Skip to main content
Úrskurðarnefnd umhverfis- og auðlindamála
des 22
Love0

90/2012 Strandgata Stokkseyri

Með

Árið 2014, þriðjudaginn 25. febrúar, kom úrskurðarnefnd umhverfis- og auðlindamála saman til fundar í húsnæði nefndarinnar að Skuggasundi 3, Reykjavík. Mætt voru Nanna Magnadóttir forstöðumaður, Ásgeir Magnússon héraðsdómari og Þorsteinn Þorsteinsson byggingarverkfræðingur.

Fyrir var tekið mál nr. 90/2012, kæra á ákvörðun byggingarfulltrúa Sveitarfélagsins Árborgar frá 22. ágúst 2012 um að synja kröfu kæranda um að beitt verði úrræðum til að fjarlægja viðbyggingu við austurhluta norðurhliðar hússins nr. 8A við Strandgötu, Stokkseyri.

Í málinu er nú kveðinn upp svofelldur

úrskurður:

Með bréfi til úrskurðarnefndar umhverfis- og auðlindamála, dags. 18. september 2012, er barst nefndinni sama dag, kærir Ívar Pálsson hrl., f.h. R, Strandgötu 8, Stokkseyri, þá ákvörðun byggingarfulltrúa Sveitarfélagsins Árborgar frá 22. ágúst 2012 að synja erindi kæranda um að byggingarfulltrúi beiti úrræðum til að viðbygging við austurhluta norðurhliðar hússins nr. 8A við Strandgötu á Stokkseyri verði fjarlægð. Er gerð krafa um að hin kærða ákvörðun verði felld úr gildi.

Málavextir: Húsið Sjólyst við Strandgötu 8 og 8A er tvíbýlishús, reist árið 1902. Tvær viðbyggingar, svonefnd bíslög, voru við húsið, annars vegar við vesturgafl og hins vegar við austurhluta þess. Fyrir u.þ.b. 47 árum munu þáverandi eigendur Strandgötu 8A hafa fjarlægt viðbygginguna við austurhluta hússins. Af gögnum málsins verður ráðið að framkvæmdir hafi byrjað við gerð nýrrar viðbyggingar árið 2010, á svipuðum stað og eldri viðbygging hafði verið, án þess að sótt hafi verið um byggingarleyfi fyrir framkvæmdunum.

Með bréfi Húsafriðunarnefndar til byggingarfulltrúa, dagsettu 18. október 2010, var vakin athygli á að erindi vegna breytingar á útliti hússins hefði ekki borist nefndinni og óskaði byggingarfulltrúi af því tilefni umsagnar Húsafriðunarnefndar með tölvubréfi 5. nóvember s.á. Nefndin tók málið fyrir á fundi 11. nóvember 2010 og færði til bókar að ekki væri talin ástæða til að standa í vegi fyrir því að bíslagið við norðurhliðina yrði endurbyggt og stækkað frá fyrra horfi til samræmis við stækkun bíslagsins við vesturgafl hússins, enda yrði allur frágangur í samræmi við aldur og gerð hússins.
 
Á fundi skipulags- og byggingarnefndar hinn 18. nóvember 2010 var tekin fyrir umsókn um byggingarleyfi fyrir umræddri viðbyggingu að Strandgötu 8A. Afgreiðslu umsóknarinnar var frestað og fært til bókar að óskað væri eftir samþykki meðeigenda fyrir framkvæmdunum. Kærandi fór fram á það við byggingarfulltrúa í bréfi, dagsettu 26. apríl 2012, að hann beitti lagaúrræðum til að fá viðbygginguna fjarlægða með vísan til 2. mgr. 55. gr. mannvirkjalaga nr. 160/2010. Var það erindi ítrekað með bréfi, dagsettu 16. maí s.á., og óskað rökstuðnings yrði ekki á það fallist. Með bréfi, dagsettu 21. júní 2012, veitti sveitarfélagið eigendum Strandgötu 8A færi á að tjá sig um fram komna kröfu kæranda, sem þeir og gerðu með bréfi, dagsettu 8. júlí s.á.

Erindi kæranda var svarað með bréfi byggingarfulltrúa, dagsettu 22. ágúst 2012. Var ekki fallist á beitingu þvingunarúrræða mannvirkjalaga til að knýja á um niðurrif greindrar viðbyggingar með hliðsjón af ríkari hagsmunum eigenda Strandgötu 8A til að láta viðbygginguna standa en hagsmunum eiganda Strandgötu 8 til að fá bygginguna fjarlægða. Þá var tekið fram að ekki yrði séð að viðbyggingin sem slík ylli eiganda Strandgötu 8 neinum óþægindum, ónæði eða skaða og að gengið hefði verið úr skugga um að ekki stafaði hætta af viðbyggingunni. Hefur kærandi kært þessa afgreiðslu byggingarfulltrúa, svo sem að framan greinir.

Málsrök kæranda: Kærandi telur að hin kærða ákvörðun sé haldin verulegum annmörkum og að fella beri hana úr gildi.

Ekki hafi verið leitað álits Húsafriðunarnefndar lögum samkvæmt áður en ráðist hafi verið í umdeildar breytingar að Strandgötu 8A og að mati kæranda hafi ekki verið farið að fyrirmælum nefndarinnar um hvernig haga skyldi útliti viðbyggingarinnar um stærð og lögun. Þyki kæranda viðbyggingin ljót og rýra ástand og verðgildi hússins. Viðbyggingin sé án lögmælts byggingarleyfis og án áskilins samþykkis kæranda sem meðeiganda umrædds parhúss. Samþykki kæranda hafi verið skilyrði fyrir framkvæmdum, skv. 30. gr., sbr. 6. tl. A- liðar 1. mgr. 41. gr. laga nr. 26/1994 um fjöleignarhús. Hvergi sé í lögum tekið fram að líta skuli til notagildis eða hagsmuna þess sem vilji framkvæma byggingarleyfisskylda framkvæmd sem háð sé samþykki meðeigenda.

Við töku hinnar kærðu ákvörðunar hafi hvorki verið gætt andmælaréttar skv. 13. gr. né rannsóknarreglu skv. 10. gr. stjórnsýslulaga nr. 37/1993. Kæranda hafi ekki verið gefinn kostur á að kynna sér, eða tjá sig um, þau gögn sem stafað hafi frá framkvæmdaaðila. Af þessum sökum skorti einnig á að málið hafi verið kannað til hlítar áður en umdeild ákvörðun var tekin. Um verulegan annmarka sé að ræða og ákvörðun byggingarfulltrúa af þeim sökum ógildanleg.

Málsrök Sveitarfélagins Árborgar: Bæjaryfirvöld krefjast þess að kröfum kæranda í máli þessu verði hafnað.

Ekki sé um að ræða brot á 6. gr. laga um húsafriðun. Sú skylda hvíli á byggingarfulltrúa samkvæmt greindu lagaákvæði að fylgjast með því að eigendur húsa leiti eftir áliti húsafriðunarnefndar. Hafi hann með bréfi sínu til nefndarinnar uppfyllt framangreinda lagaskyldu og hafi Húsafriðunarnefnd haft til skoðunar teikningar af umræddri viðbyggingu við gerð umsagnar sinnar.

Ekki hafi þótt tilefni til að beita heimildarákvæði 2. mgr. 55. gr. mannvirkjalaga nr. 160/2010 til að þvinga fram niðurrif umdeildrar viðbyggingar, að teknu tilliti til aðstæðna og meðalhófs. Hafi ekkert komið fram í málatilbúnaði kæranda á fyrri stigum málsins eða þá fyrir úrskurðarnefndinni sem breyti þeirri niðurstöðu. Ítrekað sé að nefnt lagaákvæði sé heimildarákvæði og að það mat sem liggi til grundvallar beitingu þess liggi alltaf hjá byggingaryfirvöldum. Við vettvangsskoðun hafi byggingarfulltrúi hvorki talið augljósa vankanta á byggingunni né að hún væri hættuleg á nokkurn hátt.

Kærandi hafi gert grein fyrir röksemdum sínum með ódagsettri greinargerð til byggingarfulltrúa, á fundi er haldinn hafi verið 5. apríl 2011, og í kröfugerð sinni, dagsettri 26. apríl 2012. Á grundvelli fyrirliggjandi upplýsinga frá aðilum hafi byggingarfulltrúi tekið ákvörðun sína. Ekki hafi verið talin þörf á frekari upplýsingum eða andmælum frá kæranda enda hafi skýrt legið fyrir í málinu hver afstaða hans væri. Hann hafi notið lögfræðiaðstoðar í málinu og ítrekað komið sjónarmiðum sínum á framfæri. Sjónarmið málsaðila hafi legið fyrir við töku hinnar kærðu ákvörðunar og ekki hafi verið færð fram rök fyrir því að ágreiningur hafi verið með aðilum um málsatvik. Andmælareglu og rannsóknarreglu hafi því verið gætt við meðferð málsins.

Málsrök eigenda Strandgötu 8A: Eigendur Strandgötu 8A taka fram að gerðar hafi verið margvíslegar breytingar á húsinu frá því að það var reist, m.a. hafi viðbygging við vesturenda þess verið stækkuð töluvert og útliti hennar breytt. Við norðurhlið austurenda hafi viðbygging verið rifin og endurbyggð á árunum 2010-2012 í svipaðri mynd og áður hafi verið nema að hin nýja sé eilítið stærri. Hin umdeilda viðbygging sé nær sínum uppruna en viðbygging við vesturenda hússins.

Eigendur Strandgötu 8A hafi mikla hagsmuni af því að viðbyggingin standi en hún gjörbreyti aðgengi að kjallara hússins og bæti notagildi þess til muna. Þá fyrirbyggi hún að sjór flæði inn í kjallara en slíkt hafi gerst árið 1990 í miklu flóði. Þá sé bent á að þeir hafi ekki fyrirfram gefið munnlegt eða skriflegt leyfi fyrir framkvæmdum sem kærandi hafi staðið að í eignarhluta sínum í húsinu. 

———–

Aðilar hafa gert ítarlegri grein fyrir sjónarmiðum sínum sem ekki verða rakin nánar hér, en úrskurðarnefndin hefur haft þau til hliðsjónar við úrlausn málsins.

Niðurstaða: Í kröfu kæranda gagnvart sveitarfélaginu felst að beitt verði úrræðum 2. mgr. 55. gr. mannvirkjalaga nr. 160/2010 til að 5,94 m2 viðbygging við austanverða framhlið parhússins að Strandgötu 8A verði fjarlægð. Fyrir liggur að viðbyggingin var reist án byggingarleyfis og ekki verður séð að slíkt leyfi hafi síðar verið veitt af hálfu byggingaryfirvalda þar sem samþykki kæranda fyrir viðbyggingunni, sem eiganda vesturhluta parhússins, hefur ekki fengist.

Kveðið er á um í 2. mgr. 4. gr. mannvirkjalaga að sveitarstjórn beri ábyrgð á að stjórnsýsla og eftirlit byggingarfulltrúa sé í samræmi við ákvæði laganna og að byggingarfulltrúar annist eftirlit með mannvirkjagerð sem falli undir 1. og 2. mgr. 9. gr. sömu laga. Samkvæmt 2. mgr. 55. gr. laganna er byggingarfulltrúa heimilt að mæla fyrir um niðurrif óleyfisframkvæmdar. Er ákvörðun um beitingu þessa þvingunarúrræðis háð mati stjórnvalds hverju sinni og tekið er fram í athugasemdum við frumvarp það sem varð að mannvirkjalögum að eðlilegt sé að ákvörðun um beitingu þessa úrræðis sé metin í hverju tilviki, m.a. með tilliti til meðalhófs.  Umrætt ákvæði gefur sveitarfélögum kost á að bregðast við sé gengið gegn almannahagsmunum þeim er búa að baki mannvirkjalögum, svo sem skipulags-, öryggis- og heilbrigðishagsmunum. Með hliðsjón af þessu verður ekki talið að einstaklingum sé tryggður lögvarinn réttur til að knýja byggingaryfirvöld til beitingar á þvingunarúrræði enda er einstaklingum tryggð önnur réttarúrræði til þess að verja einstaklingsbundna hagsmuni sína. 

Hin kærða ákvörðun var studd þeim rökum að hagsmunir eigenda Strandgötu 8A væru ríkari en hagsmunir kæranda til að fá bygginguna fjarlægða í ljósi röksemda beggja aðila og að ekki yrði séð að viðbyggingin raskaði hagsmunum kæranda. Einnig var skírskotað til þess að ekki stafaði hætta af viðbyggingunni. Var matskennd ákvörðun byggingarfulltrúa um að neyta ekki heimildar mannvirkjalaga því studd viðhlítandi rökum.
 
Að öllu framangreindu virtu, og þar sem ekki liggja fyrir aðrir þeir annmarkar sem raskað geta gildi hinnar kærðu ákvörðunar, verður kröfu um ógildingu hennar hafnað.

Uppkvaðning úrskurðar í máli þessu hefur dregist verulega sökum mikils fjölda mála sem skotið hefur verið til úrskurðarnefndarinnar.

Úrskurðarorð:

Hafnað er kröfu um ógildingu ákvörðunar byggingarfulltrúa Sveitarfélagsins Árborgar frá 22. ágúst 2012 um að synja erindi kæranda um að byggingarfulltrúi beiti úrræðum til að viðbygging við austurhluta norðurhliðar hússins nr. 8A við Strandgötu á Stokkseyri verði fjarlægð.

___________________________
Nanna Magnadóttir

____________________________   ___________________________
Ásgeir Magnússon                             Þorsteinn Þorsteinsson

des 22
Love0

29/2011 Suðurgata

Með
Árið 2014, föstudaginn 19. desember, kom úrskurðarnefnd skipulags- og byggingarmála saman til fundar í húsnæði nefndarinnar að Skuggasundi 3, Reykjavík. Mættir voru Ómar Stefánsson varaformaður, Ásgeir Magnússon héraðsdómari og Þorsteinn Þorsteinsson byggingarverkfræðingur.

Fyrir var tekið mál nr. 29/2011, kæra á ákvörðun bæjarstjórnar Hafnarfjarðar frá 9. febrúar 2011 um að samþykkja deiliskipulag Suðurgötu – Hamarsbrautar í Hafnarfirði.

Í málinu er nú kveðinn upp svofelldur

úrskurður:

Með bréfi til úrskurðarnefndar skipulags- og byggingarmála, dags. 28. apríl 2011, er barst nefndinni 29. s.m., kærir Sigurður Þorvarðarson byggingafræðingur, f.h. Gunnars Hjaltalín, lóðar- og húseiganda að Hellubraut 5 og 7, Hafnarfirði, ákvörðun bæjarstjórnar Hafnarfjarðar frá 9. febrúar 2011 um að samþykkja deiliskipulag Suðurgötu – Hamarsbrautar. Auglýsing um gildistöku deiliskipulagsins birtist í B-deild Stjórnartíðinda 13. apríl 2011. Gerir kærandi þá kröfu að hin kærða ákvörðun verði felld úr gildi.

Málavextir: Á árunum 2008 til 2010 var í vinnslu hjá Hafnarfjarðarbæ deiliskipulag Suðurgötu – Hamarsbrautar sem skarast við deiliskipulagið Hafnarfjörður miðbær frá 1981. Var skipulagsforsögn kynnt hagsmunaaðilum á svæðinu og komu kærandi og íbúi Hellubrautar 9 á framfæri athugasemdum.

Á fundi skipulags- og byggingarráðs hinn 25. maí 2010 var tillaga að deiliskipulaginu lögð fram ásamt fylgigögnum, m.a. umsögn Húsafriðunarnefndar varðandi Hellubraut 7, svörum við fram komnum athugasemdum, tillögu Teiknistofunnar ehf. að fyrirkomulagi á lóðinni Hellubraut 7, minnispunktum skipulags- og byggingarsviðs varðandi hverfisvernd og breyttum skipulagsuppdrætti og greinargerð, dags. 20. maí 2010. Var samþykkt að auglýsa tillöguna með breytingum varðandi lóðarmörk Hellubrautar 3 og 5 og viðbætt bílastæði á lóðinni að Hellubraut 9. Samþykkti bæjarstjórn þá afgreiðslu 14. júní 2010. Á auglýsingatíma tillögunnar var haldinn kynningarfundur og bárust athugasemdabréf, þ. á m. frá kæranda og íbúa Hellubrautar 9. Tillagan var tekin fyrir að nýju á fundi skipulags- og byggingarráðs hinn 1. febrúar 2011 og lá þá fyrir samantekt skipulags- og byggingarsviðs á inn komnum athugasemdum, sem og skipulagsuppdráttur, dags. 27. janúar 2011. Samþykkt var breyting frá auglýstu deiliskipulagi vegna athugasemdanna sem fól í sér m.a. breytingu á legu Hellubrautar til samræmis við gildandi deiliskipulag. Tillögunni var vísað til bæjarstjórnar sem staðfesti greinda samþykkt á fundi hinn 9. febrúar 2011.

Með bréfi Skipulagsstofnunar, sem móttekið var hjá bæjaryfirvöldum 7. mars 2011, var ekki gerð athugasemd við birtingu auglýsingar um gildistöku tillögunnar í B-deild Stjórnartíðinda. Benti stofnunin þó á að áður þyrfti að gefa nákvæmara svar til hagsmunaðila varðandi þá breytingu sem gerð hefði verið á Hellubraut eftir auglýsingu. Svarið þyrfti að vera ítarlegt með tilliti til þess að um lítilsháttar frávik götustæðis væri að ræða frá gildandi skipulagi miðbæjarins frá 1981, þótt óbreytt væri í meginatriðum. Einnig þyrfti að lagfæra ýmis gögn og taka m.a. úr skilmálum skipulagstillögunnar ákvæði um eignarhald lóða.

Hinn 25. mars 2011 var gefinn út nýr deiliskipulagsuppdráttur og í meðfylgjandi greinargerð segir að um sé að ræða lagfæringu í samræmi við athugasemdir Skipulagsstofnunar. Í svarbréfi skipulags- og byggingarfulltrúa, dags. 25. mars 2011, kemur fram að frávikið sé að hluta til vegna þess að nú sé bílskúr á lóð Hellubrautar 9 sem ekki hafi verið sýndur á skipulagi miðbæjarins frá 1981. Segir í svarbréfinu: ,,Snúningsvasi er fluttur af lóðinni Hellubraut nr. 7, vegna byggingar bílskúrs færist annar snúningsvasa af lóðum nr. 7 og 9, og nýr snúningshaus gerður sem ekki skerðir lóðirnar. Þá er aðkoma að lóðinni Hellubraut nr. 9 bætt, þannig að unnt sé að snúa þar bíl fyrir framan húsið, en þurfi ekki að bakka út götuna eins og nú er. Lóðarhafi Hellubrautar 3 hefur hellulagt bílastæði út fyrir sína lóð og voru ný lóðarmörk gerð í beinu framhaldi af þeirri hellulögn. Lóðamörk Hellubrautar 3, 5 og 7 eru jafnframt færð um 1 m í vestur.“ Loks var tilgreint í svarinu að lóð Hellubrautar 3 yrði sýnd 27,3 m² stærri, lóð nr. 5 sýnd 7,7 m² stærri, lóð nr. 7 sýnd 45,8 m² stærri og lóð nr. 9 sýnd 13,6 m² stærri en á skipulagsuppdrættinum frá 1981. Með færslu Hellubrautar frá því sem auglýst tillaga hafi gert ráð fyrir myndi fást mun betra aðgengi að lóðunum Hellubraut 5, 7 og 9.

Svarbréf skipulags- og byggingarsviðs til Skipulagsstofnunar var samþykkt af meirihluta skipulags- og byggingarráðs á fundi hinn 29. mars 2011.

Með auglýsingunni í B-deild Stjórnartíðinda 13. apríl 2011 var auk gildistöku deiliskipulagsins Suðurgata – Hamarsbraut gerð breyting á mörkum deiliskipulagsins fyrir Hafnarfjörð, miðbæ frá 1981, að sunnanverðu. Þannig að Hellubrautin, sem áður var innan marka deiliskipulags miðbæjarins frá 1981, er nú innan marka hins kærða deiliskipulags.

Málsrök kæranda: Kærandi byggir ógildingarkröfu sína m.a. á því að verulegt misræmi sé á milli hins kærða deiliskipulags og gildandi aðalskipulags Hafnarfjarðar varðandi götustæði Hellubrautar. Ekki hafi verið gætt meðalhófs þegar tekin hafi verið afstaða til athugasemda. Þá hafi losaralega verið farið með uppdrætti við meðferð skipulagstillögunnar, þannig að erfitt hafi verið að gera sér grein fyrir því hverju sinni um hvaða uppdrátt væri verið að fjalla. Þá hafi þurft að auglýsa deiliskipulagið að nýju þar sem ekki sé rétt að breytingar hafi verið minniháttar, eins og fram komi í skilmálum frá 27. janúar 2011, enda rýri þær verðgildi lóðanna að Hellubraut 5 og 7 verulega.

Kærandi fari jafnframt fram á það að viðurkennt verði að deiliskipulagið feli í sér brot á 1. mgr. 72. gr. stjórnarskrárinnar um vernd eignaréttarins. Umræddar lóðir kæranda séu erfðafestulóðir án tímamarka og hafi ígildi eignarlóða. Erfðafesta á landi sé í eðli sínu óuppsegjanlegt leiguform þar sem einstaklingi sé veittur réttur til nýtingar sem gangi í erfðir. Áður en land sé tekið eignarnámi þurfi sveitarfélag að hafa fullreynt samningaleiðina við rétthafa erfðafestulandsins. Skipulags- og byggingaryfirvöld hafi ekki með formlegum hætti boðað til viðræðna um nauðsynlega upptöku á landi vegna skipulagsins. Deiliskipulagið hafi m.a. átt að leysa ágreining um mörk lóðanna nr. 5, 7 og 9, en aðkoma að lóðinni nr. 9 sé um lóðirnar nr. 5 og 7.

Á lóðinni nr. 9 við Hellubraut sé nú það mikið af viðbyggingum að takmarkað pláss sé fyrir bílastæði. Deiliskipulagsuppdráttur sýni svo ekki verði um villst að úr því verði leyst með því að skerða lóðir kæranda. Þetta sé gert þrátt fyrir ítrekuð mótmæli kæranda sem hafi boðið upp á að gerður yrði snúningshaus á hluta lóðar sinnar, sem myndi nýtast umferð um götuna en ekki einungis þjóna einkahagsmunum lóðarhafa Hellubrautar 9. Skilyrði eignaréttarákvæðis stjórnarskrárinnar um almannaþörf feli í sér að eignarnám verði að vera í þágu framkvæmda eða aðgerða sem hafi þýðingu fyrir almenning. Ekki sé með neinum rökum hægt að halda því fram að almenningsþörf krefjist þess að hluti lóða kæranda sé tekinn eignarnámi til að leysa vandamál einkaaðila.

Fyrrverandi eigandi Hellubrautar 5 og 7 hafi með samkomulagi, dags. 1. júní 1980, afsalað 97 m² af lóð sinni til eiganda lóðarinnar Hellubraut 9 fyrir götustæði, er hafi verið hugsað sem sameiginleg innkeyrsla að lóðunum en ekki til að loka aðkomu að lóðum kæranda. Hafi samningurinn verið gerður til að koma til móts við eiganda Hellubrautar 9.

Málsrök Hafnarfjarðarbæjar: Af hálfu bæjaryfirvalda er á það bent að málið sé viðamikið. Deiliskipulagið snerti marga aðra en aðila kærunnar og að kæran taki eingöngu til afmarkaðs hluta hinnar kærðu skipulagsákvörðunar. Þá sé þeirri órökstuddu fullyrðingu hafnað að losaralega hafi verið farið með uppdrætti við vinnslu skipulagsins.

Árangurslausar tilraunir hafi verið gerðar til að ná sátt um gildandi deiliskipulag. Fjallað hafi verið um málið á 19 fundum á tveimur og hálfu ári í skipulags- og byggingarráði og á þremur fundum í bæjarstjórn áður en samþykkt hafi verið að auglýsa deiliskipulagið. Tvisvar hafi málinu verið vísað aftur frá bæjarstjórn til skipulags- og byggingarráðs þar sem talið hafi verið að sátt hefði náðst um lóðamál við Hellubraut. Þá hafi verið haldnir a.m.k. fjórir fundir hagsmunaaðila með skipulags- og byggingarsviði, átt sér stað auk funda sem lóðahafar Hellubrautar nr. 7 og 9 hafi átt með kjörnum fulltrúum.

Skipulag miðbæjar frá 1981 og núgildandi skipulag sýni aðkomu að lóðum nr. 5 og 7 við Hellubraut en nú sé aðkoman aðeins um lóð Hellubrautar 9. Engin kvöð þar að lútandi sé hins vegar á lóðinni. Því sé hafnað að erfðafestulóð hafi ígildi eignalóðar þar sem lóðin hafi verið seld Hafnarfjarðarbæ árið 1993 og með því hafi erfðafestan fallið niður. Deiliskipulagið stangist ekki á við aðalskipulag varðandi götustæði Hellubrautar. Aðalskipulag sé stefnumótandi en sýni ekki hönnun á húsagötum.

Lóðir Hellubrautar 5 og 7 séu aðeins stærri en gert hafi verið ráð fyrir samkvæmt deiliskipulaginu frá 1981 en hafi ekki verið skertar eins og kærandi haldi fram. Nýtt mæliblað sé í vinnslu þar sem nákvæm stærð lóðanna verði staðfest. Það sé í almanna þágu að færa Hellubrautina frá bjargbrún Vesturhamarsins og bæta aðgengi að lóðum nr. 3-7 þannig að t.d. sjúkraflutningabifreiðar eigi þar greiðan aðgang, en núverandi vegbrún sé hættulega nærri bjargbrúninni.

Samkvæmt 23. gr. skipulags- og byggingarlaga nr. 73/1997 og 38. gr. núgildandi skipulagslaga nr. 123/2010 beri sveitastjórn ábyrgð á og annist gerð deiliskipulags. Samningur varðandi eignarnám hefjist fyrst að loknu skipulagsferli, sbr. 50. og 51. gr. núgildandi skipulagslaga.

Málsrök eiganda Hellubrautar 9: Eigandi Hellubrautar 9 vísar til þess að ekki hafi verið lokað fyrir aðgengi að lóðum kæranda með samningi um makaskipti frá árinu 1980. Það hafi hins vegar gerst með samningi, dags. 23. október 1983, þegar fyrrverandi eigandi hafi selt skika úr lóðinni nr. 5 til eiganda lóðarinnar að Hellubraut 3. Á sama tíma hafi eigandi lóðarinnar nr. 3 fært lóðarmörk sín fram um eina tvo metra í átt að veginum, inn á land Hafnarfjarðarbæjar. Í kjölfarið hafi aðgengi að lóðum kæranda verið yfir horn á veginum, sem hafi tilheyrt lóðinni nr. 9. Ekki hafi verið amast við því þar sem leysa hafi átt úr þessu með deiliskipulagi og hafi það nú verið gert. Aðkoma að lóðum kæranda sé í dag nánast sú sama og fyrir 40 árum.

Kærandi hafi fengið teiknistofu til að teikna bílastæði milli hússins að Hellubraut 9 og bílskúrsins og með því gefið til kynna að ekki væri þörf á að gefa eftir skika úr lóð nr. 7 til að aðkoma bíla að lóð nr. 9 verði möguleg. Horft sé fram hjá þeirri staðreynd að plássið sé hvergi nærri nóg til að leggja bifreið, hvað þá að opna hurðar hennar, án þess að þær rekist í húsið og bílskúrinn.

Meintur eignaréttur kæranda sé ekki brotinn því samkvæmt samningi milli eiganda Hellubrautar 9 og Hafnarfjarðarbæjar, dags. 19. september 2011, verði 40,6 m² skiki úr lóðinni nr. 7, sem færist til lóðarinnar nr. 9, gerður upp með eignarnámi eða kaupum þegar farið verði í gatnaframkvæmdir og ný lóðarblöð verði gefin út.

Eigandi Hellubrautar 9 hafi lagt sig í líma við að leysa aðkomu að lóðunum í gegnum árin. Hafi hann nú látið frá sér einkaveg, sem hann hafi getað nýtt sem sjö bílastæði, til að leysa þessi mál endanlega gegn því einu að fá snúningstæði þannig að hann geti snúið við bílum sem lagt sé á lóð hans.
——–

Aðilar máls þessa hafa fært fram frekari rök fyrir málatilbúnaði sínum, sem ekki verða rakin hér nánar, en úrskurðarnefndin hefur haft þau öll til hliðsjónar við úrlausn þess.

——–

Niðurstaða: Í máli þessu er fyrst og fremst deilt um þann hluta hinnar kærðu deiliskipulagsákvörðunar sem snýr að götustæði við lóðirnar nr. 3-9 við Hellubraut.

Í Aðalskipulagi Hafnarfjarðar 2005-2025 eru sýndar merkingar, m.a. fyrir stofnbrautir, tengibrautir, safngötur, og gönguleiðir. Ekki er um að ræða tengingu Helluhrauns við stofn- eða tengibraut, sem sýna þarf á aðalskipulagi, sbr. 2. og 5. mgr. gr. 4.16.2 í þágildandi skipulagsreglugerð nr. 400/1998. Þá er ekki að finna á aðalskipulagsuppdrætti merkingar eða tákn sem sýna eiga aðrar götur eða leiðir samkvæmt aðalskipulaginu. Þar af leiðandi fer götustæði Hellubrautar í hinni kærðu ákvörðun ekki í andstöðu við aðalskipulag.

Með ákvörðun bæjarstjórnar um samþykkt deiliskipulagsbreytingarinnar að lokinni kynningu var fallið frá þeirri breytingu á umræddu götustæði sem skipulagstillagan hafði falið í sér, m.a. með hliðsjón af fram komnum andmælum. Niðurstaðan varð því sú að hafa götustæðið óbreytt miðað við gildandi deiliskipulag Hafnarfjarðar, miðbær frá 1981. Uppdráttur deiliskipulagsins, dags. 25. mars 2011, er þó ekki nákvæmlega í samræmi við eldri deiliskipulagsuppdrátt, en af hálfu skipulagsyfirvalda Hafnarfjarðar hefur verið bent á að frávikið sé að hluta til vegna breyttra aðstæðna við Hellubraut 9 frá gildistöku eldra skipulags. Þetta frávik á götustæði milli eldri og yngri skipulagsuppdráttar er óverulegt og helgast af byggingu bílskúrs á nefndri lóð. Þótt umrætt götustæði hafi verið sýnt með nokkuð öðrum hætti á uppdrætti hinnar kynntu skipulagstillögu en á samþykktum uppdrætti hins kærða skipulags verður það ekki talin slík breyting að þurft hafi að auglýsa hana að nýju skv. 4. mgr. 41. gr. skipulagslaga nr. 123/2010, enda var um að ræða afturhvarf til fyrra ástands.

Samkvæmt fyrirliggjandi gögnum er lóðamörkum Hellubrautar 3, 5, 7 og 9 breytt með hinni kærðu ákvörðun frá því sem var í eldra deiliskipulagi en deilt er um lóðastærðir og lóðamörk Hellubrautar 5 og 7. Ágreiningur um bein eða óbein eignaréttindi af slíkum toga verður ekki til lykta leiddur fyrir úrskurðarnefndinni enda heyri hann undir lögsögu dómstóla. Rétt þykir að taka fram að deiliskipulag getur ekki hróflað við eða ráðstafað eignaréttindum manna nema að undangengnum samningi eða eftir atvikum eignarnámi, verði talin skilyrði til þess.

Með hliðsjón af því sem að framan er rakið verður hin kærða ákvörðun ekki talin haldin slíkum annmörkum að ógildingu varði.

Uppkvaðning úrskurðar í máli þessu hefur dregist verulega vegna málafjölda sem skotið hefur verið til úrskurðarnefndarinnar.

Úrskurðarorð:

Hafnað er kröfu kæranda um ógildingu ákvörðunar bæjarstjórnar Hafnarfjarðar frá 9. febrúar 2011 um að samþykkja deiliskipulag fyrir Suðurgötu – Hamarsbraut í Hafnarfirði.

________________________________
Ómar Stefánsson

_______________________________          _____________________________
Ásgeir Magnússon                                          Þorsteinn Þorsteinsson

des 22
Love0

26/2010 Hólmsheiði

Með

Árið 2014, fimmtudaginn 10. apríl, kom úrskurðarnefnd skipulags- og byggingarmála saman til fundar í húsnæði nefndarinnar að Skuggasundi 3, Reykjavík.  Mættir voru Ómar Stefánsson varaformaður, Ásgeir Magnússon héraðsdómari og Þorsteinn Þorsteinsson byggingarverkfræðingur. 

Endurupptekið er mál nr. 26/2010, kæra á ákvörðun borgarráðs Reykjavíkur frá 25. mars 2010 um að samþykkja tillögu að deiliskipulagi um afmörkun á svæði til jarðvegsfyllingar á Hólmsheiði í Reykjavík. 

Í málinu er nú kveðinn upp svofelldur

úrskurður: 

Með bréfi til úrskurðarnefndar skipulags- og byggingarmála, dags. 29. mars 2011, er barst nefndinni 30. sama mánaðar, fór Þ, ehf., einn kærenda í máli nr. 26/2010, fram á endurupptöku málsins, en því var vísað frá úrskurðarnefndinni með úrskurði uppkveðnum hinn 16. mars 2011.  Hefur úrskurðarnefndin fallist á endurupptökubeiðnina í ljósi niðurstöðu úrskurðar í máli nr. 6/2011, sem upp var kveðinn hinn 14. febrúar 2014, þar sem felld var úr gildi deiliskipulagsákvörðun sem kom í stað hinnar kærðu ákvörðunar í máli nr. 26/2010 varðandi svæði til efnislosunar á Hólmsheiði. 

Með bréfi, dags. 11. júní 2010, er barst úrskurðarnefndinni sama dag, kærir Guðbjarni Eggertsson hdl., f.h. Þ, ehf., jafnframt þá ákvörðun skipulagsráðs Reykjavíkur frá 12. maí 2010 að veita framkvæmdaleyfi til losunar á allt að 2,5 milljónum m³ jarðefna á losunarsvæði á Hólmsheiði.  Gerir kærandi þá kröfu að hin kærða ákvörðun verði felld úr gildi og að framkvæmdir verði stöðvaðar á meðan málið, sem er nr. 39/2010, er til meðferðar hjá úrskurðarnefndinni.  Í ljósi þess að sú framkvæmdaleyfisákvörðun er samofin hinu kærða deiliskipulagi í máli þessu þykir ekkert standa því í vegi að málin verði sameinuð. 

Verður krafa kæranda um ógildingu ákvörðunar borgarráðs Reykjavíkur frá 25. mars 2010, um að samþykkja tillögu að deiliskipulagi um afmörkun svæðis til losunar jarðvegs á Hólmsheiði, og ákvörðunar skipulagsráðs frá 12. maí 2010, um veitingu framkvæmdaleyfis fyrir jarðvegslosun á greindum stað, nú tekin til efnisúrlausnar og verður því ekki tekin afstaða til kröfu kæranda um stöðvun framkvæmda. 

Málavextir:  Forsaga máls þessa er sú að á árinu 2001 beindi gatnamálastjórinn í Reykjavík erindi til skipulags- og byggingarnefndar Reykjavíkur um nýtingu jarðvegs sem til félli í borgarlandinu til landmótunar á Hólmsheiði, skammt austan og sunnan við heitavatnsgeyma Orkuveitu Reykjavíkur.  Borgarráð samþykkti í kjölfarið losun á allt að 1,5 milljón m³ jarðvegs á 20 ha landsvæði á Hólmsheiði með þeim skilyrðum m.a. að jarðvegsefni sem fyrirhugað væri að nota væri hreint og ómengað af mannavöldum.  Svæðið er innan svonefnds græna trefils, sem er útivistarsvæði og umlykur hluta höfuðborgarsvæðisins.  Hinn 29. nóvember 2007 tók gildi deiliskipulag fyrir hluta Hólmsheiðar, m.a. vegna stækkunar  losunarsvæðis fyrir jarðveg um 12 ha, og var heimiluð jarðvegslosun aukin um 2,5 milljón m³. Var skipulagsákvörðunin kærð til úrskurðarnefndarinnar sem felldi deiliskipulagið úr gildi með úrskurði uppkveðnum 24. júlí 2008, í máli nr. 167/2007, með þeim rökum að heimiluð jarðvegslosun væri ekki í samræmi við landnotkun svæðisins samkvæmt Aðalskipulagi Reykjavíkur 2001-2024 og svæðisskipulagi höfuðborgarsvæðisins.  Að þeirri niðurstöðu fenginni var gerð breyting á svæðisskipulagi höfuðborgarsvæðisins þar sem heimiluð var tímabundin losun ómengaðs jarðvegs innan græna trefilsins.  Jafnframt var unnin tillaga að breytingu á aðalskipulagi Reykjavíkur er fól m.a. í sér að á afmörkuðu svæði á Hólmsheiði væri heimiluð losun ómengaðs jarðvegs.  Kom fram í gildistökuauglýsingu að gert yrði ráð fyrir að jarðvegsfyllingin yrði mótuð og ræktuð upp á skipulagstímabilinu með þarfir útivistar að leiðarljósi.  Öðluðust breytingarnar gildi hinn 10. mars 2010 við birtingu auglýsinga í B-deild Stjórnartíðinda. 

Samhliða fyrrgreindum breytingum á aðal- og svæðisskipulagi var tillaga að deiliskipulagi auglýst að nýju fyrir jarðvegslosun ómengaðs jarðvegs á Hólmsheiði. Athugasemdir bárust á kynningartíma tillögunnar, m.a. frá kæranda.  Borgarráð staðfesti deiliskipulagstillöguna hinn 25. mars 2010 og öðlaðist hún gildi með auglýsingu þar um í B-deild Stjórnartíðinda 7. apríl sama ár.  Var þar gert ráð fyrir 32 ha svæði undir jarðvegslosunina, eins og í fyrra deiliskipulagi, en heimilað magn jarðvegs sem losa mætti á svæðinu var 3,7 milljónir m³.  Hinn 12. maí 2010 var síðan samþykkt umsókn framkvæmda- og eignasviðs Reykjavíkur um losun allt að 2,5 milljóna m³ jarðvegs á svæðinu. Deiliskipulagsákvörðunin var kærð til úrskurðarnefndarinnar ásamt nefndu framkvæmdaleyfi eins og að framan greinir. 

Á fundi skipulagsráðs hinn 14. júlí 2010 var lögð fram ný tillaga að deiliskipulagi fyrir jarðvegsfyllingu á Hólmsheiði. Fól hún í sér heimild til losunar sama magns af ómenguðum jarðvegi og gert hafði verið ráð fyrir í skipulaginu frá apríl 2010, en áætlað að losunin gæti staðið  til ársins 2020.  Í tillögunni var gert ráð fyrir því að fyrrnefnt deiliskipulag á Hólmsheiði frá 7. apríl 2010 og deiliskipulag fyrir miðlunargeyma á Hólmsheiði frá 30. febrúar 2008 féllu úr gildi við samþykkt tillögunnar.  Borgarráð samþykkti það skipulag hinn 4. nóvember 2010 og tók það gildi með auglýsingu þar um í B-deild Stjórnartíðinda 14. desember s.á.  Skaut kærandi máls þessa þeirri skipulagsákvörðun til úrskurðarnefndarinnar með kæru, dags. 12. janúar 2011. 

Við gildistöku deiliskipulags fyrir losunarsvæðið á Hólmsheiði hinn 14. desember 2010 féll úr gildi hið kærða deiliskipulag sem tekið hafði gildi hinn 7. apríl 2010.  Í kjölfar þess var kærumál vegna þess skipulags vísað frá úrskurðarnefndinni, með úrskurði uppkveðnum 16. mars 2011, þar sem hin kærða ákvörðun hafði samkvæmt framansögðu ekki lengur réttarverkan að lögum. Þótti því á skorta að kærendur í því máli ættu lögvarða hagsmuni af því að fá skorið úr um gildi ákvörðunarinnar.  Kærandi í máli þessu fór fram á endurupptöku þess úrskurðar eins og fyrr er getið.  Með úrskurði uppkveðnum 14. febrúar 2014 felldi úrskurðarnefndin úr gildi hið kærða deiliskipulag fyrir losunarsvæðið á Hólmsheiði, sem tekið hafði gildi í desember 2010 og í ljósi þeirrar niðurstöðu var fallist á kröfu kæranda um endurupptöku máls þessa. 

Málsrök kæranda:  Á því er m.a. byggt af hálfu kæranda að hið kærða deiliskipulag fari á svig við svæðisskipulag höfuðborgarsvæðisins og aðalskipulag Reykjavíkur.  Þá sé ljóst að lög og reglugerðir hafi verið brotnar hvað varði skipulag, frágang og skýrleika skipulagsáætlana og samráð við hagsmunaaðila.  Um sé að ræða svæði sem ætlað hafi verið til útivistar en hafi nú verið breytt í losunarstað fyrir jarðveg sem ekki geti fallið undir landnotkun opinna svæða til sérstakra nota.  Á svæðinu, sem sé við vatnsból Reykjavíkur, hafi verið losaður mengaður jarðvegur.  Jafnframt fylgi heimilaðri starfsemi fok jarðvegs og rusls yfir land kæranda auk ónæðis vegna umferðar og vinnuvéla. 

Breytingar þær sem gerðar hafi verið á Aðalskipulagi Reykjavíkur 2001-2024 og Svæðisskipulagi höfuðborgarsvæðisins 2001-2024 séu ekki haldbærar eða til þess fallnar að ná innbyrðis samræmi milli allra skipulagsstiga, líkt og lög áskilji.  Þá sé hvergi fjallað um losun á ómenguðum jarðvegi í hinu kærða deiliskipulagi eins og gert sé í aðalskipulagi og svæðisskipulagi.  Eigi heimilaðar framkvæmdir, sem haft geti mengun í för með sér, undir 1. viðauka laga um mat á umhverfisáhrifum nr. 106/2000 og lög um umhverfismat áætlana nr. 105/2006, vegna stærðar, eðlis og áhrifa á umhverfið.  Ýmis ákvæði skipulags- og byggingarlaga nr. 73/1997 hafi ekki verið virt, eins og t.d. 2., 9., 25., og 56. gr. laganna, sem og fjölmörg ákvæði skipulagsreglugerðar nr. 400/1998.  Þá hafi t.d. ýmis ákvæði jarðalaga nr. 81/2004, stjórnsýslulög nr. 37/1993, einkum 25. gr. þeirra laga, lög um náttúruvernd nr. 44/1999 og ýmis ákvæði laga um mat á umhverfisáhrifum nr. 105/2006, ekki verið virt. 

Málsrök Reykjavíkurborgar:  Ekki hefur borist greinargerð borgaryfirvalda í tilefni af endurupptöku máls þessa, en vísað er til þeirra sjónarmiða borgarinnar sem fyrir liggja í öðrum málum um sama efni og átt geti við í kærumáli þessu. 

Bent er á að hið kærða deiliskipulag eigi nú fullnægjandi stoð í svæðisskipulagi höfuðborgarsvæðisins og aðalskipulagi Reykjavíkur.  Sé vísað til þess er komi fram í greinargerð með breytingu á aðalskipulaginu. Rétt hafi þótt að gera sérstaka grein fyrir stækkun losunarstaðarins í aðalskipulagi, einkum í ljósi þess að skipulagsreglugerð fjalli ekki sérstaklega um þessa nýtingu lands.  Um sé að ræða tímabundna nýtingu sem vel geti samrýmst langtímamarkmiðum um nýtingu svæðisins til útivistar og skógræktar. Taki staðsetning losunarsvæðisins, nálægt helstu uppbyggingarsvæðum Reykjavíkur, mið af umhverfisáhrifum og hagkvæmnisjónarmiðum.  Hvorki sé um að ræða framkvæmdir sem tilgreindar séu í lögum um mat á umhverfisáhrifum nr. 106/2000 né losun efna sem falli undir skilgreiningu laga um úrgang.  Ekki sé um að ræða grundvallarbreytingu á aðalskipulagi Reykjavíkur eða ósamræmi milli skipulagsáætlana á svæðinu og ljóst sé hvert efni deiliskipulagsins sé.  Stærð losunarsvæðisins hafi í engu verið breytt. Það sé enn 32 ha að stærð þrátt fyrir að leyfilegt sé að losa meira magn innan þess svæðis en upphaflega hafi verið heimilað. 

Haft hafi verið lögboðið samráð við hagsmunaaðila á öllum stigum málsins.  Kærandi hafi keypt landareign sína löngu eftir að losun hafi hafist á svæðinu, eða í árslok 2005, og því vandséð hvaða grenndarhagsmunir hans hafi verið skertir umfram það sem búast hafi mátt við. 

———-

Aðilar hafa fært fram frekari rök í máli þessu og gert ítarlegri grein fyrir sjónarmiðum sínum sem ekki verður rakið nánar hér en úrskurðarnefndin hefur haft þau til hliðsjónar við úrlausn málsins.

Vettvangsskoðun:  Úrskurðarnefndin hefur kynnt sér aðstæður á umræddu losunarsvæði við meðferð fyrra kærumáls um deiliskipulag svæðisins. 

Niðurstaða:  Eins og að framan er rakið er í máli þessu deilt um lögmæti deiliskipulags er tekur til losunarsvæðis jarðefna á Hólmsheiði og tók gildi 7. apríl 2010 og gildi framkvæmdaleyfis sem veitt var í skjóli þess skipulags.  Með ógildingu yngra deiliskipulags svæðisins, með úrskurði úrskurðarnefndarinnar frá 14. febrúar 2014, verður að líta svo á að fyrra réttarástand, hvað skipulag svæðisins varðar, hafi raknað við og hin kærða deiliskipulagsákvörðun gildi því nú fyrir svæðið. 

Ágreiningur stendur fyrst og fremst um lögmæti heimildar deiliskipulagsins fyrir tímabundna losun á allt að 3,7 milljónum m³ af jarðvegi á um 32 ha losunarsvæði og var sá ágreiningur einnig uppi í kærumáli því er snerist um sömu heimildir yngra deiliskipulags svæðisins. 

Landnotkun umrædds svæðis var ákvörðuð í Aðalskipulagi Reykjavíkur 2001-2024 og svæðisskipulagi höfuðborgarsvæðisins, þar sem fram kemur að um sé að ræða opið svæði til sérstakra nota, en svæðið er innan hins svonefnda græna trefils, sem ætlaður er til útivistar og skógræktar. 

Ekki liggur annað fyrir en að formleg málsmeðferð umrædds deiliskipulags hafi verið lögum samkvæmt.  Þá verður af framsetningu skipulagsins ráðið hvert efnisinnihald þess er.  Verður ekki talið að þeir annmarkar séu á skipulaginu að þessu leyti að leitt geti til ógildingar. 

Hinn 24. júlí 2008 felldi úrskurðarnefndin úr gildi deiliskipulag frá árinu 2007 fyrir umrætt losunarsvæði þar sem það var talið fara í bága við ákvæði um landnotkun gildandi aðalskipulags Reykjavíkur og svæðisskipulag höfuðborgarsvæðisins.  Við þeirri niðurstöðu var brugðist með því að óska eftir breytingu á svæðisskipulagi höfuðborgarsvæðisins og var því breytt á þann veg að heimilað var að losa tímabundið ómengaðan jarðveg innan græna trefilsins, enda væri frekari grein gerð fyrir afmörkun og frágangi losunarstaða og tímamörkum losunar í aðal- og deiliskipulagi viðkomandi sveitarfélags.  Jafnframt var gerð breyting á Aðalskipulagi Reykjavíkur 2001-2024, er fól m.a. í sér að á afmörkuðu svæði á Hólmsheiði væri heimiluð losun ómengaðs jarðvegs.  Segir þar að Hólmsheiðin sé skilgreind sem opið svæði til sérstakra nota.  Markmið aðalskipulagsins sé að byggja svæðið upp sem útivistarsvæði, m.a. með skógrækt. Á afmörkuðu svæði á Hólmsheiði sé heimiluð losun ómengaðs jarðvegs og er um staðsetningu vísað til uppdráttar.  Gert sé ráð fyrir að jarðvegsfyllingin verði mótuð og ræktuð upp á skipulagstímabilinu með þarfir útivistar að leiðarljósi.  Í greinargerð hins kærða deiliskipulags er áréttað að í aðalskipulagi sé svæðið skilgreint sem útivistarsvæði til sérstakra nota og skógræktarsvæði innan græna trefilsins. 

Á þeim tíma er hér um ræðir var kveðið á um landnotkunarflokka í skipulagsreglugerð nr. 400/1998.  Í ákvæði þeirrar reglugerðar, gr. 4.12, um landnotkun á opnum svæðum til sérstakra nota, sagði svo:  „Opin svæði til sérstakra nota eru svæði með útivistargildi á einn eða annan hátt þar sem gert er ráð fyrir mannvirkjagerð í tengslum við þá starfsemi sem þar er stunduð, s.s. tjald- og hjólhýsasvæði, skrúðgarðar, kirkjugarðar, leiksvæði, íþróttasvæði, golfvellir, sleða- og skíðasvæði, skautasvæði, siglingaaðstaða, hesthús og reiðvellir, rallýbrautir og skotvellir.  Einnig garðlönd og trjáræktarsvæði.“ 

Þegar virt er hvernig ákvæði hins kærða deiliskipulags samræmist tilvitnaðri skilgreiningu verður að líta til þess að framkvæmd skipulagsins felur í sér umfangsmikla starfsemi, sem ætlað er að vara til fjölda ára með tilheyrandi umferð flutningabíla og notkun stórvirkra vinnuvéla, hávaða, mengun og foki jarðefna.  Telja verður þá starfsemi, að teknu tilliti til eðlis og umfangs, langt umfram þau mörk sem setja verður um starfsemi á svæðum sem ætluð eru til útivistar, eins og skilgreind landnotkun gerir ráð fyrir á svæðinu, og er sú starfsemi alls óskyld útivistarnotum lands.  Af þessum ástæðum, og með hliðsjón af orðalagi fyrrgreinds ákvæðis skipulagsreglugerðar um landnotkun opinna svæða til sérstakra nota, samræmist ákvæði hins kærða deiliskipulags um losun jarðefna ekki umræddu ákvæði skipulagsreglugerðar.  Ákvæði svæðisskipulags og aðalskipulags um heimild til tímabundinnar losunar ómengaðs jarðvegs innan græna trefilsins geta ekki breytt eða vikið til hliðar nefndu reglugerðarákvæði. 

Framkvæmdir samkvæmt fyrra skipulagi frá árinu 2007 voru í ósamræmi við gildandi aðalskipulag samkvæmt niðurstöðu úrskurðarnefndarinnar í úrskurði hennar hinn 24. júlí 2008, í málinu nr. 167/2007 um gildi deiliskipulags sem tók til umrædds svæðis.  Hefur þeim úrskurði ekki verið hnekkt.  Samkvæmt 4. mgr. 56. gr. skipulags- og byggingarlaga nr. 73/1997, sem í gildi voru við samþykkt hins kærða skipulags, var óheimilt að breyta skipulagi svæðis þar sem framkvæmt hafði verið í ósamræmi við skipulag fyrr en hin ólöglega bygging, eða byggingarhluti, hefði verið fjarlægð, jarðrask afmáð eða starfsemi hætt.  Telja verður að það ákvæði hafi staðið í vegi fyrir því að óbreyttu að gerð yrði breyting á skipulagi umrædds svæðis, enda höfðu þar átt sér stað umfangsmiklar jarðvegsframkvæmdir sem ekki voru í samræmi við skipulag. 
Með vísan til þess sem að framan er rakið þykja slíkir annmarkar vera á hinu kærða deiliskipulagi að fella beri það úr gildi. 
Að þeirri niðurstöðu fenginni á hið kærða framkvæmdaleyfi ekki lengur viðhlítandi stoð í skipulagi umrædds svæðis og ber af þeim sökum að fella það úr gildi með vísan til 1. mgr. 9. gr. áðurgreindra skipulags- og byggingarlaga.
Uppkvaðning úrskurðar í máli þessu hefur dregist verulega vegna mikils málafjölda sem skotið hefur verið til úrskurðarnefndarinnar. 

Úrskurðarorð: 

Felld er úr gildi ákvörðun borgarráðs Reykjavíkur frá 25. mars 2010 um að samþykkja tillögu að deiliskipulagi um afmörkun svæðis til losunar jarðvegs á Hólmsheiði. 

Felld er úr gildi ákvörðun skipulagsráðs Reykjavíkur frá 12. maí 2010 um veitingu framkvæmdaleyfis fyrir jarðvegslosun á allt að 2,5 milljónum m3 á greindu svæði. 

_______________________________
Ómar Stefánsson

___________________________                                  _____________________________
Ásgeir Magnússon                                                           Þorsteinn Þorsteinsson

 

des 22
Love0

94/2013 Moltugerð Patterson flugvelli

Með

Árið 2014, fimmtudaginn 13. febrúar, kom úrskurðarnefnd umhverfis- og auðlindamála saman til fundar í húsnæði nefndarinnar að Skuggasundi 3, Reykjavík. Mætt voru Nanna Magnadóttir forstöðumaður, Ásgeir Magnússon héraðsdómari og Þorsteinn Þorsteinsson byggingarverkfræðingur.

Fyrir var tekið mál nr. 94/2013, kæra á ákvörðun heilbrigðisnefndar Suðurnesja frá 5. september 2013 um að fella niður starfsleyfi til að meðhöndla moltu á Pattersonflugvelli frá og með 1. janúar 2014.

Í málinu er kveðinn upp svofelldur

úrskurður:

Með bréfi til úrskurðarnefndar umhverfis- og auðlindamála, dags. 3. október 2013, er barst nefndinni sama dag, kærir Gámaþjónustan ehf. þá ákvörðun heilbrigðisnefndar Suðurnesja frá 5. september 2013 að fella niður starfsleyfi kæranda til að meðhöndla moltu á Pattersonflugvelli frá og með 1. janúar 2014.

Af hálfu kæranda er gerð sú krafa að hin kærða ákvörðun verði felld úr gildi en til vara að fyrirtækinu verði veittur rúmur frestur til að hætta umdeildri starfsemi. Þá var gerð krafa um frestun réttaráhrifa hinnar kærðu ákvörðunar á meðan málið væri til meðferðar hjá úrskurðarnefndinni og var fallist á þá kröfu kæranda með bráðabirgðaúrskurði uppkveðnum hinn 12. desember 2013.

Gögn málsins bárust frá Heilbrigðiseftirliti Suðurnesja 10. október 2013.

Málavextir: Hinn 7. apríl 2010 sótti kærandi um starfsleyfi fyrir meðhöndlun moltu og var umsóknin samþykkt hinn 6. maí s.á. Starfsemin hófst hins vegar ekki að ráði á umræddu svæði fyrr en um áramótin 2012-2013, að sögn kæranda. Kvartanir vegna starfseminnar bárust heilbrigðiseftirliti svæðisins í ágúst 2013 og í bréfi eftirlitsins til kæranda, dagsettu 16. ágúst s.á., var á það bent að starfsemin uppfyllti ekki skilyrði 11. gr. reglugerðar nr. 737/2003 um meðhöndlun úrgangs og að moltuvinnslan væri á fjarsvæði vatnsverndar. Var þess krafist að allur úrgangur sem dreifst hefði um nærliggjandi umhverfi yrði fjarlægður. Kærandi sendi heilbrigðiseftirlitinu svarbréf, dagsett 30. ágúst s.á., þar sem sjónarmið hans voru reifuð og þess óskað að umrædd starfsemi fengi að halda áfram að uppfylltum reglum sem heilbrigðiseftirlitið kynni að setja starfseminni. Starfsleyfið var hins vegar afturkallað 5. september 2013, svo sem að framan greinir.

Málsrök kæranda: Kærandi bendir á að eftirmeðferð moltugerðar sem hér um ræði sé í samræmi við aðferðir sem áratuga reynsla sé af bæði hérlendis og erlendis. Engar athugasemdir hafi verið gerðar vegna starfseminnar fyrr en í ágúst 2013 og hafi þegar verið brugðist við þeim.

Framganga heilbrigðiseftirlitsins í málinu fari gegn ákvæðum 18. kafla reglugerðar nr. 941/2002 og 6. kafla laga nr. 7/1998 um hollustuhætti og mengunarvarnir. Sé sérstaklega skírskotað til 2. mgr. 26. gr. laganna.

Málsrök Heilbrigðiseftirlits Suðurnesja: Af hálfu Heilbrigðiseftirlits Suðurnesja er vísað til þess að í ljós hafi komið að moltuvinnslan hafi án heimildar og vitneskju eftirlitsins verið komin langt inn á vatnsverndarsvæði í nágrenni við borholur sem notaðar séu sem varavatnsból. Við jarðgerð myndist mikið af köfnunarefnissamböndum sem skolist að hluta með rigningarvatni ofan í grunnvatn og spilli þar með vatnsgæðum. Mikill óþrifnaður hafi verið á svæðinu, plastdræsur hafi fokið þar um og matarleifar í moltuhaugum dregið að sér rottur og vargfugl. Forsenda fyrir starfsleyfi kæranda hafi verið að moltan væri án matarleifa og plasts en kærandi hafi ekki getað komið í veg fyrir slíkt. Í ljósi þess hafi verið talið tilgangslaust að gefa kæranda frest til úrbóta og því hafi sá einn kostur verið fyrir hendi að afturkalla leyfið.

Niðurstaða: Í máli þessu er deilt um afturköllun starfsleyfis til að meðhöndla moltu á malbikuðu svæði á svonefndum Pattersonflugvelli. 

Heilbrigðisnefnd gefur út starfsleyfi skv. heimild í 2. mgr. 6. gr. laga nr. 7/1998 um hollustuhætti og mengunarvarnir, en um starfsleyfi gildir reglugerð nr. 785/1999, um starfsleyfi fyrir atvinnurekstur sem getur haft í för með sér mengun. Auglýsing nr. 582/2000, um lista yfir mengandi starfsemi þar sem ekki er krafist ítarlegrar starfsleyfisgerðar, er gefin út skv. 3. mgr. 7. gr. reglugerðarinnar og er endurvinnsla úrgangs og önnur sambærileg starfsemi meðal þess sem ekki kallar á ítarlega starfsleyfisgerð. Þess í stað eru í auglýsingu nr. 582/2000 starfsreglur sem starfseminni ber að fylgja. Auk reglugerðar nr. 785/1999 er nánar kveðið á um starfsleyfi vegna meðhöndlunar úrgangs í reglugerð nr. 805/1999 um úrgang. Þá fellur starfsemin í eftirlitsflokk 5 skv. lið 8.5 í fylgiskjali 2 með reglugerðinni. Felur sú flokkun í sér að mengunarvarnaeftirlit heilbrigðisnefndar þurfi ekki að fara fram á tilteknum fresti sem mælt er fyrir um í reglugerðinni, heldur skuli vera samkvæmt ákvörðun, sbr. 2. mgr. 12. gr. reglugerðar nr. 786/1999 um mengunarvarnaeftirlit, og fór slíkt eftirlit fram 14. ágúst 2013.

Til að knýja á um framkvæmd ráðstöfunar samkvæmt lögum um hollustuhætti og mengunarvarnir, reglugerðum settum samkvæmt þeim, samþykktum sveitarfélaga eða samkvæmt eigin fyrirmælum, getur heilbrigðisnefnd í alvarlegri tilvikum afturkallað starfsleyfi skv. 2. mgr. 26. gr. laga nr. hollustuhætti og mengunarvarnir, sbr. 34. gr. reglugerðar nr. 785/1999, 6. mgr. 23. gr. reglugerðar nr. 737/2003 um meðhöndlun úrgangs og 31. gr. reglugerðar nr. 786/1999. 

Fyrir liggur að umrædd meðhöndlun moltu er inni á fjarsvæði vatnsverndar skv. svæðisskipulagi Suðurnesja, en ekki var gert ráð fyrir því við útgáfu starfsleyfis að starfsemin yrði staðsett á því svæði. Á verndarsvæðum vatnsbóla er heilbrigðisnefnd heimilt að banna framkvæmdir og geymslu efna og úrgangs ef hætta er á að slíkt geti spillt vatninu, sbr. 13. og 14. gr. reglugerðar nr. 796/1999 um varnir gegn mengun vatns, eins og henni var breytt með reglugerð nr. 533/2001. Það er mat heilbrigðiseftirlitisins að köfnunarefnissambönd skolist ofan í grunnvatn og spilli vatnsgæðum og að athafnasvæðið hafi farið út fyrir heimiluð mörk og inn á vatnsverndarsvæði Suðurnesja. Þá kemur fram í svæðisskipulagi Suðurnesja, bls. 11, að lek jarðlög geri svæðið viðkvæmt fyrir mengun og kalli á takmörkun landnotkunar á tiltölulega stóru svæði. Loks er það mat heilbrigðiseftirlitsins að óþrifnaður af starfseminni sé meiri en búist var við, sbr. 11. gr. reglugerðar nr. 737/2003.

Að öllu framangreindu virtu verður að telja umdeilda afturköllun starfsleyfis kæranda lögmæta og studda málefnalegum rökum. Verður kröfu um ógildingu ákvörðunarinnar því hafnað. Úrskurðarnefndin hefur ekki heimild að lögum til að taka ákvörðun um tiltekinn frest til handa kæranda til að hætta umdeildri starfsemi, en með vísan til þess að um íþyngjandi ákvörðun er að ræða er rétt, með hliðsjón af meðalhófsreglu 12. gr. stjórnsýslulaga nr. 37/1993, að hann fái hæfilegan frest í því skyni miðað við eðli og umfang starfseminnar. 

Úrskurðarorð:

Hafnað er kröfu kæranda um ógildingu ákvörðunar heilbrigðisnefndar Suðurnesja frá 5. september 2013 um að fella niður starfsleyfi kæranda til að meðhöndla moltu á Pattersonflugvelli frá og með 1. janúar 2014.

____________________________________
Nanna Magnadóttir

____________________________              ___________________________
Ásgeir Magnússon                                        Þorsteinn Þorsteinsson

des 22
Love0

90/2011 Illagil

Með

Árið 2014, föstudaginn 14. febrúar, kom úrskurðarnefnd skipulags- og byggingarmála saman til fundar í húsnæði nefndarinnar að Skuggasundi 3, Reykjavík. Mætt voru Ómar Stefánsson varaformaður, Ásgeir Magnússon héraðsdómari og Hildigunnur Haraldsdóttir arkitekt. 

Fyrir var tekið mál nr. 90/2011, kæra á ákvörðun sveitarstjórnar Grímsnes- og Grafningshrepps frá 1. desember 2010, um að kæranda beri að fjarlægja  jarðvegsmön af sumarhúsalóðinni Illagili 21 í landi Nesja, Grímsnes- og Grafningshreppi, innan 90 daga. 

Í málinu er nú kveðinn upp svofelldur

úrskurður: 

Með bréfi til úrskurðarnefndarinnar, dags. 9. nóvember 2011, er barst nefndinni 11. s.m., kærir Sveinn Guðmundsson hrl., f.h. L, ákvörðun sveitarstjórnar Grímsnes- og Grafningshrepps, dags. 1. desember 2010, um að kæranda beri að fjarlægja jarðvegsmön af lóðinni Illagili 21 innan 90 daga.  Gerir kærandi þá kröfu að hin kærða ákvörðun verði felld úr gildi

Úrskurðarnefndinni bárust gögn málsins frá sveitarfélaginu hinn 18. desember 2013.  

Málavextir:  Eftir að umráðamaður lóðarinnar Illagils 16 hafði skorað á kæranda að fjarlægja jarðvegsmön á lóðinni Illagili 21, fór hann fram á það við embætti skipulags- og byggingarfulltrúa uppsveita Árnessýslu og Flóahrepps í bréfi, dags. 28. júlí 2010, að fyrrgreind mön yrði fjarlægð.  Á fundi skipulags- og byggingarnefndar 18. nóvember 2010 var eftirfarandi bókað: ,,Að mati nefndarinnar hefur mön á lóð nr. 21 áhrif á ásýnd og umhverfi.  Eiganda lóðar er gert að fjarlægja mönina innan 90 daga frá staðfestingu sveitarstjórnar á þessari samþykkt.“  Var kæranda gerð grein fyrir þessari afgreiðslu nefndarinnar með bréfi, dags. 23. s.m.  Afgreiðsla nefndarinnar var staðfest á fundi sveitarstjórnar 1. desember s.á. og er það sú ákvörðun sem kærð er í máli þessu, eins og að framan greinir.

Embætti skipulags- og byggingarfulltrúa sendi kæranda bréf, dags. 15. desember 2010 og 3. nóvember 2011, þar sem ítrekuð var krafa um að jarðvegsmön á landi hans yrði fjarlægð, auk þess sem dagsektir voru boðaðar í seinna bréfinu ef ekki yrði orðið við kröfunni. 

Málsrök kæranda:  Af hálfu kæranda er vísað til þess að leiðbeiningarskyldu um kærurétt samkvæmt 20. gr. stjórnsýslulaga nr. 37/1993 hafi ekki verið gætt í tilkynningu til hans um hina kærðu ákvörðun. Af þeim sökum beri að taka kærumál þetta til efnismeðferðar þótt kæra hafi borist að liðnum kærufresti.

Kærandi hafi byrjað framkvæmdir við byggingu sumarhúss á lóð sinni í október 2005.  Þáverandi byggingarfulltrúi sveitarfélagsins hafi komið á staðinn til umsagnar og ráðagerða vegna þeirra framkvæmda og hafi hann gefið kæranda munnlegt leyfi fyrir því að grafa fyrir kjallara.  Rætt hafi verið um hvað gera skyldi við uppgröftinn og hafi byggingarfulltrúinn lagt það til að hann yrði nýttur sem best og gert eitthvað snyrtilegt á lóðinni úr jarðveginum frekar en að flytja hann burt.  Um það hafi svo verið samið að gerð yrði skeifulaga jarðvegsmön úr uppgreftrinum á þeim stað sem tæki og vélar hefðu áður skemmt, eða um 35 m frá lóðamörkum lóðar kæranda og lóðar þess sem kvartað hafi yfir jarðvegsmöninni.  Allar framkvæmdir, þ.m.t. frágangur uppgraftar, hafi verið í fullu samráði við þáverandi byggingarfulltrúa.  Ef formreglna hafi ekki verið gætt verði kæranda ekki um það kennt þar sem hann hafi treyst á umsögn og aðkomu byggingarfulltrúa og að farið væri að lögum.  Þá hafi lóðarhafi Illagils nr. 19 verið samþykkur framkvæmdinni en sú lóð sé einna næst lóð kæranda. 

Ekki sé fallist á að jarðvegsmönin skerði útsýni frá Illagili 16, en séð frá þeirri lóð beri jarðvegsmönina við hól á nærliggjandi lóð nr. 19 sem standi nokkuð hærra í landi.  Þá sé jarðvegsmönin staðsett í lægð eða slakka í landinu.

Kæranda sé ekki ljóst hvað byggingarfulltrúi eigi við í bréfi sínu, dags. 23. nóvember 2010, þar sem segi að gróður á jarðvegsmöninni sé ekki í samræmi við ríkjandi gróður á svæðinu.  Í bréfinu sé því jafnframt haldið fram að mönin sé á lóðamörkum. Að mati kæranda sé jarðvegsmönin snyrtileg og vel frá gengin, gróin grasi með  lágplöntum og sé í 35 m fjarlægð frá lóðamörkum, eins og áður greini.

Málsrök Grímsnes- og Grafningshrepps: Af fyrirliggjandi gögnum má ráða að sveitarfélagið líti svo á að hin umdeilda jarðvegsmön hafi verið háð samþykki byggingarnefndar samkvæmt ákvæðum byggingarreglugerðar nr. 441/1998, en slíkt samþykki hafi ekki legið fyrir.  Samkvæmt deiliskipulagi sé óheimilt að planta  hávöxnum trjátegundum á svæðinu og megi af því ráða að markmið deiliskipulagsins sé að halda í náttúruleg einkenni svæðisins.  Með hliðsjón af því sé frágangur jarðvegs í jarðvegsmön í ósamræmi við anda deiliskipulagsins.

Andmæli lóðarhafa að Illagili 16:  Bent er á að fram komin kæra sé dagsett 9. nóvember 2011, eða rúmum 11 mánuðum eftir að hin kærða ákvörðun hafi verið tekin. Kæran sé því allt of seint fram komin og beri að vísa málinu frá úrskurðarnefndinni af þeim sökum.

Verði kæran tekin til efnislegrar meðferðar sé þess krafist að nefndin staðfesti hina kærðu ákvörðun um að fjarlægja beri jarðvegsmönina að viðlögðum dagsektum.  Hin kærða ákvörðun sé rétt, bæði að efni og formi, þ.e. rök að baki henni séu rétt og ákvörðunarferlið hafi verið í samræmi við þágildandi skipulagslög.  Kærandi hafi verið upplýstur um ferlið, verið viðstaddur skoðun og fengið ítarlegar upplýsingar um niðurstöðu skipulags- og byggingarfulltrúa og sveitarstjórnar, ásamt rökstuðningi, þar sem vísað hafi verið til þeirra ákvæða reglugerðar sem gerð jarðvegsmanarinnar brjóti gegn. 

Jarðvegsmönin sé ósamþykkt mannvirki sem samræmist ekki gildandi skipulagi fyrir svæðið og falli á engan hátt að umhverfinu, sem sé lyng- og kjarri vaxið land við Þingvallavatn. Markmið deiliskipulags svæðisins sé að við uppbyggingu sumarhúsabyggðarinnar sé þess gætt að stemma stigu við skerðingu útsýnis og breytingum á ásýnd lands með því t.d. að banna gróðursetningu hárra trjáa og byggingu skjólveggja.  Ekki verði séð að jarðvegsmönin þjóni nokkrum tilgangi auk þess sem hún skyggi á útsýni frá Illagili 16 og sé lýti á umhverfi og aðkomu að lóð nágranna.  Breyti þar engu þótt mönin sé grasi gróin heldur dragi það fremur fram hið hróplega ósamræmi sem sé á milli manarinnar og hins lyngi vaxna móa. 

Samkvæmt 2. mgr. gr. 7.2.4 í  núgildandi byggingarreglugerð nr. 112/2012, sbr. áður 68. gr. byggingarreglugerðar nr. 441/1998, sé lóðarhafa skylt að ganga frá byggingarlóð og fjarlægja þann uppgröft sem ekki þurfi að nota á lóð áður en byggingin sé fokheld.  Í Illagili sé skýrt að lóðareigendum beri að fjarlægja uppgröft en ekki nota hann til jöfnunar lóða eða við aðra landmótun enda sé þess krafist að gætt sé að hinu náttúrulega umhverfi, sbr. m.a. rökstuðning hinnar kærðu ákvörðunar.

Þeirri málsástæðu kæranda að hann hafi fengið munnlegt leyfi byggingarfulltrúa fyrir gerð jarðvegsmanarinnar sé mótmælt sem ósannaðri.  Slíkt leyfi hafi ekkert gildi þegar það fari gegn gildandi skipulagi og reglum um svæðið og hafi heldur ekki verið kynnt fyrir nágrönnum.  Kærandi verði að bera hallann af því að ekki liggi fyrir nein formleg leyfi fyrir möninni eða undanþága frá skyldu hans til að koma uppgreftri í burtu. 

Ríkir hagsmunir séu af því fyrir lóðarhafa Illagils 16 að umrædd mön og uppgröfturinn allur verði fjarlægður.  Við val á lóð undir frístundahús ráði miklu hversu sterk náttúruupplifun svæðisins sé, þ.m.t. gróðurfar og útsýni.  Þeir sem leggi mikið upp úr slíkum þáttum velji sér lóðir á svæðum þar sem skipulag geri ráð fyrir sem minnstri röskun náttúrulegs umhverfis, líkt og skipulag svæðisins í Illagili geri.  Ákvörðun um að leyfa möninni að standa hafi því ekki einungis neikvæð áhrif á einstaklingsbundna upplifun nágranna heldur verði það einnig til þess að ekki sé hægt að treysta á að skipulag svæðisins verndi þau gæði sem því sé ætlað.  Möguleikar á nýtingu landsins séu því skertir með tilheyrandi verðrýrnun.
 
Vettvangsskoðun:  Úrskurðarnefndin kynnti sér staðhætti á vettvangi hinn 9. apríl 2013.

Niðurstaða:  Samkvæmt þágildandi 5. mgr. 8. gr. skipulags- og  byggingarlaga nr. 73/1997 er kærufrestur til úrskurðarnefndarinnar einn mánuður frá því að kæranda varð kunnugt eða mátti vera kunnugt um ákvörðun þá sem kæra á, sbr. nú 2. mgr. 4. gr. laga nr. 130/2011 um úrskurðarnefnd umhverfis- og auðlindamála.

Í 28. gr. stjórnsýslulaga nr. 37/1993 er kveðið á um að vísa skuli kæru frá hafi hún borist að liðnum kærufresti nema afsakanlegt verði talið að kæran hafi ekki borist fyrr eða veigamiklar ástæður mæli með því að kæran verði tekin til meðferðar.  Í 2. mgr. ákvæðisins er þó tekið fram að kæra verði ekki tekin til meðferðar ef meira en ár er liðið frá því að ákvörðun var tilkynnt aðila.

Kæra í máli þessu var móttekin 11. nóvember 2011, eða rúmum ellefu mánuðum eftir að kæranda var tilkynnt um hina kærðu ákvörðun.  Barst því kæran að liðnum kærufresti.  Hins vegar var kæranda ekki leiðbeint um kærurétt og kærufrest af hálfu sveitarfélagsins, svo sem því bar að gera samkvæmt 2. tl. 2. mgr. 20. gr. stjórnsýslulaga og skömmu áður en kæran barst var kæranda tilkynnt um væntanlega ákvörðun um dagsektir til að fylgja eftir hinni kærðu ákvörðun.  Af þessum ástæðum verður kærumál þetta tekið til efnismeðferðar með vísan til 1. tl. 1. mgr. 28. gr. laganna, þar sem afsakanlegt þykir, eins og hér stendur sérstaklega á, að kæran hafi borist að liðnum kærufresti.

Af gögnum málsins verður ekki ráðið að kæranda hafi verið veittur andmælaréttur skv. 13. gr. stjórnsýslulaga áður en hin kærða ákvörðun var tekin, en hún er íþyngjandi gagnvart kæranda.  Sá annmarki á málsmeðferð ákvörðunarinnar telst verulegur eins og á stóð og ber af þeim sökum að fella hana úr gildi.

Uppkvaðning úrskurðar í máli þessu hefur dregist verulega vegna mikils fjölda mála sem skotið hefur verið til úrskurðarnefndarinnar og tafa við gagnaöflun.

Úrskurðarorð: 

Felld er úr gildi ákvörðun sveitarstjórnar Grímsnes- og Grafningshrepps frá 1. desember 2010 um að kæranda beri að fjarlægja jarðvegsmön af lóðinni Illagili 21 innan 90 daga.

____________________________________
Ómar Stefánsson

____________________________              ___________________________
Ásgeir Magnússon                                                 Hildigunnur Haraldsdóttir

des 22
Love0

21/2012 Hafnarbraut Njarðvík

Með

Árið 2014, fimmtudaginn 13. febrúar, kom úrskurðarnefnd umhverfis- og auðlindamála saman til fundar í húsnæði nefndarinnar að Skuggasundi 3, Reykjavík. Mætt voru Nanna Magnadóttir forstöðumaður, Ásgeir Magnússon héraðsdómari og Þorsteinn Þorsteinsson byggingarverkfræðingur. 

Fyrir var tekið mál nr. 21/2012, kæra á ákvörðun Heilbrigðiseftirlits Suðurnesja, sem tilkynnt var með bréfi, dags. 14. desember 2011, um að Olíudreifing ehf. skyldi fara í frekari hreinsun á olíumengun á lóðinni að Hafnarbraut 6 í Njarðvík. 

Í málinu er nú kveðinn upp svofelldur

úrskurður: 

Með bréfi til úrskurðarnefndar umhverfis- og auðlindamála, dags. 15. mars 2012, er barst nefndinni 16. s.m., framsendi formaður úrskurðarnefndar þeirrar sem starfaði skv. ákvæði 31. gr. laga nr. 7/1998, fyrir breytingu þess skv. 17. gr. laga nr. 131/2011, kæru Thelmu Halldórsdóttur hdl., f.h. Olíudreifingar ehf., Hólmaslóð 8-10, Reykjavík, sem borist hafði 13. mars 2012. Kærð er ákvörðun Heilbrigðiseftirlits Suðurnesja, sem tilkynnt var með bréfi, dags. 14. desember 2011, um að Olíudreifing skyldi fara í frekari hreinsun á olíumengun á lóðinni að Hafnarbraut 6 í Njarðvík.

Kærandi krefst þess að ákvörðunin verði felld úr gildi. Jafnframt krefst hann þess, með vísan til 2. mgr. 29. gr. stjórnsýslulaga nr. 37/1993, að réttaráhrifum ákvörðunarinnar verði frestað uns kærumálið hefur verið leitt til lykta. Af hálfu Heilbrigðiseftirlits Suðurnesja hefur verið fallist á frestun réttaráhrifanna. 

Gögn bárust frá Heilbrigðiseftirliti Suðurnesja 15. ágúst 2013. Bréf heilbrigðiseftirlitsins er dagsett 20. apríl 2012, en upphafleg sending þess misfórst. 

Málavextir: Við Hafnarbraut 6 í Njarðvík rak kærandi olíubirgðastöð, en árið 2001 hafði rekstri stöðvarinnar verið hætt og ákveðið var að selja lóðina. Kærandi lýsir því í greinargerð sinni að árið 2010 hafi verið ákveðið að biðja Almennu Verkfræðistofuna um að meta hversu menguð lóðin væri. Niðurstaða verkfræðistofunnar hafi verið að nauðsynlegt væri að fjarlægja um 200 m³ af jarðvegi og hafi 330 m³ verið fjarlægðir. 

Heilbrigðiseftirlit Suðurnesja tók jarðvegssýni að Hafnarbraut 6 hinn 25. nóvember 2011 og sendi þrjú sýni í greiningu á rannsóknarstofu Háskóla Íslands í lyfja- og eiturefnafræði. Við rannsóknina greindist mjög niðurbrotin dísilolía í jarðveginum, 16.400, 15.500 og 12.100 mg/kg. Í framhaldinu sendi heilbrigðiseftirlitið kæranda bréf, dagsett 6. desember 2011, þar sem fram kom að í ljósi niðurstaðanna væri hreinsun olíumengunar á lóðinni ófullnægjandi og að kærandi skyldi hreinsa lóðina frekar. Í bréfinu sagði að kærandi gæti komið á framfæri skriflegum athugasemdum skv. 13. gr. stjórnsýslulaga. Af hálfu kæranda var sendur tölvupóstur til heilbrigðiseftirlitsins 8. desember 2011, þar sem spurt var við hvaða mörk væri miðað þegar segði að grafa ætti meira upp. Í svari heilbrigðisfulltrúa kom fram að olíumagn í jarðvegi mætti ekki vera meira en 500 mg/kg, sem væru skilgreiningarmörk á óvirkum úrgangi samkvæmt reglugerð nr. 738/2003 um urðun úrgangs. Með bréfi, dagsettu 9. desember 2011, mótmælti kærandi kröfum heilbrigðiseftirlitsins. Taldi hann reglugerð um urðun úrgangs ekki taka til þeirra aðstæðna sem um ræddi, en rétt væri að vinna samkvæmt leiðbeiningum Hollustuverndar ríkisins nr. 8 frá 1998, um meðferð á olíumenguðum jarðvegi. Í svari heilbrigðiseftirlitsins, dagsettu 14. desember 2011, sagði að heilbrigðiseftirlitið héldi sig við fyrri kröfu sína um að fram skyldi fara frekari hreinsun. 

Kærandi óskaði eftir rökstuðningi fyrir ákvörðuninni með bréfi, dagsettu 22. desember 2011, sér í lagi á hvaða lagagrundvelli hún byggði. Í rökstuðningi sínum, dagsettum 10. janúar 2012, vísaði heilbrigðiseftirlitið til fyrrnefndra niðurstaða rannsóknarstofu Háskóla Íslands í lyfja- og eiturefnafræði. Þá sagði að samkvæmt leiðbeiningum Hollustuverndar ríkisins nr. 8 frá 1998 skyldi kærandi framkvæma áhættumat. Einnig sagði að í grein 2.1.2.2, í viðauka við reglugerð um urðun úrgangs, kæmi fram að innihéldi jarðvegur meira en 500 ppm af jarðolíu teldist hann virkur úrgangur. Væri þá nauðsynlegt að hreinsa hann sérstaklega eða urða á urðunarstöðum fyrir spilliefni. 

Málsrök kæranda: Kærandi telur í fyrsta lagi að ákvörðun heilbrigðiseftirlitsins feli í sér brot á lögmætisreglu stjórnsýsluréttarins. Erfitt sé að átta sig á því á hvaða réttarheimild heilbrigðiseftirlitið byggi ákvörðun sína. Óljóst sé hvort það líti svo á að kærandi hafi urðað úrgang á lóðinni, og af þeim sökum eigi reglugerð nr. 738/2003 um urðun úrgangs við, eða hvort reglugerðin eigi við af einhverjum öðrum ástæðum. Kærandi telji ekkert ákvæði reglugerðarinnar veita heilbrigðiseftirlitinu heimild til að kveða á um frekari hreinsun mengaðs jarðvegs. Markmiðið með reglugerðinni sé að stuðla að því að urðun úrgangs valdi sem minnstum óæskilegum áhrifum á umhverfið. Í því máli sem hér um ræði hafi hins vegar ekki verið um urðun úrgangs að ræða. Lóðin hafi mengast vegna starfsemi kæranda, en jarðvegurinn teljist ekki vera úrgangur í skilningi reglugerðarinnar. Það sé því ekki ljóst hvernig heilbrigðiseftirlitið byggi kröfu sína um frekari hreinsun á reglugerð um urðun úrgangs. 

Í rökstuðningi heilbrigðiseftirlitsins frá 10. janúar 2012 hafi falist ný ákvörðun um að kærandi skyldi framkvæma áhættumat samkvæmt leiðbeiningum Hollustuverndar ríkisins. Ekki sé unnt að byggja kröfu um áhættumat á þeim leiðbeiningum þar sem ekki hafi verið brák á jarðvatni, sbr. töflu 3.1 í leiðbeiningunum.  

Þar sem hin kærða ákvörðun byggi ekki á skýrri lagaheimild feli hún í sér brot gegn lögmætisreglu stjórnsýsluréttar. Þá verði að telja óheimilt að taka nýja ákvörðun í rökstuðningi fyrir fyrri ákvörðun. 

Kærandi telur í öðru lagi að ákvörðun heilbrigðiseftirlitsins feli í sér brot gegn 20. og 22. gr. stjórnsýslulaga nr. 37/1993. Stjórnvaldsákvörðun verði efnislega að vera bæði ákveðin og skýr svo málsaðili geti skilið hana og metið réttarstöðu sína. Litið sé svo á að stjórnvaldsákvarðanir þurfi yfirleitt að hafa að geyma a.m.k. fimm meginþætti. Í fyrsta lagi þurfi að tilgreina málið og aðila þess, í öðru lagi efnið sem sé til úrlausnar, í þriðja lagi rökstuðning fyrir niðurstöðu, sbr. 22. gr. stjórnsýslulaga, í fjórða lagi þurfi niðurstaðan að vera skýr og loks þurfi að sinna leiðbeiningarskyldu skv. 2. mgr. 20. gr. stjórnsýslulaga.

Í ákvörðun heilbrigðiseftirlitsins sé hvorki að finna tilgreiningu á því efni sem til úrlausnar hafi verið né hafi niðurstaðan verið skýr og ákveðin. Í tölvupósti frá heilbrigðiseftirlitinu 8. desember 2011, sem útskýri grundvöll kröfunnar um frekari hreinsun á svæðinu, sé vísað til reglugerðar um urðun úrgangs, en ekki komi fram á hvaða ákvæði reglugerðarinnar krafan byggi. Í kjölfar óskýrra svara hafi kærandi óskað formlega eftir rökstuðningi. Sérstaklega hafi verið beðið um að útskýrt yrði á hvaða lagagrundvelli ákvörðunin byggði. Í bréfi, dagsettu 10. janúar 2012, sem hafi borið yfirskriftina „Rökstuðningur Heilbrigðiseftirlits Suðurnesja“, hafi hins vegar ekki verið gerð nein tilraun til að skýra lagagrundvöll ákvörðunarinnar heldur hafi verið tekin ný ákvörðun þess efnis að kærandi skyldi framkvæma áhættumat á grundvelli leiðbeininga Hollustuverndar ríkisins. Skv. 1. mgr. 22. gr. stjórnsýslulaga skuli rökstuðningur fyrir ákvörðun aðeins snúa að þeim réttarreglum sem ákvörðun byggi á og tilvísunin eigi að vera nógu skýr til að aðili máls geti sjálfur kannað lagagrundvöll ákvörðunarinnar. Auk þess skuli greina frá þeim meginsjónarmiðum sem ráðandi hafi verið og sé ekki heimilt að taka nýja ákvörðun í rökstuðningi, líkt og heilbrigðiseftirlitið hafi gert. Þá hafi ekki verið gerð tilraun til að leiðbeina kæranda eins og skylt sé skv. 20. gr. stjórnsýslulaga. Hvorki sé gerð grein fyrir kæruheimild né heimild kæranda til að fá ákvörðunina rökstudda. 

Málsrök Heilbrigðiseftirlits Suðurnesja: Bent er á að krafa heilbrigðiseftirlitsins um frekari hreinsun jarðvegs að Hafnarbraut 6 frá 6. desember 2011 feli ekki í sér formlega stjórnvaldsákvörðun. Aðeins sé um að ræða kröfu um að kærandi fari eftir þeim reglum sem um starfsemina gildi. Hins vegar geti það að kærandi hunsi kröfuna leitt til stjórnvaldsákvörðunar skv. 27. gr. laga nr. 7/1998 um hollustuhætti og mengunarvarnir. Það mál sem hér sé til meðferðar hafi ekki verið komið á það stig enda nefnd krafa aðeins ítrekuð í bréfi heilbrigðiseftirlitsins, dagsettu 14. desember 2011. 

Þegar jarðvegur mengist af olíu verði til úrgangur. Yfirleitt sé þeim sem beri ábyrgð á menguninni gert að fjarlægja hinn mengaða úrgang og koma í förgun á stað sem hafi starfsleyfi til að taka við slíkum úrgangi. Það sé ætlun kæranda að leggja niður olíubirgðastöðina að Hafnarbraut 6 og selja lóðina. Þar sé uppsöfnuð olíumengun í jarðvegi eftir áratuga starfsemi birgðastöðvarinnar. Heilbrigðiseftirlitið skilgreini olíu sem þannig sé hellt í jörð sem úrgang sem viðkomandi hafi í vörslu sinni og telji að reglugerð nr. 738/2003 um urðun úrgangs gildi í nefndu tilfelli. Olía sem hellt sé niður í náttúrunni bindist jarðvegi og það sé nær ómögulegt að hreinsa slíka mengun nema með því að fjarlægja jarðveginn. Skilningur kæranda í aðra átt um þetta atriði sé í hæsta máta furðulegur. 

Í bréfi kæranda til heilbrigðiseftirlitsins, dagsettu 9. desember 2011, sé kröfu um hreinsun mótmælt með þeim rökum að reglugerð um urðun úrgangs eigi ekki við. Kærandi hafi talið að leiðbeiningar Hollustuverndar ríkisins um olíumengun í jarðvegi ættu við tilvikið. Heilbrigðiseftirlitið telji leiðbeiningarnar ekki eiga við en hafi þó fallist á beiðni kæranda um að miða aðgerðir við þær enda hafi embættið talið að það breytti ekki eðli málsins. Leiðbeiningar þessar séu um margt úreltar og hafi enga lagalega þýðingu og því sé einungis hægt að hafa þær til hliðsjónar. 

Því sé mótmælt að umdeild krafa um hreinsun jarðvegs hafi verið óljós en hún hafi verið skýrð enn frekar að beiðni kæranda. Það að kærandi hafi ekki fallist á þau lagarök sem sett hafi verið fram sé síðan annað mál. Þess beri að geta að kærandi sé olíufyrirtæki sem búi yfir a.m.k. jafn mikilli sérþekkingu á málaflokknum og starfsmenn heilbrigðiseftirlitsins, enda hafi hann staðið í sambærilegum aðgerðum áður. Það veki því nokkra furðu að í stjórnsýslukærunni skuli fundið að því að fyrirtækinu hafi ekki verið gert ljóst á hvaða ákvæði reglugerðarinnar krafan byggði. Í bréfi heilbrigðiseftirlitsins, dagsettu 10. janúar 2012, sé kæranda sérstaklega bent á gr. 2.1.2.2 í viðauka reglugerðar um urðun úrgangs varðandi þau mörk sem löggjafinn telji að miða eigi við þegar tekin sé ákvörðun um urðun olíumengaðs jarðvegs á urðunarstöðum fyrir spilliefni. 

Aðilar hafa gert ítarlegri grein fyrir máli sínu. Þau sjónarmið verða ekki rakin nánar hér en tekið hefur verið mið af þeim við úrlausn málsins. 

Niðurstaða: Úrskurðarnefndin hefur það hlutverk að úrskurða vegna stjórnvaldsákvarðana og í ágreiningsmálum vegna annarra úrlausnaratriða á sviði umhverfis- og auðlindamála, eftir því sem mælt er fyrir um í lögum á þessu sviði, sbr. 1. gr. laga nr. 130/2011 um úrskurðarnefnd umhverfis- og auðlindamála. Þannig eru aðeins kæranlegar þær ákvarðanir og þau úrlausnaratriði sem afmörkuð eru í lögum og að teknu tilliti til 2. mgr. 26. gr. stjórnsýslulaga nr. 37/1993 verða aðeins þær ákvarðanir er binda enda á mál bornar undir úrskurðarnefndina. Heilbrigðiseftirlit Suðurnesja telur kröfu sína um hreinsun lóðarinnar að Hafnarbraut 6 ekki hafa falið í sér stjórnvaldsákvörðun og hún sé þar af leiðandi ekki kæranleg til úrskurðarnefndarinnar. Aðeins hafi verið um að ræða kröfu um að kærandi fari eftir þeim reglum sem um starfsemi hans gildi.

Í fyrsta bréfi heilbrigðiseftirlitsins til kæranda, dagsettu 6. desember 2011, var bent á rétt kæranda til að koma á framfæri andmælum, sem hann gerði. Í bréfi eftirlitsins 14. s.m. var vísað til þess að andmælin hefðu verið móttekin, en eftirlitið héldi sig við kröfu sína. Í bréfinu var kveðið á um skyldu kæranda til að hreinsa hinn olíumengaða jarðveg. Þá var veittur rökstuðningur samkvæmt beiðni kæranda í bréfi heilbrigðiseftirlitsins, dagsettu 10. janúar 2012. Af greindum atvikum verður ekki annað ráðið en að heilbrigðisyfirvöld á Suðurnesjum hafi í skjóli opinbers valds lagt þær skyldur á herðar kæranda að fjarlægja þann jarðveg á athafnasvæði hans sem talinn var mengaður olíu umfram tiltekin mörk. Liggur því fyrir í málinu kæranleg stjórnvaldsákvörðun í skilningi 1. gr. laga um úrskurðarnefnd umhverfis- og auðlindamála, sbr. 26. gr. stjórnsýslulaga.

Með reglugerð nr. 105/2004 var reglugerð nr. 785/1999, um starfsleyfi fyrir atvinnurekstur sem getur haft í för með sér mengun, breytt á þann veg að öllum starfandi olíubirgðastöðvum var gert að hafa gilt starfsleyfi eigi síðar en 31. desember 2005. Starfsleyfi skv. 15. gr. reglugerðar nr. 785/1999 skulu, ef nauðsynlegt reynist, tíunda viðeigandi ráðstafanir sem tryggja verndun jarðvegs og grunnvatns og meðhöndlun úrgangsefna sem falla til við atvinnureksturinn, sem og tilgreina ákvæði um eftirlit með losun. Þá er almenn skilyrði starfsleyfis að finna í 12. gr. reglugerðarinnar, m.a. þess efnis að gera skuli nauðsynlegar ráðstafanir til að fyrirbyggja mengun og koma rekstrarsvæði í viðunandi horf þegar rekstur er stöðvaður. Fyrir liggur í málinu að á svæðinu hafi verið starfrækt olíubirgðastöð fram til ársins 2001 en samkvæmt framangreindu var starfsemin á þeim tíma ekki starfsleyfisskyld og koma því áðurgreind reglugerðarákvæði ekki til álita.

Kærandi telur að lagastoð hafi skort fyrir hinni kærðu ákvörðun, en heilbrigðiseftirlitið telur reglugerð nr. 738/2003 um urðun úrgangs eiga við. Markmiðið með reglugerðinni er að stuðla að því að urðun úrgangs valdi sem minnstum óæskilegum árifum á umhverfið, sbr. 1. gr. hennar. Samkvæmt 2. gr. reglugerðarinnar á hún við um urðun úrgangs og skilyrði fyrir móttöku hans til urðunar. Þá er í reglugerðinni að finna fyrirmæli sem kveða á um urðun úrgangs sem starfsleyfisskylda starfsemi, um flokkun urðunarstaða, móttöku úrgangs og umsókn um starfsleyfi fyrir urðunarstaði. Beinast þvingunarúrræði reglugerðarinnar að rekstraraðilum urðunarstaða. Af hálfu heilbrigðiseftirlitsins er vísað til gr. 2.1.2.2 í II. viðauka reglugerðarinnar um viðmiðanir og aðferðir við móttöku úrgangs, en ákvæðið á aðeins við um þau mörk olíu í jarðvegi sem miðað skal við þegar metið er hvort skila megi jarðveginum á urðunarstað fyrir óvirkan úrgang. Í reglugerðinni er ekki heimild til að mæla fyrir um að jarðvegur sé grafinn upp og honum fargað sé þéttni olíu yfir þeim mörkum að jarðvegurinn teljist tækur á urðunarstað fyrir óvirkan úrgang. Skiptir þá ekki máli þótt dísilolía geti fallið að skilgreiningu reglugerðarinnar á úrgangi. Leiðbeiningar Hollustuverndar ríkisins, sem jafnframt er skírskotað til, eru ekki bindandi reglur að lögum.

Ákvörðun um að kæranda sé gert að fjarlægja umræddan jarðveg er íþyngjandi og þarf að hafa skýra lagastoð. Eins og að framan er rakið er ekki við að styðjast viðhlítandi lagaheimild í umdeildu tilviki og verður ákvörðunin þegar af þeim sökum felld úr gildi. 

Uppkvaðning úrskurðar í máli þessu hefur dregist sökum mikils fjölda mála sem skotið hefur verið til úrskurðarnefndarinnar.

Úrskurðarorð:

Felld er úr gildi ákvörðun Heilbrigðiseftirlits Suðurnesja, sem tilkynnt var með bréfi, dagsettu 14. desember 2011, um að kærandi skuli fara í frekari hreinsun olíumengunar á lóðinni að Hafnarbraut 6 í Njarðvík.

____________________________________
Nanna Magnadóttir

_____________________________              ___________________________
Ásgeir Magnússon                                          Þorsteinn Þorsteinsson

des 22
Love0

11/2012 Frístundabyggð í Grímsnes- og Grafningshrepps

Með

Árið 2014, fimmtudaginn 13. febrúar, kom úrskurðarnefnd umhverfis- og auðlindamála saman til fundar í húsnæði nefndarinnar að Skuggasundi 3, Reykjavík. Mætt voru Nanna Magnadóttir forstöðumaður, Ásgeir Magnússon héraðsdómari og Þorsteinn Þorsteinsson byggingarverkfræðingur. 

Fyrir var tekið mál nr. 11/2012, kæra á ákvörðun sveitarstjórnar Grímsnes- og Grafningshrepps frá 21. desember 2011 um að synja um breytingu á deiliskipulagi frístundabyggðar í landi Hests í Grímsnesi.

Í málinu er nú kveðinn upp svofelldur

úrskurður: 

Með bréfi til úrskurðarnefndar umhverfis- og auðlindamála, dags. 21. febrúar 2012, er barst nefndinni sama dag, kærir J þá ákvörðun sveitarstjórnar Grímsnes- og Grafningshrepps frá 21. desember 2011 að synja um breytingu á deiliskipulagi frístundabyggðar í landi Hests. Skilja verður kröfugerð kæranda svo að krafist sé ógildingar á hinni kærðu ákvörðun.

Málavextir: Málið á sér nokkra forsögu en á árinu 2007 voru tillögur að breyttu deiliskipulagi frístundabyggðar í landi Hests auglýstar til kynningar. Bárust athugasemdir á kynningartíma og í framhaldi af því mun málið hafa farið í bið. Hinn 21. september 2011 var, í kjölfar endurnýjaðrar umsóknar um breytt deiliskipulag Hests, samþykkt á fundi skipulags- og byggingarnefndar uppsveita Árnessýslu og Flóahrepps að auglýsa að nýju breytingartillögur að umræddu deiliskipulagi. Þá var samþykkt að tilkynna þeim sérstaklega um auglýsinguna sem áður höfðu komið að athugasemdum. Staðfesti sveitarstjórn téða afgreiðslu hinn 5. október s.á.

Fólu tillögurnar annars vegar í sér að tvær u.þ.b. 0,8 ha frístundalóðir nr. 133 og nr. 138 kæmu í framhaldi af lóðum nr. 131 og nr. 136, þ.e. við enda vegar austast á svæðinu. Hins vegar yrði tveimur 0,8 ha frístundalóðum, nr. 5C og nr. 7C, bætt við í framhaldi af lóðum nr. 5B og 7B, þ.e. við enda vegar nyrst á svæðinu. Bárust athugasemdir frá eigendum lóða nr. 131, 136, 7B og frá Hesti, félagi landeigenda á svæðinu. Síðastnefndar athugasemdir voru afturkallaðar með bréfi formanns stjórnar félagsins, dags. 7. mars 2012, eða eftir að hin kærða ákvörðun var tekin.

Breytingartillögurnar voru teknar fyrir í skipulags- og byggingarnefnd hinn 15. desember 2011 og afgreiddar með svohljóðandi hætti: „Lagðar fram að lokinni auglýsingu tvær tillögur að breytingu á deiliskipulagi frístundabyggðar í landi Hests. Í tillögunum felast að lóðum er fjölgað um samtals fjórar á tveimur svæðum. Tillögurnar voru auglýstar til kynningar 13. október 2011 með athugasemdafresti til 24. nóvember. Athugasemdir bárust og eru þær lagðar fram ásamt umsögn landeigenda um þær. Vegna innkominna athugasemda er fallið frá auglýstum breytingum á deiliskipulagi svæðisins.“ Staðfesti sveitarstjórn nefnda afgreiðslu hinn 21. s.m. og hefur sú ákvörðun verið kærð til úrskurðarnefndarinnar.

Málsrök kæranda: Kærandi tekur fram að eigandi jarðarinnar Hests hafi fengið núgildandi deiliskipulag samþykkt. Land það sem deiliskipulagið taki til liggi meðfram Hvítá í suðvestur, landamerkjum við Kiðjaberg í vestur, að línu skammt frá Hestvatni í norður, undir og meðfram klettabelti í Hestfjalli í norðaustur og að línu skammt frá Torfgili í suður. Telji kærandi að landfræðilega séð sé ekki hægt að fjölga lóðum á svæðinu umfram þær sem nú sé beðið um. Sé umbeðin stækkun svæðisins ákaflega lítil í hlutfalli við þegar skipulagt svæði, en þar séu 136 lóðir. Falli breytingin einkar vel að núgildandi deiliskipulagi og landslagi svæðisins og að stærð lóða og lögun. Valdi hún engum breytingum hjá eigendum annarra lóða á svæðinu, nema hjá þeim fjórum sem eigi lóðir sem liggja muni að hinum nýju lóðum. 

Rekur kærandi athugasemdir þær er bárust og leggur áherslu á í andsvörum að lóð 7B hafi við sölu verið endalóð, en hún hafi verið seld á sama verði og næsta lóð, þ.e. lóð nr. 7A, sem ekki sé endalóð. Því verði ekki um fjárhagslegt tap að ræða hjá eigendum lóðar nr. 7B við breytingarnar. Þá hafi í afsali um lóðina ekki verið að finna ákvæði um að skipulagi yrði ekki breytt. Lóð nr. 131 hafi verið keypt af einkaaðila og hafi sá aðili ekki, svo gilt sé, getað gefið yfirlýsingu um að lóðin yrði ávallt endalóð, þótt hún hafi verið það við söluna. Sömu sjónarmið eigi við vegna lóðar nr. 136. Einnig sé bent á að í athugasemdum eiganda lóðar nr. 136 hafi engin rök verið færð fyrir því hvernig þessi breyting geti skaðað hagsmuni hans. Fyrirhugaðar lóðir nr. 133 og nr. 138 liggi mun lægra en umræddar lóðir þannig að ekki sé mikil hætta á að gróður eða mannvirki hindri útsýni og sé tekið fram að enginn muni þurfa að aka fram hjá fyrirhuguðum lóðum til að komast á sína lóð.

Eins og fyrr greinir afturkallaði Hestur landeigendafélag athugasemdir sínar og bendir kærandi á að ekki verði séð af svörum skipulags- og byggingarfulltrúa til úrskurðarnefndarinnar, dags. 9. nóvember 2012, að það erindi Hests landeigendafélags hafi borist honum eða að hann hafi tekið tillit til þess í ákvörðun sinni. 

Málsrök Grímsnes- og Grafningshrepps:  Af hálfu sveitarfélagsins voru send gögn er málið varðar og greinargerð og er þar byggt á sömu sjónarmiðum og við afgreiðslu málsins sem áður hafa verið rakin.

Niðurstaða: Í máli þessu er deilt um synjun sveitarstjórnar á að breyta deiliskipulagi frístundabyggðar í landi Hests. Líkt og rakið hefur verið bárust athugasemdir á kynningartíma og vegna þeirra var fallið frá auglýstum breytingum á deiliskipulagi svæðisins, samanber bókun skipulags- og byggingarnefndar, er sveitarstjórn staðfesti 21. desember 2011.

Sveitarfélagi er falið víðtækt vald í skipulagsmálum innan marka sveitarfélags, líkt og fram kemur í 3. mgr. 3. gr. skipulagslaga nr. 123/2010. Ber sveitarstjórn ábyrgð á og annast gerð deiliskipulags skv. 1. mgr. 38. gr. tilvitnaðra laga og heyrir það undir sveitarstjórn að samþykkja deiliskipulag endanlega, sbr. 40. til 42. gr. laganna, og gildir hið sama um breytingar á slíku skipulagi, sbr. 43. gr. laganna. Getur landeigandi óskað eftir því við sveitarstjórn að gerð sé tillaga að deiliskipulagi eða breytingu á deiliskipulagi á sinn kostnað skv. 2. mgr. 38. gr. sömu laga, en ekki verður talið að hann eigi lögvarða kröfu til þess að knýja á um breytingu.

Athugasemdir eigenda lóða nr. 131, 136 og 7B beinast að því að þeir hafi talið að um endalóðir hafi verið að ræða er þeir festu kaup á lóðum sínum. Þá telur eigandi lóðar nr. 131 m.a. að breytingarnar muni rýra verðgildi eignarinnar og raska friðhelgi. Eigendur lóðar nr. 7B telja að breytingin muni rýra mjög gæði lands þeirra, en þau hafi við kaup á landinu talið sig fá óhindrað útsýni og að fyrirhugaður bústaður þeirra yrði næst vatninu.

Telja verður að synjun sveitarstjórnar á fram komnum tillögum hafi verið málefnaleg. Var henni heimilt að leggja til grundvallar við úrlausn málsins sjónarmið er fram komu í gerðum athugasemdum, en umdeildar breytingar gátu raskað einstaklegum hagsmunum þeirra er athugasemdirnar gerðu. Breytir engu þar um þótt athugasemdir Hests landeigendafélags hafi verið afturkallaðar eftir að ákvörðun var tekin í málinu enda liggur ekkert fyrir í gögnum málsins um að aðrar þær athugasemdir sem áður er lýst hafi verið afturkallaðar. Þá verður eins og fyrr segir ekki talið að kærandi hafi átt lögvarða kröfu til að knýja á um breytingar á deiliskipulagi.

Með vísan til þess sem rakið hefur verið verður ekki fallist á kröfu kæranda.

Uppkvaðning úrskurðar í máli þessu hefur dregist sökum mikils fjölda mála sem skotið hefur verið til úrskurðarnefndarinnar.

Úrskurðarorð:

Hafnað er kröfu um ógildingu hinnar kærðu ákvörðunar sveitarstjórnar Grímsnes- og Grafningshrepps frá 21. desember 2011 um að synja um breytingu á deiliskipulagi frístundabyggðar í landi Hests.

____________________________________
Nanna Magnadóttir

_____________________________              ___________________________
Ásgeir Magnússon                                          Þorsteinn Þorsteinsson

 

des 22
Love0

118/2012 Þórsgata

Með

Árið 2014, föstudaginn 31. janúar, tók Nanna Magnadóttir, formaður úrskurðarnefndar umhverfis- og auðlindamála, fyrir mál nr. 118/2012 með heimild í 3. mgr. 3. gr. sbr. 1. mgr. 2. gr. laga nr. 130/2011. 

Í málinu er kveðinn upp svofelldur 

úrskurður: 

Með bréfi til úrskurðarnefndar umhverfis- og auðlindamála, dags. 7. nóvember 2012, er barst nefndinni sama dag, kæra K og Í, Þórsgötu 13, Reykjavík, afgreiðslu skipulagsráðs Reykjavíkurborgar frá 17. október 2012 á umsókn um breytt deiliskipulag lóðar þeirra. 

Kærendur krefjast þess að afgreiðslu skipulagsráðs verði hnekkt og að því verði gert að taka málið til umfjöllunar að nýju á grundvelli fyrri ákvarðana þess og umsagnar fyrrverandi lögfræðings skipulags- og byggingarsviðs Reykjavíkur. 

Málsatvik og rök: Kærendur eru búsettir í einbýlishúsi á lóð nr. 13 við Þórsgötu í Reykjavík. Samkvæmt gildandi deiliskipulagi Þórsgötureits er gert ráð fyrir bílastæðum framan við hús kærenda. Í júní 2007 var á fundi skipulagsráðs tekin fyrir fyrirspurn kærenda um hvort heimilað yrði að leggja niður eitt almenningsbílastæði framan við hús þeirra til að rýma fyrir innkeyrslu inn á lóðina þar sem yrðu þrjú bílastæði. Fyrir lá jákvæð umsögn framkvæmdasviðs um erindið. Var m.a. fært til bókar að ekki væri gerð athugasemd við erindið og að sækja þyrfti um byggingarleyfi. Á afgreiðslufundi byggingarfulltrúa hinn 30. september 2008 var lögð fram umsókn um leyfi til að gera innkeyrslu og koma fyrir tveimur bílastæðum á lóð kærenda. Var afgreiðslu málsins frestað og fært til bókar að með vísan til umsagnar skipulagsstjóra væri ekki gerð athugasemd við að umsækjandi gerði breytingu á deiliskipulagi í samræmi við erindið og yrði slík tillaga grenndarkynnt.

Í september 2011 var tekin fyrir á afgreiðslufundi skipulagsstjóra fyrirspurn kærenda að breyttu deiliskipulagi Þórsgötureits og hún afgreidd neikvætt með vísan til umsagnar skipulagsstjóra. Komu kærendur á framfæri athugasemdum við afgreiðslu skipulagsstjóra og fóru fram á að veittar yrðu leiðbeiningar við gerð nýrrar tillögu til að tryggja að hún yrði í samræmi við fyrri afgreiðslur skipulags- og byggingaryfirvalda. Á fundi skipulagsráðs hinn 22. febrúar 2012 var tekin fyrir tillaga kærenda, dags. 8 desember 2011, um breytt deiliskipulag Þórsgötureits sem fól í sér breyttan byggingarreit á lóð kærenda og tilhögun bílastæða. Jafnframt var lögð fram önnur tillaga þar sem gert var ráð fyrir frávikum frá fyrri tillögu. Tók skipulagsráð erindið fyrir sem fyrirspurn og afgreiddi með neikvæðum hætti.  Erindi kærenda var lagt fram að nýju á fundi skipulagsráðs hinn 17. október 2012 og afgreitt með svohljóðandi hætti: „Synjað. Skipulagsráð fellst ekki á að breyta deiliskipulagi á þann hátt sem lagt er til í tillögunni.“ Hinn 18. október 2012 var fundargerð skipulagsráðs lögð fram í borgarráði sem samþykkti B-hluta fundargerðarinnar.    

Kærendur skírskota til þess að hvorki sé í hinni kærðu ákvörðun tilgreind ástæða né gefinn rökstuðningur fyrir synjuninni. Erindinu muni hafa verið hafnað vegna andstöðu við að fjarlægja ætti bílastæði af götu en það hafi þegar verið samþykkt af skipulagsráði.  Hafi skipulagsyfirvöld ítrekað afgreitt málið í mótsögn við afgreiðslu skipulagsráðs frá því í júní 2007, þrátt fyrir að tillagan hafi verið útfærð í samræmi við leiðbeiningar starfsmanna skipulagsyfirvalda.

Reykjavíkurborg krefst þess að kröfum kærenda verði hafnað. Stjórnvald geti breytt afstöðu sinni að vissum skilyrðum uppfylltum og hafi það átt við hér. Skipulagsyfirvöld hafi á grundvelli málefnalegra sjónarmiða komist að annarri niðurstöðu nú. Afgreiðsla erindis kærenda í júní 2007 hafi verið svar við fyrirspurn kærenda en ekki afgreiðsla á umsókn. Fimm árum síðar hafi önnur sjónarmið verið til staðar þegar að endanlegri afgreiðslu hafi komið og því þurfi kærendur að sæta.  

Niðurstaða: Í máli þessu er deilt um synjun skipulagsráðs  Reykjavíkur á beiðni um breytt deiliskipulag fyrir Þórsgötureit. Skipulagsráð afgreiddi beiðnina á fundi 17. október 2012 og var fundargerð ráðsins skipt í tvískiptan A-hluta sem fjallaði um skipulagsmál, B-hluta sem fjallaði um byggingarmál, C-hluta um fyrirspurnir og D-hluta ýmis mál. Mál það sem hér er um deilt var afgreitt í fyrri A-hluta fundargerðarinnar. Fundargerðin var lögð fram á fundi borgarráðs daginn eftir þar sem bókað var að borgarráð samþykkti B-hluta fundargerðarinnar en ekki var fjallað um afgreiðslu skipulagsráðs á áðurgreindri beiðni.

Sveitarstjórnir annast gerð deiliskipulags og breytingu á því, sbr. 3. mgr. 3. gr., 1. mgr. 38. gr. og 43. gr. skipulagslaga nr. 123/2010. Að lokinni kynningu á deiliskipulagstillögu skal skv. 4. ml. 4. mgr. 4. gr. laganna leggja hana fyrir sveitarstjórn til afgreiðslu. Samkvæmt 2. mgr. 6. gr. sömu laga fara skipulagsnefndir með skipulagsmál undir yfirstjórn sveitarstjórna, en sveitarstjórn er heimilt að framselja vald sitt með því að fela skipulagsnefnd eða öðrum í stjórnsýslu sveitarfélagsins heimild til fullnaðarafgreiðslu mála, sbr. og 1. mgr. 42. gr. sveitarstjórnarlaga nr. 138/2011. 

Fundargerðir nefnda, ráða og stjórna skulu í Reykjavík lagðar fyrir borgarráð eða borgastjórn. Innihaldi fundargerðir ályktanir eða tillögur sem þarfnast staðfestingar borgarráðs eða borgarstjórnar ber að taka viðkomandi ályktanir og tillögur fyrir sem sérstök mál og afgreiða þau með formlegum hætti, sbr. 1. mgr. 41. gr. sveitarstjórnarlaga og 60 gr. samþykktar nr. 1200/2007. Í 12. gr. samþykktar fyrir Skipulagsráð Reykjavíkurborgar frá 5. apríl 2005, sem gilti þegar hin umdeilda ákvörðun var tekin, sbr. 1. gr. viðauka 1.1 nefndrar samþykktar nr. 1200/2007, eru talin upp þau verkefni sem skipulagsráði er heimilt að afgreiða án staðfestingar borgarráðs. Verður að skilja tilvitnuð ákvæði á þann veg að skipulagsráði sé ekki heimilt að synja gerð deiliskipulags án staðfestingar borgarráðs enda er slíka afgreiðslu ekki að finna í hópi þeirra verkefna er talin eru í áðurnefndri 12. gr.  Borgarráð þurfti því að staðfesta hina umdeildu ákvörðun skipulagsráðs um að synja beiðni um breytt deiliskipulag fyrir Þórsgötureit.

Fundargerð borgarrráðs frá 18. október 2012 ber með sér samþykki á B-hluta fundargerðar skipulagsráðs frá 17. október 2012 en ekki var fjallað um afgreiðslu skipulagsráðs á beiðni kæranda sem var að finna í fyrri A-hluta fundargerðar skipulagsráðs. Með því að ekki liggur fyrir í málinu að borgarráð hafi tekið hina kærðu afgreiðslu skipulagsráðs fyrir og afgreitt í samræmi við  1. mgr. 41. gr. sveitarstjórnarlaga og 60 gr. samþykktar nr. 1200/2007 verður ekki litið svo á að hún hafi falið í sér ákvörðun sem bindi enda á mál og sætt geti kæru til úrskurðarnefndarinnar, sbr. 2. mgr. 26. gr. stjórnsýslulaga nr. 37/1993. Verður kærunni því vísað frá. 

Uppkvaðning úrskurðar í máli þessu hefur dregist sökum mikils fjölda mála sem skotið hefur verið til úrskurðarnefndarinnar.

Úrskurðarorð: 

Máli þessu er vísað frá úrskurðarnefndinni. 

___________________________________
Nanna Magnadóttir

des 22
Love0

68/2011 Hólmsheiði

Með

Árið 2014, föstudaginn 14. febrúar, kom úrskurðarnefnd skipulags- og byggingarmála saman til fundar í húsnæði nefndarinnar að Skuggasundi 3, Reykjavík.  Mætt voru Ómar Stefánsson varaformaður, Ásgeir Magnússon héraðsdómari og Hildigunnur Haraldsdóttir arkitekt.

Fyrir var tekið mál nr. 68/2011, kæra á ákvörðun skipulagsráðs Reykjavíkur frá 17. ágúst 2011 um að endurnýja framkvæmdaleyfi til jarðvegslosunar á Hólmsheiði í Reykjavík.

Í málinu er nú kveðinn upp svofelldur

úrskurður: 

Með bréfi til úrskurðarnefndar skipulags- og byggingarmála, dags. 18. september 2011, er barst nefndinni 19. s.m., kærir Þ, eiganda lands nr. 113435 í Reynisvatnslandi, þá ákvörðun skipulagsráðs Reykjavíkur frá 17. ágúst 2011 að endurnýja framkvæmdaleyfi til jarðvegslosunar á Hólmsheiði í Reykjavík. 

Af hálfu kæranda er þess krafist að hin kærða ákvörðun verði felld úr gildi og að framkvæmdir verði stöðvaðar meðan málið sé til meðferðar fyrir úrskurðarnefndinni.  Verður málið nú tekið til endanlegrar úrlausnar og verður því ekki tekin afstaða til kröfu kæranda um stöðvun framkvæmda.

Málsatvik og rök:  Hinn 14. desember 2010 tók gildi deiliskipulag vegna jarðvegsfyllingar og miðlunargeyma á Hólmsheiði.  Skipulagsákvörðunin var kærð til úrskurðarnefndarinnar og stóð kærandi í máli þessu meðal annars að þeirri kæru.  Hinn 28. júlí 2011 sótti framkvæmda- og eignasvið Reykjavíkur um endurnýjun á framkvæmdaleyfi til jarðvegslosunar á Hólmsheiði og samþykkti skipulagsráð þá umsókn hinn 17. ágúst s.á. með vísan til 12. gr. samþykktar um skipulagsráð.  Framkvæmdaleyfið var síðan gefið út hinn 9. september 2011.

Kærandi vísar um málsatvik og málsástæður til kærumáls síns vegna fyrrgreinds deiliskipulags Hólmsheiðar, en í því máli sé höfð uppi krafa um ógildingu skipulagsins.  Styðjist hið kærða framkvæmdaleyfi við deiliskipulag sem haldið sé ógildingarannmörkum og beri af þeim sökum að fella leyfið úr gildi.   

Reykjavíkurborg andmælir ógildingarkröfu kæranda.  Framkvæmdaleyfið sé í samræmi við deiliskipulag sem samþykkt hafi verið af borgarráði 4. nóvember 2010.  Það sæti ekki endurskoðun í máli þessu og því hafi ekki verið hnekkt.  

Niðurstaða:  Af hinu kærða framkvæmdaleyfi verður ráðið að heimiluð sé losun á 1,7 milljón m3 af ómenguðum jarðvegi á 32 ha landi á Hólmheiði til viðbótar við tvær milljónir m3 jarðvegs sem þegar hafi verið losaðir á svæðinu.   

Fyrr í dag kvað úrskurðarnefndin upp úrskurð í kærumáli um gildi deiliskipulags þess sem hið kærða framkvæmdaleyfi styðst við og var skipulagið fellt út gildi m.a. með hliðsjón af því að fyrrgreind jarðvegslosun hafi farið í bága við ákvæði þágildandi skipulagsreglugerðar nr. 400/1998.  Hið kærða framkvæmdaleyfi er sömu annmörkum háð og á ekki lengur  fullnægjandi stoð í gildandi skipulagi.  Verður hin kærða ákvörðun þegar af þeim ástæðum felld úr gildi.

Uppkvaðning úrskurðar í máli þessu hefur dregist verulega vegna mikils málafjölda sem skotið hefur verið til úrskurðarnefndarinnar.

Úrskurðarorð:

Felld er úr gildi ákvörðun skipulagsráðs Reykjavíkur frá 17. ágúst 2011 um að veita framkvæmdaleyfi til jarðvegslosunar á Hólmsheiði í Reykjavík.

____________________________
Ómar Stefánsson

____________________________              ___________________________
Ásgeir Magnússon                                               Hildigunnur Haraldsdóttir

 

des 22
Love0

81/2012 Melavellir

Með

Árið 2014, föstudaginn 31. janúar, tók Nanna Magnadóttir, formaður úrskurðarnefndar umhverfis- og auðlindamála, fyrir mál nr. 81/2012 með heimild í 3. mgr. 3. gr., sbr. 1. mgr. 2. gr. l. nr. 130/2011.

Í málinu er kveðinn upp svofelldur 

úrskurður: 

Með bréfi, dags. 13. ágúst 2012, er barst nefndinni sama dag, kærir Matfugl ehf., Völuteigi 2, Mosfellsbæ, synjun skipulagsráðs Reykjavíkur frá 11. júlí 2012 á umsókn um breytt deiliskipulag jarðarinnar Melavalla á Kjalarnesi.

Skilja verður kæruna svo að krafist sé að hin kærða ákvörðun verði felld úr gildi.

Nefndinni bárust gögn frá Reykjavíkurborg 5. október 2012.

Málsatvik og rök: Á jörðinni Melavöllum á Kjalarnesi er starfrækt kjúklingabú og eru þar fimm alifuglahús, þrjú sambyggð og tvö frístandandi, auk íbúðarhúss. Heimilt er samkvæmt gildandi deiliskipulagi Melavalla frá árinu 2006 að reisa eitt frístandandi alifuglahús til viðbótar á jörðinni. Á fundi skipulagsráðs Reykjavíkur 28. mars 2012 var erindi kæranda um breytingu á deiliskipulagi lóðarinnar tekið fyrir. Vildi hann að heimilað yrði að bæta við fjórum frístandandi alifuglahúsum í stað eins. Skipulagsráð samþykkti að auglýsa tillöguna og var sú afgreiðsla samþykkt í borgarráði 12. apríl 2012.

Tillagan var auglýst í Lögbirtingablaði og var til sýnis í þjónustuveri Reykjavíkurborgar og á heimasíðu umhverfis- og skipulagssviðs borgarinnar frá 23. apríl til 6. júní 2012. Athugasemdir bárust frá fimm aðilum. Að loknum kynningartíma tillögunnar var erindið tekið fyrir á fundi skipulagsráðs sem haldinn var 11. júlí 2012 og var erindinu synjað með vísan til umsagnar skipulagsstjóra dagsettri 9. júlí s.á. Í niðurlagi umsagnarinnar sagði að í ljósi athugasemda og ábendinga frá nágrönnum, íbúasamtökum og hverfaráði Kjalarness væri ekki mælt með því að deiliskipulagið yrði samþykkt óbreytt heldur að tillögunni yrði synjað. Í ljósi umsagnar heilbrigðiseftirlits Reykjavíkur frá 4. júlí 2012, þar sem tilgreindar væru mögulegar mótvægisaðgerðir, væri þó ekki gerð athugasemd við að umsækjandi skilaði nýrri tillögu að breyttu skipulagi þess efnis að heimilað yrði eitt alifuglahús til viðbótar, en þá yrðu húsin alls fimm í stað sjö.  Hinn 12. júlí 2012 var fundargerð skipulagsráðs lögð fram í borgarráði sem samþykkti B-hluta fundargerðarinnar. 

Kærandi bendir í fyrsta lagi á að skipulagsráð Reykjavíkur hafi áður samþykkt sambærilegar deiliskipulagstillögur vegna Melavalla, eða árin 2009 og 2010, en þær ekki náð í gegnum stjórnkerfi borgarinnar. Kærandi telur í annan stað að rök skipulagsráðs fyrir synjun á erindi hans séu ómálefnaleg og huglæg. Efnislegum athugasemdum sem hafi borist við auglýsingu tillögunnar hafi verið svarað með umsögn heilbrigðiseftirlits Reykjavíkur dagsettri 4. júlí 2012. Í þriðja lagi telur kærandi ómálefnalegt að hafna því að jörðin sé nýtt til landbúnaðar þegar hún sé samkvæmt aðalskipulagi á landbúnaðarsvæði og aukið umfang alifuglaeldis muni ekki samkvæmt framlögðum gögnum, þ.e. umhverfismati eða umsögn heilbrigðiseftirlits Reykjavíkur, hafa neikvæð áhrif á umhverfið.
   
Reykjavíkurborg krefst þess að hin umdeilda ákvörðun skipulagsráðs Reykjavíkur verði staðfest. Í 3. mgr. 3. gr. skipulagslaga nr. 123/2010 komi fram að það séu sveitarstjórnir sem annist gerð deiliskipulagsáætlana og breytingar á þeim og beri borgaryfirvöldum ekki skylda til að fallast á þær breytingar sem kærandi vilji gera á gildandi skipulagi. Þá sé það oftúlkun á jafnræðisreglu að telja borgaryfirvöld bundin árum saman af fyrri afgreiðslu mála. Borgin mótmæli því að rök skipulagsráðs hafi verið ómálefnaleg en íbúar í næsta nágrenni, íbúasamtök og hverfaráð Kjalarness hafi gert athugasemdir við tillöguna. Þá sé í umsögn skipulagsstjóra bent á það hversu lítil jörðin sé, en hún sé aðeins rúmir 16 ha. Rétt sé að í umsögn heilbrigðiseftirlits Reykjavíkur sé bent á mótvægisaðgerðir gegn mengun. Einmitt þess vegna sé að finna yfirlýsingu í umsögn skipulagsstjóra, sem skipulagsráð hafi samþykkt, þess efnis að ekki sé gerð athugasemd við að umsækjandi sendi borginni nýja tillögu að skipulagsbreytingu sem feli í sér heimild til að byggja eitt hús til viðbótar við það sem þegar sé heimilað. Ekki sé rétt að borgaryfirvöld hafni nýtingu jarðarinnar Melavalla sem landbúnaðarsvæðis en hafa verði í huga að um sé að ræða mjög litla jörð í nágrenni við mesta þéttbýli landsins og það séu takmörk fyrir því hvað unnt sé að heimila öflugt alifuglaeldi á slíkum stað. 

Niðurstaða:  Í máli þessu er deilt um synjun skipulagsráðs Reykjavíkur á beiðni um breytt deiliskipulag jarðarinnar Melavalla. Skipulagsráð afgreiddi beiðni kæranda á fundi 11. júlí 2012 og var fundargerð ráðsins skipt í A-hluta sem fjallaði um skipulagsmál, B-hluta sem fjallaði um byggingarmál, C-hluta um fyrirspurnir og D-hluta ýmis mál. Mál það sem hér er um deilt var afgreitt í A-hluta fundargerðarinnar. Fundargerðin var lögð fram á fundi borgarráðs daginn eftir þar sem bókað var að borgarráð samþykkti B-hluta fundargerðarinnar en ekki var fjallað um afgreiðslu skipulagsráðs á beiðni kæranda.

Sveitarstjórnir annast gerð deiliskipulags og breytingu á því, sbr. 3. mgr. 3. gr., 1. mgr. 38. gr. og 43. gr. skipulagslaga nr. 123/2010. Að lokinni kynningu á deiliskipulagstillögu skal skv. 4. ml. 4. mgr. 4. gr. laganna leggja hana fyrir sveitarstjórn til afgreiðslu. Samkvæmt 2. mgr. 6. gr. sömu laga fara skipulagsnefndir með skipulagsmál undir yfirstjórn sveitarstjórna, en sveitarstjórn er heimilt að framselja vald sitt með því að fela skipulagsnefnd eða öðrum í stjórnsýslu sveitarfélagsins heimild til fullnaðarafgreiðslu mála, sbr. og 1. mgr. 42. gr. sveitarstjórnarlaga nr. 138/2011. 

Fundargerðir nefnda, ráða og stjórna skulu í Reykjavík lagðar fyrir borgarráð eða borgastjórn. Innihaldi fundargerðir ályktanir eða tillögur sem þarfnast staðfestingar borgarráðs eða borgarstjórnar ber að taka viðkomandi ályktanir og tillögur fyrir sem sérstök mál og afgreiða þau með formlegum hætti, sbr. 1. mgr. 41. gr. sveitarstjórnarlaga og 60 gr. samþykktar nr. 1200/2007. Í 12. gr. samþykktar fyrir Skipulagsráð Reykjavíkurborgar frá 5. apríl 2005, sem gilti þegar hin umdeilda ákvörðun var tekin, sbr. 1. gr. viðauka 1.1 nefndrar samþykktar nr. 1200/2007, eru talin upp þau verkefni sem skipulagsráði er heimilt að afgreiða án staðfestingar borgarráðs. Verður að skilja tilvitnuð ákvæði á þann veg að skipulagsráði sé ekki heimilt að synja gerð deiliskipulags án staðfestingar borgarráðs enda er slíka afgreiðslu ekki að finna í hópi þeirra verkefna er talin eru í áðurnefndri 12. gr.  Borgarráð þurfti því að staðfesta ákvörðun skipulagsráðs um að synja ósk kæranda.

Fundargerð borgarrráðs frá 12. júlí 2012 ber með sér samþykki á B-hluta fundargerðar skipulagsráðs frá 11. júlí 2012 en ekki var fjallað um afgreiðslu skipulagsráðs á beiðni kæranda sem var að finna í A-hluta fundargerðar skipulagsráðs. Með því að ekki liggur fyrir í málinu að borgarráð hafi tekið hina kærðu afgreiðslu skipulagsráðs fyrir og afgreitt í samræmi við  1. mgr. 41. gr. sveitarstjórnarlaga og 60 gr. samþykktar nr. 1200/2007 verður ekki litið svo á að hún hafi falið í sér ákvörðun sem bindi enda á mál og sætt geti kæru til úrskurðarnefndarinnar, sbr. 2. mgr. 26. gr. stjórnsýslulaga nr. 37/1993. Verður kærunni því vísað frá. 

Uppkvaðning úrskurðar í máli þessu hefur dregist sökum mikils fjölda mála sem skotið hefur verið til úrskurðarnefndarinnar.

Úrskurðarorð:

Kærumáli þessu er vísað frá úrskurðarnefndinni.

____________________________________
Nanna Magnadóttir