Skip to main content
Úrskurðarnefnd umhverfis- og auðlindamála

36/2009 Klausturvegur

Með

Ár 2011, miðvikudaginn 30. nóvember kom úrskurðarnefnd skipulags- og byggingarmála saman til fundar í húsnæði nefndarinnar að Skúlagötu 21, Reykjavík.  Mættir voru Hjalti Steinþórsson forstöðumaður, Ásgeir Magnússon héraðsdómari og Þorsteinn Þorsteinsson byggingarverkfræðingur. 

Fyrir var tekið mál nr. 36/2009, kæra á ákvörðun skipulags- og byggingarnefndar Skaftárhrepps frá 2. febrúar 2009 um að veita byggingarleyfi fyrir breyttri notkun og innra fyrirkomulagi í hluta húsnæðis að Klausturvegi 3-3a, Kirkjubæjarklaustri. 

Í málinu er nú kveðinn upp svofelldur

úrskurður:

Með ódagsettu bréfi til úrskurðarnefndar skipulags- og byggingarmála, mótt. 22. maí 2009, kærir S, sem eigandi risíbúðar að Klausturvegi 3, Kirkjubæjarklaustri, þá ákvörðun skipulags- og byggingarnefndar Skaftárhrepps frá 2. febrúar 2009 að veita byggingarleyfi fyrir breyttri notkun og innra fyrirkomulagi í hluta húsnæðis að Klausturvegi 3-3a.  Sveitarstjórn staðfesti ákvörðunina hinn 9. febrúar sama ár. 

Með ódagsettu bréfi kæranda til úrskurðarnefndarinnar, sem móttekið var hinn 6. júlí 2009, er ennfremur kærð ákvörðun skipulags- og byggingarnefndar Skaftárhrepps frá 29. júní 2009, sem sveitarstjórn staðfesti 2. júlí s.á., um að veita nýtt byggingarleyfi fyrir breyttri notkun og innra fyrirkomulagi fyrrgreinds eignarhluta í húsinu að Klausturvegi 3-3a.  Þar sem sami aðili stendur að báðum kærumálunum sem snúast um byggingarleyfi fyrir breytingum á sama eignarhluta í nefndu fjöleignahúsi verður seinna kærumálið, sem er nr. 48/2009, sameinað máli þessu.  Gerir kærandi þá kröfu að hin kærðu byggingarleyfi verði felld úr gildi. 

Málsatvik og rök:  Hinn 2. febrúar 2009 samþykkti skipulags- og byggingarnefnd Skaftárhrepps umsókn um byggingarleyfi fyrir breytingum á innra fyrirkomulagi og nýtingu séreignarhluta á fyrstu hæð Klausturvegar 3-3a, auk efri hæðar Klausturvegar 3a, í fjöleignarhúsinu að Klausturvegi 3-5.  Sú afgreiðsla var staðfest í sveitarstjórn 9. s.m.  Vegna deilna kæranda og byggingarleyfishafa um eignarhald og umráð á stiga frá annarri hæð í risíbúð kæranda var veiting byggingarleyfisins afturkölluð og nýtt leyfi veitt 29. júní s.á. og var sú ákvörðun staðfest af sveitarstjórn eins og að framan greinir. 

Byggir kærandi á því að með hinum kærðu byggingarleyfum hafi verið gengið á rétt hans til áðurnefnds stiga.  Hafi aðgangur hans að nefndri risíbúð verið hindraður auk þess sem hann hafi ekki samþykkt þá breyttu notkun sem hinar kærðu ákvarðanir heimiluðu.  Byggingarleyfishafi skírskotar hins vegar til þess að hann hafi keypt eignarhluta á 2. hæð að Klausturvegi 3-3a og hafi umræddur stigi verið í séreignarhluta hans.  Skaftárhreppur telur að með hinum kærðu byggingarleyfum hafi engin afstaða verið tekin til staðsetningar umdeilds stiga eða umráðaréttar yfir honum. 

Niðurstaða:  Kærandi byggir málskot sitt vegna umdeilds byggingarleyfis á atvikum er tengjast réttarstöðu hans sem eiganda að eignarhluta í fjöleignarhúsinu að Klausturvegi 3-5.  Fyrir liggur að hið kærða byggingarleyfi, sem skipulags- og byggingarnefnd Skaftárhrepps samþykkti hinn 2. febrúar 2009, var afturkallað með samþykkt nefndarinnar hinn 29. júní s.á., þegar veitt var nýtt byggingarleyfi fyrir umdeildum framkvæmdum.  Einnig liggur fyrir afrit af afsali kæranda til byggingarleyfishafa fyrir eignarhluta hans í umræddu húsi dags. 2. júní 2010 og þinglýst 4. s.m.  Frá þeim tíma hefur kærandi ekki hagsmuna að gæta vegna breytinga á nýtingu eða innra fyrirkomulagi eignarhluta í nefndri fasteign eða íhlutunarrétt í þeim efnum samkvæmt fjöleignarhúsalögum nr. 26/1994. 

Með hliðsjón af greindum atvikum hefur kærandi nú ekki lögvarða hagsmuni af því að fá skorið úr um gildi hinna kærðu ákvarðana og verður málinu því vísað frá úrskurðarnefndinni. 

Uppkvaðning úrskurðar í máli þessu hefur dregist verulega vegna mikils fjölda mála sem skotið hefur verið til úrskurðarnefndarinnar. 

Úrskurðarorð: 

Kærumáli þessu er vísað frá úrskurðarnefndinni.

________________________________
Hjalti Steinþórsson

_______________________________          _____________________________
Ásgeir Magnússon                                                Þorsteinn Þorsteinsson

59/2009 Dugguvogur

Með

Ár 2011, fimmtudaginn 24. nóvember, kom úrskurðarnefnd skipulags- og byggingarmála saman til fundar í húsnæði nefndarinnar að Skúlagötu 21 í Reykjavík.  Mættir voru Hjalti Steinþórsson forstöðumaður, Ásgeir Magnússon héraðsdómari og Þorsteinn Þorsteinsson byggingarverkfræðingur. 

Fyrir var tekið mál nr. 59/2009, kæra á ákvörðun byggingarfulltrúans í Reykjavík frá 11. ágúst 2009 um að synja umsókn um breytta notkun tiltekinna eignarhluta í húsinu nr. 10 við Dugguvog í Reykjavík og dyr á austurhlið fyrstu hæðar hússins. 

Í málinu er nú kveðinn upp svofelldur

úrskurður: 

Með bréfi til úrskurðarnefndar skipulags- og byggingarmála, dags. 4. september 2009, er barst nefndinni 7. s.m., kærir S, f.h. R S ehf., þá ákvörðun byggingarfulltrúans í Reykjavík frá 11. ágúst s.á. að hafna umsókn kæranda um að breyta notkun eignarhluta á annarri hæð og koma fyrir dyrum á austurhlið fyrstu hæðar hússins að Dugguvogi 10.  Hin kærða ákvörðun var staðfest í borgarráði 20. s.m.  Gerir kærandi þá kröfu að ákvörðunin verði felld úr gildi. 

Málavextir:  Á afgreiðslufundi byggingarfulltrúans í Reykjavík hinn 30. júní 2009 var tekin fyrir umsókn kæranda um leyfi til að innrétta níu íbúðir með vinnustofum á annarri hæð og koma fyrir dyrum á austurhlið fyrstu hæðar hússins nr. 10 við Dugguvog.  Málinu var frestað með vísan til athugasemda á umsóknarblaði og vísað til umsagnar skipulagsstjóra er tók umsóknina fyrir á fundi hinn 7. s.m. og bókaði svo:  „Neikvætt með vísan til umsagnar skipulagsstjóra.“  Hinn 11. s.m. tók byggingarfulltrúi umsóknina fyrir að nýju á afgreiðslufundi sínum og synjaði henni með vísan til fyrrnefndrar umsagnar. 

Málsrök kæranda:  Kærandi bendir á að fjöldi dæma sé um að samþykktar hafi verið á svæðinu íbúðir með eða án vinnustofa.  Verði ekki séð að það skilyrði hafi verið sett fyrir umræddum leyfisveitingum að um húsvarðaríbúðir væri að ræða.  Vísað sé til þess að hluti umræddra íbúða í vesturálmu annarrar hæðar hússins að Dugguvogi 10 sé nýttur af húsverði og öðrum starfsmönnum fyrirtækis sem sé á fyrstu hæð.  Þá sjái eigandi annars fyrirtækis, sem staðsett sé að Dugguvogi 8, sér hag í að nýta íbúðarnálægðina í tengslum við starfsemi sína.  Stöku íbúar gangi eða hjóli til vinnu innan svæðisins.  Kærandi efist um að jafnræðis sé gætt við afgreiðslu mála á þessu svæði.  Telji hann að borgarar geti ef til vill ekki heldur vænst þess að þeir öðlist rétt á grundvelli jafnræðis með vísan til tuga „… tilfella sem kunna að stafa af mistökum eða misskilningi“ embættismanna Reykjavíkurborgar. 

Málsrök Reykjavíkurborgar:  Af hálfu borgaryfirvalda er bent á að samkvæmt Aðalskipulagi Reykjavíkur 2001-2024 sé lóðin að Dugguvogi 10 á skilgreindu athafnasvæði.  Tilgreint sé í greinargerð aðalskipulags hvaða starfsemi sé heimil á svæðinu en fyrst og fremst sé heimilað að vera með léttan iðnað.  Skrifstofur og vinnustofur séu leyfðar að öllu jöfnu og íbúðarhúsnæði í tengslum við starfsemi á svæðinu.  Jafnframt sé vísað til gr. 4.6.1 í skipulagsreglugerð nr. 400/1998 en þar sé m.a. tekið fram að almennt skuli ekki gera ráð fyrir íbúðum á athafnasvæðum.  Þó sé unnt að gera ráð fyrir íbúðum tengdum starfsemi fyrirtækja, svo sem fyrir húsverði.  Ljóst þyki að íbúðir þær sem um sé sótt séu ekki í samræmi við gildandi aðalskipulag né tilvitnað ákvæði reglugerðarinnar.  Túlka beri fyrrgreint ákvæði reglugerðar þröngt en um undantekningu sé að ræða frá meginreglunni.  Ekki sé um að ræða almenna heimild til að leyfa margar íbúðir í hverju húsi.  Hafi synjun byggingarfulltrúa því verið byggð á lagalegum og málefnalegum sjónarmiðum.  Þá skuli á það bent að samþykktar hafi verið íbúðir sem tengdar séu starfsemi á svæðinu, svo sem við vinnustofur.  Verði ekki séð að umsókn kæranda uppfylli skilyrði aðalskipulags að þessu leyti.  Ennfremur skuli á það bent að um sé að ræða þegar gerðar óleyfisframkvæmdir.  Borist hafi kvartanir þess efnis að rekið sé gistiheimili á annarri hæð hússins en kæranda hafi verið synjað um leyfi til þeirrar starfsemi árið 2007.  Sé því ekki fallist á sjónarmið kæranda varðandi brot á jafnræðisreglu.  

Niðurstaða:  Í Aðalskipulagi Reykjavíkur 2001-2024 er svæði það sem fasteignin að Dugguvogi 10 tilheyrir skilgreint sem athafnasvæði en ekki er í gildi deiliskipulag að svæðinu.  Er tekið fram í greinargerð aðalskipulagsins að þar skuli fyrst og fremst gert ráð fyrir léttum iðnaði, skrifstofum, vinnustofum og íbúðarhúsnæði í tengslum við starfsemi á svæðinu.  Í gr. 4.6.1 í skipulagsreglugerð nr. 400/1998 er athafnasvæði skilgreint svo að þar skuli fyrst og fremst gera ráð fyrir atvinnustarfsemi, svo sem léttum iðnaði, vörugeymslum, hreinlegum verkstæðum og umboðs- og heildverslunum.  Þar er og tekið fram að almennt skuli ekki gera ráð fyrir íbúðum á athafnasvæðum þótt unnt sé að heimila íbúðir tengdar starfsemi fyrirtækja, svo sem fyrir húsverði. 

Telja verður að skilgreind landnotkun í gildandi aðalskipulagi, sem túlka ber til samræmis við áðurnefnda skilgreiningu skipulagsreglugerðar á athafnasvæðum, heimili einungis þar íbúðir er fortakslaust tengist starfsemi fyrirtækja sem starfrækt séu í sama húsnæði.  Verður og að álykta á þann veg að um undanþágu sé að ræða sem skýra beri þröngt og að sveitafélögin eigi frjálst mat um það hvenær undanþága verði veitt, enda sé við þá ákvörðun gætt málefnalegra sjónarmiða.  Með vísan til þess sem að framan er rakið verður að telja að umsókn kæranda hafi ekki fallið að skilgreindri landnotkun svæðisins og að borgaryfirvöldum hafi því verið rétt, með hliðsjón af ákvæði 2. mgr. 43. gr. skipulags- og byggingarlaga nr. 73/1997, að synja umsókn hans um að nýta hluta fasteignarinnar að Dugguvogi 10 fyrir níu íbúðir með vinnuaðstöðu.  Þykja ekki efni til að endurskoða þá matskenndu ákvörðun þótt þess kunni að finnast dæmi á umræddu svæði að leyfi hafi verið veitt til landnotkunar sem ekki samræmist skipulagi eða ákvæðum skipulagsreglugerðar. 

Uppkvaðning úrskurðar í máli þessu hefur dregist verulega sökum mikils fjölda mála sem skotið hefur verið til úrskurðarnefndarinnar. 

Úrskurðarorð: 

Hafnað er kröfu kæranda um ógildingu á ákvörðun byggingarfulltrúans í Reykjavík frá 11. ágúst 2009 um að synja umsókn kæranda um breytta notkun tiltekinna eignarhluta í húsinu nr. 10 við Dugguvog í Reykjavík og dyr á austurhlið fyrstu hæðar hússins. 

______________________________
Hjalti Steinþórsson

_____________________________                  ______________________________
Ásgeir Magnússon                                                    Þorsteinn Þorsteinsson

66/2010 Vættaborgir

Með

Ár 2011, miðvikudaginn 19. október, kom úrskurðarnefnd skipulags- og byggingarmála saman til fundar í húsnæði nefndarinnar að Skúlagötu 21, Reykjavík.  Mættir voru Hjalti Steinþórsson forstöðumaður, Ásgeir Magnússon héraðsdómari og Þorsteinn Þorsteinsson byggingarverkfræðingur. 

Fyrir var tekið mál nr. 66/2010, kæra á ákvörðun byggingarfulltrúans í Reykjavík frá 28. september 2010 um að synja umsókn um að setja glugga og dyr á vesturhlið kjallara hússins að Vættaborgum 27 og innrétta þar fyrir innan kalda geymslu í óuppfylltu rými. 

Í málinu er nú kveðinn upp svofelldur

úrskurður: 

Með bréfi til úrskurðarnefndar skipulags- og byggingarmála, dags. 28. október 2010, er barst nefndinni næsta dag, kærir S, f.h. E, Vættaborgum 27, Reykjavík, þá ákvörðun byggingarfulltrúans í Reykjavík frá 28. september s.á. að synja umsókn um að setja dyr og glugga á vesturhlið kjallara hússins að Vættaborgum 27 og innrétta þar fyrir innan kalda geymslu í óuppfylltu rými. 

Málavextir:  Fasteignin að Vættaborgum 27 er einbýlishús á tveimur hæðum og er lokað óuppfyllt rými í kjallara.  Á afgreiðslufundi byggingarfulltrúa hinn 21. september 2010 var tekin fyrir áðurnefnd umsókn kæranda.  Afgreiðslu málsins var frestað og því vísað til umsagnar skipulagsstjóra.  Á fundi hans hinn 24. s.m. var gerð svohljóðandi bókun:  „Neikvætt.  Erindið samræmist ekki gildandi deiliskipulagi svæðisins.“  Umsóknin var næst tekin til skoðunar á afgreiðslufundi byggingarfulltrúa hinn 28. s.m. og afgreidd með svofelldri bókun:  „Synjað.  Með vísan til umsagnar skipulagsstjóra.  Lóð er þegar fullbyggð.“ 

Málsrök kæranda:  Kærandi tekur fram að ekki sé verið að fara fram á aukningu á byggingarmagni hússins að Vættaborgum 27 og að stærð þess verði ekki breytt.  Bendi kærandi á að einungis eitt hús við Vættaborgir 27-35 uppfylli skilyrði skipulagsskilmála um stærð húsa á skipulagsreitnum en hin húsin séu öll stærri en kveðið sé á um í skilmálum.  Skuli hámarksstærð húsa á þessu svæði vera 220 m² með bílgeymslu en hús kæranda sé 248,7 m², hús nr. 29 sé 225,9 m², hús nr. 31 sé 256,9 m² og hús nr. 33 sé 262,9 m².  Verði á engan hátt séð að umsótt breyting skipti máli varðandi skipulag hverfisins því einungis sé verið að fara fram á að nýta óuppfyllt rými og hvergi sé farið út fyrir byggingarreit, eins og þó séu dæmi um í þessari húsaröð. 

Málsrök Reykjavíkurborgar:  Gerð er krafa um að kröfum kæranda í máli þessu verði hafnað og synjun byggingarfulltrúa staðfest.  Er vísað til skipulagsskilmála fyrir Vættaborgir 27-35, er samþykktir hafi verið árið 1995.  Þar komi fram að aukaíbúðir séu ekki heimilar og að hámarksstærð húsa sé 220 m², með bílskúr.  Hús kæranda sé nú 248,7 m² með bílskúr og teljist fullbyggt.  Með hinni umsóttu breytingu stækki húsið sem hinu óuppfyllta rými nemi, eða um 7,7 m², og sé því breytingin ekki í samræmi við deiliskipulag. 

Niðurstaða:  Á umræddu svæði er í gildi deiliskipulag, Borgarholt II, Borgarhverfi, A-hluti, er samþykkt var í borgarráði árið 1995.  Samkvæmt sérákvæði í skipulagsskilmálum um einbýlishús við Vættaborgir 27-35 er hámarksstærð húsa 220 m² með bílskúr.  Þá er m.a. tekið fram að aukaíbúðir séu ekki heimilar.  Hús kæranda er 248,7 m² en verður eftir stækkun 256,4 m² eða um 36 m² stærra en heimilt er samkvæmt greindu skipulagi.  Felur hin umsótta breyting því í sér aukið frávik frá ákvæði fyrrgreinds skipulags um hámarksstærð húsa á skipulagsreitnum og væri samþykkt hennar í andstöðu við 2. mgr. 43. gr. skipulags- og byggingarlaga nr. 73/1997. 

Með vísan til þess sem að framan er rakið verður kröfu kæranda í máli þessu hafnað. 

Uppkvaðning úrskurðar í máli þessu hefur dregist verulega sökum mikils fjölda mála sem skotið hefur verið til úrskurðarnefndarinnar. 

Úrskurðarorð: 

Hafnað er kröfu kæranda um að ógilda synjun byggingarfulltrúans í Reykjavík frá 28. september 2010 á umsókn um að setja glugga og dyr á vesturhlið kjallara hússins að Vættaborgum 27 og innrétta þar fyrir innan kalda geymslu í óuppfylltu rými. 

_______________________________
Hjalti Steinþórsson

______________________________    _____________________________
Ásgeir Magnússon                                  Þorsteinn Þorsteinsson

25/2010 Fjarðarvegur

Með

Ár 2011, föstudaginn 7. október, kom úrskurðarnefnd skipulags- og byggingarmála saman til fundar í húsnæði nefndarinnar að Skúlagötu 21, Reykjavík.  Mættir voru Hjalti Steinþórsson forstöðumaður, Ásgeir Magnússon héraðsdómari og Þorsteinn Þorsteinsson byggingarverkfræðingur. 

Fyrir var tekið mál nr. 25/2010, kæra á ákvörðun umhverfis-, skipulags- og byggingarnefndar Langanesbyggðar frá 21. janúar 2010 um að veita byggingarleyfi fyrir klæðningu hússins að Fjarðarvegi 14 á Þórshöfn.

Í málinu er nú kveðinn upp svofelldur

úrskurður: 

Með bréfi til úrskurðarnefndar skipulags- og byggingarmála, dags. 22. apríl 2010, er barst nefndinni 28. s.m., kæra A og J, Fjarðarvegi 15, Þórshöfn, þá ákvörðun umhverfis-, skipulags- og byggingarnefndar Langanesbyggðar frá 21. janúar 2010 að veita byggingarleyfi fyrir klæðningu hússins að Fjarðarvegi 14 á Þórshöfn.  Sveitarstjórn staðfesti þá ákvörðun hinn 22. mars 2010.  Gera kærendur þá kröfu að hin kærða ákvörðun verði felld úr gildi. 

Málavextir:  Húsið að Fjarðarvegi 14 á Þórshöfn stendur sjávarmegin við Fjarðarveg og samkvæmt gildandi Aðalskipulagi Þórshafnarhrepps 2003-2023 stendur það á skilgreindu hafnarsvæði.  Var elsti hluti hússins reistur á fyrstu árum tuttugustu aldar og mun vera um að ræða elsta húsið á Þórshöfn.  Fasteign kærenda stendur handan götunnar andspænis umræddu húsi. 

Á fundi umhverfis-, skipulags- og byggingarnefndar Langanesbyggðar 21. janúar 2010 var samþykkt umsókn um leyfi til að klæða húsið að Fjarðarvegi 14 með bárujárni og fjarlægja skúr áfastan því.  Var málið tekið fyrir í sveitarstjórn 28. janúar sama ár en afgreiðslu þess frestað.  Var sveitarstjóra falið að fá umsögn byggingarfulltrúa um ástand hússins og leita upplýsinga um fyrirhugaðar framkvæmdir og notkun þess með tilliti til þess að gert væri ráð fyrir því í gildandi aðalskipulag að húsið yrði rifið.  Urðu lyktir málsins þær að sveitarstjórn veitti leyfi fyrir klæðningu hússins á fundi hinn 22. mars 2010.  Lá þá fyrir úttektarskýrsla skipulags- og byggingarfulltrúa um ástand hússins þar sem talið var vel mögulegt að lagfæra það. 

Málsrök kærenda:  Krafa kærenda í máli þessu er á því reist að húsið að Fjarðarvegi 14 eigi að rífa samkvæmt gildandi aðalskipulagi.  Húsið skyggi mjög á útsýni yfir hafnarsvæðið, sé mjög ljótt og því sé illa við haldið. 

Á árunum 1993-1994 hafi verið spurst fyrir um framtíð hússins þar sem kærendur hafi haft hug á að byggja við hús sitt að Fjarðarvegi 15.  Hafi þáverandi sveitarstjóri tjáð þeim að ákveðið hefði verið að rífa húsið að Fjarðargötu 14 þá um sumarið.  Í ljósi þeirra upplýsinga hafi verið ráðist í fyrrnefnda viðbyggingu.  Þrátt fyrir endurteknar ítrekanir við sveitarstjórn um niðurrif hússins, og orð fulltrúa eiganda Fjarðarvegar 14 í þá átt, hafi niðurrif þess ekki gengið eftir.  Telji kærendur að úttekt byggingarfulltrúa á ástandi hússins sé ófullnægjandi til að standa undir þeim ályktunum sem þar séu settar fram. 

Málsrök Langanesbyggðar:  Af hálfu sveitarstjórnar er vísað til þess að í Aðalskipulagi Þórshafnar 2003-2023 sé gert ráð fyrir að gömlu húsin þrjú á sjávarbakkanum við Fjarðarveg víki ef þörf krefji vegna uppfyllinga og nýrra bygginga á svæðinu.  Ákvæði um þetta efni í greinargerð skipulagsins sé opið og engin tímamörk sett um niðurrif.  Kæmi til uppfyllingar framan við nefnd hús sé gert ráð fyrir byggingu nýrra húsa á uppfyllingunni sem væntanlega yrðu mun stærri en hús þau sem fyrir séu.  Útsýni frá fasteign kærenda yrði því síst skárra ef greind áform kæmu að fullu til framkvæmda. 

Það sé vandséð að sveitarstjórn geti réttlætt það að synja húseiganda um leyfi til að lagfæra húsið að Fjarðarvegi 14, enda hafi sveitarfélagið ekki boðist til að kaupa húsið til niðurrifs og þörfin fyrir hugsanlega nýtingu svæðisins samkvæmt aðalskipulaginu liggi ekki fyrir.  Það sé hins vegar í þágu almannahagsmuna að umrætt hús verði í ásættanlegu horfi á meðan það standi. 

Í drögum að Aðalskipulagi Langanesbyggðar 2007-2027 sé gerð sú tillaga að fallið verði frá uppfyllingu framan við húsin þrjú sem standi sjávarmegin við Fjarðarveg, húsin hverfisvernduð og fjaran varðveitt innan hafnarinnar.  Í þeim anda hafi þegar verið samþykkt byggingarleyfi fyrir lagfæringum og lítilli viðbyggingu við Fjarðarveg 12.  Ætla megi að útsýni frá fasteign kærenda að Fjarðarvegi 15 verði betur tryggt með hinu nýja aðalskipulagi en því sem nú sé í gildi. 

Í tilefni af staðhæfingu kærenda um loforð sveitarstjóra á sínum tíma um niðurrif hússins að Fjarðarvegi 14 vísi sveitarstjórn til þess að í aðalskipulagi séu ekki sett tímamörk varðandi niðurrif þess. 

Andmæli byggingarleyfishafa:  Eigandi fasteignarinnar að Fjarðarvegi 14 vísar því á bug að gefið hafi verið loforð um niðurrif umrædds húss og ekki hafi komið til formleg beiðni frá sveitarfélaginu í þá veru. 

Hafi ætlan sveitarstjórnar verið að húsin að Fjarðarvegi 10, 12 og 14 ættu að víkja, megi ætla að þau áform hafi breyst í ljósi samþykktar byggingarleyfis fyrir endurbótum að Fjarðarvegi 12 hinn 29. júlí 2009.  Hafi annar kærenda, sem sitji í sveitarstjórn, samþykkt það athugasemdalaust.  Þá liggi fyrir að við endurskoðun aðalskipulags, sem unnið sé að, eigi fyrrgreind hús að standa. 

Húsið að Fjarðarvegi 14 hafi verið reist árið 1902 og sem elsta húsið á Þórshöfn hafi það mikið varðveislugildi.  Húsið hafi verið tekið út af byggingarfulltrúa að beiðni sveitarstjórnar og niðurstaðan orðið sú að ekkert mælti gegn því að það stæði áfram.  Það séu orð að sönnu að húsið sé nú ljótt og þarfnist viðhalds, en það sé einmitt ætlun eiganda að bæta úr því svo það verði bænum til prýði.  Haft hafi verið samband við Húsafriðunarnefnd ríkisins og verði allar endurbætur á húsinu gerðar í samráði við nefndina. 

Niðurstaða:  Mál þetta snýst fyrst og fremst um það hvort farið hafi verið gegn gildandi skipulagi með því að veita byggingarleyfi til að klæða húsið að Fjarðarvegi 14 á Þórshöfn að utan með bárujárni. 

Í gildandi Aðalskipulagi Þórshafnarhrepps 2003-2023 eru ráðagerðir um að íbúðarhús og mannvirki á hafnarsvæði staðarins gæti þurft að víkja vegna uppbyggingar hafnsækinnar starfsemi í framtíðinni.  Í Aðalskipulagi Langanesbyggðar 2007-2027, sem sveitarstjórn hefur samþykkt og nú er í staðfestingarferli, er hins vegar gert ráð fyrir hverfisverndun húsa þeirra sem standa sjávarmegin Fjarðarvegar, þar á meðal Fjarðarvegar 14.  Umdeilt byggingarleyfi veitir einungis heimild til viðhaldsframkvæmda sem felast í því að klæða húsið að utan.

Að framangreindu verður ekki ráðið að hin kærða ákvörðun fari gegn gildandi aðalskipulagi og ekki liggur fyrir í málinu að bindandi ákvörðun hafi verið tekin af sveitarstjórn um niðurrif umrædds húss innan tiltekins tíma.  Af þessum sökum, og þar sem ekki liggja fyrir aðrir annmarkar sem raskað gætu gildi hinnar kærðu ákvörðunar, verður ekki fallist á ógildingu hennar. 

Uppkvaðning úrskurðar í máli þessu hefur dregist verulega vegna mikils fjölda mála sem skotið hefur verið til úrskurðarnefndarinnar. 

Úrskurðarorð:

Hafnað er kröfu kærenda um ógildingu ákvörðunar umhverfis-, skipulags- og byggingarnefndar Langanesbyggðar frá 21. janúar 2010, er sveitarstjórn staðfesti hinn 22. mars sama ár, um að veita byggingarleyfi fyrir klæðningu hússins að Fjarðarvegi 14 á Þórshöfn.

_________________________________
Hjalti Steinþórsson

______________________________                _____________________________
Ásgeir Magnússon                                              Þorsteinn Þorsteinsson

58/2011 Aragata

Með

Ár 2011, föstudaginn 7. október, kom úrskurðarnefnd skipulags- og byggingarmála saman til fundar í húsnæði nefndarinnar að Skúlagötu 21, Reykjavík.  Mættir voru Hjalti Steinþórsson forstöðumaður, Ásgeir Magnússon héraðsdómari og Þorsteinn Þorsteinsson byggingarverkfræðingur.

Fyrir var tekið mál nr. 58/2011, kæra á ákvörðun byggingarfulltrúans í Reykjavík frá 19. júlí 2011 um að synja umsókn um leyfi til að byggja staðsteyptan bílskúr með sléttu þaki á lóð nr. 15 við Aragötu í Reykjavík. 

Í málinu er nú kveðinn upp svofelldur

úrskurður: 

Með bréfi til úrskurðarnefndar skipulags- og byggingarmála, dags. 21. júlí 2011, er barst nefndinni 22. s.m., kærir I, Aragötu 15, Reykjavík, synjun byggingarfulltrúans í Reykjavík frá 19. júlí 2011 á umsókn um leyfi til að byggja staðsteyptan bílskúr með sléttu þaki á lóð nr. 15 við Aragötu.  Afgreiðsla byggingarfulltrúa var staðfest í borgarráði hinn 21. júlí s.á. 

Málavextir:  Á afgreiðslufundi byggingarfulltrúa hinn 19. apríl 2011 var tekin fyrir umsókn um leyfi til að byggja staðsteyptan bílskúr með sléttu þaki á lóð nr. 15 við Aragötu.  Byggingarfulltrúi frestaði málinu með vísan til þess að samþykki lóðarhafa aðliggjandi lóðar vantaði svo hægt væri að grenndarkynna málið.  Málið var að nýju tekið fyrir á afgreiðslufundi byggingarfulltrúa hinn 16. maí s.á. og afgreiðslu þess frestað.  Jafnframt var ákveðið að kynna málið fyrir eigendum Aragötu 13. 

Hinn 8. júlí 2011 var umsóknin tekin fyrir á embættisafgreiðslufundi skipulagsfulltrúa og samþykkt að grenndarkynna framlagða tillögu þegar samþykki allra lóðarhafa aðlægra lóða lægi fyrir.  Hinn 19. s.m. var umsóknin loks tekin fyrir á afgreiðslufundi byggingarfulltrúa og henni synjað með eftirfarandi bókun:  „Synjað. Sótt er um að byggja bílageymslu á lóðamörkum Aragötu 13/15.  Ekki er til deiliskipulag af svæðinu og þarfnast því málið grenndarkynningar, sbr. ákvæði 44. gr. skipulagslaga nr. 123/2010.  Skipulagsstjóri hefur sett skilyrði fyrir grenndarkynningu að samþykki lóðarhafa aðliggjandi lóða liggi fyrir.  Það hefur umsækjandi ekki getað gert vegna Aragötu 13.  Í því ljósi er málinu synjað.“ 

Málsrök kæranda:  Kærandi krefst þess að synjun byggingarfulltrúa frá 19. júlí 2011 verði ógilt og að borgaryfirvöldum verði gert að taka málið til meðferðar að nýju og þá í samræmi við ákvæði skipulagslaga nr. 123/2010 og mannvirkjalaga nr. 160/2010. 

Af gögnum málsins sé ljóst að það hafi ekki hlotið efnislega umfjöllun byggingarfulltrúa þar sem ekki hafi farið fram grenndarkynning svo sem skylt sé skv. 44. gr. skipulagslaga.  Í ákvörðun byggingarfulltrúa komi fram að málið falli undir 44. gr.   Þar segi jafnframt að skipulagsstjóri hafi sett það skilyrði fyrir grenndarkynningu að samþykki lóðarhafa aðliggjandi lóða lægi fyrir.  Það hafi kærandi ekki getað fengið hjá eiganda Aragötu 13 og því hafi umsókninni verið synjað.  Af þessu megi ljóst vera að þau skilyrði sem skipulagsstjóri hafi sett fyrir því að grenndarkynning færi fram hafi komið í veg fyrir að málið fengi efnislega umfjöllun þeirra stjórnvalda sem að lögum sé falið að taka það til umfjöllunar. 

Með vísan til lögmætisreglu stjórnsýsluréttar verði að gera þá kröfu að stjórnvöld hafi skýra lagaheimild til að binda framkvæmd lögboðinnar skyldu skilyrðum sem komið geti í veg fyrir að mál fái efnislega meðferð í samræmi við lög.  Ekki sé að sjá að skipulagslög hafi að geyma slíka heimild.  Því hafi skipulagsstjóra verið skylt að láta fara fram grenndarkynningu í málinu.  Sú aðferð skipulagsstjóra að setja skilyrði fyrir grenndarkynningu leiði til þess að mál fái ekki eðlilega afgreiðslu og brjóti því gegn rétti leyfisumsækjanda til lögmæltrar málsmeðferðar, enda séu áform hans metin með hliðsjón af áhrifum þeirra á hagsmuni nágranna.  Þegar stjórnvald kjósi að leggja mál í annan farveg en þann sem lögboðinn sé feli það í sér misbeitingu valds við val á leiðum til úrlausnar máls. 

Grein 67.1 í byggingarreglugerð sem Reykjavíkurborg vísi til, varði gerð girðinga á lóðamörkum og séu þær háðar samþykki beggja lóðarhafa.  Slík regla hljóti að teljast eðlileg enda varði girðing á lóðamörkum hagsmuni beggja lóðarhafa jafnt.  Það sé hins vegar hæpið að beita umræddu ákvæði fortakslaust með lögjöfnun um framkvæmdir sem feli í sér nýtingu annars lóðarhafa á eigin lóð og varði því í flestum tilvikum ríkari hagsmuni hans en lóðarhafa aðlægrar lóðar. 

Jafnframt sé bent á að bílskúrar þeir sem séu við Aragötu og Oddagötu séu með ýmsu móti.  Þeir hafi ýmist slétt þak eða hallandi og séu ýmist steyptir eða úr timbri.  Margir bílskúrar nái út í lóðarmörk og sumir séu áfastir eða tengdir húsunum.  Það sé því ekki hægt að segja að götumyndin sé einsleit að þessu leyti.  Rök íbúa að Aragötu 13 standist því ekki þegar hann segi að breytingar frá eldri skúr séu óréttlætanlegar, sem og breytt útlit bílskúrs miðað við ásýnd húsanna í hverfinu. 

Að lokum sé bent á að skipulagsyfirvöld hafi á árinu 2009 verið afar jákvæð gagnvart áformum um að byggður yrði einnar hæðar bílskúr á lóðinni.  Auk þess sem aðrir nágrannar hafi samþykkt framkvæmdina fyrir sitt leyti. 

Málsrök Reykjavíkurborgar:  Reykjavíkurborg krefst þess að kröfum kæranda um ógildingu synjunar byggingarfulltrúa í máli þessu verði hafnað. 

Það sé rétt hjá kæranda að skipulagsyfirvöld hafi verið jákvæð gagnvart byggingaráformum hans varðandi byggingu bílskúrs á lóðinni en hins vegar verði ekki annað leitt af byggingarreglugerð en að bygging á mörkum lóða sé háð samþykki beggja lóðarhafa, sbr. gr. 67.1.  Kæranda hafi ekki tekist að afla samþykkis lóðarhafa aðliggjandi lóðar við Aragötu og því hafi byggingarfulltrúa borið að synja umsókninni.  Bent sé á að hafi sjónarmið hagsmunaaðila komið fram áður, eða ekki hafi fengist lögáskilið samþykki fyrir framkvæmd, megi líta svo á að ekki beri að grenndarkynna framkvæmdina, enda hafi slíkt þá enga þýðingu.  Ekkert hafi komið fram í málinu sem leitt geti til ógildingar ákvörðunar byggingarfulltrúa. 

Niðurstaða:  Í 44. gr. skipulagslaga nr. 123/2010 segir að þegar sótt sé um byggingar- eða framkvæmdaleyfi fyrir framkvæmd sem sé í samræmi við landnotkun, byggðamynstur og þéttleika byggðar í þegar byggðu hverfi, og deiliskipulag liggi ekki fyrir, eða um sé að ræða óverulega breytingu á deiliskipulagi, skuli skipulagsnefnd láta fara fram grenndarkynningu.  Skal sveitarstjórn að grenndarkynningu lokinni taka málið til afgreiðslu.

Í máli þessu setti skipulagsstjóri það skilyrði fyrir grenndarkynningu að samþykki eigenda aðliggjandi lóða lægi fyrir.  Eftir að gr. 75.1 í byggingarreglugerð nr. 441/1998 var breytt í desember 2006 er þar kveðið á um að bil milli húsa skuli vera nægjanlega mikið til að ekki sé hætta á að eldur nái að breiðast út.  Er í reglugerðinni ekki lengur að finna bein fyrirmæli um lágmarksfjarlægð húss frá lóðamörkum og verður ekki fallist á þá túlkun Reykjavíkurborgar að slík regla verði leidd af ákv. gr. 67.1 varðandi girðingar.  Áðurnefnt skilyrði studdist því hvorki við ákvæði byggingarreglugerðar né aðrar settar réttarheimildir og samrýmdist ekki ákvæði 44. gr. skipulagslaga.  Umsókn kæranda hlaut af þessum sökum ekki lögboðna meðferð og verður hin kærða synjun byggingarfulltrúa því felld úr gildi. 

Úrskurðarorð: 

Felld er úr gildi ákvörðun byggingarfulltrúans í Reykjavík frá 19. júlí 2011 um að synja umsókn um leyfi til að byggja staðsteyptan bílskúr með sléttu þaki á lóð nr. 15 við Aragötu í Reykjavík.

 

_________________________________
Hjalti Steinþórsson

 

______________________________                _____________________________
Ásgeir Magnússon                                               Þorsteinn Þorsteinsson

43/2011 Hagi

Með

Ár 2011, föstudaginn 2. september, kom úrskurðarnefnd skipulags- og byggingarmála saman til fundar í húsnæði nefndarinnar að Skúlagötu 21, Reykjavík.  Mættir voru Hjalti Steinþórsson forstöðumaður, Ásgeir Magnússon héraðsdómari og Þorsteinn Þorsteinsson byggingarverkfræðingur.

Fyrir var tekið mál nr. 43/2011, kæra á ákvörðun bæjarstjórnar Vesturbyggðar frá 13. maí 2011 um að veita byggingarleyfi fyrir stálgrindarhúsi undir ferðaþjónustutengda starfsemi, tengda íslenskum landbúnaði, á spildu sveitarfélagsins úr landi Haga á Barðaströnd, vestan árinnar Móru í Mórudal.

Í málinu er nú kveðinn upp svofelldur

úrskurður: 

Með bréfi til úrskurðarnefndar skipulags- og byggingarmála, dags. 16. júní 2011, er barst nefndinni 21. s.m., kærir Ó, f.h. eigenda jarðarinnar Kross, Vesturbyggð, ákvörðun bæjarstjórnar Vesturbyggðar frá 13. maí 2011 um að veita byggingarleyfi fyrir stálgrindarhúsi undir ferðaþjónustutengda starfsemi, tengda íslenskum landbúnaði, á spildu sveitarfélagsins úr landi Haga á Barðaströnd, vestan árinnar Móru í Mórudal.

Krefjast kærendur þess að hin kærða ákvörðun verið felld úr gildi og að kveðinn verði upp bráðabirgðaúrskurður um stöðvun framkvæmda meðan málið sé til meðferðar hjá úrskurðarnefndinni.  Var byggingarfulltrúa þegar gert viðvart um framkomna kröfu um stöðvun framkvæmda en af hans hálfu var upplýst að hann hefði ekki veitt heimild til að hefja framkvæmdir við bygginguna.  Síðar, eða hinn 26. júlí 2011, bárust úrskurðarnefndinni upplýsingar um að umdeild bygging hefði verið reist en það mun hafa verið gert án vitundar eða samþykkis byggingarfulltrúa og án lögboðinna úttekta af hans hálfu.  Stöðvaði byggingarfulltrúi framkvæmdir við bygginguna þegar honum varð um þetta kunnugt og eru af þessum sökum ekki efni til að taka kröfu kærenda um stöðvun framkvæmda til úrlausnar.

Málavextir:  Upphaf málsins má rekja til ársins 2006, en á fundi skipulags- og byggingarnefndar Vesturbyggðar hinn 29. júní það ár var tekin fyrir umsókn frá Móru ehf. um 1,4 ha lóð á iðnaðarsvæði við ána Móru fyrir ferðaþjónustu á Barðaströnd.  Nefndin tók jákvætt í erindið en benti á að rétt væri að auglýsa umrædda lóð.  Skipulags- og byggingarnefnd tók málið fyrir að nýju á fundi sínum hinn 8. febrúar 2008.  Bókaði nefndin að ekki hefði verið farið að tillögu hennar um að auglýsa lóðina en samþykkti að umsækjandi fengi lóð á umræddum stað fyrir starfsemi sína og nýtti sökkulveggi sem þar væru fyrir ef unnt væri.  

Á fundi skipulags- og byggingarnefndar hinn 21. september 2010 var tekin fyrir umsókn Móru ehf. um byggingarleyfi fyrir stálgrindarhúsi á áður steyptum grunni vestan Móru undir ferðaþjónustutengda starfsemi tengda íslenskum landbúnaði.  Samþykkti nefndin fyrir sitt leyti byggingu hússins með fyrirvara um fullnægjandi hönnunargögn, meðmæli Skipulagsstofnunar og grenndarkynningu.   Á fundi nefndarinnar 10. mars 2011 var lagt fram bréf umhverfisráðuneytis um undanþágu frá kröfu um fjarlægð frá vegi og svar Skipulagsstofnunar um að stofnunin gerði ekki athugasemdir við byggingu umrædds gripahúss á þessum stað.  Jafnframt var  bókað: „Þar sem ekki hefur tekist að fá áritun allra nágranna til samþykkis verður grenndarkynning að fara fram áður en afstaða verður tekin til byggingarleyfis.“ 

Hinn 17. mars 2011 ritaði byggingarfulltrúi bréf til þeirra er málið varðaði.  Sagði í bréfinu að grenndarkynning ætti ekki við en hagsmunaaðilum væri þó gefinn kostur á að koma að athugasemdum.  Meðfylgjandi þessu bréfi voru svör Skipulagsstofnunar og umhverfisráðuneytis.  Samkvæmt bréfi Skipulagsstofnunar hafði Vesturbyggð sótt um meðmæli stofnunarinnar 27. september 2009 og var lóðin þá sögð vera iðnaðarlóð.  Skipulagsstofnun ritaði sveitarfélaginu bréf 14. október s.á. og óskaði eftir rökstuðningi fyrir því hvernig framkvæmdin samræmdist landnotkun samkvæmt gildandi aðalskipulagi.  Í svari frá Vesturbyggð hinn 22. nóvember 2009 kom fram að villa væri í aðalskipulagi varðandi uppgefnar stærðir á tveimur iðnaðarlóðum, en þær væru í raun 0,3 ha en ekki 3 ha.  Væri svæðið þar sem fyrirhuguð bygging ætti að rísa því landbúnaðarsvæði.

Á fundi bæjarstjórnar Vesturbyggðar hinn 23. mars 2011 var fundargerð skipulags- og bygginganefndar frá 10. mars s.á. tekin fyrir og eftirfarandi bókað vegna 6. töluliðar um umsókn Móru ehf:  „Forseti lagði fram tillögu um að töluliðnum verði vísað til fullnaðarafgreiðslu í skipulags- og byggingarnefnd. Samþykkt samhljóða. Fundargerðin staðfest samhljóða.“  Á fundi nefndarinnar hinn 13. maí 2011 var fjallað um framkomnar athugasemdir og bygging umrædds stálgrindarhúss fyrir ferðaþjónustutengda starfsemi samþykkt.  Var sú ákvörðun staðfest af bæjarstjórn Vesturbyggðar 18. s.m. og er það sú ákvörðun sem kærð er í málinu.

Málsrök kærenda:  Kærendur eru eigendur jarðarinnar Kross á Barðaströnd en jörðin á land að ánni Móru.  Telja þeir að fyrirhuguð framkvæmd muni valda mengun og truflun við ána, m.a. vegna aukinnar umferðar og beitar.     

Vísað sé til þess að svæðið þar sem umdeild bygging eigi að rísa teljist ekki landbúnaðarsvæði samkvæmt skilgreiningu gr. 4.14.1 í skipulagsreglugerð nr. 400/1998.  Búið sé að selja viðkomandi spildu frá lögbýli.  Teljist hún því ekki landbúnaðarsvæði og geti byggingin þar með ekki tengst búrekstri á jörðinni.  Skipulagsstofnun hafi því ekki haft fullnægjandi upplýsingar til að mæla með veitingu byggingarleyfisins. 

Með byggingarleyfinu sé verið að heimila byggingu fjölskyldugarðs samkvæmt skilgreiningu Vesturbyggðar frá 18. maí 2011 en ekki verslunar og þjónustubyggingu og því eigi gr. 4.16.2 í skipulagsreglugerð ekki við.  Sérhver framkvæmd í eða við veiðivatn, allt að 100 m frá bakka, sé háð leyfi Fiskistofu, sbr. 33. gr. laga um lax- og silungaveiði nr. 61/2006.  Ekkert slíkt leyfi sé til staðar, en horn byggingarinnar sé samkvæmt Fasteignamati ríkisins um 87 m frá ánni Móru.  Samkvæmt afsali fyrrum eiganda spildunnar sé skilyrt að áin verði ekki fyrir neinni mengun.  Þá sé kaupanda óheimilt að leigja eða nota landið sem beitiland nema það sé örugglega girt.  Ekkert mat á mengunarhættu liggi fyrir, t.d. frá Náttúrustofu Vestfjarða, en síðasta ár hafi stafað mengun frá þeirri starfsemi sem nú þegar sé til staðar.  Ákveðin fjarlægð þurfi að vera á milli bygginga sem hýsi ólíka starfsemi eins og hér sé um að ræða og brotið hafi verið gegn 24. gr. hollustuháttareglugerð nr. 941/2002 með því að leita ekki neinnar umsagnar þar um. 

Loks vísi kærendur til þess að grenndarkynning hafi ekki farið fram með réttum hætti í upphafi þar sem lóðarhafi hafi sjálfur leitað samþykkis hagsmunaaðila.  Ekki hafi verið nein kynning á niðurstöðu nefndarinnar um þær athugasemdir sem fram hafi komið.

Málsrök Vesturbyggðar:  Af hálfu Vesturbyggðar er vísað til þess að Skipulagsstofnun hafi ekki gert athugasemd við að sveitarstjórn veitti leyfi fyrir framangreindu gripahúsi á þessum stað.  Umsækjandinn eigi búmark fyrir 50 fjár og hafi leigusamning um hluta úr landi Litluhlíðar til upprekstrar og slægju, með tveggja ára uppsagnarfresti.  Hámarksákvæði 3. gr. samþykktar Vesturbyggðar um búfjárhald eigi því ekki við í þessu tilfelli.  Skipulags- og byggingarnefnd taki afstöðu til þeirra umsókna sem lagðar séu fyrir en ekki til þess sem hugsanlega verði gert í framtíðinni.

Andmæli byggingarleyfishafa:  Af hálfu byggingarleyfishafa er á því byggt að umfjöllunarefni í kæru fari langt út fyrir verksvið úrskurðarnefndarinnar þar sem þess sé krafist að við mat á því hvort skilyrði til útgáfu byggingarleyfis séu uppfyllt verði metnar líkur á því hvort byggingarleyfishafi kunni að brjóta önnur skilyrði og kvaðir sem á hann kunni að verða lögð, m.a. af heilbrigðisyfirvöldum, vegna fyrirhugaðs reksturs.

Þær athugasemdir sem fram hafi komið þegar framkvæmdin hafi verið kynnt hafi ekki snúið að húsbyggingunni sjálfri eða þeirri starfsemi sem byggingarleyfishafi ætli að reka þar.  Telji byggingarleyfishafi óumdeilt að byggingarleyfi honum til handa hafi verið gefið út í samræmi við gildandi lög og reglugerðir og eigi það því að standa óhaggað.  Fráleitt sé að fullyrðingar kærenda, um að hann muni ekki fá umrædd leyfi eða brjóta gegn skyldum sem slík leyfi kunni að leggja á hann, eigi að hafa áhrif á mat á því hvort veita hafi mátt byggingarleyfið.

Niðurstaða:  Í máli þessu er þess krafist að ógilt verði ákvörðun bæjarstjórnar Vesturbyggðar frá 13. maí 2011 um að veita byggingarleyfi fyrir stálgrindarhúsi undir ferðaþjónustutengda starfsemi, tengda íslenskum landbúnaði, á spildu sveitarfélagsins úr landi Haga á Barðaströnd, vestan árinnar Móru í Mórudal.

Samkvæmt Aðalskipulagi Vesturbyggðar 2006-2018 er merkt iðnaðarsvæði norðan Barðastrandarvegar, vestan árinnar Móru.  Í greinargerð skipulagsins segir að iðnaðarsvæði utan þéttbýlis séu Hvestuvirkjun og mannvirki tengd henni, sem og iðnaðarlóð á Krossholti.  Nánar segir í lýsingu þessara iðnaðarsvæða að á Krossholti séu tvær iðnaðarlóðir, eins og tveggja ha að stærð, og er gerð grein fyrir byggingum á þeim lóðum.  Ekki er á uppdrætti aðalskipulags gerð grein fyrir afmörkun þessa iðnaðarsvæðis heldur er svæðið tilgreint með hringlaga merki með lit er táknar iðnaðarsvæði og árituninni I2.  Verður því að leita annarra heimilda um afmörkun svæðisins.

Meðal málsgagna er skipulagsuppdráttur fyrir Krossholt, unninn af Teiknistofu Skipulags ríkisins, að stofni til frá september 1976, en á hann er ritað maí 1988.  Bendir það til að hann hafi komið í stað eldri uppdráttar frá árinu 1976.  Samkvæmt uppdrætti þessum er syðsti hluti spildu sveitafélagsins úr landi Haga, vestan Móru, merktur sem atvinnusvæði, milli austur- og vesturmarka spildunnar, og er sú lóð þar sem umdeild bygging var heimiluð innan þess svæðis.  Er það í samræmi við það sem fram kemur í bókunum skipulags- og byggingarnefndar í málinu á árinu 2006 og 2008 þar sem lóðin er sögð vera á iðnaðarsvæði við Móru.  Það styður og þá niðurstöðu að um iðnaðarsvæði sé að ræða að á umræddri lóð var fyrir sökkull og ber heimildum saman um að þar hafi átt að rísa hús fyrir fiskhausaþurrkun.

Eftir að fram hafði komið ábending frá Skipulagsstofnun um að rökstyðja þyrfti hvernig fyrirhuguð starfsemi samræmdist landnotkun á svæðinu samkvæmt gildandi aðalskipulagi komu fram þær skýringar af hálfu sveitarfélagsins að villa væri í aðalskipulagi varðandi stærðir iðnaðarlóða á svæðinu, sem væru 1000 og 2000 m² að flatarmáli, eða samtals 0,3 ha í stað 3,0 ha.  Lóðin væri því utan iðnaðarsvæðisins og teldist því á landbúnaðarsvæði, enda væri samkvæmt aðalskipulaginu allt land í dreifbýli landbúnaðarsvæði sem ekki væri skilgreint með öðrum hætti. 

Úrskurðarnefndin telur þessar skýringar ekki haldbærar.  Sé um villu að ræða í staðfestu aðalskipulagi kallar það á leiðréttingu og gildir texti aðalskipulagsgreinargerðar óbreyttur meðan ekki hefur verið gerð á honum breyting eða leiðrétting með formlegum hætti.  Þar við bætist að umrædd lóð er á landspildu í eigu Vesturbyggðar sem hvorki hefur lögbýlisrétt né tilheyrir bújörð eða lögbýli.  Getur hún því ekki talist landbúnaðarland, sbr. gr. 4.14.1 í skipulagreglugerð nr. 400/1998, þar sem segir að landbúnaðarsvæði nái yfir allt land jarða eða lögbýla, sbr. ákvæði jarðalaga og ábúðarlaga um land sem nýtt sé til landbúnaðar.

Að því virtu sem að framan er rakið verður að telja að umdeild bygging sé á skilgreindu iðnaðarsvæði.  Samkvæmt skilgreiningu í gr. 4.7.1 í tilvitnaðri skipulagsreglugerð, sem áréttuð er í greinargerð Aðalskipulags Vesturbyggðar 2006-2018, skal á iðnaðarsvæðum fyrst og fremst gera ráð fyrir umfangsmikilli iðnaðarstarfsemi eða starfsemi sem talin er geta haft mengun í för með sér, s.s. verksmiðjum, virkjunum, tengivirkjum, veitustöðvum, skólpdælu- og hreinsistöðvum, birgðastöðvum fyrir olíur og móttökustöðvum fyrir úrgang.  Telur úrskurðarnefndin að sú bygging fyrir ferðatengda starfsemi, tengda landbúnaði, sem um er deilt í málinu, falli ekki að skilgreindri landnotkun aðalskipulags.  Hafi því ekki verið fullnægt því skilyrði fyrir veitingu byggingarleyfis, sem sett er í 1. tl. 1. mgr. 13. gr. laga um mannvirki nr. 160/2010, að mannvirkið og notkun þess skuli samræmast skipulagsáætlunum á svæðinu.  Verður hin kærða ákvörðun af þeim sökum felld úr gildi.

Úrskurðarorð:

Felld er úr gildi  ákvörðun bæjarstjórnar Vesturbyggðar frá 13. maí 2011 um að veita byggingarleyfi fyrir stálgrindarhúsi undir ferðaþjónustutengda starfsemi, tengda íslenskum landbúnaði, á spildu sveitarfélagsins úr landi Haga á Barðaströnd, vestan árinnar Móru í Mórudal.

_________________________________
Hjalti Steinþórsson

______________________________                _____________________________
Ásgeir Magnússon                                              Þorsteinn Þorsteinsson

53/2011 Sóltún

Með

Ár 2011, mánudaginn 29. ágúst, kom úrskurðarnefnd skipulags- og byggingarmála saman til fundar í húsnæði nefndarinnar að Skúlagötu 21, Reykjavík.  Mættir voru Hjalti Steinþórsson forstöðumaður, Ásgeir Magnússon héraðsdómari og Þorsteinn Þorsteinsson byggingarverkfræðingur. 

Fyrir var tekið mál nr. 53/2011, kæra á ákvörðun byggingarfulltrúans í Reykjavík frá 28. júní 2011 um að veita byggingarleyfi fyrir færanlegum kennslustofum á lóðinni Sóltúni 6 í Reykjavík. 

Í málinu er nú kveðinn upp svofelldur

úrskurður: 

Með bréfi til úrskurðarnefndar skipulags- og byggingarmála, dags. 13. júlí 2011, er barst nefndinni 14. s.m., kæra Á og B, f.h. stjórna húsfélaga að Sóltúni 5, 7, 8-12, 11-13, 14-18, og 28, Mánatúni 2, 4 og 6, og Borgartúni 30 A og B, þá ákvörðun byggingarfulltrúans í Reykjavík frá 28. júní 2011 að veita byggingarleyfi fyrir færanlegum kennslustofum á lóðinni Sóltúni 6 í Reykjavík. 

Gera kærendur þá kröfu að hin kærða ákvörðun verði felld úr gildi.  Jafnframt var sett fram krafa um að kveðinn yrði upp úrskurður til bráðabirgða um stöðvun framkvæmda á meðan málið væri til meðferðar hjá úrskurðarnefndinni.  Með hliðsjón af því sem þegar liggur fyrir í málinu þykir það nú nægjanlega upplýst til þess að það verði tekið til endanlegs úrskurðar og verður því ekki tekin afstaða til stöðvunarkröfu kærenda. 

Málavextir:  Á afgreiðslufundi byggingarfulltrúa hinn 28. júní 2011 var tekin fyrir umsókn framkvæmdasviðs Reykjavíkurborgar þar sem sótt var um leyfi til að koma fyrir færanlegum kennslustofum að Sóltúni 6 í Reykjavík, sem stóðu áður að Hraunbergi 12, og á lóðum Sæmundarskóla, Borgaskóla og Rimaskóla.  Var umsóknin samþykkt með áskilnaði um lokaúttekt og samþykki heilbrigðiseftirlits.  Sú afgreiðsla var staðfest í borgarráði hinn 30. júní 2011.  Byggingarleyfi var síðan gefið út hinn 6. júlí s.á. 

Málsrök kærenda:  Af hálfu kærenda er á því byggt að hið kærða byggingarleyfi sé ekki í samræmi við gildandi skipulag umrædds svæðis.  Gildandi deiliskipulag kveði á um að á lóðinni Sóltúni 6 megi byggja tveggja hæða fræðslustofnun en hið kærða byggingarleyfi heimili flutning færanlegra kennslustofa á lóðina og ekki verði séð að um bráðabirgðaleyfi sé að ræða.  Engin grenndarkynning hafi farið fram vegna þessara breyttu framkvæmda, svo sem kveðið sé á um í 44. gr. skipulagslaga nr. 123/2010.  Íbúar hafi um árabil verið í viðræðum við borgaryfirvöld um að lóðin yrði nýtt undir útivistarsvæði sem ekki sé þar vanþörf á, en ekkert knýi á um að setja þar skóla í ljósi þess að íbúar hverfisins séu að stærstum hluta eldri borgarar. 

Málsrök Reykjavíkurborgar:  Borgaryfirvöld fara fram á að kröfu kærenda um ógildingu samþykktar byggingarfulltrúa í máli þessu verði hafnað.  Hið kærða byggingarleyfi sé í samræmi við gildandi deiliskipulag Ármannsreits sem taki m.a. til greindrar lóðar við Sóltún.  Með breytingu á því deiliskipulagi sem samþykkt var í borgarráði 3. febrúar 2005 og tekið hafi gildi með auglýsingu í B-deild Stjórnartíðinda 18. febrúar s.á., hafi verið heimilað að byggja fræðslustofnun á tveimur hæðum, allt að 3.320 m², á lóðinni nr. 6 við Sóltún.  Umræddar kennslustofur séu samtals um 527 m² og því vel innan ramma gildandi deiliskipulags.  Séu því ekki rök til að verða við ógildingarkröfu kærenda. 

Niðurstaða:  Með breytingu á deiliskipulagi Ármannsreits frá árinu 2005 var heimiluð bygging 3.320 m² fræðslustofnunar á allt að tveimur hæðum að Sóltúni 6.  Að minnsta kosti helmingur bílastæða skyldi vera neðanjarðar en reikna skyldi með einu bílastæði fyrir hverja 50 m² húsnæðis, 33 stæði neðanjarðar og 33 stæði ofanjarðar.  Deiliskipulagi þessu hefur ekki verið hnekkt og verður það lagt til grundvallar í máli þessu. 

Umdeilt byggingarleyfi heimilar að settar verði einnar hæðar færanlegar kennslustofur úr timbri fyrir leik- og grunnskóla á nefnda lóð, samtals 527,4 m² að stærð.  Á samþykktum aðaluppdrætti kemur fram að á lóðinni verði 18 bílastæði. 

Notkun heimilaðra bygginga er í samræmi við gildandi deiliskipulag og flatarmál þeirra og stærð rúmast innan skipulagsskilmála.  Þá liggur ekki annað fyrir en að byggingarnar séu innan marka byggingarreits lóðarinnar og fjöldi bílastæða uppfylli kröfur skipulagsins.  Ekki skiptir hér máli þótt um sé að ræða byggingar sem fluttar séu á umrædda lóð, enda hefur í framkvæmd ekki verið gerð krafa um sérstakar heimildir í skipulagi fyrir slík hús að því tilskyldu að byggingarnar falli að skilmálum gildandi skipulags.  Í byggingarleyfum sem heimila flutning húsa eru gerðar kröfur um fullnægjandi frágang og umbúnað eins og um hús sem reist eru á lóð.  Var því ekki þörf á breytingu skipulagsins með almennri auglýsingu eða grenndarkynningu skv. 43. gr. skipulagslaga nr. 123/2010 áður en hið kærða byggingarleyfi var veitt. 

Með vísan til þess sem rakið hefur verið, og þar sem ekki liggur fyrir að annmarkar hafi verið á málsmeðferð hins kærða leyfis, verður kröfu um ógildingu þess hafnað. 

Úrskurðarorð: 

Hafnað er kröfu um ógildingu ákvörðunar byggingarfulltrúans í Reykjavík frá 28. júní 2011, sem borgarráð staðfesti hinn 30. sama mánaðar, um að veita byggingarleyfi fyrir færanlegum kennslustofum á lóðinni Sóltúni 6 í Reykjavík. 

___________________________
Hjalti Steinþórsson

_________________________                   ________________________
Ásgeir Magnússon                                       Þorsteinn Þorsteinsson

50/2011 Silfurtún

Með

Ár 2011, föstudaginn 26. ágúst, kom úrskurðarnefnd skipulags- og byggingarmála saman til fundar í húsnæði nefndarinnar að Skúlagötu 21, Reykjavík.  Mættir voru Ómar Stefánsson hdl., staðgengill forstöðumanns, Ásgeir Magnússon héraðsdómari og Þorsteinn Þorsteinsson byggingarverkfræðingur. 

Fyrir var tekið mál nr. 50/2011, kæra á ákvörðun bæjarstjórnar Garðabæjar frá 16. júní 2011 um breytingu á deiliskipulagi fyrir Silfurtún-Hofstaðamýri í Garðabæ er fól í sér nýjan byggingarreit á lóð leikskólans Bæjarbóls við Bæjarbraut. 

Í málinu er nú kveðinn upp svofelldur

úrskurður: 

Með bréfi til úrskurðarnefndar skipulags- og byggingarmála, dags. 30. júní 2011, er barst nefndinni hinn 4. júlí s.á., kærir S, Faxatúni 20, ásamt 11 öðrum íbúum að Faxatúni 18, 20, 22, 24, 26 og 28 í Garðabæ, þá ákvörðun bæjarstjórnar Garðabæjar frá 16. júní 2011 að samþykkja deiliskipulagsbreytingu fyrir Silfurtún-Hofstaðamýri í Garðabæ sem fól í sér nýjan byggingarreit á lóð leikskólans Bæjarbóls við Bæjarbraut.  Gera kærendur þá kröfu að hin kærða deiliskipulagsákvörðun verði felld úr gildi. 

Með bréfi, dags. 4. júlí 2011, er barst nefndinni sama dag, kærir Sóley Björg Færseth, Faxatúni 20, Garðabæ, jafnframt þá ákvörðun byggingarfulltrúans í Garðabæ frá 23. júní 2011 að veita byggingarleyfi fyrir bráðabirgðahúsi á lóð leikskólans Bæjarbóls.  Var sú afgreiðsla byggingarfulltrúa staðfest á fundi bæjarráðs hinn 28. júní s.á.  Gerir kærandi þá kröfu að hið kærða byggingarleyfi verði fellt úr gildi.  Jafnframt var sett fram krafa um að kveðinn yrði upp til bráðabirgða úrskurður um stöðvun framkvæmda á meðan málið væri til meðferðar hjá úrskurðarnefndinni.  Þykir málið nú nægjanlega upplýst til þess að það verði tekið til endanlegs úrskurðar og verður því ekki tekin afstaða til kröfunnar um stöðvun framkvæmda. 

Þar sem sömu málsatvik eiga við um hið kærða byggingarleyfi og fyrrgreinda deiliskipulagsbreytingu verður kærumálið vegna byggingarleyfisins, sem er nr. 51/2011, sameinað máli þessu enda standa hagsmunir kærenda í nefndum málum því ekki í vegi. 

Málavextir:  Deiliskipulag fyrir Silfurtún-Hofstaðamýri í Garðabæ var samþykkt í bæjarstjórn 21. ágúst 2001.  Deiliskipulagssvæðið nær yfir opið svæði milli Túnahverfis og Mýrarhverfis auk lóða leikskólans Bæjarbóls og skátaheimilis ásamt svæði garðyrkjudeildar bæjarins undir skólagarða.  Samkvæmt skipulaginu er hámarksnýtingarhlutfall leikskólalóðarinnar 0,5.

Á fundi skipulagsnefndar Garðabæjar 14. apríl 2011 var tekin fyrir tillaga að breytingu á fyrrgreindu deiliskipulagi þar sem gert var ráð fyrir byggingarreit fyrir færanlega kennslustofu í norðvesturhorni lóðar leikskólans Bæjarbóls.  Breytingin á deiliskipulagi svæðisins var metin óveruleg og samþykkt að grenndarkynna hana skv. 2. mgr. 43. gr. skipulagslaga nr. 123/2010.  Bæjarstjórn samþykkti þá afgreiðslu 5. maí 2011 og var breytingartillagan síðan grenndarkynnt eigendum Engimýrar 1, 3, 5 og 7 og Faxatúns 18, 20, 22, 24, 26 og 28. 

Að lokinni grenndarkynningu var málið tekið fyrir að nýju á fundi skipulagsnefndar 10. júní 2011 og var hin kynnta tillaga samþykkt með þeirri breytingu að aðkoma að heimiluðu húsi yrði um leikskólalóðina en ekki um göngustíg milli lóða leikskólans og húsa við Engimýri eins og gert hafði verið ráð fyrir í upphaflegri tillögu.  Bæjarstjórn samþykkti síðan breytingartillöguna á fundi 16. júní 2011. 

Með bréfi skipulagsstjóra bæjarins, dags. 21. júní 2011, var öllum þeim sem gerðu athugasemdir við tillöguna innan tilskilins frests tilkynnt um samþykkt bæjarstjórnar.  Auglýsing um gildistöku deiliskipulagsins var birt í B-deild Stjórnartíðinda hinn 23. júní 2011. 

Veiting byggingarleyfis fyrir færanlegri kennslustofu á lóð leikskólans Bæjarbóls var samþykkt af byggingarfulltrúa Garðabæjar hinn 23. júní 2011 og staðfest í bæjarráði 28. s.m. 

Kærendur skutu fyrrgreindum ákvörðunum til úrskurðarnefndarinnar svo sem að framan greinir. 

Málsrök kærenda:  Kærendur vísa til þess að misræmis gæti í gögnum tengdum hinni kærðu deiliskipulagsbreytingu.  Í bréfi skipulagsstjóra frá 10. maí 2011 komi eftirfarandi fram:  „Efni: Grenndarkynning vegna tillögu að breytingu á deiliskipulaginu Silfurtún-Hofstaðamýri“.  Í svari skipulagsstjóra frá 21. júní s.á. segi hins vegar:  „Efni: Bæjarból, tillaga að óverulegri breytingu deiliskipulags Silfurtúns og Hofstaðamýrar.“  Á einum stað sé rætt um bráðabirgðahúsnæði í formi færanlegrar kennslustofu en í kynningarbréfi sé aðeins talað um breytingu á deiliskipulaginu Silfurtún-Hofstaðamýri.  Einnig sé gerð athugasemd við fundargerð bæjarstjórnar Garðabæjar frá 16. júní 2011 vegna fundar bæjarráðs frá 14. s.m. þar sem málefni deiliskipulagsins Silfurtún-Hofstaðamýri hafi verið rædd.  Þar hafi komið skýrt fram hjá bæjarstjóra að um framtíðarlausn væri að ræða en í umræddri fundargerð bæjarstjórnar hafi þessa ekki verið getið.  Sé því um að ræða verulega breytingu en ekki óverulega og hafi því meðferð málsins átt að vera skv. 1. mgr. 43. gr. skipulagslaga.  Þá sé gerð athugasemd við svar skipulagsstjóra frá 21. júní 2011, við ábendingu kærenda um aukinn fjölda barna um 30% á leikskólanum.  Í svari sínu taki skipulagsstjóri ekkert tillit til þess en einskorði sig við nýtingarhlutfall lóðar.  Ljóst sé að umrædd breyting feli í sér aukið ónæði og álag á kærendur, m.a. vegna aukinnar umferðar í kringum leikskólann og um göngustíg er liggi að íbúðarsvæði kærenda.  Götumynd á deiliskipulagssvæði Silfurtúns-Hofstaðamýrar verði og ósamstæð með umdeildri breytingu.  Því sé mótmælt að tekinn sé einn þáttur út úr þeirri deiliskipulagsvinnu sem unnið sé að fyrir umrætt svæði.  Eðlilegast sé að allar breytingar á svæðinu verði teknar inn í heildarskipulag sem nú sé unnið að.  Loks krefjast kærendur þess að gætt verði meðalhófs þegar samfélagslegri starfsemi sé dreift á hverfi sveitarfélagsins en henni sé ekki hlaðið á einn bæjarhluta. 

Um málsrök vegna hins kærða byggingarleyfis er vísað til sjónarmiða sem tíunduð eru í kæru vegna hinnar kærðu deiliskipulagsbreytingar. 

Málsrök Garðabæjar:  Bæjaryfirvöld Garðabæjar fara fram á að kröfum kærenda um ógildingu hinna kærðu ákvarðana verði hafnað. 

Garðabær starfræki leikskólann Bæjarból og tímabundið sé þörf á að fjölga nemendum við skólann vegna fjölgunar barna í bænum.  Til lausnar á því máli hafi verið tekin sú ákvörðun að koma fyrir færanlegri kennslustofu á lóð skólans en skólastofan standi ónotuð á lóð Flataskóla.  Sú breyting, að aðkoma gangandi vegfarenda væri um skólalóðina en ekki um göngustíg milli leikskólans og Engimýrar, hafi átt að vera til þess að draga úr áhrifum og hugsanlegum truflunum vegna kennslustofunnar gagnvart næsta nágrenni.  Þannig hafi verið komið til móts við kærendur.  Samþykkt bæjarstjórnar á breytingu á deiliskipulagi Silfurtúns-Hofstaðamýrar hafi verið í samræmi við málsmeðferðarreglur skipulagslaga.  Breytingin hafi verið metin sem óveruleg breyting á deiliskipulagi svæðisins og augljóst megi vera að hún geti á engan hátt raskað hagsmunum kærenda, þar sem umrætt húsnæði sé í um 100 m fjarlægð frá bakgörðum húsa þeirra og á milli sé stórt opið svæði.  Ekki sé um varanlegt mannvirki að ræða.  Samkvæmt lóðarblaði leikskólans megi sjá að byggingarreitur sé aðeins nýttur að hluta þannig að fyrir hendi séu möguleikar á viðbyggingu við skólann án skipulagsbreytingar. 

Á það megi fallast að umferð að og frá leikskólanum muni aukast en þar sem aðkoma að leikskólanum sé frá Bæjarbraut valdi sú aukning engri truflun gagnvart kærendum.  Þá geti aukinn fjöldi barna valdið meiri hávaða þegar þau séu að leik á leiksvæði skólans en það verði varla talið raska hagsmunum kærenda þar sem þau séu að mestu leyti innandyra.  Umrædd kennslustofa sé aðeins um 78 m² og með henni aukist nýtingarhlutfall lóðarinnar úr 0,12 í 0,13.  Það sé því augljóst að um óverulega breytingu sé að ræða á skipulagssvæðinu. 

Hið kærða byggingarleyfi sé í samræmi við deiliskipulag eftir fyrrgreinda skipulagsbreytingu.  Nú sé gert ráð fyrir nýjum byggingarreit á lóðinni sem snúi að opnu svæði í eigu bæjarins sem nýtt sé til útivistar og fyrir skólagarða bæjarins.  Gert sé ráð fyrir að umrædd kennslustofa rísi á norðvestur hluta lóðarinnar sem snúi að bakgarði húss kæranda byggingarleyfisins.  Aðkoma að kennslustofunni verði frá Bæjarbraut sem sé sú hlið leikskólans sem snúi frá húsi kærandans.  Aðkoman sé í raun langt frá því húsi og umferð að skólanum einnig þar fjarri. 

Ekki sé verið að breyta eðli starfsemi leikskólans og fjölgun nemenda um 30% muni ekki hafa í för með sér aukna truflun fyrir kærandann.  Starfsemi leikskóla sé samfélagslegt verkefni sem fari fram í öllum sveitarfélögum landsins og staðsetning leikskóla í hverfum hafi hingað til verið talin meðal kosta þegar lífsgæði þar séu metin.  Í Garðabæ séu starfræktir 10 leikskólar sem séu staðsettir í hinum ýmsu hverfum bæjarins og því sé erfitt að skilja hvað sé átt við þegar ýjað sé að því að Garðabær hafi ekki gætt meðalhófs við staðsetningu á leikskólum í bænum. 

Niðurstaða:  Í máli þessu er meðal annars um það deilt hvort hin kærða deiliskipulagsbreyting sé óveruleg og þar með hvort heimilt hafi verið að grenndarkynna hana í stað þess að auglýsa hana til kynningar. 

Í 2. mgr. 43. gr. skipulagslaga nr. 123/2010 er kveðið á um að ef gera þurfi breytingar á samþykktu deiliskipulagi sem séu það óverulegar að sveitarstjórn telji ekki ástæðu til meðferðar skv. 1. mgr. skuli fara fram grenndarkynning.  Við mat á því hvort breyting teljist óveruleg skuli taka mið af því að hve miklu leyti tillagan víki frá notkun, nýtingarhlutfalli, útliti og formi viðkomandi svæðis. 

Hin kærða deiliskipulagsbreyting felur í sér afmörkun 80 m2 nýs byggingarreits undir bráðabirgðahús úr timbri á lóð leikskólans Bæjarbóls við Bæjarbraut.  Engin breyting var gerð á notkunarflokki lóðar leikskólans, en ráða má af gögnum að breytingin feli í sér að rýmum fyrir leikskólabörn fjölgi úr 85 í 110.  Fyrir liggur og að heimilað nýtingarhlutfall lóðarinnar er óbreytt og ekki er vikið að marki frá formi eða útliti svæðisins með heimilaðri breytingu.  Með hliðsjón af þessu, og því að um er að ræða breytingu á einni þjónustulóð í tengslum við starfsemi sem þar fer fram, verður fallist á að fara hafi mátt með skipulagstillöguna í samræmi við ákv. 2. mgr. 43. gr. skipulagslaga. 

Umdeild skipulagsbreyting var grenndarkynnt með bréfi skipulagsstjóra Garðabæjar þar sem fram kom að breytingin varðaði lóð umrædds leikskóla og fæli í sér byggingarreit fyrir færanlega kennslustofu í norðvesturhorni lóðarinnar.  Bréfinu fylgdi uppdráttur er sýndi staðsetningu og stærð byggingarreitsins og jafnframt loftmynd af svæðinu.  Bera þessi gögn ótvírætt með sér hvert efni hinnar kynntu tillögu var og þótt misræmis kunni að hafa gætt í orðalagi fundargerða eða bréfa er tengjast meðferð skipulagstillögunnar getur það ekki ráðið úrslitum um gildi hinnar kærðu ákvörðunar. 

Með vísan til þess sem hér hefur verið rakið verður ekki fallist á kröfu um ógildingu hinnar kærðu deiliskipulagsbreytingar.  Að þeirri niðurstöðu fenginni er hið kærða byggingarleyfi fyrir færanlegu bráðabirgðahúsi á umræddri lóð í samræmi við gildandi deiliskipulag.  Að því virtu og þar sem ekki liggur fyrir annað en að málsmeðferð leyfisins hafi verið lögum samkvæmt verður kröfu um ógildingu þess jafnframt hafnað. 

Úrskurðarorð: 

Hafnað er kröfu kærenda um ógildingu ákvörðunar bæjarstjórnar Garðabæjar frá 16. júní 2011 um að samþykkja deiliskipulagsbreytingu fyrir Silfurtún-Hofstaðamýri, Garðabæ. 

Kröfu um ógildingu ákvörðunar byggingarfulltrúans í Garðabæ frá 23. júní 2011, er bæjarráð staðfesti 28. s.m., um að veita byggingarleyfi fyrir bráðabirgðahúsi á lóð leikskólans Bæjarbóls í Garðabæ, er hafnað. 

_______________________________
Ómar Stefánsson

______________________________                _____________________________
Ásgeir Magnússon                                               Þorsteinn Þorsteinsson

45/2009 Austurvegur

Með

Ár 2011, fimmtudaginn 4. ágúst, kom úrskurðarnefnd skipulags- og byggingarmála saman til fundar í húsnæði nefndarinnar að Skúlagötu 21, Reykjavík.  Mættir voru Hjalti Steinþórsson forstöðumaður, Ásgeir Magnússon héraðsdómari og Þorsteinn Þorsteinsson byggingarverkfræðingur. 

Fyrir var tekið mál nr. 45/2009, kæra á ákvörðunum sveitarstjórnar Mýrdalshrepps frá 18. mars og 26. maí 2009 um að veita byggingarleyfi fyrir húsi á lóð nr. 11d við Austurveg í Vík og um breytta aðkomu að lóðinni.  Einnig kæra á ákvörðun sveitarstjórnar Mýrdalshrepps frá 17. september 2009 um að heimila breytta staðsetningu húss á nefndri lóð og að breyta afmörkun tilgreindra lóða við Kirkjuveg og Austurveg í Vík. 

Í málinu er nú kveðinn upp svofelldur

úrskurður: 

Með bréfi til úrskurðarnefndar skipulags- og byggingarmála, dags. 25. júní 2009, er barst nefndinni 26. sama mánaðar, kærir J, eigandi Kirkjuvegar 3 í Vík, „… málsmeðferð sveitarstjórnar Mýrdalshrepps vegna Austurvegar 11d“.  Af kröfugerð verður ráðið að kæran taki til ákvarðana sveitarstjórnar Mýrdalshrepps frá 18. mars 2009 um að veita byggingarleyfi fyrir frístundahúsi að Austurvegi 11d og frá 26. maí 2009 um að „… aðkoma að lóðinni Austurvegur 11d verði 2,5 m meðfram húsinu að Austurvegi 11c“. 

Kærandi krefst þess aðallega að fellt verði úr gildi byggingarleyfi fyrir fasteignina að Austurvegi 11d, þ.m.t. stækkun göngustígs á kostnað lóðar kæranda, en til vara að felld verði úr gildi ákvörðun sveitarstjórnar frá 26. maí 2009 um að aðkoma að lóðinni Austurvegi 11d verði 2,5 m meðfram húsinu að Austurvegi 11c. 

Með bréfi til úrskurðarnefndarinnar, dags. 11. nóvember 2009, er barst nefndinni 12. sama mánaðar, kærir kærandi einnig þá ákvörðun skipulags- og byggingarnefndar Mýrdalshrepps frá 15. september 2009, sem staðfest var í sveitarstjórn 17. september 2009, að heimila breytingu á staðsetningu húss á lóðinni Austurvegi 11d og um afmörkun lóða við Kirkjuveg og Austurveg.  Krefst hann ógildingar greindrar ákvörðunar. 

Með hliðsjón af efni hinna kærðu ákvarðana var síðara kærumálið, sem er nr. 71/2009, sameinað máli þessu. 

Málavextir:  Kærandi er eigandi fasteignarinnar að Kirkjuvegi 3 í Vík.  Vestan megin við lóð hans er lóðin Austurvegur 11c en norðan megin er lóðin Austurvegur 11d.  Milli lóðar kæranda og lóðarinnar Austurvegar 11c mun hafa verið 90 cm breiður göngustígur er lá að Austurvegi 11d.  Að þeirri lóð liggur hins vegar engin innkeyrsla fyrir bifreiðar.  Ekkert deiliskipulag er í gildi fyrir hverfið, Hjallahverfi, þar sem fasteignir þessar eru staðsettar. 

Aðdragandi máls þessa er sá að á fundi sínum hinn 4. mars 2008 samþykkti skipulags- og byggingarnefnd Mýrdalshrepps leyfisbeiðni um endurbyggingu hússins að Austurvegi 11d.  Í framhaldi af því var óskað leyfis til að bæta við einni burst við húsið og var skipulagsfulltrúa falið að kynna nágrönnum áformin á formlegan hátt með grenndarkynningu.  Samþykkti nefndin, að grenndarkynningu lokinni, stækkun hússins á fundi 16. október 2008.  Sveitarstjórn Mýrdalshrepps staðfesti báðar framangreindar samþykktir á fundi sínum hinn 23. sama mánaðar. 

Á fundi skipulags- og byggingarnefndar hinn 5. mars 2009 var tekin fyrir umsókn lóðarhafa Austurvegar 11d um leyfi til byggingar frístundahúss á lóðinni.  Samþykkt nefndin að veita byggingarleyfið með fyrirvara um að kröfur um brunavarnir yrðu uppfylltar.  Staðfesti sveitarstjórn þessa ákvörðun hinn 18. mars 2009.  Á grundvelli þessarar samþykktar gaf byggingarfulltrúi út byggingarleyfi hinn 20. sama mánaðar skv. 1. mgr. 44. gr. skipulags- og byggingarlaga nr. 73/1997.  Á fundi sveitarstjórnar hinn 26. maí 2009 var m.a. til umfjöllunar breytt aðkoma að Austurvegi 11d og var á fundinum samþykkt svohljóðandi tillaga:  „Aðkoma að lóðinni Austurvegur 11d verði 2,5 m meðfram húsinu Austurvegur 11c.“ 

Með bréfi, dags. 23. júní 2009, var lóðarhöfum tilgreindra lóða við Kirkjuveg og Austurveg kynnt tillaga um mörk og stærðir lóða á svæðinu og um breytta staðsetningu fyrirhugaðs húss að Austurvegi 11d.  Að grenndarkynningu lokinni var á fundi skipulags- og byggingarnefndar Mýrdalshrepps hinn 15. september 2009 samþykkt ný staðsetning húss að Austurvegi 11d og skipulags- og byggingarfulltrúa falið að ljúka afmörkun lóða í samræmi við fyrirliggjandi gögn.  Staðfesti sveitarstjórn Mýrdalshrepps fundargerðina 17. sama mánaðar. 

Málsrök kæranda:  Af hálfu kæranda er vísað til þess að í grenndarkynningu frá 29. ágúst 2008 hafi hvorki verið tilgreint að til stæði að breikka göngustíginn upp að Austurvegi 11d né gera hann að innkeyrslu að lóðinni.  Hið kærða byggingarleyfi hafi verið veitt án þess að fullnægjandi grenndarkynning hefði áður farið fram.  Sá annmarki leiði til ógildingar byggingarleyfisins enda sé ekki útilokað að hugsanlegar athugasemdir kæranda hefðu getað haft áhrif á efni hinnar kærðu ákvörðunar. 

Brotið hafi verið gegn andmælarétti kæranda þar sem í bréfi Mýrdalshrepps, dags. 24. október 2008, sé talað um 2,2 m breiðan veg en síðar hafi hreppurinn breikkað veginn um 30 cm án þess að gefa kæranda kost á að andmæla þeirri breikkun.  Málsmeðferð hafi verið ábótavant og hafi hún byggst á ómálefnalegum sjónarmiðum. 

Ómögulegt sé að stækka umræddan göngustíg eða breyta honum í innkeyrslu án þess að sneiða hluta af lóð kæranda. Slík skerðing sé hins vegar óheimil þar sem hún brjóti gegn eignarréttarákvæði 1. mgr. 72. gr. stjórnarskrárinnar. 

Málsrök Mýrdalshrepps:  Af hálfu Mýrdalshrepps er krafist frávísunar á kröfu kæranda um ógildingu umrædds byggingarleyfis þar sem kærufrestur hafi verið liðinn þegar kæran barst úrskurðarnefndinni.  Þá sé ljóst að ágreiningur um eignarréttindi, bein og óbein, sem kærandi telji vera fyrir hendi eigi ekki undir úrskurðarnefndina heldur almenna dómstóla, sbr. 1. mgr. 8. gr. skipulags- og byggingarlaga nr. 73/1997. 

Því sé hafnað að annmarkar hafi verið á grenndarkynningu og að kærandi hafi ekki notið andmælaréttar.  Sveitarfélagið telji að ekki sé farið inn á lóð kæranda með breyttri aðkomu að Austurvegi 11d og mótmælt sé þeirri fullyrðingu að mörk lóðar kæranda séu skýr og óumdeild.  Jafnframt sé því mótmælt að með þeirri afmörkun sem fram komi í umræddri grenndarkynningu hafi lóð kæranda verið skert og að sjónarmið um eignarnám eigi við í málinu.  Eignarheimild kæranda kveði á um að lóð hans að Kirkjuvegi 3 sé 1.125 m² en eldri eignarheimildir segi hana 1.200 m².  Lóðin sé 1.200 m² eins og hún sé sýnd á afmörkun lóða við Kirkjuveg og Austurveg og sé slík ráðstöfun landsins heimil eiganda þess, sem sé sveitarfélagið.  Telji sveitarfélagið að þær breytingar sem felist í breyttri aðkomu að Austurvegi 11d leiði ekki til bótaskyldu samkvæmt 32. gr. skipulags- og byggingarlaga. 

Málsrök byggingarleyfishafa:  Af hálfu byggingarleyfishafa er rakið að hann hafi fengið leyfi til að endurbyggja húsið að Austurvegi 11d.  Síðar hafi komið fram hugmyndir um að stækka húsið og bæta við það nýrri burst.  Eftir að sú hugmynd hafi komið fram hafi verið talið nauðsynlegt, horft til framtíðar, að hægt væri að koma aðföngum að húsinu án þess að þurfa til þess leyfi nágranna eða leigja kranabíl.  Byggingarnefnd hafi, að aflokinni kynningu, heimlað stækkun hússins, en jafnframt hafi komið fram að göngustígur að húsinu yrði breikkaður í 2,2 m.  Síðar hafi komið í ljós að eigandi Kirkjuvegar 3 væri ekki sáttur við breidd stígsins og að byggingaryfirvöld væru að leita samkomulags við hann um að stígurinn yrði tveir metrar á breidd.  Hafi sveitarstjóra þá verið gerð grein fyrir því að ef niðurstaðan yrði sú að mjókka stíginn aftur myndi byggingarleyfishafi fresta framkvæmdum um óákveðinn tíma og endurskoða byggingaráform sín.  Það sé hins vegar einlæg von hans að sátt geti skapast um að gera umhverfið þarna fallegra en það hafi verið um mörg ár. 

Aðilar hafa fært fram frekari rök í máli þessu sem ekki verða reifuð hér en úrskurðarnefndin hefur haft þau öll til hliðsjónar við úrlausn málsins. 

Vettvangsskoðun:  Úrskurðarnefndin kynnti sér aðstæður á vettvangi hinn 13. júlí 2011. 

Niðurstaða:  Af hálfu Mýrdalshrepps er krafist frávísunar á kröfu kæranda um ógildingu byggingarleyfis þar sem kærufrestur hafi verið liðinn er sú kæra barst úrskurðarnefndinni.  Ákvörðun um að veita hið umdeilda byggingarleyfi var staðfest í sveitarstjórn 18. mars 2009 en kæra í málinu barst úrskurðarnefndinni 26. júní 2009, eða rúmum þremur mánuðum eftir samþykkt sveitarstjórnar.  Enda þótt ráðið verði af bréfi lögmanns kæranda til Mýrdalshrepps, dags. 10. júní 2009, að kæranda hafi þá verið orðið kunnugt um útgáfu hins kærða byggingarleyfis, liggur ekkert fyrir um það hvenær hann fékk í raun vitneskju um leyfið.  Liggur ekki heldur fyrir að honum hafi verið gert kunnugt um útgáfu þess eða um kæruheimild, kærustjórnvald og kærufrest.  Verður við það að miða að kæran hafi borist innan kærufrests eða í öllu falli að afsakanlegt verði að telja að kæran hafi borist svo seint sem raun bar vitni, sbr. 1. tl. 1. mgr. 28. gr. stjórnsýslulaga nr. 37/1993, og verður því ekki fallist á að vísa beri þessum hluta kröfugerðarinnar frá af ástæðum er varða kærufrest. 

Leyfi byggingarfulltrúa skv. 44. gr. skipulags- og byggingarlaga nr. 73/1997 til byggingar húss á lóðinni Austurvegi 11d var gefið út 20. mars 2009.  Samkvæmt nefndri 44. gr., svo og byggingarleyfinu sjálfu, fellur byggingarleyfi úr gildi hafi framkvæmdir ekki hafist innan árs frá útgáfu þess.  Í 14. gr. byggingarreglugerðar nr. 441/1998 er kveðið á um að byggingarframkvæmdir teljist hafnar þegar undirstöður hafi verið steyptar eða þegar byggingarfulltrúi hafi annars, eftir því sem við á, lokið úttekt á einum eða fleirum úttektarskyldum verkþáttum sem framkvæmdir hafi verið samkvæmt leyfinu.  Þar eð hvorki liggur fyrir að sökklar hafi verið steyptir né að nokkur úttekt hafi farið fram á úttektarskyldum verkþáttum innan 12 mánað frá útgáfu leyfisins er ljóst að umrætt byggingarleyfi er úr gildi fallið.  Á kærandi því ekki lengur lögvarða hagsmuni því tengda að fá skorið úr um lögmæti leyfisins og verður kröfu hans um ógildingu þess því vísað frá nefndinni, sbr. 5. mgr. 8. gr. laga nr. 73/1997, sbr. nú 59. gr. mannvirkjalaga nr. 160/2010, sbr. og 5. mgr. 52. gr. skipulagslaga nr. 123/2010. 

Með ákvörðunum sveitastjórnar Mýrdalshrepps frá 26. maí og 17. september 2009 var heimilað að breikka aðkomu að lóð, færa umrætt hús og breyta mörkum lóða og var þeim ákvörðunum skotið til úrskurðarnefndar innan kærufrests.  Enda þótt heimildum um stærð lóðar kæranda að Kirkjuvegi 3 beri ekki saman verður ráðið af málsgögnum að með ákvörðunum þessum sé tekin af lóðinni spilda til breikkunar á aðkomu að Austurvegi 11d og fyrir þrjú bílastæði til almennra nota.  Slík skerðing verður ekki gerð nema samningar náist við lóðarhafa eða að undangengnu eignarnámi, séu fyrir hendi skilyrði til þess, og skiptir í því sambandi ekki máli þótt sveitarstjórn hafi einhliða ákveðið að bæta landi við lóð kæranda á öðrum stað.  Ekki er í gildi deiliskipulag fyrir umrætt svæði og áttu heimildir 2. mgr. 32. gr. skipulags- og byggingarlaga því ekki við í málinu. 

Að þessu virtu verða framangreindar ákvarðanir sveitarstjórnar Mýrdalshrepps felldar úr gildi. 

Uppkvaðning úrskurðar í máli þessu hefur dregist verulega sökum mikils fjölda mála sem skotið hefur verið til úrskurðarnefndarinnar. 

Úrskurðarorð:

Kröfu kæranda um ógildingu ákvörðunar sveitarstjórnar Mýrdalshrepps frá 18. mars 2009 um að veita byggingarleyfi fyrir húsi að Austurvegi 11d er vísað frá úrskurðarnefndinni. 

Felld er úr gildi ákvörðun sveitarstjórnar Mýrdalshrepps frá 26. maí 2009 um breytta aðkomu að lóðinni að Austurvegi 11d og ákvörðun frá 15. september 2009 um að heimila breytta staðsetningu húss á lóðinni Austurvegi 11d og að breyta afmörkun lóða við Kirkjuveg og Austurveg í Vík. 

 

_______________________________
Hjalti Steinþórsson

 

______________________________       _____________________________
Ásgeir Magnússon                                           Þorsteinn Þorsteinsson

60/2010 Haukaberg

Með

Ár 2011, fimmtudaginn 11. ágúst, kom úrskurðarnefnd skipulags- og byggingarmála saman til fundar í húsnæði nefndarinnar að Skúlagötu 21, Reykjavík.  Mættir voru Hjalti Steinþórsson forstöðumaður, Ásgeir Magnússon héraðsdómari og Þorsteinn Þorsteinsson byggingarverkfræðingur.     

Fyrir var tekið mál nr. 60/2010, kæra á ákvörðun skipulags- og byggingarnefndar Vesturbyggðar frá 5. júní 2008 um að hafna umsókn kæranda um afmörkun sumarhúsalóðar í landi jarðarinnar Haukabergs í Vesturbyggð og synjun nefndarinnar um byggingarleyfi fyrir sumarhúsi á lóðinni.  Þá er kærð ákvörðun nefndarinnar frá 2. júlí 2010, er bæjarstjórn staðfesti hinn 7. s.m., um að kæranda verði gert að fjarlægja öll mannvirki af lóð hans í landi Haukabergs að viðlögðum dagsektum. Loks er kærð ákvörðun skipulags- og byggingarnefndar Vesturbyggðar frá 21. september 2010, er bæjarstjórn samþykkti 22. s.m., um að leggja 25.000 króna dagsektir á kæranda frá og með 1. september 2010. 

Í málinu er nú kveðinn upp svofelldur

úrskurður:

Með bréfi til úrskurðarnefndar skipulags- og byggingarmála, dags. 23. september 2010, er barst nefndinni 27. s.m., kærir H, handhafi lóðarsamnings um sumarhúsalóð í landi Haukabergs á Barðaströnd, ákvörðun skipulags- og byggingarnefndar Vesturbyggðar frá 5. júní 2008 um að hafna umsókn kæranda um afmörkun sumarhúsalóðar í landi nefndrar jarðar og synjun nefndarinnar um byggingarleyfi fyrir sumarhúsi á lóðinni.  Þá er kærð ákvörðun nefndarinnar frá 2. júlí 2010, er bæjarstjórn staðfesti hinn 7. s.m., um að kæranda verði gert að fjarlægja öll mannvirki af lóð hans í landi Haukabergs að viðlögðum dagsektum. Loks er kærð ákvörðun skipulags- og byggingarnefndar Vesturbyggðar frá 21. september 2010, er bæjarstjórn staðfesti 22. s.m., um að leggja 25.000 króna dagsektir á kæranda frá og með 1. september 2010. 

Málavextir:  Jörðin Haukaberg er á landbúnaðarsvæði samkvæmt Aðalskipulagi Vesturbyggðar 2006-2018.  Samkvæmt aðalskipulaginu er á slíkum svæðum fyrst og fremst gert ráð fyrir byggingum og starfsemi sem tengjast búrekstri.  Aðalskipulagið heimilar afmörkun lóða og byggingu allt að þriggja íbúðarhúsa þar sem aðstæður leyfa á lögbýlum, auk þeirra íbúðarhúsa sem tilheyra búrekstrinum, og skulu nýbyggingar vera í samræmi við samþykkt deiliskipulag.  Þá er heimilt að byggja allt að þrjú stök frístundahús á lögbýlum, þ.m.t. veiðihús, auk aðstöðu fyrir ferðaþjónustu og léttan iðnað. 

Á fundi skipulags- og byggingarnefndar Vesturbyggðar 5. júní 2008 var tekin fyrir umsókn kæranda frá 13. maí 2008 um afmörkun lóðar undir sumarhús í heimatúni jarðarinnar Haukabergs.  Erindinu var hafnað með þeim rökum að ekki lægi fyrir deiliskipulag að svæðinu auk þess sem breyta þyrfti aðalskipulagi Vesturbyggðar þar sem farið væri út fyrir heimildir þess um fjölda frístundahúsa á lögbýlum.  Í kjölfar þeirrar afgreiðslu beindu byggingaryfirvöld sveitarfélagsins fyrirspurn til Skipulagsstofnunar um hvort unnt yrði að veita kæranda byggingarleyfi fyrir íbúðarhúsi á umræddri lóð.  Taldi Skipulagsstofnun slíkt íbúðarhús ekki fara gegn gildandi aðalskipulagi Vesturbyggðar en minnti á ákvæði í greinargerð aðalskipulagsins um að nýbyggingar ættu að vera í samræmi við deiliskipulag.  Mun kæranda hafa verið tilkynnt um þá afstöðu. 

Hinn 8. júní 2010 sótti eiginkona kæranda um stöðuleyfi fyrir „stöðuhýsi” í landi Haukabergs og var um staðsetningu vísað til þinglýsts lóðarleigusamnings kæranda.  Umsóknin var tekin fyrir á fundi skipulags- og byggingarnefndar 2. júlí 2010 og afgreidd með eftirfarandi bókun: 

„Umrædd lóð er ekki til í Fasteignaskrá Íslands. Haraldur Einarsson sótti um framangreinda lóð undir sumarhús vorið 2008. Á fundi skipulags- og byggingarnefndar þann 5. júní 2008 var erindinu hafnað, án undangengins deiliskipulags og breytingar á aðalskipulagi Vesturbyggðar. Í framhaldi af þessari afgreiðslu byggði Haraldur sumarhús á lóðinni án leyfis og braut þar með alvarlega gegn skipulags- og byggingarlögum. Gerð hefur verið krafa um að sumarhúsið verði fjarlægt en því hefur ekki verið sinnt. Skipulags- og byggingarnefnd veitir hér með frest til að fjarlægja öll mannvirki af lóðinni til 31. ágúst 2010 að viðlögðum dagsektum skv. 210. gr. byggingarreglugerðar nr. 441/1998. Varðandi íbúðargám (stöðuhýsi) sem flutt var á lóðina í byrjun júní þá tekur skipulags- og byggingarnefnd jákvætt í að veita stöðuleyfi til allt að eins árs að fengnu samþykki allra landeigenda sem málið varðar.“ 

Þessi afgreiðsla nefndarinnar var staðfest á fundi bæjarstjórnar Vesturbyggðar 7. júlí 2010. 

Kærandi og eiginkona hans mótmæltu fyrrgreindri afgreiðslu með bréfi til bæjarstjórnar Vesturbyggðar, dags. 14. júlí 2010, þar sem sjónarmið þeirra í málinu voru reifuð.  Andmælin voru tekin fyrir á fundi skipulags- og byggingarnefndar 23. júlí 2010.  Taldi ekki efni til að breyta fyrri afstöðu sinni en benti á að samþykkt bæjarstjórnar frá 7. júlí 2010 á afgreiðslu nefndarinnar frá 2. júlí s.á. væri kæranleg til úrskurðarnefndar skipulags- og byggingarmála.  Var fundargerð greinds fundar staðfest í bæjarráði Vesturbyggðar hinn 27. júlí 2010.  Skipulags- og byggingarnefnd ákvað síðan á fundi hinn 21. september 2010, með vísan til fyrri afgreiðslu málsins, að upphæð dagsekta skyldi vera krónur 25.000.- frá 1. september 2010 að telja. 

Málsrök kæranda:  Af hálfu kæranda er á það bent að jarðirnar Brekkuvellir og Haukaberg deili með sér óskiptu landi í úthaga og séu uppi deilur milli eigenda jarðanna vegna hins óskipta lands.  Í landi Brekkuvalla séu tvö sumarhús en í landi Haukabergs sé aðeins eitt sumarhús sem byggingarleyfi sé fyrir.  Í óskiptu landi jarðanna séu þrjú sumarhús sem byggingarleyfi hafi verið veitt fyrir. 

Hinn 6. maí 2008 hafi kærandi gert lóðarleigusamning við móður sína um leigu á afmörkuðu landi undir frístundahús í landi Haukabergs og hafi þeim samningi verið þinglýst.  Í kjölfarið hafi formlega verið óskað eftir afmörkun lóðarinnar en því erindi verið hafnað af skipulags- og byggingarnefnd Vesturbyggðar þar sem ekki hefði verið gert deiliskipulag að svæðinu.  Með bréfi, dags. 21. ágúst 2008, hafi byggingarfulltrúi Vesturbyggðar hins vegar staðfest að umrædd lóð væri staðsett í heimatúni Haukabergs eins og fram kæmi á uppdrætti og hnitaskrá. 

Sótt hafi verið um byggingarleyfi 13. maí 2008 en erindinu verið hafnað á röngum forsendum hvað varðar fjölda frístundahúsa í landi Haukabergs að mati kæranda.  Það sem fram komi í greinargerð Vesturbyggðar um að sex íbúðarhús hafi verið reist í landi Haukabergs og Brekkuvalla sé málinu óviðkomandi.  Þrjú frístundahúsanna standi í óskiptu landi jarðanna en tvö þeirra á jörðinni Brekkuvöllum.  Einungis eitt frístundahús standi í landi Haukabergs og sé því heimilt að reisa þar tvö frístundahús til viðbótar samkvæmt gildandi aðalskipulagi.  Hér verði einnig að hafa í huga að samkvæmt 23. gr. þágildandi skipulags- og byggingarlaga nr. 73/1997 beri sveitastjórn ábyrgð á og annist gerð deiliskipulags.  Sé það því ekki á ábyrgð kæranda að annast gerð deiliskipulags á svæðinu heldur Vesturbyggðar sem hafi brugðist þeim lögbundnu skyldum sínum.  Með hinni umdeildu synjun um byggingarleyfi hafi auk þess verið farið gegn jafnræðisreglu stjórnsýsluréttar, þar sem áður hafi verið veitt byggingarleyfi fyrir sumarhúsi á jörðinni sem þó hafi ekki uppfyllt ekki skilyrði skipulags- og byggingarlaga og ekki hlotið meðmæli Skipulagsstofnunar. 

Kærandi hafi brugðið á það ráð haustið 2008 að festa kaup á færanlegu húsi sem byggingarfulltrúinn í Hafnarfirði hafi tekið út og vottað sem stöðuhýsi og flutt það að Haukabergi.  Áður hafi kærandi fengið þær upplýsingar að sækja þyrfti um leyfi fyrir stöðuhýsi innan þriggja ára frá því að það væri sett niður.  Með bréfi, dags. 8. júní 2010, hafi verið sótt um stöðuleyfi fyrir stöðuhýsi í landi Haukabergs en ekki verði séð að það erindi hafi verið afgreitt á fundi skipulags- og byggingarnefndar 2. júlí 2010 þegar það hafi verið tekið fyrir.  Í bókun nefndarinnar komi hins vegar fram að reist hafi verið sumarhús á lóðinni án leyfis og að kröfu byggingarfulltrúa Vesturbyggðar um að það yrði fjarlægt hafi ekki verið sinnt.  Rétt sé að taka fram að kærandi hafi talið sig í fullum rétti til að flytja umrætt stöðuhýsi á lóðina auk þess sem honum hefði engin áskorun borist frá byggingarfulltrúa um að fjarlægja umrætt hús fyrr en með bréfi, dags. 12. júlí 2010.  Húsið hafi ekki verið reist á lóðinni heldur flutt þangað sem stöðuhýsi.  Þrátt fyrir bókun nefndarinnar á greindum fundi um að öll mannvirki skyldu fjarlægð af lóðinni að viðlögðum dagsektum hafi verið tekið jákvætt í fyrirliggjandi umsókn um stöðuleyfi fyrir stöðuhýsinu.  Telja verði að hús það sem nú standi á lóðinni uppfylli skilyrði um stöðuhýsi, enda liggi fyrir úttekt byggingarfulltrúans í Hafnarfirði á því að um sé að ræða slíkt hús. 

Kærandi telji hina kærðu ákvörðun um dagsektir ólögmæta.  Í fyrsta lagi hafi honum ekki borist áskorun frá skipulags- og byggingarnefnd um að fjarlægja stöðuhýsið af jörðinni þegar ákvörðun um dagsektir hafi verið tekin.  Í öðru lagi sé á því byggt að við ákvörðunina hafi fyrirmælum stjórnsýslulaga ekki verið fylgt.  Ekki hafi verið tilkynnt að taka ætti tillögu um álagningu dagsekta eða kröfu um brottnám mannvirkja fyrir á fundi skipulags- og byggingarnefndar og hafi þar með réttur kæranda til andmæla þar með verið brotinn.  Við ákvarðanatökuna hafi legið fyrir umsókn um leyfi fyrir stöðuhýsi á umræddri lóð en kæranda hafi aldrei verið tilkynnt um álagningu dagsektanna.  Hafi hann frétt af henni fyrir tilviljun hjá bændum á Barðaströnd.  Enn þann dag í dag hafi kærandi hvorki fengið áskorun um að fjarlægja mannvirki af lóðinni né tilkynningu um álagningu dagsekta.  Ekki verði betur séð en að umrædd ákvörðun sé einungis að finna í fundargerð skipulags- og byggingarnefndar. 

Í stuttu máli snúist mál þetta í fyrsta lagi um lögmæti ákvörðunar Skipulags- og byggingarnefndar um að synja um byggingarleyfi fyrir umdeildu húsi.  Eins og fyrr sé að vikið byggi sú ákvörðun á röngum forsendum og röngum upplýsingum um fjölda frístundahúsa á lóðinni.  Að auki komi til skoðunar sjónarmið um jafnræði sem og sjónarmið um skyldu bæjarstjórnar til að deiliskipuleggja svæði.  Í öðru lagi snúist málið um gildi ákvörðunar skipulags- og byggingarnefndar um að fjarlægja beri öll mannvirki af lóð kæranda en veita um leið tímabundið leyfi fyrir stöðuhýsi á lóðinni.  Í ljósi þess að eina mannvirkið á lóðinni sé umrætt stöðuhýsi sé erfitt að átta sig á innihaldi ákvörðunarinnar en kærandi telji sig hafa fengið leyfi fyrir stöðuhýsinu.  Loks sé á því byggt að formleg málsmeðferð ákvarðana um að fjarlægja mannvirki af lóð kæranda og álagningu dagsekta fari í bága við stjórnsýslulög. 

Málsrök Vesturbyggðar:  Af hálfu Vesturbyggðar er gerð krafa um frávísun málsins en ella að öllum kröfum kæranda verði hafnað. 

Kæra í málinu sé ófullkomin og erfitt að átta sig á kæruefninu.  Enga skýra kröfugerð sé að finna í kærunni en hún beri yfirskriftina „Ábending um stöðu frístundahúss í landi Haukabergs…“  Af þessum sökum sé erfitt að taka afstöðu til málsins og verði að telja að kæran uppfylli ekki þær lágmarkskröfur sem gerðar séu í 3. gr. reglugerðar nr. 621/1997 um úrskurðarnefndina. 

Fyrir liggi að skipulags- og byggingarnefnd Vesturbyggðar hafi á árinu 2008 hafnað umsókn kæranda um byggingarleyfi fyrir byggingu sumarhúss í landi Haukabergs.  Þá hafi legið fyrir að þá þegar hefðu verið reist sex stök frístundahús í landi Haukabergs og Brekkuvalla og séu þrjú þeirra, Haukaberg lóð nr. 1, Haukaberg lóð nr. 2 og Haukaberg lóð nr. 3, í óskiptu landi jarðanna.  Tvö sumarhús, Brekkuvellir lóð nr. 1 og Brekkuvellir lóð nr. 2, séu í útskiptu landi Brekkuvalla og eitt hús, Haukaberg lóð nr. 4, sé á útskiptu landi Haukabergs.  Málefnalegar ástæður hafi því legið að baki þeirri ákvörðun að synja umsókn kæranda þar sem að ekki hafi legið fyrir deiliskipulag að svæðinu og ákvæði aðalskipulags um hámarksfjölda frístundahúsa á lögbýlum hafi staðið í vegi fyrir útgáfu byggingarleyfis.  Kærufrestur skv. 5. mgr. 8. gr. þágildandi skipulags- og byggingarlaga nr. 73/1997 vegna fyrrgreindrar ákvörðunar skipulags- og byggingarnefndar sé löngu liðinn og ákvörðunin því ekki tæk til endurskoðunar hjá úrskurðarnefndinni. 

Með bréfi, dags. 27. júlí 2010, hafi eiginkonu kæranda verið tilkynnt um að afgreiðsla skipulags- og byggingarnefndar Vesturbyggðar frá 2. júlí s.á. væri kæranleg til úrskurðarnefndar skipulags- og byggingarmála.  Ekki verði séð að hún standi að kærunni til úrskurðarnefndarinnar og því vandséð að ákvörðunin varðandi umsókn hennar um stöðuleyfi sé til endurskoðunar hjá úrskurðarnefndinni, auk þess sem kærufrestur skv. 5. mgr. 8. gr. laga nr. 73/1997 til nefndarinnar hafi verið liðinn er kæran hafi borist nefndinni. 

Standi því einungis eftir sú ákvörðun skipulags- og byggingarnefndar Vesturbyggðar frá 21. september 2010 að leggja dagsektir á eiganda þess frístundahúss sem reist hafi verið á umdeildri lóð án byggingarleyfis og því í andstöðu við 1. mgr. 43. gr. þágildandi skipulags- og byggingarlaga nr. 73/1997.  Þá sé tekið fram í 2. mgr. 43. gr. að framkvæmdir skv. 1. mgr. skuli vera í samræmi við staðfest aðalskipulag og samþykkt deiliskipulag.  Í 2. mgr. 56. gr. laganna segi jafnframt að ef byggingarframkvæmd sé hafin án þess að leyfi sé fengið fyrir henni og hún brjóti í bága við skipulag, beri byggingarfulltrúa að stöðva framkvæmdir tafarlaust og síðan skuli hin ólöglega bygging eða byggingarhluti fjarlægður.  Í 11. kafla byggingarreglugerðar nr. 441/1998 sé að finna úrræði til að knýja fram úrbætur vegna framkvæmda sem séu án leyfis eða brjóti í bága við skipulag.  Í 210. gr. reglugerðarinnar komi fram að sinni aðili ekki fyrirmælum byggingarfulltrúa eða byggingarnefndar innan þess frests sem bæjarstjórn setji geti hún ákveðið dagsektir þar til úr verði bætt.  Eigendur umrædds frístundahúss að Haukabergi hafi ekki sinnt ítrekuðum fyrirmælum byggingarfulltrúa Vesturbyggðar um að fjarlægja húsið og í ljósi þess hafi skipulags- og byggingarnefnd ákveðið að að leggja dagsektir á eiganda þess.  Hafi því legið fyrir fullnægjandi heimild til beitingar dagsekta og réttilega hafi verið að málum staðið af hálfu byggingaryfirvalda í Vesturbyggð. 

Aðilar hafa fært fram frekari rök í máli þessu sem ekki verða rakin hér nánar en úrskurðarnefndin hefur haft þau öll til hliðsjónar við úrlausn málsins.

Niðurstaða:  Samkvæmt 5. mgr. 8. gr. skipulags- og byggingarlaga nr. 73/1997, sbr. nú 52. gr. skipulagslaga nr. 123/2010, er kærufrestur til úrskurðarnefndarinnar einn mánuður frá því að kæranda varð kunnugt, eða mátti vera kunnugt, um ákvörðun þá sem kæra skal.  Berist kæra að liðnum kærufresti skal vísa henni frá nema afsakanlegt verði talið að hún hafi ekki borist fyrr eða veigamiklar ástæður mæli með því að taka hana til meðferðar, sbr. 28. gr. stjórnsýslulaga nr. 37/1993.  Kæru verður þó ekki sinnt berist hún meira en ári eftir upphaf kærufrests skv. 2. mgr. tilvitnaðar lagagreinar. 

Í fyrirliggjandi kæru, er barst úrskurðarnefndinni 27. september 2010, er farið fram á að úrskurðarnefndin taki til skoðunar ákvarðanir Vesturbyggðar sem tengjast lóðum í landi Haukabergs frá árinu 2008 og fyrr.  Samkvæmt áðurgreindum lagaákvæðum voru ekki lengur skilyrði til að bera þær ákvarðanir undir úrskurðarnefndina er kæran barst og verður þeim þætti málsins því vísað frá nefndinni.  Hins vegar verður kæra á ákvörðun bæjarstjórnar Vesturbyggðar frá 7. júlí 2010, um að mannvirki á lóð kæranda skyldu fjarlægð að viðlögðum dagsektum, tekin til efnismeðferðar með vísan til 1. tl. 1. mgr. 28. gr. stjórnsýslulaga þótt kærufrestur hafi verið liðinn er kæra barst.  Er það gert í ljósi þess að kæranda var ekki leiðbeint um kærufrest í tilkynningu um ákvörðunina, svo sem mælt er fyrir um í 2. tl. 20. gr. stjórnsýslulaga.  Þykir því afsakanlegt að kæra á þeirri ákvörðun hafi borist að liðnum kærufresti.  Óumdeilt er að kæra ákvörðunar um að leggja 25.000 króna dagsektir frá 1. september 2010 barst innan kærufrests. 

Embætti byggingarfulltrúans í Hafnarfirði gaf út vottorð hinn 8. september 2008 um að burðarvirki húss þess sem kærandi flutti síðar á lóð sína væri í samræmi við teikningar.  Hins vegar var ekki aflað byggingarleyfis, eins og nauðsynlegt hefði verið, fyrir staðsetningu og frágangi hússins á lóð kæranda hjá byggingaryfirvöldum Vesturbyggðar skv. 43. gr. þágildandi skipulags- og byggingarlaga nr. 73/1997, sbr. gr. 121.3 í byggingarreglugerð nr. 441/1998.  Í nefndu reglugerðarákvæði er skýrlega kveðið á um að frístundahúsi eða sambærilegu húsi, sem reist sé utan lóðar, skuli fylgja vottorð frá byggingarfulltrúa þess svæðis sem það er byggt á og skuli það vottorð hafa borist byggingarfulltrúa sem veitir endanlegt byggingarleyfi áður en það er gefið út. 

Fyrir liggur að kærandi kom fyrir húsi á lóð sinni án leyfis byggingaryfirvalda Vesturbyggðar og höfðu þau yfirvöld því rétt til að krefjast brottflutnings þess skv. 56. gr. þágildandi skipulags- og byggingarlaga.  Þótt tilkynning um ákvörðunina hafi ekki verið stíluð á kæranda heldur eiginkonu hans getur það ekki ráðið úrslitum um gildi ákvörðunarinnar enda liggur fyrir að kæranda var kunnugt um efni hennar og andmælti henni í bréfi, dags. 14. júlí 2010.  Var auk þess veittur rúmur frestur til þess að verða við umræddri kröfu byggingaryfirvalda.  Að þessu virtu verður ekki fallist á kröfu um ógildingu þeirrar ákvörðunar enda liggur ekki fyrir að þeir annmarkar hafi verið við undirbúning og töku ákvörðunarinnar sem raskað gætu gildi hennar. 

Ákvörðun um álagningu og upphæð dagsekta á hendur kæranda var tekin af skipulags- og byggingarnefnd Vesturbyggðar hinn 21. september 2010 og staðfest í kjölfar þess í bæjarstjórn án þess að séð verði að kæranda hafi verið veittur andmælaréttur í samræmi við fyrirmæli 13. gr. stjórnsýslulaga áður en ákvörðunin var tekin.  Var sérstaklega brýnt að gæta þessa réttar kæranda í ljósi þess að um verulega íþyngjandi stjórnvaldsákvörðun var að ræða.  Þá fólst í ákvörðuninni álagning sekta með afturvirkum hætti, eða frá 1. september 2010.  Auk þess var tilkynningu um ákvörðunina ekki beint til kæranda, sem þinglýsts lóðarhafar umdeildrar lóðar, heldur eiginkonu hans.  Þykir ákvörðunin af þessum sökum haldin slíkum annmörkum að fella beri hana úr gildi. 

Uppkvaðning úrskurðar í máli þessu hefur dregist sökum mikils málafjölda sem skotið hefur verið til úrskurðarnefndarinnar. 

Úrskurðarorð: 

Hafnað er kröfu um ógildingu ákvörðunar skipulags- og byggingarnefndar Vesturbyggðar frá 2. júlí 2010, er bæjarstjórn staðfesti 7. s.m., um að kæranda verði gert að fjarlægja öll mannvirki af lóð hans í landi Haukabergs að viðlögðum dagsektum. 

Ákvörðun skipulags- og byggingarnefndar Vesturbyggðar frá 21. september 2010, er bæjarstjórn staðfesti 22. s.m., um að leggja 25.000 króna dagsektir á kæranda frá og með 1. september 2010, er felld úr gildi. 

Að öðru leyti er kærumáli þessu vísað frá úrskurðarnefndinni. 

_______________________________
Hjalti Steinþórsson

______________________________     ______________________________
Ásgeir Magnússon                                   Þorsteinn Þorsteinsson