Skip to main content
Úrskurðarnefnd umhverfis- og auðlindamála
des 22
Love0

6/2005 Nýlendugata

Með

Ár 2006, fimmtudaginn 2. nóvember, kom úrskurðarnefnd skipulags- og byggingarmála saman til fundar í húsnæði nefndarinnar að Skúlagötu 21 í Reykjavík.  Mættir voru Hjalti Steinþórsson forstöðumaður, Ásgeir Magnússon héraðsdómari og Þorsteinn Þorsteinsson byggingarverkfræðingur. 

Fyrir var tekið mál nr. 6/2005, kæra á samþykkt skipulags- og byggingarnefndar Reykjavíkur frá 24. nóvember 2004 á tillögu að breyttu deiliskipulagi Norðurstígsreits, er fól í sér færslu á byggingarreit lóðarinnar að Nýlendugötu 5a, Reykjavík.

Í málinu er nú kveðinn upp svofelldur

úrskurður: 

Með bréfi til úrskurðarnefndar skipulags- og byggingarmála, dags. 21. janúar 2005, er barst nefndinni hinn 24. sama mánaðar, kærir S eigandi fasteignarinnar að Nýlendugötu 5, Reykjavík, þá ákvörðun skipulags- og byggingarnefndar Reykjavíkur frá 24. nóvember 2004 að samþykkja breytingu á deiliskipulagi Norðurstígsreits er fól í sér færslu byggingarreits lóðarinnar að Nýlendugötu 5a, Reykjavík, um einn metra til suðurs og snúning suðaustur hliðar reitsins svo hann yrði samsíða og í þriggja metra fjarlægð frá lóðamörkum. 

Gerir kærandi þá kröfu að hin kærða deiliskipulagsbreyting verði felld úr gildi.  Jafnframt hafa B og J eigendur fasteignarinnar að Nýlendugötu 7, Reykjavík kært til ógildingar nefnda deiliskipulagsbreytingu til úrskurðarnefndarinnar með bréfi, dags. 23. janúar 2005, er barst nefndinni hinn 24. sama mánaðar.  Þykja hagsmunir kærenda ekki standa því í vegi að kærumálin verði sameinuð og verður síðarnefnda kærumálið, sem er nr. 7/2005, sameinað kærumáli þessu.

Málavextir:  Hinn 23. mars 2004 tók gildi deiliskipulag fyrir Norðurstígsreit.  Samkvæmt því skipulagi var heimilað að reisa 174,2 fermetra hús á lóðinni nr. 5a við Nýlendugötu og skyldi nýtingarhlutfall lóðarinnar verða 0,7.

Á embættisafgreiðslufundi skipulagsfulltrúa 24. september 2004 var lögð fram tillaga að breytingu á deiliskipulagi Norðurstígsreits vegna lóðarinnar nr. 5a við Nýlendugötu með tilfærslu á byggingarreit.  Var samþykkt að grenndarkynna tillöguna og barst eitt athugasemdabréf á kynningartíma hennar. 

Á fundi skipulags- og byggingarnefndar 24. nóvember 2004 var málið tekið fyrir og var auglýst deiliskipulagsbreyting samþykkt og tók hún gildi með auglýsingu í B-deild Stjórnartíðinda hinn 23. desember 2004.

Athugasemdabréf kærenda, dags. 26. nóvember 2004, sem barst eftir samþykkt deiliskipulagstillögunnar, var tekið fyrir á embættisafgreiðslufundi skipulagsfulltrúa og lágu jafnframt fyrir á fundinum drög skipulagsfulltrúa að svörum við athugasemdunum.  Leiddu athugasemdirnar ekki til breytinga á umræddri deiliskipulagsákvörðun og var byggingarleyfi fyrir flutningi húss á lóðina að Nýlendugötu 5a samþykkt af byggingarfulltrúa hinn 11. janúar 2005.

Hafa kærendur skotið nefndri deiliskipulagsbreytingu til úrskurðarnefndarinnar eins og að framan greinir.

Málsrök kærenda:  Af hálfu kærenda er bent á að með færslu fyrirhugaðs húss að Nýlendugötu 5a um einn metra til suðurs muni það skyggja á sólu við hús og verönd að Nýlendugötu 5, og þá sérstaklega að kvöldlagi.  Hæðar húss sé ekki getið og misræmi sé milli grenndarkynningargagna og skipulags.  Húsið sé teiknað með portbyggðu risi í skipulagi en við grenndarkynningu hafi aðeins verið kynnt ris á húsi.  Lofthæð í  þessu portbyggða risi sé 2,2 metrar auk lofts sem sé talsvert meira en gera mætti ráð fyrir ef þetta væri einungis ris og sé því um að ræða meira skuggavarp en ella.

Mikil nálægð húsanna að Nýlendugötu 5a og 7 skapi brunahættu og óþægilega nánd.  Teikning fyrirhugaðs húss sýni glugga á kjallara og því verði hann vart niðurgrafinn, sem geri það að verkum að húsið verði hærra en áætlað hafi verið og við það aukist skuggavarp enn frekar.  Kærendur telji það léttvæg rök að húsið þurfi að færa frá götu um einn metra til suðurs í ljósi þess að flest hús í kring standi við götu.

Málsrök Reykjavíkurborgar:  Af hálfu borgaryfirvalda er þess krafist að hin kærða deiliskipulagsákvörðun standi óröskuð.

Umdeild breyting frá gildandi skipulagi sé einungis fólgin í því að byggingarreitur væntanlegs húss á lóðinni hafi verið færður til suðurs um einn metra og snúið þannig að suðausturhlið byggingarreitsins yrði í þriggja metra fjarlægð frá og samsíða næstu lóðamörkum.  Húsið að Lindargötu 13, sem gert sé ráð fyrir að flytja á lóðina, sé  nokkuð reisulegt hús og hafi það stóran kvist til suðurs og komi það nokkuð vel fram á samþykktum deiliskipulagsuppdrætti gildandi skipulags í sniði B-B.  Húsið sé 10,23 metrar frá götu upp í mæni, en leyfileg hæð húss samkvæmt deiliskipulaginu sé 10 metrar.  Hæð hússins sé því innan leyfilegra skekkjumarka.

Nálægð við Nýlendugötu 7 sé að vísu mikil, en sá veggur hússins er snúi að Nýlendugötu 5a sé steyptur og án glugga, þannig að brunavarnir séu taldar í lagi, en við veitingu byggingarleyfis sé gætt nánar að þessum efnum.  Hæð húss og fjöldi hæða hafi verið ákveðin í deiliskipulagi fyrir breytingu þá sem hér sé til umfjöllunar og komi þau atriði því ekki til skoðunar í máli þessu.  Staðsetning húss á umræddri lóð sé ekki óeðlileg frá skipulagssjónarmiði og muni ekki hafa veruleg grenndaráhrif þrátt fyrir stærð þess.

Ástæða sé til að minna á að eigendur fasteigna í þéttbýli geti ávallt vænst þess að breytingar verði gerðar á skipulagi sem haft geti í för með sér skerðingu á útsýni, aukið skuggavarp, umferðaraukningu eða aðrar breytingar, enda sé beinlínis gert ráð fyrir því í skipulags- og byggingarlögum að deiliskipulag geti tekið breytingum.  Verði menn almennt að sæta því að með almennum takmörkunum geti hagsmunir þeirra í einhverju verið skertir með slíkum breytingum.

Niðurstaða:  Hin kærða deiliskipulagsbreyting fól aðeins í sér tilfærslu á byggingarreit lóðarinnar að Nýlendugötu 5a um einn metra frá götu til suðvesturs og lítils háttar hliðrun á suðausturhlið reitsins eins og fyrr er frá greint. 

Nýtingarhlutfall, hæð og hæðafjöldi húss á umræddri lóð voru ákveðin í deiliskipulagi svæðisins er tók gildi hinn 23. mars 2004 og koma þau atriði ekki til endurskoðunar í máli þessu.  Þá var byggingarleyfi fyrir umdeildu húsi frá 11. janúar 2005 ekki kært til úrskurðarnefndarinnar og verður því ekki tekin afstaða til lögmætis þess.

Hús kærenda standa sitt hvoru megin við lóðina að Nýlendugötu 5a.  Umdeild skipulagsbreyting hefur aðallega áhrif gagnvart kærendum hvað skuggavarp varðar.  Eins og afstöðu húsa kærenda og umrædds byggingarreits er háttað mun færsla byggingarreits um einn metra inn í lóðina að Nýlendugötu 5a ekki hafa í för með sér aukið skuggavarp gagnvart lóðum kærenda svo nokkru nemi.  Verður hin kærða skipulagsbreyting því ekki felld úr gildi vegna grenndaráhrifa gagnvart kærendum.

Ekki hefur verið sýnt fram á að hin kærða ákvörðun sé haldin neinum öðrum annmörkum er leitt gætu til ógildingar hennar og verður kröfu kærenda því hafnað.

Uppkvaðning úrskurðar í máli þessu hefur dregist verulega vegna mikils málafjölda sem skotið hefur verið til úrskurðarnefndarinnar.

Úrskurðarorð:

Kröfu kærenda, um ógildingu á ákvörðun skipulags- og byggingarnefndar Reykjavíkur frá 24. nóvember 2004 um breytingu á deiliskipulagi Norðurstígsreits er fól í sér færslu byggingarreits lóðarinnar að Nýlendugötu 5a, Reykjavík, er hafnað.

 

___________________________         
                         Hjalti Steinþórsson                                 

 

____________________________         _____________________________              

Ásgeir Magnússon                 Þorsteinn Þorsteinsson

des 22
Love0

24/2004 Naustabryggja

Með

Ár 2006, föstudaginn 6. október, kom úrskurðarnefnd skipulags- og byggingarmála saman til fundar í húsnæði nefndarinnar að Skúlagötu 21 í Reykjavík.  Mættir voru Hjalti Steinþórsson forstöðumaður, Ásgeir Magnússon héraðsdómari og Þorsteinn Þorsteinsson byggingarverkfræðingur. 

Fyrir var tekið mál nr. 24/2004, kæra á samþykkt skipulags- og byggingarnefndar Reykjavíkur frá 17. mars 2004 um breytt deiliskipulag lóðanna við Naustabryggju 36-52 í Reykjavík. 

Á málið er nú lagður svofelldur

úrskurður:

Með bréfi til úrskurðarnefndar skipulags- og byggingarmála, dags. 5. mars 2004, er barst nefndinni hinn 15. apríl sama ár, kærir stjórn húsfélagins að Naustabryggju 54-56, Reykjavík samþykkt skipulags- og byggingarnefndar Reykjavíkur frá 17. mars 2004 um breytt deiliskipulag lóðanna nr. 36-52 við Naustabryggju í Reykjavík. 

Krefst kærandi ógildingar hinnar kærðu ákvörðunar.

Málavextir:  Á fundi skipulags- og byggingarnefndar hinn 10. desember 2003 var lögð fram tillaga að breyttu deiliskipulagi lóðanna nr. 36-52 við Naustabryggju og var samþykkt að grenndarkynna hana hagsmunaaðilum á svæðinu.  Grenndarkynningin stóð yfir frá 10. desember 2003 til 9. janúar 2004 og bárust athugasemdabréf frá kæranda máls þessa, eigenda Básbryggju 39, sem og mótmæli 85 einstaklinga.  Var tillagan, að lokinni grenndarkynningu, lögð fram á fundi skipulags- og byggingarnefndar hinn 17. mars 2004, ásamt m.a. umsögn skipulagsfulltrúa um athugasemdir.  Skipulags- og byggingarnefnd samþykkti tillöguna og var auglýsing um gildistöku deiliskipulagsins birt í B-deild Stjórnartíðinda hinn 7. apríl 2004. 

Hið kærða deiliskipulag fól í sér heimild til að breyta níu raðhúsum á lóðinni nr. 36-52 við Naustabryggju í fjölbýlishús með 20 íbúðum.  Á fyrstu hæð hússins var gert ráð fyrir 19 bílastæðum og á sameiginlegri bílastæðalóð húss nr. 54-56 við Naustabryggju var gert ráð fyrir níu bílastæðum, eða samtals 28 bílastæðum.  Krafa var gerð um tvö bílastæði fyrir íbúðir stærri en 80 fermetra og 1,25 bílastæði fyrir íbúðir minni en 80 fermetra.  Þá var og gerð breyting á byggingarreit hússins og hann breikkaður um 0,5 metra. 

Þessari ákvörðun skaut kærandi til úrskurðarnefndarinnar svo sem að framan greinir. 

Málsrök kæranda:  Af hálfu kæranda er vísað til þess að hin kærða deiliskipulagssamþykkt hafi afgerandi áhrif fyrir Naustabryggju 54-56 þar sem öll umferðaraukning sem fylgi auknum íbúafjölda Naustabryggju 36-52 safnist um þau gatnamót sem húsið standi við og inn á bílastæði þess.  Einnig sé ljóst að hinn sérstaki arkitektúr Bryggjuhverfisins, þar sem byggðin sé látin sameina nútíma byggingar í þröngu umhverfi gamalla hafnarsvæða, leyfi ekki frekari þéttingu byggðar.  Naustabryggja, sem eigi að þjóna öllu umferðarflæði við þá götu auk fjölmennasta hluta Básbryggju, sé einbreið gata sem þoli ekki þéttingu byggðar við fjærsta enda götunnar.  Hin kærða ákvörðun hafi í för með sér fjölgun íbúa svæðisins, gífurlega aukningu á umferð og mengun auk skerðingar á bílastæðum.  Allt þetta muni rýra eignir á svæðinu verulega. 

Samkvæmt hinni kærðu ákvörðun sé miðað við að breyta raðhúsum í fjölbýlishús með litlum íbúðum og megi búast við því að mikil hreyfing verði á íbúum þeirra, eins og almennt sé í minni íbúðum, sem hafi í för með sér meira ónæði fyrir aðra íbúa.  Þá verði aðkoma að bílastæðum þrengri þar sem í skipulaginu felist heimild til að breikka húsið.  Þrengt sé of mikið að aðkomu sjúkrabíla og slökkviliðs. 

Bent sé á að upphaflega hafi verið gert ráð fyrir þremur leiðum í gegnum hverfið.  Þegar leyfð hafi verið lokun götunnar við Básbryggju 15 hafi leiðirnar orðið tvær, báðar framhjá Naustabryggju 36-52.  Verði ákvörðunin staðfest sé hætta á að heimilin á svæðinu verði oftar innilokuð og það geti ekki verið réttlætanleg áhætta. 

Skrifstofa skipulags- og byggingarsviðs borgarinnar hafi grenndarkynnt íbúum og eigendum fasteigna við Naustabryggju tillögu að breyttu deiliskipulagi Naustabryggju 36-52 í desember 2003 með athugasemdafresti til 9. janúar 2004.  Fyrir tilskilinn frest hafi yfir 90% þeirra íbúa, sem samkvæmt grenndarkynningunni hafi haft hagsmuna að gæta, mótmælt tillögu að breyttu deiliskipulagi.  Hinn 26. febrúar 2004 hafi umhverfis- og tæknisvið boðað til fundar með íbúum í Bryggjuhverfi þar sem skipulagsmál hverfisins hafi verið skýrð frekar sem og hin kærða deiliskipulagsbreyting.  Hafi fundurinn verið fjölsóttur og fundarmenn samhljóða um að mótmæla breytingunni.  Því hafi skipulags- og byggingarnefnd, með samþykkt sinni, gengið gegn hagsmunum þess fólks sem deiliskipulagið hafi bein áhrif á og einnig gegn afstöðu annarra íbúa hverfisins. 

Málsrök Reykjavíkurborgar:  Af hálfu borgaryfirvalda er vísað til þess að þrátt fyrir mótmæli íbúa hafi ekki verið gengið á rétt þeirra.  Þeim hafi verið kynntar breytingarnar, en endanlegt skipulagsvald liggi hjá borginni.  Mótmælum íbúa hafi verið svarað á málefnalegan hátt og einnig hafi verið komið til móts við óskir þeirra svo sem þannig að Naustabryggja (nyrsta gatan) yrði opin fyrir almennri umferð. 

Bent sé á að athugasemdir íbúa hafi einkum lotið að fjölgun íbúa ásamt því að aukin umferð myndi öll lenda á Naustabryggju, þrengt yrði að aðkomu sjúkrabíla og slökkviliðs og þrengt að umferð íbúa.  Bílastæði væru yfirleitt vel full fyrir.  Þessu sé því til að svara að ekki sé gert ráð fyrir fleiri bílum eða aukinni umferð samfara breytingunni.  Í umsögn skipulagsfulltrúa komi fram að um sé að ræða óverulega aukningu íbúða, sem ekki sé talin hafa áhrif á umferð um Naustabryggju.  Í Bryggjuhverfi séu 335 íbúðir, þar af 33 íbúðir í raðhúsum.  Heildarfjöldi íbúða yrði með breytingu 346 íbúðir, þar af 24 íbúðir í raðhúsum.  Í umsögn skipulagshöfundar komi fram að búast hafi mátt við þremur íbúum á íbúð í raðhúsi að meðaltali samkvæmt eldra skipulagi eða samtals 27 íbúum.  Í litlum íbúðum eins og hér um ræði megi búast við mest tveimur íbúum á íbúð að meðaltali eða alls 40 íbúum.  Sé því um mjög litla aukningu að ræða sem ekki geti haft tilfinnanleg áhrif á umferð. 

Í Bryggjuhverfi eins og í öðrum nýjum hverfum sé almennt gert ráð fyrir tveimur bílastæðum á lóðum fyrir hverja íbúð í fjölbýli og séu stæðin ýmist í bílgeymslum eða úti.  Fyrir íbúðir í raðhúsum sé gert ráð fyrir þremur stæðum fyrir hverja íbúð, þar af tveimur í bílgeymslum.  Þá séu að auki bílastæði miðsvæðis í hverfinu opin almenningi.  Bílastæðakrafa í hverfinu sé mun hærri en byggingarreglugerð kveði á um, sem séu tvö stæði fyrir íbúðir stærri en 80 fermetra og eitt stæði fyrir minni íbúðir. Undantekningar hafi verið gerðar á bílastæðafjölda við íbúðir námsmanna við Naustabryggju 9 og 11 og í vesturenda húss við Naustabryggju 35-53, þar sem þremur raðhúsum hafi verið breytt í 11 litlar íbúðir.  Á þeim lóðum hafi deiliskipulagi verið breytt og gert ráð fyrir einu bílastæði fyrir hverja íbúð til samræmis við byggingarreglugerð.  Samkvæmt hinu kærða deiliskipulagi sé gert ráð fyrir 16 íbúðum minni en 80 fermetra og fjórum stærri og fylgi þeim samtals 28 stæði, þar af 19 í bílgeymslu.  Tvö stæði séu fyrir íbúðir stærri en 80 fermetra en 1,25 stæði fyrir minni íbúðirnar.  Ólíklegt sé talið að litlum íbúðum fylgi sami fjöldi bíla og stærri eignum og því ekki talið að breytingin hafi í för með sér aukningu á umferð.  Breytingin sé ekki talin hafa afgerandi áhrif á aðstæður á sameiginlegum bílastæðalóðum fyrir húsin við Naustabryggju 28-56.  Réttilega fylgi flest stæðin á fyrrnefndum bílastæðalóðum húsinu við Naustabryggju 54-56, þar sem fá bílastæði fylgi húsinu í bílgeymslum. 

Engar upplýsingar liggi fyrir um að meiri hreyfing sé á íbúum minni eigna sem valda muni ónæði.  Þá muni jarðhæð hússins dýpka sem nemi 0,5 metrum til að unnt sé að koma fyrir tilskyldum fjölda bílastæða á jarðhæð þess.  Breytingin hafi ekki áhrif á bílastæði á sameiginlegri bílastæðalóð. 

Á almennum íbúafundi hinn 26. febrúar 2004 hafi verið kynnt útlit og fyrirkomulag hússins.  Gerð hafi verið krafa um hönnun og útlit hússins til samræmis við þegar byggð hús í hverfinu og það samræmt byggðum húsum við bryggjukantinn. 

Sérstaklega sé nauðsynlegt að minna á að eigendur fasteigna í þéttbýli geti ávallt vænst þess að breytingar verði gerðar á skipulagi sem haft geti í för með sér skerðingu á útsýni, aukið skuggavarp, umferðaraukningu eða aðrar breytingar.  Verði menn almennt að sæta því að með almennum takmörkunum geti hagsmunir þeirra í einhverju verið skertir með slíkum breytingum. 

Niðurstaða:  Eins og að framan greinir fól hin kærða ákvörðun í sér heimild til að breyta níu raðhúsum á lóðinni nr. 36-52 við Naustabryggju í fjölbýlishús með 20 íbúðum.  Á fyrstu hæð er gert ráð fyrir 19 bílastæðum, auk níu stæða á sameiginlegri bílastæðalóð húss nr. 54-56 við Naustabryggju sem fyrir voru í eldra skipulagi, og fylgja húsinu því samtals 28 stæði.  Gerð er krafa um tvö bílastæði fyrir íbúðir stærri en 80 fermetra og 1,25 bílastæði fyrir íbúðir minni en 80 fermetra.  Þá er byggingarreitur 1. hæðar hússins breikkaður um 0,5 metra.  Er ekki getið annarra breytinga í greinargerð á deiliskipulagsuppdrætti og verður að leggja til grundvallar að upptalning greinargerðarinnar á þeim breytingum sem heimilaðar eru sé tæmandi. 

Deiliskipulag Bryggjuhverfis við Grafarvog var fyrst samþykkt í borgarráði hinn 8. júlí 1997 og var samkvæmt því gert ráð fyrir að á svæðinu yrðu bæði íbúðir í sérbýli og fjölbýlishúsum, samtals 253 íbúðir ásamt atvinnuhúsnæði.  Samkvæmt gögnum er borgaryfirvöld hafa lagt fram í kærumáli þessu var gert ráð fyrir 335 íbúðum á svæðinu áður en hin kærða breyting á deiliskipulagi var samþykkt, þar af 33 íbúðum í raðhúsum.  Eftir breytingu er gert ráð fyrir að heildarfjöldi íbúða í Bryggjuhverfi verði 346, þar af 24 í raðhúsum. 

Úrskurðarnefndin telur að fjölgun íbúða í Bryggjuhverfi um tæp 3,3%, þar sem tuttugu litlar íbúðir koma í stað níu stærri íbúða samkvæmt hinni kærðu breytingu á deiliskipulagi, verði að teljast óveruleg.  Við hina umdeildu skipulagsbreytingu hefur verið gætt gildandi reglna um lágmarksfjölda bílastæða og verður ekki séð að breytingin hafi í för með sér slíka fjölgun íbúa, aukningu umferðar eða önnur grenndaráhrif er leiða eigi til þess að fallist verði á kröfur kæranda um ógildingu hinnar kærðu ákvörðunar.  Verður kröfu kæranda um ógildingu því hafnað. 

Uppkvaðning úrskurðar í máli þessu hefur dregist verulega vegna mikils málafjölda sem skotið hefur verið til úrskurðarnefndarinnar. 

Úrskurðarorð:

Hafnað er kröfu kæranda um ógildingu á samþykkt skipulags- og byggingarnefndar Reykjavíkur frá 17. mars 2004 um breytt deiliskipulag lóðanna við Naustabryggju 36-52 í Reykjavík. 

 

____________________________________
Hjalti Steinþórsson

 

______________________________              _______________________________
      Ásgeir Magnússon                                                  Þorsteinn Þorsteinsson

des 22
Love0

69/2003 Vesturberg

Með

Ár 2006, miðvikudaginn 30. ágúst, kom úrskurðarnefnd skipulags- og byggingarmála saman til fundar í húsnæði nefndarinnar að Skúlagötu 21 í Reykjavík.  Mættir voru Hjalti Steinþórsson forstöðumaður, Ásgeir Magnússon héraðsdómari og Þorsteinn Þorsteinsson byggingarverkfræðingur.

Fyrir var tekið mál nr. 69/2003, kæra íbúa að Vesturbergi 199, Reykjavík á samþykkt borgarráðs Reykjavíkur frá 21. október 2003 um breytingu á deiliskipulagi vegna  lóðarinnar að Vesturbergi 195.  

Á málið er nú lagður svofelldur

úrskurður:

Með kæru til úrskurðarnefndar skipulags- og byggingarmála, dags. 20. nóvember 2003, sem barst nefndinni hinn 21. sama mánaðar, kærir Hörður F. Harðarson hrl., f.h. G, Vesturbergi 199, Reykjavík, samþykkt borgarráðs Reykjavíkur frá 21. október 2003 um breytingu á deiliskipulagi vegna lóðarinnar að Vesturbergi 195.

Kærandi krefst þess að hin kærða ákvörðun verði felld úr gildi. 

Málavextir:  Kærandi máls þessa eignaðist húsið að Vesturbergi 199 á árinu 1978.  Árið 1990 fékk hann leyfi til að byggja yfir svalir hússins með gluggum til suðurs í átt að dæluhúsi Hitaveitu Reykjavíkur sem er við Vesturberg 195.  Í yfirlýsingu þessa efnis, dags. 19. janúar 1990, segir m.a.:  „Engar athugasemdir eru gerðar af hálfu Hitaveitunnar við fyrirhugaðar framkvæmdir, enda ekki fyrirhuguð viðbygging við dælustöðina.“  Þar sagði enn fremur að Hitaveitan samþykkti að yfirlýsingunni yrði þinglýst sem kvöð á lóð Hitaveitunnar.   

Á fundi skipulags- og byggingarnefndar hinn 2. júlí 2003 var samþykkt að auglýsa tillögu að breyttu deiliskipulagi vegna lóðarinnar nr. 195 við Vesturberg.  Fól tillagan m.a. í sér að þar yrði heimilað að innrétta þriggja íbúða raðhús innan núverandi byggingar og reisa útbyggingar, svalir og útitröppur við húsið.  Einnig fólst í tillögunni heimild til að byggja við húsið til allra átta, byggja stoðmúra við norður- og suðurgafla hússins til að hleypa birtu inn í núverandi kjallara og að grafa frá húsinu til vesturs.  Hámarks stærð húss eftir breytingu var heimiluð 380 m² í stað 213,5 m² og nýtingarhlutfall lóðar 0,49 í stað 0,27. 

Tillagan var auglýst til kynningar frá 23. júlí til 3. september 2003.  Athugasemdabréf bárust, þar á meðal frá kæranda máls þessa, þar sem hann mótmælti áformunum.  Vísaði hann til áðurnefndar yfirlýsingar frá 19. janúar 1990 og að fyrirhuguð framkvæmd færi gegn þeirri kvöð sem hvíldi samkvæmt yfirlýsingunni á lóðunum við Vesturberg 195-197.  Í umsögn skipulags- og byggingarsviðs vegna athugasemda kæranda var vísað til þess að samkvæmt veðbókarvottorði fyrir Vesturberg 195 hvíldi umrædd kvöð ekki á eigninni.  Yrði því þegar af þeirri ástæðu að álykta að núverandi lóðarhafi væri með öllu óbundinn af nefndri yfirlýsingu enda hafi hann verið í góðri trú þegar gengið var frá kaupunum.  Þá segir að kvöðin hvíli eingöngu á eign kæranda að Vesturbergi 199 og að það sé eðlilegt í ljósi innihalds yfirlýsingarinnar.  Þá segir að orðalag yfirlýsingarinnar gefi ekki tilefni til að ætla að það hafi verið ætlun Hitaveitunnar að „…girða fyrir alla uppbyggingu eða breytingar á lóðinni til frambúðar“.

Hinn 15. október 2003 var málið tekið fyrir á fundi skipulags- og byggingarnefndar og auglýst tillaga að breytingu á deiliskipulagi samþykkt og staðfesti borgarráð þá afgreiðslu á fundi hinn 21. október 2003.  Auglýsing um gildistöku deiliskipulagsbreytingarinnar birtist í B-deild Stjórnartíðinda hinn 12. nóvember 2003.

Málsrök kæranda:  Af hálfu kæranda er vísað til þess að þegar hann hafi óskað eftir leyfi til að byggja yfir svalir einbýlishúss síns að Vesturbergi 199 hafi verið sett það skilyrði af hálfu byggingarfulltrúa að samþykki fengist fyrir breytingunni frá Hitaveitu Reykjavíkur, eiganda lóðanna að Vesturbergi 195-197.  Ekki hafi verið talið fullnægjandi að forsvarsmenn Hitaveitunnar samþykktu breytinguna með einfaldri yfirlýsingu heldur hafi þess jafnframt verið krafist að því yrði lýst yfir, að af þeirra hálfu væru engar stækkanir eða viðbyggingar fyrirhugaðar við dælustöðina.  Í kjölfarið hafi verið sett upp yfirlýsing og aðstoðuðu starfsmenn byggingarfulltrúa og borgarstjóra kæranda við að setja upp yfirlýsinguna.

Svo sem yfirlýsingin beri með sér þá hafi sérstaklega verið tekið fram af hálfu Hitaveitunnar að ekki væri fyrirhuguð viðbygging við dælustöðina.  Nauðsynlegt hafi þótt að yfirlýsingunni yrði þinglýst sem kvöð á lóð Hitaveitunnar og af þeim sökum hafi verið bætt við texta þar sem Hitaveitan samþykkti sérstaklega að yfirlýsingunni yrði þinglýst á lóð Hitaveitunnar.  Athugasemdir skipulags- og byggingasviðs Reykjavíkur-borgar um að eðlilegt hafi verið að þinglýsa yfirlýsingunni eingöngu á lóð kæranda séu því óskiljanlegar.  Skjalið beri það skýrt með sér að því hafi verið ætlað að hvíla sem kvöð á lóð Hitaveitunnar.

Allt frá því að skjalið hafi verið fært inn í þinglýsingabækur í febrúar 1990 hafi kærandi staðið í þeirri trú að þessi kvöð hvíldi á lóð Hitaveitunnar.  Það sé fyrst þegar viðhorf  borgarinnar til kærunnar séu reifuð að í ljós komi að yfirlýsingunni hafi fyrir mistök verið þinglýst á hans eigin lóð.  Þessi staðreynd breyti hins vegar engu um það að starfsmönnum Reykjavíkurborgar hafi verið vel kunnugt um þessa kvöð.  Vísist þar til þess að yfirlýsingin hafi verið útbúin af starfsmönnum byggingarfulltrúans í Reykjavík, undirrituð af forsvarsmanni Hitaveitu Reykjavíkur og þinglýsingin sérstaklega samþykkt f.h. borgarsjóðs Reykjavíkur.

Af framangreindu leiði að samþykkt borgarráðs á nýju deiliskipulagi sem fari í bága við umrædda yfirlýsingu sé ólögmæt.  Reykjavíkurborg sé bundin af yfirlýsingunni hvort sem henni hafi verið þinglýst eða ekki.  Ljóst sé af efni yfirlýsingarinnar og aðdraganda hennar að ætlun Reykjavíkurborgar hafi verið að tryggja að mannvirki yrðu ekki reist nær lóðarmörkum kæranda en þá þegar hefði verið gert.  Á þeim forsendum hafi kæranda verið veitt heimild til framkvæmda enda ljóst að þær hefðu horft öðruvísi við honum ef byggingarréttur Hitaveitunnar, eða síðari lóðarhafa, hefði verið óskertur að þessu leyti.  Hús kæranda sé á lóðarmörkum og eðlilegt að því séu takmörk sett hversu nærri lóðarmörkunum ný mannvirki verði reist.

Málsrök Reykjavíkurborgar:  Af hálfu borgaryfirvalda sé þess krafist að kærumáli þessu verði vísað frá úrskurðarnefndinni.  Vísað sé til þess að réttur samkvæmt yfirlýsingunni, dags. 19. janúar 1990, hafi stofnast með samningi Hitaveitu Reykjavíkur og kæranda á árinu 1990 og hafi honum verið þinglýst.  Á svæðinu hafi þá verið í gildi deiliskipulag Breiðholt 3, vesturdeild, samþykkt í borgarráði í apríl 1970, uppfært hinn 29. maí 1990.  Hvorki sé vikið að umræddri yfirlýsingu í deiliskipulagi né í greinargerð gildandi aðalskipulags Reykjavíkur.  Verði því ekki litið á rétt sem stofnast hafi samkvæmt yfirlýsingunni sem skipulagskvöð í skilningi 10. mgr. 2. gr. skipulags- og byggingarlaga nr. 73/1997, þar sem slíkar kvaðir verði einungis lagðar á með skipulagsákvörðun.

Í 8. gr. skipulags- og byggingarlaga nr. 73/1997 komi fram að hlutverk úrskurðar-nefndarinnar sé að úrskurða í ágreiningsmálum um skipulags- og byggingarmál samkvæmt lögunum.  Hafi ákvæði þetta verið skilið svo að skotið yrði til nefndarinnar ágreiningi um ákvarðanir sveitarstjórna um skipulags- og byggingarmál og öðrum ágreiningsefnum sem tilgreind séu í lögunum eða reglugerðum settum samkvæmt þeim.  Frávísunarkröfu styðji Reykjavíkurborg þeim rökum að athugasemdir og málatilbúnaður kæranda eigi ekki undir úrskurðarnefnd skipulags- og byggingarmála.  Nefndin hafi ekki valdheimildir til þess að fjalla um málið á grundvelli hinnar þinglýstu kvaðar enda sé um að ræða einkaréttarlegan samning á milli kæranda og þáverandi lóðarhafa að Vesturbergi 195.  Ágreining um þann meinta rétt sem kærandi telji sig hafa eignast á grundvelli samningsins verði kærandi að bera undir hina almennu dómstóla vilji hann fá úr þeim skorið.  Þar af leiðandi sé þess krafist að kærunni verði vísað frá úrskurðarnefndinni.

Til vara sé þess krafist að hin kærða ákvörðun verði staðfest.  Í kærunni sé ekki að finna frekari rökstuðning fyrir kröfugerð kæranda en að hin þinglýsta kvöð girði fyrir frekari uppbyggingarmöguleika á lóðinni.  Af hálfu borgarinnar sé vísað til þess að heimilaðar breytingar samkvæmt deiliskipulaginu séu að öllu leyti í samræmi við form- og efnisákvæði skipulags- og byggingarlaga auk þess sem heimiluð notkunarbreyting, aukning á byggingarmagni, nýtingarhlutfall og stærð byggingarreits hafi ekki þau áhrif til skerðingar á grenndarhagsmunum kæranda að leitt geti til ógildingar á hinu kærða deiliskipulagi.

Hið kærða deiliskipulag geri ráð fyrir að á lóðinni að Vesturbergi 195 sé heimilað að innrétta þrjár íbúðir í raðhúsi innan núverandi byggingar sem áður hafi verið nýtt sem dælustöð Orkuveitu Reykjavíkur.  Í deiliskipulaginu felist einnig heimild til að byggja útbyggingar, svalir og útitröppur við húsið.  Heimiluð hæð viðbygginga miðist við hæð núverandi húss á lóðinni en þakgluggar megi vera einum metra hærri.

Í breytingunni felist heimild til að byggja stoðmúra við norður- og suðurgafl hússins til að hleypa birtu inn í núverandi kjallara og að grafa frá húsinu til vesturs.  Á lóðinni sé kvöð um aðkomu og akbraut vegna Vesturbergs 199 og haldist hún óbreytt.  Landnotkun sé í samræmi við Aðalskipulag Reykjavíkur 2001-2024 en samkvæmt því sé lóðin á íbúðarsvæði.  Í deiliskipulagi svæðisins hafi upphaflega verið gert ráð fyrir því að á lóðinni risi íbúðarhús en því svo breytt vegna þarfa Hitaveitu Reykjavíkur.  Ekki verði heimilt að fara nær lóðamörkum að Vesturbergi 193 og 199 en 3,5 metra, en um það atriði vísist til uppdrátta þar sem sýndur sé hámarksbyggingarreitur fyrir stoðmúra.

Hin samþykkta breyting sé í fullu samræmi við byggðamynstur svæðisins og nýtingar-hlutfall sambærilegt og á aðliggjandi lóðum.  Samkvæmt samþykktum skilmálum sé hámark leyfilegrar nýtingar 0,49 en auk þess sé hámarksstærð hússins bundin við 380 m².  Ekki sé heimilt að hafa fleiri íbúðir en þrjár auk þess sem sýnd séu sex bílastæði innan lóðar. 

Að lokum sé vísað til þess að kærandi hafi ekki borið fyrir sig útsýnisskerðingu, skuggavarp eða nokkuð annað sem leitt gæti til þess að samþykkt breyting á deiliskipulagi yrði felld úr gildi vegna grenndarhagsmuna kæranda.  Sé því haldið fram af hálfu Reykjavíkurborgar að umþrætt breyting leiði ekki til neinnar slíkrar skerðingar á réttindum kæranda.

Vettvangsganga:  Hinn 31. maí 2005 fór úrskurðarnefndin á vettvang og kynnti sér staðhætti.  Auk nefndarmanna og starfsmanna úrskurðarnefndar mættu fulltrúar Reykjavíkurborgar.

Niðurstaða:  Af hálfu Reykjavíkurborgar er gerð krafa um frávísun málsins með þeim rökum að úrskurðarnefndin sé ekki bær um að fjalla um málið þar sem málatilbúnaður kæranda byggist á einkaréttarlegri kvöð eða samkomulagi.

Í máli þessu er deilt um lögmæti deiliskipulagsákvörðunar, en slíkum ákvörðunum verður skotið til úrskurðarnefndarinnar samkvæmt 8. gr. skipulags- og byggingarlaga nr. 73/1997.  Verði ekki fallist á einstakar málsástæður kærenda í slíkum málum getur það leitt til höfnunar á ógildingarkröfu en verður ekki til þess að máli sé vísað frá úrskurðarnefndinni.  Verður til þess að líta að málsforræðisregla einkamálaréttarfars á ekki við um meðferð kærumála í stjórnsýslunni og geta því úrskurðarnefndir á þeim vettvangi tekið sjálfstætt til skoðunar atriði sem áhrif geta haft á gildi kærðrar ákvörðunar.  Skipulagsákvörðun sú sem hér er til umfjöllunar snertir hagsmuni kæranda með þeim hætti að hann telst eiga kæruaðild að máli þessu.  Að þessu virtu verður ekki fallist á framkomna frávísunarkröfu.

Umdeildri yfirlýsingu Hitaveitu Reykjavíkur, í tilefni af umsókn kæranda um að byggja að lóðarmörkum Vesturbergs 195, var ekki þinglýst sem kvöð á þá lóð og verður kvöðin ekki talin skipulagskvöð í skilningi 10. mgr. 2. gr. skipulags- og byggingarlaga nr. 73/1997 þar sem slíkar kvaðir verða einungis lagðar á í skipulagi.  Yfirlýsingin er því einkaréttarlegs eðlis er getur haft áhrif á innbyrðis réttarstöðu lóðarhafa að lóðunum að Vesturbergi 195 og 199, en verður ekki talin binda hendur borgaryfirvalda við skipulagsgerð sem slík.  Efni yfirlýsingarinnar verður því ekki talið hafa áhrif á gildi hinnar kærðu ákvörðunar en hér verður ekki skorið úr því hvaða þýðingu yfirlýsingin hafi á rétt lóðarhafa að Vesturbergi 195 til nýtingar þeirrar lóðar, enda á slíkt álitaefni undir dómstóla.

Í hinu kærða skipulagi felst m.a. heimild til viðbyggingar við hús það sem stendur á lóðinni að Vesturbergi 195, í átt að húsi kæranda, í allt að 3,5 metra fjarlægð frá lóðarmörkum kæranda, en greint hús er nú í 8 metra fjarlægð frá nefndum lóðarmörkum.  Í skipulaginu er gert ráð fyrir greftri frá gafli viðbyggingarinnar og stoðvegg til þess að halda jarðvegi frá húsi svo unnt sé að setja glugga á neðri hæð hússins.

Í 75. gr. byggingarreglugerðar nr. 441/1998 er kveðið á um að lágmarksbil milli húsa skuli vera 6 metrar en að baki þeirri reglu búa m.a. brunaöryggissjónarmið.  Samkvæmt hinu kærða skipulagi gæti bil milli húss kæranda, sem stendur á lóðarmörkum, og heimilaðrar viðbyggingar í átt að húsi kæranda, orðið aðeins 3,5 metrar.  Veggur húss kæranda, er að lóðarmörkum snýr, er með gluggum og ráðagerð er um að nefnd viðbygging hafi glugga á þeirri hlið er snúa muni að húsi kæranda.  Brýtur þessi tilhögun í bága við tilvitnað ákvæði byggingarreglugerðar og ber af þeim sökum að ógilda hina kærðu ákvörðun.

Uppkvaðning úrskurðar í máli þessu hefur dregist verulega vegna mikils málafjölda sem skotið hefur verið til úrskurðarnefndarinnar.    

Úrskurðarorð:

Samþykkt borgarráðs Reykjavíkur frá 21. október 2003 um breytingu á deiliskipulagi lóðarinnar að Vesturbergi 195 er felld úr gildi.

 

   ___________________________ 
            Hjalti Steinþórsson   

 

 

_______________________________           ____________________________
    Ásgeir Magnússon                                      Þorsteinn Þorsteinsson

 

 

des 22
Love0

27/2003 Staldrið

Með

Ár 2006, miðvikudaginn 30. ágúst, kom úrskurðarnefnd skipulags- og byggingarmála saman til fundar í húsnæði nefndarinnar að Skúlagötu 21, Reykjavík.  Mættir voru Hjalti Steinþórsson forstöðumaður, Ásgeir Magnússon héraðsdómari og Þorsteinn Þorsteinsson byggingarverkfræðingur.

Fyrir var tekið mál nr. 27/2003, kæra Stekks ehf. á samþykktum skipulags- og byggingarnefndar Reykjavíkur frá 26. febrúar 2003 og skipulagsnefndar Kópavogsbæjar frá 4. mars 2003 um breytingu á deiliskipulagi mislægra gatnamóta Reykjanesbrautar, Stekkjarbakka og Smiðjuvegar.  

Á málið er nú lagður svofelldur

úrskurður:

Með kæru til úrskurðarnefndar skipulags- og byggingarmála, dags. 7. maí 2003, sem barst nefndinni hinn sama dag, kærir Þórólfur Jónsson hdl., f.h. Stekks ehf., Stekkjarbakka 2, Reykjavík, eiganda verslunarinnar Staldursins við Stekkjarbakka, samþykktir skipulagsnefndar Kópavogsbæjar frá 4. mars 2003 og skipulags- og byggingarnefndar Reykjavíkur frá 26. febrúar 2003 um breytingu á deiliskipulagi mislægra gatnamóta Reykjanesbrautar, Stekkjarbakka og Smiðjuvegar.  Voru framangreindar samþykktir staðfestar á fundi borgarráðs hinn 11. mars 2003 og fundi bæjarstjórnar Kópavogs hinn 11. mars sama ár.     

Kærandi krefst þess að hinar kærðu samþykktir verði felld úr gildi.

Málavextir og málsrök:  Áform um gerð mislægra gatnamóta við Stekkjarbakka, Reykjanesbraut og Smiðjuveg voru sett fram í Aðalskipulagi Kópavogs 1992 – 2012 og í Aðalskipulagi Reykjavíkur 1996-2016.  Með úrskurði skipulagsstjóra ríkisins, dags. 4. ágúst 2000, um mat á umhverfisáhrifum tveggja mislægra gatnamóta á Reykjanesbraut var fallist á framkvæmdina og staðfesti umhverfisráðherra niðurstöðu skipulagsstjóra með úrskurði hinn 8. desember 2000.  Gildistaka deiliskipulags, er sýndi nánari útfærslu gatnamóta Reykjanesbrautar, Stekkjarbakka og Smiðjuvegar og vegtengingar við þau, var auglýst í B-deild Stjórnartíðinda hinn 2. janúar 2001.  Var sú deiliskipulagsákvörðun ekki kærð til úrskurðarnefndarinnar. 

Í desember árið 2002 ákváðu skipulags- og byggingarnefnd Reykjavíkur og skipulagsnefnd Kópavogs að auglýsa breytingu á deiliskipulagi mislægra gatanamóta Reykjanesbrautar, Stekkjarbakka og Smiðjuvegar.  Var tillaga að breytingu auglýst frá 30. desember 2002 og var frestur til að skila inn athugasemdum til 10. febrúar 2003.  Nokkrar athugasemdir bárust, þar á meðal frá kæranda.  Á fundi skipulags- og byggingarnefndar Reykjavíkur hinn 26. febrúar 2003 var breytingin samþykkt og staðfest í borgarráðs hinn 4. mars 2003.  Sama deiliskipulagsbreyting var samþykkt í skipulagsnefnd Kópavogs hinn 4. mars 2003 og staðfest í bæjarstjórn hinn 11. sama mánaðar.  Auglýsing um gildistöku deiliskipulagsbreytingarinnar birtist í B-deild Stjórnartíðinda hinn 13. maí 2003.

Með hinum kærðu ákvörðunum voru gerðar breytingar á deiliskipulagi umrædds svæðis sem samþykkt var á árinu 2000.  Fólu breytingarnar m.a. í sér að útlit gatnamannvirkja á svæðinu var sýnt á skipulagsuppdrætti, hringtorg við Smiðjuveg fært til suðurs, göngubrú byggð yfir Reykjanesbraut ásamt breytingum á gönguleiðum. 

Kærandi hefur kært framangreindar samþykktir til úrskurðarnefndarinnar eins og að framan greinir.    

Af hálfu kæranda er vísað til þess að með hinni kærðu deiliskipulagsbreytingu sé á ólögmætan hátt dregið mjög úr þeim vegtenginum sem liggi að versluninni Staldrinu við  Stekkjarbakka.  Sé skerðingin svo mikil að tilefni sé til að ætla að rekstrargrundvelli hennar sé stefnt í mikla hættu.  Sé samþykktin kærð í því skyni að tryggja að vegtengingar verði auknar til að koma í veg fyrir að reksturinn leggist af, sem myndi hafa verulegt tjón í för með sér fyrir kæranda.          

Kæran byggi á því að hin kærða deiliskipulagsbreyting sé ólögmæt, enda feli hún í sér ólömæta röskun á eignarráðum og atvinnufrelsi kæranda og fari því í bága við þau ákvæði stjórnarskrárinnar sem tryggi honum atvinnufrelsi og eignarréttarvernd.  Þá brjóti hún gegn ákvæðum stjórnsýslulaga um jafnræði, meðalhóf og rannsóknarskyldu stjórnvalds ásamt ákvæðum skipulagsreglugerðar um samvinnu skipulagsyfirvalda við hagsmunaaðila.

Hinn 2. júní 2003 ritaði framkvæmdarstjóri úrskurðarnefndarinnar skipulags- og byggingaryfirvöldum í Reykjavík og Kópavogi bréf vegna kærunnar og óskaði eftir viðhorfum þeirra til hennar og gögnum er verið gætu til upplýsingar við úrlausn málsins.  Með bréfi bæjarverkfræðings Kópavogs, dags. 19. júní 2003, segir eftirfarandi:  „Hér er um að ræða kæru vegna vegtenginga að Staldrinu.  Staldrið er það langt innan lögsögu Reykjavíkurborgar og kæruatriði þess eðlis að málið snertir varla hagsmuni Kópavogsbæjar.  Þess vegna mælir undirritaður með því að skipulagsnefnd vísi til væntanlegrar umsagnar Reykjavíkurborgar.“  Var framangreint samþykkt á fundi skipulagsnefndar Kópavogs hinn 2. júlí 2003.  Engin gögn hafa borist úrskurðarnefndinni frá Reykjavíkurborg, hvorki nauðsynlegir skipulagsuppdrættir og samþykktir né andmæli borgarinnar vegna framkominnar ógildingarkröfu.  Hefur úrskurðarnefndin af sjálfsdáðum aflað sér nauðsynlegra gagna og telur málið tækt til úrlausnar þrátt fyrir framangreint. 

Niðurstaða:  Eins og að framan er rakið var á árinu 2000 samþykkt deiliskipulag að mislægum gatnamótum Reykjanesbrautar, Stekkjarbakka og Smiðjuvegar.  Var gildistaka þess auglýst í B-deild Stjórnartíðinda og kemur það skipulag ekki til endurskoðunar í máli þessu.  Hin kærða deiliskipulagsbreyting frá árinu 2003 fól ekki í sér breytingu á áður ákvörðuðum vegtenginum nærri verslun kæranda og verður ekki séð að hún snerti með nokkrum hætti hagsmuni hans.  Af þessum sökum á kærandi ekki þá einstaklegu og lögvörðu hagsmuni sem að stjórnsýslurétti eru taldir skilyrði aðildar kæru til æðra stjórnvalds og verður kærumálinu því vísað frá úrskurðarnefndinni.

Uppkvaðning úrskurðar í máli þessu hefur dregist verulega vegna mikils málafjölda sem skotið hefur verið til úrskurðarnefndarinnar ásamt því að nefndinni hafa ekki borist umbeðin gögn eins og að framan er getið.     

Úrskurðarorð:

Kærumáli þessu er vísað frá úrskurðarnefndinni. 

 

   ___________________________    
Hjalti Steinþórsson

 

_______________________                 __________________________
Ásgeir Magnússon                                 Þorsteinn Þorsteinsson

 

des 22
Love0

18/2004 Rafstöðvarsvæði

Með

Ár 2006, fimmtudaginn 22. júní, kom úrskurðarnefnd skipulags- og byggingarmála saman til fundar í húsnæði nefndarinnar að Skúlagötu 21 í Reykjavík.  Mættir voru Hjalti Steinþórsson forstöðumaður, Þorsteinn Þorsteinsson byggingarverkfræðingur og Ásgeir Magnússon héraðsdómari. 

Fyrir var tekið mál nr. 18/2004, kæra á ákvörðun borgarráðs Reykjavíkur frá 27. janúar 2004 um að breyta deiliskipulagi Rafstöðvarsvæðis í Elliðaárdal. 

Í málinu er nú kveðinn upp svofelldur

úrskurður: 

Með bréfi til úrskurðarnefndar skipulags- og byggingarmála, dags. 4. mars 2004, er barst nefndinni hinn 5. sama mánaðar, kærir Landsvirkjun þá ákvörðun borgarráðs Reykjavíkur frá 27. janúar 2004 um að breyta deiliskipulagi Rafstöðvarsvæðis í Elliðaárdal, sem fól m.a. í sér að land sem nýtt hafði verið undir olíutanka varastöðvar Landsvirkjunar var tekið til annarra nota.  Skilja verður málskot kæranda svo að gerð sé krafa um að hin kærða ákvörðun verði felld úr gildi. 

Málavextir:  Hinn 31. mars 2001 var tekin fyrir í skipulags- og byggingarnefnd Reykjavíkur tillaga að deiliskipulagi á umhverfi Rafstöðvarinnar í Elliðaárdal og Ártúns en málinu frestað.  Nefndin tók síðan fyrir deiliskipulagstillögu, dags. 22. mars 2002, fyrir Rafstöðvarsvæði í Elliðaárdal hinn 10. apríl 2002 og var samþykkt að auglýsa tillöguna til kynningar.  Vegna athugasemda Stangveiðifélags Reykjavíkur ákvað skipulags- og byggingarnefnd á fundi sínum hinn 2. maí 2002 að afturkalla auglýsingu tillögunnar og var málinu vísað til borgarráðs.  Hinn 2. apríl 2003 tók skipulags- og byggingarnefnd fyrir endurskoðaða tillögu að breytingu á deiliskipulagi Rafstöðvarsvæðis í Elliðaárdal og samþykkti að auglýsa tillöguna og var málinu vísað til borgarráðs. 

Að lokinni auglýsingu var tillagan tekin fyrir á fundi skipulags- og byggingarnefndar en þá lágu fyrir athugasemdir nokkurra aðila, þar á meðal kæranda, sem taldi sig eiga lóðir á skipulagssvæðinu.  Jafnframt lágu fyrir bréf borgarlögmanns, dags. 7. júlí 2003, og sameignarsamningur milli ríkisstjórnar Íslands og borgarstjórnar Reykjavíkur um Landsvirkjun, dags. 1. júlí 1965, ásamt umsögn skipulagsfulltrúa.  Var afgreiðslu málsins frestað. 

Hinn 21. janúar 2004 samþykkti skipulags- og byggingarnefnd umrætt deiliskipulag og staðfesti borgarstjórn þá samþykkt hinn 5. febrúar s.á.  Deiliskipulagið öðlaðist svo gildi með birtingu auglýsingar í B-deild Stjórnartíðinda 23. mars 2004.  Kærandi undi ekki þeirri ákvörðun og skaut málinu til úrskurðarnefndarinnar svo sem að framan greinir. 

Málsrök kæranda:  Kærandi vísar til þess að með sameignarsamningi ríkis og Reykjavíkurborgar um Landsvirkjun, dags. 1. júlí 1965, hafi Reykjavíkurborg lagt fyrirtækinu til tiltekin orkumannvirki í Elliðaárdal.  Í 2. gr. nefnds samnings, lið B3 og B4, komi fram að Reykjavíkurborg legði Landsvirkjun til eimhverfilsstöð við Elliðaár, með öllu sem fylgdi og fylgja bæri, ásamt hæfilegri lóð undir stöðina auk lóðar á svæðinu undir aðalspennistöð Sogsvirkjunar með útivirkjum.  Stærð og mörk greindra lóða skyldi borgarráð Reykjavíkur ákveða að fengnum tillögum stjórnar kæranda. 

Eftir auglýsingu umdeildrar skipulagstillögu hafi kærandi vakið athygli borgaryfirvalda á að í tillögunni væri í engu getið þriggja lóða kæranda á skipulagssvæðinu, þ.e. norðan varaaflstöðvar þar sem olíutankar tengdir stöðinni hafi staðið, lóðar er tilheyrði varaaflstöðinni og lóðar undir tengivirki sunnan Elliðaárstöðvar sem rifið hafi verið fyrir nokkrum árum.  Mótmælt hafi verið því verklagi að hafa ekkert samráð við kæranda við skipulagsgerðina þrátt fyrir augljósa hagsmuni hans, en gert hafi verið ráð fyrir að hluti umræddra lóða yrði tekinn til almenningsþarfa og að varaaflstöðin yrði rifin. 

Í kjölfar greindra athugasemda hafi lóðir undir vararafstöð og tengivirki verið ákvarðaðar og markaðar á skipulagsuppdráttinn en hafnað hafi verið eignarhaldi kæranda á lóð þar sem olíutankar hafi staðið án haldbærra raka en tankarnir hafi verið hluti vararafstöðvarinnar þótt þeir hafi staðið nokkuð frá stöðvarhúsinu, væntanlega af öryggisástæðum. 

Kærandi telur að hið kærða skipulag sé gert á röngum forsendum og ekki verði fallist á að unnt sé að breyta skipulagi í þeim tilgangi að svipta kæranda eignarlóð sinni þar sem olíutankar hafi áður staðið, gegn eindregnum mótmælum, en kærandi líti svo á að skilyrði eignarnáms skv. 32. gr. skipulags- og byggingarlaga nr. 73/1997 séu ekki fyrir hendi.  Beri því að gera grein fyrir umræddri lóð kæranda í hinu kærða skipulagi. 

Málsrök Reykjavíkurborgar:  Reykjavíkurborg krefst þess að kærumáli þessu verði vísað frá úrskurðarnefndinni en ella að hið samþykkta deiliskipulag verði staðfest. 

Frávísunarkröfu styður Reykjavíkurborg einkum þeim rökum að krafa kæranda eigi ekki undir úrskurðarnefnd skipulags- og byggingarmála, sbr. ákvæði skipulags- og byggingarlaga nr. 73/1997.  Nefndin hafi hvorki valdheimildir til að fjalla um málið né hlutast til um að kærandi verði skráður eigandi hinnar umdeildu lóðar á deiliskipulagsuppdrætti.  Þá hafi nefndin heldur ekki heimildir til að kveða á um bótaskyldu vegna ákvarðana sem annars heyri undir hana, en tilgangur kærunnar virðist skv. gögnum málsins einnig vera sá að búa til bótagrundvöll gagnvart borgaryfirvöldum. 

Mál þetta fjalli að öllu leyti um ágreining sem uppi sé milli kæranda og Reykjavíkurborgar um eignarrétt á tiltekinni lóð innan hins kærða deiliskipulags.  Það sé ekki á valdi úrskurðarnefndar að skera úr um ágreining um eignarrétt milli aðila.  Slíkur ágreiningur sé einkaréttarlegs eðlis og verði ekki leystur nema með samningum milli aðila eða eftir atvikum fyrir dómstólum. 

Hvað efnishlið máls varði hafi Reykjavíkurborg verið heimilt að deiliskipuleggja umrætt svæði.  Bent sé á að lóðin, sem olíutankar vararafstöðvarinnar hafi áður staðið á, sé að mestu leyti utan hins deiliskipulagða svæðis, sem afmarkist af hitaveitustokknum er liggi um Elliðaárdalinn.  Verði síðar leitt í ljós að lóðin sé eign kæranda verði Reykjavíkurborg eftir atvikum bótaskyld, taki borgin lóðina eignarnámi.  Deila um eignarrétt á umræddri lóð haggi því ekki gildi hins kærða deiliskipulags. 

Niðurstaða:  Kærandi á fasteignir á svæði því sem ákvarðanir eru teknar um í hinni kærðu deiliskipulagsákvörðun.  Á kærandi því lögvarða hagsmuni í máli þessu og hefur hann gert athugasemdir við undirbúning og efni skipulagsins.  Er það á valdsviði úrskurðarnefndarinnar að endurskoða lögmæti hinnar kærðu ákvörðunar og verður því ekki fallist á kröfu Reykjavíkurborgar um frávísun kærumálsins. 

Fyrir liggur í málinu að ekki var tekið tillit til eignarréttarlegra hagsmuna kæranda í skipulagstillögu þeirri sem auglýst var til kynningar.  Vegna athugasemda kæranda var í skipulaginu gerð grein fyrir tveimur lóðum sem hann hefur eftir atvikum sætt sig við. 

Hefur kærandi borið fyrir sig að hinu kærða skipulagi sé áfátt að því leyti að ekki sé þar gerð grein fyrir lóð er var nýtt undir olíutanka sem tengdust vararafstöð kæranda og hafi orðið hans eign við sameignarsamning ríkis og Reykjavíkurborgar um Landsvirkjun frá árinu 1965.  Hafa borgaryfirvöld andmælt þeim skilningi kæranda og haldið því fram að einungis hafi verið um að ræða afnotarétt að umdeildri landspildu á meðan nefndir olíutankar hafi staðið þar.  Hefur kærandi jafnframt gert athugasemd við að ekki hafi verið haft samráð við hann sem hagsmunaaðila við undirbúning og gerð skipulagstillögu þeirrar sem var undanfari hinnar kærðu ákvörðunar. 

Samkvæmt framansögðu er uppi ágreiningur milli kæranda og borgaryfirvalda um eignarráð að lóð þeirri er fyrrnefndir olíutankar stóðu á.  Verður sá ágreiningur, sem varðar túlkun á samningsákvæði í sameignarsamningi um Landsvirkjun, ekki til lykta leiddur fyrir úrskurðarnefndinni heldur á slíkt álitaefni undir dómstóla.  Deiliskipulagsákvörðun getur ekki ein og sér haft áhrif á eignarréttindi manna.  Sú staðreynd að umrædd lóð, sem ráða má að yrði að hluta til inni á svæði því sem hið kærða skipulag tekur til, er ekki mörkuð á skipulagsuppdráttinn eða grein fyrir henni gerð í skipulagsskilmálum haggar því ekki gildi umdeilds skipulags. 

Samkvæmt 4. mgr. 9. gr. skipulags- og byggingarlaga nr. 73/1997 skal eftir föngum leita eftir sjónarmiðum og tillögum hagsmunaaðila við gerð skipulagsáætlana um mörkun stefnu og skipulagsmarkmið.  Þessa var ekki gætt gagnvart kæranda á vinnslustigi hins kærða deiliskipulags.  Hins vegar kom kærandi að athugasemdum sínum við kynningu tillögunnar og var tekið tillit til þeirra að öðru leyti en því sem að framan er rakið.  Með tilliti til þessa þykir greindur annmarki ekki eiga að leiða til ógildingar umrædds skipulags. 

Með skírskotan til ofangreindra sjónarmiða verður hin kærða deiliskipulagsákvörðun ekki felld úr gildi.

Uppkvaðning úrskurðar í máli þessu hefur dregist verulega sökum mikils málafjölda sem skotið hefur verið til úrskurðarnefndarinnar og vegna tafa við gagnaöflun. 

Úrskurðarorð: 

Kröfu kæranda, um ógildingu á ákvörðun borgarráðs Reykjavíkur frá 27. janúar 2004 um að breyta deiliskipulagi Rafstöðvarsvæðis í Elliðaárdal, er hafnað. 

 

 

___________________________         
                   Hjalti Steinþórsson                                 

 

                                                                                      _____________________________                 ____________________________ 
  Ásgeir Magnússon                                                 Þorsteinn Þorsteinsson

 

des 22
Love0

38/2004 Akranes

Með

Ár 2006, fimmtudaginn 1. júní, kom úrskurðarnefnd skipulags- og byggingarmála saman til fundar í húsnæði nefndarinnar að Skúlagötu 21 í Reykjavík.  Mættir voru Hjalti Steinþórsson forstöðumaður, Ásgeir Magnússon héraðsdómari og Sigurður Erlingsson verkfræðingur.

Fyrir var tekið mál nr. 38/2004, kæra á breyttu deiliskipulagi miðbæjarreits á Akranesi frá 11. maí 2004.  

Í málinu er nú kveðinn upp svofelldur

úrskurður:

Með ódagsettu bréfi til úrskurðarnefndar skipulags- og byggingarmála er barst nefndinni hinn 29. júní 2004, kæra R og J, bæði til heimilis að Dalbraut 21, Akranesi þá ákvörðun bæjarstjórnar Akraness frá 11. maí 2004 að breyta deiliskipulagi miðbæjarreits á Akranesi. 

Kærendur krefjast þess að hin kærða ákvörðun verði felld úr gildi. 

Málavextir og málsrök aðila:  Á fundi bæjarstjórnar Akraness hinn 11. maí 2004 voru samþykktar breytingar á deiliskipulagi svokallaðs miðbæjarreits á Akranesi. Fól hin breytta skipulagsákvörðun m.a. í sér að á svæðinu, þar sem áður hafði eingöngu verið gert ráð fyrir verslun og þjónustu, var nú einnig gert ráð fyrir íbúðarbyggð.  Var þannig gert ráð fyrir samtals fjórum lóðum, tveimur fyrir 10 hæða íbúðarhús, lóð fyrir verslunarmiðstöð og lóð verslunarinnar Skagavers. 

Tillaga að breyttu deiliskipulagi var auglýst frá 28. janúar 2004 til 28. febrúar 2004 og var frestur til að skila athugasemdum til 12. mars sama ár.  Margar athugasemdir komu fram vegna tillögunnar, m.a. frá kærendum.  Á fundi bæjarstjórnar Akraness hinn 11. maí 2004 voru breytingar á deiliskipulaginu samþykktar og birtist auglýsing um gildistöku þess í B-deild Stjórnartíðinda hinn 9. júlí 2004. 

Á fundi bæjarstjórnar Akraness hinn 12. apríl 2005 var á ný samþykkt breyting á deiliskipulagi miðbæjarreits sem fól í sér breytta staðsetningu beggja  íbúðarhúsanna sem fyrirhugað var að reisa á reitnum, auk breytinga á fyrirkomulagi bílastæða og bílageymslu.  Þá var og gerð breyting á byggingarreit verslunarmiðstöðvarinnar hvað varðar lögun hans og staðsetningu.  Birtist auglýsing um gildistöku breytingarinnar í B-deild Stjórnartíðinda hinn 12. maí 2005.  Hefur þeirri deiliskipulagsákvörðun bæjaryfirvalda á Akranesi ekki verið skotið til úrskurðarnefndarinnar.

Eins og að framan greinir gera kærendur þá kröfu að hin kærða deiliskipulagsbreyting verði felld úr gildi.  Vísa þau m.a. til þess að breytingin geri ráð fyrir mannvirkjum sem séu í engu samræmi við umhverfi sitt, bæjaryfirvöld hafi ekki tekið afstöðu til mótmæla sem sett hafi verið fram þegar tillaga að breytingunni hafi verið auglýst ásamt því að óupplýst sé um skuggavarp bygginga þeirra er rísa muni á svæðinu. 

Af hálfu Akraness er þess krafist að kærunni verði vísað frá sökum þess að hinni kærðu deiliskipulagsákvörðun hafi verið breytt.

Niðurstaða:  Eins og að framan er rakið liggur fyrir að bæjarstjórn Akraness hefur með samþykkt sinni hinn 12. apríl 2005 breytt hinni kærðu ákvörðun í grundvallaratriðum og hefur af þeim sökum ekki lengur þýðingu að fjalla um lögmæti hennar.  Eiga kærendur hér eftir ekki lögvarða hagsmuni því tengda að fá efnisúrlausn í kærumáli þessu svo sem áskilið er í 5. mgr. 8. gr. skipulags- og byggingarlaga nr. 73/1997.  Verður málinu því vísað frá úrskurðarnefndinni.

Uppkvaðning úrskurðar í máli þessu hefur dregist verulega vegna þess fjölda mála sem skotið hefur verið til úrskurðarnefndarinnar.

Úrskurðarorð:

Máli þessi er vísað frá úrskurðarnefndinni.

 

 

   _____________________________________
Hjalti Steinþórsson

 

____________________________                               ___________________________  
         Ásgeir Magnússon                                                         Sigurður Erlingsson

 

 

des 22
Love0

51/2003 Eddufell

Með

Ár 2006, miðvikudaginn 24. maí, kom úrskurðarnefnd skipulags- og byggingarmála saman til fundar í húsnæði nefndarinnar að Skúlagötu 21 í Reykjavík.  Mætt voru Hjalti Steinþórsson forstöðumaður, Þorsteinn Þorsteinsson byggingarverkfræðingur og Aðalheiður Jóhannsdóttir dósent. 

Fyrir var tekið mál nr. 51/2003, kæra á ákvörðun skipulags- og byggingarnefndar Reykjavíkur frá  30. júlí 2003 um að fresta afgreiðslu umsóknar um leyfi fyrir veitingastað með ballskákborðum á efri hæð hússins nr. 8 við Eddufell.

Í málinu er nú kveðinn upp svofelldur

úrskurður:

Með bréfi til úrskurðarnefndar skipulags- og byggingarmála, dags. 28. ágúst 2003, er barst nefndinni sama dag, kærir Sævar Guðlaugsson f.h. R ehf., Byggðarenda 4, Reykjavík eiganda húsnæðis að Eddufelli 8, Reykjavík, þá ákvörðun skipulags- og byggingarnefndar Reykjavíkur frá 30. júlí 2003 að fresta afgreiðslu umsóknar kæranda um leyfi fyrir veitingastað með ballskákborðum á efri hæð hússins að Eddufelli 8. Ákvörðunin var staðfest í borgarráði hinn 12. ágúst 2003.  Kærandi gerir þá kröfu að hin kærða ákvörðun verði felld úr gildi og að honum verði veitt leyfi til umbeðinna breytinga.

Málsatvik:  Hinn 7. maí 2002 var á embættisafgreiðslufundi byggingarfulltrúa tekin fyrir fyrirspurn um hvort leyft yrði að opna veitingastað ásamt sportbar með billjardborðum á fyrstu hæð í húsinu nr. 8 á lóðinni nr. 2-8 við Eddufell og var tekið jákvætt í erindið.  Formleg umsókn um greindar breytingar var síðan til umfjöllunar á fundi skipulags- og byggingarnefndar 30. júlí 2003 en afgreiðslu hennar frestað með með vísan til 6. mgr. 43. gr. skipulags- og byggingarlaga nr. 73/1997 þar sem deiliskipulagsvinna stæði yfir fyrir umrætt svæði.  Kærandi sætti sig ekki við þessa ákvörðun og skaut málinu til úrskurðarnefndarinnar.

Bendir kærandi á að umrætt húsnæði standi autt og ekki hafi verið unnt að leigja það að óbreyttu.  Frestun á jákvæðri afgreiðslu umsóknar hans valdi honum því fjárhagslegu tjóni.

Reykjavíkurborg krefst þess að kröfum kærenda í máli þessu verði vísað frá úrskurðarnefndinni en ella að ákvörðun skipulags- og byggingarnefndar um frestun á afgreiðslu málsins verði staðfest.  Heimilt hafi verið að fresta afgreiðslu málsins skv. 6. mgr. 43. gr. skipulags- og byggingarlaga.  Frestunin hafi byggst á því að verið var að vinna deiliskipulagstillögu vegna Fellagarða, en lóðin Eddufell 8 sé á því svæði.  Sú deiliskipulagsbreyting hafi verið samþykkt í skipulagsráði 22. júní 2005 og staðfest í borgarráði 30. júní s.á að undangenginni aðalskipulagsbreytingu.  Auglýsing um gildistöku deiliskipulagsins hafi birst í B-deild Stjórnartíðinda hinn 21. júlí 2005.  Í hinu nýja deiliskipulagi sé heimilt að breyta húsinu Eddufelli 8 í íbúðarhús með bílageymslu fyrir 14 bíla í kjallara og heimilað að byggja tvær íbúðarhæðir ofan á húsið.  Deiliskipulagsbreyting þessi hafi ekki verið kærð.  Kærandi í máli þessu hafi hins vegar gert bótakröfu á hendur Reykjavíkurborg sem byggi á fyrrgreindu ákvæði 6. mgr. 43. gr. skipulags- og byggingarlaga og af því verði ráðið að kærandi hafi talið heimilt að afgreiðslu málsins væri frestað á grundvelli greinds ákvæðis.  Kærandi hafi því enga lögvarða hagsmuni af því að fá úr því skorið hvort skipulags- og byggingarnefnd hafi verið heimilt að fresta afgreiðslu málsins.  Frávísunarkrafa Reykjavíkurborgar varðandi þá kröfu kæranda að úrskurðarnefndin heimili umræddar breytingar sé á því byggð að umfjöllun um slíka kröfu sé utan valdsviðs nefndarinnar.

Niðurstaða:  Í máli þessu er deilt um þá ákvörðun Reykjavíkurborgar að fresta afgreiðslu umsóknar kæranda um breytta notkun húsnæðis að Eddufelli 8, en slík frestun er heimiluð í 6. mgr. 43. gr. skipulags- og byggingarlaga nr. 73/1997 í allt að tvö ár, m.a. ef breytingar á deiliskipulagi standa yfir.  Verði fasteignareigandi fyrir tjóni í slíkum tilfellum á hann rétt til bóta.

Fyrir liggur að breyting á  deiliskipulagi umrædds svæðis tók gildi hinn 21. júlí 2005 og er þar gert ráð fyrir að greint húsnæði sé nýtt til íbúðar.  Kærandi hefur ekki kært þá deiliskipulagsákvörðun en hefur farið fram á bætur á grundvelli fyrrgreindrar 6. mgr 43. gr.  Að þessum atvikum virtum þykir kærandi ekki lengur hafa hagsmuni af því að fá skorið úr um lögmæti hinnar kærðu ákvörðunar og verður málinu vísað frá úrskurðarnefndinni.

Uppkvaðning úrskurðar í máli þessu hefur dregist verulega sökum mikils málafjölda sem skotið hefur verið til úrskurðarnefndarinnar og vegna tafa við gagnaöflun.

Úrskurðarorð:

Máli þessu er vísað frá úrskurðarnefndinni.

 

___________________________
                          Hjalti Steinþórsson                                 

 

 

_____________________________             ____________________________
Þorsteinn Þorsteinsson                                      Aðalheiður Jóhannsdóttir 

des 22
Love0

1/2006 Sorpurðunarsvæði

Með

Ár 2006, fimmtudaginn 18. maí, kom úrskurðarnefnd skipulags- og byggingarmála saman til fundar í húsnæði nefndarinnar að Skúlagötu 21 í Reykjavík.  Mættir voru Hjalti Steinþórsson forstöðumaður, Þorsteinn Þorsteinsson byggingarverkfræðingur og Ásgeir Magnússon héraðsdómari. 

Fyrir var tekið mál nr. 1/2006, kæra á samþykkt skipulags- og byggingarnefndar og bæjarstjórnar Sveitarfélagsins Ölfuss á tillögu að breyttu deiliskipulagi á sorpurðunarsvæði í landi Kirkjuferjuhjáleigu og á útgáfu sveitarfélagsins á framkvæmdaleyfi, hafi það verið gefið út vegna framkvæmda á svæðinu.

Í málinu er nú kveðinn upp svofelldur

úrskurður:

Með bréfi til úrskurðarnefndar skipulags- og byggingarmála, dags. 4. janúar 2006, er barst nefndinni hinn 5. sama mánaðar, kærir Reynir Karlsson hrl., f.h. eigenda jarðanna Grænhóls, Strýtu og Auðsholtshjáleigu í Ölfusi, „…samþykkt skipulags- og byggingarnefndar og bæjarstjórnar Sveitarfélagsins Ölfuss á tillögu að breyttu deiliskipulagi á sorpurðunarsvæði í landi Kirkjuferjuhjáleigu og á útgáfu sveitarfélagsins á framkvæmdaleyfi, hafi það verið gefið út vegna framkvæmda á svæðinu.“ 

Kærendur gera þá kröfu að hinar kærðu ákvarðanir verði felldar úr gildi og hafa jafnframt krafist bráðabirgðaúrskurðar um stöðvun framkvæmda við urðun sorps á svæðinu þar til niðurstaða liggi fyrir í kærumálinu. 

Málsatvik og rök:  Í athugasemdum við kæruna, sem úrskurðarnefndinni bárust hinn 11. maí 2006 frá lögmanni Sveitarfélagsins Ölfuss, kemur fram að hin kærða skipulagsákvörðun hafi verið staðfest á fundi bæjarráðs hinn 6. október 2005, eftir að afstaða hafi verið tekin til framkominna athugasemda.  Málið hafi síðan verið sent Skipulagsstofnun til afgreiðslu en stofnunin hafi gert athugasemdir við skipulagið og hafi bréf gengið á milli stofnunarinnar og sveitarfélagsins af því tilefni.  Sé nú unnið að því að verða við framkomnum athugasemdum Skipulagsstofnunar.  Af þessum sökum hafi auglýsing um gildistöku skipulagsins enn ekki verið birt í B-deild Stjórnartíðinda. 

Í athugasemdum sveitarfélagsins er jafnframt upplýst að ekkert framkvæmdaleyfi hafi verið veitt fyrir framkvæmdum á svæðinu.  Framkvæmdirnar hafi hafist fyrir gildistöku laga nr. 73/1997 og hafi engin áskilnaður verið í eldri lögum um framkvæmdaleyfi.  Framkvæmdirnar eigi sér stoð í eldra skipulagi og séu ekki háðar framkvæmdaleyfi.  Beri því að hafna kröfu kærenda um stöðvun framkvæmda og ógildingu framkvæmdaleyfis.

Niðurstaða:  Eins og að framan er rakið hefur auglýsing um gildistöku hinnar umdeildu skipulagsákvörðunar enn ekki verið birt í B-deild Stjórnartíðinda, en slík auglýsing er gildistökuskilyrði og markar jafnframt upphaf kærufrests, sbr. lokamálslið 5. mgr. 8. gr. skipulags- og byggingarlaga nr. 73/1997 með síðari breytingum.  Þykir ekki geta komið til álita að ógilda með úrskurði ákvörðun sem ekki hefur öðlast gildi að lögum og verður kröfu um ógildingu hinnar kærðu skipulagsákvörðunar því vísað frá meðan svo er ástatt.  Krafa um ógildingu framkvæmdaleyfis kemur ekki til álita þar sem fyrir liggur að ekkert slíkt leyfi hefur verið veitt.  Ekki getur heldur komið til álita að úrskurða til bráðbirgða um stöðvun framkvæmda með stoð í 6. mgr. 8. gr. laga nr. 73/1997, enda verður þeirri heimild einungis beitt í tengslum við úrlausn ágreinings um lögmæti ákvörðunar sem skotið hefur verið til nefndarinnar. 

Með hliðsjón af því sem að framan er rakið verður máli þessu vísað í heild frá úrskurðarnefndinni. 

Úrskurðarorð:

Kærumáli þessu er vísað frá úrskurðarnefndinni.

 

 

   ___________________________         
                      Hjalti Steinþórsson                                 

 

 

_____________________________                  ____________________________                 
           Þorsteinn Þorsteinsson                                          Ásgeir Magnússon

 

des 22
Love0

15/2003 Laugavegur

Með

Ár 2006, fimmtudaginn 27. apríl, kom úrskurðarnefnd skipulags- og byggingarmála saman til fundar í húsnæði nefndarinnar að Skúlagötu 21 í Reykjavík.  Mætt voru Ásgeir Magnússon héraðsdómari, varaformaður, Þorsteinn Þorsteinsson byggingar¬verkfræðingur og Aðalheiður Jóhannsdóttir dósent.

Fyrir var tekið mál nr. 15/2003, kæra á samþykkt skipulags- og byggingarnefndar Reykjavíkur frá 5. febrúar 2003 um breytingu deiliskipulags fyrir staðgreinireit 1.171.0 er tekur til svæðis innan Laugavegar, Bankastrætis, Ingólfsstrætis, Hverfisgötu og Smiðjustígs. 
 
Í málinu er nú kveðinn upp svofelldur

úrskurður:

Með bréfi til úrskurðarnefndar skipulags- og byggingarmála, dags. 12. mars 2003, er barst nefndinni hinn 13. sama mánaðar, kærir Davíð Guðmundsson lögfræðingur f.h. M ehf., Laugavegi 1, Reykjavík samþykkt skipulags- og byggingarnefndar Reykjavíkur frá 5. febrúar 2003 um breytingu deiliskipulags staðgreinireits 1.171.0 er tekur til hluta Laugavegar og Bankastrætis til austurs,  hluta Ingólfsstrætis til suðurs, hluta Hverfisgötu til vesturs og hluta Smiðjustígs til norðurs. 

Kærandi krefst þess að hin kærða ákvörðun verði felld úr gildi.  Til vara að hann þurfi ekki að þola skerðingu á byggingarrétti sem eigninni tilheyri skv. deiliskipulagi frá árinu 1963.  Enn fremur krefst kærandi þess að framkvæmdir stjórnvalda við gildistöku skipulagsins verði stöðvaðar og gildistöku þess frestað þar til ágreiningur um það hafi verið til lykta leiddur.

Málavextir:  Á árinu 2000 hófst undirbúningur að endurskoðun deiliskipulags reits 1.171.0 sem afmarkast af hluta Laugavegar og Bankastrætis til austurs, hluta Ingólfsstrætis til suðurs, hluta Hverfisgötu til vesturs og hluta Smiðjustígs til norðurs.  Á þeim reit sem hér um ræðir var í gildi skipulagsuppdráttur, staðfestur af félagsmálaráðherra hinn 6. mars 1963.  Skipulagsuppdrætti þessum var breytt árið 1990 varðandi lóðirnar austan Traðarkotssunds og vegna byggingar bílastæðahúss á horni Hverfisgötu og Smiðjustígs.  Var sú breyting staðfest af ráðherra hinn 11. nóvember s.á.

Skipulags- og byggingarnefnd samþykkti að auglýsa tillögu að deiliskipulagi reitsins á fundi sínum hinn 11. september 2002.  Jafnframt samþykkti nefndin að tilkynna hagsmunaaðilum um auglýsinguna.  Tillagan var auglýst til kynningar frá 1. nóvember 2002 til 13. desember s.á. með athugasemdafresti til 13. desember 2002.  Á kynningartíma tillögunnar bárust 10 athugasemdir þ.m.t. frá kæranda.  Voru þær, ásamt deiliskipulagstillögunni, lagðar fyrir skipulags- og byggingarnefnd hinn 23. janúar 2003.  Var afgreiðslu málsins frestað.  Tillagan ásamt athugasemdum og umsögn skipulagsfulltrúa um athugasemdirnar, dags. 29. janúar 2003, var lögð á ný fyrir skipulags- og byggingarnefnd hinn 5. febrúar 2003 og samþykkt á þeim fundi með breytingum sem lagðar voru til í umsögn skipulagsfulltrúa.  Borgarráð staðfesti afgreiðslu nefndarinnar á fundi sínum hinn 19. febrúar 2003. Athugasemdaaðilum var tilkynnt um afgreiðslu tillögunnar með bréfi, dags. 13. febrúar 2003.  Tillagan var send Skipulagsstofnun til skoðunar skv. 3. mgr. 25. gr. skipulags- og byggingarlaga og með bréfi, dags. 7. mars 2003, féllst Skipulagsstofnun á að auglýsing um gildistöku skipulagsins yrði birt í B-deild Stjórnartíðinda.  Deiliskipulagið öðlaðist gildi með birtingu auglýsingar í B-deild Stjórnartíðinda hinn 17. mars 2003.

Hið kærða deiliskipulag gerir m.a. ráð fyrir nýbyggingum á lóðum nr. 1, 3, 5 og 11 við Laugaveg og nr. 6 við Traðarkotssund.  Þá er og tilgreint í skipulaginu að nokkur hús á svæðinu séu friðuð vegna aldurs, þ.m.t. hús kæranda við Laugaveg 1. 

Kærandi hefur skotið  deiliskipulagsákvörðuninni til úrskurðarnefndarinnar svo sem að framan greinir.

Málsrök kæranda:  Kærandi setur fram þær athugasemdir til stuðnings kröfum sínum að honum hafi ekki verið gefinn kostur á að tjá sig um umsögn skipulagsfulltrúa Reykjavíkurborgar, dags. 29. janúar 2003, sem ráðið hafi  úrslitum í máli þessu.  Reglum stjórnsýslulaga nr. 37/1993 um andmælarétt hafi því ekki verið fylgt.  Hin kærða ákvörðun sé því haldin slíkum ágöllum að ómerkingu varði. 

Kærandi bendir á að skv. deiliskipulagi svæðisins frá árinu 1963, sem hafi verið í samræmi við deiliskipulag frá árinu 1923, hafi verið gert ráð fyrir fjögurra hæða húsi á lóðinni nr. 1 við Laugaveg.  Þar segi m.a.:  „Við Laugaveg og Bankastr. er fyrirhuguð fjögurra hæða byggð, 13,0 metra djúp, og er neðsta hæðin inndregin um 4,6 m, súlur innifaldar.“  Megi glöggt sjá af teikningu deiliskipulagsins að heimilt sé að byggja þrjár hæðir ofan á núverandi fasteign.  Um þetta hafi ekki verið ágreiningur. 

Skv. hinu kærða deiliskipulagi sé byggingarréttur sem veittur hafi verið með skipulaginu frá árinu 1963 afturkallaður en þess í stað veittur byggingarréttur á baklóð fasteignarinnar.  Í svarbréfi skipulagsfulltrúa, dags. 29. janúar 2003, komi fram að húsið að Laugavegi 1 hafi verið byggt árið 1848 og það því sjálfkrafa friðað, skv. 1. mgr. 6. gr. laga nr. 104/2001 um húsafriðun.  Skv. ákvæðinu séu öll hús, sem reist hafi verið fyrir árið 1850, friðuð.  Síðan segi áfram í bréfi skipulagsstjóra að í þróunaráætlun miðborgar Reykjavíkur sé  ekki gert ráð fyrir breytingu á núverandi stöðu hússins og sé sú afstaða staðfest í deiliskipulaginu, en veitt heimild til uppbyggingar til beggja hliða við hið friðaða hús og á baklóð þess.  Bornar séu saman heimildir til nýbyggingar á lóðinni og sé komist að þeirri niðurstöðu að hámarksbyggingarmagn aukist um 540 fermetra með tilkomu hins nýja deiliskipulags.  Í bréfinu segi einnig:  „Í ljósi þess verður vart talið að nýtingarréttur sé skertur á lóðinni, þar sem jarðhæð, sem er verðmætasti hluti húsa í miðborgum, stækkar mjög mikið, auk þess sem nýting á efri hæðum, hvort sem er fyrir atvinnustarfsemi eða íbúðir, flyst á baklóð sem að mörgu leyti er ekki verri staður fyrir slíka starfsemi m.a. m.t.t. hljóðvistar.  Það er því lagt til að ekki verði gerðar breytingar á fyrirliggjandi tillögu.“  

Ekki sé ágreiningur í máli þessu um að húsið að Laugavegi 1, sem byggt hafi verið fyrir árið 1850, sé friðað skv. 1. mgr. 6. gr. laga nr. 104/2001 um húsafriðun.  Aftur á móti sé bent á að þrátt fyrir friðun hússins sé hvorki gert ráð fyrir því í lögunum að eigendur þess skuli taka á sig bótalaust að byggingarréttur þeirra á lóðinni verði skertur, sbr. 1. mgr. 19. gr. laganna, né gengið út frá því að óheimilt sé að breyta húsinu, flytja það eða rífa.  Í umræddum lögum sé þvert á móti gert ráð fyrir að slíkt sé heimilt með þeim áskilnaði sem þar um sé gerður, skv. 2. mgr. 6. gr., sbr. 13. gr. laganna.  Af þessum sökum hafni kærandi því alfarið að af honum verði tekinn byggingarréttur skv. hinni kærðu ákvörðun. 

Af fyrrgreindu bréfi skipulagsstjóra, dags. 29. janúar 2003, megi ráða að heimilt sé að skerða byggingarrétt á lóðinni með breyttu deiliskipulagi komi annar í hans í stað.  Þessu sé til að svara að réttur kæranda til að nýta sér þann rétt sem honum hafi verið veittur með skipulaginu frá árinu 1963 eigi ekki að hrófla við rétti hans til að sækjast síðar eftir auknum byggingarrétti á baklóð eignarlóðar sinnar.  Af þeim sökum sé ekki hægt að fallast á það mat skipulagsfulltrúa að stjórnvöldum sé heimilt að skerða einhliða og bótalaust byggingarrétt kæranda með því að honum verði úthlutað annars konar réttindum.  Slík breyting hljóti að vera háð samþykki kæranda.  Í máli þessu hafi hvorki verið farið þess á leit við kæranda að hann afsali sér fyrrgreindum réttindum sínum né að hann fallist á að skerða byggingarrétt sinn með þeim hætti. 

Málsrök Reykjavíkurborgar:  Reykjavíkurborg krefst þess að kröfu kæranda, um „…framkvæmdir stjórnvalda við gildistöku…“ skipulagsins eða frestun réttaráhrifa þess verði hafnað og að varakröfu um að kærandi þurfi ekki að þola skerðingu á byggingarrétti miðað við deiliskipulag reitsins frá 1963, verði vísað frá nefndinni.  Þá er krafist staðfestingar á hinn kærðu ákvörðun.  

Af hálfu Reykjavíkurborgar er því haldið fram að 5. gr. reglugerðar nr. 621/1997 veiti úrskurðarnefndinni ekki rétt til þess að fresta gildistöku deilskipulagsins.  Samkvæmt skýru orðalagi greinarinnar veiti hún eingöngu heimild til að stöðva framkvæmdir.  Engum framkvæmdum, í skilningi skipulags- og byggingarlaga, sé fyrir að fara í því tilviki sem hér um ræði. 

Í varakröfu  kæranda virðist felast ósk um að úrskurðarnefndin kveði á um breytingu á hinu samþykkta deiliskipulagi.  Til þess sé úrskurðarnefndin ekki bær og því beri að vísa varakröfunni frá.

Varðandi þá málsástæðu kæranda að andmælaréttur hans hafi verið virtur að vettugi þar sem hann hafi ekki fengið að tjá sig um umsögn skipulagsfulltrúa um athugasemdir sem hafi borist við kynningu tillögunnar, þá vísar Reykjavíkurborg til þess að í skipulags- og byggingarlögum nr. 73/1997 og skipulagsreglugerð nr. 400/1998 sé mælt nákvæmlega fyrir um málsmeðferð deiliskipulagstillagna, þ.e. kynningu, auglýsingu þeirra og rétt hagsmunaaðila til að gera athugasemdir.  Séu þessar reglur settar til að tryggja lýðræðislega málsmeðferð, andmælarétt hagsmunaaðila og að mál séu nægilega vel upplýst og rannsökuð til að hægt sé að taka í þeim lögmætar ákvarðanir.  Málsmeðferð deiliskipulagstillagna, samkvæmt skipulags- og byggingarlögum, samræmist að þessu leyti almennum reglum stjórnsýsluréttar og stjórnsýslulaga þ.m.t. reglunni um andmælarétt.

Leitað hafi verið eftir samráði við hagsmunaðila á reitnum við upphaf deiliskipulagsvinnunar og eftir að drög að tillögu hafi verið unnin.  Þá hafi tillagan verið auglýst til kynningar í samræmi við ákvæði skipulags- og byggingarlaga auk þess sem hagsmunaaðilum hafi verið send bréf þar sem þeim hafi sérstaklega verið tilkynnt um að tilllagan hafi verið auglýst til kynningar.  Kæranda hafi þannig verið gefið tækifæri til þess að neyta andmælaréttar sem hann hafi gert.  Hafi athugasemd hans fengið meðferð í samræmi við ákvæði skipulags- og byggingarlaga og verið svarað með málefnalegum rökum sem kæranda hafi verið send.

Í 1. mgr. 25. gr. skipulags- og byggingarlaga komi m.a. fram að sveitarstjórn skuli, að lokinni auglýsingu deiliskipulagstillagna, taka afstöðu til þeirra athugasemda sem borist hafi.  Í 3. mgr. 25. gr. segi að sveitarstjórn skuli að lokinni afgreiðslu máls senda þeim aðilum sem athugasemdir hafi gert umsögn sína um þær.  Hvergi sé mælt fyrir um að athugasemdaaðilum skuli gefinn kostur á að gera athugasemdir við eða svara umsögn sveitarstjórnar áður en til afgreiðslu máls komi.  Ótvíræð skylda hvíli því ekki á Reykjavíkurborg að gefa athugasemdaaðilum kost á að tjá sig um umsagnir um athugasemdir þeirra áður en mál séu tekin til afgreiðslu.

Fallast megi á að upp kunni að koma slík tilvik að eðlilegt geti talist að gefa athugasemdaaðila tækifæri til þess að tjá sig frekar um deiliskipulagstillögu, eða málsgögn henni tengd, eftir að athugasemdafresti sé lokið ef ljóst sé að upplýsa þurfi tiltekin atriði frekar.  Við mat á því sé eðlilegt að taka mið af sjónarmiðum sem fram komi í 13. gr. stjórnsýslulaga.  Auk þess þurfi að hafa hliðsjón af þeim hagsmunum sem í húfi séu og reglu stjórnsýsluréttar og stjórnsýslulaga um málshraða.  Í tilviki kæranda hafi engin ástæða verið til að veita á ný frest til andmæla.  Kæranda hafi verið gefið tækifæri til að neyta andmælaréttar og hann komið sjónarmiðum sínum skýrt á framfæri.  Enginn vafi hafi verið um afstöðu hans og afstaða borgaryfirvalda hafi legið fyrir í hinni kynntu deiliskipulagstillögu.  Rangt sé hjá kæranda að afstaða Reykjavíkurborgar hafi fyrst komið fram í hinni kærðu umsögn.  Með vísan til framangreinds sé ljóst að við meðferð deiliskipulagstillögunnar hafi ekki verið brotið gegn andmælarétti kæranda, hvort sem litið sé til ákvæða skipulags- og byggingarlaga, stjórnsýslulaga eða meginreglna stjórnsýsluréttar.

Reykjavíkurborg telur rangt hjá kæranda að hið breytta deilskipulag skerði verðmæti eignar hans.  Samkvæmt skipulaginu sem staðfest hafi verið árið 1963 sé gert ráð fyrir að heimilt sé að byggja á lóðinni fjögurra hæða hús fram við Laugaveginn.  Lóðin sé um 18,5 m breið en hús skv. skipulaginu hafi mátt vera 13 metra djúp.  Neðsta hæðin hafi átt að vera inndregin um 4,6 metra.  Samtals hafi því mátt byggja á lóðinni 877 fermetra.  Samkvæmt hinu kærða deiliskipulagi verði ekki heimilt að byggja út við götuna nema viðbyggingar á 1. hæð.  Í stað þess verði heimilt að byggja eina hæð á suðurhluta baklóðarinnar og þriggja hæða hús nyrst á lóðinni.  Heimilt sé að hafa kjallara undir báðum nýbyggingunum.  Byggingarmagn á lóðinni skv. deiliskipulaginu sé 1417 fermetrar, þ.e. 540 fermetrum meira en skv. skipulaginu frá 1963.  Byggingarmagnið á lóðinni sé því aukið.  Þá telji Reykjavíkurborg að fleiri atriði í deiliskipulaginu hafi jákvæð áhrif á verðmæti lóðar kæranda umfram skipulagið frá 1963, s.s. möguleikinn á stærri jarðhæð en áður, breyttar bílastæðakröfur o.fl.

Þrátt fyrir að rétt væri hjá kæranda að verðmæti fasteignarinnar hafi lækkað leiði það ekki til þess að deiliskipulagið sé ólögmætt og ógildanlegt.  Skipulags- og byggingarlögin geri ráð fyrir að skipulagsáætlanir geti leitt til tjóns fyrir eigendur fasteigna, sbr. 33. gr. laganna.  Eigi þeir þá rétt á bótum úr sveitarsjóði eða að sveitarstjórn leysi fasteignina til sín.  Vegna fullyrðinga kæranda skuli tekið fram að Reykjavíkurborg hafi aldrei sagt að kærandi þurfi að þola lækkun á verðmæti fasteignar sinnar bótalaust eins og látið sé liggja að í kæru.  Reykjavíkurborg telji aftur á móti að verðmæti fasteignar kæranda hafi ekki lækkað við gildistöku hins nýja deiliskipulags.  Sá ágreiningur, þ.e. hvort bótaskylda sé til staðar eða tjón hafi orðið, sé sjálfstætt mál og verði ekki rekið fyrir úrskurðarnefnd skipulags- og byggingarmála, enda breyti það engu um gildi skipulagsins.  Kærandi hafi hvorki óskað eftir viðræðum við Reykjavíkurborg um þann hluta málsins né hafi hann gert reka að því að sýna fram á að hann hafi orðið fyrir tjóni.

Augljóst sé að lögmæt sjónarmið búi að baki þeirri breytingu sem gerð hafi verið á skipulagi reitsins, ekki bara hvað varði fasteign kæranda heldur skipulag reitsins í heild. Deiliskipulag reitsins frá 1963 hafi verið úrelt og löngu tímabært að endurskoða það m.t.t. gerbreyttra viðhorfa til húsaverndar og uppbyggingar.  Með hinu nýja deiliskipulagi sé ekki bara fallið frá áformum um niðurrif Laugavegar nr. 1 heldur margra annarra húsa á reitnum.  Ástæður þess að ákveðið hafi verið að falla frá heimild til niðurrifs Laugavegar nr. 1 séu þær að húsið sé friðað skv. ákvæðum laga um húsafriðun þar sem það hafi verið byggt árið 1848.  Þá sé húsið merkilegt fyrir margra hluta sakir.  Það hafi verið byggt af þýskum trésmið sem byggt hafi nokkur glæsilegustu húsin í upphafi timburhúsatímabilsins í Reykjavík.  Það sé elsta húsið við Laugaveginn og með elstu húsum borgarinnar sem enn standi á upprunalegum stað.  Úr breyttri notkun þess megi lesa hluta úr sögu borgarinnar auk þess sem verslað hafi verið í þessu elsta verslunarhúsi við Laugaveginn frá því um aldamótin 1900.  Varðveislugildi þess á þeim stað sem það standi sé því mjög mikið vegna uppruna þess og sögu.  Við deiliskipulagið hafi verið tekið mið af þessu án þess að skerða uppbyggingarmöguleika kæranda.

Niðurstaða:  Í máli þessu er deilt um samþykkt skipulags- og byggingarnefndar Reykjavíkur frá 5. febrúar 2003 um breytingu deiliskipulags staðgreinireits 1.171.0 er tekur til hluta Laugavegar og Bankastrætis til austurs, hluta Ingólfsstrætis til suðurs, hluta Hverfisgötu til vesturs og hluta Smiðjustígs til norðurs.  Kærandi er eigandi fasteignarinnar að Laugavegi 1. 

Eins og að framan er rakið byggir málatilbúnaður kæranda m.a. á því að málsmeðferðarreglur stjórnsýsluréttarins hafi ekki verið virtar.  Í 25. gr. skipulags- og byggingarlaga nr. 73/1997 er fjallað um kynningu, samþykkt og gildistöku deiliskipulags.  Þar segir m.a. að eftir að sveitarstjórn hefur samþykkt að auglýsa tillögu að deiliskipulagi skuli hún auglýst.  Þegar frestur til athugasemda sé liðinn skuli sveitarstjórn fjalla um tillöguna á nýjan leik og í þeirri umfjöllun taka afstöðu til athugasemda sem borist hafi.  Að því loknu skuli sveitarstjórn senda Skipulagsstofnun hið samþykkta deiliskipulag ásamt athugasemdum og umsögnum um þær.  Jafnframt beri sveitarstjórn að senda þeim aðilum er athugasemdir gerðu umsögn sína um þær.

Í máli því sem hér er til meðferðar liggur fyrir að eftir að athugasemdarfresti lauk fjallaði skipulags- og byggingarnefnd um umdeilda tillögu og tók nefndin afstöðu til athugasemda sem henni bárust og tilkynnti þeim er athugasemdir gerðu við hana.  Með vísan til þessa verður ekki fallist á það með kæranda að brotið hafi verið gegn andmælarétti hans enda hlaut tillagan lögboðna málsmeðferð.   

Málatilbúnaður kæranda byggir einnig á því að hin kærða ákvörðun feli í sér að byggingarréttur á lóðinni verði skertur frá því sem heimilað var í eldra deiliskipulagi.  Ástæður þær sem Reykjavíkurborg teflir fram vegna þessa eru þær helstar að húsið að Laugavegi 1 sé friðað, skv. ákvæðum laga um húsafriðun nr. 104/2001, ásamt því að það sé merkilegt fyrir margra hluta sakir.  Verður að telja að hin kærða ákvörðun skipulagsyfirvalda borgarinnar sé reist á lögmætum og málefnalegum rökum.  Verður því ekki fallist á ógildingu hennar vegna þessa.   

Ekki verður heldur tekið undir sjónarmið kæranda þess efnis að hugsanleg verðrýrnun á eign hans vegna skipulagsbreytingarinnar eigi að leiða til ógildingar á hinni kærðu ákvörðun.  Slík verðrýrnun gæti aftur á móti leitt til þess að hann öðlaðist rétt til skaðabóta samkvæmt ákvæði 33. gr. skipulags- og byggingarlaga, en um þann bótarétt fjallar úrskurðarnefndin ekki.
 
Framsetningu hins kærða deiliskipulags er þannig háttað að á uppdrætti þess segir að nánari markmið og forsendur deiliskipulagsins komi fram í heftinu „Miðborgarsvæði Reykjavíkur.  Greinargerð og deiliskipulagsskilmálar fyrir staðgreinireit 1.171.0.  Á uppdrætti deiliskipulagsins er í engu getið um landnotkun en það er gert í fyrrgreindu hefti, nánar tiltekið í 1. kafla greinargerðar/skilmálum þess.  Kemur þar fram að innan svæðisins sé heimil sú notkun sem samræmist reglum þar um skv. Aðalskipulagi Reykjavíkur 1996-2016.  Áfram segir síðan:  „Í því sambandi er rétt að minna á að sérstakar takamarkanir gilda um starfsemi á nokkrum götuhliðum jarðhæða innan miðborgarinnar (sjá kort nr. 2 hér að neðan  yfir skilgreind götusvæði og reglur um útreikning götusvæða, fskj. 2).  Reglur um málsmeðferð vegna þessa eru fylgiskjal með skilmálum þessum (sjá fskj. nr. 1).“  Kort nr. 2 sem vitnað er til hér að ofan ber heitið „Skilgreind götusvæði“ og kemur þar fram að svæðinu austan Ægisgötu og vestan Snorrabrautar sé skipt í miðborgarkjarna, aðalverslunarsvæði og hliðarverslunarsvæði.  Kort þetta er án mælikvarða. 

Í gr. 5.4.2 skipulagsreglugerðar nr. 400/1998 segir að á skipulagsuppdrætti deiliskipulags skuli setja fram þá stefnu sem kynnt sé í skipulagsgreinargerð fyrir skipulagssvæðið og bundin sé í þeim skipulagsskilmálum sem þar eru settir fram.  Þá skuli skipulagsskilmálar deiliskipulags, eftir því sem svæðið gefi tilefni til, koma fram á skipulagsuppdrætti og kveða m.a. á um landnotkun, lóðastærðir, umferðarsvæði og byggingarreiti.  Ennfremur segir að skipulagsskilmálar skuli einnig eftir atvikum kveða á um önnur atriði en ofangreind eftir aðstæðum hverju sinni, s.s. þrengri skilgreiningu landnotkunar á einstökum reitum, lóðum, byggingum eða byggingarhlutum.  

Telja verður að framsetning deiliskipulagsuppdráttar hinnar kærðu ákvörðunar, hvað landnotkun varðar, sé ekki í samræmi við fyrrgreint ákvæði skipulagsreglugerðar. Einnig er  efnisinnihald þeirra skjala, sem vitnað er til og eiga að ákvarða landnotkun svæðisins, um sumt ruglingslegt og óskýrt og til þess fallið að valda misskilningi.  Þegar litið er til þess að á umræddu skipulagssvæði er fyrir gróin byggð með mótaða landnotkun og að einstakir fasteignaeigendur leiða rétt af hinu kærða skipulagi þykir ekki, þrátt fyrir þessa óskýru framsetingu deiliskipulagsákvörðunarinnar, alveg nægjanleg ástæða til þess að ógilda hana. 

Að öllu framanrituðu virtu verður kröfu kæranda um ógildingu hinnar kærðu ákvörðunar hafnað. 

Varakrafa kæranda felur annars vegar í sér kröfu um að úrskurðarnefndin breyti hinu kærða deiliskipulagi og hins vegar að gildistöku þess verði frestað.  Hvorugt er á valdi úrskurðarnefndarinnar.  Samkvæmt skipulags- og byggingarlögum nr. 73/1997 er úrskurðarnefndinni falið vald til að meta lögmæti kærðra ákvarðana en ekki til að breyta þeim.  Þá hefur úrskurðarnefndin heimild til að kveða upp úrskurð um stöðvun framkvæmda en ekki er heimild í lögum fyrir nefndina til að fresta gildistöku skipulagsákvarðana sveitarfélaga.  Varakröfu kæranda er af þessum sökum vísað frá úrskurðarnefndinni.  

Uppkvaðning úrskurðar í máli þessu hefur dregist verulega vegna málafjölda sem skotið hefur verið til úrskurðarnefndarinnar ásamt töfum við gagnaöflun.

Úrskurðarorð:

Hafnað er kröfu kæranda um ógildingu ákvörðunar skipulags- og byggingarnefndar Reykjavíkur frá 5. febrúar 2003 um breytingu deiliskipulags fyrir staðgreinireit 1.171.0 er tekur til svæðis innan Laugavegar, Bankastrætis, Ingólfsstrætis, Hverfisgötu og Smiðjustígs.

Varakröfu kæranda er vísað frá úrskurðarnefndinni. 

 

 

 

____________________________________
Ásgeir Magnússon

 

 

______________________________               _______________________________
Þorsteinn Þorsteinsson                                          Aðalheiður Jóhannsdóttir

 

 

des 22
Love0

99/2005 Vaðnes

Með

Ár 2006, miðvikudaginn 22. mars, kom úrskurðarnefnd skipulags- og byggingarmála saman til fundar í húsnæði nefndarinnar að Skúlagötu 21, Reykjavík.  Mættir voru Ásgeir Magnússon héraðsdómari, varaformaður, Þorsteinn Þorsteinsson byggingarverkfræðingur og Geirharður Þorsteinsson arkitekt og skipulagshönnuður.

Fyrir var tekið mál nr. 99/2005, kæra á synjun skipulagsnefndar uppsveita Árnessýslu frá 31. október 2005 á beiðni um breytt deiliskipulag lóðarinnar nr. 10 við Höfðabraut, Vaðnesi þannig að þar yrði heimilt að reisa 81,8 m² sumarhús ásamt 31,5  m² vinnustofu.  

Í málinu er nú kveðinn upp svofelldur

úrskurður:

Með bréfi til úrskurðarnefndar skipulags- og byggingarmála, dags. 29. nóvember 2005 kærir, Karl Axelsson hrl. fyrir hönd G og V til heimilis að Arnarási 19, Garðabæ, synjun skipulagsnefndar uppsveita Árnessýslu um höfnun á breytingu deiliskipulags lóðarinnar nr. 10 við Höfðabraut, Vaðnesi.  Var ákvörðunin staðfest á fundi sveitarstjórnar Grímsnes- og Grafningshrepps hinn 2. nóvember 2005. 

Gera kærendur þá kröfu að hin kærða ákvörðun verði felld úr gildi þannig að bygging sumarhúss og vinnustofu á lóðinni að Höfðabraut 10, Vaðnesi samræmist deiliskipulagi og að tekin verði ný ákvörðun þess efnis að byggingin verði heimiluð.

Málavextir:  Kærendur keyptu lóðina að Höfðabraut 10 í Vaðnesi í Grímsnesi fyrir tæpum þremur árum.  Síðastliðið vor festu þau kaup á sumarhúsi og vinnustofu við það, sem þau höfðu látið teikna fyrir sig.  Teikningarnar voru lagðar fyrir byggingar- fulltrúa uppsveita Árnessýslu í ágústmánuði, en í þeim var gert ráð fyrir 81,8 m² sumarhúsi auk 31,5 m² vinnustofu.  Á fundi byggingarnefndar hinn 30. ágúst 2005 var umsókn kærenda tekin fyrir og var afgreiðslu leyfisins hafnað þar sem byggingar-skilmálar heimiluðu eingöngu sumarhús að hámarksstærð 80,0 m² ásamt því að aukahús mættu ekki vera stærri en 25,0 m². 

Hinn 3. september 2004 samþykkti sveitarstjórn Grímsnes- og Grafningshrepps deiliskipulag fyrir sumarhúsasvæði í Vaðnesi sem m.a. tekur til lóðar kærenda.  Svæði þetta afmarkast af landamerkjagirðingu við Snæfoksstaði að norðvestanverðu, áður skipulögðum sumarhúsalóðum til suðurs og girðingu heimalands Vaðness til austurs.  Í greinargerð með deiliskipulaginu segir að sumarhús á svæðinu skuli ekki vera stærri en 80 m².  Hinn 23. janúar sl. samþykkti sveitarstjórn breytingar á deiliskipulaginu í þá veru að hámarksstærð sumarhúsa mætti vera 120 m² og hámarksstærð aukahúsa allt að 25 m². 

Á fundi skipulagsnefndar uppsveita Árnessýslu hinn 27. október 2005 var erindi kærenda um breytingu deiliskipulags hafnað og þeim tilkynnt niðurstaðan með bréfi, dags. 31. október 2005.  Ákvörðun skipulagsnefndar var staðfest á fundi sveitarstjórnar Grímsnes- og Grafningshrepps hinn 2. nóvember 2005.

Hafa kærendur skotið framangreindri ákvörðun til úrskurðarnefndarinnar svo sem að framan greinir.

Málsrök kærenda:  Kærendur byggja kröfu sína á því að ekki hafi verið gætt jafnræðis, sbr. 11. gr. stjórnsýslulaga nr. 37/1993.  Kröfu sína styðja þau við eftir- farandi sjónarmið.

Í fyrsta lagi benda þau á að jafnræðis hafi ekki verið gætt við samþykktir skipulagsnefndar uppsveita Árnessýslu á byggingarleyfum innan Vaðness í Grímsnesi.  Í gildandi deiliskipulagi og byggingarskilmálum fyrir þann hluta Vaðness sem nái til lóðar kærenda, sem samþykkt hafi verið 3. september 2003, séu ekki heimiluð stærri sumarhús en 80 m² og ekki sé gert ráð fyrir byggingu aukahúsa.  Umsókn kærenda hafi verið hafnað á þessum grundvelli.  Í samtölum kærenda og lögmanns þeirra við skipulagsfulltrúa hreppsins hafi komið fram að þrátt fyrir að ekki sé gert ráð fyrir aukahúsum í byggingarskilmálum Vaðness þá hafi engu að síður verið heimilaðar byggingar aukahúsa allt að 10 m².  Reyndar komi fram í deiliskipulagi, sem nái m.a. til Hvammabrautar í Vaðnesi og samþykkt hafi verið í sveitarstjórn hinn 16. janúar 2002, að sumarhús megi vera 100 m² að stærð og aukahús 15 m².  Mismunandi byggingarskilmálar virðist því vera í gildi fyrir Vaðnes, eftir því hvort lóðir séu við Hvammabraut eða Höfðabraut.  Kærendur átti sig illa á því af hverju mismunandi byggingarskilmálar séu í gildi fyrir sama svæðið, enda beri mikið á milli í skilmálum án þess að það sé rökstutt nánar.  En hverju sem því líði þá haldi kærendur því fram að sveitarstjórn hafi heimilað byggingu stærri aukahúsa en 15 m² í Vaðnesi.  Benda þau á sumarhús sem stendur á lóðinni Hvammabraut 3, landnúmer 195769, þar sem sumarhúsið sé skráð 88,3 m² og aukahúsið 21,7 m².  Kærendur efist ekki um að fleiri dæmi um stærri hús megi finna innan Vaðness.  Ljóst sé hins vegar að bygging stærri sumarhúsa og aukahúsa en leyfilegt eigi að vera samkvæmt gildandi deiliskipulagi og byggingarskilmálum innan Vaðness hafi verið heimiluð í öðrum tilfellum.

Sú regla virðist einnig hafa verið í gildi um einhvern tíma að sveitarstjórn hafi heimilað byggingu aukahúsa innan hreppsins sem séu allt að 25 m² að stærð.  Í samtali lögmanns kærenda við sveitarstjóra Grímsnes- og Grafningshrepps hafi komið fram að um væri að ræða óskrifaða meginreglu innan stjórnsýslu sveitarfélagsins sem fylgt hafi verið um nokkurn tíma.  Kærendum sé ókunnugt um hvort um sé að ræða óskrifaða reglu eða ekki.  En hverju sem því líði þá sé ljóst að aukahús það sem kærendur hyggist byggja sé stærra en 25 m² og komi hin óskráða meginregla þeim því ekki að notum.  

Kærendur benda á að sveitarstjórn Grímsnes- og Grafningshrepps hafi ákveðið á fundi hinn 7. september 2005 að auglýsa breytingu á byggingarskilmálum fyrir þann hluta Vaðness sem snúi að lóð þeirra, þannig að hámarksstærð sumarhúsa verði aukin í 120 m² og að stærð aukahúsa megi vera allt að 25 m².  Breytingartillaga sveitar- stjórnarinnar breyti því hins vegar ekki að sveitarstjórn hafi áður tekið ákvarðanir í bága við gildandi deiliskipulag og byggingarskilmála auk þess sem tillagan leysi ekki vanda kærenda.  Þau hafi enn hagsmuni af því að fá teikningu af aukahúsi sínu samþykkta þar sem stærð þess sé umfram 25 m².

Í öðru lagi vísa kærendur til þess að þrátt fyrir óskráða meginreglu sveitarfélagsins um 25 m² aukahús innan hreppsins í heild eða breytingartillögu í þá veru innan Vaðness, þá megi finna bæði sumarhús og aukahús sem séu mun stærri en framangreind deiliskipulög og byggingarskilmálar geri ráð fyrir.  Fjölmörg sumarhús megi finna í landi Kiðjabergs í Grímsnesi sem séu langt umfram þessi mörk en hafi engu að síður hlotið samþykki sveitarstjórnar.  Í kæru nefna kærendur nokkur dæmi þar sem þeir telja að reglur, hvort sem þær séu skráðar eða óskráðar, hafi verið þverbrotnar af sveitarstjórn við útgáfu byggingarleyfa við Hvammabraut og í landi Kiðjabergs vegna sumarhúsa og/eða aukahúsa.  Kærendur hafi látið teikna og lagt inn pöntun fyrir húsum á grundvelli þeirra réttmætu væntinga sem þau hafi haft til sumarhúsabyggðanna í Grímsnesi.  Þau hafi keypt lóð sína fyrir tæpum þremur árum og hafi fylgst náið með byggingu húsa í Vaðnesi og í hreppnum í heild frá þeim tíma.  Innan Vaðness og hreppsins eigi að gilda sömu reglur um stærð sumarhúsa og aukahúsa, en ljóst sé að ákvarðanir um leyfi til bygginga hafi ekki verið teknar á grundvelli þessara reglna.  Þannig hafi sveitarstjórn bæði vikið frá þessum reglum innan Vaðness og á öðrum sumarhúsasvæðum innan sveitarfélagsins.  Synjun skipulagsnefndar á umsókn kærenda feli því í sér skýrt brot á jafnræðisreglu stjórnsýslulaga og beri af þeirri ástæðu að fella hana úr gildi.

Af framangreindu megi einnig vera ljóst að reglur um stærð sumarhúsa og aukahúsa innan hreppsins séu óskýrar og ósamræmdar.  Vísað hafi verið til reglna sem virðist ekki hafa verið birtar með hefðbundnum og lögbundnum hætti heldur eingöngu byggt á sem óskráðum vinnureglum.  Ljóst sé að ekki sé hægt að byggja synjun á slíkum reglum, sérstaklega þegar litið sé til þess að umsóknir annarra lóðareigenda hafi fengið annars konar meðferð.

Kærendur áskilji sér rétt til að krefjast skaðabóta úr hendi sveitarfélagsins vegna þess tjóns sem þau kunni að verða fyrir fáist teikningar þeirra ekki samþykktar.  Ljóst sé að synjun sveitarstjórnarinnar kunni að valda þeim umtalsverðu tjóni en þau hafi látið ganga frá öllum teikningum og lagt inn pöntun vegna húsanna.

Málsrök Grímsnes- og Grafningshrepps:  Af hálfu sveitarfélagsins er þess krafist að kröfu kærenda um ógildingu verði hafnað.  Vísað sé til þess að afgreiðsla skipulagsnefndar sé í samræmi við gildandi skipulag á svæðinu.  Samkvæmt byggingarskilmálum í því skipulagi sem í gildi hafi verið fyrir svæðið á þeim tíma er umsókn kærenda hafi borist hafi hámarksstærð húsa verið 80 m² og ekki verið gert ráð fyrir aukahúsum. 

Sveitarstjórn hafi ákveðið á fundi hinn 7. september 2005 að auglýsa breytingu á byggingarskilmálum fyrir svæði það sem um ræði þannig að hámarksstærð húsa yrði 120 m² og að heimilt yrði að byggja aukahús allt að 25 m².  Sé það í samræmi við vinnureglur sveitarstjórnar sem fylgt hafi verið áður við afgreiðslu sambærilegra mála.  Sveitarstjórn hafi verið sveigjanleg varðandi stærð sumarhúsa en gengið út frá því að hámarksstærð aukahúsa sé 25 m².  Ástæða þessa sé m.a. sú að litið sé á aukahús sem viðbótargistirými eða geymslu en ekki annað sumarhús.  Af aukahúsum þurfi ekki að greiða þjónustugjöld, s.s. sorpeyðingargjald og seyrulosunargjald, og því hafi sveitarstjórn gert greinarmun á aukahúsi og litlu sumarhúsi með þessu móti. 

Af þessu tilefni sé vísað til fyrri samþykkta sveitarstjórnar, m.a. frá 4. nóvember 2004, varðandi stærð gestahúss í landi Öndverðarness.  Þar komi fram að samkvæmt reglum sveitarfélagsins sé hámarksstærð aukahúsa 25 m², nema annars sé getið í byggingarskilmálum.  Sjónarmiðum um brot á jafnræðisreglu sé því hafnað. 

Í samræmi við fyrrgreinda reglu sveitarfélagsins hafi verið gerð breyting á deiliskipulagi við Efri-Markarbraut, Höfðabraut og Tóftabraut í landi Vaðness.  Tillagan hafi verið í kynningu frá 16. nóvember til 14. desember 2005.  Engar athugasemdir hafi borist.  Skipulagsnefnd hafi því samþykkt breytinguna samkvæmt 25. gr. skipulags- og byggingarlaga nr. 73/1997 á fundi sínum hinn 23. janúar 2006. 

Ítrekað sé að skipulagsnefnd hafi afgreitt umsókn kærenda í samræmi við gildandi skipulag og reglur sveitarfélagsins og hafi m.a. vísað til fyrirhugaðra breytinga á skipulaginu, sem hafi tekið gildi eftir að málið hafi verið afgreitt hjá nefndinni.  Af því leiði að ekki hafi verið unnt að samþykkja stærra aukahús en 25 m², sbr. skýr fyrirmæli í deiliskipulagi.  

Niðurstaða:  Erindi kærenda til skipulagsnefndar fól í sér beiðni um að breyta deiliskipulagi fyrir lóð þeirra nr. 10 við Höfðabraut í Vaðnesi þannig að þar yrði heimilt að reisa 81,8 m² sumarhús ásamt 31,5 m² vinnustofu.  Þegar hin kærða ákvörðun var tekin var í gildi deiliskipulag fyrir sumarhúsasvæði í Vaðnesi, er afmarkast af landamerkjagirðingu við Snæfoksstaði að norðvestanverðu, áður skipulögðum sumarhúsalóðum til suðurs og girðingu heimalands Vaðness til austurs og varðar svæði það sem lóð kærenda tilheyrir.  Deiliskipulag þetta var samþykkt í sveitarstjórn Grímsnes- og Grafningshrepps hinn 3. september 2004 og kemur fram í greinargerð þess að sumarhús á svæðinu skuli ekki vera stærri en 80 m².  Í engu er getið um aukahús eða stærðir þeirra.  Síðar, eða 23. janúar sl., samþykkti sveitarstjórn breytingar á deiliskipulaginu í þá veru að hámarksstærð sumarhúsa mætti vera 120 m² og hámarksstærð aukahúsa allt að 25 m². 

Kærendur byggja ógildingarkröfu sína á þeim rökum að með hinni kærðu ákvörðun hafi jafnræðis ekki verið gætt og vísa til þess að í landi Kiðjabergs og við Hvammabraut í landi Vaðness hafi sveitarstjórn samþykkt stærri byggingar en deiliskipulagsskilmálar heimili.  Á þessum svæðum er í gildi annað deiliskipulag en það sem hér um ræðir og verður ekki fallist á það með kærendum að meint brot sveitarstjórnar gegn deiliskipulagi þessara svæða geti talist vera brot á jafnræðisreglu.

Hin kærða ákvörðun er í samræmi við deiliskipulag umrædds svæðis sem í gildi var þegar hún var tekin og eru því ekki skilyrði til þess að taka ógildingarkröfu kærenda til greina.  Er kröfu kærenda því hafnað að þessu leyti. 

Kröfu kærenda um að úrskurðarnefndin taki ákvörðun um að heimila bygginguna er vísað frá nefndinni, enda slíkt ekki á hennar færi. 

Kærendur áskilja sér rétt til bóta úr hendi sveitarfélagsins.  Það er ekki hlutverk úrskurðarnefndarinnar að taka afstöðu til bótaréttar af því tagi sem hér um ræðir og verður því ekki fjallað um það álitaefni frekar hér.

Úrskurðarorð:

Kröfu kærenda um ógildingu á synjun skipulagsnefndar uppsveita Árnessýslu frá 31. október 2005 um breytingu á deiliskipulagi, er hafnað.

Kröfu kærenda um að úrskurðarnefndin heimili byggingu sumarhúss og vinnustofu á lóð kærenda er vísað frá nefndinni. 

 

 

___________________________
                               Ásgeir Magnússon                                

      

 

_____________________________       ____________________________          Þorsteinn Þorsteinsson                            Geirharður Þorsteinsson