Skip to main content
Úrskurðarnefnd umhverfis- og auðlindamála
des 22
Love0

18/2012 Langamýri

Með

Árið 2012, miðvikudaginn 5. september, kom úrskurðarnefnd umhverfis- og auðlindamála saman til fundar í húsnæði nefndarinnar að Skúlagötu 21, Reykjavík.  Mættir voru Hjalti Steinþórsson forstöðumaður, Ásgeir Magnússon héraðsdómari og Þorsteinn Þorsteinsson byggingarverkfræðingur. 

Fyrir var tekið mál nr. 18/2012, kæra á ákvörðun bæjarráðs Garðabæjar frá 6. mars 2012 um að veita byggingarleyfi til breytinga á innra skipulagi hússins nr. 14 við Löngumýri í Garðabæ. 

Í málinu er nú kveðinn upp svofelldur

úrskurður: 

Með bréfi til úrskurðarnefndar umhverfis- og auðlindamála, dags. 7. mars 2012, er barst nefndinni sama dag, kærir S, f.h. íbúa að Löngumýri 2-12 og 16, þá ákvörðun bæjarráðs Garðabæjar frá 6. mars 2012 að veita byggingarleyfi til breytinga á innra skipulagi hússins að Löngumýri 14. 

Skilja verður kröfugerð kærenda svo að krafist sé ógildingar hinnar kærðu ákvörðunar.  Þá var gerð krafa um stöðvun framkvæmda til bráðabirgða samkvæmt hinu kærða byggingarleyfi en með bráðabirgðaúrskurði uppkveðnum 14. mars 2012 var þeirri kröfu hafnað. 

Málsatvik og rök:  Hinn 3. janúar 2012 samþykkti byggingarfulltrúinn í Garðabæ umsókn eiganda hússins að Löngumýri 14 um leyfi til breytinga á innra skipulagi þess.  Útgáfa byggingarleyfisins var staðfest með samþykkt bæjarráðs hinn 6. mars 2012 og loks á fundi bæjarstjórnar hinn 15. s.m. 

Af hálfu kærenda er vísað til þess að ekkert gilt deiliskipulag sé til af svæðinu og því hafi borið að grenndarkynna framkvæmdirnar.  Með hinu kærða leyfi sé í raun verið að heimila fjölgun íbúða í umræddu húsi sem telja verði óheimilt að óbreyttu skipulagi. 

Af hálfu Garðabæjar er þess krafist að hið kærða byggingarleyfi vegna framkvæmda við Löngumýri 14 verði úrskurðað lögmætt.  Í umsókn um byggingarleyfi vegna framkvæmdanna hafi komið fram að verið væri að sækja um leyfi til að breyta innra skipulagi í viðkomandi eign og hafi sérstaklega verið tekið fram í umsókninni að ekki hafið verið að sækja um skiptingu eignarinnar.  Samkvæmt uppdráttum sé augljóst að verið sé að gera innanhússbreytingar á viðkomandi húsi og að alls ekki sé verið að sækja um leyfi til að breyta ytra byrði eða útliti þess á nokkurn hátt.  Í umsókninni hafi verið sótt um leyfi fyrir færslu lagna á jarðhæð í þvottahúsi og þá sýni uppdrættir nýtt hurðarop á jarðhæð, færslu raflagna á 1. og 2. hæð, færslu vatnslagna á 1. hæð vegna stækkunar á baðherbergi, færslu vatnslagna á 2. hæð, aðallega vegna nýs eldhúss, og breytingar á burðarvirki á 2. hæð þar sem burðarveggur sé fjarlægður við gerð nýs hurðarops fyrir baðherbergi.  Eiganda húsnæðisins sé frjálst að ákveða með hvaða hætti hann hagi innra skipulagi fasteignar sinnar að uppfylltum ákvæðum byggingarreglugerðar um kröfur til íbúðarhúsnæðis.  Kærendur geti varla talist hafa lögvarða hagsmuni í málinu.  Hið kærða leyfi snúi eingöngu að breytingum innanhúss.  Þær séu ósýnilegar kærendum og geti því ekki á nokkurn hátt raskað hagsmunum þeirra. 

Af hálfu bæjaryfirvalda sé einnig á það bent að samkvæmt skipulagsuppdráttum frá 1975 og 1980 sé gert ráð fyrir íbúðarbyggð í Hofstaðamýri.  Í samþykktu deiliskipulagi frá árinu 1981 sé þeirri byggð nánar lýst og verði að telja að deiliskipulagið ásamt uppdráttum fullnægi í einu og öllu þeim kröfum sem á sínum tíma hafi verið gerðar til skipulagsuppdrátta skv. 11. gr. skipulagslaga nr. 19/1964.  Við mat á gildi deiliskipulags og uppdrátta verði því að horfa til framkvæmdar í skipulagsmálum.  Óyggjandi sé að ávallt hafi verið gengið út frá því af hálfu húsbyggjenda, og einnig bæjaryfirvalda og annarra skipulagsyfirvalda, að um útgáfu byggingarleyfa vegna framkvæmda við húsbyggingar í Hofstaðamýri færi samkvæmt deiliskipulagi sem samþykkt hafi verið fyrir svæðið á árinu 1981 og þeim breytingum sem gerðar hafi verið á því síðar.  Í þessu sambandi megi vísa til dóms Hæstaréttar frá 17. apríl 2008, í máli nr. 444/2007, en þar komi fram það sjónarmið að þegar skipulag sem sannanlega hafi verið samþykkt í sveitarstjórn hafi verið lagt til grundvallar í áratugi verði að telja að það sé í fullu gildi þrátt fyrir minni háttar ágalla að formi til, nema hægt sé að sanna hið gagnstæða.  Deiliskipulag fyrir Hofstaðamýri frá árinu 1981 sé því gildandi deiliskipulag fyrir umrætt svæði og fari hið kærða byggingarleyfi ekki í bága við það. 

Af hálfu byggingarleyfishafa er þess krafist að kærunni verði vísað frá.  Ekki felist í hinni kærðu ákvörðun skipting fasteignar eins og kærendur haldi fram.  Leyfið varði breytingar á innra fyrirkomulagi, sem í engu snerti hagsmuni nágranna. 

————————

Aðilar hafa fært fram frekari rök í máli þessu og hefur úrskurðarnefndin haft þau öll til hliðsjónar við úrlausn þess. 

Gögn í máli þessu bárust úrskurðarnefndinni frá Garðabæ hinn 27. mars 2012 og markar sú dagsetning upphaf lögbundins þriggja mánaða frests til uppkvaðningar úrskurðar. 

Niðurstaða:  Í máli þessu er deilt um lögmæti byggingarleyfis sem heimilar breytingar á innra skipulagi hússins nr. 14 við Löngumýri í Garðabæ.  Er um að ræða breytingar á herbergjaskipan og lögnum í húsinu.  Engar breytingar eru gerðar á ytra byrði hússins og ekki er í leyfinu veitt heimild til fjölgunar íbúða. 

Samkvæmt 3. mgr. 4. gr. laga nr. 130/2011 um úrskurðarnefnd umhverfis- og auðlindamála geta þeir einir kært stjórnvaldsákvarðanir til úrskurðarnefndarinnar sem eiga lögvarða hagsmuni tengda þeirri ákvörðun sem kæra á.  Verður að skýra þetta ákvæði í samræmi við almennar reglur stjórnsýsluréttarins um aðild í kærumálum þar sem áskilið er að kærandi eigi beina einstakingbundna hagsmuni tengda þeirri ákvörðun sem kæra á.  Framkvæmd sú sem heimiluð er með hinu kærða leyfi felur aðeins í sér leyfi til breytinga innanhúss og verður ekki talin raska grenndarhagsmunum kærenda eða öðrum lögvörðum hagsmunum þeirra sem veiti þeim kæruaðild í máli þessu.  Verður málinu af þeim sökum vísað frá úrskurðarnefndinni. 

Dráttur hefur orðið á uppkvaðningu úrskurðar í málinu og stafar hann af önnum hjá úrskurðarnefndinni. 

Úrskurðarorð: 

Kærumáli þessu er vísað frá úrskurðarnefndinni. 

____________________________________
Hjalti Steinþórsson

____________________________              ___________________________
Ásgeir Magnússon                                                Þorsteinn Þorsteinsson

des 22
Love0

40/2011 Fisfélag Reykjavíkur

Með

Árið 2012, föstudaginn 27. apríl, kom úrskurðarnefnd skipulags- og byggingarmála saman til fundar í húsnæði nefndarinnar að Skúlagötu 21, Reykjavík.  Mættir voru Ómar Stefánsson lögfræðingur, varaformaður, Ásgeir Magnússon héraðsdómari og Þorsteinn Þorsteinsson byggingarverkfræðingur. 

Fyrir var tekið mál nr. 40/2011, kæra á ákvörðun byggingarfulltrúans í Reykjavík frá 17. maí 2011 um að veita byggingarleyfi til að byggja færanlegt stálgrindarhús sem hýsa á vélageymslu Fisfélags Reykjavíkur á lóðinni Hbl. B2 við Vesturlandsveg. 

Í málinu er nú kveðinn upp til bráðabirgða svofelldur

úrskurður

um kröfu kærenda um stöðvun framkvæmda: 

Með bréfi til úrskurðarnefndar skipulags- og byggingarmála, dags. 14. júní 2011, er barst nefndinni 15. sama mánaðar, kærir Þ, f.h. Þ ehf., eiganda landspildu nr. 113435, S, f.h. eigenda landspildu nr. 113410, G, f.h. eigenda landspildu nr. 113426, og G, f.h. landeigendafélagsins Græðis, þá ákvörðun byggingarfulltrúans í Reykjavík frá 17. maí 2011 að veita byggingarleyfi til að byggja færanlegt stálgrindarhús, sem hýsa á vélageymslu Fisfélags Reykjavíkur á lóðinni Hbl. B2 við Vesturlandsveg. 

Kærendur krefjast þess að hin kærða ákvörðun verði felld úr gildi og að kveðinn verði upp bráðabirgðaúrskurður um stöðvun framkvæmda meðan málið sé til meðferðar hjá úrskurðarnefndinni.  Er málið nú tekið til úrskurðar um þá kröfu. 

Málsatvik og rök:  Á afgreiðslufundi byggingarfulltrúans í Reykjavík hinn 3. maí 2011 var tekin fyrir byggingarleyfisumsókn þar sem sótt var um leyfi til að byggja færanlegt stálgrindarhús, sem hýsa á vélageymslu Fisfélags Reykjavíkur á lóðinni Hbl. B2 við Vesturlandsveg.  Byggingarfulltrúi frestaði málinu og vísaði því til umsagnar skipulagsstjóra.  Hinn 17. maí 2011 samþykkti byggingarfulltrúi umsóknina á afgreiðslufundi og var þá einnig lögð fram umsögn skipulagsstjóra, dags. 6. maí 2011.  Afgreiðsla byggingarfulltrúa var staðfest í borgarráði hinn 19. s.m.  Byggingarleyfi var síðan gefið út 31. október s.á. 

Kærendur skírskota m.a. til þess að deiliskipulagið sem hið kærða byggingarleyfi styðjist við sé ekki í samræmi við aðalskipulag og því hafi skort lagaskilyrði til að veita leyfið.  Deiliskipulagið sé haldið ógildingarannmörkum og hafi það verið kært til úrskurðarnefndarinnar og bíði úrlausnar.  Óheimilt sé að veita byggingarleyfi til framkvæmda nema þær séu í samræmi við staðfest aðalskipulag og samþykkt deiliskipulag.  Þá hafi Fisfélag Reykjavíkur ekki lögvarinn rétt til að fá útgefið byggingarleyfi á lóðinni Hbl. B2 við Vesturlandsveg þar sem lóðin sé hvorki til í Reynisvatnslandi né á Hólmsheiði.  Aðal- og deiliskipulagstillögurnar sem hér um ræði hafi tekið til jarðarinnar Reynisvatns með landnúmerið 113408, sem skráð sé 484 ha í landskrá fasteigna. 

Af hálfu Reykjavíkurborgar er farið fram á frávísun málsins hvað varði aðra kærendur en eiganda landspildu nr. 113410.  Verði ekki fallist á frávísunarkröfuna sé þess krafist að úrskurðarnefndin hafni öllum kröfum kærenda í málinu. 

Kærendur, að undanskildum einum, eigi enga lögvarða hagsmuni af því að fá skorið úr um kæruefnið, sbr. 52. gr. skipulagslaga nr. 123/2010.  Ef skoðaðar séu afstöðumyndir af lóðum þeirra kærenda m.t.t. aðstöðu fisfélagsins komi í ljós að u.þ.b. 1,05 km sé milli lóðar eins kærandans og flugvallar fisfélagsins og sé þar landfylling.  Spilda annars kæranda sé enn lengra í burtu, eða u.þ.b. 1,2 km.  Sé því ljóst að þessir aðilar eigi enga lögvarða hagsmuni af því að fá skorið úr um kæruefnið þar sem staðsetning umdeildrar byggingar hafi engin áhrif á grenndarhagsmuni þeirra, hvorki í sjónrænu tilliti né öðru.  Ekki verði heldur ráðið af kæru eða öðrum gögnum málsins hvaða hagsmuni landeigendafélag það sem kæri eigi á svæðinu en engar upplýsingar hafi komið fram um hvaða hagsmuni þess félags sé að tefla í málinu og hvaða réttarstöðu sá kærandi hafi á umræddu svæði.  Hafi Reykjavíkurborg ekki getað fundið út hverjir hagsmunir félagsins kunni að vera.  Beri því samkvæmt ofangreindu að vísa kæruefni þessara aðila frá úrskurðarnefndinni. 

Í gildi sé deiliskipulag sem taki til umráðasvæðis Fisfélags Reykjavíkur. Sé brúttóflatarmál umrædds stálgrindarhúss 608,4 m², sem sé innan skilmála deiliskipulagsins.  Á skipulags-svæðinu sé heimilt að reisa þrjú skýli, 1.600-1.800 m² hvert, eða samtals 5.400 m².  Ljóst sé því að byggingin samræmist gildandi deiliskipulagi. 
————————————
Byggingarleyfishafa var tilkynnt um kærumál þetta og framkomna stöðvunarkröfu og var honum gefinn kostur á að koma að sjónarmiðum sínum en engar athugasemdir eða andmæli hafa borist frá honum. 
Niðurstaða:  Í máli þessu er deilt um lögmæti byggingarleyfis sem heimilar byggingu á færanlegu stálgrindarhúsi sem hýsa á vélageymslu á umráðasvæði leyfishafa.  Deiliskipulag það sem leyfið á stoð í var á sínum tíma kært til úrskurðarnefndarinnar og er nú þar til meðferðar.  Framkvæmdir við greint stálgrindarhús eru nú þegar nokkuð á veg komnar og hefur burðargrind þess þegar verið reist. 

Beiting íþyngjandi úrræða, svo sem stöðvun framkvæmda til bráðabirgða sem styðjast við opinber leyfi, verður að miða að því að verja hagsmuni sem ella væri hætta á að færu forgörðum.  Við ákvörðun um beitingu slíks úrræðis þarf m.a. að líta til þeirra hagsmuna málsaðila sem í húfi eru, hvort framkvæmdir séu afturtækar og hversu mikill vafi sé uppi um gildi hins kærða leyfis. 

Með hliðsjón af því að umrædd bygging er risin og um er að ræða færanlegt hús samkvæmt hinu kærða leyfi þykir ekki brýna nauðsyn bera til að knýja á um að framkvæmdir við það verði stöðvaðar meðan beðið er niðurstöðu um gildi byggingarleyfisins.  Frekari framkvæmdir eru hins vegar á ábyrgð og áhættu byggingarleyfishafa með tilliti til þeirrar óvissu sem ríkir um gildi hinnar kærðu ákvörðunar. 

Úrskurðarorð: 

Hafnað er kröfu kærenda um stöðvun framkvæmda sem heimilaðar voru með hinu kærða byggingarleyfi.

 

____________________________________
Ómar Stefánsson

 

____________________________              ___________________________
Ásgeir Magnússon                                        Þorsteinn Þorsteinsson

 

des 22
Love0

27/2012 Laugarásvegur

Með

Árið 2012, þriðjudaginn 28. ágúst, kom úrskurðarnefnd umhverfis- og auðlindamála saman til fundar í húsnæði nefndarinnar að Skúlagötu 21, Reykjavík.  Mættir voru Hjalti Steinþórsson forstöðumaður, Ásgeir Magnússon héraðsdómari og Þorsteinn Þorsteinsson byggingarverkfræðingur. 

Fyrir var tekið mál nr. 27/2012, kæra á ákvörðun byggingarfulltrúans í Reykjavík frá 6. mars 2012, sem staðfest var í borgarráði 15. s.m., um að veita leyfi til að fjarlægja einlyfta skúrbyggingu við austurhlið hússins á lóðinni nr. 25 við Laugarásveg og reisa í hennar stað tvílyfta, steinsteypta byggingu á baklóð er tengist húsinu með tengigangi úr timbri. 

Í málinu er nú kveðinn upp svofelldur

úrskurður: 

Með bréfi til úrskurðarnefndar umhverfis- og auðlindamála, dags. 30. mars 2012, er barst nefndinni 3. apríl s.á., kærir Sigurður G. Guðjónsson hrl., fyrir hönd S, Laugarásvegi 23, Reykjavík, samþykki byggingarfulltrúans í Reykjavík frá 6. mars 2012 á umsókn um leyfi til að fjarlægja einlyfta skúrbyggingu við austurhlið hússins að Laugarásvegi 25 og reisa í hennar stað tvílyfta byggingu úr steinsteypu á baklóð sem tengist húsinu með tengigangi úr timbri.  Gerir kærandi þá kröfu að hin kærða ákvörðun verði felld úr gildi og að kveðinn verði upp til bráðabirgða úrskurður um stöðvun framkvæmda meðan málið sé til meðferðar hjá úrskurðarnefndinni.  Þykir málið nú nægjanlega upplýst til að það verði tekið til endanlegs úrskurðar og verður því ekki tekin afstaða til kröfu um stöðvun framkvæmda, en fyrir liggur að engar framkvæmdir hafa átt sér stað á grundvelli hinnar kærðu ákvörðunar. 

Málavextir:  Á lóðinni nr. 25 við Laugarásveg stendur 99,2 m² timburhús, byggt árið 1935 samkvæmt skráningu í fasteignaskrá.  Á afgreiðslufundi byggingarfulltrúa hinn 9. ágúst 2011 var tekin til afgreiðslu fyrirspurn um hvort fjarlægja mætti timburskúr er áfastur væri húsinu og reisa í hans stað tveggja hæða viðbyggingu á lóðinni.  Var tekið jákvætt í erindið með vísan til umsagnar skipulagsstjóra.  Á afgreiðslufundi byggingarfulltrúa hinn 8. nóvember s.á. var tekin fyrir umsókn um byggingarleyfi til að fjarlægja einlyfta skúrbyggingu við austurhlið hússins og reisa í þess stað tvílyfta byggingu úr steinsteypu á baklóð er tengjast myndi núverandi húsi með gangi úr timbri.  Var afgreiðslu málsins frestað og því vísað til skipulagsstjóra til ákvörðunar um grenndarkynningu.  Á embættisafgreiðslufundi skipulagsfulltrúa hinn 11. s.m. var samþykkt að grenndarkynna framlagða tillögu fyrir hagsmunaaðilum að Laugarásvegi 19, 21, 23 og 27.  Bárust athugasemdir og ábendingar frá kæranda og eigendum Laugarásvegar 21, en eigandi Laugarásvegar 19 tilgreindi í bréfi að hann hefði engar athugasemdir fram að færa.  Málið var næst til umfjöllunar á embættis afgreiðslufundi skipulagsfulltrúa hinn 13. janúar 2012 og vísaði hann því áfram til skipulagsráðs.  Á fundi ráðsins hinn 29. febrúar s.á. var lögð fram umsögn skipulagsstjóra vegna málsins, dags. 17. janúar s.á., og fært til bókar að ekki væri gerð athugasemd við erindið með vísan til umsagnarinnar og var málinu vísað til fullnaðarafgreiðslu byggingarfulltrúa.  Var þessi afgreiðsla skipulagsráðs samþykkt á fundi borgarráðs hinn 1. mars 2012.  Hinn 6. s.m. var umsóknin tekin fyrir að nýju á afgreiðslufundi byggingarfulltrúa og hún samþykkt með svohljóðandi bókun:  „Samþykkt. Samræmist ákvæðum laga nr. 160/2010.  Með vísan til samþykktar borgarráðs frá 1. september 1998 skal utanhúss- og lóðarfrágangi vera lokið eigi síðar en innan tveggja ára frá útgáfu byggingarleyfis að viðlögðum dagsektarákvæðum 57. gr. skipulags- og byggingarlaga nr. 73/1997.  Áskilin lokaúttekt byggingarfulltrúa.“  Var ákvörðun byggingarfulltrúa staðfest í borgarráði 15. mars 2012.  Þeim sem gert höfðu athugasemdir á grenndarkynningartíma var tilkynnt um afgreiðslu byggingarfulltrúa með bréfi dags. 7. mars 2012. 

Málsrök kæranda:  Af hálfu kæranda er vísað til þess að fram komi í lóðarleigusamningi fyrir lóðina Laugarásveg 25, dags. 5. ágúst 1955, að þáverandi leigutaki hafi þegar hafið byggingu íbúðarhúss á lóðinni.  Engin gögn hafi fundist um að byggingarleyfi hafi verið gefið út eða að fyrir hendi séu uppdrættir að húsi því er leigutaki hafi ætlað að reisa.  Mæliblað fyrir lóðina frá 27. júlí 1955 sýni aðeins staðsetningu þess húss á lóðinni er reist hafi verið árið 1935.  Í kaupsamningi núverandi eiganda um fasteignina komi fram að um kvaðir fari samkvæmt fyrrgreindum lóðarleigusamningi.  Hluti þess samnings sé mæliblað fyrir lóðirnar nr. 19, 21, 23 og 25 við Laugarásveg.  Þar sé m.a. kveðið á um umferðarkvöð en eigandi Laugarásvegar 25 hafi að nokkru gengið á þann rétt með því að nota umferðarsvæðið sem bílastæði. 

Lög nr. 55/1921 um skipulag kauptúna og sjávarþorpa hafi gilt þegar lóðir nr. 23 og 25 hafi verið leigðar og hafi efni lóðarleigusamninganna orðið að samrýmast þeim lögum, en í c-lið 11. gr. þeirra hafi verið kveðið á um fjarlægðir milli húshliða í íbúðargötum.  Liggi ekki fyrir skipulagsuppdráttur fyrir lóðirnar nr. 19, 21, 23 og 25 er byggi á lögum nr. 55/1921, eða lögum nr. 19/1964, sem hafi leyst hin fyrrgreindu lög af hólmi.  Þá sé ekki til deiliskipulag að umræddu svæði en það veiti byggingaryfirvöldum ekki rýmri rétt til útgáfu byggingarleyfis.  Við mat á því hvort heimiluð nýbygging samrýmist landnotkun, byggðamynstri og þéttleika byggðar á svæðinu verði að leggja til grundvallar það sem ákveðið hafi verið árið 1955 þegar lóðin hafi verið leigð til 75 ára og leyfi veitt til bygginga.  Sé nýbyggingin í engu samræmi við það sem ákveðið hafi verið þegar landsvæðinu hafi verið úthlutað undir einbýlishús. 

Neðri hæð fyrirhugaðrar nýbyggingar sé tuttugu metrar að lengd frá norðri til suðurs og efri hæð hennar um þrettán metrar.  Húsið muni verða í fjögurra metra fjarlægð frá mörkum lóða Laugarásvegar 23 og 25 en núverandi hús á lóð nr. 25 sé um átján metra frá lóðarmörkum Laugarásvegar 23.  Fyrirhuguð staðsetning nýbyggingar sé í engu samræmi við þinglýst mæliblað lóðanna nr. 19, 21, 23 og 25 við Laugarásveg, sem verði að telja bindandi yfirlýsingu um staðsetningu mannvirkja á lóðunum.  Verði nýtt mannvirki á lóð nr. 25 að vera í samræmi við þau hús sem fyrir séu á lóðum nr. 19, 21 og 23 eða eins og húsið sem fyrir sé á lóðinni.  Geti borgaryfirvöld ekki leyft blandaða byggð á lóðinni nr. 25 sem nái langt út fyrir þau mörk sem núverandi byggingu séu sett. 

Hvergi séu fyrirheit um það í lóðarleigusamningi um Laugarásveg 25 að lóðarhafi geti fengið að nýta lóðina með öðrum hætti en þeim sem heimilað hafi verið árið 1955.  Þáverandi leigutaki hafi einnig skuldbundið sig til að ljúka framkvæmdum á lóðinni innan tveggja ára frá gerð samningsins, að öðrum kosti félli hann úr gildi.  Ákvæði þessu hljóti að hafa vera ætlað að tryggja að nágrannar þyrftu ekki að þola framkvæmdir á aðliggjandi lóðum um aldur og ævi eða að byggingum á lóðum þessum og staðsetningu þeirra yrði gjörbreytt.  Séu breytingum settar skorður og verði þær að vera óverulegar miðað við þær forsendur sem til staðar hafi verið þegar leyfi til byggingar hafi verið veitt.  Til grundvallar því mati verði að leggja lóðarleigusamninga og byggingarleyfi sem veitt hafi verið til að byggja á lóðunum nr. 23 og 25 við Laugarásveg.  Þegar horft sé til þessara gagna verði ekki séð að nokkur efnis- eða lagarök styðji að kærandi þurfi, liðlega hálfri öld eftir að hann flutti í hús sitt, að þola að á næstu lóð sé leyft að byggja hús sem sé allt annarrar gerðar og standi nær lóðamörkum en hús er þar hafi verið.  Réttur lóðarhafa að Laugarásvegi 25 standi til þess eins að nýta þá lóð með þeim hætti sem upphaflegum leigulóðarhafa hafi verið heimilað.  Staðsetning og stærð húsanna á lóðunum nr. 19, 21 og 23 skapi eiganda lóðarinnar að Laugarásvegi 25 engan rétt til að stækka mannvirki á lóðinni og gjörbreyta þeim.  Þá vísi kærandi til VIII. kafla skipulagslaga nr. 123/2010, sbr. ákvæði 23.-26. gr. skipulags- og byggingarlaga nr. 73/1997. 

Málsrök Reykjavíkurborgar:  Þess er krafist að kröfum um ógildingu á samþykkt byggingarfulltrúa verði hafnað.  Það sé með öllu fráleitt og eigi sér enga stoð í lögum og samningum að upphaflegur lóðarleigusamningur bindi lóðarhafa og sveitarfélög á þann hátt að ekki sé heimilt að byggja ný hús síðar.  Geymi samningur um umrædda lóð engar takmarkanir á uppbyggingarheimildum lóðarinnar enda sé hann fyrst og fremst samningur um endurgjald fyrir leigu.  Engir aðrir skilmálar séu settir í samninginn sem bendi til þess að ekki megi byggja á lóðinni um aldur og ævi.  Ákvæði í lóðarleigusamningum um fresti til framkvæmda eigi við um viðkomandi framkvæmd á þeim tíma þegar samningar séu gerðir, en ekki sé hægt að skýra slík ákvæði þannig að þau takmarki breytingar á lóðunum síðar meir.  Það sé eðli byggðar að þróast og breytast og geti íbúar í þéttri byggð ekki vænst þess að nánasta umhverfi þeirra taki ekki neinum breytingum, nema smávægilegum, í tímans rás. 

Lóðin sé á skilgreindu íbúðarsvæði samkvæmt Aðalskipulagi Reykjavíkur 2001-2024 en ekki sé í gildi deiliskipulag að svæðinu.  Þegar svo hátti til sé umsókn um byggingarleyfi í þegar byggðum hverfum grenndarkynnt, enda teljist fyrirhuguð framkvæmd vera í samræmi við landnotkun, byggðamynstur og þéttleika byggðar í hlutaðeigandi hverfi.  Nýtingarhlutfall lóða í nánasta umhverfi sé allt frá 0,27 upp í 0,49.  Sé nýtingarhlutfall á lóðinni nr. 25 við Laugarásveg 0,09 en verði 0,261.  Flatarmál lóðarinnar sé 1.106 m² og þoli hún vel aukna nýtingu en heimilað byggingarmagn sé í fullu samræmi við nánasta umhverfi.  Lóð kæranda sé 784 m² og nýtingarhlutfall allt að 0,27.  Nýbyggingin verði fjóra metra frá lóðarmörkum en sú fjarlægð sé ekki óalgeng í hverfinu.  Sé í því sambandi bent á að fjarlægð húss kæranda að lóðamörkum austan megin sé 3,5 metrar. 

Hæsti punktur efri hæðar nýbyggingar sé í svipaðri hæð og neðri brún glugga á efri hæð aðlægrar hliðar að Laugarásvegi 23.  Þann hluta hússins, sem sé á tveimur hæðum, beri að miklu leyti í eldra hús sem nú þegar takmarki útsýni kæranda.  Muni aukið byggingarmagn hafa óveruleg áhrif á skuggavarp og skýrist það af því að hús kæranda standi miklu hærra í landinu en fyrirhuguð nýbygging og núverandi hús að Laugarásvegi 25.  Sé byggðamynstri í hverfinu þannig háttað að byggt hafi verið á austurhluta lóðanna nærri lóðarmörkum.  Sé einnig gert ráð fyrir því í samþykktri umsókn, þrátt fyrir að afstaða núverandi húss á umræddri lóð sé ólík öðrum húsum við götuna, sem standi yfirleitt aftar á lóðum sínum.  Verði ekki séð að fyrirhuguð nýbygging muni skerða hagsmuni kæranda á neinn hátt, en um sé að ræða eðlilega og hóflega nýtingu á lóðinni, sambærilega eða vel undir því sem algengt sé í nágrenninu. 

Málsrök byggingarleyfishafa:  Byggingarleyfishafi krefst þess að kröfum kæranda verði vísað frá úrskurðarnefndinni en að öðrum kosti að þeim verði hafnað. 

Bent sé á varðandi heimild til framkvæmda að samkvæmt ýmsum gögnum, t.d. lóðarleigusamningi frá 5. ágúst 1955 fyrir umrædda lóð, mæliblaði fyrir lóðina og skipulagsuppdrætti, sem merktur sé „Skipulag í Laugarási“, sé gert ráð fyrir nýbyggingu þar sem nú standi til að byggja, í línu við önnur hús í götunni samkvæmt skipulagi. 

Nær ekkert sé tiltekið í kæru um að umrædd framkvæmd gangi gegn beinum hagsmunum kæranda, sem leiði til þess að hann eigi lögvarinna hagsmuna að gæta er réttlætt geti ógildingu byggingarleyfisins.  Gangi nær allur málflutningur kæranda út á að leiða líkur að því að umrædd framkvæmd gangi mögulega gegn upphaflegum lóðarleigusamningum, byggðamynstri, áætlunum um landnýtingu eða öðrum skipulagsskilmálum og vísi byggingarleyfishafi í því sambandi til fyrrgreindra heimilda fyrir framkvæmdum, sem og til afstöðu skipulagsyfirvalda til málsins.  Komi fram ýmsar rangfærslur eða misskilningur hjá kæranda, en á tilgreindu mæliblaði komi skýrt fram afmörkun til norðurs og vesturs fyrir nýbyggingu á umræddum stað.  Staðhæfingar séu mótsagnakenndar og ruglingslegar um hvað byggja megi á lóðinni og hvað ekki.  Í engu sé vikið að lagalegum skyldum eða öðrum rökum fyrir því að samþykkja umsóknina. 

Úrskurðarnefndinni virðist þannig ætlað að velja einhver þeirra raka sem reifuð séu til að hrekja niðurstöðu skipulagsyfirvalda á þeim forsendum að umrætt leyfi hljóti að vera ólöglegt.  Enginn rök standi til þess.  Þá séu heldur ekki tilteknir neinir þeir lögvörðu hagsmunir sem brotið hafi verið gegn.  Varðandi þessi atriði sé kærandi einfaldlega ekki málsaðili eða umsagnaraðili frekar en aðrir borgarbúar heldur sé það hlutverk Reykjavíkurborgar að taka hér afstöðu, svo sem gert hafi verið með útgáfu leyfisins.  Kæruréttur og möguleg málsaðild kæranda snúi eingöngu að þeim atriðum í byggingarframkvæmdinni sjálfri sem hann telji sig geta sýnt fram á að gangi gegn lögvörðum hagsmunum hans. 

Kærandi hafi teflt fram fjölda athugasemda við grenndarkynningu og hafi þau verið hrakin og sé þeim ekki lengur haldið fram.  Eftir standi aðeins léttvæg atriði sem lúti að meintu ónæði af fyrirhuguðum framkvæmdum.  Hafi aðrir nágrannar ekki gert neinar athugasemdir og góð sátt verið um framkvæmdina, sem fengið hafi ítarlega umfjöllun hjá skipulagsyfirvöldum. 

Með fyrirhuguðum framkvæmdum sé fyrst farið að nýta lóðina samkvæmt nýjasta skipulagi á svæðinu sem sé frá 6. áratug síðustu aldar.  Sé gengið mun skemur í nýtingu en alls staðar í nágrenninu sem lýsi sér t.d. í að nýtingarhlutfall sé það lægsta í nágrenninu eða um 0,25.  Mesta hæð hússins sé tveimur metrum undir línu sem dregin sé milli aðliggjandi húsa nr. 19 og 27.  Mannvirki á lóðinni séu í meiri fjarlægð frá lóðarmörkum en mannvirki á aðliggjandi lóðum og fyrirhuguð mannvirki séu minnst 16 m frá húsi kæranda og standi um þremur metrum neðar í landinu.  Sé gengið skemur í nýtingu lóðarinnar en hægt hefði verið samkvæmt upphaflegu skipulagi og að teknu tilliti til nýtingar næstu lóða.  Njóti kærandi góðs af þeirri lausn sem valin hafi verið enda sé skuggavarpi á baklóð hans og skerðingu á útsýni haldið í lágmarki.  Vegna hæðarmunar, fjarlægðar og afstöðu verði skuggavarp á lóð kæranda nánast ekkert allan þann tíma sem sólar njóti. 

Við hönnun hússins hafi verið lögð mikil áhersla á að það félli sem allra best að umhverfi sínu og nálægum byggingum og að uppbyggingin á lóðinni myndi stuðla frekar að auknu verðmæti nálægra húsa en hinu gagnstæða.  Sé vandséð hvernig kærandi getið beðið tjón af þessu.  Hafi hús það sem fyrir sé á lóðinni verið varðveitt í sínu upphaflega umhverfi en jafnframt hafi verið náð fram aukinni nýtingu á lóðinni á eins tillitssaman hátt gagnvart umhverfinu og mögulegt sé. 

Einnig sé bent á að tilvitnaðar lengdir fyrirhugaðrar byggingar séu nánast þær sömu og eigi við um hús kæranda, sem þó standi á talsvert minni lóð. 

Þá sé vandséð að ekki megi fara í nokkurra mánaða framkvæmdir á lóðinni á 50-60 ára fresti, líkt og gert hafi verið alls staðar í nágrenninu, og að ekki megi byggja á lóðinni þótt framkvæmdum við nýbyggingu, sem leyfi hafi verið veitt fyrir á sínum tíma, hafi ekki lokið á árunum 1955 til 1957.  Jafnframt sé bent á vegna athugasemda um umferðarkvöð að samkvæmt samþykktu byggingarleyfi muni verða bílastæði fyrir innan snúningssvæði, sem tryggi að því verði haldið opnu og greiðfæru fyrir alla. 

Virðist sem kærandi vilji hafa nánast autt svæði fyrir framan sig um alla framtíð og koma í veg fyrir að þar sé byggt upp með eðlilegri nýtingu og í samræmi við nýjasta skipulag, sem geri ótvírætt ráð fyrir byggingu á þessum stað.  Sé um ólíka hagsmuni að ræða, þ.e. annars vegar ríka og réttmæta hagsmuni byggingarleyfishafa og borgarinnar, og hins vegar mótmæli eins nágranna sem ekki geti bent á nein dæmi um að hagsmunir hans séu skertir. 

————————

Aðilar hafa fært fram frekari rök í máli þessu og hefur úrskurðarnefndin haft þau öll til hliðsjónar við úrlausn þess.

Gögn í máli þessu bárust úrskurðarnefndinni frá Reykjavíkurborg hinn 25. apríl 2012 og markar sú dagsetning upphaf lögbundins þriggja mánaða frests til uppkvaðningar úrskurðar. 

Úrskurðarnefndin hefur kynnt sér aðstæður á vettvangi með óformlegum hætti. 

Niðurstaða:  Í máli þessu er deilt um lögmæti byggingarleyfis fyrir nýbyggingu að Laugarásvegi 25, sem veitt var að undangenginni grenndarkynningu.  Var á því byggt við leyfisveitingu að ekki væri í gildi deiliskipulag að umræddu svæði.  Má á það fallast, enda hafði skipulag í Laugarási, samþykkt í bæjarráði Reykjavíkur 19. maí 1953, ekki verið sent Skipulagsstofnun í samræmi við 5. tl. ákvæða til bráðabirgða með skipulagslögum nr. 123/2010 þegar umsókn um hið kærða byggingarleyfi kom til meðferðar hjá byggingaryfirvöldum.  Þá rann út frestur til skráningar eldri skipulagsákvarðana samkvæmt ákvæðinu hinn 31. desember 2011 og kemur umrætt skipulag ekki til álita eftir það. 

Samkvæmt 2. mgr. 37. gr. skipulagslaga skal gera deiliskipulag fyrir einstök svæði eða reiti þar sem framkvæmdir eru fyrirhugaðar og skal jafnan miða við að það taki til svæða sem myndi heildstæða einingu.  Skal þess gætt að byggingarleyfisskyld framkvæmd sé í samræmi við skipulagsáætlanir sveitarfélags þegar sótt er um byggingarleyfi, sbr. 2. mgr. 10. gr. laga um mannvirki nr. 160/2010.  Leiðir af þessum ákvæðum að byggingarleyfi skuli vera í samræmi við gildandi deiliskipulag.  Í 1. mgr. 44. gr. skipulagslaga segir hins vegar að þegar sótt sé um byggingar- eða framkvæmdaleyfi fyrir framkvæmd sem sé í samræmi við landnotkun, byggðamynstur og þéttleika byggðar í þegar byggðu hverfi og deiliskipulag liggi ekki fyrir, eða um sé að ræða óverulega breytingu á deiliskipulagi, skuli skipulagsnefnd láta fara fram grenndarkynningu.  Verður að skilja ákvæði þetta svo að heimilt sé, við þær aðstæður sem þar greinir, að víkja frá lagaskilyrði 2. mgr. 37. gr. skipulagslaga um deiliskipulag, enda þótt það sé hvergi berum orðum sagt í lögunum.  Í 2. mgr. 44. gr. sömu laga er því síðan lýst hvernig staðið skuli að grenndarkynningu og kemur þar fram að sveitarstjórn afgreiði, að kynningarfresti liðnum, mál sem sæti slíkri meðferð. 

Skilyrði þess að veita megi byggingarleyfi í þegar byggðum hverfum án þess að fyrir liggi deiliskipulag eru að fyrirhuguð framkvæmd sé í samræmi við landnotkun, byggðamynstur og þéttleika byggðar.  Í hinu kærða tilviki er um að ræða leyfi til byggingar íbúðarhúsnæðis á lóð í grónu hverfi á svæði sem skilgreint er sem íbúðarsvæði í gildandi aðalskipulagi.  Töluverður hæðarmunur er milli lóða og dregur hann verulega úr grenndaráhrifum umdeildrar nýbyggingar gagnvart eign kæranda.  Nýtingarhlutfall, sem er mælikvarði á þéttleika byggðar, er í góðu samræmi við það sem gerist á svæðinu.  Þá verður ekki talið að gerð nýbyggingar eða fyrirkomulag mannvirkja á lóð skeri sig úr með þeim hætti að ekki samræmist byggðamynstri enda um nokkuð fjölbreytta byggð að ræða.  Er það niðurstaða úrskurðarnefndarinnar að heimilt hafi verið að veita byggingarleyfi það sem um er deilt í málinu á grundvelli grenndarkynningar og verður því ekki fallist á að ógilda beri það með þeim rökum að ekki hafi verið gætt réttrar aðferðar við undirbúning leyfisveitingarinnar. 

Kærandi vísar til þess að í lóðarleigusamningi um lóðina nr. 25 við Laugarásveg séu ákvæði um að byggingu á lóðinni skuli lokið innan tveggja ára og að samningurinn setji heimildum lóðarhafa til bygginga á lóðinni skorður.  Sé óheimilt að leyfa byggingar á lóðinni umfram það sem leiði af umræddum samningi.  Úrskurðarnefndin fellst ekki á þessi sjónarmið.  Algengt er að við úthlutun lóða séu sett ákvæði, t.d. í byggingarskilmálum, um byggingarhraða og um lok byggingartíma.  Eru slík ákvæði sett til að tryggja að bygging húsa dragist ekki úr hófi en ekki verður talið að slík ákvæði girði fyrir rétt til endurbyggingar húsa, viðbygginga eða breytinga síðar.  Ráðast heimildir til byggingar á lóðum af gildandi skipulagi, ásamt þeim heimildum laga og reglugerða er gilda á hverjum tíma, þar á meðal heimildum til að víkja frá skilyrðum skipulagslaga um deiliskipulag, þar sem þær eiga við. 

Nokkurrar ónákvæmni gætti af hálfu borgaryfirvalda við meðferð málsins.  Þannig vísaði skipulagsráð málinu að lokinni grenndarkynningu til fullnaðarafgreiðslu byggingarfulltrúa í stað þess að vísa því til borgarráðs til afgreiðslu, en í 44. gr. skipulagslaga er gert ráð fyrir að sveitarstjórn afgreiði mál að lokinni grenndarkynningu.  Borgarráð samþykkti hins vegar afgreiðslu skipulagsráðs áður en málið kom til fullnaðarafgreiðslu byggingarfulltrúa og verður nefndur ágalli á málsmeðferð því ekki látinn varða ógildingu.  Þá skorti á að kæranda væri tilkynnt um niðurstöðu sveitarstjórnar þegar hún lá fyrir hinn 1. mars. 2012, sbr. 2. mgr. 44. gr. skipulagslaga, en með hliðsjón af því að honum var skömmu síðar tilkynnt um endanlega ákvörðun byggingarfulltrúa í málinu verður þessi annmarki ekki heldur talinn varða ógildingu.
Að þessu athuguðu, og með vísan til þess sem að framan er rakið, verður kröfu kæranda um ógildingu hinnar kærðu ákvörðunar hafnað. 

Dráttur hefur orðið á uppkvaðningu úrskurðar í málinu og stafar hann af önnum hjá úrskurðarnefndinni og töfum við gagnaöflun. 

Úrskurðarorð: 

Hafnað er kröfu kæranda um ógildingu á ákvörðun byggingarfulltrúans í Reykjavík frá 6. mars 2012, sem staðfest var í borgarrráði 15. s.m., um að veita leyfi til að fjarlægja einlyfta skúrbyggingu við austurhlið hússins á lóðinni nr. 25 við Laugarásveg í Reykjavík og reisa í þess stað tvílyfta steinsteypta byggingu á baklóð er tengist húsinu með tengigangi úr timbri. 

____________________________________
Hjalti Steinþórsson

____________________________              ___________________________
Ásgeir Magnússon                                                Þorsteinn Þorsteinsson

des 22
Love0

47/2010 Gufuneslóð

Með

Árið 2012, miðvikudaginn 25. apríl, kom úrskurðarnefnd skipulags- og byggingarmála saman til fundar í húsnæði nefndarinnar að Skúlagötu 21 í Reykjavík.  Mættir voru Ómar Stefánsson lögfræðingur, varaformaður, Ásgeir Magnússon héraðsdómari og Þorsteinn Þorsteinsson byggingarverkfræðingur. 

Fyrir var tekið mál nr. 47/2010, kæra vegna framkvæmda á landspildu undir afþreyingarstarfsemi í Gufunesi í Reykjavík. 

Í málinu er nú kveðinn upp svofelldur 

úrskurður: 

Með ódagsettu bréfi til úrskurðarnefndar skipulags- og byggingarmála, sem barst nefndinni 14. júlí 2010, kæra sjö eigendur og íbúar að Viðarrima 41, 43, 45 og 49, Reykjavík, framkvæmdir á landspildu undir afþreyingarstarfsemi í Gufunesi.

Skilja verður málskot kærenda svo að umdeildar framkvæmdir verði úrskurðaðar ólögmætar.  Jafnframt er krafist stöðvunar framkvæmda á meðan málið er til meðferðar hjá úrskurðarnefndinni. 

Málsatvik og rök:  Með bréfi, dags. 29. september 2006, var falast eftir leigu á um 20.000 m2 landspildu í Gufunesi.  Í bréfinu er tekið fram að ætlunin sé að nota spilduna undir leik- og útivistarsvæði fyrir mismunandi aldurshópa sem ekki krefðist varanlegra bygginga.  Hinn 16. apríl 2008 var síðan undirritaður afnotasamningur milli Reykjavíkurborgar, fyrir hönd íþrótta- og tómstundaráðs Reykjavíkur, og umsækjandans um afnot spildunnar til 15 ára.  Í 6. gr. þess samnings segir m.a. svo:  „Þá er afnotahafa óheimilt að framkvæma meiriháttar breytingar eins og að reisa mannvirki, leggja götur og bílastæði, nema að fengnu samþykki landeiganda, utan þeirra lausamuna, þ.e. tækja og tóla og leikmynda, sem nauðsynlegt er að setja upp miðað við fyrirhugaðan rekstur afnotahafa.“ 

Kærendur vísa til þess að framkvæmdir á lóðinni séu til lýta og með ólíkindum sé að fullorðið fólk standi að þeim.  Í kæru er ekki tilgreint hvers eðlis framkvæmdirnar séu en samkvæmt símtali við einn kærenda hafi verið um að ræða uppsetningu timburturna og skriðdreka. 

Borgaryfirvöld hafa upplýst að engin byggingarleyfi hafi verið veitt fyrir nefndum turnum og raunar liggi ekkert fyrir um hvort um sé að ræða byggingarleyfisskyldar framkvæmdir.  Engin kæranleg ákvörðun liggi fyrir í málinu og beri því að vísa því frá úrskurðarnefndinni. 

Niðurstaða:  Samkvæmt 1. mgr. 8. gr. skipulags- og byggingarlaga nr. 73/1997, er giltu á þeim tíma sem hér um ræðir, hafði úrskurðarnefnd skipulags- og byggingarmála það hlutverk að kveða upp úrskurði í ágreiningsmálum um skipulags- og byggingarmál samkvæmt lögunum og reglugerðum settum samkvæmt þeim.  Í 5. mgr. nefndrar lagagreinar var og tekið fram að kæru til úrskurðarnefndarinnar sættu stjórnvalds ákvarðanir stjórnsýslu sveitarfélaga og var sú regla í samræmi við 1. mgr. 26. gr. stjórnsýslulaga nr. 37/1993, sem kveður á um að aðila máls sé heimilt að kæra stjórnvaldsákvörðun til æðra stjórnvalds. 

Í máli þessu eru kærðar tilteknar framkvæmdir sem borgaryfirvöld hafa lýst yfir að styðjist ekki við ákvarðanir um leyfisveitingu samkvæmt þágildandi skipulags- og byggingarlögum.  Umdeildar framkvæmdir styðjast samkvæmt því ekki við ákvarðanir sem bornar verða undir úrskurðarnefndina samkvæmt framangreindum lagaákvæðum og ber af þeim sökum að vísa máli þessu frá úrskurðarnefndinni. 

Uppkvaðning úrskurðar í máli þessu hefur dregist verulega sökum mikils málafjölda sem skotið hefur verið til úrskurðarnefndarinnar og vegna tafa við gagnaöflun.

Úrskurðarorð: 

Kærumáli þessu er vísað frá úrskurðarnefndinni. 

___________________________
Ómar Stefánsson

_____________________________                  ____________________________
Ásgeir Magnússon                                          Þorsteinn Þorsteinsson

des 22
Love0

14/2012 Aragata

Með

Árið 2012, þriðjudaginn 28. ágúst, kom úrskurðarnefnd umhverfis- og auðlindamála saman til fundar í húsnæði nefndarinnar að Skúlagötu 21, Reykjavík.  Mættir voru Hjalti Steinþórsson forstöðumaður, Ásgeir Magnússon héraðsdómari og Þorsteinn Þorsteinsson byggingarverkfræðingur. 

Fyrir var tekið mál nr. 14/2012, kæra á samþykki byggingarfulltrúans í Reykjavík frá 31. janúar 2012 á umsókn um leyfi til að byggja staðsteyptan bílskúr með timburþaki á lóð nr. 15 við Aragötu. 

Í málinu er nú kveðinn upp svofelldur

úrskurður: 

Með bréfi til úrskurðarnefndar umhverfis- og auðlindamála, dags. 29. febrúar 2012, er barst nefndinni sama dag, kærir K, Aragötu 13, Reykjavík, samþykki byggingarfulltrúans í Reykjavík frá 31. janúar 2012 á umsókn um leyfi til að byggja staðsteyptan bílskúr með timburþaki á lóð nr. 15 við Aragötu í Reykjavík.  Gerir kærandi þá kröfu að hin kærða ákvörðun verði felld úr gildi. 

Málavextir:  Á lóðinni nr. 15 við Aragötu hefur staðið einbýlishús og bílskúr úr timbri.  Hinn 12. október 2010 var samþykkt leyfi til að rífa nefndan bílskúr.  Á afgreiðslufundi byggingarfulltrúa 1. nóvember 2011 var tekin fyrir umsókn um leyfi til að byggja staðsteyptan bílskúr í stað hins eldri á lóðinni.  Málinu var vísað til skipulagsstjóra til ákvörðunar um grenndarkynningu, sem ákvað á fundi sínum 4. nóvember s.á. að kynna tillöguna fyrir hagsmunaaðilum að Aragötu 13, 14 og 16 og Oddagötu 14 og 16.  Kom kærandi á framfæri athugasemdum sínum með bréfi, dags. 9. desember 2011. 

Að lokinni grenndarkynningu var málið tekið fyrir á fundi skipulagsráðs 11. janúar 2012 og lá þá fyrir umsögn skipulagsstjóra frá 15. desember 2011 þar sem lagt var til að byggingarleyfisumsóknin yrði samþykkt óbreytt.  Með vísan til umsagnar skipulagsstjóra var ekki gerð athugasemd við erindið og var málinu vísað til fullnaðarafgreiðslu byggingarfulltrúa.  Samþykkti borgarráð afgreiðslu skipulagsráðs á fundi sínum hinn 12. janúar 2012.  Málið var loks tekið fyrir á afgreiðslufundi byggingarfulltrúa hinn 31. janúar 2012 og var umsóknin samþykkt.  Var kæranda tilkynnt um þá ákvörðun með bréfi, dags. 1. febrúar 2012. 

Málsrök kæranda:  Kærandi byggir ógildingarkröfu sína á því að annmarkar séu á málsmeðferð og efni hinnar kærðu ákvörðunar. 

Vísar hann til þess að honum hafi ekki verið gefinn kostur á að koma að sjónarmiðum sínum og andmælum áður en málið hafi verið afgreitt af byggingarfulltrúa.  Ýmislegt nýtt hafi komið fram við afgreiðslu málsins sem honum hafi verið ókunnugt um og hafi hann ekki fengið gögn afhent fyrr en við eftirgrennslan.  Í þessu felist brot á andmælarétti og rannsóknarreglu stjórnsýslulaga nr. 37/1993. 

Kærandi eigi verulegra hagsmuna að gæta enda sé verið að byggja að mörkum lóðar hans.  Um sé að ræða verulega stækkun á bílskúr, bæði í fermetrum og rúmmetrum.  Þá sé jafnframt um að ræða verulega breytingu frá staðsetningu eldri bílskúrs, eldri teikningum og samþykktu skipulagi.  Hinn nýi bílskúr muni takmarka nýtingu lóðar kæranda þar sem eigendur Aragötu 15 þurfi að vera inni á lóð hans við viðhald á bílskúrnum.  Lóð nr. 15 sé um 750 m² að stærð og því sé ekki verið að skerða nýtingu lóðarréttinda þótt miðað yrði við staðsetningu eldri skúrs sem hafi staðið nokkuð frá lóðarmörkum kæranda.  Þá hafi hvorki verið gert ráð fyrir að byggt yrði að lóðamörkum samkvæmt eldri teikningu né hafi sú heimild verið til staðar þegar núverandi eigandi keypti húsið.  Þurfi því samþykki rétthafa aðliggjandi lóða fyrir byggingu við lóðamörk.  Með hinni kærðu ákvörðun sé verið að víkja frá lögskipuðu ástandi án nokkurs rökstuðnings.  Bílskúrinn breyti ásýnd götunnar og mótmælt sé einnig breyttu þakformi bílskúrsins frá því sem hafi verið á fyrri bílskúr.  Í umsögn skipulagsstjóra sé einungis vikið að því að nýi bílskúrinn sé 8 m² stærri en sá sem fyrir hafi verið en ekki sé minnst á 30 m³ stækkun skúrsins. 

Ekki hafi verið svarað til um nýtingarhlutfall á lóðinni og hvort það sé í samræmi við staðfest skipulag.  Þá hafi stækkun bílskúrsins í rúmmetrum í för með sér birtuskerðingu í garði kæranda, en um sé að ræða aðalgarð hússins í sólarátt. 

Málsrök Reykjavíkurborgar:  Af hálfu Reykjavíkurborgar er þess krafist af kröfu kæranda verði hafnað. 

Því sé hafnað að kæranda hafi ekki verið gefinn kostur á að koma að andmælum við umsögn skipulagsstjóra.  Kærandi hafi verið talinn eiga hagsmuna að gæta í málinu og hafi honum verið veittur andmælaréttur með grenndarkynningu, svo sem lögboðið sé við ákveðnar aðstæður, sbr. 1. mgr. 44. gr. skipulagslaga nr. 123/2010.  Kærandi hafi andmælt með athugasemdabréfi sínu, sem síðan hafi farið til efnismeðferðar hjá stjórnvaldinu.  Reykjavíkurborg sé eitt stjórnvald í skilningi stjórnsýsluréttar og hafi andmælaregla stjórnsýslulaga ekki verið brotin. 

Rétt sé að í umsögn skipulagsstjóra sé einungis fjallað um stækkun bílskúrsins í fermetrum en ekki rúmmetrum og sé hlutfallsleg stækkun skúrsins 30% í fermetrum en muni vera 50% mæld í rúmmetrum.  Það sé sennilega vegna breyttrar þakgerðar en þetta sé eðlileg stækkun frá meira en hálfrar aldar gömlum bílskúr sé tekið mið af nútímaþörfum.  Því teljist þetta ekki vera veruleg breyting. 

Ekki sé fallist á að hinn nýi bílskúr muni breyta ásýnd götunnar það mikið að byggingin sé ekki réttlætanleg.  Hinn nýi bílskúr verði með öðru þakformi en hafi verið á þeim eldri.  Elstu bílskúrar á svæðinu séu með lítt hallandi mænisþaki og þeir sem byggðir hafi verið síðar séu margir hverjir með flötu þaki.  Mikilvægt þyki að endurbyggðir bílskúrar séu þannig að þeir hafi hlutlaust yfirbragð.  Markmiðið sé að íbúðarhús á þeim lóðum þar sem bílskúra sé að finna séu í aðalhluverki hvað yfirbragð og ásýnd varði.  Flatt eða lítt hallandi þak sé talið uppfylla þessi markmið og sé hvort tveggja hluti af byggðamynstri bílskúra á svæðinu.  Staðsetning bílskúra við Aragötu sé með ýmsum hætti og liggi þeir oft að lóðamörkum á tvo vegu eða mjög nálægt lóðamörkum, líkt og bent sé á í umsögn skipulagsstjóra.  Því sé harðlega mótmælt að um óvönduð vinnubrögð skipulags- og byggingarsviðs hafi verið að ræða í málinu og að sviðið hafi ekki sinnt rannsóknarskyldu sinni.  Ekki sé verið að víkja frá lögskipuðu ástandi með hinu kærða byggingarleyfi enda verði hinn nýi skúr á sama stað og sá eldri og í samræmi við byggðamynstur svæðisins.  Bílskúrar á svæðinu standi innst á lóðum og hafi því lítil áhrif á götumyndina.  Þá sé það vel þekkt fyrirkomulag í mörgum hverfum borgarinnar að hafa bílskúra við lóðamörk þótt í því felist að lóðareigendur verði almennt að þola að gengið sé tímabundið um lóð þeirra vegna viðhalds skúranna.  Ekki sé fallist á að slík viðhaldsvinna muni takmarka nýtingu lóðar kæranda. 

Umrætt svæði hafi ekki verið deiliskipulagt og því hafi umsókn byggingarleyfishafa verið grenndarkynnt í samræmi við 44. gr. skipulagslaga.  Nýtingarhlutfall á lóðinni nr. 15 við Aragötu sé nú 0,27 og verði með nýjum bílskúr 0,28.  Nýtingarhlutfall Aragötu 13 sé mjög svipað eða 0,27 þó ekki sé þar bílskúr. 

Málsrök byggingarleyfishafa:  Af hálfu byggingarleyfishafa er á því byggt að ekki sé verið að ganga á rétt kæranda þótt bílskúr sé endurnýjaður við lóðamörk.  Eldri bílskúr á lóð nr. 15 við Aragötu hafi verið 7,0 m á lengd, meðfram mörkum lóðar kæranda en nýi bílskúrinn verði 6,3 m meðfram þeirri lóð, eða um 0,7 m styttri.  Breiddin verði hins vegar meiri, en það hafi engin áhrif frá lóð kæranda séð.  Nýi bílskúrinn verði ekki hærri en sá eldri og óskiljanlegt sé að þeir auknu rúmmetrar sem verið sé að tala um geti á nokkurn hátt truflað kæranda.  Ekki verði séð að nýting lóðar kæranda sé á neinn hátt skert þótt farið sé eftir samþykktum uppdrætti.  Um skerðingu á birtu og útsýni skuli á það bent að gamli 7,0 m langi timburskúrinn hafi verið þarna í hartnær hálfa öld, með mænisþaki og þakskeggi á langhliðum sem náð hafi að lóðamörkum, og standist því ekki fullyrðing kæranda um að eldri skúr hafi ekki náð að lóðamörkunum. 

Ekki sé fallist á að flatt þak á hinum nýja bílskúr breyti ásýnd götunnar.  Við Aragötu standi bílskúrar við hús nr. 4, 10, 11, 12, 14 og 16, sem séu allir, að undanskildum bílskúr við hús nr. 11, með láréttu þaki og standi við lóðamörk.  Því mætti halda fram að sú þakgerð væri einkennandi fyrir götuna. 

————–

Gögn í máli þessu bárust úrskurðarnefndinni frá Reykjavíkurborg hinn 24. júní 2012 og markar sú dagsetning upphaf þriggja mánaða frests til uppkvaðningu úrskurðar, sbr. 6. mgr. 4. gr. laga nr. 130/2011. 

Niðurstaða:  Í máli þessu er deilt um lögmæti byggingarleyfis fyrir staðsteyptum bílskúr á lóð nr. 15 við Aragötu, sem veitt var að undangenginni grenndarkynningu.  Ekki er í gildi deiliskipulag fyrir umrætt svæði, en fyrir liggur mæliblað, dags. 28. október 1953, sem tekur m.a. til umræddrar lóðar.  Er þar gert ráð fyrir bílskúr við mörk lóðar kæranda á þeim stað þar sem hinum umdeilda bílskúr er ætlað að rísa.  Bílskúrinn verður 32 m² eða um 7,5 m² og um 27 m³ stærri en eldri skúr sem fyrir var á lóðinni.  Langhlið hins nýja bílskúrs liggur að lóðarmörkum kæranda en eldri skúr var í um 0,6 m fjarlægð frá þeim.  Nýi bílskúrinn verður um 0,7 m styttri en eldri skúr og verður hann með flötu þaki í stað mænisþaks.  Við breytinguna hækkar nýtingarhlutfall umræddrar lóðar úr 0,27 í 0,28. 

Í 2. mgr. 37. gr. skipulagslaga nr. 123/2010 kemur fram sú meginregla að gera skuli deiliskipulag fyrir svæði þar sem framkvæmdir eru fyrirhugaðar og skulu byggingarleyfisskyldar framkvæmdir vera í samræmi við skipulagsáætlanir, sbr. 2. mgr. 10. gr. laga um mannvirki nr. 160/2010.  Í 1. mgr. 44. gr. skipulagslaga er þó sú undantekning gerð frá nefndri meginreglu að heimilt er að veita leyfi til mannvirkjagerðar á ódeiliskipulögðu svæði ef um er að ræða mannvirki sem samræmist landnotkun, byggðamynstri og þéttleika byggðar í þegar byggðu hverfi, að undangenginni grenndarkynningu skv. 2. mgr. 44. gr. laganna.  Samkvæmt téðu ákvæði felst grenndarkynning í því að nágrönnum sem taldir eru geta átt hagsmuna að gæta er kynnt leyfisumsókn og gefinn kostur á að tjá sig um hana innan tilskilins frests.  Að þeim fresti liðnum og þegar sveitarstjórn hefur afgreitt málið skal þeim sem tjáðu sig um það tilkynnt niðurstaða sveitarstjórnar. 

Hin kærða ákvörðun heimilar byggingu bílskúrs í stað eldri skúrs á umræddri lóð og þótt heimilaður bílskúr sé stærri en sá sem fyrir var er hann hóflegur að stærð.  Á umræddu svæði er að finna bílskúra með flötu þaki byggða að lóðamörkum og þykir því bílskúrinn í samræmi við byggðamynstur svæðisins.  Þá  liggur fyrir að nýtingarhlutfall lóðar eykst óverulega, en ekki er í gildandi aðalskipulagi Reykjavíkur ákvæði um hámark nýtingarhlutfalls íbúðarlóða.  Með hliðsjón af þessu var borgaryfirvöldum heimilt að fara með hina umdeildu byggingarleyfisumsókn skv. málsmeðferðarreglu 2. mgr. 44. gr. skipulagslaga.  Grenndarkynning samkvæmt skipulagslögum er til þess ætluð að kynna hagsmunaaðilum fyrirhugaðar breytingar og gefa þeim kost á að koma á framfæri athugasemdum sínum og andmælum, ef því er að skipta, og gæta með því andmælaréttar þeirra.  Við meðferð hinnar kærðu ákvörðunar var þessa gætt.  Fjallað var um framkomnar athugasemdir og viðkomandi tilkynnt um afgreiðslu málsins, en ekki er gert ráð fyrir að þeir sem gert hafi athugasemdir fái svör við þeim til umsagnar áður en málið kemur til afgreiðslu sveitarstjórnar.  Verður ekki fallist á að andmælaregla eða rannsóknarregla stjórnsýslulaga hafi verið brotin með þessari lögbundnu meðferð málsins. 

Ekki eru lengur í gildi ákvæði um lágmarksfjarlægð bygginga frá lóðarmörkum eftir breytingar sem gerðar voru á 75. gr. áður gildandi byggingarreglugerðar nr. 441/1998. Hins vegar ber nú aðeins að gæta reglna um bil milli húsa og um eldvarnir sem koma fram í gr. 9.7.5 í byggingarreglugerð nr. 112/2012, þar sem m.a. er kveðið á um eldvarnarkröfur fyrir bílgeymslur undir 100 m² og standa nærri eða við lóðarmörk.  Er og til þess að líta að í deiliskipulagi er víða gert ráð fyrir að stakar byggingar, svo sem bílskúrar, standi á lóðamörkum og í eldri hverfum, sem ekki hafa verið deiliskipulögð, er slíkt fyrirkomulag einnig þekkt, þar á meðal á umræddu svæði.  Standa hvorki settar réttarreglur né grenndarsjónamið því í vegi að slík bygging sé heimiluð við lóðamörk, að uppfylltum kröfum um eldvarnir.

Nokkurrar ónákvæmni gætti af hálfu borgaryfirvalda við meðferð málsins.  Þannig vísaði skipulagsráð málinu að lokinni grenndarkynningu til fullnaðarafgreiðslu byggingarfulltrúa í stað þess að vísa því til borgarráðs til afgreiðslu, en í 44. gr. skipulagslaga er gert ráð fyrir því að sveitarstjórn afgreiði mál að lokinni grenndarkynningu.  Borgarráð samþykkti hins vegar afgreiðslu skipulagsráðs áður en málið kom til fullnaðarafgreiðslu byggingarfulltrúa og verður nefndur ágalli á málmeðferð því ekki látinn varða ógildingu.  Þá skorti á að kæranda væri tilkynnt um niðurstöðu sveitarstjórnar þegar hún lá fyrir hinn 12. janúar 2012, sbr. 2. mgr. 44. gr. skipulags-laga, en með hliðsjón af því að honum var skömmu síðar tilkynnt um endanlega ákvörðun byggingarfulltrúa í málinu verður þessi annmarki ekki heldur talinn varða ógildingu. 
 

Með hliðsjón af öllu því sem að framan hefur verið rakið verður kröfu kæranda um ógildingu hinnar kærðu ákvörðunar hafnað. 

Úrskurðarorð: 

Hafnað er kröfu kæranda um ógildingu ákvörðunar byggingarfulltrúa Reykjavíkurborgar frá 31. janúar 2012 um heimild til að byggja staðsteyptan bílskúr með timburþaki á lóð nr. 15 við Aragötu. 

____________________________________
Hjalti Steinþórsson

______________________________                _____________________________
Ásgeir Magnússon                                                        Þorsteinn Þorsteinsson

des 22
Love0

58/2012 Útey II

Með

Árið 2012, miðvikudaginn 1. ágúst, kom úrskurðarnefnd umhverfis- og auðlindamála saman til fundar í húsnæði nefndarinnar að Skúlagötu 21, Reykjavík.  Mættir voru Hjalti Steinþórsson forstöðumaður, Ásgeir Magnússon héraðsdómari og Þorsteinn Þorsteinsson byggingarverkfræðingur. 

Fyrir var tekið mál nr. 58/2012, kæra á ákvörðun byggingarfulltrúa uppsveita Árnessýslu og Flóahrepps frá 25. apríl 2012 um að samþykkja byggingarleyfi fyrir fjarskiptamannvirkjum á lóð í landi Úteyjar II í Bláskógabyggð. 

Í málinu er nú kveðinn upp svofelldur

úrskurður: 

Með bréfi til úrskurðarnefndar umhverfis- og auðlindamála, dags. 7. júní 2012, er barst úrskurðarnefndinni sama dag, kæra S og M, eigendur lóða nr. 2 og 4 í landi Úteyjar I, Bláskógabyggð, þá ákvörðun byggingarfulltrúa uppsveita Árnessýslu og Flóahrepps frá 25. apríl 2012 að samþykkja leyfi til byggingar fjarskiptahúss og masturs á lóð í landi Úteyjar II í Bláskógabyggð. 

Skilja verður kröfugerð kærenda svo að þess sé krafist að hin kærða ákvörðun verði felld úr gildi.  Jafnframt er gerð sú krafa að framkvæmdir samkvæmt byggingarleyfinu verði stöðvaðar til bráðabirgða á meðan málið er til meðferðar hjá úrskurðarnefndinni.  Þar sem málið þykir nægjanlega upplýst verður það nú tekið til endanlegs úrskurðar og verður því krafan um stöðvun framkvæmda ekki tekin til umfjöllunar. 

Málavextir:  Í október 2011 tók gildi deiliskipulag fyrir 15 m² lóð í landi Úteyjar II, en samkvæmt skipulaginu er gert ráð fyrir fjarskiptahúsi og fjarskiptamastri á lóðinni.  Skipulagsákvörðunin var kærð til úrskurðarnefndar skipulags- og byggingarmála og stóðu kærendur að því kærumáli.  Hinn 25. apríl 2012 var tekin fyrir á fundi byggingarfulltrúa umsókn um byggingarleyfi fyrir umræddum mannvirkjum á nefndri lóð og hún samþykkt. 

Málsrök kærenda:  Kærendur benda á að ekki hafi verið úrskurðað um lögmæti hins kærða deiliskipulags.  Hafi þegar verið steyptur grunnur á lóðinni og sé hann of nálægt vegi skv. gr. 4.16.2 í skipulagsreglugerð nr. 400/1998 sem kveði á um fjarlægð mannvirkja frá þjóðvegum. 

Málsrök Bláskógabyggðar:  Sveitarfélagið vísar til þess að hið umdeilda byggingarleyfi sé í samræmi við samþykkt deiliskipulag sem öðlast hafi gildi í október 2011.  Þá sé á það bent að umhverfisráðuneytið hafi í máli þessu veitt undanþágu frá gr. 4.16.2 í skipulagsreglugerð nr. 400/1998.
 
Málsrök byggingarleyfishafa:  Byggingarleyfishafi kveður rannsóknir hafa leitt í ljós að engin hætta stafi af farsímaloftnetum enda sé sendistyrkur þeirra mjög lítill.  Þá sé byggð og ívera fólks alla jafna mun nær þessum loftnetum en hér sé raunin.  Reynt hafi verið að koma til móts við lóðareigendur á svæðinu með því að lækka fyrirhugað mastur, breyta hönnun þess og öðrum búnaði til að það félli betur inn í umhverfið.  Sé mastrið mjög fyrirferðarlítið, samanborið við önnur slík möstur hérlendis, og sjónræn áhrif þess með minnsta móti. 

Niðurstaða:  Með hinni kærðu ákvörðun var samþykkt umsókn um leyfi til byggingar fjarskiptahúss og fjarskiptamasturs á lóð í landi Úteyjar II.  Fyrr í dag kvað úrskurðarnefnd skipulags- og byggingarmála upp úrskurð um gildi deiliskipulags þess sem hið kærða byggingarleyfi styðst við og var skipulagið fellt úr gildi.  Hefur hið kærða byggingarleyfi því ekki lengur fullnægjandi stoð í gildu deiliskipulagi og verður leyfið því fellt úr gildi. 

Úrskurðarorð: 

Felld er úr gildi ákvörðun byggingarfulltrúa uppsveita Árnessýslu og Flóahrepps frá 25. apríl 2012 um að samþykkja byggingarleyfi fyrir fjarskiptahúsi og fjarskiptamastri á 15 m² lóð í landi Úteyjar II í Bláskógabyggð. 

____________________________________
Hjalti Steinþórsson

______________________________                _____________________________
Ásgeir Magnússon                                                       Þorsteinn Þorsteinsson

des 22
Love0

42/2012 Eyrarbraut

Með

Árið 2012, miðvikudaginn 1. ágúst, kom úrskurðarnefnd umhverfis- og auðlindamála saman til fundar í húsnæði nefndarinnar að Skúlagötu 21, Reykjavík.  Mættir voru Hjalti Steinþórsson forstöðumaður, Ásgeir Magnússon héraðsdómari og Þorsteinn Þorsteinsson byggingarverkfræðingur.  

Fyrir var tekið mál nr. 42/2012, kæra á samþykkt skipulags- og byggingarnefndar Árborgar frá 13. mars 2012 um að veita stöðuleyfi til sex mánaða til að reisa á lóðinni að Eyrarbraut 37 á Stokkseyri sumarhús til flutnings. 

Í málinu er nú kveðinn upp svofelldur

úrskurður: 

Með bréfi til úrskurðarnefndar umhverfis- og auðlindamála, dags. 5. maí 2012, er barst nefndinni 11. sama mánaðar, kærir A, Eyrarbraut 10, Stokkseyri, þá samþykkt skipulags- og byggingarnefndar Árborgar frá 13. mars 2012 að veita stöðuleyfi til að reisa á lóðinni að Eyrarbraut 37 á Stokkseyri sumarhús til flutnings. 

Skilja verður málskot kæranda svo að krafist sé ógildingar hinnar kærðu ákvörðunar.  Jafnframt fer kærandi fram á stöðvun framkvæmda og að húsið verði fjarlægt.  Málið er nú nægilega upplýst til að taka megi það til endanlegs úrskurðar og kemur krafa kæranda um stöðvun framkvæmda því ekki til sérstakrar úrlausnar. 

Málavextir:  Samkvæmt gildandi skipulagi er lóðin Eyrarbraut 37 skilgreind sem iðnaðar- og athafnalóð.  Leyfishafi sótti um stöðuleyfi til að reisa sumarhús til flutnings á lóðinni og samþykkti skipulags- og byggingarnefnd þá umsókn hinn 13. mars 2012 og veitti umsækjanda stöðuleyfi til sex mánaða.  Hófst hann eftir það handa við byggingu húss á lóðinni en kærandi skaut málinu til úrskurðarnefndarinnar með bréfi, dags. 5. maí 2012, svo sem að framan greinir. 

Málsrök kæranda:  Af hálfu kæranda er því haldið fram að hann hafi orðið fyrir verulegu ónæði vegna framkvæmdanna, sem hafi hafist í apríl 2012, s.s. vegna hávaða.  Kærandi fari fram á að upplýst verði hvort ekki hafi þurft byggingarleyfi fyrir umræddu sumarhúsi samhliða stöðuleyfinu, hvort ekki hafi þurft framkvæmdaleyfi og eftirlit skipulags- og byggingarfulltrúa viðkomandi sveitarfélaga til að reisa heilu húsin, þó þau séu ætluð til flutnings, hvaða aðili taki út mannvirki af þessu tagi á byggingarstigi, hvort ekki hafi þurft að leggja fyrir skipulags- og byggingarnefndir teikningar þó mannvirkin séu ætluð til flutnings, hvort ekki hafi þurft að grenndarkynna framkvæmdina og loks hvort ekki hafi þurft að auglýsa hana sérstaklega.

Málsrök Sveitarfélagsins Árborgar:  Af hálfu sveitarfélagsins er gerð krafa um að málinu verði vísað frá nefndinni, en til vara að kröfum kæranda verði hafnað.  Sveitarfélagið telji kæruna of seint fram komna, en skv. 2. mgr. 4. gr. laga um úrskurðarnefnd umhverfis- og auðlindamála nr. 130/2011 sé kærufrestur einn mánuður.  Kæran hafi verið móttekin af nefndinni 11. maí 2012, eða tæpum tveimur mánuðum eftir að stöðuleyfið hafi verið veitt og framkvæmdir við byggingu hússins hafist. 

Þá byggi sveitarfélagið frávísunarkröfu sína á því að kærandi hafi ekki lögvarða hagsmuni tengda hinni kærðu ákvörðun, sbr. 3. mgr. 4. gr. laga nr. 130/2011.  Þrátt fyrir að kærandi sé íbúi við Eyrarbraut sé ljóst að milli lóðar kæranda og Eyrarbrautar 37 liggi ein helsta umferðargatan á Stokkseyri, auk þess sem hús kæranda sé staðsett við botnlanga inn af Eyrarbraut 12. 

Fallist nefndin ekki á að vísa kærunni frá geri sveitarfélagið kröfu um að nefndin hafni málatilbúnaði kæranda þannig að umdeilt stöðuleyfi haldi gildi sínu að fullu.  Byggi sveitarfélagið þessa kröfu sína á því að öll skilyrði hafi verið uppfyllt til útgáfu leyfisins skv. kafla 2.6 í byggingarreglugerð nr. 112/2012, sbr. 9. tl. 1. mgr. 60. gr. laga um mannvirki nr. 160/2010.  Stöðuleyfi hafi verið veitt á grundvelli b-liðar gr. 2.6.1 þar sem fyrir hafi legið fullnægjandi upplýsingar til útgáfu þess og hafi sveitarfélagið ekki orðið vart við að forsendur hafi brostið fyrir veitingu leyfisins.  Rétt sé að fram komi að lóðin að Eyrarbraut 37 sé skilgreind sem athafnasvæði bæði í aðal- og deiliskipulagi og sé rekið trésmíðaverkstæði í núverandi húsnæði á lóðinni.  Megi því búast við að íbúar í nærliggjandi hverfi verði fyrir ónæði frá atvinnustarfsemi umfram það sem væri ef um hreina íbúðarhúsabyggð væri að ræða. 

Málsrök leyfishafa:  Handhafi hins kærða stöðuleyfis mótmælir málatilbúnaði og kröfum kæranda og krefst þess að þeim verði hafnað.  Um sé að ræða tímabundna framkvæmd og hafi tilskilinna leyfa verið aflað.  Ekki hafi stafað meira ónæði af framkvæmdunum en búast megi við að stafi frá starfsemi á skilgreindu athafnasvæði. 

Niðurstaða:  Ekki verður með vissu ráðið af málsgögnum hvenær kæranda mátti vera kunnugt um hina kærðu ákvörðun og verður að telja að kæra í máli þessu hafi komið fram innan kærufrests.  Þá verður ekki fallist á framkvæmdir samkvæmt leyfinu geti ekki snert hagsmuni kæranda.  Verður því ekki fallist á að vísa beri málinu frá úrskurðarnefndinni. 

Samkvæmt b-lið 1. mgr. gr. 2.6.1 í byggingarreglugerð nr. 112/2012 skal sækja um stöðuleyfi fyrir frístundahúsum í smíðum sem ætluð eru til flutnings.  Af ákvæðinu leiðir að ekki er áskilið byggingarleyfi fyrir slíkum húsum á smíðastað, en byggingarleyfi þarf hins vegar fyrir þeim á þeirri lóð sem þeim er ætlað að standa á til frambúðar.  Hið kærða stöðuleyfi á sér stoð í tilvitnuðu ákvæði í byggingarreglugerð og er í samræmi við gildandi reglur um byggingu húsa til flutnings.  Þá á vinna við smíði hússins sér stað á skilgreindu athafnasvæði samkvæmt skipulagi.  Verður ekki fallist á að kærandi verði fyrir meira ónæði af smíði hússins en búast má við frá starfsemi á slíku svæði og verður því ekki fallist á kröfur hans um ógildingu hinnar kærðu ákvörðunar. 

Úrskurðarorð:

Hafnað er kröfu kæranda um ógildingu þeirrar ákvörðunar skipulags- og byggingarnefndar Árborgar frá 13. mars 2012 um að veita stöðuleyfi til sex mánaða til að reisa á lóðinni að Eyrarbraut 37 á Stokkseyri sumarhús til flutnings. 

____________________________________
Hjalti Steinþórsson

____________________________              ___________________________
Ásgeir Magnússon                                                Þorsteinn Þorsteinsson

des 22
Love0

49/2010 Bjargartangi

Með

Árið 2012, miðvikudaginn 4. apríl kom úrskurðarnefnd skipulags- og byggingarmála saman til fundar í húsnæði nefndarinnar að Skúlagötu 21, Reykjavík.  Mættir voru Hjalti Steinþórsson formaður, Ásgeir Magnússon héraðsdómari og Þorsteinn Þorsteinsson byggingarverkfræðingur. 

Fyrir var tekið mál nr. 49/2010, kæra á samþykkt bæjarstjórnar Mosfellsbæjar frá 8. júní 2005 um að heimila breytingar og breytta notkun rýmis á neðri hæð undir bílskúr á lóðinni nr. 10 við Bjargartanga, Mosfellsbæ. 

Í málinu er nú kveðinn upp svofelldur

úrskurður: 

Með bréfi til úrskurðarnefndar skipulags- og byggingarmála, dags. 22. júlí 2010, er barst nefndinni sama dag, kærir Katrín Theodórsdóttir hdl., f.h. B og L, eigenda efri hæðar Bjargartanga 10, Mosfellsbæ, þá samþykkt bæjarstjórnar Mosfellsbæjar frá 8. júní 2005 að heimila breytingar og breytta notkun rýmis á neðri hæð undir bílskúr á lóðinni nr. 10 við Bjargartanga.  Gera kærendur þá kröfu að hin kærða ákvörðun verði felld úr gildi.  Til vara er þess krafist að hún taki aðeins til þess sem þegar hafi verið framkvæmt samkvæmt úttekt, dags. 31. maí 2007, og að samþykkja þurfi nýtt byggingarleyfi vegna frekari framkvæmda. 

Málsatvik og rök:  Á afgreiðslufundi byggingarfulltrúa hinn 27. maí 2005 var samþykkt umsókn þáverandi eigenda neðri hæðar hússins að Bjargartanga 10 um leyfi til að „…fá að setja bílskúrshurð á norðurhlið bílskúrs, Álfatangamegin, setja upp burðarbita inni í rými, fjarlægja súlu og klappir og gera fullgildan bílskúr úr því rými sem nú er skráð sem geymsla“.  Veittu kærendur samþykki sitt fyrir framkvæmdinni með bréfi, dags. 18. apríl 2005.  Staðfesti bæjarstjórn téða afgreiðslu byggingarfulltrúa hinn 8. júní s.á. 

Með bréfi, dags. 6. júlí 2005, fólu kærendur Húseigendafélaginu að rita leyfishöfum bréf vegna samþykktra teikninga sem þeir töldu ólögmætar.  Munu þær teikningar m.a. hafa sýnt frágang á bílskúr og nýtt fyrirkomulag á nýtingu lóðarinnar að Bjargartanga 10.  Var þess m.a. krafist í bréfinu að ákvæði um sérafnotarétt innan lóðar yrði afmáð af teikningum og nýjar teikningar yrðu lagðar fyrir byggingarfulltrúa.  Var nýjum og breyttum teikningum, sem sátt var um með íbúum hússins,  skilað inn og bókað um málið á fundi byggingarfulltrúa hinn 12. september 2005. 

Úttektir á framkvæmdum fóru fram 14. nóvember 2006 og 31. maí 2007 og sagði  m.a. í athugasemdum við síðari úttektina: „Stöðuúttekt á bílskúr, súla í miðju rými brotin niður. Stálbiti undir miðri plötu milli veggja. Stálbiti í lofti á (götu)vegg.“  Á árinu 2009 munu kærendur hafi óskað eftir að fá upplýsingar „um þau hönnunargögn sem lágu til grundvallar útgáfu byggingarleyfis“ og voru þeim af því tilefni afhentar járnbitateikningar.  Í kjölfar þessa fór þáverandi lögmaður kærenda fram á það með bréfi til byggingarfulltrúa, dags. 6. febrúar 2009, að kærendur fengju m.a. afrit þeirra hönnunargagna sem lágu fyrir þegar umrætt byggingarleyfi var veitt“, afrit  byggingarlýsingar sem fylgdi umsókn um byggingarleyfi og yfirlit yfir úttektir byggingarfulltrúa.  Jafnframt var þess óskað að sérstaklega yrði upplýst hvort búið væri að taka út frágang á styrkingu gólfplötu í bílskúr kærenda og hvort hún væri í samræmi við nýjustu samþykktar teikningar.  Einnig var þess farið á leit að upplýst yrði hvers vegna umrætt byggingarleyfi hefði verið veitt ef fullnægjandi gögn hefðu ekki legið fyrir.  Var enn fremur tilgreint að kærendur teldu sig hafa réttmæta ástæðu til að óttast að umrædd framkvæmd gæti verið ótraust og ekki grundvölluð á fullnægjandi hönnunargögnum.  Væru forsendur fyrir samþykki þeirra brostnar og það hefði í raun aldrei verið gilt ef í ljós kæmi að lögum hefði ekki verið fylgt við veitingu „framkvæmdaleyfis“.  Þá var bent á að nú væru senn liðin fjögur ár frá útgáfu byggingarleyfisins og framkvæmdin væri enn skammt á veg komin. 

Í svarbréfi byggingarfulltrúa, dags. 17. febrúar 2009, kom m.a. fram að í september 2005 hefði verið samþykkt byggingarleyfi fyrir breytingum á neðri hæð umrædds bílskúrs.  Einnig kom fram að í nóvember 2006 hefði farið fram úttekt á styrkingu loftplötunnar í samræmi við samþykkta uppdrætti, en að engir uppdrættir, hönnunargögn né beiðnir um úttekt á öðrum verkþáttum hefðu borist embætti byggingarfulltrúa.  Með bréfi þáverandi lögmanns kærenda til byggingarfulltrúa, dags. 20. apríl 2009, voru gerðar ýmsar athugasemdir við fyrrnefnt svarbréf.  Kom þar jafnframt fram sú afstaða kærenda að þar sem aðeins lægju fyrir hönnunargögn er lytu að því að fjarlægja súlu í bílskúr og saga op á vegg yrði að telja að byggingarleyfið heimilaði aðeins þá framkvæmd.  Var farið fram á að byggingarfulltrúi staðfesti þennan skilning kærenda.  Þá var áréttað að fjögur ár væru liðin frá því að leyfið hefði verið veitt og að framkvæmdir hefðu nú stöðvast um lengri tíma og að í ljósi þess léki vafi á að veiting byggingarleyfis hefði verið lögmæt í upphafi.  Var þess krafist að byggingarfulltrúi tæki afstöðu til þess hvort rétt væri að fella byggingarleyfið úr gildi, og eftir atvikum að leggja það til við sveitarstjórn, ella staðfesta að nýtt leyfi þyrfti til frekari framkvæmda og nýtt samþykki sameigenda. 

Með bréfi Húseigendafélagsins, f.h. kærenda, til núverandi eigenda neðri hæðar hússins að Bjargartanga 10, dags. 26. maí 2010, var ferill málsins rakinn.  Einnig kom m.a. fram að kærendur teldu nauðsyn á að gerð yrði áætlun um hvernig hagnýtingu rýmisins skyldi háttað svo öruggt væri og að útbúin yrðu vönduð hönnunargögn og verklýsing.  Ekkert svar mun hafa borist við bréfi þessu.  Með bréfi, dags. 22. júní 2010, svaraði byggingarfulltrúi fyrrgreindu bréfi lögmanns kærenda frá 20. apríl 2009.  Kom þar fram að hvorki væri fallist á að „veitt hafi verið ólögmætt byggingar- og framkvæmdaleyfi né heldur að byggingarleyfið verði fellt úr gildi“.  Þá sagði þar jafnframt að áframhaldandi framkvæmdir við verkið væru háðar því að nánari hönnunargögn yrðu lögð fram og að iðnmeistarar staðfestu ábyrgð sína á verkinu. 

Kærendur halda því fram að með bréfi byggingarfulltrúa, dags. 22. júní 2010, hafi þeim fyrst orðið kunnugt um atriði þau sem þeir telji að leiði til ógildingar á byggingarleyfinu.  Þar hafi jafnframt birst sú afstaða bæjaryfirvalda að hvorki væri litið svo á að leyfið hafi verið ógilt frá upphafi né að fyrir hendi væru þær ástæður sem leiða ættu til ógildingar þess.  Sé á því byggt að hin kærða ákvörðun hafi verið haldin form- og efnisannmörkum.  Ennfremur sé bent á að skilja megi bréf byggingarfulltrúa frá 22. júní 2010 svo að einungis hafi verið gefið leyfi fyrir takmörkuðum verkþáttum. 

Af hálfu Mosfellsbæjar er krafist frávísunar málsins þar sem kæra sé of seint fram komin samkvæmt ákvæðum skipulags- og byggingarlaga.  Verði ekki fallist á frávísunarkröfu er þess krafist að kröfum kærenda verði hafnað og áskilnaður gerður um frekari reifun málsins. 

Niðurstaða:  Samkvæmt 5. mgr. 8. gr. þágildandi skipulags- og byggingarlaga nr. 73/1997, er hér eiga við, er frestur til að skjóta máli til úrskurðarnefndarinnar einn mánuður frá því að kæranda varð kunnugt, eða mátti vera kunnugt, um ákvörðun þá sem kæra á.  Fram kemur í gögnum málsins að kærendur gerðu athugasemd við samþykktar teikningar á árinu 2005 og í bréfi  þáverandi lögmanns kærenda til byggingarfulltrúa, dags. 6. febrúar 2009, er komið á framfæri athugasemdum vegna byggingarleyfis sem staðfest hafi verið í júní 2005.  Verður því lagt til grundvallar að kærendum hafi verið kunnugt, eða mátt vera kunnugt, um efni hinnar kærðu ákvörðunar þegar á árinu 2005 og að þeir hafi frá þeim tíma getað metað lögmæti hennar, eða í allra síðasta lagi í febrúar 2009, hvað sem leið svörum byggingaryfirvalda til þeirra. 

Kæra í málinu barst úrskurðarnefndinni hinn 22. júlí 2010 og var kærufrestur þá liðinn. Samkvæmt 28. gr. stjórnsýslulaga nr. 37/1993 skal vísa kæru frá hafi hún borist að liðnum kærufresti nema afsakanlegt verði talið að kæran hafi ekki borist fyrr eða veigamiklar ástæður mæli með því að kæran verði tekin til efnismeðferðar.  Samkvæmt 2. mgr. tilvitnaðrar 28. gr. skal kæru þó ekki sinnt ef meira en ár er liðið frá því að ákvörðun var kynnt aðila.  Þegar kæra í máli þessu barst úrskurðarnefndinni var meira en ár liðið frá því að kærendum mátti vera kunnugt um hina kærðu ákvörðun og verður það lagt að jöfnu við það að meira en ár hafi verið liðið frá því ákvörðun hafi verið kynnt aðila.  Ber því, með hliðsjón af 2. mgr. 28. gr. stjórnsýslulaga, að vísa málinu frá úrskurðarnefndinni.

Þeir liðir í málatilbúnaði kærenda, er lúta að því að framkvæmdir hafi ekki verið í samræmi við útgefið byggingarleyfi og að skort hafi á lögboðið eftirlit með framkvæmd verks, koma ekki til álita í málinu, enda liggja ekki fyrir neinar kæranlegar ákvarðanir er þá liði varða.

Uppkvaðning úrskurðar í máli þessu hefur dregist verulega sökum mikils fjölda mála sem skotið hefur verið til úrskurðarnefndarinnar. 

Úrskurðarorð:

Kærumáli þessu er vísað frá úrskurðarnefndinni. 

___________________________
Hjalti Steinþórsson

______________________________                ________________________
  Ásgeir Magnússon                                       Þorsteinn Þorsteinsson

des 22
Love0

50/2009 Nönnugata

Með

Árið 2012, miðvikudaginn 25. apríl, kom úrskurðarnefnd skipulags- og byggingarmála saman til fundar í húsnæði nefndarinnar að Skúlagötu 21, Reykjavík.  Mættir voru Ómar Stefánsson lögfræðingur, varaformaður, Ásgeir Magnússon héraðsdómari og Þorsteinn Þorsteinsson byggingarverkfræðingur.

Fyrir var tekið mál nr. 50/2009, kæra á ákvörðun skipulagsráðs Reykjavíkurborgar frá 10. júní 2009 um að ógilda byggingarleyfi frá 29. júní 1989, sem heimilaði byggingu ofan á vesturhluta hússins nr. 10 við Nönnugötu í Reykjavík. 

Í málinu er nú kveðinn upp svofelldur

úrskurður: 

Með bréfi til úrskurðarnefndar skipulags- og byggingarmála, dags. 7. júlí 2009, er barst nefndinni sama dag, kærir B, Miðbraut 30, Seltjarnarnesi, þá ákvörðun skipulagsráðs Reykjavíkurborgar frá 10. júní 2009 að ógilda byggingarleyfi frá 29. júní 1989, sem heimilaði byggingu ofan á vesturhluta hússins nr. 10 við Nönnugötu í Reykjavík.  Borgarráð staðfesti þá ákvörðun hinn 11. júní 2009.  Gerir kærandi þá kröfu að hin kærða ákvörðun verði felld úr gildi. 

Málavextir:  Samkvæmt fyrirliggjandi gögnum bárust byggingaryfirvöldum í Reykjavík tvær umsóknir um hækkun sambyggðra húsa nr. 10 og 10a á lóðinni að Nönnugötu 10 í Reykjavík á árinu 1988.  Í kjölfar þess var samþykkt deiliskipulag þar sem heimilað var að byggja eina hæð ofan á Nönnugötu 10a og hálfa hæð, þ.e. nýtanlegt ris, á húsið Nönnugötu 10.  Byggingarnefnd afgreiddi síðan nefndar umsóknir hinn 29. júní 1989 með því að heimila sömu hækkun beggja húsa og að undirgangi yrði lokað, m.a. með innbyggðri sorpgeymslu.  Var húsið Nönnugata 10a í kjölfarið hækkað í samræmi við samþykktar teikningar.  Ekki var hins vegar ráðist í hækkun hússins Nönnugötu 10, en byrjað var á framkvæmdum við sorpgeymslu á lóðinni og gerði byggingarfulltrúi úttekt á botnplötu hennar hinn 17. desember 1992. 

Með bréfi byggingarfulltrúa, dags. 30. maí 2007, var kæranda veittur fjögurra mánaða frestur til að ljúka framkvæmdum við áðurgreinda sorpgeymslu og jafnframt veittur eins árs frestur til að leggja fram og fá samþykkt hönnunargögn vegna ofan á byggingar á Nönnugötu 10.  Hinn 19. júní 2007 gaf embætti byggingarfulltrúa út yfirlýsingu um að byggingarleyfið frá árinu 1989 væri í samræmi við samþykkt deiliskipulag, en ef framkvæmdir yrðu ekki hafnar fyrir 19. júní 2008 félli leyfið til framkvæmda sjálfkrafa úr gildi.  Úttekt mun hafa verið gerð á sökkulveggjum sorpgeymslunnar hinn 10. júlí 2007. 

Á embættisafgreiðslufundi skipulagsfulltrúa 4. apríl 2008 var lagt fram bréf eigenda Nönnugötu 10a, dags. 26. mars 2008, þar sem m.a. var óskað eftir að fallið yrði frá leyfi fyrir fyrirhugaðri hækkun hússins Nönnugata 10 samkvæmt samþykktum teikningum frá 1989. 

Hinn 11. júlí 2008 sendi byggingarfulltrúi kæranda bréf þar sem tilkynnt var um áform um að fella byggingarleyfið frá 1989 úr gildi á grundvelli 14. gr. byggingarreglugerðar nr. 441/1998.  Kom þar og fram að ekki hefði verið beðið um úttekt á þeim verkþætti við sorpgeymslu sem kæranda hefði verið gert að ljúka samkvæmt fyrirmælum í bréfi embættisins frá 30. maí 2007 og væri leyfi til framkvæmda frá 19. júní s.á. því fallið úr gildi. 

Á fundi skipulagsráðs hinn 10. júní 2009 var lagt fram bréf byggingarfulltrúa, dags. 15. mars s.á., þar sem gerð var tillaga um ógildingu á samþykkt byggingarnefndar frá 29. júní 1989 um ofanábyggingu vesturhluta húss að Nönnugötu 10.  Skipulagsráð samþykkti tillögu byggingarfulltrúa með eftirfarandi bókun:  „Tillaga byggingarfulltrúa sem fram kemur í bréfi dags. 15. mars 2009 samþykkt m.a. með vísan til ákvæða 14. gr. byggingarreglugerðar nr. 441/1998.  Jafnframt er lóðarhafa leiðbeint um að hann getur sótt um byggingarleyfi í samræmi við ákvæði deiliskipulags og ákvæði gildandi byggingarreglugerðar nr. 441/1998.“  Borgarráð staðfesti þessa afgreiðslu skipulagsráðs hinn 11. júní 2009.  Hefur kærandi skotið þessari ákvörðun til úrskurðarnefndarinnar eins og að framan greinir. 

Málsrök kæranda:  Kærandi bendir á að áætlað hafi verið að hefjast þegar handa við áformaðar byggingarframkvæmdir að Nönnugötu 10 eftir útgáfu byggingarleyfisins frá 19. júní 2007, líkt og úttekt hinn 7. júlí 2007 staðfesti.  Gerð séruppdrátta, sem hafi verið forsenda frekari framkvæmda, ásamt öðrum ástæðum hafi hins vegar tafið þá ætlan. 

Eftir útgáfu byggingarleyfisins hinn 19. júní 2007 hafi þeir frestir sem veittir hafi verið, í bréfi byggingarfulltrúa frá 30. maí s.á., fallið niður.  Þrátt fyrir að kærandi hafi leitast við að klára málið í samræmi við þessa fresti, sem gefnir hafi verið í umræddu bréfi byggingarfulltrúa, hafi þeir frestir enga þýðingu í máli þessu og geti því ekki verið forsenda fyrir afturköllun byggingarleyfisins.  Einu tímamörkin sem kærandi sé bundinn af að lögum sé sá frestur sem settur hafi verið í byggingarleyfinu sjálfu, en þar komi fram að hafi framkvæmd ekki hafist fyrir 19. júní 2008 falli leyfið sjálfkrafa úr gildi.  Í málinu liggi fyrir að framkvæmdir hafi hafist fyrir tilgreindan frest, eins og úttekt hinn 7. júlí 2007 beri með sér.  Leyfið sé því enn í gildi, þrátt fyrir fullyrðingar um annað í bréfi byggingarfulltrúa, sbr. grein 14.1 í byggingarreglugerð nr. 441/1998.  Verði af einhverjum ástæðum litið svo á að framkvæmdir hafi ekki verið hafnar innan tilskilins frests sé a.m.k. ljóst að séruppdráttum hafi verið skilað fyrir 19. júní 2008, eða hinn 5. s.m.  Vegna afstöðu byggingarfulltrúa til þess að settum skilyrðum hans hafi ekki verið fylgt hafi ekki verið lokið við yfirferð séruppdráttanna og kæranda því verið ómögulegt að hefjast handa við frekari vinnu við verkið fyrir 19. júní 2008. 

Í fyrrnefndu bréfi byggingarfulltrúa frá 11. júlí 2008 sé fullyrt að leyfið frá 19. júní 2007 sé sjálfkrafa fallið úr gildi.  Jafnframt sé boðað að fellt verði úr gildi leyfið frá 29. júní 1989.  Ekki sé því ljóst hvaða ákvörðun sé verið að fella úr gildi, enda áhöld um hvort borgin líti svo á að um tvö byggingarleyfi hafi verið að ræða, þ.e. annað frá 2007 og hitt frá 1989.  Byggingarleyfið frá 1989 hafi ekki verið bundið neinum tímaskilyrðum svo vitað sé og hafi því verið ólögmætt að fella það úr gildi.  Þá vakni einnig sú spurning hvort heimilt hafi verið við útgáfu leyfisins hinn 19. júní 2007 að bæta inn slíku skilyrði. 

Þá verði ekki séð hvaða þýðingu afturköllun byggingarleyfisins hafi.  Kærandi gæti sótt um leyfi að nýju enda til samþykkt skipulag af svæðinu sem heimili þá framkvæmd sem leyfið byggi á.  Ekki verði séð að neinar lögmætar forsendur væru til að hafna slíkri umsókn bærist hún að nýju.  Sé hins vegar verið að boða afturköllun staðfestingar sveitastjórnar sé slíkt ekki mögulegt enda engar lagaheimildir til staðar samkvæmt almennum reglum stjórnsýslulaga.  Samþykkt byggingarleyfi falli eingöngu niður hafi framkvæmdir ekki verið hafnar, sbr. 4. mgr. 44. gr. skipulags- og byggingarlaga nr. 73/1997.  Fyrir liggi að framkvæmdir hafi verið hafnar og ljóst að engar forsendur séu fyrir hinni kærðu afturköllun byggingarleyfis kæranda. 

Engin lögmæt eða málefnaleg sjónarmið hafi verið færð fyrir því að afturkalla umrætt leyfi, en um sé að ræða íþyngjandi stjórnvaldsákvörðun sem þurfi að eiga stoð í ótvíræðum lagasjónarmiðum.  Það valdi kæranda miklu fjárhagslegu tjóni að fella leyfið úr gildi og áskilji hann sér allan rétt af því tilefni. 

Málsrök Reykjavíkurborgar:  Reykjavíkurborg krefst þess að kröfum kæranda verði hafnað og að staðfesting borgarráðs, dags. 11. júní 2009, á ógildingu byggingarleyfis frá 29. júní 1989 verði staðfest. 

Málið eigi sér nokkra forsögu eða allt aftur til ársins 1988.  Við skoðun málsins árið 2006 hafi það verið trú embættis byggingarfulltrúa að hægt væri að fá húseiganda til að ljúka framkvæmdum við sorpgeymslu.  Ljóst hafi verið að með bréfi embættisins til kæranda hinn 30. maí 2007 hafi verið álitið að byggingarleyfi vegna sorpgeymslu væri enn í gildi þar sem framkvæmdir hafi verið hafnar við hana, þrátt fyrir þann ágalla að yfirsést hafi við úttekt 17. desember 1992 að leyfið væri fallið úr gildi.  Með þessu hafi verið veitt heimild til að halda áfram framkvæmdum við sorpgeymsluna og gefinn fjögurra mánaða frestur til að ljúka þeim.  Í bréfi byggingarfulltrúa hafi verið skýrt tekið fram að áður en lengra yrði haldið með byggingu ofan á umrætt hús yrði að skila inn og fá samþykkt hönnunargögn og hafi verið veittur eins árs frestur til þess. 

Við samþykkt byggingarleyfis á árinu 1989 hafi verið sett tvö skilyrði fyrir framhaldi byggingaráforma að Nönnugötu 10, annars vegar fjögurra mánaða tímafrestur vegna sorpgeymslu og hins vegar að öllum hönnunargögnum vegna frekari framkvæmda skyldi skilað og þau samþykkt innan eins árs.  Bent sé á að kærandi hafi ekki gert athugasemdir við framangreind skilyrði þegar þau hafi verið sett.  Hinn 19. júní 2007 hafi verið gefið út byggingarleyfi fyrir sorpgeymslunni og í því tekið fram að hafi framkvæmdir ekki hafist fyrir 19. júní 2008 félli leyfið sjálfkrafa úr gildi.  Skyldi framkvæmdum lokið innan áðurgreinds fjögurra mánaða frests, en það hafi ekki gengið eftir. 

Bent sé á að með útgáfu umrædds byggingarleyfis hafi einungis verið veitt leyfi fyrir áframhaldandi framkvæmdum við sorpgeymslu, enda hafi byggingarfulltrúi, með bréfi, dags. 30. maí 2007, gert kæranda grein fyrir því að skila þyrfti inn hönnunargögnum vegna byggingar ofan á umrætt hús.  Kærandi hafi því mátt vita að ekkert byggingarleyfi lægi fyrir vegna hennar.  Úttekt á sökkulveggjum sorpgeymslu hafi verið gerð hinn 10. júlí 2007, en engin úttekt hafi farið fram vegna ofanábyggingar, enda skilyrði um skil hönnunargagna ekki uppfyllt.  Veittur frestur til að skila inn hönnunargögnum hafi runnið út 30. maí 2008.  Embætti byggingarfulltrúa hafi móttekið burðarvirkisuppdrætti hinn 5. júní 2008 en aðrir uppdrættir hafi ekki borist. 

Í 14. gr. byggingarreglugerðar nr. 441/1998 sé kveðið á um að byggingarleyfi falli úr gildi hafi byggingarframkvæmdir ekki hafist innan 12 mánaða frá útgáfu þess en þær teljist hafnar þegar undirstöður hafi verið steyptar eða byggingarfulltrúi hafi eftir atvikum lokið úttekt á einum eða fleirum úttektarskyldum verkþáttum.  Ekki sé í ákvæðinu gerður sérstakur áskilnaður um að lögmæt sjónarmið þurfi að liggja að baki afturköllun byggingarleyfa heldur sé um hlutlægt ákvæði að ræða sem byggi á tímamörkum.  Sé sú regla eðlileg svo ekki sé hægt að draga að hefja framkvæmdir svo árum skipti, líkt og hér eigi við.  Fullgild og lögmæt sjónarmið hafi legið að baki þeirri ákvörðun að fella byggingarleyfið úr gildi enda hafi kærandi ekki sinnt framkvæmdum, nema til málamynda, í um 20 ár.  Kæranda hafi í bókun skipulagsráðs verið leiðbeint um að hægt væri að sækja á ný um byggingarleyfi en hann hafi kosið að gera það ekki.  Í ljósi þess langa tíma sem liðinn hafi verið frá samþykki byggingaráforma árið 1989 hafi það verið mat embættis byggingarfulltrúa að taka yrði tillit til m.a. ákvæða byggingarreglugerðar við byggingarframkvæmdina.  Ekki verði annað ráðið af reglugerðinni en að byggingarfulltrúi geti sett tímafresti varðandi verklok eða frágang á lóðum.  Fyrir liggi að einhverjar framkvæmdir hafi átt sér stað við sorpgeymslu en þeim ekki lokið, með tilheyrandi neikvæðum umhverfisáhrifum og óþægindum fyrir nágranna og almenning. 

Niðurstaða:  Með hinni kærðu ákvörðun var fellt úr gildi byggingarleyfi frá 29. júní 1989 fyrir hækkun vesturhluta húss á lóðinni að Nönnugötu 10 í Reykjavík.  Var leyfið gefið út með áritun byggingarnefndar á aðaluppdrætti fyrrnefndan dag.  Ekki hefur verið ráðist í þá heimiluðu hækkun hússins, en í desember 1992 voru hafnar framkvæmdir við byggingu sorpgeymslu á lóðinni samkvæmt úttekt á botnplötu hennar, sem fram fór hinn 17. desember það ár. 

Er byggingarleyfið fyrir breytingum á umræddu húsi var veitt voru í gildi byggingarlög nr. 54/1978.  Samkvæmt 15. gr. þeirra laga féll byggingarleyfi úr gildi ef framkvæmdir hófust ekki innan 12 mánaða frá útgáfu þess og var þar miðað við að þær teldust hafnar þegar undirstöður hefðu verði steyptar.  Fyrir liggur að framkvæmdir við heimilaða hækkun umrædds húss hófust ekki innan 12 mánaða frá útgáfu byggingarleyfisins og féll það því úr gildi hinn 29. júní 1990 samkvæmt fyrrgreindu ákvæði byggingarlaga.  Úttekt sem síðar var gerð á botnplötu sorpgeymslunnar breytir engu þar um og ekki liggur fyrir að nýtt byggingarleyfi fyrir hækkun hússins hafi síðar verið veitt eða gefið út í samræmi við gildandi reglur.  Hefur hin kærða ákvörðun því enga þýðingu um gildi byggingarleyfisins frá árinu 1989.  Samkvæmt því hefur kærandi ekki lögvarða hagsmuni af því að fá skorið úr um lögmæti hinnar kærðu ákvörðunar og verður máli þessu af þeim sökum vísað frá úrskurðarnefndinni. 

Uppkvaðning úrskurðar í máli þessu hefur dregist verulega sökum mikils málafjölda sem skotið hefur verið til úrskurðarnefndarinnar. 

Úrskurðarorð: 

Kærumáli þessu er vísað frá úrskurðarnefndinni.

____________________________________
Ómar Stefánsson

______________________________                _____________________________
Ásgeir Magnússon                                               Þorsteinn Þorsteinsson

des 22
Love0

48/2008 Kiðjaberg

Með

Árið 2012, miðvikudaginn 4. apríl, kom úrskurðarnefnd skipulags- og byggingarmála saman til fundar í húsnæði nefndarinnar að Skúlagötu 21, Reykjavík.  Mættir voru Hjalti Steinþórsson formaður, Ásgeir Magnússon héraðsdómari og Þorsteinn Þorsteinsson byggingarverkfræðingur. 

Fyrir var tekið mál nr. 48/2008, kæra á ákvörðun hreppsnefndar Grímsnes- og Grafningshrepps frá 8. maí 2008 um að samþykkja breytingu á deiliskipulagi frístundasvæðis í landi Kiðjabergs. 

Í málinu er nú kveðinn upp svofelldur 

úrskurður: 

Með bréfi til úrskurðarnefndar skipulags- og byggingarmála, dags. 23. júlí 2008, er barst nefndinni sama dag, kærir Ívar Pálsson hrl., f.h. Þ og Þ, Glaðheimum 14, Reykjavík, eigenda sumarhúss á lóð nr. 111 (áður 120) í landi Kiðjabergs í Grímsnesi, þá ákvörðun hreppsnefndar Grímsnes- og Grafningshrepps frá 8. maí 2008 að samþykkja breytingu á deiliskipulagi frístundasvæðis í landi Kiðjabergs.  Auglýsing um gildistöku breytingarinnar var birt í B-deild Stjórnartíðinda 23. júní 2008.  Gera kærendur þá kröfu að hin kærða ákvörðun verði felld úr gildi. 

Málsatvik:  Mál þetta á sér nokkra forsögu en deilur hafa verið um deiliskipulags ákvarðanir sveitarstjórnar Grímsnes- og Grafningshrepps er varða frístundasvæði í landi Kiðjabergs, en upphaflegt deiliskipulag svæðisins er frá árinu 1990.  Hinn 23. ágúst 2006 öðlaðist gildi breyting á umræddu deiliskipulagi er varðaði stærð og legu sumarhúsalóða á svæðinu og hinn 9. október 2006 tók gildi deiliskipulagsbreyting er laut að stærð og hæð sumarhúsa þar.  Voru breytingar þessar kærðar til úrskurðarnefndar skipulags- og byggingarmála sem með úrskurði uppkveðnum 4. júlí 2007 vísaði frá kæru á fyrri skipulagsbreytingunni en felldi þá síðari úr gildi.  Þá voru einnig felld úr gildi leyfi til bygginga tveggja sumarhúsa á skipulagssvæðinu. 

Hinn 24. september 2007 öðlaðist enn á ný gildi breyting á deiliskipulagi svæðisins er varðaði stærð, hæð og útlit sumarhúsa þar.  Var breytingin kærð til úrskurðarnefndarinnar, sem með úrskurði uppkveðnum hinn 8. janúar 2008 felldi hana úr gildi.  Þá voru jafnframt felld úr gildi leyfi til bygginga fyrrgreindra sumarhúsa.  Á fundi skipulagsnefndar uppsveita Árnessýslu 30. janúar 2008 var lögð fram að nýju tillaga að breytingu á skilmálum deiliskipulags í landi Kiðjabergs, orlofs- og sumarhúsasvæðis Meistarafélags húsasmiða.  Í fundargerðinni kom m.a. fram eftirfarandi:  „Í tillögunni felst að gerð er breyting á skilmálum er varða stærð og útlit húsa, h. lið í greinargerð deiliskipulagsins.  Gert er ráð fyrir að heimilt verði að reisa allt að 350 m2 frístundahús að grunnfleti og 40 m2 aukahús á hverri lóð, þó þannig að nýtingarhlutfall verði ekki hærra en 0,03.  Einnig verða breytingar er varða hæðir húsa, mænishæð og þakhalla.  Sambærileg breyting á skilmálum svæðisins var samþykkt í sveitarstjórn 6. september 2007 og tók hún gildi með auglýsingu í B-deild Stjórnartíðinda 24. september 2007.  Úrskurðarnefnd skipulags- og byggingarmála felldi breytinguna síðan úr gildi að kröfu lóðarhafa á lóð nr. 111 í landi Kiðjabergs með úrskurði þann 8. janúar 2008 með vísan til þess að formlegri afgreiðslu sveitarstjórnar hefði verið ábótavant.  Af hálfu greindra lóðarhafa hafa athugasemdir fyrst og fremst beinst að sumarhúsabyggingum á lóðum nr. 109 og 112.  Ákvæði 4. mgr. 56. gr. skipulags- og byggingarlaga stendur ekki í vegi umræddrar breytingar á skilmálum svæðisins.  Er því tillagan lögð fram að nýju.  Samþykkt að auglýsa tillöguna skv. 25. gr. skipulags- og byggingarlaga.“ 

Fundargerð skipulagsnefndar var samþykkt í sveitarstjórn Grímsnes- og Grafningshrepps 7. febrúar 2008.  Var tillagan auglýst til kynningar í Lögbirtingablaðinu hinn 21. s.m.  Auglýsingin birtist einnig í Glugganum, 24 stundum og á heimasíðu skipulagsfulltrúa.  Kærendur gerðu athugasemdir við tillöguna með bréfum, dags. 2. og 3. apríl sama ár.  Hinn 23. apríl 2008 var málið tekið fyrir á fundi skipulagsnefndar þar sem eftirfarandi var bókað:  „Tillagan var í kynningu frá 21. febrúar til 20. mars 2008 með athugasemdafresti til 3. apríl 2008.  Þrjú athugasemdarbréf bárust á kynningartíma.  Fyrir liggur umsögn skipulagsfulltrúa um innkomnar athugasemdir.  Samþykkt skv. 25. gr. skipulags- og byggingarlaga og er umsögn skipulagsfulltrúa samþykkt.“ 
Hinn 8. maí 2008 var fundargerð skipulagsnefndar samþykkt í sveitarstjórn Grímsnes- og Grafningshrepps.  Með bréfum, dags. 29. maí 2008, var málið sent Skipulagsstofnun og umsögn skipulagsfulltrúa send þeim aðilum sem gert höfðu athugasemdir.  Í bréfi Skipulagsstofnunar, dags. 11. júní 2008, kom fram að stofnuninni væri kunnugt um að byggingar sem væru ekki í samræmi við gildandi deiliskipulagsskilmála hefðu verið reistar á svæðinu og með vísan til 4. mgr. 56. gr. skipulags- og byggingarlaga gerði stofnunin athugasemd við að auglýsing um gildistöku skipulagsins yrði birt í B-deild Stjórnartíðinda. 
Kærendur höfðuðu mál fyrir Héraðsdómi Suðurlands, með stefnu þingfestri 4. júní 2008, þar sem þess var krafist að felld yrði úr gildi samþykkt um breytingu á deiliskipulagi Kiðjabergs, er öðlast hafði gildi 23. ágúst 2006 og tók til lóðarstærða.  Jafnframt var þess krafist að hús á lóðum nr. 109 og 112 yrðu fjarlægð.  Lauk meðferð málsins með dómi Hæstaréttar 9. desember 2010 þar sem öllum kröfum kærenda var hafnað. 
Málsrök kærenda:  Af hálfu kærenda er á því byggt að hin kærða deiliskipulagsbreyting sé ólögmæt með vísan til þess að samkvæmt 4. mgr. 56. gr. skipulags- og byggingarlaga nr. 73/1997 sé óheimilt „… að breyta skipulagi svæðis þar sem framkvæmt hefur verið í ósamræmi við skipulag fyrr en hin ólöglega bygging, eða byggingarhluti, hefur verið fjarlægð, jarðrask afmáð eða starfsemi hætt.“ 

Margar byggingar hafi verið reistar og framkvæmdir átt sér stað á svæðinu í ósamræmi við gildandi skilmála.  Sambærilegir skilmálar hafi áður verið samþykktir en felldir úr gildi með úrskurði nefndarinnar frá 4. júlí 2007.  Sveitarstjórn hafi aftur samþykkt skilmálana hinn 6. september 2007, en þeir hafi enn verið felldir úr gildi með úrskurði nefndarinnar frá 8. janúar 2008.  Þá hafi kærendur þrisvar kært byggingarleyfi fyrir sumarhúsum á lóðunum nr. 109 og 112, sem haldið sé fram að byggð hafi verið eftir umræddum skilmálum.  Með úrskurði nefndarinnar frá 4. júlí 2007 hafi byggingarleyfi þessara húsa verið felld úr gildi þar sem leyfi þeirra hafi byggt á skilmálum sem þá hafi verið samþykktir á ólögmætan hátt.  Byggingarleyfi fyrir framangreindum húsum hafi aftur verið gefin út 25. september 2007.  Með úrskurði nefndarinnar 8. janúar 2008 hafi byggingarleyfi húsanna enn á ný verið felld úr gildi af sömu ástæðum.  Byggingarleyfi fyrir báðum þessum húsum hafi verið samþykkt löngu áður en umræddir skilmálar hafi verið samþykktir.  Hafi sveitarfélagið fyrst þurft að hlutast til um að hinar ólögmætu byggingar yrðu fjarlægðar áður en skipulaginu hafi verið breytt.  Þar sem það hafi ekki verið gert sé breytingin í beinni andstöðu við umrætt lagaákvæði, sem sett hafi verið til að koma í veg fyrir háttsemi af þessum toga.  Tilgangur samþykktar skilmálanna virðist því hafa verið sá að koma sér hjá bótaskyldu gagnvart eigendum allra þeirra húsa sem reist hafi verið í trássi við skipulag, þ.m.t. á lóðunum nr. 109 og 112. 

Kærendur telji deiliskipulagsbreytinguna ólögmæta þar sem ólögmætt sé að breyta tiltölulega nýlegu deiliskipulagi, eins og hér um ræði, enda verði eigendur fasteigna að geta treyst því að því umhverfi og þeim réttindum sem þeim séu sköpuð með skipulagsáætlunum sé ekki breytt nema fyrir því liggi sterk málefnaleg og lögmæt sjónarmið.  Með breytingu sem þessari sé raskað öllum þeim væntingum sem kærendur hafi haft er þau sóttu um og fengu lóð á svæðinu og hófu þar uppbyggingu. 

Þá sé því haldið fram að hin kærða breyting á skilmálum sé andstæð reglum stjórnsýslulaga nr. 37/1993 og stjórnsýsluréttar um samræmi og jafnræði borgaranna.  Með því að breyta skilmálum eftir á sitji lóðarhafar ekki við sama borð. 

Þegar kærendur hafi keypt lóð á Kambasvæðinu í landi Kiðjabergs hafi verið heimilt að byggja þar 60 m² hús.  Útivistarsvæði hafi verið mikil í nágrenni lóðar þeirra og flestar lóðir á svæðinu hafi verið um 0,5-0,7 ha og 50 m breiðar.  Hafi væntingar kærenda við lóðarkaupin verið í samræmi við þágildandi skipulag.  Nú hafi lóðir í kring um lóð kærenda verið stækkaðar allt upp í 1,55 ha og útivistarsvæði tekið undir nýjar lóðir.  Hin kærða breyting muni því skerða mjög friðhelgi og grenndarrétt kærenda.  Hærri og stærri hús kalli á meiri yfirsýn yfir lóð þeirra, og gera megi ráð fyrir fleira fólki í hverju húsi og aukinni umferð.  Hægt verði að reisa 350 m² hús að grunnfleti, þriggja hæða, með flötu þaki, 6 m að hæð frá gólfi að mæni og kjallara þar undir, eða samtals 1050 m², auk 40 m² geymslu eða gestahúss.  Að auki hafi þegar verið leyfðar tengibyggingar á milli aðalhúss og aukahúss sem ekki séu taldar með í stærðartölu.  Í nýju skipulagi séu lóðir norðan við lóð kærenda aðeins 65 m á breidd, þrátt fyrir mikla stækkun, en stækkunin sé öll á lengdina og séu þær því óvenju langar og mjóar, eða 160 og 200 m langar.  Byggingarreitir efst á lóðarmörkum séu stækkaðir og séu jafn nálægt lóðarmörkum og fyrr.  Lóðir sunnan við lóð kærenda séu 34-50 m breiðar og tvær lóðir liggi samsíða þeirra lóð.  Þéttleiki byggðar á svæðinu umhverfis lóð kærenda verði því mjög mikill þótt byggingarmagn hverrar lóðar sé takmarkað við 3% af stærð hennar. 

Ekki séu fordæmi fyrir að leyfð sé bygging svo stórra húsa á svæði skipulagsfulltrúa uppsveita Árnessýslu, hvorki í þegar byggðum sumarhúsahverfum né nýjum.  Sumarhús kærenda verði komið inn í ígildi stóreinbýlishúsasvæðis og megi þeir eiga von á fastri búsetu fólks þar.  Það sé þvert ofan í væntingar kærenda um friðsæla sumarhúsabyggð eins og upphaflegt skipulag hafi gert ráð fyrir.  Með breytingunni séu leyfð flöt þök sem samræmist engan veginn þeirri byggð sem fyrir sé og opni möguleika á viðverurými á háum þökum húsa með óhindruðu útsýni yfir á næstu lóðir.  Þá séu leyfðir geymslukjallarar undir hús og þegar hafi verið reist hús sem sé orðið þriggja hæða.  Sé það byggt við brekkurætur og auki það yfirsýn yfir útivistarsvæði þar sem síður verði næði til útivistar.  Ákvæði um ákveðinn lit og efni á þökum og veggjum sé fellt úr gildi.  Því sé nú allt leyfilegt sem skapi ósamræmi og raski heildrænni sýn svæðisins.  Á lóðum nr. 109 og 112 séu t.d. komin hús með glerveggi og álveggi.  Glerveggir skapi ekki aðeins óhefta yfirsýn heldur sé gífurlegt endurvarp af sólargeislum og einnig sé mikil birtumengun að kvöldlagi frá ljósum innandyra.  Álveggir skapi sömuleiðis endurvarp ljóss. 

Þá mótmæli kærendur því harðlega að jafn róttæk tillaga að breyttum skilmálum deiliskipulags hafi ekki verið kynnt lóðarhöfum áður en hún hafi verið auglýst til kynningar.  Auglýsing í staðarblöðum á Suðurlandi nái ekki til sumarhúsaeigenda á höfuðborgarsvæðinu. 

Málsrök Grímsnes- og Grafningshrepps:  Af hálfu sveitarfélagsins er þess aðallega krafist að kærunni verði vísað frá úrskurðarnefndinni, en til vara að ákvörðun sveitarstjórnar verði staðfest. 

Aðalkrafa um frávísun sé byggð á því að kærufrestur samkvæmt 5. mgr. 8. gr. skipulags- og byggingarlaga nr. 73/1997 hafi verið liðinn þegar kæran barst úrskurðarnefndinni hinn 24. júlí 2008.  Þá eigi kærendur ekki einstaklega og lögvarða hagsmuni af ógildingu skilmálanna, sbr. tilvitnað lagaákvæði, sökum þess að dómsmál, höfðað af kærendum á hendur sveitarfélaginu, byggi á sömu málsástæðum og fram komi í kæru, þ.e. fyrst og fremst 4. mgr. 56. gr. skipulags- og byggingarlaga.  Þá eigi kærendur ekki lögvarða hagsmuni af ógildingu skilmála fyrir allt það svæði sem viðkomandi breyting taki til.  Bæði aðal- og deiliskipulag sé í gildi á umræddu svæði en ágreiningur afmarkist nú við skilmálana sem slíka, þ.e. stærðir tveggja húsa.  Þrátt fyrir það sé ekki að finna rökstuðning fyrir því með hvaða hætti húsin, sem nú séu fullbúin, hafi áhrif á hagsmuni kærenda. 

Þeirri málsástæðu kærenda að fjarlægja þurfi byggingarnar á grundvelli 4. mgr. 56. gr. skipulags- og byggingarlaga áður en hægt sé að samþykkja nýja deiliskipulagsskilmála fyrir svæðið sé harðlega mótmælt.  Byggingarnar séu í samræmi við skipulag, þ.e. aðalskipulag og deiliskipulag frá 7. desember 2005 sem hafi tekið gildi 23. ágúst 2006. 

Benda megi á að framkvæmdir við hús á lóð nr. 112 hafi hafist eftir að breytingar á skilmálum deiliskipulagsins hafi tekið gildi haustið 2006.  Frá þeim tíma og allt til 4. júlí 2007 hafi framkvæmdirnar verið í samræmi við byggingarleyfi og gildandi deiliskipulag.  Húsin sem hafi risið á lóðum nr. 109 og 112 séu í góðu samræmi við hús sem hafi verið leyfð á öðrum svæðum innan sveitarfélagsins.  Það geti ekki talist skynsamlegt að rífa húsin til þess eins að leyfa uppbyggingu þeirra þegar nýir skipulagsskilmálar hafi tekið gildi. 

Skipulagið í Kiðjabergi sé eitt elsta deiliskipulag frístundabyggðar í sveitarfélaginu.  Á þeim tíma þegar upphaflegt deiliskipulag hafi verið unnið hafi ekki verið heimilt að byggja stærri frístundahús en 60 m² samkvæmt lagafyrirmælum og hafi skipulagið miðast við þá stærð.  Í dag sé ekki kveðið á um hámarksstærð frístundahúsa í lögum og sé litið til þróunar síðustu ára þá hafi frístundahús smám saman verið að stækka í samræmi við kröfur húsbyggjenda.  Ekki sé talið óeðlilegt að þessi þróun nái einnig til byggðarinnar í Kiðjabergi. 

Þá séu skilmálar eðlilegir í samræmi við fordæmi.  Leyfilegt byggingarmagn á hverri lóð megi samkvæmt deiliskipulagsskilmálunum ekki vera meira en 3%.  Þetta þýði t.d. að á lóð sem sé 0,5 ha megi byggingarmagn ekki fara upp fyrir 150 m².  Gildi það fyrir allt svæðið.  Sé það í góðu samræmi við þróun annarra svæða í Grímsnes- og Grafningshreppi, sem og nágrannasveitarfélögum.  Því til stuðnings sé bent á nýlegar breytingar á skilmálum eldri frístundabyggðar í landi Norðurkots (200 m²) og Ormsstaða (150 m²).  Á mörgum svæðum sé nú miðað við nýtingarhlutfallið 0,03 eins og í landi Kiðjabergs. 

Sveitarfélagið telji að ekki hafi verið gengið gegn 4. mgr. 56. gr. laga nr. 73/1997 þar sem í ákvæðinu sé ekki gerður áskilnaður um að byggingar séu fjarlægðar í öllum tilvikum.  Í ljósi þess að framangreint ákvæði sé undantekningarregla verði að beita þröngri lögskýringu við túlkun þess.  Þröng skýring leiði til þess að nægjanlegt sé að starfsemi sé hætt og ljóst sé að engin starfsemi hafi verið á umræddum lóðum eða framkvæmdir í gangi á meðan hin kærða breyting á skilmálum hafi verið til meðferðar. 

Túlkun kærenda á framangreindu ákvæði fari gegn sjálfsstjórnarrétti sveitarfélaga skv. 1. mgr. 78. gr. stjórnarskrárinnar nr. 33/1944, þar sem segi að sveitarfélög skuli sjálf ráða málefnum sínum eftir því sem lög ákveði.  Í 2. mgr. 3. gr. skipulags- og byggingarlaga sé sveitarstjórnum, með gerð svæðis-, aðal- og deiliskipulagsáætlana, falið skipulagsvald á landinu öllu.  Í þessu felist að efnislegar ákvarðanir sveitarstjórna sæti ekki endurskoðun dómstóla svo framarlega sem réttum málsmeðferðarreglum hafi verið fylgt.  Fyrir liggi að öllum málsmeðferðarreglum hafi verið fylgt og hvorki úrskurðarnefndin né dómstólar hafi vald til að endurskoða þá ákvörðun sveitarfélagsins að auglýsa umrædda deiliskipulagsbreytingu. 

Skipulags- og byggingarnefnd sé ekki skylt að lögum að láta fjarlægja sumarhús á greindum lóðum eða öðrum lóðum á svæðinu áður en gerð sé breyting á deiliskipulaginu, þrátt fyrir að byggingarleyfi hafi verið afturkölluð vegna einhverra formgalla við afgreiðslu á breytingu skilmála.  Ekki sé hægt að túlka ákvæði 4. mgr. 56. gr. skipulags- og byggingarlaga með þeim hætti.  Í tilvitnaðri 56. gr. laganna sé ekki með skýrum hætti kveðið á um hvernig með skuli fara þegar mannvirki sé reist á grundvelli byggingarleyfis sem síðar sé ógilt eða afturkallað.  Engin fyrirmæli séu í skipulags- og byggingarlögum sem skyldi byggingarnefnd til að taka ákvörðun um að fjarlægja mannvirki sem þegar hafi verið reist á grundvelli byggingarleyfis.  Þá verði að skoða ákvæði 4. mgr. 56. gr. í samhengi við önnur þvingunarúrræði greinarinnar.  Ákvæði 2., 3. og 4. mgr. 56. gr. eigi fyrst og fremst við um byggingarleyfisskyldar framkvæmdir samkvæmt 4. kafla skipulags- og byggingarlaga og taki fyrst og fremst til framkvæmda sem hafnar séu án þess að fengin hafi verið tilskilin leyfi.  Ákvæði 4. mgr. 56. gr. eigi því ekki við í því tilviki er bygging hafi verið reist á grundvelli gilds byggingarleyfis, sem talið hafi verið í samræmi við skipulag á þeim tíma sem það hafi verið veitt.  Ákvæðinu sé fyrst og fremst ætlað að taka á þeim tilvikum þegar framkvæmt sé án allra tilskilinna leyfa.  Slík túlkun sé í samræmi við forsögu ákvæðisins og tilgang þess. 

Einnig sé vert að hafa í huga að þegar mannvirki hafi verið reist á grundvelli byggingarleyfis komi til önnur sjónarmið, m.a. um eyðileggingu verðmæta, sem geti staðið því í vegi að unnt sé að rífa eða fjarlægja viðkomandi eign.  Einnig verði að líta til skipulagssjónarmiða og hagsmuna eiganda viðkomandi eignar, en niðurrif eignar hans væri augljóslega verulega íþyngjandi fyrir hann.  Þá verði að gæta meðalhófs og jafnræðisreglu við töku slíkra ákvarðana.  Beitt hafi verið málefnalegu mati við afgreiðsluna og á þeim hagsmunum sem í húfi hafi verið, sem verði ekki hnekkt af úrskurðarnefndinni eða dómstólum. 

Sveitarfélagið hafni röksemdum kærenda byggðum á 4. mgr. 56. gr. skipulags- og byggingarlaga enda sé ómöguleiki fyrir hendi.  Fyrir liggi að á lóðunum tveimur standi fullbúnar fasteignir.  Við þessar aðstæður sé fráleitt að rífa eða fjarlægja slíkar fasteignir einungis vegna ágreinings um skilmála.  Þetta úrræði sé einnig ótækt og ekki hægt að beita því þar sem eignarréttindi viðkomandi eigenda njóti verndar samkvæmt stjórnarskrá.  Telja verði að hagsmunir kærenda séu nægilega tryggðir með ákvæði 33. gr. skipulags- og byggingarlaga geti þeir sýnt fram á tjón vegna bygginganna á lóðum nr. 109 og 112.  Í nýju frumvarpi til skipulagslaga sé ekki að finna ákvæði sambærilegt 4. mgr. 56. gr. og sýni það afstöðu löggjafans til þessa.  Þá sé ekki hægt að ógilda deiliskipulag fyrir allt það svæði sem deiliskipulag Kiðjabergs nái yfir, þ.e. svæði A-háls, B-holt og C-kambar, þegar ágreiningsefni kærenda lúti einungis að skilmálum fyrir stærð húsa á tveimur lóðum á svæði C.  Í ljósi alls framangreinds sé ekki hægt að fallast á túlkun kærenda á 4. mgr. 56. gr. skipulags- og byggingarlaga vegna breytinga á deiliskipulagsskilmálum. 

———–

Aðilar máls þessa hafa fært fram frekari rök til stuðnings kröfum sínum og hefur nefndin haft þau öll til hliðsjónar við úrlausn málsins. 

Niðurstaða:  Í málinu er deilt um gildi ákvörðunar sveitarstjórnar frá 8. maí 2008 um að samþykkja breytingu á deiliskipulagi frístundasvæðis í landi Kiðjabergs er varðar stærð, hæð og útlit húsa. 

Af hálfu Grímsnes- og Grafningshrepps er krafist frávísunar málsins með þeim rökum að kærufrestur hafi verið liðinn þegar kæran barst úrskurðarnefndinni hinn 24. júlí 2008.  Frestur til að kæra ákvarðanir til nefndarinnar sem sættu opinberri birtingu var einn mánuður frá birtingu samkvæmt 5. mgr. 8. gr. skipulags- og byggingarlaga nr. 73/1997, sem giltu á þeim tíma er hér um ræðir.  Auglýsing um gildistöku breytingarinnar var birt í B-deild Stjórnartíðinda 23. júní 2008, en samkvæmt 1. mgr. 8. gr. stjórnsýslulaga nr. 37/1993 telst sá dagur ekki með í frestinum. Var upphafsdagur kærufrests því 24. júní 2008 og var fresturinn þar af leiðandi ekki liðinn er kæran var árituð um móttöku hinn 24. júlí s.á. 

Frávísunarkrafan er einnig á því byggð að kærendur hafi höfðað dómsmál á hendur sveitarfélaginu og byggi í því máli á sömu málsástæðum og í kærumáli þessu.  Kröfur kærenda í dómsmálinu snéru að deiliskipulagsbreytingu er öðlaðist gildi hinn 23. ágúst 2006 og varðaði stærðir lóða.  Er þar um aðra ákvörðun að ræða en þá sem kærð er í máli þessu og verður ekki fallist á að nefnd málshöfðun hafi staðið því í vegi að kærendur bæru hina kærðu ákvörðun undir úrskurðarnefndina, þrátt fyrir að þeim kunni að hafa verið unnt að koma ágreining um hana að í dómsmálinu.  Verður því ekki fallist á að vísa beri málinu frá. 

Af hálfu kærenda er á því byggt að óheimilt hafi verið að gera hina umdeildu skipulagsbreytingu þar sem þágildandi ákvæði 4. mgr. 56. gr. tilvitnaðra skipulags- og byggingarlaga hafi staðið því í vegi, en þar kemur fram að óheimilt sé að breyta skipulagi svæðis þar sem framkvæmt hafi verið í ósamræmi við skipulag fyrr en hin ólöglega bygging, eða byggingarhluti, hafi verið fjarlægð, jarðrask afmáð eða starfsemi hætt. Með dómi Hæstaréttar í máli nr. 80/2010, var komist að þeirri niðurstöðu að ekki samræmdist tilgangi tilvitnaðs ákvæðis 4. mgr. 56. gr. að skýra það svo að það tæki til tilvika eins og þeirra sem um ræddi í málinu, en framkvæmdir þær sem um væri að ræða hefðu hafist á grundvelli nýsamþykkts skipulags sem ekki hefði öðlast gildi.  Byggingarleyfi fyrir sumarhúsum þeim er hér um ræðir voru endurnýjuð hinn 25. september 2007, eftir að breytt deiliskipulag með rýmkuðum skilmálum hafði öðlast gildi, og studdust framkvæmdir við þau eftir það ótvírætt við formlega gilt deiliskipulag fram til 8. janúar 2008, er úrskurðanefndin felldi umrædda deiliskipulagsbreytingu úr gildi.  Mun húsið á lóð nr. 112 þá hafa verið fullbyggt en leyfi fyrir húsinu á lóð nr. 109 hafa verið endurnýjað með samþykkt sveitarstjórnar 11. júlí 2008.  Verður samkvæmt framansögðu ekki fallist á að ákvæði 4. mgr. 56. gr. skipulags- og byggingarlaga hafi átt að koma í veg fyrir að heimilt væri að samþykkja hina kærðu ákvörðun um breytingu á deiliskipulagi frístundasvæðis í landi Kiðjabergs og verður því ekki fallist á að ógilda beri hana af þeim sökum.

Þá halda kærendur því fram að breytingin á skilmálunum skerði grenndarrétt þeirra og að með henni hafi jafnræðisregla stjórnsýslulaga verið brotin.  Á þetta verður ekki fallist.  Með hinni kærðu ákvörðun var horfið frá ákvæðum um útlit húsa og úreltri viðmiðun um stærð þeirra, en með ákvæði skilmálanna um nýtingarhlutfall og ákvæði gr. 4.11.2 í skipulagsreglugerð nr. 400/1998 um lámarksfjarlægð frá lóðarmörkum er tryggt að ekki sé um of gengið gegn grenndarhagsmunum lóðarhafa á svæðinu.  Breytingin er almenn og getur því komið öllum lóðarhöfum að notum, þar á meðal kærendum.  Verður því ekki fallist á að með hinni kærðu ákvörðun hafi verið brotið gegn jafnræðisreglu eða grenndarhagsmunum kærenda. 

Sá galli er á hinni kærðu ákvörðun að ekki er í skilmálum getið um leyfilegan fjölda hæða í húsum heldur segir þar aðeins að möguleiki sé á að byggja geymslukjallara undir húsi þar sem aðstæður í landi gefi tilefni til.  Getur þessi ágalli leitt til vafa um túlkun skilmálanna en ekki þykja efni til að ógilda hina kærðu ákvörðun af þessum sökum. 

Samkvæmt framansögðu eru ekki á hinni kærðu ákvörðun slíkir annmarkar að ógildingu varði og verður kröfu kærenda þar um því hafnað. 

Uppkvaðning úrskurðar í máli þessu hefur dregist verulega sökum mikils fjölda mála sem skotið hefur verið til úrskurðarnefndarinnar. 

Úrskurðarorð: 

Hafnað er kröfu kærenda um ógildingu ákvörðunar hreppsnefndar Grímsnes- og Grafningshrepps frá 8. maí 2008 um að samþykkja breytingu á deiliskipulagi frístundasvæðis í landi Kiðjabergs. 

_________________________________
Hjalti Steinþórsson

_____________________________           _____________________________
Ásgeir Magnússon                                              Þorsteinn Þorsteinsson