingur.

Fyrir var tekið mál nr. 39/2001, kæra Samtaka um betri byggð á ákvörðun Flugmálastjórnar og samgönguráðherra frá 11. apríl 2001 að flýta framkvæmdum við byggingu flugvallar í Vatnsmýri um allt að eitt ár.

Á málið er nú lagður svofelldur

úrskurður:

Með bréfi til úrskurðarnefndar skipulags- og byggingarmála, dags. 30. ágúst 2001, kærir Ö, fyrir hönd stjórnar samtaka um betri byggð, ákvörðun Flugmálastjórnar og samgönguráðherra frá 11. apríl 2001 að flýta framkvæmdum við byggingu flugvallar í Vatnsmýri um allt að eitt ár.

Málavextir:  Vorið 1998 samþykkti Alþingi þingsályktunartillögu um endurbyggingu Reykjavíkurflugvallar.  Á árinu 1999 var gert mat á umhverfisáhrifum framkvæmda við norður-suður braut flugvallarins og í framhaldi af því veitti Reykjavíkurborg framkvæmdaleyfi fyrir framkvæmdunum.  Áætlað var að framkvæmdum lyki í október 2002.  Hinn 11. apríl 2001 ákvað Flugmálastjórn að fengnu samþykki samgönguráðherra að flýta verkinu og ljúka því í júní-júlí 2002.  Kærandi sætti sig ekki við þá ákvörðun og skaut málinu til úrskurðarnefndarinnar eins og að framan greinir.

Málsrök kæranda:  Skilja verður málatilbúnað kæranda svo að krafist sé ógildingar á ákvörðun Flugmálastjórnar og samgönguráðherra að flýta umræddum framkvæmdum við Reykjavíkurflugvöll.

Kærandi bendir á að með hinni kærðu ákvörðun hafi framkvæmdum, sem vinna átti á árinu 2002 við norður-suður braut flugvallarins, verið flýtt og færðar fram á árið 2001.  Kærandi telur að flýting framkvæmda fari í bága við frummat Skipulagsstofnunar á umhverfisáhrifum sem staðfest hafi verið af umhverfisráðherra á árinu 1999.  Auk þess sé ákvörðunin í ósamræmi við framkvæmdaleyfi Borgarskipulags frá sama ári sem byggi á umhverfismatinu.

Niðurstaða:  Kærumál þetta snýst um ákvörðun Flugmálastjórnar og samgönguráðuneytis um tilhögun verkframkvæmda við endurbætur á norður-suður braut Reykjavíkurflugvallar sem framkvæmdaleyfi var veitt fyrir á árinu 1999.

Samkvæmt 8. gr. skipulags- og byggingarlaga nr. 73/1997 sker úrskurðarnefndin úr ágreiningi um skipulags- og byggingarmál samkvæmt lögunum.  Það fellur ekki undir verksvið úrskurðarnefndarinnar að kveða upp úr um lögmæti ákvörðunar samgönguráðuneytisins um framvindu verks sem framkvæmdaleyfi er fyrir, enda hafa skipulags- og byggingarlög ekki að geyma ákvæði um það efni.  Þegar af þessari ástæðu er máli þessu vísað frá úrskurðarnefndinni og þykir ekki efni til að taka afstöðu til annarra atriða er gætu varðað frávísun svo sem kærufrests og aðildar í málinu.

Uppkvaðning úrskurðar í máli þessu hefur dregist verulega sökum mikils málafjölda sem skotið hefur verið til úrskurðarnefndarinnar.

Úrskurðarorð:

Kærumáli þessu er vísað frá úrskurðarnefndinni.

________________________________
Ásgeir Magnússon

___________________________             _____________________________
Þorsteinn Þorsteinsson                                Ingibjörg Ingvadóttir

des 22
Love0

29/2002 Bergstaðastræti

Með

Ár 2002, fimmtudaginn 19. desember, kom úrskurðarnefnd skipulags- og byggingarmála saman til fundar í húsnæði nefndarinnar að Skúlagötu 21 í Reykjavík.  Mættir voru Ásgeir Magnússon hrl., formaður, Þorsteinn Þorsteinsson byggingarverkfræðingur og Ingibjörg Ingvadóttir lögfræðingur.

Fyrir var tekið mál nr. 29/2002, kæra á ákvörðun skipulags- og byggingarnefndar Reykjavíkur frá 8. maí 2002 um að samþykkja deiliskipulag að reit 1.180.3 milli Skólavörðustígs, Óðinsgötu, Spítalastígs og Bergstaðastrætis í Reykjavík.

Á málið er nú lagður svofelldur

úrskurður:

Með símbréfi til úrskurðarnefndar skipulags- og byggingarmála, dags. 14. júní 2002, sem barst nefndinni 15. sama mánaðar, kæra E, R og Á, íbúar og eigendur íbúða að Óðinsgötu 6 í Reykjavík, ákvörðun skipulags- og byggingarnefndar Reykjavíkur frá 8. maí 2002 um að samþykkja deiliskipulag að reit 1.180.3 milli Skólavörðustígs, Óðinsgötu, Spítalastígs, og Bergstaðastrætis í Reykjavík.  Hin kærða ákvörðun var staðfest í borgarráði hinn 14. maí 2002.

Kærendur gera eftirfarandi kröfur:

Aðallega:
1)  Að hafnað verði byggingu inndreginna 4. hæða ofan á Bergstaðastræti 11A og 13A.  
2)  Að hafnað verði áformum um byggingu á horni Spítalastígs og Bergstaðastrætis og   
     viðbyggingu við Óðinsgötu 8 þar til þau áform hafi verið kynnt betur.
3) Að gerð verði athugasemd við nýbyggingu á norðurhluta lóðarinnar nr. 13 við 
    Bergstaðastræti í trássi við gildandi deiliskipulag.

Til vara:
Að byggingu inndreginna 4. hæða að Bergstaðastræti 11A og 13A verði hafnað en frestað verði gildistöku skipulags varðandi byggingar á horni Spítalastígs og Bergstaðastrætis og viðbyggingu við Óðinsgötu nr. 8 þar til viðhlítandi kynning hafi farið fram.

Skilja verður kröfugerð kærenda á þann veg að krafist sé ógildingar hinnar kærðu ákvörðunar í heild eða að hluta.

Af hálfu Reykjavíkurborgar er þess krafist að hin kærða ákvörðun verði staðfest.

Málavextir:  Deiliskipulag það sem um er deilt í máli þessu tekur til götureits, sem afmarkast af Skólavörðustíg til norðurs, Óðinsgötu til austurs, Spítalastíg til suðurs og Bergstaðastræti til vesturs.  Fyrir var í gildi eldra deiliskipulag að reitnum sem samþykkt hafði verið í borgarráði hinn 19. október 1964.  Var í því skipulagi m.a. gert ráð fyrir þriggja hæða randbyggð á reitnum.  Drög að tillögu að nýju deiliskipulagi reitsins voru auglýst til kynningar í júní og júlí árið 2001 ásamt fleiri tillögum.  Engar athugasemdir munu þá hafa borist við tillöguna.

Í kjölfar þessa samþykkti skipulags- og byggingarnefnd á fundi sínum þann 24. október 2001 að auglýsa tillöguna.  Var tillagan auglýst til kynningar frá 27. febrúar  til 10. apríl 2002.  Athugasemdir bárust frá nokkrum nágrönnum, þar á meðal kærendum.  Tillagan var á ný lögð fyrir fund skipulags- og byggingarnefndar þann 19. apríl 2002 og framkomnar athugasemdir kynntar.  Var tillagan enn á ný lögð fyrir nefndina þann 8. maí 2002 og samþykkt með vísan til umsagnar skipulagsfulltrúa.  Staðfesti borgarráð þá afgreiðslu á fundi sínum þann 14. maí 2002 og var þeim sem gert höfðu athugasemdir tilkynnt um afgreiðslu málsins með bréfi, dags. 16. maí 2002.  Málið var að því loknu sent til athugunar Skipulagsstofnunar sem féllst á að auglýsing um gildistöku skipulagsins yrði birt í B-deild Stjórnartíðinda að fengnum nánari skýringum og að undangengnum lagfæringum á skipulagsgögnunum.  Var auglýsing um gildistöku skipulagsins loks birt hinn 8. júlí 2002.

Málsrök kærenda:  Kærendur styðja kröfur sínar þeim rökum að bygging ofan á húsið við Bergstaðastræti 11A og 13 muni skyggja verulega á útsýni af efri hæðum íbúðanna að Óðinsgötu 6, en þaðan sé m.a. einstakt útsýni yfir Kvosina og Faxaflóa, yfir í Vesturbæinn og norður til Snæfellsjökuls og Akraness.  Komi umrædd skipulagsákvörðun til framkvæmda muni allt þetta útsýni skerðast.

Hækkun húsanna nr. 11A og 13 við Bergstaðastræti munu og hafa í för með sér verulega skert sólfar í garðinum að Óðinsgötu 6 og á svalir beggja hæðanna, sem snúi í norðvestur.  Sólar njóti á lóðinni og svölunum eftir kl. 14-15 síðdegis, og síðdegis- og kvöldsól sé því íbúunum afar mikilvæg í þessu samhengi.  Ef umræddar hæðir bætist ofan á ofangreind hús við Bergstaðastræti muni sólfar á lóð kærenda nánast hverfa á öðrum árstíðum en yfir sumarmánuðina, en að auki skerðast verulega á þeim árstíma.  Sé þetta raunar staðfest af hálfu borgaryfirvalda en athugasemdum íbúa hafi verið svarað með órökstuddum fullyrðingum um að skerðingin sé innan þeirra marka sem vænta megi í þéttri byggð miðborgar.  Íbúar að Óðinsgötu 6 hafi fyrir nokkrum árum ráðist í kostnaðarsamar framkvæmda við endurgerð svala á 1. og 2. hæð, m.a. til að betur mætti njóta sólar síðdegis og að kvöldi.  Standi hin kærða deiliskipulagsákvörðun óröskuð muni ávinningur af þessum framkvæmdum verða að engu.

Loks gera kærendur athugasemdir við það að nýbygging að Bergstaðastræti 13 hafi verið heimiluð í trássi við gildandi skipulag, en byrjað hafi verið á framkvæmdum við hana áður en hið umdeilda skipulag hafi verið auglýst.  Þá hafi skort á að grenndarkynning hafi verið ítarleg.  Þannig hafi ekki mátt ráða af kynningargögnum um hæð fyrirhugaðrar nýbyggingar við Spítalastíg, en þar að auki hafi gögn um skuggavarp ekki legið fyrir við kynninguna.  Rökstuðningi fyrir ákvörðun borgaryfirvalda í málinu hafi og verið áfátt auk þess sem skipulagið leiði til verðrýrnunar á eignum kærenda.

Málsrök Reykjavíkurborgar:  Af hálfu borgaryfirvalda er tekið undir að bygging inndreginna fjórðu hæða á umræddum lóðum við Bergstaðastræti muni skerða útsýni og auka skuggavarp frá því sem ákveðið hafi verið í eldra skipulagi, en þar hafi verið gert ráð fyrir þriggja hæða byggingum við Bergstaðastræti.  Sú breyting sem hinar inndregnu fjórðu hæðir muni hafa í för með sér hafi þó verið talin innan þeirra marka sem vænta megi og eðlileg þyki í þéttri miðborgarbyggð.  Hvað útsýnisskerðingu varði þá sé ljóst að hún verði einhver.  Í því sambandi verði að hafa í huga að skipulagið frá 1964 hafi gert ráð fyrir þriggja hæða randbyggingu við Bergstaðastræti.  Skerðing á útsýni, sem hið umdeilda skipulag hafi í för með sér, sé því eingöngu vegna hinna inndregnu 4. hæða.  Þar sem þær séu ekki samfelldar sé hægt að horfa á milli þeirra og sé t.d. 7,5 m bil milli þeirra á móts við húsið nr. 6 við Óðinsgötu.

Hið sama megi segja um skuggavarpið.  Af skuggavarpskönnun sé ljóst að áhrif breytingarinnar séu ekki veruleg.  Breytingin muni ekki hafa mikil áhrif á skuggavarp á svalir húss kærenda síðdegis yfir sumarmánuðina, þegar gera megi ráð fyrir að svalirnar séu notaðar hvað mest.  Við mat á áhrifum skuggavarps verði að miða við skipulagið frá 1964 en ekki núverandi ástand og sé breytingin því í raun minni en samanburður á skuggavarpi fyrir og eftir breytingu gefi til kynna.

Jafnframt verði að hafa í huga að í skipulags- og byggingarlögum nr. 73/1997 sé gert ráð fyrir að sveitarstjórnir hafi heimildir til þess að breyta gildandi skipulagsáætlunum.  Eigendur fasteigna í þéttbýli geti því ávallt vænst þess að breytingar verði gerðar á skipulagi sem haft geti í för með sér skerðingu á útsýni, aukið skuggavarp, aukna umferð eða aðrar breytingar.  Verði menn almennt að sæta því að með almennum takmörkunum geti hagsmunir þeirra í einhverju verið skertir með slíkum breytingum.  Telji aðilar sig hins vegar hafa orðið fyrir tjóni umfram það sem almennt gerist eða þeir hafi mátt búast við eigi þeir bótarétt skv. ákvæðum 33. gr. laganna.  Umfjöllun um bætur falli hins vegar utan valdsviðs úrskurðarnefndarinnar.  Vert sé þó að árétta að umrædd hús nr. 11A og 13 verði, eftir breytinguna, ekki hærri en húsin við Bergstaðastræti sem nær standi Skólavörðustíg.  M.t.t. framangreinds og byggðamynstursins á svæðinu verði ekki séð að kærendur þurfi að sæta meiri takmörkunum hvað framangreinda þætti varði en íbúar svæðisins almennt.

Loks sé mótmælt órökstuddri fullyrðingu kærenda um að breytingin muni leiða til lækkunar á verði fasteigna þeirra.  Jafnframt sé tekið fram að þrátt fyrir að komist væri að þeirri niðurstöðu að breyting á skipulagi hefði í för með sér bótaskylt tjón leiði það eitt sér ekki til ógildingar skipulagsins.

Hvað varði viðbyggingu við Bergstaðastræti 13 á horni Spítalastígs sé því alfarið hafnað að ekki hafi mátt ráða af hinni kynntu skipulagstillögu hver hæð þeirrar nýbyggingar mætti vera enda sé á götumynd greinilega sýnd hæð þeirrar byggingar.

Vegna þeirra athugsemda er kærendur geri við viðbyggingu að Óðinsgötu 8 sé áréttað að samkvæmt greinargerð hins umdeilda deiliskipulags megi sú bygging vera tvær hæðir en á uppdrættinum sé hún sýnd sem ein hæð, kjallari og ris.  Misræmi sé því í gögnum málsins hvað þetta varði og sé uppdrátturinn rangur en muni verða leiðréttur.  Viðbyggingin, eins og greinargerðin heimili hana og til hafi staðið að veita leyfi fyrir á lóðinni, verði nokkru lægri en núverandi hús og standi auk þess norðan við það.  Hún mun því hafa mjög óveruleg áhrif á skuggavarp frá húsinu nr. 8 og ekki meiri en telja verði að eigendur þurfi almennt að sætta sig við á þessu svæði.

Aðilar máls þessa hafa fært frekari rök fyrir sjónarmiðum sínum í málinu.  Með vísun til 31. gr. stjórnsýslulaga nr. 37/1993 verður ekki gerð nánari grein fyrir röksemdum aðila í úrskurði þessum, en úrskurðarnefndin hefur haft þær allar til hliðsjónar við úrlausn málsins.  Þá hefur úrskurðarnefndin með óformlegum hætti kynnt sér aðstæður á umræddu svæði.

Niðurstaða:  Samkvæmt 1. mgr. 23. gr. skipulags- og byggingarlaga nr. 73/1997 ber sveitarstjórn ábyrgð á og annast gerð deiliskipulags.  Sú meginregla gildir skv. 2. mgr. sömu greinar að gera skuli deiliskipulag á grundvelli aðalskipulags fyrir einstök svæði eða reiti þar sem framkvæmdir eru fyrirhugaðar.  Heimilt er sveitarstjórn að gera breytingar á deiliskipulagi, sbr. 1. mgr. 26. gr. nefndra laga, og skal þá fara með breytinguna eins og um nýtt deiliskipulag sé að ræða.

Í máli því sem hér er til úrlausnar voru aðstæður þær að í gildi var deiliskipulag fyrir umrætt svæði, sett á árinu 1964.  Hafði skipulag þetta ekki komið til framkvæmda nema að litlu leyti og aðstæður á svæðinu í raun allt aðrar en þar hafði verið ákveðið. 

Fallast má á að nauðsyn hafi borið til að endurskoða deiliskipulag svæðisins áður en uppbyggingu þess yrði að fullu lokið, enda virðist vilji borgaryfirvalda ekki hafa staðið til þess að færa svæðið til þess horfs sem ákveðið hafði verið í fyrra deiliskipulagi.  Við endurskoðun skipulagsins bar einkum að líta til þeirrar stefnumörkunar sem mótuð er í Aðalskipulagi Reykjavíkur 1996-2016 með áorðnum breytingum.  Er þar m.a. stefnt að einföldun og samræmingu í skipulagi miðborgarsvæðis og aðlögun þess að þeirri stefnu, sem mörkuð hefur verið með þróunaráætlun miðborgarinnar.

Götureitur sá er hið umdeilda deiliskipulag tekur til er á miðborgarsvæði og liggur að jaðri miðhverfis borgarinnar, sem sérstaklega er afmarkað í aðalskipulagi.  Er á þessu svæði gert ráð fyrir að nýtingarhlutfall sé allhátt og byggð því með þéttara móti.  Verður ekki annað ráðið af málsgögnum en að hið umdeilda deiliskipulag samræmist stefnu og skilmálum aðalskipulags, svo sem áskilið er að lögum.

Kærendur byggja kröfur sínar í meginatriðum á grenndarsjónarmiðum er lúta að skerðingu á útsýni og auknu skuggavarpi.  Liggur og fyrir að hið umdeilda skipulag hefur í för með sér að útsýn úr íbúðum kærenda skerðist nokkuð og skuggavarp eykst til muna umfram það sem verið hefði ef eldra skipulag hefði verið lagt til grundvallar við uppbyggingu svæðisins.  Á móti kemur að horfið er frá þeirri skerðingu á lóð kærenda sem eldra skipulag gerði ráð fyrir. 

Við mat á því hvort grenndarsjónarmið eigi að leiða til ógildingar hinnar kærðu ákvörðunar verður að líta til þess að húseign kærenda er á miðborgarsvæði og við jaðar miðhverfis borgarinnar.  Verður að telja að á svæðinu hafi mátt gera ráð fyrir þéttingu byggðar og auknu byggingarmagni í þá veru sem í hinu umdeilda skipulagi felst og verður því ekki fallist á að ógilda beri hina kærðu ákvörðun vegna þess óhagræðis sem hún hefur í för með sér fyrir kærendur.  Þá verður ekki heldur fallist á að slíkir annmarkar hafi verið á kynningu og undirbúningi skipulagsákvörðunarinnar að leiða eigi til ógildingar hennar.  Verður kröfum kærenda í málinu því hafnað.

Uppkvaðning úrskurðar í máli þessu hefur dregist verulega vegna þess málafjölda sem skotið hefur verið til úrskurðarnefndarinnar.

Úrskurðarorð:

Hafnað er kröfum kærenda um ógildingu ákvörðunar skipulags- og byggingarnefndar Reykjavíkur frá 8. maí 2002 um að samþykkja deiliskipulag að reit 1.180.3, sem staðfest var í borgarráði hinn 14. maí 2002.

______________________________
Ásgeir Magnússon

______________________________               _______________________________
 Þorsteinn Þorsteinsson                                         Ingibjörg Ingvadóttir.

des 22
Love0

8/2002 Sultartangavirkjun

Með

Ár 2002, fimmtudaginn 19. desember, kom úrskurðarnefnd skipulags- og byggingarmála saman til fundar í húsnæði nefndarinnar að Skúlagötu 21 í Reykjavík.  Mættir voru Ásgeir Magnússon hrl., formaður, Þorsteinn Þorsteinsson byggingarverkfræðingur og Ingibjörg Ingvadóttir lögfræðingur.

Fyrir var tekið mál nr. 8/2002, erindi Ríkisbókhalds, dags. 9. apríl 2002, og Landsvirkjunar, dags. 29. apríl 2002, um úrlausn ágreinings um álagningu skipulagsgjalds á stöðvarhús Sultartangavirkjunar að fjárhæð kr. 7.104.849,-  samkvæmt reikningi, dags. 27. 12. 2001. 

Á málið er nú lagður svofelldur

úrskurður:

Með bréfi, dags. 9. apríl 2002, til úrskurðarnefndar skipulags- og byggingarmála vísar Ríkisbókhald efnislegum ágreiningi um greiðslu á skipulagsgjaldi af stöðvarhúsi Sultartangavirkjunar til nefndarinnar til þóknanlegrar meðferðar.  Álagningu sama gjalds kærir Landsvirkjun með bréfi til úrskurðarnefndarinnar, dags. 24. apríl 2002, og krefst þess að álagning gjaldsins verði felld niður og að réttaráhrifum álagningarinnar verði frestað meðan málið sé til meðferðar hjá nefndinni.  Voru erindi þessi sameinuð og tekin til meðferðar sem eitt mál.

Málavextir:  Skipulagsgjald var lagt á stöðvarhús Sultartangavirkjunar sem er í eigu Landsvirkjunar með reikningi dags. 27. desember 2001, að fjárhæð kr. 7.104.849,-.  Við álagninguna var lögð til grundvallar fyrirliggjandi brunabótavirðing mannvirkisins. 

Með bréfi, dags. 24. janúar 2002, til innheimtumanns gjaldsins, Sýslumannsins á Selfossi mótmælti Landsvirkjun kröfu um greiðslu gjaldsins með vísan til þess að mannvirki sem ekki  væru háð byggingarleyfi væru undanþegin skipulagsgjaldi samkvæmt 35. gr. skipulags- og byggingarlaga nr. 73/1997.  Nánar væri kveðið á um þetta í 37. gr. laganna og væru virkjanir þar á meðal.  Stöðvarhúsið væri órjúfanlegur hluti virkjunarinnar og því undanþegið gjaldinu.

Erindi þetta framsendi innheimtumaður til Fasteignamats ríkisins sem aftur framsendi málið til Ríkisbókhalds.  Óskaði Ríkisbókhald úrlausnar úrskurðarnefndarinnar um þann ágreining sem gerður hafði verið um gjaldskyldu Landsvirkjunar með bréfi dags. 2. apríl 2002.  Síðar barst nefndinni kæra Landsvirkjunar um saman efni eins og að framan er rakið.

Ekki hefur komið til úrskurðar um frestun réttaráhrifa hinnar kærðu ákvöðunar.  Var þess vænst að innheimtuaðgerðum yrði frestað meðan málið væri til meðferðar fyrir nefndinni með hliðsjón af því að upphaflega var úrlausn ágreinings aðila um gjaldið vísað til úrskurðarnefndarinnar af hálfu ríkisvaldsins.

Málsrök:  Af hálfu innheimtumanns er álagning og innheimta gjaldsins rökstudd með tilvísun til réttarheimilda, sem prentaðar eru á bakhlið reiknings fyrir gjaldinu.  Landsvirkjun hefur, svo sem að framan er rakið, mótmælt gjaldtökunni með vísan til ákvæða 35. og 36. gr. skipulags- og byggingarlaga.

Niðurstaða:  Samkvæmt 2. mgr. 35. gr. skipulags- og byggingarlaga nr. 73/1997 skal greiða skipulagsgjald af nýbyggingum sem virtar eru til brunabóta.  Telst nýbygging hvert nýreist hús sem virt er til brunabóta, svo og viðbyggingar við eldri hús ef virðingarverð hinnar nýju viðbyggingar nemur a.m.k. 1/5 verðs eldra húss.  Í 3. mgr. sömu greinar segir að skipulagsgjald falli í gjalddaga þegar virðingargjörð hafi farið fram og Fasteignamat ríkisins hafi tilkynnt hana innheimtumanni ríkissjóðs.  Þá segir í nefndu ákvæði að gjaldinu fylgi lögveð í eigninni.

Nánar er kveðið á um álagningu, innheimtu og ráðstöfun gjaldsins í reglugerð nr. 737/1997 um skipulagsgjald.  Er í 7. gr. þeirrar reglugerðar kveðið á um að úrskurðarnefnd skipulags- og byggingarmála skeri úr ágreiningi sem upp kunni að koma um álagningu og innheimtu gjaldsins.  Verður erindi málshefjenda samkvæmt þessu tekið til efnisúrlausnar í nefndinni.

Samkvæmt 1. mgr. 35. gr. skipulags- og byggingarlaga nr. 73/1997 með síðari breytingum er skipulagsgjald sérstakt gjald af mannvirkjum sem innheimta skal í ríkissjóð og er því ætlað að standa straum af kostnaði við gerð skipulagsáætlana.  Heimild var til innheimtu sambærilegs gjalds í 35. gr. eldri skipulagslaga nr. 19/1964 og var með stoð í því heimildarákvæði sett reglugerð um álagningu og innheimtu gjaldsins nr. 167/1980.  Var sú reglugerð við lýði allt til ársins 1994 er ný reglugerð um það var sett.  Nú er í gildi reglugerð nr. 737/1997 um sama efni.

Með lögum nr. 60/1981 um raforkuver m.s.br. sbr. l. nr. 48/1999 er  Landsvirkjun veitt heimild, að fengnu samþykki ríkistjórnarinnar, til þessa að virkja á ármótum Þjórsár og Tungnaár við Sultartanga (Sultartangavirkjun), sbr. 2. gr. laganna.   Í 5. gr. sömu laga, svo sem henni hefur verið breytt með lögum nr. 108/1988 og 48/1999 segir svo:  „Virkjunar- og rekstraraðili skv. 1. og 2. gr. er undanþeginn tekjuskatti, stimpilgjöldum, útsvari, aðstöðugjaldi og öðrum gjöldum til ríkis og sveitarfélaga að því er varðar framkvæmdir skv. 1. og 2. gr.  Þó skal greiða sveitarfélögum þau gjöld sem rekstraraðila er gert að greiða vegna húseigna samkvæmt öðrum lagafyrirmælum.“

Þar sem umdeilt skipulagsgjald rennur í ríkissjóð, sbr. 1. mgr. 35. gr. laga nr. 73/1997 sbr. og 7. gr. l. nr. 170/2000, leiðir af tilvitnuðu ákvæði 5. gr. l. nr. 60/1981 að Landsvirkjun er, sem virkjunar- og rekstraraðili  Sultartangavirkjunar, undanþegin gjaldinu.  Ber því að fella niður hina umdeildu álagningu skipulagsgjalds af stöðvarhúsi virkjunarinnar. 

Af framangreindri niðurstöðu leiðir að óþarft er að taka afstöðu til kröfu Landsvirkjunar um frestun réttaráhrifa og upphafstíma dráttarvaxta.

 
Úrskurðarorð:

Felld er úr gildi álagning skipulagsgjalds af stöðvarhúsi Sultartangavirkjunar samkvæmt reikningi, dags. 27. desember 2001, að fjárhæð kr. 7.104.849,-

______________________________
Ásgeir Magnússon

___________________________             _____________________________
Þorsteinn Þorsteinsson                                 Ingibjörg Ingvadóttir

des 22
Love0

74/2000 Iðnréttindi

Með

Ár 2002, fimmtudaginn 5. desember, kom úrskurðarnefnd skipulags- og byggingarmála saman til fundar í húsnæði nefndarinnar að Skúlagötu 21 í Reykjavík.  Mættir voru Ásgeir Magnússon hrl., formaður, Þorsteinn Þorsteinsson byggingarverkfræðingur og Ingibjörg Ingvadóttir lögfræðingur.

Fyrir var tekið mál nr. 74/2000, kæra Ó, húsasmíðameistara á ákvörðun byggingarnefndar Hafnarfjarðar frá 1. nóvember 2000 að synja umsókn hans um staðbundin réttindi sem húsasmíðameistari og byggingarstjóri í umdæmi Hafnarfjarðar.

Á málið er nú lagður svofelldur

úrskurður:

Með bréfi til úrskurðarnefndar skipulags- og byggingarmála, dags. 3. desember 2000, er barst nefndinni hinn 7. sama mánaðar, kærir Ó, húsasmíðameistari, Merkigerði 6, Akranesi, þá ákvörðun byggingarnefndar Hafnarfjarðar frá 1. nóvember 2000 að hafna umsókn hans um staðbundin réttindi í umdæmi Hafnarfjarðar til að bera ábyrgð á byggingarframkvæmdum samkvæmt skipulags- og byggingarlögum nr. 73/1997.  Bæjarstjórn Hafnarfjarðar staðfesti hina kærðu ákvörðun á fundi hinn 7. nóvember 2000.

Málavextir:  Kærandi lauk sveinsprófi í húsasmíði hinn 3. mars 1969. Hann hlaut meistararéttindi í iðn sinni með meistarabréfi, útgefnu af sýslumannsembættinu í Snæfellsnes- og Hnappadalssýslu hinn 20. febrúar 1973.  Hinn 8. október 2000 sótti kærandi um leyfi til að bera ábyrgð á byggingarframkvæmdum í umdæmi Hafnarfjarðarbæjar og var umsóknin tekin fyrir á fundi byggingarnefndar hinn 1. nóvember 2000 þar sem lá frammi bréf byggingarfulltrúa, dags. 20. október 2000, er mælti gegn samþykki umsóknarinnar.  Í bréfinu voru tíunduð ákvæði skipulags- og byggingarlaga og byggingarreglugerðar er málið vörðuðu en þar kom ekki fram í hverju kærandi uppfyllti ekki þau skilyrði.  Var umsókn kæranda synjað með þeim rökum að hann uppfyllti ekki ákvæði skipulags- og byggingarlaga.  Kærandi undi ekki þeim málalokum og kærði ákvörðunina til úrskurðarnefndarinnar svo sem að framan greinir.

Málsrök kæranda:  Kærandi bendir á að hann hafi öðlast fullgild meistararéttindi í iðn sinni og séu þau réttindi ekki staðbundin.  Slík réttindi sé ekki hægt að ógilda að ósekju.  Höfnun byggingaryfirvalda í Hafnarfirði á umsókn hans sé órökstudd og uppfylli ákvörðunin því ekki ákvæði 2. mgr. 39. gr. skipulags- og byggingarlaga nr. 73/1997. 

Málsrök skipulags- og byggingarráðs Hafnarfjarðar:  Synjun byggingarnefndar Hafnarfjarðar á umsókn kæranda var rökstudd með eftirfarandi bókun á fundi nefndarinnar hinn 1. nóvember 2000:  „Byggingarnefnd gerir bréf byggingarfulltrúa að sínu og synjar þar með erindinu þar sem umsækjandi uppfyllir ekki ákvæði skipulags- og byggingarlaga.”  Í bókun skipulags- og byggingarráðs frá 19. nóvember 2002 vegna málskots kæranda til úrskurðarnefndarinnar segir svo:  „Ástæður synjunar er að umsækjandi uppfyllir ekki ákvæði skipulags- og byggingarlaga nr. 73/1997 með síðari breytingum og byggingarreglugerðar nr. 441/1998 um staðbundin réttindi.  Má í því sambandi m.a. benda á gr. 37 í byggingarreglugerð en í henni segir m.a. að umsækjandi skuli leggja fram verkefnaskrá staðfesta af byggingarfulltrúa er sýni fram á að umsækjandi hafi að staðaldri haft umsjón með og borið ábyrgð á byggingarframkvæmdum í a.m.k. þrjú ár eftir viðurkenningu í viðkomandi byggingarnefndarumdæmi.  Yfirlýsing þessi liggur ekki fyrir.  Að framansögðu tekur skipulags- og byggingarráð undir bókun byggingarnefndar frá 1. nóv. 2000.”

Niðurstaða:  Hin kærða ákvörðun byggingarnefndar fól í sér synjun á umsókn kæranda um staðbundna viðurkenningu til að bera ábyrgð á og stjórna byggingarframkvæmdum í lögsagnarumdæmi Hafnarfjarðar.  Af kæru verður ráðið að kærandi telji að með þeirri ákvörðun hafi meistararéttindum hans verið vikið til hliðar auk þess sem synjun byggingarnefndar hafi verið órökstudd.

Réttindi til þess að bera ábyrgð á byggingarframkvæmdum sem iðnmeistari eða byggingarstjóri eru ekki háð því eina skilyrði að umsækjandi hafi hlotið meistararéttindi.  Meginreglu núgildandi skipulags- og byggingarlaga nr. 73/1997 um réttindi iðnmeistara er hér um ræðir er að finna í 2. mgr. 52. gr. laganna.  Þar er kveðið á um að einungis þeir iðnmeistarar sem lokið hafi námi í meistaraskóla geti fengið löggildingu ráðherra á landsvísu til að bera ábyrgð á byggingarframkvæmdum.  Tímabundið ákvæði var sett í 10. tölulið ákvæðis laganna til bráðabirgða þar sem þeim iðnmeisturum, sem ekki höfðu lokið námi í meistaraskóla, var gefinn kostur á að öðlast umrædd réttindi með því að sækja sérstakt námskeið.

Í 5. tölulið bráðabirgðaákvæðis laganna er tekið fram að gildistaka þeirra hafi ekki áhrif á réttindi iðnmeistara og byggingarstjóra sem hlotið hafa viðurkenningu byggingaryfirvalda til þess að standa fyrir framkvæmdum hver á sínu sviði.  Í lögunum er ekki nánar fjallað um veitingu staðbundinna réttinda til handa iðnmeisturum eða hvort og þá hvaða skilyrði skuli setja fyrir slíkum viðurkenningum eftir gildistöku þeirra.  

Núgildandi heimild til þess að veita iðnmeisturum staðbundna viðurkenningu til þess að bera ábyrgð á verkframkvæmdum gagnvart byggingarnefnd er hins vegar í gr. 37.2 í byggingarreglugerð nr. 441/1998.  Kærandi er húsasmíðameistari og uppfyllir það skilyrði ákvæðisins að hafa lokið sveinsprófi fyrir 1. janúar 1989.  Við hina kærðu ákvörðun lá hins vegar ekki fyrir hvort kærandi fullnægði því skilyrði ákvæðisins að hafa hlotið staðbundin réttindi til þess að bera ábyrgð á byggingarframkvæmdum.  Verkefnaskrá staðfest af byggingarfulltrúa, er sýndi fram á að umsækjandi hefði að staðaldri haft umsjón með og borið ábyrgð á byggingarframkvæmdum í a.m.k. þrjú ár eftir viðurkenningu í viðkomandi byggingarnefndarumdæmi eða umdæmum, fylgdi heldur ekki umsókn kæranda eins og áskilið er í ákvæðinu.

Þrátt fyrir þetta verður að fallast á það með kæranda að hin kærða ákvörðun uppfylli ekki ákvæði 2. mgr. 39. gr. skipulags- og byggingarlaga nr. 73/1997 um rökstuðning, enda verður ekki ráðið af bókun byggingarnefndar frá 1. nóvember 2000 hvaða lagaskilyrði kærandi uppfyllti ekki til þess að öðlast umrædd réttindi.  Hins vegar er í umsögn bæjaryfirvalda í kærumáli þessu vísað til þess að m.a. hafi skort verkefnaskrá  með umsókn kæranda.  Ekki liggur fyrir að bæjaryfirvöld hafi kallað eftir slíkri verkefnaskrá frá kæranda eða leitað með öðrum hætti upplýsinga um hvort kærandi uppfyllti skilyrði laga og reglugerðar til þess að öðlast umsótt réttindi áður en ákvörðunin var tekin.  Þykir málsmeðferðin að þessu leyti fara í bága við rannsóknarreglu 10. gr. stjórnsýslulaga nr. 37/1993.

Með hliðsjón af greindum annmörkum á hinni kærðu ákvörðun, sem var íþyngjandi gagnvart kæranda og snerti atvinnuréttindi hans, verður ekki hjá því komist að fella hana úr gildi.

Uppkvaðning úrskurðar í málinu hefur dregist verulega sökum mikils málafjölda sem skotið hefur verið til úrskurðarnefndarinnar.

Úrskurðarorð:

Ákvörðun byggingarnefndar Hafnarfjarðar frá 1. nóvember 2000, að synja umsókn kæranda um leyfi til þess að bera ábyrgð á byggingarframkvæmdum í lögsagnarumdæmi Hafnarfjarðar, er felld úr gildi.

____________________________________
Ásgeir Magnússon

___________________________             _____________________________
Þorsteinn Þorsteinsson                                Ingibjörg Ingvadóttir

des 22
Love0

10/2002 Laufásvegur

Með

Ár 2002, fimmtudaginn 5. desember, kom úrskurðarnefnd skipulags- og byggingarmála saman til fundar í húsnæði nefndarinnar að Skúlagötu 21 í Reykjavík.  Mættir voru Ásgeir Magnússon hrl., formaður, Þorsteinn Þorsteinsson byggingarverkfræðingur og Ingibjörg Ingvadóttir lögfræðingur.

Fyrir var tekið mál nr. 10/2002, kæra fimm eigenda íbúða að Laufásvegi 19, Reykjavík á ákvörðun skipulags- og byggingarnefndar Reykjavíkur frá 24. apríl 2002 um að veita byggingarleyfi fyrir tengibyggingu á lóð nr. 21-23 við Laufásveg.

Á málið er nú lagður svofelldur

úrskurður:

Með bréfi til úrskurðarnefndar skipulags- og byggingarmála, dags. 3. maí 2002, sem barst nefndinni 7. sama mánaðar, kæra Á, S, G, R og G, sem eigendur íbúða að Laufásvegi 19 í Reykjavík, ákvörðun skipulags- og byggingarnefndar Reykjavíkur frá 24. apríl 2002 um að veita byggingarleyfi fyrir tengibyggingu á lóð nr. 21-23 við Laufásveg.  Hin kærða ákvörðun var staðfest á fundi borgarstjórnar Reykjavíkur 2. maí 2002.  Krefjast kærendur þess að hin kærða ákvörðun verði ógilt.  Með bréfi, sem úrskurðarnefndinni barst hinn 10. sama mánaðar, kröfðust kærendur þess að framkvæmdir, sem þá voru hafnar við bygginguna, yrðu stöðvaðar.  Hafnaði úrskurðarnefndin þeirri kröfu með úrskurði uppkveðnum hinn 15. maí 2002.

Eftir uppkvaðningu bráðabirgðaúrskurðar hefur nefndin aflað frekari gagna í málinu og er það nú tekið til efnisúrlausnar. 

Málavextir:  Byggingarleyfishafi, sendiráð Bandaríkjanna, sótti um leyfi til þess að byggja tengigang úr stálgrindareiningum milli húsa sendiráðs Bandaríkjanna á lóðinni nr. 21-23 við Laufásveg og nr. 34 við Þingholtsstræti í Reykjavík samkvæmt framlögðum uppdráttum.  Ekki er í gildi deiliskipulag fyrir umrætt svæði og var ákveðið að kynna umsóknina fyrir nágrönnum, m.a. kærendum.

Erindið var til kynningar frá 1. mars til 2. apríl 2002.  Athugasemdir bárust frá kærendum þar sem fyrirhuguðum framkvæmdum var mótmælt á meðan enn væru óleyst mál vegna lóðarinnar að Laufásvegi 19, en vandamál munu hafa skapast í kjölfar þess að baklóð hússins hefur verið skilin frá eigninni og ráðstafað til sendiráðs Bandaríkjanna, ásamt bílskúrum sem þar standa.

Af hálfu byggingaryfirvalda þóttu athugasemdir kærenda ekki standa í vegi fyrir því að veita mætti leyfi það sem um var sótt og var leyfið veitt hinn 24. apríl 2002 en byrjað mun hafa verið á framkvæmdum við bygginguna hinn 6. maí 2002.

Málsrök kærenda:  Af hálfu kærenda er á því byggt að hið umdeilda byggingarleyfi sé andstætt lögvörðum hagsmunum þeirra.  Tilkoma fyrirhugaðrar tengibyggingar muni auka á umferð um baklóðina við hús þeirra, en lóðin að Laufásvegi 17-19 sé í fasteignamati skráð ein óskipt lóð og hafi eigendur greitt skatta og skyldur af allri lóðinni í hlutfalli við eignarhluti sína í húsunum.  Þá hafi arkitekt byggingarinnar verið viðstaddur afgreiðslu málsins í skipulags- og byggingarnefnd sem varamaður í nefndinni og ekki vikið sæti heldur einungis setið hjá við afgreiðslu málsins, en það hafi að mati kærenda verið ófullnægjandi.

Ragnar Halldór Hall hrl. hefur, f.h. kærenda, reifað sjónarmið þeirra frekar eftir að þeim hafði verið kynnt greinargerð byggingarleyfishafa í málinu þar sem m.a. er krafist frávísunar þess.  Hafna kærendur þeim röksemdum sem byggingarleyfishafi teflir fram til stuðnings frávísunarkröfu sinni.  Telja þeir það falla undir valdsvið úrskurðarnefndarinnar að úrskurða um það hvort leyfi til byggingarinnar hafi verið réttilega veitt eða ekki.  Ef Reykjavíkurborg geti veitt slíkt leyfi, þá falli það undir verkefni úrskurðarnefndarinnar að úrskurða um hvort lagaskilyrði hafi verið til að veita það eða ekki.  Eigi úrlendisréttur að leiða til þess að ágreiningnum verði vísað frá úrskurðarnefndinni sé ljóst að Reykjavíkurborg hefði heldur ekki mátt synja um byggingarleyfið.  Röksemdafærsla af þessu tagi leiði til þeirrar niðurstöðu að sendiráð megi í krafti úrlendisréttar gera það sem því sýnist innan marka lóðar sinnar án tillits til íslenskra lagareglna.  Sá skýringarkostur sé augljóslega rangur, fyrir honum sé engin lagastoð, hvorki að íslenskum lögum né samkvæmt þjóðréttarlegum skuldbindingum Íslands. 

Af hálfu kærenda er jafnframt mótmælt þeirri staðhæfingu byggingarleyfishafa að umrædd tengibygging sé ekki þess háttar að hún varði hagsmuni kærenda með þeim hætti að brjóti gegn lögvörðum réttindum þeirra.  Telja þeir annað hafa komið á daginn og að verulegt ónæði fylgi breyttri nýtingu byggingarleyfishafa á lóðinni.
 
Málsrök byggingarfulltrúa:  Af hálfu byggingarfulltrúa er kröfu kærenda mótmælt og vísað til fyrirliggjandi gagna, m.a. umsagnar Ívars Pálssonar, lögfræðings, f.h. skipulags- og byggingarsviðs, um athugasemdir kærenda við grenndarkynningu málsins.  Telur embætti byggingarfulltrúa engin rök standa til þess að fallast beri á kröfu kærenda um ógildingu hins umdeilda byggingarleyfis.

Andmæli byggingarleyfishafa:  Með bréfi, dags. 19. júní 2002, reifar Ólafur Jóhannes Einarsson hdl. sjónarmið og kröfur byggingarleyfishafa í málinu.  Krefst hann þess aðallega að kærunni verði vísað frá úrskurðarnefndinni en til vara að kröfum kærenda verði hafnað.

Til stuðnings frávísunarkröfunni sé byggt á sömu sjónarmiðum og fram komi í bráðbirgðaúrskurði úrskurðarnefndarinnar í málinu frá 15. maí 2002 þar sem kröfu kærenda um stöðvun framkvæmda hafi verið hafnað með vísan til þess að slík íhlutun íslenskra stjórnvalda væri andstæð þeim réttindum sem sendiráðinu séu tryggð með Vínarsamningnum um stjórnmálasamband frá 18. apríl 1961. 
 
Telji byggingarleyfishafi að á grundvelli sömu röksemda beri að vísa kærunni frá úrskurðarnefndinni, enda gæti efnisleg niðurstaða nefndarinnar, líkt og úrskurður um stöðvun framkvæmda, falið í sér réttarvörslu sem væri andstæð þjóðréttarlegum skuldbindingum íslenska ríkisins og yrði af þeim sökum ekki haldið uppi. 

Þessu til enn frekari stuðnings vísi byggingarleyfishafi til dóms Hæstaréttar H. 1995. 2023, en af dóminum sé ljóst að byggingarleyfishafa verði ekki stefnt fyrir dóm á Íslandi og væri af þeim sökum ekki unnt að bera efnislega niðurstöðu úrskurðarnefndarinnar undir dómstóla svo sem almennt gildi þó um ákvarðanir stjórnvalda.  Undirstriki þetta frekar þau sjónarmið, sem færð hafa verið fram til stuðnings því að vísa beri kærunni frá úrskurðarnefndinni.

Verði ekki fallist á að vísa málinu frá nefndinni á grundvelli framangreindra röksemda sé þess krafist að því verði vísað frá þar sem kærendur skorti lögvarða hagsmuni af úrlausn málsins og eigi þar af leiðandi ekki aðild að málinu, sbr. 4. mgr. 39. gr. skipulags- og byggingarlaga.  Byggingarleyfishafa hafi verið veitt leyfi til að byggja tengigang úr stálgrindareiningum milli húsa á lóðinni nr. 21-23 við Laufásveg og 34 við Þingholtsstræti.  Telji hann að framkvæmd þessi varði ekki hagsmuni íbúa við Laufásveg 19 þannig að þeir teljist eiga einstaklegra og verulegra hagsmuna að gæta við úrlausn málsins.  Hafi kærendur ekki aðilastöðu og beri því að vísa málinu frá.

Verði ekki fallist á frávísunarkröfuna sé þess krafist að nefndin hafni kröfum kærenda.  Eins og fram komi í kæru lúti athugasemdir kærenda fyrst og fremst að því að ekki hafi átt að veita hið umdeilda byggingarleyfi fyrr en óafgreidd mál hússins nr. 19 við Laufásveg hefðu verið leyst í heild sinni.  Byggingarleyfishafi leggi í þessu sambandi áherslu á það að til meðferðar sé einungis gildi tiltekins byggingarleyfis og komi önnur mál er varði hagsmuni íbúðareigenda að Laufásvegi nr. 19 því ekkert við.  Væri vitaskuld algerlega óheimilt að líta til sjónarmiða er varða önnur mál tengd íbúum að Laufásvegi 19 við ákvörðun um byggingarleyfið.  Telji byggingarleyfishafi því engin rök standa til þess að fallast beri á kröfur kærenda.

Niðurstaða:  Óumdeilt er að framkvæmdir samkvæmt hinu umdeilda byggingarleyfi eru alfarið innan marka lóðar sendiráðs Bandaríkjanna.  Samkvæmt 22. gr. Vínarsamningsins um stjórnmálasamband frá 18. apríl 1961, sem Ísland er aðili að, sbr. 1. gr. l. nr. 16/1971, nýtur sendiráðssvæðið friðhelgi, en jafnframt njóta sendierindrekar friðhelgi og eru undanþegnir framkvæmdarvaldslögsögu móttökuríkis samkvæmt 31. gr. samningsins.  Samkvæmt 41. gr. er það hins vegar skylda allra þeirra, sem njóta forréttinda og friðhelgi, að virða lög og reglur móttökuríkisins, en þó þannig að forréttindi þeirra eða friðhelgi skerðist eigi.  Í samræmi við þessa skyldu sótti sendiráð Bandaríkjanna um byggingarleyfi fyrir hinni umdeildu tengibyggingu og var leyfið veitt.  Er það sú stjórnvaldsákvörðun sem kærð var til úrskurðarnefndarinnar í máli þessu.

Þrátt fyrir að það sé lögbundið hlutverk úrskurðarnefndarinnar að endurskoða ákvarðanir sveitarstjórna um skipulags- og byggingarmál, sem undir hana eru bornar með stjórnsýslukærum, leiðir af 22. og 31. gr. áðurgreinds þjóðréttasamnings að úrskurðarnefndin hefur ekki, sem handhafi framkvæmdavalds, lögsögu um rétt eða skyldur sendiráðs Bandaríkjanna í máli þessu, heldur verður slíkum ágreiningi einungis ráðið til lykta í samræmi við reglur þjóðaréttarins um stjórnmálasamband.  Verður máli þessu því vísað frá úrskurðarnefndinni. 

Uppkvaðning úrskurðar í málinu hefur dregist sökum mikils málafjölda sem skotið hefur verið til úrskurðarnefndarinnar.

Úrskurðarorð:

Kröfu kærenda um ógildingu á ákvörðun skipulags- og byggingarnefndar Reykjavíkur frá 24. apríl 2002, um að veita byggingarleyfi fyrir tengibyggingu á lóðinni nr. 21-23 við Laufásveg, er vísað frá úrskurðarnefndinni.

____________________________________
Ásgeir Magnússon

___________________________             _____________________________
Þorsteinn Þorsteinsson                                Ingibjörg Ingvadóttir

des 22
Love0

5/2001 Áminning

Með

Ár 2002, fimmtudaginn 5. desember, kom úrskurðarnefnd skipulags- og byggingarmála saman til fundar í húsnæði nefndarinnar að Skúlagötu 21 í Reykjavík.  Mættir voru Ásgeir Magnússon hrl., formaður, Þorsteinn Þorsteinsson byggingarverkfræðingur og Ingibjörg Ingvadóttir lögfræðingur.

Fyrir var tekið mál nr. 5/2001, kæra húsasmíðameistara á ákvörðun  byggingarfulltrúa Hvolhrepps frá 2. febrúar 2001 að veita honum áminningu vegna sumarhúss að Kotvelli 11, Hvolhreppi.

Á málið er nú lagður svofelldur

úrskurður:

Með bréfi til úrskurðarnefndar skipulags- og byggingarmála, dags. 13. febrúar 2001, kærir Erla S. Árnadóttir hrl., fyrir hönd B húsasmíðameistara, þá ákvörðun byggingarfulltrúa Hvolhrepps frá 2. febrúar 2001 að veita kæranda áminningu vegna sumarhúss að Kotvelli 11, Hvolhreppi.

Málavextir:  Hamraverk ehf., sem er einkahlutafélag í eigu kæranda, seldi hinn 12. ágúst 1998 Valgerði Andrésdóttur sumarhús og flutti það á lóð hennar að Kotvelli 11, Hvolhreppi í september það ár.  Sumarhúsið var smíðað á verkstæði Hamraverks ehf. í Hafnarfirði.  Byggingarnefnd Hvolhrepps veitti lóðarhafa byggingarleyfi fyrir sumarhúsinu á lóðinni á fundi sínum hinn 26. ágúst 2000 og var tilkynnt um veitt leyfi með bréfi byggingarfulltrúa, dags. 27. ágúst 2000.  Í bréfinu var leyfishafa tilkynnt að áður en framkvæmdir hæfust skyldu byggingarstjóri og iðnmeistarar árita eyðublað er bréfinu fylgdi og það síðan sent ásamt staðfestingu á ábyrgðartryggingu byggingarstjóra til embættisins.  Byggingarleyfisgjöld voru greidd hinn 7. september 2000. 

Hinn 2. febrúar 2001 sendi byggingarfulltrúi Hvolhrepps kæranda svohljóðandi bréf er varðaði lokaúttekt á umræddu sumarhúsi:  „Til mín hefur leitað Valgerður Andrésdóttir, Grettisgötu 39 Reykjavík, varðandi lokaúttekt á sumarhúsi sem þú seldir henni.  Samkvæmt úttektarbók byggingarfulltrúa fóru engar lögboðnar úttektir fram og allar áritanir og ábyrgðir meistara og byggingarstjóra vantar.  Þessar vanefndir voru kynntar fyrir byggingarnefnd Hvolhrepps, sem átaldi þær harðlega og mér falið að ganga frá málinu.  Málið var borið undir lögmann Skipulagsstjóra ríkisins.  Í framhaldi af því er þér hér með veitt alvarleg áminning vegna þessara brota á byggingar og skipulagsreglugerðum.  Til þess að ljúka málinu er þér gefinn frestur til 23. febrúar 2001að ganga frá áritun meistara og byggingarstjóra hússins og ganga frá samkomulagi við byggingarfulltrúa um úttektir hússins.  Verði sá frestur ekki nýttur mun byggingarfulltrúi óska þess við ráðherra að þú verðir sviptur löggildingu, þar sem hér er um ítrekað brot að ræða.”

Kærandi skaut þessari áminningu til úrskurðarnefndarinnar eins og fyrr greinir og sendi jafnframt afrit hennar til byggingarnefndar Hvolhrepps ásamt bréfi, dags. 13. febrúar 2001, þar sem færð voru fram rök fyrir því að byggingarfulltrúi hreppsins hafi verið vanhæfur til þess að fara með mál kæranda og því lýst yfir að kærandi væri reiðubúinn til samstarfs við sveitaryfirvöld til þess að fjalla um umrætt sumarhús að því marki sem þörf væri á. 

Málsástæður kæranda:  Kærandi telur hina kærðu ákvörðun byggingarfulltrúa haldna ýmsum annmörkum er leiða eigi til ógildingar hennar.

Í fyrsta lagi séu engin efnisleg rök fyrir ákvörðuninni.  Teikningar hússins hafi verið samþykktar af byggingarnefnd, byggingarleyfi gefið út og húsið útsett af byggingarfulltrúa.  Bendir kærandi á 121. gr. byggingarreglugerðar nr. 441/1998 um vottorð byggingarfulltrúa varðandi byggingareiningar sem byggðar séu utan lóðar.  Ekki hafi tíðkast að lokaúttektir færu fram vegna sumarhúsa af þessu tagi eða að formlegar áritanir meistara hafi verið afhentar.  Þá sé fullyrðing um ítrekað brot af hálfu kæranda órökstudd. 

Í öðru lagi leiki vari á hvort greindri áminningu sé beint að réttum aðila.  Hamraverk ehf., seljandi greinds sumarhúss, jafnt sem kærandi séu bærir til að taka að sér starf byggingarstjóra samkvæmt 2. mgr. 51. gr. skipulags- og byggingarlaga.  Bróðir lóðarhafa, sem sé rafvirkjameistari, hafi annast rafmagnsinntak hússins en kærandi hafi aldrei tekið formlega að sér starf byggingarstjóra við niðursetningu hússins.

Í þriðja lagi skorti hina kærðu ákvörðun þann skýrleika sem gera verði kröfu til um stjórnvaldsákvarðanir.  Áminningin beri ekki með sér hvaða brot á ákvæðum skipulags- og byggingarreglugerðar kærandi eigi að hafa framið.

Í fjórða lagi telur kærandi byggingarfulltrúa þann sem með mál hans fór hafa verið vanhæfan til meðferðar málsins. Byggingarfulltrúinn sé aðili að dómsmáli er varði efndir kaupsamnings um sumarhús er Hamraverk ehf. framleiddi.  Í því máli beri byggingarfulltrúinn fyrir sig galla á því húsi.  Eigi 6. tl. 1. mgr. 32. gr. stjórnsýslulaga hér við.

Í fimmta lagi hafi ólögmætum aðferðum og sjónarmiðum verið beitt við meðferð máls kæranda.  Fram komi í bréfi byggingarfulltrúa, þar sem umdeild áminning sé veitt,  að málið hafi verið borið undir lögmann Skipulagsstjóra ríkisins.  Hvergi sé í lögum heimild til þessarar málsmeðferðar.  Hins vegar sé þessi leið farin áður en ráðherra ákveður hvort svipta skuli hönnuði löggildingu vegna ítrekaðra brota af hans hálfu.

Í sjötta lagi brjóti hin kærða ákvörðun í bága við ákvæði 13. og 14. gr. stjórnsýslulaga nr. 37/1993 um andmælarétt.  Kæranda hafi ekki verið gert viðvart um að mál hans væri til meðferðar hjá byggingarnefnd og hafi ekki átt þess kost að tjá sig um efni ávirðinga sem á hann voru bornar áður en hin kærða ákvörðun var tekin.  Bendir kærandi á að samkvæmt 1. mgr. 59. gr. skipulags- og byggingarlaga hafi áminning til byggingarstjóra sérstakar réttarverkanir.

Málsrök byggingarnefndar Hvolhrepps:  Úrskurðarnefndin kallaði eftir athugasemdum og sjónarmiðum byggingarnefndar og gögnum er málið vörðuðu með bréfi, dags. 20. september 2001, en því bréfi hefur ekki verið svarað.  Verður því að líta svo á að frekari gögn sé ekki að hafa er málið varðar og að byggingarnefnd sjái ekki ástæðu til að koma á framfæri frekari athugasemdum og sjónarmiðum vegna málsins umfram það sem fram kemur í fyrrgreindu áminningarbréfi til kæranda.

Niðurstaða:  Í 59. gr. skipulags- og byggingarlaga nr. 73/1997 er fjallað um úrræði gagnvart brotum byggingarstjóra og iðnmeistara.  Í 1. mgr. ákvæðisins segir að byggingarnefnd geti veitt byggingarstjóra eða iðnmeistara sem ábyrgð ber á byggingarframkvæmdum áminningu brjóti viðkomandi ákvæði laga, reglugerða eða samþykkta um skipulags- og byggingarmálefni. 

Í áminningarbréfi því sem er tilefni kærumáls þessa og undirritað er af byggingarfulltrúa kemur ekki fram að byggingarnefnd Hvolhrepps hafi tekið ákvörðun um að áminna kæranda vegna ætlaðra brota á ákvæðum byggingar- og skipulagsreglugerðar.  Þá er ekki að finna í málinu gögn er sýna að slík ákvörðun hafi verið tekin af hálfu byggingarnefndar.  Verður af þessum sökum að telja umrædda stjórnvaldsákvörðun, að áminna kæranda, marklausa þar sem byggingarfulltrúa brast vald til þess að taka hana.  Að þessari niðurstöðu fenginni þykir ekki þörf á að taka afstöðu til málsástæðna kæranda fyrir kröfu hans um ógildingu hinnar kærðu ákvörðunar.

Uppkvaðning úrskurðar í málinu hefur dregist verulega sökum mikils málafjölda sem skotið hefur verið til úrskurðarnefndarinnar.

Úrskurðarorð:

Ákvörðun byggingarfulltrúa Hvolhrepps frá 2. febrúar 2001, að veita kæranda áminningu vegna ætlaðra brota á byggingar- og skipulagsreglugerðum vegna sumarhúss að Kotvelli 11, Hvolhreppi er ógild.

 

____________________________
Ásgeir Magnússon

 

___________________________             _____________________________
Þorsteinn Þorsteinsson                                Ingibjörg Ingvadóttir

 

des 22
Love0

2/2001 Ránargata

Með

Ár 2002, fimmtudaginn 21. nóvember, kom úrskurðarnefnd skipulags- og byggingarmála saman til fundar í húsnæði nefndarinnar að Skúlagötu 21 í Reykjavík.  Mættir voru Ásgeir Magnússon hrl., formaður, Þorsteinn Þorsteinsson byggingarverkfræðingur og Ingibjörg Ingvadóttir lögfræðingur.

Fyrir var tekið mál nr. 2/2001, kæra eins eiganda fasteignarinnar að Vesturgötu 19, Reykjavík, á samþykkt skipulags- og byggingarnefndar Reykjavíkur frá 20. desember 2000 að leyfa byggingu stigagangs á baklóð hússins að Ránargötu 6 og 6a í Reykjavík.

Á málið er nú lagður svofelldur

Úrskurður.

Með bréfi til úrskurðarnefndar skipulags- og byggingarmála, dags. 19. janúar 2001, er barst nefndinni sama dag, kærir M, einn eigenda fasteignarinnar að Vesturgötu 19, Reykjavík þá ákvörðun skipulags- og byggingarnefndar Reykjavíkur frá 20. desember 2000 að leyfa byggingu stigagangs á bakhlið hússins að Ránargötu 6 og 6a í Reykjavík.  Ákvörðunin var staðfest í borgarstjórn hinn 4. janúar 2001.  Kærandi gerir þá kröfu að hin kærða ákvörðun verði felld úr gildi.

Málavextir:  Á lóðinni nr. 6-6a við Ránargötu stendur tvílyft hús með rishæð og ber það götunúmerin Ránargata 6 og Ránargata 6a.  Svæðið hefur ekki verið deiliskipulagt.  Vegna fyrirhugaðra endurbóta og breytinga á húsinu lögðu Sporhamrar ehf. inn umsókn til byggingarfulltrúa um leyfi til að innrétta sex íbúðir í húsinu og færa stigagang milli fyrstu og annarrar hæðar út úr húsinu og byggja í þess stað sameiginlegan stiga fyrir íbúðirnar á baklóð hússins auk svalagangs.  Var umsóknin tekin fyrir á fundi byggingarfulltrúa hinn 23. ágúst 2000 en afgreiðslu málsins frestað og því vísað til skipulags- og umferðarnefndar til ákvörðunar um grenndarkynningu.

Skipulags- og umferðarnefnd tók erindið fyrir á fundi hinn 28. ágúst og var þar ákveðið að grenndarkynna umbeðnar framkvæmdir fyrir hagsmunaaðilum og þ.á.m. kæranda með athugasemdafresti til 28. september 2000.  Bréf var sent hagsmunaaðilum af því tilefni, dags. 29. ágúst 2000, þar sem fram kom að fyrirhugaðar framkvæmdir væru aðallega í því fólgnar að innréttaðar yrðu 3 íbúðir í húsinu að Ránargötu 6 og að stigar yrðu færðir út úr húsinu og byggður sameiginlegur stigi fyrir húsið í bakgarði þess.  Athugasemdir bárust frá íbúum að Vesturgötu 19 í bréfi, dags. 6. september 2000, þar sem fyrirhuguðum stiga í bakgarði var mótmælt. 

Breytt byggingarleyfisumsókn vegna Ránargötu 6 og 6a var lögð fram á afgreiðslufundi byggingarfulltrúa hinn 26. september 2000 og hafði íbúðum hússins þá verið fækkað úr sex í fjórar og stigi hafður upp á aðra hæð í stað rishæðar.  Var afgreiðslu málsins frestað þar sem grenndarkynningu fyrri tillögu var ólokið.  Málið var síðan tekið á dagskrá á fundi skipulags- og byggingarnefndar hinn 4. október 2000 þar sem m.a. lá frammi umsögn Borgarskipulags frá 2. október 2000 vegna framkominna athugasemda íbúa að Vesturgötu 19.  Í þeirri umsögn var lagt  til að hljóðdempun yrði á þrepum fyrrgreinds stiga.  Nefndin bókaði að hún gerði ekki athugasemdir við að veitt yrði byggingarleyfi fyrir umbeðnum framkvæmdum þegar teikningar væru komnar í rétt horf og var málinu vísað til byggingarfulltrúa.

Byggingarfulltrúi tók erindið fyrir á fundi hinn 10. október 2000 en frestaði afgreiðslu þess og lagði til að umræddar tröppur yrðu úr steinsteypu með hitalögn.  Var umsóknin síðan samþykkt á fundi byggingarfulltrúa hinn 24. október 2000 en þá hafði tröppum verið breytt á þann veg sem lagt hafði verið til.  Borgarstjórn frestaði staðfestingu á afgreiðslu byggingarfulltrúa á fundi hinn 16. nóvember 2000.  Af hálfu embættis byggingarfulltrúa var haldinn fundur með kæranda þar sem fram komu hugmyndir um að skerma stigann af en skipulags- og byggingarnefnd ítrekaði fyrri afstöðu sína til málsins á fundi hinn 20. desember 2000 og staðfesti borgarstjórn þá afgreiðslu á fundi hinn 4. janúar 2001.

Kærandi sætti sig ekki við þessi málalok og kærði útgáfu byggingarleyfisins til úrskurðarnefndarinnar eins og að framan greinir.

Málsrök kæranda:  Kærandi gerir þær athugasemdir við málsmeðferð hinnar kærðu ákvörðunar að bréf íbúa að Vesturgötu 19 frá 6. september 2000, þar sem fyrirhuguðum framkvæmdum var mótmælt, hafi ekki legið fyrir á fundi skipulags- og byggingarnefndar er hin umdeilda ákvörðun var tekin.  Þá hafi kæranda og öðrum íbúum er athugasemdir gerðu ekki verið kynnt þau gögn sem lágu frammi á þeim fundi og í tilkynningu byggingarfulltrúa um afgreiðslu málsins hafi þess ekki verið getið að veitt hafi verið leyfi fyrir umdeildum tröppum í bakgarði hússins að Ránargötu 6 og 6a.

Baklóðir húss kæranda og hússins að Ránargötu 6 og 6a liggi saman og muni stigagangur á baklóð þess síðarnefnda augljóslega raska hagsmunum hans.  Umgangur íbúa og gesta um bakgarðinn að degi sem nóttu muni valda miklu ónæði en á það sé ekki bætandi þar sem reynslan sýni að mikið glymji í steinhúsum þeim er umlyki svæðið. Auk þess sé stiginn til verulegrar óprýði.

Með ólíkindum sé að samþykkja breytingu á gömlu húsi á þann veg að færa umgang húsráðenda og gesta þeirra inn í bakgarð hússins og skapa með því fordæmi um alla borg.  Stiginn muni blasa við íbúum að Vesturgötu 19 úr vistarverum þeirra og garði.  Með framkvæmdinni sé verið að taka tillit til hagnaðarsjónarmiða byggingaraðila á kostnað nágranna og muni vafalaust hafa áhrif á endursöluverð fasteignar kæranda.

Málsrök skipulags- og byggingarnefndar:  Á það er bent að hinar umdeildu framkvæmdir hafi verið grenndarkynntar í samræmi við 7. mgr. 43. gr. skipulags- og byggingarlaga nr. 73/1997 þar sem ekki sé í gildi deiliskipulag á svæðinu.  Við meðferð málsins hafi framkomnar athugasemdir kæranda verið kynntar í skipulags- og byggingarnefnd í umsögn Borgarskipulags frá 2. október 2000 og með upplýsingum byggingarfulltrúa um fund hans með kæranda vegna málsins.  Komið hafi verið til móts við framkomnar athugasemdir um mögulegan hávaða vegna umgangs með því að hafa umdeildar tröppur úr steinsteypu í stað stálgrindarvirkis.  Þá hafi útgefið byggingarleyfi heimilað minni tröppur en hin grenndarkynnta tillaga kvað á um og íbúðum hússins fækkað úr sex í fjórar.  Heimilaðar framkvæmdir hafi því ekki teljandi áhrif á hagsmuni nágranna.

Niðurstaða:  Umdeildar framkvæmdir að Ránargötu 6 og 6a í Reykjavík voru grenndarkynntar samkvæmt ákvæðum 7. mgr. 43. gr. skipulags- og byggingarlaga nr. 73/1997 og var íbúum að Vesturgötu 19 m.a. gefinn kostur á að koma að athugasemdum sínum við þær.  Komu fram mótmæli af þeirra hálfu gegn því að reistur yrði stigi á baklóð hússins að Ránargötu 6 og 6a.

Kynningu fyrirhugaðra framkvæmda gagnvart kæranda verður að telja nægilega þótt nokkurrar ónákvæmni gæti í bréfi borgaryfirvalda, dags. 29. ágúst 2000, þar sem framkvæmdum er lýst.  Kærandi kynnti sér málavöxtu og var fundur haldinn með honum af hálfu embættis byggingarfulltrúa vegna framkominna mótmæla við fyrirhugaðar framkvæmdir.  Athugasemdir kæranda voru kunnar skipulags- og byggingarnefnd áður en hin kærða ákvörðun var tekin og þykir ekki skipta sköpum hvort bréf íbúa að Vesturgötu 19 frá 6. september 2000 hafi legið frammi þegar afstaða var tekin til byggingarleyfisumsóknarinnar.  Þá verður ekki fallist á að tilkynning byggingarfulltrúa um afgreiðslu skipulags- og byggingarnefndar, til þeirra sem athugasemdum komu á framfæri við grenndarkynninguna, hafi verið ábótavant. Ekki verður gerð krafa um að í tilkynningunni hafi átt að geta sérstaklega um einstök atriði byggingarleyfisins enda var aðilum kunnugt um efni umsóknarinnar sem að baki lá.  Verður hin kærða ákvörðun því ekki felld úr gildi sökum annmarka á málsmeðferð.

Umdeildar tröppur á baklóð hússins að Ránargötu 6 og 6a og göngusvalir er þeim tengjast eru aðeins ætlaðar sem inngangur inn í tvær íbúðir á annarri hæð.  Samkvæmt teikningum ná þær nokkuð út á baklóðina og er fjarlægð þeirra frá lóðarmörkum um 5 metrar en fjarlægð þeirra frá húsi kæranda um 21 metri.  Tröppurnar eru um 2,5 metrar á hæð og eru úr steinsteypu.  Á mörkum lóðanna að Vesturgötu 19 annars vegar og Ránargötu 6 og 6a hins vegar er steinveggur og trjágróður er byrgja nokkuð sýn milli húsanna.  Með hliðsjón af framangreindu telur úrskurðarnefndin að umdeildar tröppur gangi ekki svo á hagsmuni kæranda að réttlæti ógildingu hinnar kærðu ákvörðunar, enda verður ekki séð að meira ónæði skapist vegna inngangs í fyrrgreindar tvær íbúðir frá baklóðinni en gera má ráð fyrir vegna eðlilegrar nýtingar á bakgarði húss.

Með skírskotun til þess sem að framan er rakið verður krafa um ógildingu hinnar kærðu ákvörðunar ekki tekin til greina.

Uppkvaðning úrskurðar í málinu hefur dregist verulega sökum þess fjölda mála sem skotið hefur verið til úrskurðarnefndarinnar.

Úrskurðarorð:

Kröfu um ógildingu ákvörðunar skipulags- og byggingarnefndar Reykjavíkur frá 20. desember 2000, að leyfa byggingu stigagangs á bakhlið hússins að Ránargötu 6 og 6a í Reykjavík, er hafnað.

___________________________
Ásgeir Magnússon

___________________________             _____________________________
Þorsteinn Þorsteinsson                                 Ingibjörg Ingvadóttir

des 22
Love0

75/2000 Suðurlandsbraut

Með

Ár 2002, miðvikudaginn 13. nóvember, kom úrskurðarnefnd skipulags- og byggingarmála saman til fundar í húsnæði nefndarinnar að Skúlagötu 21 í Reykjavík.  Mættir voru Ásgeir Magnússon hrl., formaður, Þorsteinn Þorsteinsson byggingarverkfræðingur og Ingibjörg Ingvadóttir lögfræðingur.

Fyrir var tekið mál nr. 75/2000, kæra eins eiganda fasteignarinnar að Suðurlandsbraut 32, Reykjavík, á samþykkt skipulags- og umferðarnefndar Reykjavíkur frá 18. október 2000 um breytingu á deiliskipulagi á deiliskipulagsreitum 1.264 og 1.265 milli Ármúla og Suðurlandsbrautar í Reykjavík.

Á málið er nú lagður svofelldur

úrskurður:

Með bréfi til úrskurðarnefndar skipulags- og byggingarmála, dags. 7. desember 2000, er barst nefndinni 8. desember sama ár, kærir Sólveig Ágústsdóttir lögfræðingur, fyrir hönd Kristins Hallgrímssonar hrl. vegna V, Grjótaseli 15, Reykjavík, samþykkt skipulags- og umferðarnefndar Reykjavíkur frá 18. október 2000 um breytt deiliskipulag deiliskipulagsreita 1.264 og 1.265 milli Ármúla og Suðurlandsbrautar í Reykjavík.  Kærandi gerir þá kröfu að hin kærða ákvörðun verði felld úr gildi.

Málavextir:  Deiliskipulag fyrir umrætt svæði var samþykkt á árinu 1970.  Þar var svæðið að hluta skipulagt sem iðnaðarhverfi.  Svæðið hefur þróast yfir í nokkuð blandaða notkun og í ljósi þess var talin þörf á að endurskoða skipulag svæðisins.  Í Aðalskipulagi Reykjavíkur 1996-2016, þar sem fjallað er um athafnahverfi borgarinnar, segir um hverfið á bls. 36. „…Sem dæmi má nefna Ármúlahverfið sem nú er orðið verslunar og þjónustuhverfi, en var skipulagt upphaflega sem iðnaðarhverfi. Það hverfi þarf að styrkja í nýju hlutverki, bæta bílastæðamál, fegra umhverfið og huga að tengslum við strætisvagnaleiðir.“

Á árinu 2000 var auglýst til kynningar deiliskipulag fyrir lóð norðan Suðurlandsbrautar þar sem m.a. var gert ráð fyrir að höfuðstöðvar Landsíma Íslands yrðu staðsettar.  Veruleg mótmæli komu fram við kynningu þeirrar tillögu og var því fallið frá henni. Landsímanum var boðin lóð Orkuveitu Reykjavíkur við Ármúla 31 og Suðurlandsbraut 34 til uppbyggingar í stað lóðarinnar norðan Suðurlandsbrautar.  Um sama leyti lá einnig fyrir erindi frá kæranda um byggingu tveggja hæða ofan á bakhúsið að Suðurlandsbraut 32 og einnar hæðar ofan á framhúsið en þeirri umsókn var breytt á þann veg að einungis var gert ráð fyrir einni viðbótarhæð á bakhúsi.  Af þessum ástæðum samþykkti skipulags- og umferðarnefnd á fundi hinn 27. mars 2000 að óska heimildar borgarráðs til þess að hefja vinnu við endurskoðun á deiliskipulagi svæðisins og samþykkti borgarráð það á fundi sínum næsta dag.

Hinn 13. apríl 2000 var sent út bréf til hagsmunaaðila á staðgreinireitum nr. 1.264 og 1.265, þar sem tilkynnt var um fyrirhugaða endurskoðun deiliskipulags svæðisins og þeim gefið tækifæri á að koma á framfæri ábendingum og athugasemdum en athugasemdir bárust ekki frá kæranda.  Borgaryfirvöld töldu að deiliskipulagsvinna vegna beggja staðgreinireitanna gæti tekið nokkurn tíma og ákváðu því með hliðsjón af hagsmunum Landssíma Íslands og fyrirliggjandi erindis kæranda að ljúka fyrst skipulagi staðgreinireits nr. 1.265, sem nær yfir lóðirnar nr. 30-34 við Suðurlandsbraut og 27-31 við Ármúla.  Undanskilinn var lóðarhluti sem merktur er nr. 27 við Ármúla sem ætlað var að skipuleggja með reit nr. 1.264.

Unnin var tillaga að endurskoðuðu deiliskipulagi staðgreinireits 1.265 og var hún lögð fyrir skipulags- og umferðarnefnd 10. júlí 2000.  Samþykkti nefndin að leggja til við borgarráð að tillagan yrði auglýst til kynningar að undangenginni yfirferð Borgarskipulags á skilmálum tillögunnar.  Borgarráð samþykkti afgreiðslu nefndarinnar á fundi sínum þann 25. júlí sama ár.  Var tillagan auglýst til kynningar frá 23. ágúst með athugasemdafresti til 4. október 2000.  Engar athugasemdir bárust við kynningu tillögunnar og var hún samþykkt í skipulags- og umferðarnefnd hinn 18. október 2000.  Þar sem engar athugasemdir höfðu borist við kynningu tillögunnar var hún ekki send borgarráði á ný til afgreiðslu.  Í samræmi við ákvæði 25. gr. skipulags- og byggingarlaga var tillagan send til skoðunar Skipulagsstofnunar sem tilkynnti með bréfi, dags. 1. nóvember 2000, að hún gerði ekki athugasemd við að hin samþykkta skipulagstillaga yrði birt í B-deild Stjórnartíðinda.  Var auglýsing þar að lútandi birt 3. nóvember 2000 og hagsmunaaðilum tilkynnt um afgreiðslu málsins með bréfi, dags. 8. nóvember 2000.

Málsrök kæranda:  Vísað er til þess að samkvæmt 9. gr. skipulags- og byggingarlaga nr. 73/1997 og kafla 3.2 í skipulagsreglugerð nr. 400/1998 beri að leita til íbúa og annarra hagsmunaaðila við skipulagsgerð.  Leita skuli eftir samvinnu þeirra og fá fram sjónarmið þeirra og tillögur.  Jafnframt beri, eftir því sem mótun skipulagstillögu vindi fram, að leita áfram eftir virkri samvinnu við hagsmunaaðila um endanlega mótun tillögunnar.  Kærandi sé eigandi að hluta fasteignar á skipulagssvæðinu og hafi því átt að leita eftir samvinnu við hann og kalla eftir sjónarmiðum hans um tilhögun vegna breytinga á skipulagi deiliskipulagsreita nr. 1.264 og 1.265.  Kærandi hafi hins vegar aðeins fengið tilkynningu frá Borgarskipulagi Reykjavíkur hinn 13. nóvember 2000 þar sem upplýst hafi verið að tillaga að breytingu á skipulagi svæðisins hafi verið samþykkt.  Meðferð skipulagstillögunnar sé andstæð greindum reglum skipulags- og byggingarlaga og skipulagsreglugerðar og beri því að ógilda hina kærðu ákvörðun.

Hin kærða deiliskipulagsbreyting skerði auk þess hagsmuni kæranda verulega.   Þar sé heimilað verulega aukið byggingarmagn á lóðunum að Suðurlandsbraut 34, Ármúla 29 og Ármúla 31 auk þess sem lóðarmörkum við Ármúla 29 virðist hafa verið breytt.  Umferð um svæðið muni aukast verulega og vandræði skapast vegna þess og að mati kæranda kalli þetta á frekari breytingar á aðkomu að svæðinu.  Loks sé gert ráð fyrir að byggingar á nágrannalóðum við fasteign kæranda að Suðurlandsbraut 32 verði of nálægt lóðarmörkum.

Málsrök skipulags- og byggingarnefndar:  Borgaryfirvöld gera þá kröfu að samþykkt skipulags- og umferðarnefndar frá 18. október 2000 um breytingu á deiliskipulagsreit 1.265 standi óröskuð.

Fyrir liggi í gögnum málsins að hin kærða deiliskipulagstillaga hafi hlotið málsmeðferð í samræmi við ákvæði 25. gr., sbr. 18. gr. skipulags- og byggingarlaga nr. 73/1997.  Hin kærða ákvörðun sé því ekki ógildanleg vegna annmarka á málsmeðferð.  Samráðsákvæði í 9. gr. laganna og í grein 3.2 í skipulagsreglugerð séu ekki fortakslaus heldur séu ákvæði þessi leiðbeinandi.  Á þeim reit sem hér um ræði hafi legið fyrir óskir frá lóðarhöfum fjögurra lóða reitsins af fimm um breytingar, þ.e. nr. 32 og 34 við Suðurlandsbraut og 29 og 31 við Ármúla.  Af þeirri ástæðu og m.a. til að flýta afgreiðslu byggingarleyfisumsóknar kæranda hafi borgaryfirvöld ekki talið ríka ástæðu til frekara samráðs en gert var með tilkynningu til hagsmunaaðila í upphafi skipulagsvinnunnar og auglýsingu tillögunnar skv. 25. gr. skipulags- og byggingarlaga.

Í kæru komi ekki beint fram í hverju kærandi telji hagsmuni sína skerta vegna deiliskipulagsins en rétt sé að benda á að í skipulaginu sé gert ráð fyrir að lóðarhöfum að Suðurlandsbraut 32, og þar á meðal kæranda, verði heimilt að byggja eina hæð ofan á bakhús fasteignarinnar, eina hæð ofan á framhúsið auk byggingar bílgeymslu.  Deiliskipulagið sé því ívilnandi gagnvart kæranda og hafi byggingarleyfisumsókn hans, sem byggði á heimildum í hinu kærða skipulagi um hækkun fram og bakhúss um eina hæð, verið samþykkt af embætti byggingarfulltrúa.

Í kæru til úrskurðarnefndarinnar sé látið að því liggja að aukið byggingarmagn á aðliggjandi lóðum, breyting á aðkomum, auk heimildar til byggingarframkvæmda nær lóðarmörkum Suðurlandsbrautar 32 en áður, muni raska hagsmunum kæranda.  Ekki sé hins vegar sýnt fram á að neitt af þessu muni valda kæranda tjóni.  Rétt sé að nýtingarhlutfall aðliggjandi lóða aukist samkvæmt hinni kærðu skipulagsbreytingu í 1,1 án bílageymslna en það nýtingarhlutfall sé hið sama og á lóð kæranda.  Aukin nýting sé í samræmi við nýtingarhlutfall annarra lóða á svæðinu og stuðli að jafnræði meðal lóðarhafa.  Gert sé ráð fyrir aðkomu að lóðunum nr. 34 við Suðurlandsbraut og 31 við Ármúla í deiliskipulaginu frá 1970 á nánast sömu stöðum og í hinu nýja deiliskipulagi og því sé ekki um breytingu að ræða hvað það varðar.  Gera megi ráð fyrir nokkuð aukinni umferð um svæðið en aðkoma að því beri þá aukningu með góðu móti.

Deiliskipulagið geri ráð fyrir að mögulegt verði að byggja nær lóðarmörkum Suðurlandsbrautar 32 en áður en hins vegar sé ólíklegt að annars konar hús en bílastæðahús verði byggð nær lóðarmörkunum en eldra skipulag hafi gert ráð fyrir.  Ólíklegt sé að skipulags- og byggingaryfirvöld myndu samþykkja framkvæmdir sem röskuðu hagsmunum kæranda að þarflausu enda nægilegt pláss á lóðinni til að koma byggingum fyrir fjær lóðarmörkum.

Af þessu verði ráðið að fullyrðing kæranda um röskun á hagsmunum eigi ekki við rök að styðjast.  Þá verði að hafa í huga að í skipulags- og byggingarlögum nr. 73/1997 sé gert ráð fyrir heimildum sveitarstjórna til þess að breyta gildandi skipulagsáætlunum, sbr. t.d. 21. og 26. gr. laganna.  Eigendur fasteigna í þéttbýli geti ávallt vænst breytinga á skipulagi sem geti haft í för með sér skerðingu á útsýni, umferðaraukningu eða aðrar breytingar.  Telji aðilar sig hins vegar hafa orðið fyrir tjóni umfram það sem almennt gerist eða þeir máttu búast við vegna skipulags eigi þeir bótarétt skv. ákvæðum 33. gr. laganna.

Rétt sé hjá kæranda að hin kærða deiliskipulagsbreyting geri ráð fyrir að heimilt sé að skipta lóðinni að Ármúla 29 og Suðurlandsbraut 32, sem nú sé ein lóð, í tvær lóðir, en leita þurfi eftir samkomulagi við eigendur fasteignanna til þess að sú skipting eigi sér stað.  Séu lóðarhafar ósáttir við að möguleiki þessi sé fyrir hendi muni Reykjavíkurborg fella heimildina brott með deiliskipulagsbreytingu komi fram ósk þar um.

Niðurstaða:  Hin kærða deiliskipulagsákvörðun snertir einungis skipulag á lóðunum nr. 30, 32, og 34 við Suðurlandsbraut og nr. 29 og 31 við Ármúla á deiliskipulagsreit 1.265 og á því umfjöllun um deiliskipulagsbreytingu á reit 1.264, er síðar varð, ekki heima í máli þessu enda snýst málatilbúnaður kæranda einungis um deiliskipulagsákvörðun þá sem tekin var hinn 18. október 2000.  Með deiliskipulagsbreytingunni var nýtingarhlutfall lóða aukið nokkuð og lóðinni að Ármúla 29 og Suðurlandsbraut 32, sem var sameiginleg, skipt upp í tvær lóðir.

Kærandi telur að við meðferð skipulagstillögunnar hafi ekki verið gætt ákvæða 9. gr. skipulags- og byggingarlaga nr. 73/1997 og fyrirmæla í kafla 3.2 í skipulagsreglugerð nr. 400/1998 um samráð við skipulagsgerð.  Breytingin raski jafnframt hagsmunum hans vegna aukins byggingarmagns á nágrannalóðum og umferðarþunga er af því skapist, gert sé ráð fyrir byggingum of nálægt lóðarmörkum hans og breyting sé gerð á lóðarmörkum.

Samkvæmt hinni kærðu skipulagsákvörðun er nýtingarhlutfall lóða á skipulagsreitnum aukið frá því sem áður var.  Er þetta hlutfall 1,1 fyrir allar lóðirnar ef ekki er tekið tillit til bílageymslna sem heimilaðar eru á lóðunum og má ætla að aukið húsnæði á svæðinu valdi aukinni bílaumferð.  Þá er markaður byggingarreitur á lóðinni að Suðurlandsbraut 34, er nær að lóðarmörkum þeirrar lóðar er snýr að austurmörkum lóðarinnar að Suðurlandsbraut 32.  Skipulagsbreytingin felur það jafnframt í sér að sameiginlegri lóð að Suðurlandsbraut 32 og Ármúla 29 er skipt upp í tvær lóðir og eru lóðarmörk hinna nýju lóða dregin eftir útvegg er tekur af hæðarmun lóðarhlutanna og skilur að húsbyggingar þær sem annars vegar hafa aðkomu frá Ármúla og hins vegar frá Suðurlandsbraut.

Fyrir liggur að fyrirhuguð skipulagsbreyting var kynnt hagsmunaaðilum og þar á meðal kæranda strax á undirbúningsstigi og þeim gefinn kostur á að koma að athugasemdum sínum og ábendingum vegna skipulagsvinnunnar.  Þá var tillagan auglýst í samræmi við 1. mgr.  25. gr. skipulags- og byggingarlaga þar sem lögboðinn frestur var gefinn til athugasemda.  Þá er í ljós leitt að við skipulagsbreytinguna var m.a. tekið tillit til óska kæranda um aukið byggingarmagn á lóð hans og síðar hefur hann fengið útgefið byggingarleyfi sem á stoð í hinni kærðu deiliskipulagsákvörðun. 

4. mgr. 9. gr. skipulags- og byggingarlaga kveður á um að við skipulagsgerð skuli eftir föngum leita eftir sjónarmiðum og tillögum íbúa og annarra hagsmunaaðila um mörkun stefnu og skipulagsmarkmið.   Fyllri ákvæði um þetta samráð eru í kafla 3.2 í skipulagsreglugerð nr. 400/1998.  Hvorki orðalag greinds lagaákvæðis né ákvæða skipulagsreglugerðar er afdráttarlaust hvað varðar skyldu sveitarstjórna til samráðs við skipulagsgerð.  Tilgangur ákvæðanna er að þess verði gætt að þeim aðilum, sem ætla má að skipulagstillaga snerti sérstaklega, gefist kostur á að gæta hagsmuna sinna áður en hún er samþykkt.  Hlýtur það að ráðast af eðli skipulagstillögu hverju sinni og fyrirsjáanlegum hagsmunum aðila á viðkomandi skipulagssvæði hversu ítarlegt samráð sé nauðsynlegt vegna tillögu sem auglýst er almennri auglýsingu.  Rétt hefði verið að hafa sérstakt samráð við lóðarhafa lóðarinnar að Ármúla 29 og Suðurlandsbrautar 32 vegna fyrirhugaðrar lóðarskiptingar enda þar um að ræða uppskipti á sameiginlegum óbeinum eignarréttindum.  Hin nýju lóðamörk milli lóðarhlutanna virðast þó í samræmi við raunverulega skiptingu á nýtingu lóðarinnar milli lóðahafa og ekki blasir við að lóðarskiptingin gangi á hagsmuni kæranda.  Borgaryfirvöld hafa og gefið þá yfirlýsingu í umsögn sinni í kærumáli þessu að umrædd lóðamörk verði afmáð með skipulagsbreytingu komi fram ósk þar um frá lóðarhöfum.  Verður ekki talið með vísan til þessa að fyrir hendi séu þeir annmarkar á samráði við kæranda við deiliskipulagsgerðina að varði ógildingu hinnar kærðu ákvörðunar.

Jafnræðis hefur verið gætt við ákvörðun nýtingarhlutfalls lóða og verður ekki á það fallist að aukið nýtingarhlutfall nágrannalóða kæranda til jafns við nýtingarhlutfall á lóð hans og aukin umferð sem af því skapast skerði með ólögmætum hætti hagsmuni hans.  Þá verður ekki séð að byggingarreitur sá er nær að lóðarmörkum Suðurlandsbrautar 34 takmarki nýtingarmöguleika á lóð kæranda eða að líkur hafi verið leiddar að því að sú skipulagsákvörðun hafi í för með sér aðra óréttmæta röskun á réttindum hans.  Hafa verður í huga að fimm metra bil er milli lóðanna að Suðurlandsbraut 32 og 34, þar sem gert er ráð fyrir göngustíg, og ákvörðun um nýtingu byggingarreits er tekin með útgáfu byggingarleyfis þar sem m.a. er ákveðið hvar bygging skuli standa innan byggingarreits.

Að öllu þessu virtu verður ekki fallist á kröfu kæranda um ógildingu hinnar kærðu deiliskipulagsákvörðunar.

Uppkvaðning úrskurðar í máli þessu hefur dregist verulega sökum þess málafjölda sem skotið hefur verið til úrskurðarnefndarinnar.

Úrskurðarorð:

Kröfu um ógildingu ákvörðunar skipulags- og umferðarnefndar frá 18. október 2000 um breytingu á deiliskipulagi staðgreinireits 1.265 er hafnað.

______________________________
Ásgeir Magnússon

___________________________             _____________________________
Þorsteinn Þorsteinsson                                Ingibjörg Ingvadóttir

des 22
Love0

55/2001 Fjóluhlíð

Með

Ár 2002, miðvikudaginn 13. nóvember, kom úrskurðarnefnd skipulags- og byggingarmála saman til fundar í húsnæði nefndarinnar að Skúlagötu 21 í Reykjavík.  Mættir voru Ásgeir Magnússon hrl., formaður, Þorsteinn Þorsteinsson byggingar¬verkfræðingur og Ingibjörg Ingvadóttir lögfræðingur.

Fyrir var tekið mál nr. 55/2001, kæra eigenda fasteignarinnar að Fjóluhlíð 1, Hafnarfirði, á ákvörðun byggingarnefndar Hafnarfjarðar frá 24. október 2001 að synja um leyfi til að færa eignarhald bílskýlis fasteignarinnar frá íbúð efri hæðar yfir á íbúð neðri hæðar hússins.

Á málið er nú lagður svofelldur

úrskurður:

Með bréfi til úrskurðarnefndar skipulags- og byggingarmála, dags. 30. nóvember 2001, er barst nefndinni sama dag, kæra E og R, eigendur íbúða í fasteigninni að Fjóluhlíð 1, Hafnarfirði, þá ákvörðun byggingarnefndar Hafnarfjarðar frá 24. október 2001 að synja um leyfi til að færa eignarhald bílskýlis fasteignarinnar frá íbúð efri hæðar til íbúðar neðri hæðar hússins.  Bæjarstjórn Hafnarfjarðar staðfesti afgreiðslu byggingarnefndar á fundi sínum hinn 30. október 2001.  Kærendur krefjast þess að hin kærða ákvörðun verði felld úr gildi.

Málavextir:  Á svæði því sem fasteign kærenda stendur eru í gildi byggingar- og skipulagsskilmálar deiliskipulags fyrir Mosahlíð Hafnarfirði, dags. 17. maí 1996.  Í þeim skilmálum er heimilað að hafa litla aukaíbúð, að hámarki 50 fermetra, þar sem því verður við komið í stærri einbýlishúsum á skipulagssvæðinu.  Samkvæmt aðalteikningum fyrir fasteignina að Fjóluhlíð 1, Hafnarfirði, sem samþykktar voru af byggingarfulltrúa hinn 5. ágúst 1998, er gert ráð fyrir 80 fermetra íbúð á fyrstu hæð hússins og 114,8 fermetra íbúð á annarri hæð en þeirri íbúð fylgir 34,8 fermetra bílskýli á fyrstu hæð.

Kærendur keyptu fasteignina að Fjóluhlíð 1 í ágústmánuði 2000.  Ragnhildur Ragnarsdóttir varð eigandi að íbúðinni á efri hæð hússins en Erla Þórðardóttir keypti íbúðina á neðri hæð og mun hafa verið ætlun kærenda að bílskýlið fylgdi íbúð neðri hæðar.  Af því tilefni létu kærendur gera nýjan eignaskiptasamning fyrir fasteignina þar sem gert var ráð fyrir breyttum eignarráðum bílgeymslunnar.  Er þar kveðið á um kauprétt að bílgeymslunni til eiganda íbúðar á annarri hæð komi til sölu á íbúð neðri hæðar hússins.

Í október 2001 var sótt um leyfi byggingarfulltrúa Hafnarfjarðar til að breyta eignarhaldi bílgeymslu fasteignarinnar í samræmi við greint samkomulag eigenda.  Erindið var tekið fyrir á fundi byggingarnefndar bæjarins hinn 24. október 2001 og var það afgreitt með svofelldri bókun:  „Þar sem stærð íbúðar neðri hæðar fer, við fyrirhugaða breytingu, upp fyrir hámarksstærð samkvæmt skilmálum synjar byggingarnefnd erindinu.”  Var kærendum tilkynnt um afgreiðsluna með bréfi, dags. 31. október 2001.

Kærendur undu ekki þessum málalokum og kærðu ákvörðunina til úrskurðarnefndarinnar svo sem að framan greinir.

Málsrök kærenda:  Kærendur benda á að skilmálar um hámarksstærð aukaíbúða í hverfinu hljóti að hafa þann tilgang að tryggja að fjöldi íbúa á skipulagssvæðinu fari ekki fram úr því sem sem gert sé ráð fyrir í skipulagi bæjarins.  Skilmálunum um hámarksstærð íbúða hafi hins vegar ekki verið fylgt eftir í framkvæmd af hálfu bæjaryfirvalda.  Eftir gildistöku skilmálanna hafi byggingarnefnd rýmkað leyfilega stærð aukaíbúða í 80 fermetra án þess að breyta skipulagsskilmálunum.

Þótt bílskýli fasteignarinnar yrði gert að séreign íbúðar á neðri hæð og eignarhlutinn færi þar með yfir 80 fermetra raskaði það í engu fyrrgreindum tilgangi skipulagsskilmálanna þar sem fermetrafjöldi fasteignarinnar til íbúðarnota breyttist ekki.  Engin málefnaleg rök séu fyrir afstöðu bæjaryfirvalda til umsóknar kærenda og því hafi þeim borið að veita undanþágu frá nefndum skipulagsskilmálum um hámarksstærð aukaíbúða.  Ljóst megi vera að bæjaryfirvöld hafi vikið frá reglum um hámarksstærð aukaíbúða þar sem nokkrar íbúðir á neðri hæð húsa í hverfinu séu stærri en 80 fermetrar og allt upp í 120 fermetra.  Hin kærða ákvörðun byggingarnefndar feli því í sér brot á jafnræðisreglum.  Jafnframt hafi verið brotinn réttur kærenda til andmæla þar sem þeim hafi ekki verið gefinn kostur á að tjá sig um málið fyrir hina kærðu ákvarðanatöku.

Kærendur benda loks á að kröfur um bílastæði standi ekki í vegi fyrir breytingu á eignarhaldi bílskýlisins að Fjóluhlíð 1 milli íbúða hússins.

Málsrök skipulags- og byggingarráðs:  Bæjaryfirvöld Hafnarfjarðar vísa til bókunar byggingarnefndar vegna hinnar kærðu ákvörðunar.  Synjun umsóknar kærenda um breytingu á eignarhaldi bílskýlis fasteignarinnar að Fjóluhlíð 1, Hafnarfirði hafi byggst á ákvæðum skipulags- og byggingarskilmála um hámarksstærðir aukaíbúða.   

Niðurstaða:  Synjun Hafnarfjarðarbæjar á umsókn kærenda um færslu eignarráða bílskýlis fasteignarinnar að Fjóluhlíð 1 milli íbúða hússins byggðist á því að við umsótta breytingu færi stærð íbúðar fyrstu hæðar yfir heimiluð mörk samkvæmt skipulags- og byggingarskilmálum. 

Á deiliskipulagssvæðinu gilda skipulagsskilmálar deiliskipulags fyrir Mosahlíð, Hafnarfirði frá árinu 1996.  Þar er gert ráð fyrir að heimilt sé að hafa aukaíbúðir að hámarki 50 fermetra í stærri gerðum einbýlishúsa.  Samþykktar teikningar fyrir fasteignina að Fjóluhlíð 1 gera hins vegar ráð fyrir 80 fermetra íbúð á fyrstu hæð og 114,8 fermetra íbúð á annarri hæð ásamt 34,8 fermetra bílgeymslu.  Bæjaryfirvöld hafa ekki upplýst að aðrir skipulags- og byggingarskilmálar en að ofan greinir hafi gilt um fasteign kærenda.  Við útgáfu byggingarleyfisins hefur því ekki verið stuðst við fyrrgreinda skilmála deiliskipulagsins um stærðir aukaíbúða og sama á við um fjölda annarra fasteigna á skipulagssvæðinu samkvæmt gögnum frá Fasteignamati ríkisins sem lögð hafa verið fyrir úrskurðarnefndina.

Við þá ráðstöfun að færa eignarráð umræddrar bílgeymslu milli íbúða fasteignarinnar breytast eignarhlutföll milli fasteignarhlutanna en stærðir íbúða breytast ekki.  Engin skipulagsleg rök mæla gegn tilfærslunni þar sem samþykktar teikningar og umdeild byggingarleyfisumsókn kærenda bera með sér að fjöldi bílastæða á lóðinni fyrir íbúðir hússins fullnægi ákvæðum 64. gr. byggingarreglugerðar nr. 441/1998 þótt breyting eignarráða bílgeymslunnar yrði heimiluð.

Samkvæmt því sem að framan er rakið er það niðurstaða úrskurðarnefndarinnar að hin kærða ákvörðun hafi ekki ekki verið reist á réttum lagagrundvelli, enda mæla lög ekki gegn því að bílgeymslum sé ráðstafað milli eignarhluta fasteignar, sbr. 22. gr. laga um fjöleignarhús nr. 26/1994.  Verður ákvörðunin því felld úr gildi.

Uppkvaðning úrskurðar í málinu hefur dregist verulega vegna þess fjölda mála sem skotið hefur verið til úrskurðarnefndarinnar.

Úrskurðarorð:

Ákvörðun byggingarnefndar Hafnarfjarðar frá 24. október 2001, að synja um leyfi fyrir tilfærslu eignarráða bílgeymslu fasteignarinnar að Fjóluhlíð 1, Hafnarfirði milli íbúða hússins, er felld úr gildi.

     

  

____________________________
Ásgeir Magnússon

___________________________             _____________________________
Þorsteinn Þorsteinsson                                 Ingibjörg Ingvadóttir

des 22
Love0

69/2000 Ránargata

Með

Ár 2002, fimmtudaginn 31. október, kom úrskurðarnefnd skipulags- og byggingarmála saman til fundar í húsnæði nefndarinnar að Skúlagötu 21 í Reykjavík.  Mættir voru Ásgeir Magnússon hrl., formaður, Þorsteinn Þorsteinsson byggingar¬verkfræðingur og Ingibjörg Ingvadóttir lögfræðingur.

Fyrir var tekið mál nr. 69/2000, kæra eigenda fasteignarinnar að Ránargötu 9, Seyðisfirði á ákvörðun umhverfismálaráðs Seyðisfjarðar að hafna beiðni um breytingu á skráðri notkun hluta fasteignarinnar að Ránargötu 9, Seyðisfirði úr gistiheimili í íbúðarhúsnæði.

Á málið er nú lagður svofelldur

úrskurður:

Með bréfi til úrskurðarnefndar skipulags- og byggingarmála, dags. 3. nóvember 2000, er barst nefndinni hinn 9. sama mánaðar kærir Björn Jóhannesson hdl., fyrir hönd Þ, eiganda fasteignarinnar að Ránargötu 9, Seyðisfirði, þá ákvörðun umhverfismálaráðs Seyðisfjarðar frá 3. ágúst 2000 að hafna beiðni kæranda um breytingu á skráðri notkun hluta fasteignarinnar úr gistiheimili í íbúðarhúsnæði.   Ákvörðunin var staðfest af bæjarráði Seyðisfjarðar hinn 6. september 2000.  Kærandi gerir þá kröfu að hin kærða ákvörðun verði felld úr gildi.

Málavextir:  Fasteignin að Ránargötu 9, Seyðisfirði, er á svæði sem ætlað er til iðnaðarstarfsemi samkvæmt gildandi Aðalskipulagi Seyðisfjarðar 1977-1997 og hefur svæðið verið lýst snjóflóðahættusvæði.  Svæðið mun ekki hafa verið deiliskipulagt.  Kærandi hefur búið í fasteigninni um árabil en nýtt hluta hússins undir gistiheimilisrekstur.  Hluti eignarinnar, matshluti 01.01, hefur verið skráður sem íbúð en aðrir matshlutar hússins, sem merktir eru 01.02, 01.03 og 01.04, hafa verið nýttir undir farfuglaheimili og eru skráðir sem atvinnuhúsnæði.

Hinn 7. júní 2000 sendi kærandi erindi til umhverfismálaráðs Seyðisfjarðar þar sem farið var fram á að samþykkt yrði breyting á skráningu fasteignarinnar að Ránargötu 9, þannig að sá hluti fasteignarinnar sem ætlaður væri til atvinnustarfsemi yrði breytt í íbúðarhúsnæði.  Umhverfismálaráð tók erindið fyrir á fundi sínum hinn 26. júní 2000 og samþykkti að leita umsagnar Skipulagsstofnunar um erindi kæranda þar sem fasteignin væri á hættusvæði vegna ofanflóða og svæðið væri skilgreint sem iðnaðarsvæði í gildandi aðalskipulagi.  Skipulagsstofnun gaf umsögn sína í bréfi, dags. 14. júlí 2000, þar sem m.a. segir:

„Skv. gildandi Aðalskipulagi Seyðisfjarðar 1977-1997, sem staðfest var 30. mars 1978, er lóðin á iðnaðarsvæði.  Ekkert bráðabirgðahættumat er til af þessu svæði, en svæði það sem næst stendur og tekið var til mats á hafnarsvæðinu vegna fyrirhugaðra breytinga á aðalskipulagi er á hættusvæði C samkvæmt drögum að reglugerð sbr. bréf Veðurstofu dags. 28. apríl 2000.  Þar kemur fram að óheimilt sé að byggja ný íbúðarhús eða nýtt atvinnuhúsnæði þar sem unnið er að staðaldri.  Þar má hins vegar breyta íbúðar- og atvinnuhúsnæði þó þannig að heildaráhætta á viðkomandi svæði aukist ekki.

Miðað við erindi eiganda Ránargötu 9 til umhverfismálaráðs Seyðisfjarðarkaupstaðar dags. 7. júní 2000 virðist ekki standa til að breyta notkun hússins heldur að bæta rekstrarforsendur þeirrar starfsemi sem í húsinu er.

Til þess að hægt sé að meta hvaða breytingar heimilt verði að gera á Ránargötu 9 þarf að liggja fyrir bráðabirgðahættumat Veðurstofu Íslands og hefur Skipulagsstofnun óskað eftir slíku mati.  Skipulagsstofnun vill jafnframt benda á að samkvæmt gildandi aðalskipulagi Seyðisfjarðar er ekki gert ráð fyrir íbúðum á umræddri lóð þannig að breyta þarf aðalskipulagi ef breyta á landnotkun á lóðinni.”

Bráðabirgðahættumat Veðurstofu Íslands barst Skipulagsstofnun í bréfi, dags. 18. júlí 2000, og kom þar fram að fasteignin væri á snjóflóðahættusvæði í hæsta áhættuflokki og samkvæmt reglugerð mætti hvorki reisa íbúðarhús né atvinnuhúsnæði á umræddri lóð.  Ekki er tekin afstaða til umsóttrar breytingar á nýtingu lóðarinnar en á það bent að breyting úr gistiheimili í íbúðarhúsnæði breytti ekki miklu um slysahættu.  Loks var lögð áhersla á að húsið að Ránargötu 9 yrði ekki notað til íbúðar eða atvinnustarfsemi að vetri til en engin vandkvæði væru á nýtingu hússins að sumarlagi.

Umhverfismálaráð Seyðisfjarðar tók erindi kæranda til afgreiðslu á fundi hinn 3. ágúst 2000 og hafnaði erindinu með vísan til fyrrgreindra bréfa Skipulagsstofnunar og Veðurstofu Íslands.  Kærandi undi ekki þeirri ákvörðun og skaut málinu til úrskurðarnefndarinnar svo sem að framan greinir.

Málsrök kæranda:  Kærandi telur málskot sitt til úrskurðarnefndarinnar hafa borist innan kærufrests.  Tilkynning um ákvörðun umhverfismálaráðs Seyðisfjarðar hafi borist kæranda hinn 8. ágúst 2000 en staðfesting bæjarráðs á hinni kærðu ávörðun frá 6. september 2000 hafi ekki verið tilkynnt kæranda né staðfesting bæjarstjórnar sem síðar muni hafa komið til.  Með vísan til 2. mgr. 2. gr. reglugerðar nr. 621/1997 sé kærufrestur í málinu þrír mánuðir frá því að tilkynning barst um afgreiðslu umhverfismálaráðs.

Kærandi bendir á að ástæða umsóknar um breytta notkun hluta fasteignarinnar að Ránargötu 9 væri að gistiheimilisrekstur hafi mjög dregist saman m.a. vegna snjóflóðahættu á vetrum en kærandi búi í íbúðarhluta hússins.  Hafi kærandi því í hyggju að gera húsið allt að íbúð og breyta kyndingu hússins í rafmagnskyndingu sem aðeins væri niðurgreidd vegna íbúðarhúsnæðis.

Hin kærða ákvörðun sé eingöngu byggð á bréfi Skipulagsstofnunar og bráðabirgðahættumati Veðurstofu Íslands en að mati kæranda veiti hvorugt bréfið tilefni til hinnar umdeildu niðurstöðu.  Endanleg umsögn Skipulagsstofnunar liggi ekki fyrir í málinu þar sem umsögn af þeirra hálfu hafi ekki verið gefin eftir að bráðabirgðhættumat Veðurstofu lá fyrir.  Ráða megi að tvær ástæður búi að baki synjun bæjaryfirvalda, annars vegar fyrirliggjandi snjóflóðahætta og hins vegar að breyta þurfi skipulagi svæðisins.

Sökum snjóflóðahættu hafi kærandi margoft þurft að rýma fasteignina að vetri til og séu rekstrarforsendur gistiheimilisrekstrarins því brostnar við óbreyttar aðstæður.  Hafi því verið ákveðið að bregðast við þessu með því að sækja um að húseignin yrði öll skráð sem íbúðarhúsnæði en það hefði í för með sér lægri rekstrarkostnað.  Hluti eignarinnar er nú skráður sem íbúð og hafa engar athugasemdir verið gerðar við það.  Bendir kærandi á að í umsókn sinni til umhverfismálaráðs hafi hann lýst sig fúsan til að ganga svo frá málum að núgildandi takmarkanir á nýtingu eignarinnar stæðu áfram.  Hvorki Skipulagsstofnun né Veðurstofan leggist gegn umbeðinni nýtingu fasteignarinnar og ekki verði séð að í breyttri notkun felist aukin áhætta.  Hættusjónarmið standi því ekki í vegi fyrir breyttri notkun, enda ráð fyrir því gert að nauðsynlegar takmarkanir á nýtingu hússins gildi áfram.

Þá verði ekki séð að samþykkt umsóknar kæranda hafi afgerandi áhrif á aðalskipulag bæjarins í ljósi þess að nú þegar sé hluti fasteignar kæranda skráður sem íbúð og notaður sem slíkur.  Telja verði að um sé að ræða óverulega breytingu sem óréttmætt sé að standi í veginum fyrir rétti kæranda til nýtingar eignarinnar þegar horft sé til hagsmuna kæranda af breyttri notkun.

Málsrök umhverfismálaráðs Seyðisfjarðar:  Úrskurðarnefndinni hafa ekki borist athugasemdir bæjaryfirvalda vegna kærumálsins en í bókun umhverfismálaráðs við afgreiðslu erindis kæranda er vísað til bréfs Skipulagsstofnunar frá 14. júlí 2000 og bráðabirgðahættumats Veðurstofu Íslands, dags. 18. júlí 2000.  Af þeirri skírskotun verður ráðið að forsendur afgreiðslunnar séu þær að fasteign kæranda standi á snjóflóðahættusvæði og umbeðin nýting eignarinnar sé í andstöðu við gildandi aðalskipulag.

Niðurstaða:  Hin kærða ákvörðun umhverfismálaráðs Seyðisfjarðar fól í sér synjun á umsókn kæranda um leyfi fyrir breyttri notkun fasteignar sem veitt er samkvæmt 1. mgr. 43. gr. skipulags- og byggingarlaga nr. 73/1997.  Samkvæmt 38. gr. laganna fara byggingarnefndir með byggingarmál undir yfirstjórn sveitarstjórna en umhverfismálaráð Seyðisfjarðar sinnir hlutverki byggingarnefndar í því sveitarfélagi.  Samkvæmt 4. mgr. 39. gr. nefndra laga getur sá, sem telur rétti sínum hallað með ákvörðun byggingarnefndar eða sveitarstjórnar, skotið málinu til úrskurðarnefndarinnar innan mánaðar frá því að honum var kunnugt um ákvörðunina.  Kærufrestur vegna hinnar kærðu ákvörðunar umhverfismálaráðs er því einn mánuður. 

Tilkynning til kæranda um afgreiðslu á hinni kærðu ákvörðun ber með sér að honum var ekki leiðbeint um kæruheimild eða kærufrest og var tilkynningin því ekki í samræmi við 2. tl. 2. mgr. 20. gr. stjórnsýslulaga nr. 37/1993.  Úrskurðarnefndin telur því rétt með hliðsjón af nefndum annmörkum að taka málið til efnislegrar meðferðar með vísan til 1. tl. 1. mgr. 28. gr. stjórnsýslulaga.

Fasteign kæranda er á svæði sem ætlað er til iðnaðar samkvæmt gildandi aðalskipulagi og hefur svæðið verið lýst hættusvæði vegna ofanflóða í hæsta áhættuflokki.  Fasteignin hefur verið notuð um árabil til íbúðar og gistiheimilisrekstrar og er hún skráð sem slík hjá Fasteignamati ríkisins.

Í gr. 4.18 í skipulagsreglugerð nr. 400/1998 er fjallað um svæði undir náttúruvá.  Samkvæmt 2. mgr. gr. 4.18.1 fer landnotkun svæða, þar sem hætta er talin á ofanflóðum, eftir lögum um varnir gegn snjóflóðum og skriðuföllum og reglugerð um nýtingu hættusvæða, og í 4. mgr. gr. 4.18.2 er tekið fram að fullt tillit skuli tekið til hættumats við alla skipulagsgerð.  Sami áskilnaður er í 4. mgr. 4. gr. laga nr. 49/1997 um varnir gegn snjóflóðum og skriðuföllum. 

Í 2. gr. reglugerðar nr. 163/1998 um meðferð skipulagstillagna og veitingu byggingarleyfa í sveitarfélögum sem búa við snjóflóðahættu er kveðið á um að leita skuli álits Skipulagsstofnunar ef veitt er byggingarleyfi samkvæmt deiliskipulagi á svæðum þar sem hætta er á ofanflóðum eða áður en byggingarleyfi er veitt á hættusvæðum þar sem ekki liggur fyrir skipulag né staðfest hættumat.  Skipulagsstofnun skal samkvæmt 3. gr. reglugerðarinnar senda slík erindi til Veðurstofu Íslands sem gerir bráðbirgðahættumat fyrir viðkomandi svæði, skilgreinir þær ráðstafanir sem gera þarf og setur viðeigandi skilyrði fyrir samþykkt erindisins.  Þá er í 4. gr. gert ráð fyrir að Skipulagsstofnun taki erindið til afgreiðslu og tilkynni um álit sitt innan tveggja vikna frá því að stofnuninni barst bráðabirgðahættumat frá Veðurstofu Íslands og innan sex vikna frá því að stofnuninni barst erindið upphaflega.

Umsókn kæranda var meðhöndluð eftir greindum ákvæðum reglugerðar nr. 163/1998 en fallist er á það með kæranda að umsögn Skipulagsstofnunar sé ábótavant að því leyti að hún er gefin áður en stofnuninni barst bráðabirgðahættumat Veðurstofu.  Sú málsmeðferð fer í bága við 4. gr. reglugerðarinnar en líta verður þó svo á að þessi annmarki hafi ekki þá þýðingu um niðurstöðu máls þessa að leiða eigi til ógildingar hinnar kærðu ákvörðunar.

Reglugerð nr. 505/2000 um hættumat vegna ofanflóða, flokkun og nýtingu hættusvæða og gerð bráðabirgðahættumats, tók gildi við birtingu í B-deild Stjórnartíðinda hinn 20. júlí 2000 eftir að umsögn Skipulagsstofnunar og bráðabirgðahættumat Veðurstofu Íslands lágu fyrir en áður en umhverfismálaráð og sveitarstjórn afgreiddu umsókn kæranda.  Í 3. mgr. 19. gr. reglugerðarinnar kemur fram að á hættusvæðum C, sem hér á við samkvæmt bráðabirgðahættumati Veðurstofu Íslands, megi breyta íbúðar- og atvinnuhúsnæði þó þannig að heildaráhætta á viðkomandi svæði aukist ekki, t.d. með fjölgun íbúða eða fjölgun starfsmanna.  Í fyrirliggjandi bráðabirgðahættumati Veðurstofu Íslands vegna umsóknar kæranda kemur fram það álit að ekki breyti miklu um slysahættu hvort fasteign kæranda sé skilgreind sem íbúðar- eða atvinnuhúsnæði í ljósi þess að þar sé rekið gistiheimili en áhersla á það lögð að húsið verði ekki notað að vetrarlagi.  Af framansögðu verður ráðið að áhættusjónarmið standi ekki í veginum fyrir samþykkt umsóknar kæranda.

Í umsögn Skipulagsstofnunar er ekki tekin efnisleg afstaða til umsóknar kæranda en bent á að ef breyta eigi landnotkun lóðarinnar þurfi að breyta aðalskipulagi svæðisins.  Samkvæmt 1. og 2. mgr. 43. gr. skipulags- og byggingarlaga nr. 73/1997 verða leyfi fyrir breytingum á notkun húsa að vera í samræmi við gildandi skipulagsáætlanir.  Fasteign kæranda stendur á svæði ætluðu til iðnaðarnota samkvæmt gildandi aðalskipulagi og bæjaryfirvöldum því ekki heimilt, að óbreyttu skipulagi, að fallast á umsókn kæranda um breytta notkun hluta fasteignarinnar að Ránargötu 9 í íbúðarhúsnæði.  Með vísan til þess verður kröfu kæranda um ógildingu hinnar kærðu ákvörðunar hafnað.

Uppkvaðning úrskurðar í máli þessu hefur dregist verulega sökum þess fjölda mála sem kærður hefur verið til úrskurðarnefndarinnar.

Úrskurðarorð:

Kröfu kæranda um ógildingu ákvörðunar umhverfismálaráðs Seyðisfjarðar frá 3. ágúst 2000 að synja um leyfi til að breyta notkun hluta fasteignarinnar að Ránargötu 9, Seyðisfirði, úr gistiheimili  í íbúðarhúsnæði er hafnað.

_________________________________
Ásgeir Magnússon

___________________________             _____________________________
Þorsteinn Þorsteinsson                                  Ingibjörg Ingvadóttir