Skip to main content
Úrskurðarnefnd umhverfis- og auðlindamála
des 22
Love0

17/2011 Flatasíða

Með

Ár 2011, miðvikudaginn 21. desember, kom úrskurðarnefnd skipulags- og byggingarmála saman til fundar í húsnæði nefndarinnar að Skúlagötu 21, Reykjavík.  Mættir voru Hjalti Steinþórsson forstöðumaður, Ásgeir Magnússon héraðsdómari og Þorsteinn Þorsteinsson byggingarverkfræðingur. 

Fyrir var tekið mál nr. 17/2011, kæra á ákvörðun skipulagsnefndar Akureyrarbæjar frá 9. febrúar 2011 um að synja umsókn um leyfi til að byggja ofan á húsið að Flötusíðu 6 á Akureyri. 

Í málinu er nú kveðinn upp svofelldur

úrskurður: 

Með bréfi til úrskurðarnefndar skipulags- og byggingarmála, dags. 28. febrúar 2011, er barst nefndinni 2. mars s.á., kæra G og A, Flötusíðu 6, Akureyri, synjun skipulagsnefndar Akureyrarbæjar frá 9. febrúar 2011 á umsókn um leyfi til að byggja ofan á húsið að Flötusíðu 6.  Gera kærendur þá kröfu að hin kærða ákvörðun verði felld úr gildi. 

Málavextir:  Forsaga málsins er sú að hinn 11. september 2008 sendu kærendur inn erindi til skipulagsnefndar Akureyrarbæjar þar sem þau sóttu um byggingarleyfi fyrir viðbyggingu ofan á húsið að Flötusíðu 6.  Skipulagsnefnd synjaði erindinu hinn 24. s.m. með þeim rökstuðningi að viðbyggingin væri ekki í samræmi við byggingarskilmála og að slík viðbygging hefði neikvæð áhrif á götumyndina, en um var að ræða 64,8 m² byggingu ofan á þá byggingu sem fyrir var.  Einnig kom þar fram að byggingarreitur samkvæmt mæliblaði væri ekki fullnýttur og möguleiki væri á viðbyggingu til norðausturs. 

Nýtt erindi barst frá umsækjendum 9. október 2008 þar sem óskað var eftir endurupptöku málsins.  Skipulagsnefnd ákvað að grenndarkynna erindið en ekki er til deiliskipulag að svæðinu.  Tveir nágrannar, af þeim átta sem fengu erindið sent til kynningar, gerðu athugasemdir og synjaði skipulagsnefnd erindinu hinn 27. s.m. með sömu rökum og áður. 

Hinn 27. janúar 2011 sóttu kærendur enn á ný um byggingarleyfi fyrir viðbyggingu ofan á húsið Flötusíðu 6.  Var erindið tekið fyrir á fundi skipulagsnefndar 9. febrúar 2011 og afgreitt með svofelldri bókun: „Skipulagsnefnd synjaði erindinu, BN080357, á fundi 26. nóvember 2008.  Skipulagsnefnd hafnar erindinu þar sem ekkert nýtt hefur komið fram í málinu og vísar til fyrri bókunar nefndarinnar.“ 

Málsrök kærenda:  Af hálfu kærenda er á því byggt að hin umdeilda viðbygging breyti ekki götumyndinni.  Hækkun á þaki sé á ⅓ hluta þakflatar hússins.  Skipulagsnefnd hafi hafnað umsókninni á þeim forsendum að byggingarreitur lóðar væri til staðar og þar mætti byggja við, en kærendur hafi bent á að mjög djúpt væri niður á fast, eða um fimm til sex metrar.  Auk þess sé hallandi klöpp og því afar kostnaðarsamt að fara í slíkar framkvæmdir.  Ekki sé hægt að koma tækjum við nema með miklu raski og loks passi slík viðbygging ekki á neinn hátt gagnvart þeirri húsaskipan sem nú sé. 

Umrætt svæði sé ekki deiliskipulagt og stuðst sé við skjal þar sem fram komi að við götur á svæðinu skuli vera hús sem séu á einni hæð eða hæð og kjallari eftir því sem landslagið gefi tilefni til.  Í götunum á svæðinu séu þó 20-25 hús sem ýmist séu á tveimur hæðum, eða á þremur pöllum og önnur séu með kjallara, hæð eða risi.  Við Flötusíðu standi tvö hús á tveimur hæðum og önnur tvö hús á þremur pöllum og gnæfi þau hátt yfir hús á einni hæð.  Af þessum ástæðum, sem og með tilliti til jafnræðisreglu, hafi kærendur talið hæpið að umsókn þeirra yrði hafnað.  Þá telji kærendur nauðsynlegt að svæðið verði deiliskipulagt og samþykktum breytt til samræmis við það sem leyft hafi verið á undangengnum árum.  Loks sé bent á að við Flötusíðu 4, 6 og 8 sé mikill gróður, há tré og runnar, sem orsaki að hin umdeilda hækkun á þaki myndi ekki skipta máli um útsýni eða skuggavarp. 

Málsrök Akureyrarbæjar:  Bæjaryfirvöld fara fram á að kærunni verði vísað frá úrskurðarnefndinni.  Verði ekki fallist á það krefjast bæjaryfirvöld þess að afgreiðsla skipulagsnefndar verði staðfest. 

Bent sé á að tvisvar áður hafi kærendur sent inn erindi til skipulagsnefndar en ekkert hafi breyst frá fyrri umsóknum þeirra.  Erindin hafi borist hinn 11. september 2008 og aftur 9. október s.á., en þá hafi kærendum verið kynnt niðurstaða nefndarinnar ásamt leiðbeiningum um kæruleið til úrskurðarnefndar skipulags- og byggingarmála.  Þann rétt hafi kærendur ekki nýtt sér innan tilskilins kærufrests.  Ekki verði talið að hægt sé að fá nýja kæruheimild með því einu að senda inn nýtt erindi sama efnis og án þess að leggja fram nokkuð nýtt í málinu.  Kæruheimild hafi því í raun runnið út í lok árs 2008, eftir afgreiðslu upphaflega málsins, og beri því að vísa kærunni frá á þeirri forsendu. 

Þá hafi bæjaryfirvöld byggt afgreiðslu sína annars vegar á afstöðu nágranna, sem fram hafi komið við grenndarkynningu á sambærilegu erindi frá kærenda 9. október 2008, og hins vegar á þeim byggingarskilmálum sem í gildi hafi verið við byggingu hússins. Við grenndarkynningu hafi borist mótmæli frá eigendum tveggja húsa, Flötusíðu 5 og 8.  Eigendur Flötusíðu 5 hafi gert athugasemdir við að viðbyggingin myndi gjörbreyta götumynd og skerða verulega útsýni frá húsi þeirra.  Eigandi Flötusíðu 8 hafi hins vegar talið að umbeðin viðbygging myndi skyggja á sól og valda þannig skuggavarpi inn á suðurlóð og byrgja útsýni.  Undir þessi sjónarmið hafi nefndin tekið og hafnað erindinu árið 2008. 

Bæjaryfirvöld mótmæli því að jafnræðisregla hafi verið brotin á þeirri forsendu að samkvæmt byggingarskilmálum sé heimilt að gera kjallara undir hluta húss þar sem landslag eða aðrar aðstæður á lóð gefi sérstakt tilefni til.  Húsin við Flötu- og Flögusíðu hafi verið byggð um 1980 og ekki liggi fyrir gögn svo hægt sé að fullyrða hvaða ástæður hafi legið að baki því að leyfa byggingu húsa á fleiri en einni hæð.  Þó sé hægt að ímynda sér þær ástæður ef skoðaðir séu hæðarkótar sem gefnir séu upp á mæliblöðum og teikningar af húsunum.  Ekki hafi verið til samþykkt deiliskipulag að svæðinu en húsin hafi verið samþykkt og byggð eftir mæliblöðum og byggingarskilmálum sem undirritaðir hafi verið af lóðarhöfum. 

Öll hús við Flötusíðu austanverða, þ.e. hús nr. 2, 4, 6, 8 og 10, séu á flatasta svæðinu við þessar götur og þau séu öll á einni hæð.  Frá Flötusíðu halli landinu vestur að Miðsíðu.  Á því svæði hafi á nokkrum lóðum verið byggð hús á tveimur hæðum sem gera megi ráð fyrir að hafi verið samþykkt þannig vegna aðlögunar að landi.  Geti það ekki talist óeðlilegt þegar horft sé yfir svæðið. 

Með tilvísun í áðurnefnda byggingarskilmála hafi skipulagsnefnd talið að hún gæti ekki heimilað umbeðna viðbyggingu þar sem landhalli á lóðinni gefi ekki tilefni til þess.  Samkvæmt framangreindu eigi að vísa málinu frá á þeirri forsendu að kærufrestur hafi runnið út mánuði eftir afgreiðslu skipulagsnefndar hinn 27. október 2008.  Jafnframt hafi erindi kærenda fengið þá meðferð sem kveðið sé á um í lögum um mannvirki og í skipulagslögum, áður skipulags- og byggingarlögum.  Því verði ekki séð að málsmeðferð sé haldin neinum þeim annmörkum sem leiða ætti til ógildingar afgreiðslu skipulagsnefndar. 

Niðurstaða:  Í 5. mgr. 8. gr. skipulags- og byggingarlaga nr. 73/1997 var kveðið á um eins mánaðar kærufrest vegna ákvarðana sem kæranlegar væru til úrskurðarnefndarinnar samkvæmt lögunum.  Sambærilegt ákvæði er nú í 59. gr. laga um mannvirki nr. 160/2010, sbr. 52. gr. skipulagslaga nr. 123/2010.  Það færi gegn markmiðum þessara ákvæða og gegn ákvæðum annarra laga um kærufresti, og gerði þau í raun þýðingarlaus, ef aðilar máls gætu endurtekið umsóknir sem afgreiddar hefðu verið og með því myndað nýjan kærufrest. 

Með hinni kærðu ákvörðun synjaði skipulagsnefnd Akureyrarbæjar erindi kærenda um viðbyggingu við hús þeirra að Flötusíðu 6 með þeim rökum að nefndin hefði áður synjað sama erindi á árinu 2008.  Liggur ekki annað fyrir en að sú staðhæfing hafi verið rétt og var hin kærða ákvörðun því í samræmi við þau sjónarmið um kærufresti sem að framan eru rakin.  Ekki verður heldur séð að unnt hefði verið að fara með erindi kærenda sem beiðni um endurupptöku fyrri ákvörðunar skipulagsnefndar, enda verður mál ekki tekið upp að nýju sé ár liðið frá því að aðila var tilkynnt um ákvörðun í málinu nema veigamiklar ástæður mæli með því, sbr. 24. gr. stjórnsýslulaga nr. 37/1993.  Liggur ekkert fyrir um að slíkar aðstæður hafi verið til staðar.  Var skipulagsnefnd, samkvæmt framansögðu, rétt að synja erindi kærenda og verður kröfu þeirra um ógildingu hinnar kærðu ákvörðunar því hafnað. 

Uppkvaðning úrskurðar í máli þessu hefur dregist vegna fjölda mála sem skotið hefur verið til úrskurðarnefndarinnar. 

Úrskurðarorð:

Hafnað er kröfu kærenda um ógildingu á synjun skipulagsnefndar Akureyrarbæjar frá 9. febrúar 2011 á umsókn um leyfi til að byggja ofan á húsið að Flötusíðu 6.

______________________________
Hjalti Steinþórsson

______________________________                _____________________________
Ásgeir Magnússon                                                     Þorsteinn Þorsteinsson

des 22
Love0

72/2011 Þjóðvegur 1

Með

Ár 2011, föstudaginn 30. desember, kom úrskurðarnefnd skipulags- og byggingarmála saman til fundar í húsnæði nefndarinnar að Skúlagötu 21, Reykjavík.  Mætt voru Hjalti Steinþórsson forstöðumaður, Aðalheiður Jóhannsdóttir prófessor og Þorsteinn Þorsteinsson byggingarverkfræðingur.

Fyrir var tekið mál nr. 72/2011, kæra á ákvörðun bæjarstjórnar Fljótsdalshéraðs frá 17. ágúst 2011 um að samþykkja að framlengja áður útgefið framkvæmdaleyfi fyrir lagningu hluta þjóðvegar 1 um land Hjarðarhaga og Skjöldólfsstaða I og byggingu nýrrar brúar á Ysta-Rjúkanda á Jökuldal.

Í málinu er nú kveðinn upp svofelldur

úrskurður

Með ábyrgðarbréfi til úrskurðarnefndar skipulags- og byggingarmála, dags. 22. september 2011, er barst úrskurðarnefndinni 23. s.m., kæra V og Þ, eigendur Skjöldólfsstaða I, og H ehf., eigandi Hjarðarhaga, þá  ákvörðun bæjarstjórnar Fljótsdalshéraðs frá 17. ágúst 2011 að samþykkja að framlengja áður útgefið framkvæmdaleyfi fyrir lagningu hluta þjóðvegar um land Hjarðarhaga og Skjöldólfsstaða I og byggingu nýrrar brúar á Ysta-Rjúkanda á Jökuldal.

Gera kærendur þá kröfu að hin kærða ákvörðun verði felld úr gildi og að framkvæmdir samkvæmt hinu kærða leyfi verði stöðvaðar til bráðabirgða á meðan málið er til meðferðar hjá úrskurðarnefndinni.  Þar sem málið þykir nægjanlega upplýst verður það nú tekið til endanlegs úrskurðar og verður því krafan um stöðvun framkvæmda ekki tekin til umfjöllunar.

Málavextir:  Hinn 30. apríl 2009 sótti Vegagerðin um framkvæmdaleyfi fyrir endurbyggingu um eins kílómetra kafla þjóðvegar 1 við ánna Ysta-Rjúkanda á Jökuldal og byggingu nýrrar brúar.  Umræddur vegakafli liggur í landi kærenda.  Bæjarráð Fljótsdalshéraðs samþykkti endanlega veitingu leyfisins hinn 22. júlí 2009. 

Vegamálastjóri ákvað hinn 11. maí 2011 að taka eignarnámi nauðsynleg réttindi undir vegstæði, áningarstað og brúarmannvirki í landi kærenda skv. heimild í 37. gr. vegalaga nr. 80/2007.  Kærendur skutu þeirri ákvörðun til innanríkisráðuneytisins.  Málinu var jafnframt vísað til matsnefndar eignarnámsbóta sem ákvað að veita Vegagerðinni umráð hins eignarnumda gegn framlagningu tryggingar fyrir væntanlegum eignarnámsbótum og kostnaði. 

Með bréfi, dags. 29. júní 2011, sótti Vegagerðin um að framkvæmdaleyfið frá árinu 2009 yrði framlengt sökum þess að framkvæmdir hefðu tafist og málum vegna landeigenda væri ólokið.  Skipulags- og mannvirkjanefnd Fljótsdalshéraðs samþykkti að framlengja leyfið þegar mál varðandi landeigendur hefðu verið leyst.  Bæjarstjórn samþykkti að framlengja áður útgefið leyfi fyrir vega- og brúargerðinni hinn 17. ágúst 2011 án skilyrða.

Málsrök kærenda:  Kærendur benda á að áður útgefið leyfi fyrir umdeildum framkvæmdum hafi verið úr gildi fallið í síðasta lagi hinn 22. júlí 2011, en þá hafi tvö ár verið liðin frá útgáfu þess.  Við meðferð umsóknar um nýtt framkvæmdaleyfi hafi kærendur átt andmælarétt að lögum og samkvæmt ákvæðum í gildandi aðalskipulagi Fljótsdalshéraðs.  Sá réttur kærenda hafi verið fyrir borð borinn þrátt fyrir formlega ósk þeirra um að fá að tjá sig áður en framkvæmdaleyfisumsóknin yrði afgreidd. 

Þá liggi fyrir að við framlengingu framkvæmdaleyfisins hafi verið byggt á sömu gögnum og við upphaflega samþykkt þess, en í máli fyrir matsnefnd eignarnámsbóta hafi verið lagðir fram nýjir uppdrættir að framkvæmdunum.  Kærendur hafi eftir atvikum getað sætt sig við afgreiðslu skipulags- og mannvirkjanefndar um skilyrta framlengingu framkvæmdaleyfisins en með hinni kærðu afgreiðslu sveitarstjórnar hafi gróflega verið brotið á rétti kærenda. 

Andmæli framkvæmdaleyfishafa:  Af hálfu framkvæmdaleyfishafa er gerð krafa um að kærumáli þessu verði vísað frá úrskurðarnefndinni en ella að ógildingakröfu kærenda verði hafnað. 

Vísað er til þess að hinn 23. ágúst 2011 hafi innanríkisráðuneytið kveðið upp úrskurð í kærumáli vegna umdeilds eignarnáms þar sem kröfu um frestun réttaráhrifa hins kærða eignarnáms hafi verið hafnað.  Með eignarnámsákvörðuninni og yfirfærslu umráða á eignarnumdum fasteignaréttindum kærenda til framkvæmdaleyfishafa verði að telja að kærendur eigi nú ekki kæruaðild í máli þessu. 

Hin kærða ákvörðun lúti að framkvæmdum á landi í umráðum leyfishafa en kærendur hafi ekki sýnt fram á hvaða lögvörðu hagsmunir þeirra réttlæti kæruaðild.  Ekki verði séð að kærendur verði fyrir réttarspjöllum gangi heimilaðar framkvæmdir eftir.  Framkvæmdirnar hafi á sínum tíma verið kynntar kærendum og lögmælts andmælaréttar verið gætt en engar athugasemdir hafi komið fram af þeirra hálfu.  Deilur leyfishafa og kærenda í máli þessu snúist um hvers eðlis eignarhald eigi að vera á landi undir umrædd samgöngumannvirki en ekki um legu þeirra eða umfang.

———-

Bæjarstjórn Fljótsdalshéraðs var tilkynnt um kærumál þetta og kallað eftir málsgögnum.  Jafnframt var bæjaryfirvöldum gefinn kostur á að koma á framfæri athugasemdum sínum og sjónarmiðum um kæruefnið.  Svar hefur ekki borist við því erindi úrskurðarnefndarinnar en gögn er málið varða bárust með greinargerð framkvæmdaleyfishafa. 

Niðurstaða:  Kærendur í máli þessu hafa sætt eignarnámi að því landi sem ætlað er undir hliðrun þjóðvegar 1 vegna byggingar nýrrar brúar yfir Ysta-Rjúkanda á Jökuldal, en ekki liggur fyrir í málinu að innanríkisráðuneytið hafi kveðið upp úrskurð í kærumáli um lögmæti þess eignarnáms.  Upplýst hefur verið að matsnefnd eignarnámsbóta hefur fært umráð hins eignarnumnda til framkvæmdaleyfishafa og úrskurðað um eignarnámsbætur til handa kærendum í máli þessu sem hafa veitt þeim bótum viðtöku með fyrirvara.

Kærendur eiga land að umræddu vegstæði og samgöngumannvirkjum og geta þau mannvirki haft áhrif á lögvarða hagsmuni þeirra svo sem af hagnýtingu lands í næsta nágrenni við framkvæmdasvæðið.  Verða kærendur af þeim sökum taldir uppfylla skilyrði stjórnsýsluréttar fyrir kæruaðild í máli þessu.  Þá liggur ekki fyrir að kærendum hafi verið tilkynnt um veitingu umdeilds framkvæmdaleyfis og verður því við það miðað að kæra í málinu hafi borist innan eins mánaðar frests svo sem kveðið er á um í 5. mgr. 52. gr. skipulagslaga nr. 123/2010.  Verður því ekki fallist á framkomna frávísunarkröfu.

Bæjarráð Fljótsdalshéraðs samþykkti veitingu framkvæmdaleyfis fyrir hliðrun þjóðvegar 1 og byggingu nýrrar brúar sem kærumál þetta snýst um hinn 22. júlí 2009 og var leyfishafa tilkynnt um það með bréfi, dags. 24. s.m.  Í 9. mgr. 27. gr. þágildandi skipulags- og byggingarlaga nr. 73/1997 var kveðið á um að framkvæmdaleyfi félli úr gildi tveimur árum eftir útgáfu þess ef framkvæmdir væru þá ekki hafnar.  Engar framkvæmdir voru hafnar á grundvelli leyfisins þegar hin kærða ákvörðun var tekin hinn 17. ágúst 2011 og var framkvæmdaleyfið þá fallið úr gildi.  Fól hin kærða ákvörðun því í sér nýja ákvörðun um útgáfu framkvæmdaleyfis á grundvelli núgildandi skipulagslaga nr. 123/2010, sama efnis og eldra leyfi. 

Samkvæmt 13. gr. stjórnsýslulaga nr. 37/1993 skal aðili máls eiga kost á að tjá sig um efni máls áður en stjórnvald tekur ákvörðun í því, enda liggi ekki fyrir í gögnum málsins afstaða hans og rök fyrir henni eða að slíkt sé augljóslega óþarft.  Í málinu liggur fyrir að kærendum var kunnugt um efni framkvæmdaleyfis þess sem veitt var á árinu 2009 vegna umdeildra samgöngumannvirkja auk þess sem samningaumleitanir og samskipti höfðu átt sér stað milli kærenda og leyfishafa vegna þeirra.  Lágu sjónarmið þeirra fyrir í málsgögnum og verður ekki fallist á að brotið hafi verið gegn  andmælarétti þeirra við undirbúning hinnar kærðu ákvörðunar.  

Þegar ekki er til að dreifa deiliskipulagi getur sveitarstjórn, með stoð í 5. mgr. 13. gr. skipulagslaga, veitt framkvæmdaleyfi að undangenginni grenndarkynningu ef fyrirhugaðar framkvæmdir eru í samræmi við aðalskipulag hvað varðar landnotkun, byggðamynstur og þéttleika byggðar.  Ákvæði þetta verður að skýra svo að átt sé við framkvæmdir sem að öðru jöfnu væru háðar deiliskipulagi.  Í 28. gr. vegalaga nr. 80/2007 er fjallað um vegi og skipulag og í gr. 4.16.2 í skipulagsreglugerð nr. 400/1998 er kveðið á um samgöngur í skipulagsáætlunum og verður af þessum ákvæðum ráðið að utan þéttbýlis ráðist gerð þjóðvega í aðalskipulagi að fengnum tillögum Vegagerðarinnar um legu þeirra.  Er gerð grein fyrir þjóðvegi 1 á umræddu svæði í Aðalskipulagi Fljótsdalshéraðs 2008-2028 og var hvorki þörf á grenndarkynningu né atbeina Skipulagsstofnunar samkvæmt 1. tl. bráðabirgðaákvæðis skipulagslaga nr. 123/2010 við undirbúning hinnar kærðu ákvörðunar og verður hún því ekki talin haldin þeim annmörkum að þessu leyti að ógildingu varði.

Umræddar framkvæmdir fela aðeins í sér hliðrun þjóðvegar á stuttum kafla og gerð nýrrar brúar í stað eldri.  Verður ekki séð að mannvirkin raski að marki hagsmunum kærenda enda hefur ekki verið á það bent.  Í máli þessu er ekki tekið til skoðunar lögmæti eignarnáms gagnvart kærendum í tengslum við framkvæmdirnar en endurskoðun slíkrar ákvörðunar á ekki undir úrskurðarnefndina.

Að öllu framangreindu virtu verður ekki fallist á ógildingarkröfu kærenda.

Úrskurðarorð:

Hafnað er kröfu kærenda um ógildingu ákvörðunar bæjarstjórnar Fljótsdalshéraðs frá 17. ágúst 2011 um að samþykkja framkvæmdaleyfi fyrir lagningu hluta þjóðvegar 1 um land Hjarðarhaga og Skjöldólfsstaða I og byggingu nýrrar brúar á Ysta-Rjúkanda á Jökuldal.

________________________________
Hjalti Steinþórsson

______________________________                _____________________________
Aðalheiður Jóhannsdóttir                                         Þorsteinn Þorsteinsson

des 22
Love0

83/2011 Trönuhraun

Með

Ár 2011, fimmtudaginn 15. desember, kom úrskurðarnefnd skipulags- og byggingarmála saman til fundar í húsnæði nefndarinnar að Skúlagötu 21 í Reykjavík.  Mættir voru Hjalti Steinþórsson forstöðumaður, Ásgeir Magnússon héraðsdómari og Þorsteinn Þorsteinsson byggingarverkfræðingur. 

Fyrir var tekið mál nr. 83/2011, kæra á ákvörðun skipulags- og byggingarfulltrúa Hafnarfjarðar frá 26. október 2011 um að veita byggingarleyfi fyrir gerð dyra á austurhlið fjöleignarhússins að Trönuhrauni 10 í Hafnarfirði. 

Í málinu er nú kveðinn upp svofelldur

úrskurður: 

Með bréfi til úrskurðarnefndar skipulags- og byggingarmála, dags. 7. nóvember 2011, er barst nefndinni sama dag, kærir R, eigandi eignarhluta 0101 í húsinu að Trönuhrauni 10, þá ákvörðun skipulags- og byggingarfulltrúa Hafnarfjarðar að veita byggingarleyfi fyrir gerð dyra á austurhlið umrædds húss.  Skilja verður málskot kæranda svo að krafist sé ógildingar hins kærða byggingarleyfis. 

Kærandi hefur jafnframt krafist bráðabirgðaúrskurðar um stöðvun framkvæmda á meðan málið er til meðferðar hjá úrskurðarnefndinni.  Með hliðsjón af því sem þegar liggur fyrir í málinu þykir það nú nægjanlega upplýst til að það verði tekið til endanlegs úrskurðar og verður því ekki tekin afstaða til stöðvunarkröfu kæranda.

Málavextir:  Fasteignin að Trönuhrauni 10 í Hafnarfirði stendur á iðnaðar- og athafnalóð og eru þrír eignarhlutar í húsinu, merktir 0101, 0102 og 0201.  Hinn 30. mars 2011 var á afgreiðslufundi skipulags- og byggingarfulltrúa Hafnarfjarðar tekin fyrir umsókn eiganda eignarhluta 0102 um leyfi til að setja dyr á austurhlið umrædds húss.  Var erindinu frestað með vísan til þess að innsend gögn væru ófullnægjandi.  Var umsækjanda tilkynnt um þetta með bréfi, dags. 4. apríl 2011, og fylgdi því sú athugasemd að samþykki allra meðeigenda í húsinu vantaði.  Nokkru síðar bárust ný gögn í málinu og var umsóknin tekin fyrir að nýju á afgreiðslufundi skipulags- og byggingarfulltrúa hinn 18. maí 2011 og þar bókað að eigendum væri bent á að boða til húsfundar þar sem tekin yrði ákvörðun um umsótta breytingu.  Voru bréf þess efnis, dags. 23. maí s.á., send öllum eigendum hússins.

Með bréfi, dags. 7. október 2011, boðaði lögmaður eigenda eignarhluta 0102 og 0201 f.h. húsfélagsins Trönuhrauni 10 til „aðalfundar og stofnfundar“ húsfélagsins Trönuhrauni 10, en húsfélag um eignina hafði ekki verið starfandi.  Var fundurinn haldinn 17. október 2011 að kæranda fjarstöddum.

Með bréfi lögmanns eigenda eignarhluta 0102 og 0201 til byggingarfulltrúa, dags. 24. október 2011, var tilkynnt að eigandi eignarhluta 0102 hefði, með vísan til samþykktar húsfundar, ákveðið að stækka gluggaop á húsinu, sbr. áður senda umsókn til byggingarfulltrúa.  Þar kom og fram að eigandi eignarhluta 0101 hefði hindrað aðkeyrslu að baklóð hússins með gámum og girðingum og með því brotið gegn rétti annarra eigenda.  Af þeim sökum hefðu aðrir eigendur greindrar fasteignar rift ákvæði 1.4 í eignarskiptasamningi um afnota- og umhirðurétt eiganda eignarhluta 0101 að baklóðinni og hefði yfirlýsingu þess efnis verið þinglýst.  Með bréfinu fylgdi afrit téðrar yfirlýsingar, afrit af áskorun til eiganda eignarhluta 0101 um að fjarlægja girðingar og gáma af lóðinni og afrit af fundargerð húsfundar.  Hinn 26. október s.á. afgreiddi skipulags- og byggingarfulltrúi umsóknina með svofelldri bókun:  „Skipulags- og byggingarfulltrúi samþykkir erindið í samræmi við 11. gr. mannvirkjalaga nr. 160/2010.“ 

Málsrök kæranda:  Kærandi bendir á að samþykki hans fyrir umsóttum breytingum liggi ekki fyrir og hafi hann frá upphafi verið mótfallinn þeim.  Honum hafi, vegna dvalar erlendis á þeim tíma, verið ókunnugt um stofnun húsfélags fyrir fasteignina að Trönuhrauni 10, og þær samþykktir sem gerðar hafi verið á húsfundi.  Boð um nefndan húsfund hafi borist kæranda með sjö daga fyrirvara í stað átta, lögum samkvæmt.  Yfirlýsingu annarra eigenda Trönuhrauns 10 um riftun ákvæðis um réttindi kæranda, skv. gr. 1.4 í eignarskiptasamningi um nefnda fasteign, hafi Sýslumaðurinn í Hafnarfirði þinglýst fyrir mistök og hafi það síðar verið leiðrétt.  Hin kærða ákvörðun hafi verið ólögmæt og teikningar sem lagðar hafi verið fram alls ófullnægjandi.

Málsrök Hafnarfjarðarbæjar:  Byggingaryfirvöldum Hafnarfjarðar var tilkynnt um framkomna kæru.  Umbeðin gögn og upplýsingar varðandi málið hafa borist frá bæjaryfirvöldum en ekki hefur borist greinargerð af þeirra hálfu.

Málsrök byggingarleyfishafa:  Bent er á að yfirlýsing um riftun ákvæðis í eignaskiptasamningi eigenda Trönuhrauns 10 hafi einkaréttarleg áhrif á milli eigenda en sé máli þessu óviðkomandi.  Óskað hafi verið eftir leyfi byggingarfulltrúa til minniháttar breytinga á umræddu húsi.  Hafi afstaða hans verið sú að til þyrfti að koma samþykki húsfélags til að leyfi yrði veitt.  Í framhaldi af því hafi verið stofnað húsfélag og hafi verið haldinn húsfélagsfundur 17. október 2011.  Fjöldi málefna hafi verið tekin til afgreiðslu á fundinum, m.a. beiðni byggingarleyfishafa um stækkun gluggaops á útvegg eignarhluta hans.  Erindi hans hafi verið samþykkt með atkvæðum 78,96% eigenda eignarhluta í húsinu.  Kærandi hafi ekki mætt á stofnfundinn og hafi málin verið afgreidd þar, enda um lögmætan fund að ræða.  Fundurinn hafi verið boðaður með átta daga fyrirvara lögum samkvæmt eins og fyrirliggjandi kvittun um póstlagningu fundarboðs í ábyrgðarbréfi beri með sér.  Strax að húsfundi loknum hafi kæranda verið send fundargerð ásamt yfirlýsingu um áðurnefnda riftun og hann hvattur til að gera athugasemdir ef einhverjar væru, en engar athugasemdir hafi borist af hans hálfu. 

Í kjölfar þessa hafi umsóknin verið lögð fyrir byggingarfulltrúa að nýju og hafi hann samþykkt erindið og á grundvelli leyfisins hafi verið ráðist í framkvæmdir við stækkun gluggaopsins sem bersýnilega séu minniháttar breytingar.  Teikningar áritaðar af arkitekt og grunnteikningar hafi verið sendar byggingarfulltrúa í tengslum við erindið.  Hafi byggingarleyfishafi í öllu farið að lögum og vandað vel til meðferðar málsins.  Hafi hann í höndum lögmætt leyfi byggingarfulltrúa fyrir umdeildum framkvæmdum.  Gerð sé alvarleg athugasemd við kæru í máli þessu sem sé mjög óskýr og þar að auki algerlega órökstudd. 

Niðurstaða:  Í máli þessu er deilt um gildi ákvörðunar um veitingu byggingarleyfis fyrir gerð dyra á austurhlið hússins að Trönuhrauni 10.  Mun vera um að ræða dyr af sömu stærð og fyrir eru norðar á sömu hlið hússins. 

Samkvæmt 8. gr. laga um fjöleignarhús, nr. 26/1994, sbr. 6. gr. laganna, telst allt ytra byrði húss í sameign allra eigenda fjöleignarhússins.  Verður sameign ekki ráðstafað með samningi nema allir eigendur séu því samþykkir skv. 19. gr. laganna og sama gildir um verulegar breytingar á sameign eða hagnýtingu hennar.  Í 30. gr. greindra laga segir að sé um byggingu, endurbætur eða framkvæmdir að ræða, sem ekki hefur verið gert ráð fyrir í upphafi og á samþykktri teikningu, þá verði ekki í hana ráðist nema allir eigendur samþykki, ef um sé að ræða verulega breytingu á sameign, þar á meðal útliti húss.  Skal, samkvæmt 31. gr. laganna, beita reglum 30. gr. eftir því sem við á um breytingar á hagnýtingu sameignar eða hluta hennar enda þótt ekki sé um framkvæmdir að tefla, sbr. einnig 19. gr. laganna. 

Í máli þessu er um að ræða að breyta ytra byrði húss með því að stækka gluggaop á útvegg og breyta í innkeyrsludyr og verður aðkoma að dyrunum um baklóð hússins.  Sú baklóð er í sameign allra eigenda en ágreiningur er um sérafnotarétt kæranda að suðurhluta hennar, sem liggur m.a. að umþrættum dyrum.  Á afstöðumynd á uppdrætti, samþykktum 28. október 2011, er þó sýnd timburgirðing og hlið inn á baklóð og hefur ekki verið skýrt hvernig það fyrirkomulag samræmist breyttri hagnýtingu baklóðar hvað varðar umferð að hinum nýju innkeyrsludyrum sem um er deilt í málinu. 

Hvað sem líður gildi umrædds fyrirkomulags um sérafnotarétt kæranda að baklóð verður að telja að hið kærða byggingarleyfi heimili breytingu á útliti húss, og á afnotum og hagnýtingu sameignar, sem telja verði verulega í skilningi laga um fjöleignarhús.  Um er að ræða nýjar dyr á sameign allra eigenda sem ætlaðar eru fyrir innakstur eða aðkomu í einn séreignarhluta og er slík breyting háð samþykki allra eigenda hússins samkvæmt fyrrgreindum ákvæðum fjöleignarhúsalaga.  Umrædd breyting var samþykkt á húsfundi með atkvæðum eigenda 78,96% eignarhluta hússins og lá því ekki fyrir fullnægjandi samþykki meðeigenda, sbr. 1. mgr. 10. gr. laga nr. 160/2010 um mannvirki, þegar hið umdeilda byggingarleyfi var veitt.  Hefur þá ekki verið tekin afstaða til þess hvernig sú samþykkt samræmdist ákvæðum laga um fjöleignarhús, sbr. einkum 1. og 4. mgr. 59. gr. laganna, en ekki þykir þörf á að taka það sérstaklega til úrlausnar miðað við það sem að framan er rakið.  Verður samkvæmt framansögðu fallist á kröfu kæranda um ógildingu hinnar kærðu ákvörðunar.  

Úrskurðarorð:

Felld er úr gildi ákvörðun skipulags- og byggingarfulltrúa Hafnarfjarðar frá 26. október 2011 um að samþykkja gerð dyra á austurhlið hússins nr. 10 við Trönuhraun í Hafnarfirði.

___________________________
Hjalti Steinþórsson

____________________________               ________________________
Ásgeir Magnússon                                               Þorsteinn Þorsteinsson

des 22
Love0

84/2011 Þingholtsstræti

Með

Ár 2011, fimmtudaginn 15. desember, kom úrskurðarnefnd skipulags- og byggingarmála saman til fundar í húsnæði nefndarinnar að Skúlagötu 21, Reykjavík.  Mættir voru Hjalti Steinþórsson forstöðumaður, Ásgeir Magnússon héraðsdómari og Þorsteinn Þorsteinsson byggingarverkfræðingur. 

Fyrir var tekið mál nr. 84/2011, kæra á ákvörðun byggingarfulltrúans í Reykjavík frá 15. mars 2011 um að veita leyfi til að byggja við húsið á lóðinni nr. 2-4 við Þingholtsstræti.

Í málinu er nú kveðinn upp svofelldur

úrskurður:

Með bréfi til úrskurðarnefndar skipulags- og byggingarmála, dags. 3. nóvember 2011, er barst nefndinni 8. s.m., kærir G, f.h. K og V, eigenda eignarhluta að Þingholtsstræti 6, Reykjavík, þá ákvörðun byggingarfulltrúans í Reykjavík frá 15. mars 2011 að veita leyfi fyrir viðbyggingu við húsið á lóðinni nr. 2-4 við Þingholtsstræti. 

Gera kærendur þá kröfu að hin kærða ákvörðun verði felld úr gildi og að Reykjavíkurborg verði gert að fjalla efnislega um málið.  Kærendur hafa jafnframt krafist bráðabirgðaúrskurðar um stöðvun framkvæmda á meðan málið er til meðferðar hjá úrskurðarnefndinni.  Með hliðsjón af því sem þegar liggur fyrir í málinu þykir það nú nægjanlega upplýst til að það verði tekið til endanlegs úrskurðar og verður því ekki tekin afstaða til stöðvunarkröfu kærenda.

Málsatvik og rök:  Hinn 12. október 2010 var tekin fyrir á afgreiðslufundi byggingarfulltrúans í Reykjavík umsókn um leyfi til að rífa bakhús við Skólastræti 1 og reisa þriggja hæða viðbyggingu með kjallara við Þingholtsstræti 2-4.  Kemur fram í umsókninni að í viðbyggingunni verði hótelíbúðir og verði hún reist vestan við Þingholtsstræti 2-4, milli þess húss og Skólastrætis 1.  Var afgreiðslu málsins frestað og var erindið til umfjöllunar á nokkrum fundum skipulagsstjóra og byggingarfulltrúa á tímabilinu frá 15. október 2010 fram til 15. mars 2011 er það var tekið til endanlegrar ákvörðunar á afgreiðslufundi byggingarfulltrúa.  Var umsóknin samþykkt og m.a. tekið fram í bókun að frágangur á lóðamörkum yrði gerður í samráði við lóðarhafa aðliggjandi lóða.  Ákvörðun byggingarfulltrúa var staðfest í borgarráði 24. mars 2011.  

Kærendur byggja á því að samkvæmt deiliskipulagi megi nýbyggingin að hámarki vera kjallari og þrjár hæðir en af samþykktum teikningum megi ráða að hún verði kjallari og fjórar hæðir.  Af efstu hæð verði útgengt á þak hússins en slíkt fyrirkomulag auðveldi aðgengi af svölum og þaki yfir á svalir á húsi kærenda.  Grenndarkynning hafi ekki farið fram og hafi kærendum, sem hafi ríkra hagsmuna að gæta í málinu, ekki verið gefinn kostur á að tjá sig um málið og skila inn athugasemdum.  Þá hafi húsbyggjandi ekki haft samráð við kærendur um framkvæmdina eins og honum hafi borið að gera samkvæmt bókun sveitarfélagsins.  Fyrirætlanir húsbyggjanda um aðgengi og afnot hótelgesta af þaki og þaksvölum hússins sé í fullkominni andstöðu við afstöðu kærenda til málsins og þvert á hagsmuni þeirra.

Af hálfu Reykjavíkurborgar er farið fram á að kröfum kærenda í máli þessu verði vísað frá úrskurðarnefndinni þar sem kæra sé allt of seint fram komin.  Kærufrestur skv. 5. mgr. 52. gr. skipulagslaga nr. 123/2010 sé einn mánuður frá því að kæranda varð kunnugt, eða mátti vera kunnugt, um ákvörðun þá sem kæra á.  Byggingarleyfi hafi verið gefið út 6. júlí 2011 og 29. júlí hafi framkvæmdir verið hafnar á lóðinni enda hafi úttekt á botnplötu farið fram þann dag.  Hafi fjölmargar úttektir verið gerðar á byggingunni síðan. Telja verði að kærendum hafi fyrir löngu mátt vera kunnugt um framkvæmdirnar.  Takmarkað byggingarleyfi vegna jarðvinnu og undirbúningsaðstöðu á lóðinni hafi verið gefið út 12. apríl síðastliðinn og hafi kærendum þá einnig mátt vera ljóst að framkvæmdir væru hafnar eða um það bil að hefjast.  Hafi þeir þá getað kynnt sér samþykktir byggingarfulltrúa, en kæra sé dagsett 3. nóvember 2011 eða um sjö mánuðum eftir að framkvæmdir hófust á lóðinni. 

Verði ekki fallist á frávísunarkröfu sé á því byggt að úrskurðarnefndin hafi þegar tekið afstöðu til þess að byggingarleyfið frá 15. mars 2011 sé í samræmi við deiliskipulag sbr. úrskurð frá 30. júní 2011. 

Af hálfu byggingarleyfishafa er tekið undir sjónarmið og röksemdir Reykjavíkurborgar í málinu.  Hafi hann gert sitt ítrasta frá upphafi til að hafa gott samráð við eigendur húsa er liggi að hinni umþrættu byggingu.  Byggingarleyfið brjóti hvorki í bága við skipulags- og byggingarlög né heldur reglugerðir sem settar hafi verið með stoð í þeim. 

Í andsvörum kærenda er því hafnað sem röngu og rakalausu að kæra sé of seint fram komin.  Kærendur hafi ítrekað reynt að afla upplýsinga hjá sveitarfélaginu um framkvæmdir við húsið, m.a. með tölvupósti til sveitarfélagins, dags. 23. ágúst 2011.  Hafi sveitarfélagið engu svarað um framkvæmdina.  Af þeirri ástæðu hafi kærendur þurft að hefja sjálfstæða gagnaöflun og leita álits sérfróðra aðila á einstökum þáttum máls til að glöggva sig til fulls á málavöxtum.  Kærendum hafi á þeim tímapunkti hvorki verið kunnugt um fyrirætlanir húsbyggjanda né mátt vera um þær kunnugt.  Hafi húsbyggjandi ekki kynnt fyrirætlanir sínar fyrir kærendum né haft nokkuð samráð við þá eins og gert hafi verið að skilyrði við útgáfu byggingarleyfis.  Fundur hafi verið haldinn með byggingaryfirvöldum 3. október sl. en kærendur hafi þá verið búnir að óska eftir fundi með sveitarfélaginu um málið í hartnær sex vikur.  Á fundinum hafi komið fram í máli starfsmanna sveitarfélagsins að fyrirhuguð fjórða hæð hússins væri í andstöðu við gildandi deiliskipulag og því lægi beint við að leggja fram kæru á grundvelli þeirrar óleyfisframkvæmdar.  Auk þess hafi komið fram í máli starfsmanna að fyrirhugaður frágangur á lóðamörkum væri ekki fullnægjandi, sbr. samþykkta deiliskipulagsuppdrætti varðandi aðgengi á svalir nærliggjandi húsa.  Hafi kærendur óskað eftir því í tölvupósti að skilningur þeirra yrði staðfestur en ekkert svar hafi borist.  Óásættanlegur dráttur á svörum og útskýringum af hálfu sveitarfélagsins, þegar eftir því hafi verið leitað af hálfu kærenda, ásamt röngum og villandi upplýsingum í tölvupósti, sé í senn bagalegt fyrir aðila máls og utan áhrifasviðs kærenda.  Ljóst sé að kærendur hafi lagt fram kæru sína innan tilskilins frest. 

Niðurstaða:  Samkvæmt 5. mgr. 52. gr. skipulagslaga nr. 123/2010, sbr. og 59. gr. laga um mannvirki nr. 160/2010, sæta stjórnvaldsákvarðanir stjórnsýslu sveitarfélaga kæru til úrskurðarnefndarinnar og er kærufrestur einn mánuður frá því að kæranda varð kunnugt eða mátti vera kunnugt um ákvörðun þá sem kæra á. 

Fram kemur í gögnum málsins að kærendur áttu í viðræðum við byggingaryfirvöld eftir að byggingarframkvæmdir hófust og leituðu skýringa á því hvernig umræddri byggingu yrði háttað.  Verður helst af málsgögnum ráðið að kærendur telji að þeim hafi ekki mátt vera ljóst fyrr en eftir fund með byggingaryfirvöldum hinn 3. október 2011 hvað nákvæmlega fælist í hinni kærðu ákvörðun frá 15. mars s.á.  Staðhæfa kærendur að á fyrrgreindum fundi hafi þeir verið hvattir til að kæra. 

Samkvæmt fyrirliggjandi gögnum gerðu kærendur athugasemdir þegar á árinu 2008 við tillögu að breytingu á deiliskipulagi varðandi uppbyggingu að Þingholtsstræti 2-4 og lutu þær m.a. að umbúnaði svala á fyrirhugaðri nýbyggingu.  Þá liggur fyrir að kærendur hafa haft byggingaráform á umræddri lóð til skoðunar eins og m.a. kemur fram í tölvubréfi umboðsmanns þeirra til skipulagsyfirvalda dags. 23. ágúst 2011.  Var kærendum allt frá þeim tíma í lófa lagið að afla sér afrita af samþykktum aðaluppdráttum að hinni umdeildu byggingu og hefðu þeir með þeim hætti getað kynnt sér efni hinnar kærðu ákvörðunar, hvað sem leið svörum borgaryfirvalda við fyrirspurnum þeirra.  Verður því að telja að kærendum hafi mátt vera kunnugt um efni hinnar kærðu ákvörðunar þegar í lok ágúst 2011 og hafi þá borið að kynna sér kærurétt sinn og gera reka að því að vísa málinu til úrskurðarnefndarinnar.  Var kærufrestur því liðinn er kæran barst úrskurðanefndinni hinn 8. nóvember 2011.

Samkvæmt 28. gr. stjórnsýslulaga nr. 37/1993 skal vísa kæru frá hafi hún borist að liðnum kærufresti nema afsakanlegt verði talið að kæran hafi ekki borist fyrr eða veigamiklar ástæður mæli með því að kæran verði tekin til efnismeðferðar.  Ekki verður séð að neinar slíkar ástæður séu fyrir hendi í máli þessu og ber því að vísa því frá úrskurðarnefndinni.

Úrskurðarorð:

Kærumáli þessu er vísað frá úrskurðarnefndinni. 

______________________________
Hjalti Steinþórsson

______________________________                _____________________________
Ásgeir Magnússon                                                    Þorsteinn Þorsteinsson

des 22
Love0

1/2008 Lækjarhvammur

Með

Ár 2011, fimmtudaginn 8. desember, kom úrskurðarnefnd skipulags- og byggingarmála saman til fundar í húsnæði nefndarinnar að Skúlagötu 21, Reykjavík.  Mættir voru Hjalti Steinþórsson forstöðumaður, Ásgeir Magnússon héraðsdómari og Þorsteinn Þorsteinsson byggingarverkfræðingur. 

Fyrir var tekið mál nr. 1/2008, kæra á ákvörðun sveitarstjórnar Bláskógabyggðar frá 2. október 2007 um deiliskipulag fyrir frístundabyggð í landi Lækjarhvamms í Bláskógabyggð. 

Í málinu er nú kveðinn upp svofelldur

úrskurður: 

Með bréfi til úrskurðarnefndar skipulags- og byggingarmála, dags. 2. janúar 2008, er barst nefndinni hinn 3. s.m., kærir G, f.h. rekstrarfélags Seljalands í Bláskógabyggð, þá ákvörðun sveitarstjórnar Bláskógabyggðar frá 2. október 2007 að samþykkja deiliskipulag fyrir frístundabyggð í landi Lækjarhvamms.  Gerir kærandi þá kröfu að hin kærða deiliskipulagsákvörðun verði felld úr gildi. 

Með bréfi, dags. 3. janúar 2008, er nefndinni barst hinn 4. s.m., kærir J, eigandi sumarhúss í landi Lækjarhvamms, áðurgreinda deiliskipulagsákvörðun og krefst ógildingar hennar.  Þar sem hagsmunir kærenda í nefndum málum standa því ekki í vegi verður greint kærumál, sem er nr. 3/2008, sameinað kærumáli þessu. 

Málavextir:  Hinn 31. ágúst 2006 var auglýst tillaga að breytingu á Aðalskipulagi Laugardalshrepps 2000-2012 er snerti land Lækjarhvamms ásamt tillögu að deiliskipulagi er snertir hluta þess svæðis.  Í aðalskipulagsbreytingunni fólst að um 90 ha landsvæði úr landi Lækjarhvamms, milli Urriðalækjar og Grafarár, yrði að svæði fyrir frístundabyggð í stað landbúnaðarsvæðis en í deiliskipulagstillögunni var gert ráð fyrir 60 frístundalóðum, 4.800 til 11.200 m² að stærð, á um 57 ha svæði.  Við kynningu tillagnanna bárust athugasemdir m.a. frá kærendum, en frestur til athugasemda var til 12. október 2006.  Aðalskipulagsbreytingin var samþykkt í sveitarstjórn 22. maí 2007 og tók hún gildi með auglýsingu í B-deild Stjórnartíðinda 9. júlí s.á., að undangengnum meðmælum Skipulagsstofnunar og staðfestingu ráðherra.  Hinn 2. október 2007 staðfesti sveitarstjórn Bláskógabyggðar samþykkt skipulagsnefndar uppsveita Árnessýslu frá 23. ágúst s.á. um deiliskipulag frístundabyggðar í landi Lækjarhvamms með svofelldri bókun: 

„Lögð fram endurskoðuð tillaga að deiliskipulag frístundabyggðar í landi Lækjarhvamms í Laugardal. Tillagan var í kynningu ásamt breytingu á aðalskipulagi sveitarfélagsins frá 31. ágúst til 28. september 2006 með fresti til athugasemda til 12. október 2006. Fjögur athugasemdabréf bárust auk þess sem fyrir liggja umsagnir Umhverfisstofnunar, Fornleifaverndar ríkisins og Heilbrigðiseftirlits Suðurlands. Aðalskipulagsbreytingin hefur verið staðfest. Til að koma til móts við athugasemdir og umsagnir er tillagan nú lögð fram með eftirfarandi breytingum: Lóðum fækkar úr 60 í 46. Vegir innan svæðisins breytast og ekki er lengur gert ráð fyrir að nýta núverandi veg við sunnanvert svæðið. Gert er ráð fyrir sameiginlegum rotþróm. Ekki er lengur gert ráð fyrir framræsluskurðum meðfram vegum. Umfjöllun um neysluvatn er ítarlegri auk þess sem afmarkað er vatnsverndarsvæði umhverfis fyrirhugað vatnsból.“ 

Deiliskipulagið tók síðan gildi með birtingu auglýsingar í B-deild Stjórnartíðinda 4. desember 2007 og skutu kærendur deiliskipulagsákvörðuninni til úrskurðarnefndarinnar svo sem að framan greinir. 

Málsrök kærenda:  Af hálfu kærenda er vísað til efnislegra athugasemda sem borist hafi á kynningartíma skipulagsins, en þær hafi í meginatriðum snúið að því að aðkomuvegur og lega aðkomuleiða að hinu nýja frístundasvæði væru óásættanleg og að verðmæti eigna þeirra myndi rýrna.  Byggingarmagn á nefndu svæði væri mun meira en almennt væri í þeirri frístundabyggð er fyrir væri og því væri jafnræðis ekki gætt.  Þá hafi athugasemdir snúið að nýtingu vatnsbóla og annarra réttinda auk þess sem vísað hafi verið til yfirbragðs og þéttleika byggðar. 

Í gögnum sem notuð hafi verið til kynningar við gerð aðalskipulagsbreytingarinnar og tillögu að deiliskipulagi hafi uppdráttur hluta gildandi skipulags verið rangur.  Þar hafi verið gerð grein fyrir að við núverandi frístundabyggð væri að vænta frístundabyggðar á um 52 ha landsvæði en breyting á landnotkun tæki til um 90 ha.  Auk þess hafi ekki verið gerð grein fyrir því að landeigendur mættu eiga von á enn frekari frístundabyggð í næsta nágrenni. 

Í umdeildu deiliskipulagi sé ekki gerð grein fyrir því að ekið skuli fram hjá núverandi frístundabyggð, m.a. í Seljalandi, að hinu nýja skipulagssvæði.  Sú aðkoma sé skilgreind sem tengivegur.  Samkvæmt vegalögum frá 1994 þurfi slíkur vegur að hafa miðlínu sem sé í það minnsta 20 m frá mannvirki, nema til komi undanþága Vegagerðar sem ekki liggi fyrir í málinu.  Ekki sé brugðist við athugasemdum um að núverandi vegur sé ekki talinn bera aukna umferð, sem yrði íþyngjandi fyrir landeigendur í Seljalandi og hefði í för með sér rýrnun á verðmæti fasteigna.  Þessu til viðbótar sé í greinargerð deiliskipulagsins ekki gerð grein fyrir malar- og efnistöku vegna uppbyggingar gatnakerfis og annarra framkvæmda á nýja skipulagssvæðinu, eins og lög geri ráð fyrir.  Loks sé á  það bent að þeim aðilum sem athugasemdir gerðu hafi ekki borist bréf um samþykkt umrædds skipulags. 

Aðrir þættir er lúti að hollustu, s.s. neysluvatni og frárennsli frá umræddri byggð, séu ófullnægjandi.  Ekki hafi verið gerð grein fyrir 5 ha vatnsverndarsvæði því sem kynnt hafi verið á síðari stigum við vinnslu deiliskipulagstillögunnar.  Þá liggi ekki heldur fyrir samningar um vatnsveitu fyrir núverandi byggð og sé ekki fjallað um það efni í greinargerð skipulagsins þrátt fyrir ábendingar Heilbrigðiseftirlits Suðurlands þar um.  Mörgum atriðum varðandi skipulagið sé enn ósvarað auk þess sem kynnt gögn hafi verið röng og málsmeðferð sveitarstjórnar í ýmsu ábótavant. 

Annar kærenda vísar sérstaklega til vatnsréttinda sem hann eigi á hinu deiliskipulagða landi.  Í fundargerð sveitarstjórnar Bláskógabyggðar frá 7. nóvember 2006 komi fram ábending til landeiganda um að kanna hvort hægt væri að koma til móts við fram komnar athugasemdir við skipulagstillöguna áður en hún yrði tekin fyrir.  Enginn samningur liggi hins vegar fyrir um bætur fyrir vatnsréttindi þau sem kærandi muni tapa, standi deiliskipulagið óhaggað.  Þá hafi legið fyrir munnlegur samningur milli seljanda lóða í Lækjarhvammi og lóðareigenda á svæði, sem markist af Urriðalæk í suðri og austri og Grafará í norðri, um að ekki yrðu seldar fleiri lóðir á svæðinu en ráðstafað hafi verið fram til ársins 1992.  Kærandi hafi því í góðri trú farið í framkvæmd við vatnsveitu fyrir sína lóð sem standi í jaðri umrædds skipulagsvæðis.  Starfsmaður Heilbrigðiseftirlits Suðurlands og skipulagsfulltrúi uppsveita Árnessýslu hafi sagt að vatnsveita kæranda væri væntanlega ónýt kæmi byggð á svæði það sem verið sé að skipuleggja. 

Þótt fram komi í umdeildu skipulagi að framkvæmdaraðili skuli bæta þá skerðingu eða röskun á vatnsveitu sem verði hjá aðilum á svæðinu, allt að Urriðalæk í austri, sé  réttarstaða kæranda að þessu leyti ekki tryggð.  Ekki sé tilgreint hver sé framkvæmdaraðili og því engin vissa fyrir hvort hugsanleg krafa á þann aðila fengist greidd.  Af þeim sökum geri kærandi þá kröfu að Bláskógabyggð bæti það tjón sem kunni að verða vegna glataðra vatnsréttinda.  Loks sé það óásættanlegt fyrir kæranda að búa við þá stöðugu hættu að neysluvatn muni spillast og valda heilsutjóni í framtíðinni vegna væntanlegrar byggðar á svæðinu.  Með því væru forsendur fyrir nýtingu sumarhúss kæranda brostnar. 

Óásættanlegt sé að vegur, sem ótvírætt sé innan lóða eldri frístundabyggðar, samkvæmt texta skipulagsuppdráttar, dags. 7. maí 1996, og mælingu á lóðum, sé nýttur sem aðkoma að 46 sumarhúsum til viðbótar með tilheyrandi slysahættu.  Núverandi tenging þjóni vel hagsmunum þeirrar byggðar sem fyrir sé en geti ekki þjónað 46 sumarhúsum til viðbótar. 

Málsrök Bláskógabyggðar:  Af hálfu sveitarstjórnar Bláskógabyggðar er gerð sú krafa að kæru rekstrarfélags Seljalands verði vísað frá úrskurðarnefndinni og að kröfu um ógildingu hinnar kærðu ákvörðunar verði hafnað. 

Rekstarfélagið hafi ekki lögvarða hagsmuni tengda hinu kærða deiliskipulagi skv. 5. mgr. 8. gr. laga nr. 73/1997, sbr. nú 59. gr. laga nr. 160/2010 og 5. mgr. 52. gr. laga nr. 123/2010.  Í kæru sé hvorki gerð grein fyrir því hvaða lögvörðu hagsmuni kærandi, sem sé félag, hafi vegna hins kærða deiliskipulags né fylgi upplýsingar um tilgang félagsins eða samþykktir þess.  Þó að um félagsskap sé að ræða, sem hugsanlega annist rekstur tiltekinnar sameignar, geti það ekki heimilað félaginu rekstur kærumála vegna skipulags- og byggingarmála nema til staðar sé sérstök heimild fyrir slíku. 

Hið kærða deiliskipulag hafi verið lögmætt og í samræmi við 23. og 25. gr. skipulags- og byggingarlaga.  Kynning og auglýsing þess hafi verið í samræmi við fyrirmæli greindra laga og Skipulagsstofnun hafi samþykkt fyrir sitt leyti birtingu auglýsingar um gildistöku þess í B-deild Stjórnartíðinda.  Skipulagsskilmálar fyrir svæðið séu hófsamir og komið hafi verið til móts við athugasemdir með því að draga úr byggingarmagni.  Byggðin umhverfis umrætt svæði sé frá þeim tíma þegar óheimilt hafi verið samkvæmt byggingarreglugerð að reisa stærri frístundahús en 60 m², en slík stærðarmörk sé ekki að finna í byggingarreglugerð nr. 441/1998.  Bent sé á að þegar bæði sé verið að fjalla um deiliskipulags- og aðalskipulagsbreytingu sé óþarft að óska sérstaklega eftir umsögn Umhverfisstofnunar eða annarra um aðalskipulagsbreytingu enda séu gögn deiliskipulags mun nákvæmari.  Í umræddu deiliskipulagi séu gerðar meiri kröfur til neysluvatns- og fráveitumála en víðast hvar annars staðar í skipulögðum frístundabyggðum.  Sveitarstjórn hafi við afgreiðslu deiliskipulagsins svarað innsendum athugasemdum og aðilum hafi verið send umsögn sveitarstjórnar um leið og málið hafi verið sent Skipulagsstofnun. 

Sveitarstjórn verði við afgreiðslu á skipulagi að byggja á fyrirmælum, tilgangi og markmiðum skipulags- og byggingarlaga.  Núverandi eigandi landsins hafi keypt landið með það að markmiði að nýta það undir frístundabyggð og það sé á valdi sveitarstjórnar hvernig þeirri nýtingu sé háttað.  Í þessu tilviki hafi verið komið til móts við innkomnar athugasemdir því lóðum hafi verið fækkað um fjórðung frá auglýstri tillögu.  Vatnsveita kæranda, sem komi úr borholu sem boruð hefðu verið án þess að skipulagsyfirvöld hefðu vitneskju þar um, geti ekki sett þær kvaðir á nærliggjandi land að þar megi ekki byggja.  Telji kærandi sig hafa orðið fyrir tjóni vegna deiliskipulagsins geti hann haft uppi kröfur þar að lútandi á grundvelli 33. gr. skipulags- og byggingarlaga, en kærandi geti ekki hindrað gildistöku skipulagsins sjálfs. 

Vettvangur:  Úrskurðarnefndin kynnti sér aðstæður á vettvangi hinn 4. ágúst 2011. 

Niðurstaða:  Annar kærenda er rekstrarfélag sem sumarbústaðareigendur í Seljalandi hafa stofnað með sér um hagsmunamál sín.  Er félagið skráð í fyrirtækjaskrá og telst lögaðili.  Verður að telja að félagið geti komið fram fyrir hönd félagsmanna fyrir úrskurðarnefndinni vegna vörslu hagsmuna þeirra sem eigenda fasteigna í næsta nágrenni hinnar nýju frístundabyggðar.  Í öllu falli verður ekki fallist á að vísa umræddri kæru frá enda er hún undirrituð af einum eiganda sumarhúss í nágrenni umdeilds deiliskipulagssvæðis sem á hagsmuna að gæta um gildi hinnar kærðu ákvörðunar. 

Samhliða hinni kærðu deiliskipulagsbreytingu var gerð breyting á Aðalskipulagi Laugardalshrepps 2000-2012 þar sem landsvæði það sem deiliskipulagið tekur til var gert að frístundasvæði, brunnsvæði afmarkað og aðkoma að frístundabyggðinni sýnd.  Sætir málsmeðferð og efni þeirrar aðalskipulagsbreytingar ekki endurskoðun úrskurðarnefndarinnar enda hefur breytingin fengið lögmætisathugun og staðfestingu ráðherra sem æðsta handhafa stjórnsýsluvalds. 

Umrædd deiliskipulagstillaga var auglýst til kynningar lögum samkvæmt, framkomnar athugasemdir teknar til umfjöllunar og þeim svarað, auk þess sem fundað var með hagsmunaaðilum eftir kynninguna.  Aðilum sem gert höfðu athugasemdir við tillöguna var síðan tilkynnt um afgreiðslu hennar og þær breytingar sem gerðar höfðu verið á henni. 

Að efni til er hið kærða deiliskipulag í samræmi við gildandi aðalskipulag hvað varðar landnotkun og aðkomu að heimilaðri frístundabyggð.  Lóðir á svæðinu eru frá 6.300-10.600 m² að stærð og á þeim má byggja allt að 120 m² sumarhús og 30 m² útihús.  Heimilað nýtingarhlutfall lóðanna er því á bilinu 0,014-0,024 sem telja má hóflegt fyrir sumarhúsalóðir.  Þótt sumarhús á hinu nýja skipulagssvæði séu heimiluð stærri en í eldri sumarhúsabyggð á svæðinu felur það ekki í sér ólögmæta mismunun enda giltu ólíkar reglur um stærðir sumarhúsa hvað varðar hámarksstærð þeirra.  Skýrlega kemur fram í greinargerð umrædds deiliskipulags að skipulagssvæðið tengist Laugavatnsvegi um heimreið að Lækjarhvammi og að horfið hafi verið frá því að nota veg við suður- og austurmörk skipulagssvæðisins vegna framkominna andmæla við kynningu skipulagsins.  Þar kemur og fram að ný vatnsveita, sem kostuð skuli af framkvæmdaraðila, geti þjónað núverandi frístundabyggð, allt að Urriðalæk í austri.  Gert er ráð fyrir að tenging vatnsveitunnar til þeirra sem verði fyrir skerðingu eða röskun á sinni vatnsveitu við framkvæmd skipulagsins skuli vera þeim að kostnaðarlausu. 

Þess ber að geta að þeim sem sýnt geta fram á að framkvæmd deiliskipulags valdi þeim fjártjóni er tryggður bótaréttur, sbr. 33. gr. skipulags- og byggingarlaga nr. 73/1997, sem hér eiga við, en úrskurðarnefndin fjallar ekki um þann bótarétt samkvæmt nefndu lagaákvæði.  Þá verður og að hafa í huga að hönnun nýrra vega, vatns- og fráveitu á svæðinu á sér stað við upphaf framkvæmda, að gættum lögum og reglum er um slík mannvirki gilda. 

Að öllu framangreindu virtu, og að gættum rétti landeiganda til eðlilegrar nýtingar lands, verður hið kærða deiliskipulag ekki talið haldið form- eða efnisgöllum sem raskað geti gildi þess. Verður því ekki fallist á ógildingarkröfu kærenda. 

Uppkvaðning úrskurðar í máli þessu hefur dregist verulega vegna mikils fjölda mála sem skotið hefur verið til úrskurðarnefndarinnar. 

Úrskurðarorð: 

Hafnað er kröfu kærenda um ógildingu samþykktar sveitarstjórnar Bláskógabyggðar frá 2. október 2007 um að samþykkja deiliskipulag fyrir frístundabyggð í landi Lækjarhvamms í Bláskógabyggð. 

________________________________
Hjalti Steinþórsson

______________________________                _____________________________
Ásgeir Magnússon                                                    Þorsteinn Þorsteinsson

des 22
Love0

94/2011 Þorláksbúð

Með

Ár 2011, fimmtudaginn 8. desember, kom úrskurðarnefnd skipulags- og byggingarmála saman til fundar í húsnæði nefndarinnar að Skúlagötu 21, Reykjavík.  Mættir voru Hjalti Steinþórsson forstöðumaður, Ásgeir Magnússon héraðsdómari og Þorsteinn Þorsteinsson byggingarverkfræðingur. 

Fyrir var tekið mál nr. 94/2011, kæra á ákvörðun byggingarnefndar Bláskógabyggðar um að samþykkja umsókn um leyfi til að byggja yfir Þorláksbúð í Skálholti.

Í málinu er nú kveðinn upp svofelldur

úrskurður:

Með bréfi til úrskurðarnefndar skipulags- og byggingarmála, dags. 15. nóvember 2011, er barst nefndinni sama dag, kæra H, Hæðarseli 11, Reykjavík, og Á, Látraströnd 6, Seltjarnarnesi, þá ákvörðun byggingarnefndar Bláskógabyggðar að samþykkja umsókn um leyfi til að byggja yfir Þorláksbúð í Skálholti.  Krefjast kærendur þess að hin kærða ákvörðun verði felld úr gildi og að framkvæmdir verði stöðvaðar meðan málið sé til meðferðar fyrir úrskurðarnefndinni.  Ekki verður ráðið af kærunni hvort hin kærða ákvörðun sé talin samþykkt sveitarstjórnar frá 23. apríl 2010 eða leyfi byggingarfulltrúa frá 4. nóvember 2011, en unnt þykir að leysa úr málinu þrátt fyrir þennan annmarka á kærunni.  Er gagnaöflun nú lokið og verður málið tekið til endanlegrar úrlausnar.   Verður því ekki tekin afstaða til kröfu kærenda um stöðvun framkvæmda með sérstökum úrskurði.

Málsatvik:  Hinn 11. mars 2010 var tekin fyrir á afgreiðslufundi byggingarfulltrúa uppsveita Árnessýslu umsókn kirkjumálasjóðs um byggingarleyfi fyrir atvinnuhúsnæði á lóðinni Skálholt 167166.  Segir í lýsingu umsóknar að sótt sé um að byggja yfir svokallaða Þorláksbúð norðaustan við Skálholtsdómkirkju.  Sé gert ráð fyrir að byggja ofan á vegghleðslur sem þar séu fyrir.  Var umsókninni vísað til skipulags- og byggingarnefndar Bláskógabyggðar og óskað eftir umsögn Fornleifaverndar ríkisins.  Var umsögn Fornleifaverndar send sveitarfélaginu hinn 14. apríl 2010 og ber hún með sér að Skipulagsstofnun hafi verið sent afrit af henni.  Kemur þar fram að leyfi hafi verið veitt til að byggja ofan í tóft Þorláksbúðar en jafnframt eru í umsögninni settir skilmálar um framkvæmd verksins.

Hinn 20. apríl 2010 samþykkti skipulags- og byggingarnefnd Bláskógabyggðar uppbyggingu Þorláksbúðar. Var eftirfarandi bókun gerð á fundi nefndarinnar:

„Uppbygging á Þorláksbúð er í samræmi við greinargerð deiliskipulags frá 1996. Greinargerð Fornleifaverndar ríkisins liggur fyrir þar sem stofnunin samþykkir framkvæmdina fyrir sitt leyti að uppfylltum ákveðnum skilyrðum. Gera þarf betur grein fyrir uppbyggingu og notkun hússins m.t.t. brunavarna o.fl. Nefndin samþykkir umsóknina fyrir sitt leyti og vísar endanlegri afgreiðslu hennar til afgreiðslu byggingarfulltrúa.“

Staðfesti sveitarstjórn samþykkt nefndarinnar á fundi sínum hinn 23. apríl 2010.

Samkvæmt upplýsingum byggingarfulltrúa hófust framkvæmdir við að hlaða upp veggi Þorláksbúðar sumarið 2010.  Kveðst byggingarfulltrúi hafa heimilað framkvæmdir við hleðslu veggjanna og fylgst með því að rétt væri staðið að verkinu.  Hafi hann m.a. gert úttekt á því hvort gengið hefði verið frá skilum milli eldri og nýrri hluta í samræmi við lýsingu og hvort gert hefði verið ráð fyrir flóttaleið í samræmi við kröfur þar að lútandi.  Mun vegghleðslum hafa verið lokið haustið 2010.  Byggingarfulltrúi gaf loks út formlegt byggingarleyfi til Kirkjumálasjóðs fyrir umræddum framkvæmdum hinn 4. nóvember 2011 í samræmi við bókun skipulags- og byggingarnefndar frá 20. apríl 2010.

Með bréfi til Bláskógabyggðar, dags. 8. nóvember 2011, óskaði Skipulagsstofnun eftir upplýsingum frá sveitarstjórn um hvort sveitarstjórn hefði veitt framkvæmda- eða byggingarleyfi fyrir framkvæmdum við Þorláksbúð og ef svo væri, á hvaða skipulagsgrundvelli sú leyfisveiting hefði verið reist.  Með bréfi, dags. 14. nóvember 2011, undirrituðu af skipulagsfulltrúa og byggingarfulltrúa, var téðri fyrirspurn Skipulagsstofnunar svarað.  Kemur þar m.a. fram að umsókn um byggingarleyfi hafi verið samþykkt í skipulags- og byggingarnefnd 20. apríl 2010 og staðfest í sveitarstjórn 23. sama mánaðar.  Til grundvallar hafi legið deiliskipulag, samþykkt af sveitarstjórn Biskupstungnahrepps 14. maí 1996.  Þá hafi og legið fyrir jákvæð umsögn Fornleifaverndar ríkisins.  Í bréfinu er gerð nánari grein fyrir meðferð málsins.  Bréfi þessu svaraði Skipulagsstofnun með bréfi, dags. 16. nóvember 2011.  Kemur þar fram það álit stofnunarinnar að umrætt deiliskipulag geti ekki talist í gildi þar sem það hafi verið samþykkt áður en samhliða breyting á staðfestu aðalskipulagi hafi verið staðfest af umhverfisráðherra.  Komi í ljós að fyrir liggi samþykki hreppsnefndar á deiliskipulaginu eftir gildistöku aðalskipulagsbreytingarinnar þá telji stofnunin samt sem áður að deiliskipulagið sé ekki nægjanlegur grundvöllur fyrir útgáfu byggingarleyfis fyrir Þorláksbúð.  Eru í bréfinu færð fram frekari rök fyrir niðurstöðu stofnunarinnar.

Með bréfi, dags. 8. nóvember 2011, tilkynnti húsafriðunarnefnd byggingarfulltrúa uppsveita Árnessýslu að nefndin hefði ákveðið að grípa til skyndifriðunar Skálholtskirkju og Skálholtsskóla og nánasta umhverfis.  Voru framkvæmdir við Þorláksbúð stöðvaðar í kjölfar þeirrar ákvörðunar.  Með ákvörðun sinni hinn 22. nóvember 2011 komst mennta- og menningarmálaráðherra að þeirri niðurstöðu að lagaskilyrði skorti til að mæla fyrir um skyndifriðun og var stöðvun framkvæmda á grundvelli hennar aflétt í kjölfarið.

Málsrök kærenda: Kærendur eru erfingjar Harðar Bjarnsonar arkitekts Skálholtsdómkirkju og handhafar höfundarréttar að kirkjunni.  Telja þeir að ekki sé gert ráð fyrir endurbyggingu Þorláksbúðar í deiliskipulagi fyrir Skálholt en auk þess sé nýbygging torfbæjar, í fárra metra fjarlægð frá útvegg kirkjunnar, umtalsvert stílbrot sem skaði ásýnd hennar verulega.  Einnig sé vísað til álits og aðgerða húsafriðunarnefndar. 

Varðandi þá málsástæðu framkvæmdaaðila að vísa beri málinu frá, þar sem staða kærenda sem handhafa höfundarréttar veiti þeim ekki aðild að kærumáli fyrir úrskurðarnefndinni, taka kærendur fram að ekki sé óskað eftir úrskurði um höfundarréttarlega stöðu þeirra heldur sé þess krafist að úrskurðarnefndin ógildi útgefið byggingarleyfi fyrir Þorláksbúð þar sem útgáfa þess feli í sér brot á skipulags- og byggingarlöggjöf eins og fram komi í kæru og í bréfi Skipulagstofnunar til skipulagsfulltrúa, dags. 12. nóvember 2011, sem fjalli um sama efni.

Málsrök byggingarleyfishafa. Af hálfu Þorláksbúðarfélagsins, sem annast framkvæmdir í umboði byggingarleyfishafa, er þess aðallega krafist að málinu verði vísað frá úrskurðarnefndinni, en til vara að ákvörðun skipulags- og byggingarnefndar verði staðfest.  Aðalkröfu sína um frávísun málsins byggir framkvæmdaaðilinn á því að kærendur hafi ekki lögvarða hagsmuni tengda kröfu sinni í skilningi skipulagslaga nr. 123/2010.  Kærendur komi fram sem erfingjar og handhafar höfundarréttar Harðar Bjarnasonar, arkitekts Skálholtskirkju.  Telji þeir sig geta sett fram kröfu um ógildingu ákvörðunar skipulags- og byggingarnefndar eða útgefins byggingarleyfis með vísan til þess að þeir telji að Þorláksbúð skaði ásýnd kirkjunnar. Athugasemdir þeirra lúti því fyrst og fremst að meintu broti gegn höfundarrétti Harðar Bjarnasonar arkitekts.

Byggingarleyfishafi sé þeirrar skoðunar að byggingarleyfi verði ekki fellt úr gildi á grundvelli deilna um höfundarrétt sem ekki hafi verið leyst úr.  Telji rétthafi höfundarréttar mannvirkis að leyfisveiting á grundvelli skipulagslaga nr. 123/2010 brjóti í bága við rétt hans samkvæmt höfundalögum nr. 73/1972 verði að telja að úrræði hlutaðeigandi séu einkum þau að krefjast bóta samkvæmt 2. mgr. 56. gr. höfundalaganna.  Um þetta vísist einkum til dóms Hæstaréttar frá 19. janúar 2006 í máli nr. 375/2005, sem m.a. hafi varðað kröfu um að byggingarleyfi yrði ógilt vegna brota á meintum höfundarrétti, en á það hafi ekki verið fallist. 

Það sé ljóst að byggingarlist og byggingarverk falli undir höfundalög nr. 73/1972, sbr. 1. mgr. 1. gr. laganna.  Samkvæmt 3. gr. nefndra laga eigi höfundar einkarétt til að gera eintök af verki sínu og breyting á verki höfundar geti skert höfundarheiður hans eða höfundarsérkenni, sbr. 2. mgr. 4. gr. laganna. Í 13. gr. laganna segi svo:  „Nú nýtur mannvirki verndar eftir reglum um byggingarlist, og er eiganda þó allt að einu heimilt að breyta því án samþykkis höfundar, að því leyti sem það verður talið nauðsynlegt vegna afnota þess eða af tæknilegum ástæðum.“
 
Þannig séu með ákvæðinu heimilaðar breytingar á mannvirki án samþykkis höfundar ef þær séu taldar nauðsynlegar vegna afnota mannvirkis eða af tæknilegum ástæðum.  Samkvæmt frumvarpi því er orðið hafi að lögum nr. 73/1972, sbr. einkum athugasemdir í greinargerð með 13. gr. laganna, sé sérstaklega áréttað að vernd höfundarréttar í þessum tilvikum nái aðeins til „hins listræna forms verksins“ og sé talið að ýmsar aðgerðir á mannvirkinu séu því óháðar.  Megi þar t.d. nefna að almennt teljist breytingar á herbergjaskipan mannvirkis ekki falla undir vernd höfundarréttarins.  Þegar breytingin hafi áhrif á hið listræna form verði hins vegar að meta hverju sinni hvort meira megi sín tillit til hagsmuna höfundar varðandi hið listræna form eða tillit til hagsmuna eigenda, sem oft séu fjárhagslegs eðlis.
 
Í þessu máli hátti svo til að ráðist hafi verið í endurbyggingu Þorláksbúðar, sem standi fyrir utan kirkjuna, en engar breytingar hafi hins vegar verið gerðar á kirkjunni sjálfri. Listrænum eiginleikum kirkjunnar sé ekki ógnað með því að lítið hús sé reist í næsta nágrenni við verkið sjálft, þ.e. kirkjuna.  Í framkvæmdunum felist enda engin breyting á ,,hinu listræna formi“ hins höfundarréttarverndaða verks.  Raunar verði að telja að vernd höfundarréttar vegna kirkjunnar geti aldrei náð til annarra mannvirkja en kirkjunnar sjálfrar, enda skorti á að uppfyllt sé það grundvallarskilyrði að verið sé að breyta listrænu formi verksins.  Þá skuli á það bent að jafnvel þótt talið yrði að höfundarréttinum væri með einhverjum hætti ógnað vegna framkvæmda við Þorláksbúð sé ljóst að þær séu engu að síður heimilar skv. 13. gr. laganna, svo sem að framan greini.

Kærendur geti samkvæmt framansögðu ekki átt lögvarða hagsmuni í skilningi skipulagslaga og beri því að vísa kæru þeirra frá með vísan til alls framangreinds.

Hvað efni máls varði sé áréttað að framkvæmdir séu í samræmi við aðal- og deiliskipulag.  Deiliskipulag hafi verið samþykkt af sveitarstjórn Biskupstungnahrepps 14. maí 1996 og sé það í samræmi við staðfest aðalskipulag.  Það sé í gildi í samræmi við 5. tl. bráðabirgðaákvæðis skipulagslaga nr. 123/2010.  Samkvæmt samþykktum deiliskipulagsuppdrætti sé skýrlega gerð grein fyrir staðsetningu Þorláksbúðar og í greinargerð með deiliskipulaginu sé gert ráð fyrir endurbyggingu hennar.  Aflað hafi verið samþykkis Fornleifaverndar ríkisins og byggingarleyfi veitt í kjölfarið.  Framkvæmdir séu á lokastigi og séu ekki efni til að fella hina umdeildu ákvörðun úr gildi.

Málsrök Bláskógabyggðar:  Af hálfu sveitarstjórnar Bláskógabyggðar hefur ekki verið skilað greinargerð í máli þessu en sveitarfélagið hefur lagt fram þau gögn er málið varða og áréttar að rétt hafi verið staðið að gerð og undirbúningi hinnar kærðu ákvörðunar.

Niðurstaða:  Eins og að framan er rakið veitti sveitarstjórn byggingarleyfi til að hlaða upp og byggja yfir Þorláksbúð 23. apríl 2010.  Var sú afgreiðsla reist á ákvæði 43. gr. þágildandi skipulags- og byggingarlaga nr. 73/1997, en samkvæmt því ákvæði var það verkefni sveitarstjórna að veita byggingarleyfi samkvæmt lögunum.  Samkvæmt 44. gr. laganna var gert ráð fyrir því að byggingarfulltrúi gæfi út formlegt byggingarleyfi á grundvelli samþykktar sveitarstjórnar, að uppfylltum nánari skilyrðum, en mjög mun hafa verið á reiki hvort skriflegt leyfi eða leyfisbréf hafi í slíkum tilvikum verið gefið út.

Í lokamálsgrein tilvitnaðrar 44. gr. var kveðið á um að samþykkt sveitarstjórnar félli úr gildi hefði byggingarleyfi ekki verið gefið út innan 12 mánaða, en í 1. mgr. 45. gr. laganna var kveðið á um að byggingarleyfi félli úr gildi hefðu framkvæmdir ekki hafist innan 12 mánaða frá útgáfu þess.  Sagði þar jafnframt að í reglugerð skyldi kveðið nánar á um hvenær talið væri að byggingarframkvæmdir væru hafnar.  Segir í 14. gr. byggingarreglugerðar nr. 441/1998 að byggingarframkvæmdir teljist hafnar þegar undirstöður hafi verið steyptar eða úttekt farið fram á úttektarskyldum verkþætti.  Loks sagði í 2. mgr. 45. gr. laganna að ef byggingarframkvæmdir stöðvuðust í eitt ár eða lengur gæti sveitarstjórn fellt byggingarleyfið úr gildi.

Eins og atvikum er háttað í máli þessu verður að telja að framkvæmdir sem unnið hefur verið að við uppbyggingu Þorláksbúðar hafi átt fullnægjandi stoð í samþykkt sveitarstjórnar Bláskógabyggðar frá 23. apríl 2010, en við mat á því hvort telja beri að framkvæmdir hafi verið hafnar innan tímamarka skv. 1. mgr. 45. gr. laga nr. 73/1997 verður að líta til þeirrar sérstöðu sem framkvæmdin hefur.  Byggingarleyfi það sem byggingarfulltrúi gaf út hinn 4. nóvember 2011, með tilvísun í ákvörðun skipulags- og byggingarnefndar frá 20. apríl 2010, fól því einungis í sér afgreiðslu í samræmi við áður gerða samþykkt og sætir ekki kæru til úrskurðarnefndarinnar.  Kemur sú ákvörðun því ekki til frekari álita í máli þessu. 

Skilja má erindi kærenda svo að það taki til ákvörðunar sveitarstjórnar Bláskógabyggðar frá 23. apríl 2010, sem var kæranleg til úrskurðarnefndarinnar.  Kemur þá til skoðunar hvort kæra hafi borist innan kærufrests, en skv. 5. mgr. 8. gr. þágildandi laga nr. 73/1997 var kærufrestur einn mánuðir frá því kæranda varð kunnugt eða mátti vera kunnugt um þá ákvörðun sem kæra skal, en sambærilegt ákvæði er nú í 5. mgr. 52. gr. skipulagslaga nr. 123/2010.  Telur úrskurðarnefndin að þegar litið sé til þess að talsverðar framkvæmdir áttu sér stað við vegghleðslur sumarið 2010, og að opinber umfjöllun var um málið þá um haustið, verði að telja að kærendum hafi þegar á árinu 2010 mátt vera kunnugt um að leyfi til framkvæmda hefði verið veitt.  Var kærufrestur vegna ákvörðunar sveitarstjórnar frá 23. apríl 2010 því liðinn er kæran barst úrskurðarnefndinni.
 
Ef talið væri, þrátt fyrir framanritað, að taka bæri kæruna til efnisúrlausnar, sbr. 1. tl. 1. mgr. 28. gr. stjórnsýslulaga, hefur verið krafist frávísunar á þeim grundvelli að kærendur eigi ekki lögvarða hagsmuni í skilningi skipulags- og byggingarlaga tengda hinni kærðu ákvörðun.  Byggja kærendur aðild sína á þeim grundvelli að þeir, sem handhafar höfundarréttar að Skálholtsdómkirkju, eigi slíka lögvarða hagsmuni.  Í 2. mgr. 59. gr. höfundalaga nr. 73/1972 eru talin réttarúrræði sem erfingjar látins höfundar eða aðrir þargreindir aðilar geta gripið til vegna ætlaðra brota á höfundarrétti hins látna.  Verður ekki annað ráðið af þessum ákvæðum en að réttarágreiningur um höfundarrétt af þeim toga sem hér um ræðir verði aðeins borinn undir dómstóla og er það því ekki á færi úrskurðarnefndarinnar að taka afstöðu til réttar kærenda í þessu efni.  Þegar litið er til þess að kærendur hafa ekki sýnt fram á að þeir eigi einstaklega og lögvarða hagsmuni tengda hinni kærðu ákvörðun, aðra en þá er varða kunni höfundarrétt, leiðir þessi niðurstaða einnig til frávísunar málsins, enda geta þeir einir skotið máli til úrskurðnefndarinnar sem eiga lögvarða hagsmuni tengda kærðri ákvörðun, sbr. 5. mgr. 52. gr. skipulagslaga nr. 123/2010.

Með vísan til alls þess sem að framan er rakið verður máli þessu vísað frá úrskurðarnefndinni.

Úrskurðarorð: 

Kærumáli þessu er vísað frá úrskurðarnefndinni. 

_______________________________
Hjalti Steinþórsson

_____________________________           _____________________________
Ásgeir Magnússon                                             Þorsteinn Þorsteinsson

des 22
Love0

69/2010 Versalir

Með

Ár 2011, miðvikudaginn 30. nóvember, kom úrskurðarnefnd skipulags- og byggingarmála saman til fundar í húsnæði nefndarinnar að Skúlagötu 21, Reykjavík.  Mættir voru Hjalti Steinþórsson forstöðumaður, Ásgeir Magnússon héraðsdómari og Þorsteinn Þorsteinsson byggingarverkfræðingur. 

Fyrir var tekið mál nr. 69/2010, kæra á ákvörðun sveitarstjórnar Flóahrepps frá 6. október 2010 um að hafna því að taka endanlega afstöðu til deiliskipulagstillögu fyrir landspilduna Versali sem liggur við Langholtsveg í Flóahreppi. 

Í málinu er nú kveðinn upp svofelldur

úrskurður: 

Með bréfi til úrskurðarnefndar skipulags- og byggingarmála, dags. 9. nóvember 2010, er barst nefndinni 10. s.m., kærir Guðmundur Jónsson hdl., f.h. S og J, Heiðarvegi 9, Selfossi, þá ákvörðun sveitarstjórnar Flóahrepps frá 6. október 2010 að hafna því að taka endanlega afstöðu til deiliskipulagstillögu fyrir Versali. 

Gera kærendur þá kröfu að hin kærða ákvörðun verði felld úr gildi og að sveitarstjórn Flóahrepps verði gert að taka endanlega afstöðu til fyrirliggjandi tillögu að deiliskipulagi. 

Málavextir:  Á fundi skipulags- og byggingarnefndar uppsveita Árnessýslu og Flóahrepps 20. apríl 2010 var lögð fram tillaga kærenda að deiliskipulagi fyrir 9,6 ha spildu, svokallaða Versali, við Langholtsveg, með landnúmer 190822, þar sem gert var ráð fyrir að reist yrði minkabú.  Nefndin benti á að líta yrði til þess að skv. 24. gr. reglugerðar nr. 941/2002 um hollustuhætti væri óheimilt að reisa íbúðarhús innan við 500 m frá minkahúsum, nema íbúðarhús sem tilheyri lögbýlinu sjálfu.  Af því leiddi að yrði deiliskipulagið samþykkt legðist kvöð á aðliggjandi land sem takmarkaði nýtingarrétt eiganda en hluti þess væri skilgreindur sem blandað svæði íbúðarbyggðar og landbúnaðarnota.  Í ljósi þessa var skipulagsfulltrúa falið að kynna fyrirliggjandi tillögu fyrir eiganda þessa lands.  Eftir þá kynningu gerði eigandinn athugasemdir við tillöguna og mótmælti henni. 

Á fundi skipulags- og byggingarnefndar 25. júní 2010 var því hafnað að auglýsa umrædda tillögu að deiliskipulagi nema að fyrir lægi samþykki eiganda aðliggjandi lands.  Afgreiðslan var samþykkt á fundi sveitarstjórnar Flóahrepps hinn 7. júlí 2010. 

Með bréfi, dags. 18. ágúst 2010, óskaði lögmaður kærenda eftir því að tillagan yrði auglýst og taldi ekkert standa í vegi fyrir auglýsingu eða samþykkt deiliskipulagstillögunnar.  Sveitarstjórnin tók erindið fyrir á fundi 6. október 2010 og taldi ekki ástæðu til að endurskoða ákvörðunina frá 7. júlí 2010.  Var sú ákvörðun tilkynnt kærendum með bréfi, dags. 7. október s.á.

Málsrök kærenda:  Af hálfu kærenda er vísað til þess að árið 2007 hafi þeir sótt um til landbúnaðarráðuneytisins að land þeirra yrði gert að lögbýli.  Á fundi sveitarstjórnar Flóahrepps 17. mars 2010 hafi verið samþykkt tillaga að breytingu á aðalskipulagi svæðisins um að spildan yrði skilgreind sem landbúnaðarsvæði í stað frístundabyggðar.  Auglýsing um þessa breytingu hafi verið birt í B-deild Stjórnartíðinda hinn 6. maí 2010.  Engar athugasemdir hafi borist vegna breytingarinnar en þó hafi legið fyrir að loðdýrarækt yrði stunduð á lögbýlinu.  Hafi kærendur því haft lögmætar væntingar um að deiliskipulagstillaga þeirra yrði samþykkt.

Kærendur telji að með því að hafna erindi þeirra um að taka endanlega afstöðu til deiliskipulagstillögunnar sé sveitarstjórn Flóahrepps og embætti skipulags- og byggingarfulltrúa að koma sér undan að taka endanlega ákvörðun í málinu þar sem ljóst sé að sveitarfélagið yrði þá hugsanlega skaðabótaskylt, hvort sem tillögunni yrði hafnað eða ekki. 

Málsrök Flóahrepps:  Flóahreppur krefst þess að kærunni verði vísað frá úrskurðarnefndinni en til vara að kröfu kærenda verði hafnað.  Aðalkröfu sína um frávísun byggi Flóahreppur á því að kæran sé svo óljós og vanreifuð, sem og kröfugerð kærenda, að ekki sé unnt að taka hana til efnislegrar meðferðar.  Einnig telji Flóahreppur að kæran sé of seint fram komin. 

Skipulags- og byggingarnefnd hafi tekið ákvörðun, á lögmætum og málefnalegum grundvelli, um deiliskipulagstillögu kærenda á fundi sínum 25. júní 2010, sem staðfest hafi verið af hálfu sveitarstjórnar 7. júlí s.á.  Hafi sú ákvörðun verið tekin á grundvelli þeirra gagna sem kærendur hafi afhent.  Hafi sú ákvörðun verið endanleg á stjórnsýslustigi enda ekki kærð til úrskurðarnefndar.  Deiliskipulagstillagan hafi falið í sér að kvaðir myndu leggjast á aðliggjandi land og þar með leitt til bótaskyldu sveitarsjóðs samkvæmt 33. gr. skipulags- og byggingarlaga nr. 73/1997, hefði hún verið samþykkt.  Af hálfu kærenda sé ekki gerð krafa um ógildingu tiltekinnar ákvörðunar sveitarstjórnar Flóahrepps heldur einungis að embætti skipulags- og byggingarfulltrúa uppsveita Árnessýslu ásamt sveitarstjórn verði gert „…að taka endanlega afstöðu til deiliskipulagstillögu“ kærenda.  Krafa um ,,endanlega afstöðu“ sé óskiljanleg og ekki í samræmi við fyrirliggjandi gögn málsins.  Málatilbúnaður af þessu tagi sé ekki tækur til efnislegrar meðferðar hjá úrskurðarnefnd og beri að vísa málinu frá. 

Kærufrestur skv. 5. mgr. 8. gr. skipulags- og byggingarlaga nr. 73/1997 hafi verið liðinn við móttöku kærunnar, hvort heldur litið sé til ákvörðunar frá 25. júní 2010, sem staðfest hafi verið 7. júlí 2010, eða ákvörðunar frá 6. október s.á.  Beri því að vísa málinu frá úrskurðarnefndinni, sbr. 28. gr. stjórnsýslulaga nr. 37/1993.  Undanþáguákvæði 1. tl. 28. gr. stjórnsýslulaga geti hvorki komið til álita, þar sem kærendur njóti lögmannsaðstoðar við málarekstur sinn, né 2. tl. sömu greinar, sbr. fyrri fordæmi úrskurðarnefndar. 

Þá hafi ekki verið grundvöllur fyrir endurupptöku ákvörðunar skipulags- og byggingarnefndar frá 25. júní 2010.  Ekkert nýtt hafi komið fram í erindi lögmanns kærenda til skipulags- og byggingarfulltrúa 18. ágúst 2010 sem hafi gefið tilefni til að endurskoða fyrri ákvörðun.  Skilyrði 1. og 2. tl. 1. mgr. 24. gr. stjórnsýslulaga fyrir endurupptöku fyrri ákvörðunar hafi því ekki verið fyrir hendi.  Af þeim sökum hafi sveitarstjórn ekki séð ástæðu til þess á fundi sínum 6. október 2010 að endurskoða ákvörðun um að synja auglýsingu á deiliskipulagstillögu kærenda. 

Niðurstaða:  Í 5. mgr. 8. gr. skipulags- og byggingarlaga nr. 73/1997, er við eiga í máli þessu, var kveðið á um eins mánaðar kærufrest vegna ákvarðana sem kæranlegar væru til úrskurðarnefndarinnar samkvæmt lögunum.  Það færi gegn markmiðum þessa ákvæðis og ákvæðum annarra laga um kærufresti, og gerði þau í raun þýðingarlaus, ef aðilar máls gætu endurtekið umsóknir sem afgreiddar hefðu verið og með því myndað nýjan kærufrest.  Sé ákvörðun talið ábótavant, s.s. vegna ófullnægjandi upplýsinga við ákvarðanatöku, á aðili mál hins vegar rétt á því að beiðast endurupptöku ákvörðunar, sbr. 24. gr. stjórnsýslulaga nr. 37/1993.  Erindi kærenda frá 18. ágúst 2010 gat ekki falið annað í sér en beiðni um endurupptöku ákvörðunar sveitarstjórnar Flóahrepps frá 7. júlí s.á. sem telja verður að hafi verið lokaákvörðun í málinu.  Sveitarstjórnin hafnaði þeirri beiðni á fundi 6. október 2010 og tilkynnti hana með bréfi, dags. 7. október s.á.  Með hliðsjón af þessari framvindu málsins þykir rétt að skilja málskot kærenda svo að krafist sé ógildingar á synjun sveitarstjórnar þann 6. október 2010 á beiðni um endurupptöku ákvörðunar hennar frá 7. júlí s.á. 

Kærufrestur samkvæmt 5. mgr. 8. gr. skipulags- og byggingarlaga er einn mánuður frá því að kæranda varð kunnugt, eða mátti vera kunnugt, um ákvörðun þá sem kæra á. Tilkynning sveitarstjórnarinnar um hina kærðu synjun var dagsett 7. október 2010, sem var fimmtudagur, og verður að telja líklegt að hún hafi ekki borist kærendum fyrr en mánudaginn 11. október.  Var kærufrestur því ekki liðinn er kæran barst úrskurðarnefndinni hinn 10. nóvember 2010.  Þar við bætist að ekki var getið kæruheimildar og kærufrests í tilkynningunni og voru því skilyrði til að taka kæruna til meðferðar skv. 1. tl. 1. mgr. 28. gr. stjórnsýslulaga jafnvel þótt kærufrestur hefði verið liðinn.  Verður málið því tekið til efnisúrlausnar. 

Miðað við þær forsendur er bjuggu að baki umræddri synjun skipulags- og byggingarnefndar verður ekki séð að rökstuðningur kærenda fyrir tillögu þeirra í bréfi, dags. 18. ágúst 2010, hafi getað breytt umdeildri ákvörðun.  Með vísan til þessa, og þar sem ekki liggja fyrir aðrar ástæður er knýja á um endurupptöku ákvörðunar skv. 24. gr. stjórnsýslulaga eða ólögfestum reglum stjórnsýsluréttarins, verður ekki fallist á að efni séu til að ógilda ákvörðun sveitarstjórnar Flóahrepps um að synja um endurupptöku umdeildrar ákvörðunar.  

Uppkvaðning úrskurðar í máli þessu hefur dregist verulega vegna þess fjölda mála sem skotið hefur verið til úrskurðarnefndarinnar. 

Úrskurðarorð:

Hafnað er kröfu kærenda um ógildingu á synjun sveitarstjórnar Flóahrepps frá 6. október 2010 á beiðni um endurupptöku fyrri ákvörðunar frá 7. júlí 2010 um að hafna tillögu kærenda um nýtt deiliskipulag fyrir lögbýlið Versali. 

_______________________________
Hjalti Steinþórsson

_______________________________          _____________________________
Ásgeir Magnússon                                                Þorsteinn Þorsteinsson

des 22
Love0

49/2011 Leirutangi

Með

Ár 2011, miðvikudaginn 30. nóvember, kom úrskurðarnefnd skipulags- og byggingarmála saman til fundar í húsnæði nefndarinnar að Skúlagötu 21, Reykjavík.  Mættir voru Hjalti Steinþórsson forstöðumaður, Ásgeir Magnússon héraðsdómari og Þorsteinn Þorsteinsson byggingarverkfræðingur. 

Fyrir var tekið mál nr. 49/2011, kæra vegna kröfu byggingarfulltrúa Mosfellsbæjar frá 24. júní 2011 um úrbætur á frágangi og viðhaldi húss, lóðar og bílastæða að Leirutanga 29 í Mosfellsbæ. 

Í málinu er nú kveðinn upp svofelldur

úrskurður: 

Með bréfi til úrskurðarnefndar skipulags- og byggingarmála, dags. 28. júní 2011, er barst nefndinni 1. júlí s.á., framsendi umhverfisráðuneytið til úrskurðarnefndarinnar erindi G, Krosshömrum 29, Reykjavík, þar sem hann kærir kröfu byggingarfulltrúa Mosfellsbæjar, dags. 24. júní 2011, um úrbætur, m.a. varðandi frágang bílastæða, lóðar og húss að Leirutanga 29 í Mosfellsbæ. 

Málsatvik og rök:  Kærandi er eigandi að fasteigninni að Leirutanga 29, Mosfellsbæ.  Hinn 24. júní 2011 ritaði byggingarfulltrúi Mosfellsbæjar bréf til kæranda í framhaldi af skoðun hans á ástandi og frágangi húss og lóðar að Leirutanga 29.  Kom þar fram að úrbóta væri þörf varðandi frágang og viðhald hússins, frágang bílastæða á lóð og að nauðsynlegt væri að fjarlægja trjágróður eða minnka verulega umfang hans.  Var til þess vísað í bréfinu að í gr. 61.5-61.7 og 68. gr. byggingarreglugerðar nr. 441/1998 væri kveðið á um byggingareftirlit sem og skyldur húseigenda varðandi gróður á lóðum og frágang húsa og lóða.  Í grein 2.8 í gildandi skipulags- og byggingarskilmálum fyrir Leirutanga frá 19. maí 1981 hafi verið mælt fyrir um að frágangi húss, lóðar og bílastæða skyldi vera lokið eigi síðar en fjórum árum eftir veitingu byggingarleyfis.  Í 11. gr. gildandi lóðarleigusamnings fyrir Leirutanga 29, undirrituðum af kæranda, séu ákvæði sem kveði á um að frágangi húss og lóðar skuli vera lokið.  Var kæranda gefinn frestur til 15. ágúst 2011 til að lagfæra frágang bílastæða, lóðar og húss og  fjarlægja eða minnka umfang trjágróðurs á lóðinni.  Yrði kröfum um úrbætur ekki sinnt mætti kærandi, að þeim tíma liðnum, búast við að gripið yrði til aðgerða til að knýja fram úrbætur í samræmi við 56. gr. mannvirkjalaga nr. 160/2010. 

Kærandi mótmælti framangreindum kröfum byggingarfulltrúa með bréfi til umhverfisráðuneytisins, dags. 28. júní 2011, sem framsent var samdægurs til úrskurðarnefndarinnar.  Kemur þar fram að kærandi telji sig ofsóttan af nágrönnum sínum sem og af byggingarfulltrúa, m.a. með hótunum um háar dagsektir.  Þá sé rökstuðningur byggingarfulltrúans byggður á reglum sem lögfestar hafi verið löngu eftir gróðursetningu trjánna sem um ræði, en þau hafi verið gróðursett í kringum 1980 án nokkurra athugasemda byggingarfulltrúa eða nágranna á þeim tíma. 

Af hálfu Mosfellsbæjar er farið fram á að kröfum kæranda er varði skrif byggingarfulltrúa eftir vettvangsskoðun hans verði vísað frá úrskurðarnefndinni þar sem ekki hafi verið um stjórnvaldsákvörðun að ræða í skilningi 26. gr. stjórnsýslulaga nr. 37/1993 líkt og 59. gr. mannvirkjalaga kveði á um.  Til vara gerir Mosfellsbær þá kröfu að skrif byggingarfulltrúa verði talin réttmæt sem hluti af eðlilegu eftirliti hans með málaflokknum enda hafi skrifin fyrst og fremst miðað að því að gefa kæranda kost á að bregðast við og neyta andmælaréttar síns, sbr. 13. gr. stjórnsýslulaga, áður en hugsanlega yrði tekin stjórnvaldsákvörðun af hálfu sveitarstjórnar, sbr. 56. gr. mannvirkjalaga.  Í bréfinu hafi hins vegar láðst að inna kæranda formlega eftir andmælum sínum. 

Heimildir byggingarfulltrúa til að skrifa kæranda bréf, líkt og hann hafi gert með bréfi sínu, dags. 24. júní 2011, byggi á almennum heimildum hans sem eftirlitsmanns með gildandi reglum og lögum í þeim málaflokki sem honum sé ætlað að hafa umsjón með.  Geti umrædd skrif ekki talist formleg stjórnvaldsákvörðun um réttindi og skyldur kæranda heldur einungis ábendingar um atriði sem talin séu vera á skjön við þær skyldur sem kærandi hafi tekið á sig með vísan til gildandi lóðarleigusamnings, skipulagsskilmála, byggingarreglugerðar og 56. gr. mannvirkjalaga.  Til að um stjórnvaldsákvörðun sé að ræða verði að fara með hina kærðu ákvörðun samkvæmt 56. gr. mannvirkjalaga, sbr. 210. gr. byggingarreglugerðar, þ.e. stjórnvaldsákvörðun verði að vera tekin af sveitarstjórn Mosfellsbæjar. 

Niðurstaða:  Í 1. mgr. 56. gr. mannvirkjalaga nr. 160/2010 segir að sé ásigkomulagi, frágangi, umhverfi eða viðhaldi húss, annars mannvirkis eða lóðar ábótavant, af því stafi hætta eða það teljist skaðlegt heilsu að mati byggingarfulltrúa eða Mannvirkjastofnunar, eða ekki sé gengið frá því samkvæmt samþykktum uppdráttum, lögum, reglugerðum og byggingarlýsingu, skuli gera eiganda eða umráðamanni þess aðvart og leggja fyrir hann að bæta úr því sem áfátt sé.  Í 2. mgr. 56. gr. sömu laga er mælt fyrir um að Mannvirkjastofnun og byggingarfulltrúa sé heimilt að beita dagsektum allt að 500.000 krónum til að knýja menn til þeirra verka sem þau skuli hlutast til um samkvæmt lögunum og reglugerðum.  Er þar ekki gerður áskilnaður um samþykki sveitarstjórnar líkt og gert var í tíð eldri laga. 

Samkvæmt 59. gr. mannvirkjalaga eru stjórnvaldsákvarðanir sem teknar eru á grundvelli laganna kæranlegar til úrskurðarnefndar skipulags- og byggingarmála.  Í 2. mgr. 26. gr. stjórnsýslulaga nr. 37/1993 segir að ákvörðun sem ekki bindi enda á mál verði ekki kærð fyrr en málið hafi verið til lykta leitt.  Í máli þessu var um að ræða áskorun byggingarfulltrúa um úrbætur innan tiltekins frests og mælt fyrir um að yrði úrbótum ekki lokið að þeim tíma liðnum mætti kærandi búast við að gripið yrði til aðgerða til að knýja þær fram skv. 56. gr. mannvirkjalaga.  Var því aðeins um að ræða tilkynningu byggingarfulltrúa um að hann kynni að beita dagsektum að ákveðnum tíma liðnum en ekki ákvörðun um álagningu slíkra sekta eða upphæð þeirra.  Verður þessi tilkynning byggingarfulltrúa ekki talin fela í sér lokaákvörðun í málinu og verður hún því ekki borin undir úrskurðarnefndina, sbr. 2. mgr. 26. gr. stjórnsýslulaga.  Verður málinu því vísað frá úrskurðarnefndinni.

Úrskurðarorð: 

Kærumáli þessu er vísað frá úrskurðarnefndinni. 

______________________________
Hjalti Steinþórsson

_____________________________           _____________________________
Ásgeir Magnússon                                            Þorsteinn Þorsteinsson

des 22
Love0

76/2011 Laufhagi

Með

Ár 2011, fimmtudaginn 24. nóvember, kom úrskurðarnefnd skipulags- og byggingarmála saman til fundar í húsnæði nefndarinnar að Skúlagötu 21, Reykjavík.  Mættir voru Hjalti Steinþórsson forstöðumaður, Ásgeir Magnússon héraðsdómari og Þorsteinn Þorsteinsson byggingarverkfræðingur. 

Fyrir var tekið mál nr. 76/2011, kæra á ákvörðun skipulags- og byggingarnefndar sveitarfélagsins Árborgar frá 23. ágúst 2011 um að veita leyfi til byggingar einbýlishúss á lóðinni nr. 17 við Laufhaga á Selfossi. 

Í málinu er nú kveðinn upp til bráðabirgða svofelldur

úrskurður
um kröfu kæranda um stöðvun framkvæmda: 

Með bréfi til úrskurðarnefndar skipulags- og byggingarmála, dags. 21. október 2011, er barst nefndinni sama dag, kærir S, Laufhaga 15, Selfossi, þá ákvörðun skipulags- og byggingarnefndar sveitarfélagsins Árborgar frá 23. ágúst 2011 að veita leyfi til byggingar einbýlishúss á lóðinni nr. 17 við Laufhaga.  Hin kærða samþykkt var staðfest á fundi bæjarstjórnar Árborgar hinn 21. september 2011.  Gerir kærandi þá kröfu að afgreiðsla nefndarinnar verði felld úr gildi.  Jafnframt krefst kærandi þess að framkvæmdir sem hafnar séu með stoð í hinu kærða byggingarleyfi verði stöðvaðar meðan málið sé til meðferðar fyrir úrskurðarnefndinni. 

Málsatvik og rök:  Á fundi skipulags- og byggingarnefndar Árborgar hinn 23. ágúst 2011 var samþykkt umsókn lóðarhafa að Laufhaga 17 á Selfossi um leyfi til að byggja einbýlishús með innbyggðum bílskúr á lóðinni.  Áður mun þó hafa verið rifið þar hús og bílskúr sem sambyggður var bílskúr kæranda við lóðamörk. 

Á umræddu svæði er ekki í gildi deiliskipulag en byggingarleyfishafi hafði aflað samþykkis nágranna, þar á meðal kæranda, fyrir byggingu hússins.  Mun þetta samþykki m.a. hafa verið lagt til grundvallar við afgreiðslu umsóknar um byggingarleyfi og fór ekki fram grenndarkynning vegna umsóknarinnar. 

Kærandi kveðst hafa bundið vonir við að samhliða byggingu húss að Laufhaga 17 yrðu gerðar ráðstafanir til að bæta tjón er orðið hafi á bílskúr sínum vegna niðurrifs skúrsins að Laufhaga 17, en engin svör hafi fengist frá bæjaryfirvöldum þar að lútandi.  Hafi kærandi því afturkallað samþykki sitt og vísað málinu til úrskurðarnefndarinnar.  Byggi kærandi aðallega á því að hið umdeilda byggingarleyfi sé ólögmætt þar sem ekki hafi farið fram grenndarkynning svo sem áskilið sé að lögum. 

Af hálfu sveitarfélagsins Árborgar er þess krafist að kærumáli þessu verði vísað frá úrskurðarnefndinni.  Kæranda hafi fljótlega verið kunnugt um hina kærðu ákvörðun og þær framkvæmdir sem átt hafi sér stað á grundvelli hennar.  Hafi eins mánaðar kærufrestur því verið liðinn er kæran barst úrskurðarnefndinni.  Ekki séu fyrir hendi neinar þær aðstæður er réttlæti að kæran verði tekin fyrir að liðnum kærufresti og beri því að vísa málinu frá.  Þá séu ekki efni til að stöðva framkvæmdir við hina umdeildu byggingu, enda hafi kærandi samþykkt hana, auk þess sem ekki verði séð að hún valdi kæranda neinu tjóni. 

Af hálfu byggingarfulltrúa hefur verið upplýst að 21. nóvember 2011 hafi enn ekki verið gefið út skriflegt byggingarleyfi þar sem öll skilyrði fyrir því hafi þá ekki verið uppfyllt.  Byggingarfulltrúi hafi hins vegar gefið munnlegt leyfi fyrir þeim framkvæmdum sem lokið hefði verið við og hafi það leyfi takmarkast við samþykkt hönnunargögn. 

Af hálfu byggingaleyfishafa er kröfum kæranda mótmælt.  Vísa eigi málinu frá þar sem kærufrestur hafi verið liðinn þegar málinu hafi verið skotið til úrskurðarnefndarinnar.  Þá sé einsýnt af málatilbúnaði kæranda að ágreiningur hans sé við sveitarfélagið Árborg, vegna bílskúrs sem rifinn hafi verið eftir jarðskjálfta árið 2008.  Tengist sá ágreiningur ekki á beinan hátt framkvæmdum þeim er hafnar séu og hafi verið samþykktar og sé ekki réttmætt að hann bitni á hagsmunum byggingarleyfishafa. 

Niðurstaða:  Eins og mál þetta liggur nú fyrir verður ekki með vissu ráðið á hvaða grundvelli hin kærða ákvörðun var reist.  Verður ekki séð að byggingarfulltrúi hafi fjallað um málið samkvæmt 11. og 13. gr. mannvirkjalaga nr. 160/2010, en fyrir liggur að framkvæmdir hafa stuðst við munnlegt takmarkað byggingarleyfi.  Er sú tilhögun í andstöðu við ákv. 2. mgr. 13. gr. mannvirkjalaga.  Þá liggur ekki fyrir að gerð hafi verið sérstök samþykkt um störf skipulags- og byggingarnefndar í sveitarfélaginu Árborg, sbr. 7. gr. mannvirkjalaga, en til er samþykkt um afgreiðslur byggingarfulltrúa sveitarfélagsins, staðfest af umhverfisráðherra 30. maí 2000.  Verði talið að þrátt fyrir þetta megi leggja hina kærðu samþykkt skipulags- og byggingarnefndar til grundvallar í málinu yrði það gert með vísan til framkvæmdar samkvæmt eldri lögum og yrði þá litið svo á að hún hefði verið háð staðfestingu sveitarstjórnar.  Yrði þá að miða upphaf kærufrests við staðfestingu sveitarstjórnar hinn 21. september 2011 sem leiðir til þeirrar niðurstöðu að kæran hafi borist innan kærufrests.  Þykir rétt, með tilliti til þess vafa sem uppi er um lögmæti hinnar kærðu ákvörðunar, að fallast á kröfu kæranda um að framkvæmdir samkvæmt henni skuli stöðvaðar. 

Úrskurðarorð: 

Framkvæmdir sem hafnar eru við byggingu einbýlishúss að Laufhaga 17, Selfossi, skulu stöðvaðar meðan mál þetta er til meðferðar fyrir úrskurðarnefndinni. 

_____________________________
Hjalti Steinþórsson

_____________________________            ____________________________
Ásgeir Magnússon                                             Þorsteinn Þorsteinsson

des 22
Love0

36/2009 Klausturvegur

Með

Ár 2011, miðvikudaginn 30. nóvember kom úrskurðarnefnd skipulags- og byggingarmála saman til fundar í húsnæði nefndarinnar að Skúlagötu 21, Reykjavík.  Mættir voru Hjalti Steinþórsson forstöðumaður, Ásgeir Magnússon héraðsdómari og Þorsteinn Þorsteinsson byggingarverkfræðingur. 

Fyrir var tekið mál nr. 36/2009, kæra á ákvörðun skipulags- og byggingarnefndar Skaftárhrepps frá 2. febrúar 2009 um að veita byggingarleyfi fyrir breyttri notkun og innra fyrirkomulagi í hluta húsnæðis að Klausturvegi 3-3a, Kirkjubæjarklaustri. 

Í málinu er nú kveðinn upp svofelldur

úrskurður:

Með ódagsettu bréfi til úrskurðarnefndar skipulags- og byggingarmála, mótt. 22. maí 2009, kærir S, sem eigandi risíbúðar að Klausturvegi 3, Kirkjubæjarklaustri, þá ákvörðun skipulags- og byggingarnefndar Skaftárhrepps frá 2. febrúar 2009 að veita byggingarleyfi fyrir breyttri notkun og innra fyrirkomulagi í hluta húsnæðis að Klausturvegi 3-3a.  Sveitarstjórn staðfesti ákvörðunina hinn 9. febrúar sama ár. 

Með ódagsettu bréfi kæranda til úrskurðarnefndarinnar, sem móttekið var hinn 6. júlí 2009, er ennfremur kærð ákvörðun skipulags- og byggingarnefndar Skaftárhrepps frá 29. júní 2009, sem sveitarstjórn staðfesti 2. júlí s.á., um að veita nýtt byggingarleyfi fyrir breyttri notkun og innra fyrirkomulagi fyrrgreinds eignarhluta í húsinu að Klausturvegi 3-3a.  Þar sem sami aðili stendur að báðum kærumálunum sem snúast um byggingarleyfi fyrir breytingum á sama eignarhluta í nefndu fjöleignahúsi verður seinna kærumálið, sem er nr. 48/2009, sameinað máli þessu.  Gerir kærandi þá kröfu að hin kærðu byggingarleyfi verði felld úr gildi. 

Málsatvik og rök:  Hinn 2. febrúar 2009 samþykkti skipulags- og byggingarnefnd Skaftárhrepps umsókn um byggingarleyfi fyrir breytingum á innra fyrirkomulagi og nýtingu séreignarhluta á fyrstu hæð Klausturvegar 3-3a, auk efri hæðar Klausturvegar 3a, í fjöleignarhúsinu að Klausturvegi 3-5.  Sú afgreiðsla var staðfest í sveitarstjórn 9. s.m.  Vegna deilna kæranda og byggingarleyfishafa um eignarhald og umráð á stiga frá annarri hæð í risíbúð kæranda var veiting byggingarleyfisins afturkölluð og nýtt leyfi veitt 29. júní s.á. og var sú ákvörðun staðfest af sveitarstjórn eins og að framan greinir. 

Byggir kærandi á því að með hinum kærðu byggingarleyfum hafi verið gengið á rétt hans til áðurnefnds stiga.  Hafi aðgangur hans að nefndri risíbúð verið hindraður auk þess sem hann hafi ekki samþykkt þá breyttu notkun sem hinar kærðu ákvarðanir heimiluðu.  Byggingarleyfishafi skírskotar hins vegar til þess að hann hafi keypt eignarhluta á 2. hæð að Klausturvegi 3-3a og hafi umræddur stigi verið í séreignarhluta hans.  Skaftárhreppur telur að með hinum kærðu byggingarleyfum hafi engin afstaða verið tekin til staðsetningar umdeilds stiga eða umráðaréttar yfir honum. 

Niðurstaða:  Kærandi byggir málskot sitt vegna umdeilds byggingarleyfis á atvikum er tengjast réttarstöðu hans sem eiganda að eignarhluta í fjöleignarhúsinu að Klausturvegi 3-5.  Fyrir liggur að hið kærða byggingarleyfi, sem skipulags- og byggingarnefnd Skaftárhrepps samþykkti hinn 2. febrúar 2009, var afturkallað með samþykkt nefndarinnar hinn 29. júní s.á., þegar veitt var nýtt byggingarleyfi fyrir umdeildum framkvæmdum.  Einnig liggur fyrir afrit af afsali kæranda til byggingarleyfishafa fyrir eignarhluta hans í umræddu húsi dags. 2. júní 2010 og þinglýst 4. s.m.  Frá þeim tíma hefur kærandi ekki hagsmuna að gæta vegna breytinga á nýtingu eða innra fyrirkomulagi eignarhluta í nefndri fasteign eða íhlutunarrétt í þeim efnum samkvæmt fjöleignarhúsalögum nr. 26/1994. 

Með hliðsjón af greindum atvikum hefur kærandi nú ekki lögvarða hagsmuni af því að fá skorið úr um gildi hinna kærðu ákvarðana og verður málinu því vísað frá úrskurðarnefndinni. 

Uppkvaðning úrskurðar í máli þessu hefur dregist verulega vegna mikils fjölda mála sem skotið hefur verið til úrskurðarnefndarinnar. 

Úrskurðarorð: 

Kærumáli þessu er vísað frá úrskurðarnefndinni.

________________________________
Hjalti Steinþórsson

_______________________________          _____________________________
Ásgeir Magnússon                                                Þorsteinn Þorsteinsson