Skip to main content
Úrskurðarnefnd umhverfis- og auðlindamála
des 22
Love0

78/2009 Hagamelur

Með

Ár 2010, fimmtudaginn 14. janúar, kom úrskurðarnefnd skipulags- og byggingarmála saman til fundar í húsnæði nefndarinnar að Skúlagötu 21 í Reykjavík.  Mættir voru Hjalti Steinþórsson forstöðumaður, Ásgeir Magnússon héraðsdómari og Þorsteinn Þorsteinsson byggingarverkfræðingur. 

Fyrir var tekið mál nr. 78/2009, kæra eiganda fasteignarinnar að Hagamel 7, Hvalfjarðarsveit, á álagningu skipulagsgjalds vegna endurbyggingar húss. 

Á málið er nú lagður svofelldur

úrskurður: 

Með bréfi, dags. 9. nóvember 2009, fer Í, Hagamel 7, Hvalfjarðarsveit, fram á að skipulagsgjald sem lagt hefur verið á nýreist hús hans að Hagamel 7 verði fellt niður. 

Málavextir:  Kærandi er eigandi fasteignarinnar að Hagamel 7 í Hvalfjarðarsveit.  Að sögn kæranda stóð á lóðinni íbúðarhús ásamt bílgeymslu, byggt árið 1986.  Húsið hafi verið dæmt ónýtt vegna myglusveppa og hafi það verið rifið og nýtt hús byggt í þess stað á lóðinni.  Sér hafi síðan borist reikningur fyrir skipulagsgjaldi að fjárhæð 153.894 krónur vegna nýbyggingarinnar þrátt fyrir að skipulagsgjald hafi áður verið greitt af eldra húsi.  Sé þess krafist að álagning þessi verði felld úr gildi. 

Málsrök:  Kærandi styður kröfu sína þeim rökum að um endurbyggingu húss hafi verið að ræða sem farið hafi forgörðum vegna óviðráðanlegra atvika.  Það tjón verði kærandi að bera óbætt.  Vísað sé til þess að fyrir hendi sé undanþága frá skipulagsgjaldi í þeim tilvikum er hús séu reist í kjölfar eyðileggingar af völdum snjóflóða og skriða, sbr. 2. gr. reglugerðar nr. 737/1997, og telur kærandi að hér sé um sambærilegt tilvik að ræða. 

Af hálfu Fasteignaskrár Íslands hefur verið upplýst að í kjölfar Suðurlandsskjálftans árið 2000 hafi undanþáguákvæði 2. gr. reglugerðar nr. 727/1997 verið túlkað rúmt þannig að það taki einnig til nýbyggðra og endurbættra húsa eftir tjón af völdum jarðskjálfta. 

Niðurstaða:  Samkvæmt 2. mgr. 35. gr. skipulags- og byggingarlaga nr. 73/1997 skal greiða skipulagsgjald í eitt skipti af nýbyggingum sem virtar eru til brunabóta.  Telst nýbygging hvert nýreist hús sem virt er til brunabóta, svo og viðbyggingar við eldri hús, ef virðingarverð hinnar nýju viðbyggingar nemur a.m.k. 1/5 verðs eldra húss.  Er gjaldi þessu ætlað að standa straum af kostnaði við gerð skipulagsáætlana skv. 1. mgr. ákvæðisins. 

Nánar er kveðið á um álagningu, innheimtu og ráðstöfun gjaldsins í reglugerð nr. 737/1997 um skipulagsgjald.  Í 2. mgr. 1. gr. reglugerðarinnar er kveðið á um að tiltekin mannvirki, sem ekki séu háð byggingarleyfi, skuli undanþegin greiðslu skipulagsgjalds.  Þá kemur fram í 2. gr. reglugerðarinnar að sé hús flutt á nýja lóð sé það undanþegið skipulagsgjaldi hækki virðingarverð þess ekki meira en sem nemur 20% á hinum nýja stað.  Samkvæmt ákvæðinu gildir sama regla ef heimilað er að byggja ný hús eða endurbæta hús ef á þau hafa fallið snjóflóð eða skriður.  Hefur ákvæði þetta verið túlkað rúmt og einnig látið ná til þess er heimilað hefur verið að reisa ný hús eða endurbyggja hús eftir tjón af völdum jarðskjálfta. 

Í máli því sem hér er til úrlausnar eru atvik þau að fasteign kæranda var metin ónýt vegna myglusveppa.  Það verður þó ekki fallist á að um náttúruvá hafi verið að ræða, enda kemur fram í skoðunarskýrslu frá 6. desember 2007, sem kærandi hefur lagt fram, að ekki hafi verið farið eftir teikningum hönnuðar er varðar frágang á drenlögn, loftrásum í veggjum skriðkjallara og þrifalag í gólfi.  Hafa þessir byggingargallar leitt til óeðlilegrar rakamyndunar í húsinu og skapað skilyrði fyrir myglusveppi sem leiddu til þess að rífa þurfti húsið.  Þykir ekki tækt að beita undanþáguheimild 2. gr. reglugerðar um skipulagsgjald í tilviki kæranda þar sem ekki verður talið að um náttúruvá hafi verið að ræða.  Verður krafa kæranda um niðurfellingu umdeilds skipulagsgjalds því ekki tekin til greina. 

Engar athugasemdir hafa komið fram í máli þessu um gjaldstofn eða fjárhæð hins umdeilda gjalds og verður því lagt til grundvallar að álagning þess sé tölulega rétt. 

Úrskurðarorð:

Kröfu kæranda um niðurfellingu skipulagsgjalds vegna Hagamels 7 í Hvalfjarðarsveit, að fjárhæð 153.894 krónur samkvæmt innheimtuseðli sýslumannsins í Borgarnesi, með gjalddaga 1. nóvember 2009, er hafnað. 

_____________________________
Hjalti Steinþórsson

_____________________________       ____________________________
Ásgeir Magnússon                                        Þorsteinn Þorsteinsson

des 22
Love0

72/2009 Skipulagsgjald

Með

Ár 2010, fimmtudaginn 14. janúar, kom úrskurðarnefnd skipulags- og byggingarmála saman til fundar í húsnæði nefndarinnar að Skúlagötu 21 í Reykjavík.  Mættir voru Hjalti Steinþórsson forstöðumaður, Ásgeir Magnússon héraðsdómari og Þorsteinn Þorsteinsson byggingarverkfræðingur. 

Fyrir var tekið mál nr. 72/2009, kæra á álagningu skipulagsgjalds vegna húseigna á fyrrum umráðasvæði Bandaríkjahers á Keflavíkurflugvelli. 

Í málinu er nú kveðinn upp svofelldur

úrskurður: 

Með bréfi til úrskurðarnefndar skipulags- og byggingarmála, dags. 19. október 2009, er barst nefndinni 22. sama mánaðar, kærir Þróunarfélag Keflavíkurflugvallar ehf. álagningu skipulagsgjalds vegna húseigna á fyrrum umráðasvæði Bandaríkjahers á Keflavíkurflugvelli, samtals að fjárhæð kr. 82.649.481.  Gerir kærandi þá kröfu að hin kærða álagning verði felld úr gildi. 

Málsatvik og rök:  Kærandi, sem er einkahlutafélag í eigu íslenska ríkisins, var sett á laggirnar á árinu 2006 og er markmið og tilgangur þess að leiða þróun og umbreytingu á fyrrum umráðasvæði Bandaríkjahers við Keflavíkurflugvöll.  Yfirtók félagið á annað hundrað fasteignir á svæðinu sem flestar munu vera byggðar fyrir árið 2000. 

Bendir kærandi á að hann hafi komið mörgum fasteignum á umræddu svæði í borgaraleg not með sölu og útleigu á grundvelli þjónustusamnings við fjármálaráðuneytið.  Við það að fasteignirnar hafi verið skráðar í Fasteignaskrá Íslands lögum samkvæmt hafi kæranda verið gert að standa straum af háu skipulagsgjaldi sem lagt hafi verið á í tengslum við skráninguna.  Félagið hafi gert athugasemdir  við greiðslu umræddra gjalda og hafi farið fram á rökstuðning Skipulagsstofnunar, sem vörsluaðila skipulagssjóðs, fyrir álagningunni með bréfi, dags. 30. október 2008, en umbeðinn rökstuðningur hafi ekki borist.  Skipulagsstofnun hafi hins vegar framsent erindi kæranda til embættis sýslumannsins í Keflavík, en engin formleg viðbrögð við erindinu hafi borist þaðan. 

Að mati kæranda eigi hin kærða álagning ekki lagastoð enda komi skýrt fram í 2. mgr. 35. gr. skipulags- og byggingarlaga nr. 73/1997 að gjaldið skuli lagt á nýreist hús eða viðbyggingar við eldri hús, en umræddar fasteignir hafi verið reistar á síðustu áratugum liðinnar aldar.  Gjaldið skuli lagt á við virðingu nýbyggingar til brunabóta og telji kærandi að skipulagsgjald vegna fasteigna félagsins sem byggðar hafi verið fyrir mörgum áratugum kunni að vera fyrnt.  Þá beri að líta til þess að fasteignirnar hafi verið byggðar af Bandaríkjaher á sínum tíma og geti álagt skipulagsgjald því ekki átt að standa undir umsýslukosnaði við þær framkvæmdir hersins.  Vísar kærandi til úrskurðar úrskurðarnefndarinnar nr. 17/2009 varðandi túlkun á hugtakinu nýreist hús í skilningu 2. mgr. 35. gr. skipulags- og byggingarlaga. 

Í bréfi Fasteignarskrár Íslands til úrskurðarnefndarinnar vegna málsins er tekið fram að kærandi hafi ekki beint kvörtun um álagningu og innheimtu skipulagsgjaldsins vegna umræddra fasteigna til stofnunarinnar.  Af þeim sökum hafi málið ekki komið til athugunar. 

Niðurstaða:  Samkvæmt fyrirliggjandi yfirliti frá kæranda hafa umdeild gjöld verið lögð á og innheimt frá lokum árs 2007 og fram í mars 2009.  Samkvæmt 5. mgr. 8. gr. skipulag- og byggingarlaga nr. 73/1997 er kærufrestur til nefndarinnar einn mánuður frá því að kæranda varð kunnugt eða mátti vera kunnugt um ákvörðun þá er kæra á.  Samkvæmt því var kærufrestur vegna umdeildrar gjaldtöku liðinn þegar kæra barst í máli þessu hinn 22. október 2009. 

Í 1. mgr. 28. gr. stjórnsýslulaga nr. 37/1993 er kveðið á um að berist kæra að liðnum kærufresti skuli vísa henni frá nema að afsakanlegt verði talið að kæran hafi ekki borist fyrr eða að veigamiklar ástæður mæli með því að kæran verði tekin til meðferðar.  Kæru verður þó ekki sinnt ef meira en ár er liðið frá því að ákvörðun var tilkynnt aðila skv. 2. mgr. ákvæðisins. 

Ekki liggur fyrir að kæranda hafi verið leiðbeint um málskotsrétt sinn til úrskurðarnefndarinnar skv. 7. gr. reglugerðar um skipulagsgjald eða um kærufrest svo sem kveðið er á um í 2. mgr. 20. gr. stjórnsýslulaga.  Þá virðist krafa hans um rökstuðning ekki hafa verið framsend Fasteignaskrá Íslands, í samræmi við 2. mgr. 7. gr. stjórnsýslulaga, en sú stofnun gefur fyrirmæli um álagningu og innheimtu skipulagsgjalds skv. 3. mgr. 35. gr. skipulags- og byggingarlaga.  Með hliðsjón af þessum atvikum þykir afsakanlegt að kæran hafi borist svo seint sem raun ber vitni og verður því ágreiningur um álögð og innheimt skipulagsgjöld síðasta árið fyrir móttöku kæru í máli þessu tekinn til efnismeðferðar en ágreiningi um eldri álagningu skipulagsgjalda verður vísað frá úrskurðarnefndinni í samræmi við fyrrnefnda 2. mgr. 28. gr. stjórnsýslulaga. 

Álögð skipulagsgjöld, sem féllu til innan árs fram að því að kæra í máli þessu barst úrskurðarnefndinni, eru þessi:  Frá 22. desember 2008 vegna Flugvallabrautar 941 að fjárhæð kr. 131.238 og Flugvallabrautar 752 að fjárhæð kr. 848.034 og frá 6. mars 2009 vegna Fjörubrautar 1229 að fjárhæð kr. 1.237.698, Keilisbrautar 755 að fjárhæð kr. 480.513, Suðurbrautar 758 að fjárhæð kr. 456.936, Valhallarbrautar 743 að fjárhæð kr. 558.234 og Keilisbrautar 749 að fjárhæð kr. 512.178 eða samtals kr. 4.224.831.  Eru nefndar fasteignir byggðar á árunum 1953 til 1992 nema Flugvallarbraut 941 sem reist var árið 2005. 

Samkvæmt 2. mgr. 35. gr. skipulags- og byggingarlaga skal greiða skipulagsgjald af nýbyggingum sem virtar eru til brunabóta.  Telst nýbygging hvert nýreist hús sem virt er til brunabóta, svo og viðbyggingar við eldri hús, ef virðingarverð hinnar nýju viðbyggingar nemur a.m.k. 1/5 verðs eldra húss.  Í 3. mgr. sömu greinar segir að skipulagsgjald falli í gjalddaga þegar virðingargjörð hafi farið fram og Fasteignaskrá Íslands hafi tilkynnt hana innheimtumanni ríkissjóðs. 

Skipulagsgjald er sérstakt gjald sem ætlað er að standa straum af kostnaði við gerð skipulagsáætlana.  Er það lagt á fullbyggðar nýbyggingar og á sér lagastoð í 35. gr. skipulags- og byggingarlaga nr. 73/1997.  Samkvæmt 4. gr. reglugerðar nr. 737/1997 fellur skipulagsgjald í gjalddaga þegar brunabótavirðing hefur farið fram eða stofnverð tilkynnt og Fasteignaskrá Íslands hefur tilkynnt innheimtumanni ríkissjóðs þær fjárhæðir.  Gjaldinu fylgir lögveð í þeirri fasteign sem það er lagt á. 

Eins og háttað er reglum um álagningu skipulagsgjalds má við því búast að hún fari að jafnaði fram nokkru eftir að viðkomandi bygging hefur verið tekin í notkun og hefur úrskurðarnefndin í fyrri úrskurðum fallist á að réttlætanlegt kunni að vera að leggja gjaldið á allnokkru eftir að byggingu mannvirkis hafi lokið.  Á hitt ber að líta að miðað er við að gjaldið sé lagt á nýreist hús og nýjar viðbyggingar.  Verður ekki á það fallist að umræddar fasteignir, sem reistar hafa verið fyrir árum og áratugum, verði talin nýreist hús í skilningi 35. gr. skipulags- og byggingarlaga er umdeild álagning fór fram.  Engin eðlis- eða efnisrök leiða til þess að beitt verði svo rúmri lögskýringu við túlkun þess lagaákvæðis, sem umdeild álagning styðst við, þegar litið er til orðalags þess.  Verður og að líta til þess að um er að ræða eldri fasteignir á svæði sem löngu hafði verið byggt upp og skipulagt á kostnað framkvæmdaaðila er álagning skipulagsgjaldsins fór fram. 

Samkvæmt því sem að framan er rakið ber að fella úr gildi álagningu skipulagsgjalds á tilgreindar fasteignir kæranda eins og nánar greinir í úrskurðarorði.

Úrskurðarorð: 

Felld er úr gildi álagning skipulagsgjalds, dags. 22. desember 2008 vegna Flugvallabrautar 941 að fjárhæð kr. 131.238 og Flugvallabrautar 752 að fjárhæð kr. 848.034, og álagning dags. 6. mars 2009 vegna Fjörubrautar 1229 að fjárhæð kr. 1.237.698, Keilisbrautar 755 að fjárhæð kr. 480.513, Suðurbrautar 758 að fjárhæð kr. 456.936, Valhallarbrautar 743 að fjárhæð kr. 558.234 og Keilisbrautar 749 að fjárhæð kr. 512.178. 

__________________________________
Hjalti Steinþórsson

_____________________________            _____________________________
Ásgeir Magnússon                                              Þorsteinn Þorsteinsson

des 22
Love0

156/2007 Lækjarnes

Með

Ár 2010, fimmtudaginn 14. janúar, kom úrskurðarnefnd skipulags- og byggingarmála saman til fundar í húsnæði nefndarinnar að Skúlagötu 21 í Reykjavík.  Mættir voru Hjalti Steinþórsson forstöðumaður, Ásgeir Magnússon héraðsdómari og Þorsteinn Þorsteinsson byggingarverkfræðingur. 

Fyrir var tekið mál nr. 156/2007, kæra á ákvörðun bæjarstjórnar Mosfellsbæjar frá 7. nóvember 2007 um að samþykkja deiliskipulag Lækjarness í Mosfellsdal. 

Í málinu er nú kveðinn upp svofelldur

úrskurður: 

Með ódagsettu bréfi til úrskurðarnefndar skipulags- og byggingarmála, er barst nefndinni hinn 28. nóvember 2007, kærir Þ, Laxnesi, Mosfellsbæ, þá ákvörðun bæjarstjórnar Mosfellsbæjar frá 7. nóvember 2007 að samþykkja deiliskipulag Lækjarness í Mosfellsdal. 

Gerir kærandi þá kröfu að hin kærða ákvörðun verði felld úr gildi. 

Málavextir:  Á fundi skipulags- og byggingarnefndar 10. júlí 2007 var lögð fram beiðni um að auglýst yrði tillaga að deiliskipulagi Lækjarness, sem mun vera spilda úr landi Laxness í Mosfellsdal.  Var afgreiðslu málsins frestað.  Á fundi nefndarinnar 14. ágúst s.á. var eftirfarandi fært til bókar:  „Nefndin leggur til að tillagan verði auglýst til kynningar skv. 25. gr. S/B-laga, þrátt fyrir að hesthús sé staðsett í jaðri hverfisverndarbeltis skv. tillögunni.  Nefndin telur að hér sé um undantekningartilvik að ræða, þar sem í ljós hefur komið að misræmi er í afmörkun vatnsverndarsvæðis í aðal- og deiliskipulagi á þessum stað, og tekur fram að ekki sé með þessu gefið fordæmi fyrir frekari frávikum frá hverfisvernd við Köldukvísl.“  Í kjölfar þessa birtist svohljóðandi auglýsing, m.a. í Morgunblaðinu 31. ágúst 2007:  „Mosfellsbær auglýsir hér með skv. 25. gr. skipulags- og byggingarlaga nr. 73/1997 tillögu að deiliskipulagi fyrir land Lækjarness í Mosfellsdal.  Landið er norðan Köldukvíslar, milli Laxness og golfvallar, um 1,4 ha að stærð.  Á suðurhluta þess gilda hverfisverndarákvæði og norðurhlutinn er innan fjarsvæðis vatnsverndar.  Tillagan gerir ráð fyrir tveimur byggingarreitum, annars vegar fyrir íbúðarhús allt að 400 m² á sama stað og íbúðarhús stendur nú, og hins vegar fyrir hesthús allt að 200 m² á suðausturhluta landsins.  Kvaðir eru settar um umferð að golfvelli, reiðleið meðfram Köldukvísl og raflínu (Skálholtslínu).“  Kom kærandi á framfæri athugasemd vegna þessa, en hann er ábúandi jarðarinnar Laxness sem Lækjarnes mun hafa verið skipt út úr.  Á fundi skipulags- og byggingarnefndar 16. október 2007 var starfsmönnum falið að semja drög að svörum vegna athugasemda kæranda og á fundi nefndarinnar hinn 30. s.m. var eftirfarandi fært til bókar:  „Nefndin samþykkir framlögð drög að svari og leggur til að tillagan verði samþykkt skv. 25. gr. s/b-laga, með fyrirvara um útfærslu götu og reiðleiðar um lóðina.“  Var framagreint staðfest á fundi bæjarstjórnar 7. nóvember 2007. 

Á fundi skipulags- og byggingarnefndar 20. maí 2008 var lögð fram umsókn um leyfi fyrir bráðabirgðaíverustað.  Var eftirfarandi fært til bókar:  „Emil Pétursson óskar þann 14. maí 2008 eftir heimild fyrir bráðabirgðahúsi meðan endurbygging í Lækjarnesi á sér stað, sbr. meðfylgjandi uppdrátt.  (Húsið er þegar til staðar en stendur laust, án varanlegs grunns). Nefndin samþykkir ekki stöðuleyfi fyrir vinnuskúrinn fyrr en lagðir hafa verið fram endanlegir deiliskipulagsuppdrættir og uppdrættir fyrir mannvirki á lóðinni í samræmi við deilskipulag.“  Var framangreint staðfest á fundi bæjarstjórnar 4. júní 2008. 

Á fundi skipulags- og byggingarnefndar 29. september 2009 var eftirfarandi bókað vegna Lækjarness:  „Lagður fram endurskoðaður tillöguuppdráttur, sbr. bókun á 213. fundi.  Nefndin leggur til að skipulagstillagan verði auglýst að nýju.“  Á fundi bæjarstjórnar 7. október 2009 var fært til bókar að í ljósi nýrra upplýsinga frá Skipulagsstofnun ítreki bæjarstjórn samþykkt skipulagsins frá 7. nóvember 2007. 

Í bréfi Skipulagsstofnunar til skipulagsfulltrúa, dags. 14. október 2009, sagði m.a:  „Vísað er til erindis Mosfellsbæjar, dags. 5. október 2009, þar sem deiliskipulag Lækjarness í Mosfellsdal, er sent Skipulagsstofnun til yfirferðar samkvæmt 3. mgr. 25. gr. skipulags- og byggingarlaga nr. 73/1997.  Deiliskipulagið var samþykkt með breytingum í bæjarstjórn 7. nóvember 2007, ásamt umsögn skipulagsfulltrúa um framkomnar athugasemdir, dags. 30. nóvember 2007.  Athugasemdir bárust á kynningartímanum.  Málsmeðferð var skv. 25. gr. skipulags- og byggingarlaga.  Í bréfi sveitarfélagins kemur m.a. fram að deiliskipulagstillagan er fyrir svæði utan þéttbýlis og að ekki hefur orðið breyting á eignarhaldi eða nýtingu aðliggjandi landa síðan þá.  Jafnframt mun sveitarfélagið tilkynna eigendum aðliggjandi landa bréflega um gildistöku deiliskipulagsins, auk þess að auglýsa niðurstöðuna skv. 1. mgr. 25. gr. skipulags- og byggingarlaga.  Skipulagsstofnun fellst á rök sveitarfélagins og telur óþarft að kynna tillöguna að nýju þrátt fyrir að um tvö ár séu síðan hún var auglýst.“ 

Með bréfi skipulagsfulltrúa til kæranda, dags. 16. október 2009, var tilkynnt að deiliskipulag Lækjarness, sem samþykkt hafði verið 7. nóvember 2007, myndi taka gildi við birtingu auglýsingar í B-deild Stjórnartíðinda 19. október 2009 og birtist auglýsingin þann dag. 

Málsrök kæranda:  Af málsgögnum má ráða að krafa kæranda um ógildingu hins kærða deiliskipulags sé gerð með vísan til þess að hluti Lækjarness fari inn á land Laxness samkvæmt skipulagsuppdrætti.  Vegurinn sem liggi að Lækjarnesi sé í eigu Laxness og sé einkavegur.  Þeir er átt hafi erindi á golfvöllinn hafi notað veginn en til standi að loka honum fyrir bílaumferð þar sem öryggi hestamanna sé ekki tryggt.  Þar með sé engin aðkoma að Lækjarnesi.  Ennfremur sé vísað til þess að Lækjarnes sé á vatnsverndarsvæði. 

Málsrök Mosfellsbæjar:  Af hálfu Mosfellsbæjar er vísað til þess að málatilbúnaður og rökstuðningur kæranda sé svo óljós að erfitt sé að átta sig á því hvað átt sé við og krafan vanreifuð.  Engin tilraun sé gerð til að útskýra hvers vegna kærandi telji landamerki óljós og ekki sé vísað til gagna um landamerki eignanna.  Þá sé vakin athygli á því að ytri mörk Laxness hafi verið samþykkt af þáverandi eigendum jarðarinnar og þeim þinglýst 5. ágúst 1993.  Kærandi hafi ekki lagt fram nein þinglýst gögn sem ógildi það samkomulag.  Þá sé ekki ljóst hvort kærandi sé að óska eftir því að úrskurðarnefndin ákveði landamerki jarðarinnar sem sé ekki hlutverk nefndarinnar, sbr. 8. gr. skipulags- og byggingarlaga. 

Þá haldi kærandi því fram að aðkomuvegur að hinni deiliskipulögðu lóð sé „…einkavegur í eigu óskipts lands að Laxnesi.  Þar að auki er vegurinn skráður sem reiðvegur á aðalskipulagi.“  Bent sé á að umræddur vegur hafi verið aðkomuleið fyrir Bakkakotsvöll, Lækjarnes og Guddulaug um árabil og verið í sameign Mosfellsbæjar, nafngreindra aðila og kæranda.  Umræddur vegur muni hafa verið til staðar þegar kærandi hafi keypt eign sína og þá þjónað sama hlutverki.  Hið kærða skipulag geri hvorki ráð fyrir breytingu á vegstæðinu í landi kæranda né breyttum notum vegarins. 

Samkvæmt 3. mgr. 2. gr. skipulags- og byggingarlaga sé deiliskipulagi ætlað að vera nánari útfærsla á aðalskipulagi.  Í aðalskipulagi Mosfellsbæjar sé kveðið á um reiðleiðir, en líta verði svo á að þar sé ekki endilega um nákvæma legu að ræða, heldur sé hún háð þeirri ónákvæmni sem almennt sé í aðalskipulagi og ráðist m.a. af mælikvarða uppdráttar.  Í aðalskipulaginu sé ekki kveðið á um legu húsagatna eða heimreiða að húsum og býlum.  Þótt aðalskipulag sýni reiðleið í svipaðri legu og núverandi vegur þýði það ekki að vegurinn sé þar með skilgreindur sem reiðleið og geti ekki haft annað hlutverk.  Í deiliskipulaginu sé þarna skilgreindur akvegur sem hafi í meginatriðum sömu legu og núverandi vegur, en til hliðar við hann sé gert ráð fyrir reiðleið.  Ekkert ósamræmi sé því á milli aðal- og deiliskipulagsins að þessu leyti.  Þá megi benda á að vegurinn hafi verið notaður sem bílvegur um árabil án þess að athugasemdir hafi verið við það gerðar af landeigendum.  Ekki sé um þess háttar frávik frá aðalskipulagi að ræða að það geti valdið ógildi deiliskipulagsins. 

Þá sé á því byggt að skv. 33. gr. skipulags- og byggingarlaga geti aðili sem telji eign sína hafa rýrnað vegna skipulagsbreytinga gert kröfu um bætur vegna rýrnunarinnar til sveitarstjórnar.  Telji kærandi sig hafa orðið fyrir tjóni vegna deiliskipulagsins og geti hann sannað það tjón eigi hann bótarétt.  Það sé sveitarstjórnar að meta hvort rýrnun hafi átt sér stað en ekki úrskurðarnefndarinnar. 

Málsrök eiganda Lækjarness:  Af hálfu eiganda Lækjarness er þess krafist að málinu verði vísað frá úrskurðarnefndinni, enda eigi kærandi enga lögvarða hagsmuni af hinu samþykkta deiliskipulagi Lækjarness.  Staðreyndin sé sú að kærandi hafi eingöngu fullan umráðarétt yfir lítilli lóð (5.460 m² er umlyki húsakost hans í Laxnesi.  Laxnes 1, sem liggi að Lækjarnesi og sé undir vegi þeim er liggi heim að Lækjarnesi, sé óskipt í eigu Mosfellsbæjar, sem eigi 25% eignarhlut, auk tilgreindra einstaklinga, þar á meðal kæranda, en hlutur hans sé aðeins 5,95%. 

Árið 1993 hafi landamerki Lækjarness verið hnitasett og samþykkt af þáverandi eigendum Laxness.  Umdeilt deiliskipulag sé innan þinglýstra landamerkja.  Kærandi hafi ekki gert neinn reka að því að vísa fram gögnum sem sýni með einhverjum hætti fram á að landamerki séu óljós eða að vegurinn sé þarna í óþökk landeigenda.  Þegar kærandi hafi eignast 5,95% hlut í Laxnesi 1 árið 1999 hafi vegurinn verið í notkun.  Sé gildandi aðalskipulag Mosfellsbæjar skoðað megi glögglega sjá að vegurinn sé teiknaður inn á það. 

Því sé alfarið hafnað að vegurinn, sem liggi heim að Lækjarnesi, sé einkavegur er tilheyri Laxnesi 1.  Vegurinn hafi verið lagður af sveitarfélaginu og Vegagerðinni í kringum árið 1980, m.a. vegna þess að áin Kaldakvísl hefði valdið töluverðu landbroti.  Til að koma í veg fyrir það hafi farvegur árinnar verið gerður beinni með því að taka efni upp úr ánni og leggja það á norðurbakka hennar.  Þar hafi umræddur vegur myndast, en hann hafi þá verið notaður til að komast að dæluskúr í eigu sveitarfélagsins, í landi Lækjarness.  Þetta hafi verið gert í fullu samráði við þáverandi landeigendur.  Vegurinn sé að auki notaður til að komast að golfvellinum sem liggi að landi Lækjarness.  Ljóst sé því að um sé að ræða veg sem liggi eins og hann hafi gert frá því hann hafi verið lagður með samþykki allra hlutaðeigandi frá upphafi. 

Telji kærandi eða aðrir sig hafa forræði á landi undir veginum heim að Lækjarnesi, umfram það sem þinglýst gögn beri með sér, beri þeim að sýna fram á það með óyggjandi hætti.  Meðan það sé ekki gert sé ekki hægt að fallast á að kærandi hafi lögvarða hagsmuni eða tilefni til að kæra viðkomandi deiliskipulag. 

Bent sé á að hið kærða deiliskipulag sé í samræmi við lög og reglugerðir sem gildi um skipulags- og byggingarmál.  Deiliskipulagið sé hið fyrsta á svæðinu og gangi því framar fyrra svæðisskipulagi og fyrra aðalskipulagi.  Hið umþrætta deiliskipulag sé af hinu góða þar sem verið sé að koma á framtíðarskipulagi á svæðinu í samræmi við gildandi lög og reglur. 

Deiliskipulagið hafi verið unnið í fullri samvinnu við Mosfellsbæ og íbúa sveitarfélagsins.  Einu mótmælin sem hafi borist séu frá kæranda sem samkvæmt þinglýstum eignarheimildum fari aðeins með eignarhald á 5,95% af óskiptu landi Laxness 1.  Aðrir eigendur Laxness 1 hafi ekki sett fram mótmæli og sé því ekki ljóst að kærandi hafi heimild til að kæra án samþykkis meðeigenda sinna.  Skortur sé því á samaðild sóknarmegin ef litið sé til almennra reglna er gildi um réttarfar á Íslandi. 

Andsvör kæranda vegna málsraka Mosfellsbæjar:  Af hálfu kæranda er málsrökum bæjaryfirvalda andmælt og bent á að í Lækjarnesi hafi hingað til verið sumarbústaður en ekki íbúðarhús. 

——-

Aðilar máls þessa hafa fært fram ítarlegri rök fyrir máli sínu, sem ekki verða rakin hér frekar, en úrskurðarnefndin hefur haft þau öll til hliðsjónar við úrlausn málsins. 

Niðurstaða:  Eins og að framan er rakið gerir eigandi Lækjarness kröfu um að máli þessu verði vísað frá úrskurðarnefndinni með þeim rökum að kærandi eigi ekki lögvarða hagsmuni af niðurstöðu þess.  Á þetta verður ekki fallist.  Læknarnes er landspilda á norðurbakka Köldukvíslar, austan Bakkakots og vestan Laxness, þar sem kærandi er búsettur og stundar atvinnurekstur.  Verður því að telja að kærandi eigi ótvíræða hagsmuni af niðurstöðu málsins vegna þess nábýlis sem að framan er lýst.  Á kærandi sjálfstæðra hagsmuna að gæta af úrlausn málsins og stendur það ekki í vegi fyrir málatilbúnaði hans þótt sameigendur hans að Laxnesi 1 hafi ekki látið það til sín taka.

Í máli þessu er krafist ógildingar á deiliskipulagi fyrir Lækjarnes í Mosfellsdal, sem bæjarstjórn samþykkti á fundi sínum hinn 7. nóvember 2007 og auglýst var í B-deild Stjórnartíðinda hinn 19. október 2009.  Tekur skipulagið til um 1,4 ha svæðis og er með því heimilað að byggja þar allt að 400 m² tvílyft einbýlishús og bílskúr og einnar hæðar hesthús, allt að 200 m². 

Umrætt deiliskipulagssvæði, Lækjarnes í Mosfellsdal, er samkvæmt gildandi aðalskipulagi Mosfellsbæjar á skilgreindu landbúnaðarsvæði norðan Þingvallavegar.  Spildan er ekki skráð lögbýli, en henni mun hafa verið skipt út úr landi jarðarinnar Laxness.  Samkvæmt aðalskipulaginu er í Mosfellsdal gert ráð fyrir blöndu íbúðarbyggðar og landbúnaðar á um 174 ha svæði, en það svæði er allt sunnan Þingvallavegar og á sú landnotkun sem þar er því ekki við um Lækjarnes.  Í kafla 2.3.7 í greinargerð aðalskipulagsins er nánar fjallað um landbúnaðarsvæði.  Segir þar að um 540 ha þess séu í Mosfellsdal en af þeim séu 174 ha skilgreindir sem blanda íbúðarbyggðar og landbúnaðar og er þar augljóslega átt við það svæði sunnan Þingvallavegar sem áður getur.  Þá segir að auk hefðbundins búskapar, þar sem hann sé enn stundaður, sé gert ráð fyrir að á landbúnaðarsvæðum geti verið umfangsmikil ylrækt, trjárækt, frístundabúskapur og annar búskapur sem ekki krefjist mikils landrýmis, s.s. alifugla- og svínarækt. 

Í grein 4.14.1 í skipulagsreglugerð nr. 400/1998 segir að landbúnaðarsvæði nái yfir allt land jarða eða lögbýla, sbr. ákvæði jarðalaga og ábúðarlaga um land sem nýtt sé til landbúnaðar.  Þar segir og að á landbúnaðarsvæðum skuli fyrst og fremst gera ráð fyrir byggingum og starfsemi sem tengist búrekstri á jörðum. 

Ekki er í hinu kærða deiliskipulagi gerð grein fyrir hvernig það samræmist aðalskipulagi, en úrskurðarnefndin telur að skýra verði heimildir aðalskipulagsins til samræmis við tilvitnað ákvæði skipulagsreglugerðarinnar.  Ekki sé því unnt að heimila í deiliskipulagi byggingu íbúðarhúss á skilgreindu landbúnaðarsvæði á spildu sem hvorki er lögbýli né tilheyrir bújörð.  Samræmist hið umdeilda deiliskipulag því ekki gildandi aðalskipulagi svæðisins og er því ekki fullnægt skilyrðum 9. gr. skipulags- og byggingarlaga um innbyrðis samræmi skipulagsáætlana.  Leiðir sá annmarki til ógildingar. 

Auk þess annmarka sem að framan getur var sá ágalli á meðferð málsins að verulegur dráttur varð á því að gildistaka hinnar umdeildu deiliskipulagstillögu væri auglýst í B-deild Stjórnartíðinda, sbr. 2. mgr. gr. 6.4 í skipulagsreglugerð nr. 400/1998, en tæp tvö ár liðu frá því að bæjarstjórn samþykkti hina umdeildu tillögu og þar til auglýsing um hana birtist í Stjórnartíðindum hinn 19. október 2009.  Áskilnaður um opinbera birtingu ákvarðana stjórnvalda, s.s. um deiliskipulag, styðst meðal annars við sjónarmið um réttaröryggi og verður að gera þá kröfu að birting eigi sér stað innan hóflegs tíma og án ástæðulausra tafa.  Var þessa ekki gætt í hinu kærða tilviki og telur úrskurðarnefndin að ekki hafi lengur verið skilyrði til að birta hina umdeildu ákvörðun þegar það var loks gert hinn 19. október 2009.  Verður ekki fallist á að nægilegt hafi verið að fyrir lægi það álit bæjaryfirvalda að sá dráttur sem orðið hefði á birtingunni myndi ekki valda réttarspjöllum. 

Samkvæmt því sem að framan er rakið verður hin kærða ákvörðun felld úr gildi. 

Sé miðað við það tímamark er kæra barst hefur uppkvaðning úrskurðar í máli þessu dregist verulega.  Til þess verður hins vegar að líta að einungis eru liðnir tæpir þrír mánuðir frá því auglýsing um hina kærðu ákvörðun birtist í B-deild Stjórnartíðinda, en sú auglýsing markar upphaf kærufrests í málinu.

Úrskurðarorð: 

Kröfu um frávísun máls þessa er hafnað.  Felld er úr gildi ákvörðun bæjarstjórnar Mosfellsbæjar frá 7. nóvember 2007 um að samþykkja deiliskipulag Lækjarness í Mosfellsdal. 

____________________________________
Hjalti Steinþórsson

______________________________          _____________________________
Ásgeir Magnússon                                              Þorsteinn Þorsteinsson

des 22
Love0

153/2007 Fagurgerði

Með

Ár 2010, fimmtudaginn 14. janúar, kom úrskurðarnefnd skipulags- og byggingarmála saman til fundar í húsnæði nefndarinnar að Skúlagötu 21 í Reykjavík.  Mættir voru Hjalti Steinþórsson forstöðumaður, Ásgeir Magnússon héraðsdómari og Þorsteinn Þorsteinsson byggingarverkfræðingur. 

Fyrir var tekið mál nr. 153/2007, kæra á samþykkt bæjarstjórnar Árborgar frá 12. september 2007 um deiliskipulag Fagurgerðis 1 og 3 á Selfossi. 

Í málinu er nú kveðinn upp svofelldur

úrskurður: 

Með bréfi til úrskurðarnefndar skipulags- og byggingarmála, dags. 12. nóvember 2007, er barst úrskurðarnefndinni hinn 13. sama mánaðar, kærir J, Grænuvöllum 1, Selfossi, samþykkt bæjarstjórnar Árborgar frá 12. september 2007 um deiliskipulag Fagurgerðis 1 og 3 á Selfossi.  Auglýsing um gildistöku samþykktarinnar birtist í B-deild Stjórnartíðinda 15. október 2007. 

Af hálfu kæranda er þess krafist að hin kærða samþykkt verði felld úr gildi. 

Málavextir:  Á fundi skipulags- og byggingarnefndar 24. maí 2007 var lögð fram tillaga að deiliskipulagi Fagurgerðis 1 og 3 og lagði nefndin til við bæjarstjórn að tillagan yrði auglýst.  Var það samþykkt á fundi bæjarstjórnar 13. júní 2007.  Fól tillagan m.a. í sér heimild til stækkunar hússins að Fagurgerði 1 og byggingar húss á lóðinni nr. 3 við Fagurgerði.  Í skilmálum sagði að nýtingarhlutfall lóðanna yrði 0,45 að hámarki, byggingarnar yrðu 1-2 hæðir og hámarkshæð 7,9 m.  Tillagan var auglýst frá 7. júní 2007 til og með 5. júlí s.á., með athugasemdarfresti til 19. júlí 2007.  Bæjaryfirvöldum bárust athugasemdir við tillöguna, m.a. frá kæranda.  Á fundi skipulags- og byggingarnefndar 23. ágúst 2007 var lagt til við bæjarstjórn að tillagan yrði samþykkt.  Var tillagan samþykkt á fundi bæjarstjórn 12. september s.á.  Með bréfi Skipulagsstofnunar til skipulags- og byggingardeildar sveitarfélagins, dags. 3. október 2007, var tilkynnt að ekki væri gerð athugasemd við að samþykktin yrði auglýst í B-deild Stjórnartíðinda og birtist auglýsing þar þess efnis 15. október 2007. 

Kærandi skaut framangreindri samþykkt til úrskurðarnefndarinnar svo sem að framan greinir. 

Málsrök kæranda:  Af hálfu kæranda er vísað til þess að hin kærða deiliskipulagssamþykkt sé ekki í samræmi við þá byggingarhefð sem ríkjandi sé á svæðinu, nýtingarhlutfall sé of hátt og væntanlegar byggingar muni hafa veruleg áhrif á útsýni.  Umferð muni aukast frá því sem nú sé og hafa í för með sér verulega neikvæð grenndaráhrif.  Samþykktin brjóti því gegn ákvæðum gr. 4.2.2 í skipulagsreglugerð nr. 400/1998 þar sem segi að við deiliskipulagningu íbúðarsvæða skuli þess jafnan gætt að í íbúðum og á lóðum íbúðarhúsa sé sem best hægt að njóta sólar, útsýnis, skjóls og friðsældar.  Skipulagningu íbúðarsvæða skuli jafnan hagað þannig að sem minnst umferð verði um húsagötur og að gönguleiðir barna að leiksvæðum, leikskólum og skólum séu öruggar.  Íbúðarhúsum skuli valinn staður með tilliti til þess að íbúar eigi greiðan og öruggan aðgang að lóðum þeirra. 

Málsrök Árborgar:  Af hálfu Árborgar er því mótmælt að hin kærða samþykkt hafi slík neikvæð grenndaráhrif að ógildingu hennar varði.  Komið hafi verið til móts við kæranda eftir að tillagan hafi verið auglýst og muni hann áfram geta notið sólar, skjóls, útsýnis og friðsældar í samræmi við ákvæði gr. 4.2.2 í skipulagsreglugerð. 

Þá sé einnig vísað til þess að í Aðalskipulagi Árborgar 2005-2025 sé lögð áhersla á þéttingu byggðar í eldri hluta bæjarins. 

Málsrök lóðarhafa:  Af hálfu lóðarhafa er vísað til þess að ósk þeirra um sameiningu lóðanna að Grænuvöllum 3a, sem sé norðan við lóð kæranda, og Fagurgerði 1 (nú Fagurgerði 3) sé tilkomin vegna þinglýstrar kvaðar um aðkomu lóðarinnar að Grænuvöllum 3a um Fagurgerði 1, sbr. afsalsbréf, dags. 15. október 1948.  Til að losna undan kvöðinni, sem misfarist hafi að geta um við kaup lóðarhafa á lóðinni að Fagurgerði 1, hafi þau ekki séð sér annað fært en að falast eftir kaupum á Grænuvöllum 3a. 

Lóðarhafar lýsi undrun sinni á því að fólk virðist ekki gera sér grein fyrir því að ef keypt sé fasteign í þéttbýli, ekki síst í ört stækkandi sveitarfélagi eins og Árborg, megi búast við því að byggt verði á byggingarlóðum í eldri hverfum bæjarins. 

——-

Aðilar máls þessa hafa fært fram ítarlegri rök fyrir máli sínu, sem ekki verða rakin hér frekar, en úrskurðarnefndin hefur haft þau öll til hliðsjónar við úrlausn málsins. 

Niðurstaða:  Í máli þessu er deilt um gildi samþykktar bæjarstjórnar Árborgar frá 12. september 2007 um deiliskipulag Fagurgerðis 1 og 3 á Selfossi.  Á svæðinu er ekki í gildi deiliskipulag og ákvað bæjarstjórn að auglýsa tillögu að deiliskipulagi áðurnefndra lóða í samræmi við 25. gr. skipulags- og byggingarlaga nr. 73/1997. 

Samkvæmt 1. mgr. 23. gr. skipulags- og byggingarlaga skal gera deiliskipulag á grundvelli aðalskipulags fyrir einstök svæði eða reiti þar sem framkvæmdir eru fyrirhugaðar.  Þá segir í gr. 1.3 skipulagsreglugerðar nr.400/1998 að deiliskipulag nái til einstakra svæða eða reita innan aðalskipulags og skuli jafnan miðast við að ná til svæða sem myndi heildstæða einingu.  Í þéttbýli skuli deiliskipulag að jafnaði ekki taka yfir minna svæði en götureit.  Hliðstætt ákvæði er í 1. mgr. gr. 3.1.4 í skipulagsreglugerðinni, en ákvæðið fjallar um deiliskipulag. 

Með tilvitnuðum ákvæðum er mörkuð sú meginstefna að deiliskipulag skuli jafnan taka til svæða sem myndi heildstæða einingu og að jafnaði ekki taka til minna svæðis en götureits.  Verður að skýra þessi ákvæði með hliðsjón af þeim markmiðum sem að er stefnt með gerð deiliskipulags, að útfæra nánar ákvæði aðalskipulags um viðkomandi svæði.  Við skipulagsgerðina verður jafnframt að líta til þeirra markmiða, sem sett eru fram í 1. gr. skipulags- og byggingarlaga, svo og til almennra ákvæða í 9. gr. laganna um gerð og framkvæmd skipulags. 

Til þess að fullnægt sé lagaskilyrðum þarf í skipulagsáætlunum að gera grein fyrir markmiðum viðkomandi stjórnvalda og ákvörðunum um framtíðarnotkun lands og fyrirkomulag byggðar og lýsa forsendum þeirra ákvarðana og þurfa þessar áætlanir að vera í eðlilegu samræmi innbyrðis.  Verður þessu skilyrði yfirleitt ekki fullnægt með viðunandi hætti við gerð deiliskipulags nema skipulagið sé látið ná til svæðis sem myndar heildstæða einingu, svo sem landnotkunarreits eða í það minnsta götureits. 

Í máli því sem hér er til meðferðar ákváðu skipulagsyfirvöld í Árborg að vinna deiliskipulag fyrir aðeins tvær lóðir á svæði þar sem fyrir er gróin íbúðarbyggð.  Lóðir eru þar almennt stórar og a.m.k. tvær þeirra óbyggðar.  Telur úrskurðarnefndin að við gerð hins kærða deiliskipulags hafi ekki verið tekið tillit til grundvallarsjónarmiða sem líta beri til við skipulagsgerð.  Voru mörk skipulagssvæðisins þannig hvorki miðuð við svæði sem augljóslega myndar heildstæða einingu né látin taka til götureits. 

Samkvæmt framansögðu er það niðurstaða úrskurðarnefndarinnar að skort hafi lagaskilyrði til þess að gera deiliskipulag fyrir lóðirnar nr. 1 og 3 við Fagurgerði á Selfossi án þess að jafnhliða væri að lágmarki unnið og samþykkt deiliskipulag fyrir götureitinn í heild.  Ber því að fella hina kærðu ákvörðun úr gildi. 

Uppkvaðning úrskurðar í máli þessu hefur dregist verulega vegna mikilla anna og málafjölda hjá úrskurðarnefndinni. 

Úrskurðarorð:

Ákvörðun bæjarstjórnar Árborgar frá 12. september 2007, um deiliskipulag Fagurgerðis 1 og 3 á Selfossi, sem birt var í B-deild Stjórnartíðinda hinn 19. október 2007, er felld úr gildi. 

___________________________
Hjalti Steinþórsson

______________________________       _____________________________
Ásgeir Magnússon                                            Þorsteinn Þorsteinsson

des 22
Love0

85/2009 Austurstræti

Með

Ár 2009, föstudaginn 18. desember, kom úrskurðarnefnd skipulags- og byggingarmála saman til fundar í húsnæði nefndarinnar að Skúlagötu 21 í Reykjavík.  Mætt voru Hjalti Steinþórsson forstöðumaður, Aðalheiður Jóhannsdóttir prófessor og Sigurður Erlingsson byggingarverkfræðingur.

Fyrir var tekið mál nr. 85/2009, kæra á samþykkt borgarráðs Reykjavíkur frá 10. desember 2009 á tillögu byggingarfulltrúa um að samkomutjald, sem sett hafi verið upp í óleyfi á lóð Hressingarskálans að Austurstræti 20, verði fjarlægt á kostnað eiganda, fjarlægi hann það ekki sjálfur innan tilskilins frests.

Í málinu er nú kveðinn upp svofelldur

úrskurður
um kröfu kæranda um stöðvun framkvæmda eða frestun réttaráhrifa:

Með bréfi til úrskurðarnefndar skipulags- og byggingarmála, dags. 15. desember 2009, er barst  nefndinni samdægurs, kærir Björgvin Halldór Björnsson hdl., f.h. E, fyrirsvarsmanns Hressingarskálans ehf., þá samþykkt borgarráðs Reykjavíkur frá 10. desember 2009 að samkomutjald sem sett hafi verið upp í óleyfi á lóðinni að Austurstræti 20 í Reykjavík verði fjarlægt á kostnað eiganda hafi hann ekki fjarlægt það innan tilskilins frests.  

Af hálfu kæranda er þess krafist að hin kærða samþykkt verði felld úr gildi.  Jafnframt er gerð krafa um að framkvæmdir verði stöðvaðar en ella að réttaráhrifum hinnar kærðu ákvörðunar verði frestað á meðan málið sé til meðferðar hjá úrskurðarnefndinni og eru þær kröfur nú teknar til úrskurðar. 

Málsatvik og rök:  Kærandi máls þessa reisti, án heimildar skipulags- og byggingaryfirvalda, samkomutjald í bakgarði lóðarinnar að Austurstræti 20, þar sem rekinn er veitingastaður.    Af því tilefni ritaði byggingarfulltrúi kæranda bréf, dags. 2. nóvember 2009, þar sem honum var m.a. veittur fimm daga frestur frá móttöku bréfsins til að fjarlægja tjaldið.  Kærandi varð ekki við tilmælunum og með bréfi, dags. 27. sama mánaðar mótmælti hann framgöngu borgaryfirvalda með vísan til jafnræðis- og meðalhófsreglu stjórnsýsluréttarins.  Sama dag ritaði embætti byggingarfulltrúa kæranda bréf þar sem röksemdum hans var hafnað og m.a. vísað til þess að um óleyfisframkvæmdir væri að ræða.  Þá sagði einnig að embættið myndi leggja til við skipulagsráð að frestur yrði veittur til 4. desember 2009 til að fjarlægja tjaldið og yrði ekki orðið við því myndi embættið fjarlægja það án frekari fyrirvara á kostnað kæranda með vísan til ákvæða gr. 209 og gr. 210 í byggingarreglugerð nr. 441/1998.  Á fundi skipulagsráðs 2. desember 2009 var eftirfarandi fært til bókar:  „Lagt fram bréf byggingarfulltrúa, dags. 2. nóv. 2009, vegna samkomutjalds í bakgarði Hressingarskálans á lóð nr. 20 við Austurstræti. Jafnframt er lagt fram bréf lögfræðinga Hressingarskálans, dags. 27. nóv., bréf lögfræði- og stjórnsýslu, dags. 27. nóv., og tölvubréf, dags. 27. og 30. nóv. 2009.  Bréf lögfræði- og stjórnsýslu samþykkt.“  Á fundi borgarráðs 10. desember 2009 var af sama tilefni eftirfarandi bókað:  „Lagt fram bréf byggingarfulltrúa frá 3. þ.m., sbr. samþykkt skipulagsráðs frá 2. s.m., þar sem lagt er til að samkomutjald, sem sett hefur verið upp í óleyfi á lóð Hressingarskálans að Austurstræti 20, verði fjarlægt á kostnað eiganda, fjarlægi hann það ekki sjálfur innan tilskilins frests… Samþykkt“ 

Kæranda var tilkynnt um þessa ákvörðun með bréfi byggingarfulltrúa, dags. 11. desember 2009, og honum veittur frestur til 14. desember s.á. til þess að fjarlægja margnefnt tjald.  Var í því bréfi einnig vísað til bréfs byggingarfulltrúa til kæranda, dags. 3. desember 2009, en þar sagði að auk þess að framkvæmdin hefði verið gerð í óleyfi væri, að mati forvarnardeildar Slökkviliðs höfuðborgarsvæðisins, „…umtalsverð hætta fyrir hendi á öryggi gesta veitingastaðarins.“

Skaut kærandi málinu til úrskurðarnefndarinnar 15. desember 2009 svo sem fyrr greinir. 

Af hálfu kæranda er m.a. vísað til þess að miklu varði fyrir hann að fá úr því skorið, áður en úrskurðarnefndin kveði upp lokaúrskurð í málinu, hvort borgaryfirvöldum sé stætt á að mæta á starfsstöð hans og taka niður umrætt tjald á hans kostnað.  Kærandi hafi mikla hagsmuni af því að hafa tjaldið uppi. Enginn beri skaða af því að réttaráhrifum hinnar kærðu ákvörðunar verði frestað, enda hafi ástandið varað í nokkurn tíma án þess að vandamál hafi hlotist af.  Engar framkvæmdir séu í gangi og því sé fyrirséð að ástandið muni ekki breytast í náinni framtíð.  Atvinnufrelsi kæranda sé verndað af 75. gr. stjórnarskrárinnar nr. 33/1944, en skipun um að rífa niður tjald sem sé hluti af starfsemi sé verulega íþyngjandi ákvörðun í garð kæranda og þurfi því að vera vel ígrunduð.

Þá mótmælir kærandi því að slík hætta stafi frá tjaldinu að réttlætt geti þá ákvörðun borgaryfirvalda að láta fjarlægja tjaldið með svo skjótum hætti sem ætlunin sé.  Kveður hann sviðsstjóra forvarnarsviðs Slökkviliðs höfuðborgarsvæðisins hafa tjáð sér í símtali að ekki væri talið að tjaldið skapaði bráða hætti.

Þá vísi kærandi til þess að samþykkt skipulagsráðs hafi verið staðfest í borgarráði 10. desember 2009.  Honum hafi borist bréf 14. s.m., sem sé dagsett 11. desember 2009, þar sem honum hafi verið kynnt ákvörðunin.  Í ljósi þess hve skamman tíma kærandi hafi haft til að bregðast við ákvörðuninni sé enn mikilvægara að réttaráhrifum hinnar kærðu ákvörðunar verði frestað.

Af hálfu Reykjavíkurborgar er mótmælt þeirri kröfu kæranda að réttaráhrifum hinnar kærðu  ákvörðunarinnar verði frestað á meðan málið sé til meðferðar hjá úrskurðarnefndinni.  Því  til rökstuðnings sé vísað til tölvubréfs sviðstjóra forvarnarsviðs Slökkviliðs höfuðborgarsvæðisins til byggingarfulltrúa, dags. 3. desember 2009, en þar segi eftirfarandi: 

„Vegna fyrirspurnar þinnar um afstöðu slökkviliðs til tjalds við Hressingarskálann vil ég greina þér frá eftirfarandi:  Þann 22. október sl. fór undirritaður ásamt eldvarnareftirlitsmanni að skoða aðstæður í Austurstræti 20.  Umræddu tjaldi var þannig fyrir komið að það liggur alveg upp að vegg á bakhluta Hressingarskálans og u.þ.b. fjóra metra frá vegg þess hluta er liggur að Austurstræti.  Við þetta breytast flóttaleiðir frá veitingastaðnum á þann hátt að þar sem áður var farið beint út í garð er nú farið í gegnum tjaldið.  Þetta lengir flóttaleið til öruggs staðar undir beru lofti og skerðir öryggi hennar umtalsvert.  Þá er leiðin torfarin þar sem frá bakhluta húsnæðisins þarf að fara í gegnum tvöfalda lokun tjalddúks sem haldið er með frönskum rennilásum til að komast út í tjaldið.  Einnig liggur flóttaleið úr tjaldinu að stóru tré sem heftir leið og veldur augljósri slysahættu ef hópur fólks þarf að flýja þarna um. Verði eldur laus í húsnæði Hressingarskálans geta flóttamerkingar í tjaldi einnig valdið þeim misskilningi að fólk flýji á öðrum stað aftur inn í húsið sem er að brenna og er það ótækt.  Tjaldið sjálft er um 150 fm. að stærð og samkvæmt reiknireglu Brunamálastofnunar má ætla að þar geti verið á þriðja hundrað manns sem er veruleg aukning miðað við samþykktan gestafjölda á staðnum.  Þá hefur Brunamálastofnun staðfest að ekki liggi fyrir vottun stofnunarinnar á dúknum.  Af þessum sökum er það mat slökkviliðsstjóra að þessar aðstæður geti haft umtalsverð áhrif á öryggi fólks í eldsvoða á staðnum.  Þá gerir rekstrarleyfi staðarins ekki ráð fyrir þessu tjaldi og það reist án nokkurra leyfa.  Það er því eindregin ósk slökkviliðsstjóra að embætti byggingarfulltrúa hlutist til um að tjaldið verði fjarlægt hið fyrsta.“ 

Þá hafi lögreglustjóri höfuðborgarsvæðisins haft afskipti af málinu.  Það sé því einlægt mat skipulags- og byggingarsviðs að nauðsyn beri að fjarlægja tjaldið án ástæðulauss dráttar.

—————-

Aðilar hafa fært fram frekari rök fyrir sjónarmiðum sínum í málinu sem ekki verða rakin nánar í bráðbirgðaúrskurði þessum, en úrskurðarnefndin hefur haft þau öll til hliðsjónar við úrlausn þessa þáttar málsins. 

Niðurstaða:  Í máli þessu er gerð krafa um að framkvæmdir borgaryfirvalda við að rífa niður umrætt tjald verið stöðvaðar með vísun til 8. gr. skipulags- og byggingarlaga nr. 73/1997 en ella að réttaráhrifum hinnar kærðu ákvörðunar verði frestað með stoð í 2. mgr. 29. gr. stjórnsýslulaga nr. 73/1997 og eru þær kröfur hér til úrlausnar.

Samkvæmt 6. mgr. 8. gr. skipulags- og byggingarlaga getur kærandi krafist úrskurðar um stöðvun framkvæmda til bráðabirgða séu þær hafnar eða yfirvofandi.  Segir í ákvæðinu að komi fram krafa um slíkt skuli úrskurðarnefndin svo fljótt sem verða megi kveða upp úrskurð um það atriði. Úrskurði um stöðvun framkvæmda beri sveitarstjórn að framfylgja þegar í stað, með aðstoð lögreglu ef með þurfi.

Ákvæði þetta verður að skilja svo að það heimili úrskurarnefndinni að stöðva framkvæmdir sem hafnar eru eða yfirvofandi á grundvelli leyfis sem byggingaryfirvöld hafa veit til mannvirkjagerðar og borið hefur verið undir nefndina.  Verður ákvæðið ekki talið taka til þess þegar framfylgt er ákvörðunum sveitarstjórnar um beitingu þvingunarúræða svo sem í máli þessu.  Verður kröfu kæranda um stöðvun framkvæmda samkvæmt 8. gr. skipulags- og byggingarlaga því hafnað.

Samkvæmt mgr. 2. mgr. 29. gr. stjórnsýslulaga nr. 37/1993 er æðra stjórnvaldi heimilt að fresta réttaráhrifum kærðrar ákvörðunar þar sem ástæður mæla með því.  Við mat á því hvort fallast eigi á kröfu kæranda um frestun réttaráhrifa verður að líta til þess að hvorki er umfangsmikla né óafturtæka framkvæmd að ræða og hefur hún því ekki í för með stórfellda röskun á hagsmunum kæranda.

Af hálfu borgaryfirvalda er upplýst að áformað sé að fjarlægja umrætt tjald í dag, hinn 18. desember.  Gefst því ekki ráðrúm til þess að leita umsagnar Brunamálastofnunar um þá hættu sem stafa kann frá margnefndu tjaldi.  Verður, í ljósi allra atvika, að telja að mögulegir almannahagmunir, sem borgaryfirvöld vísa til, vegi þyngra en hagsmunir kæranda og verður kröfu hans um frestun réttaráhrifa því hafnað þrátt fyrir að ágallar kunni að vera á gerð og efni hinnar kærðu ákvörðunar, enda er framkvæmd hennar á ábyrgð og áhættu borgayfirvalda meðan ekki er genginn efnisúrskurður í málinu.

Úrskurðarorð:

Hafnað er kröfu kæranda um stöðvun framkvæmda við niðurrif umdeilds tjalds.  Jafnframt er hafnað kröfu hans um frestun réttarháhrifa samþykktar borgarráðs Reykjavíkur frá 10. desember 2009 á tillögu byggingarfulltrúa um að samkomutjald, sem sett hafi verið upp í óleyfi á lóð Hressingarskálans að Austurstræti 20, verði fjarlægt á kostnað eiganda, fjarlægi hann það ekki sjálfur innan tilskilins frests.

_____________________________
Hjalti Steinþórsson

______________________________              ______________________________
Aðalheiður Jóhannsdóttir                                      Sigurður Erlingsson

des 22
Love0

45/2007 Sóltún

Með

Ár 2009, föstudaginn 18. desember, kom úrskurðarnefnd skipulags- og byggingarmála saman til fundar í húsnæði nefndarinnar að Skúlagötu 21 í Reykjavík.  Mætt voru Hjalti Steinþórsson forstöðumaður, Aðalheiður Jóhannsdóttir prófessor og Sigurður Erlingsson byggingarverkfræðingur. 

Fyrir var tekið mál nr. 45/2007, kæra á samþykkt byggingarfulltrúans í  Reykjavík um að veita leyfi til að setja upp glerlokun á tuttugu svalir fjölbýlishúss nr. 5 á lóð nr. 5-9 við Sóltún.
 
Í málinu er nú kveðinn upp svofelldur

úrskurður:

Með bréfi til úrskurðarnefndar skipulags- og byggingarmála, dags. 21. maí 2007, er barst úrskurðarnefndinni hinn 22. s.m., kæra G og J, Sóltúni 5 í Reykjavík, samþykkt byggingarfulltrúans í  Reykjavík frá 17. apríl 2007, sem staðfest var í borgarráði hinn 26. s.m., um að veita leyfi til að setja upp glerlokun á tuttugu svalir fjölbýlishúss nr. 5 á lóð nr. 5-9 við Sóltún.  Gera kærendur þá kröfu að hin kærða ákvörðun verði felld úr gildi. 

Málsatvik og rök:  Á afgreiðslufundi byggingarfulltrúa hinn 17. apríl 2007 var m.a.  samþykkt umsókn um leyfi til að setja upp glerlokun á tuttugu svalir fjölbýlishúss nr. 5 á lóð nr. 5-9 við Sóltún.  Fundargerð afgreiðslufundar byggingarfulltrúa var lögð fram á fundi skipulagsráðs hinn 18. s.m. og samþykkt í borgarráði 26. apríl 2007.  Skutu kærendur ákvörðuninni til úrskurðarnefndarinnar svo sem fyrr greinir.

Ekki mun hafa komið til þess að formleg byggingarleyfi samkvæmt 44. gr. skipulags- og byggingarlaga nr. 73/1997 væri gefið út en þrátt fyrir það mun hafa verið ráðist í framkvæmdir við umrædda glerlokun og henni lokið að mestu.

Af hálfu kærenda er m.a. vísað til þess að byggingarfulltrúa hafi verið óheimilt að samþykkja fyrirhugaðar framkvæmdir þar sem ekki hafi legið fyrir samþykki allra eigenda íbúða í fjölbýlishúsinu að Sóltúni 5.  Fyrir liggi álit kærunefndar fjöleignarhúsamála, dags. 13. febrúar 2006, þar sem skýrt komi fram að óheimilt sé að ráðast í framkvæmdir við lokun svala hússins án samþykkis allra eigenda þess.  Þrátt fyrir það hafi byggingarfulltrúi heimilað framkvæmdina.     

Af hálfu Reykjavíkurborgar er vísað til þess að byggingarfulltrúa hafi verið fullkomlega heimilt að samþykkja umrædda umsókn þrátt fyrir að ekki liggi fyrir samþykki eigenda allra íbúða í húsinu, sbr. m.a. úrskurð úrskurðarnefndar skipulags- og byggingarmála í máli nr. 44/1998.  Hin kærða ákvörðun byggi einnig á því að um sé að ræða póstalausar svalalokanir sem hafi hverfandi áhrif á útlit hússins og því um óverulega breytingu að ræða sem falli undir ákvæði 3. liðar B-hluta 41. gr. fjöleignarhúsalaga og raski ekki í neinu hagsmunum kærenda.

Niðurstaða:  Í máli þessu er deilt um samþykkt byggingarfulltrúans í  Reykjavík frá 17. apríl 2007 sem staðfest var í borgarráði hinn 26. s.m. 

Samkvæmt 1. tl. 1. mgr. 44. gr. skipulags- og byggingarlaga nr. 73/1997 má gefa út byggingarleyfi þegar sveitarstjórn hefur staðfest samþykkt um veitingu leyfisins að öðrum skilyrðum uppfylltum en þess háttar leyfi hefur byggingarfulltrúi ekki gefið út í deilumáli þessu.  Samkvæmt 5. mgr. sömu lagagreinar fellur staðfesting sveitarstjórnar úr gildi hafi byggingarleyfi ekki verið gefið út innan 12 mánaða.    

Eins og að framan greinir var byggingarleyfi skv. 44. gr. skipulags- og byggingarlaga ekki gefið út innan tilskilins frests og er hin kærða samþykkt því úr gildi fallin.  Hafa kærendur af þessum sökum ekki lengur lögvarða hagsmuni af því að fá skorið úr um lögmæti hinnar kærðu ákvörðunar og verður málinu því vísað frá úrskurðarnefndinni.  Breytir það ekki þeirri niðurstöðu þótt umdeild ákvörðun um svalalokun hafi að mestu komið til framkvæmda enda fellur það utan valdsviðs úrskurðarnefndarinnar að fjalla um framkvæmdir sem ráðist er í án tilskilinna leyfa.

Uppkvaðning úrskurðar í máli þessu hefur dregist verulega vegna mikils fjölda mála sem skotið hefur verið til úrskurðarnefndarinnar.

Úrskurðarorð:

Kærumáli þessu er vísað frá úrskurðarnefndinni. 

___________________________
Hjalti Steinþórsson

___________________________           __________________________
Aðalheiður Jóhannsdóttir                             Sigurður Erlingsson  

des 22
Love0

83/2009 Rafveitueftirlitsgjald

Með

Ár 2009, miðvikudaginn 16. desember, kom úrskurðarnefnd skipulags- og byggingarmála saman til fundar í húsnæði nefndarinnar að Skúlagötu 21 í Reykjavík.  Mættir voru Hjalti Steinþórsson forstöðumaður, Ásgeir Magnússon héraðsdómari og Þorsteinn Þorsteinsson byggingarverkfræðingur. 

Fyrir var tekið mál nr. 83/2009, kæra Landsvirkjunar frá 10. nóvember 2009 á ákvörðun Neytendastofu og Fjársýslu ríkisins um að hafna því að fella niður dráttarvexti vegna meintra vanskila á rafveitueftirlitsgjaldi. 

Í málinu er nú kveðinn upp svofelldur

úrskurður: 

Með bréfi til úrskurðarnefndar skipulags- og byggingarmála, dags. 1. desember 2009, er barst nefndinni 4. sama mánaðar, framsendir fjármálaráðuneytið nefndinni erindi Þórðar Bogasonar hrl., f.h. Landsvirkjunar, dags. 10. nóvember 2009, þar sem kærð er ákvörðun Neytendastofu og Fjársýslu ríkisins um að hafna því að fella niður dráttarvexti vegna meintra vanskila á rafveitueftirlitsgjaldi vegna áranna 2004 og 2005. 

Gerir kærandi þá kröfu að hin kærða ákvörðun verði felld úr gildi.  Til vara er þess krafist að ákvörðuninni verið vísað á ný til Fjársýslu ríkisins til lögmætrar meðferðar.

Málavextir og rök:  Fjármálaráðuneytið vísar í framangreindu bréfi til úrskurðarnefndarinnar til reglugerðar nr. 678/2009 og bendir á að í 9. gr. hennar sé kveðið á um að bera megi ágreining um gjaldskyldu eða gjaldstofn rafveitueftirlitsgjalds undir úrskurðarnefnd skipulags- og byggingarmála.

Málsástæður og lagarök kæranda koma fram í stjórnsýslukæru, dags. 10. nóvember 2009.  Byggir kærandi á því að fyrir liggi staðfesting á því að hann hafi verið skuldlaus hvað umrædd gjöld varði hinn 13. ágúst 2008 og því geti ekki verið um að ræða neina ógreidda dráttarvexti frá fyrri tíma.  Þá hafi Neytendastofa sýnt af sér slíkt tómlæti að hið opinbera hafi fyrirgert rétti sínum til að hafa kröfuna uppi, auk þess sem meint krafa sé fyrnd.

Niðurstaða:  Með lögum nr. 29/2009 voru gerðar umtalsverðar breytingar á lögum nr. 146/1996 um öryggi raforkuvirkja, neysluveitna og raffanga, og var Brunamálastofnun m.a. falið eftirlit samkvæmt lögunum með öryggi raforkuvirkja, neysluveitna og raffanga í mannvirkjum.  Segir nú í 7. mgr. 11. gr. laga nr. 146/1996 að stjórnvaldsákvarðanir Brunamálastofnunar sem teknar séu á grundvelli laganna séu kæranlegar til úrskurðarnefndar skipulags- og byggingarmála, sem starfi á grundvelli 8. gr. skipulags- og byggingarlaga, að undanskildum ákvörðunum um dagsektir.

Að orðnum þeim lagabreytingum sem nú var lýst setti umhverfisráðherra reglugerð nr. 678/2009 með stoð í lögum nr. 146/1996 m.s.br.  Segir þar í 2. mgr. gr. 9.4 að ágreining um gjaldskyldu eða gjaldstofn samkvæmt greininni megi bera undir úrskurðarnefnd skipulags- og byggingarmála, að því undanskildu að ágreining um gjaldskyldu eða gjaldstofn vegna þeirra raffanga er heyri undir markaðseftirlit Neytendastofu megi bera undir áfrýjunarnefnd neytendamála.

Þótt talið væri að tilvitnað reglugerðarákvæði ætti sér fullnægjandi stoð í 7. mgr. 11. gr. laga nr. 146/1996 m.s.br. er augljóst að álagning þeirra gjalda sem liggja ættu að baki hinni umdeildu vaxtakröfu getur ekki átt rót að rekja til neinnar stjórnvaldsákvörðunar Brunamálastofnunar sem borin verði undir úrskurðarnefndina.  Jafnframt þykir einsýnt að hvað sem líður stjórnskipulegu gildi ákvæðis 2. mgr. gr. 9.4 í reglugerð nr. 678/2009 yrði því ekki beitt afturvirkt um ágreining, sem á rót að rekja til álagningar gjalda vegna áranna 2004 og 2005.  Á ágreiningsefni máls þessa því ekki undir úrskurðarnefndina og verður málinu af þeim sökum vísað frá.

Úrskurðarorð: 

Kærumáli þessu er vísað frá úrskurðarnefndinni. 

______________________________
Hjalti Steinþórsson

______________________________       ___________________________
         Ásgeir Magnússon                                     Þorsteinn Þorsteinsson

des 22
Love0

80/2009 Lindarvað

Með

Ár 2009, miðvikudaginn 16. desember, kom úrskurðarnefnd skipulags- og byggingarmála saman til fundar í húsnæði nefndarinnar að Skúlagötu 21 í Reykjavík.  Mættir voru Hjalti Steinþórsson forstöðumaður, Ásgeir Magnússon hérasdómari og Þorsteinn Þorsteinsson byggingarverkfræðingur. 

Fyrir var tekið mál nr. 80/2009, kæra á álagningu skipulagsgjalds á íbúð að Lindarvaði 6, Reykjavík. 

Í málinu er nú kveðinn upp svofelldur

úrskurður: 

Með bréfi, dags. 24. nóvember 2009, er barst nefndinni hinn 26. sama mánaðar, framsendi Fasteignaskrá Íslands úrskurðarnefndinni erindi J og P, eigenda íbúðar að Lindarvaði 6 í Reykjavík, dags. 19. nóvember 2009, þar sem farið er fram á breytingu á álagningu skipulagsgjalds vegna húseignarinnar að Lindarvaði 6 í Reykjavík.  Skilja verður erindi kærenda svo að þess sé krafist að álagning skipulagsgjaldsins verði felld niður gagnvart þeim. 

Málsatvik og rök:  Samkvæmt kaupsamningi, dags. 29. september 2006, seldi byggingaraðili fjórar íbúðir við Lindarvað nr. 4 og 6 í Reykjavík og mun þ.á m. hafa verið íbúð kærenda.  Fram kemur í kaupsamningnum að áætlað sé að íbúðirnar verði fokheldar þremur mánuðum eftir kaupin.  Nýr eigandi seldi síðan kærendum íbúð að Lindarvaði 6 með kaupsamningi, dags. 2. ágúst 2007.  Íbúðin var virt til brunabóta af  Fasteignaskrá Íslands hinn 29. október 2009 og í kjölfar þess fengu kærendur greiðsluseðla fyrir álögðu skipulagsgjaldi frá Tollstjóranum í Reykjavík með gjalddaga 1. nóvember 2009 og eindaga hinn 1. desember sama ár. 

Skírskota kærendur til þess að þau hafi keypt umrædda íbúð fullbyggða af fyrri eiganda sem hafi keypt íbúðina af byggingaraðila.  Telji kærendur að ekki eigi að leggja skipulagsgjaldið á þau, heldur á fyrri eiganda. 

Fasteignaskrá Íslands tekur fram að upplýsingar um matsvirði umræddrar fasteignar til brunabóta hafi verið sendar Fjársýslu ríkisins að lokinni virðingu ásamt matsvirði annarra nývirtra húseigna auk upplýsinga um skráða eigendur þeirra í samræmi við 35. gr. skipulags- og byggingarlaga nr. 73/1997.  Í 7. gr. reglugerðar um skipulagsgjald nr. 737/1997 komi fram að úrskurðarnefnd skipulags- og byggingarmála skeri úr ágreiningi sem upp kunni að koma vegna álagningar og innheimtu skipulagsgjalda og hafi erindi kærenda því verið framsent úrskurðarnefndinni. 

Niðurstaða:  Samkvæmt 2. mgr. 35. gr. skipulags- og byggingarlaga nr. 73/1997 skal greiða skipulagsgjald af nýbyggingum sem virtar eru til brunabóta.  Telst nýbygging hvert nýreist hús sem virt er til brunabóta, svo og viðbyggingar við eldri hús ef virðingarverð hinnar nýju viðbyggingar nemur a.m.k. 1/5 verðs eldra húss.  Í 3. mgr. sömu greinar segir að skipulagsgjald falli í gjalddaga þegar virðingargjörð hafi farið fram og Fasteignaskrá Íslands hafi tilkynnt hana innheimtumanni ríkissjóðs.  Þá segir í nefndu ákvæði að gjaldinu fylgi lögveð í eigninni. 

Skipulagsgjald er sérstakt gjald sem ætlað er að standa straum af kostnaði við gerð skipulagsáætlana.  Er það lagt á fullbyggðar nýbyggingar og á sér ótvíræða lagastoð í 35. gr. skipulags- og byggingarlaga nr. 73/1997.  Samkvæmt 4. gr. reglugerðar nr. 737/1997 fellur skipulagsgjald í gjalddaga þegar brunabótavirðing hefur farið fram eða stofnverð tilkynnt og Fasteignamat ríkisins (nú Fasteignaskrá Íslands) hefur tilkynnt innheimtumanni ríkissjóðs þær fjárhæðir.  Gjaldinu fylgir lögveð í þeirri fasteign sem það er lagt á og verður að telja að rétt sé að beina innheimtu þess að þinglýstum eigenda fasteignar miðað við það tímamark þegar gjaldið fellur í gjalddaga, enda þótt dráttur kunni að hafa orðið á að eigandi nýrrar eignar sinnti þeirri skyldu sinni að óska brunavirðingar, sbr. 2. mgr. 6. gr. reglugerðar nr. 809/2000 um lögboðna brunatryggingu húseigna og samsvarandi ákvæði í 2. mgr. 6. gr. eldri reglugerðar um sama efni nr. 484/1994.  Eru því ekki rök til  að fallast á það með kærendum að fella beri skipulagsgjald af íbúð þeirra niður gagnvart þeim. 

Engar athugasemdir hafa komið fram í máli þessu um gjaldstofn eða fjárhæð hins umdeilda gjalds og verður því lagt til grundvallar að álagning þess sé tölulega rétt. 

Tekið skal fram að í niðurstöðu málsins felst ekki afstaða til þess hvort kærendur kunni að eiga endurkröfu á hendur fyrri eiganda vegna skipulagsgjaldsins.  Ræðst það af samningi aðila og reglum og venjum í fasteignakaupum.  Úrlausn um slíkan endurkröfurétt er einkaréttarlegs eðlis og fellur utan valdsviðs úrskurðarnefndarinnar að skera úr um hann. 

Samkvæmt því sem að framan er rakið skal álagning hins umdeilda skipulagsgjalds standa óröskuð. 

Úrskurðarorð: 

Hafnað er kröfu kærenda um að innheimta skipulagsgjalds af eignarhluta þeirra að Lindarvaði 6 í Reykjavík með fastnúmer 2295450 verði felld niður gagnvart þeim. 

________________________________
Hjalti Steinþórsson

___________________________         _____________________________
Ásgeir Magnússon                                      Þorsteinn Þorsteinsson

des 22
Love0

110/2008 Ögurhvarf

Með

Ár 2009, miðvikudaginn 16. desember, kom úrskurðarnefnd skipulags- og byggingarmála saman til fundar í húsnæði nefndarinnar að Skúlagötu 21 í Reykjavík.  Mættir voru Hjalti Steinþórsson forstöðumaður, Ásgeir Magnússon héraðsdómari og Þorsteinn Þorsteinsson byggingarverkfræðingur. 

Fyrir var tekið mál nr. 110/2008, kæra á ákvörðun byggingarfulltrúans í  Kópavogi frá 29. október 2008 um að veita byggingarleyfi fyrir innréttingu veitingahúss á 1. hæð fasteignarinnar að Ögurhvarfi 6 í Kópavogi. 

Í málinu er nú kveðinn upp svofelldur

úrskurður: 

Með bréfi til úrskurðarnefndar skipulags- og byggingarmála, dags. 9. desember 2008, er barst nefndinni sama dag, kæra M, Dimmuhvarfi 27 og S, Dimmuhvarfi 23, Kópavogi, þá ákvörðun byggingarfulltrúans í  Kópavogi frá 29. október 2008 að veita byggingarleyfi fyrir innréttingu veitingahúss á 1. hæð fasteignarinnar að Ögurhvarfi 6 í Kópavogi. 

Gera kærendur þá kröfu að hin kærða ákvörðun verði felld úr gildi.  Jafnframt var gerð krafa um bráðabirgðaúrskurð um stöðvun framkvæmda en þar sem engar framkvæmdir hafa verið  á grundvelli hins kærða leyfis hefur ekki verið tilefni til að taka afstöðu til stöðvunarkröfunnar.

Málsatvik og rök:  Að Ögurhvarfi 6 í Kópavogi er nýbygging og er lóð hússins á  svæði sem skilgreint er sem athafnasvæði í Aðalskipulagi Kópavogs 2000-2012.  Liggur það að íbúðarsvæði þar sem kærendur búa.

Hinn 29. október 2008 samþykkti byggingarfulltrúinn í Kópavogi umsókn um leyfi til að innrétta veitingastað á 1. hæð hússins að Ögurhvarfi 6.  Bæjarstjórn staðfesti þá afgreiðslu hinn 11. nóvember sama ár.  Skutu kærendur þeirri ákvörðun til úrskurðarnefndarinnar svo sem að framan greinir.

Benda kærendur á að veitingarekstur falli ekki að skilgreiningu athafnasvæðis og fari leyfið því í bága við gildandi skipulag svæðisins.  Óeðlilegt sé að staðsetja veitinga- og skemmtistað nánast í bakgarði íbúðarhúsa við Dimmuhvarf, í hverfi sem hafi verið kynnt sem friðsæl „sveit í bæ“.  Búast megi við slíkum hávaða frá umferð fólks og farartækja vegna umdeilds veitingarekstrar að telja verði leyfisveitinguna atlögu að friðhelgi heimila kærenda sem standi aðeins í um 30 metra fjarlægð frá fyrirhuguðum veitingastað.  Þá sé ljóst að íbúðareignir í nágrenninu muni falla verulega í verði.  

Niðurstaða:  Samkvæmt 6. mgr. 44. gr. skipulags- og byggingarlaga nr. 73/1997 fellur staðfesting sveitarstjórnar fyrir veitingu byggingarleyfis úr gildi hafi byggingarleyfi ekki verið gefið út samkvæmt nefndri 44. gr. innan 12 mánaða frá staðfestingunni.

Bæjarstjórn Kópavogs staðfesti veitingu hins kærða byggingarleyfis hinn 11. nóvember 2008 en samkvæmt upplýsingum frá byggingaryfirvöldum bæjarins hefur byggingarleyfi skv. 44. gr. skipulags- og byggingarlaga ekki verið gefið út fyrir hinum heimiluðu framkvæmdum og engar framkvæmdir átt sér stað.  Liggur því fyrir að staðfesting bæjarstjórnar er fallin úr gildi þar sem meira en ár er liðið frá henni án þess að byggingarleyfi hafi verið gefið út.   

Eins og málum er komið hafa kærendur ekki lengur hagsmuni af því að fá skorið úr um gildi hinnar kærðu ákvörðunar og verður málinu vísað frá úrskurðarnefndinni. 

Uppkvaðning úrskurðar í máli þessu hefur dregist sökum mikils málafjölda sem skotið hefur verið til úrskurðarnefndarinnar. 

Úrskurðarorð:

Kærumáli þessu er vísað frá úrskurðarnefndinni.

___________________________
Hjalti Steinþórsson

___________________________            _____________________________
Ásgeir Magnússon                                         Þorsteinn Þorsteinsson  

des 22
Love0

21/2006 Brákarbraut

Með

Ár 2009, fimmtudaginn 10. desember, kom úrskurðarnefnd skipulags- og byggingarmála saman til fundar í húsnæði nefndarinnar að Skúlagötu 21 í Reykjavík.  Mættir voru Hjalti Steinþórsson forstöðumaður, Ásgeir Magnússon héraðsdómari og Þorsteinn Þorsteinsson byggingarverkfræðingur. 

Fyrir var tekið mál nr. 21/2006, kæra á ákvörðun sveitarstjórnar Borgarbyggðar frá 15. febrúar 2006 um breytt deiliskipulag gamla miðbæjarins í Borgarnesi. 

Í málinu er nú til kveðinn upp svofelldur

úrskurður: 

Með bréfi til úrskurðarnefndar skipulags- og byggingarmála, dags. 17. mars 2006, er barst nefndinni samdægurs, kærir Pétur Kristinsson hdl., f.h. I, Brákarbraut 11, Borgarnesi, ákvörðun sveitarstjórnar Borgarbyggðar frá 15. febrúar 2006 um breytt deiliskipulag gamla miðbæjarins í Borgarnesi, sbr. auglýsingu sem birtist í B-deild Stjórnartíðinda 20. febrúar 2006. 

Af hálfu kæranda er þess krafist að hin kærða ákvörðun verði felld úr gildi. 

Málavextir:  Kærumál þetta á sér nokkurn aðdraganda og hafa kærur vegna deiliskipulags í gamla miðbænum í Borgarnesi áður komið til kasta úrskurðarnefndarinnar, en 4. ágúst 2004 var auglýst tillaga að deiliskipulagi gamla miðbæjarins í Borgarnesi.  Lá tillagan frammi til kynningar á bæjarskrifstofum Borgarbyggðar til 2. september 2004, en frestur til athugasemda var til 16. sama mánaðar.  Athugasemdir bárust við tillöguna, m.a. frá kæranda, en á fundi umhverfis- og skipulagsnefndar Borgarbyggðar hinn 5. október 2004 var gerð svofelld bókun:  „Erindi frá bæjarráði þar sem óskað er umsagnar nefndarinnar um framkomnar athugasemdir við deiliskipulag gamla miðbæjarins í Borgarnesi.  Nefndin telur að þrátt fyrir innsendar athugasemdir sé ekki þörf á breytingum á deiliskipulaginu.“  Skipulagstillagan mun síðan hafa verið samþykkt í bæjarstjórn 14. október 2004 en síðar, eða 11. nóvember 2004, samþykkti bæjarstjórn þó svör við framkomnum athugasemdum þar sem fallist var á minni háttar breytingar í tilefni af þeim.  Þrátt fyrir að umhverfis- og skipulagsnefnd hafi ekki talið þörf á að breyta skipulaginu voru gerðar nokkrar breytingar á því og kom fram í bréfi bæjarstjóra til kæranda, dags. 19. nóvember 2004, að tekið hafi verið undir ábendingu hans um mörk skipulagssvæðis og að eðlilegt sé að geta í skipulaginu um umferðarrétt um lóðina Brákarbraut 13 að lóð kæranda.  Þá kom fram í bréfinu að hugmyndir séu uppi um tengibyggingu milli Brákarbrautar 13 og 15 sem meðal annars eigi að þjóna starfsemi Egilsstofu og því ekki óeðlilegt að gert sé ráð fyrir byggingarreit vegna þess, auk lýsingar á þeirri starfsemi sem þar sé fyrirhuguð. 

Með bréfi bæjarverkfræðings Borgarbyggðar, dags. 30. nóvember 2004, var umrætt deiliskipulag sent Skipulagsstofnun til yfirferðar.  Gerði stofnunin með bréfi, dags. 20. desember 2004, verulegar athugasemdir við skipulagið, bæði um form og efni.  Voru þessar athugasemdir teknar til athugunar og báru málsgögn það með sér að breytingar hefðu verið gerðar bæði á uppdrætti skipulagsins og greinargerð, án þess þó að sveitarstjórn fjallaði um þær breytingar.  Var skipulagið, svo breytt, sent að nýju til Skipulagsstofnunar til yfirferðar með bréfi, dags. 2. mars 2005.  Með bréfi, dags. 10. mars 2005, lýsti Skipulagsstofnun þeirri afstöðu sinni að ekki væru gerðar athugasemdir við að sveitarstjórn birti auglýsingu um samþykkt deiliskipulagsins í B-deild Stjórnartíðinda, en benti þó á að gera þyrfti smávægilegar lagfæringar á skipulagsgögnunum.  Auglýsing um gildistöku skipulagsins var síðan birt í B-deild Stjórnartíðinda hinn 31. mars 2005.  Skaut kærandi ákvörðun sveitarstjórnar til úrskurðarnefndarinnar með bréfi, dags. 29. apríl 2005.  Með úrskurði úrskurðarnefndarinnar, uppkveðnum 24. janúar 2006, var kröfu kæranda um ógildingu hinnar kærðu skipulagsákvörðunar hafnað að öðru leyti en því að felld var úr gildi heimild fyrir tengi- og viðbyggingu að Brákarbraut 13 og 15. 

Á fundi umhverfis- og skipulagsnefndar hinn 10. janúar 2006 var ákveðið að grenndarkynna tillögu að óverulegri breytingu á deiliskipulagi gamla miðbæjarins er fól í sér stækkaðan byggingarreit lóðanna nr. 13 og 15 við Brákarbraut fyrir viðbyggingu og tengibyggingu á milli húsa á lóðunum.  Kom kærandi á framfæri athugasemdum sínum vegna þessa.  Á fundi umhverfis- og skipulagsnefndar 13. febrúar s.á. voru athugasemdir kæranda lagðar fram og tillagan samþykkt.  Á fundi bæjarstjórnar 15. s.m. var tillagan samþykkt og athugasemdum kæranda svarað með bréfi bæjarstjóra, dags. 16. febrúar 2006. 

Hin kærða ákvörðun var birt í B-deild Stjórnartíðinda hinn 20. febrúar 2006. 

Kærandi skaut framangreindri samþykkt til úrskurðarnefndarinnar svo sem að framan greinir. 

Málsrök kæranda:  Af hálfu kæranda er vísað til þess að með bréfi, dags. 12. janúar 2006, hafi Borgarbyggð sent kæranda bréf þar sem fram komi að umhverfis- og skipulagsnefnd hafi ákveðið á fundi 10. janúar að grenndarkynna óverulega breytingu á fyrirliggjandi deiliskipulagi.  Af fundargerð nefndarinnar verði ekki annað ráðið en að byggingarstjóri umræddrar tengi- og viðbyggingar hafi tekið þátt í ákvörðuninni.  Þá liggi einnig fyrir að grenndarkynningin hafi ekki náð til lóðarhafa Brákarbrautar 4, 5, 8, 15 og 16, en þær lóðir séu í næsta nágrenni. 

Samkvæmt hinni kærðu ákvörðun sé m.a. heimiluð tengi- og viðbygging við og á milli húsanna að Brákarbraut 13 og 15 og með henni sé heimiluð stækkun á veitinga- og skemmtistað.  Það hafi þó ekki komið fram í grenndarkynningunni.  Auk þess sé gert ráð fyrir gangandi og akandi umferð að lóðinni Brákarbraut 11A um lóð kæranda að Brákarbraut 11.  

Krafa kæranda um ógildingu hinnar kærðu samþykktar sé rökstudd með því að um sé að ræða breytingu á gildandi skipulagi og hana beri því að auglýsa sbr. 1. mgr. 26. gr. skipulags- og byggingarlaga nr. 73/1997.  Grenndarkynning sé aðeins heimil í undantekningartilvikum og þegar um óverulegar breytingar á skipulagi sé að ræða.  Hér sé um að ræða breytingu er varði viðbyggingu við elstu hús bæjarins, sem standi í miðbæ Borgarness, séu í opinberri eigu og hafi sögulegt gildi.  Breytingin geti því ekki talist óveruleg og því beri að auglýsa hana eins og lög geri ráð fyrir.  Það hafi ekki verið gert og því sé skipulagsbreytingin ógild. 

Verði ekki fallist á að breytinguna hafi þurft að auglýsa sé á það bent að grenndarkynningin hafi hafist áður en úrskurður um ógildingu skipulagsins hafi verið uppkveðinn, byggingarstjóri tengi- og viðbyggingarinnar hafi tekið þátt í ákvörðun um grenndarkynningu og hún ekki tekið til allra lóðarhafa í nágrenninu.  Því hafi ekki verið rétt staðið að grenndarkynningunni og hana beri að endurtaka. 

Verði ekki fallist á að endurtaka þurfi grenndarkynninguna sé á því byggt að við meðferð Borgarbyggðar á athugasemdum kæranda hafi ekki verið gætt meðalhófs og ekkert tillit tekið til sjónarmiða hans.  Húsin sem skipulagsbreytingin taki til standi í næsta nágrenni við íbúðarbyggð og séu ekki nema ca. 30 metrar að húsi kæranda.  Hafi hann því beina og lögvarða hagsmuni af því að ekki sé á svæðinu rekinn skemmtistaður, bæði vegna ónæðis af skemmtanahaldinu sjálfu og þeirri umferð sem því fylgi.  Í svari Borgarbyggðar komi fram að frekar verði lögð áhersla á veitingarekstur í húsinu en beint skemmtanahald.  Í þessu ljósi verði ekki séð að neitt sé því til fyrirstöðu að í skipulagskilmálum verði kveðið á um að opnunartími verði takmarkaður á kvöldin með hliðsjón af því að húsin séu í nágrenni við íbúðarbyggð.  Þá sé það sjálfsögð krafa að gert sé ráð fyrir nægum bílastæðum vegna fyrirhugaðrar starfsemi þannig að komið verði í veg fyrir ónæði og átroðning á nærliggjandi lóðum.  Við gerð skipulags verði eins og í annarri stjórnsýslu að gæta meðalhófs, en í því felist m.a. að  taka verði tillit til allra eins og kostur sé en ekki bara til sumra. 

Kærandi hafi gert athugasemd við akandi og gangandi umferð við Brákarbraut 11a, en samkvæmt hinni kærðu samþykkt sé gert ráð fyrir gangstíg og aðkomu að þeirri lóð um lóð kæranda að Brákarbraut 11.  Ljóst sé að aðkomuna megi leysa án þess að lóð kæranda sé skert.  Svar Borgarbyggðar felist í því að umhverfis- og skipulagsnefnd  fallist á að hlutast til um að talað verði við lóðarhafa en skipulagið engu að síður samþykkt og auglýst.  Hér sé ekki gætt meðalhófs og lóð kæranda skert að óþörfu. 

Um lagarök vísist að öðru leyti til skipulags- og byggingalaga nr. 73/1997 og stjórnsýslulaga nr. 37/1993.

Málsrök Borgarbyggðar:  Af hálfu Borgarbyggðar er vísað til þess að umhverfis- og skipulagsnefnd hafi metið það svo að hin kærða samþykkt sé óveruleg breyting á deiliskipulagi og því hafi verið nægilegt að grenndarkynna tillögu að henni, sbr. 2. mgr. 26. mgr. skipulags- og byggingarlaga nr. 73/1997.  Fyrir hafi legið umsögn Húsafriðunarnefndar, dags. 10. maí 2005, þar sem fram komi að viðkomandi bygging „… sé í sátt við gömlu húsin og styður þá starfsemi sem kemur til með að vera þar, en starfsemi sé grunnforsenda þess að hægt sé að varðveita húsin.“ 

Sveitarstjórn hafi samþykkt á fundi sínum 12. janúar 2006 fundargerð umhverfis- og skipulagsnefndar frá 10. s.m.  Samkvæmt sveitarstjórnarlögum nr. 45/1998 fari sveitarstjórn með endanlegt ákvörðunarvald og starfi nefndir í umboði hennar.  Því hljóti endanlegt ákvörðunarvald að vera í höndum sveitarstjórnar auk þess sem í 6. gr. skipulags- og byggingarlaga komi fram að skipulagsnefndir fari með skipulagsmál undir yfirstjórn sveitarstjórnar.  Meint vanhæfi nefndarmanns í umhverfis- og skipulagsnefnd komi því ekki til álita. 

Áður en deiliskipulag gamla miðbæjarins hafi tekið gildi hafi verið rekinn skemmtistaður að Brákarbraut 13 með ákveðinn opnunartíma.  Eftir að Landnámssetur hafi tekið til starfa í húsunum að Brákarbraut 13 og 15 hafi húsin fyrst og fremst verið nýtt undir sýningarhald, verslun, veitingastarfsemi og leiksýningar.  Alla jafna sé engin starfsemi í húsunum eftir miðnætti. 

Loks sé mótmælt þeirri fullyrðingu kæranda að gert sé ráð fyrir göngustíg og aðkomu að húsinu að Brákarbraut 11A.  Borgarbyggð hafi eignast húsið og hafi verið ákveðið að rífa það.  Ekki standi til að svo komnu að byggja að nýju á lóðinni. 

——-

Aðilar máls þessa hafa fært fram ítarlegri rök fyrir máli sínu, sem ekki veriða rakin hér frekar, en úrskurðarnefndin hefur haft þau öll til hliðsjónar við úrlausn málsins. 

Úrskurðarnefndin hefur með óformlegum hætti kynnt sér aðstæður á vettvangi.  

Niðurstaða:  Í máli þessu er deilt um gildi samþykktar sveitarstjórnar Borgarbyggðar frá 15. febrúar 2006 um breytt deiliskipulag gamla miðbæjarins í Borgarnesi er fól í sér stækkaðan byggingarreit lóðanna nr. 13 og 15 við Brákarbraut fyrir viðbyggingu og tengibyggingu á milli húsanna.  Á umræddu svæði er í gildi deiliskipulag frá árinu 2005. 

Af hálfu kæranda er því haldið fram að hin kærða samþykkt sé þess eðlis að skipulagsyfirvöldum hafi verið óheimilt að fara með hana sem óverulega breytingu á deiliskipulagi samkvæmt 2. mgr. 26. gr. skipulags- og byggingarlaga nr. 73/1997, heldur hafi borið að auglýsa hana svo sem um nýtt deiliskipulag væri að ræða, sbr. 1. mgr. 26. gr. laganna. 

Samkvæmt deiliskipulagi svæðisins frá 2005 er lóðin nr. 13 við Brákarbraut 956 m² að stærð og stendur þar tvílyft hús á háum kjallara, byggt árið 1907.  Nýtingarhlutfall lóðar er 0,3.  Samkvæmt deiliskipulaginu er lóðin nr. 15 við Brákarbraut 300 m² að stærð og er þar einlyft hús með háu risi og kjallara, byggt árið 1887.  Nýtingarhlutfall lóðar er 0,6.  Með hinni kærðu samþykkt er veitt heimild til að byggja einlyfta tengi- og viðbyggingu, á milli og aftan við húsin á lóðunum Brákarbraut 13 og 15, sem mun tilheyra lóðinni nr. 13.

Samkvæmt fyrirliggjandi gögnum mun hin umdeilda bygging, sem heimiluð er með hinni kærðu samþykkt, hvorki varpa skugga á lóð kæranda né hafa áhrif á útsýni úr húsi hans.  Hún raskar ekki götumynd til muna og fellur vel að húsum sem fyrir eru á svæðinu.  Með hliðsjón af því verður hin umrædda breyting talin óveruleg og var skipulagsyfirvöldum því heimilt, eins og þarna stóð á, að grenndarkynna tillögu að breyttu deiliskipulagi.  Er því kröfu kæranda um ógildingu hinnar kærðu ákvörðunar hafnað, enda verður ekki fallist á að með henni hafi verið brotið gegn ákvæðum skipulags- og byggingarlaga eða stjórnsýslulaga nr. 37/1993. 

Ekki þykir ástæða til að fjalla sérstaklega um göngustíg og aðkomu að lóðinni nr. 11A við Brákarbraut, enda var engin ákvörðun tekin þar að lútandi með hinni kærðu ákvörðun.

Uppkvaðning úrskurðar í máli þessu hefur dregist verulega vegna mikilla anna og málafjölda hjá úrskurðarnefndinni og vegna sáttaumleitana málsaðila.

Úrskurðarorð:

Hafnað er kröfu kæranda um ógildingu ákvörðunar sveitarstjórnar Borgarbyggðar frá 15. febrúar 2006 um breytt deiliskipulag gamla miðbæjarins Borgarnesi. 

___________________________
Hjalti Steinþórsson

_____________________________              ____________________________
Ásgeir Magnússon                                               Þorsteinn Þorsteinsson