Skip to main content
Úrskurðarnefnd umhverfis- og auðlindamála
des 22
Love0

7/2008 Vesturberg

Með

Ár 2008, fimmtudaginn 3. júlí, kom úrskurðarnefnd skipulags- og byggingarmála saman til fundar í húsnæði nefndarinnar að Skúlagötu 21 í Reykjavík.  Mættir voru Hjalti Steinþórsson forstöðumaður, Ásgeir Magnússon héraðsdómari og Þorsteinn Þorsteinsson byggingarverkfræðingur. 

Fyrir var tekið mál nr. 7/2008, kæra á ákvörðun byggingarfulltrúans í Reykjavík frá 18. september 2007 um að veita byggingarleyfi fyrir viðbyggingu og breytingu dæluhúss Hitaveitu Reykjavíkur á lóðinni að Vesturbergi 195 í Reykjavík í þriggja íbúða raðhús. 

Í málinu er nú kveðinn upp svofelldur

úrskurður: 

Með bréfi til úrskurðarnefndar skipulags- og byggingarmála, dags. 29. janúar 2008, er barst nefndinni sama dag, kærir Tryggvi Þórhallsson hdl., f.h. G, Vesturbergi 199, Reykjavík, þá ákvörðun byggingarfulltrúans í Reykjavík frá 18. september 2007 að veita byggingarleyfi fyrir viðbyggingu og breytingu á dæluhúsi Hitaveitu Reykjavíkur á lóðinni að Vesturbergi 195 í Reykjavík í þriggja íbúða raðhús.  Borgarráð staðfesti þessa afgreiðslu byggingarfulltrúa hinn 20. september 2007. 

Gerir kærandi þá kröfu að hin kærða ákvörðun verði felld úr gildi.  Jafnframt var gerð krafa um bráðabirgðaúrskurð um stöðvun framkvæmda á meðan málið væri óútkljáð hjá úrskurðarnefndinni og var fallist á þá stöðvunarkröfu með úrskurði uppkveðnum hinn 11. mars 2008.

Málavextir:  Forsaga máls þessa er sú að kærandi fékk á árinu 1990 leyfi til að byggja yfir svalir hússins að Vesturbergi 199 með gluggum til suðurs í átt að dæluhúsi Hitaveitu Reykjavíkur að Vesturbergi 195.  Í yfirlýsingu sem gerð var af því tilefni, dags. 19. janúar 1990, segir m.a:  „Engar athugasemdir eru gerðar af hálfu Hitaveitunnar við fyrirhugaðar framkvæmdir, enda ekki fyrirhuguð viðbygging við dælustöðina.“  Þar sagði enn fremur að Hitaveitan samþykkti að yfirlýsingunni yrði þinglýst sem kvöð á lóð Hitaveitunnar.  Síðar var dælustöðin aflögð og fasteignin seld. 

Hinn 21. október 2003 samþykkti borgarráð Reykjavíkur breytingu á deiliskipulagi vegna lóðarinnar að Vesturbergi 195, sem fól m.a. í sér heimild til viðbyggingar við hús það sem stendur á lóðinni.  Var deiliskipulagsbreytingin kærð til úrskurðarnefndarinnar sem felldi skipulagsbreytinguna úr gildi með úrskurði, uppkveðnum 30. ágúst 2006, m.a. með þeim rökum að bil milli heimilaðrar viðbyggingar og hússins að Vesturbergi 199 uppfyllti ekki þágildandi skilyrði 75. gr. byggingarreglugerðar nr. 441/1998 þar um. 

Ný tillaga að deiliskipulagsbreytingu varðandi lóðina að Vesturbergi 195 var tekin fyrir á embættisafgreiðslufundi skipulagsfulltrúa 6. október 2006 og málinu vísað til skipulagsráðs, sem samþykkti að auglýsa tillöguna til kynningar á fundi sínum hinn 11. október og vísaði málinu til borgarráðs. 

Fól tillagan í sér heimild til að byggja þriggja íbúða raðhús á þremur hæðum að Vesturbergi 195, byggingarreitur var stækkaður og byggingarmagn aukið úr 213,5 fermetrum í 465 fermetra.  Leyft var að grafa frá bakhlið húss til þess að skapa möguleika á gluggum á bakhlið og göflum kjallara.  Samkvæmt tillögunni fór nýtingarhlutfall lóðarinnar í 0,6 og var heimilað að reisa fyrirhugað hús í sex metra fjarlægð frá lóðarmörkum kæranda að Vesturbergi 199. 

Að lokinni auglýsingu var málið tekið fyrir á fundi skipulagsráðs 10. janúar 2007, þar sem fyrir lágu framkomnar athugasemdir, m.a. frá kæranda, ásamt umsögn framkvæmdasviðs, dags. 22. desember 2006, og umsögn skipulagsfulltrúa, dags. 5. janúar 2007.  Var deiliskipulagstillagan samþykkt með svofelldri bókun:  „Auglýst tillaga samþykkt með þeim breytingum sem fram koma í umsögn skipulagsfulltrúa og Framkvæmdasviðs.  Vísað til borgarráðs.“  Borgarráð staðfesti þessa afgreiðslu hinn 18. janúar 2007.   Skipulagsbreytingin tók síðan gildi með auglýsingu í B-deild Stjórnartíðinda hinn 9. maí 2007.  Skaut kærandi deiliskipulagsbreytingunni til úrskurðarnefndarinnar þar sem krafist var ógildingar hennar en þeirri kröfu var hafnað með úrskurði uppkveðnum hinn 11. mars 2008. 

Hinn 18. september 2007 samþykkti byggingarfulltrúi umsókn um byggingarleyfi fyrir viðbyggingu við dælustöðina að Vesturbergi 195 og að breyta henni í þriggja íbúða raðhús í kjölfar fyrrgreindrar skipulagsbreytingar.  Hefur kærandi nú skotið veitingu þessa byggingarleyfis til úrskurðarnefndarinnar eins og að framan greinir.

Eftir að kæra barst í máli þessu, eða hinn 1. apríl 2008, samþykkti byggingarfulltrúi umsókn byggingarleyfishafa að Vesturbergi 195 um leyfi til að setja eldvarnargler í glugga á norðurhlið fyrirhugaðs raðhúss á lóðinni, er snýr að húsi kæranda að Vesturbergi 199.  Þá barst úrskurðarnefndinni mat VSI öryggishönnunar og ráðgjafar á brunaöryggi með tilliti til sambrunahættu milli umræddra húsa, dags. 19. júní 2008, þar sem ekki var talin þörf á sérstökum aðgerðum vegna brunaöryggis, svo sem eldvarnargleri í gluggum á norðurgafli Vesturbergs 195. 

Hinn 20. júní 2008 leitaði úrskurðarnefndin álits Brunamálastofnunar á því hvort kröfum um brunaöryggi samkvæmt skipulags- og byggingarlögum og byggingarreglugerð væri fullnægt samkvæmt hinu kærða byggingarleyfi.  Í áliti stofnunarinnar, dags. sama dag, kemur m.a. fram að fjarlægð milli húsa að Vesturbergi 195 og 199 þurfi að vera 7 metrar samkvæmt gr. 75.2 í byggingarreglugerð miðað við þær forsendur að brunamótstaða aðlægra veggja sé REI60 og REI30.  Setja þurfi eldvarnargler E60 í glugga á norðurhlið Vesturbergs 195 og hafa þá óopnanlega til þess að fjarlægð milli húsanna geti farið niður í sex metra. 

Málsrök kæranda:  Af hálfu kæranda er skírskotað til röksemda sem settar séu fram í kæru hans á deiliskipulagsbreytingu vegna lóðarinnar að Vesturbergi 195 sem hafi verið til meðferðar hjá úrskurðarnefndinni. 

Þá sé byggt á því að útgáfa hins kærða byggingarleyfis standist ekki gagnvart þeirri meginreglu skipulags- og byggingarlaga nr. 73/1997 að byggingarleyfi skuli vera í samræmi við staðfest deiliskipulag, sbr. 2. mgr. 43. gr. laganna.  Kærandi telji ekki heimilt að veita byggingarleyfi sem stoð eigi í deiliskipulagsbreytingu sem sé til efnismeðferðar hjá þar til bæru stjórnvaldi. 

Lögð sé áhersla á að í fyrirliggjandi áliti Brunamálastofnunar komi skýrt fram að gera þurfi sérstaklega ráð fyrir því í hönnunarforsendum fyrir hið nýja hús að öryggisfjarlægð milli þess og hússins nr. 199 sé of lítil miðað við kröfur 75. gr. byggingarreglugerðar nr. 441/1998.  Þar komi fram að þessi fjarlægð eigi að vera a.m.k. sjö metrar og sé sú niðurstaða studd m.a. útreikningum skv. bandarískum staðli og því að eldvörnum sé háttað eins og best gerist.  Telji kærandi að leggja beri umrætt álit til grundvallar við úrlausn málsins, með þeim fyrirvara þó að hitageislunarþol steniklæðningar á húsinu nr. 199 sé óþekkt og því ekki vitað hvort klæðningin standist viðmiðunargeislunina 12,5 kW/m² eins og gengið sé út frá. 

Fyrir liggi að hin kærða ákvörðun Reykjavíkurborgar byggist á því að fjarlægð milli húsanna tveggja sé einungis sex metrar.  Af þeirri ástæðu beri að fella hina kærðu ákvörðun úr gildi, enda standist það ekki gagnvart varúðarreglu og öryggissjónarmiðum að veita afslátt af kröfum sem gerðar séu í fyrirmælum og öðrum viðmiðunum útgefnum af stjórnvöldum.  Vísað sé til lögmætis- og réttmætisreglna íslensks stjórnsýsluréttar þessu til stuðnings.  Af eðli máls leiði síðan að lóðarhafi Vesturbergs 195 verði nú að hefjast handa að nýju við hönnun hússins þannig að öryggisfjarlægð milli húsanna sé í samræmi við opinber fyrirmæli og að lágmarki sjö metrar.  Eigandi húss á aðliggjandi lóð eigi ekki að þurfa að sæta því að þessi öryggisfjarlægð sé skert og þar með mikilsverðir lögvarðir hagsmunir hans. 

Verði svo litið á að gera megi bragarbót á hinni kærðu ákvörðun þannig að ekki þurfi að fella hana úr gildi, sé á því byggt að efnisleg ákvörðun um byggingarleyfi að Vesturbergi 195 verði að lágmarki að vera í samræmi við niðurstöðu Brunamálastofnunar, þ.e. að gluggar sem hin kærða ákvörðun geri ráð fyrir á norðurvegg Vesturbergs 195 verði að vera með eldþolnu gleri E60 og óopnanlegir.  Megi raunar halda því fram með gildum rökum að á grundvelli öryggissjónarmiða beri að taka af alla glugga á norðurvegg Vesturbergs 195. 

Málsrök Reykjavíkurborgar:  Af hálfu Reykjavíkurborgar er farið fram á að kröfum kæranda um ógildingu hinnar kærðu ákvörðunar verði hafnað. 

Í gildi sé deiliskipulag Breiðholts III, er taki til Vesturbergs 195.  Sú staðreynd að breyting á deiliskipulagi skuli vera til efnismeðferðar hjá úrskurðarnefnd skipulags- og byggingarmála komi ekki í veg fyrir útgáfu byggingarleyfis með stoð í þeirri breytingu enda hafi henni ekki verið hnekkt. 

Kærandi hafi ekki bent á neina ágallar á málsmeðferð þess.  Séu því ekki rök fyrir ógildingarkröfu kæranda. 

Niðurstaða:  Hið kærða byggingarleyfi var veitt á grundvelli deiliskipulagsbreytingar þeirrar er borgarráð samþykkti hinn 18. janúar 2007 og kærandi máls þessa skaut til úrskurðarnefndarinnar.  Eins og fyrr er rakið var kveðinn upp úrskurður í því kærumáli hinn 11. mars 2008 þar sem kröfu kæranda um ógildingu skipulagsbreytingarinnar var hafnað og í þeim úrskurði er tekin afstaða til málsástæðna kæranda er teflt var fram gegn skipulagsbreytingunni.  Verður deiliskipulag umrædds svæðis svo breytt því lagt til grundvallar í máli þessu, m.a. hvað varðar heimilaða fjarlægð viðbyggingar á lóðinni að Vesturbergi 195 frá lóðarmörkum Vesturbergs 199. 

Það verður að telja meginreglu í stjórnarfarsrétti að ákvarðanir sem teknar eru af þar til bærum stjórnvöldum hafi réttarverkan og haldi gildi sínu þar til þeim er hnekkt með lögboðnum hætti, eða þær afturkallaðar, nema sérstaklega sé kveðið á um annað í lögum, sbr. 1. mgr. 29. gr. stjórnsýslulaga nr. 37/1993.  Ekki er að finna ákvæði í skipulags- og byggingarlögum þess efnis að kæra á stjórnvaldsákvörðun til úrskurðarnefndarinnar fresti réttaráhrifum hennar og verður því ekki fallist á að byggingarfulltrúa hafi verið óheimilt að veita hið kærða byggingarleyfi þótt skipulagsbreyting sú sem það byggðist á hafi þá verið kærð til úrskurðarnefndarinnar. 

Eftir að byggingarfulltrúi samþykkti hinn 1. apríl 2008 umsókn um breytta útfærslu glers í gluggum norðurgafls húsbyggingar að Vesturbergi 195 uppfyllir hið kærða byggingarleyfi þá kvöð í fyrrnefndri deiliskipulagsbreytingu að mögulegir gluggar á þeim gafli skuli vera með öryggisgleri.  Að þessu virtu verður hið kærða byggingarleyfi talið í samræmi við gildandi deiliskipulag svæðisins.

Kemur þá til skoðunar hvort hönnun og útfærsla heimilaðrar byggingar standist brunaöryggiskröfur byggingarreglugerðar nr. 441/1998.

Í 75. gr. byggingarreglugerðar er kveðið á um að bil milli húsa þurfi að vera nægjanlegt til að ekki sé hætta á að eldur nái að breiðast út á milli þeirra, sbr. gr. 75.1.  Sé ekki sýnt fram á annað, svo sem með brunahönnun skv. gr. 141.2 reglugerðarinnar, skal miða við töflu í gr. 75.2 er tilgreinir fjarlægðir milli bygginga miðað við gefinn brunamótstöðustuðul.

Fyrir liggur í málinu álit Brunamálastofnunar þar sem fram kemur að sex metra fjarlægð milli umræddra húsa teljist nægjanleg að gættum öryggissjónarmiðum gr. 75.1 ef gler í gluggum norðurgafls húss að Vesturbergi 195 sé eldvarnargler með E60 brunamótstöðu og að gluggarnir séu óopnanlegir.

Með vísan til þess sem rakið hefur verið þykir hafa verið sýnt fram á það með fullnægjandi hætti að unnt sé, með viðeigandi brunahönnun, að víkja frá viðmiðunarreglum gr. 75.2 í byggingarreglugerð um lágmarksfjarlægðir milli húsa og að bil milli umræddra húsa geti því verið 6 metrar eins og skipulag gerir ráð fyrir og hin kærða ákvörðun felur í sér.     

Samkvæmt framansögðu er fullnægt meginreglu gr. 75.1 í byggingarreglugerð nr. 441/1998 og þar sem ekki liggur fyrir að umdeild ákvörðun sé haldin öðrum þeim annmörkum er ráðið geti úrslitum um gildi hennar verður ógildingarkröfu kæranda hafnað.  Jafnframt falla úr gildi réttaráhrif úrskurðar úrskurðarnefndarinnar frá 11. mars 2008 um stöðvun framkvæmda samkvæmt hinu kærða leyfi.

Uppkvaðning úrskurðar í máli þessu hefur dregist sökum mikils málafjölda sem skotið hefur verið til úrskurðarnefndarinnar.      

Úrskurðarorð: 

Hafnað er kröfu kæranda um ógildingu hins kærða byggingarleyfis frá 18. september 2007 fyrir viðbyggingu og breytingu á dæluhúsi Hitaveitu Reykjavíkur á lóðinni að Vesturbergi 195 í Reykjavík í þriggja íbúða raðhús.  

 

 

 

_____________________________
Hjalti Steinþórsson

 

 

_______________________________            ____________________________
Ásgeir Magnússon                                                  Þorsteinn Þorsteinsson

des 22
Love0

55/2007 Lindir IV

Með

Ár 2008, fimmtudaginn 3. júlí, kom úrskurðarnefnd skipulags- og byggingarmála saman til fundar í húsnæði nefndarinnar að Skúlagötu 21, Reykjavík.  Mættir voru Hjalti Steinþórsson forstöðumaður, Ásgeir Magnússon héraðsdómari og Þorsteinn Þorsteinsson byggingarverkfræðingur.

Fyrir var tekið mál nr. 55/2007, kæra á samþykkt bæjarstjórnar Kópavogs frá 13. febrúar 2007 um deiliskipulag fyrir Lindir IV, Skógarlind nr. 1 og 2, og á samþykkt bæjarstjórnar Kópavogs frá 28. ágúst 2007 um breytt deiliskipulag fyrir sama svæði.

Í málinu er nú kveðinn upp svofelldur

úrskurður:

Með bréfi til úrskurðarnefndar skipulags- og byggingarmála, dags. 7. júní 2007, er barst nefndinni sama dag, kærir P, Krossalind 35, Kópavogi, samþykkt bæjarstjórnar Kópavogs frá 13. febrúar 2007 um deiliskipulag fyrir Lindir IV.  Kærandi hefur jafnframt með bréfi, dags. 2. nóvember 2007, er barst nefndinni hinn 5. sama mánaðar, kært breytingu sem samþykkt var í bæjarstjórn Kópavogs 28. ágúst 2007 á ofangreindu skipulagi.  Þykir ekkert standa því í vegi að það kærumál, sem er nr. 149/2007, verði sameinað máli þessu.  Eru málin því sameinuð.

Gerir kærandi þá kröfu að hinar kærðu ákvarðanir verði felldar úr gildi.

Málavextir og málsrök:  Hinn 19. júlí 2005 var samþykkt í bæjarstjórn Kópavogs að auglýsa tillögu að deiliskipulagi fyrir Lindir IV.  Í auglýsingu um tillöguna kom m.a. fram að á umræddu svæði, sem afmarkast af Reykjanesbraut í vestur og norður, Lindarvegi í austur og Fífuhvammsvegi í suður, væri gert ráð fyrir nýju verslunar- og þjónustusvæði og að breytingar yrðu gerðar á umferðarmannvirkjum á svæðinu.

Annars vegar væri um að ræða eins til þriggja hæða byggingu meðfram Lindarvegi, sem áætluð væri um 15.500 m² að flatarmáli.  Við húsið væri gert ráð fyrir 460 bílastæðum og hluti þeirra, eða um 180 stæði, fyrirhuguð á þaki hússins með aðkomu frá Lindarvegi.  Hins vegar væri gert ráð fyrir byggingu meðfram Fífuhvammsvegi sem væri ráðgerð þrjár hæðir auk kjallara, samtals um 9.500 m² að flatarmáli.  Áætluð væru 315 bílastæði við húsið, að stærstum hluta í tveggja hæða bílgeymslu. 

Aðkoma að svæðinu væri fyrirhuguð frá Lindarvegi í austri og af tengirampa milli Fífuhvammsvegar og Reykjanesbrautar úr vestri.  Einnig yrði gert ráð fyrir nýjum akfærum undirgöngum undir Reykjanesbraut sem tengja myndu Dalveg og Lindir IV.  Þá væri gert ráð fyrir nýju hringtorgi á gatnamótum Núpalindar og Lindarvegar og breikkun Lindarvegar milli þess og Fífuhvammsvegs. 

Kom kærandi máls þessa á framfæri athugasemdum við tillöguna.  Málið var til meðferðar hjá bæjaryfirvöldum næsta árið og á fundi bæjarstjórnar Kópavogs hinn 28. febrúar 2006 var tillagan samþykkt að hluta.

Hinn 13. febrúar 2007 var tillaga að deiliskipulagi fyrir Lindir IV, Skógarlind nr. 1 og 2, með nýrri útfærslu vegtenginga samþykkt á fundi bæjarstjórnar Kópavogs ásamt umsögn bæjarskipulags og birtist auglýsing um gildistöku þess í B-deild Stjórnartíðinda hinn 21. maí s.á.

Stuttu síðar, eða hinn 12. júní 2007, var á fundi bæjarstjórnar Kópavogs samþykkt að auglýsa tillögu að breyttu deiliskipulagi fyrir Lindir IV og gerði kærandi máls þessa athugasemdir við tillöguna.  Að loknum kynningartíma var málið tekið fyrir að nýju á fundi bæjarstjórnar Kópavogs hinn 28. ágúst 2007 og var tillaga að breyttu deiliskipulagi samþykkt.

Fól tillagan m.a. í sér að lóðinni yrði skipt upp í tvær lóðir og yrði heildarlóðarstærð 4,5 ha, þ.e. lóð Skógarlindar 1 yrði 1,4 ha og lóð Skógarlindar 2 yrði 3,1 ha. Heildarbyggingarmagn yrði 27.200 m² í stað 25.000 m².  Nýtingarhlutfall yrði 0,6.  Bílastæði er ráðgerð höfðu verið á þaki byggingar Skógarlindar 2 með aðkomu frá Lindarvegi yrðu felld út ásamt aðkomuleiðum og þeim komið fyrir að vestanverðu við bygginguna.  Fyrirhuguð bygging yrði eins að formi til með mestu hæð útveggjar til vesturs allt að 12 metra.  Þak skyldi hallast niður til austurs.  Hæðarskilum í norðurenda hússins yrði breytt.  Þá var jafnframt gert ráð fyrir að á lóðinni að Skógarlind 1 yrði heimilt að nota kjallararými undir atvinnustarfsemi.

Auglýsing um gildistöku hins breytta deiliskipulags birtist í B-deild Stjórnartíðinda hinn 4. október 2007.

Framangreindum samþykktum bæjarstjórnar hefur kærandi skotið til úrskurðarnefndarinnar svo sem að framan greinir.

Kærandi vísar m.a. til þess að við gerð umrædds deiliskipulags hafi ekki verið haft samráð við íbúa svæðisins og að svörum skipulagsnefndar við framkomnum athugasemdum kæranda hafi verið ábótavant.  Umrætt skipulagssvæði beri ekki fyrirhugað byggingarmagn og umferðarmannvirki sveitarfélagsins muni ekki anna þeirri aukningu á umferð sem því muni fylgja, enda hafi við hönnun þeirra verið byggt á þeim forsendum að umferð yrði mun minni um svæðið en nú sé reiknað með.

Af hálfu Kópavogsbæjar er aðallega krafist frávísunar málsins.  Í fyrsta lagi með vísan til þess að frestur til að skila inn kæru til úrskurðarnefndarinnar hafi verið liðinn er kæra barst nefndinni.  Kærufrestur sé einn mánuðir frá því að kæranda hafi orðið kunnugt um þá samþykkt sem hann kæri.  Deiliskipulagið hafi verið birt í B-deild Stjórnartíðinda þann 21. maí 2007 en kæra hafi borist rúmum mánuði síðar eða þann 25. júní s.á.

Í öðru lagi byggi frávísunarkrafa á því að kærandi eigi hvorki einstaklegra né verulegra hagsmuna að gæta varðandi deiliskipulag fyrir Lindir IV.  Breytingin feli hvorki í sér veruleg né óveruleg grenndaráhrif fyrir kæranda og leiði ekki til skuggamyndunar, sjónmengunar, útsýnisskerðingar, né annars ónæðis eða skerðingar á beinum hagsmunum kæranda.  Athugasemdir kæranda beinist aðallega að umferðarmálum en fullt samráð hafi verið haft við Vegagerðina.

Til vara sé þess krafist að öllum kröfum kæranda verði hafnað.  Hið kærða deiliskipulag sé í fullu samræmi við gildandi Aðalskipulag Kópavogs 2000-2012 en þar sé umrætt svæði skipulagt sem verslunar- og þjónustusvæði.  Sé byggingarmagn sem og nýting lóðar í samræmi við aðalskipulag og nýtingu á aðliggjandi lóðum.

Niðurstaða:  Kærandi máls þessa er búsettur að Krossalind 35 í Kópavogi.  Frá húsi hans og að svæði því er um er deilt í máli þessu eru um 500 metrar.  Húsið er parhús og er afstaða þess til skipulagssvæðisins þannig að lítilla sjónrænna áhrifa gætir á lóð hans af mannvirkjum þar.

Byggir kærandi málatilbúnað sinn að efni til fyrst og fremst á skipulagslegum atriðum, svo sem að umrætt svæði þoli ekki heimilað byggingarmagn samkvæmt skipulagi eða þá umferðaraukningu sem vænta megi af þeim sökum.

Deiliskipulagstillögur og tillögur um breytingar á deiliskipulagi skulu auglýstar til kynningar og geta þeir sem telja sig eiga hagsmuna að gæta komið að ábendingum og athugasemdum við auglýsta tillögu samkvæmt 25. gr. og 1. mgr. 26. gr., sbr. 18. gr., skipulags- og byggingarlaga nr. 73/1997.  Geta aðilar í þeim tilvikum eftir atvikum byggt athugasemdir sínar á almennum hagsmunum íbúa svæðis eða sveitarfélags.  Aðild að stjórnsýslukæru hefur hins vegar að stjórnsýslurétti verið talin bundin við þá aðila sem teljast eiga einstaklega og verulega hagsmuni tengda tiltekinni stjórnvaldsákvörðun.  Hefur og verið áréttað í 5. mgr. 8. gr. skipulags- og byggingarlaga nr. 73/1997 að kæruaðild sé háð því að kærandi eigi lögvara hagsmuni af úrlausn máls.

Úrskurðarnefndin telur að kærandi eigi ekki einstaklegra eða verulegra hagsmuna að gæta hvað varðar uppbyggingu á Lindum IV.  Telur nefndin ljóst að deiliskipulagið skerði ekki útsýni eða hafi í för með sér svo verulegar breytingar á umferð eða áhrif á umhverfi kæranda að það geti snert lögvarða hagsmuni hans þegar miðað er við staðsetningu húss hans og afstöðu þess til bygginga þeirra er heimilaðar eru samkvæmt hinu kærða deiliskipulagi.  Þar sem kærandi telst samkvæmt framansögðu ekki eiga slíka hagsmuni því tengda að fá úrlausn um kæruefnið sem áskilið er, sbr. 5. mgr. 8. gr. skipulags- og byggingarlaga nr. 73/1997, ber að vísa máli þessu frá úrskurðarnefndinni.

Uppkvaðning úrskurðar í máli þessu hefur dregist vegna mikils fjölda mála sem skotið hefur verið til úrskurðarnefndarinnar.

Úrskurðarorð:

Máli þessu er vísað frá úrskurðarnefndinni.

 

 

_________________________________
Hjalti Steinþórsson

 

 

______________________________      _______________________________
Ásgeir Magnússon                                          Þorsteinn Þorsteinsson

des 22
Love0

19/2007 Bæjarlind

Með

Ár 2008, fimmtudaginn 3. júlí, kom úrskurðarnefnd skipulags- og byggingarmála saman til fundar í húsnæði nefndarinnar að Skúlagötu 21 í Reykjavík.  Mættir voru Hjalti Steinþórsson forstöðumaður, Ásgeir Magnússon héraðsdómari og Þorsteinn Þorsteinsson byggingarverkfræðingur. 

Fyrir var tekið mál nr. 19/2007, kæra á samþykkt bæjarstjórnar Kópavogs frá 28. nóvember 2006 um breytingu á deiliskipulagi Bæjarlindar 8-10, sem fól m.a. í sér heimild til byggingar 10 hæða verslunar- og skrifstofuhúsnæðis ásamt tveggja hæða bílgeymslu.

Í málinu er nú kveðinn upp svofelldur

úrskurður: 

Með bréfi til úrskurðarnefndar skipulags- og byggingarmála, dags. 9. mars 2007, er barst nefndinni 12. sama mánaðar, kærir P, Krossalind 35, Kópavogi, samþykkt bæjarstjórnar Kópavogs frá 28. nóvember 2006 um breytingu á deiliskipulagi Bæjarlindar 8-10, sem fól m.a. í sér heimild til byggingar 10 hæða verslunar- og skrifstofuhúsnæðis ásamt tveggja hæða bílgeymslu.   Gerir kærandi þá kröfu að hin kærða ákvörðun verði felld úr gildi.

Málsatvik og rök:  Hinn 10. ágúst 2006 samþykkti bæjarráð Kópavogs að auglýsa breytingu á deiliskipulagi Bæjarlindar 8-10.  Fól tillagan í sér að umrædd lóð yrði stækkuð úr 7.700 fermetrum í 17.400 fermetra og heimild til að byggja 10 hæða verslunar- og þjónustuhúsnæði ásamt tveggja hæða bílgeymslu norðan við byggð þá sem fyrir var.  Heildarbyggingarmagn færi úr 3.200 fermetrum í 11.300 fermetra.  Þá var gert ráð fyrir inn- og útakstri að fyrirhuguðu bílgeymsluhúsi frá nýrri hliðargötu, samsíða Fífuhvammsvegi, auk breytts fyrirkomulags bílastæða.  Tvær athugasemdir bárust á kynningartíma tillögunnar, þ.á m. frá kæranda.  Bæjarstjórn Kópavogs samþykkti hina auglýstu tillögu óbreytta, ásamt umsögn vegna framkominna athugasemda, hinn 28. nóvember 2006 og tók skipulagsbreytingin gildi með auglýsingu þar um í B-deild Stjórnartíðinda.

Kærandi skírskotar m.a. til þess að umrætt svæði þoli ekki heimilaða stækkun, ekkert tillit sé tekið til nærliggjandi svæða og umferðarmannvirki anni ekki þeirri umferð sem fylgja muni auknu byggingarmagni og fyrirhugaðri uppbyggingu á nærliggjandi svæðum.  Ekki hafi verið haft samráð við íbúa hverfisins sem þurfi að nýta umræddar akstursleiðir og svörum við framkomnum athugasemdum við skipulagstillöguna sé áfátt.

Af hálfu bæjaryfirvalda Kópavogs er gerð krafa um að máli þessu verði vísað frá úrskurðarnefndinni en ella að ógildingarkröfu kæranda verði hafnað.  Hin kærða deiliskipulagsbreyting snerti ekki grenndarhagsmuni kæranda.  Breytingunni fylgi ekki skuggamyndun gagnvart kæranda, sjónmengun, útsýnisskerðing né annað ónæði eða skerðing á beinum hagsmunum hans.  Athugasemdir kæranda beinist aðallega að umferðarmálum en fullt samráð hafi verið haft við Vegagerðina við meðferð tillögunnar. 

Ekki verði séð að kærandi eigi einstaklegra og verulegra lögvarinna hagsmuna að gæta í máli þessu og skorti hann því kæruaðild samkvæmt 5. mgr. 8. gr. skipulags- og byggingarlaga nr. 73/1997.

Niðurstaða:  Hús kæranda að Krossalind 35 er í rúmlega 800 metra fjarlægð frá því svæði sem hin kærða deiliskipulagsbreyting tekur til.  Húsið er parhús og er afstaða þess til skipulagssvæðisins þannig að lítilla sjónrænna áhrifa gætir á lóð hans af mannvirkjum þar.  Lúta efnisleg andmæli kæranda við skipulagsbreytingunni fyrst og fremst að skipulagslegum atriðum, svo sem auknum byggingarheimildum og umferðaraukningu sem vænta megi af þeim sökum.

Deiliskipulagstillögur og tillögur um breytingar á deiliskipulagi skulu auglýstar til kynningar og geta þeir sem telja sig eiga hagsmuna að gæta komið að ábendingum og athugasemdum við auglýsta tillögu samkvæmt 25. gr. og 1. mgr. 26. gr., sbr. 18. gr., skipulags- og byggingarlaga nr. 73/1997.  Geta aðilar í þeim tilvikum eftir atvikum byggt athugasemdir sínar á almennum hagsmunum íbúa svæðis eða sveitarfélags. 

Aðild að stjórnsýslukæru hefur hins vegar að stjórnsýslurétti verið talin bundin við þá aðila sem teljast eiga einstaklega og verulega hagsmuni tengda tiltekinni stjórnvaldsákvörðun.  Hefur og verið áréttuð í 5. mgr. 8. gr. skipulags- og byggingarlaga nr. 73/1997 að kæruaðild sé háð því að kærandi eigi lögvara hagsmuni af úrlausn máls.

Eins og atvikum er háttað í máli þessu verður ekki séð að umdeild deiliskipulagsbreyting snerti grenndarhagsmuni kæranda eða aðra lögvarða hagsmuni hans.  Tilhögun umferðar og skipulag umferðarmannvirkja, svo sem stofn- eða tengibrauta í vegakerfi sveitarfélags, verður ekki talin tengjast einstaklegum lögvörðum hagsmunum heldur fremur almannahagsmunum.  Einungis kæmi til álita að telja slíka einstaklega hagsmuni vera fyrir hendi ef um væri að ræða bein grenndaráhrif aukinnar umferðar eða tilhögunar umferðarmannvirkja varðandi einstakar fasteignir. 

Að framangreindum atvikum virtum verður kærandi ekki talinn eiga kæruaðild í máli þessu og verður málinu af þeim sökum vísað frá úrskurðarnefndinni.

Uppkvaðning úrskurðar í máli þessu hefur dregist verulega sökum mikils fjölda mála sem skotið hefur verið til nefndarinnar.

Úrskurðarorð:

Kærumáli þessu er vísað frá úrskurðarnefndinni.

 

 

__________________________
Hjalti Steinþórsson

 

________________________________     _____________________________
    Ásgeir Magnússon                                            Þorsteinn Þorsteinsson

    

 

des 22
Love0

133/2007 Birnustaðir

Með

Ár 2008, miðvikudaginn 25. júní, kom úrskurðarnefnd skipulags- og byggingarmála saman til fundar í húsnæði nefndarinnar að Skúlagötu 21, Reykjavík.  Mættir voru Hjalti Steinþórsson forstöðumaður, Ásgeir Magnússon héraðsdómari og Þorsteinn Þorsteinsson byggingarverkfræðingur. 

Fyrir var tekið mál nr. 133/2007, kæra á ákvörðun sveitarstjórnar Súðavíkurhrepps frá 4. október 2007 um að veita byggingarleyfi fyrir vélageymslu að Birnustöðum í Súðavíkurhreppi. 

Í málinu er nú kveðinn upp svofelldur

úrskurður:

Með bréfi til úrskurðarnefndar skipulags- og byggingarmála, dags. 5. október 2007, er barst nefndinni hinn 8. sama mánaðar, kærir Björn Jóhannesson hrl., f.h. M, G, Þ og Á, eigenda sumarhúss í landi Birnustaða, Súðavíkurhreppi, þá ákvörðun sveitarstjórnar Súðavíkurhrepps frá 4. október 2007 að veita Hólmabergi ehf. byggingarleyfi fyrir vélageymslu að Birnustöðum. 

Gera kærendur þá kröfu að hin kærða ákvörðun verði felld úr gildi.  Þá var þess krafist að úrskurðarnefndin kvæði upp til bráðabirgða úrskurð um stöðvun framkvæmda þar til niðurstaða lægi fyrir í kærumálinu en með úrskurði uppkveðnum 29. október 2007 var þeirri kröfu hafnað með vísan til þess að byggingu hússins væri að mestu lokið. 

Málavextir:  Mál þetta á sér langan aðdraganda en deilt hefur verið um heimildir til byggingar vélageymslu að Birnustöðum í Laugardal í Súðavíkurhreppi.  Hafa deilur þessar staðið milli eiganda jarðarinnar annars vegar, sem óskað hefur eftir heimild til byggingar nýrrar vélageymslu, og hins vegar kærenda sem eru eigendur sumarhúss er á jörðinni stendur. 

Umrætt sumarhús er sagt hafa verið byggt á árinu 1988 og liggur fyrir byggingarvottorð, útgefið af byggingarfulltrúa hinn 16. febrúar 1998, þar sem fram kemur að húsið sé fullgert og byggt með leyfi byggingar- og skipulagsyfirvalda Súðavíkurhrepps, áður Ögurhrepps.  Hinn 13. október 1997 gáfu þáverandi eigendur Birnustaða út yfirlýsingu um að 1.500 m² lóð fylgdi sumarhúsinu samkvæmt uppdrætti, staðfestum af byggingarfulltrúa, auk annarra nánar tilgreindra réttinda.  Er sumarhúsið skammt norðaustan við íbúðarhúsið á jörðinni en auk þess var suðvestan við sumarhúsið gömul vélaskemma, um 10 metra frá lóðarmörkum, sem nú hefur verið rifin til hálfs.  Þá stóð lítill hjallur suðvestan við sumarhúsið, alveg við lóðarmörk þess, en hann hefur verið rifinn.

Nokkuð er síðan þeir eigendur sem ráðstöfuðu umræddri lóð undir sumarhúsið seldu jörðina Birnustaði, en sumarhúsið ásamt tilheyrandi lóð var undanskilið.

Ekki er í gildi deiliskipulag á umræddu svæði en í gildi er Aðalskipulag Súðavíkurhrepps 1999-2018.  Birnustaðir eru lögbýli og er land jarðarinnar skilgreint landbúnaðarsvæði.  Í greinargerð aðalskipulagsins segir m.a. að sveitarstjórn telji ekki að útiloka eigi byggingu einstakra dreifðra bústaða utan skilgreindra frístundabyggðarsvæða en í þeim tilvikum skuli þeir einungis staðsettir á landbúnaðarsvæðum.  Samkvæmt aðalskipulagsuppdrætti og greinargerð aðalskipulagsins er heimild til að reisa frístundahús í Laugardal. 

Umsókn um leyfi til byggingar nýrrar vélageymslu á jörðinni var fyrst samþykkt í byggingarnefnd hinn 27. október 2004.  Á grundvelli þeirrar samþykktar gaf byggingarfulltrúi út skriflegt byggingarleyfi hinn 23. mars 2005 með vísan til ákvæða 44. gr. skipulags- og byggingarlaga nr. 73/1997.  Verður ráðið af málsgögnum að eftir þetta hafi byggingaryfirvöldum í Súðavíkurhreppi orðið ljóst að ekki hefði verið staðið rétt að undirbúningi ákvörðunar um leyfisveitinguna og var Skipulagsstofnun sent erindi af því tilefni.  Í svari Skipulagsstofnunar til byggingarfulltrúa, dags. 17. ágúst 2005, segir m.a:  „Vísað er til erindis Súðavíkurhrepps, dags. 11. ágúst 2005, þar sem óskað er meðmæla Skipulagsstofnunar samkvæmt 3. tl. bráðabirgðaákvæða skipulags- og byggingarlaga, með veitingu byggingarleyfis fyrir allt að 245,7 m² vélageymslu í landi Birnustaða.  Hámarkshæð húss er 5,5 m (mælt á uppdrætti) … Áður en Skipulagsstofnun getur afgreitt erindið þarf að liggja fyrir hvort gert hafi verið bráðabirgðahættumat af svæðinu í samræmi við ákvæði aðalskipulags Súðavíkur.  Þar sem um byggingu er að ræða í næsta nágrenni við núverandi frístundahús þarf jafnframt að kynna framkvæmdina fyrir eigendum þess og mælir stofnunin með því að reynt verði að ná sáttum um staðsetningu hennar.  Stofnunin bendir jafnframt á að gæta þarf ákvæða byggingarreglugerðar um fjarlægð frá lóðamörkum og að gera þarf yfirlitsmynd sem sýnir staðsetningu jarðarinnar/framkvæmdarinnar í sveitarfélaginu.“ 

Með bréfi, dags. 20. september 2005, tilkynnti byggingarfulltrúi eiganda Birnustaða að komið hefði í ljós að ekki hefði verið staðið rétt að veitingu leyfisins.  Hefði þess ekki verið gætt að leggja byggingarleyfisumsóknina fyrir Skipulagsstofnun og óska meðmæla samkvæmt 3. tl. bráðabirgðaákvæða skipulags- og byggingarlaga nr. 73/1997, en auk þess hefði verið að því fundið að ekki hefði farið fram grenndarkynning vegna sumarhúss er stæði nærri vélageymslunni.  Þar sem enn hefði ekki tekist að leggja fram umbeðin gögn, sem um hefði verið rætt við byggingarleyfishafa, væri áður útgefið byggingarleyfi frá 23. mars 2005 fellt úr gildi.  

Með bréfi byggingarfulltrúa til kærenda, dags. 22. september 2005, var þeim tilkynnt að ákveðið hefði verið, með vísan til 2. mgr. (sic) 23. gr., sbr. 7. mgr. 43. gr. skipulags- og byggingarlaga, að grenndarkynna þá ákvörðun eiganda jarðarinnar að byggja vélageymslu á jörðinni.  Í bréfi, dags. 17. október 2005, settu kærendur fram athugasemdir vegna þessa og mótmæltu staðsetningu fyrirhugaðrar vélageymslu.  Á fundi byggingarnefndar hinn 8. nóvember 2005 var eftirfarandi bókun samþykkt samhljóða:  „Byggingarnefnd telur ekki nægileg rök fyrir því að banna byggingu vélageymslu á áður samþykktum byggingarreit.“  Var bókunin staðfest á fundi sveitarstjórnar samdægurs og athugasemdum kærenda svarað.  Kærði lögmaður eigenda sumarhússins þessa niðurstöðu byggingarnefndar til úrskurðarnefndarinnar með bréfi, dags. 7. nóvember 2005, en ekkert byggingarleyfi var þó veitt í framhaldi af framangreindri niðurstöðu byggingarnefndar.  Var kærumálið síðar dregið til baka þar sem engin kæranleg ákvörðun lá fyrir í málinu. 

Í bréfi Skipulagsstofnunar til byggingarfulltrúa, dags. 14. nóvember 2005, segir m.a. eftirfarandi:  „Vísað er til erindis Súðavíkurhrepps, dags. 8. nóvember 2005, þar sem ítrekuð er ósk um meðmæli Skipulagsstofnunar samkvæmt 3. tl. bráðabirgðaákvæða skipulags- og byggingarlaga, með veitingu byggingarleyfis fyrir 246 m² vélageymslu í landi Birnustaða … Skipulagsstofnun undrast að sveitarstjórn skuli fallast á staðarval vélageymslunnar þrátt fyrir augljósa útsýnisskerðingu og réttlát mótmæli eigenda íbúðarhúss sem fyrir er á jörðinni.  Skipulagsstofnun gerir þó ekki athugasemd við að leyfi verði veitt fyrir byggingunni enda verði virt ákvæði byggingarreglugerðar um fjarlægð bygginga frá lóðarmörkum m.t.t. til byggingarefna.“ 

Málið virðist hafa legið niðri um nokkurn tíma eftir þetta en í tölvupósti sveitarstjóra hinn 20. mars 2007 til eins kærenda segir eftirfarandi:  „Sendi þér hér afrit af nýrri tillögu að staðsetningu geymslunnar sem óskað er eftir að fá heimild til að byggja á Birnustöðum.  Heyri frá þér þegar þú hefur skoðað þessa staðsetningu.“  Á fundi byggingarnefndar Súðavíkurhrepps hinn 30. apríl 2007 var tekið fyrir munnlegt erindi um byggingu margnefndrar vélageymslu.  Í gögnum málsins kemur fram að um sé að ræða 246 m² vélageymslu, þar sem vegghæð sé 3,97 metrar og mænishæð 5,51 metri.  Lengd hússins sé áformuð 21,71 metri og breidd þess 11,32 metrar.  Mun vélageymsla þessi koma í stað eldri og umtalsvert minni geymslu.  Segir í bókun byggingarnefndar að um sé að ræða nýja staðsetningu hússins og að erindið sé samþykkt þar sem það sé í samræmi við byggingarlög.  Á fundi sveitarstjórnar hinn 31. maí 2007 var samþykkt byggingarnefndar tekin til afgreiðslu og lagt fram afrit af kæru kærenda til úrskurðarnefndarinnar og erindi byggingarfulltrúa.  Þá var og lögð fram skrifleg byggingarleyfisumsókn.  Í umsókninni segir m.a. eftirfarandi:  „Áður hefur verið sótt um byggingarleyfi fyrir þessu húsi en það var ógilt vegna ósamkomulags við nágranna um staðsetningu þess.  Nú hefur byggingin verið færð 9 m í SA og skerðir ekki, að okkar mati, lengur útsýni til SV, en það var m.a. það sem nágrannar í sumarhúsinu settu fyrir sig.“  Var afgreiðslu frestað til næsta fundar sveitarstjórnar. 

Á fundi byggingarnefndar hinn 7. júní 2007 var tekin til afgreiðslu umsókn um byggingarleyfi fyrir vélageymslu á Birnustöðum og var eftirfarandi fært til bókar:  „Lögð fram greinargerð byggingarfulltrúa er varðar möguleg grenndaráhrif vegna byggingarinnar.  Lagt fram álit lögfræðings Súðavíkurhrepps vegna málsins.  Lagðar fram athugasemdir frá Margréti og Þóru Karlsdætrum á greinargerð byggingarfulltrúa.  Byggingarnefnd hefur áður fjallað um sama erindi sem lagt var munnlega fyrir nefndina af byggingarfulltrúa þann 30. apríl sl.  Nú hefur umsækjandi lagt fram skriflega umsókn um byggingarleyfi.  Nefndin hefur farið yfir öll gögn um málið og komist að sömu niðurstöðu og þann 30. apríl sl. þ.e. að nefndin leggur það til við sveitarstjórn að hún samþykki erindið.  Jafnframt átelur byggingarnefndin byggingaraðila harðlega fyrir að hafa ekki farið eftir munnlegum tilmælum byggingarfulltrúa um að hefja ekki byggingarframkvæmdir fyrr en skriflegt leyfi þar um hafi verið gefið út.“  Var framangreind afgreiðsla byggingarnefndar staðfest á fundi sveitarstjórnar hinn 8. júní 2007 með eftirfarandi bókun:  „Sveitarstjórn telur ekki að framkomin sjónarmið um meint grenndaráhrif séu þess eðlis að ekki beri að veita byggingaleyfi vegna byggingarinnar.“ 

Með vísan til ákvæða 44. gr. skipulags- og byggingarlaga gaf byggingarfulltrúi út byggingarleyfi hinn 11. júní 2007 fyrir hinni umdeildu vélageymslu en fyrir liggur að byggingarleyfishafi hóf framkvæmdir áður en leyfið var veitt. 

Framangreindum ákvörðunum skutu kærendur til úrskurðarnefndarinnar með kröfu um ógildingu þeirra og um stöðvun framkvæmda.  Ákvað úrskurðarnefndin, með úrskurði til bráðabirgða uppkveðnum hinn 3. júlí 2007, að stöðva skyldi framkvæmdir við bygginguna meðan málið væri til meðferðar fyrir nefndinni.  Felldi úrskurðarnefndin síðan, með úrskurði uppkveðnum 26. júlí 2007, úr gildi hina kærðu ákvörðun byggingarnefndar Súðavíkurhrepps um að veita byggingarleyfi fyrir vélageymslu að Birnustöðum.  Í kjölfar úrskurðarins var á fundi byggingarnefndar hinn 27. ágúst 2007 lagt fram erindi þar sem óskað var eftir byggingarleyfi fyrir vélageymslu og ákvað byggingarnefnd að leita meðmæla Skipulagsstofnunar á grundvelli 3. tl. bráðabirgðaákvæðis laga nr. 73/1997 þar sem ekki væri fyrir hendi samþykkt deiliskipulag fyrir svæðið.  Í bréfi Skipulagsstofnunar, dags. 13. september 2007, kom fram að ekki væri gerð athugasemd við að sveitarstjórn veitti leyfi fyrir staðsetningu vélageymslunnar á þeim stað sem umsóknin tæki til.  Ákvað byggingarnefnd á fundi hinn 18. september 2007 að leggja til við sveitarstjórn að umbeðið byggingarleyfi yrði veitt auk þess sem veitt var leyfi til að loka vélaskemmunni, en bygging hennar var þá á lokastigi.  Á fundi sveitarstjórnar hinn 4. október 2007 samþykkti sveitarstjórn fundargerð byggingarnefndar frá 18. september 2007.  Skutu kærendur þeirri ákvörðun til úrskurðarnefndarinnar eins og að framan greinir. 

Málsrök kærenda:  Af hálfu kærenda er vísað til þess að þeir hafi þegar í stað mótmælt niðurstöðu Skipulagsstofnunar frá 13. september 2007.  Ekki verði séð að hægt sé að byggja útgáfu byggingarleyfis fyrir vélageymslunni á 3. tl. bráðabirgðaákvæðis skipulags- og byggingarlaga nr. 73/1997 þar sem forsenda fyrir hinu kærða byggingarleyfi séu lögmælt meðmæli Skipulagsstofnunar.  Í því sambandi sé bent á að byggingarleyfishafi hafi byrjað framkvæmdir við byggingu vélageymslunnar án þess að hafa til þess tilskilin leyfi.  Byggingarleyfið, sem gefið hafi verið út hinn 11. júní 2007, hafi verið fellt úr gildi með úrskurði úrskurðarnefndarinnar.  Samkvæmt  2. mgr. 56. gr. skipulags- og byggingarlaga beri að stöðva byggingarframkvæmdir sem hafnar séu án þess að leyfi sé fengið fyrir þeim eða ef bygging brjóti í bága við skipulag.  Síðan skuli hin ólöglega bygging eða byggingarhluti fjarlægð og jarðrask afmáð.  Hafa beri í huga að 3. tl. til bráðabirgða í lögunum sé undantekningarákvæði.  Samkvæmt því beri að leita meðmæla Skipulagsstofnunar áður en framkvæmdir hefjist enda séu meðmæli stofnunarinnar skilyrði þess að sveitarstjórn geti leyft einstakar framkvæmdir.  Ekki verði séð að hægt sé að beita fyrrgreindu bráðabirgðaákvæði til að afla eftir á meðmæla frá Skipulagsstofnun þegar fyrir liggi að framkvæmdir hafi verið hafnar án leyfis og byggingarleyfi þegar verið fellt úr gildi. 

Þá bendi kærendur á að í gr. 4.11.2 í skipulagsreglugerð nr. 400/1998 um byggingarreiti fyrir sumarhús komi fram að í deiliskipulagi svæða fyrir frístundabyggð skuli þess gætt að byggingarreitir séu ekki staðsettir nær lóðarmörkum en tíu metra.  Í því tilviki sem hér um ræði sé vélageymslan einungis 2,42 metra frá girðingu, sem kærendur hafi hingað til talið að væri á lóðarmörkum, en girðingin sé 7,82 metra frá sumarhúsi kærenda, þannig að einungis 10,24 metrar séu frá sumarhúsi kærenda að vélageymslunni.  Ný afstöðumynd af lóð sumarhússins, sem kærendur hafi látið vinna, bendi til að þess vélageymslan sé byggð langt inn á lóð sumarhússins.  Þó svo að miðað væri við að lóðamörkin væru þar sem núverandi girðing sé, þá séu ekki nema 2,42 metrar frá girðingunni að vélageymslunni og slíkt sé í andstöðu við skýr ákvæði gr. 4.11.2 í skipulagsreglugerð. 

Þá telji kærendur að líta beri til sjónarmiða um meðalhóf þegar tekin sé afstaða til staðsetningar vélageymslunnar og að sumarhús kærenda hafi verið byggt fyrir um 20 árum.  Óumdeilt sé að völ sé á annarri staðsetningu fyrir vélageymsluna þar sem tekið væri jafnt tillit til sjónarmiða kærenda sem og byggingarleyfishafa. 

Kærendur vísi einnig til grenndarsjónarmiða og haldi því fram að byggingin muni valda þeim útsýnisskerðingu, varpa skugga á hús og lóð þeirra, snjósöfnun á lóðinni muni verða veruleg ásamt því að valda þeim miklu ónæði sökum hávaða, vélaumferðar og mengunar frá vélum. 

Málsrök Súðavíkurhrepps:  Af hálfu sveitarfélagsins er vísað til þess að ekki hafi fyrr verið gerð athugasemd við lóðarmörk sumarhúss kærenda, er þeir hafi sjálfir ákvarðað án nokkurra afskipta byggingaryfirvalda.  Byggingaryfirvöld hafi ekkert á móti því að lóðarmörk verði ákvörðuð á annan hátt en verið hafi en slíkt þurfi þó að gerast í samráði við og með samþykki landeiganda. 

Því hafi aldrei verið í móti mælt að hin umrædda bygging hefði nokkur umhverfisáhrif en því sé mótmælt að hún hafi svo mikil áhrif sem kærendur telji og alls ekki svo mikil að leiða eigi til ógildingar byggingarleyfisins. 

Þá sé litið svo á að úrskurður úrskurðarnefndarinnar í málinu nr. 47/2007, er varðað hafi umþrætt byggingarleyfi, hafi eingöngu byggst á þeim sjónarmiðum að hvorki hafi verið fyrir hendi heimild til útgáfu byggingarleyfis, með stoð í grenndarkynningu, né að leitað hafi verið umsagnar Skipulagsstofnunar með fullnægjandi hætti, með vísan til 3. tl. bráðabirgðaákvæðis skipulags- og byggingarlaga, nr. 73/1997.  Ekki hafi af hálfu úrskurðarnefndarinnar verið gerðar efnislegar athugasemdir varðandi byggingarframkvæmdirnar, svo sem að þær brytu í bága við grenndarsjónarmið o.þ.h., og því verði að álykta sem svo að nefndin hafi ekki talið slíka annmarka á framkvæmdunum.  Komið hafi verið til móts við athugasemdir úrskurðarnefndarinnar að þessu leyti, með því að leitað hafi verið umsagnar Skipulagsstofnunar á grundvelli fyrrgreinds ákvæðis í kjölfar umsóknar um byggingarleyfi vegna umræddrar vélaskemmu.  Með bréfi Skipulagsstofnunar, dags. 13. september 2007, hafi ekki verið gerð athugasemd við að byggingarleyfi yrði veitt vegna staðsetningar vélaskemmunnar á þeim stað sem tilgreindur hafi verið í byggingarleyfisumsókn. 

Málsrök byggingarleyfishafa:  Af hálfu byggingarleyfishafa/landeiganda er öllum kröfum kærenda harðlega mótmælt.  Byggingarleyfishafi hafi fullnægt öllum skilyrðum fyrir byggingunni og hafi fengið öll tilskilin leyfi með réttum hætti.  Byggingarleyfið brjóti hvorki í bága við skipulags- og byggingarlög né heldur reglugerðir sem settar hafi verið með stoð í þeim.  Þá sé tekið er undir sjónarmið Súðavíkurhrepps. 

Kærendur haldi því fram að ekki sé hægt að byggja útgáfu byggingarleyfis fyrir vélageymslunni á 3. tl. bráðabirgðaákvæðis skipulags- og byggingarlaga, því forsenda byggingarleyfis séu lögmælt meðmæli Skipulagsstofnunar.  Fyrir liggi að leitað hafi verið eftir meðmælum Skipulagsstofnunar þann 28. ágúst 2007 og hafi Skipulagsstofnun komist að þeirri niðurstöðu að hún gerði ekki athugasemd við umrætt byggingarleyfi.  Séu því lögmælt meðmæli Skipulagsstofnunar fyrir hendi og liggi þau til grundvallar byggingarleyfinu sem hafi verið gefið út þann 5. október 2007. 

Kærendur telji að byggingarleyfishafi hafi byrjað framkvæmdir við vélageymsluna án þess að hafa tilskilin leyfi byggingaryfirvalda og sveitarstjórnar.  Þessu sé harðlega mótmælt.  Framkvæmdir hafi á sínum tíma verið hafnar á grundvelli byggingarleyfis sem hafi verið gefið út af Súðarvíkurhreppi þann 23. mars 2005 (og 8. júní 2007).  Eftir að sú ákvörðun hafði verið kærð og fallist hafi verið á stöðvun framkvæmda hafi engar framkvæmdir átt sér stað.  Það hafi ekki verið fyrr en 18. september 2007, þegar byggingaraðila hafi verið veitt heimild til að loka vélageymslunni til að koma í veg fyrir fokskemmdir, sem framkvæmdir hafi aftur farið af stað og þá aðeins til að loka húsinu en ekki hafi verið unnið við aðra verkþætti.  Framkvæmdir hafi svo byrjað að nýju í kjölfar útgáfu byggingarleyfisins þann 5. október 2007. 

Sú staðhæfing að byggingarleyfishafi hafi beitt 3. tl. bráðabirgðaákvæðisins til að afla eftir á meðmæla frá Skipulagsstofnun sé með öllu órökstudd.  Framkvæmdir hafi áður verið hafnar á grundvelli byggingarleyfis sem veitt hafi verið þann 23. mars 2005 en hafi svo verið stöðvaðar.  Byggingaraðilar hafi þá sótt um byggingarleyfi á ný og hafi öllum formreglum laga verið fylgt.  Það að byggja á því að meðmæli Skipulagsstofnunar hafi verið ólögmæt á grundvelli þess að framkvæmdirnar hafi áður verið hafnar með stoð í byggingarleyfi Súðarvíkurhrepps, er síðar hafi verið talið ógilt, eigi sér enga stoð. 

Meðal tilgangs laga nr. 73/1997 hafi verið að gera meðferð skipulags- og byggingarmála einfaldari og auka frumkvæði sveitarfélaga, sbr. athugasemdir við frumvarp laganna. 

Ákvæði gr. 4.11 skipulagsreglugerðar nr. 400/1998 eigi við um frístundabyggð og taki ákvæði reglugerðarinnar til gerðar deiliskipulags þegar slík svæði séu skipulögð.  Eitt frístandandi sumarhús nálægt lögbýli geti seint talist frístundabyggð.  Samkvæmt Aðalskipulagi Súðavíkur 1999-2018 sé þetta svæði skilgreint sem landbúnaðarsvæði og ekki liggi fyrir neitt deiliskipulag.  Samkvæmt grein 4.14.1 sömu reglugerðar sé að finna skilgreiningu á landbúnaðarsvæði.  Sé það skilgreint svo að slíkt svæði nái yfir allt land jarða eða lögbýla, sbr. ákvæði jarðalaga og ábúðarlaga um land sem nýtt sé til landbúnaðar.  Skuli á slíku svæði fyrst og fremst gera ráð fyrir byggingum og starfsemi sem tengist búrekstri á jörðinni.  Kærendum máls þessa sé ljóst, eða megi hafa verið ljóst, allt frá upphafi, að þeir eigi ekki sumarbústað í frístundabyggð.  Þau ákvæði sem hér reyni á séu ákvæði gr. 75.1 og 75.3 í byggingarreglugerð nr. 441/1998.  Uppfylli byggingin og staðsetning hennar öll ákvæði reglugerðarinnar.  Benda verði á að hinn þinglýsti lóðaruppdráttur með sumarhúsinu sé sú heimild sem miða verði við, en ekki nýir uppdrættir sem kærendur hafi nú látið gera.  Sumarhúsið hafi verið byggt fyrir 20 árum og lóðin afmörkuð út frá sumarhúsinu 10 árum síðar.  Frá þeim tíma hafi kærendur fært girðingu inn á land byggingarleyfishafa og verði því ekki miðað við fjarlægð frá girðingu heldur þeim mældu hælum sem byggingarfulltrúi hafi sett niður og miðað hafi verið við þegar staðsetning skemmunnar hafi verið ákvörðuð. 

Tekið hafi verið verulegt tillit til sjónarmiða kærenda og vélageymslan færð til.  Ekki sé völ á annarri staðsetningu eins og kærendur vilji halda fram.  Landeigandi verði að hafa svigrúm til þess að skipuleggja húsakost á landbúnaðarsvæði sínu eins og best þjóni rekstrinum.  Fyrir ofan einbýlishús hans séu gamlar grafir þar sem miltisbrandssýktar kýr hafi verið urðaðar um aldamótin 1900 og hafi því ekki komið til greina að reisa vélaskemmuna þar.  Ekki hafi verið hægt að hafa skemmuna vestan við einbýlishúsið, þ.e.a.s. milli þess og fjárhúss og hlöðu, þar sem rotþró sé þar á milli og einnig dys.  Þá þurfi að vera þar til staðar aðstaða fyrir heyflutning og aðstaða úti til að geyma hey.  Sé það svo að eina staðsetningin sem komið hafi til greina fyrir vélaskemmuna hafi verið þar sem byggingarleyfið geri ráð fyrir henni.  Eldri vélageymsla hafi staðið á svipuðum stað og sú nýja, reyndar nokkru neðar, og að sjálfsögðu megi gera ráð fyrir hávaða vegna þeirra véla sem notaðar séu til landbúnaðar.  Hafi ekkert breyst í því sambandi frá því að sumarhúsið hafi verið byggt.

—————

Aðilar hafa fært fram ítarlegri rök í málinu, sem ekki verða rakin hér, en úrskurðarnefndin hefur haft þau öll til hliðsjónar við úrlausn málsins. 

Vettvangsskoðun:  Úrskurðarnefndin kynnti sér aðstæður á vettvangi vegna fyrra kærumáls hinn 20. júlí 2007.  Auk nefndarmanna og starfsmanns nefndarinnar voru á staðnum kærendur og lögmaður þeirra, forsvarsmaður byggingarleyfishafa ásamt lögmanni hans, byggingarfulltrúi Súðavíkurhrepps og sveitarstjóri. 

Niðurstaða:  Í máli þessu er deilt um lögmæti byggingarleyfis fyrir vélageymslu að Birnustöðum í Súðavíkurhreppi.  Á svæðinu er í gildi Aðalskipulag Súðavíkurhrepps 1999-2018.  Samkvæmt byggingarleyfinu á byggingin að rísa á skilgreindu landbúnaðarsvæði sunnan við lóð kærenda, sem er frístundalóð, og stendur á henni sumarhús í eigu þeirra.  Gerir aðalskipulagið ráð fyrir að stök sumarhús geti verið á landbúnaðarsvæðum í sveitarfélaginu og samræmist sumarhúsið því stefnumörkun aðalskipulagsins.  Fyrirhuguð nýbygging er 246 m² að stærð og er langhlið hússins 21,71 metri, samsíða suðvesturmörkum lóðar kærenda.  Mænishæð byggingarinnar er 5,51 metri.

Samkvæmt 2. mgr. 23. gr. skipulags- og byggingarlaga nr. 73/1997 skal gera deiliskipulag á grundvelli aðalskipulags fyrir einstök svæði og reiti þar sem framkvæmdir eru fyrirhugaðar.  Er landið allt skipulagsskylt og skulu framkvæmdir vera í samræmi við skipulagsáætlanir, sbr. 9. gr. nefndra laga. 

Tvær heimildir eru í skipulags- og byggingarlögum fyrir því að vikið sé frá skyldu til að gera deiliskipulag vegna fyrirhugaðra framkvæmda.  Er þar annars vegar um að ræða heimild í 3. mgr. 23. gr. laganna um leyfi til framkvæmda í þegar byggðum hverfum að undangenginni grenndarkynningu og hins vegar ákvæði 3. tl. bráðabirgðaákvæða skipulags- og byggingarlaga sem kveður á um að sveitarstjórn geti, án þess að fyrir liggi staðfest aðal- eða svæðisskipulag eða samþykkt deiliskipulag og að fengnum meðmælum Skipulagsstofnunar, leyft einstakar framkvæmdir sem um kunni að verða sótt og sé unnt að binda slíkt leyfi tilteknum skilyrðum.  Báðar fela þessar heimildir í sér undantekningu frá meginreglu laganna um deiliskipulagsskyldu og sæta því þröngri skýringu. 

Í máli því sem hér er til úrlausnar var leitað meðmæla Skipulagsstofnunar skv. 3. tl. bráðabirgðaákvæða skipulags- og byggingarlaga enda voru ekki skilyrði til að neyta heimildar 3. mgr. 23. gr. laganna eins og atvikum var háttað í hinu umdeilda tilviki.  Kom fram í bréfi Skipulagsstofnunar, dags. 13. september 2007, að ekki væri gerð athugasemd við að sveitarstjórn veitti leyfi fyrir staðsetningu vélageymslunnar á þeim stað sem umsóknin tæki til og var hið umdeilda leyfi veitt á grundvelli þeirrar afgreiðslu. 

Heimildarákvæði 3. tl. bráðabirgðaákvæða skipulags- og byggingarlaga nr. 73/1997 var bætt inn í lögin að tillögu umhverfisnefndar Alþingis en sambærilegt ákvæði var ekki að finna í frumvarpi til laganna.  Í áliti nefndarinnar frá 9. maí 1997 segir svo:  „Á ákvæði til bráðabirgða eru lagðar til nokkrar breytingar.  Snúa þær í fyrsta lagi að því að heimila sveitarstjórn að leyfa einstakar framkvæmdir sem um kann að verða sótt, án þess að fyrir liggi staðfest aðalskipulag eða samþykkt deiliskipulag. Áður skal sveitarstjórn þó hafa fengið meðmæli Skipulagsstofnunar.  Heimilt er að binda leyfið ákveðnum skilyrðum.“ 

Úrskurðarnefndin telur að túlka verið undantekningarákvæði umrædds 3. tl. til bráðabirgða á þann veg að áskilin meðmæli Skipulagsstofnunar þurfi að liggja fyrir áður en sveitarstjórn geti heimilað þær framkvæmdir sem um sé sótt og af því leiði að ekki sé unnt að leggja ákvæðið til grundvallar við afgreiðslu umsóknar um leyfi fyrir þegar byggðu mannvirki.  Skorti því á að fullnægt væri lagaskilyrðum við útgáfu hins umdeilda byggingarleyfis og verður það því fellt úr gildi.  Leiðir af þeirri niðurstöðu að ekki þykja efni til að fjalla um aðrar málsástæður, en að sumum þeirra hefur áður verið vikið í fyrri úrskurði nefndarinnar frá 26. júlí 2007. 

Rétt er þó að taka fram, vegna þeirrar nýju málsástæðu kærenda að umdeild vélageymsla nái inn á lóð sumarhúss þeirra, að í málinu hefur verið talið rétt að styðjast við uppdrátt, samþykktan af byggingarfulltrúa 3. september 1997, sem mun vera fylgiskjal með þinglýstu heimildarbréfi kærenda fyrir lóð sumarhússins.  Samkvæmt uppdrættinum eru suðurmörk lóðarinnar 8 metra frá suðurhlið sumarhússins, samsíða henni, og er eðlilegast að lóðin sé mæld út frá sumarhúsinu sjálfu, enda var það þegar risið þegar lóð þess var afmörkuð.  Verða ný sjónarmið kærenda um afmörkun lóðar og um lóðarmörk því ekki talin hafa neina þýðingu við úrlausn málsins. 

Uppkvaðning úrskurðar í máli þessu hefur dregist vegna mikils fjölda mála sem skotið hefur verið til úrskurðarnefndarinnar. 

Úrskurðarorð: 

Fellt er úr gildi hið kærða byggingarleyfi fyrir byggingu vélageymslu að Birnustöðum í Súðavíkurhreppi, sem staðfest var á fundi sveitarstjórnar Súðavíkurhrepps hinn 4. október  2007. 

 

 

___________________________
Hjalti Steinþórsson

 

 

_____________________________                   ____________________________
 Ásgeir Magnússon                                                      Þorsteinn Þorsteinsson

des 22
Love0

12/2008 Dælustöð

Með

Ár 2008, fimmtudaginn 12. júní, kom úrskurðarnefnd skipulags- og byggingarmála saman til fundar í húsnæði nefndarinnar að Skúlagötu 21 í Reykjavík.  Mættir voru Hjalti Steinþórsson forstöðumaður, Ásgeir Magnússon héraðsdómari og Þorsteinn Þorsteinsson byggingarverkfræðingur. 

Fyrir var tekið mál nr. 12/2008, kæra á ákvörðun byggingarfulltrúans í Reykjavík frá 5. febrúar 2008 um að veita byggingarleyfi fyrir dælustöð á lóð Orkuveitu Reykjavíkur á Reynisvatnsheiði. 

Í málinu er nú kveðinn upp svofelldur

úrskurður: 

Með bréfi til úrskurðarnefndar skipulags- og byggingarmála, dags. 21. febrúar 2008, er barst nefndinni sama dag, kærir Guðbjarni Eggertsson hdl., f.h. Þ, eiganda landspildu í landi Reynisvatns, þá ákvörðun byggingarfulltrúans í Reykjavík frá 5. febrúar 2008 að veita byggingarleyfi fyrir dælustöð á lóð Orkuveitu Reykjavíkur á Reynisvatnsheiði.  Var ákvörðunin staðfest í borgarráði hinn 7. febrúar 2008. 

Gerir kærandi þá kröfu að hin kærða ákvörðun verði felld úr gildi.  Jafnframt var gerð krafa um að framkvæmdir yrðu stöðvaðar til bráðabirgða meðan málið væri til meðferðar hjá úrskurðarnefndinni.  Þar sem nú er unnt að taka málið til endanlegs úrskurðar verður ekki tekin afstaða til stöðvunarkröfu kæranda. 

Málsatvik og rök:  Á fundi skipulagsráðs hinn 11. júlí 2007 var tekin fyrir umsókn Orkuveitu Reykjavíkur, dags. 5. júlí 2007, um breytingu á deiliskipulagi vegna miðlunargeyma fyrirtækisins á Reynisvatnsheiði skv. fyrirliggjandi uppdrætti, dags. 5. júlí 2007.  Óskað var eftir heimild til að stækka lóð undir miðlunargeyma, stækka mögulega mön og færa og bæta við byggingarreiti á lóð.  Samþykkti ráðið að auglýsa framlagða tillögu og vísaði málinu til borgarráðs er staðfesti afgreiðsluna hinn 12. sama mánaðar. 

Að lokinni auglýsingu var málið tekið fyrir á fundi skipulagsráðs 21. nóvember 2007.  Þar lágu fyrir athugasemdir frá kæranda við deiliskipulagstillöguna, sem borist höfðu á kynningartíma hennar, ásamt umsögn umhverfisstjóra skipulags- og byggingarsviðs, dags. 15. nóvember 2007, vegna athugasemdanna.  Samþykkti skipulagsráð skipulagstillöguna með vísan til áðurgreindrar umsagnar og staðfesti borgarráð þá samþykkt á fundi sínum hinn 29. nóvember 2007.  Tók deiliskipulagsbreytingin gildi með auglýsingu þar um í B-deild Stjórnartíðinda 30. janúar 2008.  Skaut kærandi í máli þessu þeirri skipulagsákvörðun til úrskurðarnefndarinnar. 

Í kjölfar fyrrgreindrar skipulagsbreytingar hinn 5. febrúar 2008 var tekin fyrir á afgreiðslufundi byggingarfulltrúa umsókn um leyfi til að byggja dælustöð úr steinsteypu á lóð Orkuveitu Reykjavíkur á Reynisvatnsheiði og var sú umsókn samþykkt þar sem hún var talin vera í samræmi við ákvæði skipulags- og byggingarlaga nr. 73/1997.  Hefur kærandi skotið þessari leyfisveitingu til úrskurðarnefndarinnar eins og að framan greinir og skírskotar hann um málsrök til kæru sinnar vegna fyrrgreindrar deiliskipulagsbreytingar fyrir umrætt svæði. 

Af hálfu borgaryfirvalda er farið fram á að ógildingarkröfu kæranda verði hafnað þar sem umdeilt leyfi sé í samræmi við áðurnefnda breytingu á deiliskipulagi lóðarinnar en ekki hafi verið gerðar sérstakar athugasemdir vegna byggingarleyfisins. 

Vettvangsskoðun:  Úrskurðarnefndin kynnti sér staðhætti á vettvangi hinn 21. maí 2008 að viðstöddum fulltrúum Reykjavíkurborgar, kæranda og lögmanni hans. 

Niðurstaða:  Fyrr í dag kvað úrskurðarnefndin upp úrskurð í máli kæranda vegna deiliskipulagsbreytingar þeirrar sem var undanfari veitingar hins kærða byggingarleyfis.  Var kröfu um ógildingu deiliskipulagsbreytingarinnar hafnað. 

Þar sem nú liggur fyrir að hið kærða byggingarleyfi á stoð í deiliskipulagi umrædds svæðis og ekki liggur fyrir að annmarkar hafi verið á umdeildri leyfisveitingu verður ekki fallist á kröfu kæranda um ógildingu hennar. 

Uppkvaðning úrskurðar í máli þessu hefur dregist sökum mikils málafjölda sem skotið hefur verið til úrskurðarnefndarinnar. 

Úrskurðarorð:

Hafnað er kröfu kæranda um ógildingu ákvörðunar byggingarfulltrúans í Reykjavík frá 5. febrúar 2008, sem staðfest var í borgarráði hinn 7. febrúar s.á., um að veita byggingarleyfi fyrir dælustöð á lóð Orkuveitu Reykjavíkur á Reynisvatnsheiði. 

 

__________________________
Hjalti Steinþórsson

 

______________________________     _____________________________
Ásgeir Magnússon                                     Þorsteinn Þorsteinsson

des 22
Love0

16/2008 Aspargrund

Með

Ár 2008, fimmtudaginn 19. júní, kom úrskurðarnefnd skipulags- og byggingarmála saman til fundar í húsnæði nefndarinnar að Skúlagötu 21, Reykjavík.  Mættir voru Hjalti Steinþórsson forstöðumaður, Ásgeir Magnússon héraðsdómari og Þorsteinn Þorsteinsson byggingarverkfræðingur.

Fyrir var tekið mál nr. 16/2008, kæra á samþykkt bæjarráðs Kópavogs frá 18. maí 2007 um breytingu á deiliskipulagi fyrir lóðina að Aspargrund 9-11, Kópavogi. Jafnframt eru kærðar ákvarðanir byggingarnefndar Kópavogs frá 5. mars 2008, sem staðfestar voru í bæjarstjórn Kópavogs 11. mars 2008, um að veita leyfi til að byggja við húsið nr. 9 við Aspargrund í Kópavogi og að veita leyfi til byggingar bílskúrs á sömu lóð.

Í málinu er nú kveðinn upp svofelldur

úrskurður:

Með bréfum til úrskurðarnefndar skipulags- og byggingarmála, dags. 10. og 13. mars 2008, kærir Stefán BJ. Gunnlaugsson hrl., f.h. S, Aspargrund 1, S og G, Aspargrund 3, Á og G, Aspargrund 5 og F og O, Aspargrund 7, samþykkt bæjarráðs Kópavogs frá 18. maí 2007 um breytingu á deiliskipulagi fyrir lóðina Aspargrund 9-11, Kópavogi og ákvarðanir byggingarnefndar Kópavogs frá 5. mars 2008, er samþykktar voru í bæjarstjórn 11. mars 2008, um leyfi til að byggja bílskúr og viðbyggingu við húsið nr. 9 við Aspargrund.

Gera kærendur þá kröfu að hinar kærðu ákvarðanir verði felldar úr gildi.  Jafnframt er gerð sú krafa að eigendum Aspargrundar 9 verði gert að rífa bílskúrssökkul og bílskúrsplötu sem byggð hafi verið án tilskilinna leyfa og koma lóðinni aftur í fyrra horf, sbr. 56. gr. laga nr. 73/1997.  Þá er þess krafist að kveðinn verði upp til bráðabirgða úrskurður um stöðvun framkvæmda þar til endanleg niðurstaða liggi fyrir í kærumálinu.  Þykir málið nú tækt til efnislegs úrskurðar og verður því ekki tekin afstaða til kröfu um stöðvun framkvæmda með sérstökum úrskurði.

Málavextir:  Deiliskipulag fyrir Birkigrund í Kópavogi var samþykkt á árinu 1996 og tekur það m.a. til lóðar nr. 9-11 við Aspargrund.  Á fundi bæjarráðs Kópavogs hinn 7. september 2006 var samþykkt breyting á umræddu deiliskipulagi í þá veru að heimilt yrði að reisa bílskúr á lóðinni nr. 9a við Aspargrund og að byggja við hús á lóðinni.

Eftir framangreinda samþykkt bárust athugasemdir frá íbúum nærliggjandi húsa um að bílastæði við götu væru ekki lengur fyrir hendi og í bréfi bæjarskipulags til lóðarhafa að Aspargrund 9a, dags. 20. september 2006, sagði m.a:  „Í ljósi þess að fyrirhugaður bílskúr er staðsettur innan við almenn bílastæði í götunni (sbr. gildandi deiliskipulag) hefur erindið verið tekið að nýju til athugunar hjá bæjarskipulagi.  Skoðað verður með hvaða hætti sé unnt að leysa málið, þannig að umræddur bílskúr og aðkoma að honum takmarki ekki nýtingu almennra bílastæða í götunni.  Þess hefur verið farið á leit við byggingarfulltrúa að ákvörðun um byggingarleyfi verði frestað þar til áðurnefndri athugun er lokið.“

Í kjölfar þessa veitti skipulagsstjóri umsögn, dags. 18. janúar 2007, þar sem mælt var með því að lóðarhafi Aspargrundar 9a ynni deiliskipulagstillögu er byggði á fyrri tillögu, þó þannig að bílastæði á bæjarlandi yrðu flutt til samkvæmt fyrirsögn skipulagsnefndar.

Hinn 6. febrúar 2007 var á fundi skipulagsnefndar lagt fram erindi lóðarhafa og teikningar að breyttu deiliskipulagi lóðarinnar að Aspargrund 9-11.  Samþykkt var að senda málið í kynningu til lóðarhafa Aspargrundar 1, 3, 5 og 7 og Birkigrundar 1, 3, 5, 7 og 9a og með bréfi, dags. 23. febrúar 2007, til ofangreindra lóðarhafa var tekið fram að sótt væri um leyfi til viðbyggingar og byggingar bílskúrs, ásamt gerð bílastæða á lóðinni nr. 9-11 við Aspargrund.  Þá kom m.a. fram á skýringaruppdrætti að gert væri ráð fyrir svölum á suður- og austurhlið hússins.  Bílastæði voru sýnd tvö á lóðinni framan við bílskúr og tvö í norðausturhorni lóðarinnar.  Jafnframt var gert ráð fyrir tveimur bílastæðum á götu norðan línu sem hugsast dregin til austurs frá mörkum lóðanna nr. 7 og 9-11 og einu bílastæði í kverkinni við lóðarmörk Birkigrundar 3 og Aspargrundar 9-11.

Athugasemdir bárust frá lóðarhöfum Aspargrundar 1, 3, 5 og 7 og Birkigrundar 3 og var bæjarskipulagi falið á fundi skipulagsnefndar hinn 3. apríl 2007 að taka saman umsögn um innsendar athugasemdir.  Í umsögn bæjarskipulags, dags. 11. maí 2007, er niðurstaða þess sú að breytingar samkvæmt framlagðri tillögu samræmist skipulagi sem í gildi sé frá árinu 1996 og lagt til að skipulagsnefnd Kópavogs samþykki tillögu bæjarskipulags samkvæmt uppdrætti, dags. 11. maí 2007.  Sá uppdráttur sýni bílastæði á götunni við mörk lóðanna nr. 7 og 9-11, við Aspargrund en einnig sé sýnt bílastæði á götunni við mörk lóðarinna að Birkigrund 3, Aspargrundarmegin.

Á fundi skipulagsnefndar hinn 15. maí 2007 var erindið samþykkt á grundvelli umsagnar bæjarskipulags skv. tillögu á uppdrætti, dags. 11. maí 2007, og tillögunni vísað til afgreiðslu bæjarráðs og bæjarstjórnar.  Bæjarráð samþykkti framlagt erindi á fundi sínum hinn 18. maí s.á. með vísan til umsagnar bæjarskipulags.  Var auglýsing um gildistöku breytts deiliskipulags Aspargrundar 9-11 birt í B-deild Stjórnartíðinda hinn 25. febrúar 2008.

Á fundi byggingarnefndar Kópavogs hinn 5. mars 2008 var tekin fyrir umsókn eiganda Aspargrundar 9 um leyfi til að byggja bílskúr á lóð og viðbyggingu við hús sitt.  Ofangreindar umsóknir voru afgreiddar með samhljóða bókunum:  „Samþykkt, þar sem teikningar eru í samræmi við byggingar- og skipulagslög nr. 73/1997, með síðari breytingum.  Nefndin leggur til að bæjarstjórn samþykki afgreiðslu byggingarnefndar.“  Var fundargerð byggingarnefndar samþykkt á fundi bæjarstjórnar Kópavogs 11. mars 2008.

Hafa kærendur kært áðurgreinda ákvörðun skipulagsnefndar eins og fyrr greinir sem og fyrrgreindar ákvarðanir byggingarnefndar.

Málsrök kærenda: Kærendur telja að deiliskipulagið brjóti gegn ákvæðum skipulags- og byggingarlaga nr. 73/1997 og byggingarreglugerðar nr. 441/1998.

Við Aspargrund séu fjórar fasteignir kærenda og parhúsið á lóð nr. 9-11.  Hið breytta deiliskipulag feli ekki aðeins í sér breytingar á skipulagi lóðarinnar nr. 9-11 heldur öllu deiliskipulagi Aspargrundar.  Bílastæðum sé breytt, þau hreyfð til og þeim fækkað miðað við gildandi deiliskipulag frá 1996.  Ákvörðun um deiliskipulagið hafi ekki verið tekin á lögmætan hátt.  Auglýsa hefði átt breytingar í samræmi við 1. mgr. 26. gr., sbr. 25. gr., laga nr. 73/1997, en hér sé ekki um minniháttar breytingu að ræða.  Verið sé að breyta allri götumyndinni og aðkomu annarra húseigenda að eignum sínum.  Nýtingu húseignarinnar nr. 9a (sic) við Aspargrund sé breytt og húseignin sé stækkuð verulega.  Búast megi við því að fjölgun bifreiða sem fylgi stækkun hússins sé umtalsverð og sameiginleg bílastæði í götunni muni skiptast á fleiri bíleigendur.

Tillaga að breyttu deiliskipulagi, sem kynnt hafi verið kærendum, hafi verið ranglega sett fram og hafi ekki náð yfir allt svæðið sem ætlunin sé að breyta.  Kærendur hafi gert athugasemdir við framlagða tillögu en engar þeirra hafi verið teknar til greina. Skipulagsyfirvöld hafi síðan breytt tillögunni og samþykkt hana þannig breytta sem núverandi deiliskipulag.  Kærendur hafi ekki fengið að koma að athugasemdum við endanlega útgáfu deiliskipulagsins eins og það hafi verið samþykkt.  Því hafi þeir ítrekað óskað eftir rökstuðningi fyrir ákvörðun skipulagsnefndar en ekkert svar hafi borist.

Hægt hefði verið að framkvæma fyrirhugaðar breytingar á lóð nr. 9-11 við Aspargrund án skerðingar á sameiginlegum bílastæðum.  Innkeyrslu fyrir bílskúr hefði mátt gera með því að taka hluta af umræddri lóð undir bílastæði.  Kærendur telji að það að taka sameiginleg bílastæði af öðrum íbúum, til hagsbóta fyrir þann sem óski breytinga, sé hvorki í anda skipulagslaga né skipulagsreglugerðar.  Breytingar á skipulagi í grónum hverfum skuli gera með sem minnstum óþægindum fyrir þá sem þar séu fyrir.  Lóðin að Aspargrund nr. 9-11 sé stærsta lóðin við götuna og auðvelt væri að koma þar fyrir innkeyrslu og aukabílastæðum þannig að allir væru sáttir.  Jafnframt vísi kærendur til álits umboðsmanns Alþingis í máli nr. 727/1992.  Skipulaginu hafi verið breytt fyrir einn aðila án þess að mótmæli allra annarra sem búi við skipulagið hafi verið tekin til greina.

Breytingar á fasteign, þ.e. aðalhússins, hafi ekki verið kynntar kærendum nægjanlega. Ekki hafi verið gerð grein fyrir hæð breytinganna og í kynningargögnum hafi hvorki hæðarkótar, fjarlægð frá lóðarmörkum né magntölur verið sýndar.  Umrædd viðbygging komi til með að verða hærri en aðrar eignir við götuna og hætt sé við skuggavarpi vegna þess sem valda muni öðrum íbúareigendum við Aspargrund tjóni.  Þá hafi Skipulagsstofnun gert athugasemdir við breytingar á deiliskipulaginu en það hafi engu að síður verið samþykkt en kærendum ekki tilkynnt um þær.

Gerð sé krafa um að sökkull og plata undir bílskúr sé fjarlægð og að lóðinni verði komið í fyrra horf en byggingarleyfi vegna Aspargrundar 9 hafi verið afturkallað og þrátt fyrir vitneskju um að byggingarleyfið væri ekki í gildi og að deilt væri um deiliskipulagsbreytinguna hafi verið ráðist í framkvæmdir og búið sé að grafa grunn og steypa sökkul og plötu undir bílskúr.  Hvorki hafi verið fyrir hendi gilt deiliskipulag né gilt byggingarleyfi þegar framkvæmdir hafi átt sér stað.  Leyfi til byggingar bílskúrs og viðbyggingar hafi verið veitt áður en hin kærða deiliskipulagsbreyting hafi tekið gildi, en engin heimild hafi verið til þessara framkvæmda í deiliskipulagi frá 1996.  Þá sé vísað til 2. og 4. mgr. 56. gr. skipulags- og byggingarlaga nr. 73/1997 og telji kærendur að ekki verði séð að tekin hafi verið með skýrum hætti afstaða til tilvitnaðra ákvæða 56. gr. laganna þegar ákvörðun hafi verið tekin um hina kærðu deiliskipulagsbreytingu þrátt fyrir ábendingu þar um.  Sé í þessu sambandi vísað til úrskurðar úrskurðarnefndar skipulags- og byggingarmála í máli nr. 122/2007.

Í erindi Kópavogsbæjar til Skipulagsstofnunar sé ekki gert ráð fyrir þeim skilyrðum sem sett séu í 2. mgr. 26. gr. i.f. laga nr. 73/1997 um að bærinn taki að sér að bæta tjón sem einstakir aðilar kunni að verða fyrir við deiliskipulagsbreytinguna.  Telji umboðsmaður Alþings yfirlýsingu þessa mikilvæga sbr. áðurnefnt álit hans.

Þá bendi kærendur á að útgáfa byggingarleyfis sé háð gildi deiliskipulags.  Þar sem ógilda beri ákvörðun um deiliskipulag beri einnig að ógilda ákvarðanir um útgáfu byggingarleyfa.

Málsrök Kópavogsbæjar:  Af hálfu Kópavogsbæjar er þess krafist að kröfum kærenda verði hafnað.

Málsmeðferð við afgreiðslu deiliskipulagsins hafi verið byggð á 2. mgr. 26. gr. skipulags- og byggingarlaga nr. 73/1997.  Ákvörðunin hafi verið ítarlega grenndarkynnt þeim sem taldir hafi verið eiga hagsmuna að gæta og hafi borist athugasemdir frá lóðarhöfum að Aspargrund 1, 3, 5 og 7 og Birkigrund 3.  Að lokinni grenndarkynningu hafi skipulagsnefnd yfirfarið málið að nýju með tilliti til framkominna athugasemda og hafi einkum kannað grenndaráhrif með tilliti til rasks, útlitsbreytinga, nýtingarmöguleika, skuggavarps og annarra þátta.  Við skoðun hafi komið í ljós að í upphaflegu skipulagi lóðarinnar að Aspargrund 9-11 hafi ekki verið gert ráð fyrir bílastæðum innan lóðar en svo hafi verið um aðrar lóðir í götunni.

Ákvörðun skipulagsnefndar hafi m.a. verið byggð á þeim grundvelli að fyrirhuguð breyting myndi fela í sér verulega aukna nýtingarmöguleika lóðarhafa á fasteign og á lóð, í samræmi við nýtingu annarra lóða.  Vegi hér þungt að ekki hafi verið gert ráð fyrir bílastæðum innan lóðarinnar í eldra skipulagi og hafi verið litið svo á að um leiðréttingu væri að ræða.  Ákveðið hafi verið að færa byggingarreit fyrir bílskúr frá lóðarmörkum um þrjá metra vegna framkominna athugasemda en önnur grenndaráhrif talin óveruleg, ef nokkur.

Færð hafa verið fram frekari rök í máli þessu sem ekki verða rakin nánar en úrskurðarnefndin hefur haft þau öll til hliðsjónar við úrlausn málsins.

Niðurstaða:  Í máli þessu er deilt um lögmæti breytingar á deiliskipulagi fyrir Birkigrund í Kópavogi frá 1996.   

Samkvæmt 1. mgr. 26. gr. laga nr. 73/1997 skal fara með breytingu á deiliskipulagi eins og um nýtt deiliskipulag sé að ræða.  Þó er heimilt samkvæmt 2. mgr. 26. gr. laganna að falla frá auglýsingu um tillöguna ef um óverulega breytingu er að ræða en kynna hana þess í stað hagsmunaaðilum.  Telja kærendur m.a. að hin kærða ákvörðun verði ekki talin minniháttar breyting þar sem verið sé að auka byggingarmagn, breyta nýtingu húseignar,  breyta allri götumyndinni og aðkomu annarra húseigenda að eignum sínum. 

Hin kærða ákvörðun gerir ráð fyrir tveimur bílastæðum í stað fjögurra samkvæmt gildandi skipulagi við suðaustur horn lóðarinnar nr. 9-11 við Aspargrund og einu bílastæði við mörk þeirrar lóðar við Birkigrund 3.  Að auki er gert ráð fyrir fjórum nýjum bílastæðum á lóðinni nr. 9-11 við Aspargrund.  Þá er heimiluð bygging bílskúrs og að byggt verði við húsið á lóðinni.  Samkvæmt gildandi skipulagi hafa aðrar lóðir byggingarrétt að bílgeymslu og eru þrjú bílastæði á hverri lóð.  Víkur hin heimilaða breyting því ekki verulega frá því byggðamynstri sem fyrir er í götunni og verður hvorki  séð að aðkomu kærenda að lóðum þeirra sé breytt né að götumynd breytist verulega með hinu breytta deiliskipulagi.  Verður því að telja, eins og atvikum er háttað, að einvörðungu sé um óverulega breytingu að ræða og því hafi verið heimilt að falla frá auglýsingu og grenndarkynna tillöguna þess í stað í samræmi við ákvæði 2. mgr. 26. gr. laganna þar um.    Telur úrskurðarnefndin jafnframt að málefnaleg sjónarmið hafi búið að baki ákvörðun Kópavogsbæjar um breytingu á deiliskipulaginu og að hún hafi verið til þess fallin að stuðla að auknu samræmi og jafnræði innan skipulagsreitsins, m.a. þegar litið er til nýtingarhlutfalls.

Kærendur vísa til þess að þeim hafi ekki verið kynnt endanleg tillaga að breyttu skipulagi eins og hún var samþykkt á fundi bæjarráðs hinn 18. maí 2007 þrátt fyrir að tillögunni hafi verið breytt.  Hefði borið að kynna þeim hana í endanlegri gerð.  Úrskurðarnefndin fellst ekki á þessi sjónarmið.  Verður að skýra ákvæði 26. gr. skipulags- og byggingarlaga nr. 73/1997 á þann veg að sveitarstjórn geti gert minni háttar breytingar á kynntri tillögu, eftir að athugasemdir hafa komið fram án þess að kynna þurfi hana að nýju, einkum þegar þær miða að því að koma til móts við athugasemdir nágranna eða ábendingar Skipulagsstofnunar.  

Fallast má á með kærendum að á hafi skort að tekin væri afstaða til þess við afgreiðslu umdeildrar skipulagstillögu hvort ákvæði 56. gr. skipulags- og byggingarlaga stæðu því í vegi að skipulagi svæðisins yrði breytt vegna þeirra framkvæmda sem hafnar höfðu verið við byggingu bílskúrs við Aspargrund 9.  Hins vegar þykir þessi annmarki ekki eiga að leiða til ógildingar þegar til þess er litið að bæjaryfirvöld stöðvuðu umræddar framkvæmdir á byrjunarstigi og að þeim var síðan ekki fram haldið fyrr en eftir að birt hafði verið auglýsing í B-deild Stjórnartíðinda um breytt skipulag svæðisins sem að mati bæjaryfirvalda var talin fullnægjandi.  Telur úrskurðarnefndin að skýra verði hin íþyngjandi ákvæði tilvitnaðrar 56. gr. skipulags- og byggingarlaga þröngt og að ekki hefði komið til álita að beita þeim í hinu kærða tilviki.

Loks halda kærendur því fram að skort hafi lögboðna yfirlýsingu sveitarstjórnar samkvæmt 2. mgr. 26. gr. laga nr. 73/1997 þess efnis að hún tæki að sér að bæta það tjón er einstakir aðilar kynnu að verða fyrir við breytinguna.  Þessi staðhæfing kærenda á ekki við rök að styðjast enda kemur umrædd yfirlýsing fram í áritun á uppdrætti sem sendur var Skipulagsstofnun til afgreiðslu.  Mun þetta verklag tíðkast og þykir með því fullnægt því lagaskilyrði sem hér um ræðir.

Ekki þykja vera neinir aðrir slíkir annmarkar á hinni umdeildu skipulagsákvörðun að ógildingu varði og verður kröfu kærenda þar um því hafnað.  

Þá er í málinu gerð krafa um að leyfi til byggingar bílskúrs og viðbyggingar við húsið nr. 9 við Aspargrund verði felld úr gildi.  Eru kröfur kærenda um ógildingu hinna kærðu byggingarleyfa á því byggðar að deiliskipulagsbreyting sú sem leyfin eigi stoð í hafi verið kærð til ógildingar.

Eins og að framan er rakið verður ekki fallist á kröfu kærenda um ógildingu hinnar umdeildu skipulagsákvörðunar.  Eru því hin kærðu byggingarleyfi í samræmi við gildandi skipulag að öðru leyti en því að á afstöðumynd á byggingarnefndarteikningum eru sýnd þrjú bílastæði í norðausturhorni lóðar þar sem í skipulagi er einungis gert ráð fyrir tveimur stæðum.  Þessi annmarki er hins vegar óverulegur og varðar einungis fyrirkomulag á lóð og þykir hann ekki gefa tilefni til ógildingar hinna kærðu byggingarleyfa þrátt fyrir ákvæði 2. mgr. 43. gr. skipulags- og byggingarlaga nr. 73/1997.  Verður kröfum kærenda um ógildingu byggingarleyfanna því hafnað.

Úrskurðarorð:

Hafnað er kröfu kærenda um ógildingu á samþykkt bæjarráðs Kópavogs frá 18. maí 2007 um breytingu á deiliskipulagi fyrir lóðina að Aspargrund 9-11 og á ákvörðunum byggingarnefndar Kópavogs frá 5. mars 2008, sem staðfestar voru í bæjarstjórn Kópavogs 11. mars 2008, um að veita leyfi til að byggja bílskúr og viðbyggingu við húsið nr. 9 við Aspargrund.

 

 

____________________________________
Hjalti Steinþórsson

 

 

______________________________               _______________________________
Ásgeir Magnússon                                                   Þorsteinn Þorsteinsson

 

des 22
Love0

8/2008 Reynisvatnsheiði

Með

Ár 2008, fimmtudaginn 12. júní, kom úrskurðarnefnd skipulags- og byggingarmála saman til fundar í húsnæði nefndarinnar að Skúlagötu 21 í Reykjavík.  Mættir voru Hjalti Steinþórsson forstöðumaður, Ásgeir Magnússon héraðsdómari og Þorsteinn Þorsteinsson byggingarverkfræðingur.

Fyrir var tekið mál nr. 8/2008, kæra á ákvörðun borgarráðs Reykjavíkur frá 29. nóvember 2007 um að samþykkja breytingu á deiliskipulagi vegna miðlunargeyma Orkuveitu Reykjavíkur á Reynisvatnsheiði er fól í sér stækkun lóðar undir miðlunargeyma og manar auk færslu og stækkunar byggingarreita. 

Í málinu er nú kveðinn upp svofelldur

úrskurður: 

Með bréfi til úrskurðarnefndar skipulags- og byggingarmála, dags. 6. febrúar 2008, er barst nefndinni hinn 7. sama mánaðar, kærir Guðbjarni Eggertsson hdl., f.h. Þ, eiganda landspildu í landi Reynisvatns, þá ákvörðun borgarráðs Reykjavíkur frá 29. nóvember 2007 að samþykkja breytingu á deiliskipulagi vegna miðlunargeyma Orkuveitu Reykjavíkur á Reynisvatnsheiði er fól í sér stækkun lóðar undir miðlunargeyma og manar auk færslu og stækkunar byggingarreita.  Gerir kærandi þá kröfu að hin kærða ákvörðun verði felld úr gildi. 

Málavextir:  Umrætt svæði Orkuveitu Reykjavíkur á Reynisvatnsheiði er skilgreint sem opið svæði til sérstakra nota í Aðalskipulagi Reykjavíkur 2001-2024.  Á árinu 2003 tók gildi deiliskipulag er tekur til svæðisins.  Þar var athafnasvæði Orkuveitunnar skipt upp í tvær lóðir, byggingarreitir markaðir og heimiluð bygging sex miðlunargeyma, til viðbótar þeim tveimur sem fyrir voru, og bygging 600 fermetra dæluhúss. 

Á fundi skipulagsráðs hinn 11. júlí 2007 var tekin fyrir umsókn Orkuveitu Reykjavíkur, dags. 5. júlí 2007, um breytingu á deiliskipulagi vegna miðlunargeyma fyrirtækisins á Reynisvatnsheiði skv. fyrirliggjandi uppdrætti, dags. 5. júlí 2007.  Óskað var eftir heimild til að stækka lóð undir miðlunargeyma, stækka mögulega mön og færa og bæta við byggingarreiti á lóð.  Samþykkti ráðið að auglýsa framlagða tillögu og vísaði málinu til borgarráðs er staðfesti afgreiðsluna hinn 12. sama mánaðar. 

Að lokinni auglýsingu var málið tekið fyrir á fundi skipulagsráðs 21. nóvember 2007 þar sem fyrir lágu athugasemdir frá kæranda við deiliskipulagstillöguna, sem borist höfðu á kynningartíma hennar, ásamt umsögn umhverfisstjóra skipulags- og byggingarsviðs, dags. 15. nóv. 2007, vegna athugasemdanna.  Samþykkti skipulagsráð skipulagstillöguna með vísan til áðurgreindrar umsagnar og staðfesti borgarráð þá samþykkt á fundi sínum hinn 29. nóvember 2007.  Tók deiliskipulagsbreytingin gildi með auglýsingu þar um í B-deild Stjórnartíðinda 30. janúar 2008.  Hefur kærandi skotið þessari skipulagsákvörðun til úrskurðarnefndarinnar eins og að framan greinir. 

Málsrök kæranda:  Kærandi vísar til þess að svæðis-, aðal- og deiliskipulagsáætlanir, að því er umrætt svæði varði, séu ekki í innbyrðis samræmi og í andstöðu við 9. gr. skipulags- og byggingarlaga. Á landspildu kæranda hafi verið stundaður landbúnaður, þ.e. kartöfluframleiðsla, garðyrkja og skógrækt, og sé kæranda ekki kunnugt um að hún hafi verið tekin úr þeim notum.  Ekki hafi verið haft samráð við landeigendur við skipulagsgerð.  Telja verði það andstætt lögum að hægt sé að taka lóðarspildu við hliðina á landi kæranda undir dæluhús eftirá og breyta landnotkun.  Hætta stafi frá miðlunargeymunum, valdi óhapp eða bilun rofi á þeim með tilheyrandi flaumi heits vatns niður að landi kæranda.  Ítrasta öryggis sé ekki gætt, svo sem með malbikun svæðisins, niðurföllum og öryggismön umhverfis vatnstankana við upphaf framkvæmda, en slys af þeim toga sem hér um ræði hefði í för með sér tilfinnanlegt tjón fyrir kæranda.  Telji kærandi sig hafa orðið fyrir tjóni þar sem framtíðarmöguleikar, fyrirhuguð þróun og uppbygging á landspildu hans sé skert.  Þá hafi að mati kæranda átt að fara með umdeilda skipulagstillögu skv. lögum nr. 106/2000 um mat á umhverfisáhrifum. 

Auglýsing og samþykkt borgarráðs á hinni kærðu deiliskipulagsbreytingu sé ólögmæt.  Fyrri deiliskipulagsákvörðun, sem nú sé verið að breyta, hafi verið andstæð lögum þar sem ekki hafi verið fylgt lögformlegu ferli við meðferð hennar.  Borgarráð hafi hinn 14. janúar 2003 einungis verið að samþykkja að auglýsa tillöguna, en ekki tillöguna sjálfa.  Þetta eigi að leiða til þess að fella beri úr gildi deiliskipulagið sem hér sé til umfjöllunar.  Þar að auki hafi deiliskipulagstillagan verið auglýst í B-deild Stjórnartíðinda án þess að geta þeirra breytinga sem samþykktar voru 8. nóvember 2007 eða eftir kynningu hennar.  Tillagan hafi ekki verið kynnt í samræmi við 2. mgr. 26 gr. skipulags- og byggingarlaga svo sem tekið hafi verið fram í hinni auglýstu tillögu.  Kærandi hafi skilað inn athugasemdum sínum en honum sé ekki ljóst hvað samþykkt hafi verið og hvort tillit hafi verið tekið til umsagnar umhverfisstjóra frá 15. nóvember 2007. 

Málsrök Reykjavíkurborgar:  Af hálfu borgaryfirvalda er skírskotað til þess að í gildi sé Aðalskipulag Reykjavíkur 2001-2024, sem staðfest hafi verið af umhverfisráðsherra árið 2003.  Hin samþykkta deiliskipulagstillaga byggi á nefndu aðalskipulagi og sé í samræmi við það.  Um sé að ræða opið svæði til sérstakra nota en þar sé heimilt að vera m.a. með orkumannvirki samkvæmt aðalskipulaginu.  Umrædd stækkun sé alfarið á landi í umsjá og eigu Reykjavíkurborgar burt séð frá staðgreini einstakra landspilda.  Því sé ekki hægt að fallast á þá fullyrðingu að tillagan samræmist ekki lögum. 

Umdeild breyting feli aðeins í sér að áður samþykkt dæluhús á lóðinni sé fært til en ekki sé verið að breyta deiliskipulagi til þess að koma fyrir nýju dæluhúsi, eins og ráða megi af málatilbúnaði kæranda.  Ekki verði séð að þessi breyting rýri notagildi og verðgildi spildu kæranda enda hafi engin rök verið færð fram fyrir þeim fullyrðingum.  Þá sé rétt að árétta að þrátt fyrir að komist væri að þeirri niðurstöðu að breyting á skipulagi hefði í för með sér bótaskylt tjón leiði það eitt og sér ekki til ógildingar skipulagsins. 

Samkvæmt lögum nr. 106/2000 um mat á umhverfisáhrifum framkvæmda falli framkvæmdin, sem hin kærða deiliskipulagsbreyting heimili, ekki undir þau sbr. ákvæði 1. og 2. viðauka laganna. 

Hvað varði þá málsástæðu kæranda, að ógilda beri hina samþykktu deiliskipulagsbreytingu þar sem fyrri deiliskipulagstillaga hafi verið ólögmæt, sé tekið fram að sú tillaga hafi verið auglýst með samþykki borgarráðs, dags. 21. janúar 2003, en engar athugasemdir hafi borist innan athugasemdafrests.  Hafi tillagan því ekki þurft að fara aftur fyrir borgarráð skv. heimild í b. lið 2. gr. viðauka 2.4 um embættisafgreiðslur skipulagsfulltrúa.  Meðferð fyrri deiliskipulagstillögu hafi því verið fullkomlega lögmæt. 

Deiliskipulagsbreyting sú sem hér sé til umfjöllunar sé að efni til og hvað málsmeðferð varði í samræmi við reglur skipulags- og byggingarlaga.  Skipulagsráð hafi samþykkt að auglýsa tillöguna hinn 11. júlí 2007 í samræmi við ákvæði skipulags- og byggingarlaga og hafi tillagan verið til kynningar frá 27. júní til 8. ágúst 2007.  Ekki sé gert ráð fyrir því í lögunum að kynna þurfi tillöguna fyrir hagsmunaaðilum á annan hátt. 

Tekið hafi verið tillit til framkominna athugasemda kæranda við meðferð deiliskipulagstillögunnar og samþykkt að sett yrði í skilmála skipulagsins að óheimilt sé að nota lóðina sem geymslusvæði eða ráðstafa hlutum hennar til annarra nota en fyrir miðlunargeyma og tengd mannvirki.  Einnig hafi í deiliskipulaginu verið gert ráð fyrir „mögulegri mön“ umhverfis umrædda vatnsmiðlunartanka.  Tillaga umhverfisstjóra þess efnis, að gerð verði krafa um að mönin verði skilyrt í deiliskipulaginu og að ráðist verði í framkvæmd hennar eða hluta hennar samhliða annarri uppbyggingu á lóðinni, hafi verið samþykkt.  Telja verði að þær ráðstafanir muni draga verulega úr því ónæði sem sumarhúsaeigendur á svæðinu kunni að verða fyrir vegna framkvæmda.  Þannig verði gert ráð fyrir að sá hluti jarðvegsmanarinnar sem snúi að sumarhúsunum komi samhliða uppbyggingu á dæluhúsi á reit E. 

Niðurstaða:  Deiliskipulag umrædds svæðis frá árinu 2003 tók gildi með auglýsingu þar um í B-deild Stjórnartíðinda hinn 12. maí það ár.  Lögmæti þess skipulags kemur ekki til skoðunar í máli þessu sökum þess að kærufrestur til úrskurðarnefndarinnar er löngu liðinn vegna þeirrar skipulagsákvörðunar.  Umrætt deiliskipulag frá árinu 2003 verður því lagt til grundvallar í máli þessu um önnur atriði en felast í hinni kærðu skipulagsbreytingu. 

Deiliskipulagsbreyting sú sem er til umfjöllunar í máli þessu felur fyrst og fremst í sér færslu á byggingarreit dæluhúss til norðvesturs og lengingu lóðar undir miðlunargeyma um 30 metra til norðvesturs en lóð kæranda er í nokkurri fjarlægð í suðvesturátt frá umræddum mannvirkjum.  Að lokinni kynningu breytingartillögunnar skv. 25. gr., sbr. 1. mgr. 26. gr., skipulags- og byggingarlaga nr. 73/1997 mun hafa verið gerð breyting á skipulagsskilmálum vegna framkominna athugasemda kæranda.  Laut breytingin að því að gerð skuli öryggismön umhverfis miðlunargeyma samhliða uppbyggingu lóðarinnar og að óheimilt sé að nota svæðið sem geymslusvæði eða ráðstafa því eða hlutum þess til annarra nota en fyrir miðlunargeyma og tengd mannvirki.  Þegar þetta er virt verður ekki séð að deiliskipulagsbreytingin raski grenndarhagsmunum kæranda sérstaklega þegar haft er í huga að fyrrgreint dæluhús færist fjær landi kæranda og mun standa lægra vegna landhalla en fyrir breytinguna, auk þess sem komið var til móts við athugasemdir hans varðandi öryggismön og notkun svæðisins. 

Hin kærða deiliskipulagsbreyting fer ekki í bága við landnotkun umrædds svæðis svo sem hún er skilgreind í gildandi Aðalskipulagi Reykjavíkur 2001-2024.  Samkvæmt gr. 3.1.9.1 í kafla greinargerðar aðalskipulagsins um opin svæði til sérstakra nota er tekið fram að þar megi gera ráð fyrir veitumannvirkjum, s.s. dælu-, fráveitu-, og spennistöðvum, sem afmörkuð verði í deiliskipulagi umrædds svæðis.  Þá verður sá annmarki á kynningaruppdrætti hins kærða deiliskipulags, að í texta er að finna tilvísun í 2. mgr. 26. gr. skipulags- og byggingarlaga um málsmeðferð tillögunnar, ekki talin hrófla við gildi umræddrar skipulagsbreytingar.  Málsmeðferð skipulagsbreytingarinnar var samkvæmt 25. gr. laganna, eins og áður er að vikið, og kemur það fram á staðfestum skipulagsuppdrætti.  Lög nr. 106/2000 um mat á umhverfisáhrifum framkvæmda eiga við um leyfi til einstakra framkvæmda en taka ekki til skipulagsákvarðana, enda felur skipulag almennt aðeins í sér heimildir til einstakra framkvæmda sem ekki verður ráðist í nema að veittum framkvæmda- eða byggingarleyfum samkvæmt skipulags- og byggingarlögum, sem eftir atvikum verða ekki gefin út nema að undangengnu mati á umhverfisáhrifum framkvæmda. 

Að framangreindu virtu verður ekki talið að form- eða efnisannmarkar séu á hinni kærðu ákvörðun sem leitt geti til ógildingar hennar og verður kröfu kæranda í þá veru hafnað. 

Uppkvaðning úrskurðar í máli þessu hefur dregist sökum mikils fjölda mála sem skotið hefur verið til nefndarinnar. 

Úrskurðarorð: 

Hafnað er kröfu kæranda um ógildingu á ákvörðun borgarráðs Reykjavíkur frá 29. nóvember 2007 um að samþykkja breytingu á deiliskipulagi vegna miðlunargeyma Orkuveitu Reykjavíkur á Reynisvatnsheiði. 

 

__________________________
Hjalti Steinþórsson

 

_____________________________             ____________________________
Ásgeir Magnússon                                              Þorsteinn Þorsteinsson

des 22
Love0

73/2007 Gagnheiði

Með

Ár 2008, fimmtudaginn 12. júní, kom úrskurðarnefnd skipulags- og byggingarmála saman til fundar í húsnæði nefndarinnar að Skúlagötu 21 í Reykjavík.  Mættir voru Hjalti Steinþórsson forstöðumaður, Ásgeir Magnússon héraðsdómari og Þorsteinn Þorsteinsson byggingarverkfræðingur.

Fyrir var tekið mál nr. 73/2007, kæra á afgreiðslu skipulags- og byggingarnefndar Árborgar frá 7. júní 2007 um að veita byggingarleyfi fyrir breytingu á húsnæði að Gagnheiði 23, Selfossi.

Í málinu er nú kveðinn upp svofelldur

úrskurður:

Með bréfi til úrskurðarnefndar skipulags- og byggingarmála, dags. 12. júlí 2007, er barst nefndinni 24. sama mánaðar, kærir Guðjón Ægir Sigurjónsson hrl., f.h. Þ þá samþykkt skipulags- og byggingarnefndar Árborgar frá 7. júní 2007 að veita byggingarleyfi fyrir breytingu á húsnæði að Gagnheiði 23, Selfossi.  Bæjarráð samþykkti greinda afgreiðslu hinn 14. júní s.á.

Krefst kærandi þess að ákvörðun skipulags- og byggingarnefndar verði felld úr gildi.

Málsatvik:  Kærandi er eigandi fasteignarinnar að Gagnheiði 19 og starfrækir þar trésmíðaverkstæði.  Er sameiginleg innkeyrsla með fasteign kæranda og fasteigninni að Gagnheiði 23.

Hinn 23. febrúar 2007 barst skipulags- og byggingaryfirvöldum í Árborg umsókn um byggingarleyfi fyrir breytingum á húsnæðinu að Gagnheiði 23 vegna breyttrar notkunar þess.  Nánar tiltekið mun umrætt húsnæði hafi verið nýtt af Tónlistarskóla Árnesinga en var nú ætlað fyrir starfsemi heilsuræktarstöðvar.  Með bréfi, dags. 23. apríl 2007, til skipulags- og byggingarnefndar Árborgar óskaði eigandi fasteignarinnar að Gagnheiði 19 skýringa á ýmsum atriðum varðandi starfsemi að Gagnheiði 23, svo sem hvort veitt hefði verið leyfi fyrir rekstrinum.  Var jafnframt á það bent að hinn 22. janúar 2007 hefði starfsemi hafist í umræddu húsi.  Í svarbréfi skipulags- og byggingarfulltrúa, dags. 23. maí s.á., kom fram að rekstur líkamsræktarstöðvar í húsinu hefði ekki verið formlega samþykktur í skipulags- og byggingarnefnd þar sem beðið væri eftir fullunnum byggingarnefndarteikningum svo hægt væri að afgreiða málið endanlega.

Málið var tekið fyrir að nýju á fundi skipulags- og byggingarnefndar Árborgar hinn 7. júní 2007 og var umsókn um breytingu á húsnæðinu að Gagnheiði 23 samþykkt.  Var fundargerð nefndarinnar staðfest á fundi bæjarráðs Árborgar hinn 14. júní s.á.  

Málsrök kæranda:  Kærandi telur að umrædd nýting á fasteign sem styðjist við hið kærða byggingarleyfi sé hvorki í samræmi við gildandi aðalskipulag né gildandi deiliskipulag, en samkvæmt 2. mgr. 43. gr. laga nr. 73/1997 sé óheimilt að veita byggingarleyfi til framkvæmda nema þær séu í samræmi við skipulag.  Svæðið sé skilgreint sem athafnasvæði samkvæmt staðfestu Aðalskipulagi Árborgar 2005-2025.  Í aðalskipulaginu sé ekki fjallað frekar um starfsemi á þessu svæði og verði því að vísa um slíkar skilgreiningar til þess sem fram komi í almennri umfjöllun um flokkun landnotkunar í greinargerð aðalskipulagsins.  Í skipulagsreglugerð nr. 400/1998 sé athafnasvæði skilgreint svo í gr. 4.6.1 að á slíkum svæðum skuli fyrst og fremst gera ráð fyrir atvinnustarfsemi þar sem lítil hætta sé á mengun, s.s. léttum iðnaði, vörugeymslum, hreinlegum verkstæðum og umboðs- og heildverslunum.

Samkvæmt skilgreindri landnotkun deiliskipulags fyrir umrætt svæði sé heimilt að reisa iðnaðar-, þjónustu- og/eða geymsluhúsnæði á lóðinni.  Fyrirhuguð starfsemi lúti fremur að heilbrigðisstarfsemi en starfsemi þeirri sem gert sé ráð fyrir samkvæmt gildandi skipulagi.  Rekstur heilsuræktarstöðvar kalli óhjákvæmilega á mikla umferð um sameiginlega innkeyrslu og mikla notkun bílastæða umfram það sem gert hafi verið ráð fyrir.

Verði með vísan til þess er að framan greini að telja að skort hafi lagaskilyrði til að veita hið kærða byggingarleyfi og því beri að fella það úr gildi.

Þá sé vakin athygli á því að byggingarleyfi fyrir starfseminni hafi verið veitt eftir að starfsemi hófst.  Leyfið hafi verið veitt þann 14. júní 2007 en þegar þann 3. janúar s.á. hafi kærandi vakið athygli á þeim byggingarframkvæmdum sem þá hafi verið hafnar. Framkvæmd við veitingu byggingarleyfisins sé þannig í andstöðu við ákvæði 43. og 44. gr. skipulags- og byggingarlaga.

Málsrök Árborgar:  Sveitarfélagið Árborg krefst þess að kröfum kæranda verði hafnað.  Samkvæmt staðfestu Aðalskipulagi Árborgar 2005-2025 sé viðkomandi svæði skilgreint sem athafnasvæði.  Í greinargerð með aðalskipulagi segi um þetta svæði:  „Á athafnasvæði meðfram Eyravegi er einkum byggingariðnaður og athafnasvæði verktaka ásamt verslun og þjónustu í tengslum við þessa starfsemi.“

Vísað sé til gr. 4.6.1 í skipulagsreglugerð nr. 400/1998 en ljóst megi vera að ekki sé um tæmandi talningu að ræða um það hvers konar starfsemi sé leyfð á skilgreindu athafnasvæði samkvæmt greininni. 

Rekstur líkamsræktarstöðvar sé atvinnustarfsemi þar sem lítil hætta sé á mengun og upptalning sú er fram komi í tilvitnaðri grein sé það víðtæk að starfsemi eins og líkamsræktarstöð geti hæglega fallið þar undir.  Sé það því mat sveitarfélagsins að útgáfa umrædds byggingarleyfis sé í samræmi við gildandi aðalskipulag sbr. 2. mgr. 43. gr. laga nr. 73/1997.

Þá sé samræmi í landnotkun þeirri sem heimil sé á svæðinu samkvæmt deiliskipulagi þess og hinu staðfesta aðalskipulagi.  Jafnframt sé ljóst að hið kærða byggingarleyfi falli undir skilgreiningar þær á landnotkun sem fram komi í tilgreindum skipulagsáætlunum.  Sé hið kærða byggingarleyfi því í fullu samræmi við samþykkt deiliskipulag og staðfest aðalskipulag eins og ákvæði 2. mgr. 43. gr. laga nr. 73/1997 kveði á um.

Vera kunni að fallast verði á það að annmarkar hafi verið á leyfisveitingarferli vegna umrædds byggingarleyfis.  Mögulegir annmarkar á málsmeðferð, s.s. að framkvæmdir hafi ekki verið stöðvaðar meðan beðið hafi verið eftir afgreiðslu byggingarleyfis, leiði hins vegar ekki til þess að byggingarleyfið sé ógildanlegt.  Hið samþykkta byggingarleyfi sé í fullu samræmi við gildandi skipulag og því sé enginn grundvöllur fyrir því að það verði fellt úr gildi.

Niðurstaða:  Í 4. kafla skipulagsreglugerðar nr. 400/1998 eru landnotkunarflokkar í skipulagi skilgreindir.  Ákvæði kaflans eru almennt orðuð og verður ekki talið að í gr. 4.6.1 um skilgreiningu athafnasvæða sé að finna tæmandi upptalningu á þeirri starfsemi sem fallið geti undir þann landnotkunarflokk. 

Svæði það sem hér um ræðir er í gildandi aðalskipulagi skilgreint sem athafnasvæði.  Landnotkun er ekki nánar skilgreind í greinargerð aðalskipulagsins en þar er núverandi fyrirkomulagi á svæðinu lýst.  Í gildi er deiliskipulag fyrir umrætt svæði, samþykkt í bæjarstjórn Selfoss 14. desember 1983.  Heimilt er að skilgreina landnotkun þrengra í deiliskipulagi en í aðalskipulagi og á það við í hinu kærða tilviki en gildandi deiliskipulag kveður á um að á svæðinu megi reisa iðnaðar-, þjónustu- eða geymsluhúsnæði.  Rúmast sú landnotkun innan marka aðalskipulags og gr. 4.6.1 í skipulagreglugerð nr. 400/1998 um skilgreiningu athafnasvæða.

Starfsemi líkamsræktarstöðvar verður að teljast þjónustustarfsemi.  Er hið umdeilda byggingarleyfi því í samræmi við gildandi deiliskipulag.  Verður hið kærða byggingarleyfi því ekki fellt úr gildi með þeim rökum að það fari í bága við skipulag.  Verður ekki heldur fallist á að það eigi að leiða til ógildingar leyfisins þótt framkvæmdir, sem hafnar voru fyrir útgáfu leyfisins, hafi ekki verið stöðvaðar eins og atvikum er hér háttað, sbr. 1. mgr. 56. gr. skipulags- og byggingarlaga nr. 73/1997.  

Samkvæmt framansögðu verður kröfu kæranda um ógildinu hinnar kærðu ákvörðunar hafnað.

Uppkvaðning úrskurðar í máli þessu hefur dregist vegna þess fjölda mála sem skotið hefur verið til úrskurðarnefndarinnar. 

Úrskurðarorð:

Hafnað er kröfu kæranda um ógildingu á samþykkt skipulags- og byggingarnefndar Árborgar frá 7. júní 2007 um að veita byggingarleyfi fyrir breytingu á húsnæði að Gagnheiði 23, Selfossi.

 

_________________________________
Hjalti Steinþórsson

 

_____________________________                   ______________________________
   Ásgeir Magnússon                                                     Þorsteinn Þorsteinsson

des 22
Love0

55/2006 Lyngholt

Með

Ár 2008, þriðjudaginn 10. júní, kom úrskurðarnefnd skipulags- og byggingarmála saman til fundar í húsnæði nefndarinnar að Skúlagötu 21 í Reykjavík.  Mættir voru Hjalti Steinþórsson forstöðumaður, Ásgeir Magnússon héraðsdómari og Þorsteinn Þorsteinsson byggingarverkfræðingur.
 
Fyrir var tekið mál nr. 55/2006, kæra á ákvörðun skipulags- og byggingarnefndar Húsavíkurbæjar frá 30. maí 2006 um að veita leyfi til byggingar parhúss á lóðunum að Lyngholti 2a og 2b á Húsavík. 

Í málinu er nú kveðinn upp svofelldur

úrskurður:

Með bréfi til úrskurðarnefndar skipulags- og byggingarmála, dags. 6. júní 2006, er barst nefndinni hinn 7. sama mánaðar, kærir Karl Axelsson hrl., f.h. 13 íbúa í nágrenni við Lyngholt 2a og 2b á Húsavík þá ákvörðun skipulags- og byggingarnefndar Húsavíkurbæjar frá 30. maí 2006 að veita leyfi til byggingar parhúss á lóðunum að Lyngholti 2a og 2b.  Var framangreind ákvörðun staðfest á fundi bæjarstjórnar hinn 6. júní 2006. 

Gera kærendur þá kröfu að hin kærða ákvörðun verði felld úr gildi ásamt því að framkvæmdir verði stöðvaðar.  Ekki kom til þess að úrskurðað væri um kröfu kærenda um stöðvun framkvæmda þar sem fyrir lá að þær höfðu verið stöðvaðar af byggingarfulltrúa Húsavíkurbæjar. 

Málsatvik og rök:  Á fundi skipulags- og byggingarnefndar Húsavíkurbæjar hinn 30. maí 2006 var samþykkt umsókn um leyfi til byggingar parhúss á lóðunum að Lyngholti 2a og 2b og var sú ákvörðun staðfest á fundi bæjarstjórnar hinn 6. júní sama ár.  Á fundi sínum hinn 19. júní 2006 fjallaði nefndin um óánægju nágranna vegna samþykktar leyfisins og var byggingarfulltrúa falið að leita eftir samkomulagi við byggingarleyfishafa.  Í bréfi byggingarfulltrúa til byggingarleyfishafa sagði að nefndin vildi nú þegar stöðva framkvæmdir og koma þannig til móts við sjónarmið nágranna.  Í kjölfar þessa stöðvaði byggingarfulltrúi framkvæmdir við byggingu húsanna.  Síðar voru lóðirnar sameinaðar og nýrri lóð úthlutað undir einbýlishús.  Leyfi til byggingar þess var samþykkt í skipulags- og byggingarnefnd hinn 1. mars 2008.   

Af hálfu kærenda er á því byggt að teikningar að umræddum parhúsum séu í ósamræmi við deiliskipulag svæðisins.  Af þessum sökum beri að ógilda hið kærða leyfi. 

Niðurstaða:  Í máli þessu liggur fyrir að hinn 1. mars 2008 var samþykkt leyfi til byggingar einbýlishúss á lóðinni nr. 2a við Lyngholt en samkvæmt upplýsingum frá byggingarfulltrúa hafði áður náðst samkomulag við byggingarleyfishafa um að falla frá áformum um byggingu parhúss samkvæmt hinu kærða leyfi. 

Eiga kærendur af framangreindum sökum ekki lengur lögvarða hagsmuni af því að fá skorið úr um lögmæti hins umdeilda leyfis og verður máli þessu því vísað frá úrskurðarnefndinni.

Máli þessu var upphaflega frestað af hálfu úrskurðarnefndarinnar þar sem viðræður voru hafnar við byggingarleyfishafa af hálfu byggingaryfirvalda og þótti líklegt að hið kærða byggingarleyfi yrði afturkallað.  Var nefndinni ekki tilkynnt um lyktir málsins og dróst uppkvaðning úrskurðar í málinu af þeim sökum.

Úrskurðarorð:

Máli þessu er vísað frá úrskurðarnefndinni.

 

______________________________
Hjalti Steinþórsson

 

 

______________________________               _____________________________
Ásgeir Magnússon                                                   Þorsteinn Þorsteinsson

 

des 22
Love0

36/2007 Mávahraun

Með

Ár 2008, miðvikudaginn 4. júní, kom úrskurðarnefnd skipulags- og byggingarmála saman til fundar í húsnæði nefndarinnar að Skúlagötu 21 í Reykjavík.  Mættir voru Hjalti Steinþórsson forstöðumaður, Ásgeir Magnússon héraðsdómari og Þorsteinn Þorsteinsson byggingarverkfræðingur. 

Fyrir var tekið mál nr. 36/2007, kæra á ákvörðunum skipulags- og byggingarfulltrúans í Hafnarfirði frá 4. apríl 2007 og 12. desember s.á. um að veita leyfi til breytinga á húsinu að Mávahrauni 7 í Hafnarfirði og á ákvörðunum skipulags- og byggingarfulltrúans frá 20. desember 2006 og bæjarstjórnar frá 27. nóvember 2007 um breytt mörk lóðanna nr. 7 og 9 við Mávahraun. 

Í málinu er nú kveðinn upp svofelldur

úrskurður: 

Með bréfi til úrskurðarnefndar skipulags- og byggingarmála, dags. 23. apríl 2007, er barst nefndinni hinn 27. s.m., kæra V og S, Mávahrauni 9, Hafnarfirði ákvörðun skipulags- og byggingarfulltrúans í Hafnarfirði frá 4. apríl 2007, er staðfest var í bæjarstjórn hinn 2. maí 2007, um að veita leyfi fyrir breytingum á húsinu að Mávahrauni 7 og ákvörðun skipulags- og byggingarfulltrúa frá 20. desember 2006, er staðfest var í bæjarstjórn 16. janúar 2007, um breytt mörk lóðanna nr. 7 og 9 við Mávahraun.  Síðar, eða með bréfi, dags. 25. mars 2008, er barst nefndinni samdægurs, kærir Arnar Þór Jónsson hdl., f.h. sömu aðila, ákvörðun skipulags- og byggingarfulltrúans í Hafnarfirði frá 12. desember 2007, er staðfest var í bæjarstjórn hinn 15. janúar 2008, um að veita leyfi fyrir breytingum á húsinu að Mávahrauni 7 og ákvörðun bæjarstjórnar frá 27. nóvember 2007 um breytt mörk lóðanna nr. 7 og 9 við Mávahraun.  Hafa framangreind kærumál verið sameinuð. 

Gera kærendur þá kröfu að hinar kærðu ákvarðanir verði felldar úr gildi.  Þá eru og gerðar eftirtaldar kröfur:  Að ákvarðanir skipulags- og byggingarfulltrúans frá 20. desember 2006 og bæjarstjórnar Hafnarfjarðarbæjar frá 27. nóvember 2007 um breytt mörk lóðanna nr. 7 og 9 við Mávahraun verði felldar úr gildi og að lóðamörkin verði óbreytt frá því sem þau voru áður en kærendur eignuðust fasteignina að Mávahrauni 9, að hafnað verði byggingarleyfi vegna viðbyggingar við húsið nr. 7 við Mávahraun, að synjað verði um breytingar á Mávahrauni 7 sem knúið geti á um breytingar á Mávahrauni 9 og að veggur á lóðamörkum verði færður 1,8 metra frá lóðamörkunum sjálfum og verði hvergi hærri en 1,8 m yfir lóðinni að Mávahrauni 9.  Að lokum er þess krafist að úrskurðarnefndin kveði upp til bráðabirgða úrskurð um stöðvun framkvæmda.  Mun úrskurðarnefndin ekki fjalla sérstaklega um þá kröfu heldur er málið nú tekið til efnisúrskurðar. 

Málavextir:  Með kaupsamningi, dags. 7. desember 2006, eignuðust kærendur máls þessa húsið að Mávahrauni 9.  Við kaupsamningsgerðina lágu frammi teikningar að breytingum á húsinu að Mávahrauni 7 sem þá var 266 m² og er einbýlishús á tveimur hæðum.  Voru húsin að Mávahrauni 7 og 9 á þessum tíma í eigu sama aðila.  Sagði eftirfarandi í áðurnefndum kaupsamningi:  „Seljandi vísar í samþykktar teikningar dagsettar 13. september 2006 sem kaupandi hefur kynnt sér og sættir sig við.“  Breytingar þessar fólu í sér að 36,2 m² bílskúr yrði byggður við húsið að Mávahrauni 7 og herbergi og baðaðstöðu komið fyrir á efri hæð þess.  Byggt yrði við neðri hæð, glerþak sett yfir verönd og veggur steyptur á lóðamörkum.  Eftir stækkunina yrði íbúðarhúsið samtals 311,8 m² auk bílskúrs, eða samtals 348 m².  Nam fyrirhuguð stækkun því 82 m².  Á teikningum komu einnig fram breytt mörk milli lóðanna að Mávahrauni 7 og 9 sem leiddi til stækkunar lóðarinnar að Mávahrauni 7 á kostnað lóðarinnar að Mávahrauni 9. 

Á embættisfundi skipulags- og byggingarfulltrúa hinn 20. desember 2006 var eftirfarandi fært til bókar:  „…Mávahraun 9, sækir um leyfi þann 26.05.06 að breyta lóðarstærð/lóðarmörkum.  Gler í gluggum austurhliðar efri hæðar er breytt í E30, samkv. teikningum Pálmars Kristmundssonar, dags. 25.10.04.  Nýjar teikningar bárust 30.06.2006.  Skipulags- og byggingarfulltrúi felst á umbeðna lóðarstækkun þann 12.07.2006, en frestar afgreiðslu erindisins að öðru leyti þar til mæliblöð liggja fyrir.  Breytt mæliblað liggur fyrir í des. 2006.  Samþykkt af skipulags- og byggingarfulltrúa.  Umsóknin samræmist lögum nr. 73/1997.“  Var afgreiðsla þessi staðfest á fundum bæjarstjórnar hinn 16. janúar 2007. 

Í febrúar 2007 var m.a. kærendum grenndarkynnt áform eigenda hússins að Mávahrauni 7 um breytingar á því.  Nánar tiltekið var um að ræða stækkun efri hæðar hússins í átt að lóð nr. 9, að fyrirhugaður veggur á lóðarmörkum yrði lækkaður og fyrirhugaður bílskúr stækkaður.  Komu fram athugasemdir til bæjaryfirvalda, m.a. frá kærendum, vegna þessa. 

Á fundi skipulags- og byggingarráðs hinn 3. apríl 2007 var eftirfarandi fært til bókar:  „… sækir um stækkun efri hæðar húss í átt að lóð nr. 9, 3 m frá lóðarmörkum og lækkun veggjar á lóðarmörkum.  Einnig er sótt um stækkun á bílskúr að göngustíg skv. teikningum Pálmars Kristmundssonar dags. 19.01.07.  Erindið var grenndarkynnt skv. 7. mgr. 43. greinar skipulags- og byggingarlaga.  Grenndarkynningu lauk 2.3.2007.  Athugasemdir bárust.  Nýjar teikningar Pálmars Kristmundssonar dags. 26.03.07 bárust, þar sem brugðist hefur verið við ýmsum athugasemdum lóðarhafa Mávahrauns 9, og bréf lóðarhafa Mávahrauns 9 barst dags. 26.03.07.  Lögð fram tillaga skipulags- og byggingarsviðs að svörum við athugasemdum.  Gerð var grein fyrir fundi 02.04.07 með lóðarhöfum Mávahrauns 9.  Skipulags- og byggingarráð gerir svör skipulags- og byggingarsviðs að sínum, samþykkir erindið fyrir sitt leyti og felur skipulags- og byggingarfulltrúa endanlega afgreiðslu erindisins. Samþykkt með 4 atkvæðum.“  Var erindið samþykkt á embættisfundi skipulags- og byggingarfulltrúa hinn 4. sama mánaðar.
 
Athugasemdum kærenda var svarað með bréfi, dags. 3. apríl 2007, og sagði þar m.a: 

„Athugasemdir voru gerðar við eftirfarandi atriði: 
– að viðbygging sú sem sótt er um sé ekki í samræmi við reglugerðir hvað varðar fjarlægð milli húsa, fjarlægð frá lóðamörkum, hæð skjólveggjar og eldvarnir þar sem m.a. er ekki steypt plata yfir efri hæð hússins á Mávahrauni 9
– að veggir á lóð nr. 7 og á lóðamörkum skerði stórlega birtu, morgunsól á palli við svefnherbergi hverfi og neðri hæð hússins lendi í skugga
– að engin teikning sem sýni skuggavarp sé fyrir liggjandi og ekki heldur uppdráttur sem sýni hvernig húsið lítur út í götumyndinni
– að útsýni skerðist frá Mávahrauni 9 og stækkunin þrengi að húsinu
– að verð fasteignarinnar á Mávahrauni 9 lækki og það verði þyngra í sölu

Svör:
      – Fjarlægð milli húsa getur verið lítil og hægt að uppfylla kröfur reglugerða með  efnisvali og tæknilegri útfærslu.
– Eftir að tillagan að stækkun Mávahrauns 7 var grenndarkynnt hefur verið komið til móts við athugasemdir eigenda Mávahrauns 9. Veggur, opinn að hluta, sem sótt var um leyfi fyrir 3 m frá lóðamörkum milli Mávahrauns 7 og 9 hefur verið felldur niður.  Samþykktur veggur sem er 280 sm hár á lóðamörkum hefur verið lækkaður í 120 sm. Skuggavarp af stækkun hússins að Mávahrauni 9 er minna en var af áður samþykktum vegg.
– Uppdráttur sem sýnir skuggavarp og götumynd hefur verið gerður og kynntur íbúum. Húsið á Mávahrauni 7 hefur alltaf haft sérstöðu í götumyndinni.
– Breytingin hefur óveruleg áhrif á útsýni frá Mávahrauni 9 en þrengir eitthvað að húsinu.
Erfitt er að spá fyrir um verð á fasteignamarkaði og sölumöguleika eigna.“

Á embættisfundi byggingarfulltrúa hinn 4. apríl 2007 var samþykkt að veita leyfi til umsóttra breytinga á húsinu að Mávahrauni 7.  Var þessi samþykkt kærð til úrskurðarnefndarinnar svo sem að framan greinir. 

Á fundi skipulags- og byggingarráðs hinn 5. júní 2007 var eftirfarandi fært til bókar:  „… Mávahrauni 7, sækir um leyfi þann 26.05.06, að stækka lóðina, einfaldur bílskúr byggður, herbergi og baðaðstaða sett.  Byggt við neðri hæð.  Glerþak sett yfir verönd samkv. teikn. Pálmars Kristmundssonar, dags. 09.09.04.  Nýjar teikningar bárust 27.06.2006 og samþykkt slökkviliðs höfuðborgarsvæðisins dags. 29.06.2006.  Byggingarleyfið var samþykkt af skipulags- og byggingarfulltrúa 13.09.06 og af bæjarstjórn 03.10.06.  Lagt fram bréf forstöðumanns Úrskurðarnefndar skipulags- og byggingarmála dags. 11.05.07.  Samkvæmt ábendingu Úrskurðarnefndar skipulags- og byggingarmála þarf bæjarstjórn að samþykkja lóðarstækkunina sérstaklega.  Skipulags- og byggingarráð staðfestir samþykkt skipulags- og byggingarfulltrúa frá 13.09.06 hvað varðar lóðarstækkun. Skipulags- og byggingarráð gerir eftirfarandi tillögu til bæjarstjórnar:  „Bæjarstjórn Hafnarfjarðar staðfestir afgreiðslu skipulags- og byggingarfulltrúa á lóðarmörkum Mávahrauns 7 og 9 frá 13.09.06.““ 

Á fundi bæjarstjórnar hinn 12. júní 2007 var m.a. eftirfarandi fært til bókar:  „Bæjarstjórn Hafnarfjarðar staðfesti með 9 atkvæðum  afgreiðslu skipulags- og byggingarfulltrúa á lóðarmörkum Mávahrauns 7 og 9 frá 13.09.06.  Tveir sátu hjá.“  Í bréfi fulltrúa fasteignarskráningar til kærenda, dags. 17. ágúst 2007, eru framangreindar bókanir kynntar og segir m.a. eftirfarandi í bréfinu:  „Það tilkynnist hér með, að nýr lóðarleigusamningur liggur tilbúinn til undirritunar að ykkar hálfu hjá undirritaðri, Strandgötu 6, 3ju hæð.  Verið er að leiðrétta lóðarstærð úr 768,5 m² í 771,7 m² þ.e. leiðrétting á lóðarmörkum milli lóðanna nr. 7 og 9.  Þið þurfið bæði að koma og undirrita lóðarleigusamninginn.“  Með bréfi kærenda, dags. 22. ágúst 2008, var afgreiðslu þessari mótmælt og því haldið fram að gögn varðandi lóðamörkin hafi ekki verið rétt. 

Á fundi skipulags- og byggingarráðs hinn 20. nóvember 2007 var m.a. eftirfarandi fært til bókar:  „…sækir um breytingu á íbúðarhúsi samkvæmt teikningum Pálmars Kristmundssonar dags. 22.10.2007.  Lóðamörk á uppdrættinum eru í samræmi við teikningar sem samþykktar voru af skipulags- og byggingarfulltrúa 13.09.06.  Lagður fram kaupsamningur fyrir Mávahraun 9 dags. 07.12.06, þar sem kaupandi lýsir sig samþykkan þeim teikningum.  Frestað á síðasta fundi. Bæjarlögmaður mætir á fundinn.  Þar sem formgalli var á fyrri afgreiðslu erindis nr. SB060363 hvað lóðamörk varðar, samþykkir skipulags- og byggingarráð að gera eftirfarandi tillögu til bæjarstjórnar:  „Bæjarstjórn Hafnarfjarðar samþykkir að breyta lóðarmörkum lóðanna nr. 7 og 9 við Mávahraun þannig að lóðin nr. 7 sem áður var 974 fm verði 1451.8 fm og að lóðin nr. 9 sem áður var 767 fm verði 771 fm í samræmi við fyrirliggjandi lóðarblað dags. 17.08.07“  Afgreiðslu byggingarleyfis frestað þar til gengið hefur verið frá lóðamörkum.“  Var framangreind tillaga samþykkt á fundi bæjarstjórnar hinn 27. nóvember 2007. 

Á fundi skipulags- og byggingarráðs hinn 4. desember 2007 var eftirfarandi fært til bókar:  „…sækir um breytingu á íbúðarhúsi samkvæmt teikningum Pálmars Kristmundssonar dags. 22.10.2007.  Bæjarstjórn samþykkti breytt lóðamörk á fundi sínum 27.11.2007.  Skipulags- og byggingarráð samþykkir erindið fyrir sitt leyti og felur skipulags- og byggingarfulltrúa endanlega afgreiðslu þess.  Samþykkt með 4 atkvæðum…“  Samþykkti skipulags- og byggingarfulltrúi erindið hinn 12. sama mánaðar og var þessi ákvörðun staðfest í bæjarstjórn hinn 15. janúar 2008. 

Með bréfum byggingarfulltrúa, dags. 21. febrúar 2008, til kærenda og úrskurðarnefndarinnar sagði að láðst hefði að kynna kærendum niðurstöðu bæjarstjórnar um nýtt byggingarleyfi vegna Mávahrauns 7.  Því væri þess farið á leit við úrskurðarnefndina að kærendum yrði veitt færi á að kæra ákvörðunina innan mánaðar frá dagsetningu bréfanna. 

Framangreindum samþykktum hafa kærendur einnig skotið til úrskurðarnefndarinnar svo sem að áður greinir. 

Eftir að fyrri kæran barst úrskurðarnefndinni hófust samningaviðræður milli aðila að frumkvæði Hafnarfjarðabæjar og fjallaði nefndin ekki um málið á meðan.  Viðræður þessar leiddu þó ekki til samkomulags. 

Málsrök kærenda:  Af hálfu kærenda eru gerðar alvarlegar athugasemdir við það hvernig haldið hefur verið á máli þessu af hálfu Hafnarfjarðarbæjar.  Við afgreiðslu málsins hafi undirstöðureglur stjórnsýsluréttar verið sniðgengnar og réttur um leið brotinn á kærendum. 
 
Bent sé á að kærendur hafi eignast Mávahraun 9 samkvæmt kaupsamningi um eignina hinn 7. desember 2006, sem þinglýst hafi verið degi síðar.  Við samningsgerðina hafi legið fyrir teikningar og byggingarlýsing vegna fyrirhugaðra breytinga á húsinu nr. 7 við Mávahraun og á lóðamörkum eignanna.  Hafi seljandi eignarinnar, sem jafnframt hafi verið eigandi Mávahrauns 7, tjáð kærendum að búið væri að samþykkja teikningu að stækkun neðri hæðar hússins nr. 7 og einnig væri búið að breyta lóðamörkum.  Að þessum upplýsingum fengnum hafi kærendur áritað gögn varðandi framangreint í þeirri trú að breytingarnar hefðu verið samþykktar í tíð fyrri eiganda og ekkert við því að segja.  Sérstaklega sé bent á að gögn sem kærendur hafi séð við kaupsamningsgerðina hafi ekki getið þess að fyrirhugaðar framkvæmdir við húsið nr. 7 myndu kalla á breytingar á húsinu nr. 9.  Af þessu öllu sé ljóst að ekki verði litið á áritun kærenda á teikningarnar sem samþykki þeirra fyrir einu eða neinu, svo sem þó hafi verið gert á fundi skipulags- og byggingarráðs hinn 21. nóvember 2007. 

Í febrúar 2007 hafi kærendur átt samtal við arkitekt sem hannað hefði breytingar á húsinu nr. 7 við Mávahraun.  Hafi þau þá orðið þess áskynja að teikningarnar hafi gert ráð fyrir E-30 eldvarnargleri í gluggum hússins nr. 9 og að til stæði að reisa háan vegg á lóðamörkum.  Við nánari eftirgrennslan hafi komið í ljós að teikningar að greindum breytingum hafi ekki fengið lögformlegt samþykki eins og þeim hefði áður verið tjáð af seljanda eignarinnar.  Þar til bær yfirvöld hafi ekki samþykkt teikningarnar heldur aðeins skipulags- og byggingarfulltrúi, sem skrifað hafi upp á teikningarnar 13. september 2006.  Hefðu teikningarnar verið samþykktar af byggingarfulltrúa 20. desember 2006 að kærendum fornspurðum.  Kærendur hafi ekki haft tækifæri til að tjá sig um málið á fyrstu stigum þess og hafi því verið brýnt að athygli þeirra, sem eigenda aðliggjandi fasteignar, væri vakin á að málið væri til meðferðar hjá bænum, sbr. 14. gr. stjórnsýslulaga nr. 37/1993.  Auk þess hafi Hafnarfjarðarbæ borið að veita þeim nauðsynlegar upplýsingar um málið og leiðbeina um réttarstöðu þeirra, sbr. 7. gr. stjórnsýslulaga.  Af þessu leiði að kærendur hafi ekki átt þess kost að kynna sér skjöl og önnur gögn um málið, sbr. 15. gr. stjórnsýslulaga. 

Í framhaldi af grenndarkynningu vegna fyrri útgáfu af teiknuðum breytingum á Mávahrauni 7 hafi kærendur sent bæjaryfirvöldum athugasemdir sínar með bréfi, dags. 28. febrúar 2007.  Í kjölfar þess hafi þau sent tvö bréf til bæjayfirvalda.  Hið fyrra, dags. 26. mars 2007, og hafi þar verið óskað endurskoðunar á breytingum á lóðamörkum umræddra fasteigna og að fyrri lóðamörk yrðu látin gilda.  Í síðara bréfinu, dags. 23. apríl 2007, hafi verið óskað eftir að stækkunarframkvæmdir að Mávahrauni 7 hæfust ekki fyrr en úrskurðað hefði verið í kærumáli sem þau hefðu skotið til úrskurðarnefndar skipulags- og byggingarmála sama dag. 

Að fram komnum mótmælum kærenda virðist sem eigendur Mávahrauns 7 hafi skilað inn nýjum teikningum og þær verið samþykktar af hálfu Hafnarfjarðar án þess að grenndarkynning hafi farið fram.  Megi lesa þetta út úr bréfi Hafnarfjarðarbæjar, dags. 17. ágúst 2007.  Ljóst sé að kærendur hafi talist aðilar málsins frá og með 7. desember 2006 og hafi því borið, skv. 13. gr. stjórnsýslulaga, að gefa þeim kost á að tjá sig um nýjar teikningar áður en ákvörðun yrði tekin, enda hafi ekkert legið fyrir í gögnum málsins um afstöðu þeirra til hinna nýju gagna.  Þá sé heldur ekkert sem bendi til þess að augljóslega óþarft hafi verið að leita eftir afstöðu þeirra til málsins.  Um skyldu Hafnarfjarðarbæjar í þessu tilliti megi einnig vísa til 7. mgr. 43. gr. skipulags- og byggingarlaga nr. 73/1997. 

Fyrir liggi í málinu viðurkenning Hafnarfjarðarbæjar á því að fyrri afgreiðsla bæjarins á breytingum á lóðamörkum 13. september 2006 hafi verið gölluð, sbr. bréf umsjónarmanns skipulags- og byggingarnefndar, dags. 23. nóvember 2007.   Af hálfu kærenda sé lögð áhersla á að afgreiðsla þessi byggi á alvarlegum misskilningi.  Komi sá misskilningur fram í því að litið hafi verið á áritun kærenda á fyrrnefndar teikningar sem samþykki þeirra.  Áritun kærenda á gögn sem þeim hafi verið afhent þegar þau hafi keypt eignina verði ekki talin jafngilda löglegu samþykki því áritunin hafi verð gefin í þeirri trú að um orðinn hlut væri að ræða.  Þegar kærendum hafi verið ljóst að málið væri óútkljáð hafi þau þegar gert gangskör að því að afla leiðréttingar.  Að teknu tilliti til þessa sé auðsætt að afstaða skipulags- og byggingarráðs, sem niðurstaða bæjarstjórnar hafi síðar verið reist á, hafi verið byggð á röngum forsendum.  Svo sem fram komi í bréfi, dags. 23. nóvember 2007, hafi með afgreiðslu þessari verið stefnt að því að leiðrétta formgalla, en hin efnislega niðurstaða hafi verið jafn gölluð fyrir það, þar sem fyrrnefnd áritun kærenda hafi ekki jafngilti samþykki þeirra.  Með því að bæjarstjórn hafi byggt á þeim bjagaða grundvelli sem áður hafði verið lagður og samþykkt lóðamörkin þrátt fyrir fyrrgreinda annmarka, án tilskilins rökstuðnings, beri að ógilda ákvörðun um breytt lóðamörk. 

Hvað byggingarleyfið varði sé til þess að líta að samkvæmt 3. mgr. 39. gr. skipulags- og byggingarlaga nr. 73/1997 geti byggingarnefnd, með samþykki sveitarstjórnar, veitt byggingarfulltrúa umboð til að gefa út byggingar- og framkvæmdaleyfi „…fyrir tilteknum, minni háttar framkvæmdum, enda sé ótvírætt að framkvæmd samræmist gildandi deiliskipulagi og að hönnunargögn séu fullnægjandi.“  Ekki liggi fyrir rökstuðningur leyfisveitanda fyrir því að skilyrði ofangreindrar 3. mgr. 39. gr. laganna séu uppfyllt, en slíkan rökstuðning hafi þó borið að veita, sbr. 2. mgr. 39. gr. laganna. 

Heildstætt mat á framanrituðu bendi til að stjórnvaldsákvarðanir Hafnarfjarðarbæjar í máli þessu hafi verið teknar án tillits til jafnræðisreglu stjórnsýslulaga.  Við málsmeðferð og ákvarðanatöku hafi kærendum verið mismunað með því að bæjarfélagið hafi dregið taum eigenda Mávahrauns nr. 7.  Ekkert liggi fyrir í málinu sem gefið geti til kynna að sú mismunun eigi við málefnaleg rök að styðjast. 

Enn sé ótalinn sá alvarlegi ágalli á meðferð málsins sem vikið sé að í bréfi bæjarins, dags. 21. febrúar 2008, þ.e. að hinar kærðu stjórnvaldsákvarðanir hafi ekki verið birtar kærendum fyrr en eftir dúk og disk, auk þess sem leiðbeiningum til þeirra hafi verið stórlega ábótavant, m.a. vegna þess að ekki verði með vissu ráðið af bréfinu hvert unnt sé að beina kæru.  Hvort tveggja brjóti í bága við 20. gr. stjórnsýslulaga. 

Samkvæmt meginreglu 27. gr. stjórnsýslulaga teljist kærufrestur þrír mánuðir frá því að aðila máls hafi verið tilkynnt um stjórnvaldsákvörðun.  Ákvæði skipulags- og byggingarlaga kveði ekki á um skemmri frest og sé því óútskýrt við hvaða lagaheimild Hafnarfjarðarbær hafi stuðst þegar kærendum hafi verið veittur eins mánaðar kærufrestur, sbr. nefnt bréf bæjarins, dags. 21. febrúar 2008. 

Í því máli sem hér um ræði hafi ákvörðun fyrst verið tekin að kærendum fornspurðum og svo virðist sem ætlun Hafnarfjarðarbæjar sé sú að þau eigi aðeins kost á að koma sjónarmiðum sínum á framfæri við eitt stjórnvald.  Slíkt samræmist ekki markmiði stjórnsýslulaga.  Auk þess teljist allt ofangreint til brota á tilgreindum ákvæðum þeirra laga. 

Af framanskráðum brotum á ákvæðum laga um stjórnsýslu og lögum um skipulags- og byggingarmál leiði að ógilda beri ákvörðun um breytingu lóðamarka Mávahrauns 7 og 9 og allar þær síðari ákvarðanir sem á þeirri ákvörðun hafi grundvallast. 

Málsrök Hafnarfjarðarbæjar:  Hafnarfjarðarbær hefur ekki skilað sérstakri greinargerð vegna máls þessa.  Aftur á móti hafa bæjaryfirvöld látið úrskurðarnefndinni í té gögn er málið varða. 

Málsrök byggingarleyfishafa:  Af hálfu byggingarleyfishafa er fram komnum kröfum mótmælt og alvarlegar athugasemdir gerðar við kæruatriðin og rökstuðning kærenda fyrir þeim enda verði ekki betur séð en að kæran byggist á grundvallarmisskilningi.  Þannig sé því haldið fram í kæru að breyting á lóðamörkum eignanna nr. 7 og  9 við Mávahraun hafi verið samþykkt hinn 20. desember 2006.  Hið rétta sé að þessi breyting hafi verið samþykkt hinn 13. september 2006 en þá hafi verið samþykktar nýjar byggingarnefndarteikningar fyrir báðar eignirnar.  Meginefni þeirra breytinga sem þar hafi komið fram sé stækkun lóðarinnar nr. 7 í áttina að nr. 9 og ný mannvirki á lóðinni nr. 7.  Kærendur hafi keypt eignina nr. 9 með kaupsamningi, dags. 7. desember 2006, og þá hafi þessar breytingar verið um garð gengnar.  Í kaupsamningi kærenda og fyrri eiganda eignarinnar sé þess getið að fyrrgreindar byggingarnefndarteikningar hafi legið fyrir við samningsgerðina og að kærendur hafi kynnt sér efni þeirra auk fleiri gagna.  Byggingarleyfishafi geti því ekki fallist á að nein skerðing hafi orðið á hagsmunum kærenda við hina kærðu samþykkt skipulags- og byggingarráðs.  Sérstaklega hafi verið tekið á því í fyrrgreindum byggingarnefndarteikningum að gleri í gluggum og hurðum á efri hæð austurhliðar hússins nr. 9 skuli breytt í E30.  Hafi sú breyting verið gerð vegna þess að fjarlægð milli húsanna hafi farið niður fyrir sex metra með þessari breytingu.  Hefði kærendum mátt vera þetta ljóst hefðu þau kynnt sér þau gögn sem legið hafi fyrir við gerð kaupsamningsins um eignina.  Frá sjónarhóli byggingarleyfishafa hafi allar þær breytingar, sem gerðar hafi verið á lóðamörkum og samþykktum mannvirkjum á lóðunum, þegar verið frágengnar er kærendur hafi keypt eign sína.  Telji þau sig hins vegar hafa verið blekkt með einhverjum hætti eða ekki verið veittar fullnægjandi upplýsingar hljóti þau að verða að eiga það við viðsemjanda sinn en hvorki við byggingarleyfishafa né sveitarfélagið. 

Fjarlægð milli húsanna verði 5,8 metrar eftir að framkvæmdum ljúki og sé það fullnægjandi miðað við að eigandi hússins nr. 9 efni þá kvöð sem á eign hans hvíli um auknar brunavarnir.  Krafa byggingarreglugerðar um lágmarksbil milli húsa lúti eingöngu að brunavörnum og ef þeim sé fullnægjandi fyrir komið hindri það ekki að henni sé vikið til hliðar. 

Bent sé á að byggingarleyfishafi hafi ákveðið að lækka vegg sem áður hafði verið samþykktur á lóðarmörkum úr 3,2 metrum í 1,2 metra.  Hafi hann jafnframt sýnt fram á að skuggamyndun af veggnum á eignina nr. 9 sé óveruleg enda úr austurátt. 

Byggingarleyfishafi telji að umsókn hans um breytingu á húsinu nr. 7 við Mávahraun hafi verið hófleg, hún hafi verið í samræmi við þær skipulagsbreytingar sem gerðar hafi verið á þessum tveimur eignum á árinu 2006, áður en núverandi eigendur þeirra hafi fest kaup á þeim.  Málsmeðferð skipulags- og byggingarráðs hafi verið kórrétt og hvergi vikið frá réttum aðferðum.  Niðurstaðan feli ekki í sér skerðingu á þeim hagsmunum sem kærendur hafi eignast með kaupum á eign sinni og jafnvel þótt svo væri gæti það einungis grundvallað einkaréttarlega kröfu á hendur viðsemjanda þeirra, en gæti ekki skert réttindi byggingarleyfishafa. 

Vettvangsskoðun:  Úrskurðarnefndin kynnti sér með óformlegum hætti aðstæður á vettvangi hinn 27. maí 2008. 

Niðurstaða:  Eins og að framan greinir má rekja upphaf máls þessa til þess að í september 2006 samþykkti skipulags- og byggingarfulltrúi Hafnarfjarðar teikningar að stækkun hússins að Mávahrauni 7.  Á teikningunum komu einnig fram áform um breytt mörk lóðanna að Mávahrauni 7 og 9 en þær voru þá í eigu sama aðila.  Voru teikningar þessar kynntar kærendum hinn 7. desember 2006 við kaup þeirra á húsinu að Mávahrauni 9. 

Á embættisafgreiðslufundi skipulags- og byggingarfulltrúa hinn 20. desember 2006 var tekin til afgreiðslu umsókn fyrrum eiganda hússins að Mávahrauni 9 um að breyta lóðarstærð og lóðarmörkum þannig að lóð hússins yrði minnkuð að austanverðu um 3,1 metra en stækkuð um 4,0 metra til suðurs.  Að sama skapi yrði lóðin að Mávahrauni 7 stækkuð um 3,1 metra til vesturs.  Þá var og óskað eftir að gler í gluggum austurhliðar efri hæðar yrði E30.  Bókun embættisins af þessu tilefni var eftirfarandi:  „Skipulags- og byggingarfulltrúi fellst á umbeðna lóðarstækkun þann 12.07.2006, en frestar afgreiðslu erindisins að öðru leyti þar til mæliblöð liggja fyrir.  Breytt mæliblað liggur fyrir í des. 2006.  Samþykkt af skipulags- og byggingarfulltrúa.  Umsóknin samræmist lögum nr. 73/1997.“  Var framangreint staðfest í bæjarstjórn hinn 16. janúar 2007. 

Í 2. gr. samþykktar um afgreiðslur byggingarfulltrúans í Hafnarfirði nr. 774/2005 eru taldar upp heimildir byggingarfulltrúa til afgreiðslu máls án staðfestingar skipulags- og byggingarráðs og eru breytingar á lóðarmörkum ekki þar á meðal.  Þá er í 30. gr. skipulags- og byggingarlaga nr. 73/1997 kveðið á um að óheimilt sé að breyta landamerkjum og lóðamörkum nema samþykki sveitarstjórnar komi til. 

Eins og að framan er rakið samþykkti skipulags- og byggingarfulltrúi beiðni fyrrum eiganda hússins að Mávahrauni 9 um breytt mörk lóðanna nr. 7 og 9 við Mávahraun og var samþykktin staðfest af bæjarstjórn.  Áhöld þóttu vera um hvort slík embættisfærsla væri á færi skipulags- og byggingarfulltrúa og var Hafnarfjarðarbæ og byggingarleyfishafa bent á það eftir að kæra í málinu kom fram og var þeim veitt færi á að tjá sig um það álitaefni.  Í kjölfarið tók skipulags- og byggingarráð málið tvívegis til afgreiðslu og gerði tillögu til bæjarstjórnar um breytt mörk lóðanna sem í bæði skiptin var samþykkt.  Var þetta gert án þess að kærendum væri veitt færi á að tjá sig um ætlan bæjaryfirvalda um að breyta lóðamörkunum og án nokkurs samráðs við þau. 

Lóðarleigusamningur er tvíhliða samningur og eigi að gera á honum breytingu leiðir af eðli máls að hafa verður samráð við lóðarhafa og leita samkomulags við þá um breytinguna.  Hyggist sveitarstjórn taka ákvörðun um breytingu á lóðarmörkum verður í öllu falli að játa lóðarhöfum andmælarétt.  Í máli þessu var hvorki viðhaft nauðsynlegt samráð við kærendur varðandi breytt lóðarmörk né þeim veitt færi á að tjá sig um fyrirhugaða breytingu.  Var þannig bæði gengið gegn lögvörðum eignarréttindum kærenda og reglum stjórnsýslulaga nr. 37/1993 um andmælarétt.  Verður því ekki hjá því komist að fella úr gildi ákvarðanir bæjaryfirvalda um breytingu á mörkum lóðar kærenda að Mávahrauni 9. 

Í málinu er einnig deilt um leyfi til viðbygginga við húsið á lóðinni nr. 7 við Mávahraun sem veitt var hinn 4. apríl 2007 og lítillega breytt hinn 12. desember s.á.  Samkvæmt teikningum, sem samþykktar voru hinn 13. september 2006, var heimilað að stækka húsið úr 266,0 m² í 311,8 m² og byggja við það 36,2 m² bílskúr og var heimilað heildarflatarmál bygginga á lóðinni samtals 348 m² eftir þá samþykkt.  Á þeim tíma voru fasteignirnar nr. 7 og 9 við Mávahraun í eigu sama aðila og verður því ekki séð að það hafi þá skipt máli þótt viðbygging við Mávahraun 7 færi að hluta yfir lóðamörk nefndra eigna.  Var þessi samþykkt ekki borin undir úrskurðarnefndina en að auki voru teikningar að þeim viðbyggingum, sem samþykktar voru í september 2006, kynntar kærendum við kaup þeirra á eigninni að Mávahrauni 9 hinn 7. desember 2006.  Verður því lagt til grundvallar að fyrir hafi verið bindandi samþykkt er heimilaði 348 m² byggingu á lóðinni að Mávahrauni 7, er hin kærða ákvörðun um frekari stækkun hússins var tekin hinn 4. apríl 2007, og kemur málsmeðferð við gerð hinnar fyrri samþykktar því ekki til umfjöllunar í máli þessu. 

Í hinni kærðu ákvörðun frá 4. apríl 2007 felst, eftir þá breytingu sem á henni var gerð 12. desember s.á., að heimiluð er stækkun viðbygginga um 66,3 m².  Er þar aðallega um að ræða geymslu við bílskúr á þeim enda hússins sem fjær er húsi kærenda og hins vegar u.þ.b. 30 m² viðbyggingu við efri hæð er veit að húsi kærenda og er það sú viðbygging sem kærendur telja raska hagsmunum sínum. 

Á umræddu svæði er ekki í gildi deiliskipulag og kusu bæjaryfirvöld að grenndarkynna erindi lóðarhafa Mávahrauns 7.  Verður að ætla að það hafi verið gert á grundvelli undanþáguheimildar 3. mgr. 23. gr. skipulags- og byggingarlaga nr. 73/1997.  Má fallast á með bæjaryfirvöldum að skilyrði hafi verið til að viðhafa þá málsmeðferð, þegar til þess er litið að aðeins sú 30 m² viðbygging við efri hæð hússins að Mávahrauni 7, sem veit að húsi kærenda, getur talist hafa grenndaráhrif er máli skipti við mat á því hvort um verulega breytingu á byggðamynstri sé að ræða.  Er þá einnig litið til þess að hús við götuna standa nokkuð þétt, en nýtingarhlutfall er lágt þar sem baklóðir eru stórar. 

Samkvæmt því sem að framan er rakið verður ekki talið að ógilda beri hin kærðu byggingarleyfi með þeim rökum að málsmeðferð við undirbúning og gerð þeirra hafi verið verulega áfátt.  Hins vegar er sá efnisannmarki á leyfunum að gert er ráð fyrir aðkomu um lóð kærenda að viðbyggingu á efri hæð enda er það niðurstaða úrskurðarnefndarinnar að ekki hafi enn verið gerð breyting á mörkum milli lóðanna 7 og 9 við Mávahraun með lögmætum hætti.  Verður því ekki hjá því komist að fella hið kærða byggingarleyfi úr gildi, en með hliðsjón af meðalhófsreglu 12. gr. stjórnsýslulaga nr. 37/1993 verður leyfið þó aðeins fellt úr gildi að því er varðar viðbyggingu við norðvesturenda efri hæðar hússins að Mávahrauni 7 og veggi er standa inni á lóð kærenda miðað við óbreytt lóðamörk.  Er hins vegar lagt til grundvallar að viðbygging við neðri hæð hafi að stofni til verið samþykkt meðan lóðirnar að Mávahrauni 7 og 9 voru á forræði sama aðila og að hvorki standi málefnaleg rök til þess að fella úr gildi byggingarleyfið hvað hana varði né að því er tekur til bílskúrs og geymslu við suðausturenda hússins, sem þegar hafa verið byggð. 

Fyrir úrskurðarnefndinni hafa kærendur gert þær kröfur að synjað verði um breytingar á Mávahrauni 7 sem knúið geti á um breytingar á Mávahrauni 9 og að veggur á lóðamörkum verði 1,8 metra frá lóðamörkunum sjálfum sem verði hvergi hærri en 1,8 m yfir lóðinni að Mávahrauni 9.  Í ljósi niðurstöðu málsins koma kröfur þessar ekki til umfjöllunar úrskurðarnefndarinnar. 

Uppkvaðning úrskurðar í máli þessu hefur dregist vegna mikils fjölda mála sem skotið hefur verið til úrskurðarnefndarinnar og vegna þess að um tíma var niðurstöðu beðið sáttaumleitana í málinu.  

Úrskurðarorð:

Ákvarðanir skipulags- og byggingarfulltrúans frá 20. desember 2006 og bæjarstjórnar Hafnarfjarðarbæjar frá 27. nóvember 2007 um breytt mörk lóðanna nr. 7 og 9 við Mávahraun eru felldar úr gildi. 

Ákvarðanir skipulags- og byggingarfulltrúans í Hafnarfirði frá 4. apríl 2007 og 12. desember s.á., um að veita leyfi til breytinga á húsinu að Mávahrauni 7 í Hafnarfirði eru felldar úr gildi að því er varðar viðbyggingu á efri hæð norðvesturenda hússins að Mávahrauni 7 og veggi er standa inni á lóð kærenda miðað við óbreytt lóðamörk.  Að öðru leyti stendur hin kærða ákvörðun  frá 4. apríl 2007 óröskuð.

 

__________________________________
Hjalti Steinþórsson

 

______________________________                       ______________________________
    Ásgeir Magnússon                                                            Þorsteinn Þorsteinsson