Skip to main content
Úrskurðarnefnd umhverfis- og auðlindamála

123/2007 Aspargrund

Með

Ár 2008, fimmtudaginn 7. febrúar, kom úrskurðarnefnd skipulags- og byggingarmála saman til fundar í húsnæði nefndarinnar að Skúlagötu 21, Reykjavík.  Mættir voru Hjalti Steinþórsson forstöðumaður, Ásgeir Magnússon héraðsdómari og Þorsteinn Þorsteinsson byggingarverkfræðingur.

Fyrir var tekið mál nr. 123/2007, kæra á samþykkt bæjarráðs Kópavogsbæjar frá 7. september 2007 um breytingu á deiliskipulagi fyrir Aspargrund 9-11, Kópavogi.

Í málinu er nú kveðinn upp svofelldur

úrskurður:

Með bréfi til úrskurðarnefndar skipulags- og byggingarmála, dags. 25. september 2007, er barst nefndinni hinn 26. sama mánaðar, kærir Stefán BJ Gunnlaugsson hrl., f.h. S, Aspargrund 1, S og G, Aspargrund 3, Á og G, Aspargrund 5 og F og O, Aspargrund 7, samþykkt bæjarráðs Kópavogsbæjar frá 7. september 2007 um breytingu á deiliskipulagi fyrir Aspargrund 9-11, Kópavogi.  Gera kærendur þá kröfu að hin kærða ákvörðun verði felld úr gildi.

Málavextir:  Hinn 22. október 1996 var samþykkt í bæjarstjórn Kópavogs deiliskipulag við Birkigrund í Kópavogi.  Á fundi byggingarnefndar Kópavogs hinn 3. maí 2006 var tekið fyrir erindi um að reisa bílskúr og byggja við húsið að Aspargrund 9.  Var erindinu vísað til skipulagsnefndar sem samþykkti á fundi sínum hinn 16. maí 2006 að grenndarkynna tillögu að breyttu deiliskipulagi svæðisins.  Fundargerð skipulagsnefndar var lögð fram á fundi bæjarráðs hinn 18. maí 2006.

Hinn 5. september 2006 var erindið tekið fyrir að nýju á fundi skipulagsnefndar og tillagan samþykkt með þeirri breytingu að bílskúr yrði færður þrjá metra frá lóðarmörkum Aspargrundar 7.  Á fundi bæjarráðs Kópavogs hinn 7. september 2006 var ákvörðun skipulagsnefndar samþykkt.

Eftir framangreinda samþykkt bárust athugasemdir frá íbúum nærliggjandi húsa um að bílastæði við götu væru ekki lengur fyrir hendi og í bréfi bæjarskipulags til lóðarhafa að Aspargrund 9a, dags. 20. september 2006, sagði m.a:  „Í ljósi þess að fyrirhugaður bílskúr er staðsettur innan við almenn bílastæði í götunni (sbr. gildandi deiliskipulag) hefur erindið verið tekið að nýju til athugunar hjá bæjarskipulagi.  Skoðað verður með hvaða hætti sé unnt að leysa málið, þannig að umræddur bílskúr og aðkoma að honum takmarki ekki nýtingu almennra bílastæða í götunni.  Þess hefur verið farið á leit við byggingarfulltrúa að ákvörðun um byggingarleyfi verði frestað þar til áðurnefndri athugun er lokið…“

Í kjölfar þessa var málið skoðað að nýju í samráði við lóðarhafa að Aspargrund 9-11 og á fundi bæjarráðs hinn 30. nóvember 2006 var óskað eftir því að unnin yrði tillaga að breyttri staðsetningu gestabílastæða.  Vísaði bæjarráð erindinu til bæjarlögmanns og skipulagsstjóra til umsagnar og mælti skipulagsstjóri með því í umsögn, dags. 18. janúar 2007, að lóðarhafi ynni að deiliskipulagstillögu er byggði á fyrri tillögu, þó þannig að bílastæði á bæjarlandi yrðu flutt til samkvæmt fyrirsögn skipulagsnefndar.

Hinn 6. febrúar 2007 var tillaga að breyttu deiliskipulagi lóðarinnar að Aspargrund 9-11 tekin fyrir á fundi skipulagsnefndar.  Gerði hún ráð fyrir að byggð yrði 124 fermetra viðbygging við hús það er á lóðinni stendur ásamt 22 fermetra svölum á suðurhlið og um 9 fermetra svalir á austurhlið. Auk þess var gert ráð fyrir 50 fermetra bílskúr og að bílastæði á bæjarlandi yrðu færð til.

Umrædd tillaga var grenndarkynnt og að kynningartíma loknum var málið tekið fyrir að nýju á fundi skipulagsnefndar hinn 3. apríl 2007 og afgreiðslu þess frestað en bæjarskipulagi falið að taka saman umsögn varðandi innsendar athugasemdir.

Á fundi skipulagsnefndar hinn 15. maí 2007 var erindið samþykkt og vísað til afgreiðslu bæjarráðs og bæjarstjórnar.  Á fundi bæjarráðs hinn 18. maí 2007 var framlagt erindi samþykkt með vísan til umsagnar bæjarskipulags. 

Auglýsing um gildistöku breytingar deiliskipulags Aspargrundar 9 og 11 var birt í B-deild Stjórnartíðinda hinn 19. september 2007 og hljóðaði svo:  „…Í samræmi við skipulags- og byggingarlög nr. 73/1997, með síðari breytingum, hefur bæjarráð Kópavogsbæjar samþykkt þann 7. september 2007 tillögu að breyttu deiliskipulagi við Aspargrund 9 og 11….“  Skutu kærendur deiliskipulagsbreytingunni til úrskurðarnefndarinnar eins og að framan greinir.

Málsrök kærenda: Kærendur telja að deiliskipulagið brjóti gegn ákvæðum skipulags- og byggingarlaga nr. 73/1997 og byggingarreglugerðar nr. 441/1998, bæði hvað varði málsmeðferð og efni.

Samkvæmt auglýsingu í B-deild Stjórnartíðinda hafi bæjarráð samþykkt tillögu að breyttu deiliskipulagi þann 7. september 2007.  Þann dag hafi enginn fundur verið haldinn í bæjarráði og með vísan til þess sé ljóst að auglýsingu sé áfátt og þegar af þeirri ástæðu beri að fella hið breytta deiliskipulag úr gildi. 

Hið breytta deiliskipulag feli ekki aðeins í sér breytingar á skipulagi lóðar nr. 9-11 við Aspargrund heldur öllu deiliskipulagi Aspargrundar.  Bílastæðum sé breytt, þau hreyfð til og fækkað miðað við gildandi deiliskipulag frá 1996.  Deiliskipulagið sé því ekki unnið á lögmætan hátt.  Tillögur að breyttu deiliskipulagi, sem kynntar hafi verið kærendum, hafi verið ranglega settar fram og hafi ekki náð yfir allt svæðið sem ætlunin hafi verið að breyta.  Athugasemdir hafi verið gerðar við framlagða tillögu en engar teknar til greina en síðan hafi skipulagsyfirvöld breytt sjálfri tillögunni og samþykkt sem núverandi skipulag.  Hafi kærendur ekki fengið að koma að athugasemdum við endanlega útgáfu deiliskipulagsins eins og það hafi verið samþykkt.  Því hafi þeir óskað eftir rökstuðningi fyrir ákvörðun skipulagsnefndar en ekkert svar hafi borist.

Kærendur telji að það að taka sameiginleg bílastæði af öðrum íbúum til hagsbóta fyrir þann sem óski breytinga sé hvorki í anda skipulagslaga né skipulagsreglugerðar.  Breytingar á skipulagi í grónum hverfum skuli gera með sem minnstum óþægindum fyrir þá sem þar séu fyrir en lóðin að Aspargrund 9-11 sé stærsta lóðin við Aspargrund og auðvelt væri að koma þar fyrir innkeyrslu og fjölga bílastæðum þannig að allir væru sáttir.  Jafnframt vísi kærendur til álits umboðsmanns Alþingis í máli nr. 727/1992.

Þá hafi breytingar á fasteign ekki verið kynntar kærendum nægjanlega.  Ekki hafi verið gerð grein fyrir hæð breytinganna og á kynningargögnum hafi hvorki hæðarkótar, fjarlægð frá lóðarmörkum né magntölur verið sýndar, hvorki af bílskúr né húsi.

Bent sé á að Skipulagsstofnun hafi gert athugasemdir við breytingu á deiliskipulagi. Hún hafi engu að síður verið samþykkt en kærendum hafi ekki verið tilkynnt um þær.

Að lokum sé bent á að í erindi Kópavogsbæjar til Skipulagsstofnunar sé ekki gert ráð fyrir þeim skilyrðum sem sett séu í 2. mgr. 26. gr. i.f. laga nr. 73/1997 svo sem mikilvægt sé.

Málsrök Kópavogsbæjar:  Af hálfu Kópavogsbæjar er þess krafist að kröfum kærenda verði hafnað. 

Málsmeðferð við afgreiðslu deiliskipulagsins hafi verið byggð á 2. mgr. 26. gr. skipulags- og byggingarlaga nr. 73/1997.  Ákvörðunin hafi verið ítarlega grenndarkynnt þeim sem taldir voru eiga hagsmuna að gæta og hafi borist athugasemdir frá lóðarhöfum að Aspargrund 1, 3, 5 og 7 og Birkigrund 3.  Að lokinni grenndarkynningu hafi skipulagsnefnd yfirfarið málið að nýju með tilliti til framkominna athugasemda og hafi einkum kannað grenndaráhrif með tilliti til rasks, útlitsbreytinga, nýtingarmöguleika, skuggavarps og annarra þátta.  Við skoðun hafi komið í ljós að í upphaflegu skipulagi lóðarinnar að Aspargrund 9-11 hafi ekki verið gert ráð fyrir bílastæðum innan lóðar en svo hafi verið um aðrar lóðir í götunni.

Ákvörðun skipulagsnefndar hafi m.a. verið byggð á þeim grundvelli að fyrirhuguð breyting myndi fela í sér verulega aukna nýtingarmöguleika lóðarhafa á lóð, í samræmi við nýtingu innan annarra lóða í götunni.  Vegi hér þungt að ekki hafi verið gert ráð fyrir bílastæðum innan lóðarinnar í eldra skipulagi og hafi verið litið svo á að um leiðréttingu væri að ræða.

Ákveðið hafi verið að færa bílskúr frá lóðarmörkum um þrjá metra vegna framkominna athugasemda en önnur grenndaráhrif talin óveruleg, ef nokkur.

Andmæli lóðarhafa Aspargrundar 9-11:  Lóðarhafar benda á að þeir séu með fjórar bifreiðar á heimilinu og noti þrjú bílastæði af fjórum fyrir framan lóð sína.  Verði nýja skipulagið samþykkt muni losna um eitt bílastæði í viðbót og þá hafi þeir tvö stæði til að aka upp að bílskúr sínum og séu þá tvö gestastæði eftir og eitt stæði neðst í götu.  Þá hafi einn lóðarhafi við götuna nýtt sér endastæði á milli lóða nr. 7 og 9 við Aspargrund til lengri tíma og noti jafnframt stæði efst í götunni sem gæti allt eins verið gestastæði. 

Lóðarleyfishafar hafi verið upplýstir um það við kaup á fasteign sinni að bílastæði fyrir framan lóð tilheyrði húsi nr. 9 og 11 við Aspargrund og hafi þau verið merkt sem bílastæði en ekki gestastæði.  Réttilega hafi verið staðið að grenndarkynningum og nágrannar hafi ekki gert athugasemd við stækkun hússins sem liggi mun lægra á lóð en húsin nr. 3, 5, og 7 að Aspargrund.

Niðurstaða:  Samkvæmt auglýsingu í B-deild Stjórnartíðinda, er birtist hinn 19. september 2007, var hin kærða deiliskipulagsbreyting vegna Aspargrundar 9-11 staðfest í bæjarráði Kópavogs hinn 7. september 2007.  Við eftirgrennslan hefur komið í ljós að þann dag var ekki haldinn fundur í bæjarráði.  Hins vegar liggur fyrir í málinu að bæjarráð Kópavogs staðfesti tillögu skipulagsnefndar bæjarins frá 6. september 2006, um skipulagsbreytingu varðandi greinda lóð, hinn 7. september 2006.  Þá liggur og fyrir að bæjarráð staðfesti hinn 18. maí 2007 nýja deiliskipulagsbreytingu að undangenginni grenndarkynningu samkvæmt tillögu skipulagsnefndar frá 15. maí 2007.  Víkur síðargreinda breytingin frá hinni fyrri hvað varðar tilhögun bílastæða.

Að framangreindum atvikum virtum þykir vafa undirorpið til hvaða ályktunar bæjarráðs um skipulagsbreytingu varðandi Aspargrund 9-11 fyrrgreind auglýsing í B-deild Stjórnartíðinda taki.  Verður því að líta svo á að samþykkt um deiliskipulagsbreytingu vegna Aspargrundar 9-11, er mál þetta snýst um, hafi ekki tekið gildi með lögformlega réttri birtingu í B-deild Stjórnartíðinda, sbr. 5. mgr. 8. gr. skipulags- og byggingarlaga nr. 73/1997, en umrædd birting er gildistökuskilyrði samkvæmt gr. 6.4 skipulagsreglugerðar nr. 400/1998.  Var því ekki fullnægt því skilyrði 2. mgr. 26. gr. stjórnsýslulaga nr. 37/1993 um kæruheimild að málið væri til lykta leitt og lá því ekki fyrir kæranleg ákvörðun í málinu. Verður málinu af þeim sökum vísað frá úrskurðarnefndinni.   

Úrskurðarorð:

Kærumáli þessu er vísað frá úrskurðarnefndinni.

 

____________________________________
Hjalti Steinþórsson

 

______________________________               _______________________________
   Ásgeir Magnússon                                                  Þorsteinn Þorsteinsson

5/2008 Þverholt

Með

Ár 2008, þriðjudaginn 5. febrúar, kom úrskurðarnefnd skipulags- og byggingarmála saman til fundar í húsnæði nefndarinnar að Skúlagötu 21 í Reykjavík.  Mættir voru Hjalti Steinþórsson forstöðumaður, Ásgeir Magnússon héraðsdómari og Þorsteinn Þorsteinsson byggingarverkfræðingur.

Fyrir var tekið mál nr. 5/2008, kæra á ákvörðun byggingarfulltrúans í Reykjavík frá 8. janúar 2008 um að veita takmarkað byggingarleyfi á lóðunum nr. 15-19 við Þverholt og nr. 6-8 við Einholt í Reykjavík. 

Í málinu er nú kveðinn upp svofelldur

úrskurður:

Með bréfi til úrskurðarnefndar skipulags- og byggingarmála, dags. 21. janúar 2008, er barst nefndinni hinn 22. sama mánaðar, kæra A, Meðalholti 5 og S, Meðalholti 13 í Reykjavík þá ákvörðun byggingarfulltrúans í Reykjavík frá 8. janúar 2008 um að veita takmarkað byggingarleyfi á lóðunum nr. 15-19 við Þverholt og nr. 6-8 við Einholt er tekur til jarðvinnu, sprenginga og aðstöðugerðar.  Var ákvörðun þessi staðfest á fundi borgarráðs hinn 10. janúar 2008.

Gera kærendur þá kröfu að hið kærða leyfi verði fellt úr gildi ásamt því að kveðinn verði upp til bráðabirgða úrskurður um stöðvun framkvæmda þar til endanleg niðurstaða liggi fyrir í kærumálinu.  Telst málið nú nægilega upplýst og verður það því tekið til endanlegrar úrlausnar. 

Málsatvik og rök:  Á fundi skipulagsráðs hinn 2. maí 2007 var samþykkt tillaga að deiliskipulagi reits 1.244.1-3, eða svæðis er afmarkast af Háteigsvegi, Þverholti, Stórholti og Einholti.  Í tillögu þessari fólst m.a. niðurrif húsa og bygging mun þéttari byggðar, bæði undir íbúðir og verslun og þjónustu.  Staðfesti borgarráð framangreint á fundi hinn 10. maí 2007 og hinn 29. nóvember s.á. birtist auglýsing um gildistöku deiliskipulagsins í B-deild Stjórnartíðinda.  Hefur deiliskipulagssamþykkt þessi verið kærð til úrskurðarnefndarinnar.

Á fundi skipulagsráðs hinn 31. október 2007 var tekin til afgreiðslu fyrirspurn um áfangaskiptingu varðandi byggingu námsmannaíbúða á lóðinni nr. 13-15 (sic) við Þverholt.  Var svofelld bókun gerð í málinu: „Skipulagsráð gerir ekki athugasemdir við framlagað áfangaskiptingu um byggingu námsmannaíbúða en gerir hefðbundna fyrirvara um endanlega gildistöku deiliskipulags Einholts/Þverholts með birtingu auglýsingar í B-deild Stjórnartíðinda.“    

Hinn 27. desember 2007 gaf byggingarfulltrúi út takmarkað byggingarleyfi vegna Þverholts 15-19 og Einholts 6-8.  Í leyfinu segir m.a. eftirfarandi:  „Með vísan til ákvæða 44. gr. skipulags- og byggingarlaga nr. 73/1997, sbr. einnig 13. og 14. gr. byggingarreglugerðar nr. 441/1998, skv. umsókn nr. BN037501 sem afgreidd verður á afgreiðslufundi byggingarfulltrúa þann 8. janúar 2008, er Byggingarfélagi námsmanna ses kt. 700707-0750 veitt takmarkað byggingarleyfi fyrir jarðvinnu, sprengingum og aðstöðugerð skv. erindi nr. BN037036 þar sem skipulagsráð gerir ekki athugasemdir við framlagða áfangaskiptingu. … Þetta takmarkaða byggingarleyfi fellur sjálfkrafa úr gildi við útgáfu á endanlegu byggingarleyfi.“   

Á afgreiðslufundi byggingarfulltrúa hinn 8. janúar 2008 var lögð fram umsókn um takmarkað byggingarleyfi á lóðunum nr. 15-19 við Þverholt og nr. 6-8 við Einholt er tók til jarðvinnu, sprenginga og aðstöðugerðar og samþykkti byggingarfulltrúi erindið.  Á fundi borgarráðs hinn 10. janúar s.á. var afgreiðslan staðfest.  

Skutu kærendur framangreindri samþykkt til úrskurðarnefndarinnar svo sem áður er getið.

Af hálfu kærenda er því haldið fram að hið kærða leyfi geti haft í för með sér verulega röskun á lögmætum hagsmunum þeirra.  Þá styðjist leyfið við deiliskipulag sem kært hafi verið til úrskurðarnefndarinnar með kröfu um ógildingu þess.  Engin ástandsskoðun hafi farið fram á húsum í nágrenni við framkvæmdirnar.  Þó kunni að vera að ljósmyndir hafi verið teknar af húsum án samráðs við eigendur og án vitundar þeirra.   

Af hálfu borgaryfirvalda er hafnað fullyrðingum kærenda þess efnis að ekki hafi farið fram fullnægjandi ástandsskoðun húsanna í nágrenni við fyrirhugaðar framkvæmdir.  Jafnramt er því vísað á bug að umræddar framkvæmdir geti haft í för með sér röskun á hagsmunum kærenda.

Bent sé á að einungis hafi verið gefið út takmarkað byggingarleyfi, þ.e. fyrir jarðvinnu, sprengingum og aðstöðugerð.  Gera megi ráð fyrir að þessi undirbúningsvinna taki allt að sex mánuði þannig að líkur hnígi til þess að búið verði að úrskurða í málinu áður en óafturkræfar framkvæmdir fara af stað á lóðinni.

Þá sé því haldið fram af hálfu Reykjavíkurborgar að framkvæmdir á reitnum hafi verið til fyrirmyndar og hafi upplýsingum verið komið á framfæri við íbúa um fyrirhugaðar framkvæmdir. 

Sérstaklega sé tekið fram að tryggingafélag verktaka þess er annist sprengingar á svæðinu vinni allan framkvæmdatímann að ytri skoðun mannvirkja á áhrifasvæði sprenginganna.

Af hálfu byggingarleyfishafa er kröfu um stöðvun framkvæmda mótmælt og bent á að einungis sé fyrir hendi takmarkað byggingarleyfi fyrir jarðvinnu, sprengingum og aðstöðugerð á lóðunum nr. 15-19 við Þverholt og nr. 6-8 við Einholt.

Ekki sé unnt að fallast á að fyrirhugaðar framkvæmdir geti haft í för með sér röskun á hagsmunum kærenda þannig að réttlætt gæti þá skerðingu á hagsmunum byggingareyfishafa sem stöðvun framkvæmda myndi hafa í för með sér.

Niðurstaða:  Í máli þessu er deilt um gildi takmarkaðs byggingarleyfis fyrir jarðvinnu, sprengingum og aðstöðugerð á lóðunum nr. 15-19 við Þverholt og nr. 6-8 við Einholt í Reykjavík.   

Í 1. mgr. 43. gr. skipulags- og byggingarlaga nr. 73/1997 segir að óheimilt sé að grafa grunn, reisa hús, breyta því, burðarkerfi þess, formi, svipmóti eða notkun þess eða gera önnur þau mannvirki sem falli undir IV. kafla laganna nema að fengnu leyfi viðkomandi sveitarstjórnar.  Í kjölfar samþykktar sveitarstjórnar má, skv. 44. gr. laganna, gefa út byggingarleyfi, enda hafi sveitarstjórn þá staðfest samþykkt byggingarnefndar um veitingu byggingarleyfis og byggingarfulltrúi áritað aðaluppdrætti.  Þegar sérstaklega stendur á má, skv. 2. mgr. 44. gr. laganna, veita leyfi til einstakra þátta byggingarframkvæmda og takmarkast leyfið þá hverju sinni við samþykkt hönnunargögn. 

Í máli því sem hér er til úrlausnar gaf byggingarfulltrúi út takmarkað byggingarleyfi fyrir jarðvinnu, sprengingum og aðstöðugerð án þess að borgaryfirvöld hefðu tekið afstöðu til umsóknar um leyfi til byggingar húss á lóðinni.  Telur úrskurðarnefndin að 2. mgr. 44. gr. skipulags- og byggingarlaga verði ekki túlkuð á þann veg að hún feli í sér sjálfstæða heimild til útgáfu takmarkaðs leyfis til einstakra þátta byggingarframkvæmda þegar svo stendur á sem hér um ræðir.

Samkvæmt framansögðu var útgáfa hins takmarkaða byggingarleyfis, sem um er deilt í máli þessu, ekki reist á réttum lagagrundvelli og verður það því fellt úr gildi. 

Úrskurðarorð:

Ákvörðun byggingarfulltrúans í Reykjavík frá 8. janúar 2008 um að veita takmarkað byggingarleyfi á lóðunum nr. 15-19 við Þverholt og nr. 6-8 við Einholt í Reykjavík er felld úr gildi. 

 

    
__________________________  
 Hjalti Steinþórsson

 

_____________________________        ____________________________
       Ásgeir Magnússon                                 Þorsteinn Þorsteinsson

 

118/2007 Fífuhvammur

Með

Ár 2008, fimmtudaginn 31. janúar, kom úrskurðarnefnd skipulags- og byggingarmála saman til fundar í húsnæði nefndarinnar að Skúlagötu 21 í Reykjavík.  Mættir voru Hjalti Steinþórsson forstöðumaður, Ásgeir Magnússon héraðsdómari og Þorsteinn Þorsteinsson byggingarverkfræðingur.

Fyrir var tekið mál nr. 118/2007, kæra á ákvörðun skipulagsnefndar Kópavogs frá 7. ágúst 2007 og á ákvörðun byggingarnefndar Kópavogs frá 22. ágúst 2007 um að veita leyfi til að byggja 62,5 m² bílskúr ásamt skyggni yfir innkeyrslu á lóðinni nr. 25 við Fífuhvamm í Kópavogi.

Í málinu er nú kveðinn upp svofelldur

úrskurður:

Með bréfi til úrskurðarnefndar skipulags- og byggingarmála, dags. 3. september 2007, er barst úrskurðarnefndinni 13. sama mánaðar, kærir Guðmundur Ágústsson hdl., f.h. eigenda fasteignarinnar nr. 27 við Fífuhvamm í Kópavogi, þá ákvörðun byggingarnefndar Kópavogs frá 22. ágúst 2007 að veita leyfi til að byggja 62,5 m² bílskúr ásamt skyggni yfir innkeyrslu á lóðinni nr. 25 við Fífuhvamm.  Hin kærða ákvörðun var staðfest á fundi bæjarstjórnar Kópavogs hinn 11. september 2007.  Áður, eða með bréfi, dags. 3. september 2007, er barst úrskurðarnefndinni hinn 7. sama mánaðar, höfðu kærendur skotið til úrskurðarnefndarinnar samþykki skipulagsnefndar frá 7. ágúst 2007 varðandi fyrrgreindan bílskúr en sú ákvörðun var staðfest á fundi bæjarráðs hinn 16. ágúst 2007.  Ákvað úrskurðarnefndin að sameina fyrra kærumálið hinu síðara, sem er númer 118/2007.

Kærendur krefjast þess að hinar kærðu samþykktir verði felld úr gildi.  Þá kröfðust þeir þess að framkvæmdir samkvæmt hinu kærða byggingarleyfi yrðu stöðvaðar meðan málið væri til meðferðar fyrir úrskurðarnefndinni.  Féllst nefndin á þá kröfu með úrskurði uppkveðnum 24. september 2007. 

Málsatvik:  Á fundi skipulagsnefndar Kópavogs hinn 3. apríl 2007 var tekið fyrir erindi frá lóðarhafa að Fífuhvammi 25 þar sem óskað var eftir leyfi til að byggja 62,5 m² bílskúr austan við húsið að Fífuhvammi 25.  Samþykkti nefndin að senda málið í kynningu samkvæmt 7. mgr. 43. gr. skipulags- og byggingarlaga nr. 73/1997 til lóðarhafa að Fífuhvammi 23 og 27 og Víðihvammi 16, 18 og 20.  Kynningartíma lauk 15. maí 2007 og bárust athugasemdir frá lóðarhafa að Fífuhvammi 27.  Á fundi skipulagsnefndar hinn 19. júní 2007 var erindið lagt fram að nýju ásamt umsögn bæjarskipulags.  Skipulagsnefnd ákvað á þeim fundi að fela skipulagsstjóra að ræða við aðila máls. 
Á fundi skipulagsnefndar hinn 3. júlí 2007 var erindið tekið fyrir að nýju og eftirfarandi fært til bókar:  „Skipulagsnefnd samþykkir erindið með áorðnum breytingum, sbr. samkomulag lóðarhafa Fífuhvammi 25 og 27 dags. 3. júlí 2007.“

Þann 23. júlí 2007 barst erindi kærenda til skipulagsnefndar þar sem gerðar voru athugasemdir við afgreiðslu nefndarinnar.  Á fundi skipulagsnefndar hinn 7. ágúst 2007 var málið enn á dagskrá og eftirfarandi fært til bókar:  „Lagt fram að nýju ásamt bréfi lóðarhafa Fífuhvammi 25, dags. 23. júlí 2007, ásamt endurskoðaðri umsögn bæjarskipulags dags. 24. júlí 2007.  Skipulagsnefnd samþykkir framlagt erindi skv. uppdrætti dags. 24. júlí 2007 og endurskoðaða umsögn bæjarskipulags dags. 24. júlí 2007 og vísar því til afgreiðslu bæjarráðs og bæjarstjórnar.“  Á fundi bæjarráðs hinn 16. ágúst 2007 var ákvörðun skipulagsnefndar staðfest.

Umsókn lóðarhafa að Fífuhvammi 25 um leyfi til byggingar umrædds bílskúrs var tekin fyrir í byggingarnefnd Kópavogs hinn 22. ágúst 2007 og afgreidd með svofelldri bókun:  „Samþykkt, þar sem teikningar eru í samræmi við byggingar- og skipulagslög nr. 73/1997, með síðari breytingum.  Nefndin leggur til að bæjarstjórn samþykki afgreiðslu byggingarnefndar.“  Var afgreiðsla byggingarnefndar staðfest á fundi bæjarstjórnar hinn 11. september 2007.

Skutu kærendur framangreindum ákvörðunum til úrskurðarnefndarinnar svo sem áður greinir.

Eftir að kærumál þetta kom til meðferðar hjá úrskurðarnefndinni hafa kærandi og byggingarleyfishafi leitað sátta í málinu og hafa bæjaryfirvöld í Kópavogi komið að þessum sáttaumleitunum.  Hefur ítrekað verið fullyrt við starfsmenn úrskurðarnefndarinnar, bæði í símtölum og tölvubréfum, að sátt væri komin á milli aðila en   sáttaumleitanir þessar munu þó allar hafa runnið út í sandinn.  Hefur þetta haft í för með sér tafir á meðferð málsins fyrir úrskurðarnefndinni.

Málsrök kærenda:  Af hálfu kærenda er vísað til þess að þau hafi mótmælt áformum byggingarleyfishafa við bæjarskipulag Kópavogsbæjar í bréfi, dags. 12. maí 2007, og bent á að fyrirhugað mannvirki yrði mjög nálægt húsi þeirra en það standi um fjóra metra frá lóðarmörkum.  Jafnframt hafi bæjarskipulagi verið á það bent að lóðin nr. 27 við Fífuhvamm stæði mun hærra en lóðin nr. 25 og ljóst að fyrirhuguð bygging myndi varpa miklum skugga á hana.  Lóðin að Fífuhvammi 25 standi um 1,2 metrum lægra og ef væntanleg bílskúrsbygging sé 2,5 metrar á hæð sé hæðarmismunur 3,7 metrar og yrði garður kærenda ekki hæfur til útivistar eða ræktunar.

Í kjölfar bréfs kærenda hafi bæjarskipulag lagt fram drög að samkomulagi aðila.  Þar hafi m.a. komið fram að kærendur myndu sætta sig við að um 20 metra há tré, sem þau hefðu gróðursett á lóðarmörkum, yrðu fjarlægð að hluta auk þess sem eigendur lóðarinnar greiddu í sameiningu kostnað við gerð stoðveggjar sem einungis væri til kominn vegna framkvæmda byggingarleyfishafa.  Á móti hafi átt að koma að kærendur myndu ekki eiga það á hættu að þak væntanlegs bílskúrs yrði nýtt, t.d. sem sólpallur eða undir aðra starfsemi.

Þetta hafi kærendur ekki samþykkt.  Aftur á móti hafi þau verið tilbúin að skoða samkomulag er fæli í sér að fallið yrði frá hugmyndum um skyggni framan við bílskúrinn auk þess sem byggingarleyfishafi myndi ábyrgjast allan kostnað af væntanlegu jarðraski, þ.á.m. kostnað við lagnir sem eru við lóðarmörkin svo og annan mögulegan kostnað sem framkvæmdin kynni að hafa í för með sér.  Þá hafi kærendur viljað að skoðuð yrði skuggamyndun af hinum umdeilda bílskúr.  Ekkert hafi verið gert með þessar athugasemdir kærenda.  Þegar þeim hafi verið ljóst að bæjarskipulag ætlaði að keyra málið áfram og samþykkja bygginguna á fundi hinn 13. júlí 2007 hafi þeir tilkynnt í tölvubréfi til bæjarskipulags hinn 12. júli 2007 að ekkert samkomulag hafi verið gert og að kærendur væru mótfallnir fyrirhuguðum breytingum.  Hafi kærendur ítrekaði þessa afstöðu með bréfi, dags. 23. júlí 2007.

Kærendur hafi ekkert á móti því að byggingarleyfishafi fái að byggja bílskúr á lóð sinni.  Aftur á móti sé nokkuð vel í lagt að hann nánast tvöfaldi grunnflatarmál byggingarinnar og byggi að lóðarmörkum.  Samkvæmt teikningum eigi bílskúrinn að vera upp að húsi byggingarleyfishafa og alveg að lóðarmörkum.  Þá sé sú ákvörðun skipulagsnefndar vægast sagt einkennileg að heimila byggingarleyfishafa að rífa niður tré kærenda og að fara inn á lóð þeirra án þess að þau hafi nokkuð haft um það að segja.  Þá veki það furðu að skipulagsnefnd hafi ekki við undirbúning ákvörðunar sinnar látið athuga hvaða afleiðingar framkvæmdin hefði á nýtingu á lóð kærenda.  Það liggi fyrir að byggingin, sem talin sé vera bílskúr, hafi í för með sér skuggamyndun á baklóð kærenda sem geri það að verkum að hún verði illræktanleg.  Þá sé ljóst að fyrirhugað skýli framan við bílskúrinn, sem stækki hann umtalsvert, verði til þess að skerða verulega nýtingu kærenda á sólpalli sem þau hafi byggt framan við hús sitt, gengt þeim stað þar sem skýlið eigi að rísa.  Einkennilegast af öllu sé málsmeðferðin hjá nefndum Kópavogsbæjar.  Eftir að kærendur hafi komið á framfæri mótmælum sínum hafi bæjarskipulag stillt upp drögum að samkomulagi, rætt við kærendur og fengið athugasemdir þeirra sem ekkert hafi verið hlustað á.  Síðan sé tilkynnt að kærendur hafi samþykkt samkomulagsdrögin en ekki skrifað undir skjalið, þrátt fyrir skriflegar athugasemdir kærenda um að ekkert samkomulag hafi verið gert.  Eigi að síður hafi málið verið afgreitt án athugasemda. 

Með vísan til framangreinds telji kærendur verulega á sér brotið með samþykkt skipulagsnefndar og bæjarráðs og síðar byggingarnefndar og bæjarstjórnar Kópavogs.  Ekkert tillit hafi verið tekið til hagsmuna kærenda og málið keyrt áfram á miklum hraða. 

Því sé haldið fram að meðferð málsins hjá bæjaryfirvöldum sé andstæð meginreglum skipulags- og byggingalaga nr. 73/1997 og stjórnsýslulaga nr. 37/1993. 

Kærendur telja að ákvarðanir bæjaryfirvalda í Kópavogi, þ.e. skipulagsnefndar, bygginganefndar og bæjarstjórnar, séu ekki í samræmi við ákvæði 7. mgr. 43. gr. skipulags- og byggingarlaga nr. 73/1997 og því beri að fella þær úr gildi.  Telji kærendur að fyrirhuguð bygging geti vart talist óveruleg breyting.  Þvert á móti sé um verulegar breytingar að ræða enda sé með ákvörðuninni verið að heimila mjög verulega stækkun á byggingarreit.  Grunnflötur byggingarinnar verði 150 m² í stað 84 m²

Málsrök Kópavogsbæjar:  Af hálfu Kópavogsbæjar er á því byggt að hafna beri kröfu kærenda og vísað til þess að málsmeðferð við samþykkt byggingarleyfis hafi verið lögmæt, réttmæt og í fullu samræmi við ákvæði skipulags- og byggingarlaga nr. 73/1997 og stjórnsýslulaga nr. 37/1993.  

Málsmeðferð við afgreiðsluna hafi verið byggð á 7. mgr. 43. gr. skipulags- og byggingarlaga nr. 73/1997.  Ákvörðunin hafi verið ítarlega grenndarkynnt þeim sem talið hafi verið að ættu hagsmuna að gæta og hafi aðeins ein athugasemd borist.  Að því loknu hafi verið leitað umsagna, aflað frekari gagna og fundað með aðilum máls vegna framkominnar athugasemdar.

Kærandi hafi gert athugasemdir við að fyrirhuguð bygging myndi þrengja mjög að mannvirkjum á lóð þeirra og hafa í för með sér aukið skuggavarp.  Í kjölfar athugasemdarinnar hafi verið farið á vettvang og aðstæður kannaðar.  Hafi þá komið í ljós að mjög há tré séu á lóðarmörkum.  

Að grenndarkynningu lokinni hafi skipulagsnefnd yfirfarið málið að nýju með tilliti til athugasemda kærenda sem og hagsmunaaðila.  Einkum hafi verð könnuð hvaða áhrif breytingin hefði með tilliti til grenndaráhrifa, nýtingar og skuggavarps sem og annarra þátta.  Að mati skipulagsnefndar hafi jafnframt verið talið rétt að tekið yrði tillit til stærðar og staðsetningar bílskúra á öðrum lóðum á svæðinu.  Að lokinni þeirri yfirferð hafi það verið niðurstaða nefndarinnar að samþykkja breytinguna og vísa henni til bæjarstjórnar.  Sú ákvörðun hafi einkum verið reist á því að breytingin væri í samræmi við byggð á svæðinu auk þess sem hún fæli í sér verulega aukna nýtingarmöguleika fyrir byggingarleyfishafa á húsi hans og lóð.  Nefndin hafi jafnframt talið, með tilliti til hæðar trjáa á lóðarmörkum, að skuggavarp, ónæði eða önnur neikvæð grenndaráhrif af bílskúr á lóðinni nr. 25 við Fífuhvamm yrðu óveruleg fyrir kærendur, ef nokkur.  Í ljósi þessa hafi erindið verið samþykkt.

Málsrök byggingarleyfishafa:  Byggingarleyfishafi mótmælir, sem röngum og órökstuddum, staðhæfingum kærenda um að framkvæmdir muni hafa í för með sér mikla röskun á svæðinu.  Þá mótmælir hann þeirri fullyrðingu kærenda að fyrirhuguð bygging sé veruleg breyting á þegar staðfestu skipulagi svæðisins. 

Þegar grafið verði fyrir bílskúrnum, sem sé staðsettur 40 cm frá lóðamörkum, verði grafið í mesta lagi að lóðamörkum en ekki lengra eins og kærendur haldi fram.  Þar af leiðandi muni byggingarleyfishafi ekki fella tré sem standi á lóð kærenda enda vandséð hvaða heimild hann hafi til þess.  Þá telji byggingarleyfishafi að framkvæmdin muni ekki hafa í för með sér mikla röskun á svæðinu líkt og kærendur haldi fram.  Ljóst megi vera að skipta þurfi um jarðveg undir bílskúrnum en það sé ekki meira jarðrask en ef byggingarleyfishafi myndi malbika eða helluleggja svæði það er um ræði, eins og ætla megi að hann geri verði ekki af byggingu bílskúrsins.  Þegar hafist verði handa við bygginguna sjálfa munu kærendur ekki verða mikið varir við það sökum þess að bílskúrinn verði staðsettur andspænis gluggalausum gafli á húsi kærenda ásamt því að fyrir séu gríðarmiklar aspir á lóð kærenda sem byrgi verulega sýn á milli lóðanna.   

Á þessu svæði séu bílskúrar nánast við hvert hús, nema hús byggingarleyfishafa.  Þá muni magn bygginga á lóð hans ekki verða meira eftir byggingu greinds bílskúrs en á öðrum lóðum á svæðinu.

Niðurstaða:  Í máli þessu er deilt um lögmæti ákvarðana skipulagsnefndar Kópavogs frá 7. ágúst 2007 og byggingarnefndar Kópavogs frá 22. ágúst 2007 um að veita leyfi til að byggja 62,5 m² bílskúr ásamt skyggni yfir innkeyrslu á lóðinni nr. 25 við Fífuhvamm í Kópavogi.  Voru þessar ákvarðanir staðfestar fundi bæjarráðs hinn 16. ágúst 2007 og á fundi bæjarstjórnar hinn 11. september 2007.

Samkvæmt 2. mgr. 38. gr. skipulags- og byggingarlag nr. 73/1997 fjalla byggingarnefndir um byggingarleyfisumsóknir sem berast og álykta um úrlausn þeirra til viðkomandi sveitarstjórnar.  Það var því ekki á færi skipulagsnefndar að taka umsókn lóðarhafa að Fífuhvammi 25 um byggingarleyfi til meðferðar svo sem hún þó gerði.  Fór nefndin þannig út fyrir valdmörk sín er hún samþykkti umsóknina og vísaði málinu til afgreiðslu bæjarráðs og bæjarstjórnar.  Ber þegar af þessari ástæðu að ógilda hina kærðu ákvörðun skipulagsnefndar og staðfestingu bæjarráðs á henni hinn 16. ágúst 2007.  Gildir einu þótt það hefði verið í verkahring skipulagsnefndar að annast grenndarkynningu í tilefni af umræddri umsókn enda bar nefndinni þá að kynningu lokinni að vísa málinu til afgreiðslu byggingarnefndar, sbr. 7. mgr. 43. gr. skipulags- og byggingarlaga, í stað þess að ljúka málinu með fullnaðarafgreiðslu svo sem raunin varð.

Samkvæmt 2. mgr. 39. gr. skipulags- og byggingarlaga nr. 73/1997 er byggingarnefnd skylt að rökstyðja afgreiðslu á erindum sem henni berast.  Engan rökstuðning er hins vegar að finna í bókun byggingarnefndar frá 22. ágúst 2007 um samþykkt umræddrar umsóknar annan en þann að teikningar séu í samræmi við skipulags- og byggingarlög nr. 73/1997 með síðari breytingum.  Verður að telja þann rökstuðning með öllu óviðunandi þegar til þess er litið að svo virðist sem ætlan bæjaryfirvalda hafi verið að veita leyfið að undangenginni grenndarkynningu en hennar er að engu getið við afgreiðslu byggingarnefndar á málinu.  Þá kemur hvergi fram að það hafi verið mat byggingarnefndar að unnt væri að fara með umsóknina eftir undantekningarákvæði 3. mgr. 23. gr. skipulags- og byggingarlaga enda var málinu ekki vísað frá byggingarnefnd til skipulagsnefndar til grenndarkynningar svo sem verið hefði ef gætt hefði verið málsmeðferðarreglna skipulags- og byggingarlaga, sbr. 4. mgr. 43. gr. laganna.  Var afgreiðsla byggingarnefndar þannig haldin slíkum annmörkum að ógildingu þykir varða.

Auk þess sem að framan er rakið verður ráðið af málsgögnum að bæjaryfirvöld hafi staðið í þeirri trú að samkomulag væri komið á milli kærenda og byggingarleyfishafa, m.a. um að fjarlægja tré af lóð kærenda, en fyrir liggur að ógerlegt var að ráðast í fyrirhugaða framkvæmd án þess að valda stórfelldri röskun á rótarkefi nokkurra trjáa.   Slíkt samkomulag var hins vegar ekki fyrir hendi og lágu því rangar forsendur til grundvallar niðurstöðu bæjaryfirvalda í málinu að þessu leyti.  Verður ekki séð að byggingaryfirvöldum hafi verið heimilt að veita leyfi sem óhjákvæmilega hefði í för með sér röskun á lögvörðum eignarréttindum nágranna án þess að áður væru gerðar viðhlítandi ráðstafanir af því tilefni.

Með hliðsjón að öllu því sem að framan er rakið verða ákvarðanir þær sem kærðar eru í máli þessu felldar úr gildi. 

Uppkvaðning úrskurðar í máli þessu hefur dregist vegna mikilla anna hjá úrskurðarnefndinni og vegna sáttaumleitana málsaðila sem vonast var til að leitt gætu til lausnar á málinu.

Úrskurðarorð:

Felld er úr gildi hin kærða ákvörðun skipulagsnefndar Kópavogs frá 7. ágúst 2007, staðfest á fundi bæjarráðs hinn 16. s.m. og ákvörðun byggingarnefndar Kópavogs frá 22. ágúst 2007, staðfest á fundi bæjarstjórnar hinn 11. september sama ár, um að veita leyfi til að byggja 62,5 m² bílskúr ásamt skyggni yfir innkeyrslu á lóðinni nr. 25 við Fífuhvamm í Kópavogi.

 

    
__________________________          
                Hjalti Steinþórsson                          

 

_____________________________     ____________________________
                                 Ásgeir Magnússon                           Þorsteinn Þorsteinsson                    

145/2007 Leyfisgjald

Með

Ár 2008, fimmtudaginn 31. janúar, kom úrskurðarnefnd skipulags- og byggingarmála saman til fundar í húsnæði nefndarinnar að Skúlagötu 21 í Reykjavík.  Mættir voru Hjalti Steinþórsson forstöðumaður, Ásgeir Magnússon héraðsdómari og Þorsteinn Þorsteinsson byggingarverkfræðingur. 

Fyrir var tekið mál nr. 145/2007, kæra á ákvörðun sveitarstjórnar Bláskógarbyggðar frá 3. október 2007 um að hafna kröfu um niðurfellingu gjalds vegna stöðuleyfis fyrir hjólhýsi á landspildu úr landi Úteyjar í Bláskógarbyggð. 

Í málinu er nú kveðinn upp svofelldur

úrskurður: 

Með bréfi til úrskurðarnefndar skipulags- og byggingarmála, dags. 24. október 2007, er barst nefndinni hinn 30. sama mánaðar, kærir Helgi V. Jónsson hrl., fyrir hönd T, eiganda landspildu úr landi Úteyjar í Bláskógarbyggð, þá ákvörðun sveitarstjórnar Bláskógarbyggðar frá 3. október 2007 að hafna kröfu kæranda um niðurfellingu gjalds vegna stöðuleyfis fyrir hjólhýsi á fyrrgreindri landspildu.  Gerir kærandi þá kröfu að hin kærða ákvörðun verði felld úr gildi.

Málsatvik og rök:  Með bréfi, dags. 20. apríl 2007, krafði byggingarfulltrúi Bláskógarbyggðar kæranda um greiðslu gjalds að fjárhæð kr. 7.300 vegna stöðuleyfis fyrir hjólhýsi er stendur á landspildu kæranda í landi Úteyjar.  Kærandi skaut ákvörðuninni um gjaldtökuna til sveitarstjórnar Bláskógarbyggðar með bréfi, dags. 7. ágúst 2007, og krafðist ógildingar hennar þar sem gjaldtakan ætti ekki lagastoð.  Að fenginni umsögn byggingarfulltrúa ákvað byggðarráð sveitarfélagsins á fundi hinn 25. september 2007 að halda gjaldtökunni til streitu með vísan til fyrrgreindrar umsagnar.  Sveitarstjórn staðfesti þá afstöðu á fundi sínum hinn 3. október sama ár.  Hefur kærandi skotið þeirri afgreiðslu sveitarstjórnar til úrskurðarnefndarinnar svo sem að framan greinir.

Byggir kærandi málskot sitt á því að túlkun sveitarfélagsins á 27. og 29. gr. byggingarreglugerðar nr. 441/1998, sem umdeild gjaldtaka sé talin styðjast við, eigi ekki stoð í skipulags- og byggingarlögum nr. 73/1997.  Þá uppfylli gjaldtakan ekki skilyrði 27. gr. byggingarreglugerðar þess efnis að gjöld samkvæmt greininni megi ekki fara fram úr kostnaði sveitafélagsins vegna leyfisveitinga og skuli byggjast á gjaldskrá sem sveitarstjórn setji og birt sé í B-deild Stjórnartíðinda.  Ekki sé í skipulags- og byggingarlögum gert ráð fyrir að leyfi þurfi fyrir staðsetningu hjólhýsa eða gjaldtöku vegna þeirra en í 2. mgr. 37. gr. laganna sé aðeins tekið fram að í byggingarreglugerð skuli setja ákvæði um staðsetningu þeirra.  Gangi gr. 71.1 í byggingarreglugerð um leyfisskyldu fyrir staðsetningu hjólhýsa gegn fyrrgreindu ákvæði 2. mgr. 37. gr. og sé gjaldtakan einnig í andstöðu við það ákvæði og eigi ekki stoð í 53. gr. skipulags- og byggingarlaga.  Kröfur sveitarfélagsins um umrædda leyfisskyldu og gjaldtöku brjóti jafnframt gegn meðalhófsreglu 12. gr. stjórnsýslulaga og 40. gr., 72. gr. og 77. gr. stjórnarskrárinnar.  Loks sé á það bent að 71. gr. byggingarreglugerðar kveði á um að stöðuleyfi þurfi m.a. fyrir hjólhýsi ef það standi til notkunar á sama stað lengur en einn mánuð.  Hjólhýsi kæranda standi á landi hans til geymslu en ekki til notkunar.  Önnur sveitarfélög láti það óáreitt að eigendur hjólhýsa geymi þau á lóðum sínum án þess að leyfi og gjaldtaka komi til.

Í gögnum málsins kemur fram að Bláskógarbyggð styður leyfisskyldu fyrir staðsetningu hjólhýsa við 71. gr. byggingarreglugerðar þar sem segi að óheimilt sé að láta hjólhýsi standa til notkunar á sama stað, utan tjaldstæða og skipulagðra hjólhýsasvæða, lengur en einn mánuð án stöðuleyfis byggingarnefndar.  Gjaldtaka vegna stöðuleyfis eigi stoð í 53. gr. skipulags- og byggingarlaga  og 27. gr. byggingarreglugerðar.  Gjaldið sé kr. 7.300 sem fullyrða megi að sé undir raunkostnaði sveitarfélags við leyfisveitingu og eftirlit.

Niðurstaða:  Með hinni kærðu ákvörðun hafnaði sveitarstjórn Bláskógarbyggðar kröfu kæranda um niðurfellingu gjalds að fjárhæð kr. 7.300 sem innheimt var með bréfi byggingarfulltrúa, dags 20. apríl 2007, vegna stöðuleyfis fyrir hjólhýsi kæranda.  Snýst ágreiningur í máli þessu um hvort gjaldtakan eigi sér viðhlítandi lagastoð og þá hvort efnisskilyrði séu fyrir gjaldtökunni.

Samkvæmt 1. mgr. 8. gr. skipulags- og byggingarlaga nr. 73/1997 skal úrskurðarnefnd skipulags- og byggingarmála kveða upp úrskurði í ágreiningsmálum um skipulags- og byggingarmál samkvæmt lögunum og reglugerðum settum samkvæmt þeim.  Í 5. mgr. 8. gr. laganna er tekið fram að stjórnvaldsákvarðanir stjórnsýslu sveitarfélaga og samvinnunefndar miðhálendisins, þegar það á við, sæti kæru til úrskurðarnefndarinnar nema annað sé sérstaklega tiltekið í lögum.

Gjaldtaka fyrir þjónustu opinberra stofnana, svo sem vegna leyfisveitinga, byggir á almennum stjórnvaldsfyrirmælum sem eftir atvikum eru sett fram í samþykktum, reglugerðum og gjaldskrám.  Einstakar stjórnvaldsákvarðanir á sviði skipulags- og byggingarmála fela því ekki í sér efnislega ákvörðun um gjaldtöku heldur styðst hún í hverju tilfelli við almenn stjórnvaldsfyrirmæli sem sett kunna að vera með heimild í 53. gr. skipulags- og byggingarlaga,  sbr. 27. gr. byggingarreglugerðar nr. 441/1998.

Fyrrgreind ákvæði 8. gr. skipulags- og byggingarlaga verða ekki túlkuð á annan veg en að einungis stjórnvaldsákvarðanir samkvæmt lögunum falli undir úrskurðarvald nefndarinnar nema að sérstök fyrirmæli séu um annað í lögum.  Er sú túlkun í samræmi við 1. mgr. 26. gr. stjórnsýslulaga nr. 37/1993 sem kveður á um kæruheimild stjórnvaldsákvarðana til æðra stjórnvalds en samkvæmt 1. gr. laganna taka þau ekki til almennra stjórnvaldsfyrirmæla nema sérstaklega sé mælt fyrir um það í lögum.

Að öllu þessu virtu telur úrskurðarnefndin ágreiningsefni máls þessa falla utan úrskurðarvalds nefndarinnar og verður máli þessu af þeim sökum vísað frá úrskurðarnefndinni, enda eru ekki fyrir hendi lagafyrirmæli um að ágreiningur um lögmæti leyfisgjalds vegna stöðuleyfis heyri undir nefndina.

Úrskurðarorð:

Máli þessu er vísað frá úrskurðarnefndinni.

 

 

___________________________
Hjalti Steinþórsson

 

 

_____________________________              ______________________________
Ásgeir Magnússon                                              Þorsteinn Þorsteinsson

 

 

  

   

 

 

4/2008 Miklabraut

Með

Ár 2008, fimmtudaginn 24. janúar, kom úrskurðarnefnd skipulags- og byggingarmála saman til fundar í húsnæði nefndarinnar að Skúlagötu 21 í Reykjavík.  Mættir voru Hjalti Steinþórsson forstöðumaður, Ásgeir Magnússon héraðsdómari og Þorsteinn Þorsteinsson byggingarverkfræðingur.

Fyrir var tekið mál nr. 4/2008, kæra á ákvörðun byggingarfulltrúans í Reykjavík frá 25. september 2007 um að samþykkja niðurrif bílskúrs og byggingu nýs á lóðinni nr. 24 við Miklubraut í Reykjavík.

Í málinu er nú kveðinn upp svofelldur

úrskurður:

Með bréfi til úrskurðarnefndar skipulags- og byggingarmála, dags. 8. janúar 2008, er barst nefndinni sama dag, kæra Þ, Á og A, stjórnarmenn húsfélagsins Mjóuhlíðar 8 og 10, þá ákvörðun byggingarfulltrúans í Reykjavík frá 25. september 2007 að samþykkja að rífa bílskúr og byggja nýjan á lóðinni nr. 24 við Miklubraut.  Var framangreint samþykkt á fundi borgarráðs hinn 27. s.m. 

Gera kærendur þá kröfu að hið kærða leyfi verði fellt úr gildi ásamt því að kveðinn verði upp til bráðabirgða úrskurður um stöðvun framkvæmda þar til endanleg niðurstaða liggi fyrir í kærumálinu.  Verður ekki fjallað sérstaklega um kröfu kærenda um stöðvun frakvæmda heldur er málið nú tekið til efnisúrskurðar. 

Málavextir:  Árið 1951 samþykkti bæjarráð Reykjavíkur staðsetningu bílskúra á baklóðum húsanna nr. 24-28 við Miklubraut, andspænis Mjóuhlíð 8-10, með aðkomu frá Mjóuhlíð.  Árið 1984 veitti byggingarnefnd byggingarleyfi fyrir bílskúrunum en þeir höfðu þá þegar verið byggðir.  Samkvæmt leyfunum var og gert ráð fyrir bílastæðum vestan við bílskúrana. 

Á afgreiðslufundi byggingarfulltrúa hinn 3. maí 2005 voru teknar fyrir umsóknir íbúðareigenda að Miklubraut 24, 26 og 28 í Reykjavík, þess efnis að veitt yrðu leyfi til að rífa bílskúra við lóðir þeirra og byggja nýja.  Á afgreiðslufundi byggingarfulltrúa hinn 12. júlí 2005 var lagt fram samþykki eigenda Miklubrautar 22  við fyrirhuguðum framkvæmdum og málunum vísað til umsagnar skipulagsfulltrúa til ákvörðunar um grenndarkynningu. Á afgreiðslufundi skipulagsfulltrúa hinn 29. júlí 2005 var samþykkt að grenndarkynna erindin fyrir hagsmunaaðilum að Miklubraut 22 og 30 og Mjóuhlíð 8-10.  Að lokinni grenndarkynningu bárust athugasemdir frá íbúum við Mjóuhlíð, þ.á.m. frá kærendum.

Á afgreiðslufundi skipulagsfulltrúa hinn 7. október 2005 var ákveðið að fela hverfisarkitekt að funda með þeim aðilum sem sent höfðu inn athugasemdir og var málinu vísað til skipulagsráðs sem tók það fyrir á fundi hinn 26. október 2005 og samþykkti framlagðar umsóknir.  Nánar tiltekið var samþykkt að heimila eigendum að Miklubraut 24 að rífa núverandi bílskúr og byggja nýjan bílskúr, steyptan í plastkubbamót, á austur lóðamörkum ásamt steinsteyptum stoðvegg á austur og vestur lóðarmörkum lóðar nr. 24 við Miklubraut.  Jafnframt var samþykkt að heimila eigendum að Miklubraut 26 og Miklubraut 28 að byggja hvor á sinni lóð nýjan bílskúr steyptan í plastkubbamót á austur lóðamörkum lóða sinna ásamt steinsteyptum stoðvegg á lóðunum.

Kærendur skutu ákvörðunum skipulagsráðs til úrskurðarnefndarinnar sem með úrskurði uppkveðnum hinn 14. desember 2007 vísað kærumálinu frá nefndinni.

Á fundi byggingarfulltrúa hinn 25. september 2007 var sótt um endurnýjun á byggingaleyfi fyrir niðurrifi bílskúrs á lóðinni nr. 24 við Miklubraut og byggingu nýs að stærð 23,4 m²  og var erindið samþykkt.  Grenndarkynning hafði áður farið fram og gerðu kærendur athugasemdir vegna hennar en af hálfu borgaryfirvalda var þeim ekki svarað.

Skutu kærendur framangreindri samþykkt til úrskurðarnefndarinnar svo sem áður er getið.

Málsrök kærenda:  Af hálfu kærenda er því haldið fram að þeim hafi í engu verið kunnugt um hið kærða leyfi fyrr en hinn 18. desember 2007 enda hafi þeim ekki verið kynnt afdrif umsóknar um byggingu bílskúrs á lóðinni nr. 24 við Miklubraut.  Kærendur telji sig því í fullum rétti til að kæra til úrskurðarnefndarinnar hið kærða leyfi enda hafi kæran borist nefndinni innan mánaðar frá því að þeim hafi orði kunnugt um leyfið.     

Því sé einnig haldið fram að bílskúr við Miklubraut 24 sé lítið sem ekkert notaður sem bílskúr og að íbúar hússins nýti sér bílastæði fyrir framan hann.  Skerði þetta möguleika íbúa við Mjóuhlíð til að leggja bílum sínum í götunni.  Telja kærendur að nýr bílskúr og bílastæði við hlið hans myndi enn auka á  bílastæðavanda við götuna.  Kærendur telji réttmætt að rífa umræddan skúr sem sé þyrnir í augum allra er í götuna komi.  Undirstrikað sé að bílskúr sá sem fyrir hafi verið á lóðinni hafi verið byggður án leyfis á sínum tíma.  Fengist hafi leyfi fyrir skúrnum fyrir u.þ.b. 20 árum en án þess að grenndarkynning hafi farið fram.  Sé jafnframt tekið fram að nágrannar kærenda leggi gjarna bílum sínum þannig að hættuástand skapist, aðeins minnstu bílar komist um götuna og sé hún ófær slökkvi- eða sjúkrabifreiðum.

Málsrök Reykjavíkurborgar:  Af hálfu borgaryfirvalda er bent á að ekki sé fyrir hendi deiliskipulag að þeim reit sem umræddur bílskúr standi á.  Bílskúr sá er fyrir hafi verið á lóðinni hafi verið samþykktur á fundi byggingarnefndar hinn 12. apríl 1984 en hafi í raun verið byggður nokkru áður.  Ekki sé fallist á að bygging bílskúrsins hafi farið fram án leyfis og sé vísað til samþykktar bæjarráðs Reykjavíkur frá 28. júlí 1951 því til stuðnings.

Hin mikla aukning sem orðið hafi á bílaeign hin síðustu ár skapi mikil bílastæðavandamál í eldri hverfum borgarinnar sem oft sé ekki unnt að bæta úr.  Ekki verði séð að í tilviki því er hér um ræði sé möguleiki á að koma fyrir gangstétt eða bæta það fyrirkomulag sem ríki varðandi bílastæði á svæðinu. 

Hið samþykkta leyfi geri ráð fyrir endurbyggingu bílskúrs sem þegar sé til staðar og samþykktur hafi verið af byggingaryfirvöldum.  Sé því hvorki um aukningu á umferð að ræða vegna fyrirhugaðra framkvæmda né á notkun bílastæða, miðað við núverandi ástand.  Ekki sé unnt að krefjast þess af eiganda bílskúrsins að skúrinn verði færður innar á lóðina gegn andmælum hans auk þess sem óheppilegt sé að fórna suðurlóð undir bílskúr.  Reykjavíkurborg væri í raun óheimilt að synja um endurbyggingu bílskúrsins nema að viðlagðri bótaábyrgð þar sem um samþykktan byggingarrétt sé að ræða og ekki sé talið að málefnalegar ástæður séu fyrir hendi að synja um endurbyggingu hans. 

Svo virðist sem farist hafi fyrir að senda þeim, er gert hafi athugasemdir við grenndarkynningu byggingarleyfisumsóknar, tilkynningu um samþykkt byggingarfulltrúa skv. 43. gr. skipulags- og byggingarlaga.  Því sé haldið fram að svo óverulegur ágalli á málsmeðferð geti ekki valdið ógildingu samþykktar byggingarfulltrúa.  Brestur á að senda tilkynningu til athugasemdaraðila valdi einungis því að kærufrestur til úrskurðarnefndarinnar framlengist til þess tíma er þeim hafi orðið kunnugt um samþykktina. 

Byggingarleyfishafa gafst kostur á að tjá sig um kröfu kærenda en hann hefur ekki gert það. 

Niðurstaða:  Samkvæmt 5. mgr. 8. gr. skipulags- og byggingarlaga nr. 73/1997 er frestur til að skjóta máli til úrskurðarnefndarinnar einn mánuður frá því að kæranda varð kunnugt eða mátti vera kunnugt um ákvörðun þá sem kæra á.  Í máli því er hér er til meðferðar liggur fyrir að umsókn um leyfi til byggingar bílskúrs á lóðinni nr. 24 við Miklubraut var grenndarkynnt og gerðu kærendur athugasemdir vegna hennar.  Hinn 25. september 2007 veitti byggingarfulltrúi hið kærða byggingarleyfi en þeim er gerðu athugasemdir var ekki tilkynnt um þá afgreiðslu svo sem skylt er samkvæmt 7. mgr. 43. gr. laganna.  Kærendum varð ekki kunnugt um byggingarleyfið fyrr en hinn 18. desember 2007 og var kæra til úrskurðarnefndarinnar móttekin hjá henni 8. janúar 2008.  Var kærufrestur samkvæmt framansögðu þá ekki liðinn.  Sá ágalli á málsmeðferð að tilkynna ekki um niðurstöðu grenndarkynningar telst aftur á móti ekki þess eðlis að ógildingu varði enda komu kærendur kæru að til úrskurðarnefndarinnar og urðu því ekki fyrir réttarspjöllum vegna þessa ágalla.

Ekki er í gildi deiliskipulag er tekur til umrædds svæðis og kusu borgaryfirvöld að neyta undanþáguheimildar 3. mgr. 23. gr. skipulags- og byggingarlaga nr. 73/1997 og grenndarkynna framkomna umsókn.  Verður að telja, með tilliti til þess að um óverulega breytingu var að ræða frá því byggðamynstri sem fyrir var, að skilyrði hafi verið til þess að haga málmeðferð með þessum hætti.  Er þá litið til þess að fyrir var á lóðinni að Miklubraut 24 19,5 m² bílskúr sem rifinn var og að bílskúr sá er hið kærða  leyfi heimilar er einungis 23,4 m² og því um óverulega stækkun skúrsins að ræða.  Verður og að leggja til grundvallar við úrlausn málsins að byggingarleyfi hafði verið veitt hinn 12. apríl 1984, bæði fyrir eldri bílskúr og bílastæði vestan hans á lóðinni, en það leyfi sætir ekki endurskoðun úrskurðarnefndarinnar.  

Í ljósi þess sem að framan greinir, og að teknu tilliti til staðhátta og þeirra hagsmuna lóðareigenda að geta nýtt lóð sína, þykja ekki efni til að fallast á kröfu kærenda um ógildingu hinnar kærðu ákvörðunar og verður henni því hafnað.

Úrskurðarorð:

Hafnað er kröfu kærenda um ógildingu samþykktar byggingarfulltrúa frá 25. september 2007 um að veita leyfi fyrir að rífa bílskúr og byggja nýjan á lóðinni nr. 24 við Miklubraut í Reykjavík.

 

___________________________          
                          Hjalti Steinþórsson                                 

 

 

_____________________________                 ___________________________
     Ásgeir Magnússon                                                 Þorsteinn Þorsteinsson

 

67/2006 Hamarsbraut

Með

Ár 2008, fimmtudaginn 24. janúar, kom úrskurðarnefnd skipulags- og byggingarmála saman til fundar í húsnæði nefndarinnar að Skúlagötu 21, Reykjavík.  Mættir voru Hjalti Steinþórsson forstöðumaður, Ásgeir Magnússon héraðsdómari og Þorsteinn Þorsteinsson byggingarverkfræðingur.

Fyrir var tekið mál nr. 67/2006, kæra á samþykkt bæjarstjórnar Hafnarfjarðar frá 27. júní 2006 um deiliskipulag fyrir lóðina nr. 17 við Hamarsbraut í Hafnarfirði.

Í málinu er nú kveðinn upp svofelldur

úrskurður:

Með bréfi til úrskurðarnefndar skipulags- og byggingarmála, dags. 22. ágúst 2006, er barst nefndinni 23. sama mánaðar, kærir V, Suðurgötu 45, f.h. íbúa að Suðurgötu 45 og 47, samþykkt bæjarstjórnar Hafnarfjarðar frá 27. júní 2006 um deiliskipulag fyrir lóðina að Hamarsbraut 17, Hafnarfirði.

Skilja verður málskot kærenda svo að þess sé krafist að hin kærða ákvörðun verði felld úr gildi.

Málavextir:  Lóðin nr. 17 við Hamarsbraut í Hafnarfirði er í grónu hverfi og munu elstu húsin hafa vera reist um 1907.  Á lóðinni, sem er 1.478 m², stendur steinsteypt hús og er það um 169 m².  Þar er jafnframt að finna rústir steinbæjarins Steina eða Steinsstaða og standa aðeins grunnur og veggjabrot bæjarins eftir.

Í febrúar 2005 samþykkti skipulags- og byggingarráð Hafnarfjarðar að halda forstigskynningu á tillögu lóðarhafa að nýju deiliskipulagi lóðarinnar að Hamarsbraut 17 er fól m.a. í sér að lóðinni yrði skipt upp, byggt yrði við núverandi hús og reist parhús á lóðinni.  Andmæltu 32 íbúar við Suðurgötu og Hamarsbraut framlagðri tillögu en töldu sig geta sætt sig við að á lóðinni yrði byggt eitt einbýlishús í þeim byggingarstíl sem einkenndi hverfið.  Ákvað skipulags- og byggingarráð á fundi sínum hinn 15. mars 2005 að leita umsagnar Fornleifaverndar ríkisins vegna steinrústa á lóðinni og á fundi ráðsins hinn 26. apríl s.á. var ákveðið að laga þyrfti skipulagið að þeim fornleifum er á lóðinni væru og að einungis væri rúm fyrir eitt einbýlishús til viðbótar núverandi húsi.

Ný og breytt tillaga að deiliskipulagi var lögð fram á fundi skipulags- og byggingarráðs hinn 26. júlí 2005 og var samþykkt að halda forstigskynningu á tillögunni og á fundi ráðsins hinn 4. október s.á. var framlagðri tillögu hafnað vegna athugasemda er borist höfðu.  Var sviðsstjóra falið að vinna forsögn að deiliskipulagi lóðarinnar þar sem gert yrði ráð fyrir einni nýbyggingu einbýlishúss á lóðinni.

Skipulags- og byggingarráð samþykkti framlagða forsögn með áorðnum breytingum á fundi sínum hinn 29. nóvember s.á. og var lóðarhafa heimilað að vinna deiliskipulagstillögu á grundvelli hennar.  Í forsögn er tilgreint að á lóðinni skuli gera ráð fyrir einu einbýlishúsi til viðbótar því sem fyrir sé, auk bílastæða.  Skuli við mótun hússins tekið mið af því að lóðin sé á viðkvæmu svæði í nágrenni við fastmótaða byggð og leitast skuli við að láta það falla vel að byggðamynstri hvað hæð og umfang snerti.

Á fundi skipulags- og byggingarráðs hinn 31. janúar s.á. var lögð að nýju fram tillaga að nýju skipulagi fyrir Hamarsbraut 17.  Samþykkti ráðið tillöguna til auglýsingar með áorðnum breytingum skv. 25. gr. skipulags- og byggingarlaga nr. 73/1997 og lagði  jafnframt til við bæjarstjórn að tillagan yrði samþykkt til auglýsingar.  Kom fram að til stæði að halda einnig kynningarfund um deiliskipulagið á auglýsingartíma.  Í tillögunni fólst að lóðinni að Hamarsbraut 17 yrði skipt í tvær einingar.  Á lóð nr. 17 sem yrði 407 m² stæði áfram 169 m² hús með leyfilegri stækkun og yrði nýtingarhlutfall þeirrar lóðar 0,58.  Á lóð nr. 16 sem yrði 708 m² yrði leyft að byggja 311,5 m² tveggja hæða einbýlishús með bílskúr og yrði nýtingarhlutfall þeirrar lóðar 0,44.  Skyldi hæðarkóti aðalgólfs vera sambærilegur við húsið nr. 14 við Hamarsbraut og mesta hæð nýbyggingar ekki meiri en mænishæð þess húss.  Jafnframt var gert ráð fyrir framlengingu Hamarsbrautar og skyldi gatan vera á bæjarlandi.

Á fundi bæjarstjórnar hinn 7. febrúar s.á. var samþykkt með meirihluta atkvæða að auglýsa tillöguna og hinn 6. mars var birt auglýsing um breytingu á deiliskipulagi vegna nýs skipulags á lóð nr. 17 við Hamarsbraut með vísan til 1. mgr. 26. gr. skipulags- og byggingarlaga nr. 73/1997.  Frestur til að skila inn athugasemdum var veittur til 31. maí 2006 og bárust athugasemdir, m.a. frá fulltrúa kærenda, með bréfi, dags. 31. maí 2006, og var þeim svarað með bréfi byggingaryfirvalda, dags. 30. maí (sic) og 6. júní s.á.

Tillaga að nýju deiliskipulagi var samþykkt á fundi skipulags- og byggingarráðs hinn 20. júní 2006 og jafnframt gerð eftirfarandi tillaga til bæjarstjórnar:  „Bæjarstjórn Hafnarfjarðar samþykkir tillögu að deiliskipulagi fyrir Hamarsbraut 17, dags. 20. janúar 2006, og að málinu verði lokið skv. 25. gr. skipulags- og byggingarlaga.“  Tillagan var samþykkt í bæjarstjórn 27. júní 2006 og auglýsing um gildistöku deiliskipulagsins var birt í B-deild Stjórnartíðinda hinn 10. ágúst 2006.

Framangreindri samþykkt bæjarstjórnar hafa kærendur skotið til úrskurðarnefndarinnar svo sem áður greinir.

Málsrök kærenda:  Af hálfu kærenda er vísað til þess að ekki hafi verið tekið tillit til ábendinga þeirra um að líta beri á lóðina að Hamarbraut 17 í samhengi við nánasta umhverfi sitt þegar ákvarðað hafi verið nýtingarhlutfall lóðarinnar.  Í næsta nágrenni séu reknar læknastofur og sjúkrahús sem margir eigi leið um og fylgi þessu mikið álag og umferð.

Bókað hafi verið í fundargerð Hafnarfjarðarbæjar í maí 2005 að fara ætti varlega í þéttingu byggðar á svæðinu og því sé torvelt að skilja hvers vegna heimila eigi byggingu sem sé meira en 300 fermetrar og byggja við eldra hús.  Gömul hverfi séu auðlindir, menningarlegar og sögulegar, og ekki megi láta tilviljanir og hagsmuni einstakra byggingaraðila ráða för.

Útsýni kærenda niður að höfn og út á sjó muni skerðast mjög verði byggt við gamla húsið að Hamarsbraut 17 en ein af aðalástæðum þess að kærendur hafi valið að setjast að í gömlu húsi í grónu hverfi hafi verið stór og gróinn garður og gott útsýni út á höfnina yfir flóann að Snæfellsjökli.  Kærendur hafi bent á í athugasemdum sínum að koma mætti í veg fyrir útsýnisskerðingu yrði viðbygging byggð til norðurs en því hafi verið svarað að þá myndi innra skipulag hússins raskast og telji kærendur þetta ekki svara athugasemdum þeirra.  Útreikningar á heildarstærð viðbyggingar, 133 m², séu einkennilegir því húsið sé kjallari, hæð og ris en ekki á tveimur hæðum. 

Fram komi að brúttóstærð nýbyggingar verði 311 m² og liggi ekki ljóst fyrir hvort kjallari sé reiknaður inn í þá stærð.  Álitamál sé hversu vel húsið eigi heima við hlið þeirra húsa sem fyrir séu, þ.e. Hamarsbrautar 17, Suðurgötu 48 og Strandgötu 73 og 73b.

Á lóðinni séu leifar meira en 100 ára gamals steinbæjar sem staðið hafi til ársins 2000 en hafi þá verið tekinn niður að hluta.  Mikilvægt sé að varðveita vegghleðslur sem enn standi sem menningarminjar og hafi fornleifakönnun sem gerð hafi verið ekki verið fullnægjandi.

Framlenging Hamarsbrautar sé sögð vera bæjarland og því ekki inni í nýtingarhlutfalli og sé óskað skýringa á þessu

Málsrök Hafnarfjarðarbæjar:  Af hálfu Hafnarfjarðarbæjar er tekið fram að framlagt erindi hafi hlotið ítarlega umfjöllun og hafi m.a. verið haldnir tveir kynningarfundir og eigendum nágrannalóða auk þess sent hið auglýsta deiliskipulag sérstaklega til umsagnar.  Í kjölfar þessa hafi upphaflegri tillögu um parhús á lóðinni verið synjað og samþykkt þess í stað mun minna og lægra einbýlishús.  Því verði að telja að tekið hafi verið tillit til athugasemda íbúanna í skipulagsferlinu.

Nýtingarhlutfall hafi verið reiknað sem hlutfall samanlags gólfflatar og lóðarstærðar, eins og venja sé.  Meðaltalsnýtingarhlutfall fyrir báðar lóðirnar sé 0,51 sem sé svipað og á öðrum lóðum í hverfinu.  Umferðaraukning sé óveruleg.

Við endurskipulagningu byggðar í eldri hverfum sé það stefna bæjaryfirvalda að leita að kostum til þéttingar byggðar og stuðla að endurnýtingu vannýttra lóða.  Taka verði tillit til hvernig viðbygging falli best að húseigninni við Hamarbraut 17 og ekki verði séð að útsýni skerðist frá Suðurgötu 45-47.  Heildarstærð núverandi húss eftir stækkun verði 244,2 m² og stærð nýbyggingar á lóð nr. 16 sé 311,5 m² með bílskúr.

Ekkert styðji fullyrðingu kærenda um að rannsókn Fornleifaverndar ríkisins á vegghleðslum steinbæjarins hafi verið ábótavant.  Ekki hafi þótt fýsilegt að endurbyggja steinbæinn, einkum vegna kostnaðar.

Í samræmi við þá stefnu að gatnakerfið sé almennt í eigu og umsjá bæjarins, hafi verið tekin ákvörðun um að framlenging Hamarsbrautar yrði í umsjá bæjarins.

Niðurstaða:  Í máli þessu er deilt um gildi deiliskipulags fyrir lóðina að Hamarsbraut 17, sem samþykkt var í bæjarstjórn Hafnarfjarðar hinn 27. júní 2006 og öðlaðist gildi með auglýsingu í B-deild Stjórnartíðinda hinn 10. ágúst s.á. 

Samkvæmt 1. mgr. 23. gr. skipulags- og byggingarlaga nr. 73/1997 skal gera deiliskipulag á grundvelli aðalskipulags fyrir einstök svæði eða reiti þar sem framkvæmdir eru fyrirhugaðar.  Samkvæmt skilgreiningarákvæði 2. gr. laganna er deiliskipulag „…skipulagsáætlun fyrir afmarkaða reiti innan sveitarfélags, sem byggð er á aðalskipulagi og kveður nánar á um útfærslu þess.“  Hugtakið reitur er hvorki skilgreint í lögunum né í skipulagsreglugerð nr. 400/1998, en orðið kemur fyrir í samsettu heitunum götureitur og landnotkunarreitur, sem skilgreind eru í grein 1.3 í skipulagsreglugerðinni.  Gefa skilgreiningar þessar ekki tilefni til þess að ætla að orðið reitur eigi við um einstaka byggingarlóð, enda væri slík notkun orðsins hvorki í samræmi við orðskýringu né almenna venju um orðnotkun.

Í skilgreiningarákvæði 1.3 í skipulagsreglugerðinni er einnig skilgreint hugtakið skipulagssvæði en þar segir m.a.  „Deiliskipulag nær til einstakra svæða eða reita innan aðalskipulags og skal jafnan miðast við að ná til svæða sem mynda heildstæða einingu.  Í þéttbýli skal deiliskipulag að jafnaði ekki taka yfir minna svæði en götureit.“  Hliðstætt ákvæði er í 1. mgr. greinar 3.1.4 í skipulagsreglugerðinni, en ákvæðið fjallar um deiliskipulag.

Með tilvitnuðum ákvæðum er mörkuð sú meginstefna að deiliskipulag skuli að jafnaði taka til svæða sem myndi heildstæða einingu og skuli að jafnaði ekki taka til minna svæðis en götureits.  Enda þótt í orðalaginu „að jafnaði“ kunni að felast nokkurt svigrúm til ákvörðunar um mörk svæðis, sem deiliskipulag á að taka til, veitir það sveitarstjórnum ekki frelsi til þess að ákvarða þessi mörk að eigin geðþótta.  Verður þess í stað að skýra ákvæðin með hliðsjón af þeim markmiðum, sem að er stefnt með gerð deiliskipulags, að útfæra nánar ákvæði aðalskipulags um viðkomandi svæði.  Við skipulagsgerðina verður jafnframt að líta til þeirra markmiða, sem sett eru fram í 1. gr. skipulags- og byggingarlaga nr. 73/1997, svo og til almennra ákvæða í 9. gr. laganna um gerð og framkvæmd skipulags.

Til þess að fullnægt sé lagaskilyrðum þarf í skipulagsáætlunum að gera grein fyrir markmiðum viðkomandi stjórnvalda og ákvörðunum um framtíðarnotkun lands og fyrirkomulag byggðar og lýsa forsendum þeirra ákvarðana.  Þurfa þessar áætlanir að vera í eðlilegu samræmi innbyrðis og taka til allra þeirra þátta, sem varða hagsmuni heildarinnar, jafnframt því sem tryggja ber rétt einstaklinga og lögaðila, sem hagsmuna eiga að gæta við skipulagsgerðina.

Í máli því sem hér er til meðferðar ákváðu bæjaryfirvöld að vinna deiliskipulag fyrir eina lóð á svæði þar sem ekki var í gildi deiliskipulag.  Með skipulaginu var lóðinni skipt upp í tvær einingar, heimiluð stækkun á eldra húsi og bygging einbýlishúss á lóðinni.  Jafnframt var hluti lóðarinnar tekinn í umráð Hafnarfjarðarbæjar og lagður undir götu.

Ljóst er að við gerð umrædds deiliskipulags var ekki tekið tillit til þeirra grundvallarsjónarmiða sem líta ber til við skipulagsgerð og að framan er lýst.  Voru mörk skipulagssvæðisins ekki miðuð við svæði sem telja verður að myndi heildstæða einingu í umræddu tilviki.  Af þessu leiddi að ekki var gætt að heildaráhrifum enduruppbyggingar á svæðinu.  Ekki verður heldur séð að gerð hafi verið athugun á hagsmunum annarra einstakra lóðarhafa á svæðinu með tilliti til jafnræðis og mögulegrar nýtingar einstakra lóða. 

Samkvæmt framansögðu er það niðurstaða úrskurðarnefndarinnar að eins og hér stóð á hafi skort lagaskilyrði til þess að gera deiliskipulag fyrir lóðina nr. 17 við Hamarsbraut án þess að jafnhliða væri unnið og samþykkt deiliskipulag fyrir svæði sem talið væri að myndaði heildstæða einingu í skipulagslegu tilliti.  Þá var sá ágalli á meðferð skipulagstillögunnar að í kynningarauglýsingu var vísað til 1. mgr. 26. gr. skipulags- og byggingarlaga nr. 73/1997 eins og um breytingu á deiliskipulagi væri að ræða, sem þó var ekki raunin.  Þykja þeir ágallar á hinni kærðu ákvörðun sem að framan er lýst svo verulegir að leiða eigi til ógildingar og verður hún því felld úr gildi.

Uppkvaðning úrskurðar í máli þessu hefur dregist verulega vegna mikils fjölda mála sem skotið hefur verið til úrskurðarnefndarinnar.

Úrskurðarorð:

Samþykkt bæjarstjórnar Hafnarfjarðar frá 27. júní 2006 á deiliskipulagi fyrir lóðina nr. 17 að Hamarsbraut í Hafnarfirði, sem birt var í B-deild Stjórnartíðinda hinn 10. ágúst 2006, er felld úr gildi.

 

____________________________________
Hjalti Steinþórsson

 

______________________________               _______________________________
Ásgeir Magnússon                                                       Þorsteinn Þorsteinsson

 

163/2007 Fálkagata

Með

Ár 2008, fimmtudaginn 10. janúar, kom úrskurðarnefnd skipulags- og byggingarmála saman til fundar í húsnæði nefndarinnar að Skúlagötu 21 í Reykjavík.  Mættir voru Hjalti Steinþórsson forstöðumaður, Ásgeir Magnússon héraðsdómari og Þorsteinn Þorsteinsson byggingarverkfræðingur.

Fyrir var tekið mál nr. 163/2007, kæra á ákvörðun byggingarfulltrúans í Reykjavík um að veita leyfi til að klæða húsið nr. 28b við Fálkagötu í Reykjavík að utan með timburklæðningu í stað múrhúðunar.  

Í málinu er nú kveðinn upp svofelldur

úrskurður:

Með bréfi til úrskurðarnefndar skipulags- og byggingarmála, dags. 13. desember 2007, er barst nefndinni hinn 14. sama mánaðar, kæra S S, D G, E G, M K B, S S og H N H, eigendur íbúða að Fálkagötu 28 í Reykjavík þá ákvörðun byggingarfulltrúans í Reykjavík frá 11. desember 2007 að veita leyfi til að klæða húsið nr. 28b við Fálkagötu í Reykjavík að utan með standandi timburklæðningu í stað múrhúðunar á einangrun.

Kærendur krefjast þess að hin kærða samþykkt verði felld úr gildi ásamt því að framkvæmdir samkvæmt hinu kærða byggingarleyfi verði stöðvaðar meðan málið er til meðferðar fyrir úrskurðarnefndinni.  Þykir málið nú nægilega upplýst til að taka megi það til efnislegrar úrlausnar.   

Málsatvik og rök:  Á afgreiðslufundi byggingarfulltrúa hinn 11. desember 2007 var lögð fram umsókn um að utanhússklæðning hússins nr. 28b við Fálkagötu verði standandi timburklæðning í stað múrhúðunar á einangrun.  Samþykkti byggingarfulltrúi erindið og á fundi borgarráðs hinn 20. sama mánaðar var afgreiðslan staðfest.

Af hálfu kærenda er vísað til þess að ekki liggi fyrir samþykki þeirra varðandi breytta utanhússklæðningu eins og áskilið sé í 30. gr. laga um fjöleignarhús nr. 26/1994.  Hafi því byggingarfulltrúa borið að kalla eftir slíku samþykki en ella að synja umsókninni. 

Af hálfu borgaryfirvalda er bent á að heimilt hafi verið að afgreiða byggingarleyfisumsóknina með þeim hætti sem gert hafi verið enda séu breytingarnar svo smávægilegar að aðrir meðlóðarhafar hafi engra hagsmuna að gæta varðandi þær og eigi því ekki lögvarinn rétt á að þeim verði synjað.  Því eigi tilvitnað ákvæði fjöleignarhúsalaga ekki við um breytingar þessar.  Þyki ljóst að áhrif breytingarinnar séu ekki svo veruleg að leitt geti til ógildingar byggingarleyfisins.

Byggingarleyfishafa var gefinn kostur á að tjá sig um kröfur kærenda en hefur ekki gert það. 

Niðurstaða:  Húsin að Fálkagötu 28 og 28b eru aðskilin en standa á sameiginlegri lóð.  Ekki munu kærendur fara með eignarhald á húsi því er hið kærða leyfi varðar og telst það því ekki til sameignar í skilningi laga um fjöleignarhús nr. 26/1994.  Verður því ekki séð að tilvitnað ákvæði 30. greinar nefndra laga eigi við í tilviki því sem hér er um ræðir og verður ekki fallist á að byggingarfulltrúa hafi borið að afla samþykkis kærenda áður en hið kærða leyfi var veitt.  Verður ekki heldur talið að hin kærða ákvörðun raski svo lögvörðum grenndarhagsmunum kærenda að varðað geti ógildingu hennar. 

Með vísan til þess sem að framan er rakið er kröfu kærenda um ógildingu hins kærða byggingarleyfis hafnað.
 

Úrskurðarorð:

Hafnað er kröfu kærenda um ógildingu samþykktar byggingarfulltrúans í Reykjavík frá 11. desember 2007 um að veita leyfi til að klæða húsið nr. 28b við Fálkagötu í Reykjavík að utan með timburklæðningu í stað múrhúðunar.  

    
__________________________
                 Hjalti Steinþórsson                          

 

_____________________________   ___________________________
    Ásgeir Magnússon                                   Þorsteinn Þorsteinsson

132/2007 Melabraut

Með

Ár 2008, fimmtudaginn 10. janúar, kom úrskurðarnefnd skipulags- og byggingarmála saman til fundar í húsnæði nefndarinnar að Skúlagötu 21 í Reykjavík.  Mættir voru Hjalti Steinþórsson forstöðumaður, Ásgeir Magnússon héraðsdómari og Þorsteinn Þorsteinsson byggingarverkfræðingur.

Fyrir var tekið mál nr. 132/2007, kæra á ákvörðun skipulags- og mannvirkja¬nefndar Seltjarnarnesbæjar frá 16. ágúst 2007 um að veita leyfi til að byggja fjögurra íbúða hús á lóðinni nr. 27 við Melabraut á Seltjarnarnesi. 

Í málinu er nú kveðinn upp svofelldur

úrskurður:

Með bréfi til úrskurðarnefndar skipulags- og byggingarmála, dags. 4. október 2007, er barst nefndinni 5. sama mánaðar, kæra 34 íbúar og fasteignaeigendur við Melabraut og Miðbraut á Seltjarnarnesi þá ákvörðun skipulags- og mannvirkjanefndar Seltjarnarnesbæjar frá 16. ágúst 2007 að veita leyfi til að byggja fjögurra íbúða hús á lóðinni nr. 27 við Melabraut. 

Gera kærendur þá kröfu að hin kærða ákvörðun verði felld úr gildi ásamt því að kveðinn verði upp til bráðabirgða úrskurður um stöðvun framkvæmda þar til endanleg niðurstaða liggi fyrir í kærumálinu. 

Málsatvik og rök:  Á fundi skipulags- og mannvirkjanefndar Seltjarnarnesbæjar hinn 16. ágúst 2007 var samþykkt umsókn um byggingu fjögurra íbúða húss á lóðinni nr. 27 við Melabraut.  

Með tölvubréfi byggingarfulltrúa til úrskurðarnefndarinnar, dags. 18. október 2007, var tilkynnt að framkvæmdir við byggingu hússins hefðu verið stöðvaðar og að framkvæmdaleyfi hefði ekki verið gefið út og yrði ekki fyrr en skipulags- og mannvirkjanefnd hefði fjallað um málið.  Á fundi skipulags- og mannvirkjanefndar hinn 8. nóvember 2007 var byggingarleyfi það sem um er deilt afturkallað en nýtt leyfi veitt í þess stað.  Hafa úrskurðarnefndinni borist kærur nágranna vegna þess leyfis og eru þau kærumál til meðferðar fyrir nefndinni.   

Af hálfu kærenda er því haldið fram að hið kærða byggingarleyfi sé ekki í samræmi við deiliskipulag svæðisins.  Bílskúrar nái út fyrir byggingarreit, hæð hússins sé of mikil ásamt því að bílastæði séu of mörg. 
 
Niðurstaða:  Eins og að framan greinir hefur ákvörðun sú sem kærð er í máli þessu verið afturkölluð af þar til bæru stjórnvaldi.  Eiga kærendur af þeim sökum ekki lengur lögvarða hagsmuni af því að fá skorið úr um lögmæti hinnar kærðu ákvörðunar og verður máli þessu því vísað frá úrskurðarnefndinni.

Úrskurðarorð:

Kærumáli þessu er vísað frá úrskurðarnefndinni.

 

 

____________________________________
Hjalti Steinþórsson

 

 

___________________________            _____________________________
   Ásgeir Magnússon                                    Þorsteinn Þorsteinsson

 

159/2007 Melabraut

Með

Ár 2008, fimmtudaginn 10. janúar, kom úrskurðarnefnd skipulags- og byggingarmála saman til fundar í húsnæði nefndarinnar að Skúlagötu 21 í Reykjavík.  Mættir voru Hjalti Steinþórsson forstöðumaður, Ásgeir Magnússon héraðsdómari og Þorsteinn Þorsteinsson byggingarverkfræðingur.

Fyrir var tekið mál nr. 159/2007, kæra á ákvörðun skipulags- og mannvirkjanefndar Seltjarnarnesbæjar frá 8. nóvember 2007 um að veita leyfi til að byggja fjögurra íbúða hús á lóðinni nr. 27 við Melabraut á Seltjarnarnesi. 

Í málinu er nú kveðinn upp til bráðabirgða svofelldur

úrskurður
um kröfu kærenda um stöðvun framkvæmda:

Með bréfi til úrskurðarnefndar skipulags- og byggingarmála, dags. 5. desember 2007, er barst úrskurðarnefndinni 11. sama mánaðar, kæra H og B, Melabraut 28, E Þ, S Á, K R. E og E M E, Melabraut 25, F R, M D,  H O K og R H, Melabraut 26, K Ó og L G, Melabraut 30, H M, Melabraut 32, C B S, T M, K P og S H  Melabraut 29, og B Á og G L, Miðbraut 26 þá ákvörðun skipulags- og mannvirkjanefndar Seltjarnarnesbæjar frá 8. nóvember 2007 að veita leyfi til að byggja fjögurra íbúða hús á lóðinni nr. 27 við Melabraut.  Var ákvörðunin staðfest á fundi bæjarstjórnar hinn 14. nóvember 2007.  Með bréfum til úrskurðarnefndarinnar, dags. 5. desember 2007, er bárust nefndinni hinn 11. sama mánaðar, kæra G I. R og Þ Þ. Þ, Miðbraut 32 og Á J og Í Í, Miðbraut 34 einnig fyrrgreinda ákvörðun skipulags- og mannvirkjanefndar frá 8. nóvember 2007.  Hagsmunir kærenda fara saman og ákvað úrskurðarnefndin því að sameina síðari kærumálin hinu fyrsta, sem er númer 159/2007.

Gera kærendur þá kröfu að hin kærða ákvörðun verði felld úr gildi ásamt því að kveðinn verði upp til bráðabirgða úrskurður um stöðvun framkvæmda þar til endanleg niðurstaða liggi fyrir í kærumálinu.  Er krafan um stöðvun framkvæmda nú tekin til úrskurðar. 

Málsatvik og rök:  Á fundi skipulags- og mannvirkjanefndar hinn 31. ágúst 2006 var samþykkt tillaga að breyttu deiliskipulagi Vesturhverfis, eða þess svæðis er afmarkast af Lindarbraut, Vallarbraut, Hæðarbraut og Melabraut, og samþykkti bæjarstjórn hinn 25. september 2006 að auglýsa tillöguna.  Var kynningartími tillögunnar frá 4. október 2006 til og með 2. nóvember s.á. og bárust athugasemdir við hana. 

Á fundi skipulags- og mannvirkjanefndar hinn 8. mars 2007 var tillagan samþykkt ásamt drögum að svörum við athugasemdum.  Bæjarstjórn samþykkti tillöguna hinn 27. júní 2007.  Í bréfi Skipulagsstofnunar, dags. 26. júlí 2007, kom fram að stofnunin gerði ekki athugasemdir við að auglýsing um samþykki bæjarstjórnar birtist og hinn 7. ágúst 2007 var gildistakan auglýst í B-deild Stjórnartíðinda.  Fram kemur í greinargerð deiliskipulagstillögunar að markmið með endurskoðun deiliskipulags Vesturhverfis sé að samræma stærðir húsa, yfirbragð og nýtingarhlutfall lóða og gefa lóðarhöfum, sérstaklega á syðri hluta svæðisins þar sem nýtingarhlutfall er undir meðalnýtingu, möguleika á auknu byggingarmagni innan uppgefinna byggingarreita.  Hefur skipulagsbreytingin verið kærð til úrskurðarnefndarinnar.  Á fundi skipulags- og mannvirkjanefndar Seltjarnarnesbæjar hinn 8. nóvember 2007 var samþykkt að veita leyfi til að byggja fjögurra íbúða hús á lóðinni nr. 27 við Melabraut.  Var ákvörðunin staðfest á fundi bæjarstjórnar hinn 14. nóvember 2007.

Af hálfu kærenda er bent á að kærendur hafi áður kært til úrskurðarnefndarinnar ákvörðun bæjarstjórnar um breytt deiliskipulag svæðisins.  Þá sé hið kærða byggingarleyfi ekki í samræmi við deiliskipulag svæðisins, hæð hússins sé of mikil ásamt því að bílastæði séu of mörg.   

Af hálfu Seltjarnarnesbæjar er bent á að samkvæmt deiliskipulagi svæðisins sé heimilt að byggja tveggja hæða hús á lóðinni og í skýringum á deiliskipulagsuppdrætti komi fram fjöldi bílastæða á íbúð.    

Byggingarleyfishafa gafst kostur á að tjá sig um framkomna stöðvunarkröfu en gerði ekki. 

Niðurstaða:  Hið kærða byggingarleyfi er veitt með stoð í breyttu deiliskipulagi svæðis er markast af Lindarbraut, Vallarbraut, Miðbraut og Melabraut.  Hefur deiliskipulagsbreytingin verið kærð til úrskurðarnefndarinnar.  Er skipulagssvæðinu skipt í svæði A, B og C og er nýtingarhlutfall mismunandi eftir svæðum eða 0,3 til 0,5.  Svæði þessi ganga þvert á götur þannig að við sömu götuna er nýtingarhlutfall lóða mismunandi.  Eru uppi álitaefni er varða gildi umrædds skipulags og þar með grundvöll hins kærða byggingarleyfis og þykir eftir atvikum rétt að verða við kröfu kærenda um stöðvun framkvæmda meðan málið er til meðferðar fyrir úrskurðarnefndinni. 

Úrskurðarorð:

Framkvæmdir, sem hafnar eru samkvæmt hinu kærða byggingarleyfi við byggingu fjögurra íbúða húss á lóðinni nr. 27 við Melabraut á Seltjarnarnesi, skulu stöðvaðar meðan mál þetta er til meðferðar fyrir úrskurðarnefndinni. 

__________________________   
                Hjalti Steinþórsson                    

_____________________________          ____________________________              
               Ásgeir Magnússon                                          Þorsteinn Þorsteinsson                         
           

131/2007 Kiðjaberg

Með

Ár 2008, þriðjudaginn 8. janúar, kom úrskurðarnefnd skipulags- og byggingarmála saman til fundar í húsnæði nefndarinnar að Skúlagötu 21, Reykjavík.  Mættir voru Hjalti Steinþórsson forstöðumaður, Ásgeir Magnússon héraðsdómari og Þorsteinn Þorsteinsson byggingarverkfræðingur.

Fyrir var tekið mál nr. 131/2007, kæra á ákvörðunum byggingarnefndar uppsveita Árnessýslu frá 25. september 2007 um að veita byggingarleyfi fyrir sumarhúsum á lóðunum nr. 109 og 112 í landi Kiðjabergs í Grímsnes- og Grafningshreppi. 

Á málið er nú lagður svofelldur

úrskurður:

Með bréfi til úrskurðarnefndar skipulags- og byggingarmála, dags. 4. október 2007, er barst nefndinni samdægurs, kærir Ívar Pálsson hdl., f.h. Þ og Þ, Glaðheimum 14, Reykjavík, eigenda sumarhúss á lóðinni nr. 111 í landi Kiðjabergs í Grímsnes- og Grafningshreppi þær ákvarðanir byggingarnefndar uppsveita Árnessýslu frá 25. september 2007 að veita leyfi fyrir byggingu sumarhúsa á lóðunum nr. 109 og 112 í landi Kiðjabergs.  Voru framangreindar ákvarðanir staðfestar á fundi sveitarstjórnar hinn 4. október 2007.    

Gera kærendur þá kröfu að hinar kærðu ákvarðanir verði felldar úr gildi ásamt því að byggingarleyfishöfum verði gert að afmá framkvæmdir af lóðunum.  Þá var og gerð krafa um að úrskurðarnefndin kvæði upp til bráðabirgða úrskurð um stöðvun framkvæmda, en með úrskurði nefndarinnar hinn 11. október 2007 var þeirri kröfu hafnað.   

Málavextir:  Kærumál þetta á sér nokkurn aðdraganda en sumarið 2006 kærðu kærendur máls þessa til úrskurðarnefndarinar ákvarðanir sveitarstjórnar Grímsnes- og Grafningshrepps um að heimila byggingu sumarhúsa á lóðunum nr. 109, 112 og 113 í landi Kiðjabergs.  Voru framkvæmdir stöðvaðar með bráðabirgðaúrskurði nefndarinnar uppkveðnum hinn 2. ágúst 2006, en síðar var kærumálunum vísað frá þar sem sveitarstjórn hafði afturkallað hinar kærðu ákvarðanir og tekið nýjar í þeirra stað.  Á fundi byggingarnefndar hinn 17. október 2006 voru ný leyfi gefin út fyrir byggingu húsanna og hinn 27. febrúar 2007 var samþykkt nýtt byggingarleyfi fyrir sumarhúsinu á lóðinni nr. 112.  Framangreindum samþykktum skutu kærendur til úrskurðarnefndarinnar sem með úrskurði uppkveðnum hinn 4. júlí 2007 felldi úr gildi byggingarleyfi fyrir byggingu sumarhúsa á lóðunum nr. 109 og 112 þar eð ekki var talið að þau styddust við gildandi deiliskipulag svæðisins en hafnaði kröfu kærenda um ógildingu byggingarleyfis fyrir sumarhúsi á lóð nr. 113.  Í kjölfar þessa var auglýst breyting á deiliskipulagi svæðis þess er um ræðir og hún samþykkt í sveitarstjórn 6. september 2007.  Á fundi byggingarnefndar hinn 25. september 2007 voru síðan samþykkt ný leyfi til bygginga á lóðunum nr. 109 og 112 með stoð í fyrrgreindri deiliskipulagsbreytingu.  Hafa kærendur nú skotið þeim samþykktum til úrskurðarnefndarinnar svo sem að framan greinir.

Málsrök kærenda:  Af hálfu kærenda er á því byggt að gildi byggingarleyfanna velti á gildi deiliskipulagsbreytingarinnar sem einnig hafi verið kærð til úrskurðarnefndarinnar.  Verði deiliskipulagsbreytingin felld úr gildi leiði það til þess að fella beri hin kærðu byggingarleyfi úr gildi.  Í því sambandi nægi að benda á að húsin samræmist ekki eldri skilmálum, eingöngu fyrir þær sakir að þau séu stærri en eldri skilmálarnir heimili.  Hámarksstærð húsa samkvæmt eldri skilmálum séu 60 m².  Húsið á lóðinni nr. 109 sé 108,8 m². að stærð og húsið á lóðinni nr. 112 sé 179,1 m² samkvæmt fundargerð byggingarnefndar.  

Að auki telji kærendur að umrædd hús séu ekki einu sinni í samræmi við hina kærðu deiliskipulagsbreytingu eða skipulag svæðisins að öðru leyti eins og því hafi verið breytt.  Þannig sé húsið nr. 109 utan byggingarreits svo eitthvað sé nefnt.  Telji kærendur nauðsyn á því að staðsetning húsanna verði mæld upp svo þetta liggi fyrir.

Jafnframt sé bent á að samkvæmt hinum nýju skilmálum skuli nýta landkosti sem best og fella byggingar vel að landslagi.  Hvorugt húsanna teljist uppfylla þetta skilyrði.  Þannig hafi verið byggður einn sá stærsti púði sem sést hafi undir húsið á lóðinni nr. 112.  Þá hafi lóðin á nr. 109 verið hækkuð upp og löguð að húsinu en ekki öfugt auk þess sem aðkoma að húsinu sé ekki í samræmi við skipulag.  Þá eigi litir á veggjum að vera jarðlitir sem falla eigi vel að landslagi.  Telji kærendur að ráðgert sé að setja állitaða klæðningu á húsið nr. 109. 

Þá liggi einnig fyrir að húsin á lóðunum nr. 109 og 112 hafi verið reist í andstöðu við gildandi deiliskipulag.  Óheimilt sé skv. 4. mgr. 56. gr. skipulags- og byggingarlaga að breyta skipulagi svæðis þar sem framkvæmt hafi verið í ósamræmi við skipulag fyrr en hin ólöglega bygging, eða byggingarhluti, hafi verið fjarlægð, jarðrask afmáð eða starfsemi hætt.  Húsin hafi ekki verið fjarlægð.  Þvert á móti hafi verið unnið í og við húsin þrátt fyrir að úrskurðarnefndin hafi fellt byggingarleyfi þeirra úr gildi hinn 4. júlí 2007.   

Málsrök Grímsnes- og Grafningshrepps:  Af hálfu Grímsnes- og Grafningshrepps er vísað til þess að hin kærðu byggingarleyfi séu lögmæt og í samræmi við gildandi deiliskipulag og skilmála.  Kærendur geri ekki grein fyrir því með skýrum hætti að hvaða leyti leyfin séu andstæð gildandi skipulagi og/eða skilmálum. 

Órökstuddum staðhæfingum þess efnis að hús á lóð nr. 109 sé ekki innan byggingarreits sé hafnað.  Sama gildi um aðkomu að því húsi.  Reyndar verði ekki séð hvernig það tengist veitingu byggingarleyfisins sem slíks.  Hús á lóð nr. 112 sé einnig innan byggingarreits. Jarðvegspúði sé innan reitsins og taki einfaldlega mið af aðstæðum í landinu.

Athugasemdir kærenda lúti fyrst og fremst að deiliskipulaginu, sem tekið hafi gildi hinn 23. ágúst 2006, varðandi stærðir lóða og byggingarreiti, og þar með hvort byggingarleyfin samrýmist því skipulagi.  Bent sé á að kæran taki einungis til skilmálanna, þ.e. stærðar húsa á svæðinu, en kæru varðandi deiliskipulagið hafi verið vísað frá úrskurðarnefndinni.  Stoði því ekki fyrir kærendur að vísa til kæru sinnar frá 24. september 2007 til stuðnings þessum málsástæðum sínum.

Byggt sé á því að gildandi deiliskipulag sé lögmætt og málsmeðferð við afgreiðslu þess í samræmi við skipulags- og byggingarlög.  Hið sama gildi um skilmála skipulagsins. 

Þá sé mótmælt þeim skilningi kærenda að breyting á skipulagsskilmálum hafi verið ólögmæt með vísan til 4. mgr. 56. gr. skipulags- og byggingarlaga nr. 73/1997, þ.e. að rífa hefði þurft byggingar á lóðum nr. 109 og 112 áður en unnt hefði verið að breyta skipulagi svæðisins.

Vakin sé sérstök athygli á því að umræddar byggingar séu í samræmi við deiliskipulagsbreytingu þá er öðlast hafi gildi hinn 23. ágúst 2006.  Sú breyting hafi m.a. falið í sér að lóðarmörkum og byggingarreitum á næstum lóðum og í nágrenni við lóð  kærenda hafi verið breytt.  Ágreiningurinn nú standi einungis um skilmálana sem slíka, þ.e. stærðir húsa á öllum sumarhúsalóðum í landi Kiðjabergs.  Það eitt leiði til þess að hafna beri þessum málatilbúnaði. 

Framkvæmdir við hús á umræddum lóðum hafi verið taldar í samræmi við gildandi skipulag.  T.d. megi benda á að framkvæmdir við hús á lóð nr. 112 hafi hafist eftir að breytingar á skilmálum deiliskipulagsins hafi tekið gildi haustið 2006.  Frá þeim tíma og allt til 4. júlí 2007 hafi framkvæmdirnar verið í samræmi við byggingarleyfi og gildandi deiliskipulag.  Enn fremur megi nefna að neikvæð áhrif framkvæmda á lóðunum fyrir hagsmuni kærenda séu óveruleg. 

Málsrök byggingarleyfishafa:  Af hálfu byggingarleyfishafa er þess krafist að kröfum kærenda verði hafnað.  Byggingarleyfishafar hafi í höndunum útgefin byggingaleyfi af þar til bærum byggingaryfirvöldum.  Á grundvelli þeirra leyfa hafi byggingarleyfishafar hafið framkvæmdir á ný en þær hafi legið niðri frá því sumarið 2007, eða þar til nýtt deiliskipulag svæðisins hafi tekið gildi.  Það deiliskipulag hafi ekki verið fellt úr gildi og meðan svo sé ástatt hnígi engin rök til þess að fella byggingarleyfin úr gildi. 

Harðlega sé mótmælt kröfu kærenda um að byggingarleyfishöfum verði gert að afmá framkvæmdir af lóðunum.  Húsin eins og þau standi nú séu að fullu í samræmi við samþykkt deiliskipulag.  Kærendur hafi gert ágreining varðandi skilmála núverandi deiliskipulags, þ.e. varðandi stærð húsa, litaval og þess háttar, en sá ágreiningur geti engan veginn réttlætt niðurrif mikilla verðmæta, sem byggingarleyfishafar hafi lagt fram fé og vinnu til að skapa á lögmætan hátt.  Vernd stjórnarskrárinnar á eignarrétti einstaklinga komi auk þess í veg fyrir að unnt sé að fallast á þessa kröfugerð kærenda. 

Aðilar máls þessa hafa fært fram frekari rök fyrir kröfugerð sinni sem ekki verða reifuð hér frekar en úrskurðarnefndin hefur haft þau öll til hliðsjónar við úrlausn málsins. 

Niðurstaða:  Í máli þessu er deilt um leyfi er sveitarstjórn Grímsnes- og Grafningshrepps hefur veitt til byggingar tveggja sumarhúsa í landi Kiðjabergs. 

Eins og að framan er rakið er krafa kærenda um ógildingu hinna umdeildu byggingarleyfa m.a. studd þeim rökum að leyfin eigi stoð í deiliskipulagsbreytingum sem þeir telji ólögmætar og hafi kært til úrskurðarnefndarinnar til ógildingar.  Úrskurðarnefndin hefur með úrskurði fyrr í dag fallist á kröfu kærenda um ógildingu deiliskipulagsbreytingar þeirrar er öðlaðist gildi hinn 24. september 2007, en í þeirri ákvörðun fólst m.a. breyting á ákvæðum skipulagsskilmála um hámarkshæð og stærð  sumarhúsa á skipulagssvæðinu.  Kemur því til skoðunar hvort hin kærðu byggingarleyfi séu að efni til í samræmi við heimildir deiliskipulags á svæðinu varðandi hámarksstærð sumarhúsa eins og þær voru fyrir gildistöku umræddrar breytingar.
 
Í gildi er deiliskipulag frá árinu 1990 með áorðnum breytingum er lýtur m.a. að lóðaskipan á svæðinu, stærð lóða, húsa og byggingarreita.  Um stærð húsa segir í deiliskipulagsskilmálum:  „Um hámarksstærðir bústaða og önnur almenn sérákvæði vísast til greinar 6.10.4.6 í byggingarreglugerð frá ágúst 1989.“  Í hinu tilvitnaða reglugerðarákvæði sagði m.a. að sumarbústaðir skyldu að jafnaði vera á einni hæð og skyldu þeir ekki vera stærri en 60 m², meðallofthæð ekki minni 2,2 m, vegghæð mest 3,0 m og hæð mænis frá jörðu mest 4,5 m.  Sambærilegt ákvæði um hámarksstærð sumarhúsa er ekki  að finna í núgildandi byggingarreglugerð nr. 441/1998 en eðlilegast er að túlka gildandi skipulag á þann veg að áfram hafi gilt þau 60 m² stærðarmörk sem vísað var til, enda leiðir breyting á byggingarreglugerð ekki sjálfkrafa til breytingar á gildandi skipulagsákvörðunum.  Verður því við það að miða að á umræddu svæði hafi ekki verið mátt heimila byggingu sumarhúsa sem væru yfir 60 m² að flatarmáli.

Samkvæmt hinum kærðu byggingarleyfum er heimilað að reisa 179,1 m² hús á lóð nr. 112 og 108,8 m² hús á lóð nr. 109, að hluta á tveimur hæðum, ásamt 18,1 m² geymslu.  Af framangreindu má ljóst vera að leyfi fyrir byggingum á lóðum nr. 109 og 112 eru ekki í samræmi við gildandi ákvæði skipulags um hámarksstærð.  Var útgáfa leyfanna því í andstöðu við ákvæði  2. mgr. 43. gr. skipulags- og byggingarlaga, þar sem áskilið er að byggingarleyfi skuli vera í samræmi við staðfest aðalskipulag og samþykkt deiliskipulag og verða þau því felld úr gildi.

Krafa kærenda um að byggingarleyfishöfum verði gert að afmá framkvæmdir af lóðum sínum hefur ekki komið til úrlausnar á lægra stjórnsýslustigi og liggur því ekki fyrir nein kæranleg ákvörðun um þá kröfu.  Verður henni því vísað frá úrskurðarnefndinni.

Uppkvaðning úrskurðar í máli þessu hefur dregist vegna mikilla anna hjá úrskurðarnefndinni.

Úrskurðarorð:

Ákvarðanir byggingarnefndar uppsveita Árnessýslu frá 25. september 2007, um að veita leyfi fyrir byggingu sumarhúsa á lóðunum nr. 109 og 112 í landi Kiðjabergs í Grímsnes- og Grafningshreppi, eru felldar úr gildi.

Kröfu kærenda um að byggingarleyfishöfum verði gert að afmá framkvæmdir af lóðum sínum er vísað frá úrskurðarnefndinni.    

 

____________________________________
Hjalti Steinþórsson

 

  _______________________________                     _____________________________
Ásgeir Magnússon                                                       Þorsteinn Þorsteinsson