Skip to main content
Úrskurðarnefnd umhverfis- og auðlindamála

91/2006 Hleinar

Með

Ár 2009, þriðjudaginn 19. maí, kom úrskurðarnefnd skipulags- og byggingarmála saman til fundar í húsnæði nefndarinnar að Skúlagötu 21, Reykjavík.  Mætt voru Hjalti Steinþórsson forstöðumaður, Þorsteinn Þorsteinsson byggingarverkfræðingur og Aðalheiður Jóhannsdóttir dósent. 

Fyrir var tekið mál nr. 91/2006, kæra á samþykkt bæjarstjórnar Hafnarfjarðar frá 5. september 2006 um breytt deiliskipulag Hleina að Langeyrarmölum er tekur til lóðanna nr. 30-34 við Herjólfsgötu, Hafnarfirði. 

Í málinu er nú kveðinn upp svofelldur

úrskurður: 

Með ódagsettu bréfi til úrskurðarnefndar skipulags- og byggingarmála er barst nefndinni hinn 15. nóvember 2006, kærir W, Drangagötu 1, Hafnarfirði samþykkt bæjarstjórnar Hafnarfjarðar frá 5. september 2006 um breytingu á deiliskipulagi Hleina að Langeyrarmölum vegna lóða nr. 30-34 við Herjólfsgötu.  Auglýsing um gildistöku hinnar kærðu ákvörðunar var birt í B-deild Stjórnartíðinda 7. febrúar 2007.  Krefst kærandi þess að hin kærða ákvörðun verði felld úr gildi.

Málavextir:  Árið 2001 tók gildi sameiginlegt deiliskipulag Garðabæjar og Hafnarfjarðar fyrir Hleina að Langeyrarmölum er felldi úr gildi eldra deiliskipulag og tekur skipulagið m.a. til Herjólfsgötu í Hafnarfirði.  Í sérákvæðum skipulagsskilmála segir svo:  „Gert er ráð fyrir einni nýrri lóð (30) meðfram Herjólfsgötu og er stærð hennar sýnd á deiliskipulagsuppdrætti.  Herjólfsgata 30 liggur að Eyrarhrauni að hluta, sem lagt er til að verði hverfisverndað svæði, vegna sérstakrar náttúru og umhverfisgæða.  Húsið skal vera tveggja hæða íbúðarhús með innbyggðri bílgeymslu...“  Er stærð lóðar samkvæmt deiliskipulagsuppdrætti 2.261 m².  Ekki er í skipulaginu sérstaklega vikið að lóðum nr. 32 og 34 við Herjólfsgötu en tekið fram í sérákvæðum skipulagsskilmála um Herjólfsgötu, Drangagötu og Klettagötu að ákvæði skilmálanna gildi einnig um þá eldri fastmótuðu byggð sem liggi við ofangreindar götur. 

Á fundi skipulags- og byggingarráðs Hafnarfjarðar hinn 29. mars 2005 var lögð fram til kynningar hugmynd lóðarhafa um byggingu fjöleignahúss á lóðunum nr. 30-34 við Herjólfsgötu og var umhverfis- og tæknisviði falið að vinna deiliskipulagsforsögn fyrir lóðirnar þar sem m.a. yrði tekið tillit til hverfisverndar á svæðinu.  Málið var til meðferðar næstu mánuði hjá bæjaryfirvöldum og lagði m.a. umhverfisnefnd til að farið yrði eftir núgildandi deiliskipulagi við uppbyggingu svæðisins en óskaði jafnframt umsagna Fornleifaverndar ríkisins, Húsafriðunarnefndar og Byggðasafns Hafnarfjarðar vegna málsins. 

Hinn 6. september 2005 var samþykkt skipulagsforsögn á fundi skipulags- og byggingarráðs.  Gerði hún ráð fyrir að á 3.394,4 m² lóð að Herjólfsgötu nr. 30-34 yrði heimilað að reisa þrjú íbúðarhús með allt að 200 m² grunnfleti.  Nýtingarhlutfall lóðar skyldi miðast við hámark 0,6.  Á fundi skipulags- og byggingarráðs hinn 18. október 2005 var lögð fram ný tillaga af hálfu lóðarhafa og samþykkt að haldin yrði svonefnd forstigskynning á tillögunni sem og á samþykktri skipulagsforsögn.  Haldinn var kynningarfundur í nóvember 2005 og á fundi skipulags- og byggingarráðs hinn 17. janúar 2006 var lóðarhafa heimilað að vinna tillögu með þeim breytingum að mesta hæð húss nr. 30 yrði lækkuð og hús nr. 32 lækkað um eina hæð.  Þá var samþykkt á fundi skipulags- og byggingarráðs hinn 31. janúar og aftur hinn 14. febrúar s.á. að auglýsa tillöguna með áorðnum breytingum skv. 1. mgr. 26. gr. skipulags- og byggingarlaga nr. 73/1997. 

Breyting á deiliskipulagi, er tekur til umræddra lóða, var kynnt á skipulagsþingi er skipulags- og byggingarráð Hafnarfjarðar boðaði til í apríl 2006.  Skipulagstillagan var  að nýju til umræðu á fundi skipulags- og byggingarráðs hinn 9. maí 2006 þar sem lagt var fram yfirlit athugasemda er settar höfðu verið fram á fyrrgreindu skipulagsþingi.  Var tillagan afgreidd með svofelldri bókun:  „Skipulags- og byggingarráð samþykkir skipulagstillöguna með áorðnum breytingum og að málinu verði lokið skv. 26. gr. skipulags- og byggingarlaga.  Tillaga til bæjarstjórnar:  „Bæjarstjórn Hafnarfjarðar samþykkir tillögu að breytingu á deiliskipulagi Hleina að Langeyrarmölum, hvað varðar lóðirnar nr. 30-34 við Herjólfsgötu dags. 20.01.2006 og að málinu verið lokið skv. 26. gr. skipulags- og byggingarlaga“.“ 

Á fundi bæjarstjórnar hinn 16. maí 2006 var tillagan tekin fyrir en hlaut hins vegar ekki þá afgreiðslu sem skipulags- og byggingarráð hafði lag til heldur samþykkti bæjarstjórn samhljóða að vísa málinu aftur til skipulags- og byggingarráðs, en ekki kom fram af hvaða ástæðum það var ákveðið.

Hinn 22. maí 2006 var umrædd tillaga að breyttu deiliskipulagi auglýst til kynningar og veittur frestur til 3. júlí s.á. til að koma á framfæri athugasemdum.  Bárust athugasemdir, m.a. frá kæranda máls þessa, er taldi til að mynda að með breyttu skipulagi myndi ásýnd götunnar gjörbreytast, umferð um hana aukast og útsýni minnka til muna.  Þá myndu fyrirhugaðar byggingar skerða verulega hraunmyndanir er skæru sig úr landslagi á lóðinni. 

Tillagan var til frekari umfjöllunar hjá skipulagsyfirvöldum í Hafnarfirði sumarið 2006.  Jafnframt var hún tekin fyrir og samþykkt á fundi skipulagsnefndar Garðabæjar hinn 21. júní 2006 og í bæjarráði Garðabæjar hinn 27. s.m.  Var tekið fram í bókun skipulagsnefndar að skipulagssvæðið lægi beggja vegna bæjarfélagamarka en breytingin næði til lóðanna nr. 30-34 við Herjólfsgötu innan bæjarmarka Hafnarfjarðar.

Hinn 29. ágúst 2006 var enn á ný tekin fyrir á fundi skipulags- og byggingarráðs tillaga að breyttu deiliskipulagi lóðanna nr. 30-34 við Herjólfsgötu og lögð fram drög skipulags- og byggingarsviðs að svörum við framkomnum athugasemdum.  Gerði skipulags- og byggingarráð tilgreinda umsögn að sinni, samþykkti skipulagið og gerði þá tillögu til bæjarstjórnar að svo yrði gert.  Í svörum vegna athugasemda kemur eftirfarandi fram:  „Á skipulagstímanum var leitast við að koma til móts við óskir íbúanna, íbúðum var fækkað og húsin lækkuð.  […]  Til að koma enn frekar til móts við íbúa hefur verið ákveðið að minnka grunnflöt húsanna samtals um 110 m² og byggingarreitur á lóð nr. 30 verður færður um 1 m lengra frá kletti í suðausturhluta lóðar.  Með þessu minnkar nýtingarhlutfall á lóðunum, meira verður eftir af hrauni og kletturinn nýtur sín betur. Einnig opnast betur fyrir útsýni frá aðliggjandi lóðum.“ 

Samþykkti bæjarstjórn Hafnarfjarðar greinda tillögu á fundi sínum hinn 5. september 2006 og hinn 7. desember s.á. var samþykkt á fundi bæjarstjórnar Garðabæjar breytt deiliskipulag vegna umrædda lóða.  Birtist auglýsing um gildistöku skipulagsbreytingarinnar í B-deild Stjórnartíðinda 7. febrúar 2007. 

Málsrök kæranda:  Kærandi vísar til 9. gr. skipulags- og byggingarlaga nr. 73/1997 þar sem fram komi að við gerð skipulagsáætlana skuli eftir föngum leita eftir sjónarmiðum og tillögum íbúa og annarra þeirra sem hagsmuna eigi að gæta um mörkun stefnu og skipulagsmarkmið.  Níu einstaklingar hafi gert athugasemdir við tillöguna en í svarbréfum umhverfis- og tæknisviðs Hafnarfjarðar sé mjög óljóst fjallað um viðbrögð við framlögðum athugasemdum og á hvaða stigi eða hvort lagfæringar á tillögunni hafi verið gerðar.  Mótmæli íbúa hafi verið skýr og hafi bæjaryfirvöld ekki óskað eftir neinum hugmyndum þeirra til málamiðlunar. 

Bæjaryfirvöld hafi m.a. vísað til þess að eigendur fasteigna í þéttbýli geti ávallt vænst þess að breytingar verði gerðar á skipulagi sem skert geti t.d. útsýni og valdið aukningu á umferð.  Sé þessi röksemd tekin orðrétt úr niðurstöðu í eldra kærumáli fyrir úrskurðarnefndinni.  Sorglegt sé að bæjaryfirvöld skuli á þennan hátt nýta sér úrskurð annars máls til að geta breytt samþykktu skipulagi í trássi við ofangreint lagaákvæði eftir hentugleika.  Spurt sé hvers vegna íbúum sé veitt færi á að tjá sig um tillögu að breyttu deiliskipulagi þegar ekki sé farið að óskum þeirra eða vilja, hvort sem er. 

Undarlegt misræmi sé milli umdeildrar tillögu og þess að á fundi skipulags- og byggingarnefndar hinn 7. nóvember 2006 sé gerð sú tillaga til bæjarstjórnar að Hleinar að Langeyrarmölum verði friðlýstar.  Þá sé athyglisvert að á fundi skipulags- og byggingarráðs hinn 9. maí 2006 hafi verið lagt fram yfirlit athugasemda frá einum íbúa og samþykkt tillaga að breytingu en frestur til að skila inn athugasemdum hafi verið til 3. júlí s.á.  Með breyttu skipulagi muni umferð um svæðið enn aukast og útsýni skerðast.  Þá muni verða vandamál vegna bílastæða. 

———-

Hafnarfjarðarbæ var gefinn kostur á að tjá sig um framkomna kæru.  Engin greinargerð hefur borist af hans hálfu en bæjaryfirvöld hafa sent úrskuðarnefndinni gögn er málið varða.  Lóðarhafa Herjólfsgötu 30-34 var jafnframt tilkynnt um framkomna kæru en sjónarmið hans liggja ekki fyrir í málinu. 

Vettvangsskoðun:  Úrskurðarnefndin kynnti sér staðhætti á vettvangi hinn 2. apríl 2009. 

Niðurstaða:  Í máli þessu er krafist ógildingar á samþykkt bæjarstjórnar Hafnarfjarðar frá 5. september 2006 um breytt deiliskipulag Hleina að Langeyrarmölum hvað snertir lóðirnar nr. 30-34 við Herjólfsgötu.  Ber kærandi fyrir sig að málsmeðferð hinnar kærðu ákvörðunar hafi verið áfátt og efni ákvörðunarinnar muni raska hagsmunum hans. 

Deiliskipulag það sem breytt er með hinni kærðu ákvörðun er sameiginlegt deiliskipulag Hafnarfjarðar og Garðabæjar frá árinu 2001 fyrir tiltekið svæði.  Ekki verður í máli þessu tekin afstaða til lögmætis þessa fyrirkomulags enda er það ekki til úrlausnar í málinu og verður því að leggja til grundvallar að deiliskipulagið frá 2001 hafi lögformlegt gildi.

Samkvæmt 26 gr. skipulags- og byggingarlaga nr. 73/1997, sbr. 25. gr. sömu laga, þarf sveitarstjórn að samþykkja tillögu að breytingu á deiliskipulagi sem auglýsa á til kynningar.  Fyrir liggur að bæjarstjórn Hafnarfjarðar hafði ekki samþykkt umrædda tillögu þegar hún var auglýst til kynningar hinn 22. maí 2006.  Ekki verður heldur séð að bæjarstjórn Garðabæjar hafi tekið ákvörðun um að auglýsa tillögu að breytingu á hinu sameiginlega skipulagi og hvorki kemur fram í kynningarauglýsingu né í gildistökuauglýsingu í B-deild Stjórnartíðinda hinn 7. febrúar 2007 að um sé að ræða breytingu á sameiginlegu deiliskipulagi Hafnarfjarðar og Garðabæjar fyrir umrætt svæði.

Enda þótt hin umdeilda deiliskipulagsbreyting varði einungis lóðirnar nr. 30-34 við Herjólfsgötu í Hafnarfirði telur úrskurðarnefnin að tillagan hefði þurft að fá lögboðna meðferð samkvæmt 26. gr. sbr. 25. gr. skipulags- og byggingarlaga nr. 73/1997 af hálfu beggja þeirra sveitarfélaga sem hlut eiga að hinu sameiginlega skipulagi.  Þessa var ekki gætt og var málsmeðferð við undirbúning hinnar kærðu ákvörðunar verulega áfátt.  Verður hún af þeim sökum felld úr gildi.

Uppkvaðning úrskurðar í máli þessu hefur dregist verulega vegna mikils fjölda mála sem skotið hefur verið til úrskurðarnefndarinnar. 

Úrskurðarorð: 

Felld er úr gildi samþykkt bæjarstjórnar Hafnarfjarðar frá 5. september 2006 um breytt deiliskipulag Hleina að Langeyrarmölum. 

_____________________________
Hjalti Steinþórsson

_______________________________    _____________________________
Þorsteinn Þorsteinsson                                  Aðalheiður Jóhannsdóttir

26/2007 Unubakki

Með

Ár 2009, þriðjudaginn 19. maí, kom úrskurðarnefnd skipulags- og byggingarmála saman til fundar í húsnæði nefndarinnar að Skúlagötu 21, Reykjavík.  Mætt voru Hjalti Steinþórsson forstöðumaður, Þorsteinn Þorsteinsson byggingarverkfræðingur og Aðalheiður Jóhannsdóttir dósent. 

Fyrir var tekið mál nr. 26/2007, kæra á afgreiðslu bæjarráðs Sveitarfélagsins Ölfuss frá 8. mars 2007 um að synja að svo stöddu umsókn um breytta notkun hússins að Unubakka 24 í Þorlákshöfn og uppsetningu tveggja ósontanka að Unubakka 26-28.

Í málinu er nú kveðinn upp svofelldur

úrskurður: 

Með bréfi til úrskurðarnefndar skipulags- og byggingarmála, dags. 29. mars 2007, er barst nefndinni hinn 30. sama mánaðar, kærir Sigurbjörn Magnússon hrl., f.h. Lýsis hf., lóðarhafa lóðanna að Unubakka 24 og 26-28 í Þorlákshöfn, þá afgreiðslu bæjarráðs Sveitarfélagsins Ölfuss frá 8. mars 2007 að synja að svo stöddu umsókn Lýsis hf. um breytta notkun hússins að Unubakka 24 og uppsetningu ósontanka að Unubakka 26-28. 

Gerir kærandi þá kröfu að hin kærða ákvörðun verði felld úr gildi. 

Málavextir:  Með bréfi kæranda máls þessa til skipulags- og byggingarfulltrúa, dags. 25. ágúst 2006, var óskað eftir heimild til að setja upp þvottatanka við þurrkverksmiðju kæranda.  Sagði í bréfinu að um væri að ræða viðurkenndan búnað til að eyða lykt.  Þá sagði ennfremur að óskað væri eftir bráðabirgðaleyfi til 18 mánaða á meðan bygging nýrrar verksmiðju stæði yfir.  Var umsókn kæranda tekin til umfjöllunar á fundum skipulags-, byggingar- og umhverfisnefndar sveitarfélagsins hinn 2., 18. og 31. október 2006 og 19. desember s.á. án þess að umsóknin væri afgreidd.  Á fundi nefndarinnar hinn 16. janúar 2007 var eftirfarandi fært til bókar:  „Mál fyrir Unubakka 26-28, uppsetning á ósontönkum og breytingar á Unubakka 24, rædd.  Fyrir liggja teikningar af Unubakka 26-28, byggingum og afstöðumynd og af innra skipulagi, breytingar á Unubakka 24.  Starfleyfisveitingin er í vinnslu hjá lögmanni sveitarfélagsins.  Afgreiðsla á þeim málum er varða starfsemi Lýsis, hausaþurrkun og þá leyfi fyrir uppsetningu á ósontönkum og breytingar á Unubakka 24, verður tekin fyrir á fundi bæjarstjórnar 25. janúar n.k. til afgreiðslu.“  Á fundi bæjarstjórnar hinn 25. janúar 2007 var eftirfarandi fært til bókar:  „Á fundi skipulags-, byggingar- og umhverfisnefndar þann 16. janúar sl. tók nefndin fyrir erindi Lýsis hf. um breytta notkun á Unubakka 24 og uppsetningu á tveimur ósontönkum við Unubakka 26-28.  Bæjarstjórn felur lögmanni sveitarfélagsins að skila áliti um hvort þörf sé á deiliskipulagi fyrir umrætt svæði áður en framkvæmdir verði heimilaðar.  Þá er lögmanni sveitarfélagsins einnig falið að kanna hvort fyrirhugaðar framkvæmdir séu í samræmi við gildandi aðalskipulag svæðisins.“  

Á fundi bæjarráðs hinn 8. mars 2007 var fjallað um umsókn kæranda og samþykkti meirihluti ráðsins eftirfarandi bókun:

Erindi Lýsis hf. um breytta notkun á Unubakka 24 og uppsetningu á tveimur ósontönkum við Unubakka 26-28 var tekin fyrir í bæjarstjórn síðast þann 25. janúar sl.  Á þeim fundi var lögmanni sveitarfélagsins falið að skila áliti sínu um hvort þörf væri á deiliskipulagi fyrir umrætt svæði áður en framkvæmdir yrðu heimilaðar.  Þá var lögmanni sveitarfélagsins einnig falið að kanna hvort fyrirhugaðar framkvæmdir væru í samræmi við gildandi aðalskipulags svæðisins.  Álit lögmanns sveitarfélagsins hefur verið lagt fram til bæjarstjórnar.

Að íhuguðu máli þá hafnar bæjarráð Ölfuss að svo stöddu framkominni umsókn Lýsis hf. um breytta notkun á Unubakka 24 og uppsetningu á tveimur ósontönkum við Unubakka 26-28.

Bæjarráð bendir á þá meginreglu sem orðuð er í 1. mgr. 23. gr. skipulags- og byggingarlaga nr. 73/1997 (sbl) og mælir fyrir um að skylt er að gera deiliskipulag fyrir einstök svæði eða reiti þar sem framkvæmdir eru fyrirhugaðar.  Sú heimild sem fram kemur í 2. mgr. 23. gr., sbr. 7. mgr. 43. gr. (sbl) þess efnis að sveitarstjórn getur heimilað framkvæmdir á þegar byggðum svæðum, þar sem ekki liggur fyrir deiliskipulag, að undangenginni grenndarkynningu, er undanþága frá þessari meginreglu.

Bæjarráð bendir á að sú málsmeðferð að láta fara fram deiliskipulag áður en byggingarleyfi er gefið út í þegar byggðu hverfi er mun vandaðri málsmeðferð en sú að láta fara fram grenndarkynningu.  Tryggir sú leið því betur að nágrönnum og hagsmunaaðilum sé gefinn kostur á að koma að athugasemdum sínum. Hins vegar er gerð deiliskipulags þyngra í vöfum og tímafrekara en grenndarkynning.

Bæjarráð bendir á að málefni Lýsis hf. hafa verið mikið í umræðu í sveitarfélaginu.  Þá hafa sveitarfélaginu borist kvartanir um ólykt frá starfsemi verksmiðju Lýsis hf, vegna þessara kvartana verður að telja að útgáfa byggingarleyfis geti haft áhrif á fleiri aðila en hægt er að flokka sem nágranna skv. grenndarkynningu.

Bæjarráð metur það sem svo að hagsmunir íbúa sveitarfélagsins á að fá að koma sjónarmiðum sínum á framfæri vegi þyngra en hagsmunir Lýsis á því að fá skjótari úrlausn sinna mála.

Bæjarráð bendir Lýsi hf. á ákvæði 2. ml. 1. mgr. 23. gr. sbl er mælir fyrir um að framkvæmdaraðila er heimilt að gera tillögu til sveitarstjórnar að deiliskipulagi.“

Málsrök kæranda:  Af hálfu kæranda er krafist ógildingar á ofangreindri afgreiðslu bæjarráðs og því m.a. haldið fram að vandséð sé nauðsyn á gerð deiliskipulags vegna fyrirhugaðra framkvæmda.  Telji kærandi það vera meginreglu að veita beri lóðarhafa byggingarleyfi í samræmi við umsókn hans sé hún í samræmi við gildandi skipulags- og byggingarlöggjöf og skipulag viðkomandi svæðis.  Þá standist ekki afgreiðslan þar sem hún geri ráð fyrir að deiliskipulag takmarkist eingöngu við lóð kæranda en túlka verði úrskurði úrskurðarnefndar skipulags- og byggingarlaga á þann veg að deiliskipulag skuli ná yfir stærra svæði. 

Málsrök Sveitarfélagsins Ölfuss:  Af hálfu sveitarfélagsins er kröfum kæranda hafnað og því m.a. haldið fram að framkvæmdir þær sem kærandi óski eftir séu þess eðlis að gera þurfi deiliskipulag, grenndarkynning sé ekki nægileg.  Byggingarleyfi skuli vera í samræmi við staðfest aðalskipulag og samþykkt deiliskipulag.  Lögfest sé því sú meginregla að byggingarleyfi verið ekki gefin út nema í samræmi við samþykkt deiliskipulag.  Með því að benda kæranda á heimild til að gera tillögu að deiliskipulagi sé fyrirtækinu gefið færi á að koma með tillögur eða hefja viðræður um gerð deiliskipulags fyrir svæðið.

———-

Aðilar máls þessa hafa fært fram frekari rök máli sínu til stuðnings sem ekki verða reifuð hér frekar en úrskurðarnefndin hefur haft þau öll til hliðsjónar við úrlausn málsins. 

Niðurstaða:  Eins og að framan er rakið var á fundi skipulags-, byggingar- og umhverfisnefndar hinn 16. janúar 2007 bókað að umsókn um uppsetningu ósontanka á lóð kæranda og breytingar að Unubakka 24 yrði tekin til afgreiðslu á fundi bæjarstjórnar 25. sama mánaðar.  Á þeim fundi fól bæjarstjórn lögmanni sveitarfélagsins að skila áliti um hvort þörf væri á deiliskipulagi fyrir umrætt svæði áður en framkvæmdir yrðu heimilaðar ásamt því að kanna hvort fyrirhugaðar framkvæmdir væru í samræmi við gildandi aðalskipulag.  Að áliti þessu fegnu afgreiddi bæjarráð umsókn kæranda og hafnaði henni að svo stöddu.  Verður að skilja bókun ráðsins svo að það hafi talið að vinna þyrfti tillögu að deilskipulagi í tilefni af umsókn kæranda.

Í  2. mgr. 38. gr. skipulags- og byggingarlaga nr. 73/1997 segir að byggingarnefnd fjalli um byggingarleyfisumsóknir sem berist og álykti um úrlausn þeirra til viðkomandi sveitarstjórnar.  Þá segir í 2. mgr. 39. gr. laganna að nefndinni sé skylt að rökstyðja afgreiðslu á erindum sem henni berast og að ákvarðanir nefndarinnar skuli leggja fyrir sveitarstjórn til afgreiðslu.

Fyrir liggur að skipulags-, byggingar- og umhverfisnefnd ályktaði aldrei um umsókn kæranda heldur tók bæjarráð ákvörðun í málinu án þess að fyrir lægi rökstudd ályktun nefndarinnar um úrlausn þess.  Er þessi málsmeðferð andstæð tilvitnuðum ákvæðum skipulags- og byggingarlaga um meðferð byggingarleyfisumsókna.  Þar við bætist að með hinni kærðu ákvörðun bæjarráðs var umsókn kæranda hafnað að svo stöddu án þess að gerð væri grein fyrir því með skýrum hætti við hvað væri átt. 

Samkvæmt framansögðu var undirbúningi hinnar kærðu afgreiðslu áfátt en auk þess skorti á að hún væri fyllilega skýr að efni til.  Þykja þessir annmarkar svo verulegir að leiða eigi til ógildingar og verður hin kærða afgreiðsla því felld úr gildi.  

Uppkvaðning úrskurðar í máli þessu hefur dregist verulega vegna mikils málafjölda sem skotið hefur verið til úrskurðarnefndarinnar. 

Úrskurðarorð: 

Afgreiðsla bæjarráðs Sveitarfélagsins Ölfuss frá 8. mars 2007, um að synja að svo stöddu umsókn um breytta notkun hússins að Unubakka 24 og uppsetningu ósontanka að Unubakka 26-28, er felld úr gildi. 

_____________________________
Hjalti Steinþórsson

_______________________________      _____________________________
Þorsteinn Þorsteinsson                                   Aðalheiður Jóhannsdóttir

 
 
 

134/2007 Brúarland

Með

Ár 2009, miðvikudaginn 29. apríl, kom úrskurðarnefnd skipulags- og byggingarmála saman til fundar í húsnæði nefndarinnar að Skúlagötu 21 í Reykjavík.  Mætt voru Hjalti Steinþórsson forstöðumaður, Þorsteinn Þorsteinsson byggingarverkfræðingur og Aðalheiður Jóhannsdóttir dósent. 

Fyrir var tekið mál nr. 134/2007, kæra á ákvörðun skipulagsnefndar Eyjafjarðarsveitar frá 4. september 2007 um að hafna tillögu um deiliskipulag í landi Brúarlands í Eyjafjarðarsveit. 

Í málinu er nú kveðinn upp svofelldur

úrskurður: 

Með bréfi til úrskurðarnefndar skipulags- og byggingarmála, dags. 8. október 2007, er barst nefndinni hinn 9. s.m., kærir Karl Axelsson hrl., f.h. S og M, eigenda jarðarinnar Brúarlands í Eyjafjarðarsveit, þá afgreiðslu  skipulagsnefndar Eyjafjarðarsveitar frá 4. september 2007 að hafna tillögu um deiliskipulag í landi þeirra.  Samþykkti sveitarstjórn greinda bókun hinn 11. september 2007.  Gera kærendur þá kröfu að hin kærða afgreiðsla verði felld úr gildi. 

Málavextir:  Fyrir nokkrum árum var samþykkt deiliskipulag fyrir tvo reiti í landi Brúarlands, annars vegar árið 2001 fyrir svonefnda Brúnahlíð og hins vegar árið 2005 vegna svokallaðs Brúnagerðis, áfanga A.  Með bréfi, dags. 31. janúar 2007, óskuðu kærendur máls þessa eftir samþykki sveitarstjórnar fyrir tveimur nýjum lóðum úr landi Brúarlands.  Í bréfinu segir svo:  „Háspennulína liggur um Brúarland og verið er að kanna möguleika á því að flytja línuna til, eða setja hana í jörð.  Fyrirhugaðar lóðir eru samkvæmt áfanga B, Brúnagerðis úr landi Brúarlands.  Upphaflega var gert ráð fyrir fimm lóðum í áfanganum, en framkvæmdin hefur dregist á langinn vegna tafa á flutningi línunnar.  Við erum þeirrar skoðunar að mögulegt sé, að gera til að byrja með tvær íbúðarhúsalóðir aðra í austurhluta spildunnar við landamerki Leifsstaða og hina í vesturhluta spildunnar norður við læk, við landamerki Leifsstaða.“ 

Erindið var tekið fyrir á fundi skipulagsnefndar hinn 19. febrúar 2007 og svohljóðandi fært til bókar:  „Í erindinu er farið fram á að skipuleggja svæði norðan Brúarlands að Þingmannalæknum fyrir tvö íbúðarhús.  Með vísan til fyrri samskipta nefndarinnar og landeiganda sem og skilmála sem settir eru fram í deiliskipulagi frá 27. sept. 2005 áskilur nefndin sér fullan rétt til að skoða skipulag þessa svæðis og hugmyndir þar að lútandi mun nánar áður en hún tekur afstöðu til erindisins.“ 

Á fundi skipulagsnefndar hinn 1. mars 2007 var erindið til skoðunar að nýju og eftirfarandi bókað:  „Með vísan til afgreiðslu erindisins samþykkir skipulagsnefnd meðfylgjandi drög að greinargerð til frekari áréttingar á afstöðu sinni.“  Með bréfi, dags. 7. mars s.á., var kærendum máls þessa kynnt afgreiðsla nefndarinnar sem og tilvitnuð greinargerð.  Í henni var m.a. tekið fram að til að skipulagsnefnd gæti tekið tillögu að skipulagi svæðisins til formlegrar umfjöllunar og afgreiðslu þyrfti framkvæmdaaðilinn, þ.e. kærendur, að leggja fram tillögu er tæki mið af ákveðnum forsendum sem nánar voru tilgreindar í greinargerðinni.  Afgreiðsla þessi var staðfest á fundi sveitarstjórnar 6. mars 2007.  Nokkru síðar, eða á fundi skipulagsnefndar hinn 3. apríl s.á., var tekið fyrir erindi frá lögmanni kærenda og svohljóðandi bókað:  „Í erindinu er farið fram á að skipulagsnefnd falli frá þeim skilyrðum sem sett eru fram í greinargerð til eigenda Brúarlands og samþykkt var á fundi nefndarinnar hinn 1. mars 2007.  Nefndin telur engar efnislegar forsendur til að breyta þeirri afstöðu sem þar kemur fram.“ 

Af hálfu kærenda var gerð grein fyrir þeim tillögum sem lagðar höfðu verið fram að deiliskipulagi í landi Brúarlands á fundi skipulagsnefndar hinn 7. júní 2007 og bókað að nefndin væri tilbúin að taka til skoðunar nýja tillögu sem hagsmunaaðilar gætu hugsanlega náð samkomulagi um.  Á fundi skipulagsnefndar hinn 27. ágúst s.á. var lögð fram hugmynd að deiliskipulagi svæðis milli Þingmannalækjar og Brúnagerðis.  Var afgreiðslu málsins frestað og tekið fram að tillagan væri hliðstæð tillögu sem áður hafði verið kynnt. 

Hinn 4. september 2007 var í skipulagsnefnd samþykkt eftirfarandi bókun:  „Skipulagsnefnd vill að gefnu tilefni enn ítreka að gerð deiliskipulags fyrir frekari íbúðarbyggð í landi Brúarlands skuli lúta þeim skilmálum sem fram eru settir í tillögu að Aðalskipulagi Eyjafjarðarsveitar 2005-2025.  Þetta sjónarmið hefur margoft verið kynnt landeiganda bæði munnlega og skriflega [og] á þar af leiðandi að vera honum fullljóst.  Í deiliskipulagi fyrir umrætt svæði ber því að taka fullt tillit til fjarlægðarmarka og ákvæða um klasa eins og um ræðir í kafla “2.2.1 Íbúðarsvæði“ í greinargerð I með aðalskipulagstillögunni.  Nefndin bendir á í þessu samhengi að lega háspennulínu þvert yfir fyrirhugað skipulagssvæði mun augljóslega hafa áhrif á nýtingu þess á þann hátt að íbúðarlóðir norðan hennar virðast ekki koma til álita þegar tekið er tillit til fyrrgreindra ákvæða.  Vilji landeigandinn koma í veg fyrir þær hömlur sem lega línunnar setur á nýtingu landsins þarf hann því að færa línuna.“  Samþykkti sveitarstjórn greinda afgreiðslu hinn 11. september s.á.  Kærendum var kynnt afgreiðsla málsins með bréfi, dags. 5. september 2007, og þar vísað til erindis um málefnið, dags. 7. mars s.á. 

Hafa kærendur skotið ofangreindri afgreiðslu til úrskurðarnefndarinnar svo sem að framan greinir. 

Málsrök kærenda:  Kærendur taka fram að hin kærða ákvörðun sé stjórnvaldsákvörðun sem sé ólögmæt enda haldin verulegum efnisannmörkum og því ógildanleg.  Lúti ákvörðunin að efni málsins og uppfylli að öðru leyti hugtaksskilyrði stjórnvaldsákvörðunar.  Hún sé tekin í skjóli stjórnsýsluvalds, hafi bindandi réttaráhrif um úrlausn tiltekins máls, sé beint út á við að borgurunum og bindi enda á stjórnsýslumál.  Þá beinist hún að tilteknum aðilum, sé ákvörðun í ákveðnu og fyrirliggjandi máli og sé ákvörðun um rétt eða skyldu manna.  Líta verði svo á að hin kærða ákvörðun bindi enda á stjórnsýslumálið.  Fallist kærendur ekki á að lúta hinum ólögmætu skilmálum sem settir séu fram í ákvörðun nefndarinnar verði ekki af skipulagi Brúnagerðis, áfanga B, og málinu því lokið.  Ákvörðunin snúi enda að efni málsins en ekki formi þess. 

Verði ekki talið að um stjórnvaldsákvörðun sé að ræða sé byggt á því að ákvörðunin sé eðlislík slíkri ákvörðun og beri því að fara að sams konar reglum við töku hennar og sæti hún kæru til úrskurðarnefndar.  Í 7. mgr. 8. gr. laga nr. 73/1997 sé vísað til stjórnsýslulaga um málsmeðferð fyrir úrskurðarnefnd.  Bent skuli á að við úrlausn vafatilvika sé einmitt litið til þess hvort ákvörðun sé eðlislík stjórnvaldsákvörðun auk þess sem haft sé í huga að markmið stjórnsýslulaga sé að tryggja réttaröryggi manna í samskiptum við stjórnvöld og því þurfi að huga að því hvort í málinu sé nauðsynlegt að veita aðila þá réttarstöðu sem stjórnsýslulögin veiti.  Í athugasemdum með 1. gr. frumvarps þess sem varð að stjórnsýslulögum segi að í algerum vafatilvikum beri fremur að álykta svo að lögin gildi heldur en að þau gildi ekki. 

Ákvörðun um að synja tillögu þessari samþykkis feli í sér brot á bæði almennum og sérstökum efnisreglum stjórnsýsluréttarins.  Með henni sé brotin lögmætisregla og reglan um að ákvörðun skuli vera byggð á málefnalegum sjónarmiðum.  Þá sé ákvörðunin í ósamræmi við ákvæði skipulags- og byggingarlaga nr. 73/1997, m.a. 2. mgr. 23. gr. laganna.  Jafnframt sé afgreiðsla þessi andstæð þeirri grundvallarreglu að stjórnvaldsfyrirmælum, er sæti birtingu að lögum, verði ekki beitt fyrr en birting hafi farið fram, sbr. 8. gr. laga nr. 15/2005.  Þessir annmarkar leiði til þess að ákvörðunin sé ógildanleg. 

Skipulagsnefnd hafi gert það að skilyrði að farið væri að skilmálum sem sé að finna í tillögu að Aðalskipulagi Eyjafjarðarsveitar 2005-2025.  Þannig sé lögð til grundvallar tillaga að aðalskipulagi sem hvorki hafi hlotið lögboðna málsmeðferð Skipulagsstofnunar og staðfestingu ráðherra né verið auglýst í samræmi við lög.  Komi krafa þessi víða fram. 

Einnig sé á því byggt að ómálefnaleg sjónarmið hafi legið til grundvallar umræddri ákvörðun en sveitarstjórn hafi beitt sér til hagsbóta fyrir annan fasteignaeiganda á svæðinu með ómálefnalegum hætti. 

Málsrök Eyjafjarðarsveitar:  Tekið er fram að breytingu hafi þurft að gera á aðalskipulagi til að deiliskipulag vegna Brúnagerðis, áfanga A, næði fram að ganga þar sem ekki hafi verið gert ráð fyrir íbúðarbyggð á þessum stað.  Hafi að beiðni kærenda í máli þessu verið auglýst slík breyting. 

Ljóst sé að kærendur hafi aldrei farið með formlegum hætti fram á það á þessu stigi málsins að allt svæðið sunnan Brúnahlíðar yrði skipulagt sem íbúðarbyggð og landnotkun breytt í aðalskipulagi til samræmis við það, heldur aðeins syðri hluti svæðisins, sunnan heimreiðar, þ.e.a.s. Brúnagerði, áfangi A.  Skipulagsnefnd hafi hins vegar gert ráð fyrir því við endurskoðun aðalskipulagsins að í framtíðinni yrði svæðið norðan heimreiðarinnar, áfangi B, einnig tekið til íbúðarbyggðar og hafi verið við það miðað í tillögum nefndarinnar.  Í staðfestu Aðalskipulagi Eyjafjarðarsveitar 2005-2025 sé gert ráð fyrir allt að fimm lóðum fyrir íbúðarhús á nefndum reit. 

Þegar hin kærða ákvörðun hafi verið tekin hafi verið í gildi Aðalskipulag Eyjafjarðarsveitar 1994-2014.  Samkvæmt því hafi ekki verið gert ráð fyrir íbúðarbyggð á svæðinu og því hefði þegar af þeirri ástæðu ekki verið hægt að samþykkja deiliskipulagstillögu kærenda, þar sem slíkt hefði brotið gegn gildandi aðalskipulagi. 

Vinna við nýtt aðalskipulag hafi verið á lokastigi þegar hin kærða ákvörðun hafi verið tekin og í því hafi verið gert ráð fyrir íbúðarbyggð á reitnum.  Það hafi því verið eðlileg og málefnaleg ákvörðun að vísa til væntanlegs aðalskipulags og í raun kærendum til hagræðis að vinna deiliskipulagið þannig, í stað þess að fara fyrst fram á breytingu á aðalskipulagi sem verið væri að klára endurskoðun á.  Því sé mótmælt að sveitarfélagið hafi á óeðlilegan hátt gengið erinda annars aðila í máli þessu. 

Bent sé á varðandi umfjöllun um klasa að vísað hafi verið til þeirra í bréfi sveitarstjóra til kærenda, dags. 7. mars 2007, og jafnframt tilkynnt að skipulagsnefnd væri tilbúin að taka til meðferðar deiliskipulagstillögu sem byggðist á þessum og öðrum forsendum hins væntanlega aðalskipulags.  Hafi í umræddu bréfi jafnframt komið fram mjög ítarlegar skýringar og ábendingar til kærenda um framhald málsins.  Leiðbeiningarskyldu stjórnvaldsins hafi því verið vandlega gætt.  Af kærunni megi ráða að eftir þetta hafi hönnuðir á vegum kærenda verið í sambandi við skipulagsnefnd og lagt fram mismunandi tillögur að útfærslu á þessum svokölluðu klösum.  Ljóst sé því að kærendum hafi verið fullkunnugt um þessi skilyrði og hafi verið að vinna með skipulagsyfirvöldum, að því er virðist, að því að finna lausn er rúmaðist innan þeirra.  Augljóst sé að staðhættir á vettvangi séu þannig að Þingmannalækurinn sé mjög eðlilegt viðmið til að mynda klasaskil.  Eitt af markmiðum skipulagsins sé að það falli að náttúrulegum staðháttum.  Það sé því málefnaleg afstaða og byggð á rökum að fallast ekki á að breyta þessum klasaskilum. 

Því sé mótmælt að stjórnsýslulög eða önnur lög hafi verið brotin við meðferð málsins.  Ákvörðunin hafi verið byggð á málefnalegum rökum.  Hún hafi verið í fullu samræmi við ákvæði skipulags- og byggingarlaga þar sem á þessum tíma hefði samþykkt tillögunnar verið í andstöðu við gildandi aðalskipulag sveitarfélagsins og því ólögmæt.  Kærendur hafi ekki óskað eftir því að aðalskipulagi yrði breytt sérstaklega vegna þessarar tillögu þeirra, heldur aðeins óskað eftir deiliskipulagi nýs svæðis.  Það hafi því verið málefnalegt og eðlilegt að vísa til væntanlegs aðalskipulags.  Ákvörðunin hafi verið tekin á lögmætan hátt, bæði hvað varði form og efni.  Um sé að ræða ákvarðanir sem teknar hafi verið af réttum og til þess bærum stjórnvöldum.  Málið hafi verið rannsakað vandlega og hafi kærendur haft öll tækifæri til að koma sjónarmiðum sínum á framfæri.  Sú málsástæða kærenda að ekki hafi verið heimilt að vísa til stjórnvaldsfyrirmæla sem ekki hefðu verið birt eigi hér ekki við. 

Að lokum sé bent á að nú liggi fyrir nýtt aðalskipulag þar sem gert sé ráð fyrir íbúðarbyggð og því ekkert sem standi því í vegi að kærendur geti sent inn nýja tillögu að deiliskipulagi til meðferðar. 

—–

Niðurstaða:  Af þeim gögnum sem liggja fyrir í máli þessu verður ráðið að samskipti hafi verið milli skipulagsyfirvalda og kærenda um mótun deiliskipulags fyrir spildu úr landi þeirra í kjölfar erindis þeirra þar að lútandi.  Meðal annars ber orðalag hinnar kærðu bókunar skipulagsnefndar Eyjafjarðarsveitar á fundi hinn 4. september 2007 það með sér að þar hafi verið til umfjöllunar breytt útfærsla á deiliskipulagstillögu frá upphaflegri hugmynd.  Að teknu tilliti til greinds aðdraganda og orðalags hinnar kærðu bókunar verður hún ekki skilin svo að með henni hafi erindi kærenda verið endanlega hafnað heldur hafi verið um að ræða áréttingu á skoðun nefndarinnar á tilhögun skipulagsins. 

Telja verður, með hliðsjón af framangreindu, að hin kærða bókun hafi ekki falið í sér stjórnvaldsákvörðun sem bindi enda á meðferð máls í skilningi 2. mgr. 26. gr. stjórnsýslulaga nr. 37/1993.  Verður kærumáli þessu af þeim sökum vísað frá úrskurðarnefndinni. 

Uppkvaðning úrskurðar í máli þessu hefur dregist verulega vegna mikils málafjölda sem skotið hefur verið til úrskurðarnefndarinnar. 

Úrskurðarorð: 

Kærumáli þessu er vísað frá úrskurðarnefndinni. 

 

 

_____________________________
Hjalti Steinþórsson

 

 

_______________________________    _____________________________
Þorsteinn Þorsteinsson                                 Aðalheiður Jóhannsdóttir

115/2007 Skipholt

Með

Ár 2009, þriðjudaginn 28. apríl, kom úrskurðarnefnd skipulags- og byggingarmála saman til fundar í húsnæði nefndarinnar að Skúlagötu 21 í Reykjavík.  Mætt voru Ásgeir Magnússon héraðsdómari, Þorsteinn Þorsteinsson byggingarverkfræðingur og Aðalheiður Jóhannsdóttir dósent. 

Fyrir var tekið mál nr. 115/2007, kæra á ákvörðun borgarráðs Reykjavíkur frá 17. janúar 2008 um að samþykkja breytt deiliskipulag á lóðinni nr. 11-13 við Skipholt í Reykjavík. 

Í málinu er nú kveðinn upp svofelldur

úrskurður:

Með ódagsettu bréfi til úrskurðarnefndar skipulags- og byggingarmála, er barst nefndinni hinn 7. september 2007 og áréttað var í tölvubréfi, dags. 4. febrúar 2008, kæra B og J, Skipholti 15, Reykjavík þá ákvörðun borgarráðs frá 17. janúar 2008 að samþykkja breytt deiliskipulag lóðar nr. 11-13 við Skipholt í Reykjavík.  Gera kærendur þá kröfu að hin kærða ákvörðun verði felld úr gildi. 

Málavextir:  Forsaga máls þessa er sú að tillaga að breytingu á deiliskipulagi er varðar lóðina nr. 11-13 við Skipholt var grenndarkynnt hagsmunaaðilum á fyrrihluta árs 2007 og bárust athugasemdir frá fjölda aðila, m.a. frá kærendum máls þessa.  Vegna framkominna athugasemda um galla á málsmeðferð var samþykkt á embættisafgreiðslufundi skipulagsfulltrúa hinn 1. júní 2007 að tillagan yrði grenndarkynnt að nýju og að athugasemdir þær er borist hefðu héldu gildi sínu og að fjallað yrði um þær þegar málið yrði afgreitt. 

Á embættisafgreiðslufundi skipulagsfulltrúa hinn 3. ágúst 2007 voru athugasemdir er borist höfðu við tillöguna lagðar fram og á fundi skipulagsráðs hinn 15. ágúst s.á. var tillagan samþykkt með vísan til a-liðar 12. gr. samþykktar um skipulagsráð og umsagnar skipulagsstjóra.  Var tillagan send Skipulagsstofnun til yfirferðar skv. 3. mgr. 25. gr. skipulags- og byggingarlaga nr. 73/1997.  Með bréfi, dags. 31. ágúst 2007, gerði stofnunin athugasemdir við að birt yrði auglýsing um breytinguna í B-deild Stjórnartíðinda, m.a. þar sem ekki væri fallist á að farið væri með tillöguna sem óverulega breytingu á skipulagi.  Í framhaldi af því var ákveðið á fundi skipulagsráðs hinn 3. október 2007 að auglýsa tillögu að breyttu deiliskipulagi umræddrar lóðar og var sú afgreiðsla samþykkt á fundi borgarráðs hinn 18. s.m.  Tillagan var auglýst til kynningar frá 24. október 2007 til 7. desember s.á.  Á fundi skipulagsráðs hinn 9. janúar 2008 var hún samþykkt með vísan til umsagnar skipulagsstjóra og málinu vísað til borgarráðs, er samþykkti greinda afgreiðslu á fundi hinn 17. janúar 2008.  Auglýsing um gildistöku skipulagsbreytingarinnar birtist síðan í B-deild Stjórnartíðinda hinn 19. maí 2008.  Gerir hið breytta skipulag m.a. ráð fyrir að byggt verði við hús það sem fyrir er á lóðinni og heimilað að hækka það í fimm hæðir.  Hafa kærendur kært framangreinda ákvörðun til úrskurðarnefndarinnar svo sem áður greinir. 

Málsrök kærenda:  Kærendur taka fram að þeir hafi gert alvarlegar athugasemdir við umdeilda skipulagstillögu en ekki hafi verið tekið tillit til þeirra athugasemda fremur en annarra er borist hafi.  Ákveðið hafi verið að ganga gegn eindregnum vilja nágranna með því að samþykkja hið breytta deiliskipulag.  Hafi svör skipulagsstjóra verið ófullnægjandi og engin rök hafi verið færð fram fyrir því að tillagan yrði samþykkt. 

Í svari skipulagsstjóra við framkomnum athugasemdum komi eftirfarandi m.a. fram:  „Kynnt tillaga að stækkun hússins að Skipholti 11-13 er talin vera í samræmi við byggðamynstur svæðisins, enda tekur hún mið af stærðarhlutföllum húsa og er ekki talin minnka gæði þeirra eigna sem fyrir eru í næsta umhverfi.“  Þetta feli ekki í sér svar við athugasemdunum og engar forsendur séu færðar fram fyrir staðhæfingum sem m.a. séu settar fram um byggðamynstur og stærðarhlutföll húsa.  Þá sé það deginum ljósara að sólar muni njóta skemur í mörgum íbúðum í næsta nágrenni vegna fyrirhugaðrar stækkunar umrædds húss svo fátt eitt sé nefnt.  Telji kærendur sig verða fyrir eignatjóni og þurfi þeir að búa við minni lífsgæði gangi hin kærða breyting fram. 

Málsrök Reykjavíkurborgar:  Af hálfu Reykjavíkurborgar er þess krafist að hin kærða samþykkt verði staðfest.  Borgaryfirvöld telji að rétt hafi verið staðið að samþykkt tillögunnar.  Farið hafi verið yfir framkomnar athugasemdir og þeim svarað með fullnægjandi hætti.  Hin kærða ákvörðun sé í samræmi við stefnumörkun aðalskipulags um þéttingu byggðar ásamt því að stuðla að minni bílaumferð. 

Bent sé á að orðið hafi verið við athugasemdum vegna formgalla tillögunnar sem hafi verið kynnt að nýju og hagsmunaaðilar upplýstir um það. 

Reykjavíkurborg harmi að kærendur telji sig verða fyrir eignatjóni og minnkun lífsgæða en telji breytingu þá er hér um ræði ekki það umtalsverða að hún valdi kærendum tjóni eða óhagræði að marki.  Það sé eðli borga að taka breytingum og vera í stöðugri þróun og verði eigendur fasteigna staðsettra miðsvæðis að gera ráð fyrir slíkum breytingum. 

Það sé hlutverk Reykjavíkurborgar sem skipulagsyfirvalds að tryggja hagsmuni heildarinnar og að ekki sé svo langt gengið á eignir borgaranna að um óþolandi skerðingu á gæðum eða eignum sé að ræða.  Telji borgaryfirvöld að ekki sé um slíka skerðingu að ræða og engin rök séu til þess að ógilda hina kærðu ákvörðun.  Telji kærendur sig verða fyrir tjóni vegna gildistöku skipulagins geti þeir átt rétt á bótum skv. 33. gr. skipulags- og byggingarlaga nr. 73/1997 verði tjón sannað.  Um slíkan bótarétt sé úrskurðarnefndin ekki bær að fjalla. 

Niðurstaða:  Í máli þessu er deilt um gildi deiliskipulagsbreytingar er tekur til lóðarinnar nr. 11-13 við Skipholt í Reykjavík.  Lóðin tilheyrir skilgreindu miðsvæði samkvæmt Aðalskipulagi Reykjavíkur 2001-2024, sem nefnt er M2, Hlemmur/Grensás.  Á árinu 2006 var samþykkt breyting á skilgreiningu miðsvæðis í aðalskipulagi fyrir umrætt svæði á þann veg að þar sem aðstæður leyfðu væri íbúðarhúsnæði heimilt, einkum á efri hæðum bygginga, í samræmi við gr. 4.4 í skipulagsreglugerð og nánari útfærslu í deiliskipulagi. 

Árið 1968 var reist tveggja hæða iðnaðarhús að Skipholti 11-13 sem samkvæmt upplýsingum úr fasteignamati er um 1.500 m².  Stóð húsið á sameiginlegri lóð Brautarholts 10-14 og Skipholts 11-13, sem var deiliskipulögð á árinu 1998 sem sérstakur skipulagsreitur.  Með deiliskipulagsbreytingu sem samþykkt var í janúar 2007 var umræddri lóð skipt upp í tvær lóðir, Brautarholt 10-14 og Skipholt 11-13, en framangreint hús stendur á síðargreindri lóð, en stærð hennar er 2.147 m². Var  heimilað að byggja við og ofan á húsið á lóðinni en tilgreint byggingarmagn var óbreytt frá eldra skipulagi eða 2.253 m².

Hin kærða deiliskipulagsbreyting felur m.a. í sér heimild til aukins byggingarmagns og hækkunar hússins að Skipholti 11-13 í fimm hæðir og verður byggingarmagn eftir breytinguna 5.035 m².  Fer nýtingarhlutfall lóðarinnar úr 1,05 í 2,07 að undanskildum bílakjallara.  Á skilgreindum miðsvæðum í skipulagi er almennt miðað við nokkuð hátt nýtingarhlutfall lóða og mun hærra en tíðkast á íbúðasvæðum.  Ekki liggur fyrir að nýtingarhlutfall lóðarinnar að Skipholti 11-13, eftir umdeilda skipulagsbreytingu, sé til muna hærra en heimilað hefur verið í nágrenninu. 

Að framangreindu virtu og þar sem ekki liggur fyrir að ógildingarannmarkar hafi verið á málsmeðferð hinnar kærðu ákvörðunar verður kröfu kærenda um ógildingu hennar hafnað. 

Uppkvaðning úrskurðar í máli þessu hefur dregist verulega vegna mikils fjölda mála sem skotið hefur verið til úrskurðarnefndarinnar. 

Úrskurðarorð: 

Hafnað er kröfu kærenda um ógildingu ákvörðunar borgarráðs frá 17. janúar 2008, um að samþykkja breytt deiliskipulag lóðar nr. 11-13 við Skipholt í Reykjavík. 

 

 

____________________________________
Ásgeir Magnússon

 

 

______________________________               _______________________________
Aðalheiður Jóhannsdóttir                                        Þorsteinn Þorsteinsson

33/2007 Drekavellir

Með

Ár 2009, þriðjudaginn 28. apríl, kom úrskurðarnefnd skipulags- og byggingarmála saman til fundar í húsnæði nefndarinnar að Skúlagötu 21, Reykjavík.  Mætt voru Ásgeir Magnússon héraðsdómari, Þorsteinn Þorsteinsson byggingarverkfræðingur og Aðalheiður Jóhannsdóttir dósent. 

Fyrir var tekið mál nr. 33/2007, kæra á samþykki skipulags- og byggingarfulltrúans í Hafnarfirði frá 7. mars 2007 og bókun skipulags- og byggingarráðs frá 20. s.m. varðandi teikningu lóðarinnar nr. 8 við Drekavelli. 

Í málinu er nú kveðinn upp svofelldur

úrskurður: 

Með bréfi til úrskurðarnefndar skipulags- og byggingarmála, dags. 20. apríl 2007, er barst nefndinni samdægurs, kærir Lilja Jónasdóttir hrl., f.h. eigenda fjöleignarhússins að Drekavöllum 10 í Hafnarfirði, samþykki skipulags- og byggingarfulltrúa frá 7. mars 2007 og bókun skipulags- og byggingarráðs frá 20. s.m. varðandi teikningu lóðarinnar nr. 8 við Drekavelli. 

Gera kærendur þá kröfu að hinar kærðu afgreiðslur verði felldar úr gildi. 

Málavextir:  Upphaflegt byggingarleyfi hússins að Drekavöllum 8 var veitt á árinu 2005.  Á árinu 2006 fór lögmaður kærenda þess á leit við embætti skipulags- og byggingarfulltrúa að lóðarframkvæmdir yrðu stöðvaðar en ekki var fallist á þá kröfu.  Á afgreiðslufundi skipulags- og byggingarfulltrúa hinn 21. febrúar 2007 var fjallað um bréf lögmanns kærenda, þar sem m.a. var kvartað yfir stöðu mála og málsmeðferð.  Var eftirfarandi fært til bókar:  „Skipulags- og byggingarfulltrúi frestar erindinu og mun framkvæma vettvangsmælingar á hæð og umfangi hleðslu á lóðarmörkum.“  Á þessum sama fundi voru teknir til umfjöllunar séruppdrættir að lóð Drekavalla 8.  Í fundargerðinni sagði um þann lið:  „Skipulags- og byggingarfulltrúi endursendir uppdrættina þar sem þeir eru ekki í samræmi við samþykkta aðaluppdrætti hvað varðar hæðir á lóðarmörkum og uppdrættir uppfylla ekki skilyrði skv. kafla 4.7 í deiliskipulagsskilmálum.“ 

Erindi kærenda var tekið fyrir að nýju á afgreiðslufundi skipulags- og byggingarfulltrúa hinn 28. febrúar 2007.  Í fundargerð sagði m.a. eftirfarandi:  „Lóðarmörk milli Drekavalla 8 og 10 hafa verið mæld upp.  Komið hefur í ljós að lóð nr. 10 hefur verið hækkuð frá lóðarblaði, og mælingar sendar byggingarstjóra Drekavalla 8 til viðmiðunar við gerð lóðarteikningar.  Vísað til skipulags- og byggingarráðs.“  Erindið var tekið fyrir á fundi skipulags- og byggingarráðs hinn 6. mars 2007 og var eftirfarandi fært til bókar:  „Erindið var til umfjöllunar á afgreiðslufundi skipulags- og byggingarfulltrúa 28.02.07, sem vísaði því til skipulags- og byggingarráðs.  Lóðarmörk milli Drekavalla 8 og 10 hafa verið mæld upp.  Komið hefur í ljós að lóð nr. 10 hefur verið hækkuð frá lóðarblaði og mælingar sendar byggingarstjóra Drekavalla 8 til viðmiðunar við gerð lóðarteikningar.  Ný lóðateikning hefur borist dags. 27.02.07.  Skipulags- og byggingarráð frestar erindinu þar til skipulags- og byggingarsvið hefur yfirfarið nýja lóðateikningu.“  Var lóðarteikningin tekin fyrir á fundi skipulags- og byggingarfulltrúa 7. mars 2007 og var eftirfarandi bókað:  „Skipulags- og byggingarfulltrúi bendir á misræmi á skeringum sem sýndar eru á grunnmynd aðaluppdrátta og framlagðri lóðarteikningu.  Þar sem skeringar á aðaluppdrætti standast ekki vegna hæðarmunar milli lóðanna nr. 8 og 10, telst útfærsla framlagðs lóðaruppdráttar réttari og uppfylla ákvæði 3. kafla byggingarreglugerðar nr. 441/1998 m.s.br. um lóðafrágang.  Skipulags- og byggingarfulltrúi telur hlaðinn kant vera í samræmi við frágang á mörkum aðliggjandi lóða, og samþykkir því framlagðan uppdrátt, en með skilyrði um frágang hlaðins kants milli lóða nr. 8 og 10 með tilvísan í heimild í grein 8.2 í byggingarreglugerð.  Skipulags- og byggingarfulltrúi telur núverandi frágang kantsins mjög til lýta, og þar sem hann er framkvæmdur án tilskilins leyfis, gerir skipulags- og byggingarfulltrúi byggingarstjóra Drekavalla nr. 8 að fjarlægja hann eða bæta frágang hans.  Bent skal á að betur fer á að nota fleygað grjót í stað sprengigrjóts, í samræmi við frágang lóðamarka nr. 6 og 12.“ 

Erindi kærenda var tekið fyrir á fundi skipulags- og byggingarráðs 20. mars 2007 og sagði í fundargerð m.a:  „Skipulags- og byggingarráð felur skipulags- og byggingarfulltrúa að svara bréfinu í samræmi við afgreiðslu hans á lóðarteikningu fyrir Drekavelli 8.“  Var framangreint staðfest á fundi bæjarstjórnar hinn 27. mars 2007.  Bréf skipulags- og byggingarfulltrúa til lögmanns kærenda er dagsett 22. mars 2007. 

Hafa kærendur kært framangreint svo sem áður var getið. 

Málsrök kærenda:  Af hálfu kærenda er vísað til þess að framkvæmdir á lóð Drekavalla 8 séu ekki í samræmi við gildandi deiliskipulag, samþykktar aðalteikningar, hæðarblöð og veitt byggingarleyfi.  Í fyrsta lagi hafi lóðin verið hækkuð frá hæðarblöðum og samþykktum aðaluppdráttum.  Í öðru lagi hafi lóðin nr. 8 verið sléttuð að lóðamörkum í stað þess að vera aflíðandi niður að mörkunum og því sé hár stallur á lóðamörkum.  Í þriðja lagi hafi sá hái stallur sem myndast hafi á lóðamörkum verið afmarkaður með stórgrýti.  Þá hafi í fjórða lagi verið byrjað á að reisa girðingu nálægt lóðamörkum án samþykkis kærenda.  Allar þessar framkvæmdir, hver fyrir sig og allar saman, leiði til þess að íbúðir að Drekavöllum 10, sérstaklega á neðstu hæð, verði meira niðurgrafnar en ef farið hefði verið að samþykktum teikningum og gildandi deiliskipulagi og skerði því hagsmuni kærenda verulega. 

Almenna skipulagsskilmála vegna þriðja áfanga Vallahverfis megi finna í deiliskipulagi.  Í kafla 4.7 um frágang lóða segi m.a. að frágangur lóða skuli almennt vera í samræmi við samþykkta aðaluppdrætti og 3. kafla byggingarreglugerðar nr. 441/1998.  Þá komi fram að hönnun fjölbýlishúsalóða skuli liggja fyrir samtímis aðalteikningum þar sem m.a. skuli koma fram yfirborðsfrágangur lóðar og hæðarsetningar.  Lóðarhafi beri ábyrgð á að framkvæmdir og frágangur á lóð sé í samræmi við samþykktar hæðartölur og teikningar.  Öll stöllun á lóð skuli gerð innan lóðar og skuli fjarlægð stalla/fláa frá lóðamörkum vera a.m.k. jöfn hæð þeirra, nema þar sem óhreyft landslag bjóði upp á betri lausnir.  Ef flái sé notaður skuli hann ekki vera brattari en 1:3. 

Fyrir liggi aðalteikningar vegna Drekavalla 8.  Hin kærða ákvörðun sé í ósamræmi við samþykktar aðalteikningar.  Meginrökstuðningur yfirvalda sé eftirfarandi:  „Þar sem skeringar á aðaluppdrætti standast ekki vegna hæðarmunar milli lóðanna nr. 8 og 10, telst útfærsla framlagðs lóðaruppdráttar réttari og uppfylla ákvæði 3. kafla byggingarreglugerðar nr. 441/1998 m.s.br. um lóðafrágang.“  Með þessu sé verið að leggja hið ólögmæta ástand á lóðinni nr. 8 til grundvallar sem hið „rétta“ ástand.  Á samþykktum aðalteikningum af Drekavöllum 8 komi fram að hönnuður stalli lóðina eins og gert sé ráð fyrir í skipulagi.  Lóðarhafar hafi því alltaf mátt vita hvernig ganga átti frá lóðinni. 

Eins og fram komi í bréfi skipulags- og byggingarfulltrúa, dags. 22. mars 2007, sé almenna reglan sú að byggingarnefndarteikningar skuli vera það réttar að leiðréttinga þurfi ekki við.  Í deiliskipulagsskilmálum sé tekið fram að sérteikning af lóð megi almennt ekki víkja frá samþykktum aðalteikningum hvað varði hæðir og fláa.  Útilokað sé að líta á þessar breytingar sem leiðréttingar heldur sé beinlínis verið að leggja blessun yfir ólögmætar framkvæmdir á lóðinni nr. 8.  Almennt skuli séruppdrættir ekki víkja frá aðaluppdráttum.  Þó viðurkennt væri að slíkt væri mögulegt sé frávikið í því tilviki sem hér um ræði viðamikið ásamt því að vera til tjóns fyrir kærendur. 

Byggingarfulltrúi hafi samþykkt lóðarteikningu sem sé með nýjan hæðarkóta á lóðarmörkum.  Kærendur telji að byggingarnefnd geti ekki samþykkt þær breytingar sem gerðar hafi verið á hæðarlegu lóðar nr. 8 án samþykkis þeirra sem hagsmuna eigi að gæta í málinu.  Þá sé mótmælt þeirri framkvæmd sem viðhöfð hafi verið við mælingu lóðanna og jafnframt séu niðurstöður mælinga varðandi lóðina að Drekavöllum 10 dregnar í efa.  Ekkert samráð hafi verið haft við kærendur um að hæðarlegu lóðar þeirra sé breytt á teikningum. 

Ástæða sé til að benda á að hleðslan sé mjög ótrygg, nokkrir steinar í hleðslunni séu við það að falla.  Þeir standi ofar en lóðamörkin og á moldarjarðvegi. 

Að lokum sé bent á að stjórnvöld séu bundin af lögmætisreglunni sem feli í sér bæði form- og efnisreglu, þ.e. ákvarðanir stjórnvalda megi ekki ganga í berhögg við lög og verði jafnframt að eiga sér heimild í lögum.  Meðalhófsreglan verði ekki notuð í því skyni að taka ólögmætar ákvarðanir af því að hin lögmæta ákvörðun sé óþægileg.  Ákvarðanir stjórnvalda í Hafnarfirði séu í andstöðu við lög í rúmri merkingu og eigi sér þar enga stoð. 

Málsrök Hafnarfjarðarbæjar:  Af hálfu Hafnarfjarðarbæjar hefur ekki verið skilað inn sérstakri greinargerð í tilefni kærumáls þessa.  Í málinu liggja aftur á móti fyrir gögn þar sem sjónarmiðum bæjarins eru gerð skil.  Þar á meðal er bréf byggingarfulltrúa til kærenda, dags. 22. mars 2007.  Þar segir m.a:  „Því hefur aldrei verið synjað að framkvæmdirnar yrðu fjarlægðar, heldur reynt að komast að samkomulagi milli íbúanna, sem íbúar Drekavalla 10 höfnuðu í raun með því að mæta ekki á fundinn, heldur senda lögfræðing í sinn stað. Hugsanlega hefði verið hægt að ljúka málinu á þeim fundi, þar sem íbúar Drekavalla 8 mættu allir.  Ég er ósammála þeirri túlkun í enda bréfsins að meðalhófsreglan eigi ekki við, þar sem ekki sé stefnt að lögmætu markmiði.  Markmiðið er að sjálfsögðu að leysa málið, og ég taldi að það væri hægt að leysa með samkomulagi, sem er mildari aðgerð en valdbeiting, og vinnuregla hjá Hafnarfjarðarbæ að reyna þá leið á undan öðru. 

Þegar ljóst var að ekki næðist samkomulag, var ákveðið að bíða með frekari aðgerðir þar til eigendur nr. 10 hefðu gengið frá sinni lóð og endanleg hæðarlega hennar væri fengin.  Í mælingu sem mælingamaður Hafnarfjarðarbæjar framkvæmdi á frágenginni lóð Drekavalla 10 kom í ljós að sú lóð var eilítið hærri en lóðablað segir til um.  Ég hef tilkynnt Hauki Ásgeirssyni, sem virðist vera í forsvari fyrir íbúa Drekavalla 10, að ég samþykki þá breytingu sbr. 66.1 grein byggingarreglugerðar.  Jafnframt var byggingarstjóra Drekavalla 8 send sú mæling til viðmiðunar. 

Sú fullyrðing að framkvæmdir séu ekki í samræmi við deiliskipulag er hæpin.  Deiliskipulag kveður ekki á um hæðartölur, heldur eru þær ákvarðaðar á mæliblaði, en í skilmálunum segir m.a.:  „Öll stöllun á lóð skal gerð innan lóðar og skal fjarlægð stalla/fláa frá lóðarmörkum vera a.m.k. jöfn hæð þeirra, nema þar sem óhreyft landslag býður upp á betri lausnir.  Ef flái er notaður þá skal hann ekki vera brattari en 1:3.“  Sú staðhæfing að lóðin nr. 8 hafi verið sléttuð að lóðarmörkum í stað þess að vera aflíðandi að mörkunum er röng, þar sem lóðarmörkin eru fyrir neðan stallinn og fláinn tekinn á lóð nr. 8 eins og venja er.  Sýnist mér misskilningur vera í gangi, að efri brún hleðslunnar sé á lóðarmörkum, en í raun er neðri brún hleðslunnar greinilega innan lóðarmarka nr. 8, eins og sjá má á meðfylgjandi ljósmynd og mælingar mælingamanns Hafnarfjarðarbæjar staðfesta.  Stöllunin er því innan lóðar nr. 8.  Varðandi það að fjarlægð stalla/fláa skuli vera jöfn fjarlægð frá lóðarmörkum, á þetta ákvæði á að sjálfsögðu við efri hluta stalls. 

Í skilmálum segir enn fremur:  „Frágangur lóða skal almennt vera í samræmi við samþykkta aðaluppdrætti og 3. kafla byggingarreglugerðar (441/1998) (undirstrikun mín).“  Þar sem sú stöllun sem sýnd er á byggingarnefndarteikningu Drekavalla 8 var ekki í neinu samræmi við hæðir í landi, féllst ég á að láta fráganginn á lóðarteikningunni gilda sem leiðréttingu á byggingarnefndarteikningunni.  Þar sem byggingarreglugerð kveður ekki á um annað, lítum við á lóðarteikningar sem nánari útfærslu á byggingarnefndarteikningum sem gefi rúm fyrir leiðréttingar, þótt almenna reglan sé að byggingarnefndarteikningar skuli vera það réttar að leiðréttinga þurfi ekki við. 

Ekki er að finna neitt í byggingarreglugerð varðandi það að fólk hafi íhlutunarrétt um frágang á nágrannalóðum, nema hvað varðar girðingar á lóðamörkum.  Ekki liggur fyrir leyfi fyrir girðingu á lóðamörkunum, og lét ég stöðva þær framkvæmdir sl. sumar.  Ég hef reynt að milda áhrifin af grjóthleðslunni með því að uppáleggja byggingarstjóra Drekavalla 8 að laga hana, og beitti þar ákvæði greinar 8.2 í byggingarreglugerð.  Það er samdóma álit okkar arkitekta og landslagsarkitekts Hafnarfjarðarbæjar að hleðsla úr fleyguðu grjóti samræmist landslagseinkennum Hafnarfjarðar, enda víða notuð í bænum, og í samræmi við frágang á aðliggjandi lóðamörkum. 

Í bréfi ykkar er vitnað til þess að lóðarteikningar hefðu átt að liggja fyrir samtímis byggingarnefndarteikningum, sem er rétt, og tekin er afstaða til þess í afgreiðslunni á lóðateikningum Drekavalla 8 á afgreiðslufundinum 07.03.07. 

Varðandi síðustu síðuna í bréfi ykkar, er það rétt að lóðarteikningar nr. 10 voru komnar inn, og leiðréttist það hér með.  Varðandi mælingu á moldarhaug, sem vitnað er í, hefur mæling verið endurtekin á frágenginni lóð.  Samskipti þeirra byggingarstjóranna eru samkvæmt upplýsingum frá byggingarstjóra Drekavalla 8, en ekki skal ég staðhæfa neitt frekar í því máli.“ 

_ _ _

Frekari rök hafa verið sett fram í máli þessu og hefur úrskurðarnefndin haft þau öll til hliðsjónar við úrlausn þess. 

Vettvangur:  Úrskurðarnefndin kynnti sér með óformlegum hætti aðstæður á vettvangi hinn 2. apríl 2009. 

Niðurstaða:  Í máli þessu er annars vegar deilt um gildi samþykktar skipulags- og byggingarfulltrúa frá 7. mars 2007 um samþykki teikningu lóðarinnar nr. 8 við Drekavelli og hins vegar bókun skipulags- og byggingarráðs frá 20. mars 2007 þar sem skipulags- og byggingarfulltrúa er falið að svara bréfi kærenda í samræmi við afgreiðslu hans á fyrrgreindri lóðarteikningu.  Framangreind bókun frá 20. mars felur ekki í sér ákvörðun sem bindur enda á meðferð máls heldur er að mati úrskurðarnefndarinnar einungis um að ræða áréttingu á fyrri ákvörðun skipulags- og byggingarfulltrúa.  Sætir bókun þessi því ekki kæru, sbr. 2. mgr. 26. gr. stjórnsýslulaga nr. 37/1993.  Verður þessum hluta kærunnar því vísað frá úrskurðarnefndinni. 

Kærendur, sem eru eigendur húss nr. 10 við Drekavelli, halda því m.a. fram að með hinni kærðu ákvörðun skipulags- og byggingarfulltrúa sé hæðarmunur lóðanna aukinn og fyrir vikið standi hús þeirra mun lægra en upphaflega hafi verið gert ráð fyrir.  Samkvæmt upphaflegu byggingarleyfi hússins nr. 8 við Drekavelli, frá árinu 2005, var gert ráð fyrir að hæðarmun yrði mætt með stöllun innan lóðar, nær húsinu en heimilað er samkvæmt ákvörðun skipulags- og byggingarfulltrúa frá 7. mars 2007.  Deiliskipulag svæðisins, Vellir 3, var samþykkt árið 2004 og á uppdrætti þess eru m.a. sýndar hæðarlínur og mörk lóða tilgreind.  Á uppdrætti þessum er vísað til greinargerðar skipulagsins og segir þar m.a. að öll stöllun skuli gerð innan lóðar og að fjarlægð stalla eða fláa frá lóðarmörkum skuli a.m.k. vera jöfn hæð þeirra. 

Ljóst er af skoðun á vettvangi að húsin á lóðunum nr. 8 og 10 standa mishátt.  Úrskurðarnefndin telur að hinn umdeildi frágangur sé ekki óvenjuleg lausn þar sem jafna þarf hæðarmun milli lóða og að aðrar útfærslur myndu ekki breyta stöðu kærenda svo nokkru nemi.  Þá verður ekki ráðið af þeim gögnum er lögð hafa verið fyrir úrskurðarnefndina að hin kærða ákvörðun skipulags- og byggingarfulltrúa frá 7. mars 2007 sé í andstöðu við ákvæði deiliskipulags og var af þeim sökum ekki skylt að kynna kærendum hana sérstaklega.  Verður samkvæmt framansögðu ekki fallist á kröfur kærenda um ógildingu ákvörðunarinnar. 

Uppkvaðning úrskurðar í máli þessu hefur dregist verulega sökum mikils málafjölda sem skotið hefur verið til úrskurðarnefndarinnar og vegna verulegra tafa við gagnaöflun. 

Úrskurðarorð:

Vísað er frá úrskurðarnefndinni kæru á bókun skipulags- og byggingarráðs frá 20. mars 2007 varðandi teikningu lóðarinnar nr. 8 við Drekavelli.  

Hafnað er kröfu um ógildingu samþykktar skipulags- og byggingarfulltrúa Hafnarfjarðar frá 7. mars 2007.

 

___________________________
Ásgeir Magnússon

 

 

_____________________________                  ____________________________
Þorsteinn Þorsteinsson                                          Aðalheiður Jóhannsdóttir

23/2006 Lónsbraut

Með

Ár 2009, fimmtudaginn 2. apríl, kom úrskurðarnefnd skipulags- og byggingarmála saman til fundar í húsnæði nefndarinnar að Skúlagötu 21 í Reykjavík.  Mætt voru Ásgeir Magnússon héraðsdómari, Þorsteinn Þorsteinsson byggingarverkfræðingur og Aðalheiður Jóhannsdóttir dósent. 

Fyrir var tekið mál nr. 23/2006, kæra á ákvörðunum skipulags- og byggingarfulltrúa Hafnarfjarðar frá 6. október 2004, 3. nóvember 2004, 8. desember 2004, 15. júní 2005 og 10. ágúst 2005 um að veita byggingarleyfi fyrir endurbyggingu og breytingum á bátaskýlum á lóðunum nr. 52, 54, 60, 64 og 68 við Lónsbraut í Hafnarfirði. 

Í málinu er nú kveðinn upp svofelldur

úrskurður: 

Með bréfi til úrskurðarnefndar skipulags- og byggingarmála, dags. 20. mars 2006, er barst nefndinni sama dag, kærir E, eigandi bátaskýlis nr. 58 við Lónsbraut, Hafnarfirði, þær ákvarðanir skipulags- og byggingarfulltrúa Hafnarfjarðar frá 6. október 2004, 3. nóvember 2004, 8. desember 2004, 15. júní 2005 og 10. ágúst 2005 um að veita byggingarleyfi fyrir endurbyggingu og breytingum á bátaskýlum á lóðunum nr. 52, 54, 60, 64 og 68 við Lónsbraut í Hafnarfirði.  Staðfesti bæjarstjórn veitingu byggingarleyfanna fyrir Lónsbraut 60 og 68 hinn 7. mars 2006.  Gerir kærandi þá kröfu að hin kærðu byggingarleyfi verði felld úr gildi. 

Málavextir:  Á þeim tíma er hinar kærðu ákvarðanir voru teknar var í gildi deiliskipulag fyrir suðurhöfn Hafnarfjarðar frá árinu 2000 er tekur til umrædds svæðis.  Í skilmálum deiliskipulagsins kemur m.a. fram að hæð bátaskýla við Lónsbraut megi vera samræmi við þau nýjustu sem standi austast á svæðinu og að heimilt sé að hækka sökkla þeirra skýla sem lægst standa um allt að 1,5 metra vegna sjávarhæðar. 

Hinn 6. október 2004 samþykkti skipulags- og byggingarfulltrúi Hafnarfjarðar umsókn er fól m.a. í sér hækkun bátaskýlis að Lónsbraut 64 um 1,5 metra.  Var sú ákvörðun staðfest í skipulags- og byggingarráði hinn 7. mars 2005.  Þá tók hann fyrir og samþykki á afgreiðslufundi sínum hinn 3. nóvember 2004 umsókn vegna Lónsbrautar 52 um leyfi til að lengja hús um 1,0 metra og hækka það um 80 sentimetra.  Staðfesti skipulags- og byggingarráð þá ákvörðun hinn 7. mars 2005.  Skipulags- og byggingarfulltrúi samþykkti hinn 21. desember 2005 breytingu á því leyfi er fól í sér hækkun skýlisins um 25 sentimetra.  Var sú ákvörðun lögð fram á fundi skipulags- og byggingarráðs hinn 6. janúar 2006 og staðfest í bæjarstjórn hinn 10. janúar s.á.  Ennfremur var samþykkt umsókn um hækkun og viðbyggingu bátaskýlis að Lónsbraut 54, til samræmis við hús nr. 52, á afgreiðslufundi skipulags- og byggingarfulltrúa hinn 8. desember 2004.  Skipulags- og byggingarráð staðfesti erindið hinn 7. mars 2005. Hinn 15. júní 2005 samþykkti skipulags- og byggingarfulltrúi leyfi fyrir endurbyggingu og stækkun bátaskýlis að Lónsbraut 60.  Var sú afgreiðsla lögð fram á fundi skipulags- og byggingarráðs hinn 24. febrúar 2006 og staðfesti bæjarstjórn afgreiðsluna hinn 7. mars s.á. Hinn 10. ágúst 2005 samþykkti skipulags- og byggingarfulltrúi Hafnarfjarðar umsókn um leyfi fyrir endurbyggingu og stækkun bátaskýlis að Lónsbraut 68.  Skipulags- og byggingarráð staðfesti afgreiðsluna hinn 24. febrúar 2006 og bæjarstjórn hinn 7. mars s.á. 

Kærandi máls þessa skaut veitingu byggingarleyfa varðandi greind bátaskýli til úrskurðarnefndarinnar í lok árs 2005, sem vísaði málinu frá hinn 9. febrúar 2006 með vísan til þess að lokaákvörðun hefði ekki verið tekin um veitingu þeirra þar sem á skorti að bæjarstjórn Hafnarfjarðar hefði staðfest umdeild leyfi. 

Málsrök kæranda:  Kærandi styður kröfu sína þeim rökum að búið sé að hækka sökkla umdeildra bygginga verulega og stefni í að mænishæð þeirra verði allt að 2,5 – 3,0 metrum hærri en skýli kæranda og séu þau í engu samræmi við hæðir annarra skýla á svæðinu og gildandi deiliskipulag.  Kærandi hafi átt í vandræðum vegna aur- og vatnsflæðis að skýli sínu, sem hann hefði vænst að úr rættist þegar Lónsbrautin yrði hönnuð og lögð lægra en nú sé með hliðsjón af ákvarðaðri hæð bátaskýlanna í gildandi skipulagi.  Umræddar byggingar skemmi heildarsvip svæðisins vegna hæðar sinnar en auk þess sé þakhalli skýlisins að Lónsbraut 52 í engu samræmi við þakhalla annarra skýla. 

Málsrök bæjaryfirvalda:  Bæjaryfirvöld benda á að eigendur sumra bátaskýla á svæðinu hafi nýtt sér heimild í skipulagsskilmálum um að hækka gólf skýlanna um 1,5 metra og hafi skýlunum þá verið lyft til að gæta samræmis í þakhalla annarra skýla.  Á gildandi mæliblaði fyrir umrætt svæði sé gólfkóti greindur á einum stað 3,9 metrar sem gildi fyrir öll skýlin og sé kótinn miðaður við að gólf skýlanna sé yfir stórstreymi. 

Andmæli byggingarleyfishafa:  Byggingarleyfishafi Lónsbrautar 68 bendir á að hann hafi byggt skýlið í góðri trú en byggingaryfirvöld hafi stimplað teikningar af skýli hans.  Byggingarleyfishafi bátaskýlis að Lónsbraut 54 tekur fram að aðeins sé búið að byggja sökkul og því hvorki komin gólfhæð né mænishæð á húsið svo óljóst sé hvað verið sé að kæra.  Hafi alfarið verið farið að reglum og leyfum hvað varði byggingu hússins.  Öðrum byggingarleyfishöfum var veitt færi á að tjá sig en ekki liggja fyrir í málinu athugasemdir þeirra. 

Vettvangsskoðun:  Úrskurðarnefndin kynnti sér staðhætti á vettvangi í tilefni af fyrra kærumáli um sama efni. 

Niðurstaða:  Kærandi ber fyrst og fremst fyrir sig að með hinum kærðu byggingarleyfum sé vikið frá gildandi skipulagi um gólfhæð umræddra bátaskýla sem hafa muni áhrif á mótun aðkomu að skýlunum sem verði hærri en ella hefði orðið. 

Sveitarstjórn skal afgreiða byggingarleyfisumsóknir, sbr. t.d. 2. mgr. 38. gr., 2. mgr. 39. gr. og 1. mgr. 43. gr. skipulags- og byggingarlaga nr. 73/1997.  Samkvæmt fyrirliggjandi gögnum verður ekki ráðið að afgreiðslur skipulags- og byggingarfulltrúa frá 6. október, 3. nóvember og 8. desember 2004 á umsóknum um byggingarleyfi vegna Lónsbrautar 52, 54 og 64 hafi verið staðfestar í bæjarstjórn.  Af þessum ástæðum hafa greind byggingarleyfi ekki hlotið lögboðna meðferð samkvæmt skipulags- og byggingarlögum nr. 73/1997 og verður því að vísa kærumáli þessu frá úrskurðarnefndinni hvað umdeild leyfi varðar, með skírskotun til 2. mgr. 26. gr. stjórnsýslulaga nr. 37/1993, þar sem lokaákvörðun hefur ekki verið tekin um veitingu byggingarleyfanna. 

Deiliskipulag það er í gildi var er umdeild byggingarleyfi varðandi bátaskýlin að Lónsbraut 60 og 68 voru veitt þykir að ýmsu leyti óljóst að því er tekur til heimilaðrar hæðar skýlanna og hæðarsetningar þeirra í landi.  Á skipulagsuppdrætti er ekki að finna upplýsingar um landhæð eða hæðarsetningu gólfplötu umræddra skýla.  Í greinargerð skipulagsins segir um yfirbragð bygginga á svæðinu í kafla 5.2 að þakform þeirra sé bundið núverandi A-formi en heimilt verði að hækka þau skýli sem lægst standi í landi um allt að 1,5 m vegna sjávarhæðar.  Þar segir þar ennfremur: „Hæð skýlanna sjálfra má vera skv. þeim nýjustu austast á svæðinu.“ 

Af greindum upplýsingum og fyrirliggjandi gögnum verður ekki ráðið með afdráttarlausum hætti að greind byggingarleyfi hafi farið í bága við skipulag svæðisins.  Verður því ekki fallist á kröfu kæranda um ógidingu umræddra byggingarleyfa. 

Uppkvaðning úrskurðar í máli þessu hefur dregist verulega sökum mikils málafjölda sem skotið hefur verið til úrskurðarnefndarinnar og vegna tafa við gagnaöflun. 

Úrskurðarorð:

Kæru vegna byggingarleyfisákvarðana skipulags- og byggingarfulltúa Hafnarfjarðar frá 6. október, 3. nóvember og 8. desember 2004 vegna bátaskýla við Lónsbraut 52, 54 og 64 er vísað frá úrskurðarnefndinni. 

Kröfu um ógilndingu ákvarðana skipulags- og byggingarfulltrúa Hafnarfjarðar frá 15. júní og 10. ágúst 2005 um veitingu byggingarleyfa vegna bátaskýla að Lónsbraut 60 og 68 er hafnað. 

 

 

___________________________
Ásgeir Magnússon

 

 

_____________________________             ____________________________
Þorsteinn Þorsteinsson                                     Aðalheiður Jóhannsdóttir

2/2009 Vogar

Með

Ár 2009, fimmtudaginn 26. mars, kom úrskurðarnefnd skipulags- og byggingarmála saman til fundar í húsnæði nefndarinnar að Skúlagötu 21 í Reykjavík.  Mætt voru Ásgeir Magnússon héraðsdómari, Þorsteinn Þorsteinsson byggingarverkfræðingur og Aðalheiður Jóhannsdóttir dósent.

Fyrir var tekið mál nr. 2/2009, kæra á ákvörðun hreppsnefndar Vatnsleysustrandarhrepps frá 11. maí 2005 um breytingu á deiliskipulagi fyrir Heiðardal, Miðdal, Lyngdal og Leirdal í Vogum, Vatnsleysustrandarhreppi.

Í málinu er nú kveðinn upp svofelldur

úrskurður:      

Með bréfi til úrskurðarnefndar skipulags- og byggingarmála, dags. 6. janúar 2009, er barst nefndinni hinn 13. sama mánaðar, kærir Þorbjörg I. Jónsdóttir hrl., f.h. R, Fagradal 12, Vogum, þá ákvörðun hreppsnefndar Vatnsleysustrandarhrepps frá 11. maí 2005 að samþykkja deiliskipulag fyrir Heiðardal, Miðdal, Lyngdal og Leirdal.  Skilja verður kröfugerð kæranda svo að þess sé krafist að hin kærða deiliskipulagsákvörðun verði felld úr gildi.

Málsatvik og rök:  Í febrúar 2005 var auglýst tillaga að breytingu að deiliskipulagi í Vatnsleysustrandarhreppi er tók til Heiðardals, Miðdals, Lyngdals og Leirdals.  Var tillagan til kynningar frá 23. febrúar til 23. mars 2005 og barst athugasemd vegna hennar, en þó ekki frá kæranda máls þessa.  Skipulags- og byggingarnefnd samþykkti tillöguna hinn 8. apríl 2005 og hreppsnefnd 12. sama mánaðar.  Var fundargerð skipulags- og byggingarnefndar tekin fyrir að nýju í hreppsnefnd 11. maí 2005 og eftirfarandi m.a. bókað:  „Fundargerðin er samþykkt.  Varðandi 2. mál fundargerðarinnar um nýtt deiliskipulag við Heiðardal, Miðdal, Lyngdal og Leirdal, þá samþykkir hreppsnefnd skipulagið eins og fram kemur í samþykkt Skipulags- og byggingarnefndar“.  Birtist auglýsing um gildistöku skipulagsins í B-deild Stjórnartíðinda hinn 20. maí 2005.

Hefur kærandi nú skotið hinni umdeildu deiliskipulagsákvörðun til úrskurðarnefndarinnar svo sem að framan greinir.

Kærandi byggir á því að málmeðferð hafi ekki verið lögum samkvæmt.  Um verulega breytingu hafi verið að ræða og hafi borið að kynna tillöguna í ítarlegri grenndarkynningu.  Hafi breytingar sem gerðar hafi verið m.a. á hæðarpunktum verið með þeim hætti að erfitt hafi verið að gera sér grein fyrir áhrifum þeirra fyrr en þær hafi komið til framkvæmda og því sérlega mikilvægt að kynna tillöguna sérstaklega.  Hafi kærandi þannig enga grein gert sér fyrir áhrifum breytinganna fyrr en vinna hófst við lóðir á svæðinu.  Þá hefði verið eðlilegt að leita eftir sérstöku samþykki kæranda, sér í lagi vegna þess að breytingarnar hafi bein og veruleg áhrif á notkun fasteignar kæranda og verðgildi hennar.  Þegar kæranda hafi orðið ljóst hver áhrifin yrðu hafi hún haft samband við sveitarfélagið til að reyna að fá úrlausn sinna mála.  Enn fremur hafi kærandi óskað eftir því að samkomulagi yrði náð um bótagreiðslur vegna tjóns kæranda, en sveitarfélagið hafi ekki brugðist við þeim óskum hingað til og vísar kærandi til 33. gr. laga nr. 73/1997.  

Niðurstaða:  Hin kærða deiliskipulagsákvörðun var samþykkt í hreppsnefnd Vatnsleysustrandarhrepps hinn 11. maí 2005 og tók skipulagið gildi með birtingu auglýsingar þar um í B-deild Stjórnartíðinda 20. maí 2005.

Kærufrestur til úrskurðarnefndar skipulags- og byggingarmála er einn mánuður samkvæmt 5. mgr. 8. gr. skipulags- og byggingarlaga nr. 73/1997 og sé um að ræða ákvarðanir sem sæta opinberri birtingu miðast sá frestur við birtingu ákvörðunar.  Rann kærufrestur vegna hinnar umdeildu ákvörðunar því út 21. júní 2005, að teknu tilliti til útreiknings frests samkvæmt 8. gr. stjórnsýslulaga nr. 37/1993.  Kæra í máli þessu barst úrskurðarnefndinni 13. janúar 2009 eða rúmum þremur og hálfu ári eftir lok kærufrests og ber því að vísa máli þessu frá úrskurðarnefndinni samkvæmt 28. gr. stjórnsýslulaga.

Úrskurðarorð:

Kærumáli þessu er vísað frá úrskurðarnefndinni.

 

_____________________________
Ásgeir Magnússon

 

 

_____________________________            ____________________________
Þorsteinn Þorsteinsson                                     Aðalheiður Jóhannsdóttir 

 

 

 

112/2008 Eyrarstígur

Með

Ár 2009, fimmtudaginn 26. mars, kom úrskurðarnefnd skipulags- og byggingarmála saman til fundar í húsnæði nefndarinnar að Skúlagötu 21, Reykjavík.  Mætt voru Ásgeir Magnússon héraðsdómari, Þorsteinn Þorsteinsson byggingarverkfræðingur og Aðalheiður Jóhannsdóttir dósent. 

Fyrir var tekið mál nr. 112/2008, kæra á samþykkt umhverfis- og skipulagsnefndar Fjarðabyggðar frá 12. nóvember 2008 um að veita byggingarleyfi fyrir bílgeymslu að Eyrarstíg 4 á Reyðarfirði. 

Í málinu er nú kveðinn upp svofelldur

úrskurður:

Með bréfi til úrskurðarnefndar skipulags- og byggingarmála, dags. 10. desember 2008, er barst nefndinni hinn 12. sama mánaðar, kæra H og G, eigendur hússins að Eyrarstíg 2, Reyðarfirði, samþykkt umhverfis- og skipulagsnefndar frá 12. nóvember 2008 um að veita byggingarleyfi fyrir bílgeymslu að Eyrarstíg 4.  Bæjarstjórn staðfesti þá afgreiðslu nefndarinnar hinn 20. nóvember 2008.

Gera kærendur þá kröfu að hin kærða ákvörðun verði felld úr gildi ásamt því að úrskurðarnefndin kveði upp til bráðabirgða úrskurð um stöðvun framkvæmda.  Þar sem fyrir liggur að framkvæmdir við hina umdeildu bílgeymslu eru ekki hafnar og málið þykir nú nægjanlega upplýst til þess að taka það til endanlegs úrskurðar verður ekki tekin afstaða til kröfu kærenda um stöðvun framkvæmda.

Málavextir:  Kærumál þetta á sér nokkra forsögu.  Hinn 18. maí 2006 barst embætti byggingarfulltrúa Fjarðabyggðar umsókn frá eiganda hússins nr. 4 við Eyrarstíg á Reyðarfirði, m.a. um byggingu bílgeymslu á lóðinni.  Var samkvæmt umsókninni gert ráð fyrir að bílgeymslan yrði staðsett austan við húsið, um einn metra frá mörkum lóðarinnar  nr. 2 við Eyrarstíg, en á henni er bílgeymsla sem stendur fast að þeim.  Ákvað byggingarfulltrúi að grenndarkynna beiðnina þar sem ekki væri til deiliskipulag fyrir umrætt svæði.  Á fundi umhverfismálaráðs hinn 12. júlí 2006 var umsóknin tekin fyrir ásamt athugasemdum kærenda og var afgreiðslu málsins frestað.  Umsóknin var tekin fyrir að nýju á fundi ráðsins hinn 26. júlí s.á. og var eftirfarandi fært til bókar:  „Nefndin hefur skoðað málið vandlega og veitir byggingarleyfi fyrir bílgeymslu að Eyrarstíg 4.  Uppfylla þarf skilyrði um brunavarnir vegna fjarlægðar á milli húsa.  Nefndin telur að framkvæmdin skerði útsýni að mjög litlu leyti.  Þar sem bílgeymsla á lóð nr. 2 er byggð mjög nálægt lóðarmörkum lítur ráðið svo á að um gagnkvæman rétt til byggingar bílgeymslu sé að ræða við lóðarmörk.“ 

Framangreindri samþykkt umhverfismálaráðs skutu kærendur til úrskurðarnefndarinnar sem með úrskurði uppkveðnum hinn 8. mars 2007 felldi byggingarleyfið úr gildi með vísan til þágildandi ákvæða 75. gr. byggingarreglugerðar nr. 441/1998. 

Í kjölfar úrskurðar úrskurðarnefndarinnar var á fundi umhverfismálaráðs hinn 25. júlí 2007 eftirfarandi fært til bókar:  „1. Samþykktir byggingarfulltrúa … Eyrarstígur 4, … sækir um leyfi til að byggja bílskúr við austurhlið hússins.  Liður 1 samþykktur.“  Var fundargerð umhverfismálaráðs samþykkt á fundi bæjarráðs hinn 31. júlí 2007.  Samþykkt þessi var einnig kærð til úrskurðarnefndarinnar, sem með úrskurði uppkveðnum hinn 2. apríl 2008 felldi hana úr gildi sökum þess að undirbúningi hennar væri áfátt. 

Á fundi umhverfis- og skipulagsnefndar hinn 27. ágúst 2008 var enn á ný lögð fram umsókn um leyfi til að byggja bílskúr á lóðinni nr. 4 við Eyrarstíg og var samþykkt að grenndarkynna erindið, m.a. gagnvart kærendum.  Komu þau á framfæri athugasemdum sínum vegna þessa með bréfi, dags. 22. október 2008.  Að lokinni grenndarkynningu var á fundi nefndarinnar hinn 12. nóvember 2008 m.a. eftirfarandi fært til bókar:  „Ein athugasemd hefur borist, þar sem lagst er gegn veitingu byggingarleyfis.  Nefndin telur ekki nógu sterk rök gegn veitingu byggingarleyfis og felur byggingarfulltrúa að ganga frá byggingarleyfinu.“  Var samþykkt þessi staðfest í bæjarstjórn hinn 20. nóvember 2008. 

Hafa kærendur kært framangreinda samþykkt til úrskurðarnefndarinnar svo sem að framan greinir.

Málsrök kærenda:  Af hálfu kærenda er vísað til þess að byggingarfulltrúi hafi brugðist skyldum sínum þar sem hann hafi ekki farið að lögum varðandi upplýsingaskyldu gagnvart kærendum.  Þeim hafi ekki verið gert kunnugt um að hið kærða leyfi hafi verið samþykkt nema við lestur fundargerða á netinu.   

Átelja beri byggingarfulltrúa og umhverfis- og skipulagsnefnd fyrir endurtekna útgáfu á leyfi til byggingar bílskúrs á lóðinni nr. 4 við Eyrarstíg, þ.e. fyrir sama bílskúrinn á sama stað, og sé spurning hversu oft slíkt sé hægt og hvort það standist lög. 

Því sé haldið fram að hinn umdeildi bílskúr sé bæði of stór og of hár samkvæmt ákvæðum byggingarreglugerðar.  Bílskúrinn fari fyrir glugga á húsi kærenda og valdi aukinni brunahættu.  Í byggingarreglugerð sé talað um að Brunamálastofnun gefi út leiðbeiningar varðandi framangreint en kærendum sé tjáð að þær reglur séu enn í smíðum. 

Af gefnu tilefni sé bent á að aldrei hafi verið bílastæði á milli húsanna nr. 2 og 4 við Eyrarstíg heldur fyrir framan húsin.  Þá sé því mótmælt að um gagnkvæman rétt til byggingar bílskúrs sé að ræða.   

Málsrök Fjarðabyggðar:  Af hálfu Fjarðabyggðar er bent á að hið kærða byggingarleyfi hafi verið samþykkt að undangenginni grenndarkynningu og hafi aðeins ein athugasemd borist, þ.e. frá kærendum. 

Tvívegis áður hafi umhverfis- og skipulagsnefnd heimilað byggingu bílskúrs á lóðinni nr. 4 og í þetta skiptið hafi þótt rétt að veita leyfið og láta reyna á ný ákvæði byggingarreglugerðar varðandi brunafjarlægðir.

Byggingarleyfi hafi ekki verið gefið út og sé ástæðan fyrir því sú að ekki hafi verið talið rétt að gefa út byggingarleyfi áður en kærendum hafi verið gert viðvart um hina kærðu ákvörðun, leiðbeint um kæruleiðir og kærufrest.

Smávægileg frávik frá byggingarreglugerð séu heimiluð er varði stærð hins umdeilda bílskúrs, eða 3,6 m².  Þá sé og frávik er varði hæð hans, en reynt sé að koma í veg fyrir hæðarmismun með því að hafa kóta bílskúrs lægri en íbúðarhúss.  Eins sé miðað við að samræma vegghæðir bílskúrs að Eyrarstíg 4 og bílskúrs kærenda að Eyrarstíg 2, þannig að útlit hverfisins verði heilsteypt.

Staðsetning bílskúrsins sé heimiluð aftast í lóðinni þannig að sem minnst af byggingunni skyggi á íbúðarhús kærenda, en fari þess í stað fyrir bílskúr þeirra og fyrir framan glugga geymslu og þvottahúss.  Bent sé á að tré séu nú fyrir framan þann glugga. 

Málsrök byggingarleyfishafa:  Af hálfu byggingarleyfishafa er vísað til þess að þau hafi lagt þann skilning í úrskurð úrskurðarnefndarinnar frá 2. apríl 2008 að tvennt hafi verið að við undirbúning og gerð ákvörðunar umhverfis- og skipulagsnefndar.  Annars vegar að beiðni þeirra hafi ekki verið grenndarkynnt og hins vegar hafi efnisleg rök skort fyrir heimild til þess að byggja stærri og hærri bílskúr en að jafnaði skuli gert.  Því mætti ætla að hönnun og staðsetning bílskúrsins sé nú með þeim hætti að skilyrðum laga og reglna sé hlýtt, að öðru leyti en hvað hæð og stærð varði.
 
Grenndarkynning hafi farið fram og hafi verið send nágrönnum sem eigi aðliggjandi lóðir og einnig þeim sem ekki eigi aðliggjandi lóðir en hafi sýn heim að Eyrarstíg 4.  Athugasemdir hafi einungis borist frá íbúum að Eyrarstíg 2.
 
Unnar hafi verið teikningar sem sýni staðsetningu og hæðarsetningu bílskúrs er fylgt hafi grenndarkynningunni.  Þær teikningar liggi til grundvallar þeim rökum að veitt verði heimild til byggingar bílskúrs á lóðinni.  Í umsókn til byggingarfulltrúa, dags. 13. ágúst 2008, hafi m.a. eftirfarandi komið fram:  „Í byggingareglugerð eru takmarkandi ákvæði um vegghæð bílskúra.  Með því að hafa gólfkvóta bílskúrs eins lágt yfir hæstu jarðvegshæð og kostur er, verður niðurstaðan eftirfarandi með vegghæð 2,80 metrar.  Mænishæð bílskúrs verður 79 cm undir mænishæð á Eyrarstíg 4, jafnframt er mænishæð bílskúrs u.þ.b. 40 cm lægri en frambrún þaks á Eyrarstíg 2.  Eins og sjá má á sniðmynd verður vegghæð ekki meiri en vegghæð aðlægs framhorns bílskúrs á Eyrarstíg 2.  Í byggingarreglugerð eru takamarkandi ákvæði um flatarmál bílskúra.  Nokkur atriði við hönnun bílskúrsins sem styðja hönnunarstærð umfram ákvæði reglugerðar um jafnaðarstærð.  Fatarmál bílskúrsins sem hannaður hefur verið á lóð að Eyrarstíg 4 er 39,6 fermetrar. Flatarmál einangrunar sem verður utanfrá er 3,16 fermetrar og er munurinn að okkar mati óverulegur.  Staðsetning bílskúrsins innan lóðar, með stafn á lóðarmörkum Brekkugötu 8 og 1 meter frá lóðarmörkum Eyrarstígs 2 á langhlið.  Brunaþolshönnun bílskúrsins er þannig háttað að heimilt er skv. reglugerðinni að byggja innan eins meters frá lóðarmörkum.“ 

Niðurstaða:  Í máli þessu er deilt um gildi samþykktar umhverfis- og skipulagsnefndar Fjarðabyggðar frá 12. nóvember 2008 um að veita byggingarleyfi fyrir 39,5 m² bílgeymslu að Eyrarstíg 4, Reyðarfirði.  Á svæði því er um ræðir er ekki í gildi deiliskipulag.  

Í gr. 113.1 í byggingarreglugerð nr. 441/1998 segir að bílageymsla fyrir einn bíl skuli að jafnaði ekki vera stærri en 36 m² brúttó.  Þá kemur fram í lokamálslið sömu greinar að byggingarnefnd geti aðeins heimilað stærri og hærri  bílgeymslur þar sem slíkt valdi ekki verulegri röskun á umhverfi og aðstæður leyfi að öðru leyti. 

Í úrskurði nefndarinnar í máli nr. 88/2007 var talið að á skorti að sýnt hefði verið fram á að fyrrgreindum skilyrðum væri fullnægt og að rökstuðningi hinnar kærðu ákvörðunar væri því áfátt.  Þrátt fyrir að bílskúr sá sem hið umdeilda leyfi lýtur að sé nokkuð lægri en bílskúr samkvæmt fyrri byggingarleyfisumsóknum sýnist mega ráða af fyrirliggjandi gögnum að hann muni hafa grenndaráhrif gagnvart kærendum.  Þykir því enn á skorta að sýnt hafi verið fram á réttmæti þess að víkja frá fyrrgreindu ákvæði byggingarreglugerðar.  Var rökstuðningi fyrir hinni kærðu ákvörðun því áfátt, sbr. 2. mgr. 39. gr. skipulags- og byggingarlaga nr. 73/1997 og hún af þeim sökum felld úr gildi.

Uppkvaðning úrskurðar í máli þessu hefur dregist vegna málafjölda sem skotið hefur verið til úrskurðarnefndarinnar. 

Úrskurðarorð:

Felld er úr gildi samþykkt umhverfis- og skipulagsnefndar Fjarðabyggðar frá 12. nóvember 2008 um að veita byggingarleyfi fyrir bílgeymslu að Eyrarstíg 4 á Reyðarfirði. 

 

 

____________________________________
                                                        Ásgeir Magnússon                                                      

 

______________________________                      _______________________________
Þorsteinn Þorsteinsson                                                 Aðalheiður Jóhannsdóttir

 

 

147/2007 Smábýli 15A

Með

Ár 2009, fimmtudagur 26. mars, kom úrskurðarnefnd skipulags- og byggingarmála saman til fundar í húsnæði nefndarinnar að Skúlagötu 21 í Reykjavík.  Mætt voru Ásgeir Magnússon héraðsdómari, Þorsteinn Þorsteinsson byggingarverkfræðingur og Aðalheiður Jóhannsdóttir dósent.

Fyrir var tekið mál nr. 147/2007, kæra á ákvörðun byggingarfulltrúans í Reykjavík frá 9. október 2007 um að synja um leyfi fyrir byggingu stálgrindarhúss á lóð Smábýlis nr. 15A, Kjalarnesi.

Í málinu er nú kveðinn upp svofelldur

úrskurður:

Með bréfi til úrskurðarnefndar skipulags- og byggingarmála, dags. 30. október 2007, er barst nefndinni hinn 2. nóvember s.á., kærir S, eigandi lóðarinnar Smábýli nr. 15A, Kjalarnesi, þá ákvörðun byggingarfulltrúans í Reykjavík frá 9. október 2007 að synja um leyfi fyrir byggingu stálgrindarhúss á steyptum sökklum undir hesthús, reiðskemmu og vélageymslu á lóðinni.

Skilja verður kröfugerð kæranda svo að þess sé krafist að hin kærða ákvörðun verði felld úr gildi.

Málavextir:  Á afgreiðslufundi byggingarfulltrúa hinn 2. október 2007 var lögð fram umsókn kæranda um leyfi til að byggja stálgrindarhús á steyptum sökklum sem nýtt yrði sem hesthús, reiðskemma og vélageymsla á lóð Smábýlis nr. 15A á Kjalarnesi.  Var málinu frestað og því vísað til umsagnar skipulagsstjóra Reykjavíkurborgar er afgreiddi það á fundi sínum hinn 5. október 2007 með svohljóðandi bókun:  „Neikvætt með vísan til umsagnar skipulagsfulltrúa dags. 5.10.07.“  Hinn 9. s.m. var umsóknin tekin fyrir að nýju á afgreiðslufundi byggingarfulltrúa og eftirfarandi bókað:  „Synjað.  Samræmist ekki skipulagsskilmálum sbr. umsögn skipulagsstjóra dags. 5. október 2007.“  Greind afgreiðsla var staðfest í borgarráði hinn 18. október 2007.

Hefur kærandi kært ofangreinda afgreiðslu eins og fyrr greinir.

Málsrök kæranda:  Af hálfu kæranda er vísað til þess að hann hafi fyrr á árinu 2007 lagt fram umsókn er fól í sér ósk um heimild til að byggja geymsluhúsnæði á lóð Smábýlis nr. 15A.  Hafi þeirri umsókn verið hafnað með þeim rökstuðningi að umrætt svæði væri skipulagt sem landbúnaðarsvæði.  Synjun sú er nú hafi verið kærð hafi hins vegar verið byggð á þeim forsendum að umsókn um byggingarleyfi teldist ekki samræmast skipulagsskilmálum, sbr. umsögn skipulagsstjóra frá 5. október 2007.  Ofangreindar synjanir séu ekki í samræmi við hvora aðra.  Þá sé bent á að á næstu lóð, Sætúni 1, sé verið að selja lóðir sem séu samkvæmt skipulagi bæði ætlaðar fyrir iðnaðar- og íbúðarhúsnæði og sé slíkt í hrópandi ósamræmi við fyrrgreindar synjanir.

Málsrök Reykjavíkurborgar:  Af hálfu Reykjavíkurborgar er þess krafist að kröfum kæranda verði hafnað.  Bent sé á að á næstu lóð sé í gildi deiliskipulag fyrir Sætún 1 sem ekki hafi verið kært til nefndarinnar.  Þar komi fram að ekkert hafi verið byggt upp fyrir landbúnað á umræddu svæði í langan tíma og að hugmyndir um landnýtingu hafi þróast í aðrar áttir samfara stækkun Reykjavíkur og áformum um byggingu Sundabrautar upp á Kjalarnes.  Hafi umhverfisráðuneytið veitt undanþágu frá reglum um fjarlægðarmörk svo að heimilt yrði að byggja í samræmi við deiliskipulagið.

Borgaryfirvöld vísa til umsagnar skipulagsfulltrúa frá 5. október 2007 en þar komi m.a. fram að umrætt Smábýli nr. 15A sé í næsta nágrenni við tvö kjúklingabú og innan fjarlægðartakmarkana sem banni óskylda starfsemi nær búunum en 500 metra.

Áður hafi verið hafnað umsókn um að reisa atvinnuskemmu fyrir starfsemi óskylda búrekstri á smábýlinu.  Hafi það hús hvorki verið í samræmi við deiliskipulagstillögur um smábýli á svæðinu né skilgreiningu aðalskipulags um landnotkun, en þar segi að staðsetja eigi vöruskemmur á skilgreindum athafnasvæðum en ekki á dreifðum bújörðum við jaðar höfuðborgarinnar.

Ekki verði betur séð en verið sé að sækja um sama hús og áður hafi verið hafnað.  Húsið hafi öll einkenni atvinnuskemmu líkt og fyrri tillaga.  Hæð þess, mögulegar vöruhurðir og bílastæði séu þau sömu og áður þó þau séu sýnd með öðrum hætti á tillögunni.  Stærð hússins sem hesthús og reiðskemma sé heldur ekki í góðu samhengi við landkosti smábýlisins og tengingar þess við nauðsynlegar reiðleiðir.

Ein af meginforsendum þess að mælt hafi verið með því að umsókn yrði hafnað sé sú að ástæða sé til að halda í yfirbragð svæðisins sem landbúnaðarsvæðis, sem þróast gæti í átt til dreifðrar íbúðarbyggðar í framtíðinni fremur en til annarra nota.  Nýtt aðalskipulag sé í undirbúningi og rétt sé að binda ekki hendur manna með því að samþykkja atvinnuhús á svæðinu.

Líklegt megi telja að landlausri reiðskemmu og hesthúsi fylgi miklir gripaflutningar um þjóðveg er þarna liggi með tilheyrandi hættu fyrir alla umferð.  Ekki hafi verið mælt með því að tillagan yrði samþykkt meðan landnotkun svæðisins væri óbreytt og ekki unnar úrbætur á þjóðveginum.  Þá hafi það einnig mælt gegn tillögunni að ekki lægi fyrir aðalskipulag og/eða deiliskipulag sem heimili svo mikla og breytta starfsemi.

Niðurstaða:  Í máli þessu er deilt um synjun byggingarfulltrúans í Reykjavík um að veita leyfi til byggingar stálgrindarhúss á lóð Smábýlis nr. 15A, Kjalarnesi.
 
Samkvæmt Aðalskipulagi Reykjavíkur 2001-2024 er umrædd lóð á skilgreindu landbúnaðarsvæði.  Á svæðinu er í gildi deiliskipulag fyrir spildu úr löndum Móa, Skrauthóla og Sjávarhóla er samþykkt var á fundi sveitarstjórnar Kjalarneshrepps 3. febrúar 1975.  Í almennum skilmálum þess um útihús segir svo í gr. 2.6 að hæð veggja að þakkanti skuli ekki vera meiri en 2,50 m frá landi en leyfilegt sé þó að hafa meiri hæð að hluta ef þörf krefji.  Breyting á umræddu deiliskipulagi tók gildi hinn 31. ágúst 2007 þar sem m.a. var heimilað að reisa íbúðar- og atvinnuhús á spildu úr landi Móa er nefnd er Sætún 1 og mun vera Smábýli nr. 16 samkvæmt eldra skipulagi.  Hins vegar hefur upphaflegu deiliskipulagi ekki verið breytt að því er snertir spildu kæranda, Smábýli nr. 15A. 

Í máli þessu liggur fyrir að bygging sú er synjað var um leyfi fyrir er með mænishæð 8,04 m og vegghæð langhliða 5,0 m, eða tvöfalt meiri hæð en heimilt er samkvæmt gildandi skipulagsskilmálum.  Byggingarleyfisumsókn kæranda var því ekki í samræmi við gildandi deiliskipulag svæðisins og var byggingarfulltrúa rétt að synja umsókninni í samræmi við 2. mgr. 43. gr. skipulags- og byggingarlaga nr. 73/1997.  Verður hin kærða ákvörðun af þeim sökum ekki felld úr gildi.

Uppkvaðning úrskurðar í máli þessu hefur dregist verulega vegna mikils fjölda mála sem skotið hefur verið til úrskurðarnefndarinnar.

Úrskurðarorð:

Hafnað er kröfu um ógildingu ákvörðunar byggingarfulltrúans í Reykjavík frá 9. október 2007, er staðfest var í borgarráði hinn 18. október sama ár, um að synja um leyfi fyrir byggingu stálgrindarhúss á steyptum sökklum undir hesthús, reiðskemmu og vélageymslu á lóð merktri Smábýli 15A, Kjalarnesi.

 

____________________________________
Ásgeir Magnússon

 

 

______________________________           _______________________________
Þorsteinn Þorsteinsson                                      Aðalheiður Jóhannsdóttir

 

113/2008 Strandgata

Með

Ár 2009, þriðjudaginn 10. mars, kom úrskurðarnefnd skipulags- og byggingarmála saman til fundar í húsnæði nefndarinnar að Skúlagötu 21, Reykjavík.  Mætt voru Ásgeir Magnússon héraðsdómari, Þorsteinn Þorsteinsson byggingarverkfræðingur og Aðalheiður Jóhannsdóttir dósent. 

Fyrir var tekið mál nr. 113/2008, kæra á afgreiðslu skipulags- og byggingarnefndar Árborgar frá 27. nóvember 2008 varðandi byggingarleyfi fyrir húsi á lóðinni nr. 5 við Strandgötu á Stokkseyri. 

Í málinu er nú kveðinn upp svofelldur

úrskurður: 

Með bréfi til úrskurðarnefndar skipulags- og byggingarmála, dags. 10. desember 2008, er barst nefndinni hinn 15. sama mánaðar, kærir V, Sandgerði 1, Stokkseyri, afgreiðslu skipulags- og byggingarnefndar Árborgar frá 27. nóvember 2008 um að leggja til við bæjarstjórn að veitt verði byggingarleyfi á lóðinni nr. 5 við Strandgötu á Stokkseyri.  Bæjarráð samþykkti þá afgreiðslu nefndarinnar hinn 4. desember 2008 og staðfesti bæjarstjórn afgreiðsluna hinn 22. sama mánaðar. 

Skilja verður erindi kæranda svo að þess sé krafist að hin kærða afgreiðsla verði felld úr gildi.  Með bréfi, dags. 26. febrúar 2009, er barst úrskurðarnefndinni hinn 2. mars s.á., gerir kærandi jafnframt þá kröfu að úrskurðarnefndin kveði upp til bráðabirgða úrskurð um stöðvun framkvæmda.  Þykir málið vera tækt til lokaúrskurðar og verður því ekki tekin afstaða til þeirrar kröfu kæranda. 

Málavextir:  Á fundi skipulags- og byggingarnefndar Árborgar hinn 11. september 2008 var tekin fyrir fyrirspurn um leyfi til að flytja hús frá Grund í Meðallandi að Strandgötu 5 á Stokkseyri.  Lóðin er óbyggð en þar stóð áður hús er brann árið 2002.  Á svæðinu er ekki í gildi deiliskipulag.  Var málinu frestað og óskað eftir fullnægjandi aðaluppdráttum.  Erindið var tekið fyrir að nýju á fundi nefndarinnar hinn 23. október s.á. og lagt til að það yrði grenndarkynnt og var svo gert, m.a. gagnvart kæranda.  Í kjölfar þess sendi kærandi skipulags- og byggingaryfirvöldum spurningar í tölvupósti og var þeim svarað með tölvubréfi, dags. 30. október 2008.  Í þeim svörum sagði m.a. að á svæðinu væri deiliskipulag frá 17. maí 1989 og að samkvæmt því mætti byggja 153,16 m² hús á lóðinni.  Fyrirhugað hús væri 159,8 m² og nýtingarhlutfall 0,41, sem væri innan skekkjumarka.  Kærandi sendi síðan inn skriflegar athugasemdir í tilefni grenndarkynningarinnar.  Á fundi skipulags- og byggingarnefndar hinn 27. nóvember 2008 var samþykkt að leggja til við bæjarstjórn að samþykkja hina grenndarkynntu tillögu með þeim fyrirvara að húsið yrði fært um einn metra að Strandgötu.  Staðfesti bæjarstjórn þessa afgreiðslu hinn 22. desember 2008 að undangengnu samþykki bæjarráðs hinn 4. desember s.á.  Athugasemdum kæranda var svarað með bréfi, dags. 8. sama mánaðar.

Hefur kærandi kært framangreinda samþykkt til úrskurðarnefndarinnar svo sem að framan greinir. 

Málsrök kæranda:  Af hálfu kæranda er vísað til þess að grenndarkynning sú er fram hafi farið hafi verið afar gölluð, m.a. hafi kærandi sjálf þurft að óska eftir frekari gögnum varðandi málið áður en hún hafi komið á framfæri athugasemdum sínum til byggingaryfirvalda.  Í grenndarkynningunni hafi t.d. hvergi komið fram að um væri að ræða aðflutt hús sem hafi enga tengingu við gömlu húsaröðina við Sandgerði á Stokkseyri en öll húsin í þeirri röð séu friðuð.  Hvergi hafi verið sýnt fram á raunverulegt ástand hússins, teikningar sem hafi fylgt hafi ekki verið málsettar og ekki stimplaðar af byggingarfulltrúa.  Fyrirhuguð bygging verði miklu nær Sandgerði 1, húsi kæranda, en gamla húsið er áður hafi staðið á lóðinni.  Það hafi staðið alveg úti í götu, sem hafi verið einstefnugata, en sé í dag tvístefnugata með gangstétt.  Þarna muni trúlega um fimm til sex metrum.  Benda megi á að verið sé að troða of stóru húsi á lóðina, sama hvað það kosti, og séu eingöngu tímabundnir, fjárhagslegir hagsmunir bæjarfélagsins látnir ganga fyrir, þrátt fyrir að 15 lóðir séu lausar í bænum.  Þótt þessi gömlu hús virðist ekki eiga sér málssvara í tíðarandanum í dag megi benda á að allsstaðar í Evrópu sé verið að halda í gamla miðbæi, og þyki sameiginleg saga ómetanleg og mikilvæg. 

Kærandi telji að skylt sé að deiliskipuleggja hverfi og vinna svo eftir því, en af hálfu byggingaryfirvalda hafi ýmist verið haldið fram að í gildi væri deiliskipulag fyrir umrætt svæði eða ekki.  Spyrja mætti hvort byggja mætti blokk á lóðinni, ef byggingaryfirvöldum sýndist svo, þar sem ekki væru fyrir hendi takmörk á mænishæð, byggingarmagni eða byggingarreit.

Húsið sem talað sé um að flytja á lóðina sé þriggja hæða en húsin í nágrenninu séu hæð og ris.  Öll húsin í gömlu röðinni séu friðuð og eigi sér sameiginlega sögu, sem séu menningarverðmæti út af fyrir sig og verði aldrei sköpuð aftur.  Húsamyndinni verði stórkostlega raskað, en hún hafi verið vinsæl meðal ferðamanna, málara og ljósmyndara.  Ekki spilli nálægðin við einn elsta og merkasta kirkjustað landsins.  Hið umdeilda hús falli því alls ekki inn í götumyndina. 

Inngangur í fyrirhugað hús sé um það bil einn metra frá lóðarmörkum, sem snúi að lóð kæranda, og því fylgi truflun og óþægindi þó innkeyrslan sé frá Strandgötu.  Þetta rýri lífsgæði kæranda og geti hún t.d. ekki byggt aftur bílskúr á lóð sinni ásamt því að hún missi útsýni til kirkjunnar og draga muni úr kvöldsól. 

Málsrök Árborgar:  Af hálfu sveitarfélagsins er því ekki mótmælt að svo kunni að vera að vanda hefði mátt betur til grenndarkynningar þeirrar sem fram hafi farið.  Hins vegar telji sveitarfélagið að þar sem kærandi hafi komið fjölmörgum spurningum varðandi hið umdeilda hús á framfæri við skipulagsyfirvöld, og fengið svör við þeim, hafi verið bætt úr ágöllum sem kunni að hafa verið á framkvæmd grenndarkynningarinnar. 

Þrátt fyrir að hið umdeilda hús standi eitthvað nær fasteign kæranda en hús það sem áður hafi staðið á lóðinni sé minnsta fjarlægð þess frá fasteign kæranda 13,2 metrar.  Minnsta fjarlægð frá lóðarmörkum verði 3,57 metrar.  Bent sé á að fyrirhugað hús sé kjallari, hæð og ris, rétt eins og hús það sem áður hafi staðið á lóðinni.  Þá hafi það sama gólfflöt og eldra hús.  Heildarflatarmál nýja hússins sé 159,8 m² og nýtingarhlutfall 0,41, sem ekki geti talist óeðlilegt miðað við nýtingarhlutfall lóða á svæðinu. 

Hús það sem deilt sé um sé gamalt hús, upphaflega byggt í Reykjavík og flutt þaðan í Meðalland.  Það sé bárujárnsklætt timburhús, eins og meirihlutinn af þeim húsum sem fyrir séu í húsaröðinni, m.a. hús kæranda og hús það sem áður hafi staðið á lóðinni.  Húsið muni því falla vel að götumyndinni að mati sveitarfélagsins. 

Það sé misskilningur hjá kæranda að öll húsin í húsaröðinni séu friðuð.  Eina húsið á Stokkseyri sem sé friðað sé Stokkseyrarkirkja byggð 1886 auk Rjómabúsins að Baugsstöðum.  Þá uppfylli ekkert af húsunum í húsaröðinni aldursskilyrði 1. mgr. 6. gr. laga um húsafriðun nr. 104/2001.  Ekkert af húsunum sé reist fyrir 1850.  Elstu húsin í húsaröðinni Sandgerði 1 til Sandgerði 9 séu byggð árið 1900 og það yngsta 1955.  Þá telji sveitarfélagið athugasemdir kæranda varðandi byggðarmynstur í hverfinu á misskilningi byggðar og geti ekki leitt til þess að hið kærða byggingarleyfi verði fellt úr gildi. 

Kærandi geri athugasemdir við misvísandi upplýsingar um deiliskipulag á svæðinu.  Í spurningum kæranda til sveitarfélagsins og svörum við þeim, sbr. tölvubréf, dags. 30. október 2008, hafi kærandi óskað svara við því frá hvaða tíma deiliskipulag svæðisins sé og fengið þau svör að það væri frá 17. maí 1989.  Hið rétta sé að ekkert deiliskipulag sé í gildi fyrir umrætt svæði.    Hins vegar sé til „lóðaskipulag“ sem miðað hafi verið við, en það skipulag hafi þó aldrei fengið þá umfjöllun sem þurfi til að öðlast gildi sem deiliskipulag.  Af þeirri ástæðu hafi umdeilt byggingarleyfi verið grenndarkynnt kæranda með vísan í 7. mgr. 43. gr. skipulags- og byggingarlaga nr. 73/1997.  Slík grenndarkynning hefði verið óþörf ef deiliskipulag væri í gildi á svæðinu. 

Mótmælt sé fullyrðingum kæranda þess efnis að hún verði fyrir truflun og óþægindum af hinu umdeilda húsi ásamt því að lífsgæði hennar rýrni.  Lóð sú sem til standi að reisa hið umdeilda hús á sé byggingarlóð þar sem hafi staðið hús frá árinu 1915 fram til ársins 2002.  Þó svo að það hús hafi verið rifið í kjölfar bruna fyrir sex árum geti kærandi ekki haft neinar væntingar um að lóðin standi auð um ókomna framtíð.  Umrætt svæði sé miðbær Stokkseyrar og geti kærandi því ekki búist við að verða ekki fyrir ónæði af nágrönnum.  Ónæði það sem hljótist af því að inngangur hússins sé nálægt lóðarmörkum fasteignar kæranda geti ekki talist meira en það sem íbúar miðbæjar verði almennt að þola. 

Sömu sjónarmið gildi um þá fullyrðingu kæranda að hún missi útsýni til kirkju og kvöldsólar.  Fyrirhugað hús sé í fullu samræmi við hús það sem áður hafi staðið á lóðinni, það komi til með að standa lítillega nær húsi kæranda en fyrra hús, en sé fyllilega sambærilegt hvað hæð varði.  Bæði húsin séu, eða hafi verið, hæð og ris á steyptum kjallara.  Væntingar kæranda um óskert útsýni á kirkju og kvöldsól, séu því ekki eitthvað sem kærandi geti reist rétt sinn á sem réttmætar væntingar.  Hin umdeilda byggingarlóð sé í eigu sveitarfélagsins og geti kærandi ekki búist við því að lóðin verði óbyggð til frambúðar. 

Ekki eigi við rök að styðjast að kærandi geti ekki byggt bílskúr á lóð sinni. Ef umsókn um slíkt myndi berast frá kæranda færi hún í hefðbundið kynningarferli, sbr. 7. mgr. 43. gr. skipulags- og byggingarlaga. 

Bent sé á að ef fallist verði á það að skerðing verði á grenndarhagsmunum kæranda sé ljóst að hún sé ekki slík að bótaákvæði 33. gr. skipulags- og byggingarlaga nái ekki yfir að bæta þá hugsanlegu skerðingu, komi sú grein yfir höfuð til skoðunar. 

Lóðin að Strandgötu 5 sé innan svæðis sem njóti hverfisverndar samkvæmt Aðalskipulagi Árborgar 2005-2025, Stokkseyri.  Í greinargerð með aðalskipulaginu kafli 4.4.5 segi m.a. um hverfisvernd: „Hverfisverndin tekur til einstakra húsa, götumynda, húsaraða og heildaryfirbragðs sem skal varðveita og halda sem upprunalegustu. Sérstök aðgát skal höfð við breytingar, viðbyggingar, nýbyggingar og aðra mannvirkjagerð s.s. gerð gatna, gangstétta, girðinga og grjótgarða, og ákvarðanir um breytingar á einstökum húsum eða umhverfi þeirra skulu teknar með tilliti til sérkenna og þess gildis sem byggingarnar hafa fyrir umhverfi, sögu og byggingarlist.  Virða skal upprunalega gerð bygginga og halda óbreyttri efnisnotkun við frágangs- og deililausnir.  Nýbyggingar skulu sniðnar að þeirri byggð sem fyrir er hvað varðar stærðir, form, mænisstefnu, efnisval og liti, án þess að um eftiröpun þurfi að vera að ræða.“  Með því að veita byggingarleyfi fyrir flutningi gamals, bárujárnsklædds timburhúss á lóðina að Strandgötu 5 sé verið að fylgja skilmálum aðalskipulags um hverfisvernd eins ítarlega og frekast sé unnt.  Hverfisvernd útiloki ekki nýjar byggingar á lóðum innan þess svæðis sem njóti hverfisverndar, heldur skuli nýjar byggingar falla að götumynd og húsaröðum auk þess sem halda skuli heildaryfirbragði svæðisins.  Telji sveitarfélagið að með því að veita leyfi til að flytja gamalt bárujárnsklætt timburhús á þessa lóð séu skilyrði hverfisverndar uppfyllt.  Sérstaklega með tilliti til þess að á þessari lóð hafi, frá 1915 til 2002, staðið bárujárnsklætt timburhús á steyptum kjallara.

Málsrök byggingarleyfishafa:  Af hálfu byggingarleyfishafa er kröfum kæranda mótmælt þar sem engin haldbær rök hafi verið færð fram til stuðnings þeim.  Aftur á móti sé tekið undir málsrök sveitarfélagsins sem styðji lögmæti þeirra framkvæmda sem um sé deilt. 

Bent sé á að öll tilskilin leyfi hafi verið fengin fyrir framkvæmdinni og öll gjöld greidd.  Því hafi byggingarleyfishafar talið sig geta farið í umrædda framkvæmd af fullum krafti.  Þau séu að losa bújörð í Meðallandi og ætlunin hafi verið sú að flytja inn í nýja húsnæðið á fardögum.  Nú þegar hafi verið lagt mikið fé í þessa framkvæmd og kostnaður þegar hlotist af töfum vegna stöðvunar jarðvegsverktaka af völdum kæranda.  Áskilji byggingarleyfishafar sér allan rétt til að krefjast bóta úr hendi þeirra sem að slíkum töfum standi. 

———————–

Aðilar hafa fært fram frekari rök í málinu sem ekki verða rakin hér en úrskurðarnefndin hefur haft þau öll til hliðsjónar við úrlausn málsins.
 
Niðurstaða:  Lóðin að Strandgötu 5 er óbyggð og er í elsta hluta Stokkseyrar.  Þar stóð áður hús er brann árið 2002.  Ekki er í gildi deiliskipulag fyrir umrætt svæði en í gildandi Aðalskipulagi Árborgar 2005-2025, Stokkseyri, er lóðin á svæði umhverfis Stokkseyrarkirkju er nýtur hverfisverndar. 

Í skipulagsreglugerð nr. 400/1998, gr. 4.22.1, er tekið fram að um hverfisverndarsvæði gildi sérstök ákvæði í skipulagsáætlunum sem sveitarstjórnir hafi sett, er kveði á um verndun sérkenna eldri byggðar eða annarra menningarsögulegra minja án þess að um lögformlega friðun sé að ræða.  Í 4. mgr. gr. 4.22.2 nefndrar reglugerðar er tekið fram að öll svæði sem staðfest hverfisvernd gildi um samkvæmt aðalskipulagi skuli deiliskipulögð ef framkvæmdir eru fyrirhugaðar.  Þegar um er að ræða þegar byggð hverfi skal jafnframt gera bæja- og húsakönnun samhliða gerð deiliskipulags sem höfð skal til hliðsjónar. 

Samkvæmt ótvíræðu orðalagi áðurnefndrar 4. mgr. gr. 4.22.2 skipulagsreglugerðar bar að deiliskipuleggja hið hverfisverndaða svæði sem lóðin að Strandgötu 5, Stokkseyri tilheyrir áður en leyfi fyrir húsi og staðsetningu þess á lóðinni var veitt.  Svo var ekki gert og verður hin kærða afgreiðsla þegar af þeirri ástæðu felld úr gildi. 

Úrskurðarorð:

Felld er úr gildi samþykkt skipulags- og byggingarnefndar Árborgar frá 27. nóvember 2008, sem staðfest var í bæjarráði hinn 4. desember og bæjarstjórn hinn 22. desember s.á., um veitingu byggingarleyfis fyrir húsi á lóðinni nr. 5 við Strandgötu á Stokkseyri. 

 

 

___________________________
Ásgeir Magnússon

 

 

_____________________________                 ____________________________
Þorsteinn Þorsteinsson                                         Aðalheiður Jóhannsdóttir