Skip to main content
Úrskurðarnefnd umhverfis- og auðlindamála
des 22
Love0

2/2018 Fiskeldi Dýrafirði

Með

Árið 2018, fimmtudaginn 7. júní, kom úrskurðarnefnd umhverfis- og auðlindamála saman til fundar í húsnæði nefndarinnar að Skuggasundi 3, Reykjavík. Mætt voru Nanna Magnadóttir forstöðumaður, Aðalheiður Jóhannsdóttir prófessor og Ásgeir Magnússon dómstjóri.

Fyrir var tekið mál nr. 2/2018, kæra á ákvörðun Umhverfisstofnunar frá 22. nóvember 2017 um veitingu starfsleyfis fyrir 4.000 tonna ársframleiðslu á laxi eða regnbogasilungi í sjókvíum í Dýrafirði.

Í málinu er nú kveðinn upp svofelldur

úrskurður

um kröfu kærenda um frestun réttaráhrifa:

Með bréfi til úrskurðarnefndar umhverfis- og auðlindamála, dags. 11. janúar 2018, er barst nefndinni sama dag, kæra Náttúruverndarsamtök Íslands, Náttúruverndarfélagið laxinn lifi og nánar tilgreindir eigendur og veiðiréttarhafar Haffjarðarár, Fífustaðadalsár, Bakkadalsár, Vatnsdalsár, Hvannadalsár, Langadalsár, Þverár og Laxár á Ásum þá ákvörðun Umhverfisstofnunar frá 22. nóvember 2017 að veita starfsleyfi fyrir 4.000 tonna ársframleiðslu á laxi eða regnbogasilungi í sjókvíum í Dýrafirði. Er þess krafist að ákvörðunin verði felld úr gildi.

Þess er jafnframt krafist að réttaráhrifum ákvörðunarinnar verði frestað á meðan málið er til meðferðar fyrir úrskurðarnefndinni. Verður nú tekin afstaða til þeirrar kröfu kærenda.

Gögn málsins bárust frá Umhverfisstofnun 1. mars 2018.

Málavextir: Umhverfisstofnun gaf út starfsleyfi 22. nóvember 2017 til handa Arctic Sea Farm hf. Starfsleyfið tekur til framleiðslu á 4.000 tonnum af laxi/regnbogasilungi á ársgrundvelli í Dýrafirði, að hámarki 4.000 tonn af lífmassa á hverjum tíma. Ber að miða við meðalframleiðslu á þriggja ára tímabili. Er rekstraraðila heimilað kynslóðaskipt eldi í sjókvíum á þremur sjókvíaeldissvæðum í Dýrafirði, sem eru við Haukadalsbót, Gemlufall og Eyrarhlíð. Tekið er fram að framleiðsla verði allt að 2.000 tonn á ári á hverju eldissvæði og að eldið verði að jafnaði á tveimur sjókvíaeldissvæðum í senn, en eitt svæði verði hvílt milli eldislota, að lágmarki í sex mánuði.

Málsrök kærenda: Kærendur taka fram að þeir eigi mikilla hagsmuna að gæta um að ekki sé stefnt í hættu lífríki Haffjarðarár, Fífustaðadalsár, Bakkadalsár, Vatnsdalsár, Hvannadalsár, Langadalsár, Þverár og Laxár á Ásum, þar á meðal hinum villtu lax- og silungastofnum ánna, m.a. með lúsafári og mengun frá erlendum og framandi regnbogasilungi og/eða norskum, kynbættum eldislaxi, sem muni sleppa í meira eða minna mæli úr fyrirhuguðu sjókvíaeldi í Dýrafirði.

Farið sé fram á að réttaráhrifum hins kærða starfsleyfis verði frestað eða framkvæmdir stöðvaðar þar sem gera megi ráð fyrir töluverðum afgreiðslutíma úrskurðarnefndarinnar í kærumálinu og að framkvæmdir geti hafist við umrætt sjókvíaeldi áður en afgreiðsla nefndarinnar liggi fyrir.

Málsrök Umhverfisstofnunar: Af hálfu Umhverfisstofnunar er á það bent að það sé almenn regla stjórnsýsluréttar að kæra fresti ekki réttaráhrifum ákvörðunar. Rekstraraðili hafi áður verið með eldi í Dýrafriði og hafi nú fengið víðtækara leyfi, en það sé vel innan burðarþols fjarðarins.

Athugasemdir rekstraraðila: Af hálfu rekstraraðila er farið fram á að hafnað verði kröfu kærenda um frestun réttaráhrifa ákvörðunarinnar vegna vanreifunar. Ekki liggi fyrir hvort kærendur byggi kröfu sína á ákvæðum laga nr. 130/2011 um úrskurðarnefnd umhverfis- og auðlindamála, stjórnsýslulaga nr. 37/1993 eða á öðrum grundvelli. Þau ein rök séu tilgreind fyrir kröfu kærenda um frestun réttaráhrifa að búast megi við töluverðum afgreiðslutíma úrskurðarnefndarinnar. Því fari fjarri að svo almenn röksemdafærsla geti dugað til að fallist verði á slíka kröfu.

Rekstraraðili hafi lagt stund á fiskeldi frá árinu 2009 og hafi aukin framleiðsla í Dýrafirði verið í undirbúningi í mörg ár með tilheyrandi kostnaði. Frekari frestun framleiðslunnar hefði í för með sér mikið tjón fyrir rekstraraðila auk þess sem afleidd áhrif yrðu verulega neikvæð fyrir uppbyggingu starfa og innviða á Vestfjörðum. Vegi þeir hagsmunir verulega þyngra en hagsmunir kærenda, einkum þegar litið sé til þess að kærendur hafi engin rök fært fyrir nauðsyn þess að fresta réttaráhrifum. Sé ekki knýjandi nauðsyn á að fallast á þá kröfu þeirra.

Niðurstaða: Í 1. mgr. 5. gr. laga nr. 130/2011 um úrskurðarnefnd umhverfis- og auðlindamála segir að kæra til nefndarinnar fresti ekki réttaráhrifum ákvörðunar. Kærandi geti þó krafist úrskurðar um stöðvun framkvæmda til bráðabirgða séu þær hafnar eða yfirvofandi og getur úrskurðarnefndin með sömu skilmálum frestað réttaráhrifum ákvörðunar sem ekki felur í sér stöðvun framkvæmda, sbr. 3. mgr. lagagreinarinnar. Um undantekningu er að ræða frá þeirri meginreglu að kæra fresti ekki réttaráhrifum ákvörðunar. Í athugasemdum með frumvarpi því sem varð að lögum nr. 130/2011 segir um 5. gr. að í málum sem varði framkvæmdir sem hafi áhrif á umhverfið kunni kæruheimild að verða þýðingarlaus ef úrskurðarnefndin hafi ekki heimild til að fresta réttaráhrifum hennar. Þó sé  mikilvægt að gætt sé að því að efnislegar forsendur liggi að baki kæru, þ.e. að horft sé til þess hversu líklegt sé að kæra breyti efni ákvörðunar.

Kærendur byggja í kæru sinni á því að gífurlegt magn úrgangs stafi frá eldinu og að því fylgi hætta á lúsafári, sjúkdómasmiti og erfðamengun. Í greinargerð Umhverfisstofnunar með hinu kærða starfsleyfi kemur fram að Skipulagsstofnun hafi metið það svo að stækkun fyrirhugaðs eldis þyrfti ekki að fara í mat á umhverfisáhrifum. Er hvað það varðar vísað til matsskylduákvörðunar stofnunarinnar frá 8. júlí 2015, sem hefur ekki verið kærð til úrskurðarnefndarinnar. Þar kemst stofnunin að þeirri niðurstöðu að helstu neikvæðu áhrif fyrirhugaðrar stækkunar á fiskeldi í Dýrafirði kunni að felast í aukinni hættu á að sjúkdómar og laxalús berist í villta laxfiska frá eldisfiski í sjókvíum eða strokufiskum úr fyrirhuguð eldi, hvort heldur verði um að ræða eldi á regnbogasilungi eða laxi. Áhrif fyrirhugaðs eldis á erfðablöndun og veiðihlunnindi séu ekki líkleg til að verða umtalsverð. Áhrif á botndýralíf undir eldiskvíum verði staðbundin og ráðist af umhverfisaðstæðum á hverjum stað, auk þess að vera afturkræf að hluta eða alveg verði eldinu hætt. Fyrirhuguð stækkun á fiskeldinu í Dýrafirði sé ekki líkleg til að hafa í för með sér umtalsverð umhverfisáhrif og skuli því ekki háð mati á umhverfisáhrifum.

Skipulagsstofnun rekur jafnframt í ákvörðun sinni að í gögnum málsins komi fram að til staðar sé rekstrarleyfi til framleiðslu á allt að 2.000 tonnum af regnbogasilungi eða laxi árlega við Haukadalsbót og Gemlufall í Dýrafirði. Starfsleyfi Umhverfisstofnunar gildi hins vegar einungis fyrir svæði við Haukadalsbót. Fyrirhugað sé að auka núverandi framleiðslu á regnbogasilungi úr 2.000 tonnum í 4.000 tonn, sem mögulega breytist í laxeldi síðar. Einnig bætist nýtt eldissvæði, utan við Eyrarhlíð, við þau tvö sem núgildandi rekstrarleyfi geri ráð fyrir.

Ágreiningur máls þessa snýst um leyfi vegna framleiðsluaukningar fyrir fiskeldi í Dýrafirði. Sú breyting sem af leyfisveitingunni hlýst er einkum aukin framleiðsla og jafnframt er eldið heimilað víðar í firðinum en áður. Hætta á að fram komi þau umhverfisáhrif sem kærendur halda fram var því þegar til staðar áður en hið kærða leyfi var veitt. Þó sú hætta aukist e.t.v. eitthvað verður ekki séð að hún aukist í þeim mæli á meðan á meðferð málsins stendur að kæruheimild verði þýðingarlaus. Að sama skapi verður að telja hættu á að frestun réttaráhrifa hinnar kærðu ákvörðunar myndi hafa í för með sér mikið tjón fyrir leyfishafa. Eru því ekki forsendur til að beita undantekningarheimild 3. mgr. 5. gr. laga nr. 130/2011 og fresta réttaráhrifum hins kærða starfsleyfis.

Úrskurðarorð:

Hafnað er kröfu kærenda um frestun á réttaráhrifum á ákvörðun Umhverfisstofnunar frá 22. nóvember 2017 um að veita starfsleyfi fyrir 4.000 tonna ársframleiðslu á laxi eða regnbogasilungi í sjókvíum í Dýrafirði.

____________________________________
Nanna Magnadóttir (sign)

______________________________              _____________________________
Aðalheiður Jóhannsdóttir (sign)                            Ásgeir Magnússon (sign)

 

des 22
Love0

111/2016 Rannsóknarleyfi Vopnafirði

Með

Árið 2018, fimmtudaginn 7. júní, kom úrskurðarnefnd umhverfis- og auðlindamála saman til fundar í húsnæði nefndarinnar að Skuggasundi 3, Reykjavík. Mætt voru Nanna Magnadóttir forstöðumaður, Aðalheiður Jóhannsdóttir prófessor og Ásgeir Magnússon dómstjóri.

Fyrir var tekið mál nr. 111/2016, kæra á ákvörðun Orkustofnunar frá 19. júlí 2016 um að veita leyfi til leitar og rannsókna á málmum í Vopnafirði og við Héraðsflóa. 

Í málinu er nú kveðinn upp svofelldur

úrskurður:

Með ódagsettu bréfi til úrskurðarnefndar umhverfis- og auðlindamála, er barst nefndinni 18. ágúst 2016, kærir eigandi, Fremra-Nýpi, Vopnafirði, þá ákvörðun Orkustofnunar frá 19. júlí 2016 að veita leyfi til leitar og rannsókna á málmum í Vopnafirði og við Héraðsflóa. Verður að skilja málskot kæranda svo að þess sé krafist að ákvörðunin verði felld úr gildi.

Gögn málsins bárust úrskurðarnefndinni frá Orkustofnun 14. september 2016.

Málavextir: Með bréfi til Orkustofnunar, dags. 10. september 2014, sótti Iceland Resources ehf. um leyfi til leitar og rannsóknar á málmum á átta svæðum á Íslandi, m.a. í Vopnafirði og við Héraðsflóa. Við meðferð umsóknarinnar hjá Orkustofnun var umsækjanda leiðbeint um frekari meðferð umsóknar hans og barst stofnuninni uppfærð umsókn 8. mars 2015.

Með bréfum, dags. 26. júní 2015, óskaði Orkustofnun eftir umsögnum frá Heilbrigðiseftirliti Austurlands, Vopnafjarðarhreppi, Fljótsdalshéraði, Veiðimálastofnun, Náttúrufræðistofnun Íslands og Umhverfisstofnun, er allar bárust í júlí og ágúst s.á. Í umsögn Heilbrigðiseftirlits Austurlands kom fram að sú krafa væri gerð að allt yrði fjarlægt af og úr jörðu í kjölfar tímabundinnar starfsemi sem eftirlitið veitti leyfi fyrir. Vatnsból Vopnafjarðarhrepps væru á því svæði sem merkt væri sem fyrirhugað leitarsvæði. Að auki væru margir bæir með vatnsveitur á svæðinu. Á brunnsvæðum myndi heilbrigðiseftirlitið ekki heimila framkvæmdir, en á grannsvæðum vatnsbóla væru fordæmi fyrir starfsleyfum vegna jarðborana og þá með ströngum skilyrðum um meðferð úrgangs, olíuefna, viðhald tækja o.þ.h. Yrði af leyfisveitingum þyrfti að skilyrða þau leyfum og eftirliti heilbrigðisnefndar. Náttúrufræðistofnun Íslands og Umhverfisstofnun gerðu ekki athugasemdir við yfirborðsrannsóknir og sýnatöku en Náttúrufræðistofnun tók fram að ekki ætti að heimila boranir án undangenginnar skoðunar á því hvar ætti að bora og að í öllum tilfellum ætti að sækja sérstaklega um leyfi til borana, enda skipti staðsetning þeirra miklu máli. Umhverfistofnun taldi að leita ætti umsagnar stofnunarinnar þegar ákvarðanir hefðu verið teknar um staðsetningu kjarnahola og það verklag sem viðhaft yrði við að flytja bortæki á rannsóknarstað. Veiðimálastofnun áréttaði að rannsóknaraðili skyldi gæta þess að hafa sem minnst áhrif á vatn árinnar, svo sem að grugga það upp. Ef notaðar yrðu vélar skuli hreinsa þær til að tryggt verði að skaðleg efni berist ekki í vatnið og takmarka skuli sýnatökusvæðið eins og kostur er. Sveitarstjórnir Vopnafjarðarhrepps og Fljótsdalshéraðs gerðu ekki athugasemdir við umsóknina. Var umsækjanda gefinn kostur að gera athugasemdir við framkomnar umsagnir og bárust þær með bréfi, dags. 27. ágúst 2015. Umsækjandi tók undir umsagnir að mestu leyti og áréttaði að sýnatökur yrðu í takmörkuðu magni og að settar yrðu vinnureglur fyrir rannsóknarhópa. Sérstök aðgát yrði sýnd á vatnsverndarsvæðum.

Við frekari meðferð umsóknarinnar féllst umsækjandi á að leyfissvæðið yrði afmarkað á grundvelli reitakerfis frá Landmælingum Íslands og jafnframt að svæðið yrði aðlagað í samræmi við þá kröfu laga nr. 57/1998, um rannsóknir og nýtingu á auðlindum í jörðu, að leyfissvæði þurfi að vera innan netlaga.

Orkustofnun veitti leyfi 19. júlí 2016 til handa umsækjanda, á grundvelli umsóknar hans frá 8. mars 2015, til leitar og rannsókna á málmum í Vopnafirði og við Héraðsflóa. Gildir leyfið til 15. júlí 2021 og tekur til 598,5 km² svæðis. Er það hin kærða ákvörðun í máli þessu. Með bréfi leyfishafa, dags. 28. júlí 2016 var kæranda tilkynnt um leyfisveitinguna og tekið fram að ef til þess kæmi að koma þyrfti á land hans myndi verða haft samband við hann símleiðis. Rannsóknir myndu fela í sér að fjórir til fimm jarðfræðingar myndu ganga um hlíðar og fjöllin í kringum Vopnafjörðinn, kortleggja svæðið og taka sýni úr jarðvegi, sem ekki myndi valda jarðvegsraski eða sárum á svæðinu. Kærandi beindi mótmælum vegna fyrirhugaðrar leitar og rannsóknar til Orkustofnunar og leyfishafa með bréfi, dags. 10. ágúst 2016.

Málsrök kæranda: Af hálfu kæranda er bent á að markmið leitar og rannsóknar, eins og þeirrar sem heimiluð sé með hinu kærða rannsóknarleyfi, hljóti að vera það að hún leiði til vinnslu með tilheyrandi róti og landskemmdum. Skaginn milli Vopnafjarðar og Héraðsflóa sé allur á náttúruminjaskrá allt að Búrfjalli og sé óvenju fallegt svæði sem ekki megi raska. Sé öllum slíkum hugmyndum því harðlega mótmælt af kæranda sem viti til þess að mikill meirihluti eigenda sé honum sammála í þessu máli.

Megi í þessu sambandi minna á stjórnarskrá Íslands. Eignarétturinn sé friðhelgur og engan megi skylda til að láta af hendi eign sína nema almannaþörf krefjist. Engar slíkar forsendur séu hér fyrir hendi, aðeins gróðabrall fjáraflamanna, en það geti á engan hátt réttlæt svona gróf inngrip í eignarétt kæranda.

Málsrök Orkustofnunar: Orkustofnun bendir á að með lögum nr. 57/1998, um rannsóknir og nýtingu á auðlindum í jörðu, hafi iðnaðarráðherra, í umboði ríkisins, verið veitt heimild til að hafa frumkvæði að og láta leita að auðlindum í jörðu hvar sem er á landinu, innan sem utan eignarlanda, hvort sem landeigandi sjálfur hefði hafið slíka rannsókn eða heimilað hana öðrum, nema sá aðili hefði áður fengið rannsóknarleyfi. Ráðherra geti með sama hætti heimilað öðrum að annast slíkar rannsóknir. Með breytingu á lögum nr. 57/1998, með lögum nr. 123/2011, hafi heimild ráðherra verið flutt til Orkustofnunar.

Með 4. gr. laga nr. 57/1998 sé staðfest sú regla gömlu námulaganna að stjórnvöldum sé heimilt að hafa frumkvæði að leit og rannsóknum á auðlindum í jörðu og heimila það öðrum með útgáfu rannsóknarleyfis. Gert sé ráð fyrir því að heimildir Orkustofnunar nái bæði til landsvæðis utan eignarlands og innan. Það sé m.a. hlutverk Orkustofnunar að standa fyrir rannsóknum á orkubúskap þjóðarinnar, á orkulindum landsins og hafsbotnsins, sem og á öðrum jarðrænum auðlindum, þannig að unnt sé að meta þær og veita stjórnvöldum ráðgjöf um skynsamlega og hagkvæma nýtingu þeirra.  Einnig að safna gögnum um orkulindir og aðrar jarðrænar auðlindir, nýtingu þeirra og orkubúskap landsmanna, varðveita þau og miðla til stjórnvalda og almennings, sbr. 2. gr. laga nr. 87/2003 um Orkustofnun.

Í samræmi við fyrrgreinda 4. gr. laga nr. 57/1998 hafi Orkustofnun 19. júlí 2016 gefið út leyfi til leitar og rannsókna á málmum í Vopnafirði og við Héraðsflóa 2016-2021. Ákvörðunin sé lögmæt og í samræmi við umrætt ákvæði auðlindalaga, sbr. einnig ákvæði 2. gr. laga um Orkustofnun. Gætt hafi verið að grundvallarreglum stjórnsýsluréttarins við málsmeðferð Orkustofnunar og leitað hafi verið umsagnar lögbundinna umsagnaraðila. Ekki hafi þó verið leitað umsagnar landeiganda, sbr. lokamálsl. 13. gr. stjórnsýslulaga, bæði vegna þess að það hefði ekki haft þýðingu við úrlausn umsóknarinnar og eins vegna þess að landeigendum hafi almennt verið kunnugt, af fjölmiðlaumræðu og umræðu í byggðarlaginu, um hina fyrirhuguðu leyfisveitingu. Eins og fram komi í fylgibréfi með leyfisveitingunni, dags. 19. júlí 2016, hafi eigandi að þriðjungi eyðijarðarinnar Fagradals í Vopnafirði, kærandi í máli þessu, haft samband við Orkustofnun í byrjun júní s.á. og lagst eindregið gegn því að leyft yrði að leita að málmum á landareign hans. Hafi það m.a. verið ástæða þess að Orkustofnun hafi beint því til leyfishafa að taka tillit til sjónarmiða landeiganda og hefði samráð við hann um framkvæmd leyfisins á landareign hans.

Athugasemdir leyfishafa: Leyfishafi tekur fram að félagið hafi engar athugasemdir fram að færa á þessu stigi málsins en árétti að farið hafi verið eftir öllum settum lögum og reglum við veitingu leyfisins. Fyrirtækið hafi sent yfir sjötíu bréf til landeigenda á svæðinu þar sem þeim hafi verið tilkynnt um komu fyrirtækisins og áætlanir. Sé því talið að tilkynningarskylda fyrirtækisins samkvæmt lögum hafi verið uppfyllt.

Þó sé bent á að um sé að ræða rannsóknarleyfi sem feli ekki í sér jarðrask á þessu stigi máls. Ef til þess komi að ítarlegri rannsóknir fari fram sem hugsanlega geti valdið jarðraski verði farið eftir þeim lögum og reglum sem við eigi hverju sinni.

Niðurstaða: Í máli þessu er deilt um ákvörðun Orkustofnunar frá 19. júlí 2016 um að veita leyfi til leitar og rannsókna á málmum í Vopnafirði og við Héraðsflóa, en kærandi er einn eigenda jarðar í Vopnafirði sem liggur innan þess svæðis sem leyfið tekur til.

Samkvæmt 1. mgr. 4. gr. laga nr. 57/1998 um rannsóknir og nýtingu á auðlindum í jörðu gefur Orkustofnun út rannsóknarleyfi til rannsóknar og leitar að auðlindum í jörðu, en um veitingu leyfis, efni þess og afturköllun fer nánar eftir VIII. kafla laganna, sbr. og 1. mgr. 5. gr. þeirra. Landeiganda eða umráðamanni lands er skylt að veita rannsóknarleyfishöfum óhindraðan aðgang að eignarlandi því sem í hlut á, sbr. 1. mgr. 26. gr. nefndra laga, og skv. 2. mgr. lagagreinarinnar ber landeiganda eða umráðamanni skv. 1. mgr. að hlíta hvers konar afnotum af landi, takmörkun á umráðarétti og óþægindum sem nauðsynleg eru vegna rannsóknar í samræmi við viðkomandi leyfi. Loks getur landeigandi krafist bóta vegna tjóns sem hann verður sannanlega fyrir af m.a. rannsóknum á auðlind innan eignarlands vegna röskunar eða skemmda á landi og mannvirkjum og náist ekki samkomulag um bætur skal ákveða þær með eignarnámsmati, sbr. 28. gr. laganna.

Af framangreindum lagaákvæðum er ljóst að þegar að rannsókn og leit að auðlindum í jörðu fer fram verða landeigendur að þola ákveðnar takmarkanir á eignarrétti sínum hvað varðar umráð og afnot eigna sinna. Í lögum nr. 57/1998 er fjallað um veitingu leyfis, efni þess og afturköllun, en að öðru leyti verður Orkustofnun við málsmeðferð sína, rétt eins og stjórnvöld almennt, að fara að stjórnsýslulögum nr. 37/1993 og viðhafa vandaða stjórnsýsluhætti. Felst í því m.a. að veita skal landeigendum tækifæri til að koma að athugasemdum sínum í samræmi við 13. gr. stjórnsýslulaga.

Hið kærða leyfi felur samkvæmt 2. gr. laga nr. 57/1998 í sér heimild fyrir leyfishafa til leitar og rannsóknar á málmum, með sérstaka áherslu á gull og kopar, á tilteknu leitar- og rannsóknarsvæði í Vopnafirði og við Héraðsflóa. Nánar tiltekið heimilar leyfið leit að málmum á yfirborði ásamt rannsókn á útbreiðslu, magni og efniseiginleikum málma á leitar- og rannsóknarsvæðinu. Þá tekur leyfið einnig til heimildar til kjarnaborana á afmörkuðum svæðum innan svæðisins, að undangengnu frekara mati á leitar- og rannsóknaráætlun umsækjanda fyrir þau svæði sem hann vill rannsaka nánar. Er og tekið fram í leyfinu að komi til þeirra rannsókna muni Orkustofnun senda beiðni um frekara mat af því tilefni til lögboðinna umsagnaraðila, sbr. 4. mgr. 5. gr. laga nr. 57/1998, og annarra aðila eftir atvikum. Nánar er fjallað um leyfisveitinguna í fylgibréfi Orkustofnunar til leyfishafa, dags. 19. júlí 2016. Varðandi kjarnaboranir er rakið álit umsagnaraðila og viðbrögð leyfishafa þess efnis að hann muni leita umsagna og leyfa þegar og ef boranir fari fram. Einnig er tekið fram um afstöðu landeigenda að eigandi jarðar á svæðinu, sem mun vera kærandi þessa máls, hafi lagst gegn leyfisveitingunni. Stofnunin óski eftir að leyfishafi taki tillit til óska landeigandans en hún hafi ekki forsendur til að afmarka leyfissvæðið á þann hátt að hans hluti nefndrar jarðar verði utan rannsóknarsvæðisins. 

Af því sem að framan er rakið er ljóst að afstaða kæranda lá fyrir Orkustofnun áður en hin kærða leyfisveiting fór fram. Verður því að fallast á að með hliðsjón af 2. málslið 13. gr. stjórnsýslulaga hafi ekki verið þörf á að gefa kæranda frekara færi á að gæta andmælaréttar síns. Þá verður að leggja þann skilning í orðalag hins kærða leyfis að heimild leyfishafa til kjarnaborana sé bundin því skilyrði að sérstök ákvörðun verði tekin þar um af Orkustofnun þegar fyrir liggi hvar fyrirhugaðar rannsóknarboranir muni eiga sér stað og umsagnir þar um, bæði þær umsagnir sem lög mæla fyrir um og aðrar eftir því sem við á. Yrði slík heimild veitt til kjarnarborana í landi kæranda verður að gera ráð fyrir því að honum verði á því stigi veittur andmælaréttur. Eins og fram kemur í rannsóknarleyfinu þá er leyfið háð almennum gildandi réttarreglum og útgáfa þess undanþiggur leyfishafa ekki frá því að afla þeirra leyfa sem önnur lög kveða á um. Þá þarf eftir atvikum að koma til önnur ákvörðun áður en rannsóknarboranir geta hafist,  s.s. ákvörðun um útgáfu starfsleyfis skv. 6. gr. laga nr. 7/1998 um hollustuhætti og mengunarvarnir.

Með vísan til alls þess sem að framan er rakið verður kröfu kæranda um ógildingu hinnar kærðu ákvörðunar hafnað, enda verður ekki séð að neinir þeir annmarkar á málsmeðferð liggi fyrir er leitt geta til ógildingar hennar.

Uppkvaðning úrskurðar í máli þessu hefur dregist verulega sökum mikils fjölda og umfangs mála sem skotið hefur verið til úrskurðarnefndarinnar.

Úrskurðarorð:

Hafnað er kröfu kæranda um ógildingu á ákvörðun Orkustofnunar frá 19. júlí 2016 um að veita leyfi til leitar og rannsókna á málmum í Vopnafirði og við Héraðsflóa.

____________________________________
Nanna Magnadóttir (sign)

______________________________              _____________________________
Aðalheiður Jóhannsdóttir (sign)                            Ásgeir Magnússon (sign)

 
 

 

des 22
Love0

53/2018 Skemmubygging í Bjarnarflagi

Með

Árið 2018, þriðjudaginn 29. maí, tók Nanna Magnadóttir, formaður úrskurðarnefndar umhverfis- og auðlindamála, með heimild í 3. mgr. 3. gr. laga nr. 130/2011, fyrir:

Mál nr. 53/2018, kæra á ákvörðun byggingarfulltrúa Skútustaðahrepps frá 7. mars 2018 um að veita byggingarleyfi fyrir byggingu skemmu á lóð í Bjarnarflagi, Skútustaðahreppi.

Í málinu er nú kveðinn upp svofelldur

úrskurður:

Með bréfi til úrskurðarnefndar umhverfis- og auðlindamála, dags. 6. apríl 2018, er barst nefndinni sama dag, kærir eigandi, Björk, Mývatni, þá ákvörðun  byggingarfulltrúa Skútustaðahrepps frá 7. mars 2018 að veita byggingarleyfi fyrir byggingu skemmu á lóð í Bjarnarflagi, Skútustaðahreppi. Er þess krafist að hin kærða ákvörðun verði felld úr gildi og að framkvæmdir samkvæmt hinu kærða leyfi verði stöðvaðar til bráðabirgða á meðan málið er til meðferðar hjá úrskurðarnefndinni. Var fallist á stöðvunarkröfu kæranda með úrskurði úrskurðarnefndarinnar 17. apríl 2018.

Málsatvik og rök: Með bréfi byggingarfulltrúa Skútustaðahrepps, dags. 7. mars 2018, var Léttsteypunni ehf. tilkynnt að umsókn félagsins um byggingu skemmu í Bjarnarflagi hefði verið samþykkt sama dag. Er það sú ákvörðun sem kærð er í máli þessu.

Kærandi vísar til þess að hann sé sameigandi að lóðarréttindum þeirrar lóðar sem heimiluð skemma skuli standa á. Með hinni kærðu ákvörðun sé því brotið gegn stjórnarskrárvörðum eignarétti hans. Auk þess fari ákvörðunin í bága við ákvæði laga nr. 160/2010 um mannvirki og sé málsmeðferð að öðru leyti svo ábótavant að ógildingu varði.

Af hálfu sveitarfélagsins hefur verið upplýst að eftir athugun málsins hafi verið ákveðið að kanna hvort tilefni væri til að afturkalla hina kærðu ákvörðun. 

Leyfishafa var gefinn kostur á að koma að athugasemdum vegna málsins, en hann hefur ekki nýtt sér þann kost í ljósi þeirrar málsmeðferðar sem fram fór hjá sveitarfélaginu í kjölfar kæru.

Niðurstaða: Í máli þessu er deilt um lögmæti byggingarleyfis sem veitt var 7. mars 2018 til byggingar skemmu í Bjarnarflagi. Með bréfi byggingarfulltrúa, dags. 22. maí 2018, var leyfishafa tilkynnt um afturköllun hins kærða byggingarleyfis. Var vísað til bókunar skipulagsnefndar á fundi sínum 14. s.m. um málið, sem og til 25. gr. stjórnsýslulaga nr. 37/1993 og tiltekið að þar sé m.a. gert ráð fyrir að heimilt sé að afturkalla ákvörðun ef hún teljist ógildanleg. Var og tekið fram að vegna stöðu eignaréttarlegra heimilda hafi ekki verið uppfyllt skilyrði til útgáfu byggingarleyfis.

Samkvæmt 3. mgr. 4. gr. laga nr. 130/2011 um úrskurðarnefnd umhverfis- og auðlindamála geta þeir einir kært stjórnvaldsákvarðanir til úrskurðarnefndarinnar sem eiga lögvarða hagsmuni tengda þeirri ákvörðun sem kæra á, nema í tilteknum undantekningartilvikum sem þar eru greind. Verður að skýra þetta ákvæði í samræmi við almennar reglur stjórnsýsluréttar um aðild að kærumálum þar sem áskilið er að kærandi eigi beina einstaklingsbundna hagsmuni tengda þeirri ákvörðun sem kærð er.

Eins og að framan greinir hefur hin kærða ákvörðun verið afturkölluð og er því ljóst að hún hefur ekki lengur réttarverkan að lögum. Af þeim sökum hefur kærandi ekki lengur lögvarða hagsmuni af því að fá skorið úr um gildi hennar og verður máli þessu því vísað frá úrskurðarnefndinni, sbr. áðurnefnda 3. mgr. 4. gr. laga nr. 130/2011.

Úrskurðarorð:

Kærumáli þessu er vísað frá úrskurðarnefndinni.
 

_____________________________
Nanna Magnadóttir
des 22
Love0

51/2017 Rannsóknarleyfi utan netlaga

Með

Árið 2018, fimmtudaginn 31. maí, tók Nanna Magnadóttir, formaður úrskurðarnefndar umhverfis- og auðlindamála, með heimild í 3. mgr. 3. gr. laga nr. 130/2011, fyrir:

Mál nr. 51/2017, kæra á ákvörðun Orkustofnunar frá 19. apríl 2017 um að veita leyfi til leitar og rannsókna á jarðhita á tveimur rannsóknarsvæðum utan netlaga við Reykjaneshrygg og fyrir Norðurlandi.

Í málinu er nú kveðinn upp svofelldur

úrskurður:

Með bréfi til úrskurðarnefndar umhverfis- og auðlindamála, dags. 22. maí 2017, er barst nefndinni sama dag, kærir Landvernd, landgræðslu- og umhverfisverndarsamtök Íslands, þá ákvörðun Orkustofnunar frá 19. apríl 2017 að „heimila rannsóknarboranir vegna fyrirhugaðrar nýtingar jarðhita til orkuvinnslu á Reykjaneshrygg og fyrir Norðurlandi“. Er þess krafist að ákvörðunin verði felld úr gildi.

Gögn málsins bárust úrskurðarnefndinni frá Orkustofnun 1. júní 2017.

Málsatvik og rök: Með vísan til 1. mgr. 2. gr. laga nr. 73/1990 um eignarrétt íslenska ríkisins að auðlindum hafsbotnsins sótti North Tech Energy hf. hinn 13. janúar 2017 um leyfi til Orkustofnunar til leitar og rannsókna á jarðhita á tveimur rannsóknarsvæðum utan netlaga, við Reykjaneshrygg og fyrir Norðurlandi. Sótt var um rannsóknarleyfi til þriggja ára og var jafnframt óskað eftir fyrirheiti til forgangs að nýtingarleyfi, skv. 3. gr. nefndra laga í allt að tvö ár eftir að gildistíma rannsóknarleyfis lyki. Hinn 19. apríl s.á. var hið umsótta leyfi veitt og fékk leyfishafi forgang til nýtingar jarðhita á leyfissvæðinu vegna jarðvarmavirkjunar í tvö ár að loknum gildistíma leyfisins, þ.e. til 2022.

Af hálfu kæranda er vísað til b-liðar 3. mgr. 4. gr. laga nr. 130/2011 um úrskurðarnefnd umhverfis- og auðlindamála er varði kæruheimild. Falli framkvæmdin undir lög nr. 106/2000 um mat á umhverfisáhrifum, en hún kunni að hafa í för með sér umtalsferð umhverfisáhrif og metið sé í hverju tilviki með tilliti til eðlis, umfangs og staðsetningar hvort slík framkvæmd skuli háð mati á umhverfisáhrifum samkvæmt skv. 6. gr., sbr. tl. 2.06. í 2. kafla 1. viðauka laga nr. 106/2000. Í i-lið tl. 2.06 komi fram að borun á vinnsluholum og rannsóknarholum á háhitasvæðum sé tilkynningarskyld framkvæmd, sbr. 2. mgr. 6. gr. laganna.

Kærandi hafi lögvarða hagsmuni sbr. ákvæði 3. mgr. 4. gr. laga nr. 106/2000 og í samræmi við tilgang samtakanna, sbr. og 2. mgr. 9. gr. Árósasamnings um aðgang að upplýsingum, þátttöku almennings og réttláta málsmeðferð í umhverfismálum, sem fullgiltur hafi verið hér á landi. Einnig sé byggt á 3. mgr. 9. gr. samningsins að því er varði kæruheimild samtakanna vegna brota gegn landslögum er varði umhverfið. Þá sé og vísað til 33. gr. laga nr. 57/1998 um kæruheimild. Kærandi vísi loks til 6. gr. laga nr. 73/1990 að því er varði ágreining um gildi þeirra laga í málinu.

Af hálfu Orkustofnunar er tekið fram að hið kærða leyfi feli hvorki í sér heimild til nýtingar eða virkjunar á rannsóknarsvæðinu, sbr. 3. gr. leyfisins. Fram komi í leyfinu og fylgibréfi þess að rannsóknarboranir séu ekki hluti af leyfinu og sé tekið fram að slíkar framkvæmdir, og eftir atvikum aðrar framkvæmdir, séu háðar mati á umhverfisáhrifum. Þeir einir geti kært stjórnvaldsákvarðanir til úrskurðarnefndarinnar sem eigi lögvarða hagsmuni tengda hinni kærðu ákvörðun, sbr. 3. mgr. 4. gr. laga nr. 130/2011 um úrskurðarnefnd umhverfis- og auðlindamála. Umhverfissamtök eins og kærandi geti þó kært ákvarðanir, án þess að sýna fram á lögvarða hagsmuni, sé um að ræða ákvarðanir Skipulagsstofnunar um matsskyldu framkvæmda, sameiginlegt mat á umhverfisáhrifum og endurskoðun mats, ákvarðanir um að veita leyfi vegna framkvæmda sem falli undir lög um mat á umhverfisáhrifum og ákvarðanir um að veita leyfi samkvæmt lögum um erfðabreyttar lífverur til sleppingar eða dreifingar erfðabreyttra lífvera. Hin kærða ákvörðun varði engan veginn þær tæmandi töldu tegundir ákvarðana sem tryggi kæranda kæruaðild að málum. Kærandi hafi því enga lögvarða hagsmuni í málinu og beri þegar af þeirri ástæðu að vísa málinu frá úrskurðarnefndinni.

Niðurstaða: Í 3. mgr. 4. gr. laga nr. 130/2011 um úrskurðarnefnd umhverfis- og auðlindamála kemur fram að þeir einir geta kært stjórnvaldsákvarðanir til úrskurðarnefndarinnar sem eiga lögvarða hagsmuni tengda ákvörðun sem kæra á. Samkvæmt b-lið ákvæðisins geta umhverfisverndar-, útivistar- og hagsmunasamtök með minnst 30 félaga kært ákvörðun um að veita leyfi vegna framkvæmda sem falla undir lög um mat á umhverfisáhrifum án þess að sýna fram á lögvarða hagsmuni, enda samrýmist tilgangi samtakanna að gæta þeirra hagsmuna sem kæran lýtur að.

Í 5. gr. hins kærða leyfis er tekið fram að framkvæmdir á rannsóknarsvæðinu kunni eftir atvikum að vera háðar mati á umhverfisáhrifum, sbr. lög nr. 106/2000 þess efnis. Rannsóknarleyfið sé háð því að farið verði að þeim lögum áður en fyrirhugaðar framkvæmdir, einkum jarðboranir, hefjist á rannsóknarsvæðinu. Samkvæmt þeim upplýsingum sem úrskurðarnefndin hefur aflað frá Skipulagsstofnun hefur stofnunin ekki fengið tilkynningu samkvæmt lögum nr. 106/2000 um framkvæmdir vegna þeirra rannsókna sem leyfðar eru á grundvelli hins kærða rannsóknarleyfis Orkustofnunar.

Í athugasemdum með áðurnefndri 4. gr. í frumvarpi því sem varð að lögum um úrskurðarnefnd umhverfis- og auðlindamála er m.a. tekið fram að ákvörðun um matsskyldu ráði því hvort almenningur fái rétt til frekari þátttöku í gegnum matsferlið og hvort hann njóti kæruaðildar vegna ákvarðana stjórnvalda um að veita leyfi vegna framkvæmda. Með vísan til þess sem að framan er rakið uppfyllir kærandi ekki skilyrði til kæruaðildar að máli þessu, enda liggur ekki fyrir nein ákvörðun um matsskyldu framkvæmda vegna þeirra rannsókna sem fyrirhugaðar eru á grundvelli hins útgefna rannsóknarleyfis. Verður kærumálinu af þessum sökum vísað frá úrskurðarnefndinni.

Uppkvaðning úrskurðar í máli þessu hefur dregist verulega sökum mikils fjölda og umfangs mála er skotið hefur verið til úrskurðarnefndarinnar.

Úrskurðarorð:

Kærumáli þessu er vísað frá úrskurðarnefndinni.

____________________________________
Nanna Magnadóttir

 

des 22
Love0

61/2018 Hraunteigur 3

Með

Árið 2018, föstudaginn 25. maí, kom úrskurðarnefnd umhverfis- og auðlindamála saman til fundar í húsnæði nefndarinnar að Skuggasundi 3, Reykjavík. Mætt voru Ómar Stefánsson varaformaður, Aðalheiður Jóhannsdóttir prófessor og Þorsteinn Þorsteinsson byggingarverkfræðingur. 

Fyrir var tekið mál nr. 61/2018, kæra á ákvörðun byggingarfulltrúans í Reykjavík frá 10. október 2017 um veitingu byggingarleyfis til að byggja tveggja hæða einbýlishús með sambyggðri bílageymslu á lóð nr. 3 við Hraunteig í Reykjavík.

Í málinu er nú kveðinn upp svofelldur

úrskurður:

Með bréfi til úrskurðarnefndar umhverfis- og auðlindamála, dags. 24. apríl 2018, er barst nefndinni 25. s.m., kæra lóðarhafar Hraunteigs 5, þá ákvörðun byggingarfulltrúans í Reykjavík frá 10. október 2017 að samþykkja umsókn um byggingarleyfi fyrir tveggja hæða einbýlishúsi með sambyggðri bílageymslu á lóð nr. 3 við Hraunteig í Reykjavík. Þess er krafist að ákvörðunin verði felld úr gildi og jafnframt að framkvæmdir verði stöðvaðar á meðan málið er til meðferðar hjá úrskurðarnefndinni.

Þykir málið nægilega upplýst til að það verði tekið til endanlegs úrskurðar og verður því ekki tekin afstaða til framkominnar stöðvunarkröfu.

Gögn máls bárust frá Reykjavíkurborg 4. maí 2018.

Málavextir:  Hinn 27. janúar 2017 var tillaga að breytingu á deiliskipulagi Teigahverfis vegna Hraunteigs 3 grenndarkynnt. Komu kærendur á framfæri athugasemdum á kynningartíma er lutu að götumynd, skuggavarpi, stærð, hæð og lögun fyrirhugaðrar nýbyggingar. Var skipulagsbreytingin samþykkt með breytingum og tók hún gildi með birtingu auglýsingar þar um í B-deild Stjórnartíðinda 7. apríl 2017.

Hinn 9. október 2017 var sótt um heimild til niðurrifs húss og bílskúrs sem fyrir voru á lóðinni Hraunteigi 3. Var byggingarleyfi þess efnis gefið út 27. s.m. og var niðurrifi lokið í janúar 2018. Þá var á afgreiðslufundi byggingarfulltrúa 10. október 2017 samþykkt umsókn um byggingarleyfi fyrir tveggja hæða einbýlishúsi með sambyggðri bílageymslu á lóðinni og var sú afgreiðsla staðfest af borgarráði 12. s.m. Úttekt vegna botns undir fyllingu fór fram 10. janúar 2018 og í byrjun febrúar s.á. hófust framkvæmdir á byggingu hins nýja einbýlishúss, en útgefið byggingarleyfi er dagsett 8. febrúar s.m. Byggingarfulltrúi staðfesti úttekt á sökklum hinn 22. mars 2018. Hefur kærandi skotið nefndri ákvörðun til úrskurðarnefndarinnar svo sem að framan greinir.

Málsrök kærenda: Af hálfu kærenda er á því byggt að upphaf kærufrests í máli þessu skuli miða við 8. apríl 2018, en þá hafi þeim fyrst orðið ljóst að útgefið byggingarleyfi samrýmdist ekki gildandi deiliskipulagi. Tveimur dögum áður, þ.e. 6. apríl, hafi byggingarleyfishafi komið að máli við annan kærenda vegna 140 cm hás steinveggjar sem hann hafi talið sig þurfa að byggja á lóðamörkum Hraunteigs 3 og 5. Þá fyrst hafi kæranda orðið ljóst að hækka átti lóð nr. 3 um meira en 100 cm frá því sem áður hafi verið. Í kjölfar þess hafi nefndur kærandi rætt við byggingarleyfishafa í síma og sent honum bréf, dags. 8. apríl 2018, þar sem alvarlegar athugasemdir hafi verið gerðar við áðurgreindan hæðarmun og að teikningar gerðu ráð fyrir að byggt væri út fyrir byggingarlínu við götu.

Kærendur telji ljóst að þær teikningar sem Reykjavíkurborg hafi samþykkt og lagt til grundvallar umþrættu byggingarleyfi, feli í sér að hæðarkótum lóðar hafi verið breytt umtalsvert. Ekkert komi fram á þeim myndum sem fylgdu deiliskipulagi að ætlunin hafi verið að breyta hæðarkóta á lóð, heldur beri þær þvert á móti með sér að hæðarkóti skuli vera óbreyttur. Þessu til stuðnings sé vísað til e. liðar gr. 2.3.5. byggingarreglugerðar nr. 112/2012, þar sem segi m.a. að óheimilt sé að breyta hæð lóðar á lóðarmörkum án samþykkis leyfisveitanda og lóðarhafa aðliggjandi lóðar. Þar komi og fram að óheimilt sé að breyta hæð innan lóðar þannig að það valdi skaða á lóðum nágranna eða skerði aðra hagsmuni, t.d. útsýni.

Kærendum hafi ekki þótt athugavert að deiliskipulag vegna Hraunteigs 3 hafi kveðið á um að steypa mætti stoðvegg á lóðarmörkunum þar sem kærendur hafi lækkað lóð sína lítillega út við götu árið 2003 með samþykki eftirlitsaðila. Umræddar lóðir hafi verið jafn háar fram að því. Hins vegar segjast kærendur hafa verið grunlausir um að til stæði að hækka lóðina um 100 cm, sem myndi leiða til a.m.k. 140 cm hæðarmunar á mörkum lóðanna við innkeyrslu að lóð nr. 5. Steyptur veggur við lóðamörkin sé úr takti við götumynd og jafnframt skýrt brot á kvöðum um hámarkshæð í gildandi deiliskipulagi. Breytingar á hæðarkótum lóðar nr. 3 leiði til þess að mikill hæðarmunur verði við aðrar nærliggjandi lóðir, s.s. Hrísateig nr. 8 og 10. Myndir sýni að hæð lóðar Hraunteigs 3 hafi verið sú sama og hæð lóðar við Hrísateig 10, en nú hafi verið steyptur veggur til að halda við jarðveg á framangreindum lóðamörkum. Veggurinn sé um 180 cm hár frá hæð lóðar á Hrísateig 10 og ljóst sé að reisa þurfi grindverk þar ofan á til að tryggja öryggi og því stefni í að veggurinn verði um 3 m hár með tilheyrandi lýti og skuggavarpi.

Umþrætt byggingarleyfi, sem veiti leyfishafa heimild til að byggja hús sem standi 2,7 × 8,2 m út fyrir skilgreindan byggingarreit, sé ekki í samræmi við ákvæði gildandi deiliskipulags um óbreytta byggingarlínu við götu. Deiliskipulagið heimili svalir til suðurs að götu og þak megi fara allt að 2,7 m út fyrir byggingarreit, en ljóst sé að samþykktar teikningar geri ráð fyrir verulegum frávikum. Í þessu sambandi bendi kærendur á að svalir í Teigahverfi séu almennt ekki stærri en 1,2 × 3,0 m og hinar fyrirhuguðu svalir séu þannig sex sinnum stærri, eða 22 m2 í stað 3,6 m2, og með láréttum og lóðréttum steinsúlum, auk skorsteins sem standi út fyrir byggingarreit.

Ljóst sé að hin fyrirhugaða framkvæmd muni varpa skugga á eign kærenda og þar með verðfella hana. Kærendur hafi eytt bæði tíma og fjármunum í að gera garð í kringum fasteign sína aðlaðandi, einkum fyrir framan húsið, þar sem þau eigi athvarf, einkum að loknum vinnudegi á sólríkum dögum að vori og hausti. Skuggavarp hafi ekki verið kynnt þegar umrætt deiliskipulag hafi verið auglýst og hafi kærendur gert athugasemdir við það og óskað eftir skuggavarpsútreikningi kl. 18. Ekki hafi verið fallist á það og skuggavarp kl. 17 hafi borist sem hluti af grenndarkynningu á breyttu deiliskipulagi. Bent sé á að vegna staðhátta tapist engin gæði sé skuggavarp kl. 17 skoðað en verulega halli á gæði við lóð nr. 5 þegar skoðað sé skuggavarp frá kl. 17:30 til 19:30.
 
Málsrök Reykjavíkurborgar: Borgaryfirvöld vísa til þess að kærufrestur í máli þessu sé einn mánuður frá því að kæranda varð kunnugt, eða mátti vera kunnugt, um ákvörðun þá sem kæra á. Umdeilt byggingarleyfi hafi verið gefið út 8. febrúar 2018 og framkvæmdir séu löngu hafnar.

Framkvæmdum við niðurrif eldra húss hafi lokið í janúar 2018 og 10. janúar s.m. hafi farið fram úttekt vegna botns undir fyllingu. Frá þeim tíma hafi verið gerðar nokkrar úttektir af hálfu byggingarfulltrúa á framkvæmdum. Staðfest úttekt á sökklum hafi verið gerð hinn 22. mars 2018. Samkvæmt ofangreindu hafi frestur til að kæra ákvörðun byggingarfulltrúa verið liðinn þegar kæra barst úrskurðarnefndinni. Því beri að vísa málinu frá.

Rétt sé að benda á að það sé á verksviði leyfisveitanda að gæta þess að byggt sé í samræmi við samþykkta uppdrætti og skipulag og gera nauðsynlegar ráðstafanir reynist þess þörf.

Athugasemdir leyfishafa: Leyfishafi bendir á að í gildandi deiliskipulagi séu ekki gefnir upp hæðarkótar en gerð sé grein fyrir hæðarsetningu fyrirhugaðs húss að Hraunteigi 3 og sú hæðarsetning sé í samræmi við ákvæði deiliskipulagsins þar að lútandi. Lóðin sé eðli málsins samkvæmt hæðarsett til samræmis við hæð aðalgólfplötu hússins og kærendur hafi mátt vænta þess að svo yrði. Hæðarmuninn á lóðunum megi einnig rekja til breytinga sem gerðar hafi verið á lóð nr. 5, en hún sé 50-60 cm lægri en hún eigi að vera auk þess sem hún halli niður á við frá götu en það sé ekki í samræmi við uppdrætti.

Hæð stoðveggjar á mörkum lóða nr. 3 og 5, ákvarðist af hæð lóðar Hraunteigs 3. Sú girðing sem fyrir sé á lóð nr. 5 sé mun hærri en stoðveggurinn út við götuna en hún halli niður á við inn í lóðina og endi í svipaðri hæð og stoðveggurinn þar sem hún mæti horni bílskúrs lóðar nr. 5. Þar sé veggurinn hærri séð frá lóð nr. 5 vegna hæðarsetningar þeirrar lóðar og verði kærendur að bera hallann af því.

Fullyrðing kærenda um skerðingu útsýnis úr eldhúsglugga jarðhæðar sé vafasöm þar sem um kjallaraíbúð sé að ræða, auk þess sem kærendur séu búnir að selja þá íbúð og undirrita afsal sem lagt hafði verið inn til þinglýsingar þegar kæra var gerð. Leyfishafi sé að nýta þá heimild sem gefin sé í skipulagi til að byggja svalir til suðurs og hafa þak yfir þeim. Hönnun hafi verið breytt í samræmi við þær athugasemdir sem borist hafi við kynningu deiliskipulagsbreytingar vegna lóðarinnar Hraunteigs 3, þannig að hliðarveggur að austanverðu hafi verið felldur út og svalasvæðið opnað til hliðanna. Liður e í gr. 2.3.5. byggingarreglugerðar nr. 112/2012 veiti heimild fyrir verönd eða palli við suðurhlið undir svölum. Því verði ekki séð að byggingarleyfið fari svo í bága við skipulag að ógildingu varði.

Niðurstaða: Kærufrestur samkvæmt 2. mgr. 4. gr. laga um úrskurðarnefnd umhverfis- og auðlindamála nr. 130/2011, er einn mánuður frá því að kæranda varð kunnugt eða mátti vera kunnugt um kæranlega ákvörðun.

Í 1. mgr. 28. gr. stjórnsýslulaga nr. 37/1993 kemur fram sú meginregla að vísa skuli kæru frá berist hún að liðnum kærufresti. Þær undantekningar eru gerðar frá nefndri meginreglu í 1. og 2. tl. ákvæðisins að taka megi mál til meðferðar að liðnum kærufresti þegar afsakanlegt verði talið að kæran hafi ekki borist fyrr eða veigamiklar ástæður mæli með því að kæran verði tekin til meðferðar.

Upphaf kærufrests í þessu máli ræðst af því hvenær kærendum varð kunnugt um eða mátti vera kunnugt um efni hins kærða byggingarleyfis, m.a. um hæðarkóta umræddrar lóðar. Líkt og fram kemur í málavöxtum samþykkti byggingarfulltrúi umsókn leyfishafa 10. október 2017 og var byggingarleyfið gefið út 8. febrúar 2018. Verður ekki fullyrt með óyggjandi hætti að kærendum hafi mátt vera kunnugt um að uppgefnir hæðarkótar fælu í sér breytingu frá fyrra áststandi fyrr en við úttekt byggingarfulltrúa á sökklum hinn 22. mars 2018, en þá lá grunnflötur hins nýja húss fyrir. Miðast kærufrestur því við þann dag. Samkvæmt framangreindu rann kærufrestur út mánudaginn 23. apríl s.á., eða tveimur dögum áður en úrskurðarnefndin tók á móti umræddri kæru. Þegar litið er til þess að kærendum var ekki leiðbeint um kæruleið og kærufrest verður talið afsakanlegt að kæra hafi ekki borist fyrr en raun ber vitni. Í því sambandi er litið til þess að deiliskipulagsbreyting sú sem byggingarleyfið styðst við hefur ekki að geyma hæðarkóta lóðarinnar svo sem rétt hefði verið. Verður málið því tekið til efnismeðferðar á grundvelli 1. tl. 1. mgr. 28. gr. stjórnsýslulaga nr. 37/1993.

Samkvæmt 1. mgr. 13. gr. laga nr. 160/2010 um mannvirki er skilyrði fyrir útgáfu byggingarleyfis m.a. að mannvirkið og notkun þess sé í samræmi við gildandi skipulag á svæðinu. Í 16. gr. laganna kemur fram að útgefandi byggingarleyfis skuli hafa eftirlit með því að hönnun mannvirkis sé í samræmi við ákvæði mannvirkjalaga og reglugerða settum með stoð í þeim. Krafa kærenda um ógildingu hinnar kærðu ákvörðunar byggir á því að samþykktar teikningar séu ekki í samræmi við gildandi deiliskipulag og breyting á hæðarlegu lóðar frá því sem fyrir var eigi ekki stoð í því skipulagi.

Í málsgögnum er að finna gildandi hæðarblað vegna lóðar nr. 3 við Hraunteig sem sýnir hæðarkótana 12,82 og 13,16 við götu. Á hæðarblaðinu er hins vegar enga hæðarkóta að finna innst á lóð. Deiliskipulag sýnir enga hæðarkóta fyrir lóðaryfirborð, eins og fyrr var að vikið, en á teikningum sem byggingarfulltrúi samþykkti 10. október 2017, sem voru grundvöllur útgáfu byggingarleyfis, eru hæðarkótar við götu í samræmi við hæðarkóta framangreinds hæðarblaðs. Teikningarnar sýna enn fremur hæðarkótann 13,16 innst á lóð sem ber með sér að yfirborði lóðarinnar þar er ætlað að vera í sömu hæð og út við götu. Samkvæmt framangreindu verður ekki séð að umræddir hæðarkótar lóðar fari í bága við gildandi deiliskipulag.

Samkvæmt gildandi deiliskipulagi má stoðveggur á lóðinni ekki vera hærri en 0,4 m. Hæðarkóti stoðveggjarins, samkvæmt samþykktum teikningum, er 13,56. Líkt og áður greinir er grunnlína lóðar nr. 3 við Hraunteig 13,16. Samkvæmt því er veggurinn 0,4 m að hæð miðað við grunnflöt lóðar nr. 3 og því í samræmi við gildandi deiliskipulag. Í kæru kemur fram að lóð kærenda var lækkuð lítillega út við götu og á myndum sem fylgdu kæru sést að lóðin hallar niður á við frá götu. Veggurinn er því að hluta hærri en 0,4 m séð frá lóð nr. 5. Ákvarðanir kærenda um að lækka sína lóð geta ekki haft áhrif á réttarstöðu lóðarhafa Hraunteigs nr. 3. 
 
Í gildandi deiliskipulagi er heimiluð hámarksmænishæð aðalhúss frá aðalgólfi 7,3 m og má kjallari standa 0,2 m upp úr frágengnu yfirborði. Á samþykktum teikningum umdeilds byggingarleyfis kemur fram að hæðarkóti gólfplötu hússins er 13,49. Stendur kjallari því 0,33 m upp úr frágengnu yfirborði með hliðsjón af hæðarkóta lóðarinnar 13,16. Gólfflötur hússins er því 13 cm hærri en heimilt er samkvæmt gildandi deiliskipulagi. Þetta frávik er þó það óverulegt að það getur ekki ráðið úrslitum um gildi byggingarleyfisins. 

Kærendur telja byggingarlínu hússins ekki vera í samræmi við gildandi deiliskipulag. Á samþykktu deiliskipulagi kemur fram heimild til að gera svalir til suðurs að götu og að þak yfir þeim megi fara allt að 2,7 m út fyrir byggingarreit og eru samþykktar teikningar í samræmi við það. Skuggavarp sem framangreind breyting kann að valda er þegar ákveðin í deiliskipulagi sem sætir ekki endurskoðun í máli þessu.

Með vísan til alls framangreinds verður ekki séð að hið kærða byggingarleyfi sé haldið slíkum annmörkum að raskað geti gildi þess. Af því leiðir að hafna ber kröfu kærenda um ógildingu hinnar kærðu ákvörðunar.

Úrskurðarorð:

Hafnað er kröfu kærenda um ógildingu ákvörðunar byggingarfulltrúans í Reykjavík frá 10. október 2017 um að samþykkja byggingarleyfi fyrir tveggja hæða einbýlishúsi með sambyggðri bílageymslu á lóð nr. 3 við Hraunteig í Reykjavík.

____________________________________
Ómar Stefánsson

______________________________              _____________________________
Aðalheiður Jóhannsdóttir                                    Þorsteinn Þorsteinsson

des 22
Love0

144/2016 Álftröð 1

Með

 
Árið 2018, föstudaginn 25. maí, kom úrskurðarnefnd umhverfis- og auðlindamála saman til fundar í húsnæði nefndarinnar að Skuggasundi 3, Reykjavík. Mætt voru Ómar Stefánsson varaformaður, Aðalheiður Jóhannsdóttir prófessor og Þorsteinn Þorsteinsson byggingarverkfræðingur.

Fyrir var tekið mál nr. 144/2016, kæra á ákvörðun bæjarstjórnar Kópavogs frá 27. september 2016 um að samþykkja heimild til að stækka bílageymslur um 39 m2 á lóð við Álftröð 1.

Í málinu er nú kveðinn upp svofelldur

úrskurður:

Með bréfi umhverfis- og auðlindaráðuneytisins, dags. 2. nóvember 2016, til úrskurðarnefndar umhverfis- og auðlindamála var framsend kæra eiganda, Álftröð 3, Kópavogi, dags. 30. október 2016, þar sem kærð er ákvörðun bæjarstjórnar Kópavogsbæjar frá 27. september 2016 um að samþykkja heimild til stækkunar bílageymslu á lóð við Álftröð 1. Skilja verður málskot kæranda svo að krafist sé að hin kærða ákvörðun verði felld úr gildi.

Gögn málsins bárust úrskurðarnefndinni frá Kópavogsbæ 1. desember 2016.

Málavextir: Hinn 5. nóvember 2015 sóttu fasteignareigendur að Álfatröð 1 um byggingarleyfi til stækkunar á bílskúrum, stiga utanhúss fyrir íbúð á annarri hæð o.fl. Nefnd lóð er á svæði sem ekki hefur verið deiliskipulagt. Byggingarfulltrúi vísaði málinu til skipulagsnefndar sem ákvað að grenndarkynna umsóknina. Umsóknin var í framhaldinu grenndarkynnt með bréfi, dags. 22. desember 2015, og lauk kynningu 1. febrúar 2016. Á fundi skipulagsnefndar 21. mars s.á. var umsókninni synjað hvað varðar stækkun bílskúra en samþykkt að öðru leyti. Var sú afgreiðsla staðfest á fundi bæjarstjórnar 12. apríl 2016. Á fundi skipulagsnefndar 2. maí 2016 var umsókn lóðarhafa Álftraðar 1 um stækkun bílskúra á lóðinni úr 68,8 m2 í 107,8 m2, eða um 39 m2, synjað að nýju og staðfesti bæjarstjórn þá afgreiðslu 10. maí s.á. Umsókn sama efnis var enn á dagskrá skipulagsnefndar 20. maí 2016 og samþykkti nefndin á fundi sínum 30. s.m. að grenndarkynna erindið með vísan til 44. gr. skipulagslaga nr. 123/2010. Í samræmi við bréf, dags. 21. júní 2016, fór grenndarkynningin fram og lauk henni 25. júlí s.á. Tvær athugasemdir bárust innan athugasemdafrests þar sem fyrirhuguðum framkvæmdum var mótmælt.

Að lokinni grenndarkynningu gaf skipulags- og byggingardeild út umsögn, dags. 19. september 2016, þar sem kom fram að fyrirhuguð stækkun félli ekki að öllu leyti að yfirbragði núverandi byggðar þar sem stærð bílageymslna á götureitnum yrði yfir meðaltali. Neikvæð umhverfisáhrif af fyrirhugaðri stækkun yrðu þó lítil og ekki íþyngjandi. Var jafnframt á það bent að stækkunin yrði fordæmisgefandi fyrir götureitinn.
 
Skipulagsnefnd samþykkti umsóknina á fundi 19. september 2016 og var afgreiðsla nefndarinnar staðfest á fundi bæjarstjórnar 27. s.m.
Málsrök kæranda: Af hálfu kæranda er þess krafist að bílageymslan verði ekki stækkuð til austurs og að hæð byggingarinnar fari ekki yfir núverandi hæð lægri skúrs sem nú sé fyrir á umræddri lóð. Hækkun skúranna hefði mikla skerðingu í för með sér á fjallasýn í vestur frá stofu og palli fasteignar hennar við Álftröð 3. Þó að trjákrónur á lóð Álftraðar 1 byrgi sýn að hluta, séu trén einungis laufguð 1/3 hluta úr ári auk þess sem unnt sé að fella þau. Annað gildi um byggingar. Bendir kærandi á að eftir stækkun verði grunnflötur bílskúranna stærri en grunnflötur íbúðarhússins á lóðinni sem telja verði óeðlilegt. Þá sé vísað til þess að bílskúrarnir séu hvergi teiknaðir nema á afstöðumynd hjá byggingarfulltrúa og séu því væntanlega óleyfisbyggingar.

Málsrök Kópavogsbæjar: Bæjaryfirvöld benda á að þær breytingar sem um ræðir séu óverulegar og hafi ekki í för með sér verulega skerðingu grenndarhagsmuna kæranda. Markmið um þéttingu byggðar komi skýrt fram í Aðalskipulagi Kópavogs 2012-2024. Þéttingin sé gerð í samræmi við heildaryfirbragð hverfanna og með þeim hætti að það hafi ekki verulega íþyngjandi áhrif á umhverfisþætti líkt og útsýni, nánd o.fl. Eigendur fasteigna geti ávallt vænst þess að breytingar verði gerðar á skipulagi sem geti haft í för með sér breytingar á nánasta umhverfi þeirra. Ekki verði horft framhjá því að á lóðinni standi stór tré sem hafi áhrif á útsýni, bæði þegar þau eru laufguð og ekki.

Á umræddu svæði sé hefð fyrir stórum bílageymslum og þær séu stærri en almennt í öðrum hverfum. Álftröð 1 sé tvíbýli og því gert ráð fyrir tveimur bílageymslum. Líkt og fram komi í umsögn skipulags- og byggingardeildar sé stækkunin yfir meðaltali, en líta verði til þess að viðbyggingin sé ekki hærri en núverandi bílskúrar, stækkunin nái ekki nær lóðarmörkum en 3 m og umhverfisáhrif séu afar lítil. Því hafi verið talið að ekki væri um óeðlilega stækkun að ræða. Áréttað sé að umræddir bílskúrar séu teiknaðir á aðaluppdrátt sem samþykktur hafi verið á fundi byggingarnefndar Kópavogs þann 15. júní 1987 og eigi því stoð í lögformlegu byggingarleyfi.

Bent sé á að eigendur hafi unnið að því að fegra húsið að Álftröð 1 og muni bílskúrinn einnig fá yfirhalningu, þannig að umræddar breytingar hafi jákvæð áhrif á umhverfið og heildarásýnd lóðarinnar verði betri, lóðinni og hverfinu til mikils sóma.

Athugasemdir leyfishafa: Leyfishafi bendir á að umræddur bílskúr standi langt inni á lóð hans, fjarri lóð kæranda, og að ekki standi til að hækka bílskúrinn. Vel sjáist á myndum að einungis örfá húsþök sjáist í fjarska á milli bygginga á Digranesveginum auk þess sem stofugluggi kæranda snúi í vestur. Því geti ekki verið um mikla skerðingu á hagsmunum kæranda að ræða.

Niðurstaða: Í máli þessu er deilt um lögmæti þeirrar ákvörðunar bæjarstjórnar Kópavogsbæjar að samþykkja heimild til stækkunar á bílageymslu á lóð við Álftröð 1. Ákvörðunin var tekin að undangenginni grenndarkynningu, en ekkert deiliskipulag er í gildi fyrir umrætt svæði.

Samkvæmt 9. gr. laga nr. 160/2010 um mannvirki þarf leyfi byggingarfulltrúa, eða eftir atvikum Mannvirkjastofnunar, fyrir byggingu mannvirkis. Er kveðið á um það í 11. gr. sömu laga að nefndir aðilar tilkynni umsækjanda um samþykkt byggingaráforma enda sé fyrirhuguð mannvirkjagerð í samræmi við skipulagsáætlanir á viðkomandi svæði. Ef umsókn lýtur að mannvirkjagerð á ódeiliskipulögðu svæði eða vafi leikur á um að fyrirhugað mannvirki sé í samræmi við gildandi deiliskipulag skal leita umsagnar skipulagsfulltrúa eða skipulagsnefndar, sbr. 10. gr. laganna og gr. 2.4.2. í byggingarreglugerð nr. 112/2012.

Ef sótt er um byggingarleyfi fyrir framkvæmd sem er í samræmi við landnotkun, byggðamynstur og þéttleika byggðar í þegar byggðu hverfi og deiliskipulag liggur ekki fyrir eða um er að ræða óverulega breytingu á deiliskipulagi getur skipulagsnefnd ákveðið að veita megi leyfi án deiliskipulags, enda hafi áður farið fram grenndarkynning skv. 44. gr. skipulagslaga nr. 123/2010. Felur það lagaákvæði samkvæmt orðanna hljóðan m.a. í sér að skipulagsnefnd taki ákvörðun um hvort veita megi byggingarleyfi án deiliskipulags.

Hins vegar verður ekki litið fram hjá því að endanleg ákvörðun um samþykkt byggingaráforma og útgáfu byggingarleyfis er á hendi byggingarfulltrúa samkvæmt skýrum ákvæðum laga um mannvirki. Svo sem fram kemur í málavaxtalýsingu samþykkti skipulagsnefnd umsókn um stækkun umræddrar bílageymslu á fundi sínum 19. september 2016 og var sú afgreiðsla nefndarinnar staðfest af bæjarstjórn 27. s.m. Að þeirri afgreiðslu lokinni var byggingarfulltrúa heimilt að lögum að veita umsótt byggingarleyfi. Leyfi hefur hins vegar ekki verið veitt samkvæmt þeim upplýsingum sem úrskurðarnefndin hefur aflað. Liggur því ekki fyrir lokaákvörðun í málinu, en skv. 2. mgr. 26. gr. stjórnsýslulaga nr. 37/1993 verður ákvörðun, sem ekki bindur enda á mál, ekki kærð fyrr en málið hefur verið til lykta leitt. Verður máli þessu því vísað frá úrskurðarnefndinni.

Er því og við að bæta að skv. 4. mgr. 44. gr. skipulagslaga skal grenndarkynning fara fram að nýju hafi byggingarleyfi á grundvelli grenndarkynningar ekki verið gefið út innan eins árs frá afgreiðslu sveitarstjórnar.

Með vísan til framangreinds verður máli þessu vísað frá úrskurðarnefndinni.

Uppkvaðning úrskurðar í máli þessu hefur dregist verulega sökum mikils fjölda og umfangs mála sem skotið hefur verið til úrskurðarnefndarinnar.

Úrskurðarorð:

Kærumáli þessu er vísað frá úrskurðarnefndinni.

____________________________________
Ómar Stefánsson

______________________________              _____________________________
Aðalheiður Jóhannsdóttir                                    Þorsteinn Þorsteinsson

 

des 22
Love0

92/2017 Heimagisting

Með

Árið 2018, þriðjudaginn 22. maí, kom úrskurðarnefnd umhverfis- og auðlindamála saman til fundar í húsnæði nefndarinnar að Skuggasundi 3, Reykjavík. Mætt voru Nanna Magnadóttir forstöðumaður, Aðalheiður Jóhannsdóttir prófessor og Ásgeir Magnússon dómstjóri.

Fyrir var tekið mál nr. 92/2017, kæra á ákvörðun Heilbrigðiseftirlits Reykjavíkur frá 7. júní 2017 um að synja niðurfellingu eða endurgreiðslu gjalda vegna starfsleyfis fyrir heimagistingu.

Í málinu er nú kveðinn upp svofelldur

úrskurður:

Með bréfi til úrskurðarnefndar umhverfis- og auðlindamála, dags. 19. júlí 2017, er barst nefndinni sama dag, kærir íbúi, Helluvaði 1, Reykjavík, þá ákvörðun Heilbrigðiseftirlits Reykjavíkur frá 7. júní 2017 að hafna niðurfellingu eða endurgreiðslu gjalda vegna starfsleyfis fyrir heimagistingu. Er þess krafist að ákvörðunin verði felld úr gildi.

Gögn málsins bárust frá Heilbrigðiseftirliti Reykjavíkur 13. október 2017.

Málavextir: Með breytingu á lögum nr. 7/1998 um hollustuhætti og mengunarvarnir, sbr. ákvæði laga nr. 66/2017, sem gildi tóku 1. júlí 2017, hætti heimagisting að vera starfsleyfisskyldur rekstur, sbr. viðauka V. starfsemi E í lögunum eftir breytingu.

Með umsókn, dags. 10. apríl 2017, sótti kærandi um starfsleyfi fyrir heimagistingu í einni íbúð að Helluvaði 1, Reykjavík. Starfsleyfi var gefið út til kæranda 23. maí s.á. og honum tilkynnt um það með bréfi, dags. sama dag. Kemur fram í bréfinu að starfsleyfið öðlist gildi og verði sent leyfishafa þegar meðfylgjandi reikningur að fjárhæð kr. 34.500 hafi verið greiddur. Samkvæmt gögnum málsins greiddi kærandi reikninginn 30. júní s.á. Hinn 19. júlí s.á. greiddi kærandi jafnframt annan reikning sömu fjárhæðar, sem gefinn var út 31. maí s.á., en eftirlit hafði farið fram vegna starfsleyfisins 17. s.m.

Á meðal gagna málsins er tölvupóstur frá starfsmanni Heilbrigðiseftirlits Reykjavíkur, dags. 7. júní 2017. Þar er svarað fyrirspurn kæranda varðandi umrædd starfsleyfi og segir þar að gerðar hafi verið breytingar á lögum nr. 7/1998, sem muni taka gildi 1. júlí s.á. Ein af breytingunum sé að ekki verði krafist starfsleyfis frá heilbrigðisnefndum fyrir 90 daga heimagistingu í flokki I. Eftir sem áður verði 90 daga heimagisting skráningarskyld starfsemi en hana skuli skrá hjá sýslumanni. Kostnaður umsækjenda vegna útgáfu starfsleyfa og eftirlits vegna þeirra, sem fallið hafi til fyrir 1. júlí 2017, verði hvorki endurgreiddur né reikningar vegna þessa látnir niður falla þar sem lögin séu ekki afturvirk. Var loks vísað á umhverfis- og auðlindaráðuneytið ef óskað væri frekari upplýsinga.

Kærandi skrifaði ráðuneytinu tölvupóst, dags. 7. júní 2017, og óskaði eftir endurgreiðslu vegna útgefins leyfis og eftirlits. Kemur fram í svarbréfi ráðuneytisins, dags. 19. júlí s.á., að umrædd breyting á lögunum hafi einungis áhrif frá og með 1. s.m., en fram að því tímamarki hafi eldri reglur gilt. Þær hefðu gilt til 30. júní. Benti ráðuneytið á kæruheimild til úrskurðarnefndar umhverfis- og auðlindamála.

Málsrök kæranda: Kærandi kveður lög þess efnis að starfsleyfi þyrfti frá heilbrigðiseftirliti til að bjóða upp á heimagistingu hafa verið í gildi í hálft ár. Fyrir starfsleyfið hafi þurft að greiða kr. 34.500 og að auki kr. 34.500 fyrir skoðun heilbrigðiseftirlitsins. Vegna þess hversu fáir hafi sótt um starfsleyfi hafi lögin verið felld úr gildi. Það sé sanngirnismál að löghlýðnir þurfi ekki að borga fyrir starfsleyfi á meðan slóðarnir sleppi. Því sé farið fram á niðurfellingu/endurgreiðslu ofangreinds kostnaðar.

Málsrök Heilbrigðiseftirlits Reykjavíkur: Af hálfu heilbrigðiseftirlitsins er krafist frávísunar málsins. Í 2. mgr. 4. gr. laga nr. 130/2011 um úrskurðarnefnd umhverfis- og auðlindamála segi að kærufrestur til nefndarinnar sé einn mánuður frá því að kæranda var kunnugt eða mátti vera kunnugt um ákvörðun sem kærð er. Samkvæmt gögnum málsins hafi ákvörðun Heilbrigðiseftirlits Reykjavíkur um álagningu gjalds vegna útgáfu starfsleyfis verið kærð 19. júlí 2017. Í tölvupósti starfsmanns úrskurðarnefndarinnar, dags. sama dag, hafi komið fram að kæran uppfyllti ekki formkröfur þar sem hún væri ekki undirrituð. Kæranda hafi verið leiðbeint um að bæta þyrfti úr þessu og bent á leiðbeiningar á vef úrskurðarnefndarinnar. Kærandi hafi ekki brugðist við beiðni um að senda undirritaða kæru til nefndarinnar fyrr en 19. ágúst s.á. Þá fyrst hafi kæran uppfyllt ófrávíkjanleg formskilyrði laga nr. 130/2011.

Kærandi hafi hvorki gætt að því að virða formskilyrði né tímafresti til að bera kæru undir úrskurðarnefndina. Alls hafi liðið 57 dagar frá því að kæranda hafi verið tilkynnt um álagningu gjaldsins þar til óundirrituð kæra hafi borist nefndinni. Eftir að kæranda hafi verið leiðbeint og bent á að undirrita þyrfti kæruna hafi liðið 31 dagur þar til undirrituð kæra barst. Af framangreindu megi ljóst vera að hvort sem miðað sé við tilkynningu um álagningu gjalds eða kröfu um úrbætur á formhlið kærunnar hafi kærandi ekki virt skýran tímafrest 2. mgr. 4. gr. laga nr. 130/2011. Af þessum sökum eigi að vísa kærunni frá úrskurðarnefndinni.

Niðurstaða: Mál þetta snýst um synjun á kröfu kæranda um að endurgreidd verði eða felld niður gjöld vegna starfsleyfis fyrir heimagistingu, útgefnu 23. maí 2017, og fyrir eftirlit Heilbrigðiseftirlits Reykjavíkur í tengslum við veitingu leyfisins sem fram fór 17. s.m. Gjöldin voru á lögð á grundvelli gjaldskrár nr. 1190/2016 fyrir mengunar- og heilbrigðiseftirlit í Reykjavíkurborg. Gjaldskráin var sett með stoð í þágildandi 12. gr. laga nr. 7/1998 um hollustuhætti og mengunarvarnir, sem heimilaði sveitarfélögum að setja gjaldskrá og innheimta gjald fyrir eftirlitsskylda starfsemi, m.a. fyrir eftirlit og útgáfu starfsleyfa. Kom nánar fram að  upphæð gjaldsins skyldi byggð á rekstraráætlun, þar sem þau atriði væru rökstudd sem ákvörðun gjalds við viðkomandi eftirlit byggðist á og að gjaldið mætti ekki vera hærra en sá kostnaður.  Starfsemin sem um ræðir hætti að vera leyfisskyld við breytingu á lögum nr. 7/1998, sem tók gildi 1. júlí 2017.

Í 2. mgr. 4. gr. laga nr. 130/2011 um úrskurðarnefnd umhverfis- og auðlindamála segir að kærufrestur sé einn mánuður frá því að kæranda varð kunnugt eða mátti vera kunnugt um ákvörðunina. Krafa kæranda um niðurfellingu umræddra gjalda virðist fyrst hafa verið sett fram af kæranda 6. júní 2017 og var henni svarað 7. s.m. af Heilbrigðiseftirliti Reykjavíkur þar sem kæranda var tjáð að ekki yrði fallist á kröfu hans þar sem lögin væru ekki afturvirk. Kæran til úrskurðarnefndarinnar var móttekin 19. júlí s.á. og var því mánaðar kærufrestur liðinn þegar hún kom fram. Í 28. stjórnsýslulaga nr. 37/1993 segir að hafi kæra borist að liðnum kærufresti skuli vísa henni frá nema afsakanlegt verði talið að kæran hafi ekki borist fyrr eða veigamiklar ástæður mæli með því að kæran verði tekin til meðferðar. Kæranda var ekki leiðbeint um kæruleið af heilbrigðiseftirlitinu en var hins vegar bent á að hafa samband við umhverfis- og auðlindaráðuneytið, sem kærandi gerði sama dag. Svar til hans frá ráðuneytinu er frá 19. júlí 2017 og þar koma fram leiðbeiningar um kæruleið til úrskurðarnefndarinnar. Kærandi lagði fram kæru sama dag. Telja verður að undantekningarákvæði 28. gr. stjórnsýslulaga eigi hér við og að afsakanlegt verði talið að kæra hafi ekki komið fyrr fram í málinu. Verður það því tekið til efnismeðferðar.

Lögum nr. 7/1998 var breytt með lögum nr. 66/2017 og var þar m.a. felld niður skylda til að afla starfsleyfis fyrir heimagistingu, sbr. nú viðauka V. starfsemi E. Voru lögin samþykkt á Alþingi 1. júní 2017 og birt í A-deild Stjórnartíðinda 23. s.m. Samkvæmt 47. gr. laganna öðluðust þau gildi 1. júlí 2017, nema k-liður 7. gr. (ný 16. gr. laganna), sem öðlast gildi 1. júlí 2018. Umrætt starfsleyfi var því gefið út fyrir gildistöku laga nr. 66/2017 og fór eftirlit einnig fram fyrir þann tíma.
Samkvæmt almennum lagaskilareglum gilda eldri lög fram að gildistöku laga sem ætlað er að breyta þeim eða fella úr gildi og er meginreglan sú að lög eru ekki afturvirk. Á það einnig við í því tilfelli sem fjallað er um í þessu máli. Þurfti því gilt starfsleyfi fyrir heimagistingu fram að gildistöku laga nr. 66/2017, sem breyttu lögum nr. 7/1998, og var lögmætt að innheimta gjöld í samræmi við eldri ákvæðin til 30. júní 2017.  Af þeim sökum voru gjöld þau lögmæt er innheimt voru hjá kæranda vegna kostnaðar við útgáfu starfsleyfisins og eftirlit vegna þess. Bar ekki að endurgreiða þau eftir gildistöku laga nr. 66/2017, enda hafði framangreindur kostnaður fallið til fyrir þann tíma.
Með vísan til alls þess sem að framan er rakið verður kröfu kæranda um ógildingu hinnar kærðu ákvörðunar hafnað.

Uppkvaðning úrskurðar í máli þessu hefur dregist vegna mikils fjölda og umfangs mála er skotið hefur verið til úrskurðarnefndarinnar.

Úrskurðarorð:

Hafnað er kröfu kæranda um ógildingu á ákvörðun Heilbrigðiseftirlits Reykjavíkur frá 7. júní 2017 um synjun á niðurfellingu eða endurgreiðslu gjalda vegna starfsleyfis fyrir heimagistingu.

des 22
Love0

130/2017 Heimagisting

Með

Árið 2018, þriðjudaginn 22. maí, kom úrskurðarnefnd umhverfis- og auðlindamála saman til fundar í húsnæði nefndarinnar að Skuggasundi 3, Reykjavík. Mætt voru Nanna Magnadóttir forstöðumaður, Aðalheiður Jóhannsdóttir prófessor og Ásgeir Magnússon dómstjóri.

Fyrir var tekið mál nr. 130/2017, kæra á ákvörðun Heilbrigðiseftirlits Suðurlands frá 26. október 2017 um að synja endurgreiðslu gjalda vegna starfsleyfis fyrir heimagistingu.

Í málinu er nú kveðinn upp svofelldur

úrskurður:

Með bréfi til úrskurðarnefndar umhverfis- og auðlindamála, dags. 29. október 2017, er barst nefndinni 31. s.m., kærir íbúi, Lovisenberggata 21 E, Osló, Noregi, ákvörðun Heilbrigðiseftirlits Suðurlands frá 26. október 2017 um að synja endurgreiðslu gjalda vegna starfsleyfis fyrir heimagistingu. Er þess krafist að ákvörðunin verði felld úr gildi.

Gögn málsins bárust frá Heilbrigðiseftirliti Suðurlands 28. nóvember 2017.

Málavextir: Með breytingu á lögum nr. 7/1998 um hollustuhætti og mengunarvarnir, sbr. lög nr. 66/2017, sem gildi tóku 1. júlí 2017, hætti heimagisting að vera starfsleyfisskyldur rekstur, sbr. viðauka V. starfsemi E í lögunum eftir breytingu. Með umsókn, dags. 17. apríl 2017, sótti kærandi um starfsleyfi fyrir heimagistingu í einni íbúð að Bæjarholti 13, Laugarási. Starfsleyfi var gefið út til kæranda 2. júní s.á. Var kæranda gert að greiða kr. 35.517 í leyfisgjald skv. gjaldskrá nr. 976/2016 fyrir matvæla-, heilbrigðis- og mengunarvarnaeftirlit á svæði Heilbrigðiseftirlits Suðurlands, fyrir útgáfu starfsleyfis og úttekt á gististað.

Á meðal gagna málsins er tölvupóstur frá Heilbrigðiseftirliti Suðurlands frá 26. október 2017 þar sem kæranda er tjáð að honum verði ekki endurgreidd þau gjöld sem hann hafi þurft að greiða vegna útgáfu starfsleyfis. Segir í tölvupóstinum að heilbrigðiseftirlitið hafi þegar verið búið að inna af hendi vinnu við úttekt og starfsleyfisgerð þegar reikningur hafi verið gefinn út fyrir vinnunni. Vísað er til samhljóða ákvörðunar heilbrigðisnefndar Suðurlands á fundi 10. ágúst s.á. Var kæranda kynnt kæruleið til úrskurðarnefndar umhverfis- og auðlindamála vegna kröfu hans.

Málsrök kæranda: Kærandi kveður Heilbrigðiseftirlit Suðurlands hafa vitað um yfirvofandi breytingu á lögum nr. 7/1998 um hollustuhætti og mengunarvarnir þegar starfsleyfi hans hafi verið gefið út og innheimt gjald fyrir það. Ekki hafi átt að framkvæma vinnuna á elleftu stundu, rétt fyrir atkvæðagreiðslu um lagabreytinguna, heldur hefði átt að fresta henni og upplýsa umsækjanda um stöðu mála. Kærandi kveðst hafa fengið tölvupóst 31. maí 2017, þess efnis að starfsleyfi yrði gefið út. Lögin hafi verið samþykkt 1. júní s.á. og hann hafi greitt leyfisgjaldið 9. s.m.

Málsrök Heilbrigðiseftirlits Suðurlands: Heilbrigðiseftirlitið bendir á að því hafi borið skylda til að afgreiða umsókn kæranda, dags. 17. apríl 2017, samkvæmt þeim lögum sem þá hafi verið í gildi, óháð því hvort frumvarp væri til meðferðar hjá Alþingi til breytinga á lögunum. Hefðbundin afgreiðsla hafi verið sett af stað þegar umsókn kæranda hafi borist, með því að afla upplýsinga frá byggingarfulltrúa um hvort húsnæðið uppfyllti kröfur byggingarreglugerðar nr. 112/2012, sbr. 14. gr. reglugerðar nr. 941/2002 um hollustuhætti. Jákvætt svar hafi borist frá byggingarfulltrúa 2. maí 2017, úttekt farið fram 30. s.m., starfsleyfið gefið út 2. júní s.á. og umræddur reikningur sendur kæranda í kjölfarið. Gjaldtakan sé í samræmi við gjaldskrá nr. 976/2016 fyrir matvæla-, heilbrigðis- og mengunarvarnaeftirlit á svæði Heilbrigðiseftirlits Suðurlands. Númer og heiti viðkomandi fyrirtækjaflokks sé 55.12.0.4 útleiga stakra sumarhúsa/íbúðarhúsnæðis. Reikningur kæranda skiptist í annars vegar útgáfu starfsleyfis, tvö tímagjöld, eða kr. 24.182, og hins vegar eftirlitsgjald viðkomandi fyrirtækjaflokks, eða kr. 11.335, samtals kr. 35.517.

Sambærileg beiðni um endurgreiðslu hafi verið tekin fyrir á fundi heilbrigðisnefndar Suðurlands 10. ágúst 2017. Afgreiðsla nefndarinnar hafi verið einróma og hafi beiðninni verið hafnað.

Niðurstaða: Mál þetta snýst um synjun á kröfu kæranda um að endurgreidd verði gjöld vegna starfsleyfis fyrir heimagistingu, dags. 2. júní 2017, og úttekt á gististað, sem  fram fór 30. maí s.á. Gjöldin voru á lögð á grundvelli gjaldskrár nr. 976/2016 fyrir matvæla-, heilbrigðis- og mengunarvarnaeftirlit á svæði Heilbrigðiseftirlits Suðurlands. Gjaldskráin var sett með heimild í þágildandi 12. gr. laga nr. 7/1998 um hollustuhætti og mengunarvarnir, sem heimilaði sveitarfélögum að setja gjaldskrá og innheimta gjald fyrir eftirlitsskylda starfsemi, m.a. fyrir eftirlit og útgáfu starfsleyfa. Kom nánar fram að upphæð gjaldsins skyldi byggð á rekstraráætlun, þar sem þau atriði væru rökstudd sem ákvörðun gjalds við viðkomandi eftirlit byggðist á og að gjaldið mætti ekki vera hærra en sá kostnaður. Starfsemin sem um ræðir hætti að vera leyfisskyld við breytingu á lögum nr. 7/1998, sem tók gildi 1. júlí 2017.

Lögum nr. 7/1998 var breytt með lögum nr. 66/2017 og var þar m.a. felld niður skylda til að afla starfsleyfis fyrir heimagistingu, sbr. nú viðauka V. starfsemi E. Voru lögin samþykkt á Alþingi 1. júní 2017 og birt í A-deild Stjórnartíðinda 23. s.m. Samkvæmt 47. gr. laganna öðluðust þau gildi 1. júlí 2017, nema k-liður 7. gr. (ný 16. gr. laganna) sem öðlast gildi 1. júlí 2018. Umrætt starfsleyfi var því gefið út fyrir gildistöku laga nr. 66/2017 og fór eftirlit einnig fram fyrir þann tíma.
Samkvæmt almennum lagaskilareglum gilda eldri lög fram að gildistöku laga sem ætlað er að breyta þeim eða fella úr gildi og er meginreglan sú að lög eru ekki afturvirk. Á það einnig við í því tilfelli sem fjallað er um í þessu máli. Af þeim sökum þurfti gilt starfsleyfi fyrir heimagistingu fram að gildistöku laga nr. 66/2017 og var lögmætt að innheimta gjöld í samræmi við eldri ákvæðin til 30. júní 2017. Af þeim sökum voru lögmæt þau gjöld er innheimt voru hjá kæranda fyrir útgefið starfsleyfi og úttekt vegna þess. Bar ekki að endurgreiða þau eftir gildistöku laga nr. 66/2017, enda hafði framangreindur kostnaður fallið til fyrir þann tíma.
Með vísan til alls þess sem að framan er rakið verður kröfu kæranda um ógildingu hinnar kærðu ákvörðunar hafnað.

Uppkvaðning úrskurðar í máli þessu hefur dregist vegna mikils fjölda og umfangs mála er skotið hefur verið til úrskurðarnefndarinnar.

Úrskurðarorð:

Hafnað er kröfu kæranda um ógildingu á ákvörðun Heilbrigðiseftirlits Suðurlands frá 26. október 2017 um að synja endurgreiðslu gjalda vegna starfsleyfis fyrir heimagistingu.

des 22
Love0

24/2018 Hlíðarendi 2

Með

Árið 2018, fimmtudaginn 24. maí, tók Nanna Magnadóttir, formaður úrskurðarnefndar umhverfis- og auðlindamála, með heimild í 3. mgr. 3. gr. laga nr. 130/2011 fyrir:

Mál nr. 24/2018, kæra á ákvörðun borgarráðs Reykjavíkur frá 22. desember 2017 um að samþykkja breytingu á deiliskipulagi Hlíðarenda vegna lóðarinnar nr. 2 við Hlíðarenda.

Í málinu er nú kveðinn upp til bráðabirgða svofelldur

úrskurður

um kröfu kærenda um stöðvun framkvæmda:

Með bréfi til úrskurðarnefndar umhverfis- og auðlindamála, dags. 16. febrúar 2018, er móttekið var hjá nefndinni sama dag, kæra Dalhús ehf., lóðarhafi Hlíðarenda 28-34, og NH eignir, lóðarhafi Hlíðarenda 1-7, þá ákvörðun borgarráðs Reykjavíkur frá 22. desember 2017 að samþykkja breytingu á deiliskipulagi Hlíðarenda vegna lóðarinnar nr. 2 við Hlíðarenda. Gera kærendur þá kröfu að hin kærða ákvörðun verði felld úr gildi. Jafnframt að framkvæmdir á grundvelli hinnar kærðu deiliskipulagsbreytingar verði stöðvaðar meðan málið er til meðferðar hjá úrskurðarnefndinni, sbr. 5. gr. laga nr. 130/2011 um úrskurðarnefnd umhverfis- og auðlindamála. Verður nú tekin afstaða til fram kominnar stöðvunarkröfu kærenda.    

Málsatvik: Auglýsing um gildistöku breytingar á deiliskipulagi Hlíðarenda vegna lóðarinnar nr. 2 við Hlíðarenda var birt í B-deild Stjórnartíðinda 19. janúar 2018. Var tekið fram að í breytingunni fælist breyting á byggingarreit og aukning á byggingarmagni á reit A.

Niðurstaða: Í 1. mgr. 5. gr. laga nr. 130/2011 um úrskurðarnefnd umhverfis- og auðlindamála er tekið fram að kæra til úrskurðarnefndarinnar fresti ekki réttaráhrifum kærðrar ákvörðunar en jafnframt er kæranda þar heimilað að krefjast stöðvunar framkvæmda til bráðabirgða séu þær hafnar eða yfirvofandi. Þá getur úrskurðarnefndin að sama skapi frestað réttaráhrifum ákvörðunar sem felur ekki í sér heimild til framkvæmda, komi fram krafa um það af hálfu kæranda, sbr. 3. mgr. nefndrar 5. gr. Með sama hætti er kveðið á um það í 29. gr. stjórnsýslulaga nr. 37/1993 að kæra til æðra stjórnvalds fresti ekki réttaráhrifum ákvörðunar en þó sé heimilt að fresta réttaráhrifum hinnar kærðu ákvörðunar til bráðabirgða meðan málið er til meðferðar hjá kærustjórnvaldi þar sem ástæður mæli með því. Tilvitnuð lagaákvæði bera með sér að meginreglan er sú að kæra til æðra stjórnvalds frestar ekki réttaráhrifum kærðrar ákvörðunar og eru heimildarákvæði fyrir stöðvun framkvæmda eða frestun réttaráhrifa kærðrar ákvörðunar undantekning frá nefndri meginreglu sem skýra ber þröngt. Verða því að vera ríkar ástæður eða veigamikil rök fyrir ákvörðun um frestun réttaráhrifa og stöðvun framkvæmda.

Gildistaka deiliskipulags, eða deiliskipulagsbreytingar, felur ekki í sér heimildir til að hefja framkvæmdir heldur þarf til að koma sérstök stjórnvaldsákvörðun, sem kæranleg er til úrskurðarnefndarinnar og útgáfa byggingar- eða framkvæmdaleyfis í skjóli slíkrar ákvörðunar, sbr. 11. gr. og 13. gr. mannvirkjalaga nr. 160/2010 og 13., 14. og 15. gr. skipulagslaga nr. 123/2010. Í kærumáli vegna greindra stjórnvaldsákvarðana er eftir atvikum unnt að gera kröfu um stöðvun framkvæmda til bráðabirgða skv. 5. gr. laga nr. 130/2011. Að jafnaði er því ekki tilefni til að beita heimild til stöðvunar framkvæmda eða frestunar réttaráhrifa í kærumálum er varða gildi deiliskipulagsákvarðana. Þegar litið er til eðlis þeirra ákvarðana og fyrrgreindra lagaákvæða, verður ekki séð að knýjandi nauðsyn sé á að fallast á kröfu kærenda um stöðvun framkvæmda sem heimilaðar eru með hinni kærðu deiliskipulagsbreytingu. 

Úrskurðarorð:

Kröfu kærenda um stöðvun framkvæmda til bráðabirgða samkvæmt hinni kærðu deiliskipulagsákvörðun er hafnað.

                _____________________________
                    Nanna Magnadóttir
des 22
Love0

146/2016 Norðurbraut 9

Með

Árið 2018, þriðjudaginn 22. maí, kom úrskurðarnefnd umhverfis- og auðlindamála saman til fundar í húsnæði nefndarinnar að Skuggasundi 3, Reykjavík. Mætt voru Nanna Magnadóttir forstöðumaður, Aðalheiður Jóhannsdóttir prófessor og Ásgeir Magnússon dómstjóri. 

Fyrir var tekið mál nr. 146/2016, kæra á ákvörðun byggingarfulltrúa Hafnarfjarðarbæjar frá 29. júní 2016 um að synja um byggingarleyfi fyrir stækkun geymslu við húsið að Norðurbraut 9 í Hafnarfirði.

Í málinu er nú kveðinn upp svofelldur

úrskurður:

Með bréfi til úrskurðarnefndar umhverfis- og auðlindamála, dags. 3. nóvember 2016, er barst nefndinni sama dag, kærir eigandi, Norðurbraut 9, Hafnarfirði, þá ákvörðun byggingarfulltrúa Hafnarfjarðarbæjar frá 29. júní 2016 að hafna umsókn hennar til stækkunar  geymslu við húsið að Norðurbraut 9. Skilja verður málskot kæranda svo að þess sé krafist að ákvörðunin verði felld úr gildi.

Gögn málsins bárust frá Hafnarfjarðarbæ 18. nóvember 2016.

Málavextir: Kærandi, sem er eigandi eignarhluta 0101 í húsinu við Norðurbraut 9 í Hafnarfirði, sótti 21. júní 2016 um byggingarleyfi til stækkunar á geymslu. Umsókninni fylgdi uppdráttur þar sem tekið er fram í byggingarlýsingu að stækka eigi núverandi geymslu um 5,3 m2, þ.e. úr 19,1 m2 í 24,4 m2. Umsókn kæranda var tekin fyrir á afgreiðslufundi skipulags- og byggingarfulltrúa 29. júní 2016 og var bókað að erindinu væri synjað. Jafnframt var bókað að húsið væri fjölbýlishús og að ekki væri hægt að stækka núverandi geymslu sem tilheyrði neðri hæð þar sem gera þyrfti ráð fyrir geymslu fyrir hinn eigandann. Var kæranda tilkynnt um afgreiðslu byggingarfulltrúa með bréfi, dags. 8. júlí 2016.

Í bréfi byggingarfulltrúa til kæranda, dags. 20. október 2016, kom nánar fram að það væri mat byggingarfulltrúa að gera yrði ráð fyrir að eigandi eignarhluta 0201 gæti byggt geymsluskúr í framhaldi af þeim skúr sem fyrir væri. Var m.a. bent á að samkvæmt eignaskiptasamningi hefði eigandi eignarhluta 0201 rétt til byggingar slíks skúrs ef leyfi fyrir því fengjust frá bæjaryfirvöldum. Var einnig vísað til i-liðar í gr. 2.3.5. í byggingarreglugerð nr. 112/2012 og tekið fram að hægt væri að byggja 20 m2 geymsluskúr. Kæra í málinu barst 3. nóvember 2016, eins og áður segir.

Málsrök kæranda: Kærandi segir ætlun sína að stækka geymsluskúr sinn um einn metra þannig að skúrinn verði 20,6 m2 eftir stækkun. Kveðst kærandi ekki skilja skýringar byggingarfulltrúa á því hvers vegna umsókninni hafi verið synjað.

Málsrök Hafnarfjarðarbæjar: Af hálfu bæjaryfirvalda er bent á að 2. tl. i-liðar gr. 2.3.5. í byggingarreglugerð nr. 112/2012 heimili viðbyggingu með flatarmál að hámarki 40 m2. Í gr. 6.7.13. í sömu reglugerð sé gerð krafa um að 6 m2 geymsla fylgi íbúðum sem séu 75 m2 og stærri. Ekki liggi fyrir deiliskipulag en þar sem eigandi eignarhluta 0201 eigi rétt á að byggja geymsluskúr hafi eingöngu verið hægt að heimila kæranda að stækka upp í 20 m2, með möguleika á viðbyggingu. Teikningar að fyrirhuguðum geymsluskúr sýni glugga á vesturgafli sem komi í veg fyrir að hægt sé að byggja við skúrinn. Mikill hraunklettur sé á umræddri lóð og sé því ekki hægt að bæta við byggingu hvar sem er á lóðinni.

Niðurstaða: Í máli þessu er deilt um lögmæti ákvörðunar byggingarfulltrúa um að synja um byggingarleyfi til að stækka geymsluskúr. Ákvörðun byggingarfulltrúa lá fyrir 29. júní 2016 og var hún tilkynnt kæranda með bréfi, dags. 8. júlí s.á. Í því var hvorki að finna leiðbeiningar um kæruheimild eða greint frá kærufresti. Meðal gagna málsins er bréf byggingarfulltrúa til kæranda, dags. 20. október 2016, þar sem fram kemur frekari rökstuðningur fyrir hinni kærðu ákvörðun án þess að leiðbeiningar um kæruleið eða -frest séu veittar. Kæra barst í málinu stuttu síðar, eða 3. nóvember s.á. Voru þá um fjórir mánuðir liðnir frá því að hin kærða ákvörðun var tekin, en kærufrestur er einn mánuður skv. 2. mgr. 4. gr. laga nr. 130/2011 um úrskurðarnefnd umhverfis- og auðlindamála. Með hliðsjón af því að kæranda voru ekki veittar leiðbeiningar og hann kærði án ástæðulauss dráttar eftir frekari samskipti við byggingarfulltrúa þykir afsakanlegt að hann hafi ekki komið kæru að í málinu fyrr. Verður mál þetta því tekið til efnismeðferðar á grundvelli 1. tl. 1. mgr. 28. gr. stjórnsýslulaga nr. 37/1993.

Á lóðinni Norðurbraut 9 er tvíbýlishús og geymsla sem fylgir eignarhluta kæranda. Samkvæmt þinglýstri eignaskiptayfirlýsingu fyrir húsið eru tveir matshlutar í því. Matshluti 01, sem er steinsteypt hús með tveimur íbúðum merktum 0101 og 0201, og matshluti 02 sem er geymsluskúr 19,1 m2 að stærð sem tilheyrir íbúð 0101. Er tekið fram í yfirlýsingunni að eignarhluta 0201 hafi fylgt 7,8 m2 geymsluskúr á lóð sem búið sé að rífa, en réttur til endurbyggingar hans fylgi eigninni áfram fáist leyfi bæjaryfirvalda. Loks kemur fram í yfirlýsingunni að hlutur eignar 0101 í lóð sé alls 44,84% og hlutur eignar 0201 sé 55,16%.

Í 10. gr. laga nr. 160/2010 um mannvirki segir að umsókn um byggingarleyfi skuli fylgja öll nauðsynleg gögn, þ.m.t. samþykki meðeigenda skv. lögum nr. 26/1994 um fjöleignarhús. Í 6. gr. þeirra laga segir að sameign teljist allir þeir hlutar húss og lóðar sem ekki séu ótvírætt í séreign skv. 4. gr., en skv. nefndri 4. gr. er séreign afmarkaður hluti af húsi eða lóð eins og honum er lýst í þinglýstri eignaskiptayfirlýsingu. Áréttað er í 5. tl. 1. mgr. 8. gr. laga nr. 26/1994 að öll lóð húss falli undir sameign fjöleignarhúss. Loks kemur fram í 19. gr. laganna sú meginregla að samþykki allra eigenda þurfi til að ráðstafa sameign. Ekki er tekið fram á hvaða formi slíkt samþykki skuli vera, en gera verður ráð fyrir því að unnt sé á ótvíræðan hátt að sýna fram á að samþykki liggi fyrir til þess að ráðstöfun teljist heimil.

Þinglýstir eigendur að eignarhluta 0201 eru tveir og eiga þeir eignina að jöfnu. Umsókn kæranda fylgdi teikning að fyrirhugaðri stækkun, sem árituð er af rétthafa aðliggjandi lóðar. Þar fyrir neðan er nafnritun annars eigenda eignarhluta 0201 án frekari skýringa, en ekkert liggur fyrir um samþykki hins eigandans. Þótt fallast megi á með kæranda að nokkuð skorti á skýrleika í rökstuðningi byggingarfulltrúa fyrir hinni kærðu ákvörðun má þó af rökstuðningnum ráða að tillit til hagsmuna meðeigenda fjöleignarhússins hafi þar ráðið för. Er og ljóst af framangreindu að þar sem á skorti samþykki meðeiganda fyrir hinni umsóttu framkvæmd var byggingarfulltrúa rétt að synja um hana.  

Með vísan til þess sem að framan er rakið verður kröfu kæranda um ógildingu hinnar kærðu ákvörðunar hafnað. 

Uppkvaðning úrskurðar í máli þessu hefur dregist verulega sökum mikils fjölda og umfangs mála sem skotið hefur verið til úrskurðarnefndarinnar.

Úrskurðarorð:

Hafnað er kröfu kæranda um ógildingu á ákvörðun byggingarfulltrúa Hafnarfjarðarbæjar frá 29. júní 2016 um að synja um byggingarleyfi fyrir stækkun geymslu við húsið að Norðurbraut 9 í Hafnarfirði.

____________________________________
Nanna Magnadóttir

______________________________              _____________________________
Aðalheiður Jóhannsdóttir                                     Ásgeir Magnússon