Skip to main content
Úrskurðarnefnd umhverfis- og auðlindamála

77/2010 Hörðuvellir Reykdalsreitur

Með
Árið 2015, fimmtudaginn 24. september, kom úrskurðarnefnd umhverfis- og auðlindamála saman til fundar í húsnæði nefndarinnar að Skuggasundi 3, Reykjavík. Mættir voru Ómar Stefánsson yfirlögfræðingur, Ásgeir Magnússon dómstjóri og Þorsteinn Þorsteinsson byggingarverkfræðingur.

Fyrir var tekið mál nr. 77/2010, kæra á ákvörðun bæjarstjórnar Hafnarfjarðar frá 10. nóvember 2010 um að samþykkja tillögu að breytingu á deiliskipulagi Hörðuvalla/-Reykdalsreits í Hafnarfirði.

Í málinu er nú kveðinn upp svofelldur

úrskurður:

Með bréfi til úrskurðarnefndar skipulags- og byggingarmála, dags. 9. desember 2010, er barst nefndinni 10. s.m., kærir Kári Hólmar Ragnarsson hdl., f.h. G, Ljósatröð 4, Hafnarfirði, þá ákvörðun bæjarstjórnar Hafnarfjarðar frá 10. nóvember 2010 að samþykkja tillögu að breytingu á deiliskipulagi Hörðuvalla/Reykdalsreits í Hafnarfirði. Er þess krafist að ákvörðunin verði felld úr gildi og að bæjaryfirvöldum verði gert að taka tillit til þeirra athugasemda sem kærandi hefur sett fram.

Tekur úrskurðarnefnd umhverfis- og auðlindamála málið nú til úrskurðar á grundvelli ákvæðis til bráðabirgða II í lögum nr. 130/2011 um úrskurðarnefnd umhverfis- og auðlindamála, sbr. breytingu á þeim lögum nr. 139/2014.

Gögn málsins bárust frá Hafnarfjarðarbæ 25. janúar 2011.

Málavextir: Á fundi skipulags- og byggingarráðs Hafnarfjarðarbæjar hinn 24. mars 2009 var samþykkt að auglýsa tillögu að breytingu á deiliskipulagi Hörðuvalla/Reykdalsreits vegna staðsetningar á lóð fyrir dælustöð og byggingarreits viðbyggingar við Ljósatröð 2 skv. 1. mgr. 26. gr. skipulags- og byggingarlaga nr. 73/1997. Var afgreiðslan staðfest í bæjarstjórn hinn 31. mars 2009. Tillagan var auglýst frá 4. maí 2009 til 2. júní s.á. og var frestur til að skila inn athugasemdum veittur til 16. s.m. Vegna tafa á úrvinnslu málsins samþykkti skipulags- og byggingarráð á fundi sínum 3. ágúst 2010 að tillagan yrði auglýst að nýju. Deiliskipulagsbreytingin var auglýst 13. september s.á. Var hún til sýnis til 11. október s.á. og frestur til að skila inn athugasemdum veittur til 25. s.m. Athugasemdir bárust frá kæranda og var þeim svarað í umsögn skipulags- og byggingarsviðs bæjarins, dags. 1. nóvember 2010.

Á fundi skipulags- og byggingarráðs 2. nóvember 2010 var málið tekið fyrir að nýju og tillagan afgreidd með svohljóðandi bókun: „Skipulags- og byggingarráð tekur undir svar skipulags- og byggingarsviðs, samþykkir skipulagið og að afgreiðslu verði lokið í samræmi við 26. grein skipulags- og byggingarlaga nr. 73/1997. Skipulags- og byggingarráð gerir eftirfarandi tillögu til bæjarstjórnar: „Bæjarstjórn Hafnarfjarðar samþykkir tillögu að breytingu á deiliskipulagi fyrir svæði við Ljósatröð dags. 15.01.2009 og að afgreiðslu verði lokið í samræmi við 26. grein skipulags- og byggingarlaga nr. 73/1997“.“ Bæjarstjórn samþykkti tillöguna á fundi hinn 10. nóvember 2010 og var auglýsing um gildistöku deiliskipulagsbreytingarinnar birt í B-deild Stjórnartíðinda 15. mars 2011.

Deiliskipulagsbreytingin tekur til svæðis við Ljósatröð sem afmarkast af Lækjargötu, Reykjanesbraut og Læknum, en deiliskipulagi þessa svæðis var frestað þegar deiliskipulag Hörðuvalla/Reykdalsreits var samþykkt árið 2001. Með umræddri deiliskipulagsbreytingu var svæðið því deiliskipulagt í fyrsta sinn.

Málsrök kæranda: Af hálfu kæranda er vísað til þess að hin kærða deiliskipulagsbreyting brjóti í bága við eignarrétt hans og valdi honum hugsanlegu tjóni og spjöllum. Lóð hans, Ljósatröð 4, sé afmörkuð minni en hún ætti að vera í skipulagstillögunni. Lóðin sé að stofni til erfðafestulóð samkvæmt erfðafestusamningi, dags. 28. desember 1933, og hafi verið hluti af landi Verksmiðju Reykdals, en landið hafi verið selt Hafnarfjarðarbæ árið 2000. Í erfðafestusamningnum sé lóðin afmörkuð og tilgreind með flatarmálið 1.250 m2 og sé hún merkt inn á deiliskipulagsuppdráttinn með sama hætti nú. Eftir að erfðafestusamningurinn hafi verið gerður hafi lóðarmörk Reykholts, nú Ljósatraðar 4, hins vegar breyst og lóðin stækkað á grundvelli samkomulags við þáverandi eigendur landsins og/eða hefðar. Talið sé líklegt að fljótlega eftir að erfðafestusamningurinn hafi verið gerður hafi orðið að samkomulagi milli eigenda Reykholts og eigenda Reykdalslandsins að land Reykholts næði allt niður að læk. Skriflegir gerningar um slíkt samkomulag finnist ekki en framkvæmdin tali sínu máli. Jóhannes Reykdal, leigusali samkvæmt erfðafestusamningnum, hafi álitið að lóðarmörk Reykholts væru með þeim hætti sem kærandi haldi fram og sé þar vísað til uppdráttar sem Jóhannes hafi undirritað hinn 25. ágúst 1967, sem Hafnarfjarðarbæ hafi mátt vera kunnugt um, enda hafi verið til hans vísað í afsali vegna kaupa bæjarins á spildu úr lóð Íshúss Reykdals. Einnig sé vísað til teikningar bæjarverkfræðings Hafnarfjarðar af lóð Reykdalsverksmiðju frá því í janúar 1988.

Eigendur Ljósatraðar 4 hafi í 75 ár farið að öllu leyti með eignarhald og nýtingu á stærra svæði en erfðafestusamningurinn hafi gert ráð fyrir, eða alls 1.877 m2, án athugasemda frá eigendum Reykdalsverksmiðjunnar. Því til stuðnings sé meðal annars vísað til girðingar sem komið hafi verið fyrir í tíð fyrri eigenda og sjáist á teikningu sem stafi frá Garðahreppi. Þá hafi landfræðilegar aðstæður ætíð ráðið lóðamörkum á svæðinu en mikill hæðarmunur sé meðfram suður- og norðurmörkum lóðarinnar, eins og kærandi telji þeim rétt lýst. Stallur á suðurmörkum hennar sé að öllum líkindum manngerður og hæðarmunurinn sé hátt í tveir metrar. Eigendur landsins hafi ávallt nýtt allt svæðið, m.a. til ræktunar og dýrahalds, en ummerki um ræktun utan lóðamarka samkvæmt deiliskipulagsuppdrættinum sjáist vel. Skilyrði hefðar séu uppfyllt og kærandi og forverar hans hafi öðlast eignarrétt á landi allt niður að læk, eða a.m.k. afnotarétt með sömu skilyrðum og komi fram í erfðafestusamningnum.

Samkvæmt skipulagstillögunni eigi skúr á lóð kæranda að víkja en það sé bæði heimildarlaust og óútskýrt af hálfu sveitarfélagsins. Skúrinn hafi staðið athugasemdalaust á lóðinni frá árinu 1997 og sé því harðlega mótmælt að hann eigi að víkja. Einnig sé stækkun byggingarreits vegna fyrirhugaðrar viðbyggingar á lóð Ljósatraðar 2 mótmælt en gert sé ráð fyrir gríðarlegri stækkun á mannvirkjum í átt að lóð kæranda, sem óhjákvæmilega muni hafa í för með sér aukið áreiti, óþægindi og umferð vegna starfseminnar í húsinu. Lóð kæranda standi á einstökum stað, fjarri öðrum íbúðarhúsum, og verðmæti hennar taki mið af þeirri sérstöðu. Fyrirhuguð viðbygging nái inn fyrir lóðarmörk Ljósatraðar 4, eins og kærandi telji þau rétt afmörkuð. Auk þess muni svo há bygging sem fyrirhuguð sé varpa algerum skugga á lóð Ljósatraðar 4. Þá virðist Hafnarfjarðarbær þegar hafa tekið afstöðu til viðbyggingarinnar með lóðarleigusamningi um Ljósatröð 2 frá árinu 2004, þar sem gert hafi verið ráð fyrir henni. Sveitarfélaginu sé óheimilt að gera samning sem brjóti í bága við gildandi skipulag og telja verði nær ómögulegt að mál þetta fái faglega meðferð af þess hálfu við þessar aðstæður.

Þá sé mótmælt fyrirhugaðri byggingu dælustöðvar örskammt frá íbúðarhúsi kæranda en slíkt mannvirki eigi illa heima svo nálægt íbúðarbyggð. Starfseminni fylgi veruleg og viðvarandi óþægindi fyrir nágranna vegna mögulegrar hávaðamengunar, sjónmengunar og hættu á slysum og tjóni, en deiliskipulagstillagan geri ekki ráð fyrir sérstökum viðbúnaði vegna slíkrar hættu. Í aðalskipulagi Hafnarfjarðarbæjar sé svæðið skilgreint sem verslunar- og þjónustusvæði og ekki komi fram að búast megi við veitumannvirkjum á slíkum svæðum. Deiliskipulagstillagan sé í andstöðu við skilmála aðalskipulags hvað landnotkun varði. Þá njóti deiliskipulagsreiturinn hverfisverndar samkvæmt aðalskipulagi. Þar segi m.a. að í hverfisverndinni felist að vistkerfi lækjarins, fuglalíf, útivistarmöguleikar og menningarminjar skuli njóta forgangs miðað við hagsmuni annarrar landnotkunar. Við allar framkvæmdir innan hverfisverndar skuli leitast við að viðhalda og styrkja þá þætti sem hverfisverndin nái til. Þessir skilmálar aðalskipulagsins hafi ekki verið virtir við gerð skipulagstillögunnar og eigi það bæði við um dælustöðina og aðrar viðbyggingar.

Verði ekki fallist á ógildingu á ákvörðun um samþykkt deiliskipulagstillögunnar sé þess krafist að bæjaryfirvöld girði af þau mannvirki sem deiliskipulagstillagan geri ráð fyrir að reist verði á svæðinu til þess að draga úr áhrifum breytinganna. Þá er ítrekuð krafa um að tillögunni verði breytt þannig að heimiluð verði bygging tveggja nýrra íbúðarhúsa á lóð Ljósatraðar 4 og tvennra veggsvala á 2. hæð hússins á þeirri lóð.

Að lokum telur kærandi að kröfur skipulags- og byggingarlaga nr. 73/1997 og skipulagsreglugerðar nr. 400/1998 um form deiliskipulags hafi ekki verið uppfylltar við málsmeðferð deiliskipulagstillögunnar. Ekki verði séð að gerð hafi verið bæja- og húsakönnun, sbr. 3. mgr. gr. 3.1.4 í skipulagsreglugerð, og ekki sé gerð grein fyrir trjágróðri, sbr. 3. mgr. gr. 4.5.2 í nefndri reglugerð. Vísað sé til 64. gr. byggingarreglugerðar nr. 441/1998 um bílastæði, en fjöldi bílastæða samkvæmt deiliskipulagstillögunni sé ekki rökstuddur eða vikið að honum í greinargerð með tillögunni. Engar upplýsingar séu veittar um umfang starfsemi í húsinu við Ljósatröð 2 og því sé nær ómögulegt að meta hvort fyrirhugaður fjöldi bílastæða teljist nægilegur. Engin grein sé gerð fyrir því hvort skilyrðum 75. gr. byggingarreglugerðar um lágmarksfjarlægð milli húsa sé fullnægt, hvað varði fjarlægð milli íbúðarhúss kæranda og dæluhúss Orkuveitu Reykjavíkur. Þá komi ekkert fram um stærð viðbyggingar við Ljósatröð 2, en aðeins sé tilgreint leyfilegt nýtingarhlutfall. Deiliskipulagstillagan í heild sé svo ónákvæm að erfitt sé fyrir þá sem hagsmuna eigi að gæta að átta sig á áhrifum hennar. Einnig séu gerðar athugasemdir við umsögn skipulags- og byggingarsviðs Hafnarfjarðar um athugasemdir kæranda við deiliskipulagstillöguna og sérstaklega vísað til málsmeðferðar varðandi athugasemdir kæranda vegna dælustöðvar. Í umsögninni komi fram að dælustöðin verði óþægilega nálægt íbúðarhúsi kæranda og að ekkert land sé eftir til slíkra framkvæmda. Því skyldi ætla að ekki hafi mátt samþykkja fyrirliggjandi tillögu til breytinga á deiliskipulaginu en það hafi þó verið gert. Slík vinnubrögð samræmist ekki stjórnsýslulögum nr. 37/1993. Sérstaklega sé vísað til rannsóknarreglu 10. gr. laganna og meðalhófsreglu 12. gr. þeirra.

Málsrök Hafnarfjarðarbæjar: Í greinargerð Hafnarfjarðarbæjar kemur fram að ástæða þess að upphaflega hafi verið ráðist í þær breytingar á deiliskipulagi sem um sé deilt í málinu hafi verið sú að Orkuveita Reykjavíkur hafi óskað eftir því í desember 2008 að setja upp dælustöð á þessum stað til þess að halda uppi nægilegum þrýstingi á heitu vatni á nýjum íbúðarsvæðum í bænum. Þessi staðsetning hafi verið álitin langbesti kosturinn með tilliti til þess svæðis sem Orkuveitan gæti þjónað. Svæðið sé skilgreint sem verslunar- og þjónustusvæði í aðalskipulagi Hafnarfjarðar. Samkvæmt upplýsingum frá Orkuveitu Reykjavíkur sé engin hljóðmengun frá dælustöðinni og ekki sé rétt að fyrirhuguð dælustöð sé á hverfisvernduðu svæði.

Samkvæmt þinglýstum lóðarsamningi frá 1933 og lóðarblaði frá 2004 sé lóð kæranda að Ljósatröð 4 1.250 m2 að flatarmáli og á þeim upplýsingum sé deiliskipulagstillagan byggð. Einnig sé vísað til þinglýsts lóðarleigusamnings frá 2004 um lóð til byggingar félagsheimilis að Ljósatröð 2, sem sýni hvernig mannvirkjum á þeirri lóð skuli háttað. Þar sem Ljósatröð 4 sé á verslunar- og þjónustusvæði sé það ekki vilji sveitarfélagsins að leyfa þar aukna íbúðarbyggð, eins og kærandi hafi óskað eftir. Þá sé skúrinn, sem standi á lóðinni Ljósatröð 4, ekki skráður hjá Þjóðskrá Íslands og ekkert byggingarleyfi sé fyrir honum. Eigi hann að standa áfram þurfi að sækja sérstaklega um það.

Niðurstaða: Í máli þessu er deilt um þá ákvörðun bæjarstjórnar Hafnarfjarðar frá 10. nóvember 2010 að samþykkja tillögu að breytingu á deiliskipulagi fyrir Hörðuvelli/-Reykdalsreit. Ákvörðun bæjarstjórnar var tekin í gildistíð skipulags- og byggingarlaga nr. 73/1997, en auglýsing um gildistöku deiliskipulagsbreytingarinnar var birt hinn 15. mars 2011. Hinn 1. janúar 2011 tóku gildi skipulagslög nr. 123/2010 en í þágildandi 3. mgr. 42. gr. þeirra sagði: „Birta skal auglýsingu um gildistöku deiliskipulags í B-deild Stjórnartíðinda innan þriggja mánaða frá endanlegri afgreiðslu sveitarstjórnar á tillögunni. Hafi slík auglýsing ekki verið birt innan þess frests telst tillagan ógild og fer um hana í samræmi við 41. gr.“ Fyrirliggjandi gögn bera með sér að Hafnarfjarðarbær hafi metið það svo að hin kærða deiliskipulagsbreyting væri ógild samkvæmt nefndri 3. mgr. 42. gr. skipulagslaga þar sem ríflega fjórir mánuðir liðu frá endanlegri afgreiðslu bæjarstjórnar og þar til auglýsing um gildistöku deiliskipulagsbreytingarinnar var birt í B-deild Stjórnartíðinda.

Var ný tillaga að breytingu  deiliskipulags Hörðuvalla/Reykdalsreits, samhljóða hinni fyrri, lögð fram og samþykkti skipulags- og byggingarráð Hafnarfjarðar á fundi sínum hinn 5. febrúar 2013 að sú tillaga yrði auglýst að nýju, skv. 41. gr. skipulagslaga. Samþykkti bæjarstjórn Hafnarfjarðar þá afgreiðslu hinn 13. s.m. Tillagan var auglýst frá 25. febrúar til 12. apríl 2013. Engar athugasemdir bárust og samþykkti skipulags- og byggingarráð Hafnarfjarðar deiliskipulagsbreytinguna hinn 30. apríl 2013 og að málinu yrði lokið í samræmi við 41. gr. skipulagslaga. Tók skipulagsbreytingin gildi 5. júní 2013 með birtingu auglýsingar í B-deild Stjórnartíðinda og hefur sú skipulagsákvörðun ekki verið borin undir úrskurðarnefndina.

Hvað sem líður lögmæti hinnar kærðu ákvörðunar liggur fyrir að ný ákvörðun um umdeilda deiliskipulagsbreytingu tók gildi 5. júní 2013 og gildir hún fyrir umrætt svæði. Hefur hin kærða ákvörðun af framangreindum ástæðum ekki réttarverkan að lögum eftir gildistöku hinnar yngri ákvörðunar. Á kærandi af þeim sökum ekki lengur lögvarða hagsmuni af því að fá skorið úr um gildi hennar enda stæði hin nýja skipulagsákvörðun óhögguð allt að einu. Verður máli þessu því vísað frá úrskurðarnefndinni með hliðsjón af þágildandi 5. mgr. 8. gr. skipulags- og byggingalaga nr. 73/1997 og 5. mgr. 52. gr. skipulagslaga nr. 123/2010, sbr. nú 3. mgr. 4. gr. laga nr. 130/2011 um úrskurðarnefnd umhverfis- og auðlindamála.

Uppkvaðning úrskurðar í máli þessu hefur dregist verulega sökum mikils fjölda mála sem skotið hefur verið úrskurðarnefndarinnar.

Úrskurðarorð:

Kærumáli þessu er vísað frá úrskurðarnefndinni.

____________________________________
Ómar Stefánsson

______________________________         _____________________________
Ásgeir Magnússon                                       Þorsteinn Þorsteinsson

23/2015 Suðurlandsbraut

Með
Árið 2015, föstudaginn 11. september, tók Nanna Magnadóttir, formaður úrskurðarnefndar umhverfis- og auðlindamála, með heimild í 3. mgr. 3. gr. 1. nr. 130/2011 fyrir:

Mál nr. 23/2015, kæra á ákvörðun Heilbrigðiseftirlits Reykjavíkur um að krefjast þess að lagnir á lóðinni Suðurlandsbraut 46-54 verði myndaðar.

Í málinu er nú kveðinn upp svofelldur

úrskurður:

Með bréfi til úrskurðarnefndar umhverfis- og auðlindamála, dags. 15. apríl 2015, er barst nefndinni sama dag, kærir Húsfélagið Suðurlandsbraut 46-54, Suðurlandsbraut 48, Reykjavík, þá ákvörðun Heilbrigðiseftirlits Reykjavíkur frá 19. mars 2015 að krefjast þess að lagnir á lóðinni Suðurlandsbraut 46-54 verði myndaðar til að unnt verði að staðfesta hvaðan fita berist inn í frárennslislagnir. Er þess krafist að ákvörðunin verði felld úr gildi. Kærandi gerir jafnframt þá kröfu að nefndin úrskurði honum hæfilegan málskostnað úr hendi Reykjavíkurborgar, standi lagaheimildir til þess.

Gögn málsins bárust frá Heilbrigðiseftirliti Reykjavíkur 18. maí 2015.

Málavextir: Kærandi er húsfélag fyrir eigendur fasteigna á lóðinni nr. 46-54 við Suðurlandsbraut. Með bréfi, dags. 23. febrúar 2015, fór Heilbrigðiseftirlit Reykjavíkur fram á að kærandi léti mynda lagnir á viðkomandi lóð þar sem ummerki um fitu og fitumengað vatn hefðu fundist í frárennslisbrunni við skoðun heilbrigðiseftirlitsins og starfsmanna Orkuveitu Reykjavíkur fyrr í sama mánuði. Var gefinn frestur til 16. mars s.á. til að skila gögnum um niðurstöðu myndunarinnar. Frá árinu 2012 hafði kærandi átt samskipti við heilbrigðiseftirlitið vegna endurtekinna stíflna í skolplögnum á lóðinni, sem kærandi rakti til veitingastaða á svæðinu. Hafði kærandi kvartað yfir kostnaði og tjóni vegna flóða og hreinsunar lagna, síðast með bréfi dags. 11. febrúar 2015, og krafist þess að heilbrigðiseftirlitið gengi úr skugga um hvort fituskiljur væru í frárennslislögnum frá nefndum veitingastöðum. Kemur fram í bréfi kæranda að fyrirtæki hafi verið fengið til að hreinsa fitu úr lögnum á lóðunum frá því að flætt hefði í byrjun árs 2015.

Með bréfi, dags. 4. mars 2015, mótmælti kærandi fyrirmælum heilbrigðiseftirlitsins á þeim forsendum að ekki hvíldi skylda á fasteignareigendum að framkvæma rannsóknina á lögnunum. Með bréfi, dags. 19. s.m., var krafa heilbrigðiseftirlitsins ítrekuð og nýr frestur veittur til 7. apríl s.á. til að skila umræddum gögnum. Kæra í málinu barst úrskurðarnefndinni 15. apríl s.á., eins og áður sagði.

Málsrök kæranda: Kærandi kveður forsögu málsins vera þá að frá byggingu þeirra fimm húsa sem standi á lóðinni 46-54 við Suðurlandsbraut hafi þrír veitingastaðir fengið starfsleyfi í húsunum. Ýmis vandamál hafi fylgt veitingarekstrinum og meðal þeirra hafi verið ítrekuð fitusöfnun í lögnum á lóðinni, með tilheyrandi stíflum og flóðum. Þrisvar sinnum hafi orðið mjög erfiðar stíflanir, síðast í upphafi þessa árs. Í janúar og febrúar á þessu ári hafi farið fram viðamikil og kostnaðarsöm hreinsun ásamt myndatöku á öllum lögnunum utan stutts leggs, sem ekki hafi verið unnt að komast að. Hafi Heilbrigðiseftirliti Reykjavíkur verið greint frá þessu. Kærandi hafi kvartað ítrekað við heilbrigðiseftirlitið frá árinu 2012 yfir því að ekki væri gengið úr skugga um hvort fitugildrur væru á útrennsli frá áðurnefndum veitingastöðum í samræmi við lög og reglur. Heilbrigðiseftirlitið hafi eftirlitsskyldu með því að fyrrnefndu sé sinnt en treglega hafi gengið að fá heilbrigðiseftirlitið til að sinna því eftirliti. Kærandi hafi sent enn eitt bréfið, dags. 11. febrúar 2015, þar sem greint hafi verið frá stíflum í frárennsliskerfi lóðarinnar og hreinsun á þeim. Þá hafi borist bréf frá heilbrigðiseftirlitinu, dags. 23. s.m.,  þar sem einungis hafi verið farið fram á að lagnir á lóðinni yrðu myndaðar. Það sé fyrst með bréfi heilbrigðiseftirlitsins 19. mars sl. þar sem „krafan“ sé ítrekuð að líta megi á að einhvers konar ákvörðun hafi verið tekin af hálfu eftirlitsins. Sé sú ákvörðun kærð þar sem kærandi telji ekki að kostnaður við myndun lagnanna eigi að leggjast á hann.

Málsrök Heilbrigðiseftirlits Reykjavíkur: Af hálfu heilbrigðiseftirlitsins kemur fram að  krafa hafi verið gerð um myndun lagna á umræddri lóð í kjölfar vettvangsskoðunar 20. febrúar 2015, sem leitt hafi í ljós að fita væri í frárennslisbrunnum á lóðinni. Sú krafa hafi verið gerð í samráði við Orkuveitu Reykjavíkur, sem einnig hefði komið að málinu, til að afla gagna um ástand lagna og uppfylla rannsóknarskyldu skv. stjórnsýslulögum til að geta gengið að þeim aðilum sem væru að valda skaða á lögnunum.

Krafan hafi fyrst verið sett fram með bréfi, dags. 23. febrúar 2015, og verið ítrekuð með bréfi, dags. 19. mars s.á. Fyrst hafi verið veittur frestur til 16. mars og síðan aftur til 7. apríl til að mynda lagnir og senda gögn til heilbrigðiseftirlitsins. Kærandi hafi óskað eftir auknum fresti í tölvupósti 31. mars s.á. og hafi fresturinn enn verið framlengdur til 21. apríl s.á. Heilbrigðiseftirlitinu hafi síðan borist bréf frá kæranda, dags. 15. þess mánaðar, þar sem fram hafi komið að búið væri að kæra umrædda ákvörðun. Í sama pósti hafi komið fram að búið væri að mynda allar lagnir nema stuttan legg og því sæi kærandi ekki ástæðu til að mynda aftur. Fram að þessu hefði heilbrigðiseftirlitinu ekki verið gerð grein fyrir að lagnir hefðu verið myndaðar heldur aðeins að þær hefðu verið hreinsaðar. Óskað hafi verið eftir því við kæranda að hann léti heilbrigðiseftirlitinu í té gögnin sem aflað hefði verið með mynduninni. Kærandi hafi orðið við þeirri beiðni og teljist því krafa sú sem kærð sé í málinu uppfyllt. Í ljósi þessa telji heilbrigðiseftirlitið að vísa beri kærunni frá þar sem kæruefni sé ekki lengur til staðar.

Athugasemdir kæranda við málsrök Heilbrigðiseftirlits Reykjavíkur: Kærandi telur frávísunarkröfu heilbrigðiseftirlitsins byggða á röngum lagaforsendum, málið sé engan veginn útkljáð. Heilbrigðiseftirlitið hafi hvorki afturkallað, leiðrétt né breytt ákvörðun sinni, sem þó sé heimild til að gera samkvæmt stjórnsýslulögum nr. 37/1993. Kærandi hafi hagsmuni af því að fá efnisúrskurð í málinu um það álitaefni hvort heilbrigðiseftirlitinu hafi verið heimilt að lögum að skylda kæranda til að leggja út í kostnaðarsamar myndatökur í þágu þeirrar rannsóknarskyldu sem á heilbrigðiseftirlitinu sjálfu hvíli.

——————–

Aðilar hafa gert ítarlegri grein fyrir máli sínu. Þau sjónarmið verða ekki rakin nánar hér en tekið hefur verið mið af þeim við úrlausn málsins.

Niðurstaða: Í máli þessu er deilt um skyldu kæranda til að verða við þeirri kröfu um að láta mynda lagnir á lóðinni við Suðurlandsbraut 46-54, en kærandi er húsfélag fasteignareigenda á þeirri lóð. Krafan var sett fram af Heilbrigðiseftirliti Reykjavíkur sem í umboði heilbrigðisnefndar Reykjavíkur sér um að framfylgt sé ákvæðum laga nr. 7/1998 um hollustuhætti og mengunarvarnir og reglugerða settra samkvæmt þeim, sbr. t.a.m. 13. og 15. gr. laganna.
 
Frestur til að kæra ákvörðun til úrskurðarnefndarinnar er einn mánuður frá því að kæranda varð kunnugt eða mátti vera kunnugt um ákvörðun, sbr. 2. mgr. 4. gr. laga nr. 130/2011 um úrskurðarnefnd umhverfis- og auðlindamála. Samkvæmt gögnum málsins er fyrra bréf Heilbrigðiseftirlits Reykjavíkur til kæranda dagsett 23. febrúar 2015. Þar er farið fram á myndun á nefndum lögnum og frestur veittur til 16. mars s.á. Síðara bréf heilbrigðiseftirlitsins, þar sem krafan er ítrekuð, er dagsett 19. mars s.á. og er þar jafnframt veittur nýr frestur til 7. apríl 2015, sem samkvæmt gögnum málsins var síðan framlengdur til 21. apríl s.á. Í báðum bréfum heilbrigðiseftirlitsins til kæranda voru veittar leiðbeiningar um kæru til úrskurðarnefndarinnar og er því rétt að miða við seinna bréfið við útreikning kærufrests. Telst kæran því hafa borist innan lögmælts frests.

Samkvæmt 3. mgr. 4. gr. laga nr. 130/2011 um úrskurðarnefnd umhverfis- og auðlindamála geta þeir einir kært stjórnvaldsákvarðanir til nefndarinnar sem eiga lögvarða hagsmuni tengda þeirri ákvörðun sem kæra á. Í greinargerð Heilbrigðiseftirlits Reykjavíkur í málinu kemur fram að eftir að hin umdeilda ákvörðun hafi verið tekin hafi komið í ljós að nýlegar myndir af lögnum þeim sem um ræddi lægju fyrir. Hafi heilbrigðiseftirlitið fengið aðgang að þeim gögnum og þar með hafi krafa sú um myndir af lögnunum, sem fólst í hinni kærðu ákvörðun, verið uppfyllt. Gögn málsins styðja þessar málalyktir en af þeim má ráða að heilbrigðiseftirlitinu hafi verið greint frá fyrirliggjandi myndefni sama dag og málið var kært til úrskurðarnefndarinnar. Telst hin kærða ákvörðun samkvæmt framangreindu ekki lengur hafa réttarverkan að lögum, enda er kæruefni ekki lengur til staðar. Verður því ekki séð að kærandi eigi lögvarða hagsmuni af því að fá skorið úr um gildi hinnar kærðu ákvörðunar og verður máli þessu vísað frá úrskurðarnefndinni í samræmi við ákvæði fyrrgreindrar 3. mgr. 4. gr. laga nr. 130/2011.

Lagaheimild skortir til að ákvarða kærumálskostnað í málum sem rekin eru fyrir úrskurðarnefndinni og kemur krafa kæranda um málskostnað því ekki til álita.

Úrskurðarorð:

Kærumáli þessu er vísað frá úrskurðarnefndinni.

____________________________________
Nanna Magnadóttir

14/2011 Nönnustígur

Með
Árið 2015, föstudaginn 14. ágúst, tók Ómar Stefánsson, varaformaður úrskurðarnefndar umhverfis- og auðlindamála, fyrir mál nr. 14/2011 með heimild í 3. mgr. 3. gr., sbr. 1. mgr. 2. gr.  l. nr. 130/2011.

Í málinu er kveðinn upp svofelldur

úrskurður:

Með bréfi til úrskurðarnefndar skipulags- og byggingarmála, dags. 18. febrúar 2011, sem barst nefndinni sama dag, kærir Sverrir Pálsson hdl., f.h. Á, Reykjavíkurvegi 27, Hafnarfirði, þá ákvörðun byggingarfulltrúans í Hafnarfirði frá 8. desember 2010 að veita að nýtt byggingarleyfi fyrir tveimur bílastæðum á lóð nr. 2 við Nönnustíg í Hafnarfirði. Gera kærendur þá kröfu að hin kærða ákvörðun verði felld úr gildi.

Tekur úrskurðarnefnd umhverfis- og auðlindamála málið til úrskurðar á grundvelli ákvæðis til bráðabirgða II í lögum nr. 130/2011 um úrskurðarnefnd umhverfis- og auðlindamála, sbr. breytingu á þeim lögum nr. 139/2014.

Málsatvik og rök: Að undangenginni grenndarkynningu samþykkti skipulags- og byggingarfulltrúi Hafnarfjarðar hinn 13. maí 2009 umsókn um gerð tveggja bílastæða á lóðinni Nönnustíg 2.  Kærendur sendu bæjaryfirvöldum erindi, dags. 22. október 2010, þar sem mælst var til þess að nefnt byggingarleyfi yrði fellt úr gildi þar sem meira en tólf mánuðir væru liðnir frá samþykki leyfisins án þess að ráðist hefði verið í framkvæmdir.  Málið var á dagskrá skipulags- og byggingarráðs 16. nóvember 2010 þar sem ákveðið var að beina því til eigenda Nönnustígs 2 að sækja skriflega um endurnýjun byggingarleyfisins. Umsókn um endurnýjun leyfis varðandi lóðarfrágang sem veitt var 13. maí 2009 var síðan samþykkt á afgreiðslufundi skipulags- og byggingarfulltrúa hinn 8. desember 2010 og staðfest í bæjarstjórn 17. s.m.  Kærendur fóru fram á rökstuðning bæjaryfirvalda fyrir þeirri ákvörðun að veita leyfishafa tækifæri til að endurnýja umrætt byggingarleyfi í stað þess að afturkalla það. Í bréfi byggingarfulltrúa, dags. 21. janúar 2011, kemur fram að skipulags- og byggingarráð taki undir og geri að sínu svar skipulags- og byggingarsviðs við erindi kærenda. Tekið er fram að umdeild framkvæmd hafi verið grenndarkynnt á sínum tíma og þá hafi borist athugasemd frá kærendum. Byggingarleyfið hafi verið samþykkt með vísan til fyrri afgreiðslu og þess að ekkert nýtt hafi komið fram sem breyti þeirri niðurstöðu. Framkvæmdin sé jafnframt í samræmi við gr. 64.3 í byggingarreglugerð nr. 441/1998.

Kærendur byggja kröfu sína á því að málsmeðferð hinnar kærðu ákvörðunar hafi verið ólögmæt og hún sé því ógildanleg. Enga heimild sé að finna í lögum til að endurnýja byggingarleyfi líkt og gert hafi verið í máli þessu en verði svo talið sé um nýja stjórnvaldsákvörðun að ræða sem sæta þurfi meðferð samkvæmt form- og efnisreglum stjórnsýslulaga nr. 37/1993 og skipulags- og byggingarlaga nr. 73/1997. Í kæru var boðaður frekari rökstuðningur kærenda en hann hefur ekki borist úrskurðarnefndinni. 

Bæjaryfirvöld benda á að eðlilegt hafi þótt að gefa byggingarleyfishafa kost á að gefa skýringu á því hvers vegna framkvæmdir sem heimilaðar voru á árinu 2009 hafi tafist og honum hafi verið leiðbeint um framhald málsins. Fullnægjandi skýringar á töfunum hafi borist bæjaryfirvöldum. Þótt hafi til bóta að tvö bílastæði væru gerð innan lóðar í stað eins sem var í landi bæjarins. Engin breyting hefði orðið á afstöðu bæjaryfirvalda í þessu efni þótt erindið hefði verið grenndarkynnt að nýju þar sem nágrannar hafi verið þeir sömu og við fyrri afgreiðslu byggingarleyfisins.

Niðurstaða: Samkvæmt þágildandi 5. mgr. 8. gr. skipulags og byggingarlaga nr. 73/1997  gátu þeir einir skotið máli til úrskurðarnefndarinnar sem áttu lögvarða hagsmuni tengda hinni kærðu ákvörðun. Verður að skýra þetta ákvæði í samræmi við almennar reglur stjórnsýsluréttarins um aðild í kærumálum þar sem áskilið er að kærandi eigi beina einstaklingsbundna hagsmuni tengda þeirri ákvörðun sem kærð er.

Kærendur byggja málskot sitt vegna hins umdeilda byggingarleyfis á atvikum er tengjast réttarstöðu þeirra sem eigenda fasteignarinnar að Reykjavíkurvegi 27 í Hafnarfirði, sem liggur að lóð þeirri er leyfið tekur til. Fyrir liggur kaupsamningur dags. 1. apríl 2014 þar sem kærendur selja fasteignina að Reykjavíkurvegi 27 og samkvæmt samningnum var eignin afhent hinn 1. júlí s.á. Afsal fyrir fasteigninni var gefið út hinn 23. mars 2015 og þinglýst. Frá þeim tíma hafa kærendur ekki hagsmuni af því að fá skorið úr um gildi hinnar kærðu ákvörðunar sem heimilaði gerð tveggja bílastæða á nágrannalóð.

Vegna þessara ástæðna eiga kærendur nú ekki lögvarða hagsmuni af því að fá úrlausn um ágreiningsefni máls þessa og verður málinu því vísað frá úrskurðarnefndinni.

Uppkvaðning úrskurðar í máli þessu hefur dregist verulega sökum mikils fjölda mála sem skotið hefur verið til úrskurðarnefndarinnar.

Úrskurðarorð:

Máli þessu er vísað frá úrskurðarnefndinni.

______________________________
Ómar Stefánsson

 

59/2010 Hvammar

Með
Árið 2015, fimmtudaginn 2. júlí kom úrskurðarnefnd umhverfis- og auðlindamála saman til fundar í húsnæði nefndarinnar að Skuggasundi 3, Reykjavík.  Mættir voru Ómar Stefánsson yfirlögfræðingur, Ásgeir Magnússon dómstjóri og Þorsteinn Þorsteinsson byggingarverkfræðingur. 

Fyrir var tekið mál nr. 59/2010, kæra á samþykkt skipulags- og byggingarfulltrúa Hafnarfjarðarkaupstaðar frá 14. júlí 2010 um breytingu á deiliskipulagi Reykjanesbrautar, frá Fjarðarhrauni að Ásbraut, svæði ÓB 5 í Hafnarfirði. 

Í málinu er nú kveðinn upp svofelldur

úrskurður: 

Með bréfi til úrskurðarnefndar skipulags- og byggingarmála, dags. 20. september 2010, er barst nefndinni 21. s.m., kæra J og B, f.h. eigenda lögbýlisins og jarðarinnar Selskarðs í Garðabæ, ákvörðun skipulags- og byggingarfulltrúa Hafnarfjarðarkaupstaðar frá 14. júlí 2010 um breytingu á mörkum deiliskipulags Reykjanesbrautar, frá Fjarðarhrauni að Ásbraut, svæði ÓB 5 í Hafnarfirði. Tók deiliskipulagsbreytingin gildi með auglýsingu í B-deild Stjórnartíðinda hinn 23. ágúst 2010.

Með bréfi til úrskurðarnefndarinnar, dags. 17. október 2010, er barst nefndinni sama dag, kæra fyrrgreindir kærendur, f.h. eigenda lögbýlisins og jarðarinnar Selskarðs í Garðabæ, ákvörðun bæjarstjórnar Hafnarfjarðarkaupstaðar um að auglýsa breytingu á deiliskipulagi fyrir Sléttuhlíð í Hafnarfirði. Bæjarstjórn samþykkti greinda deiliskipulagsbreytingu hinn 10. nóvember 2010 og var gildistaka hennar auglýst í B-deild Stjórnartíðinda 3. júní 2011.

Loks skutu kærendur til úrskurðarnefndarinnar, f.h. eigenda nefnds lögbýlis, ákvörðun bæjarstjórnar Hafnarfjarðar frá 20. apríl 2010 um breytingu á deiliskipulagi fyrir Hvamma í Hafnarfirði, er tók gildi með auglýsingu í B-deild Stjórnartíðinda hinn 1. október 2010.  

Gera kærendur þá kröfu að hinar kærðu skipulagsákvarðanir verði felldar úr gildi og að framkvæmdir samkvæmt deiliskipulagi Reykjanesbrautar verði stöðvaðar til bráðabirgða á meðan það mál sé til meðferðar fyrir úrskurðarnefndinni. Þar sem hin kærða skipulagsákvörðun felur ekki í sér sjálfstæðar heimildir til að hefja framkvæmdir á svæðinu var ekki tilefni til að taka afstöðu til stöðvunarkröfunnar á grundvelli þágildandi 8. gr. skipulags- og byggingarlaga. nr. 73/1997. Málatilbúnaður kærenda í greindum kærumálum er á sömu lund og þykir því rétt að sameina kærumálin vegna breytingar á deiliskipulagi Sléttuhlíðar, sem er mál nr. 62/2010 og vegna breytingar á deiliskipulagi Hvamma, sem er mál nr. 63/2010, kærumáli þessu. 

Tekur úrskurðarnefnd umhverfis- og auðlindamála málið nú til úrskurðar á grundvelli ákvæðis til bráðabirgða II í lögum nr. 130/2011 um úrskurðarnefnd umhverfis- og auðlindamála, sbr. breytingu á þeim lögum nr. 139/2014.
 
Málsatvik og rök: Á fundi skipulags- og byggingarráðs Hafnarfjarðar hinn 11. maí 2010 var lögð fram tillaga skipulags- og byggingarsviðs að breyttum mörkum deiliskipulags Reykjanesbrautar frá árinu 2008. Var fært til bókar að breytingin væri til „samræmingar“ við endurskoðað deiliskipulag Hvamma. Fólst breytingin í því að svæði, merkt ÓB 5, við Háahvamm og Stekkjarhvamm, sem tilheyrði deiliskipulagi Reykjanesbrautar, var fært undir deiliskipulag Hvamma. Skipulags- og byggingarfulltrúi samþykkti deiliskipulagsbreytinguna á fundi hinn 14. júlí 2010 og tók breytingin gildi með auglýsingu þar um í B-deild Stjórnartíðinda 23. ágúst s.á.

Hinn 31. mars 2010 staðfesti umhverfisráðherra breytingu á Aðalskipulagi Hafnarfjarðar 2005-2025 er laut að frístundabyggð á svonefndu Sléttuhlíðarsvæði. Tók breytingin gildi með auglýsingu í B-deild Stjórnartíðinda 20. apríl s.á. Orðalagi í kafla 2.2.1 um frístundabyggð var breytt og m.a. gert ráð fyrir að byggðinni yrði viðhaldið og hún fest í sessi, þjónusta veitna aukin, öryggi akvega bætt og að akandi, gangandi og hjólandi umferð yrði aðskilin. Þá var kveðið á um að byggingar sem rísa myndu á svæðinu yrðu í anda þeirra sem fyrir væru. Tillaga að breytingu á deiliskipulagi umrædds svæðis var síðan á dagskrá fundar skipulags- og byggingarráðs 24. ágúst s.á. Kom þar fram að um væri að ræða leiðréttingu á orðalagi til samræmis við fyrrnefnda aðalskipulagsbreytingu og var samþykkt að auglýsa hana til kynningar. Fól breytingin í sér að geymsla, vinnustofa eða gestahús mættu ekki vera tengd frístundahúsi með þaki eða vegg. Hámark mænishæðar frístundahúsa var ákveðið 5,5 m í stað 6,0 m miðað við gólfkóta og hámarksvegghæð langhliða 2,8 m. Bæjarstjórn samþykkti deiliskipulagsbreytinguna hinn 10. nóvember s.á. og öðlaðist hún gildi með auglýsingu í B-deild Stjórnartíðinda 3. júní 2011.

Að lokinni forstigskynningu tók bæjarstjórn Hafnarfjarðar fyrir á fundi sínum hinn 5. maí 2010 drög skipulags- og byggingarsviðs að endurgerðu deiliskipulagi fyrir Hvamma. Kom þar fram að tilefni skipulagstillögunnar væri það að ekki hefði verið byggt í samræmi við gildandi deiliskipulag frá árinu 1976 og yrði það skipulag fellt úr gildi með gildistöku nýs skipulags. Lagðar voru fram athugasemdir sem borist höfðu eftir forstigskynningarfund sem haldinn var hinn 12. apríl 2010 og breytt tillaga, dags. 20. s.m., þar sem brugðist var við athugasemdum. Skipulags- og byggingarráð samþykkti að leggja til við bæjarstjórn að hin breytta tillaga að deiliskipulagi fyrir Hvamma yrði auglýst til kynningar. Engar athugasemdir bárust vegna hinnar kynntu tillögu. Í kjölfar þess samþykkti skipulags- og bygggingarfulltrúi skipulagstillöguna hinn  23. júní 2010 og lauk afgreiðslu málsins skv. 26. gr. skipulags- og byggingarlaga. Endurskoðað deiliskipulag fyrir Hvamma tók síðan gildi með auglýsingu í B-deild Stjórnartíðinda hinn 1. október 2010. Samkvæmt gildistökuauglýsingu skipulagsins sé það lagað að byggingum sem fyrir séu á svæðinu, auknar byggingarheimildir veittar á sumum lóðum og þrjú deiliskipulagssvæði sameinuð í eitt.

Af hálfu kærenda er á því byggt að svæði það sem hinar kærðu deiliskipulagsákvarðanir taki til fari að hluta til inn á þinglýsta beitarréttareign jarðarinnar Selskarðs í Garðabæ, sem sé í þeirra eigu. Með ákvörðununum sé stefnt að því að afhenda beitarréttarlóðina með byggingar- eða framkvæmdaleyfi til annarra aðila án samþykkis sameigenda á lóðinni. Sveitarfélagið sé þannig að útiloka eigendur jarðarinnar Selskarðs frá því að nýta eign sína og um leið að gera öðrum mögulegt að hafa ávinning af henni. Farið sé fram á að úrskurðarnefndin sjái til þess að sveitarfélagið fari að lögum við skipulag og sérstaklega framkvæmd þess hvað viðvíki ákvörðunum um byggingar og nýtingu á svæði því þar sem jörðinni Selskarði fylgi beitarréttur. Með hinum kærðu ákvörðunum sé í raun verið að breyta eignarrétti á umræddu svæði án nokkurrar samvinnu eða samráðs við löglega eigendur nýtingarréttar innan þess. Kærendur bendi á, í ljósi fyrri afgreiðslna úrskurðarnefndarinnar á málum er snerti umrædd réttindi þeirra, að þeir láti sér í léttu rúmi liggja „… hvað mikið er teiknað og skipulagt með pennastrikum á eigninni. Það er væntanleg framkvæmd á eigninni, samkvæmt skipulagi, sem skiptir máli og sem við erum að kæra og í sjálfu sér skiptir það því ekki máli hvenær pennastrikin voru sett á blað“.

     ———-

Hafnarfjarðarkaupstað var gefinn kostur á að koma á framfæri athugasemdum sínum vegna  kærumáls þessa en umsögn þar að lútandi hefur ekki borist úrskurðarnefndinni.  

Niðurstaða: Hinar kærðu deiliskipulagsákvarðanir fólu í sér breytingar á mörkum skipulagssvæða, skilmálabreytingar um frístundahúsabyggð, sem fyrir er, og endurgerð skipulags á þegar byggðu íbúðarsvæði. Byggja kærendur málatilbúnað sinn á því að með umdeildum ákvörðunum sé gengið á beitarrétt sem nái til hluta skipulagssvæðanna og tilheyri jörð þeirra Selskarði í landi Garðabæjar.

Með deiliskipulagi er tekin ákvörðun um heimilaða tilhögun byggðar og annarra mannvirkja á skipulagssvæðinu í samræmi við landnotkun gildandi aðalskipulags, en það felur ekki í sér ráðstöfun beinna eða óbeinna eignaréttinda. Slík réttindi geta eftir atvikum hindrað framgang skipulagsins nema með samkomulagi við rétthafa eða að undangengnu eignarnámi, sbr. 33. og 34. gr. þágildandi skipulags- og byggingarlaga nr. 73/1997. Þá verður ekki ráðist í einstakar        leyfisskyldar framkvæmdir á grundvelli deiliskipulags nema að fengnu framkvæmda- eða byggingarleyfi samkvæmt 27., 43. og 44. gr. laganna. Ákvörðun um slíka leyfisveitingu er stjórnvaldsákvörðun sem borin verður undir úrskurðarnefndina að lagaskilyrðum uppfylltum.    Verður því ekki tekin afstaða til framkvæmda sem kann að verða ráðist í á grundvelli hinna kærðu deiliskipulagsákvarðana.    

Í gildandi Aðalskipulagi Hafnarfjarðar 2005-2025 segir í kafla 2.2.13, landbúnaðarsvæði, að ekki séu afmörkuð nein svæði fyrir landbúnað í Hafnarfirði nema í Krýsuvík. Samkvæmt lögbýlaskrá Þjóðskrár Íslands er lögbýlið Selskarð í Garðabæ eyðibýli og í gildandi aðalskipulagi Garðabæjar er lögbýlið ekki á skilgreindu landbúnaðarsvæði. Deiliskipulagssvæði þau sem hér eru til umfjöllunar höfðu þegar verið skipulögð við töku hinna kærðu ákvarðana og ekki er gerð breyting á landnotkun skipulagssvæðanna, sem ákveðin er í gildandi aðalskipulagi Hafnarfjarðar. Hefur lögmæti eldra deiliskipulags umræddra svæða ekki verið borið undir úrskurðarnefndina og getur það hér eftir ekki komið til endurskoðunar af hálfu nefndarinnar þar sem frestir til kæru eða endurupptöku eru löngu liðnir. 

Samkvæmt framansögðu geta hinar kærðu ákvarðanir engin áhrif haft á ætlaðan rétt kærenda, umfram það sem þegar er orðið og felst í fyrri ákvörðunum um skipulag á umræddu svæði.  Verða þeir af þeim sökum ekki taldir eiga lögvarða hagsmuni því tengda að fá úrlausn um kæruefnið, svo sem áskilið var í 5. mgr. 8. gr. skipulags- og byggingarlaga sem hér á við. Ber því þegar af þeirri ástæðu að vísa málinu frá úrskurðarnefndinni. 

Uppkvaðning úrskurðar í máli þessu hefur dregist verulega sökum mikils fjölda mála sem skotið hefur verið til úrskurðarnefndarinnar.
 

Úrskurðarorð: 

Kærumáli þessu er vísað frá úrskurðarnefndinni.

_________________________________
Ómar Stefánsson

____________________________                _____________________________
Ásgeir Magnússon                                                Þorsteinn Þorsteinsson

11/2011 Bakkavör

Með
Árið 2015, miðvikudaginn 29. apríl, tók Nanna Magnadóttir, formaður úrskurðarnefndar umhverfis- og auðlindamála, með heimild í 3. mgr. 3. gr. 1. nr. 130/2011 fyrir:

Mál nr. 11/2011, kæra á ákvörðun bæjarstjórnar Seltjarnarness frá 10. nóvember 2010 um að samþykkja deiliskipulag Bakkahverfis, Seltjarnarnesi.

Í málinu er kveðinn upp svofelldur

úrskurður:

Með bréfi til úrskurðarnefndar skipulags- og byggingarmála, dags. 21. janúar 2011, er barst nefndinni 25. s.m., kærir H, Bakkavör 6, Seltjarnarnesi, þá ákvörðun bæjarstjórnar Seltjarnarness frá 10. nóvember 2010 að samþykkja deiliskipulag Bakkahverfis á Seltjarnarnesi. Gerð er krafa um að hin kærða ákvörðun verði felld úr gildi og að fyrri útgefnir skilmálar, dags. 30 september 1986, vegna lóða nr. 2-44 við Bakkavör, Seltjarnarnesi, standi óbreyttir.

Tekur úrskurðarnefnd umhverfis- og auðlindamála málið nú til úrskurðar á grundvelli ákvæðis til bráðabirgða II í lögum nr. 130/2011 um úrskurðarnefnd umhverfis- og auðlindamála, sbr. breytingu á þeim lögum nr. 139/2014.

Gögn málsins bárust úrskurðarnefndinni 1. apríl 2011.

Málsatvik og rök: Árið 2009 var auglýst til kynningar deiliskipulag Bakkahverfis er tekur til húsa sunnan Hæðarbrautar, austan Valhúsabrautar, suðaustan Bakkavarar, austan Suðurstrandar og austan Lindarbrautar. Bárust athugasemdir á kynningartíma, þ. á m. frá kæranda. Á fundi skipulags- og mannvirkjanefndar Seltjarnarness hinn 4. júní 2010 voru samþykkt svör við framkomnum athugasemdum sem og tillaga að téðu deiliskipulagi. Samþykkti bæjarstjórn greinda afgreiðslu 9. s.m. Í kjölfar þess var deiliskipulagið sent Skipulagsstofnun til lögboðinnar yfirferðar er gerði athugasemd við að birt yrði auglýsing um samþykkt þess. Tók skipulags- og mannvirkjanefnd málið fyrir að nýju hinn 28. október 2010. Var tillagan samþykkt með breytingum og staðfesti bæjarstjórn þá afgreiðslu 10. nóvember s.á. Öðlaðist deiliskipulagið gildi með birtingu auglýsingar þar um í B-deild Stjórnartíðinda 21. desember 2010.

Kærandi tekur fram að staðhæft hafi verið að skipulag fyrir lóðirnar Bakkavör 2-44 frá 1986 hafi aldrei verið staðfest af sveitarstjórn. Standist það ekki og því sé vinna við gerð deiliskipulags Bakkahverfis byggð á röngum forsendum. Ekkert samráð hafi verið haft við eigendur lóðanna vegna þessara breytinga og vandséð hvað búi að baki breytingunum þar sem skipulag af þessum reit sé að öllu leyti í samræmi við skipulagslög.
 
Sveitarfélagið krefst þess að kröfum kæranda verði hafnað. Markmið nýs deiliskipulags Bakkahverfis sé að móta heilstætt skipulag sem byggi á þeirri sýn sem sett sé fram í Aðalskipulagi Seltjarnarness 2006-2024. Sé t.a.m. leitast við að staðfesta byggðamynstur hverfisins og feli það m.a. í sér að eldri skipulagsskilmálar séu felldir inn hið nýja skipulag eins og kostur sé. Eðlilegt hafi þótt að taka hús við Bakkavör inn í þá vinnu, sérstaklega þar sem allt skipulagssvæðið myndaði þannig eðlilega heild sem hverfi. Skapi deiliskipulagsáætlanir og skilmálar, sem hvorki voru auglýstir, hlutu staðfestingu ráðherra né samþykki skipulagsstjóra ríkisins, í mörgum tilfellum skipulagslega óvissu og standist ekki núgildandi lög.

Niðurstaða: Samkvæmt 5. mgr. 8. gr. skipulags og byggingarlaga nr. 73/1997, sem í gildi voru til ársloka 2010, gátu þeir einir gætu skotið máli til úrskurðarnefndarinnar sem áttu lögvarða hagsmuni tengda hinni kærðu ákvörðun. Verður að skýra þetta ákvæði í samræmi við almennar reglur stjórnsýsluréttarins um aðild í kærumálum þar sem áskilið er að kærandi eigi beina einstaklingsbundna hagsmuni tengda þeirri ákvörðun sem kærð er.

Af kæru verður ekki ráðið hvaða einstaklingsbundnu hagsmunum kærandi telji hina kærðu ákvörðun raska. Þá seldi kærandi fasteign sína að Bakkavör 6 hinn 13. júní 2013 samkvæmt gögnum úr fasteignaskrá Þjóðskrár Íslands. Var afsal gefið út 4. nóvember s.á. og því þinglýst 7. s.m. Mun kærandi nú búsettur í Reykjavík og í töluverðri fjarlægð frá því svæði sem deiliskipulag Bakkahverfis tekur til. Verður því ekki séð að umrætt deiliskipulag snerti lögvarða hagsmuni kæranda með þeim hætti að hann teljist eiga kæruaðild varðandi hina umdeildu ákvörðun.

Með vísan til framangreinds verður kærumáli þessu vísað frá úrskurðarnefndinni.

Uppkvaðning úrskurðar í máli þessu hefur dregist sökum mikils fjölda mála sem skotið hefur verið til úrskurðarnefndarinnar.

Úrskurðarorð:

Kærumáli þessu er vísað frá úrskurðarnefndinni.

____________________________________
Nanna Magnadóttir

114/2013 Gámaþjónusta Austurlands

Með
Árið 2015, miðvikudaginn 29. apríl, tók Nanna Magnadóttir, formaður úrskurðarnefndar umhverfis- og auðlindamála, með heimild í 3. mgr. 3. gr. l. nr. 130/2011 fyrir:
 
Mál nr. 114/2013, kæra á ákvörðun Heilbrigðiseftirlits Austurlands um breytingu á starfsleyfi til Gámaþjónustu Austurlands – Sjónaráss ehf.

Í málinu er nú kveðinn upp svofelldur

úrskurður:

Með bréfi til úrskurðarnefndar umhverfis- og auðlindamála, dags. 23. desember 2013, er barst nefndinni sama dag, kæra Á Brekkugötu 4, Á, Brekkugerði 11, R, Stekkjarbrekku 5 og S, Eyrarstíg 1, allir á Reyðarfirði, ákvörðun Heilbrigðiseftirlits Austurlands frá 27. nóvember 2013 um viðbótarstarfsleyfi og framlengingu starfsleyfis fyrir Gámaþjónustu Austurlands – Sjónarás ehf. Er þess krafist að ákvörðunin verði felld úr gildi.

Gögn málsins bárust frá Heilbrigðiseftirliti Austurlands 14. janúar 2014.

Málavextir: Gámaþjónusta Austurlands – Sjónarás ehf. sótti um breytingu á starfsleyfi sínu til Heilbrigðiseftirlits Austurlands með umsókn, dags. 17. apríl 2013. Samkvæmt umsókninni fólst breytingin í því að nýtt yrði „um 2000 m² lóð innan girðingar sunnan húss til umhleðslu timburs og lestunar gáma til útflutnings“. Vegna breytinganna voru starfsleyfisdrög auglýst í Dagskránni, 42. tbl., og lágu drögin frammi á skrifstofu Fjarðarbyggðar í Molanum til kynningar. Rann umsagnarfrestur út 15. nóvember 2013. Andmæli bárust, m.a. frá kærendum. Starfsleyfi var gefið út 27. nóvember s.á. og sama dag var tveimur kærenda sent bréf þar sem sú ákvörðun var rökstudd. Bent var á kæruleið í málinu og var ákvörðunin kærð með bréfi, dags. 23. desember 2013, eins og áður sagði.

Málsrök kæranda: Kærendur halda því fram að umdeilt starfsleyfi feli í sér útvíkkun og framlengingu á gildandi starfsleyfi Gámaþjónustu Austurlands – Sjónaráss ehf. á geymslusvæði við Hafnargötu 6, sem sé í miðbæ Reyðarfjarðar. Undanfarin ár hafi náðst mikill og jákvæður árangur í uppbyggingu miðbæjarins á Reyðarfirði. Í innan við 500 metra fjarlægð frá því svæði sem umrædd starfsleyfisumsókn nái til hafi á undanförnum árum byggst upp stærsta matvöruverslun Fjarðarbyggðar, skrifstofur Fjarðarbyggðar, verslanir, gistihús og ýmis önnur þjónustustarfsemi. Þessi þróun hafi verið í samræmi við gildandi aðalskipulag, sem gildi frá árinu 2007 til 2027, þar sem svæðið sé skipulagt sem miðbæjarsvæði eða M1. Starfsemi Gámaþjónustu Austurlands – Sjónaráss ehf. uppfylli ekkert af þeim skilyrðum eða markmiðum sem séu sett fyrir miðbæjarsvæðið í aðalskipulagi, t.d. fylgi starfseminni miklir þungaflutningar. Deiliskipulag Reyðarfjarðar sé frá árinu 1999 og sé úrelt og ekki í samræmi við aðalskipulagið. Dragi kærendur gildi deiliskipulagsins í efa vegna þessa og telji að fara skuli eftir aðalskipulagi. Nægar lóðir séu innan bæjarfélagsins fyrir iðnaðarsvæði.

Kærendur hafi lögvarða hagsmuni af málinu sem íbúar svæðisins, útsvarsgreiðendur og virkir þátttakendur í mótun aðalskipulagsins. Einn kærenda búi auk þess í næsta nágrenni við skipulagt miðbæjarsvæði skv. aðalskipulagi, eða í um 150 m fjarlægð. Jafnframt hafi hann verið að gæta hagsmuna föður síns, sem hafi átt fasteign í nágrenni við Hafnargötu 6 en sú eign hafi nú verið seld.

Málsrök Heilbrigðiseftirlits Austurlands: Heilbrigðiseftirlitið bendir á að einungis sé um að ræða breytingu á starfsleyfi Gámaþjónustu Austurlands – Sjónaráss ehf. en ekki framlengingu, eins og komi fram í kærunni. Fyrra leyfi hafi verið frá 29. janúar 2009 og gilt til 29. janúar 2021. Hið kærða leyfi sé útgefið 27. nóvember 2013 og gildi til 29. janúar 2021. Breytingin á starfsleyfinu felist í því að til viðbótar við starfsemi í húsnæði fyrirtækisins að Hafnargötu 6, Reyðarfirði, sé heimilað að nýta útisvæði til geymslu á tilteknum flokkum efna með ákveðnum skilyrðum sem fram komi í starfsleyfi. Umrætt útisvæði hafi áður verið nýtt undir steypustöð, allt fram í desember 2011. Svæðið sé nú afgirt með steinsteyptum plötum og járni þannig að það myndi aflokað port.

Fullyrðingum um þungaflutninga af völdum starfsemi Gámaþjónustu Austurlands – Sjónaráss ehf. um miðbæ Reyðarfjarðar er vísað á bug. Fyrirtækið hafi aðkomu að austan og með því móti sé umferð vegna fyrirtækisins á meginumferðaræð þéttbýlisins þar sem þungaflutningum sé einmitt ætluð leið. Deiliskipulag frá 1999 skilgreini svæðið sem iðnaðar- og hafnarsvæði, en aðalskipulag 2007-2029 hafi ekki verið staðfest af ráðherra fyrr en 24. ágúst 2009, eða sjö mánuðum eftir að starfsleyfi fyrirtækisins hafi fyrst verið gefið út.

Niðurstaða: Samkvæmt 3. mgr. 4. gr. laga nr. 130/2011 geta þeir einir kært stjórnvaldsákvarðanir til úrskurðarnefndarinnar sem eiga lögvarða hagsmuni tengda þeirri ákvörðun sem kæra á nema í tilteknum undantekningartilvikum sem þar eru greind. Verður að skýra þetta ákvæði í samræmi við almennar reglur stjórnsýsluréttarins um aðild í kærumálum þar sem áskilið er að kærandi eigi beina einstaklingsbundna hagsmuni tengda þeirri ákvörðun sem kærð er.

Kærendur rökstyðja lögvarða hagsmuni sína í málinu með því að þeir séu íbúar svæðisins, útsvarsgreiðendur og virkir þátttakendur í mótun aðalskipulags. Ekki verður fallist á að sem slíkir eigi kærendur þeirra einstaklingsbundnu hagsmuna að gæta að það veiti þeim kæruaðild í málinu fremur en öðrum bæjarbúum almennt. Þá liggur fyrir að fasteign þess kæranda sem býr næst þeirri starfsemi sem um ræðir er ekki í þeirri nálægð við hana að umdeild starfsleyfisbreyting hafi þau áhrif á umhverfi hans að það skapi honum einstaklega, lögvarða hagsmuni. Aðrir kærendur búa fjær svæðinu.

Samkvæmt framansögðu eiga kærendur ekki lögvarða hagsmuni því tengda að fá úrlausn um kæruefnið, sbr. 3. mgr. 4. gr. laga nr. 130/2011, og ber að vísa máli þessu frá úrskurðarnefndinni.

Uppkvaðning úrskurðar í máli þessu hefur dregist sökum mikils fjölda mála sem skotið hefur verið til úrskurðarnefndarinnar.

Úrskurðarorð:

Kærumáli þessu er vísað frá úrskurðarnefndinni.

____________________________________
Nanna Magnadóttir

 

58/2013 Kröflulína 3

Með
Árið 2015, þriðjudaginn 31. mars, kom úrskurðarnefnd umhverfis- og auðlindamála saman til fundar í húsnæði nefndarinnar að Skuggasundi 3, Reykjavík. Mætt voru Nanna Magnadóttir forstöðumaður, Ómar Stefánsson yfirlögfræðingur, Ásgeir Magnússon dómstjóri, Geir Oddsson auðlindafræðingur og Þorsteinn Þorsteinsson byggingarverkfræðingur.

Fyrir var tekið mál nr. 58/2013, kæra á ákvörðun Skipulagsstofnunar frá 10. maí 2013 um að taka Blöndulínu 3 og fyrirætlun Landsnets hf. um Kröflulínu 3 ekki til sameiginlegs mats á umhverfisáhrifum skv. 2. mgr. 5. gr. laga nr. 106/2000 um mat á umhverfisáhrifum. 

Í málinu er nú kveðinn upp svofelldur

úrskurður:

Með bréfi til úrskurðarnefndar umhverfis- og auðlindamála, dags. 30. júní 2013, er barst nefndinni s.d., kærir eigandi Hóla í Öxnadal í Hörgársveit, þá ákvörðun Skipulagsstofnunar frá 10. maí 2013 að taka Blöndulínu 3 og fyrirætlun Landsnets hf. um Kröflulínu 3 ekki til sameiginlegs mats á umhverfisáhrifum skv. 2. mgr. 5. gr. laga nr. 106/2000 um mat á umhverfisáhrifum. Er þess krafist að ákvörðunin verði felld úr gildi og að Skipulagsstofnun verði gert að taka ákvörðun um slíkt sameiginlegt mat. Til vara er þess krafist að hin kærða ákvörðun verði felld úr gildi og Skipulagsstofnun gert að taka málið á ný til efnismeðferðar.

Gögn málsins bárust frá Skipulagsstofnun 27. september 2013.

Málavextir: Blöndulína 3 er 220 kV háspennulína sem fyrirhuguð er á milli Blöndustöðvar og Akureyrar. Færi línan m.a. um land kæranda í Hörgársveit. Kröflulína 3 yrði 220 kV háspennulína frá tengivirki við Kröflustöð að tengivirki við Fljótsdalsstöð.

Hinn 26. febrúar 2013 auglýsti Skipulagsstofnun til kynningar tillögu framkvæmdaraðila að matsáætlun vegna Kröflulínu 3. Tillagan  lá frammi til kynningar til 15. mars 2013. Kærandi gerði athugasemdir við tillöguna með bréfi til stofnunarinnar, dags. 10. s.m. Í bréfi kæranda var þess krafist að stofnunin tæki til sameiginlegs mats á umhverfisáhrifum skv. 2. mgr. 5. gr. laga nr. 106/2000 þær framkvæmdir sem kærandi taldi vera í beinum tengslum við Kröflulínu 3 og heyrðu beint undir fyrirhugaða 220 kV hringtengingu flutningskerfis framkvæmdaaðila. Í kæru til úrskurðarnefndarinnar er tekið fram að um sé að ræða þá kafla sem falli undir Hólasandslínu 3 og Blöndulínu 3.

Skipulagsstofnun svaraði athugasemdum kæranda með bréfi, dags. 10. maí 2013. Í bréfi stofnunarinnar kom fram að ekki væri tilefni til að verða við kröfu kæranda um sameiginlegt mat, þar sem skilyrði 2. mgr. 5. gr. laga um mat á umhverfisáhrifum væru ekki uppfyllt.

Málsrök kæranda: Kærandi bendir á að um eina samfellda háspennulínu sé að ræða sem fyrirhugað sé að reisa hringinn í kringum landið. Kröflulína 3 og Blöndulína 3, sem muni liggja um land kæranda, séu tengdar framkvæmdir. Kærandi hafi áður kært til úrskurðarnefndarinnar synjun Skipulagsstofnunar um að taka síðarnefndu framkvæmdina til sameiginlegs mats með öðrum hlutum hringtengingarinnar. Kærandi eigi því einnig aðild að kærumáli þessu og sé eðlilegt að kærumálin hljóti sameiginlega málsmeðferð fyrir úrskurðarnefndinni.

Skilyrði um sameiginlegt mat séu uppfyllt. Af gögnum framkvæmdaraðila, sem kynnt hafi verið á málþingi Skipulagsstofnunar 24. apríl 2012, sé ljóst að til standi að leggja háspennulínu frá Blöndu um Akureyri að Kröflu og áfram í Fljótsdal. Sé örðugt að skilja þau gögn á annan hátt en að þar sé átt við framkvæmdir sem séu háðar hver annarri og jafnvel að um sé að ræða sömu framkvæmd í skilningi laga um mat á umhverfisáhrifum.

Framkvæmdaraðili birti árlega áætlun um framkvæmdir í flutningakerfi rafmagns. Undir kaflanum „almenn undirbúningsverkefni“ sé fjallað um „styrkingu byggðarlínunnar“ á þann veg að telja verði að framkvæmdaraðili líti svo á að um sé að ræða eina heild, enda sé þar ítrekað vísað til „línunnar“ og talað um lagningu hennar „hringinn í kringum landið“. Ljóst sé að í huga framkvæmdaraðila sé í reynd um að ræða eina línu og mismunandi kafla hennar. Eigi að leggja að jöfnu hugtökin „verkefni í undirbúningi“, sem sé kaflaheitið í kerfisáætlun 2013-2017, og „fyrirhuguð framkvæmd“ í 2. mgr. 5. gr. laga nr. 106/2000. Sé ljóst að hinir mismunandi kaflar séu hver öðrum háðir en það sé eitt skilyrða 2. mgr. 5. gr. laganna.

Ekki sé skilyrt í lögum að einungis megi hefja umhverfismat á framkvæmd hafi hún þá þegar samþykkt í aðalskipulagi og sé kærandi ósammála þeirri afstöðu framkvæmdaraðila að ekki eigi að hefja mat á umhverfisáhrifum fyrir Hólasandslínu 3 þar sem sá kafli línunnar sé ekki enn kominn í aðalskipulag allra hlutaðeigandi sveitarfélaga. Þá hafi framkvæmdaraðili nú þegar hafið mat á umhverfisáhrifum á öðrum köflum línunnar þó svo að skipulagsferli þess sé ólokið. Skipulagsstofnun hafi skilgreint hugtakið „fyrirhuguð framkvæmd“ skv. lögum nr. 106/2000 of þröngt. Framkvæmd þurfi ekki að vera tæk til málsmeðferðar skv. IV. kafla laganna og telji kærandi að hér sé verið að rugla sama hugtökum. Megi vísa í lög nr. 105/2006 um umhverfismat áætlana, sérstaklega hvað varði skilgreiningu á hugtakinu „áætlanir“. Ljóst sé að Hólasandslína 3 hafi verið í undirbúningi um langt skeið. Hafi línan ásamt Kröflulínu 3 verið samhliða í undirbúningi þrátt fyrir að framkvæmdaraðili hafi síðar ákveðið að annar kaflinn skyldi fara fyrr í matsáætlun. Sá tilgangur laganna að draga fram heildaráhrif framkvæmdar væri að engu hafður ef framkvæmdaraðili gæti að vild hlutað niður nátengdar framkvæmdir á lokastigi undirbúnings í því skyni að fá mat á umhverfisáhrifum þeirra bútað niður. Hafi úrskurður ráðherra frá 28. janúar 2010 um Suðvesturlínur ekki fordæmisgildi hér.

Loks sé ákvörðun Skipulagsstofnunar háð formgalla, þar sem stofnunin hafi ekki leitað til leyfisveitenda, sem séu viðkomandi sveitarfélög og Orkustofnun, sbr. 2. mgr. 5. gr. laga nr. 106/2000. Slíkt sé jafnframt brot á 10. gr. stjórnsýslulaga nr. 37/1993.   

Málsrök Skipulagsstofnunar: Af hálfu Skipulagsstofnunar er vísað til bréfs stofnunarinnar frá 10. maí 2013. Niðurstaða stofnunarinnar hafi verið að þar sem ekki væri hægt að líta svo á að aðrar framkvæmdir en Kröflulína 3 væru fyrirhugaðar í skilningi laga nr. 106/2000 um mat á umhverfisáhrifum væri ekki forsenda að taka ákvörðun á grundvelli 2. mgr. 5. gr. laganna. Sú niðurstaða hafi ekki falið í sér stjórnvaldsákvörðun, sbr. 2. mgr. 1. gr. stjórnsýslulaga nr. 37/1993 og beri að vísa stjórnsýslukæru kæranda frá, sbr. 1. ml. 1. gr. laga nr. 130/2011 um úrskurðarnefnd umhverfis- og auðlindamála. Þá bendi stofnunin á, vegna kröfugerðar kæranda þar um, að úrskurðarnefndin hafi ekki valdheimild til að leggja fyrir stofnunina að taka ofangreindar framkvæmdir til sameiginlegs mats á umhverfisáhrifum.

Samkvæmt 2. mgr. 5. gr. laga nr. 106/2000 þurfi m.a. að vera um að ræða fleiri en eina „fyrirhugaða“ matsskylda framkvæmd. Ekki séu til staðar forsendur til að taka ákvörðun um hvort umhverfisáhrif framkvæmda skuli metin sameiginlega sé þetta skilyrði laganna ekki uppfyllt. Stofnunin hafi talið að til þess að framkvæmd geti talist „fyrirhuguð“ í skilningi ákvæðisins þurfi hún að vera komin í tiltölulega fastar skorður. Án þess sé hvorki hægt að meta eðli eða umfang slíkrar framkvæmdar né taka afstöðu til þess hvort rétt sé að meta umhverfisáhrif hennar sameiginlega með öðrum framkvæmdum. Því sé ekki nóg að framkvæmd sé á áætlunarstigi heldur þurfi hún að vera fastmótuð og tæk til málsmeðferðar skv. IV. kafla nefndra laga. Ráðuneytið hafi tekið undir þennan skilning stofnunarinnar í úrskurði umhverfisráðherra frá 28. janúar 2010 vegna Suðvesturlínu.

Þrátt fyrir að ekki hafi verið leitað upplýsinga eða viðhorfa frá leyfisveitendum, þ.e.a.s. sveitarfélögum og Orkustofnun, hafni stofnunin þeirri staðhæfingu kæranda að um hafi verið að ræða brot á 10. gr. stjórnsýslulaga nr. 37/1993. Eins og ákvæði 2. mgr. 5. gr. laga nr. 106/2000 sé úr garði gert sé ekki með berum orðum gert ráð fyrir því að stofnuninni sé skylt að leita til leyfisveitenda um upplýsingagjöf heldur skuli hún hafa samráð við töku ákvörðunar um hvort umhverfisáhrif framkvæmda skuli metin sameiginlega.

Ekki verði ráðið af fyrirliggjandi gögnum um áformaðar framkvæmdir í tengslum við Kröflulínu 3 að fyrirhugaðar séu aðrar framkvæmdir á vegum framkvæmdaaðila sem til álita komi að meta sameiginlega með fyrrgreindri framkvæmd. Ekki sé fallist á þá ályktun kæranda að hugtökin „verkefni í undirbúningi“, sem sé kaflaheitið í kerfisáætlun 2013-2017, og „fyrirhuguð framkvæmd“ í 2. mgr. 5. gr. laga nr. 106/2000, hafi sama inntak.

Athugasemdir framkvæmdaraðila: Framkvæmdaraðili tekur undir athugasemdir Skipulagsstofnunar og bendir auk þess á að kærandi geti ekki talist eiga lögvarða hagsmuni í máli þessu, líkt og gert sé ráð fyrir varðandi kæruaðild í 3. mgr. 4. gr. laga nr. 130/2011 um úrskurðarnefnd umhverfis- og auðlindamála. Kærandi búi erlendis og sé þinglýstur eigandi jarðarinnar Hóla í Öxnadal í Hörgársveit, en Kröflulína 3 liggi hvorki um landareign kæranda né umrætt sveitarfélag.

Niðurstaða: Í máli þessu er m.a. gerð krafa um frávísun með þeim rökum að fyrirhuguð framkvæmd við Kröflulínu 3 snerti ekki lögvarða hagsmuni kæranda og skorti því á að skilyrði um kæruaðild séu uppfyllt, sbr. 3. mgr. 4. gr. laga nr. 130/2011 um úrskurðarnefnd umhverfis- og auðlindamála.

Í nefndu lagaákvæði segir að þeir einir geti kært stjórnvaldsákvarðanir til úrskurðarnefndarinnar sem eigi lögvarða hagsmuni tengda ákvörðun sem kæra á. Þó geta umhverfisverndar-, útivistar- og hagsmunasamtök átt aðild, m.a. vegna ákvarðana Skipulagsstofnunar um sameiginlegt mat á umhverfisáhrifum, án þess að sýna fram á einstaklingsbundna lögvarða hagsmuni. Um slíkt er ekki að ræða í þessu tilviki og kemur þá til skoðunar hvort að kærandi eigi lögvarinna hagsmuni að gæta í málinu, en fyrrgreint ákvæði þar um verður að skýra í samræmi við almennar reglur stjórnsýsluréttarins um aðild í kærumálum þar sem áskilið er að kærandi eigi beina einstaklingsbundna hagsmuni tengda þeirri ákvörðun sem kærð er.

Í kæru vísar kærandi til eignarhalds síns á landi sem Blöndulína 3 mun liggja um en kærandi hefur einnig kært til úrskurðarnefndarinnar þá niðurstöðu Skipulagsstofnunar að mat á umhverfisáhrifum þeirrar línu verði ekki sameiginlegt með öðrum tilteknum framkvæmdum, sbr. úrskurð nefndarinnar sem kveðinn var upp fyrr í dag í kærumáli nr. 72/2012. Mál þetta snýst hins vegar um þá afgreiðslu Skipulagsstofnunar, sem fram kemur í bréfi stofnunarinnar frá 10. maí 2013, að ekki séu forsendur fyrir því að taka ákvörðun á grundvelli 2. mgr. laga nr. 106/2000 um mat á umhverfisáhrifum. Liggur fyrir að krafa kæranda þar um var gerð af því tilefni að tillaga að matsáætlun vegna Kröflulínu 3 lá fyrir til ákvörðunar Skipulagsstofnunar. Lítur úrskurðarnefndin svo á að málið snúi að framkvæmdum vegna þeirrar línu, en hún mun liggja fjarri landareign kæranda í öðrum landshluta. Vísar kærandi til þess í kæru að ljóst sé að stefnt sé að tengingu á flutningskerfi raforku sunnanlands og norðan og að tengja eigi saman þau tvö kerfi. Kerfið sem vísað sé til fyrir norðan nái frá Blöndu til Fljótsdals. Verður með hliðsjón af því sem að framan er rakið ekki séð að kærandi hafi hagsmuni umfram aðra landsmenn af því að umhverfisáhrif Kröflulínu 3 verði metin sameiginlega með öðrum framkvæmdum, s.s. Blöndulínu 3.

Að teknu tilliti til alls framangreinds verður ekki séð að afgreiðsla Skipulagsstofnunar snerti lögvarða hagsmuni kæranda þannig að það skapi honum kæruaðild. Verður máli þessu því vísað frá úrskurðarnefndinni.

Uppkvaðning úrskurðar í máli þessu hefur dregist verulega sökum mikils fjölda mála sem skotið hefur verið til úrskurðarnefndarinnar.

Úrskurðarorð:

Kærumáli þessu er vísað frá úrskurðarnefndinni.

____________________________________
Nanna Magnadóttir

______________________________              _____________________________    
Ómar Stefánsson                                             Ásgeir Magnússon    

______________________________              _____________________________    
Geir Oddsson                                                   Þorsteinn Þorsteinsson 

44/2011 Rjúpnahæð

Með
Árið 2015, föstudaginn 6. mars, kom úrskurðarnefnd umhverfis- og auðlindamála saman til fundar í húsnæði nefndarinnar að Skuggasundi 3, Reykjavík. Mættir voru Ómar Stefánsson yfirlögfræðingur, Ásgeir Magnússon héraðsdómari og Þorsteinn Þorsteinsson byggingarverkfræðingur.

Fyrir var tekið mál nr. 44/2011, kæra á ákvörðun bæjarstjórnar Kópavogs frá 24. maí 2011 um að samþykkja breytingar á deiliskipulagi Rjúpnahæðar – vesturhluta í Kópavogi. 

Í málinu er nú kveðinn upp svofelldur

úrskurður:

Með bréfi til úrskurðarnefndar skipulags- og byggingarmála, dags. 20. júní 2011, er barst nefndinni sama dag, kærir A, Austurkór 26 (áður Austurkór 24), Kópavogi, þá ákvörðun bæjarstjórnar Kópavogs frá 24. maí 2011 að samþykkja breytingu á deiliskipulagi Rjúpnahæðar – vesturhluta. Skilja verður málskot kæranda svo að gerð sé krafa um að hin kærða ákvörðun verði felld úr gildi.

Tekur úrskurðarnefnd umhverfis- og auðlindamála málið nú til úrskurðar á grundvelli ákvæðis til bráðabirgða II í lögum nr. 130/2011 um úrskurðarnefnd umhverfis- og auðlindamála, sbr. breytingu á þeim lögum nr. 139/2014.

Gögn málsins bárust úrskurðarnefndinni frá Kópavogsbæ 13. febrúar 2012.

Málavextir: Á fundi skipulagsnefndar Kópavogs 17. ágúst 2010 var lögð fram tillaga sviðsstjóra skipulags- og umhverfissviðs um að veitt yrði heimild til að hefja endurskoðun á gildandi deiliskipulagi á nýbyggingarsvæðum bæjarins. Tillagan var samþykkt og vísað til bæjarráðs, sem staðfesti afgreiðslu skipulagsnefndar á fundi hinn 26. ágúst 2010. Í kjölfarið voru tillögur að breytingum á aðalskipulagi Kópavogs og deiliskipulagi Rjúpnahæðar – vesturhluta settar fram á uppdráttum, dags. 19. október 2010. Að lokinni auglýsingu var tillaga um breytingu á aðalskipulagi lögð fram á ný og afgreidd í skipulagsnefnd Kópavogs 15. mars 2011 og samþykkt í bæjarstjórn 22. s.m. Umhverfisráðherra staðfesti aðalskipulagsbreytinguna 2. maí 2011 og var auglýsing um gildistöku hennar birt í B-deild Stjórnartíðinda 20. s.m.

Tillaga um breytingu á deiliskipulagi Rjúpnahæðar – vesturhluta var auglýst til kynningar frá 7. desember 2010 til 11. janúar 2011, með athugasemdafresti til 25. s.m., og bárust m.a. athugasemdir frá kæranda. Haldnir voru samráðsfundir dagana 8. og 9. mars 2011 með lóðarhöfum Austurkórs 22 og 24 og í kjölfarið voru gerðar breytingar á auglýstri deiliskipulagstillögu. Fólust þær m.a. í því að í stað parhúss að Austurkór 64-66 var gert ráð fyrir einbýlishúsi, hæð einbýlishúsanna nr. 28, 60, 62 og 64 við Austurkór var minnkuð um einn metra, ákveðið var að leiksvæði norðan Austurkórs nr. 89 og 90 yrði áfram skilgreint sem boltavöllur og lagt var til að gerðar yrðu ráðstafanir til að minnka umferðarhraða á safngötunni Austurkór. Þá var ákveðið að Kópavogsbær myndi standa straum af kostnaði við breytingar á húsnúmerum á þegar byggðum húsum. Deiliskipulagstillagan, með áorðnum breytingum, var samþykkt í skipulagsnefnd 15. mars 2011. Bæjarráð samþykkti tillöguna á fundi sínum 19. maí s.á. og bæjarstjórn hinn 24. s.m. Skipulagsstofnun gerði ekki athugasemd við birtingu auglýsingar um gildistöku deiliskipulagsins og öðlaðist það gildi með auglýsingu þar um í B-deild Stjórnartíðinda 10. júní 2011.

Samkvæmt hinu breytta aðalskipulagi er landnotkun íbúðarbyggðar á svæðinu aukin úr 120 íbúðum í liðlega 162 íbúðir í sérbýli og fjölbýli og þéttleiki byggðar aukinn úr 9 íbúðum á ha í 11. Í greinargerð með hinu nýja deiliskipulagi Rjúpnahæðar – vesturhluta kemur fram að leitast sé við að byggð á svæðinu fái að stórum hluta yfirbragð sérbýlishúsabyggðar, ný byggð verði lágreist og að hún falli sem best að umhverfi svæðisins svo og fyrirhugaðri og núverandi byggð í Kórahverfi. Skipulag og hönnun gatna taki mið af landslagi, öryggi íbúa og að hljóðmengun verði sem minnst. Gert er ráð fyrir að íbúðum fjölgi um 22 frá gildandi deiliskipulagi frá árinu 2007, með áorðnum breytingum, og að eftir breytingu verði 161 íbúð innan deiliskipulagssvæðisins. Áætlað er að um 500 manns komi til með að búa á svæðinu fullbyggðu og að stærstur hluti fyrirhugaðrar byggðar verði í einnar til tveggja hæða sérbýli. Reiknað er með um 56 íbúðum í einbýli, 20 íbúðum í parhúsum, 66 íbúðum í tveggja og þriggja hæða fjölbýlishúsum ásamt 19 íbúðum í raðhúsum. Aðkoma að Rjúpnahæð verði um Austurkór sem tengist Vatnsendavegi og safngötu sem liggur í landi Garðabæjar. Stefnt er að því að allar húsagötur og safngötur verði með 30 km/klst. hámarkshraða. Gerðar verði ráðstafanir til að minnka umferðarhraða á safngötunni Austurkór, svo sem með hraðahindrunum eða þrengingum. Ekki sé gert ráð fyrir hljóðvistarvandamálum í hverfinu.

Málsrök kæranda: Kærandi telur breytingar á aðalskipulagi Kópavogs og deiliskipulagi Rjúpnahæðar – vesturhluta hafa neikvæð áhrif á lögvarða hagsmuni sína. Íbúðum sé fjölgað um 23 á svæðinu og þéttleiki byggðarinnar aukist úr níu íbúðum á ha í ellefu. Áhrif þessara breytinga séu m.a. að byggingarreitir og húsnúmer breytist. Einbýlishúsalóðum sé breytt í raðhúsalóðir og íbúðum í fjölbýlishúsum fjölgað. Breytingarnar hafi verið rökstuddar af skipulags- og umhverfissviði Kópavogs með vísan til þess að fjölda lóða hafi verið skilað. Með þeim sé verið að færa tjón bæjarins að hluta til yfir á núverandi eigendur fasteigna á svæðinu. Sanngjarnari og betri lausn hefði verið að lækka verðið á byggingarréttinum á svæðinu til að örva eftirspurn eftir lóðum. Breytingarnar hafi afgerandi áhrif á skipulag hverfisins, heildaryfirbragð og ásýnd þess. Í upprunalegum deiliskipulagsskilmálum segi að leitast hafi verið við að byggð á svæðinu fengi að stórum hluta yfirbragð sérbýlishúsabyggðar. Einkum hafi verið úthlutað glæsilegum einbýlishúsalóðum sem skapað hafi ákveðið byggðarmynstur og hafi það vegið þungt í ákvörðun kæranda um að kaupa byggingarrétt í Austurkór 24. Vesturhluti Rjúpnahæðar hafi ekki verið skilgreindur sem þéttingarsvæði í upprunalegum skilmálum og núverandi íbúar hafi ekki getað gert ráð fyrir svo róttækum breytingum á skipulagi svæðisins. Verð byggingarréttarins hafi miðast við þær skipulagsforsendur sem gilt hafi við úthlutun lóðanna. Með fyrirhuguðum breytingum sé verðmæti fasteigna á skipulagssvæðinu rýrt og gengið harkalega á eignarétt núverandi íbúa hverfisins.

Þótt óumdeilt sé að Þjóðskrá Íslands skilgreini sérbýli sem bæði einbýlishús og raðhús, þ.e. húsnæði sem hafi sérinngang, sé túlkun skipulagsyfirvalda Kópavogs á því hvað sé sérbýli bæði villandi og röng í skipulagslegu samhengi þar sem rangt sé að leggja raðhús og einbýlishús að jöfnu. Horfa verði til áhrifa breytinganna á heildaryfirbragð hverfisins, þ.e. byggðarmynstrið. Í stað stílhreins einbýlishúsahverfis verði til mjög óstílhreinn bræðingur húsa sem líti klasturslega út. Áhrif breytinganna séu sérstaklega mikil fyrir eigendur Austurkórs 24 því húsið sé staðsett yst í húsagötu þar sem til standi að fjölga lóðum verulega og einnig standi húsið við safngötu sem tengi allt hverfið saman. Sértæk áhrif þessara breytinga á íbúa Austurkórs 24 séu þau að umferð um Austurkór muni aukast verulega þar sem íbúðum í hverfinu fjölgi um 42%, eða úr 120 í 170, og megnið af umferðinni fari fram hjá Austurkór 24. Umferðarhraði í safngötunni sé mikill og leiða megi líkur að því að öryggi íbúanna verði lakara en gera hafi mátt ráð fyrir áður. Breytingarnar hafi væntanlega umtalsverð áhrif á hljóðmengun við hús sem staðsett séu við safngötuna. Þá fjölgi íbúðum við húsagötuna sem Austurkór 24 standi við um 31% eða úr 16 í 21. Breytingin hafi afgerandi áhrif á öryggi og næði þeirra sem búi við götuna, einkum þeirra sem búi fremst í henni, og leiði af sér mun meiri umferð um hana.

Kærandi vísar í úrskurði úrskurðarnefndar skipulags- og byggingarmála í málum nr. 31/2007 (Fróðaþing), 94/2007 (Vesturhverfi) og 98/2008 (Ármannsreitur) málstað sínum til stuðnings.

Málsrök Kópavogsbæjar:
Kópavogsbær krefst þess aðallega að kærunni verði vísað frá þar sem kærandi hafi ekki lögvarða hagsmuni tengda hinni kærðu ákvörðun, sbr. 5. mgr. 52. gr. skipulagslaga nr. 123/2010.

Með skipulagsbreytingunni hafi ekki verið hróflað við fasteign kæranda á nokkurn hátt. Stærð lóðar hans og byggingarskilmálar séu hinir sömu og áður, útsýni sé ekki skert með skipulagsbreytingunni og skuggavarp á lóð hans sé ekki meira en áður hafi verið gert ráð fyrir. Kærandi hafi ekki lögvarða hagsmuni sem tengist almennri ásýnd hverfisins en hún sé raunar mjög svipuð því sem áður hafi verið enda ennþá mikill meirihluti lóða ætlaður fyrir  sérbýlishús. Kærandi hafi ekki sýnt fram á að hann hafi sérstaka hagsmuni sem tengist óverulegri fjölgun íbúða í hverfinu. Einstakir fasteignaeigendur hafi ekki sértæka hagsmuni tengda umferðarmálum í því hverfi sem þeir búi í. Þá hafi kærandi ekki sýnt fram á að íbúar verði fleiri í hverfinu vegna breytinganna, enda minnki heildarbyggingarmagn í hverfinu við þær. Áhrif umferðar séu sáralítil í húsagötum eins og Austurkór.

Til vara er þess krafist að kröfum kæranda verði hafnað og að staðfest verði sú breyting sem gerð var á aðalskipulagi og deiliskipulagi Rjúpnahæðar – vesturhluta. Málefnalegar ástæður hafi búið að baki breytingu á skipulagi vesturhluta Rjúpnahæðar. Í kjölfar efnahagshrunsins 2008 hafi aðstæður á húsnæðis- og byggingarmarkaði gjörbreyst og forsendur brostið fyrir skipulagi sem gerði ráð fyrir fjölda stórra einbýlishúsa og íbúða. Byggingarkostnaður hafi hækkað mjög og almennt hafi fasteignakaupendur og húsbyggjendur haft minna fé til ráðstöfunar. Fljótlega hafi orðið ljóst að breyttar forsendur kölluðu á endurskoðun á skipulagi nýbyggingarsvæða í Kópavogi. Breyttar þarfir byggingarmarkaðarins og almennings hafi legið að baki breytingunni en ekki tjón bæjarins vegna lóðaskila. Endurskoðun á deiliskipulagi Rjúpnahæðar – vesturhluta hafi verið liður í almennri endurskoðun deiliskipulags á nýbyggingarsvæðum í Kópavogi, en tiltölulega fá hús hafi þá verið risin á svæðinu.

Íbúðir á svæðinu hafi verið 139 samkvæmt eldra deiliskipulagi. Aðalskipulag hafi upphaflega gert ráð fyrir færri íbúðum og því hafi verið gerð breyting á því til samræmis við hið nýja deiliskipulag og nú sé gert ráð fyrir 161 íbúð í aðal- og deiliskipulagi. Fjölgun íbúða á svæðinu nemi því aðeins 15,8%. Þar sem íbúðir hafi almennt minnkað með nýja skipulaginu sé heildarbyggingarmagn á svæðinu nú minna en það hafi verið eða 37.802 m2 í stað 39.285 m2. Byggð í hverfinu muni áfram hafa yfirbragð sérbýlisbyggðar að stórum hluta enda aukist hlutfall sérbýla um 2%. Bent sé á að raðhús og parhús teljist til sérbýla skv. gr. 4.32 í byggingarreglugerð nr. 441/1998. Ekki sé verið að kollvarpa heildaryfirbragði hverfisins með skipulagsbreytingunni en upphaflegt deiliskipulag hafi einnig gert ráð fyrir blandaðri byggð einbýlishúsa, parhúsa, raðhúsa og fjölbýlishúsa. Engin rök séu færð fyrir því að skipulagsbreytingin rýri verðmæti fasteigna á svæðinu enda séu engar líkur á að slíkt gerist þótt íbúðafjöldi í hverfinu aukist um 15,8%. Áfram verði aðeins einbýlishús í þeim botnlanga sem kærandi búi í, íbúðum í hverfinu fjölgi aðeins um 22 eða 15,8% en ekki 42% eins og kærandi haldi fram. Íbúðum í þeim botnlanga sem kærandi búi við sé fjölgað í 20 en ekki 21 og aukningin þar sé því 25% en ekki 31%. Hámarksstærð húsa í botnlanganum hafi verið minnkuð þannig að heildarbyggingarmagn verði minna og gera megi ráð fyrir að færra fólk muni að jafnaði búa í húsunum fyrir vikið. Kærandi ætti því ekki að verða fyrir ónæði vegna þessara breytinga og óvíst sé hvort þær hafi áhrif á umferð við Austurkór. Samkvæmt úttekt verkfræðistofu aukist umferð óverulega þótt um fjölgun íbúa verði að ræða og breyting á skipulaginu skapi engin hljóðvistarvandamál.

Þeir úrskurðir sem kærandi vísi til hafi ekki fordæmisgildi í málinu þar sem fullkomlega lögmætar ástæður hafi legið að baki skipulagsbreytingu á Rjúpnahæð. Þá sé bent á að úrskurður í máli nr. 31/2007 hafi verið felldur úr gildi með dómi Héraðsdóms Reykjaness 11. desember 2007 og að í úrskurði í máli nr. 94/2007 hafi því verið hafnað að ógilda hina kærðu ákvörðun.

Niðurstaða: Í 3. mgr. 29. gr. skipulagslaga nr. 123/2010 kemur fram að aðalskipulag sé háð samþykki sveitarstjórnar og staðfestingu Skipulagsstofnunar og umhverfisráðherra í þeim tilvikum sem hann skal staðfesta aðalskipulag. Þá sagði í þágildandi 5. mgr. 52. gr. sömu laga að ákvarðanir sem ráðherra eða Skipulagsstofnun bæri að staðfesta sættu ekki kæru til úrskurðarnefndar skipulags- og byggingarmála. Lögmæti nefndrar aðalskipulagsbreytingar verður því ekki endurskoðað af hálfu úrskurðarnefndarinnar.

Samkvæmt fyrrnefndri 5. mgr. 52. gr. skipulagslaga gátu þeir einir kært stjórnvaldsákvarðanir til úrskurðarnefndarinnar sem áttu lögvarða hagsmuni tengda hinni kærðu ákvörðun nema í tilteknum undantekningartilvikum sem þar eru tilgreind. Verður að skýra þetta ákvæði í samræmi við almennar reglur stjórnsýsluréttarins um aðild í kærumálum þar sem áskilið er að kærandi eigi beina einstaklingsbundna hagsmuni tengda þeirri ákvörðun sem kærð er. Að mati úrskurðarnefndarinnar hefur kærandi ekki einstaklingsbundna hagsmuni tengda ásýnd og heildaryfirbragði skipulagssvæðisins. Hins vegar má fallast á að hin umdeilda skipulagsbreyting geti haft nokkur grenndaráhrif gagnvart kæranda vegna aukinnar umferðar, sem vænta má að leiði af fjölgun íbúða, og staðsetningar fasteignar hans við Austurkór. Verður hann því talinn eiga kæruaðild að máli þessu.

Sveitarstjórnir í hverju sveitarfélagi fara með skipulagsvaldið, sbr. 3. mgr. 3. gr. skipulagslaga. Í því valdi felst tæki sveitarstjórnar til að hafa áhrif á og þróa byggð og umhverfi með bindandi hætti. Þó ber við töku skipulagsákvarðana m.a. að hafa í huga það markmið c-liðar 1. mgr. 1. gr. laganna að tryggt sé að réttur einstaklinga og lögaðila verði ekki fyrir borð borinn þótt hagur heildarinnar sé hafður að leiðarljósi. Samkvæmt hinu breytta deiliskipulagi verða íbúðirnar 161 talsins, en áður gerði aðalskipulagið ráð fyrir 120 íbúðum og deiliskipulagið 139 íbúðum. Við mat á áhrifum þessa ber þó að líta til þess að hámarkshraði um Austurkór verður 30 km/klst. samkvæmt umferðarskipulagi hverfisins og að aukning umferðar í hverfinu vegna fjölgunar íbúða um tæp 16% verður ekki talin veruleg.

Með hliðsjón af því sem að framan greinir, og því að hið kærða deiliskipulag er í samræmi við gildandi aðalskipulag með þeirri breytingu sem á því var gerð, eru ekki skilyrði til þess að fallast á kröfu kæranda um ógildingu hinnar kærðu deiliskipulagsbreytingar.

Uppkvaðning úrskurðar í máli þessu hefur dregist sökum mikils fjölda mála sem skotið hefur verið til úrskurðarnefndarinnar.

Úrskurðarorð:

Hafnað er kröfu kæranda um ógildingu á ákvörðun bæjarstjórnar Kópavogs frá 24. maí 2011  um að samþykkja breytingu á deiliskipulagi Rjúpnahæðar – vesturhluta í Kópavogi.

____________________________________
Ómar Stefánsson

______________________________              _____________________________
Ásgeir Magnússon                                            Þorsteinn Þorsteinsson

49/2014 Grettisgata

Með
Árið 2015, þriðjudaginn 24. febrúar, tók Nanna Magnadóttir formaður úrskurðarnefndar umhverfis- og auðlindamála, með heimild í 3. mgr. 3. gr. l. nr. 130/2010 fyrir:

Mál nr. 49/2014, kæra á ákvörðun skipulagsfulltrúa Reykjavíkur frá 7. febrúar 2014 um að samþykkja breytingar á deiliskipulagi reits 1.172.2, Laugavegur, Frakkastígur, Grettisgata, Klapparstígur, vegna lóðanna nr. 34A og 36 við Laugaveg og nr. 17 við Grettisgötu.

Í málinu er nú kveðinn upp svofelldur

úrskurður:

Með bréfi til úrskurðarnefndar umhverfis- og auðlindamála, dags. 5. júní 2014, er barst nefndinni 6. s.m., kæra nánar tilgreindir íbúar að Grettisgötu 6, 8, 11, 12, 13, 13b, 13c, 16, 18, 19, 19b og 20b, Reykjavík, þá ákvörðun skipulagsfulltrúa Reykjavíkur frá 7. febrúar 2014 um að samþykkja breytingar á deiliskipulagi reits 1.172.2, Laugavegur, Frakkastígur, Grettisgata, Klapparstígur, vegna lóðanna nr. 34A og 36 við Laugaveg og nr. 17 við Grettisgötu. Gera kærendur þá kröfu að hin kærða ákvörðun verði felld úr gildi en að auki gera kærendur þá kröfu að framkvæmdir verði stöðvaðar til bráðabirgða á meðan málið er til meðferðar hjá úrskurðarnefndinni.

Þykir málið nú nægilega upplýst til að það verði tekið til endanlegs úrskurðar. Er því ekki tilefni til að taka afstöðu til stöðvunarkröfu kærenda.

Úrskurðarnefndinni bárust gögn málsins frá Reykjavíkurborg 20. júní 2014 og 16. febrúar 2015.

Málsatvik og rök: Breyting á deiliskipulagi fyrir reit 1.172.2, Laugavegur, Frakkastígur, Grettisgata, Klapparstígur, vegna lóðanna nr. 34A og 36 við Laugaveg og nr. 17 við Grettisgötu, var samþykkt af skipulagsfulltrúa Reykjavíkur 7. febrúar 2014. Í breytingunni fólst að nýbyggingar á reitnum yrðu í takt við byggðamynstur á svæðinu, rými myndaðist milli húsa og varðveisla núverandi friðaðra húsa. Öðlaðist deiliskipulagsbreytingin gildi með auglýsingu þar um í B-deild Stjórnartíðinda hinn 21. mars 2014.

Kærendur benda á að framsetning á skipulagsuppdrætti sé ekki í samræmi við lög. Uppdrátturinn sé svo óskýr að erfitt sé að sjá í hverju breytingin sé fólgin. Þá hafi auglýsing fyrirhugaðra deiliskipulagsbreytinga ekki verið í samræmi við 40. gr. skipulagslaga nr. 123/2010 og ekki verið til þess fallin að ná fram markmiðum um íbúasamráð. Tillöguna hafi borið að kynna á íbúafundi. Slíkur fundur hafi ekki verið haldinn og leiði sá málsmeðferðarannmarki til ógildingar deiliskipulagsins. Loks gangi deiliskipulagið með ólögmætum hætti gegn verulegum nábýlis- og grenndarhagsmunum kærenda.

Af hálfu Reykjavíkurborgar er þess krafist að málinu verði vísað frá úrskurðarnefndinni. Sé kæra of seint fram komin, sbr. 2. mgr. 4. gr. laga nr. 130/2011 um úrskurðarnefnd umhverfis- og auðlindamála.

Niðurstaða: Í máli þessu er deilt um ákvörðun um deiliskipulagsbreytingu reits 1.172.2 sem  samþykkt var af skipulagsfulltrúa Reykjavíkur hinn 7. febrúar 2014 og auglýst í B-deild Stjórnartíðinda 21. mars s.á. Tók breytingin til lóðanna nr. 34A og nr. 36 við Laugaveg og nr. 17 við Grettisgötu.

Borgarráð Reykjavíkur samþykkti 18. desember 2014 breytingu á deiliskipulagi reits 1.172.2 vegna lóðanna nr. 34A og 36 við Laugaveg og nr. 17 við Grettisgötu. Öðlaðist sú deiliskipulagsbreyting gildi með auglýsingu þar um í B-deild Stjórnartíðinda hinn 9. febrúar 2015. Hin kærða ákvörðun, sem varðaði sömu lóðir svo sem áður er lýst, hefur því ekki lengur réttarverkan að lögum og eiga kærendur af þeim sökum ekki lengur lögvarða hagsmuni af því að fá skorið úr um gildi hennar. Verður máli þessu því vísað frá úrskurðarnefndinni með vísan til 3. mgr. 4. gr. laga nr. 130/2011 um úrskurðarnefnd umhverfis- og auðlindamála.

Úrskurðarorð:

Kærumáli þessu er vísað frá úrskurðarnefndinni.

_____________________________
Nanna Magnadóttir

32/2014 Starmýri

Með
Árið 2014, þriðjudaginn 30. desember, tók Nanna Magnadóttir, formaður úrskurðarnefndar umhverfis- og auðlindamála,  með heimild í 3. mgr. 3. gr. l. nr. 130/2010 fyrir:

Mál nr. 32/2014, kæra á ákvörðun byggingarfulltrúans í Reykjavík frá 25. mars 2014 um að synja um breytingu á útliti og innra fyrirkomulagi og breyta atvinnuhúsnæði, sem skráð er fjórar eignir, í tvær vinnustofur með íbúðaraðstöðu á fyrstu hæð hússins Starmýri 2C.
 
Í málinu er nú kveðinn upp svofelldur

úrskurður:

Með bréfi til úrskurðarnefndar umhverfis- og auðlindamála, dags. 16. apríl 2014, er barst nefndinni sama dag, kærir R, f.h. TMI ehf., þá ákvörðun byggingarfulltrúans í Reykjavík frá 25. mars 2014, um að synja umsókn um breytingu á útliti og innra fyrirkomulagi og breyta atvinnuhúsnæði, sem skráð er fjórar eignir, í tvær vinnustofur með íbúðaraðstöðu á fyrstu hæð hússins Starmýri 2C.

Verður að skilja málskot kæranda svo að þess sé krafist að synjum byggingarfulltrúans í Reykjavík verði felld úr gildi.

Gögn málsins bárust frá Reykjavíkurborg 16. maí 2014.

Málsatvik og rök: Hinn 25. febrúar 2014 var á afgreiðslufundi byggingarfulltrúans í Reykjavík, tekin fyrir umsókn TMI ehf., dags. 18. s.m., um leyfi til þess að breyta útliti og innra fyrirkomulagi og jafnframt breyta atvinnuhúsnæði, sem skráð er fjórar eignir, í tvær vinnustofur með íbúðaraðstöðu á fyrstu hæð hússins við Starmýri 2C. Var samþykkt að vísa málinu til umsagnar skipulagsfulltrúa. Var umsögn skipulagsfulltrúa frá 17. mars s.á. neikvæð með vísan til þess að samkvæmt gildandi deiliskipulagi skyldi vera þjónustustarfsemi á 1. hæð húsnæðisins. Var tekið neikvætt í að breyta deiliskipulagi í þá veru að íbúðir yrðu heimilaðar í þeim rýmum sem skilgreind væru sem þjónustusvæði í gildandi deiliskipulagi auk þess sem það væri ekki í samræmi við gildandi aðalskipulag Reykjavíkur. Á afgreiðslufundi byggingarfulltrúans í Reykjavík 25. s.m. var umsókninni synjað með vísan til umsagnar skipulagsfulltrúa.

Kærandi skírskotar til þess byggingarfulltrúi hafi árið 2006 heimilað svipaða breytingu á húsnæði við hlið Starmýri 2C og sé það einnig skilgreint sem atvinnuhúsnæði. Að teknu tilliti til sanngirnissjónarmiða beri því að fella synjun byggingarfulltrúa úr gildi, enda ekki sanngjarnt að einn skuli fá en ekki hinn. Sé bent á að hugmyndir borgaryfirvalda um nærþjónustu, s.s. kaupmanninn á horninu, séu ekki raunhæfar á þessu svæði þar sem það sé við hlið stærri verslanakjarna, s.s. Kringlunnar.

Af hálfu sveitarfélagsins er vísað til þess gildandi deiliskipulag geri ekki ráð fyrir notkun í samræmi við óskir kæranda. Að auki sé kjarninn Starmýri 2 skilgreindur sem nærþjónustusvæði í Aðalskipulagi Reykjavíkur 2010-2030 og sé kjarni fyrir verslun og þjónustu sem sinni daglegum þörfum íbúa. Sé erindi kæranda ekki í samræmi við landnotkun samkvæmt aðalskipulagi. Séu því ekki rök til þess að fallast á ósk kæranda um deiliskipulagsbreytingu á umræddu svæði. 

————–

Með bréfi, dags. 6. nóvember 2014, óskaði úrskurðarnefndin eftir skýringum frá kæranda um það hvort og þá hvaða lögvarða hagsmuni hann hefði  tengda hinni kærðu ákvörðun þar sem hann væri ekki lengur skráður eigandi að Starmýri 2C, sbr. upplýsingar úr opinberum gögnum. Var kæranda veittur frestur til 4. desember s.á. en engar athugasemdir eða frekari gögn hafa borist frá kæranda innan hans.

Niðurstaða: Samkvæmt 3. mgr. 4. gr. laga nr. 130/2011 geta þeir einir kært stjórnvaldsákvarðanir til úrskurðarnefndarinnar sem eiga lögvarða hagsmuni tengda þeirri ákvörðun sem kæra á, nema í tilteknum undantekningartilvikum sem þar eru greind. Verður að skýra þetta ákvæði í samræmi við almennar reglur stjórnsýsluréttarins um aðild í kærumálum þar sem áskilið er að kærandi eigi beina einstaklingsbundna hagsmuni tengda þeirri ákvörðun sem kærð er.

Í máli þessu er deilt um synjun byggingarfulltrúans í Reykjavík um breytingu á útliti, fyrirkomulagi og notkun á húsnæði við Starmýri 2C, Reykjavík. Samkvæmt upplýsingum úr fasteignaskrá Þjóðskrár Íslands seldi kærandi greinda fasteign 11. september 2014 og er því ekki lengur eigandi að þeirri fasteign sem hin kærða ákvörðun tekur til. Hefur kærandi ekki komið frekari skýringum til úrskurðarnefndarinnar hvort og þá með hvaða hætti hann hafi enn hagsmuni af úrlausn málsins. Með vísan til þessa, og með hliðsjón af framangreindu lagaákvæði, verður ekki séð að kærandi eigi lögvarða hagsmuni því tengda að fá úrlausn um kæruefnið og ber því að vísa máli þessu frá úrskurðarnefndinni.

Úrskurðarorð:

Kærumáli þessu er vísað frá úrskurðarnefndinni

______________________________
Nanna Magnadóttir