Skip to main content
Úrskurðarnefnd umhverfis- og auðlindamála

66/2017 Aðalstræti 12b

Með

Árið 2018, þriðjudaginn 4. september, kom úrskurðarnefnd umhverfis- og auðlindamála saman til fundar í húsnæði nefndarinnar að Skuggasundi 3, Reykjavík. Mætt voru Nanna Magnadóttir forstöðumaður, Aðalheiður Jóhannsdóttir prófessor og Ásgeir Magnússon dómstjóri.

Fyrir var tekið mál nr. 66/2017, kæra á ákvörðun skipulagsráðs Akureyrarbæjar frá 10. maí 2017 um að synja umsókn um breytingu á deiliskipulagi Innbæjarins vegna lóðar nr. 12b við Aðalstræti á Akureyri.

Í málinu er nú kveðinn upp svofelldur

úrskurður:

Með bréfi til úrskurðarnefndar umhverfis- og auðlindamála, dags. 14. júní 2017, er barst nefndinni 15. s.m., kærir eigandi lóðarinnar nr. 12b við Aðalstræti á Akureyri, þá ákvörðun skipulagsráðs Akureyrar frá 10. maí 2017 að hafna tillögu að breytingu á deiliskipulagi Innbæjarins vegna lóðar nr. 12b við Aðalstræti. Þess er krafist að ákvörðunin verði felld úr gildi.  

Gögn málsins bárust úrskurðarnefndinni frá Akureyrarbæ 5. júlí 2017.

Málavextir:  Mál þetta á sér forsögu allt aftur til ársins 2007, en frá þeim tíma hefur kærandi sóst eftir heimildum til að byggja fjögurra íbúða hús á lóð sinni nr. 12b við Aðalstræti. Óskaði hann m.a. eftir að gert yrði nýtt deiliskipulag að svæðinu þar sem lóð hans er staðsett, en með úrskurði úrskurðarnefndar skipulags- og byggingarmála frá árinu 2010 var synjun skipulagsnefndar Akureyrarbæjar á þeirri beiðni felld úr gildi. Kærandi fór í kjölfar úrskurðarins fram á endurupptöku málsins en skipulagsyfirvöld vísuðu erindinu til frekari meðferðar samhliða yfirstandandi vinnu við deiliskipulag svæðisins.

Deiliskipulag Innbæjarins var samþykkt í bæjarstjórn Akureyrar 18. september 2012 og tók það gildi með birtingu auglýsingar þar um í B-deild Stjórnartíðinda 30. október s.á. Í skipulaginu kemur m.a. fram að byggingarreitur á lóð kæranda sé 9×13 m og að húsið megi vera tvær hæðir og rishæð, auk kjallara undir austari helmingi gólfflatar. Í húsinu geti verið allt að tvær íbúðir. Bílastæði á lóð séu tvö, þakhæð megi mest vera 8,5 m yfir gólfkóta aðalhæðar og hámarksnýtingarhlutfall lóðar 0,25.

Á fundi með bæjarfulltrúa 11. október 2012 óskaði kærandi eftir leyfi til að byggja hús af stærðinni 10×14 m. Þá óskaði hann eftir því að yfirlýsing frá íbúum Aðalstrætis 9 yrði tekin til greina, en í henni kæmi fram að hann fengi svæði sunnan lóðar nr. 9 undir bílastæði. Skipulagsnefnd bókaði á fundi 14. nóvember 2012 að umrædd yfirlýsing væri fallin úr gildi samkvæmt kaupsamningi þinglýstum 11. maí 2011 og því væri erindinu um breytingu á deiliskipulagi hafnað.

Kærandi sótti um byggingarleyfi fyrir fjögurra íbúða húsi 13. janúar 2014. Skipulagsnefnd hafnaði erindinu á fundi sínum 11. júní 2014. Ekki væri ástæða til að gera breytingar á gildandi deiliskipulagi svæðisins þar sem þegar væri til staðar heimild til uppbyggingar á lóðinni. Að öðru leyti vísaði nefndin til fyrri svara.

Beiðni kæranda um endurupptöku, dags. 30. júní 2014, var tekin fyrir á fundi skipulagsnefndar 20. ágúst s.á. Féllst nefndin á að grenndarkynna beiðnina, en í henni var farið fram á að heimilað yrði að byggja fjölbýlishús með fjórum íbúðum, en byggingarreiturinn yrði óbreyttur. Óskaði nefndin eftir viðeigandi gögnum er sýndu drög að tillögu húss og þess að drögin yrðu jafnframt send Minjastofnun Íslands til umsagnar. Grenndarkynning fór fram frá 19. janúar til 16. febrúar 2015.

Að lokinni grenndarkynningu tók skipulagsnefnd erindið fyrir að nýju á fundi sínum 25. febrúar 2015. Kom fram að fimm athugasemdir hefðu borist og í öllum tilvikum hefði áformunum verið harðlega mótmælt, m.a. sökum plássleysis og bílastæðamála. Tók skipulagsnefnd undir athugasemdir íbúa varðandi aukna umferð með tilkomu fjölgunar íbúða á lóðinni og áhyggjur vegna bílastæðaþarfa hússins, þar sem eingöngu væri unnt að koma fyrir tveimur bílastæðum á lóðinni. Stærð fyrirhugaðra íbúða krefðist a.m.k. fjögurra bílastæða innan lóðarinnar, sbr. gr. 5.2.1. í greinargerð Aðalskipulags Akureyrar 2005-2018. Hafnaði nefndin því erindinu.

Kærandi fór fram á endurupptöku málsins 25. mars 2015, en skipulagsnefnd vísaði erindinu til bæjarráðs á fundi 26. s.m., samkvæmt 54. gr. bæjarmálasamþykktar Akureyrar. Á fundi sínum 9. apríl s.á. vísaði bæjarráð erindinu til skipulagsnefndar til endurupptöku og á fundi 29. s.m. heimilaði nefndin umsækjanda að leggja fram tillögu að breytingu á deiliskipulagi. Breytingin skyldi unnin í samræmi við 2. mgr. 43. gr. skipulagslaga nr. 123/2010.

Ný umsókn kæranda um byggingarleyfi barst skipulagsstjóra 28. ágúst 2015 og var óskað leyfis til að byggja fjögurra íbúða hús. Skipulagsstjóri svaraði kæranda og benti á að honum hefði verið heimilað að leggja fram tillögu að breytingu á deiliskipulagi, sem stæði enn. Hinn 5. janúar 2017 barst deiliskipulagsuppdráttur og samþykkti skipulagsráð, áður skipulagsnefnd, á fundi 11. janúar 2017 að grenndarkynna erindið þegar lagfærð tillaga hefði borist. Var tillagan grenndarkynnt 10. mars til 13. apríl 2017 og bárust þrjár athugasemdir ásamt undirskriftalista. Var málið tekið fyrir á ný á fundi skipulagsráðs 26. apríl 2017, þar sem ráðið frestaði erindinu og fól sviðsstjóra skipulagssviðs að koma með tillögur að svörum við athugasemdum, auk þess að skoða fornleifar á lóðinni.

Skipulagsráð tók tillögu kæranda að breytingu á deiliskipulagi enn fyrir á fundi 10. maí 2017 og bókaði svör við þeim athugasemdum sem bárust. Tók ráðið m.a. undir áhyggjur íbúa vegna þrengsla í götunni og taldi rétt að gera kröfu um að bílastæði fyrir húsið væru staðsett innan lóðarinnar. Þá vakti sviðsstjóri athygli á því að veggur á lóðinni, sem tilheyrði Hótel Akureyri, væri eldri en 100 ára og teldist samkvæmt því til fornleifa og því þyrfti að leita umsagnar minjavarðar um hann. Ráðið tók undir framkomnar athugasemdir og hafnaði því að veita heimild til að byggja fjórar íbúðir á lóðinni. Var kæranda tilkynnt um lyktir málsins með bréfi, dags. 15. maí 2017. Er það sú ákvörðun sem kærð er til úrskurðarnefndarinnar, svo sem áður greinir.

Málsrök kæranda: Kærandi krefst þess að ákvörðun skipulagsráðs verði felld úr gildi. Skipulagsráð sé ekki bundið við þær athugasemdir sem borist hafi vegna grenndarkynningar. Athugasemdirnar séu ekki á rökum reistar. Fólk sé að gefa sér að fjórum litlum íbúðum fylgi meira álag á bílastæði en ef um tvær stórar íbúðir væri að ræða. Stórar íbúðir ættu að hafa fjögur bílastæði en í gildandi deiliskipulagi séu tvær stórar íbúðir leyfðar á umræddri lóð og þeim fylgi tvö stæði innan lóðar. Það þýði að í deiliskipulaginu felist 50% afsláttur af bílastæðakröfu. Fjórum litlum íbúðum ætti að fylgja fjögur stæði en þau yrðu tvö og því sé kröfunni fullnægt miðað við 50% kröfu. Því hafi breyting á tveimur íbúðum í fjórar ekki áhrif á bílastæðakröfu. Þá sé ekki krafa um að öll fjögur stæðin séu innan lóðar. Ekki sé óeðlilegt að heimilt sé að leggja bílum meðfram kantsteini, líkt og aðrir geri í umræddri götu.

Líta beri til fjárhagslegra hagsmuna kæranda af því að fá leyfi til að byggja fjórar íbúðir í stað tveggja. Skortur sé á minni íbúðum á Akureyri og því myndi það koma sér vel fyrir bæjarfélagið. Þá hafi kærandi kostað til teikningar og fleira vegna tillögu sinnar og sá kostnaður hafi verið til einskis verði ekki fallist á beiðni hans.

Málsrök Akureyrarbæjar:
Bæjaryfirvöld telja sig vera í fullum rétti til að hafna skipulagstillögunni eftir að hafa tekið tillit til framkominna athugasemda. Þau séu ekki bundin af athugasemdunum heldur skuli taka afstöðu til þeirra og þeirra áhrifa sem þær hafi á afgreiðslu skipulagsins. Verið sé að gæta hagsmuna nágranna.

Fullyrðingar kæranda um að fjórum íbúðum fylgi ekki fleiri bílar þar sem einstaklingar, ung pör eða eldra fólk komi til með að búa í þeim, séu byggðar á getgátum. Geti 80 m2 íbúðir samkvæmt gildandi deiliskipulagi vart talist stórar. Frekar séu þær meðalstórar. Ekki verði séð að nokkur rök séu fyrir að slíkum íbúðum fylgi fleiri bílar en 40-50 m2 íbúðum.

Gildandi deiliskipulag geri ráð fyrir tveimur bílastæðum á íbúð og þar sem kærandi tali um afslátt af bílastæðakröfu sé væntanlega átt við að tvö bílastæði hefðu verið utan lóðar. Skipulagsráð hafi í sjálfu sér ekki tekið afstöðu til kröfu gildandi deiliskipulags um fjölda bílastæða á hverja íbúð, heldur hafi það tekið undir áhyggjur íbúa af aukinni umferð og auknum fjölda bíla sem fylgi fjórum íbúðum. Ef sótt yrði um afslátt af bílastæðakröfu fyrir tvær íbúðir yrði tekin afstaða til þess þegar sú umsókn bærist.

Umrædd lóð leyfi vart meira en tvö stæði, miðað við breidd lóðar og breidd fyrirhugaðrar byggingar. Ekki verði fullyrt um hvort það myndi draga úr vandamálum vegna umferðar og bílastæðamála þótt Aðalstræti yrði einstefnugata. Upplýst sé að breidd götunnar sé 4-6 m á svæðinu sem um ræði.

Niðurstaða: Í máli þessu er deilt um lögmæti þeirrar ákvörðunar skipulagsráðs Akureyrarbæjar frá 10. maí 2017 að synja umsókn kæranda um breytingu á deiliskipulagi Innbæjarins vegna lóðar hans nr. 12b við Aðalstræti.

Sveitarstjórnir fara með skipulagsvald samkvæmt skipulagslögum nr. 123/2010 og annast þær og bera ábyrgð á gerð deiliskipulags skv. 3. mgr. 3. gr. og 1. mgr. 38. gr. laganna. Er heimild til framsals þess valds undantekning frá þeirri meginreglu og er slíka undantekningu að finna í 2. mgr. 6. gr. greindra laga, þar sem kveðið er á um sérstaka heimild fyrir sveitarstjórnir til að framselja vald sitt samkvæmt skipulagslögum, sbr. 42. gr. sveitarstjórnarlaga nr. 138/2011. Ákvæði 1. mgr. nefndrar 42. gr. sveitarstjórnarlaga felur í sér almenna heimild til valdframsals innan sveitarfélaga og er þar tekið fram að sveitarstjórn geti ákveðið í samþykkt um stjórn sveitarfélagsins að fela fastanefnd fullnaðarafgreiðslu einstakra mála að frekari skilyrðum uppfylltum, en samþykkt um stjórn sveitarfélagsins nefnist sú samþykkt sem sveitarstjórnir gera um stjórn og stjórnsýslu sveitarfélagsins og um meðferð þeirra málefna sem sveitarfélagið annast, sbr. 1. mgr. 9. gr. sveitarstjórnarlaga. Af framangreindu er ljóst að um valdframsal þarf að kveða á um í slíkri samþykkt. Segir og m.a. um nefnda 2. mgr. 6. gr. skipulagslaga, í athugasemdum með frumvarpi því sem varð að þeim lögum, að í slíkum samþykktum verði að kveða skýrt á um hvað felist í fullnaðarafgreiðslu mála hjá skipulagsnefnd. Þykir því einnig ljóst að í samþykkt um stjórn sveitarfélags þurfi að koma fram efnislegt valdframsal. Nægir í því sambandi ekki að endurtaka í samþykktinni orðalag lagaheimildarinnar til valdframsals heldur verður að koma skýrt fram í samþykktinni sjálfri hvert það vald er sem framselt er og hverjum.

Samþykkt um stjórn og fundarsköp Akureyrarkaupstaðar var birt í B-deild Stjórnartíðinda 5. febrúar 2013 með auglýsingu nr. 99/2013. Í 36. gr. samþykktarinnar segir að kjörnum nefndum skv. 47. gr. sé heimilt að afgreiða mál á verksviði þeirra án staðfestingar bæjarstjórnar á grundvelli erindisbréfs skv. 10. tl. 5. gr. Er sett sem skilyrði að lög eða eðli máls mæli ekki sérstaklega gegn því, málið varði ekki fjárhag sveitarfélagsins umfram það sem ákveðið sé í fjárhagsáætlun og að ekki sé vikið frá stefnu bæjarstjórnar í veigamiklum málum. Eiga nefnd skilyrði sér að mestu samsvörun í 1. mgr. 42. gr. sveitarstjórnarlaga, en í samþykktinni er ekki rakið frekar hvaða vald er framselt heldur gert ráð fyrir að það komi fram í erindisbréfum.

Samþykkt um skipulagsnefnd var samþykkt af bæjarstjórn Akureyrarbæjar 5. apríl 2011. Í 1. mgr. 4. gr. þeirrar samþykktar segir að skipulagsnefnd sé heimilt að afgreiða án staðfestingar bæjarstjórnar mál á verksviði hennar ef lög eða eðli máls mæla ekki sérstaklega gegn því, þau varði ekki fjárhag sveitarfélagsins umfram það sem kveðið er á um í starfs- og fjárhagsáætlun, og þau víkja ekki frá stefnu bæjarstjórnar í veigamiklum málum. Í 2. mgr. 4. gr. samþykktarinnar segir enn fremur að hún afgreiði, í samræmi við 6. gr. skipulagslaga nr. 123/2010, m.a. deiliskipulagsáætlanir sem engar athugasemdir hafi verið gerðar við á athugasemdatíma og breytingar á deiliskipulagi, sbr. 43. og 44. gr. skipulagslaga, sem engar athugasemdir hafi verið gerðar við á athugasemdatíma. Efni valdframsals bæjarstjórnar til skipulagsráðs, m.a. til afgreiðslu deiliskipulags og breytinga á því, kemur því fram í greindri samþykkt um skipulagsnefnd frá 5. apríl 2011. Efnislegt valdframsal kemur hins vegar ekki fram í samþykkt sveitarfélagsins um stjórn þess, svo sem sveitarstjórnarlög áskilja.

Brast skipulagsráð því vald til að synja umþrættri deiliskipulagsbreytingu og verður að líta svo á að í synjuninni hafi falist tillaga til bæjarstjórnar um afgreiðslu, sbr. 2. mgr. 40. gr. sveitarstjórnarlaga. Hefur samkvæmt framangreindu ekki verið tekin lokaákvörðun í málinu. Af því verður kærandi þó ekki látinn bera halla og verður að svo komnu að líta svo á að kærður sé óhæfilegur dráttur á afgreiðslu máls skv. 4. mgr. 9. gr. stjórnsýslulaga nr. 37/1993. Svo sem fram hefur komið sótti kærandi um breytingu á deiliskipulagi og hefur málsmeðferð þeirrar umsóknar ekki verið lokið af hálfu þar til bærs stjórnvalds. Hefur afgreiðsla hennar nú dregist úr hófi. Er því lagt fyrir bæjarstjórn Akureyrar að taka erindið til efnislegrar meðferðar án frekari tafa.

Uppkvaðning úrskurðar í máli þessu hefur dregist verulega sökum mikils fjölda og umfangs mála sem skotið hefur verið til úrskurðarnefndarinnar.

Úrskurðarorð:

Lagt er fyrir bæjarstjórn Akureyrar að taka umsókn kæranda um breytingu á deiliskipulagi Innbæjarins til efnislegrar afgreiðslu án ástæðulauss dráttar.

____________________________________
Nanna Magnadóttir

_______________________________________              _____________________________
Aðalheiður Jóhannsdóttir                                              Ásgeir Magnússon

22 og 85/2018 Kvosin – Landsímareitur

Með

Árið 2018, þriðjudaginn 4. september, kom úrskurðarnefnd umhverfis- og auðlindamála saman til fundar í húsnæði nefndarinnar að Skuggasundi 3, Reykjavík. Mætt voru Nanna Magnadóttir forstöðumaður, Aðalheiður Jóhannsdóttir prófessor og Ásgeir Magnússon dómstjóri.

Fyrir var tekið mál nr. 22/2018, kæra á ákvörðun borgarstjórnar Reykjavíkur frá 5. desember 2017 um að samþykkja breytingu á deiliskipulagi Kvosarinnar vegna Landsímareits.

Í málinu er nú kveðinn upp svofelldur

úrskurður:

Með bréfi til úrskurðarnefndar umhverfis- og auðlindamála, dags 13. febrúar 2018, er barst nefndinni sama dag, kærir félagið Kvosin, Kirkjusandi 5, 105 Reykjavík, þá ákvörðun umhverfis- og skipulagsráðs Reykjavíkur frá 8. nóvember 2017, sem borgarstjórn samþykkti 5. desember s.á., að samþykkja breytingu á deiliskipulagi Kvosarinnar, Landsímareits. Er þess krafist að hin kærða ákvörðun verði felld úr gildi.

Með bréfi til úrskurðarnefndar umhverfis- og auðlindamála, dags. 11. júní 2018, er barst nefndinni sama dag, kærir sami aðili „ákvörðun umhverfis- og skipulagssviðs Reykjavíkur 22. maí 2018 um byggingarleyfi […] til að byggja í Víkurkirkjugarði nýbyggingu með kjallara við Kirkjustræti“, sbr. umsókn nr. 53964. Verður kæran skilin á þann hátt að kærð sé sú ákvörðun byggingarfulltrúans í Reykjavík frá 15. maí 2018 að samþykkja byggingarleyfi vegna endurbyggingar og nýbyggingar að Thorvaldsensstræti 2 og 4 og Aðalstræti 11. Er jafnframt krafist stöðvunar framkvæmda. Verður síðara kærumálið, sem er nr. 85/2018, sameinað máli þessu þar sem hinar kærðu ákvarðanir eru samofnar og sami aðili stendur að kærunum.

Þykir málið nægilega upplýst til að það verði tekið til endanlegs úrskurðar og verður því ekki tekin afstaða til stöðvunarkröfu kæranda.

Gögn málsins bárust úrskurðarnefndinni frá Reykjavíkurborg 3. apríl og 28. júní 2018.

Málavextir: Hinn 12. janúar 2018 tók gildi breyting á deiliskipulagi Kvosarinnar, Landsímareits, með auglýsingu þar um í B-deild Stjórnartíðinda. Samkvæmt auglýsingunni felur breytingin í sér „að borgarlandinu/lóðinni á milli lóðanna Vallarstrætis 4 og Aðalstrætis 7 verði skipt upp á milli þeirra og lóðirnar stækkaðar sem því nemur og leyfilegt verði að fjarlægja viðbyggingu frá árinu 1967 við Landsímahúsið/Thorvaldsensstræti 6 og byggja hana aftur í sömu mynd.“

Byggingarleyfi til niðurrifs friðlýsts samkomusalar á baklóð nr. 2 við Thorvaldsensstræti og niðurrifs viðbyggingar við Landsímahúsið frá 1967 var gefið út 23. febrúar 2018. Hinn 15. maí s.á. samþykkti byggingarfulltrúinn í Reykjavík á afgreiðslufundi sínum umsókn nr. BN053964 um leyfi til að dýpka kjallara og endurbyggja Thorvaldsensstræti 2, lyfta þaki Thorvaldsensstrætis 4 og byggja á það Mansardþak með kvistum, byggja fjögurra hæða nýbyggingu, til að endurbyggja Aðalstræti 11 með breyttu þaki og til að innrétta í öllum húsunum 145 herbergja hótel í flokki IV með veitingahúsi, kaffihúsi, verslunum og samkomusal á lóð nr. 2 við Thorvaldsensstræti.

Málsrök kæranda: Af hálfu kæranda er á því byggt að annmarkar hafi verið á meðferð málsins hjá Reykjavíkurborg. Hafi borgaryfirvöld m.a. ekki fylgt lögum. Sú stækkun og gerð kjallara undir nýbyggingu sem fyrirhuguð sé verði að verulegu leyti í austurhluta hins forna Víkurgarðs, en með framkvæmdinni verði gröfum og líkamsleifum raskað á óheimilan hátt. Trúarleg og söguleg þýðing garðsins sé mikil en hann teljist til fornminja og sé friðaður, sbr. 2. mgr. 3. gr. og 4. mgr. 3. gr. laga nr. 80/2012 um menningarminjar og 1. mgr. 6. gr. laga nr. 36/1993 um kirkjugarða, greftrun og líkbrennslu.

Málsrök Reykjavíkurborgar:
Borgaryfirvöld krefjast þess aðallega að máli þessu verði vísað frá úrskurðarnefndinni þar sem kærandi uppfylli ekki skilyrði aðildar, sbr. ákvæði 3. mgr. 4. gr. laga nr. 130/2011 um úrskurðarnefnd umhverfis- og auðlindamála. Skýra þurfi ákvæðið í samræmi við almennar reglur stjórnsýsluréttarins um aðild í kærumálum, þar sem áskilið sé að kærandi eigi beina og einstaklingsbundna hagsmuni tengda þeirri ákvörðun sem um ræði. Tilgangur félagsins sé „að stuðla að umhverfisvernd í Kvosinni í Reykjavík og leitast við að vernda sögulegar minjar sem þar er að finna“. Félagið Kvosin hafi því hvorki beinna né einstaklingsbundinna hagsmuna að gæta í tengslum við þær ákvarðanir sem deilt sé um. Takmarkist kæruheimild félagsins því við undantekningarákvæði a-c liða 3. mgr. 4. gr. nefndra laga, en þau eigi ekki við um kæranda. Að auki hafi kærufrestur verið liðinn vegna deiliskipulagsbreytingarinnar þegar kæra hafi borist úrskurðarnefndinni 13. febrúar 2018, en auglýsing um breytinguna hafi verið birt í B-deild Stjórnartíðinda 12. janúar 2018. Því hafi kæran borist degi of seint, sbr. 2. mgr. 4. gr. laga um úrskurðarnefnd umhverfis- og auðlindamála.

Verði málinu ekki vísað frá sé þess krafist að kröfum kæranda verði hafnað.

Athugasemdir leyfishafa: Leyfishafi gerir kröfu um það að málinu verði vísað frá úrskurðarnefndinni bæði hvað varðar hið kærða deiliskipulag og byggingarleyfi. Kærandi uppfylli ekki skilyrði aðildar skv. 3. mgr. 4. gr. laga nr. 130/2011 um úrskurðarnefnd umhverfis- og auðlindamála. Undantekning ákvæðisins um aðild geti ekki átt við þar sem ákvarðanir þær sem hér um ræði varði ekki matsskylda framkvæmd eða framkvæmdir sem kynnu að vera matsskyldar og afstaða Skipulagsstofnunar liggi ekki fyrir, sbr. úrskurði úrskurðarnefndar skipulags- og byggingarmála nr. 96/2006 og 20/2007 og úrskurð úrskurðarnefndar umhverfis- og auðlindamála nr. 10/2017. Þá hafi kærandi ekki forræði á málefnum Víkurgarðs og geti því ekki reist aðild sína að kærumálinu á því að hann hafi opinbera eða einstaklega lögvarða hagsmuni að einkarétti.

Verði málinu ekki vísað frá krefst leyfishafi þess að kröfum kæranda verði hafnað.

Viðbótarathugasemdir kæranda: Varðandi kröfu Reykjavíkurborgar og leyfishafa um frávísun málsins vegna aðildarskorts bendir kærandi á að óumdeilt sé að það samræmist tilgangi félagsins Kvosarinnar að gæta þeirra hagsmuna sem kæra lúti að. Það sé grundvallarregla umhverfisréttar að veita umhverfissamtökum aðild að ágreiningsmálum um umhverfismál á stjórnsýslustigi.

Hugtakið lögvarðir hagsmunir í stjórnsýslurétti sé óljóst og vandmeðfarið. Verði að gæta þess sérstaklega að reglunni sé ekki beitt með þeim hætti að það auðveldi stjórnvöldum að fara sínu fram að geðþótta án þess að fara að lögum heldur láta annarlega hagsmuni ráða för. Lög nr. 130/2011 um úrskurðarnefnd umhverfis- og auðlindamála virðist beinlínis gera ráð fyrir að umhverfissamtök hafi lögvarða hagsmuni falli mál að tilgangi samtakanna án þess að meira þurfi að koma til, sbr. 3. mgr. 4. gr. laganna. Augljóst sé að ekki sé átt við samskonar skilyrði og talin séu gilda í einkamálaréttarfari þar sem krafa sé gerð um einstaklingsbundna hagsmuni, enda eigi umhverfissamtök að jafnaði ekki slíka hagsmuni.

Með aðild umhverfissamtaka að skipulags- og byggingarmálum hafi löggjafinn viljað auka líkur á því að rétt ákvörðun sé tekin með því að stuðla að því að öll eða flest sjónarmið um efnisleg og lagaleg atriði séu komin fram við endanlega töku ákvörðunar í máli. Iðulega sé ekki um aðra aðila að ræða sem geti veitt stjórnvöldum nauðsynlegt aðhald til að koma í veg fyrir að þau fari með vald sitt að geðþótta.

Úrskurðarnefnd umhverfis- og auðlindamála hafi tekið þá afstöðu að kærandi hafi lögvarða hagsmuni af efnisákvörðun í málinu þegar hún hafi tekið efnisafstöðu til kröfu um stöðvun framkvæmda í úrskurðum nefndarinnar í kærumálum nr. 21 og 22/2018. Með því hafi úrskurðarnefndin fallist á aðild hagsmunasamtakanna vegna breytinga á deiliskipulaginu.

Þá hafi Reykjavíkurborg viðurkennt aðild félagsins með því að afhenda því öll gögn varðandi afgreiðslu umsóknar leyfishafa vegna byggingarleyfis.

Niðurstaða: Í 3. mgr. 4. gr. laga nr. 130/2011 um úrskurðarnefnd umhverfis- og auðlindamála kemur fram að þeir einir geti kært stjórnvaldsákvarðanir sem eigi lögvarða hagsmuni tengda ákvörðun sem kæra á. Til samræmis við aðildarhugtak stjórnsýsluréttarins hefur þetta skilyrði verið túlkað svo að þeir einir teljist eiga lögvarða hagsmuni sem eiga beinna og einstaklegra hagsmuna að gæta af úrlausn máls umfram aðra. Umhverfisverndar-, útivistar- og hagsmunasamtökum, sem uppfylla tiltekin skilyrði og hafa þann tilgang að gæta þeirra hagsmuna sem kæran lýtur að, er þó heimilt að kæra til nefndarinnar nánar tilgreindar ákvarðanir sem taldar eru upp í stafliðum a-c fyrrnefnds ákvæðis. Er þar um að ræða ákvarðanir Skipulagsstofnunar samkvæmt lögum um mat á umhverfisáhrifum, ákvarðanir sveitarstjórna um matsskyldu framkvæmda, leyfisveitingar vegna framkvæmda sem falla undir lög um mat á umhverfisáhrifum og ákvarðanir um að veita tilgreind leyfi samkvæmt lögum um erfðabreyttar lífverur. Í máli þessu eru kærðar ákvarðanir um breytingu á deiliskipulagi og veitingu byggingarleyfis, en þær ákvarðanir falla ekki undir nefnd undantekningarákvæði og verður aðild kæranda ekki á því reist, enda hefur mat á umhverfisáhrifum ekki farið fram.

Kærandi skilgreinir sig sem hagsmunasamtök sem hafi þann tilgang skv. 2. gr. samþykktar samtakanna að stuðla að umhverfisvernd í Kvosinni í Reykjavík og leitast við að vernda sögulegar minjar sem þar er að finna. Tilgangur samtakanna lýtur þannig að gæslu almannahagsmuna og byggja kærur þeirra fyrst og fremst á slíkum hagsmunum, en ekki verður séð að þau eigi einstaklega og lögvarða hagsmuni tengda hinum kærðu ákvörðunum umfram aðra, líkt og krafa er gerð um í 3. mgr. 4. gr. fyrrnefndra laga og áður hefur verið rakið. Sú krafa er óháð þátttöku kæranda á lægra stjórnsýslustigi, hverju sem hún hefur falist í, t.a.m. með að fá afhend gögn og koma að athugasemdum við meðferð máls. Verður aðild kæranda ekki á því einu reist. Þá hefur bráðabirgðaúrskurður úrskurðarnefndarinnar ekki þýðingu um aðild kæranda, enda fólst í honum eingöngu sú afstaða að ekki væri tilefni til að fallast á þá kröfu kæranda að framkvæmdir yrðu stöðvaðar til bráðabirgða.

Með hliðsjón af því sem rakið hefur verið telst kærandi ekki eiga aðild að kæru um lögmæti hinnar umdeildu deiliskipulagsbreytingar eða vegna samþykktar byggingarleyfisins. Verður máli þessu af þeim sökum vísað frá úrskurðarnefndinni.

Úrskurðarorð:

Kærumáli þessu er vísað frá úrskurðarnefndinni.

__________________________________
Nanna Magnadóttir

______________________________                        _____________________________
Aðalheiður Jóhannsdóttir                                     Ásgeir Magnússon

 

48/2017 Unalækur

Með

Árið 2018, föstudaginn 17. ágúst tók Ómar Stefánsson, varaformaður úrskurðarnefndar umhverfis- og auðlindamála fyrir mál nr. 48/2017 með heimild í 3. mgr. 3. gr., sbr. 1. mgr. 2. gr. laga nr. 130/2011:

Kæra á ákvörðun bæjarstjórnar Fljótsdalshéraðs frá 19. apríl 2017 um að samþykkja breytingu á deiliskipulagi fyrir lóðir A6 og B2, Unalæk á Völlum, Fljótsdalshéraði.

Í málinu er nú kveðinn upp svofelldur

úrskurður:

Með bréfi til úrskurðarnefndar umhverfis- og auðlindamála, dags. 16. maí 2017, er barst nefndinni 17. s.m., kæra A og B þá ákvörðun bæjarstjórnar Fljótsdalshéraðs frá 19. apríl 2017 að samþykkja breytingu á deiliskipulagi fyrir lóðir A6 og B2, Unalæk á Völlum, Fljótsdalshéraði. Er þess krafist að ákvörðunin verði felld úr gildi.

Gögn málsins bárust úrskurðarnefndinni frá Fljótsdalshéraði 15. júní 2017.

Málsatvik og rök: Óskað var eftir breytingu á deiliskipulagi fyrir Unalæk á Völlum vegna lóða A6 og B2 af hálfu lóðarhafa. Fólst breytingin í að landnotkun lóðanna yrði breytt úr frístundarbyggð í starfrækslu ferðaþjónustu og sölu á gistiþjónustu. Ákvað umhverfis- og framkvæmdanefnd Fljótsdalshéraðs á fundi 8. febrúar 2017 að grenndarkynna umsóknina sem óverulega breytingu á deiliskipulagi Unulækjar. Sú bókun var staðfest af bæjarstjórn Fljótsdalshéraðs 15. febrúar 2017. Við grenndarkynninguna bárust athugasemdir frá kærendum og var þeim svarað. Var breyting á deiliskipulagi Unulækjar samþykkt á fundi bæjarstjórnar 19. apríl 2017 með vísan til 43. og 44. gr. skipulagslaga nr. 123/2010.

Kærendur byggja málatilbúnað sinn á því að óheimilt hafi verið að fara með málið skv. 2. mgr. 43. gr. skipulagslaga þar sem breytingin geti ekki talist óveruleg. Þá yrðu grenndaráhrif deiliskipulagsbreytingarinnar veruleg vegna ónæðis af starfrækslu ferðaþjónustu og gististarfsemi sem færu á svig við réttmætar væntingar kærenda um notkun svæðisins sem frístundabyggðar.

Af hálfu Fljótsdalshéraðs er vísað til þess að telja verði umrædda breytingu óverulega í skilningi 2. mgr. 43. gr. skipulagslaga. Form gistireksturs í húsum á umræddum lóðum verði leiga á litlu frístundarhúsi.

Niðurstaða: Samkvæmt 2. mgr. 43. gr. skipulagslaga nr. 123/2010 skal sveitarstjórn senda Skipulagsstofnun samþykkta deiliskipulagsbreytingu og birta auglýsingu um samþykki hennar í B-deild Stjórnartíðinda. Samkvæmt upplýsingum frá Skipulagsstofnun hefur umrædd deiliskipulagsbreyting ekki verið send stofnuninni og þrátt fyrir eftirgrennslan liggur ekki fyrir að auglýsing um samþykki breytingarinnar hafi verið birt í B-deild Stjórnartíðinda.

Fram kemur í 5.8.2. gr. skipulagsreglugerðar nr. 90/2013 að hafi auglýsing um óverulega breytingu á deiliskipulagi ekki verið birt í B-deild Stjórnartíðinda innan árs frá samþykki sveitarstjórnar telst breytingin ógild. Hin kærða skipulagsbreyting var samþykkt hinn 19. apríl 2017 og er því meira en ár liðið frá samþykkt hennar. Liggur því ekki fyrir í málinu gild ákvörðun er sætt geti kæru til úrskurðarnefndarinnar. Verður máli þessu af þeim sökum vísað frá úrskurðarnefndinni.

Uppkvaðning úrskurðar í máli þessu hefur dregist verulega sökum mikils fjölda og umfangs mála sem skotið hefur verið til úrskurðarnefndarinnar.

Úrskurðarorð:

Kærumáli þessu er vísað frá úrskurðarnefndinni.
 

__________________________________
Ómar Stefánsson

41 og 42/2017 Kirkjutorg Kvosin

Með

Árið 2018, föstudaginn 31. ágúst, kom úrskurðarnefnd umhverfis- og auðlindamála saman til fundar í húsnæði nefndarinnar að Skuggasundi 3, Reykjavík. Mætt voru Nanna Magnadóttir forstöðumaður, Ómar Stefánsson varaformaður og Þorsteinn Þorsteinsson byggingarverkfræðingur.

Fyrir var tekið mál nr. 41/2017, kæra á ákvörðun borgarráðs Reykjavíkur frá 9. febrúar 2017 um að samþykkja breytingu á deiliskipulagi Kvosarinnar vegna Lækjargötu 10 og 12, Vonarstrætis 4-4b og Skólabrúar 2.

Í málinu er nú kveðinn upp svofelldur

úrskurður:

Með bréfi til úrskurðarnefndar umhverfis- og auðlindamála, dags. 27. maí 2017, er barst nefndinni 28. s.m., kærir eigandi fasteignar að Kirkjutorgi 6a, þá ákvörðun borgarráðs Reykjavíkur frá 9. febrúar 2017 að samþykkja breytingu á deiliskipulagi Kvosarinnar vegna Lækjargötu 10 og 12, Vonarstrætis 4-4b og Skólabrúar 2. Er þess krafist að ákvörðunin verði felld úr gildi. 

Með bréfi til úrskurðarnefndar umhverfis- og auðlindamála, dags. 10. apríl 2017, mótteknu sama dag, kærir Þórsgarður hf., eigandi fasteigna að Kirkjutorgi 4 og 6a og Templarasundi 3, áðurnefnda ákvörðun borgarráðs og krefst ógildingar hennar. Þar sem kærumálin varða sömu ákvörðun og hagsmunir kærenda þykja ekki standa því í vegi verður greint kærumál, sem er nr. 42/2017, sameinað máli þessu. Kærendur gerðu jafnframt kröfu um frestun réttaráhrifa hinnar kærðu ákvörðunar en þeirri kröfu var hafnað með úrskurði úrskurðarnefndarinnar uppkveðnum 9. júní 2017.

Gögn málsins bárust úrskurðarnefndinni frá Reykjavíkurborg 26. og 29. maí 2017.

Málsatvik: Deiliskipulag Kvosarinnar er frá árinu 1988 og tekur það til svæðis sem markast af Geirsgötu að norðan, Lækjargötu að austan, lóðunum vestan Aðalstrætis að vestan og Tjörninni að sunnan. Því hefur margsinnis verið breytt, m.a. á árinu 2008 þegar því var breytt innan staðgreinireits 1.141.2 vegna Lækjargötu 12 og Vonarstrætis 4-4b. Með þeirri breytingu var veitt heimild til talsverðs niðurrifs og mikillar uppbyggingar á þeim lóðum. Var m.a. heimiluð nýbygging, sem yrði alls fimm hæðir þar sem hún risi hæst, og yrði hún hótel og bankabygging.

Á fundi umhverfis- og skipulagsráðs Reykjavíkur 21. september 2016 var samþykkt að auglýsa og vísa til borgarráðs tillögu, dags. 15. september 2016, um breytingu á deiliskipulagi Kvosarinnar vegna Lækjargötu 10 og 12, Vonarstrætis 4-4b og Skólabrúar 2. Í breytingunni fólst að lítillega var dregið úr byggingarmagni ofanjarðar og húshlutar gerðir ívið grennri en í gildandi skipulagi. Byggingarreitur jarðhæðar minnkaði og garðrými í porti stækkaði. Byggingarhlutar næst Lækjargötu 10 og Vonarstræti 4 lækkuðu um eina hæð. Byggingarreitur næst Skólabrú 2 minnkaði og þakform bygginga næst Skólabrú og Kirkjutorgi breyttust. Kvöð um umferð á lóð Lækjargötu 10 var felld niður. Ennfremur voru sett skilyrði um uppbrot útveggjar að Lækjargötu í fjórar einingar, heimild til þess að byggja turn felld niður og gerð var grein fyrir varðveislu og frágangi fornminja sem fundist höfðu á reitnum. Borgarráð samþykkti auglýsingu tillögunnar á fundi sínum 29. september 2016 og var hún auglýst til kynningar með fresti til athugasemda frá 7. október 2016 til og með 18. nóvember s.á. Alls bárust fimm athugasemdir, m.a. frá kærendum.

Að kynningu lokinni samþykkti umhverfis- og skipulagsráð tillöguna á fundi 14. desember 2016, með þeim breytingum sem fram komu í umsögn skipulagsfulltrúa, dags. 9. desember s.á., og samþykkti borgarráð skipulagstillöguna svo breytta 22. desember 2016.

Skipulagsstofnun tilkynnti með bréfi, dags. 11. janúar 2017, að ekki væru gerðar athugasemdir við birtingu auglýsingar um gildistöku deiliskipulagsbreytingarinnar í B-deild Stjórnartíðinda en benti á að áður þyrfti að lagfæra og/eða skýra tiltekin atriði á kortablaði 2/4. Bréf Skipulagsstofnunar var tekið fyrir á fundi umhverfis- og skipulagsráðs 1. febrúar 2017 ásamt lagfærðum uppdrætti frá 27. janúar 2017. Var tillagan samþykkt og málinu vísað til borgarráðs sem staðfesti afgreiðslu umhverfis- og skipulagsráðs á fundi 9. febrúar 2017. Tók deiliskipulagsbreytingin gildi með birtingu auglýsingar þar um hinn 10. maí 2017 í B-deild Stjórnartíðinda.

Málsrök kærenda: Kærendur telja að ekki sé um breytingu á deiliskipulagi að ræða heldur nýtt deiliskipulag. Skipulagið hafi verið unnið að frumkvæði nýs eiganda umræddra lóða sem hafi kastað fyrra deiliskipulagi fyrir róða og unnið nýtt frá grunni.

Hið breytta deiliskipulag gangi freklega á rétt kærenda og brjóti gegn lögvörðum hagsmunum þeirra. Í stað þess að taka mið af þeim margbreytileika, sem finna megi í húsagerðum við Templarasund, Kirkjutorg og Skólabrú, verði fimm hæða byggingar byggðar meðfram Lækjargötu, fjögurra hæða byggingar meðfram Vonarstræti og tveggja til fjögurra hæða byggingar verði byggðar á miðjum reitnum. Húsið að Kirkjutorgi 6a hafi verið friðað árið 1991 og taki sú friðun til ytra byrðis hússins. Önnur hús við Kirkjutorg búi einnig yfir mikilli sögu og setji sterkt svipmót á reitinn. Ekkert tillit hafi verið tekið til þessara atriða við gerð deiliskipulagsbreytingarinnar. Auk þess rúmist hún ekki innan ákvæða Kvosarskipulagsins sem taki til svæðisins. Búið sé að hækka þriggja hæða byggingarhluta að Vonarstræti 4b, sem standi næst Kirkjutorgi 6, en lækka byggingarhluta þann sem sé tvær hæðir. Þaksvölum hafi verið bætt við beggja vegna sem valdi auknu ónæði og hljóðmengun. Gildandi deiliskipulag geri aðeins ráð fyrir þremur hæðum, en hið kærða skipulag geri ráð fyrir allt að fjórum hæðum. Tekið sé fram í fundargerð 162. fundar umhverfis- og skipulagsráðs að byggingarhluti næst Kirkjutorgi 6 og 6a hækki. Framsetningu á auglýstum tillögum sé ábótavant þar sem ósamræmi virðist vera í teikningum á bls. 2 og 3 varðandi aukningu á byggingarhlutum og því erfitt fyrir hagsmunaaðila að gera sér grein fyrir hinni raunverulegu tillögu.

Skipulagsbreytingin leiði til þess að byggingin á reitnum verði hærri og stærri með tilheyrandi skerðingu á útsýni og aukinni sjónmengun sem jafnframt leiði til aukinnar umferðar og meiri hávaða. Samkvæmt gildandi skipulagi sé óheimilt að breyta leyfilegum hæðarmörkum húsa. Hlutverk sveitarfélagsins sé að tryggja að mannvirki séu byggð í samræmi við gildandi skipulag, að jafnræðis sé gætt og að heildarmynd hverfis sé ekki raskað gegn vilja íbúa. Fullyrðing um að umþrætt skipulag feli í sér minni skerðingu á sólarljósi sé röng. Mat á áhrifunum sé ekki fyrirliggjandi en það verði að liggja fyrir þegar deiliskipulag og breytingartillaga séu skoðuð. Hækkun á fasteigninni sé á þeim hluta sem standi næst Kirkjutorgi 6a, mót suðri. Því sé ljóst að sól hverfi alveg á hluta hótelsins á Kirkjutorgi 4 og 6. 

Fyrirliggjandi deiliskipulag frá 2008 hafi verið meginforsenda fyrir kaupum annars kærenda á fasteignunum Kirkjutorgi 4 og 6 og Templarasundi 3 undir hótelrekstur. Í því sambandi skipti hæð og útlit næstu bygginga höfuðmáli. Um mikla hagsmuni sé að ræða fyrir þann kæranda. Hótel í slíkri nálægð við annað hótel eigi ekki að þurfa að hlíta því að samkeppnisaðili geti með samþykki sveitarfélagsins breytt skipulagi sér í vil og brotið með þeim hætti gegn hagsmunum kærenda.

Borgaryfirvöld hafi svarað beiðni annars kærenda á þann veg að afturköllun deiliskipulagstillögu yrði að koma frá umsækjendum sjálfum. Af svarinu verði ráðið að borgin hafi framselt skipulagsvald sitt til framkvæmdaraðila, en slíka heimild sé að finna í 2. mgr. 38. gr. skipulagslaga nr. 123/2010. Ákvæði 43. gr. skipulagslaga leysi sveitarfélagið ekki undan skyldu sinni til að standa að skipulagsbreytingunni skv. 37. gr. laganna, þar sem í 4. mgr. sé m.a. kveðið á um að lagt skuli mat á varðveislugildi svipmóts byggðar og einstakra bygginga sem fyrir séu með gerð húsakönnunar. Sú skylda eigi við jafnt við gerð deiliskipulags og við breytingar á því. Meginreglu skipulagslaga, um að raska sem minnst þeirri hverfismynd sem til staðar sé við breytingar á deiliskipulagi eða við gerð nýs skipulags, hafi ekki verið fylgt. Samþykkt hafi verið skipulag sem í raun sé í ósamræmi við lög og það sé óásættanlegt. Fasteignir kærenda hafi verið lengur en aðrar á reitnum og ekki sé hægt að virða rétt þeirra algerlega að vettugi líkt og gert hafi verið.

Málsrök Reykjavíkurborgar:
Af hálfu borgaryfirvalda er vísað til þess að skipulagsvald liggi hjá sveitarfélaginu og því sé það ekki á færi úrskurðarnefndarinnar að breyta hinni kærðu ákvörðun. Um breytingu á gildandi deiliskipulagi svæðisins frá 2008 sé að ræða en ekki nýtt deiliskipulag. Í innsendum athugasemdum við kynningu umdeildrar skipulagsbreytingar hafi komið fram krafa um að Reykjavíkurborg afturkallaði tillöguna. Afturköllun verði að koma frá lóðarhöfum sjálfum enda sé ekki á forræði borgarinnar að taka slíka ákvörðun. Skylda sé samkvæmt skipulagslögum að auglýsa verulegar breytingar á deiliskipulagi og kalla eftir athugasemdum, en ekki sé skylda til að verða við þeim athugasemdum sem berist. Ekki hafi þótt ástæða til að verða við athugasemdum kærenda.

Með breytingunni sé ekki verið að hækka umræddan byggingarhluta heldur færist hann til og breytist lítillega. Í meginatriðum séu breytingarnar minna íþyngjandi fyrir Kirkjutorg 6 og 6a en að óbreyttu skipulagi, þar sem byggingarreitur sé grennri og færist til og að byggingarhlutar séu að hluta til lækkaðir og felldir út. Skýrt komi fram í myndrænni framsetningu og texta tillögunnar hvernig heimildirnar séu fyrir þennan byggingarhluta. Kærendur hafi ekki sýnt með neinum gögnum fram á þá skerðingu sem þeir telji sig verða fyrir.

Ekki sé um útsýnisskerðingu að ræða sem haft geti áhrif á gildi deiliskipulagsbreytingarinnar, enda geti aðilar í þéttri borgarbyggð ekki búist við því að lóðir í nágrenni þeirra haldist óbreyttar um aldur og ævi. Aðstæður á lóðum í borginni séu mismunandi og ávallt fari fram sjálfstætt mat á hvaða heimildir séu veittar í hverju tilfelli fyrir sig. Hvergi í lögum segi að eitt deiliskipulag sé eða skuli vera fordæmisgefandi fyrir annað deiliskipulag.

Fullyrðingar um neikvæð umhverfisáhrif séu ekki rökstuddar. Ekki verði talið að þaksvalir eða möguleg aukin umferð valdi hljóðmengun umfram það sem búast megi við í þéttri byggð. Umfang breytingarinnar sé ekki þess eðlis að hún kalli á sérstök viðbrögð eða mælingar vegna mögulega aukinnar umferðar gesta í miðbænum sem leið gætu átt í viðkomandi byggingar. Heimilt sé samkvæmt gildandi deiliskipulagi að byggja hótel á sameinaðri lóð nr. 4-4b við Vonarstræti og Lækjargötu 12 í samræmi við Aðalskipulag Reykjavíkur 2010-2030 og ekki verði séð að farið sé gegn réttindum kærenda með breytingunni.

Ekki sé skylt að gera nýja húsakönnun þegar um breytingar á deiliskipulagi sé að ræða, en húsakönnun fyrir umræddan staðgreinireit 1.141.2, Vonarstræti, Templarasund, Kirkjutorg, Skólabrú og Lækjargötu, hafi verið gerð árið 2005 og telji skipulagsyfirvöld uppbygginguna falla vel að byggðamynstri svæðisins.

Málsmeðferð deiliskipulagsbreytingarinnar hafi verið í fullu samræmi við ákvæði skipulagslaga. Tillagan hafi verið auglýst lögum samkvæmt með athugasemdafresti, kærendur hafi komið að athugasemdum sínum og samráði hafi ekki verið ábótavant.

Niðurstaða: Í máli þessu er deilt um lögmæti ákvörðunar borgarráðs frá 9. febrúar 2017 um að samþykkja breytingu á deiliskipulagi Kvosarinnar, með síðari breytingum, vegna Lækjargötu 10 og 12, Vonarstrætis 4-4b og Skólabrúar 2.

Samkvæmt 3. mgr. 3. gr. og 1. mgr. 38. gr. skipulagslaga nr. 123/2010 annast sveitarstjórnir og bera ábyrgð á gerð aðalskipulags og deiliskipulags í sínu umdæmi. Í skipulagsvaldi sveitarstjórna felst m.a. heimild til breytinga á gildandi deiliskipulagi eins og kveðið er á um í 43. gr. laganna, en skilyrði er að breytingin rúmist innan heimilda aðalskipulags, sbr. 7. mgr. 12. gr. sömu laga.

Í Aðalskipulagi Reykjavíkur 2010-2030 er gert ráð fyrir mikilli þéttingu byggðar. Umrædd deiliskipulagsbreyting tekur til lóða á svæði Þ17, svonefndum Íslandsbankareit í aðalskipulagi, sem skilgreindur er sem þróunarreitur þar sem gert er ráð fyrir hóteli, verslun, þjónustu og skrifstofum. Hin kærða deiliskipulagsbreyting er samkvæmt því í samræmi við landnotkun aðalskipulags og áskilnaði 7. mgr. 12. gr. skipulagslaga um innbyrðis samræmi skipulagsáætlana er því fullnægt. Breytingatillagan var kynnt með almennri auglýsingu í samræmi við 1. mgr. 43. gr. skipulagslaga, afgreidd í umhverfis- og skipulagsráði að kynningu lokinni, framkomnum athugasemdum svarað og tillagan staðfest í borgarráði lögum samkvæmt. Lá og fyrir húsakönnun frá 2005. Deiliskipulagsbreytingin tók gildi með auglýsingu í B-deild Stjórnartíðinda að lokinni lögboðinni yfirferð Skipulagsstofnunar. Var málsmeðferð hinnar kærðu ákvörðunar því í samræmi við ákvæði skipulagslaga.

Eins og fram er komið í málavaxtalýsingu fól umdeild skipulagsbreyting í sér lítillega minnkun byggingarmagns ofanjarðar. Hámarksnýtingarhlutfall er óbreytt frá eldra skipulagi, svo sem því var breytt á árinu 2008, eða 3,97. Byggingarreitur næst lóðunum Kirkjustræti 6 og 6a er minnkaður og færist fjær þeim lóðum að sama skapi auk þess sem húshluti sem snýr að þeim lóðum er lækkaður úr þremur hæðum í tvær. Verður ekki ráðið að skipulagsbreytingin raski grenndarhagsmunum kærenda umfram það sem verið hefði að nýttum byggingarheimildum samkvæmt deiliskipulagi Kvosarinnar með þeim breytingum sem gerðar voru á því 2008. Hafa verður í huga að um er að ræða lóðir í miðbæjarkjarna þar sem búast má við mjög þéttri byggð og fjölbreyttri starfsemi sem hefur í för með sér umferð fólks og farartækja.

Að öllu framangreindu virtu verður hin kærða ákvörðun ekki talin haldin form- eða efnisgöllum sem valdið geta ógildingu hennar. Verður kröfu kærenda þar um því hafnað.

Uppkvaðning úrskurðar í máli þessu hefur dregist verulega sökum mikils fjölda og umfangs mála sem skotið hefur verið til úrskurðarnefndarinnar.

Úrskurðarorð:

Hafnað er kröfu kærenda um ógildingu ákvörðunar borgarráðs Reykjavíkur frá 9. febrúar 2017 um að samþykkja breytingu á deiliskipulagi vegna Lækjargötu 10 og 12, Vonarstrætis 4-4b og Skólabrúar 2.

____________________________________
Nanna Magnadóttir

______________________________              _____________________________
Ómar Stefánsson                                              Þorsteinn Þorsteinsson  

 

36/2017 Austurbyggð

Með

Árið 2018, fimmtudaginn 9. ágúst kom úrskurðarnefnd umhverfis- og auðlindamála saman til fundar í húsnæði nefndarinnar að Skuggasundi 3, Reykjavík. Mætt voru Nanna Magnadóttir forstöðumaður, Aðalheiður Jóhannsdóttir prófessor og Þorsteinn Þorsteinsson byggingarverkfræðingur.

Fyrir var tekið mál nr. 36/2017, kæra á ákvörðun bæjarstjórnar Árborgar frá 14. desember 2016 um að samþykkja breytingu á deiliskipulagi Austurbyggðar, Selfossi.

Í málinu er nú kveðinn upp svofelldur

úrskurður:

Með ódagsettu bréfi til úrskurðarnefndar umhverfis- og auðlindamála, er barst nefndinni 24. mars 2017, kæra eigandi, Vallarlandi 8, Selfossi og eignandi, Vallarlandi 17, Selfossi þá ákvörðun bæjarstjórnar Árborgar frá 14. desember 2016 að staðfesta samþykkt skipulags- og byggingarnefndar frá 7. s.m. um breytingu á deiliskipulagi Austurbyggðar, Selfossi. Er þess krafist að ákvörðunin verði felld úr gildi.

Gögn málsins bárust úrskurðarnefndinni frá Árborg 11. maí 2017.

Málavextir:
Á fundi bæjarstjórnar Árborgar 14. desember 2016 var staðfest samþykkt skipulags- og byggingarnefndar frá 7. s.m. um breytingu á deiliskipulagi Austurbyggðar að undangenginni auglýsingu á tillögu þar um. Kærendur gerðu athugasemdir við tillöguna, er var svarað af skipulags- og byggingarfulltrúa. Tók skipulagsbreytingin gildi með auglýsingu í B-deild Stjórnartíðinda 3. apríl 2017.

Hin umdeilda deiliskipulagsbreyting felur í sér að leiksvæði sem gert var ráð fyrir á milli lóða að Smáralandi og Stekkjarlandi er fellt út og lóðirnar að Smáralandi 17 og 19 og Stekkjarlandi 8 stækkaðar lítillega. Einnig er leiksvæði á milli lóða við Snæland fellt út og parhúsalóðin að Snælandi 5-7 stækkuð og breytt í þriggja húsa raðhúsalóð. Þá er leiksvæði milli lóða að Fagralandi fellt út og einbýlishúsalóðin að Fagralandi 7 stækkuð. Í stað þessara þriggja leiksvæða er bætt við leiksvæði milli lóðanna Akralands 9 og 11 auk þess sem parhúsalóðunum að Akralandi 5 og 7 og einbýlishúsalóðinni að Akralandi 9 er breytt í raðhúsalóðir.

Málsrök kærenda:
Kærendur byggja á því að deiliskipulagsbreytingin skerði notagildi fasteigna þeirra að því leyti að enginn nothæfur leikvöllur verði í Austurbyggð eftir breytinguna.

Lýsing vegna breytinga á deiliskipulagi Austurbyggðar hafi ekki uppfyllt skilyrði greinar 5.2.3 skipulagsreglugerðar nr. 90/2013 og með málsmeðferðinni hafi auk þess verið brotið gegn rannsóknarreglu stjórnsýsluréttar, sbr. 10. gr. stjórnsýslulaga nr. 37/1993, og meginreglunni um málefnaleg sjónarmið. Ekki hafi verið tekið tillit til athugasemda kærenda við tillögu að breyttu deiliskipulagi. Vísi kærendur til ákvæða skipulagslaga nr. 123/2010 og skipulagsreglugerðar varðandi deiliskipulag og breytingar á því. Er sérstaklega vísað til 1. mgr. 37. gr., 39. gr., 1. mgr., sbr. 3. mgr. 41. gr., og 43. gr. skipulagslaga og b-liðar gr. 5.1.1, 5.1.2, 5.2.1, 5.2.2, 5.2.3 og 5.3.2.3 í skipulagsreglugerð. Þá sé vísað til 2. og 6. gr. reglugerðar nr. 942/2002 um öryggi leikvallatækja og leiksvæða og eftirlit með þeim.

Við breytingu á gildandi deiliskipulagi hafi skipulagsyfirvöld ekki jafn frjálsar hendur og við skipulagsgerð á óskipulögðum svæðum. Ákveðnar skyldur hvíli á skipulagsyfirvöldum með hliðsjón af fyrra skipulagi, sem mótað hafi byggð á svæðinu, nema lögmætar ástæður búi að baki breytingum. Hvorki fullnægjandi ástæður né rökstuðningur liggi fyrir breyttu deiliskipulagi. Hvergi í þeim gögnum sem lágu fyrir við ákvarðanatökuna komi fram hvers vegna þörf hafi verið á að fækka leiksvæðum í hverfinu, önnur en sú að stækka nokkrar íbúðarlóðir lítillega. Verið sé að fórna hagsmunum hverfisins í heild fyrir hagsmuni eigenda viðkomandi lóða. Ekki hafi verið tekið tillit til athugasemda og vilja íbúa svæðisins. Jafnframt hafi að engu leyti verið skoðað hvort hin nýja staðsetning leikvallarins gæti staðist reglur um öryggiskröfur leikvalla. Telji kærendur að svo sé ekki þar sem eina aðkoman að leikvellinum sé að vestanverðu en sú hlið snúi að helstu umferðaræð hverfisins. Slíkt sé hvorki í samræmi við ákvæði reglugerðar um öryggi leikvallatækja og leiksvæða og eftirlit með þeim né skipulagsreglugerðar. Gera hefði þurft grein fyrir því í lýsingu verkefnisins og í greinargerð með hinu breytta deiliskipulagi hvernig ganga ætti frá svæðinu til að það stæðist öryggiskröfur. Þá hafi engin málefnaleg sjónarmið fyrir breytingunni komið fram af hálfu bæjarins, önnur en þau að stækka nokkrar íbúðarhúsalóðir lítilega. Allan rökstuðning fyrir breytingunni vanti og þess sé hvergi getið hvaða sjónarmið varðandi stækkun lóða geti réttlætt fækkun leikvalla hverfisins. Bæjaryfirvöld hafi við meðferð málsins virt vilja íbúa hverfisins að vettugi að öllu leyti. Yfirgnæfandi meirihluti íbúa telji mikilvægt að breytingin taki ekki gildi þar sem hún muni hafa neikvæð áhrif á framþróun hverfisins og geri það að verkum að ekkert öruggt leiksvæði verði í því.

Málsrök Árborgar: Af hálfu sveitarfélagsins er bent á að uppfylltar hafi verið kröfur þeirra form- og efnisreglna sem sveitarfélaginu hafi borið að fara eftir við deiliskipulagsbreytinguna. Sveitarfélög hafi svigrúm til þess að gera breytingar á samþykktu deiliskipulagi skv. skipulagslögum nr. 123/2010. Ekki hafi verið skylt að útbúa lýsingu, sbr. 2. málsl. 1. mgr. 43. gr. þeirrar laga. Sé því hafnað að fullnægjandi ástæður fyrir breytingunni hafi ekki legið fyrir og að markmiðið með henni hafi verið að stækka íbúðarhúsalóðir. Við uppbyggingu hverfisins hafi komið í ljós að fyrirhuguð leiksvæði í hverfinu væru bæði lítil og óhagstæð að lögun er leiddi til þess að ómögulegt hefði verið að setja upp viðunandi leikvelli með tækjum miðað við þær kröfur sem gerðar séu til leikvalla, eins og fram komi í bókun skipulags- og byggingarnefndar. Ekki sé óeðlilegt að leiksvæði í þéttbýli standi nálgæt götum sem umferð fari um. Þá verði að sjálfsögðu tekið tillit til öryggismála við hönnun hins nýja leiksvæðis. Ekki hafi verið brotið gegn rannsóknarreglu stjórnsýsluréttarins við meðferð málsins. Loks sé sveitarfélaginu ekki skylt að verða við kröfum þeirra sem geri athugasemdir, enda séu færð fyrir því rök og ákvörðunin byggð á málefnalegum sjónarmiðum.

Niðurstaða:
Í máli þessu er deilt um lögmæti breytingar á deiliskipulagi Austurbyggðar þar sem gert er ráð fyrir að þrjú lítil leiksvæði séu felld út en bætt við einu stærra leiksvæði á öðrum stað. Jafnframt eru nokkrar íbúðarhúsalóðir á viðkomandi svæði stækkaðar lítillega í tengslum við breytinguna.

Í samræmi við 3. mgr. 4. gr. laga nr. 130/2011 um úrskurðarnefnd umhverfis- og auðlindamála geta þeir einir átt aðild að kærumáli fyrir nefndinni sem eiga lögvarða hagsmuni tengda þeirri ákvörðun sem kæra á. Í samræmi við aðildarhugtak stjórnsýsluréttarins hefur þetta skilyrði verið túlkað svo að þeir einir teljist eiga lögvarða hagsmuni sem eiga einstaklegra hagsmuna að gæta af úrlausn máls umfram aðra og jafnframt að þeir hagsmunir séu verulegir.

Kærendur eru búsettir á deiliskipulagssvæðinu og byggja á því að notagildi fasteigna þeirra minnki við hina kærðu deiliskipulagsbreytingu. Er þar um að ræða álit kærenda á skipulagi á svæðinu og komu kærendur þeim skoðunum á framfæri við meðferð málsins. Það að kærendur eigi rétt á að koma að athugasemdum þegar málsmeðferð vegna tillögu að breyttu deiliskipulagi sendur yfir skv. skipulagslagslögum nr. 123/2010 veitir þeim hins vegar ekki sjálfstæðan rétt til kæruaðildar. Þá lúta nefnd málsrök kærenda fyrst og fremst að gæslu hagsmuna sem telja verður almenna, en ekki einstaklega. Verður kærendum ekki játuð kæruaðild á þeim grundvelli þrátt fyrir að hagræði kunni að felast í því fyrir íbúa að stutt sé á næsta leiksvæði. Loks er útilokað, að öllum staðháttum virtum, að breytt lega leiksvæða samkvæmt hinni kærðu deiliskipulagsákvörðun hafi nokkur grenndaráhrif á fasteignir kærenda    

Með hliðsjón af framangreindu verður ekki séð að kærendur hafi einstaklegra hagsmuna að gæta af hinni kærðu ákvörðun umfram aðra og verður kæruaðild þeirra ekki byggð á þeim forsendum. Þá hafa við meðferð málsins ekki komið fram aðrar ástæður af hálfu kærenda sem leitt geta til kæruaðildar þeirra samkvæmt 3. mgr. 4. gr. laga nr. 130/2011. Verður kærumáli þessu því vísað frá úrskurðarnefndinni sökum aðildarskorts.

Uppkvaðning úrskurðar í máli þessu hefur dregist verulega sökum mikils fjölda mála sem skotið hefur verið til úrskurðarnefndarinnar.

Úrskurðarorð:

Kærumáli þessu er vísað frá úrskurðarnefndinni.

____________________________________
Nanna Magnadóttir

______________________________              _____________________________
Aðalheiður Jóhannsdóttir                          Þorsteinn Þorsteinsson

 

 
 

44/2017 Langholtsvegur

Með

Árið 2018, föstudaginn 27. júlí kom úrskurðarnefnd umhverfis- og auðlindamála saman til fundar í húsnæði nefndarinnar að Skuggasundi 3, Reykjavík. Mætt voru Nanna Magnadóttir forstöðumaður, Aðalheiður Jóhannsdóttir prófessor og Þorsteinn Þorsteinsson byggingarverkfræðingur.

Fyrir var tekið mál nr. 44/2017, kæra á ákvörðun borgarráðs Reykjavíkur frá 16. mars 2017 um að samþykkja breytingu á deiliskipulagi Langholtsvegar/Drekavogs vegna Langholtsvegar 113.

Í málinu er nú kveðinn upp svofelldur

úrskurður:

Með bréfi til úrskurðarnefndar umhverfis- og auðlindamála, dags. 14. apríl 2017, er barst nefndinni 20. s.m., kærir eigandi, Langholtsvegi 110a, Reykjavík, þá ákvörðun borgarráðs Reykjavíkur frá 16. mars 2017 að staðfesta samþykkt umhverfis- og skipulagsráðs Reykjavíkur frá 8. s.m. um breytingu á deiliskipulagi Langholtsvegar/Drekavogs vegna Langholtsvegar 113. Er þess krafist að ákvörðunin verði felld úr gildi.

Gögn málsins bárust frá Reykjavíkurborg 5. maí 2017.

Málavextir: Húsið að Langholtsvegi 113 er tvær hæðir séð frá Langholtsvegi en þrjár hæðir séð frá Drekavogi. Skráð notkun hússins var verslun og þjónusta fyrir jarðhæð og íbúðir á annarri hæð. Samkvæmt gildandi deiliskipulagi frá árinu 2008 var heimilt að byggja eina hæð ofan á húsið, inndregna á allar hliðar. Var það sett sem skilyrði að viðbyggingin myndi tengjast núverandi íbúðum á annarri hæð en ekki leiða til fjölgunar íbúðanna.

Á fundi umhverfis- og skipulagsráðs 7. desember 2016 var samþykkt að auglýsa tillögu að breyttu deiliskipulagi Langholtsvegar/Drekavogs vegna Langholtsvegar 113. Tillagan fól m.a. í sér að heimilt væri að stækka húsið að Langholtsvegi 113 og breyta notkun þess. Leyfð bygging á annarri hæð yrði stækkuð til norðausturs og á efstu hæð yrði leyfð bygging einungis inndregin frá Langholtsvegi. Nýtingarhlutfall lóðarinnar myndi aukast við breytingarnar úr 1,11 í 1,35 miðað við A-rými en yrði 1,46 miðað við A-og B- rými samanlagt. Þá yrði heimilt að reka í húsinu gistiheimili í flokki II með kaffihúsi/veitingaaðstöðu á jarðhæð sem vísaði að Langholtsvegi. Athugasemdir bárust á auglýsingartíma tillögunnar, m.a. frá kæranda.

Deiliskipulagstillagan var lögð fyrir umhverfis- og skipulagsráð að nýju á fundi ráðsins 8. mars 2017. Bókað var að athugasemdir hefðu borist, lögð fram umsögn skipulagsfulltrúa, dags. 1. mars s.á., sem og greinargerð um skuggavarp, dags. 6. s.m. Í umsögn skipulagsfulltrúa var framkomnum athugasemdum svarað og lagt til að deiliskipulagstillagan yrði samþykkt með nánar tilgreindum breytingum. Samþykkti umhverfis- og skipulagsráð deiliskipulagsbreytinguna með vísan til umsagnar skipulagsfulltrúa og var sú afgreiðsla staðfest í borgarráði 16. mars 2017. Tók skipulagsbreytingin gildi með auglýsingu í B-deild Stjórnartíðinda 4. maí s.á.

Málsrök kæranda: Kærandi byggir á því að húsið að Langholtsvegi 113 byrgi útsýni og auki skuggavarp og rýri þar af leiðandi verðmæti húsa í nágrenninu. Ekki sé þörf á fleiri veitinga- og/eða gististöðum í hverfinu. Búast megi við aukinni umferð stórra bíla sem komi til með að taka upp farþega og skila þeim af sér. Þá valdi það meira ónæði að reka bæði veitingastað og gististað í sama húsi þar sem slíkir staðir kalli á umferð fólks og bíla frá því snemma á morgnanna og langt fram á kvöld með tilheyrandi ónæði fyrir nágranna. Langsótt sé að kalla Langholtsveg 113 nærþjónustukjarna þar sem þar sé einungis starfrækt fatahreinsun. Með breytingunni verði hverfið ekki jafn fjölskyldu- og íbúavænt auk þess sem ásýnd og anda götunnar sé breytt. Þá vísi kærandi til þeirra athugasemda sem sendar hafi verið Reykjavíkurborg við meðferð málsins.

Málsrök Reykjavíkurborgar: Af hálfu borgarinnar er bent á að hækkun á fasteigninni sé þegar heimil samkvæmt gildandi deiliskipulagi. Eina breytingin sé sú að efsta hæðin verði einungis inndregin frá Langholtsvegi en ekki á allar hliðar, auk þess sem heimilt verði að byggja hæð ofan á viðbyggingu austan við fasteignina. Sú breyting sem deiliskipulagsbreytingin heimili muni ekki hafa mikil áhrif á skuggavarp og engin á fasteign kæranda. Þá verði kærandi ekki fyrir útsýnisskerðingu. Langholtsvegur sé skilgreindur sem aðalgata í Aðalskipulagi Reykjavíkur 2010-2030 og því heimilt að reka þar gististað. Ekki sé gert ráð fyrir því að umferð muni aukast við breytinguna miðað við hámarksfjölda gesta, en almennt fylgi minni umferð gististöðum en íbúðarbyggð. Miðað við breidd götunnar og legu bílastæða ættu rútur ekki að trufla umferð í götunni. Gististarfsemi og ferðaþjónusta hafi einnig jákvæð áhrif eins og með því að ýta undir og styrkja verslun og þjónustu og auka mannlíf í borginni. Ekki sé um að ræða umfangsmikinn veitingastað og einungis verði mögulegt að fá rekstrarleyfi fyrir veitingastað í flokki II í húsinu með opnunartíma til kl. 23:00 á kvöldin. Tæpir 40 m séu á milli húshliðar Langholtsvegar 113 og að húsi kæranda hinu megin götunnar. Fjarlægð sé því töluverð milli húsa og ætti ekki að verða mikil truflun af gestum úti á svölum á Langholtsvegi 113. Öllum vangaveltum kæranda varðandi ónæði af mögulegum veitingastað sé vísað á bug sem órökstuddum.

Niðurstaða: Í máli þessu er deilt um lögmæti breytingar á deiliskipulagi Langholtsvegar/Drekavogs vegna Langholtsvegar 113, en breytingin gerir ráð fyrir stækkun hússins og breyttri notkun þess, svo sem nánar er lýst í málavöxtum. Kærandi er búsettur handan Langholtsvegar og ber því við að útsýni hans verði skert og að búast megi við meira ónæði og umferð.

Samkvæmt 3. mgr. 3. gr. og 1. mgr. 38. gr. skipulagslaga nr. 123/2010 annast sveitarstjórnir og bera ábyrgð á gerð aðalskipulags og deiliskipulags í sínu umdæmi. Í skipulagsvaldi sveitarstjórna felst m.a. heimild til breytinga á gildandi deiliskipulagi eins og kveðið er á um í 43. gr. laganna, en þess ber að gæta að breytingin rúmist innan heimilda aðalskipulags, sbr. 7. mgr. 12. gr. sömu laga. Hin kærða deiliskipulagsbreyting var kynnt með almennri auglýsingu í samræmi við 1. mgr. 43. gr. skipulagslaga, afgreidd í umhverfis- og skipulagsráði að kynningu lokinni og staðfest í borgarráði lögum samkvæmt. Framkomnum athugasemdum var svarað og deiliskipulagstillagan samþykkt með breytingum sem komu til móts við hluta athugasemdanna. Þær breytingar voru þó ekki svo veigamiklar að auglýsa hefði þurft breytta tillögu að nýju, sbr. 4. mgr. 41. gr. skipulagslaga. Tók deiliskipulagsbreytingin gildi með auglýsingu þar um í B-deild Stjórnartíðinda að lokinni lögboðinni yfirferð Skipulagsstofnunar.
Umrædd lóð er á skilgreindu íbúðarsvæði, ÍB25 Sund, samkvæmt gildandi Aðalskipulagi Reykjavíkur 2010-2030 og telst Langholtsvegur vera aðalgata. Um aðalgötur segir í aðalskipulaginu: „Meðfram aðalgötum er heimil fjölbreyttari landnotkun, þó grunn skilgreining lóða við götuna sé íbúðarsvæði. Hér er einkum um að ræða starfsemi sem fellur undir flokkana verslun og þjónusta (VÞ, að skemmtistöðum undanskyldum) og samfélagsþjónusta (S). Verslun og þjónusta á jarðhæðum getur verið heimil, svo og mögulega veitingastaðir í flokki I og II og gististaðir í flokki II-III. Opnunartími allra veitingastaða skal takmarkast við kl. 23. […] Rýmri heimildir um landnotkun gilda eingöngu um hús sem standa við viðkomandi aðalgötu og ná einkum til jarðhæða þegar um verslun, þjónustu og veitingastaði er að ræða. Ef þörf krefur eru sett nánari ákvæði um landnotkunarheimildir við aðalgötur í hverfis- og eða deiliskipulagi.“ Er því breytt notkun fasteignarinnar samkvæmt hinni kærðu deiliskipulagsbreytingu í samræmi við aðalskipulag, svo sem áskilið er í fyrrnefndri 7. mgr. 12. gr. skipulagslaga. Að mati úrskurðarnefndarinnar er það ónæði og umferðaraukning sem af breyttri notkun kann að hljótast ekki umfram það sem almennt má búast við í þéttbýli og að því virtu var athugasemdum kæranda þar um svarað með ásættanlegum hætti við meðferð málsins. Þá verður ekki séð að stækkun hússins frá gildandi deiliskipulagi hafi að marki aukin grenndaráhrif umfram það sem vænta mátti að óbreyttu skipulagi.

Með vísan til alls þess sem að framan er rakið liggja ekki fyrir þeir ágallar á efni eða málsmeðferð hinnar kærðu deiliskipulagsbreytingar sem raskað geta gildi hennar og verður kröfu kæranda þar um því hafnað.

Uppkvaðning úrskurðar í máli þessu hefur dregist verulega sökum mikils fjölda og umfangs mála sem skotið hefur verið til úrskurðarnefndarinnar.

Úrskurðarorð:

Hafnað er kröfu kæranda um ógildingu á ákvörðun borgarráðs Reykjavíkur frá 16. mars 2017 um að samþykkja breytingu á deiliskipulagi Langholtsvegar/Drekavogs vegna Langholtsvegar 113.

____________________________________
Nanna Magnadóttir

______________________________              _____________________________
Aðalheiður Jóhannsdóttir                        Þorsteinn Þorsteinsson

 

18/2017 Flugvellir

Með

Árið 2018, föstudaginn 20. júlí, kom úrskurðarnefnd umhverfis- og auðlindamála saman til fundar í húsnæði nefndarinnar að Skuggasundi 3, Reykjavík. Mætt voru Ómar Stefánsson varaformaður, Aðalheiður Jóhannsdóttir prófessor og Þorsteinn Þorsteinsson byggingarverkfræðingur. 

Fyrir var tekið mál nr. 18/2017, kæra vegna ákvörðunar bæjarstjórnar Reykjanesbæjar frá 1. nóvember 2017 um að samþykkja deiliskipulag fyrir Flugvelli í Reykjanesbæ.

Í málinu er nú kveðinn upp svofelldur

úrskurður:

Með bréfi til úrskurðarnefndar umhverfis- og auðlindamála, dags. 8. febrúar 2017, er barst nefndinni 10. s.m., kærir Bílrúðuþjónustan ehf., Grófinni 15c, Reykjanesbæ, þá ákvörðun bæjarstjórnar Reykjanesbæjar frá 1. nóvember 2017 að samþykkja deiliskipulag fyrir Flugvelli í Reykjanesbæ. Þess er krafist að deiliskipulagið verði fellt úr gildi.

Gögn málsins bárust úrskurðarnefndinni frá Reykjanesbæ 10. mars 2017.

Málavextir: Kærandi er eigandi fasteignarinnar Iðavalla 5b, Reykjanesbæ samkvæmt afsali, dagsettu 3. desember 2015. Stærð lóðar fasteignarinnar samkvæmt þinglýstum lóðarleigusamningi, dags. 8. febrúar 1980, er 2.310 m2. Fyrrum eigendur Flugvalla og Iðavalla 5b skrifuðu undir samkomulag, dags. 10. september 2008, þar sem kveðið var á um breytingu á lóðamörkum, þannig að þau yrðu 15 m frá vesturgafli hússins á lóð nr. 5b við Iðavelli. Lóðin Flugvellir 6 minnkaði við þá breytingu um 350 m2 og lóðin Iðavellir 5b stækkaði að sama skapi. Framangreindu samkomulagi var ekki þinglýst og ákvæðum lóðarleigusamnings ekki breytt í samræmi við samkomulagið. Þáverandi eigandi Iðavalla 5b, sem gerði áðurnefnt samkomulag, seldi fasteignina ásamt lóðarréttindum með afsali, dags. 14. október 2009. Í afsalinu er skráð stærð lóðar 2.310 m2. Eigninni var afsalað til Landsbanka Íslands með afsali, dags. 8. október 2015, þar sem vísað var til lóðarleigusamnings og var eigninni síðan afsalað til kæranda eins og fyrr greinir. Samkomulags um lóðabreytinguna var ekki getið í nefndum afsölum.

Áður en kærandi gekk frá afsali vegna kaupa á Iðavöllum 5b hafði hann samband við skipulags- og byggingaryfirvöld í Reykjanesbæ til að fá staðfestingu á stærð lóðarinnar. Byggingarfulltrúinn staðfesti með tölvupósti, dags. 23. nóvember 2015, að lóðamörk væru í samræmi við framangreint samkomulag og fylgdi lóðarblað af Iðavöllum 5, sem uppfært var 20. nóvember 2015. Var nýtingarhlutfall lóðarinnar skráð á lóðarblaðið og stærð hennar talin 5.220 m2.

Á fundi umhverfis- og skipulagsráðs Reykjanesbæjar 8. desember 2015 var tekin fyrir beiðni um stækkun lóðar Flugvalla 6, þar sem bókað var að ekki lægi fyrir samþykkt deiliskipulag um svæðið en stefnt væri að því að ljúka því á næsta ári. Breytingar á svæðinu yrðu ekki leyfðar fram að því. Tillaga að deiliskipulagi fyrir Flugvelli var auglýst til kynningar 12. apríl 2016 og gerði kærandi athugasemdir við tillöguna og fór m.a. fram á að lóðamörk milli Iðavalla 5b og Flugvalla 6 yrðu áfram í samræmi við áðurgreint samkomulag. Bæjaryfirvöld svöruðu athugasemdum kæranda með bréfi dags. 27. júní 2016 og kváðust tilbúin til færa lóðamörkin úr 3,15 m í 10 m frá vesturgafli húss hans. Var jafnframt tekið fram að bæjarráð hefði samþykkt bókun um að samkomulagið frá 10. september 2008 væri ógilt þar sem einungis annar eigenda Iðavalla 5b hefði skrifað undir það. 

Reykjanesbær sendi Skipulagsstofnun deiliskipulag Flugvalla til yfirferðar 24. júní 2016 og gerði stofnunin athugasemdir við það með bréfi, dags. 11. júlí 2016. Var m.a. gerð athugasemd við að ekki væri tekin afstaða til allra efnisatriða athugasemda lóðareigenda Iðavalla 5b. Deiliskipulagsuppdrætti og skipulagsskilmálum var í kjölfarið breytt með tilliti til athugasemda Skipulagsstofnunar og tillagan svo breytt auglýst til kynningar að nýju frá 18. ágúst 2016 til 29. september s.á. Bæjarstjórn Reykjanesbæjar samþykkti deiliskipulagið á fundi 1. nóvember 2016 og tilkynnti Skipulagsstofnun með bréfi, dags. 17. nóvember s.á., að ekki væri gerð athugasemd við að hið nýja deiliskipulag Flugvalla yrði auglýst í B-deild Stjórnartíðinda. Deiliskipulagið tók síðan gildi með auglýsingu í B-deild Stjórnartíðinda 25. janúar 2017.

Málsrök kæranda: Byggir kærandi kröfu sína á því að réttaröryggi hans hafi ekki verið tryggt við meðferð málsins og því fari deiliskipulagið m.a. gegn 1. gr. skipulagslaga nr. 123/2010. Þá hafi málsmeðferðin farið gegn stjórnsýslulögum og meginreglum stjórnsýsluréttar. Reykjanesbær hafi ekki breytt afmörkun lóðanna í þinglýstum gögnum þrátt fyrir undirritun yfirlýsingar þess efnis, en það hafi verið í höndum sveitarfélagsins, sbr. 48. gr. skipulagslaga. Reykjanesbæ hafi borið að leiðbeina kæranda um stöðu mála, þ.e. að framangreindu samkomulagi hefði ekki verið þinglýst, og hafi þannig brotið gegn 7. gr. stjórnsýslulaga nr. 37/1993. Því sé mótmælt að samkomulagið frá 10. september 2008 sé ógilt, enda hafi sveitarfélaginu borið að leiðbeina aðilum máls svo að rétt væri staðið að undirritun skjalsins. Þá hafi sveitarfélagið brotið gegn rannsóknarreglu 10. gr. stjórnsýslulaga með því að leggja til lóðamörk í deiliskipulagstillögu, þvert gegn undirrituðum gögnum og betri vitund.

Málsrök Reykjanesbæjar:
Af hálfu bæjaryfirvalda er vísað til þess að umrætt deiliskipulag sé í samræmi við aðalskipulag og þinglesnar heimildir og ekki haldið neinum efnisannmörkum. Gætt hafi verið viðeigandi ákvæða skipulagslaga nr. 123/2010 við gerð og undirbúning þess. Benda bæjaryfirvöld á að yfirlýsing, dags. 21. júlí 2008,  um stækkun lóðar Flugvalla 6 úr 6.076 m2 í 6.426 m2, hafi verið aflýst af sýslumanni fyrir mistök, en þau mistök hafi nú verið leiðrétt.

Niðurstaða: Í máli þessu er deilt um lögmæti ákvörðunar bæjarstjórnar Reykjanesbæjar frá 1. nóvember 2016 um að samþykkja deiliskipulag fyrir Flugvelli í Reykjanesbæ. Er ágreiningur um stærð lóðanna Flugvalla 6 og Iðavalla 5b og hvernig mörkum þeirra skuli hagað.

Umrædd skipulagstillaga var auglýst til kynningar með almennum hætti í samræmi við 41. gr. skipulagslaga nr. 123/2010 og að lokinni kynningu var framkomnum athugasemdum svarað. Tillagan var send Skipulagsstofnun til yfirferðar í samræmi við 42. gr. laganna og í kjölfar athugasemda stofnunarinnar var tillögunni breytt og hún auglýst að nýju. Bæjarstjórn samþykkti hina breyttu skipulagstillögu og var hún send Skipulagsstofnun til yfirferðar að nýju og var ekki gerð athugasemd af hálfu stofnunarinnar við að deiliskipulagið öðlaðist gildi með auglýsingu í Stjórnartíðindum. Var málsmeðferð hinnar kærðu ákvörðunar því í samræmi við  ákvæði skipulagslaga. Samkvæmt þinglýstum gögnum er lóðin Iðavellir 5b 2.310 m2 að stærð en lóðin Flugvellir 6 er 6.426 m2. Eru stærðir lóða í hinu kærða deiliskipulagi í samræmi við þinglýstar heimildir sem ekki hefur verið hnekkt.

Í auglýsingu um gildistöku deiliskipulagsins í B-deild Stjórnartíðinda frá 25. janúar 2017 kemur fram að málsmeðferð skipulagstillögunnar hafi verið samkvæmt 44. gr. laganna sem fjallar um grenndarkynningu. Þessi rangfærsla raskar þó ekki gildi ákvörðunarinnar enda liggur fyrir að meðferð málsins var í samræmi við 41. gr. skipulagslaga.

Úrskurðarnefnd umhverfis- og auðlindamála starfar samkvæmt lögum nr. 130/2011 og hefur það hlutverk að úrskurða í kærumálum vegna stjórnvaldsákvarðana og ágreiningsmálum vegna annarra úrlausnaratriða á sviði umhverfis- og auðlindamála eftir því sem mælt er fyrir um í lögum á því sviði. Einskorðast valdheimildir úrskurðarnefndarinnar lögum samkvæmt við endurskoðun á lögmæti þeirra ákvarðana sem undir hana verða bornar. Er það því ekki á færi nefndarinnar að taka til úrlausnar álitamál er snúa að beinum eða óbeinum eignarréttindum og gildi þinglýstra heimilda í því sambandi. 

Með vísan til þess sem að framan er rakið og með hliðsjón af því að deiliskipulag getur ekki ráðstafað eignaréttindum með bindandi hætti liggja ekki fyrir þeir annmarkar á hinni kærðu ákvörðun sem leitt geta til ógildingar hennar.

Uppkvaðning úrskurðar í máli þessu hefur dregist sökum mikils fjölda og umfangs mála sem skotið hefur verið til úrskurðarnefndarinnar.

Úrskurðarorð:

Hafnað er kröfu kæranda um ógildingu ákvörðunar bæjarstjórnar Reykjanesbæjar frá 1. nóvember 2017 um að samþykkja deiliskipulag Flugvalla í Reykjanesbæ. 

____________________________________
Ómar Stefánsson

______________________________              _____________________________
Aðalheiður Jóhannsdóttir                          Þorsteinn Þorsteinsson

 

67/2017 Fornubúðir

Með

Árið 2018, fimmtudaginn 12. júlí kom úrskurðarnefnd umhverfis- og auðlindamála saman til fundar í húsnæði nefndarinnar að Skuggasundi 3, Reykjavík. Mætt voru Ómar Stefánsson varaformaður, Aðalheiður Jóhannsdóttir prófessor og Þorsteinn Þorsteinsson byggingarverkfræðingur.

Fyrir var tekið mál nr. 67/2017, kæra á ákvörðun bæjarstjórnar Hafnarfjarðar frá 27. apríl 2017 um breytingu á deiliskipulagi Suðurhafnar vegna lóðarinnar Fornubúða 5.

Í málinu er nú kveðinn upp svofelldur

úrskurður:

Með bréfi til úrskurðarnefndar umhverfis- og auðlindamála, dags. 19. júní 2017, er barst nefndinni 20. s.m., kæra A og B, Suðurgötu 70, Hafnarfirði þá ákvörðun bæjarstjórnar Hafnarfjarðar frá 27. apríl 2017 að samþykkja breytingu á deiliskipulagi Suðurhafnar vegna lóðarinnar Fornubúða 5. Er þess krafist að ákvörðunin verði felld úr gildi.

Með bréfi til úrskurðarnefndarinnar, dags. 1. maí 2018, er barst nefndinni 2. s.m., kæra sömu aðilar ákvörðun byggingarfulltrúans í Hafnarfirði frá 27. mars s.á. um að veita leyfi fyrir viðbyggingu að Fornubúðum 5. Er þess krafist að hin kærða ákvörðun verði felld úr gildi og að framkvæmdir verði stöðvaðar á meðan málið er til meðferðar fyrir úrskurðarnefndinni. Verður síðara kærumálið, sem er nr. 68/2018, sameinað máli þessu þar sem hinar kærðu ákvarðanir eru samofnar og sömu aðilar standa að kærunum. Þykir málið nægilega upplýst til að það verði tekið til endanlegs úrskurðar og verður því ekki tekin afstaða til stöðvunarkröfu kærenda.

Gögn málsins bárust úrskurðarnefndinni frá Hafnarfjarðabæ 2. ágúst 2017 og 17. maí 2018.

Málavextir: Hinn 13. apríl 2016 samþykkti bæjarstjórn Hafnarfjarðar lýsingu vegna fyrirhugaðrar breytingar á deiliskipulagi Flensborgarhafnar. Lóðin Fornubúðir 5 er innan þess svæðis sem lýsingin tók til. Samkvæmt lýsingunni voru lágreistar byggingar sem féllu vel að aðliggjandi byggð meðal markmiða nýs skipulags. Málið var til umfjöllunar í nefndum bæjarins á árunum 2016 og 2017 án þess að tillaga að breyttu deiliskipulagi fyrir svæðið hafi verið lögð fram. Á fundi skipulags- og byggingarráðs 23. ágúst 2016 var síðan lagt fram erindi frá lóðarhafa Fornubúða 5 þar sem kynnt voru áform um viðbyggingu við fasteign á lóðinni. Var samþykkt að auglýsa tillögu að breyttu deiliskipulagi fyrir lóðina á fundi bæjarstjórnar Hafnarfjarðar 1. febrúar 2017. Sendu kærendur inn athugasemdir við tillöguna. Breyting á deiliskipulagi Suðurhafnar vegna Fornubúða 5 var svo samþykkt á fundi bæjarstjórnar Hafnarfjarðar 27. apríl 2017. Tók skipulagsbreytingin gildi með auglýsingu í B-deild Stjórnartíðinda 26. maí s.á. Breytingin felur í sér að heimilt er að reisa skrifstofu- og þjónustuhús á lóðinni, breyta hámarkshæð bygginga og húsagerð, stækka byggingarreit, auka nýtingarhlutfall lóðarinnar auk heimildar til að byggja bílakjallara. Umsókn um byggingarleyfi fyrir viðbyggingu að Fornubúðum 5 var síðan samþykkt á afgreiðslufundi byggingarfulltrúa 27. mars 2018.

Málsrök kærenda: Kærendur byggja á því að málið hafi ekki verið nægjanlega upplýst þegar hin kærða skipulagsákvörðun var tekin, sbr. 10. gr. stjórnsýslulaga nr. 37/1993. Þannig hafi nauðsynleg gögn ekki legið fyrir, þar sem skipulagslýsing fyrir Flensborgarhöfn hafi ekki verið meðal gagna málsins, auk þess sem ekki hafi verið gerðar nauðsynlegar athuganir á því hvaða áhrif aukið byggingarmagn og umfangsmeiri starfsemi myndu hafa á umferð á svæðinu. Þá telja kærendur að ekki hafi verið farið að ákvæðum skipulagslaga nr. 123/2010 við meðferð málsins. Þannig hafi ekki verið tekin afstaða til allra athugasemda kærenda í samræmi við 3. mgr. 41. gr. laganna. Það að deiliskipuleggja einstakar lóðir sérstaklega sé almennt ekki í samræmi við skipulagslög, sbr. 2. mgr. 37. gr. laganna, auk þess sem skortur hafi verið á samráði við íbúa þar sem ákveðið hafi verið að hverfa frá því sem lagt hafi verið upp með í skipulagslýsingu fyrir svæðið. Einnig hafi tillaga að breyttu deiliskipulagi verið auglýst með vísan til 1. mgr. 41. gr. skipulagslaga en hún hefði átt að vera auglýst með vísan til 1. mgr. 43. laganna. Jafnframt hafi tillagan tekið breytingum frá auglýsingu en bætt hafi verið við 8.000 m2 bílakjallara og nýtingarhlutfall fært úr 1,36 í 1,9. Því hafi borið að auglýsa tillöguna að nýju, sbr. 4. mgr. 41. gr. skipulagslaga. Deiliskipulagsbreytingin sé í ósamræmi við Aðalskipulag Hafnarfjarðar 2013-2025 þar sem fyrirhuguð starfsemi á lóðinni sé ekki í samræmi við landnotkunarflokk aðalskipulagsins. Ríkisstofnanir falli undir landnotkunarflokkinn samfélagsþjónusta en samkvæmt aðalskipulaginu sé um að ræða hafnarsvæði en auk þess sé leyfilegt að staðsetja á hafnarsvæðinu verslanir og þjónustustarfsemi tengdri höfninni samkvæmt skilmálum fyrir Flensborgarhöfn, en ríkisstofnun falli ekki undir þann flokk. Einnig byggja kærendur á því að byggingin, sem deiliskipulagið heimilar að byggð verði, stingi í stúf við aðrar byggingar á svæðinu og nágrenni þess, en hún sé tvöfalt hærri en aðrar byggingar á svæðinu auk þess að vera í ósamræmi við byggðamynstur samkvæmt skipulagslýsingu fyrir Flensborgarhöfn. Þá skerði fyrirhuguð bygging útsýni frá fasteign kærenda og rýri verðmæti hennar. Byggingarmagn sé einnig allt of mikið miðað við umferðaræðar að og frá svæðinu og bílastæði í næsta nágrenni. Skipulagsbreytingin sé auk þess í miklu ósamræmi við gildandi skipulag og skipulagslýsingu. Kærendur taka fram að þeim hafi ekki orðið kunnugt um útgáfu byggingarleyfisins fyrr en fyrsta lagi 9. apríl 2018 og því hafi kærufrestur vegna þeirrar ákvörðunar ekki verið liðinn þegar kæran var send úrskurðarnefndinni.

Málsrök Hafnafjarðarbæjar:
Af hálfu bæjaryfirvalda er því hafnað að sú hugmyndavinna sem fram hafi farið vegna Flensborgarhafnar sé bindandi fyrir þær hugmyndir sem síðar komu fram um uppbyggingu að Fornubúðum 5. Um sé að ræða tvö aðskilin mál og því hafi skipulagslýsingin ekki þurft að liggja fyrir þegar breytt deiliskipulag vegna Fornubúða 5 hafi verið afgreitt. Þegar um sé að ræða breytingu á deiliskipulagi sé heimilt að taka einstakar lóðir út og deiliskipuleggja þær sérstaklega, sbr. 2. mgr. 38. gr. skipulagslaga nr. 123/2010. Þá hafi ekki orðið breyting frá auglýstri tillögu að deiliskipulagi þótt tilkynning á heimasíðu Hafnafjarðarbæjar hafi gefið slíkt til kynna. Jafnframt er því hafnað að breytt deiliskipulag vegna Fornubúða 5 sé ekki í samræmi við Aðalskipulag Hafnarfjarðar 2013-2025. Í því sambandi er vísað til þess sem segi í aðalskipulaginu varðandi svæðið Flensborgarhöfn (H2) en auk þess séu mörg fordæmi fyrir því að ríkisstofnanir eða fyrirtæki á vegum eða í eigu þess nýti mannvirki sem eru á lóðum sem samkvæmt landnotkunarflokki er annað en „samfélagsþjónusta“. Kærendur hafi ekki rökstutt þá fullyrðingu sína að hæð mannvirkja og byggingarmagn verði of mikið. Ljóst sé að umferð muni aukast um þær umferðaræðar sem liggi að núverandi hafnarsvæði en erfitt sé að fullyrða hver sú aukning verði. Þá sé ekki fallist á að útsýni sé lögvarið og því óljóst hverjir séu hinir lögvörðu hagsmunir kærenda í málinu.

Athugasemdir leyfishafa:
Leyfishafa var gefinn kostur á að koma á framfæri athugasemdum sínum vegna málsins en hann hefur ekki látið málið til sín taka fyrir nefndinni.

Niðurstaða: Samkvæmt 2. mgr. 4. gr. laga nr. 130/2011 um úrskurðarnefnd umhverfis- og auðlindamála er kærufrestur til úrskurðarnefndarinnar einn mánuður frá því að kæranda varð kunnugt eða mátti vera kunnugt um ákvörðun þá sem kæra lýtur að. Hin kærða ákvörðun varðandi byggingarleyfið var tekin á afgreiðslufundi byggingarfulltrúa 27. mars 2018. Kærendur hafa fært fyrir því rök að þeim hafi ekki orðið kunnugt um ákvörðunina fyrr en einhverjum dögum síðar, en þeim var ekki tilkynnt um veitingu leyfisins. Verður því við það að miða að upphaf kærufrests vegna samþykktar hins kærða byggingarleyfis hafi ekki verið fyrr en fyrstu dagana í apríl 2018 og var kærufrestur því ekki liðinn þegar kæran barst úrskurðarnefndinni 2. maí s.á. og verður málinu því ekki vísað frá af þeim sökum. Þá er ekki útilokað, með hliðsjón af staðháttum og hæð fyrirhugaðrar byggingar, sem heimiluð er með umdeildri skipulagsbreytingu, að hún muni hafa áhrif á útsýni frá fasteign kærenda. Teljast kærendur því eiga lögvarða hagsmuni tengda þeirri ákvörðun, sbr. 3. mgr. 4. gr. laga um úrskurðarnefnd umhverfis- og auðlindamála.

Í máli þessu er deilt um lögmæti breytingar á deiliskipulagi Suðurhafnar vegna lóðarinnar Fornubúða 5 og samþykki byggingaráforma á grundvelli þeirrar breytingar, þar sem gert er ráð fyrir byggingu skrifstofu- og þjónustuhúss fyrir starfsemi Hafrannsóknarstofnunar. Hafrannsóknarstofnun er ríkisstofnun sem annast rannsóknir og ráðgjöf á sviði hafs og vatna, sbr. lög um Hafrannsóknarstofnun, rannsókna- og ráðgjafastofnun hafs og vatna nr. 112/2015.

Samkvæmt 3. mgr. 3. gr. og 1. mgr. 38. gr. skipulagslaga nr. 123/2010 annast sveitarstjórnir og bera ábyrgð á gerð aðalskipulags og deiliskipulags í sínu umdæmi. Í skipulagsvaldi sveitarstjórna felst m.a. heimild til breytinga á gildandi deiliskipulagi eins og kveðið er á um í 43. gr. laganna, en þess ber að gæta að breytingin rúmist innan heimilda aðalskipulags, sbr. 7. mgr. 12. gr. skipulagslaga.

Lóðin Fornubúðir 5, sem umrædd deiliskipulagsbreyting tekur til, tilheyrir svæðinu Suðurhöfn og er staðsett á hafnarsvæði H1 samkvæmt Aðalskipulagi Hafnarfjarðar 2013-2025, en ekki á hafnarsvæði H2 þar sem verslunar- og þjónustustarfsemi er heimiluð auk hafnarstarfsemi. Í grein 6.2 skipulagsreglugerðar nr. 90/2013 er að finna skilgreiningu á landnotkunarflokkum aðalskipulags. Þar er flokkurinn „hafnir (H)“ skilgreindur sem „Svæði fyrir hafnir og hafnarmannvirki þar sem gert er ráð fyrir mannvirkjum og tækjum til móttöku skipa og báta, losunar og lestunnar þeirra.

Í gildandi aðalskipulagi Hafnarfjarðar segir svo um hafnarsvæði: „Á hafnarsvæðum tengist landnotkun fyrst og fremst hafnsækinni starfsemi, s.s. mannvirkjum og tækjum til móttöku skipa og báta, lestunar og losunar þeirra, geymslu vöru, móttöku og afgreiðslu þessarar vöru, móttöku og brottfarar farþega, fiskvinnslu og starfsemi tengdri sjóflutningum og skipasmíði eða viðgerðum. Íbúðir eru ekki heimilar á hafnarsvæðum. Þó er í undantekningartilvikum unnt að gera ráð fyrir húsvarðaríbúðum. Hafnarsvæðin heyra undir stjórn hafnarstjórnar.“ Um Suðurhöfn segir sérstaklega: „Miðað er við að Suðurhöfn (H1) verði áfram megin fiskihöfn höfuðborgarsvæðisins, vöruflutningahöfn og miðstöð skipasmíða og viðhaldsþjónustu við skipaflotann. Megin markmið í skipulagi hafnarsvæðisins eru að skapa skilyrði og bestu aðstæður til öflugrar þróunar fyrir hafnsækna starfsemi og að skapa aðstöðu fyrir uppbyggingu skipaviðhaldsiðnaðar. Gera þarf ráð fyrir að hægt verði að taka á móti og þjónusta farþegaskip í Suðurhöfninni. Miklir þróunarmöguleikar eru í Suðurhöfn sem verður miðstöð útgerðar, vöruflutninga og skipaviðgerða. Suðurhöfnin hefur verið stækkuð með landfyllingu og útbúið stórt athafnasvæði og aðastaða fyrir útgerð, fiskmarkað og flutningafyrirtæki. Einnig er þar olíubryggja og olíugeymar, sem fjallað er um í áhættumati Höfuðborgarsvæðisins og í umhverfismati aðalskipulagsins. Með nýjum ákvæðum um hafnarvernd er sá hluti hafnarsvæðanna sem vöruflutningar fara um lokaður fyrir allri almennri umferð.“

Samkvæmt umræddri deiliskipulagsbreytingu er heimilt að reisa á fyrrgreindri lóð skrifstofu- og þjónustuhús og fram kemur í hinu kærða byggingarleyfi að húsnæðið sé ætlað undir starfsemi Hafrannsóknarstofnunar. Sú notkun getur ekki fallið undir landnotkunarflokk hafna eins og hann er skilgreindur í skipulagsreglugerð eða fyrrgreinda skilmála aðalskipulags. Í kafla skipulagsreglugerðar um landnotkun er gert ráð fyrir að þjónustustofnanir falli undir landnotkunarflokkinn samfélagsþjónusta (S) eða eftir atvikun miðsvæði (M) skv. grein 6.2 skipulagsreglugerðar.

Með vísan til þess sem að framan er rakið liggur fyrir að hin kærða deiliskipulagsbreyting er hvorki í samræmi við landnotkunarflokk svæðisins samkvæmt skipulagsreglugerð né skilmála Aðalskipulags Hafnarfjarðar 2013-2025. Verður því ekki hjá því komist að ógilda deiliskipulagsbreytinguna með hliðsjón af kröfu 7. mgr. 12. gr. skipulagslaga um innbyrðis samræmi skipulagsáætlana.

Að framangreindri niðurstöðu fenginni á hið kærða byggingarleyfi ekki stoð í gildandi deiliskipulagi svo sem áskilið er í 11. gr. laga um mannvirki nr. 160/2010 og verður það því fellt úr gildi.

Úrskurðarorð:

Ákvörðun bæjarstjórnar Hafnarfjarðar frá 27. apríl 2017 um að samþykkja breytingu á deiliskipulagi Suðurhafnar vegna Fornubúða 5 er felld úr gildi.

Ákvörðun byggingarfulltrúans í Hafnarfirði frá 27. mars 2018 um að samþykkja umsókn um byggingu skrifstofu- og rannsóknarhúss fyrir starfsemi Hafrannsóknarstofnunar á lóð nr. 5 við Fornubúðir er felld úr gildi.

____________________________________
Ómar Stefánsson

______________________________              _____________________________
Aðalheiður Jóhannsdóttir                                     Þorsteinn Þorsteinsson

137/2016 Víðivellir

Með

Árið 2018, fimmtudaginn 14. júní, kom úrskurðarnefnd umhverfis- og auðlindamála saman til fundar í húsnæði nefndarinnar að Skuggasundi 3, Reykjavík. Mætt voru Nanna Magnadóttir forstöðumaður, Ómar Stefánsson varaformaður og Þorsteinn Þorsteinsson byggingarverkfræðingur.

Fyrir var tekið mál nr. 137/2016, kæra á ákvörðun sveitarstjórnar Fljótsdalshrepps frá 2. ágúst 2016 um að samþykkja deiliskipulag frístundabyggðar í landi Víðivalla ytri 1, Fljótsdalshreppi.

Í málinu er nú kveðinn upp svofelldur

úrskurður:

Með bréfi til úrskurðarnefndar umhverfis- og auðlindamála, dags. 19. október 2016, er barst nefndinni sama dag, kæra A og B, eigendur frístundalóða nr. 4 og 5 og D og E vegna frístundalóða nr. 8 og 9 að Víðivöllum ytri 1, Fljótsdalshreppi, þá ákvörðun sveitarstjórnar Fljótsdalshrepps frá 2. ágúst 2016 að samþykkja deiliskipulag frístundabyggðar í landi Víðivalla ytri 1. Er þess krafist að ákvörðunin verði felld úr gildi.

Gögn málsins bárust úrskurðarnefndinni frá Fljótsdalshreppi 23. nóvember 2016.

Málavextir: Á fundi sveitarstjórnar Fljótsdalshrepps 11. janúar 2011 var samþykkt tillaga að deiliskipulagi frístundabyggðar í landi Víðivalla ytri 1 og birtist auglýsing þar um í B-deild Stjórnartíðinda 20. maí s.á. Fól skipulagið í sér að gert var ráð fyrir 13 frístundalóðum á 19,4 ha svæði. Í september 2013 tilkynnti Skipulagsstofnun sveitarfélaginu að umrætt deiliskipulag teldist ekki í gildi, en lögbundnir tímafrestir höfðu ekki verið haldnir við meðferð deiliskipulagstillögunnar.

Á fundi sveitarstjórnar 5. apríl 2016 var lögð fram tillaga að deiliskipulagi Víðivalla ytri 1 sem efnislega var að meginstefnu til sú sama og fyrra skipulag sem áður hafði verið metið ógilt. Þær breytingar höfðu þó verið gerðar að á skipulagssvæðinu var nú gert ráð fyrir einni lóð í stað lóðanna nr. 1, 2 og 3, en ósk þess efnis hafði borist sveitarfélaginu. Þá hafði tillagan sætt öðrum breytingum, m.a. með vísan til þess að nýtt aðalskipulag Fljótsdalshrepps hefði tekið gildi. Var samþykkt að auglýsa tillöguna til kynningar skv. 41. gr. skipulagslaga nr. 123/2010. Athugasemdir bárust á kynningartíma hennar, m.a. frá tveimur kærenda í máli þessu. Hinn 2. ágúst 2016 tók sveitarstjórn málið fyrir að nýju og samþykkti tillöguna sem og svör við fram komnum athugasemdum. Tillagan var í kjölfar þess send Skipulagsstofnun til lögboðinnar afgreiðslu og gerði stofnunin ekki athugasemd við að birt yrði auglýsing um samþykkt deiliskipulagsins. Birtist auglýsing þar um í B-deild Stjórnartíðinda 23. september 2016. Tveir kærenda sendu Fljótsdalshreppi og Skipulagsstofnun athugasemdir sínar vegna fyrrnefndrar samþykktar og var þeim svarað með bréfi Skipulagsstofnunar, dags. 16. september 2016, og með bréfi sveitarfélagsins, dags. 17. október s.á.

Málsrök kærenda: Kærendur telja að röng forsenda búi að baki hinni kærðu ákvörðun, þ.e. að ekki sé til staðar gilt deiliskipulag fyrir svæðið. Hafi lóðum verið úthlutað á grundvelli deiliskipulags fyrir sumarhúsasvæði í landi Víðivalla ytri 1 frá 1993. Það skipulag sé enn í gildi samkvæmt 11. tl. bráðabirgðaákvæðis skipulags- og byggingarlaga nr. 73/1997. Einnig hafi verið samþykkt Svæðisskipulag Héraðssvæðis 1998-2010 þar sem gerð hafi verið grein fyrir frístundahúsasvæðinu. Hafi það sambærilega stöðu og aðalskipulag. Gerð nýs deiliskipulags á svæðinu sé því óþörf.

Skipulagslög nr. 123/2010 taki ekki til fyrri deiliskipulagsvinnu Fljótsdalshrepps en skipulagið frá árinu 2011 hafi ekki tekið gildi. Hafi sveitarfélaginu borið að hefja deiliskipulagsferlið frá grunni árið 2016. Sú afstaða Skipulagsstofnunar að lokamálsgrein 42. gr. skipulagslaga eigi við standist ekki. Málsmeðferð eftir 40. gr. laganna hafi aldrei átt sér stað. Henni sé ekki heimilt að sleppa og verði málsmeðferð samkvæmt lögum nr. 73/1997 ekki jafnað til hennar. Lokamálsgrein 42. gr. skipulagslaga hafi verið sett með breytingarlögum nr. 135/2012. Bendi ekkert til þess að ákvæðinu hafi verið ætlað að gilda afturvirkt og hefði í öllu falli þurft að taka það skýrt fram. Málsmeðferð deiliskipulagsins sé því ekki í samræmi við ákvæði 40. gr. skipulagslaga. Hafi hvorki verið útbúin lýsing skipulagsverkefnisins né viðhöfð kynning og samráð við deiliskipulagsgerðina. Hafi það komið í veg fyrir að kærendur hafi getað haft áhrif og aðkomu að skipulagsgerðinni. Með réttu hafi átt að tilkynna eigendum lóða sérstaklega um deiliskipulagstillöguna, en það hafi ekki verið gert. Sé í þessu sambandi skírskotað til 3. tl. gr. 5.2.1. og til gr. 5.6.1. í skipulagsreglugerð nr. 90/2013.

Skipulagsnefnd og skipulagsfulltrúi hafi aldrei fjallað um hið kærða deiliskipulag og hafi því lögbundinni málsmeðferð samkvæmt skipulagslögum ekki verið fylgt. Sé málsmeðferð skipulagsnefndar, þar sem skipulagsfulltrúi hafi málfrelsi og tillögurétt, grundvöllurinn að faglegri málsmeðferð við skipulagsgerð. Í gr. 5.7.1. í skipulagsreglugerð komi m.a. fram að þegar frestur til athugasemda sé liðinn skuli sveitarstjórn taka tillögu til umræðu að undangenginni umfjöllun skipulagsnefndar.

Í greinargerð hins kærða deiliskipulags sé ekki fjallað um samgöngukerfi og umferðarmannvirki, svo sem beri að gera skv. a. lið gr. 5.3.2.5. í skipulagsreglugerð. Einungis sé gerð grein fyrir aðkomu frá þjóðvegi, en ekki umferðarkerfi á skipulagssvæðinu. Sérstök ástæða hafi verið til að fjalla um þetta ef víkja ætti frá eldra skipulagi um áætlaða legu vegar um frístundasvæðið. Þá sé aðeins gert ráð fyrir einni leið af svæðinu og sé í þessu sambandi sérstaklega vísað til lokamálsgreinar ákvæðisins.

Nýtt deiliskipulag muni festa í sessi illfæra og óörugga umferðarleið að lóðum kærenda. Veghalli leiðarinnar sé um 30% og vegurinn hlykkjóttur. Hann hafi verið lagður til bráðabirgða árið 1993 en deiliskipulagið frá því ári hafi gert ráð fyrir annarri veglínu sem sé mun greiðfærari, m.a. vegna minni veghalla. Sú veglagning sé auk þess hluti af einkaréttarlegum samningum lóðarhafa við eiganda opins svæðis innan deiliskipulagsins. Séu ástæður þessarar breytingar illskiljanlegar og í andstöðu við markmið skipulagslaga og ákvæði skipulagsreglugerðar. Hafi skortur á kynningu, samráði, faglegri umfjöllun skipulagsnefnda og aðkomu skipulagsfulltrúa leitt til þess að ekki hafi verið gætt að hagsmunum lóðarhafa og fagsjónarmiðum um veglagningu á svæðinu.

Málsrök Fljótsdalshrepps: Sveitarfélagið krefst þess að kröfum kærenda verði hafnað. Fyrsta aðalskipulag Fljótsdalshrepps hafi tekið gildi árið 2004. Þegar af þeirri ástæðu hafi ekki verið uppfyllt skilyrði til að deiliskipulagsáætlun fyrir sumarbústaðarsvæði í landi Víðivalla ytri 1 gæti öðlast gildi á grundvelli 11. tl. bráðabirgðaákvæðis laga nr. 73/1997. Ekki sé grundvöllur til að beita rýmkandi lögskýringu enda feli ákvæðið í sér undantekningu frá þeirri aðalreglu að nánar tilgreindir annmarkar við formlega staðfestingu skipulagsáætlana leiði til ógildis þeirra. Svæðisskipulag Héraðssvæðis 1998-2010, sem samþykkt hafi verið löngu síðar, geti aldrei orðið fullnægjandi grundvöllur fyrir deiliskipulagsgerð jafnvel þótt litið yrði svo á að það hefði sömu réttaráhrif og aðalskipulag í þessu tilliti. Um sé að ræða nýtt deiliskipulag og eigi sjónarmið um að gerð þess sé óþörf eða jafnvel óheimil sér enga stoð. Standi engin rök til þess að óheimilt hafi verið að nýta heimild í lokamálslið 2. mgr. 42. gr. skipulagslaga nr. 123/2010. Eðli málsins samkvæmt eigi umrætt ákvæði við um liðin atvik en feli á engan hátt í sér afturvirkni.

Ágreiningslaust sé að deiliskipulagstillagan hafi ekki verið tekin til umfjöllunar í skipulagsnefnd að loknum athugasemdafresti. Geti skortur á umfjöllun nefndarinnar ekki talist verulegur annmarki er leiði til ógildingar deiliskipulagsins og sé það í samræmi við afstöðu Skipulagsstofnunar að þessu leyti. Sveitarstjórn fari með skipulagsvald á sínu svæði í þessum efnum og eigi skipulagsnefnd að starfa undir yfirstjórn hennar, sbr. 2. mgr. 6. gr. skipulagslaga. Samkvæmt því geti sveitarstjórn á engan hátt orðið bundin af því sem fram kunni að koma í umfjöllun skipulagsnefndar. Þá verði ekki séð að í 41. gr. laganna sé gert ráð fyrir sérstakri aðkomu skipulagsfulltrúa utan hugsanlegrar þátttöku hans í umfjöllun skipulagsnefndar.

Hvað varði þá athugasemd að kynning tillögunnar hafi ekki verið í samræmi við 40. gr. skipulagslaga sé áréttað að það ákvæði komi ekki til álita þar sem um málsmeðferð fari skv. lokamálslið 2. mgr. 42. gr. laganna. Þá liggi ekki annað fyrir en að vinna við deiliskipulagsþætti sem unnir hafi verið á gildistíma skipulags- og byggingarlaga nr. 73/1997 og skipulagsreglugerðar nr. 400/1998 hafi uppfyllt skilyrði þeirra laga og reglugerðar. Núgildandi skipulagsreglugerð hafi tekið gildi í janúar 2013. Geti ákvæði hennar ekki haft þýðingu um þá deiliskipulagsvinnu sem unnin hafi verið fyrir það tímamark. Þá geti tilvitnuð ákvæði skipulagsreglugerðar sem kærendur vísi til ekki komið til álita enda snúi þau að samráði og kynningu við gerð deiliskipulagstillögu, sbr. 40. gr. skipulagslaga. Að auki eigi 3. mgr. gr. 5.2.1. í skipulagsreglugerð við um þá sem eigi lönd að deiliskipulagssvæði, en ekki þá sem eigi land sem sé hluti af viðkomandi svæði. Tillagan hafi verið kynnt í samræmi við gr. 5.6.1. í skipulagsreglugerð og hafi að öllu leyti verið í samræmi við lög. Eigi sjónarmið um að kærendur hafi átt rétt á sérstakri kynningu eða samráði sér enga lagastoð.

Fyrir liggi að á deiliskipulagsuppdrætti sé gerð grein fyrir vegstæði á skipulagssvæðinu með grænni brotalínu en það vegstæði sé hið sama og núverandi vegur liggi um. Gerð sé grein fyrir aðkomu að svæðinu frá þjóðvegi í greinargerð og á uppdrætti. Sé framsetning þessi í samræmi við ákvæði gr. 5.3.2.5. í skipulagsreglugerð. Hvað varði lokamálsgrein tilvitnaðrar greinar þá sé vísað til þess að um sé að ræða fámenna frístundabyggð þar sem ekki sé þekkt sérstök hætta af gróðureldum. Sé á engan hátt sýnt fram á að umferð um svæðið og frá því yrði örðugari um veg á vegsvæði samkvæmt deiliskipulaginu en væri um veg á vegstæði því sem kærendur óski eftir. Því sé andmælt að veghalli sé 30% og vegurinn ógreiðfær. Þá hafi ekkert komið fram um að núverandi vegur hafi verið lagður til bráðabirgða. Sérstaklega sé mótmælt að gætt hafi verið hagsmuna annarra á kostnað kærenda. Sveitarfélagið sé ekki aðili að og beri ekki ábyrgð á einkaréttarlegum samningum milli kærenda og eigenda Víðivalla ytri 1.

Niðurstaða: Í 3. mgr. 4. gr. laga nr. 130/2011 um úrskurðarnefnd umhverfis- og auðlindamála er kveðið á um að þeir einir geti skotið máli til úrskurðarnefndarinnar sem eigi lögvarða hagsmuni tengda hinni kærðu ákvörðun. Samkvæmt fasteignaskrá Þjóðskrár Íslands er kærandinn Þorsteinn Bjarnason hvorki skráður eigandi lóðanna nr. 8 né nr. 9 á deiliskipulagssvæðinu eða mannvirkja á þeim lóðum. Á hann því ekki hagsmuni af því að fá skorið úr um gildi hinnar kærðu ákvörðunar og verður kæru hans því vísað frá úrskurðarnefndinni.

Í máli þessu er deilt um gildi samþykktar Fljótsdalshrepps á deiliskipulagi frístundabyggðar að Víðivöllum ytri 1 er öðlaðist gildi 23. september 2016. Sveitarstjórn samþykkti árið 2011 tillögu að deiliskipulagi fyrir sama svæði en þar sem lögbundnir tímafrestir skv. þágildandi 2. mgr. 42. gr. skipulagslaga nr. 123/2010 um auglýsingu tillögunnar voru ekki virtir við meðferð málsins taldist hún ógild. Var kveðið á um það í lokamálslið 2. mgr. tilgreinds ákvæðis að færi þá um tillöguna í samræmi við 41. gr. laganna. Var 2. mgr. 42. gr. skipulagslaga breytt með lögum nr. 135/2012. Ekki voru þó gerðar breytingar á lokamálslið 2. mgr. og skyldi sem fyrr fara með ógilt deiliskipulag í samræmi við 41. gr. skipulagslaga. Samkvæmt því skyldi auglýsa tillöguna til kynningar og að liðnum fresti til athugasemda skyldi sveitarstjórn taka tillöguna til umræðu að undangenginni umfjöllun skipulagsnefndar. Var ekki gerður áskilnaður um að sveitarstjórn tæki saman lýsingu á skipulagsverkefninu líkt og almennt er þegar vinna við gerð deiliskipulagstillögu hefst, sbr. 40. gr. sömu laga.

Í máli því sem hér er til umfjöllunar liggur fyrir að hin kærða ákvörðun er að meginstefnu til byggð á sömu forsendum og felur í sér sambærilegar heimildir og áður samþykkt deiliskipulag Víðivalla ytri 1. Þó hafa þær breytingar verið gerðar að gert er ráð fyrir 11 lóðum í stað 13 lóða á skipulagssvæðinu og hefur skipulagið einnig sætt breytingum þar sem nýtt aðalskipulag Fljótsdalshrepps hefur tekið gildi og breytingar orðið á lögum og reglugerðum. Að þessu virtu verður ekki talið að sveitarstjórn hafi getað byggt málsmeðferð sína á ákvæðum 41. gr. skipulagslaga á grundvelli 2. mgr. 42. gr. laganna. Verður enda að telja að eðli máls samkvæmt geti lokamálsliður 2. mgr. 42. gr. aðeins átt við í þeim tilvikum þegar ógild deiliskipulagsákvörðun sem þar er fjallað um er auglýst að nýju efnislega óbreytt.

Samkvæmt 40. gr. skipulagslaga skal sveitarstjórn taka saman lýsingu á skipulagsverkefninu þegar vinna við gerð deiliskipulagstillögu hefst. Heimilt er þó skv. ákvæðinu að falla frá gerð slíkrar lýsingar ef allar meginforsendur liggja fyrir í aðalskipulagi. Eru meginforsendur skýrðar svo í gr. 5.2.2. í skipulagsreglugerð nr. 90/2013 að með þeim sé átt við stefnu um áherslur og uppbyggingu landnotkunarreita, svo sem varðandi nánari notkun á einstökum reitum, þéttleika og byggðamynstur eða umfang auðlindanýtingar. Umrætt skipulagssvæði er í Aðalskipulagi Fljótsdalshrepps 2014-2030 skilgreint sem frístundabyggð, F4, og er þar gert ráð fyrir 13 frístundahúsum á um 20 ha svæði. Með hliðsjón af efni hins kærða deiliskipulags lágu meginforsendur þess fyrir í gildandi aðalskipulagi. Var skipulagsyfirvöldum sveitarfélagsins því heimilt að falla frá gerð lýsingar við undirbúning hinnar kærðu ákvörðunar.

Í greinargerð deiliskipulagsins er tekið fram að aðkoma að skipulagssvæðinu sé af Fljótsdalsvegi (933) um 150 m norðan brúar yfir Kelduárkvísl. Í gr. 5.3.2.5. í skipulagsreglugerð er tekið fram að við deiliskipulag svæða í þéttbýli, og í dreifbýli eftir atvikum, skuli gera grein fyrir því samgöngukerfi sem fyrir er og fyrirhugað er skv. aðalskipulagi. Jafnframt segir í lokamálsgrein greinarinnar að á íbúðarsvæðum, svæðum fyrir frístundahús og öðrum svæðum þar sem gera megi ráð fyrir mannfjölda og hætta geti verið á gróðureldum, skuli gæta þess að fleiri en ein greið leið sé um og frá svæðinu. Felur ákvæðið í sér gæslu öryggishagsmuna og afdráttarlausa skyldu við fyrrgreindar aðstæður. Eins og fyrr greinir er aðeins um eina leið að ræða um og frá skipulagssvæðinu. Á svæðinu er gert ráð fyrir 11 sumarhúsalóðum og að heimilt sé að reisa eitt hús ásamt útihúsi á hverri lóð. Samkvæmt skipulagsuppdrætti er töluverður gróður á svæðinu, en í greinargerð deiliskipulagsins er svæðinu svo lýst að upp frá þjóðveginum séu kjarri vaxnir hjallar og gangi gamalt berghlaup niður í hlíðina allt niður að 80 m hæðarlínu. Hafi landið áður verið nýtt til beitar.

Sveitarfélagið hefur skírskotað til þess að um sé að ræða fámennt frístundasvæði þar sem ekki sé þekkt sérstök hætta af gróðureldum. Ekki liggur þó fyrir í gögnum málsins á hverju sú staðhæfing sveitarfélagsins byggist eða hvort leitað hafi verið álits sérfróðra aðila, s.s. slökkviliðs svæðisins, um hugsanlega hættu á gróðureldum á svæðinu við gerð deiliskipulagsins. Verður að telja í ljósi staðhátta að tilefni hefði verið til að rannsaka það atriði frekar í samræmi við 10. gr. stjórnsýslulaga nr. 37/1993.

Skipulagsnefndir fara með skipulagsmál samkvæmt skipulagslögum og er meginverksvið þeirra skv. gr. 2.3. í skipulagsreglugerð að fjalla um stefnumörkun í skipulagsmálum, hafa forgöngu um gerð og breytingar á skipulagsáætlunum og fjalla um skipulagstillögur. Hefur skipulagsfulltrúi umsjón með skipulagsgerð samkvæmt nefndum lögum. Situr hann fundi skipulagsnefndar og er sérfróður á sviði skipulagsmála. Í 3. mgr. 41. gr. skipulagslaga er mælt fyrir um að þegar frestur til athugasemda sé liðinn skuli sveitarstjórn taka tillöguna til umræðu að undangenginni umfjöllun skipulagsnefndar. Samkvæmt því er sveitarfélagið hefur upplýst fjallaði skipulagsnefnd ekki um hina kærðu tillögu að liðnum athugasemdafresti svo sem áskilið er í lögum. Var undirbúningi hinnar kærðu ákvörðunar því áfátt að þessu leyti.

Verða framangreindir annmarkar, sem lúta bæði að rannsókn máls og lögboðinni málsmeðferð, þess eðlis að fella verður hina kærðu ákvörðun úr gildi.

Uppkvaðning úrskurðar í máli þessu hefur dregist verulega sökum mikils fjölda og umfangs mála sem skotið hefur verið til úrskurðarnefndarinnar.

Úrskurðarorð:

Vísað er frá úrskurðarnefndinni kröfum Þorsteins Bjarnasonar.

Felld er úr gildi ákvörðun sveitarstjórnar Fljótsdalshrepps frá 2. ágúst 2016 um að samþykkja deiliskipulag frístundabyggðar í landi Víðivalla ytri 1.

____________________________________
Nanna Magnadóttir (sign)

______________________________              _____________________________
Ómar Stefánsson (sign)                                     Þorsteinn Þorsteinsson (sign)

 
 

 

18/2018 Efra-Sel

Með

Árið 2018, föstudaginn 11. maí, tók Nanna Magnadóttir, forstöðumaður úrskurðarnefndar umhverfis- og auðlindamála, með heimild í 3. mgr. 3. gr. laga nr. 130/2011, fyrir:

Mál nr. 18/2018, kæra á ákvörðun bæjarstjórnar Rangárþings ytra frá 10. janúar 2018 um að samþykkja nýtt deiliskipulag fyrir Efra-Sel 3e.

Í málinu er nú kveðinn upp svofelldur

úrskurður:

Með bréfi til úrskurðarnefndar umhverfis- og auðlindamála, dags. 7. febrúar 2018, er barst nefndinni 9. febrúar s.á., kærir umráðamaður Lækjarsels, þá ákvörðun bæjarstjórnar Rangárþings ytra frá 10. janúar 2018 að samþykkja nýtt deiliskipulag fyrir Efra-Sel 3e. Er þess krafist að ákvörðunin verði felld úr gildi.

Gögn málsins bárust úrskurðarnefndinni frá Rangárþingi ytra 12. febrúar 2018.

Málsatvik og rök: Með bréfi, dags. 25. október 2017, óskuðu eigendur Efra-Sels 3e eftir heimild til að deiliskipuleggja land fyrir byggingu íbúðarhúss, ásamt skemmu og gistiskálum tengdum ferðaþjónustu. Á fundi skipulags- og umferðarnefndar Rangárþings ytra 6. nóvember s.á. var umsóknin samþykkt og var lagt til að deiliskipulagstillagan yrði auglýst skv. 41. gr. skipulagslaga nr. 123/2010. Var hún og auglýst með athugasemdafresti frá 15. nóvember til 28. desember 2017. Einnig var óskað umsagnar Minjastofnunar, Vegagerðarinnar, Umhverfisstofnunar og Heilbrigðiseftirlits Suðurlands og gerðu þær stofnanir engar athugasemdir við tillöguna. Hins vegar bárust athugasemdir innan frestsins frá aðilum á svæðinu, þ. á m. frá kærendum. Var þeim svarað og deiliskipulagstillagan samþykkt á fundi skipulagsnefndar 8. janúar 2018 og staðfest á fundi sveitarstjórnar 10. s.m. með fyrirvara um breytta aðkomu að lóðinni. 

Kærandi bendir á að deiliskipulagið sé ekki í samræmi við aðalskipulag Rangárþings ytra, en samkvæmt 12. gr. skipulagslaga sé það skilyrði að gildandi skipulagsáætlanir séu í innbyrðis samræmi. Þá hafi sveitarfélagið ekki sinnt rannsóknarskyldu sinni, en við afgreiðslu málsins sé hvergi dregin athygli að aðalskipulagi. Einnig liggi fyrir umsókn um lögbýli fyrir Efra-Sel 3e sem sveitarfélagið hafi veitt jákvæða umsögn, en deiliskipulagstillagan beri ekki merki um fyrirhugaða starfsemi samkvæmt nefndri umsókn. Telja verði að vegur muni ekki þola þá umferð sem ferðaþjónusta hafi í för með sér allt árið um kring. Undarlag hans sé ekki frostfrítt og muni hann því skemmast með slíkri atvinnustarfsemi.

Af hálfu Rangárþings ytra er bent á að ekki sé búið að auglýsa gildistöku hins kærða deiliskipulags í B-deild Stjórnartíðinda. Beðið sé eftir viðbrögðum eigenda Efra-Sels 3e um leiðréttingu eða lagfæringu á atriði sem athugasemdir hafi m.a. lotið að.

Niðurstaða: Einungis ákvörðun sem bindur enda á mál verður kærð til æðra stjórnvalds, sbr. 2. mgr. 26. gr. stjórnsýslulaga nr. 37/1993. Ákvörðun um deiliskipulag tekur ekki gildi fyrr en að undangenginni samþykkt sveitarstjórnar og að lokinni birtingu auglýsingar um gildistöku hennar í B-deild Stjórnartíðinda.

Hin kærða deiliskipulagstillaga var samþykkt af sveitarstjórn Rangárþings ytra 10. janúar 2018 og í kjölfarið send til lögboðinnar yfirferðar hjá Skipulagsstofnun í samræmi við 42. gr. skipulagslaga nr. 123/2010. Samkvæmt upplýsingum frá Skipulagsstofnun þá hefur hún ekki lokið yfirferð sinni vegna hinnar kærðu deiliskipulagstillögu. Eðli máls samkvæmt hefur auglýsing um gildistöku hinnar kærðu ákvörðunar því ekki birst í B-deild Stjórnartíðinda. Þar til slík auglýsing hefur verið birt er málsmeðferð hinnar kærðu deiliskipulagstillögu ekki lokið. Er enda ekki loku fyrir það skotið að Skipulagsstofnun geri athugasemdir um form- eða efnisgalla á deiliskipulagstillögunni, tillagan taki breytingum eða að hætt verði við gildistöku hennar.

Með hliðsjón af framangreindu verður kröfu kæranda um ógildingu hinnar kærðu ákvörðunar vísað frá úrskurðarnefndinni, sbr. 2. mgr. 26. gr. stjórnsýslulaga.

Úrskurðarorð:

Kærumáli þessu er vísað frá nefndinni.

____________________________________
Nanna Magnadóttir