Skip to main content
Úrskurðarnefnd umhverfis- og auðlindamála
des 22
Love0

60/2010 Haukaberg

Með

Ár 2011, fimmtudaginn 11. ágúst, kom úrskurðarnefnd skipulags- og byggingarmála saman til fundar í húsnæði nefndarinnar að Skúlagötu 21, Reykjavík.  Mættir voru Hjalti Steinþórsson forstöðumaður, Ásgeir Magnússon héraðsdómari og Þorsteinn Þorsteinsson byggingarverkfræðingur.     

Fyrir var tekið mál nr. 60/2010, kæra á ákvörðun skipulags- og byggingarnefndar Vesturbyggðar frá 5. júní 2008 um að hafna umsókn kæranda um afmörkun sumarhúsalóðar í landi jarðarinnar Haukabergs í Vesturbyggð og synjun nefndarinnar um byggingarleyfi fyrir sumarhúsi á lóðinni.  Þá er kærð ákvörðun nefndarinnar frá 2. júlí 2010, er bæjarstjórn staðfesti hinn 7. s.m., um að kæranda verði gert að fjarlægja öll mannvirki af lóð hans í landi Haukabergs að viðlögðum dagsektum. Loks er kærð ákvörðun skipulags- og byggingarnefndar Vesturbyggðar frá 21. september 2010, er bæjarstjórn samþykkti 22. s.m., um að leggja 25.000 króna dagsektir á kæranda frá og með 1. september 2010. 

Í málinu er nú kveðinn upp svofelldur

úrskurður:

Með bréfi til úrskurðarnefndar skipulags- og byggingarmála, dags. 23. september 2010, er barst nefndinni 27. s.m., kærir H, handhafi lóðarsamnings um sumarhúsalóð í landi Haukabergs á Barðaströnd, ákvörðun skipulags- og byggingarnefndar Vesturbyggðar frá 5. júní 2008 um að hafna umsókn kæranda um afmörkun sumarhúsalóðar í landi nefndrar jarðar og synjun nefndarinnar um byggingarleyfi fyrir sumarhúsi á lóðinni.  Þá er kærð ákvörðun nefndarinnar frá 2. júlí 2010, er bæjarstjórn staðfesti hinn 7. s.m., um að kæranda verði gert að fjarlægja öll mannvirki af lóð hans í landi Haukabergs að viðlögðum dagsektum. Loks er kærð ákvörðun skipulags- og byggingarnefndar Vesturbyggðar frá 21. september 2010, er bæjarstjórn staðfesti 22. s.m., um að leggja 25.000 króna dagsektir á kæranda frá og með 1. september 2010. 

Málavextir:  Jörðin Haukaberg er á landbúnaðarsvæði samkvæmt Aðalskipulagi Vesturbyggðar 2006-2018.  Samkvæmt aðalskipulaginu er á slíkum svæðum fyrst og fremst gert ráð fyrir byggingum og starfsemi sem tengjast búrekstri.  Aðalskipulagið heimilar afmörkun lóða og byggingu allt að þriggja íbúðarhúsa þar sem aðstæður leyfa á lögbýlum, auk þeirra íbúðarhúsa sem tilheyra búrekstrinum, og skulu nýbyggingar vera í samræmi við samþykkt deiliskipulag.  Þá er heimilt að byggja allt að þrjú stök frístundahús á lögbýlum, þ.m.t. veiðihús, auk aðstöðu fyrir ferðaþjónustu og léttan iðnað. 

Á fundi skipulags- og byggingarnefndar Vesturbyggðar 5. júní 2008 var tekin fyrir umsókn kæranda frá 13. maí 2008 um afmörkun lóðar undir sumarhús í heimatúni jarðarinnar Haukabergs.  Erindinu var hafnað með þeim rökum að ekki lægi fyrir deiliskipulag að svæðinu auk þess sem breyta þyrfti aðalskipulagi Vesturbyggðar þar sem farið væri út fyrir heimildir þess um fjölda frístundahúsa á lögbýlum.  Í kjölfar þeirrar afgreiðslu beindu byggingaryfirvöld sveitarfélagsins fyrirspurn til Skipulagsstofnunar um hvort unnt yrði að veita kæranda byggingarleyfi fyrir íbúðarhúsi á umræddri lóð.  Taldi Skipulagsstofnun slíkt íbúðarhús ekki fara gegn gildandi aðalskipulagi Vesturbyggðar en minnti á ákvæði í greinargerð aðalskipulagsins um að nýbyggingar ættu að vera í samræmi við deiliskipulag.  Mun kæranda hafa verið tilkynnt um þá afstöðu. 

Hinn 8. júní 2010 sótti eiginkona kæranda um stöðuleyfi fyrir „stöðuhýsi” í landi Haukabergs og var um staðsetningu vísað til þinglýsts lóðarleigusamnings kæranda.  Umsóknin var tekin fyrir á fundi skipulags- og byggingarnefndar 2. júlí 2010 og afgreidd með eftirfarandi bókun: 

„Umrædd lóð er ekki til í Fasteignaskrá Íslands. Haraldur Einarsson sótti um framangreinda lóð undir sumarhús vorið 2008. Á fundi skipulags- og byggingarnefndar þann 5. júní 2008 var erindinu hafnað, án undangengins deiliskipulags og breytingar á aðalskipulagi Vesturbyggðar. Í framhaldi af þessari afgreiðslu byggði Haraldur sumarhús á lóðinni án leyfis og braut þar með alvarlega gegn skipulags- og byggingarlögum. Gerð hefur verið krafa um að sumarhúsið verði fjarlægt en því hefur ekki verið sinnt. Skipulags- og byggingarnefnd veitir hér með frest til að fjarlægja öll mannvirki af lóðinni til 31. ágúst 2010 að viðlögðum dagsektum skv. 210. gr. byggingarreglugerðar nr. 441/1998. Varðandi íbúðargám (stöðuhýsi) sem flutt var á lóðina í byrjun júní þá tekur skipulags- og byggingarnefnd jákvætt í að veita stöðuleyfi til allt að eins árs að fengnu samþykki allra landeigenda sem málið varðar.“ 

Þessi afgreiðsla nefndarinnar var staðfest á fundi bæjarstjórnar Vesturbyggðar 7. júlí 2010. 

Kærandi og eiginkona hans mótmæltu fyrrgreindri afgreiðslu með bréfi til bæjarstjórnar Vesturbyggðar, dags. 14. júlí 2010, þar sem sjónarmið þeirra í málinu voru reifuð.  Andmælin voru tekin fyrir á fundi skipulags- og byggingarnefndar 23. júlí 2010.  Taldi ekki efni til að breyta fyrri afstöðu sinni en benti á að samþykkt bæjarstjórnar frá 7. júlí 2010 á afgreiðslu nefndarinnar frá 2. júlí s.á. væri kæranleg til úrskurðarnefndar skipulags- og byggingarmála.  Var fundargerð greinds fundar staðfest í bæjarráði Vesturbyggðar hinn 27. júlí 2010.  Skipulags- og byggingarnefnd ákvað síðan á fundi hinn 21. september 2010, með vísan til fyrri afgreiðslu málsins, að upphæð dagsekta skyldi vera krónur 25.000.- frá 1. september 2010 að telja. 

Málsrök kæranda:  Af hálfu kæranda er á það bent að jarðirnar Brekkuvellir og Haukaberg deili með sér óskiptu landi í úthaga og séu uppi deilur milli eigenda jarðanna vegna hins óskipta lands.  Í landi Brekkuvalla séu tvö sumarhús en í landi Haukabergs sé aðeins eitt sumarhús sem byggingarleyfi sé fyrir.  Í óskiptu landi jarðanna séu þrjú sumarhús sem byggingarleyfi hafi verið veitt fyrir. 

Hinn 6. maí 2008 hafi kærandi gert lóðarleigusamning við móður sína um leigu á afmörkuðu landi undir frístundahús í landi Haukabergs og hafi þeim samningi verið þinglýst.  Í kjölfarið hafi formlega verið óskað eftir afmörkun lóðarinnar en því erindi verið hafnað af skipulags- og byggingarnefnd Vesturbyggðar þar sem ekki hefði verið gert deiliskipulag að svæðinu.  Með bréfi, dags. 21. ágúst 2008, hafi byggingarfulltrúi Vesturbyggðar hins vegar staðfest að umrædd lóð væri staðsett í heimatúni Haukabergs eins og fram kæmi á uppdrætti og hnitaskrá. 

Sótt hafi verið um byggingarleyfi 13. maí 2008 en erindinu verið hafnað á röngum forsendum hvað varðar fjölda frístundahúsa í landi Haukabergs að mati kæranda.  Það sem fram komi í greinargerð Vesturbyggðar um að sex íbúðarhús hafi verið reist í landi Haukabergs og Brekkuvalla sé málinu óviðkomandi.  Þrjú frístundahúsanna standi í óskiptu landi jarðanna en tvö þeirra á jörðinni Brekkuvöllum.  Einungis eitt frístundahús standi í landi Haukabergs og sé því heimilt að reisa þar tvö frístundahús til viðbótar samkvæmt gildandi aðalskipulagi.  Hér verði einnig að hafa í huga að samkvæmt 23. gr. þágildandi skipulags- og byggingarlaga nr. 73/1997 beri sveitastjórn ábyrgð á og annist gerð deiliskipulags.  Sé það því ekki á ábyrgð kæranda að annast gerð deiliskipulags á svæðinu heldur Vesturbyggðar sem hafi brugðist þeim lögbundnu skyldum sínum.  Með hinni umdeildu synjun um byggingarleyfi hafi auk þess verið farið gegn jafnræðisreglu stjórnsýsluréttar, þar sem áður hafi verið veitt byggingarleyfi fyrir sumarhúsi á jörðinni sem þó hafi ekki uppfyllt ekki skilyrði skipulags- og byggingarlaga og ekki hlotið meðmæli Skipulagsstofnunar. 

Kærandi hafi brugðið á það ráð haustið 2008 að festa kaup á færanlegu húsi sem byggingarfulltrúinn í Hafnarfirði hafi tekið út og vottað sem stöðuhýsi og flutt það að Haukabergi.  Áður hafi kærandi fengið þær upplýsingar að sækja þyrfti um leyfi fyrir stöðuhýsi innan þriggja ára frá því að það væri sett niður.  Með bréfi, dags. 8. júní 2010, hafi verið sótt um stöðuleyfi fyrir stöðuhýsi í landi Haukabergs en ekki verði séð að það erindi hafi verið afgreitt á fundi skipulags- og byggingarnefndar 2. júlí 2010 þegar það hafi verið tekið fyrir.  Í bókun nefndarinnar komi hins vegar fram að reist hafi verið sumarhús á lóðinni án leyfis og að kröfu byggingarfulltrúa Vesturbyggðar um að það yrði fjarlægt hafi ekki verið sinnt.  Rétt sé að taka fram að kærandi hafi talið sig í fullum rétti til að flytja umrætt stöðuhýsi á lóðina auk þess sem honum hefði engin áskorun borist frá byggingarfulltrúa um að fjarlægja umrætt hús fyrr en með bréfi, dags. 12. júlí 2010.  Húsið hafi ekki verið reist á lóðinni heldur flutt þangað sem stöðuhýsi.  Þrátt fyrir bókun nefndarinnar á greindum fundi um að öll mannvirki skyldu fjarlægð af lóðinni að viðlögðum dagsektum hafi verið tekið jákvætt í fyrirliggjandi umsókn um stöðuleyfi fyrir stöðuhýsinu.  Telja verði að hús það sem nú standi á lóðinni uppfylli skilyrði um stöðuhýsi, enda liggi fyrir úttekt byggingarfulltrúans í Hafnarfirði á því að um sé að ræða slíkt hús. 

Kærandi telji hina kærðu ákvörðun um dagsektir ólögmæta.  Í fyrsta lagi hafi honum ekki borist áskorun frá skipulags- og byggingarnefnd um að fjarlægja stöðuhýsið af jörðinni þegar ákvörðun um dagsektir hafi verið tekin.  Í öðru lagi sé á því byggt að við ákvörðunina hafi fyrirmælum stjórnsýslulaga ekki verið fylgt.  Ekki hafi verið tilkynnt að taka ætti tillögu um álagningu dagsekta eða kröfu um brottnám mannvirkja fyrir á fundi skipulags- og byggingarnefndar og hafi þar með réttur kæranda til andmæla þar með verið brotinn.  Við ákvarðanatökuna hafi legið fyrir umsókn um leyfi fyrir stöðuhýsi á umræddri lóð en kæranda hafi aldrei verið tilkynnt um álagningu dagsektanna.  Hafi hann frétt af henni fyrir tilviljun hjá bændum á Barðaströnd.  Enn þann dag í dag hafi kærandi hvorki fengið áskorun um að fjarlægja mannvirki af lóðinni né tilkynningu um álagningu dagsekta.  Ekki verði betur séð en að umrædd ákvörðun sé einungis að finna í fundargerð skipulags- og byggingarnefndar. 

Í stuttu máli snúist mál þetta í fyrsta lagi um lögmæti ákvörðunar Skipulags- og byggingarnefndar um að synja um byggingarleyfi fyrir umdeildu húsi.  Eins og fyrr sé að vikið byggi sú ákvörðun á röngum forsendum og röngum upplýsingum um fjölda frístundahúsa á lóðinni.  Að auki komi til skoðunar sjónarmið um jafnræði sem og sjónarmið um skyldu bæjarstjórnar til að deiliskipuleggja svæði.  Í öðru lagi snúist málið um gildi ákvörðunar skipulags- og byggingarnefndar um að fjarlægja beri öll mannvirki af lóð kæranda en veita um leið tímabundið leyfi fyrir stöðuhýsi á lóðinni.  Í ljósi þess að eina mannvirkið á lóðinni sé umrætt stöðuhýsi sé erfitt að átta sig á innihaldi ákvörðunarinnar en kærandi telji sig hafa fengið leyfi fyrir stöðuhýsinu.  Loks sé á því byggt að formleg málsmeðferð ákvarðana um að fjarlægja mannvirki af lóð kæranda og álagningu dagsekta fari í bága við stjórnsýslulög. 

Málsrök Vesturbyggðar:  Af hálfu Vesturbyggðar er gerð krafa um frávísun málsins en ella að öllum kröfum kæranda verði hafnað. 

Kæra í málinu sé ófullkomin og erfitt að átta sig á kæruefninu.  Enga skýra kröfugerð sé að finna í kærunni en hún beri yfirskriftina „Ábending um stöðu frístundahúss í landi Haukabergs…“  Af þessum sökum sé erfitt að taka afstöðu til málsins og verði að telja að kæran uppfylli ekki þær lágmarkskröfur sem gerðar séu í 3. gr. reglugerðar nr. 621/1997 um úrskurðarnefndina. 

Fyrir liggi að skipulags- og byggingarnefnd Vesturbyggðar hafi á árinu 2008 hafnað umsókn kæranda um byggingarleyfi fyrir byggingu sumarhúss í landi Haukabergs.  Þá hafi legið fyrir að þá þegar hefðu verið reist sex stök frístundahús í landi Haukabergs og Brekkuvalla og séu þrjú þeirra, Haukaberg lóð nr. 1, Haukaberg lóð nr. 2 og Haukaberg lóð nr. 3, í óskiptu landi jarðanna.  Tvö sumarhús, Brekkuvellir lóð nr. 1 og Brekkuvellir lóð nr. 2, séu í útskiptu landi Brekkuvalla og eitt hús, Haukaberg lóð nr. 4, sé á útskiptu landi Haukabergs.  Málefnalegar ástæður hafi því legið að baki þeirri ákvörðun að synja umsókn kæranda þar sem að ekki hafi legið fyrir deiliskipulag að svæðinu og ákvæði aðalskipulags um hámarksfjölda frístundahúsa á lögbýlum hafi staðið í vegi fyrir útgáfu byggingarleyfis.  Kærufrestur skv. 5. mgr. 8. gr. þágildandi skipulags- og byggingarlaga nr. 73/1997 vegna fyrrgreindrar ákvörðunar skipulags- og byggingarnefndar sé löngu liðinn og ákvörðunin því ekki tæk til endurskoðunar hjá úrskurðarnefndinni. 

Með bréfi, dags. 27. júlí 2010, hafi eiginkonu kæranda verið tilkynnt um að afgreiðsla skipulags- og byggingarnefndar Vesturbyggðar frá 2. júlí s.á. væri kæranleg til úrskurðarnefndar skipulags- og byggingarmála.  Ekki verði séð að hún standi að kærunni til úrskurðarnefndarinnar og því vandséð að ákvörðunin varðandi umsókn hennar um stöðuleyfi sé til endurskoðunar hjá úrskurðarnefndinni, auk þess sem kærufrestur skv. 5. mgr. 8. gr. laga nr. 73/1997 til nefndarinnar hafi verið liðinn er kæran hafi borist nefndinni. 

Standi því einungis eftir sú ákvörðun skipulags- og byggingarnefndar Vesturbyggðar frá 21. september 2010 að leggja dagsektir á eiganda þess frístundahúss sem reist hafi verið á umdeildri lóð án byggingarleyfis og því í andstöðu við 1. mgr. 43. gr. þágildandi skipulags- og byggingarlaga nr. 73/1997.  Þá sé tekið fram í 2. mgr. 43. gr. að framkvæmdir skv. 1. mgr. skuli vera í samræmi við staðfest aðalskipulag og samþykkt deiliskipulag.  Í 2. mgr. 56. gr. laganna segi jafnframt að ef byggingarframkvæmd sé hafin án þess að leyfi sé fengið fyrir henni og hún brjóti í bága við skipulag, beri byggingarfulltrúa að stöðva framkvæmdir tafarlaust og síðan skuli hin ólöglega bygging eða byggingarhluti fjarlægður.  Í 11. kafla byggingarreglugerðar nr. 441/1998 sé að finna úrræði til að knýja fram úrbætur vegna framkvæmda sem séu án leyfis eða brjóti í bága við skipulag.  Í 210. gr. reglugerðarinnar komi fram að sinni aðili ekki fyrirmælum byggingarfulltrúa eða byggingarnefndar innan þess frests sem bæjarstjórn setji geti hún ákveðið dagsektir þar til úr verði bætt.  Eigendur umrædds frístundahúss að Haukabergi hafi ekki sinnt ítrekuðum fyrirmælum byggingarfulltrúa Vesturbyggðar um að fjarlægja húsið og í ljósi þess hafi skipulags- og byggingarnefnd ákveðið að að leggja dagsektir á eiganda þess.  Hafi því legið fyrir fullnægjandi heimild til beitingar dagsekta og réttilega hafi verið að málum staðið af hálfu byggingaryfirvalda í Vesturbyggð. 

Aðilar hafa fært fram frekari rök í máli þessu sem ekki verða rakin hér nánar en úrskurðarnefndin hefur haft þau öll til hliðsjónar við úrlausn málsins.

Niðurstaða:  Samkvæmt 5. mgr. 8. gr. skipulags- og byggingarlaga nr. 73/1997, sbr. nú 52. gr. skipulagslaga nr. 123/2010, er kærufrestur til úrskurðarnefndarinnar einn mánuður frá því að kæranda varð kunnugt, eða mátti vera kunnugt, um ákvörðun þá sem kæra skal.  Berist kæra að liðnum kærufresti skal vísa henni frá nema afsakanlegt verði talið að hún hafi ekki borist fyrr eða veigamiklar ástæður mæli með því að taka hana til meðferðar, sbr. 28. gr. stjórnsýslulaga nr. 37/1993.  Kæru verður þó ekki sinnt berist hún meira en ári eftir upphaf kærufrests skv. 2. mgr. tilvitnaðar lagagreinar. 

Í fyrirliggjandi kæru, er barst úrskurðarnefndinni 27. september 2010, er farið fram á að úrskurðarnefndin taki til skoðunar ákvarðanir Vesturbyggðar sem tengjast lóðum í landi Haukabergs frá árinu 2008 og fyrr.  Samkvæmt áðurgreindum lagaákvæðum voru ekki lengur skilyrði til að bera þær ákvarðanir undir úrskurðarnefndina er kæran barst og verður þeim þætti málsins því vísað frá nefndinni.  Hins vegar verður kæra á ákvörðun bæjarstjórnar Vesturbyggðar frá 7. júlí 2010, um að mannvirki á lóð kæranda skyldu fjarlægð að viðlögðum dagsektum, tekin til efnismeðferðar með vísan til 1. tl. 1. mgr. 28. gr. stjórnsýslulaga þótt kærufrestur hafi verið liðinn er kæra barst.  Er það gert í ljósi þess að kæranda var ekki leiðbeint um kærufrest í tilkynningu um ákvörðunina, svo sem mælt er fyrir um í 2. tl. 20. gr. stjórnsýslulaga.  Þykir því afsakanlegt að kæra á þeirri ákvörðun hafi borist að liðnum kærufresti.  Óumdeilt er að kæra ákvörðunar um að leggja 25.000 króna dagsektir frá 1. september 2010 barst innan kærufrests. 

Embætti byggingarfulltrúans í Hafnarfirði gaf út vottorð hinn 8. september 2008 um að burðarvirki húss þess sem kærandi flutti síðar á lóð sína væri í samræmi við teikningar.  Hins vegar var ekki aflað byggingarleyfis, eins og nauðsynlegt hefði verið, fyrir staðsetningu og frágangi hússins á lóð kæranda hjá byggingaryfirvöldum Vesturbyggðar skv. 43. gr. þágildandi skipulags- og byggingarlaga nr. 73/1997, sbr. gr. 121.3 í byggingarreglugerð nr. 441/1998.  Í nefndu reglugerðarákvæði er skýrlega kveðið á um að frístundahúsi eða sambærilegu húsi, sem reist sé utan lóðar, skuli fylgja vottorð frá byggingarfulltrúa þess svæðis sem það er byggt á og skuli það vottorð hafa borist byggingarfulltrúa sem veitir endanlegt byggingarleyfi áður en það er gefið út. 

Fyrir liggur að kærandi kom fyrir húsi á lóð sinni án leyfis byggingaryfirvalda Vesturbyggðar og höfðu þau yfirvöld því rétt til að krefjast brottflutnings þess skv. 56. gr. þágildandi skipulags- og byggingarlaga.  Þótt tilkynning um ákvörðunina hafi ekki verið stíluð á kæranda heldur eiginkonu hans getur það ekki ráðið úrslitum um gildi ákvörðunarinnar enda liggur fyrir að kæranda var kunnugt um efni hennar og andmælti henni í bréfi, dags. 14. júlí 2010.  Var auk þess veittur rúmur frestur til þess að verða við umræddri kröfu byggingaryfirvalda.  Að þessu virtu verður ekki fallist á kröfu um ógildingu þeirrar ákvörðunar enda liggur ekki fyrir að þeir annmarkar hafi verið við undirbúning og töku ákvörðunarinnar sem raskað gætu gildi hennar. 

Ákvörðun um álagningu og upphæð dagsekta á hendur kæranda var tekin af skipulags- og byggingarnefnd Vesturbyggðar hinn 21. september 2010 og staðfest í kjölfar þess í bæjarstjórn án þess að séð verði að kæranda hafi verið veittur andmælaréttur í samræmi við fyrirmæli 13. gr. stjórnsýslulaga áður en ákvörðunin var tekin.  Var sérstaklega brýnt að gæta þessa réttar kæranda í ljósi þess að um verulega íþyngjandi stjórnvaldsákvörðun var að ræða.  Þá fólst í ákvörðuninni álagning sekta með afturvirkum hætti, eða frá 1. september 2010.  Auk þess var tilkynningu um ákvörðunina ekki beint til kæranda, sem þinglýsts lóðarhafar umdeildrar lóðar, heldur eiginkonu hans.  Þykir ákvörðunin af þessum sökum haldin slíkum annmörkum að fella beri hana úr gildi. 

Uppkvaðning úrskurðar í máli þessu hefur dregist sökum mikils málafjölda sem skotið hefur verið til úrskurðarnefndarinnar. 

Úrskurðarorð: 

Hafnað er kröfu um ógildingu ákvörðunar skipulags- og byggingarnefndar Vesturbyggðar frá 2. júlí 2010, er bæjarstjórn staðfesti 7. s.m., um að kæranda verði gert að fjarlægja öll mannvirki af lóð hans í landi Haukabergs að viðlögðum dagsektum. 

Ákvörðun skipulags- og byggingarnefndar Vesturbyggðar frá 21. september 2010, er bæjarstjórn staðfesti 22. s.m., um að leggja 25.000 króna dagsektir á kæranda frá og með 1. september 2010, er felld úr gildi. 

Að öðru leyti er kærumáli þessu vísað frá úrskurðarnefndinni. 

_______________________________
Hjalti Steinþórsson

______________________________     ______________________________
Ásgeir Magnússon                                   Þorsteinn Þorsteinsson

des 22
Love0

2/2011 Björtusalir

Með

Ár 2011, miðvikudaginn 27. júlí, kom úrskurðarnefnd skipulags- og byggingarmála saman til fundar í húsnæði nefndarinnar að Skúlagötu 21, Reykjavík.  Mættir voru Hjalti Steinþórsson forstöðumaður, Ásgeir Magnússon héraðsdómari og Þorsteinn Þorsteinsson byggingarverkfræðingur. 

Fyrir var tekið mál nr. 2/2011, kæra á ákvörðun bæjarráðs Kópavogsbæjar frá 16. desember 2010 um synjun á stækkun sorpgeymslu að Björtusölum 17, Kópavogi.  Einnig er kærð ákvörðun byggingarfulltrúa Kópavogsbæjar um að fjarlægja útigeymslu sem er fyrir framan húsið að Björtusölum 17. 

Í málinu er nú kveðinn upp svofelldur

úrskurður: 

Með bréfi til úrskurðarnefndar skipulags- og byggingarmála, dags. 4. janúar 2011, er barst nefndinni 6. sama mánaðar, kæra H og E, lóðarhafar að Björtusölum 17, Kópavogi, ákvörðun skipulagsnefndar Kópavogsbæjar frá 16. (sic) desember 2010 um synjun á umsókn um stækkun sorpgeymslu að Björtusölum 17.  Skilja verður kæruna svo að krafist sé ógildingar á ákvörðun bæjarráðs Kópavogsbæjar frá 16. desember 2010 um synjun á stækkun umræddrar sorpgeymslu en sú ákvörðun er lokaákvörðun í málinu og sætir því kæru til úrskurðarnefndarinnar. 

Með bréfi til úrskurðarnefndar skipulags- og byggingarmála, dags. 19. maí 2011, er barst nefndinni 23. sama mánaðar, kæra kærendur og ákvörðun byggingarfulltrúans í Kópavogi frá 11. maí 2011 um að fjarlægja skuli útigeymslu, sem staðsett er fyrir framan húsið að Björtusölum 17, fyrir 1. júlí 2011. 

Með hliðsjón af efni hinna kærðu ákvarðana var síðari kæran, sem er nr. 35/2011, sameinuð máli þessu. 

Málavextir:  Upphaf máls þessa má rekja til þess að með bréfi dags. 27. október 2009, benti byggingarfulltrúi kærendum á að sorpgeymsla sem búið var að byggja framan við hús þeirra væri ekki í samræmi við samþykktar teikningar.  Þetta var ítrekað með bréfi, dags. 8. apríl 2010, og kærendum bent á að koma sorpgeymslunni í rétt horf eða leggja fram ósk um leyfi til að breyta sorpgeymslu.  Tekið var fram að leita þyrfti álits skipulagsnefndar. 

Umrædd sorpgeymsla er reist þar sem gert er ráð fyrir sorpgeymslu á samþykktum aðaluppdráttum að Björtusölum 17.  Hún er hins vegar 40 cm lengri, 70 cm breiðari og 20 cm hærri en sýnt er á samþykktum uppdráttum og er auk þess hólfuð í tvennt, annar vegar í rými fyrir sorp og hins vegar fyrir reiðhjól, og því í senn sorpgeymsla og útigeymsla. 

Kærendur lögðu fram beiðni til skipulagsnefndar hinn 15. júní 2010 og umsókn um byggingarleyfi fyrir sorpgeymslunni 16. júní s.á.  Erindið fór í grenndarkynningu samkvæmt 2. mgr. 26. gr. skipulags- og byggingarlaga nr. 73/1997 til allra lóðarhafa í Björtusölum.  Skipulagsnefnd hafnaði erindinu 13. desember 2010 og var afgreiðsla nefndarinnar staðfest og erindinu hafnað í bæjarráði hinn 16. sama mánaðar. 

Hinn 11. maí 2011 ritaði byggingarfulltrúi kærendum bréf þar sem skorað var á þau, með vísan til synjunar skipulagsnefndar, að fjarlægja geymsluna og gera sorpgeymslu í samræmi við samþykkt byggingarleyfi fyrir 1. júlí 2011. 

Málsrök kærenda:  Varðandi fyrri kæruna er af hálfu kærenda vísað til þess að stækkun sorpgeymslu hafi verið óveruleg og að hún hafi engin neikvæð grenndaráhrif gagnvart þeim sem gert hefðu athugasemdir við breytinguna.  Sorpgeymslan liggi ekki að lóðarmörkum heldur að opnu svæði.  Hugsanlega hafi ekki verið skylt að grenndarkynna umrædda breytingu enda sé sorpgeymslan gerð úr timbri og ekki steypt föst.  Teljist hún því ekki mannvirki sem sé varanlega skeytt við jörðu í skilningi laga.  Hægt sé að kaupa sorpgeymslur sem séu bæði forsteyptar og úr timbri og almennt hafi ekki verið gerð krafa um byggingarleyfi eða deiliskipulagsbreytingu vegna þeirra. 

Varðandi síðari kæruna sé byggt á því að kærendum hafi ekki verið gefinn kostur á að andmæla, sbr. stjórnsýslulög nr. 37/1993, áður en ákvörðun var tekin af hálfu byggingarfulltrúa um að geymslan skyldi fjarlægð.  Jafnframt telji kærendur að ákvörðun hans brjóti í bága við meðalhófsreglu stjórnsýslulaga.  Ekki komi fram að ákvörðunin sé byggð á lögum enda engin tilvísun til þeirra ákvæða sem hún byggist á. 

Málsrök Kópavogsbæjar:  Varðandi fyrri kæruna gerir Kópavogsbær þá kröfu að ákvörðun skipulagsnefndar frá 13. desember 2010 verði staðfest.  Vísað sé til þess að geymslan sé ekki í samræmi við skipulagsskilmála og falli ekki að gildandi deiliskipulagi vegna stærðar.  Hún uppfylli ekki kröfur um brunavarnir og hafi neikvæð áhrif á götumynd og heildaryfirbragð götunnar.  Grundvöllur þess að fá samþykki fyrir breytingu á deiliskipulagi parhúsalóðar sé jafnframt að fyrir liggi samþykki eigenda aðliggjandi eignar en í þessu tilviki liggi fyrir mótmæli eigenda aðliggjandi parhúss. 

Ekki sé hægt að líkja umræddri geymslu við forsteypta sorpgeymslu líkt og kærendur geri enda sé hún mun stærri en slíkar geymslur.  Geymslan sé einnig fest með einhverjum hætti við jörðu.  Umrædd bygging falli ekki utan skilgreiningar á „byggingu“ og „mannvirki“ í eldri skipulags- og byggingarlögum nr. 73/1997 sem gilt hafi þegar ákvörðunin hafi verið tekin.  Skoða verði þessa framkvæmd sem hluta af fasteigninni Björtusölum 17 og jafnvel sem hluta af fjöleignarhúsinu Björtusölum 15-17.  Ljóst sé að byggingin standi ekki utan við lög og rétt á sviði byggingarmála. 

Varðandi ákvörðun byggingarfulltrúa um að fjarlægja útigeymsluna sé því hafnað að kærendum hafi ekki verið gefinn kostur á andmælum.  Búið sé að hafna því að breyta deiliskipulagi til að geymslan fái að standa áfram og því sé augljóst næsta skref að krefjast þess að hún verði fjarlægð.  Bent sé á að ef kærendur teldu sig hafa eitthvað nýtt fram að færa hefðu þau getað sent byggingarfulltrúa athugasemdir sínar fyrir 1. júlí 2011.  

Meðalhófsreglan hafi ekki verið brotin enda hafi kærendum verið gefinn langur tími til að koma málum í rétt horf og hafi byggingarfulltrúi beðið með aðgerðir á meðan kærendum hafi verið gefinn kostur á að leita eftir breytingu á deiliskipulagi. 

Kópavogsbær telji afgreiðslu bæjarins á erindum kærenda bæði formlega og efnislega rétta og geri þá kröfu að úrskurðarnefndin hafni framkomnum kröfum og staðfesti hinar kærðu ákvarðanir. 

Niðurstaða:  Í máli þessu er krafist ógildingar á synjun bæjarráðs Kópavogsbæjar frá 16. desember 2010 á umsókn um stækkun á sorpgeymslu að Björtusölum 17.  Í skipulagsskilmálum fyrir viðkomandi skipulagsreit segir að sorpgeymsla skuli vera við hvert hús og skuli stærð hennar miðast við að hún geti rúmað a.m.k. tvö sorpílát.  Enda þótt í þessu ákvæði felist ekki skýr ákvörðun um hámarksstærð á sorpgeymslum verður að fallast á þann skilning bæjaryfirvalda að sorp- og útigeymsla sú sem sótt var um rúmist ekki innan skilmála deiliskipulags.  Var bæjaryfirvöldum því rétt að fara með málið eins og um beiðni um óverulega breytingu á deiliskipulagi væri að ræða svo sem gert var. 

Húsin að Björtusölum 15 og 17 eru sambyggð en standa ekki á sameiginlegri lóð.  Verður að telja, með hliðsjón af ákvæðum 3. gr. laga nr. 26/1994 um fjöleignarhús, að um sjálfstæð hús sé að ræða og því hafi ekki verið réttmætt að áskilja samþykki eigenda Björtusala 15 fyrir skipulagsbreytingunni, en það virðist hafa verið ein af forsendum fyrir niðurstöðu bæjaryfirvalda í málinu.  Á hitt ber hins vegar að líta að geymsla sú sem um er deilt í málinu er í senn sorpgeymsla og útigeymsla fyrir reiðhjól.  Ekki er í skipulagi svæðisins gert ráð fyrir slíkum útigeymslum á framlóðum og gátu kærendur ekki vænst þess að leyft yrði að reisa slíka geymslu sem er til muna meiri að umfangi en gera mátti ráð fyrir að sorpgeymsla væri.  Verður því að fallast á að synjun bæjarráðs á umsókn kærenda um breytt deiliskipulag hafi verið studd málefnalegum rökum, enda verða íbúar í deiliskipulögðum hverfum almennt að geta treyst því að festa sé í framkvæmd nýlegs skipulags og að því verði almennt ekki breytt nema veigamiklar ástæður mæli með því.  Verður því hafnað kröfu kærenda um ógildingu á synjun bæjarráðs á erindi þeirra um breytt deiliskipulag vegna margnefndrar útigeymslu. 

Í málinu er einnig krafist ógildingar á ákvörðun byggingarfulltrúans í Kópavogi frá 11. maí 2011 um að fjarlægja umrædda útigeymslu sem staðsett er fyrir framan húsið að Björtusölum 17, fyrir 1. júlí 2011.  Útigeymslan er byggingarleyfisskylt mannvirki sem ekki var reist í samræmi við samþykkta aðaluppdrætti og átti krafa byggingarfulltrúa sér því stoð í 1. mgr. 56. gr. mannvirkjalaga nr. 160/2010. 

Fallast má á að það sé ágalli á umræddri ákvörðun að ekki sé getið þeirrar lagaheimildar sem stuðst er við en sá ágalli þykir þó ekki stórvægilegur og leiðir ekki til ógildingar.  Þegar litið er til þess að ákvörðun byggingarfulltrúa fól ekki í sér beitingu dagsekta eða annarra þvingunarúrræða og að kærendum var veittur rúmur frestur til viðbragða verður að telja að undirbúningur þessarar ákvörðunar hafi verið fullnægjandi eins og á stóð.  Samkvæmt því verður kröfu kærenda um ógildingu hennar hafnað. 

Með vísan til réttaröryggissjónarmiða og réttar borgaranna til að skjóta ákvörðunum til æðra stjórnvalds ber, þrátt fyrir þessa niðurstöðu, að veita kærendum hæfilegan frest, sbr. 61. gr. byggingarreglugerðar nr. 441/1998, frá uppkvaðningu úrskurðar þessa, til að færa umrætt mannvirki til samræmis við samþykkta uppdrætti. 

Úrskurðarorð: 

Hafnað er kröfu kærenda um ógildingu synjunar bæjarráðs Kópavogsbæjar frá 16. desember 2010 á umsókn um að stækka og breyta sorpgeymslu að Björtusölum 17.   

Einnig er hafnað er kröfu kærenda um ógildingu ákvörðunar byggingarfulltrúans í Kópavogi frá 11. maí 2011 um að fjarlægja útigeymslu sem staðsett er fyrir framan húsið að Björtusölum 17 en ákvarða ber kærendum að nýju hæfilegan frest til að ljúka verkinu. 

____________________________________
Hjalti Steinþórsson

______________________________     _____________________________
Ásgeir Magnússon                                         Þorsteinn Þorsteinsson

des 22
Love0

68/2009 Háaberg

Með

Ár 2011, föstudaginn 25. mars, kom úrskurðarnefnd skipulags- og byggingarmála saman til fundar í húsnæði nefndarinnar að Skúlagötu 21, Reykjavík.  Mættir voru Ómar Stefánsson hdl., staðgengill forstöðumanns, Ásgeir Magnússon héraðsdómari og Þorsteinn Þorsteinsson byggingarverkfræðingur. 

Fyrir var tekið mál nr. 68/2009, kæra á synjun skipulags- og byggingarfulltrúans í Hafnarfirði frá 2. september 2009 á beitingu þvingunarúrræða samkvæmt ákvæðum þágildandi skipulags- og byggingarlaga nr. 73/1997. 

Í málinu er nú kveðinn upp svofelldur

úrskurður: 

Með bréfi til úrskurðarnefndar skipulags- og byggingarmála, dags. 30. september 2009, er barst nefndinni hinn 1. október s.á., kæra A og E, Háabergi 1, Hafnarfirði, synjun skipulags- og byggingarfulltrúans í Hafnarfirði frá 2. september 2009 á beiðni um beitingu þvingunarúrræða samkvæmt ákvæðum þágildandi skipulags- og byggingarlaga nr. 73/1997. 

Skilja verður kröfugerð kærenda svo að krafist sé ógildingar hinnar kærðu synjunar. 

Málavextir:  Kærendur máls þessa eru eigendur íbúðar í tvíbýlishúsinu að Háabergi 1 í Hafnarfirði.  Íbúðin er á tveimur hæðum en önnur íbúð er á neðri hæð hússins. 

Á afgreiðslufundi skipulags- og byggingarfulltrúa 23. júlí 2008 var lögð fram beiðni kærenda um leyfi til að byggja sólpall á þeim hluta lóðarinnar nr. 1 við Háaberg sem væri í þeirra eigu.  Þá fóru og kærendur fram á að eigandi hluta neðri hæðar hússins yrði gert að lagfæra sólpall í hans eigu að íbúðarmörkum, lækka skjólvegg og honum jafnframt bannað að staðsetja heitan pott á pallinum.  Með bréfi kærenda til skipulags- og byggingarsviðs Hafnarfjarðar, dags. 7. ágúst 2008, féllu kærendur frá áformum sínum um byggingu sólpalls en óskuðu eftir því að skipulags- og byggingarfulltrúi beitti sér fyrir því að timburpallur og heitur pottur við íbúð neðri hæðar hússins yrði fjarlægðir og lóð komið í það horf sem þinglýst eignaskiptayfirlýsing kvæði á um. 

Í bréfi skipulags- og byggingarfulltrúa til eigenda neðri hæðar hússins, dags. 27. maí 2009, var m.a. bent á að framkvæmdir á lóðinni væru andstæðar gr. 67.1 í byggingarreglugerð, að tafarlaust bæri að fjarlægja vegg við sólpall og setlaug og að leita yrði samþykkis kærenda fyrir sólpallinum.  Jafnframt voru boðaðar aðgerðir með vísan til þágildandi 56. og 57. gr. skipulags- og byggingarlaga nr. 73/1997.  Með bréfi lögmanns eigenda íbúðar á neðri hæð hússins til skipulags- og byggingarsviðs bæjarins, dags. 15. júlí 2009, var því m.a. haldið fram að fyrri eigendur að íbúð kærenda hefðu samþykkt smíði pallsins á árinu 1997, heiti potturinn á pallinum væri ekki tengdur lagnakerfi hússins og að veggur sólpallsins væri hæstur 1,80 m. 

Málið var til umfjöllunar á fundi skipulags- og byggingarráðs 11. ágúst 2009 er fól skipulags- og byggingarfulltrúa að ljúka málinu í samræmi við ákvæði byggingarreglugerðar. 

Á afgreiðslufundi skipulags- og byggingarfulltrúa 19. ágúst 2009 var bókað:  „Skipulags- og byggingarfulltrúi hefur staðfest að skjólveggur við pall er yfir leyfilegri hæð og gerir eiganda skylt að færa hann í rétta hæð.  Ennfremur telur skipulags- og byggingarfulltrúi að setlaugar séu byggingarleyfisskyldar skv. 69. grein byggingarreglugerðar, þar sem öryggisþættir eru þeir sömu og við fastar setlaugar, og áhrif á umhverfið og nágranna eru þau sömu í báðum tilvikum.  Gera verður kröfu um að frárennsli setlauga sé tengt frárennsliskerfi húss þar sem í vatninu geta verið efni sem óæskilegt er að fá í jörð eða regnvatnslagnir.“  Á afgreiðslufundi skipulags- og byggingarfulltrúa 26. s.m. var bókað að eigendur neðri hæðar hefðu gert frekari grein fyrir málinu, m.a. varðandi vegghæð og frárennsli og hljóð frá setlaug, og var skoðunarmanni falið að skoða málið frekar.  Á fundi embættisins 2. september s.á. var eftirfarandi fært til bókar:  „Með tilvísan til skýringar húseiganda neðri hæðar og skoðunar eftirlitsmanns fellur skipulags- og byggingarfulltrúi frá málinu og telur því lokið.“ 

Framangreint kærðu kærendur til úrskurðarnefndarinnar svo sem áður greinir. 

Málsrök kærenda:  Af hálfu kærenda er vísað til þess að ástæða þess að þau hafi látið sólpallinn óátalinn í átta ár sé sú að er þau hafi fest kaup á íbúð sinni hafi þáverandi eigendur íbúðar á neðri hæð hússins verið í óreglu og umgengni um lóðina verið slæm.  Næstu eigendur hafi umgengist pallinn og húsið eðlilega.  Aftur á móti sé umgengni núverandi eigenda íbúðarinnar ekki til fyrirmyndar, þau hafi komið fyrir arni á pallinum sem hafi í för með sér reyk og skapi eldhættu.  Heiti potturinn hljóti að vera tengdur affalli og sé umgengni um hann kærendum til ama. 

Málsrök Hafnarfjarðarbæjar:  Af hálfu Hafnarfjarðarbæjar er vísað til þess að í kjölfar bókunar á afgreiðslufundi skipulags- og byggingarfulltrúa 19. ágúst 2009 hafi eigandi íbúðar á neðri hæð staðhæft að kærandi hafi grafið jarðveg frá pallinum og hafi veggurinn þá mælst hærri en ella.  Þá hafi eigandi íbúðar á neðri hæð bent á að potturinn væri hvorki tengdur við vatnskerfi hússins né frárennsliskerfi, heldur væri hann laus, fylltur með garðslöngu og tæmt úr honum í baðker íbúðarinnar.  Að þessum upplýsingum fengnum hafi eftirlitsmður farið á staðinn og mælt hæð veggjar við pallinn um 1,80 m frá upphaflegum jarðvegi, og væri pallgólfið u.þ.b. í upphaflegri jarðvegshæð. 

Með vísan til þessa hafi byggingarfulltrúa þótt mikið vafamál hvort framkvæmdin væri byggingarleyfisskyld þar sem girðing pallsins samræmdist grein 67.1 í byggingarreglugerð og líta mætti á gólf pallsins sem frágang á lóð til jafns við gangstétt, þar sem það væri u.þ.b. í hæð landsins í kring.  Þessa reglu hafi embætti byggingarfulltrúa stuðst við enda væri óðs manns æði að gera athugasemdir við palla sem byggðir hafi verið út um allan bæ og með því að krefjast byggingarleyfis af einum aðila væri hugsanlega verið að ganga á skjön við jafnræðisreglu stjórnsýslulaga.  Ekki hafi byggingarfulltrúi heldur talið að umræddur heitur pottur félli undir skilyrði gr. 69.1 í byggingarreglugerð um setlaugar. 

Það sé álit byggingarfulltrúa að mál þetta byggist á nágrannaerjum og sé ekki hlutverk  byggingarfulltrúa að leysa það.  Kærendur hafi keypt húseignina árið 2001 og hafi enga athugasemd gert við umræddan sólpall fyrr en 2008 þegar þessar nágrannaerjur hafi hafist. 

———–

Aðilar hafa fært fram ítarlegri rök fyrir sjónarmiðum sínum og kröfum, sem ekki verða rakin nánar, en úrskurðarnefndin hefur haft þau öll til hliðsjónar við úrlausn málsins. 

Niðurstaða:  Kærendur máls þessa óskuðu eftir því við byggingaryfirvöld í Hafnarfirði að þau beittu sér fyrir því að timburpallur, skjólveggur og heitur pottur við íbúð neðri hæðar hússins að Háabergi 1 yrði fjarlægð og lóðinni komið í það horf sem þinglýst eignaskiptayfirlýsing kvæði á um.  Verður að skilja erindið svo að þar hafi verið gerð krafa um að byggingarvöld beittu þvingunarúrræðum þeim sem þeim eru veitt að lögum.  Með hinni kærðu bókun var beitingu slíkra þvingunarúrræða hafnað.  Umdeild mannvirki munu hafa verið byggð árið 1997 og ekki var veitt sérstakt byggingarleyfi fyrir þeim. 

Þvingunarúrræði þau sem hér koma til álita var að finna í 56. gr. þágildandi skipulags- og byggingarlaga nr. 73/1997.  Í 5. mgr. ákvæðisins var byggingarnefnd m.a. heimilað að knýja fram niðurrif óleyfisbygginga og er ákvörðun um beitingu þess úrræðis háð frjálsu mati stjórnvalds hverju sinni, en slíkt mat hlýtur fyrst og fremst að byggjast á almannahagsmunum og skipulagsrökum.  Að lokinni rannsókn byggingaryfirvalda á málinu var það mat þeirra að ekki væri tilefni til að beita þvingunarrúrræðum fyrrgreindrar 56. gr. skipulags- og byggingarlaga og telur úrskurðarnefndin engin rök standa til að hnekkja því mati.  Með vísan til þessa er kröfu kærenda hafnað. 

Uppkvaðning úrskurðar í máli þessu hefur dregist verulega sökum mikils fjölda mála sem skotið hefur verið til úrskurðarnefndarinnar. 

Úrskurðarorð:

Hafnað er kröfu kærenda um ógildingu synjunar skipulags- og byggingarfulltrúans í Hafnarfirði frá 2. september 2009 á beiðni um beitingu þvingunarúrræða samkvæmt ákvæðum þágildandi skipulags- og byggingarlaga nr. 73/1997. 

__________________________
Ómar Stefánsson

_________________________           ________________________
Ásgeir Magnússon                                    Þorsteinn Þorsteinsson

des 22
Love0

11/2010 Lofnarbrunnur

Með

Ár 2010, miðvikudaginn 26. maí, kom úrskurðarnefnd skipulags- og byggingarmála saman til fundar í húsnæði nefndarinnar að Skúlagötu 21 í Reykjavík.  Mættir voru Hjalti Steinþórsson forstöðumaður, Ásgeir Magnússon héraðsdómari og Þorsteinn Þorsteinsson byggingarverkfræðingur. 

Fyrir var tekið mál nr. 11/2010, kæra á ákvörðun skipulagsráðs Reykjavíkur frá 9. desember 2009, er borgarráð staðfesti hinn 14. sama mánaðar, um að krefja lóðarhafa Lofnarbrunns 6-8 í Reykjavík um tilteknar úrbætur á byggingarstað innan 30 daga frests en að öðrum kosti að verkið verði unnið á vegum borgaryfirvalda á kostnað lóðarhafa. 

Í málinu er nú kveðinn upp svofelldur

úrskurður: 

Með bréfi til úrskurðarnefndar skipulags- og byggingarmála, dags. 20. febrúar 2010, er barst nefndinni 4. mars sama ár, kæra A og B, lóðarhafar Lofnarbrunns 6-8 í Reykjavík, þá ákvörðun skipulagsráðs Reykjavíkur frá 9. desember 2009, er borgarráð staðfesti hinn 14. sama mánaðar, að krefja kærendur um tilteknar úrbætur á byggingarstað á lóðinni að Lofnarbrunni 6-8 innan 30 daga frests, en að öðrum kosti að verkið verði unnið á vegum borgaryfirvalda á kostnað lóðarhafa.  Gera kærendur þá kröfu að hin kærða ákvörðun verði felld úr gildi. 

Málsatvik og rök:  Með bréfi byggingarfulltrúa til kærenda, dags. 18. ágúst 2009, voru gerðar kröfur um hreinsun og frágang á lóðinni að Lofnarbrunni 6-8 í Reykjavík, nánar tiltekið að hreinsa og flytja brott til förgunar innan 14 daga allt ónýtanlegt byggingarefni, flytja brott uppgrafið efni meðfram Úlfarsbraut eða jafna það út, koma fyrir grjóthleðslu við lóðarmörk Lofnarbrunns 2-4 þannig að unnt væri að ganga frá þeirri lóð og koma fyrir aksturshindrunum á lóðarmörkum við Lofnarbrunn.  Þá var í bréfinu farið fram á að gerð yrði grein fyrir gámi á staðnum.  Tók byggingarfulltrúi fram að ef ekki yrði brugðist við áskorun um úrbætur myndi hann leita atbeina skipulagsráðs til að knýja þær fram.  Var kærendum gefinn kostur á að koma á framfæri athugasemdum vegna krafna byggingarfulltrúa.  Kærendur svöruðu með bréfi, dags. 12. september 2009, og komu á framfæri rökum sínum og sjónarmiðum fyrir því að þeim bæri ekki að verða við kröfum byggingarfulltrúa að öðru leyti en því að koma fyrir umkrafinni aksturshindrun.  Var jafnframt upplýst að 20 feta gámur sem stæði ofan við lóð kærenda væri á þeirra vegum. 

Skipulagsráð samþykkti á fundi sínum 9. desember 2009 að veita kærendum 30 daga frest til að verða við kröfu byggingarfulltrúa um áðurgreindar úrbætur og staðfesti borgarráð þá ákvörðun hinn 14. desember 2009.  Kærendum var síðan tilkynnt um málalyktir með bréfi byggingarfulltrúa, dags. 19. janúar 2010. 

Kærendur benda á að á þeirra vegum sé ekkert ónýtanlegt byggingarefni á umræddri lóð.  Á því hafi hins vegar borið að húsgrunnar á svæðinu hafi verið nýttir sem urðunarstaðir fyrir rusl af þeim sem leið hafi átt um.  Það efni sem grafið hafi verið upp á lóð kærenda muni nýtast til uppfyllingar að sökklum eftir að þeir hafi verið steyptir upp.  Mikill kostnaður myndi fylgja því að fjarlægja uppgröftinn og kaupa síðar í hans stað fyllingarefni þegar sökklar væru tilbúnir.  Ekki sé fallist á að ganga nú frá grjóthleðslu við lóðarmörk Lofnarbrunns 2-4, þar sem það myndi hamla framkvæmdum svo sem við mótauppslátt og uppsteypu sökkla á lóð kærenda vegna plássleysis.  Borgaryfirvöld hafi lengt alla framkvæmdafresti og því hafi öllum mátt vera ljóst að framkvæmdir í hverfinu stæðu lengur en ella. 

Af hálfu Reykjavíkurborgar er farið fram á að kröfu kærenda í málinu verði vísað frá úrskurðarnefndinni þar sem kæran sé of seint fram komin.  Kærendum hafi verið tilkynnt skriflega um ákvörðun skipulagsráðs með bréfi, dags. 19. janúar 2010, sem birt hafi verið kærendum hinn 25. sama mánaðar skv. birtingarvottorði dagsettu sama dag.  Kæra í máli þessu sé stimpluð móttekin hjá úrskurðarnefndinni 4. mars 2010, eða réttum 5 vikum eftir birtingu ákvörðunarinnar fyrir kærendum.  Samkvæmt 5. mgr. 8. gr. skipulags- og byggingarlaga nr. 73/1997 teljist kærufrestur vera einn mánuður frá því að kæranda varð eða mátti vera kunnugt um ákvörðun þá sem kæra eigi.  Frestur til að kæra umdeilda ákvörðun í máli þessu hafi því runnið út 25. febrúar 2010. 

Niðurstaða:  Fyrir liggur í málinu birtingarvottorð er ber með sér að hin kærða ákvörðun hafi verið birt á heimili kærenda fyrir öðrum þeirra hinn 25. janúar 2010, kl. 20:20.  Komu fram í tilkynningunni upplýsingar um kæruheimild, kærustjórnvald og kærufrest.  Kærendum var gefinn kostur á að tjá sig um frávísunarkröfu Reykjavíkurborgar en engar athugasemdir hafa borist úrskurðarnefndinni af því tilefni.  Verður því í máli þessu lagt til grundvallar að birting hinnar kærðu ákvörðunar hafi verið með þeim hætti sem birtingarvottorðið ber með sér. 

Frestur til að kæra ákvörðun til úrskurðarnefndarinnar er einn mánuður frá því að aðila var eða mátti vera kunnugt um hana, sbr. 5. mgr. 8. gr. skipulags- og byggingarlaga nr. 73/1997.  Miðað við nefnt birtingarvottorð og skv. 8. gr. stjórnsýslulaga nr. 37/1993 rann kærufrestur út í máli þessu hinn 26. febrúar 2010.  Úrskurðarnefndinni barst málskot kærenda hinn 4. mars sama ár, eða sex dögum eftir lok kærufrests. 

Berist kæra að liðnum kærufresti ber að vísa henni frá samkvæmt 28. gr. stjórnsýslulaga, nema afsakanlegt verði talið að kæran hafi ekki borist fyrr eða að veigamiklar ástæður mæli með því að taka hana til efnismeðferðar. 

Þar sem engar upplýsingar liggja fyrir um atvik sem geta réttlætt að vikið sé frá kærufresti samkvæmt greindum undantekningarákvæðum, verður máli þessu vísað frá úrskurðarnefndinni. 

Úrskurðarorð:

Máli þessu er vísað frá úrskurðarnefndinni.

____________________________
Hjalti Steinþórsson

_______________________________            _____________________________
Ásgeir Magnússon                                                   Þorsteinn Þorsteinsson

des 22
Love0

85/2009 Austurstræti

Með

Ár 2009, föstudaginn 18. desember, kom úrskurðarnefnd skipulags- og byggingarmála saman til fundar í húsnæði nefndarinnar að Skúlagötu 21 í Reykjavík.  Mætt voru Hjalti Steinþórsson forstöðumaður, Aðalheiður Jóhannsdóttir prófessor og Sigurður Erlingsson byggingarverkfræðingur.

Fyrir var tekið mál nr. 85/2009, kæra á samþykkt borgarráðs Reykjavíkur frá 10. desember 2009 á tillögu byggingarfulltrúa um að samkomutjald, sem sett hafi verið upp í óleyfi á lóð Hressingarskálans að Austurstræti 20, verði fjarlægt á kostnað eiganda, fjarlægi hann það ekki sjálfur innan tilskilins frests.

Í málinu er nú kveðinn upp svofelldur

úrskurður
um kröfu kæranda um stöðvun framkvæmda eða frestun réttaráhrifa:

Með bréfi til úrskurðarnefndar skipulags- og byggingarmála, dags. 15. desember 2009, er barst  nefndinni samdægurs, kærir Björgvin Halldór Björnsson hdl., f.h. E, fyrirsvarsmanns Hressingarskálans ehf., þá samþykkt borgarráðs Reykjavíkur frá 10. desember 2009 að samkomutjald sem sett hafi verið upp í óleyfi á lóðinni að Austurstræti 20 í Reykjavík verði fjarlægt á kostnað eiganda hafi hann ekki fjarlægt það innan tilskilins frests.  

Af hálfu kæranda er þess krafist að hin kærða samþykkt verði felld úr gildi.  Jafnframt er gerð krafa um að framkvæmdir verði stöðvaðar en ella að réttaráhrifum hinnar kærðu ákvörðunar verði frestað á meðan málið sé til meðferðar hjá úrskurðarnefndinni og eru þær kröfur nú teknar til úrskurðar. 

Málsatvik og rök:  Kærandi máls þessa reisti, án heimildar skipulags- og byggingaryfirvalda, samkomutjald í bakgarði lóðarinnar að Austurstræti 20, þar sem rekinn er veitingastaður.    Af því tilefni ritaði byggingarfulltrúi kæranda bréf, dags. 2. nóvember 2009, þar sem honum var m.a. veittur fimm daga frestur frá móttöku bréfsins til að fjarlægja tjaldið.  Kærandi varð ekki við tilmælunum og með bréfi, dags. 27. sama mánaðar mótmælti hann framgöngu borgaryfirvalda með vísan til jafnræðis- og meðalhófsreglu stjórnsýsluréttarins.  Sama dag ritaði embætti byggingarfulltrúa kæranda bréf þar sem röksemdum hans var hafnað og m.a. vísað til þess að um óleyfisframkvæmdir væri að ræða.  Þá sagði einnig að embættið myndi leggja til við skipulagsráð að frestur yrði veittur til 4. desember 2009 til að fjarlægja tjaldið og yrði ekki orðið við því myndi embættið fjarlægja það án frekari fyrirvara á kostnað kæranda með vísan til ákvæða gr. 209 og gr. 210 í byggingarreglugerð nr. 441/1998.  Á fundi skipulagsráðs 2. desember 2009 var eftirfarandi fært til bókar:  „Lagt fram bréf byggingarfulltrúa, dags. 2. nóv. 2009, vegna samkomutjalds í bakgarði Hressingarskálans á lóð nr. 20 við Austurstræti. Jafnframt er lagt fram bréf lögfræðinga Hressingarskálans, dags. 27. nóv., bréf lögfræði- og stjórnsýslu, dags. 27. nóv., og tölvubréf, dags. 27. og 30. nóv. 2009.  Bréf lögfræði- og stjórnsýslu samþykkt.“  Á fundi borgarráðs 10. desember 2009 var af sama tilefni eftirfarandi bókað:  „Lagt fram bréf byggingarfulltrúa frá 3. þ.m., sbr. samþykkt skipulagsráðs frá 2. s.m., þar sem lagt er til að samkomutjald, sem sett hefur verið upp í óleyfi á lóð Hressingarskálans að Austurstræti 20, verði fjarlægt á kostnað eiganda, fjarlægi hann það ekki sjálfur innan tilskilins frests… Samþykkt“ 

Kæranda var tilkynnt um þessa ákvörðun með bréfi byggingarfulltrúa, dags. 11. desember 2009, og honum veittur frestur til 14. desember s.á. til þess að fjarlægja margnefnt tjald.  Var í því bréfi einnig vísað til bréfs byggingarfulltrúa til kæranda, dags. 3. desember 2009, en þar sagði að auk þess að framkvæmdin hefði verið gerð í óleyfi væri, að mati forvarnardeildar Slökkviliðs höfuðborgarsvæðisins, „…umtalsverð hætta fyrir hendi á öryggi gesta veitingastaðarins.“

Skaut kærandi málinu til úrskurðarnefndarinnar 15. desember 2009 svo sem fyrr greinir. 

Af hálfu kæranda er m.a. vísað til þess að miklu varði fyrir hann að fá úr því skorið, áður en úrskurðarnefndin kveði upp lokaúrskurð í málinu, hvort borgaryfirvöldum sé stætt á að mæta á starfsstöð hans og taka niður umrætt tjald á hans kostnað.  Kærandi hafi mikla hagsmuni af því að hafa tjaldið uppi. Enginn beri skaða af því að réttaráhrifum hinnar kærðu ákvörðunar verði frestað, enda hafi ástandið varað í nokkurn tíma án þess að vandamál hafi hlotist af.  Engar framkvæmdir séu í gangi og því sé fyrirséð að ástandið muni ekki breytast í náinni framtíð.  Atvinnufrelsi kæranda sé verndað af 75. gr. stjórnarskrárinnar nr. 33/1944, en skipun um að rífa niður tjald sem sé hluti af starfsemi sé verulega íþyngjandi ákvörðun í garð kæranda og þurfi því að vera vel ígrunduð.

Þá mótmælir kærandi því að slík hætta stafi frá tjaldinu að réttlætt geti þá ákvörðun borgaryfirvalda að láta fjarlægja tjaldið með svo skjótum hætti sem ætlunin sé.  Kveður hann sviðsstjóra forvarnarsviðs Slökkviliðs höfuðborgarsvæðisins hafa tjáð sér í símtali að ekki væri talið að tjaldið skapaði bráða hætti.

Þá vísi kærandi til þess að samþykkt skipulagsráðs hafi verið staðfest í borgarráði 10. desember 2009.  Honum hafi borist bréf 14. s.m., sem sé dagsett 11. desember 2009, þar sem honum hafi verið kynnt ákvörðunin.  Í ljósi þess hve skamman tíma kærandi hafi haft til að bregðast við ákvörðuninni sé enn mikilvægara að réttaráhrifum hinnar kærðu ákvörðunar verði frestað.

Af hálfu Reykjavíkurborgar er mótmælt þeirri kröfu kæranda að réttaráhrifum hinnar kærðu  ákvörðunarinnar verði frestað á meðan málið sé til meðferðar hjá úrskurðarnefndinni.  Því  til rökstuðnings sé vísað til tölvubréfs sviðstjóra forvarnarsviðs Slökkviliðs höfuðborgarsvæðisins til byggingarfulltrúa, dags. 3. desember 2009, en þar segi eftirfarandi: 

„Vegna fyrirspurnar þinnar um afstöðu slökkviliðs til tjalds við Hressingarskálann vil ég greina þér frá eftirfarandi:  Þann 22. október sl. fór undirritaður ásamt eldvarnareftirlitsmanni að skoða aðstæður í Austurstræti 20.  Umræddu tjaldi var þannig fyrir komið að það liggur alveg upp að vegg á bakhluta Hressingarskálans og u.þ.b. fjóra metra frá vegg þess hluta er liggur að Austurstræti.  Við þetta breytast flóttaleiðir frá veitingastaðnum á þann hátt að þar sem áður var farið beint út í garð er nú farið í gegnum tjaldið.  Þetta lengir flóttaleið til öruggs staðar undir beru lofti og skerðir öryggi hennar umtalsvert.  Þá er leiðin torfarin þar sem frá bakhluta húsnæðisins þarf að fara í gegnum tvöfalda lokun tjalddúks sem haldið er með frönskum rennilásum til að komast út í tjaldið.  Einnig liggur flóttaleið úr tjaldinu að stóru tré sem heftir leið og veldur augljósri slysahættu ef hópur fólks þarf að flýja þarna um. Verði eldur laus í húsnæði Hressingarskálans geta flóttamerkingar í tjaldi einnig valdið þeim misskilningi að fólk flýji á öðrum stað aftur inn í húsið sem er að brenna og er það ótækt.  Tjaldið sjálft er um 150 fm. að stærð og samkvæmt reiknireglu Brunamálastofnunar má ætla að þar geti verið á þriðja hundrað manns sem er veruleg aukning miðað við samþykktan gestafjölda á staðnum.  Þá hefur Brunamálastofnun staðfest að ekki liggi fyrir vottun stofnunarinnar á dúknum.  Af þessum sökum er það mat slökkviliðsstjóra að þessar aðstæður geti haft umtalsverð áhrif á öryggi fólks í eldsvoða á staðnum.  Þá gerir rekstrarleyfi staðarins ekki ráð fyrir þessu tjaldi og það reist án nokkurra leyfa.  Það er því eindregin ósk slökkviliðsstjóra að embætti byggingarfulltrúa hlutist til um að tjaldið verði fjarlægt hið fyrsta.“ 

Þá hafi lögreglustjóri höfuðborgarsvæðisins haft afskipti af málinu.  Það sé því einlægt mat skipulags- og byggingarsviðs að nauðsyn beri að fjarlægja tjaldið án ástæðulauss dráttar.

—————-

Aðilar hafa fært fram frekari rök fyrir sjónarmiðum sínum í málinu sem ekki verða rakin nánar í bráðbirgðaúrskurði þessum, en úrskurðarnefndin hefur haft þau öll til hliðsjónar við úrlausn þessa þáttar málsins. 

Niðurstaða:  Í máli þessu er gerð krafa um að framkvæmdir borgaryfirvalda við að rífa niður umrætt tjald verið stöðvaðar með vísun til 8. gr. skipulags- og byggingarlaga nr. 73/1997 en ella að réttaráhrifum hinnar kærðu ákvörðunar verði frestað með stoð í 2. mgr. 29. gr. stjórnsýslulaga nr. 73/1997 og eru þær kröfur hér til úrlausnar.

Samkvæmt 6. mgr. 8. gr. skipulags- og byggingarlaga getur kærandi krafist úrskurðar um stöðvun framkvæmda til bráðabirgða séu þær hafnar eða yfirvofandi.  Segir í ákvæðinu að komi fram krafa um slíkt skuli úrskurðarnefndin svo fljótt sem verða megi kveða upp úrskurð um það atriði. Úrskurði um stöðvun framkvæmda beri sveitarstjórn að framfylgja þegar í stað, með aðstoð lögreglu ef með þurfi.

Ákvæði þetta verður að skilja svo að það heimili úrskurarnefndinni að stöðva framkvæmdir sem hafnar eru eða yfirvofandi á grundvelli leyfis sem byggingaryfirvöld hafa veit til mannvirkjagerðar og borið hefur verið undir nefndina.  Verður ákvæðið ekki talið taka til þess þegar framfylgt er ákvörðunum sveitarstjórnar um beitingu þvingunarúræða svo sem í máli þessu.  Verður kröfu kæranda um stöðvun framkvæmda samkvæmt 8. gr. skipulags- og byggingarlaga því hafnað.

Samkvæmt mgr. 2. mgr. 29. gr. stjórnsýslulaga nr. 37/1993 er æðra stjórnvaldi heimilt að fresta réttaráhrifum kærðrar ákvörðunar þar sem ástæður mæla með því.  Við mat á því hvort fallast eigi á kröfu kæranda um frestun réttaráhrifa verður að líta til þess að hvorki er umfangsmikla né óafturtæka framkvæmd að ræða og hefur hún því ekki í för með stórfellda röskun á hagsmunum kæranda.

Af hálfu borgaryfirvalda er upplýst að áformað sé að fjarlægja umrætt tjald í dag, hinn 18. desember.  Gefst því ekki ráðrúm til þess að leita umsagnar Brunamálastofnunar um þá hættu sem stafa kann frá margnefndu tjaldi.  Verður, í ljósi allra atvika, að telja að mögulegir almannahagmunir, sem borgaryfirvöld vísa til, vegi þyngra en hagsmunir kæranda og verður kröfu hans um frestun réttaráhrifa því hafnað þrátt fyrir að ágallar kunni að vera á gerð og efni hinnar kærðu ákvörðunar, enda er framkvæmd hennar á ábyrgð og áhættu borgayfirvalda meðan ekki er genginn efnisúrskurður í málinu.

Úrskurðarorð:

Hafnað er kröfu kæranda um stöðvun framkvæmda við niðurrif umdeilds tjalds.  Jafnframt er hafnað kröfu hans um frestun réttarháhrifa samþykktar borgarráðs Reykjavíkur frá 10. desember 2009 á tillögu byggingarfulltrúa um að samkomutjald, sem sett hafi verið upp í óleyfi á lóð Hressingarskálans að Austurstræti 20, verði fjarlægt á kostnað eiganda, fjarlægi hann það ekki sjálfur innan tilskilins frests.

_____________________________
Hjalti Steinþórsson

______________________________              ______________________________
Aðalheiður Jóhannsdóttir                                      Sigurður Erlingsson

des 22
Love0

24/2009 Flatahraun

Með

Ár 2009, fimmtudaginn 3. desember, kom úrskurðarnefnd skipulags- og byggingarmála saman til fundar í húsnæði nefndarinnar að Skúlagötu 21 í Reykjavík.  Mætt voru Hjalti Steinþórsson forstöðumaður, Þorsteinn Þorsteinsson byggingarverkfræðingur og Aðalheiður Jóhannsdóttir prófessor. 

Fyrir var tekið mál nr. 24/2009, kæra á synjun skipulags- og byggingarráðs Hafnarfjarðar frá 24. mars 2009 á beiðni um breytta skráningu fasteignarinnar að Flatahrauni 29 í Hafnarfirði og bókun skipulags- og byggingarráðs frá 7. júlí 2009 um rýmingu íbúðar í húsinu. 

Í málinu er nú kveðinn upp svofelldur

úrskurður: 

Með bréfi til úrskurðarnefndar skipulags- og byggingarmála, dags. 13. apríl 2009, er barst nefndinni 15. s.m., kæra G og S, Flatahrauni 29, Hafnarfirði, synjun skipulags- og byggingarráðs Hafnarfjarðar frá 24. mars 2009 á beiðni um breytta skráningu fasteignarinnar að Flatahrauni 29 í Hafnarfirði.  Hinn 13. júlí 2009 lögðu kærendur fram hjá úrskurðarnefndinni bréf Hafnarfjarðarbæjar með bókun skipulags- og byggingarráðs frá 7. júlí 2009 um rýmingu íbúðar í húsinu og óskuðu úrlausnar nefndarinnar. 

Skilja verður málatilbúnað kærenda svo að krafist sé ógildingar á framangreindum afgreiðslum. 

Málavextir:  Kærendur eru eigendur eignarhluta nr. 207-4792 og 207-4793 í fasteigninni að Flatahrauni 29 í Hafnarfirði.  Á fundi skipulags- og byggingarráðs 24. mars 2009 var lagt fram bréf þeirra, dags. 10. febrúar 2009, og bréf Gústafs Þórs Tryggvasonar hrl., dags. 28. febrúar 2008.  Í bréfi kærenda sagði m.a. eftirfarandi:  „Erindi:  Röng álagning fasteignagjalda ársins 2009 v/207-4792 og 207-4793.  Í bréfi Hafnarfjarðarbæjar (hjálagt) ódagsett undirritað af bæjarlögmanni er þetta staðfest.  Oftekin fasteignagjöld v/207-4792 v/áranna 2004 til og með 2008 er endurgreitt.  Oftekin fasteignagjöld v/207-4793 v/áranna 2004 til og með 2006 er endurgreitt.  Krafa okkar hjóna er! 1.  Skráning fasteignar okkar skal vera rétt.  2. Álagning fasteignagjalda skal vera rétt.  3. Greiðsluseðlar skulu vera réttir.  4. Endurgreiða skal oftekin fasteignagjöld v/207-4793 vegna áranna 2007 og 2008.  5. Greiða skal vexti af ofteknum fasteignagjöldum 2004 til og með 2008 vegna 207-4792 og 207-4793.“  Þá sagði m.a. í fyrrnefndu bréfi lögmanns kærenda að þess væri óskað að skráning vegna eignarhluta þeirra yrði leiðrétt til samræmis við raunveruleg not.  Á fundinum var eftirfarandi fært til bókar:  „Lagt fram bréf, dags. 24. febrúar sl.(sic), frá Gylfa Sveinssyni og Sigríði Önnu Þorgrímsdóttur vegna fasteignarinnar nr. 29 við Flatahraun.  Lagt fram bréf Gústafs Þórs Tryggvasonar hrl., dags. 28.02.2008, þar sem farið er fram á að skráningu hússins verði breytt til samræmis við raunverulega notkun.  Lóðin er á athafnasvæði skv. Aðalskipulagi Hafnarfjarðar 2005-2025.  Beiðni um breytingu á skráningu hússins úr iðnaðarhúsnæði í íbúðarsvæði er synjað með tilvísun í 2. mgr. gr. 4.6.1 í skipulagsreglugerð, skilgreining athafnasvæða.  Þar segir m.a. að almennt skuli ekki gera ráð fyrir íbúðum á athafnasvæðum.“  Var fundargerð skipulags- og byggingarráðs lögð fram til kynningar á fundi bæjarstjórnar 31. mars 2009. 

Í bréfi embættis byggingarfulltrúa til kærenda, dags. 30. mars 2009, var þeim greint frá því að framangreind afgreiðsla væri kæranleg til úrskurðarnefndarinnar og væri kærufrestur einn mánuður. 

Með bréfi Hafnarfjarðarbæjar til kærenda, dags. 27. apríl 2009 var þeim tilkynnt eftirfarandi:  „Efni:  Flatahraun 29, ólögleg búseta.  Á afgreiðslufundi skipulags- og byggingarfulltrúa 22. apríl sl. var eftirfarandi mál:  Fram hefur komið að ólögleg búseta er í húsinu.  Umsókn um húsvarðaríbúð var synjað af skipulags- og byggingarráð 23.09.2003 og bæjarráði 21.10.2004.  Skipulags- og byggingarráð synjaði breyttri skráningu 24.03.2009 með tilvísun í 2. mgr. gr. 4.6.1 í skipulagsreglugerð.  Skipulags- og byggingarfulltrúi bendir á að ekki er samþykkt íbúð í húsinu, sem er á athafnasvæði.  Íbúðin er því ólögleg og ber að rýma hana án tafar.  Verði það ekki gert innan fjögurra vikna mun skipulags- og byggingarfulltrúi gera tillögu til skipulags- og byggingarráðs um beitingu dagsekta í samræmi við VI. kafla skipulags- og byggingarlaga nr. 73/1997.“ 

Þá var kærendum sent bréf Hafnarfjarðarbæjar, dags. 2. júlí 2009, þar sem þeim var tilkynnt eftirfarandi:  „Efni:  Flatahraun 29, ólögleg búseta.  Á afgreiðslufundi skipulags- og byggingarfulltrúa 1. júlí sl. var eftirfarandi mál:  Fram hefur komið að ólögleg búseta er í húsinu.  Umsókn um húsvarðaríbúð var synjað af skipulags- og byggingarráði 23.09.2003 og bæjarráði 21.10.2004.  Skipulags- og byggingarráð synjaði breyttri skráningu 24.03.2009 með tilvísun í 2. mgr. gr. 4.6.1 í skipulagsreglugerð.  Skipulags- og byggingarfulltrúi benti eiganda 22.04.2009 á að ekki er samþykkt íbúð í húsinu, sem er á athafnasvæði.  Íbúðin væri því ólögleg og bæri að rýma hana án tafar.  Yrði það ekki gert innan fjögurra vikna mundi skipulags- og byggingarfulltrúi gera tillögu til skipulags- og byggingarráðs um beitingu dagsekta í samræmi við VI. kafla skipulags- og byggingarlaga nr. 73/1997.  Skipulags- og byggingarfulltrúi vísar erindinu til skipulags- og byggingarráðs með eftirfarandi tillögu:  „Skipulags- og byggingarráð bendir á að ekki er samþykkt íbúð í húsinu, sem er á athafnasvæði.  Íbúðin er því ólögleg og ber að rýma hana án tafar.  Verði það ekki gert innan fjögurra vikna mun skipulags- og byggingarráð gera tillögu til bæjarstjórnar um beitingu dagsekta í samræmi við VI. kafla skipulags- og byggingarlaga nr. 73/1997.““

Á fundi skipulags- og byggingarráðs 7.  júlí 2009 var framangreint staðfest og tilkynnt kærendum með bréfi, dags. 8. s.m.  Á fundi bæjarráðs 9. júlí s.á. var fundargerðin lögð fram til kynningar. 

Með bréfi fostöðumanns úrskurðarnefndarinnar til Hafnarfjarðarbæjar, dags. 3. september 2009, var óskað upplýsinga um hvort kærendur hafi í skrám á vegum bæjarins, svo sem íbúaskrám og kjörskrám, verið taldir til heimilis að Flatahrauni 29 og hafi svo verið frá hvaða tíma.  Með bréfi Hafnarfjarðarbæjar, dags. 3. október s.á., var greint frá því að annar kærenda hafi verið skráður til heimilis að Flatahrauni 29 frá 8. júní 1993 og hinn frá 14. maí 1999.  Bæði hafi þau verið á kjörskrá vegna Alþingiskosninga 2007 með heimili að Flatahrauni 29. 

Framangreindum afgreiðslum skutu kærendur til úrskurðarnefndarinnar svo sem að ofan greinir. 

Málsrök kærenda:  Af hálfu kærenda er vísað til þess að þau séu bæði skráð til heimilis í íbúðum sínum og hafi verið skráð þar lengst þeirra er búið hafi í hverfinu.  Það hafi þau ásamt börnum sínum gert með samþykki bæjaryfirvalda.  Í engu hafi þau því brotið gegn ákvæðum skipulagsreglugerðar nr. 400/1998. 

Þá bendi kærendur á að í hinni kærðu synjun frá 24. mars 2009 sé vísað til 2. mgr. gr. 4.6.1 í skipulagsreglugerð en þó sé ekki tekið tillit til þess að í ákvæðinu komi fram að unnt sé að gera ráð fyrir íbúðum á athafnasvæðum svo sem fyrir húsverði. 

Kærendur hafi átt í deilum við bæjaryfirvöld í meira en 10 ár og hafi fengið hluta fasteignagjalda vegna beggja íbúðanna endurgreiddan. 

Samkvæmt lögum um skráningu og mat fasteigna nr. 6/2001 skuli eignir vera rétt skráðar í samræmi við notkun og eigi álagning fasteignagjalda að taka mið af því.  Það sé hlutverk Fasteignaskrár Íslands að kveða upp fullnaðarúrskurði í deilumálum sem þessu á stjórnsýslustigi. 

Málsrök Hafnarfjarðarbæjar:  Af hálfu Hafnarfjarðarbæjar er vísað til þess að mál þetta eigi sér nokkurn aðdraganda.  Árið 2004 hafi kærendum verið synjað um beiðni um skráningu rýmis í þeirra eigu sem húsvarðaríbúð með vísan til samþykktar bæjarstjórnar frá 1989 og laga um fjöleignarhús nr. 26/1994. 

Með bréfi kærenda til bæjarstjóra, dags. 10. febrúar 2009, hafi þau m.a. farið fram á að skráning fasteignar þeirra skuli vera rétt.  Virðist það bréf ritað í framhaldi af því að bæjarlögmaður hafði fallist á að endurgreiða fasteignagjöld fjögur ár aftur í tímann vegna þess að nýting húsnæðis var ekki í samræmi við skráningu.  Hafi sú niðurstaða bæjarlögmanns verið byggð á dómi Hæstaréttar frá 5. október 2006, mál nr. 85/2006. 

Húsnæði það sem hér um ræði sé á ódeiliskipulögðu svæði og athafnasvæði samkvæmt aðalskipulagi. 

———–

Aðilar hafa fært fram frekari rök fyrir sjónarmiðum sínum sem ekki verða rakin nánar, en úrskurðarnefndin hefur haft þau öll til hliðsjónar við úrlausn málsins.

Niðurstaða:  Í máli þessu er annars vegar deilt um synjun skipulags- og byggingarráðs Hafnarfjarðar frá 24. mars 2009 á beiðni um breytta skráningu hluta fasteignarinnar að Flatahrauni 29 í Hafnarfirði og hins vegar um bókun skipulags- og byggingarráðs frá 7. júlí 2009 um rýmingu íbúðar í húsinu. 

Í 2. mgr. 14. gr. laga nr. 6/2001 um skráningu og mat fasteigna segir að ef óskað sé eftir að breyta fyrirliggjandi upplýsingum um fasteign skuli eigandi sækja um breytingu á skráningarupplýsingum um fasteign í fasteignaskrá hjá viðkomandi sveitarfélagi.  Í 19. gr. sömu laga segir jafnframt að viðkomandi sveitarstjórn sé ábyrg fyrir því að Fasteignaskrá Íslands berist upplýsingar um lönd og lóðir og breytingar á þeim, svo og um öll mannvirki, sem gerð séu í umdæmum sveitarfélaganna hvers um sig, og um breytingar á þeim og eyðingu þeirra.  Skuli sveitarstjórn að jafnaði fela byggingarfulltrúa upplýsingagjöf um fyrrgreind atriði.  Verður að telja að á grundvelli þessara heimilda hafi kærendum verið rétt að snúa sér til bæjaryfirvalda með erindi um breytta skráningu eignarhluta sinna í Flatahrauni 29 svo sem þau gerðu.  Jafnframt verður að telja að þeim hafi verið heimilt að bera afgreiðslu bæjaryfirvalda undir úrskurðarnefndina þegar litið er til gr. 9.6 í byggingarreglugerð nr. 441/1998 og ákvæðis 29. gr. skipulags- og byggingarlaga nr. 73/1997 um skyldu sveitarstjórna til að halda landeignaskrár. 

Hin kærða synjun er studd þeim rökum að það samræmist ekki 2. mgr. gr. 4.6.1 í skipulagsreglugerð nr. 400/1998 að fallast á erindi kærenda, en eign þeirra sé á skilgreindu athafnasvæði þar sem almennt skuli ekki gera ráð fyrir íbúðum. 

Úrskurðarnefndin telur að tilgreind rök skipulags- og byggingaráðs séu ekki haldbær enda segir í tilvitnuðu ákvæði að á athafnasvæðum sé unnt að gera ráð fyrir íbúðum tengdri starfsemi fyrirtækja, s.s. fyrir húsverði.  Verður því ekki talið að fullnægt hafi verið skilyrði 2. mgr. 39. gr. skipulags- og byggingarlaga um rökstuðning og verður hin kærða synjun því felld úr gildi.  Er þá ekki tekin afstaða til þess hvort unnt hefði verið að fallast á erindi kærenda án undangengins byggingarleyfis og samþykkis meðeigenda. 

Samkvæmt 1. mgr. 57. gr. skipulags- og byggingarlaga nr. 73/1997 er það á valdsviði sveitarstjórnar að ákveða dagsektir til að knýja fram fyrirmæli byggingarfulltrúa eða byggingarnefndar.  Í máli þessu liggur aðeins fyrir tillaga skipulags- og byggingarráðs til bæjarstjórnar um að beita dagsektum að ákveðnum tíma liðnum.  Hins vegar liggur ekki fyrir að bæjarstjórn hafi tekið ákvörðun um dagsektir í málinu og breytir þar engu um þótt fundgerð ráðsins, þar sem umrædd tillaga er gerð, hafi verið lögð fram til kynningar á fundi bæjarstjórnar.  Var tillaga skipulags- og byggingarráðs ekki lokaákvörðun í málinu og verður hún því ekki borin undir úrskurðarnefndina, sbr. 2. mgr. 26. gr. stjórnsýslulaga nr. 37/1993.  Verður þeim þætti málsins því vísað frá úrskurðarnefndinni. 

Uppkvaðning úrskurðar í máli þessu hefur dregist sökum mikils fjölda mála sem skotið hefur verið til úrskurðarnefndarinnar. 

Úrskurðarorð:

Ákvörðun skipulags- og byggingarráðs frá 24. mars 2009 varðandi beiðni um breytta skráningu fasteignarinnar að Flatahrauni 29 í Hafnarfirði er felld úr gildi. 

Kæru á bókun skipulags- og byggingarráðs frá 7. júlí 2009 um rýmingu íbúðar í húsinu að Flatahrauni 29 er vísað frá úrskurðarnefndinni.

___________________________
Hjalti Steinþórsson

____________________________     _____________________________
Þorsteinn Þorsteinsson                           Aðalheiður Jóhannsdóttir

des 22
Love0

13/2009 Smiðjuvegur

Með

Ár 2009, fimmtudaginn 29. október, kom úrskurðarnefnd skipulags- og byggingarmála saman til fundar í húsnæði nefndarinnar að Skúlagötu 21, Reykjavík.  Mættir voru Hjalti Steinþórsson forstöðumaður, Ásgeir Magnússon héraðsdómari og Þorsteinn Þorsteinsson byggingarverkfræðingur. 

Fyrir var tekið mál nr. 13/2009, kæra á synjun byggingarnefndar Kópavogs frá 21. janúar 2009 á kröfu um beitingu þvingunarúrræða vegna fasteignarinnar að Smiðjuvegi 68-70. 

Í málinu er nú kveðinn upp svofelldur

úrskurður: 

Með bréfi til úrskurðarnefndar skipulags- og byggingarmála, dags. 23. febrúar 2009, er barst nefndinni samdægurs, kærir Sigurmar K. Albertsson hrl., f.h. R ehf., Smiðjuvegi 68, Kópavogi, synjun byggingarnefndar Kópavogs frá 21. janúar 2009 á kröfu um beitingu þvingunarúrræða samkvæmt skipulags- og byggingarlögum nr. 73/1997 vegna fasteignarinnar að Smiðjuvegi 68-70.  Var framangreind synjun staðfest á fundi bæjarstjórnar hinn 27. janúar 2009. 

Gerir kærandi þá kröfu að hin kærða ákvörðun verði felld úr gildi.  Til vara er þess krafist að lagt verði fyrir byggingarnefnd að beita þvingunarúrræðum samkvæmt VI. kafla laganna þar til a.m.k. þær tvennar innkeyrsludyr, sem settar voru í húsnæðið að Smiðjuvegi 68-70 og eru næstar eignarhluta kæranda, verði fjarlægðar og húsnæðinu komið í fyrra horf í samræmi við skipulag og teikningar. 

Málavextir:  Kærandi er eigandi hluta fasteignarinnar að Smiðjuvegi 68-70, nánar til tekið 407 m2 iðnaðarhúsnæðis á jarðhæð, merkt 01.01 og er í húsnæðinu starfrækt bón- og ryðvarnarþjónusta.  Eigandi rýmis í húsinu við hliðina á eign kæranda virðist hafa, án heimildar byggingaryfirvalda, breytt húsnæði sínu þannig að í stað glugga sem upphaflega voru á norðurhlið hússins hafi hann komið þar fyrir innkeyrsludyrum. 

Með bréfi lögmanns kæranda til byggingarfulltrúa, dags. 27. október 2008, sagði m.a. eftirfandi:  „Vísað er til bréfa sem yður hafa verið send, símtala svo og tölvupósta er varða innkeyrsludyr, sem settar voru upp í óleyfi af ýmsum eigendum ofangreindrar fasteignar. … Því er sú krafa gerð að bæjaryfirvöld í Kópavogi geri þá kröfu til þeirra, sem eiga húsnæðið að Smiðjuvegi 68-72, að þeir breyti húsnæðinu í fyrra horf og í samræmi við samþykkt skipulag og teikningar.  Jafnframt er gerð sú krafa að bæjaryfirvöld beiti úrræðum VI. kafla l. nr. 73/1997, sbr. m.a. 57. gr. laganna.“ 

Í bréfi byggingarfulltrúa til lögmanns kæranda, dags. 21. janúar 2009, sem lagt var fram og samþykkt á fundi byggingarnefndar sama dag, sagði m.a. eftirfarandi:  „Við rannsókn á málinu hefur komið í ljós álitamál er hvenær ráðist hafi verið í framkvæmdir við mannvirkið.  Ekki er útilokað að þær breytingar sem gerðar höfðu verið á ytra byrði hússins hafi verið framkvæmdar áður en umbjóðandi yðar keypti sinn eignarhluta í Smiðjuvegi 68-70.  Ef atvik máls eru með þeim hætti hafa breytingar á mannvirkinu staðið í fjölda ára án afskipta umbjóðanda yðar, annara eigenda að mannvirkinu sem og byggingaryfirvalda.  Hefur þá umbjóðandi yðar sem og aðrir sameigendur sýnt af sér tómlæti vegna þeirra breytinga sem gerðar voru á mannvirkinu.  Í máli úrskurðarnefndar skipulags- og byggingarmála nr. 2/2005 reyndi á áhrif tómlætis vegna beitingu þvingunarúrræða.  Í því máli hafði verið framkvæmt án þess að byggingarleyfi hafi legið fyrir.  Engar athugasemdir voru gerðar af hálfu sameigenda fyrr en löngu eftir að framkvæmdir áttu sér stað.  Komst nefndin að þeirri niðurstöðu að ákvörðun byggingarfulltrúa um að synja um beitingu þvingunarúrræða í því tilfelli hafi verið heimil og vísaði þar m.a. til tómlætisáhrifa.  Í ljósi málsatvika, meðalhófsreglu og framangreinds fordæmis er það mat byggingarnefndar að heimild skorti til þess að beita þvingunarúrræðum 6. kafla skipulags- og byggingarlaga nr. 73/1997 í máli þessu.  Með vísan til þess er ekki unnt að verða við erindi yðar.“ 

Hefur kærandi skotið framangreindri synjun til úrskurðarnefndarinnar svo sem að framan greinir. 

Málsrök kæranda:  Af hálfu kæranda er vísað til þess að breytingar þær er gerðar hafi verið á húsinu séu í því fólgnar að í stað glugga sem verið hafi á norðurhlið hússins hafi verið settar upp stórar innkeyrsludyr og sé ekki um það deilt að það hafi verið gert án leyfis byggingaryfirvalda.  Mikið óhagræði hafi orðið af þessum óleyfilegu breytingum fyrir kæranda sem reki ryðvarnar- og bónþjónustu.  Í hinum hluta húsnæðisins sé einnig rekin bifreiðaþjónusta, þ.m.t. dekkjaverkstæði.  Á álagstímum, vor og haust, þegar bifreiðaeigendur skipti um dekk sé atgangur slíkur að kærandi sé því sem næst verklaus, en þá sé bifreiðum þannig lagt fyrir utan húsið að viðskiptavinir kæranda komist ekki að.  Geti þessi tími verið allt að fjórir mánuðir á ári. 

Kærandi hafi kvartað og mótmælt strax þessum óleyfilegu breytingum og sífellt hafi verið lofað úrbótum en ekkert hafi verið gert.  Vissulega hafi kvartanir og mótmæli ekki verið borin fram á formlegan hátt, en loks hafi verið leitað til lögmanns sem komið hafi kvörtunum og mótmælum formlega á framfæri.  Eftir að bæjaryfirvöld hafi loks sinnt erindum kæranda hafi þannig verið brugðist við af öðrum eigendum hússins að kalla saman húsfund í þeim tilgangi að koma óleyfilegum verknaði í löglegt form.  Neytt hafi verið upp á kæranda samþykkt sem hann hafi kært til kærunefndar fjöleignarhúsamála og hafi niðurstaða nefndarinnar verið kæranda í hag. 

Ljóst sé að sameigendur kæranda hafi breytt eigninni án leyfis og í óþökk kæranda.  Eigi slíkt í sjálfu sér að nægja til að knýja það fram að eigninni verði breytt í fyrra horf.  Sé ljóst að hinar umdeildu breytigar hafi í för með sér stórfellt óhagræði fyrir kæranda ásamt því að verðgildi eignar hans muni rýrna. 

Málsrök Kópavogsbæjar:  Kópavogsbær hefur ekki skilað sérstakri greinargerð í máli þessu heldur vísar til fyrirliggjandi gagna er úrskurðarnefndinni hafa borist. 

Niðurstaða:  Kærumál þetta lýtur að því að nágranni kæranda, eigandi hluta fasteignarinnar að Smiðjuvegi 68-70, breytti eignarhluta sínum án heimildar byggingaryfirvalda á þann veg að í stað glugga á norðurhlið var þar komið fyrir innkeyrsludyrum.  Heldur kærandi því fram að fyrirkomulag þetta trufli atvinnurekstur hans í sama húsi.  Kröfu kæranda um aðgerðir byggingaryfirvalda hafa ekki borið árangur en með hinni kærðu synjun hafnaði byggingarnefnd Kópavogs að beita úrræðum 56. gr. skipulags- og byggingarlaga nr. 73/1997 til þess að knýja fram breytingar á húsinu. 

Á svæði því er um ræðir er í gildi deiliskipulag sem samþykkt var í bæjarstjórn Kópavogs 13. júní 1989 og af skipulagsstjóra ríkisins 27. júlí sama ár.  Tekur deiliskipulag þetta til lóða við Smiðjuveg.  Á árinu 1993 var heimiluð breyting á deiliskipulaginu vegna lóðanna nr. 68, 70 og 72 við Smiðjuveg er laut að breyttu þakformi og 3. júlí 2009 tók gildi breyting er varðaði sömu fasteignir og laut að heimild til að nýta þriðju hæð hússins sem gistiheimili.  Á upphaflegum deiliskipulagsuppdrætti er í engu gerð grein fyrir fyrirkomulagi innan lóðarinnar á þeim hluta hennar er mál þetta varðar, hvorki aðkomu að henni og húsinu sjálfu né bílastæðum.  Vegna þessa verður ekki talið að hagnýting þess eignarhluta sem næstur er kæranda brjóti gegn deiliskipulagi svæðisins þótt hún fari í bága við aðaluppdrætti hússins og afstöðumynd er þeim fylgdi. 

Í 1. mgr. 56. gr. skipulags- og byggingarlaga nr. 73/1997 segir að ef framkvæmd, sem falli undir 27. gr. eða undir IV. kafla laganna, sé hafin án þess að leyfi sé fengið fyrir henni, hún byggð á annan hátt en leyfi standi til eða ef bygging sé tekin til annarra nota en sveitarstjórn hafi heimilað geti skipulagsfulltrúi/byggingarfulltrúi stöðvað slíkar framkvæmdir tafarlaust.  Þá segir ennfremur í 2. mgr. sömu greinar að ef byggingarframkvæmd, sem falli undir IV. kafla laganna, sé hafin án þess að leyfi sé fengið fyrir henni og hún brjóti í bága við skipulag eða framkvæmd sé hafin með byggingarleyfi sem brjóti í bága við skipulag beri byggingarfulltrúa að stöðva framkvæmdir tafarlaust.  Samkvæmt þessum lagafyrirmælum er ákvörðun um beitingu þvingunarúrræða, þegar byggingarframkvæmdir eru ekki í andstöðu við skipulag, háð mati byggingaryfirvalda hverju sinni. 

Í 5. mgr. 56. gr. skipulags- og byggingarlaga er byggingarnefnd heimilað að knýja fram niðurrif óleyfisbygginga og er ákvörðun um beitingu þess þvingunarúrræðis einnig háð frjálsu mati hverju sinni.  Mat um beitingu þessa úrræðis hlýtur fyrst og fremst að byggjast á almannahagsmunum og skipulagsrökum en einstaklingum eru tryggð önnur réttarúrræði til þess að verja einkaréttarlega hagsmuni sína. 

Hin umdeilda ákvörðun er einkum studd þeim rökum að álitamál sé hversu langt sé liðið síðan umræddar breytingar hafi verið gerðar og að kærandi kunni að hafa sýnt af sér tómlæti. 

Samkvæmt fyrirliggjandi gögnum eignaðist kærandi eignarhluta sinn á árinu 1996.  Munu hinar umdeildu innkeyrsludyr hafa verið settar í stað glugga á norðurhlið umrædds eignarhluta þegar á árinu 1997, en fyrir munu þá hafa verið einar dyr á þeirri hlið.  Ekki nýtur gagna um að kærandi hafi gert formlegar athugasemdir við breytingarnar fyrr en á árinu 2007, eða tíu árum eftir að honum mátti vera um þær kunnugt.  Verður að telja, með hliðsjón af þessum atvikum, að haldbær rök hafi búið að baki þeirri ákvörðun byggingarnefndar að beita ekki þvingunarúrræði 56. gr. skipulags- og byggingarlaga gagnvart eiganda margnefnds eignarhluta.  Verður kröfu kæranda um ógildingu hinnar kærðu ákvörðunar því hafnað. 

Varakrafa kæranda lýtur að breytingu hinnar kærðu synjunar.  Til þess er úrskurðarnefndin ekki bær og er þeirri kröfu því vísað frá úrskurðarnefndinni. 

Uppkvaðning úrskurðar í máli þessu hefur dregist sökum mikils málafjölda sem skotið hefur verið til úrskurðarnefndarinnar. 

Úrskurðarorð:

Hafnað er kröfu kæranda um ógildingu synjunar byggingarnefndar Kópavogs frá 21. janúar 2009 á kröfu um beitingu þvingunarúrræða vegna fasteignarinnar að Smiðjuvegi 68-70. 

Varakröfu kæranda er vísað frá úrskurðarnefndinni. 

___________________________
Hjalti Steinþórsson

______________________________               _____________________________
Ásgeir Magnússon                                                   Þorsteinn Þorsteinsson

des 22
Love0

114/2008 Aspargrund

Með

Ár 2009, mánudaginn 7. september, kom úrskurðarnefnd skipulags- og byggingarmála saman til fundar í húsnæði nefndarinnar að Skúlagötu 21 í Reykjavík.  Mættir voru Hjalti Steinþórsson forstöðumaður, Ásgeir Magnússon héraðsdómari og Þorsteinn Þorsteinsson byggingarverkfræðingur. 

Fyrir var tekið mál nr. 114/2008, kæra eigenda fasteignarinnar að Aspargrund 9 í Kópavogi á ákvörðun byggingarnefndar Kópavogs frá 19. nóvember 2008 um að gera kærendum að fjarlægja skúr af lóð fyrir 1. desember 2008 og að leggja til við bæjarstjórn að lagðar verði á dagsektir að fjárhæð kr. 5.000 á dag frá 1. desember 2008 verði skúrinn ekki fjarlægður fyrir þann tíma. 

Í málinu er kveðinn upp svofelldur

úrskurður: 

Með bréfi til úrskurðarnefndar skipulags- og byggingarmála, dags. 17. desember 2008, er barst nefndinni 18. sama mánaðar, kæra G og D, eigendur fasteignarinnar að Aspargrund 9 í Kópavogi, framangreinda ákvörðun byggingarnefndar Kópavogs frá 19. nóvember 2008.  Krefjast kærendur þess að réttaráhrifum kærðrar ákvörðunar verði frestað en jafnframt verður að skilja málatilbúnað þeirra svo að krafist sé ógildingar hinnar kærðu ákvörðunar.  Fundargerð byggingarnefndar frá 19. nóvember 2008 var samþykkt án umræðu á fundi bæjarstjórnar Kópavogs hinn 25. nóvember 2008. 

Málavextir:  Á árinu 2007 var gerð breyting á deiliskipulagi er tók til umræddrar lóðar.  Var með henni heimiluð bygging bílskúrs og viðbygging við hús á lóðinni.  Skúr sá sem kærendum var gert að fjarlægja með hinni kærðu ákvörðun mun þá hafa staðið á lóðinni á öðrum stað en nú, en hvorki var við skipulagsbreytinguna tekin afstaða til þess hvað um hann yrði né heldur annan skúr á skipulagssvæðinu, sem stendur við húsið nr. 11 við Aspargund. 

Kærendur sóttu um byggingarleyfi fyrir skúrnum en þeirri umsókn var hafnað á fundi byggingarnefndar 20. ágúst 2008.  Skutu kærendur þeirri ákvörðun til úrskurðarnefndarinnar, sem felldi hana úr gildi með úrskurði uppkveðnum fyrr í dag. 

Á fundi byggingarnefndar hinn 8. október 2008 var lagt fram bréf byggingarfulltrúa, dags. 29. september 2008, varðandi skúrinn.  Óskaði byggingarnefnd eftir því að byggingarfulltrúi sendi bréf til eigenda um að skúrinn yrði fjarlægður af lóðinni eigi síðar en hinn 8. nóvember 2008. 

Á fundi byggingarnefndar hinn 19. nóvember 2008 var málið tekið fyrir að nýju og eftirfarandi bókað:  „Lagt fram bréf byggingarfulltrúa dags. 29. september s.l. varðandi garðskúr á lóðinni nr. 9 við Aspargrund. 

Á fundi byggingarnefndar 8. október s.l. var lagt fram bréf byggingarfulltrúa dags. 29. september s.l. varðandi skúr á lóðinni nr. 9 við Aspargrund.  Byggingarnefnd óskaði eftir því að byggingarfulltrúi sendi bréf til eigenda, um að skúr verði fjarlægður af lóðinni eigi síðar 8. nóvember 2008.  Skúrinn hefur ekki verið fjarlægður. 

Byggingarnefnd gefur eigendum frest til 1. desember 2008 til að fjarlægja skúrinn.  Verði skúrinn ekki fjarlægður fyrir 1. desember 2008 leggur byggingarnefnd til við bæjarstjórn að samþykkt verði að leggja á dagsektir að upphæð kr. 5.000,- á eigendur skúrsins er taki gildi 1. desember 2008.“ 

Byggingarfulltrúi ritaði kærendum bréf, dags. 19. nóvember 2008, og tilkynnti þeim um ákvörðun nefndarinnar.  Í bréfinu segir hins vegar að byggingarnefnd gefi eigendum frest til 1. janúar 2009 en verði skúrinn ekki fjarlægður fyrir þann dag leggi nefndin til við bæjarstjórn að samþykkt verði að leggja á dagsektir, kr. 5.000 á dag, er taki gildi 1. desember 2008.  Með bréfi til kærenda, dags. 12. desember 2008, kom byggingarfulltrúi því á framfæri við kærendur að í niðurlagi bréfs hans frá 19. nóvember hafi verið kveðið á um að mögulegar dagsektir tækju gildi 1. desember 2008 en hafi átt að vera 1. janúar 2009.  Væri beðist velvirðingar á þessum mistökum. 

Á fundi bæjarstjórnar Kópavogs hinn 25. nóvember 2008 voru teknar fyrir fundargerðir nefnda.  Þar á meðal var fundargerð byggingarnefndar frá 19. nóvember 2008 og var gerð um hana svofelld bókun:  „…c)  Byggingarnefndar 1298. fundar 19/11, ásamt fskj. nr. 21/2008.  Fundargerðin samþykkt án umræðu.“ 

Málsrök aðila:  Af hálfu kærenda er aðallega á því byggt að réttmæti hinnar kærðu ákvörðunar hljóti að ráðast af niðurstöðu kærumáls þeirra um byggingarleyfisumsóknina.  Af hálfu Kópavogsbæjar hefur ekki verið skilað greinargerð í málinu en bæjaryfirvöld hafa látið úrskurðarnefndinni í té umbeðin gögn. 

Niðurstaða:  Hin kærða ákvörðun byggingarnefndar í máli þessu er tvíþætt.  Annars vegar er um að ræða ákvörðun um að gera kærendum að fjarlægja skúr af lóð og hins vegar að leggja til við bæjarstjórn að dagsektum verði beitt. 

Hvað fyrri lið ákvörðunarinnar varðar verður að líta svo á að það hafi verið forsenda þess liðar að lokið væri með lögmætum hætti umfjöllun umsóknar kærenda um byggingarleyfi fyrir skúrnum.  Úrskurðarnefndin hefur fyrr í dag fellt úr gildi synjun byggingarnefndar á umsókn kærenda um byggingarleyfið og eru því brostnar forsendur fyrir hinni kærðu ákvörðun um að fjarlægja beri skúrinn af lóðinni.  Þykir rétt að fella úr gildi ákvörðun byggingarnefndar um að skúrinn skuli fjarlægður meðan erindi kærenda um leyfi fyrir skúrnum hefur ekki hlotið lögmæta meðferð. 

Samkvæmt 1. mgr. 57. gr. skipulags- og byggingarlaga nr. 73/1997 er það á valdsviði sveitarstjórnar að ákveða dagsektir til að knýja fram fyrirmæli byggingarfulltrúa eða byggingarnefndar.  Í málinu liggur aðeins fyrir tillaga byggingarnefndar til bæjarstjórnar um að beita dagsektum.  Hins vegar liggur ekki fyrir að bæjarstjórn hafi tekið ákvörðun um dagsektir í máli þessu og breytir engu þótt hún hafi samþykkt án umræðu fundargerð byggingarnefndar þar sem umrædd tillaga er gerð.  Var tillaga byggingarnefndar um dagsektir ekki lokaákvörðun í málinu og verður hún því ekki borin undir úrskurðarnefndina, sbr. 2. mgr. 26. gr. stjórnsýslulaga nr. 37/1993.  Verður þeim þætti því vísað frá nefndinni. 

Uppkvaðning úrskurðar í máli þessu hefur dregist verulega sökum mikils málafjölda sem skotið hefur verið til úrskurðarnefndarinnar. 

Úrskurðarorð: 

Felld er úr gildi hin kærða ákvörðun byggingarnefndar Kópavogs frá 19. nóvember 2008 um að gera kærendum að fjarlægja skúr af lóð þeirra að Aspargrund 9 fyrir 1. desember 2008.

Vísað er frá úrskurðarnefndinni kröfu um ógildingu á ákvörðun byggingarnefndar um að leggja til við bæjarstjórn að lagðar verði á dagsektir að upphæð kr. 5.000 á dag frá 1. desember 2008 verði skúrinn ekki fjarlægður fyrir þann tíma. 

____________________________________
Hjalti Steinþórsson

______________________________               _____________________________
Ásgeir Magnússon                                                   Þorsteinn Þorsteinsson

des 22
Love0

66/2006 Álfhólsvegur

Með

Ár 2008, þriðjudaginn 11. mars, kom úrskurðarnefnd skipulags- og byggingarmála saman til fundar í húsnæði nefndarinnar að Skúlagötu 21 í Reykjavík.  Mættir voru Hjalti Steinþórsson forstöðumaður, Ásgeir Magnússon héraðsdómari og Þorsteinn Þorsteinsson byggingarverkfræðingur.

Fyrir var tekið mál nr. 66/2006, kæra á afgreiðslu byggingarfulltrúans í Kópavogi frá 28. nóvember 2006 um að ekki hafi verið sýnt fram á að útgáfa byggingarleyfis fyrir bílskúr á lóðinni að Álfhólsvegi 61 hafi verið haldin annmörkum.

Í málinu er nú kveðinn upp svofelldur

úrskurður:

Með bréfi til úrskurðarnefndar skipulags- og byggingarmála, dags. 27. desember 2006, er barst nefndinni sama dag, kærir K, íbúðareigandi að Löngubrekku 5, þá afgreiðslu byggingarfulltrúans í Kópavogi frá 28. nóvember 2006 að ekki hafi verið sýnt fram á að útgáfa byggingarleyfis fyrir bílskúr á lóðinni að Álfhólsvegi 61 hafi verið haldin annmörkum.

Kærandi krefst þess jafnframt að byggingarleyfi fyrir umræddum bílskúr verði úrskurðað ólöglegt og að þar af leiðandi beri að fjarlægja hann.

Málavextir:  Á lóðinni að Álfhólsvegi 61 í Kópavogi stendur einbýlishús og bílskúr og liggur lóð kæranda að þeirri lóð.

Hinn 20. júní 2006 var erindi kæranda, um stækkun bílskúrs á lóð hans, hafnað með þeim rökum að ljóst teldist að þinglýst samþykki lóðarhafa að Álfhólsvegi 61 um byggingu bílskúrs að lóðamörkum fengist ekki.  Í kjölfarið gerðist það að kærandi óskaði skýringa á því í bréfi til byggingarfulltrúa, dags. 3. júlí 2006, hvers vegna veitt hefði verið leyfi fyrir byggingu bílskúrs að Álfhólsvegi 61 árið 1998, um 30 cm frá mörkum lóðar kæranda, án þinglýsts samþykkis hans og án undangenginnar grenndarkynningar.  Ítrekaði kærandi fyrirspurn sína í tölvupósti, dags. 8. ágúst s.á.

Í svarbréfi Kópavogsbæjar, dags. 24. október 2006, var beiðni kæranda um rökstuðning hafnað þar sem frestur til að óska eftir rökstuðningi ákvörðunar væri liðinn samkvæmt 3. mgr. 21. gr. stjórnsýslulaga nr. 37/1993, en ákvæðið kvæði á um að beiðni um rökstuðning fyrir ákvörðun skyldi bera fram innan 14 daga frá því að aðila var tilkynnt ákvörðun.  Andmælti kærandi því með bréfi, dags. 15. nóvember s.á., að honum hefði verið tilkynnt um ákvörðunina.  Með bréfinu krafðist kærandi þess jafnframt að umþrætt bílskúrsbygging yrði fjarlægð eða færð minnst þrjá metra frá lóðamörkum og lækkuð til samræmis við aðrar næstu bílskúrsbyggingar við Álfhólsveg.

Í svari embættis byggingarfulltrúa, dags. 28. nóvember 2006, var vísað til yfirlýsingar sem undirrituð hefði verið af hálfu kæranda hinn 24. júní 1998.  Þar hafi komið fram að kæranda hefðu verið kynntar teikningar að umræddum bílskúr og að engar athugasemdir hefðu verið gerðar.  Þá sagði svo:  „Í ljósi þess að ekki hefur verið sýnt fram á að ákvörðun um útgáfu framangreinds byggingarleyfis hafi verið haldin annmörkum er kröfu yðar um niðurrif hafnað.“  Jafnframt var leiðbeint um kæruheimild og kærufrest til úrskurðarnefndarinnar.

Hefur kærandi skotið fyrrgreindri synjun, dags. 28. nóvember 2006, til úrskurðarnefndarinnar eins og áður greinir.

Málsrök kæranda:  Kærandi telur að þegar byggingarleyfi hafi verið gefið út fyrir byggingu umrædds bílskúrs hafi hvorki skipulags- né byggingarnefnd fjallað um umsókn og engin grenndarkynning farið fram líkt og kveðið sé á um í gr. 12.5 byggingarreglugerðar nr. 441/1998.  Þá hafi kæranda verið synjað um byggingarleyfi á grundvelli þess að skort hafi þinglýst samþykki lóðarhafa nágrannalóðar en ekki hafi þurft samskonar þinglýst samþykki við útgáfu hins kærða byggingarleyfis og því hafi jafnræðis ekki verið gætt.

Málsrök Kópavogsbæjar:  Kópavogsbær krefst þess aðallega að kröfum kæranda verði vísað frá.  Kærufrestur sé samkvæmt 2. gr. reglugerðar um úrskurðarnefnd skipulags- og byggingarmála einn mánuður frá því að kæranda hafi orðið kunnugt um þá samþykkt sem hann kæri.  Byggingarleyfi hafi verið gefið út í ágúst 1998 og kæra því allt of seint fram komin.

Til vara sé þess krafist að kröfum kæranda verði hafnað þar sem ákvörðun sveitarstjórnar um veitingu byggingarleyfis hafi verið lögmæt.  Jafnframt sé bent á að í gögnum málsins liggi fyrir undirskrift kæranda við grenndarkynningu þar sem hann samþykki að bílskúrinn verði reistur.

Niðurstaða:  Í máli þessu er kærð sú niðurstaða byggingarfulltrúa frá 28. nóvember 2006 að ekki hafi verið sýnt fram á að útgáfa byggingarleyfis fyrir bílskúr á lóðinni að Álfhólsvegi 61 hafi verið haldin annmörkum og þar af leiði að synja beri kröfu kæranda um að bílskúrinn verði fjarlægður eða færður frá lóðamörkum og lækkaður. 

Þá krefst kærandi þess jafnframt fyrir úrskurðarnefndinni að byggingarleyfi fyrir umræddum bílskúr verði úrskurðað ólöglegt og að þar af leiðandi beri að fjarlægja hann.

Hin kærða afstaða byggingarfulltrúa frá 28. nóvember 2006 kemur fram í bréfi til kæranda og er svar við erindi sem skilja verður svo að krafist hafi verið íhlutunar byggingaryfirvalda og beitingar þvingunarúrræða.  Hefði afgreiðsla slíks erindis þurft að koma til kasta bæjarstjórnar og verður svar byggingarfulltrúa ekki talið fela í sér ákvörðun sem bindi enda á meðferð máls.  Sætir hin umdeilda afgreiðsla byggingarfulltrúa því ekki kæru, skv. 5. mgr. 8. gr. skipulags- og byggingarlaga nr. 73/1997, sbr. 2. mgr. 26. gr. stjórnsýslulaga nr. 37/1993, og verður þessum lið kærunnar því vísað frá.

Byggingarleyfi vegna bílskúrs að Álfhólsvegi 61 mun hafa verið gefið út á árinu 1998.  Var kærufrestur vegna ákvörðunar bæjaryfirvalda um byggingarleyfið því löngu liðinn er kæra barst úrskurðarnefndinni hinn 27. desember 2007, en fresturinn er einn mánuður frá því kæranda varð kunnugt eða mátti vera kunnugt um ákvörðunina, sbr. 5. mgr. 8. gr. skipulags- og byggingarlaga nr. 73/1997.  Voru því  ekki lengur skilyrði til þess að bera lögmæti leyfisins undir úrskurðarnefndina, er kæra í máli þessu barst nefndinni hinn 27. desember 2006, enda verður ekki fallist á að síðbúið erindi kæranda til bæjaryfirvalda geti markað upphaf nýs kærufrests varðandi leyfisveitinguna.  Ber því einnig skv. 1. mgr. 28. gr. stjórnsýslulaga nr. 37/1993 að vísa þessum þætti kærumálsins frá úrskurðarnefndinni.

Með vísan til þess er að framan greinir er málinu vísað í heild frá úrskurðarnefndinni.

Uppkvaðning úrskurðar í máli þessu hefur dregist verulega sökum mikils málafjölda sem skotið hefur verið til úrskurðarnefndarinnar.

Úrskurðarorð:

Kærumáli þessu er vísað frá úrskurðarnefndinni.

 

___________________________         
 Hjalti Steinþórsson        

 

____________________________        ____________________________
Ásgeir Magnússon                                         Þorsteinn Þorsteinsson               

 

 

 

 

 

des 22
Love0

81/2006 Hraungerði

Með

Ár 2008, þriðjudaginn 19. febrúar, kom úrskurðarnefnd skipulags- og byggingarmála saman til fundar í húsnæði nefndarinnar að Skúlagötu 21 í Reykjavík.  Mættir voru Hjalti Steinþórsson forstöðumaður, Ásgeir Magnússon héraðsdómari og Þorsteinn Þorsteinsson byggingarverkfræðingur. 

Fyrir var tekið mál nr. 81/2006, kæra á samþykkt sveitarstjórnar Skaftárhrepps frá 21. september 2006 um að afturkalla þá ákvörðun sína að veita byggingarleyfi fyrir vélageymslu að Hraungerði í Álftaveri og að leggja fyrir kæranda að hún verði fjarlægð. 

Í málinu er nú kveðinn upp svofelldur

úrskurður: 

Með bréfi til úrskurðarnefndar skipulags- og byggingarmála, dags. 19. október 2006, er barst nefndinni sama dag, kærir Karl Axelsson hrl., f.h. Þ, sem landeiganda og ábúanda að jörðinni Hraungerði í Álftaveri, þá ákvörðun sveitarstjórnar Skaftárhrepps frá 21. september 2006 að afturkalla áður veitt byggingarleyfi fyrir vélageymslu að Hraungerði og leggja fyrir kæranda að hún verði nú þegar fjarlægð en að öðrum kosti verði það gert á kostnað og ábyrgð hans.   

Krefst kærandi þess að hin kærða ákvörðun verði felld úr gildi og réttaráhrifum ákvörðunar um niðurrif verði frestað.  Af hálfu byggingaryfirvalda Skaftárhrepps hefur verið fallist á að framfylgja ekki ákvörðuninni um niðurrif umdeildrar vélageymslu á meðan mál þetta er til meðferðar hjá úrskurðarnefndinni og verður því ekki tekin afstaða til kröfu kæranda um frestun réttaráhrifa. 

Málavextir:  Samkvæmt fyrirliggjandi gögnum er jörðin Hraungerði í eigu kæranda og bróður hans og býr kærandi á jörðinni. 

Hinn 25. apríl 2005 voru á fundi skipulags- og byggingarnefndar Skaftárhrepps teknar fyrir umsóknir kæranda um leyfi til að rífa bílskúr, matshluta 23, og til að byggja vélageymslu á jörðinni Hraungerði í Álftaveri.  Samþykkti nefndin fyrir sitt leyti framlagðar teikningar að vélageymslunni en benti á að annað hús, matshluti 23, sem stæði á byggingarreitnum, yrði fyrst að víkja.  Var umsókn um niðurrif umrædds matshluta afgreidd með þeim hætti að fyrir þyrfti að liggja samþykki allra eigenda áður en byggingin yrði rifin.  Sveitarstjórn Skaftárhrepps staðfesti greindar afgreiðslur á fundi hinn 23. maí 2005 og voru niðurstöður tilkynntar kæranda með bréfum, dags. 16. júní 2005. 

Í kjölfarið hóf kærandi framkvæmdir á jörðinni og í bréfi kæranda til byggingarfulltrúa, dags. 22. apríl 2006, var tilkynnt að búið væri að rífa áður nefndan bílskúr sem og tvær aðrar byggingar á jörðinni og þremur dögum síðar var óskað eftir því að úttekt yrði gerð á grunni vegna byggingar stálgrindarhúss og átti úttekt sér stað 22. maí 2006.

Á fundi skipulags- og byggingarnefndar hinn 22. maí 2006 var tekið fyrir fyrrgreint bréf kæranda frá 22. apríl s.á. og svofelld bókun gerð:  „Nefndin vill ítreka að samkvæmt 43. gr. skipulags- og byggingarlaga er óheimilt að rífa hús nema að fengnu samþykki sveitarstjórnar.  Nefndin ítrekar fyrri afgreiðslu vegna niðurrifs bílskúrs, matshluti 23, og fer fram á að [kærandi] leggi fram samþykki fyrir þessum framkvæmdum frá meðeiganda fasteignanna“.  Jafnframt var tekin fyrir afgreiðsla nefndarinnar á erindi kæranda vegna byggingarleyfis frá 25. apríl 2005 og bókað:  „Nefndin vill standa við fyrri afgreiðslu og veita byggingarleyfi.  Byggingarfulltrúa er falið að ljúka málinu.“  Samþykkti sveitarstjórn ofangreindar afgreiðslur skipulags- og byggingarnefndar á fundi sínum hinn 8. júní 2006. 

Hinn 20. júní 2006 var fundur í sveitarstjórn Skaftárhrepps þar sem til umfjöllunar var afgreiðsla skipulags- og byggingarnefndar á byggingarleyfi kæranda, dags. 22. maí 2006.  Eftirfarandi var bókað:  „Vegna athugasemda lögmanna sem borist hafa byggingarfulltrúa og sveitarstjórn þann 29. maí og 13. júní 2006 ákveður sveitarstjórn að afturkalla tímabundið byggingarleyfi sem búið var að veita [kæranda].“  Var kæranda tilkynnt ákvörðun sveitarstjórnar með bréfi, dags. 21. júní s.á., þar sem jafnframt sagði svohljóðandi:  „Sveitarstjórn hefur engar athugasemdir við fyrirhugaða byggingu en afturköllun byggingarleyfisins gildir þar til leyfi landeigenda fyrir framkvæmdunum er fengið.“ 

Í kjölfar þessa ritaði lögmaður kæranda bréf til sveitarstjóra hreppsins þar sem því var meðal annars haldið fram að ákvörðun sveitarstjórnar væri ólögmæt og ógild.  Þá var tiltekið að kærandi hefði ekki hug á því að stöðva framkvæmdir.  Með bréfi, dags. 12. júlí 2006, svaraði lögmaður hreppsins bréfinu og greindi frá því að við athugun á málinu hefði komið í ljós að ekki hefðu verið uppfyllt lagaskilyrði fyrir veitingu byggingarleyfisins þar sem skilyrði 14. gr. ábúðarlaga nr. 80/2004 hefði ekki verið fullnægt.  Jafnframt var eftirfarandi tekið fram:  „…þessari skýringu er hér með komið á framfæri, en hennar er óbeint getið í niðurlagi tilkynningar sveitarstjóra í bréfi til [kæranda]dags. 21.6.2006…„afturköllun byggingarleyfis gildir þar til leyfi landeiganda fyrir framkvæmdum er fengið.““  Að lokum var þess farið á leit að sveitarfélagið yrði upplýst um það hvort og þá hvenær vænta mætti formlegs samþykkis meðeiganda jarðarinnar sem liggja þyrfti fyrir svo unnt væri að afgreiða málið.  Frestur til að svara bréfinu var veittur til 1. ágúst s.á. 

Byggingarstjóri kæranda óskaði með bréfi, dags. 18. júli 2006, eftir úttekt á burðarfyllingu undir sökklum vegna byggingar vélageymslunnar og í svarbréfi byggingarfulltrúa, dags. 24. júlí 2006, var bent á að byggingarleyfið hefði verið afturkallað og því bæri að stöðva framkvæmdir við bygginguna.  Þá var jafnframt tekið fram að engar úttektir myndu fara fram fyrr en umbeðin gögn lægju fyrir og byggingarleyfi hefði verið veitt að nýju. 

Með bréfi, dags. 17. ágúst 2006, var kæranda enn veittur 10 daga frestur til að afla nefnds samþykkis meðeiganda að jörðinni.  Einnig sagði svo:  „Ef ekki verður brugðist við þessari áskorun megið þér vænta þess að sveitarstjórn Skaftárhrepps muni þá þegar og án frekari viðvörunar afturkalla endanlega byggingarleyfið fyrir vélageymslunni.“  Var fyrirhuguðum framkvæmdum kæranda við vélageymsluna sérstaklega mótmælt og með bréfi byggingarfulltrúa, dags. 31. ágúst 2006, var kæranda tilkynnt með vísan til 56. gr. skipulags- og byggingarlaga nr. 73/1997 að framkvæmdir við bygginguna bæri að stöðva án tafar.  Hinn 1. september 2006 andmælti lögmaður kæranda athöfnum sveitarstjórnar og benti m.a. á að ákvæði ábúðarlaga ættu ekki við varðandi umdeildar byggingarframkvæmdir.  Kærandi hefði eingöngu nýtt sér séreignir sínar á jörðinni við atvinnustarfsemi sína og sameignir að því marki sem eignarhlutur hans stæði til.  Hinn 20. september 2006 var síðan óskað áfangaúttektar á stálgrind, bitum og þaki vélageymslunnar. 

Á fundi sveitarstjórnar Skaftárhrepps hinn 21. september 2006 var mál kæranda tekið til afgreiðslu.  Lögð voru fram fjölmörg bréf vegna málsins og eftirfarandi m.a. samþykkt:  „Að afturkalla byggingarleyfi fyrir byggingu vélageymslu samanber bókun sveitarstjórnar Skaftárhrepps þann 16. júní 2005.  Að lagt verði fyrir [kæranda] að fjarlægja nú þegar vélageymslu sem reist hefur verið að Hraungerði í sumar, eigi síðar en 20. október 2006.  Að öðrum kosti verði það gert á kostnað og ábyrgð [kæranda] samanber heimild í 56. gr. skipulags- og byggingarlaga nr. 73/1997.“ 

Hefur kærandi skotið ofangreindri samþykkt sveitarstjórnar um afturköllun byggingarleyfis og niðurrif vélageymslunnar til úrskurðarnefndarinnar eins og að framan greinir. 

Málsrök kæranda:  Kærandi heldur því fram að hann hafi hafist handa við undirbúning framkvæmda í framhaldi af því að byggingarleyfi hafi verið útgefið í júní 2005.  Veturinn 2005-2006 hafi kærandi staðið fyrir framkvæmdum innandyra, svo sem að sníða til og sjóða saman stálgrind hússins og á vormánuðum 2006 hafi framkvæmdir byrjað utandyra.  Eftir að honum hafi borist bréf um afturköllun byggingarleyfis til bráðabirgða hafi hann afráðið að halda áfram framkvæmdum til að forðast tjón. 

Kærandi telji að ekki hafi verið gætt málsmeðferðar- og efnisreglna stjórnsýslulaga við ákvarðanatökuna, sem sé án skýrrar og ótvíræðrar lagaheimildar, og því í andstöðu við lögmætisreglu stjórnsýsluréttar.  Þá sé efnislegum og lagalegum rökstuðningi ákvörðunarinnar áfátt.  Verulega hafi skort á að sýnt hafi verið fram á nauðsyn umdeildra athafna og vandséð að málefnaleg sjónarmið hafi legið til grundvallar ákvörðuninni. 

Byggingarleyfi hafi verið útgefið 16. júní 2005, en kæranda hafi fyrst orðið kunnugt um að sveitarstjórn gerði athugasemdir við leyfið þann 22. júní 2006, og hafi kærandi því verið í góðri trú um heimildir sínar til framkvæmda við vélageymsluna í mjög langan tíma.  Kærandi beri ekki ábyrgð á því þótt útgefið byggingarleyfi kunni e.t.v. að hafa verið veitt á grundvelli ófullnægjandi gagna sem honum hafi verið ókunnugt um og í slíkum tilvikum verði sveitarfélagið sem stjórnvald að bera hallann af afgreiðslu málsins. 

Við mat á því hvenær afturköllun samkvæmt 25. gr. stjórnsýslulaga sé heimil verði að líta til réttmætra væntinga málsaðila, góðrar trúar hans og réttaröryggis.  Þá mæli það almennt gegn ógildingu ákvörðunar ef eingöngu sé um að kenna mistökum stjórnvalds eða langt sé um liðið síðan ívilnandi ákvörðun hafi verið tekin.  Með hliðsjón af þessum sjónarmiðum verði afturköllun byggingarleyfis kæranda vart talin eiga lagastoð. 

Þá telji kærandi að krafa um niðurrif vélageymslunnar sé afar þungvæg og veigamikil aðgerð sem feli í sér mikið og óafturkræft tjón á verðmætum.  Opinberir aðilar geti ekki ráðist í slíkar athafnir nema á grundvelli skýrrar og ótvíræðrar lagaheimildar.  Ekki sé réttlætanlegt að grípa til niðurrifs bygginga nema brýna nauðsyn beri til þar sem niðurrif sé í eðli sínu neyðarúrræði.  Kærandi telji að sveitarfélaginu hafi borið lagaskylda til að taka til sérstakrar skoðunar athugasemdir hans við vinnubrögð sveitarfélagsins og taka málefnalega og rökstudda afstöðu til þeirra sjónarmiða áður en ákvörðun hafi verið tekin. 

Ekki verði séð að umrædd bygging falli undir 56. gr. laga nr. 73/1997 skv. orðanna hljóðan en byggingarleyfi hafi verið gefið út og byggingin reist í góðri trú kæranda um gildi þess leyfis sem brjóti ekki í bága við skipulag. 

Með hinni kærðu ákvörðun hafi verið brotið gegn ákvæðum 13., 14. og 15. gr. stjórnsýslulaga.  Gögn að baki ákvörðunartöku hafi m.a. verið umsögn og tölvupóstur lögmanns þar sem fram hafi komið nýjar og veigamiklar upplýsingar sem hafi haft verulega og afgerandi þýðingu við ákvörðunartökuna.  Kæranda hafi borist þessi gögn eftir óformlegum leiðum eftir að ákvörðun hafi verið tekin.  Telji kærandi að þarna hafi sveitarfélagið brotið á lögmætum andmælarétti hans í tvennum skilningi, en forsenda þess að aðili geti gætt hagsmuna sinna og tjáð sig um mál, svo fullt gagn sé að, sé að hann hafi aðgang að gögnum málsins.  Í greinargerð með frumvarpi því sem orðið hafi að stjórnsýslulögum hafi verið sérstaklega tekið fram að þegar aðila sé ókunnugt um að ný gögn eða upplýsingar hafi bæst við í máli hans, og telja verði að upplýsingar séu honum í óhag og hafi verulega þýðingu við úrlausn málsins, sé almennt óheimilt að taka ákvörðun í málinu fyrr en honum hafi verið gefinn kostur á að kynna sér upplýsingarnar og tjá sig um þær.  Kæranda hafi verið ókunnugt um að til skoðunar væri að taka sérstaka ákvörðun í máli hans 21. september 2006. 

Málsmeðferð sveitarfélagsins í máli þessu feli í sér brot á rannsóknarreglu 10. gr. og meðalhófsreglu 12. gr. stjórnsýslulaga en vegna þess hve íþyngjandi ákvörðunin sé hefði sveitarfélaginu borið sérstök skylda til að gæta vandaðra stjórnsýsluhátta í hvívetna og rannsaka á viðhlítandi hátt þau sjónarmið sem kærandi hefi lagt fram í málinu.  Jafnframt hefði borið að fjalla rækilega um minna íþyngjandi ákvarðanir sem hægt væri að grípa til áður en ákveðið hafi verið að krefjast niðurrifs.  Þá hafi rökstuðningi verið áfátt.

Málsrök Skaftárhrepps:  Af gögnum málsins verður ráðið að sveitarfélagið byggi gjörðir sínar á því að ekki hafi verið uppfyllt skilyrði 14. gr. ábúðarlaga nr. 80/2004 um að ábúandi sem óski eftir að gera endurbætur á mannvirkjum ábúðarjarðar eða byggja ný mannvirki skuli leita skriflegs leyfis jarðareiganda.  Áréttað hafi verið við veitingu upphaflegs byggingarleyfis að samþykki allra jarðareiganda þyrfti til mannvirkjagerðarinnar og þar sem fyrir hafi legið að lagaskilyrðum hafi ekki verið fullnægt að þessu leyti þá hafi sveitarstjórn tekið þá ákvörðun að afturkalla leyfið.  Þessa hafi verið óbeint getið í tilkynningu til kæranda, dags. 21. júní 2006, þar sem fram hafi komið að „…afturköllun byggingarleyfis gildir þar til leyfi landeiganda fyrir framkvæmdum er fengið.“  Þá sé því sérstaklega mótmælt að brotið hafi verið gegn ákvæðum stjórnsýslulaga nr. 37/1993. 

Jafnframt sé vísað til 1. mgr. 44. gr. skipulags- og byggingarlaga nr. 73/1997 þar sem kveðið sé á um hvenær heimilt sé að gefa út byggingarleyfi og bent á að byggingarfulltrúi hafi aldrei áritað aðaluppdrætti að skemmu kæranda sem sé meðal annars skilyrði þess að byggingarleyfi sé gefið út. 

Framkvæmdum hafi verið haldið áfram við vélageymsluna eftir að kæranda hafi verið tilkynnt um afturköllun byggingarleyfis og þrátt fyrir að því hafi verið synjað að gera úttekt á undirstöðuveggjum vélageymslunnar þar sem byggingarleyfi hafi þá verið afturkallað.  Telji sveitarfélagið að framkvæmdir kæranda brjóti gegn ákvæðum 48. gr. byggingarreglugerðar nr. 441/1998 en einnig hafi verið brotið gegn ákvæðum 39. gr. tilv. reglugerðar þar sem ekki hafi verið tilkynnt um múrarameistara fyrir verkið. 

Færð hafa verið fram frekari rök í máli þessu sem óþarft þykir að rekja frekar en úrskurðarnefndin hefur haft þau öll til hliðsjónar við úrlausn málsins. 

Niðurstaða:  Í máli þessu er þess krafist að felld verði úr gildi sú ákvörðun sveitarstjórnar Skaftárhrepps að afturkalla byggingarleyfi sem veitt hafði verið til byggingar vélageymslu að Hraungerði í Álftaveri og að leggja fyrir kæranda að fjarlægja bygginguna. 

Samkvæmt 25. gr. stjórnsýslulaga nr. 37/1993 getur stjórnvald afturkallað ákvörðun sína að eigin frumkvæði þegar það er ekki til tjóns fyrir aðila skv. 1. tl. ákvæðisins eða ákvörðun er ógildanleg skv. 2. tl. 25. gr. laganna.  Lýtur úrlausnarefni málsins að því hvort fullnægt hafi verið skilyrðum til afturköllunar umrædds byggingarleyfis á grundvelli 2. tl. 25. gr. stjórnsýslulaga, svo og hvort gætt hafi verið réttrar aðferðar við gerð og undirbúning hinnar kærðu ákvörðunar um afturköllun leyfisins og um að leggja fyrir kæranda að fjarlægja bygginguna.

Í 1. mgr. 43. gr. skipulags- og byggingarlaga nr. 73/1997 er kveðið á um að óheimilt sé að grafa grunn, reisa hús, rífa hús, breyta því, burðarkerfi þess, formi, svipmóti, eða notkun þess eða gera önnur þau mannvirki sem falla undir IV. kafla laganna nema að fengu leyfi viðkomandi sveitarstjórnar.  Í 4. mgr. 43. gr. fyrrgreindra laga segir að sá sem óski eftir leyfi skv. 1. mgr. skuli senda um það skriflega umsókn til hlutaðeigandi byggingarnefndar ásamt nauðsynlegum hönnunargögnum og skilríkjum, þar með töldu samþykki meðeigenda sé um sameign að ræða.  Er það því skilyrði fyrir veitingu byggingarleyfis að slíkt samþykki meðeigenda liggi fyrir ef um sameign er að ræða.  Samkvæmt 14. gr. ábúðarlaga nr. 80/2004 þarf og samþykki jarðareiganda fyrir endurbótum og nýjum mannvirkjum á jörð í ábúð. 

Ekki liggur annað fyrir en að land umræddrar jarðar sé í óskiptri sameign.  Samþykki meðeiganda kæranda að jörðinni lá ekki fyrir áður en leyfi fyrir byggingu vélageymslu var samþykkt í skipulags- og byggingarnefnd hinn 25. apríl 2005 en leyfið var allt að einu veitt og var sú ákvörðun áréttuð á fundi nefndarinnar hinn 22. maí 2006.  Hins vegar var tekið fram í bókun nefndarinnar að skúr sá sem fyrir væri á byggingarreitnum yrði fyrst að víkja og í sérstakri bókun um umsókn kæranda um leyfi til niðurrifs eldri skúrs var tekið fram að samþykki allra eigenda skyldi liggja fyrir áður en byggingin yrði rifin.  Verður að skilja bókun skipulags- og byggingarnefndar svo að ekki hafi verið fallist á umsókn kæranda um leyfi til niðurrifs eldri skúrs.  Þrátt fyrir þetta fjarlægði kærandi umræddan skúr og hóf framkvæmdir við byggingu vélageymslunnar. 

Sveitarstjórn sendi kæranda máls þessa bréf hinn 12. júlí 2006 og aftur hinn 17. ágúst 2006 þar sem honum var veitt færi á að veita upplýsingar um hvort samþykki meðeiganda fyrir framkvæmdunum fengist.  Kom kærandi á framfæri sjónarmiðum sínum við Skaftárhrepp varðandi umdeilt byggingarleyfi og ráðagerðir um afturköllun þess áður en hin kærða ákvörðun um afturköllun var tekin.

Þegar litið er til þess að kæranda var allt frá upphafi kunnugt um þá afstöðu skipulags- og byggingarnefndar að niðurrif eldra húss væri háð samþykki meðeigenda og að hann réðist í þá framkvæmd án tilskilins leyfis, svo og þess að honum var ítrekað gefinn kostur á að afla samþykkis og veittir frestir í því skyni, verður ekki fallist á að væntingar kæranda, góð trú hans eða það hversu seint endanleg ákvörðun var tekin, eigi að leiða til þess að meta beri hina umdeildu afturköllun ólögmæta. 

Með vísan til alls þess er að framan greinir verður að telja að sveitarstjórn hafi verið heimilt að afturkalla fyrri ákvörðun sína um veitingu byggingarleyfis fyrir vélargeymslu í landi Hraungerðis og þykir málsmeðferð við töku þeirrar ákvörðunar ekki hafa verið haldin þeim annmörkum að ógildingu varði.  Verður kröfu kæranda um ógildingu hinnar umdeildu afturköllunar því hafnað. 

Sveitarstjórn hefur jafnframt með hinni kærðu ákvörðun lagt fyrir kæranda að umrædd vélageymsla verði fjarlægð með vísan til 56. gr. skipulags- og byggingarlaga nr. 73/1997. 

Sýnt þykir að ákvörðun sveitarstjórnar um að gera kæranda skylt að fjarlægja umrædda vélageymslu hafi verið tekin í tilefni af ákvörðun um afturköllun leyfis fyrir byggingu hennar sem tekin var og tilkynnt kæranda á sama tíma.  Þrátt fyrir bréfaskriftir milli yfirvalda Skaftárhrepps og kæranda varðandi umdeilda byggingu verður ekki séð að kæranda hafi verið gefinn kostur á að tjá sig um þá ætlan sveitarstjórnar að krefjast þess að umrædd bygging yrði fjarlægð með vísan til 56. gr. skipulags- og byggingarlaga nr. 73/1997. 

Ljóst er að fyrrgreind ákvörðun er töluvert íþyngjandi fyrir kæranda, og getur m.a. haft talsverða fjárhagslega þýðingu fyrir hann.  Er það mat úrskurðarnefndarinnar að sveitarstjórn Skaftárhrepps hafi ekki verið heimilt að taka slíka ákvörðun án þess að gætt væri ákvæðis 13. gr. stjórnsýslulaga nr. 37/1993 um andmælarétt kæranda.  Verður ákvörðun sveitarstjórnar um að kæranda verði gert að fjarlægja nefnda vélageymslu því felld úr gildi. 

Uppkvaðning úrskurðar í máli þessu hefur dregist verulega sökum mikils málafjölda sem skotið hefur verið til úrskurðarnefndarinnar. 

Úrskurðarorð: 

Hafnað er kröfu um ógildingu samþykktar sveitarstjórnar Skaftárhrepps frá 21. september 2006 um afturköllun byggingarleyfis fyrir vélageymslu í landi jarðarinnar Hraungerðis í Skaftárhreppi.  Sú samþykkt sveitarstjórnar Skaftárhrepps, að leggja fyrir kæranda að fjarlægja vélageymsluna, er felld úr gildi. 

 

_____________________________
Hjalti Steinþórsson

 

_____________________________       ____________________________
Ásgeir Magnússon                                          Þorsteinn Þorsteinsson