Skip to main content
Úrskurðarnefnd umhverfis- og auðlindamála
des 22
Love0

27/2017 Grensásvegur / Síðumúli

Með

Árið 2017, föstudaginn 1. desember, kom úrskurðarnefnd umhverfis- og auðlindamála saman til fundar í húsnæði nefndarinnar að Skuggasundi 3, Reykjavík. Mættir voru Ómar Stefánsson varaformaður, Ásgeir Magnússon dómstjóri og Þorsteinn Þorsteinsson byggingarverkfræðingur.

Fyrir var tekið mál nr. 27/2017, kæra á ákvörðun borgarráðs Reykjavíkur frá 9. febrúar 2017 um að samþykkja nýtt deiliskipulag fyrir óskipta lóð Grensásvegar 16A, Síðumúla 37 og Síðumúla 39 og ákvörðun byggingarfulltrúans í Reykjavík frá 18. júlí s.á. um að samþykkja byggingarleyfi fyrir niðurrifi á bílastæðahúsi að Grensásvegi 16A.

Í málinu er nú kveðinn upp svofelldur

úrskurður:

Með bréfi til úrskurðarnefndar umhverfis- og auðlindamála, dags. 8. mars 2017, er barst nefndinni 9. s.m., kærir Fróði ehf., eigandi 1. hæðar og kjallara Síðumúla 37, Reykjavík, þá ákvörðun borgarráðs Reykjavíkur frá 9. febrúar 2017 að samþykkja nýtt deiliskipulag fyrir lóðina Grensásveg 16A, Síðumúla 37 og Síðumúla 39. Með bréfi, dags. 16. mars 2017, er barst nefndinni sama dag, kærir Steinnes sf., Síðumúla 34, Reykjavík, sömu ákvörðun borgarráðs og verður  það mál, sem er nr. 32/2017, sameinað máli þessu.

Gera kærendur þá kröfu að hin kærða ákvörðun verði felld úr gildi og réttaráhrifum hennar frestað meðan málið er til meðferðar hjá úrskurðarnefndinni. Í ljósi þess að ákvörðun um deiliskipulag felur ekki í sér heimild til að hefja framkvæmdir, og að málið þykir nú nægilega upplýst til að það verði tekið til endanlegs úrskurðar, verður ekki tekin afstaða til kröfunnar um frestun réttaráhrifa.

Með bréfi, dags. 25. ágúst 2017, er barst nefndinni sama dag, kærir Fróði ehf. þá ákvörðun byggingarfulltrúans í Reykjavík frá 18. júlí 2017 að samþykkja byggingarleyfi til niðurrifs á bílastæðahúsi að Grensásvegi 16A. Er gerð krafa um ógildingu ákvörðunarinnar og að framkvæmdir verði stöðvaðar til bráðabirgða á meðan málið er til meðferðar fyrir úrskurðarnefndinni. Verður það kærumál, sem er nr. 94/2017, sameinað máli þessu, þar sem hagsmunir kæranda þykja ekki standa því í vegi og málin auk þess samofin. Þar sem málið verður nú tekið til endanlegs úrskurðar verður ekki tekin afstaða til framkominnar stöðvunarkröfu.

Gögn málsins bárust úrskurðarnefndinni frá Reykjavíkurborg 22. mars og 4. september 2017.

Málavextir: Á fundi sínum 16. desember 2015 samþykkti umhverfis- og skipulagsráð Reykjavíkur að auglýsa tillögu að deiliskipulagi fyrir  óskipta lóð Grensásvegar 16A, Síðumúla 37 og Síðumúla 39, að beiðni hluta lóðareigenda. Fól tillagan í sér að byggt yrði við núverandi húsnæði á lóðinni og að það yrði nýtt sem íbúðir, hótel og skrifstofu- og þjónustuhúsnæði. Eftir staðfestingu borgarráðs var tillagan auglýst til kynningar 10. febrúar 2016 með athugasemdafresti til 23. mars s.á. og bárust athugasemdir frá kærendum innan frestsins. Málinu var síðan frestað á fundi umhverfis- og skipulagsráðs 1. apríl 2016 þar sem skorti á samþykki allra eigenda lóðarinnar.

Málið var tekið fyrir að nýju á fundi umhverfis- og skipulagsráðs 2. nóvember 2016 og tillagan samþykkt, með vísan til umsagnar skipulagsfulltrúa, dags. 28. október s.á. Með bréfi, dags. 25. nóvember s.á., gerði Skipulagsstofnun athugasemdir við auglýsingu um samþykkt deiliskipulagsins, þar sem afmörkun þess væri ekki í samræmi við ákvæði 2. mgr. 37. gr. skipulagslaga nr. 123/2010. Þá gerði stofnunin einnig athugasemd við að samráð virtist ekki hafa verið haft við alla lóðarhafa við vinnslu skipulagstillögunnar, sbr. 4. mgr. 12. gr. skipulagslaga. Var það mat stofnunarinnar að gera hefði átt skipulagslýsingu fyrir deiliskipulagsvinnu á þessu svæði og að ekki hefði verið gerð grein fyrir umhverfisáhrifum vegna tillögunnar skv. 5. mgr. 12. gr. skipulagslaga.

Á fundi umhverfis- og skipulagsráðs 14. desember 2016 var lagður fram breyttur deiliskipulagsuppdráttur ásamt svarbréfi umhverfis- og skipulagssviðs, dags. 12. s.m., í tilefni af athugasemdum Skipulagsstofnunar. Var málinu vísað til borgarráðs, sem staðfesti afgreiðsluna hinn 22. desember s.á. Með bréfi, dags. 12. janúar 2017, gerði Skipulagsstofnun athugasemdir við tillöguna þar sem ítrekað var mikilvægi þess að við deiliskipulagsgerð sé litið til þess að tillögur nái yfir heildstætt svæði, sbr. 2. mgr. 37. gr. skipulagslaga. Á fundi umhverfis- og skipulagsráðs 1. febrúar s.á. var tillagan tekin fyrir að nýju og hún samþykkt, með vísan til umsagnar skipulagsfulltrúa, dags. 26. janúar 2017. Var afgreiðslan staðfest af borgarráði 9. febrúar s.á. og tók skipulagið gildi með birtingu auglýsingar í B-deild Stjórnartíðinda 2. mars 2017.

Á embættisafgreiðslufundi byggingarfulltrúa 16. febrúar 2016 var tekin fyrir umsókn um leyfi til niðurrifs á bílastæðahúsi að Grensásvegi 16A. Var málinu frestað og umsækjanda bent á að hafa samband við embætti byggingarfulltrúa. Hinn 1. mars s.á. var málið tekið fyrir að nýju og bókað að skipulagsferli væri ólokið og málinu frestað að nýju. Því var enn frestað á fundi byggingarfulltrúa 14. apríl 2017, þar sem ekki lá fyrir samþykki meðeigenda. Umsóknin var að lokum samþykkt á embættisafgreiðslufundi byggingarfulltrúa 18. júlí 2017 og byggingarleyfi gefið út 26. s.m.

Málsrök kærenda: Kærandinn að Síðumúla 37 tekur fram að hann sé eigandi húsnæðis í nefndu húsi sem standi á heildarlóðinni Síðumúla 37, Síðumúla 39 og Grensásvegi 16A.

Kærandinn bendir í fyrsta lagi á það að borgaryfirvöld kunni að hafa verið vanhæf við töku ákvörðunar um skipulag á lóðinni einni og sér vegna verulegra fjárhagslegra hagsmuna af gildistöku skipulagsins. Ástæða þess sé sú að með kaupsamningi, dags. 26. janúar 2016, hafi Reykjavíkurborg selt húsið að Síðumúla 39, ásamt 41,2% hlutdeild í bílastæðahúsi, á 311.000.000 króna. Í kaupsamningi hafi jafnframt verið seldur byggingarréttur „… sem samþykktur verður í nýju deiliskipulagi á heildarlóðinni Grensásvegur 16 og Síðumúla 37 og 39 er kr. 40.000 pr. m2 og er eignarhlutur seljanda í heildarbyggingarrétti 41,41%. Greiðsla fyrir byggingarréttinn verður innt af hendi þegar nýtt deiliskipulag hefur tekið gildi í B-deild Stjórnartíðinda.“ Þá sé kveðið á um það í kaupsamningi að hafi hið nýja deiliskipulag ekki tekið gildi fyrir 1. maí 2016 frestist afsal þar til deiliskipulag hafi verið staðfest og að sala byggingarréttarins sé óháð því hvort samkomulag náist við aðra lóðarhafa um kaup þess réttar. Að mati kæranda felist í orðalagi kaupsamningsins fyrirheit seljanda um samþykki nýs deiliskipulags, hvort sem skilyrði laga til þess kunni að vera uppfyllt eða ekki.

Ekki hafi verið gætt að lögmætisreglu stjórnsýsluréttar við töku hinnar kærðu ákvörðunar, enda sé hún haldin verulegum göllum og lagareglur er um málið gildi þverbrotnar. Skipulagsstofnun hafi gert margvíslegar athugasemdir við afgreiðslu umræddrar skipulagstillögu, sem hafi falið í sér að gera þyrfti nýtt skipulag en ekki að gera breytingu á eldra skipulagi. Athugasemdirnar hafi lotið bæði að efni og formi deiliskipulagsins, en sveitarstjórn hafi ekki brugðist við athugasemdum stofnunarinnar um form skipulagsins, svo sem henni hafi borið að gera, sbr. 1. mgr. 42. gr. skipulagslaga nr. 123/2010. Þær athugasemdir hafi að mestu lotið að því að ekki hafi verið unnin lýsing fyrir tillögu að nýju skipulagi, eins og skylt sé skv. 1. mgr. 40. gr. skipulagslaga. Þá hafi verið gerð athugasemd við að ekki hafi allir landeigendur staðið að ósk um gerð deiliskipulags, eins og skylt sé að lögum, þar sem kærandi hafi ekki staðið að henni.

Ekkert samráð hafi verið haft við kæranda, þrátt fyrir að í deiliskipulaginu sé gert ráð fyrir verulega breyttum notum á lóðinni og umfangsmiklum framkvæmdum, þ. á m. á húseign hans. Sé vandséð hvernig tillagan geti náð fram að ganga þegar litið sé til þess að engin grein sé gerð fyrir hlutdeild hinna ýmsu lóðarhafa í framkvæmdunum, breyttum eignarhlutföllum eða skiptingu kostnaðar. Þá séu eigendur húseignanna á lóðinni aðilar að sérstökum húsfélögum er nái til einstakra húsa, en jafnframt séu þeir aðilar að húsfélagi er nái til allra húsanna saman. Í 3. gr. laga nr. 26/1994 um fjöleignarhús komi fram að ákvæði laganna gildi, eftir því sem við geti átt, um þau atriði og málefni sem sameiginleg séu, svo sem um lóð sé hún sameiginleg að öllu leyti eða nokkru. Þessa atriðis hafi ekki verið gætt er einn húseigandi hafi óskað eftir að unnin yrði deiliskipulagstillaga fyrir alla lóðina. Hafi Reykjavíkurborg verið skylt að hafna framkominni beiðni vegna skorts á samþykki allra lóðarhafa. Vegna skýlausra brota á fjöleignarhúsalögum beri að ógilda ákvörðun borgarráðs.

Þá sé deiliskipulagstillagan og samþykkt hennar háð verulegum efnislegum annmörkum. Bent sé á að skv. 2. mgr. 37. gr. skipulagslaga skuli tillögur að deiliskipulagi ná yfir heildstæð svæði, en samkvæmt borgarvefsjá sé ekkert deiliskipulag í gildi fyrir Síðumúla og Ármúla að Suðurlandsbraut.

Samþykktar framkvæmdir samkvæmt hinu kærða byggingarleyfi muni leiða til mikils óhagræðis, m.a. með tilheyrandi girðingum og skertu aðgengi að fasteign kæranda.

Af hálfu þess kæranda sem er eigandi hluta Síðumúla 34 er á það bent að með nýju deiliskipulagi séu hagsmunir hans verulega skertir vegna fyrirsjáanlegrar verðrýrnunar fasteignar hans sökum skerts útsýnis, einkum frá íbúðum á 4. og 5. hæð. Þetta fái stoð í umsögn skipulagsfulltrúa borgarinnar þar sem tekið sé fram: „Er einnig bent á að um er að ræða möguleg áhrif útsýnisskerðingar og skuggavarps á atvinnuhúsnæði þar sem starfsemi fer fram á daginn en ekki íbúðir eða garða, þar sem aukið skuggavarp getur vissulega skert gæði lóða.“ Í dag sé einstaklega mikið útsýni frá efri hæðum húss kæranda og þaðan sjáist yfir alla austurborgina og allur fjallahringurinn. Fram kemur í álits- og matsgerð löggilts fasteignasala um áhrif samþykktra breytinga á verð fasteignar kæranda að „verðrýrnun á Síðumúla 34, Reykjavík er almennt 5% á 1., 2., og 3. hæð hússins. Verðrýrnun á 4. hæðinni er 7% og verðrýrnun á 5. hæðinni er 12%“.

Hvað hið kærða byggingarleyfi varði telji kærandinn að Síðumúla 37 að við útgáfu þess hafi borið að afla samþykkis allra eigenda, þ.e. allra lóðarhafa. Bygging sú sem leyfið nái til standi ásamt tveimur öðrum húsum á einni sameiginlegri lóð. Gildi því ákvæði 3. gr. laga nr. 26/1994 um fjöleignarhús um ákvarðanir er snerti að öllu eða nokkru leyti útlit og heildarsvip lóðar og mannvirkja er á henni standi.

Málsrök Reykjavíkurborgar: Af hálfu borgaryfirvalda er á því byggt að málsmeðferð hinnar kærðu skipulagsbreytingar hafi að öllu leyti verið í samræmi við ákvæði skipulagslaga nr. 123/2010 og stjórnsýslulaga nr. 37/1993.

Sveitarstjórn sé heimilt að falla frá gerð lýsingar ef allar meginforsendur deiliskipulagsins liggi fyrir í aðalskipulagi, sbr. 40. gr. skipulagslaga, líkt og hér eigi við. Einungis sé verið að nýta lítinn hluta af þeim heimildum sem séu tilgreindar í aðalskipulagi. Þannig sé gert ráð fyrir  hækkun húsanna að Síðumúla 37 og 39 um eina hæð en að Grensásvegur 16A hækki um tvær hæðir. Gert sé ráð fyrir hótelstarfsemi og verslunarrými að Grensásvegi 16A og verði 40-65 íbúðir á efri hæðum.

Við undirbúning tillögunnar hafi annar kærenda ekki verið búinn að festa kaup á eign sinni að Síðumúla 37. Þegar vinna við deiliskipulagstillöguna hafi farið af stað hafi sú eign verið til sölu og ekki kominn nýr eigandi. Það að umrædd ákvörðun hafi ekki verið lögð fyrir kærandann komi ekki að sök þar sem hann hafi allt að einu gert athugasemdir við auglýsta deiliskipulagstillögu. Það að samráð sé ekki haft við eiganda eignar sem deiliskipulag varði verði ekki talið til annmarka á málsmeðferð skipulagsins í ljósi aðstæðna, sbr. úrskurð úrskurðarnefndar skipulags- og byggingarmála nr. 42/2003. Skipulagsvaldið sé hjá sveitarfélaginu hvort sem tillögur um gerð deiliskipulags stafi frá því eða einstökum eigendum. Skipulagsvaldi Reykjavíkurborgar séu ekki sett takmörk vegna eignarhalds á landi eða lóðum, sbr. niðurstöðu framangreinds úrskurðar.

Þegar embætti skipulagsfulltrúa berist erindi frá lóðarhöfum er varði deiliskipulagningu lóðar hafi sú vinnuregla verið viðhöfð að kalla eftir samþykki sameigenda lóðarinnar fyrir umsókninni án þess að krafa sé gerð um það í lögum, enda geti skipulagsákvarðanir ekki falið í sér ráðstöfun eignarréttinda milli sameigenda.

Í greinargerð hins umþrætta deiliskipulags sé skýrt tekið fram hver sé afmörkun skipulagssvæðisins. Lóðin afmarkist af götum á þrjá vegu. Sé afmörkunin í samræmi við þróunarsvæði í aðalskipulagi og verði fyrsta skref í átt að deiliskipulagi fyrir reitinn allan. Samkvæmt gr. 5.3.1. í skipulagsreglugerð nr. 90/2013 þurfi að færa rök fyrir afmörkun skipulagssvæðis. Reiturinn afmarkist af Grensásvegi til austurs, Fellsmúla til suðurs, Síðumúla til vesturs og Grensásvegi 18 til norðurs. Deiliskipulagið taki til einnar sameiginlegrar lóðar með þremur sjálfstæðum þriggja hæða húsum með kjallara. Á milli Grensásvegar 16a og Síðumúla 39 sé einnar hæðar bílageymsluhús fyrir 55 bíla, í húsi og á þaki. Rökin fyrir því að deiliskipulag sé afmarkað á þennan hátt séu þau að götureiturinn milli Síðumúla annars vegar og Grensásvegar/Ármúla hins vegar og frá Selmúla til Fellsmúla sé alls 4,5 ha. Vegna stærðar götureitsins verði hann deiliskipulagður í áföngum. Í byggðum hverfum, eins og um ræði í þessu tilviki, liggi fyrir umferðarskipulag og samsetning atvinnurekstrar á viðkomandi svæði. Hús innan reitsins séu ólík að formi og gerð og því verði ekki séð að skipulagsleg rök eða forsendur mæli sérstaklega fyrir um að deiliskipuleggja skuli svo stórt svæði í einu.

Málsmeðferð umþrætts byggingarleyfis hafi að öllu leyti verið í samræmi við hið nýja deiliskipulag umræddrar lóðar, sem samþykkt hafi verið í borgarráði 22. desember 2016, ákvæði laga nr. 160/2010 um mannvirki og stjórnsýslulög nr. 37/1993.

Athugasemdir leyfishafa: Leyfishafi vísar til þess að fram komi á skýringarmynd með hinu kærða deiliskipulagi að útsýnisskerðing frá Síðumúla 34 verði óveruleg og að ekki hafi legið fyrir deiliskipulag sem gæfi eiganda þess húsnæðis væntingar um hámarkshæð húsa. Húsið að Síðumúla 34 sé hærra en leyfileg hæð húss nr. 39 eftir breytinguna. Mat á verðrýrnun sé ekki marktækt enda um einhliða mat að ræða. Um sé að ræða þróunarsvæði Reykjavíkurborgar og því sé ljóst að eigendur fasteigna þurfi að þola að hverfið taki breytingum ef fyrirhuguð uppbygging borgarinnar eigi að verða að veruleika. Skýringaruppdráttur sýni að enginn skuggi muni falla á Síðumúla 34 frá Síðumúla 37 og 39. Loks liggi fyrir að bílastæðafjöldi samkvæmt skipulaginu sé í samræmi við gildandi aðalskipulag, skipulagslýsingu fyrir svæði merkt Þ57 í aðalskipulagi og stefnu Reykjavíkurborgar í samgöngumálum.

Aðgengi kæranda að eign sinni að Síðumúla 37 verði ekki skert frá því sem fyrir hafi verið og kappkostað verði að fyrirhugaðar framkvæmdir muni hafa sem minnsta röskun í för með sér. Ótvírætt sé að byggingarleyfið veiti heimild til að rífa húsnæði sem kærandi sé ekki eigandi að og að það feli ekki í sér ráðstöfun neinna lögvarinna hagsmuna hans. Hlutdeild hans í sameiginlegri lóð færi honum engan ráðstöfunarrétt yfir umræddri fasteign. Ljóst sé af lóðarleigusamningum að um þrjár sjálfstæða lóðarhluta sé að ræða sem saman mynda eina lóð. Í úrskurði úrskurðarnefndar umhverfis- og auðlindamála nr. 44/2009, þar sem sams konar álitaefni hafi verið til úrlausnar fyrir nefndinni, segi m.a.: „Lóðin Láland 17-23 (stök nr.) er ein óskipt lóð, að stærð 4323 ferm., skv. viðfestum uppdrætti. Lóðin Láland nr. 19 er hluti af þeirri lóð. Samhljóða ákvæði er í samningi um lóðina nr. 21 við Láland. Verður að skilja tilgreind ákvæði deiliskipulags svæðisins og lóðarleigusamninga á þann veg að ekki hafi verið skylt að afla samþykkis annarra rétthafa hinnar sameiginlegu lóðar til framkvæmda á sérgreindum lóðarhluta byggingarleyfishafa.“

Ekki sé hægt að túlka ákvæði laga nr. 26/1994 um fjöleignarhús svo rúmt að þau taki almennt til hagnýtingar húseigenda á lóðum undir fasteignum þeirra. Það sé beinlínis tilgangurinn með skiptingu lóðarinnar að Grensásvegi 16a, Síðumúla 37 og 39 í tiltekna byggingarreiti að afmarka nýtingarrétt hvers lóðarhafa um sig, þar með talið byggingarrétt.

Niðurrif húsa á sameiginlegri lóð sé einungis breyting á þeim lóðarhluta sem undir húsinu sé og hafi ekki varanleg áhrif á lóð sem sé til sameiginlegra nota. Fasteignin að Síðumúla 37 verði ekki skert með útgáfu niðurrifsleyfis eða fyrirhuguðum framkvæmdum.

Niðurstaða: Í máli þessu er deilt um þá ákvörðun borgarráðs Reykjavíkur frá 9. febrúar 2017 að samþykkja nýtt deiliskipulag fyrir sameiginlega lóð Grensásvegar 16A, Síðumúla 37 og Síðumúla 39 og þá ákvörðun byggingarfulltrúans í Reykjavík að samþykkja byggingarleyfi til niðurrifs bílastæðahúss að Grensásvegi 16A með stoð í því skipulagi.

Sveitarstjórnir bera ábyrgð á og annast gerð deiliskipulags skv. 3. mgr. 3. gr. og 1. mgr. 38. gr. skipulagslaga nr. 123/2010. Eðli máls samkvæmt geta skipulagsáætlanir haft fjárhagslega þýðingu fyrir sveitarfélög og haft áhrif bæði á kostnaðar- og tekjuhlið í bókhaldi þeirra. Leiðir sú staðreynd ekki til vanhæfis borgarráðs til þess að samþykkja deiliskipulagsáætlun.

Þegar vinna við gerð deiliskipulagstillögu hefst skal sveitarstjórn taka saman lýsingu á skipulagsverkefninu þar sem fram kemur hvaða áherslur sveitarstjórnin hafi við deiliskipulagsgerðina og upplýsingar um forsendur og fyrirliggjandi stefnu og fyrirhugað skipulagsferli, svo sem um kynningu og samráð við skipulagsgerðina gagnvart íbúum og öðrum hagsmunaaðilum, sbr. 1. mgr. 40. gr. skipulagslaga. Í 3. mgr. ákvæðisins kemur fram að sveitarstjórn sé heimilt að falla frá gerð slíkrar lýsingar ef allar meginforsendur deiliskipulagsins liggja fyrir í aðalskipulagi. Í Aðalskipulagi Reykjavíkur 2010-2030 er á umræddu svæði, sem merkt er M2e, gert ráð fyrir skrifstofum, rýmisfrekri smásöluverslun, stofnunum, ráðgjafar- og þjónustufyrirtækjum, fjármálastarfsemi, veitingastöðum og hótelum. Léttur iðnaður er einnig heimill á svæðinu, s.s. prentiðnaður og verkstæði, þar sem aðstæður leyfa. Þá er íbúðarhúsnæði heimilt á efri hæðum bygginga, enda verði tryggð viðeigandi gæði á lóðum viðkomandi bygginga samkvæmt nánara ákvæði þar um í deiliskipulagi. Hæðir bygginga verði að jafnaði 4-8. Þar kemur og fram áætluð aukning húsnæðis um 80 þúsund m2, þar af mögulega 300 íbúðir.

Í 2. mgr. 37. gr. skipulagslaga kemur fram að deiliskipulag skuli gera fyrir einstök svæði eða reiti þar sem framkvæmdir eru fyrirhugaðar og skal jafnan miða við að það taki til svæða sem mynda heildstæða einingu. Í greinargerð sem fylgdi frumvarpi því er varð að skipulagslögum kemur fram að með þessu hafi ætlunin verið að koma í veg fyrir að skipulagðar séu einstakar lóðir þó að slíkt geti þó stundum átt við. Sveitarstjórn hefur samkvæmt orðalaginu „jafnan“ nokkurt svigrúm til að ákveða mörk svæðis sem deiliskipulag á að taka til, en orðlagið veitir sveitarstjórnum þó ekki frelsi til að ákvarða mörkin án málefnalegra sjónarmiða og skipulagsraka. Með deiliskipulagi er markmiðið m.a. að útfæra nánar ákvæði aðalskipulags, taka ákvarðanir um notkun lóða og stuðla að skynsamlegri og hagkvæmri nýtingu lands. Við skipulagsgerð skal og tryggja réttaröryggi einstaklinga og lögaðila þótt almannahagsmunir séu hafðir að leiðarljósi, sbr. 1. gr. skipulagslaga. Hið kærða deiliskipulag tekur til 4.484 m2 lóðar, sem tilheyrir um 4,5 ha götureits sem þegar er byggður en ekki verið deiliskipulagður. Í gr. 5.3.1. í skipulagsreglugerð nr. 90/2013 er tekið fram að í greinargerð deiliskipulags skuli færð rök fyrir afmörkun skipulagssvæðisins. Í greinargerð umrædds deiliskipulags kemur fram að vegna stærðar skipulagssvæðisins, þ.e. götureits sem afmarkast af Síðumúla, Fellsmúla, Grensásvegi, Ármúla og Selmúla, verði það deiliskipulagt í áföngum og sé þetta deiliskipulag fyrsti áfangi þess. Með vísan til þess að í aðalskipulagi kemur fram ætluð aukning byggingarmagns og fjöldi íbúða á svæðinu, ásamt rökstuðningi þeim sem fram kemur í greinargerð deiliskipulagsins, verður að telja að sveitarfélaginu hafi verið heimilt að afmarka deiliskipulagið með þeim hætti sem gert var.

Með vísan til alls þess sem að framan er rakið verður kröfu kærenda um ógildingu hins kærða deiliskipulags hafnað.

Að framangreindri niðurstöðu fenginni á hið kærða byggingarleyfi sér stoð í gildandi deiliskipulagi umrædds svæðis, sem samþykkt var með áðurgreindri skipulagsákvörðun. Þá liggur fyrir að leyfið fól í sér heimild til niðurrifs bílageymsluhúss, sem að hluta til er í eigu umsækjanda, og að samþykki meðeigenda þess lá fyrir við samþykki umsóknarinnar. Að því virtu, og þar sem ekki liggur fyrir að annmarkar hafi verið á málsmeðferð við samþykkt leyfisins, verður gildi þess ekki raskað.

Uppkvaðning úrskurðar í máli þessu hefur dregist sökum mikils fjölda mála sem skotið hefur verið til úrskurðarnefndarinnar.
 

Úrskurðarorð:

Hafnað er kröfu kærenda um ógildingu á ákvörðun borgarráðs Reykjavíkur frá 9. febrúar 2017 um að samþykkja nýtt deiliskipulag fyrir sameiginlega lóð Grensásvegar 16A, Síðumúla 37 og Síðumúla 39.

Hafnað er kröfu kæranda um ógildingu á ákvörðun byggingarfulltrúans í Reykjavík frá 18. júlí 2017 um að samþykkja byggingarleyfi til niðurrifs á bílastæðahúsi að Grensásvegi 16A.

____________________________________
Ómar Stefánsson

______________________________              _____________________________
Ásgeir Magnússon                                                  Þorsteinn Þorsteinsson

 

des 22
Love0

15/2017 Hellubraut

Með
Árið 2017, mánudaginn 15. maí, kom úrskurðarnefnd umhverfis- og auðlindamála saman til fundar í húsnæði nefndarinnar að Skuggasundi 3, Reykjavík. Mættir voru Ómar Stefánsson varaformaður, Ásgeir Magnússon dómstjóri og Þorsteinn Þorsteinsson byggingarverkfræðingur.

Fyrir var tekið mál nr. 15/2017, kæra á ákvörðun bæjarstjórnar Hafnarfjarðar frá 9. nóvember 2016 um að samþykkja breytingu á deiliskipulagi vegna lóðanna Hellubraut 5 og 7.

Í málinu er nú kveðinn upp svofelldur

úrskurður:

Með bréfi til úrskurðarnefndar umhverfis- og auðlindamála, dags. 1. febrúar 2017, er barst nefndinni sama dag, kæra eigendur, Hamarsbraut 8, og, Hamarsbraut 6, Hafnarfirði, þá ákvörðun bæjarstjórnar Hafnarfjarðar frá 9. nóvember 2016 að samþykkja breytingu á deiliskipulagi vegna lóðanna Hellubraut 5 og 7. Er þess krafist að ákvörðunin verði felld úr gildi. Þess er jafnframt krafist að réttaráhrifum hinnar kærðu ákvörðunar verði frestað á meðan málið er til meðferðar fyrir úrskurðarnefndinni. Þykir málið nægilega upplýst til að það verði tekið til endanlegs úrskurðar og er því ekki tilefni til að taka afstöðu til kröfu kærenda um frestun réttaráhrifa.

Með bréfi, dags. 28. febrúar 2017, er barst nefndinni sama dag, kærir eigandi, Hellubraut 9, Hafnarfirði, sömu ákvörðun bæjarstjórnar Hafnarfjarðar frá 9. nóvember 2016 um að samþykkja breytingu á deiliskipulagi fyrir Hellubraut 5 og 7. Verður það kærumál, sem er nr. 23/2017, sameinað máli þessu þar sem hagsmunir kærenda þykja ekki standa því í vegi.

Gögn málsins bárust úrskurðarnefndinni 14. febrúar og 7. apríl 2017.

Málavextir: Á afgreiðslufundi skipulags- og byggingarfulltrúa 12. ágúst 2015 var tekin fyrir beiðni um breytt deiliskipulag fyrir lóðir nr. 5 og 7 við Hellubraut. Var óskað eftir heimild til að rífa friðað hús á lóð nr. 7 og lögð fram áform um að reisa tvö einbýlishús á lóðunum nr. 5 og 7 við Hellubraut. Ákveðið var að vísa erindinu til umsagnar Minjastofnunar Íslands og síðan til skipulags- og byggingarráðs. Á fundi ráðsins 22. september s.á. var lögð fram umsögn Minjastofnunar og málinu frestað með vísan til hennar og óskað eftir nánari upplýsingum um byggingaráform. Á fundi sínum 14. júní 2016 samþykkti skipulags- og byggingarráð að heimila lóðarhafa að vinna breytingu á deiliskipulagi á eigin kostnað. Hinn 28. s.m. var samþykkt að auglýsa tillögu að breytingu á deiliskipulagi í samræmi við 1. mgr. 43. gr. skipulagslaga nr. 123/2010. Jafnframt var samþykkt að kynna tillöguna sérstaklega fyrir næstu nágrönnum með bréfi. Á fundi skipulags- og byggingarráðs 18. október s.á. var lögð fram umsögn skipulagsfulltrúa um þær athugasemdir sem borist höfðu. Var hún samþykkt og lagt til við bæjarstjórn að deiliskipulagsbreytingin yrði samþykkt, sem og var gert á fundi bæjarstjórnar 9. október 2016. Deiliskipulagsbreytingin tók gildi með auglýsingu í B-deild Stjórnartíðinda 31. janúar 2017.

Með hinni kærðu deiliskipulagsbreytingu er nýtingarhlutfall lóðarinnar Hellubraut 5 hækkað úr 0,45 í 0,53 og heimilað að reisa þar tveggja hæða einbýlishús, en samkvæmt eldra deiliskipulagi var heimilt að reisa þar hús á einni og hálfri hæð. Heimilað er að rífa núverandi mannvirki á lóðinni Hellubraut 7 og byggja í þess stað tveggja hæða einbýlishús og heimilað nýtingarhlutfall lóðarinnar hækkað úr 0,45 í 0,60.

Málsrök kærenda: Kærendur að Hamarsbraut taka fram að hin samþykkta deiliskipulagsbreyting sé haldin svo verulegum efnis- og formannmörkum að ógildingu varði. Í fyrsta lagi sé hin samþykkta deiliskipulagsbreyting í andstöðu við almenna skilmála í gildandi deiliskipulagi að því er varði leyfilegt nýtingarhlutfall. Í almennum skilmálum deiliskipulags svæðisins frá 2011 sé skýrt tekið fram að nýtingarhlutfall einbýlishúsalóða norðan Mýrargötu skuli vera að hámarki 0,45. Með hinni samþykktu deiliskipulagsbreytingu fari heimilað nýtingarhlutfall Hellubrautar 5 upp í 0,53 og nýtingarhlutfall Hellubrautar 7 fari úr 0,43 í 0,60. Slík aukning nýtingarhlutfalls eigi sér engin fordæmi á hinu deiliskipulagða svæði og feli í sér brot á jafnræðisreglu, auk þess sem farið sé gegn markmiðum deiliskipulagsins frá 2011 um að gætt skuli jafnræðis við alla uppbyggingu varðandi hæð húsa og nýtingarhlutfall.

Skipulagsbreytingin fari gegn stefnu gildandi aðalskipulags, en í 3. mgr. 37. gr. skipulagslaga nr. 123/2010 komi fram að við gerð deiliskipulags skuli byggt á stefnu aðalskipulags og hún útfærð fyrir viðkomandi svæði eða reit. Í Aðalskipulagi Hafnarfjarðar 2013-2025 segi m.a: „Viðhalda skal tengslum við sögu og menningararf með verndunaráætlunum fyrir mannvirki og fornminjar. Unnið skal áfram að fornleifaskráningu á öllu landi Hafnarfjarðar og merkingu minja um eldri tíma (t.d. gamlar þjóðleiðir, vörður, gömul landamerki o.fl.) og unnið verði áfram að örnefnaskráningu í bæjarlandinu. Unnið skal áfram að húsaskráningu sem verði stefnumarkandi fyrir deiliskipulag eldri hverfa.“ Í kafla um minjavernd segi svo: „Mikilvægt er að viðhalda og leggja rækt við bárujárnshúsabyggðina í hrauninu sem er ein stærsta samfellda byggð sinnar tegundar í landinu.“

Þá gangi hin samþykkta deiliskipulagsbreyting gegn þeim skilyrðum sem Minjastofnun hafi sett fyrir framkvæmdunum að Hellubraut 7, en stofnunin hafi heimilað „endurnýjun hússins, m.ö.o. að nýtt hús með sama þakformi og -halla og í sömu meginstærðum verði byggt á grunni hins eldra“. Minjastofnun taki undir með kærendum að deiliskipulagstillagan sé ekki í samræmi við þau tilmæli sem fram hafi komið í umsögn stofnunarinnar. Fyrir liggi að ekki séu lagaskilyrði til þess að gefa út byggingarleyfi á grundvelli hennar, sbr. 4. mgr. 13. gr. laga nr. 160/2010 um mannvirki, nema að teknu tilliti til þeirra skilyrða sem Minjastofnun leggi til í áliti sínu. Þá verði að telja að rannsókn máls hafi verið áfátt, þar sem engin skoðun hafi farið fram af hálfu bæjarstjórnar, sem gæti orðið grundvöllur þess að heimila niðurrif hússins að Hellubraut 7 með þeim rökum að burðarvirki þess væri ónýtt.

Deiliskipulagsbreytingin sé í andstöðu við eðli og markmið deiliskipulagsáætlana. Samkvæmt 37. gr. skipulagslaga sé deiliskipulag skipulagsáætlun fyrir afmarkað svæði eða reit og feli í sér að stefna sé mörkuð fyrir „heildstæða einingu“. Kærendur telji deiliskipulagsbreytinguna vera í svo verulegri andstöðu við gildandi deiliskipulag að líta verði á hana sem nýtt deiliskipulag. Óljóst sé hvort málsmeðferð skipulagstillögunnar hafi verið samkvæmt 1. eða 2. mgr. 43. gr. skipulagslaga. Í tillögunni sjálfri og í auglýsingu sem birtist á vef sveitarfélagsins hafi komið fram að farið skyldi með tillöguna skv. 2. mgr. 43. gr. laganna. Á hinn bóginn hafi komið fram í fundargerðum skipulagsyfirvalda sveitarfélagsins að fara skyldi með hana samkvæmt 1. mgr. ákvæðisins, en kærendur telji að ekki hafi verið lagaskilyrði til að viðhafa málsmeðferð samkvæmt 2. mgr. 43. gr. laganna. Engar veigamiklar ástæður hafi knúið á um breytingu á gildandi deiliskipulagi, sem sé nýlegt.

Loks vilji kærendur koma því á framfæri að þeir telji að aðilar, sem hafi komið að málsmeðferð og töku ákvörðunar um deiliskipulagsbreytinguna, hafi verið vanhæfir í skilningi 6. tl. 3. gr. stjórnsýslulaga nr. 37/1993, sbr. 1. mgr. 20. gr. sveitarstjórnarlaga nr. 138/2011. Íbúar að Hellubraut 3 og Hamarsbraut 4 hafi gert athugasemdir við kynningu skipulagstillögunnar, en fyrrverandi maki íbúa að Hellubraut 3 og systurdóttir íbúa að Hamarsbraut 4 hafi greitt atkvæði með samþykkt tillögunnar. Þá hafi fulltrúar Sjálfstæðisflokksins í bæjarstjórn, sem samþykkt hafi umrædda skipulagsbreytingu, verið vanhæfir til að taka afstöðu til málsins á grundvelli fyrrgreinds ákvæðis stjórnsýslulaga. Eigendur lóðanna nr. 5 og 7 við Hellubraut hafi í gegnum tíðina verið virkir í bæjarpólitíkinni fyrir hönd Sjálfstæðisflokksins. Annar þeirra hafi verið skoðunarmaður ársreikninga Hafnarfjarðarkaupstaðar til ársins 2011 og sé í dag skoðunarmaður fyrir Sjálfstæðisflokkinn í Hafnarfirði, en hinn hafi verið varabæjarfulltrúi fyrir Sjálfstæðisflokkinn á árunum 2010-2014. Auk þess sé einn bæjarfulltrúi flokksins, sem sé formaður skipulagsráðs og sitji í bæjarstjórn, meðlimur í klúbbi með öðrum eiganda nefndra lóða, sem spili golf vikulega.

Kærandi að Hellubraut 9 tekur fram að hann telji að deiliskipulagsbreytingin brjóti gegn samkomulagi sem hann hafi gert við sveitarfélagið árið 2011 um mörk lóðar hans. Hefði sveitarfélagið þurft að gjalda sérstakan varhug við lóðamarkabreytingum vegna samkomulagsins. En það samkomulag sneri að makaskiptum á landi. Hafi kærandi látið af hendi hluta af vegstæði en í staðinn hafi hann átt að fá hluta af lóð Hellubrautar 7 án endurgjalds. Þessi lóðamarkabreyting hafi veruleg áhrif og rýri verðmæti fasteignar hans þar sem hún geri það að verkum að svo þröngt sé á lóðinni að ekki sé hægt að snúa þar við bifreið.

Málsrök Hafnarfjarðarbæjar: Af hálfu sveitarfélagsins er á það bent að samkvæmt Aðalskipulagi Hafnarfjarðar 2013-2025 og landnotkunarkorti aðalskipulagsins sé landnotkun svæðisins, sem lóðir nr. 5 og 7 við Hellubraut séu á, tilgreint sem íbúðabyggð. Hinn 13. apríl 2011 hafi tekið gildi deiliskipulag fyrir svæðið, sem hafi borið heitið Suðurgata-Hamarsbraut, ásamt greinargerð. Lóðarhafi lóðanna nr. 5 og 7 við Hellubraut hafi óskað eftir deiliskipulagsbreytingu hinn 12. ágúst 2015 og hafi því ferli lokið með gildistöku breytts deiliskipulags fyrir framangreindar lóðir hinn 31. janúar 2017.

Í kærum komi fram sjónarmið og skilningur á málsmeðferð, sem efnislega eigi varla við um þessa deiliskipulagsbreytingu. Áréttað sé að breytingin nái einungis til lóðanna nr. 5 og 7 við Hellubraut og taki til byggingaráforma innan þeirra lóðarmarka. Það sé ekki hlutverk Minjastofnunar Íslands að koma fram með fagurfræðilegt mat á fyrirhuguðum nýbyggingum, svo sem gert sé í áliti stofnunarinnar í bréfi til kæranda, dags. 7. desember 2016. Sama stofnun hafi stuttu áður heimilað niðurrif umrædds húss, með vísan til sjónarmiða sem fram hafi komið í umsögn stofnunarinnar til bæjaryfirvalda frá 7. september 2016. Þessu til viðbótar megi geta þess að umrætt álit byggi á skýringarmynd, sem fylgi tillögunni að deiliskipulagsbreytingu, en hún sé ekki fullgerð byggingartillaga.

Hvað varði athugasemdir kæranda að Hellubraut 9 þá sé því til að svara að engar breytingar hafi verið gerðar á mörkum lóðanna Hellubrautar 5 og 7. Afmörkun deiliskipulagsbreytingarinnar ráðist af lóðamörkum, eins og þau liggi fyrir og séu skilgreind í samkomulagi frá 2011 og einnig sýnd á mæliblaði, sem sé fylgiskjal nefnds samkomulags.

———-

Aðilar hafa gert ítarlegri grein fyrir sjónarmiðum sínum, sem ekki verða rakin nánar hér, en úrskurðarnefndin hefur haft þau til hliðjónar við úrlausn málsins.

Niðurstaða: Skipulags- og byggingarráð Hafnarfjarðar samþykkti á fundi sínum 28. júní 2016 að auglýsa hina kærðu deiliskipulagsbreytingu með almennum hætti í samræmi við 1. mgr. 43. gr. skipulagslaga nr. 123/2010, en hún tekur einungis til lóðanna Hellubrautar 5 og 7. Einnig var samþykkt að tillagan yrði grenndarkynnt fyrir næstu nágrönnum samhliða auglýsingu, sbr. 2. mgr. 44. gr. laganna. Tekin var afstaða til framkominna athugasemda og leitað umsagnar Minjastofnunar vegna aldurs þess húss sem fyrirhugað var að rífa. Skipulagsbreytingin, ásamt tillögu að svörum við framkomnum athugasemdum, var samþykkt í bæjarstjórn og athugasemdaraðilum tilkynnt um lyktir máls. Var formleg málsmeðferð skipulagstillögunnar því lögum samkvæmt. Ekki eru gerðar breytingar á lóðarmörkum Hellubrautar 9 með hinni kærðu deiliskipulagsbreytingu og ágreiningur um efndir þess samnings sem gerður var milli rétthafa þeirrar lóðar og Hafnarfjarðarbæjar árið 2011 á ekki undir úrskurðarnefndina, heldur verður slíkur ágreiningur eftir atvikum borinn undir dómstóla.

Í umsögn Minjastofnunar um niðurrif húss að Hellubraut 7 kemur fram að tæknilegt ástand þess sé mjög slæmt og fátt upprunalagt nema burðargrind og undirstöður. Kemur þar og fram að mælingar sem gerðar hafi verið árið 2012 bendi ótvírætt til þess að mikill raki sé í burðargrind hússins og að hana verði að endurnýja í heild sinni. Í ljósi þess heimilaði Minjastofnun endurnýjun hússins með því að nýtt hús yrði byggt á grunni þess eldra með sama þakformi og þakhalla og sömu meginstærðum. Ekki reynir á greind skilyrði um útlit og form fyrr en við veitingu byggingarleyfis fyrir nýju húsi á nefndri lóð, en hin kærða deiliskipulagsbreyting stendur því hins vegar ekki í vegi fyrir því að sambærilegt hús og það sem fyrir er verði þar reist.
 
Sveitarstjórn fer með skipulagsvald innan marka sveitarfélags, eins og fram kemur í 3. mgr. 3. gr. skipulagslaga, og ber ábyrgð á og annast gerð deiliskipulags skv. 1. mgr. 38. gr. laganna. Skipulagsáætlanir eru tæki fulltrúa sveitarfélags, sem til þess eru kjörnir, til að ákvarða mótun og þróun byggðar innan marka sveitarfélagsins. Í skjóli skipulagsvaldsins er m.a. tekin afstaða til byggðamynsturs, verndunar byggðar og annarra almanna- og skipulagshagsmuna. Getur sveitarstjórn ráðist í breytingar á gildandi deiliskipulagi, sbr. 43. gr. skipulagslaga, og er eðli máls samkvæmt ekki bundin af efni gildandi deiliskipulags við þær breytingar.

Afgreiðslur umsókna um breytingu á deiliskipulagi vegna uppbyggingar og breytingar á mannvirkjum eða notkun einstakra lóða eru venjubundin verkefni sveitarstjórna. Þótt umsækjandi og einstakir bæjarfulltrúar tilheyri sama félagsskap eða kunni að aðhyllast sömu stjórnmálaskoðanir getur það eitt og sér ekki gert bæjarfulltrúa vanhæfa til afgreiðslu máls. Fyrir þurfa að liggja einhverjar sannanlegar hlutlægar aðstæður sem almennt eru taldar til þess fallnar að draga megi í efa óhlutdrægni einstakra aðila að töku ákvörðunar og að sá aðili eða náin skyldmenni hans eigi persónulega hagsmuni tengda ákvörðuninni. Miðað við ætluð tengsl umsækjenda og einstakra tilgreindra aðila sem þátt tóku í hinni kærðu ákvörðun, ásamt eðli og efni hinnar kærðu ákvörðunar, verður ekki talið að viðkomandi fulltrúar í bæjarstjórn hafi verið vanhæfir við meðferð málsins í skilningi 6. tl. 3. gr. stjórnsýslulaga nr. 37/1993, og 1. mgr. 20. gr. sveitarstjórnarlaga nr. 138/2011.

Með vísan til alls þess sem að framan er rakið liggja ekki fyrir þeir annmarkar á hinni kærðu ákvörðun sem raskað geta gildi hennar. Verður ógildingarkröfu kærenda því hafnað.

Úrskurðarorð:

Hafnað er kröfu kærenda um ógildingu á ákvörðun bæjarstjórnar Hafnarfjarðar frá 9. nóvember 2016 um að samþykkja breytingu á deiliskipulagi vegna lóðanna Hellubrautar 5 og 7.

____________________________________
Ómar Stefánsson

______________________________              _____________________________
Ásgeir Magnússon                                                  Þorsteinn Þorsteinsson

des 22
Love0

47/2015 Hlíðarvegur

Með
Árið 2015, fimmtudaginn 10. september, kom úrskurðarnefnd umhverfis- og auðlindamála saman til fundar í húsnæði nefndarinnar að Skuggasundi 3, Reykjavík. Mætt voru Nanna Magnadóttir forstöðumaður, Ásgeir Magnússon dómstjóri og Þorsteinn Þorsteinsson byggingarverkfræðingur.

Fyrir var tekið mál nr. 47/2015, kæra á ákvörðun byggingarfulltrúans í Kópavogi frá 3. júlí 2015 um að veita byggingarleyfi til niðurrifs hússins að Hlíðarvegi 57 og á ákvörðun byggingarfulltrúans frá 21. ágúst s.á. um að veita byggingarleyfi fyrir byggingu fjölbýlishúss á sömu lóð.

Í málinu er nú kveðinn upp svofelldur

úrskurður:

Með bréfi til úrskurðarnefndar umhverfis- og auðlindamála, dags. 21. júní 2015, er barst nefndinni sama dag, kærir M, Hlíðarvegi 55, Kópavogi, „…ákvörðun bæjarstjórnar Kópavogs að veita byggingarleyfi á Hlíðarvegi 57…“. Skilja verður málskot kæranda svo að kærð sé ákvörðun byggingarfulltrúans í Kópavogi frá 3. júlí 2015 um að veita byggingarleyfi fyrir niðurrifi hússins við Hlíðarveg 57 og ákvörðun byggingarfulltrúans frá 21. ágúst s.á um að veita byggingarleyfi fyrir byggingu fjölbýlishúss á sömu lóð. Þess er krafist að hinar kærðu ákvarðanir verði felldar úr gildi.

Þess er jafnframt krafist að framkvæmdir verði stöðvaðar á meðan málið er til meðferðar fyrir úrskurðarnefndinni. Málið þykir nú nægilega upplýst til að það verði tekið til endanlegs úrskurðar og er því ekki tilefni til að taka afstöðu til stöðvunarkröfu kæranda.

Gögn málsins bárust frá Kópavogsbæ 1. og 17. júlí 2015.

Málavextir: Á fundi skipulagsnefndar Kópavogsbæjar 22. september 2014 var tekið fyrir erindi frá lóðarhafa Hlíðarvegar 57 í Kópavogi vegna fyrirhugaðrar uppbyggingar á lóðinni. Lagt var til að einbýlishús frá árinu 1943, sem á lóðinni stæði, yrði rifið og þess í stað reist fjórbýlishús á tveimur hæðum. Var samþykkt að grenndarkynna framlagða tillögu með vísan til 44. gr. skipulagslaga nr. 123/2010, en lóðin er á svæði sem ekki hefur verið deiliskipulagt. Athugasemdir bárust, m.a. frá kæranda. Í kjölfarið voru gerðar breytingar á tillögunni sem kynntar voru á samráðsfundum sem haldnir voru með lóðarhafa og þeim sem gerðu athugasemdir við tillöguna.

Á fundi skipulagsnefndar 4. maí 2015 var breytt tillaga, dags. í apríl s.á., lögð fram ásamt umsögn skipulags- og byggingardeildar um innsendar athugasemdir, dags. sama dag. Var tillagan, ásamt umsögninni, samþykkt með vísan til 44. gr. skipulagslaga. Bæjarstjórn staðfesti afgreiðslu skipulagsnefndar 12. maí 2015.

Með umsókn, dags. 16. júní 2015, sótti lóðarhafi Hlíðarvegar 57 um byggingarleyfi til niðurrifs hússins á lóðinni. Umsóknin var tekin fyrir á afgreiðslufundi byggingarfulltrúa 3. júlí 2015 og samþykkt með vísan til þess að hún samræmdist lögum um mannvirki nr. 160/2010. Þá sótti lóðarhafi hinn 2. júlí 2015 um byggingarleyfi fyrir fjölbýlishúsi á sömu lóð og var sú umsókn samþykkt á afgreiðslufundi byggingarfulltrúa 21. ágúst s.á.

Málsrök kæranda: Kærandi telur að byggingarleyfi fyrir niðurrifi hússins við Hlíðarveg 57 og bygging tveggja hæða fjórbýlis á lóðinni samræmist ekki Aðalskipulagi Kópavogs 2012-2024. Vísi hann til umfjöllunar í aðalskipulaginu um nýbyggingarsvæði og fyrirhugaðar breytingar á Digranesi. Þá sé fyrirhuguð nýbygging ekki í samræmi við byggðamynstur í götunni.

Skuggavarpsmyndum hafi aðeins verið varpað upp á skjá í stutta stund á samráðsfundi um framkvæmdirnar, en myndirnar hafi ekki borist kæranda. Ekki hafi verið hægt að átta sig á skuggavarpi á hús kæranda. Þá komi fram í umsögn um athugasemdir vegna grenndarkynningar framkvæmdanna að þéttur gróður byrgi að miklu leyti fyrir útsýni til austurs frá Hlíðarvegi 55. Hið rétta sé að útsýni til austurs frá Hlíðarvegi 55 sé mjög gott og aðeins sjáist í nokkrar trjágreinar. Óskað hafi verið eftir teikningu sem sýndi skerðingu á útsýni en hún ekki fengist. Þó sé ljóst að útsýni til austurs og morgunsól muni hverfa að fullu og steinsteypa blasa við. Yfirvofandi framkvæmd rýri verulega lífsskilyrði kæranda og verðmæti eignar hans. Ítrekuðum athugasemdum þar að lútandi hafi lítið sem ekkert verið sinnt og hagsmunir nýrra lóðarhafa Hlíðarvegar 57 verið látnir ráða í öllum tilvikum.

Málsrök Kópavogsbæjar: Kópavogsbær skírskotar til þess að í aðalskipulagi Kópavogs komi fram að aðalstef skipulagsins sé þétting byggðar, sem sé bráðnauðsynleg með tilliti til takmarkaðs landrýmis til framtíðar. Gert sé ráð fyrir fjölgun íbúða á Digranesi, einkum í Auðbrekku og Lundi, en áætlað sé að um 100 íbúðir verði byggðar annars staðar í bæjarhlutanum. Uppbygging við Hlíðarveg sé því ekki á skjön við stefnu aðalskipulagsins. Fyrirhuguð nýbygging verði ekki hærri en núverandi hús á lóðinni og skeri sig ekki úr götumyndinni hvað hæðina varði. Hús við Hlíðarveg séu ólík í útliti en hönnuðir nýbyggingarinnar hafi horft til húsanna við Bröttutungu 1-9 sem fyrirmyndar hvað útlit varði.

Til að koma til móts við athugasemdir varðandi útsýnisskerðingu hafi efri hæðir nýbyggingarinnar verið inndregnar á suðurhlið. Samkvæmt skuggavarpsteikningum falli skuggi af nýbyggingunni á norðausturhorn Hlíðarvegar 55 snemma að morgni og á norðvesturhorn lóðar Bröttutungu 1 síðdegis. Ekki verði veruleg skerðing á útsýni frá Hlíðarvegi 55. Þéttur gróður byrgi að miklu leyti fyrir útsýni til austurs frá Hlíðarvegi 55, útsýni sé aðallega til suðurs yfir Kópavogsdalinn og haldist það óskert. Það sé mat Kópavogsbæjar að breytingarnar raski ekki lögvörðum hagsmunum kæranda svo að ógildingu varði.

Athugasemdir leyfishafa: Leyfishafi hafnar því alfarið að byggingaráform hans samræmist ekki aðalskipulagi eða að þau stríði gegn hagsmunum kæranda með þeim hætti að leitt geti til ógildingar.

Niðurstaða: Í máli þessu er deilt um þá ákvörðun byggingarfulltrúans í Kópavogi að veita byggingarleyfi fyrir niðurrifi einbýlishússins við Hlíðarveg 57 og um þá ákvörðun byggingarfulltrúans að veita byggingarleyfi fyrir fjölbýlishúsi á sömu lóð, en lóðin er á svæði þar sem deiliskipulag er ekki fyrir hendi.

Kveðið er á um það í 3. mgr. 4. gr. laga nr. 130/2011 um úrskurðarnefnd umhverfis- og auðlindamála að þeir einir geti kært stjórnvaldsákvarðanir til úrskurðarnefndarinnar sem eigi lögvarða hagsmuni tengda ákvörðun þeirri sem kæra á. Ákvörðun byggingarfulltrúans í Kópavogi frá 3. júlí 2015 felur í sér heimild til niðurrifs mannvirkja, en telja verður að slíkar framkvæmdir séu almennt ekki til þess fallnar að hafa áhrif á einstaklega lögvarða hagsmuni eigenda nágrannaeigna með þeim hætti að þeir geti átt kæruaðild. Ekki liggur fyrir að niðurrif hússins við Hlíðarveg 57 snerti einstaklega og lögvarða hagsmuni kæranda með þeim hætti að hann geti átt aðild að kæru vegna hins umdeilda byggingarleyfis og verður þessum þætti málsins því vísað frá úrskurðarnefndinni.

Eitt skilyrða fyrir útgáfu byggingarleyfis er að mannvirki og notkun þess samræmist skipulagsáætlunum á svæðinu, sbr. 1. tl. 1. mgr. 13. gr. laga nr. 160/2010 um mannvirki. Til þess að veita megi byggingarleyfi í þegar byggðum hverfum án þess að deiliskipulag liggi fyrir skal fyrirhuguð framkvæmd vera í samræmi við landnotkun, byggðamynstur og þéttleika byggðar, sbr. 1. mgr. 44. gr. skipulagslaga nr. 123/2010.

Í máli þessu er um að ræða leyfi til byggingar fjórbýlishúss í stað einbýlishúss á lóð í grónu hverfi á svæði sem skilgreint er sem íbúðarsvæði í Aðalskipulagi Kópavogs 2012-2024. Í aðalskipulaginu kemur fram að þótt eldri hverfi bæjarins teljist fullbyggð sé horft til þéttingar byggðar þar, eins og stefnt hafi verið að á undanförnum árum. Um Digranes segir meðal annars að byggð þar sé nokkuð fastmótuð, þar sé þéttasta byggð í Kópavogi með mjög blönduðum húsagerðum, þó mest fjölbýli. Gert sé ráð fyrir að heildarfjölgun íbúða á Digranesi á skipulagstímabilinu geti orðið um 530 íbúðir, einkum á þróunarsvæði við Auðbrekku og í Lundi, en áætlað sé að um 100 íbúðir verði byggðar annars staðar í bæjarhlutanum. Verður ekki annað ráðið af framangreindu en að hin kærða ákvörðun sé í samræmi við markmið og stefnu aðalskipulags.

Fyrir liggur að um töluverða aukningu á byggingarmagni verður að ræða, eða úr 222,1 m² í 475,9 m², og verða áhrifin af byggingunni óhjákvæmilega önnur, og að einhverju marki aukin, gagnvart kærendum. Þrátt fyrir aukið umfang verður hæð byggingarinnar hins vegar sú sama og húss þess sem fyrir var á lóðinni. Er og til þess að líta að um lóð næst horni er að ræða og að fyrirhugað fjórbýlishús verður staðsett innarlega á lóðinni. Í ljósi staðhátta verður ekki séð að grenndaráhrifin verði slík að raskað geti gildi hins kærða byggingarleyfis. Nýtingarhlutfall, sem er mælikvarði á þéttleika byggðar, hækkar umtalsvert með hinni kærðu ákvörðun, eða úr 0,20 í 0,43. Hins vegar er til þess að líta að meðalnýtingarhlutfall þeirra lóða sem grenndarkynning náði til er 0,43 og verður nýtingarhlutfall Hlíðarvegar 57 því í samræmi við það sem tíðkast á svæðinu. Þá verður ekki talið að fyrirhuguð nýbygging skeri sig úr með þeim hætti að ekki samræmist byggðamynstri, en af fyrirliggjandi gögnum verður ráðið að yfirbragð hússins verði áþekkt raðhúsum í næsta nágrenni. Þá eru nálæg hús við Hlíðarveg ólík innbyrðis í útliti og er þar um að ræða blandaða byggð einbýlishúsa og lítilla fjöleignarhúsa.

Loks liggur ekki annað fyrir en að málsmeðferð hinnar kærðu ákvörðunar hafi verið í samræmi við mannvirkja- og skipulagslög. Tillagan var grenndarkynnt fyrir hagsmunaaðilum, sbr. 1. mgr. 44. gr. skipulagslaga, og athugasemdum svarað, m.a. varðandi skuggavarp og útsýni. Þá var hún samþykkt í skipulagsnefnd og í bæjarstjórn. Byggingarleyfisumsókn var síðar samþykkt af byggingarfulltrúa í samræmi við 2. mgr. 9. gr. laga um mannvirki.

Að öllu framangreindu virtu verður ekki séð að hin kærða ákvörðun sé haldin neinum þeim annmörkum sem leitt geti til ógildingar hennar og er kröfu kæranda þar um því hafnað. 

Úrskurðarorð:

Kröfu kæranda um ógildingu á ákvörðun byggingarfulltrúans í Kópavogi frá 3. júlí 2015, um að veita byggingarleyfi til niðurrifs hússins að Hlíðarvegi 57, er vísað frá úrskurðarnefndinni.

Hafnað er kröfu kæranda um að ákvörðun byggingarfulltrúans í Kópavogi frá 21. ágúst 2015, um að veita byggingarleyfi fyrir fjölbýlishúsi á lóð Hlíðarvegar 57, verði felld úr gildi.

____________________________________
Nanna Magnadóttir

______________________________              _____________________________
Ásgeir Magnússon                                            Þorsteinn Þorsteinsson

des 22
Love0

90/2012 Strandgata Stokkseyri

Með

Árið 2014, þriðjudaginn 25. febrúar, kom úrskurðarnefnd umhverfis- og auðlindamála saman til fundar í húsnæði nefndarinnar að Skuggasundi 3, Reykjavík. Mætt voru Nanna Magnadóttir forstöðumaður, Ásgeir Magnússon héraðsdómari og Þorsteinn Þorsteinsson byggingarverkfræðingur.

Fyrir var tekið mál nr. 90/2012, kæra á ákvörðun byggingarfulltrúa Sveitarfélagsins Árborgar frá 22. ágúst 2012 um að synja kröfu kæranda um að beitt verði úrræðum til að fjarlægja viðbyggingu við austurhluta norðurhliðar hússins nr. 8A við Strandgötu, Stokkseyri.

Í málinu er nú kveðinn upp svofelldur

úrskurður:

Með bréfi til úrskurðarnefndar umhverfis- og auðlindamála, dags. 18. september 2012, er barst nefndinni sama dag, kærir Ívar Pálsson hrl., f.h. R, Strandgötu 8, Stokkseyri, þá ákvörðun byggingarfulltrúa Sveitarfélagsins Árborgar frá 22. ágúst 2012 að synja erindi kæranda um að byggingarfulltrúi beiti úrræðum til að viðbygging við austurhluta norðurhliðar hússins nr. 8A við Strandgötu á Stokkseyri verði fjarlægð. Er gerð krafa um að hin kærða ákvörðun verði felld úr gildi.

Málavextir: Húsið Sjólyst við Strandgötu 8 og 8A er tvíbýlishús, reist árið 1902. Tvær viðbyggingar, svonefnd bíslög, voru við húsið, annars vegar við vesturgafl og hins vegar við austurhluta þess. Fyrir u.þ.b. 47 árum munu þáverandi eigendur Strandgötu 8A hafa fjarlægt viðbygginguna við austurhluta hússins. Af gögnum málsins verður ráðið að framkvæmdir hafi byrjað við gerð nýrrar viðbyggingar árið 2010, á svipuðum stað og eldri viðbygging hafði verið, án þess að sótt hafi verið um byggingarleyfi fyrir framkvæmdunum.

Með bréfi Húsafriðunarnefndar til byggingarfulltrúa, dagsettu 18. október 2010, var vakin athygli á að erindi vegna breytingar á útliti hússins hefði ekki borist nefndinni og óskaði byggingarfulltrúi af því tilefni umsagnar Húsafriðunarnefndar með tölvubréfi 5. nóvember s.á. Nefndin tók málið fyrir á fundi 11. nóvember 2010 og færði til bókar að ekki væri talin ástæða til að standa í vegi fyrir því að bíslagið við norðurhliðina yrði endurbyggt og stækkað frá fyrra horfi til samræmis við stækkun bíslagsins við vesturgafl hússins, enda yrði allur frágangur í samræmi við aldur og gerð hússins.
 
Á fundi skipulags- og byggingarnefndar hinn 18. nóvember 2010 var tekin fyrir umsókn um byggingarleyfi fyrir umræddri viðbyggingu að Strandgötu 8A. Afgreiðslu umsóknarinnar var frestað og fært til bókar að óskað væri eftir samþykki meðeigenda fyrir framkvæmdunum. Kærandi fór fram á það við byggingarfulltrúa í bréfi, dagsettu 26. apríl 2012, að hann beitti lagaúrræðum til að fá viðbygginguna fjarlægða með vísan til 2. mgr. 55. gr. mannvirkjalaga nr. 160/2010. Var það erindi ítrekað með bréfi, dagsettu 16. maí s.á., og óskað rökstuðnings yrði ekki á það fallist. Með bréfi, dagsettu 21. júní 2012, veitti sveitarfélagið eigendum Strandgötu 8A færi á að tjá sig um fram komna kröfu kæranda, sem þeir og gerðu með bréfi, dagsettu 8. júlí s.á.

Erindi kæranda var svarað með bréfi byggingarfulltrúa, dagsettu 22. ágúst 2012. Var ekki fallist á beitingu þvingunarúrræða mannvirkjalaga til að knýja á um niðurrif greindrar viðbyggingar með hliðsjón af ríkari hagsmunum eigenda Strandgötu 8A til að láta viðbygginguna standa en hagsmunum eiganda Strandgötu 8 til að fá bygginguna fjarlægða. Þá var tekið fram að ekki yrði séð að viðbyggingin sem slík ylli eiganda Strandgötu 8 neinum óþægindum, ónæði eða skaða og að gengið hefði verið úr skugga um að ekki stafaði hætta af viðbyggingunni. Hefur kærandi kært þessa afgreiðslu byggingarfulltrúa, svo sem að framan greinir.

Málsrök kæranda: Kærandi telur að hin kærða ákvörðun sé haldin verulegum annmörkum og að fella beri hana úr gildi.

Ekki hafi verið leitað álits Húsafriðunarnefndar lögum samkvæmt áður en ráðist hafi verið í umdeildar breytingar að Strandgötu 8A og að mati kæranda hafi ekki verið farið að fyrirmælum nefndarinnar um hvernig haga skyldi útliti viðbyggingarinnar um stærð og lögun. Þyki kæranda viðbyggingin ljót og rýra ástand og verðgildi hússins. Viðbyggingin sé án lögmælts byggingarleyfis og án áskilins samþykkis kæranda sem meðeiganda umrædds parhúss. Samþykki kæranda hafi verið skilyrði fyrir framkvæmdum, skv. 30. gr., sbr. 6. tl. A- liðar 1. mgr. 41. gr. laga nr. 26/1994 um fjöleignarhús. Hvergi sé í lögum tekið fram að líta skuli til notagildis eða hagsmuna þess sem vilji framkvæma byggingarleyfisskylda framkvæmd sem háð sé samþykki meðeigenda.

Við töku hinnar kærðu ákvörðunar hafi hvorki verið gætt andmælaréttar skv. 13. gr. né rannsóknarreglu skv. 10. gr. stjórnsýslulaga nr. 37/1993. Kæranda hafi ekki verið gefinn kostur á að kynna sér, eða tjá sig um, þau gögn sem stafað hafi frá framkvæmdaaðila. Af þessum sökum skorti einnig á að málið hafi verið kannað til hlítar áður en umdeild ákvörðun var tekin. Um verulegan annmarka sé að ræða og ákvörðun byggingarfulltrúa af þeim sökum ógildanleg.

Málsrök Sveitarfélagins Árborgar: Bæjaryfirvöld krefjast þess að kröfum kæranda í máli þessu verði hafnað.

Ekki sé um að ræða brot á 6. gr. laga um húsafriðun. Sú skylda hvíli á byggingarfulltrúa samkvæmt greindu lagaákvæði að fylgjast með því að eigendur húsa leiti eftir áliti húsafriðunarnefndar. Hafi hann með bréfi sínu til nefndarinnar uppfyllt framangreinda lagaskyldu og hafi Húsafriðunarnefnd haft til skoðunar teikningar af umræddri viðbyggingu við gerð umsagnar sinnar.

Ekki hafi þótt tilefni til að beita heimildarákvæði 2. mgr. 55. gr. mannvirkjalaga nr. 160/2010 til að þvinga fram niðurrif umdeildrar viðbyggingar, að teknu tilliti til aðstæðna og meðalhófs. Hafi ekkert komið fram í málatilbúnaði kæranda á fyrri stigum málsins eða þá fyrir úrskurðarnefndinni sem breyti þeirri niðurstöðu. Ítrekað sé að nefnt lagaákvæði sé heimildarákvæði og að það mat sem liggi til grundvallar beitingu þess liggi alltaf hjá byggingaryfirvöldum. Við vettvangsskoðun hafi byggingarfulltrúi hvorki talið augljósa vankanta á byggingunni né að hún væri hættuleg á nokkurn hátt.

Kærandi hafi gert grein fyrir röksemdum sínum með ódagsettri greinargerð til byggingarfulltrúa, á fundi er haldinn hafi verið 5. apríl 2011, og í kröfugerð sinni, dagsettri 26. apríl 2012. Á grundvelli fyrirliggjandi upplýsinga frá aðilum hafi byggingarfulltrúi tekið ákvörðun sína. Ekki hafi verið talin þörf á frekari upplýsingum eða andmælum frá kæranda enda hafi skýrt legið fyrir í málinu hver afstaða hans væri. Hann hafi notið lögfræðiaðstoðar í málinu og ítrekað komið sjónarmiðum sínum á framfæri. Sjónarmið málsaðila hafi legið fyrir við töku hinnar kærðu ákvörðunar og ekki hafi verið færð fram rök fyrir því að ágreiningur hafi verið með aðilum um málsatvik. Andmælareglu og rannsóknarreglu hafi því verið gætt við meðferð málsins.

Málsrök eigenda Strandgötu 8A: Eigendur Strandgötu 8A taka fram að gerðar hafi verið margvíslegar breytingar á húsinu frá því að það var reist, m.a. hafi viðbygging við vesturenda þess verið stækkuð töluvert og útliti hennar breytt. Við norðurhlið austurenda hafi viðbygging verið rifin og endurbyggð á árunum 2010-2012 í svipaðri mynd og áður hafi verið nema að hin nýja sé eilítið stærri. Hin umdeilda viðbygging sé nær sínum uppruna en viðbygging við vesturenda hússins.

Eigendur Strandgötu 8A hafi mikla hagsmuni af því að viðbyggingin standi en hún gjörbreyti aðgengi að kjallara hússins og bæti notagildi þess til muna. Þá fyrirbyggi hún að sjór flæði inn í kjallara en slíkt hafi gerst árið 1990 í miklu flóði. Þá sé bent á að þeir hafi ekki fyrirfram gefið munnlegt eða skriflegt leyfi fyrir framkvæmdum sem kærandi hafi staðið að í eignarhluta sínum í húsinu. 

———–

Aðilar hafa gert ítarlegri grein fyrir sjónarmiðum sínum sem ekki verða rakin nánar hér, en úrskurðarnefndin hefur haft þau til hliðsjónar við úrlausn málsins.

Niðurstaða: Í kröfu kæranda gagnvart sveitarfélaginu felst að beitt verði úrræðum 2. mgr. 55. gr. mannvirkjalaga nr. 160/2010 til að 5,94 m2 viðbygging við austanverða framhlið parhússins að Strandgötu 8A verði fjarlægð. Fyrir liggur að viðbyggingin var reist án byggingarleyfis og ekki verður séð að slíkt leyfi hafi síðar verið veitt af hálfu byggingaryfirvalda þar sem samþykki kæranda fyrir viðbyggingunni, sem eiganda vesturhluta parhússins, hefur ekki fengist.

Kveðið er á um í 2. mgr. 4. gr. mannvirkjalaga að sveitarstjórn beri ábyrgð á að stjórnsýsla og eftirlit byggingarfulltrúa sé í samræmi við ákvæði laganna og að byggingarfulltrúar annist eftirlit með mannvirkjagerð sem falli undir 1. og 2. mgr. 9. gr. sömu laga. Samkvæmt 2. mgr. 55. gr. laganna er byggingarfulltrúa heimilt að mæla fyrir um niðurrif óleyfisframkvæmdar. Er ákvörðun um beitingu þessa þvingunarúrræðis háð mati stjórnvalds hverju sinni og tekið er fram í athugasemdum við frumvarp það sem varð að mannvirkjalögum að eðlilegt sé að ákvörðun um beitingu þessa úrræðis sé metin í hverju tilviki, m.a. með tilliti til meðalhófs.  Umrætt ákvæði gefur sveitarfélögum kost á að bregðast við sé gengið gegn almannahagsmunum þeim er búa að baki mannvirkjalögum, svo sem skipulags-, öryggis- og heilbrigðishagsmunum. Með hliðsjón af þessu verður ekki talið að einstaklingum sé tryggður lögvarinn réttur til að knýja byggingaryfirvöld til beitingar á þvingunarúrræði enda er einstaklingum tryggð önnur réttarúrræði til þess að verja einstaklingsbundna hagsmuni sína. 

Hin kærða ákvörðun var studd þeim rökum að hagsmunir eigenda Strandgötu 8A væru ríkari en hagsmunir kæranda til að fá bygginguna fjarlægða í ljósi röksemda beggja aðila og að ekki yrði séð að viðbyggingin raskaði hagsmunum kæranda. Einnig var skírskotað til þess að ekki stafaði hætta af viðbyggingunni. Var matskennd ákvörðun byggingarfulltrúa um að neyta ekki heimildar mannvirkjalaga því studd viðhlítandi rökum.
 
Að öllu framangreindu virtu, og þar sem ekki liggja fyrir aðrir þeir annmarkar sem raskað geta gildi hinnar kærðu ákvörðunar, verður kröfu um ógildingu hennar hafnað.

Uppkvaðning úrskurðar í máli þessu hefur dregist verulega sökum mikils fjölda mála sem skotið hefur verið til úrskurðarnefndarinnar.

Úrskurðarorð:

Hafnað er kröfu um ógildingu ákvörðunar byggingarfulltrúa Sveitarfélagsins Árborgar frá 22. ágúst 2012 um að synja erindi kæranda um að byggingarfulltrúi beiti úrræðum til að viðbygging við austurhluta norðurhliðar hússins nr. 8A við Strandgötu á Stokkseyri verði fjarlægð.

___________________________
Nanna Magnadóttir

____________________________   ___________________________
Ásgeir Magnússon                             Þorsteinn Þorsteinsson

des 22
Love0

2/2013 Ástún Kópavogi

Með

Árið 2013, fimmtudaginn 24. október, kom úrskurðarnefnd umhverfis- og auðlinda-mála saman til fundar í húsnæði nefndarinnar að Skuggasundi 3, Reykjavík.  Mættir voru Ómar Stefánsson, settur forstöðumaður, Ásgeir Magnússon héraðsdómari og Þorsteinn Þorsteinsson byggingarverkfræðingur.     

Fyrir var tekið mál nr. 2/2013, kæra á ákvörðun bæjarstjórnar Kópavogs frá 13. nóvember 2007 um breytingu á Aðalskipulagi Kópavogs 2000-2012.  Jafnframt eru kærðar ákvarðanir bæjarstjórnar Kópavogs frá 22. janúar 2008 og frá 27. nóvember 2012 um breytingu á deiliskipulagi fyrir lóðina nr. 6 við Ástún í Kópavogi.  Loks eru kærðar samþykktir byggingarfulltrúa Kópavogs frá 28. desember 2012 um heimild til niðurrifs og um að veita byggingarleyfi fyrir fjölbýlishúsi á nefndri lóð.  

Í málinu er nú kveðinn upp svofelldur

úrskurður: 

Með bréfi til úrskurðarnefndar umhverfis- og auðlindamála, dags. 18. janúar 2013, er barst nefndinni sama dag, kæra J og Þ, Daltúni 14, Kópavogi, þá ákvörðun bæjarstjórnar Kópavogs frá 13. nóvember 2007 að samþykkja breytingu á Aðalskipulagi Kópavogs 2000-2012 varðandi lóðina nr. 6 við Ástún í Kópavogi.  Jafnframt kæra þau ákvarðanir bæjarstjórnar Kópavogs frá 22. janúar 2008 og frá 27. nóvember 2012 um breytingu á deiliskipulagi fyrir Ástún 6. Með bréfi sömu aðila, dags. 25. febrúar 2013, og móttekið sama dag, eru kærðar ákvarðanir byggingarfulltrúans í Kópavogi frá 28. desember 2012 um heimild til niðurrifs hússins á lóð nr. 6 við Ástún og um leyfi til að reisa fjölbýlishús á sömu lóð. 

Gera kærendur þá kröfu að hinar kærðu ákvarðanir verði felldar úr gildi.  Kærendur kröfðust þess jafnframt að framkvæmdir samkvæmt hinum kærðu byggingarleyfum yrðu stöðvaðar til bráðabirgða á meðan málið væri til meðferðar hjá úrskurðar-nefndinni.  Með hliðsjón af því að hús það sem fyrir var að Ástúni 6 hefur þegar verið rifið og málið þykir nú nægjanlega upplýst til þess að það verði tekið til endanlegs úrskurðar verður ekki tekin afstaða til stöðvunarkröfu kærenda. 

Málavextir:  Hinn 13. nóvember 2007 samþykkti bæjarstjórn Kópavogs breytingu á Aðalskipulagi Kópavogs 2000-2012 vegna lóðar nr. 6 við Ástún í þá veru að á lóðinni yrði íbúðarsvæði í stað blandaðrar landnotkunar þjónustustofnana og opins svæðis til sérstakra nota.  Staðfesti ráðherra þá breytingu og öðlaðist hún gildi í janúar 2008.  Í kjölfar þessa var á fundi bæjarstjórnar Kópavogs hinn 22. janúar s.á. samþykkt tillaga að breytingu á deiliskipulagi fyrir umrædda lóð er gerði ráð fyrir að á lóðinni risi 12 íbúða fjölbýlishús á þremur hæðum með bílageymslu.  Birtist auglýsing um gildistöku deiliskipulagsins í B-deild Stjórnartíðinda 2. júní 2008.

Ný tillaga að breyttu deiliskipulagi fyrir Ástún 6 var lögð fyrir skipulagsnefnd Kópavogs hinn 21. mars 2012.  Lutu breytingar frá gildandi deiliskipulagi m.a. að lögun byggingarreits, hækkun byggingar um 0,8 m, formi þaks og fjölda íbúða.  Þá var fyrirhuguð bílageymsla felld út og gert ráð fyrir tveimur íbúðum og geymslum í kjallara.  Bílastæði á lóð yrðu 21.  Var samþykkt að auglýsa fram lagða tillögu og staðfesti bæjarstjórn þá afgreiðslu 27. s.m.  Komu kærendur og íbúar að Daltúni 13 á framfæri athugasemdum á kynningartíma tillögunnar og héldu skipulagsyfirvöld fund með þeim aðilum.  Á fundi skipulagsnefndar hinn 20. nóvember 2012 var málið til umfjöllunar og lá þá fyrir umsögn skipulags- og byggingardeildar, dagsett sama dag, um fyrirliggjandi athugasemdir.  Samþykkti skipulagsnefnd tillöguna, ásamt  umsögn, með þeim breytingum að aðkomukóti og hámarkshæð fyrirhugaðs fjölbýlishúss voru lækkuð, bílastæðum fjölgað í 28 og þar af 14 stæði í bílskýli austan við fyrirhugað fjölbýlishús.  Var tillögunni vísað
til afgreiðslu bæjarráðs og bæjarstjórnar og samþykkti bæjarstjórn tillöguna á fundi hinn 27. nóvember 2012.  Tók skipulagið gildi með auglýsingu þar um í B-deild Stjórnartíðinda 21. desember 2012, að undangenginni lögboðinni afgreiðslu Skipulagsstofnunar.

Hinn 28. desember 2012 samþykkti byggingarfulltrúi umsókn um niðurrif húss að Ástúni 6 með vísan til þess að það ætti að víkja samkvæmt skipulagi á lóðinni.  Jafnframt var tekið fyrir erindi um leyfi til að reisa fjölbýlishús á sömu lóð, sem og beiðni lóðarhafa um undanþágu frá 6. til 16. hluta byggingarreglugerðar nr. 112/2012.  Var erindið samþykkt og talið samrýmast mannvirkjalögum nr. 160/2010.  Samþykkti bæjarstjórn afgreiðslur byggingarfulltrúa án umræðu á fundi hinn 8. janúar 2013. 

Málsrök kærenda:  Kærendur vísa til þess að húsið að Ástúni 6 sé eitt reisulegasta og jafnframt síðasta heillega bóndabýlið í Fossvogsdalnum.  Beri að varðveita það en ekki virðist hafa verið haft samráð við Húsafriðunarnefnd um niðurrif hússins.  Taki hús í hverfinu mið af gamla bænum þannig að hverfið hafi yfir sér sérstakan heildstæðan blæ með tilvísun til eldri tíðar.

Kynning á breytingu á deiliskipulagi á árinu 2007 hafi verið ábótavant.  Hafi kærendur farið skriflega fram á það við bæjaryfirvöld að grenndarkynning yrði endurtekin og þeim veittur kostur á að tjá sig um breytingarnar en því erindi hafi aldrei verið svarað.  Þá hafi engar nothæfar teikningar verið til svo unnt væri að átta sig á skuggavarpi vegna fyrirhugaðs fjölbýlishúss samkvæmt skipulagsbreytingunni.  Með breytingu á deiliskipulagi, sem hlotið hafi gildi árið 2012, sé verið að auka við skipulag sem ólöglega hafi verið staðið að frá upphafi og sé vísað til dóms Hæstaréttar í máli nr. 138/2012 í því sambandi.

Með bréfi til bæjaryfirvalda, dags. 29. september 2012, hafi kærendur farið fram á fullnægjandi upplýsingar um skuggavarp fyrirhugaðrar byggingar.  Hafi þeim á fundi nokkru síðar verið kynnt útfærsla að lítið eitt lægri nýbyggingu og þar gefið í skyn að ef ekki yrði fallist á þá útfærslu myndi eldri útfærslan gilda.  Ekki hafi fengist fullnægjandi upplýsingar um skuggavarp hússins.  Það hafi fyrst verið með bréfi skipulagsyfirvalda, dags. 19. desember 2012, sem upplýst hafi verið hvaða teikning að húsinu yrði notuð ásamt upplýsingum til að reikna skuggavarp nýbyggingarinnar.  Einnig hafi verið sendar óljósar teikningar af skuggavarpi hússins miðað við 21. júní og 21. september, er sýni að á hádegi 21. september verði lóð kærenda að mestu í skugga.  Í erindi til bæjaryfirvalda, dags. 28. desember 2012, hafi kærendur sent upplýsingar um skuggavarp.  Komi þar fram að samkvæmt útreikningum sem þeir hafi látið gera muni ekki sjá til sólar í Daltúninu frá lokum september fram til aprílbyrjunar og yfir hásumarið muni sólar aðeins gæta til kl. 17.  Húsið að Daltúni 14 muni verða í skugga í nærfellt 95 daga hvern vetur.  Hafi kærendur farið fram á að ekkert yrði aðhafst í málinu er skert gæti rétt þeirra, en ekkert svar hafi borist við þeirri beiðni.
 
Á síðasta fundi skipulagsyfirvalda á árinu 2012 hafi verið fallist á umsókn um niðurrif eldra húss að Ástúni 6.  Jafnframt hafi leyfishafa verið veitt undanþága frá lögum sem tekið hafi gildi um áramót og fjalli m.a. um fjölda bílastæða við fjölbýlishús og framkvæmd öryggismála á byggingarsvæðum.

Telja verði að kærendur eigi lögvarinna hagsmuna að gæta vegna byggingar fjölbýlishússins að Ástúni 6 vegna grenndaráhrifa, s.s. skuggavarps og aukinnar umferðar.  Nú þegar skorti bílastæði við götuna, þrengsli séu mikil og umferð sé vandamál.  Auk þess sé um að ræða þéttingu byggðar í hverfi sem þegar sé þéttbyggt. 

Kærendur hafi komið sér upp notadrjúgum og skjólgóðum reit sunnan við hús sitt, þar sem sé heitur pottur og sólbaðsstétt ásamt blóma- og matjurtagarði.  Þetta hafi kostað talsvert fé og fyrirhöfn.  Verði lóðin í skugga hálft árið sé líklegt að ræktun matjurta verði ómöguleg og að sólar muni ekki gæta eftir almennan vinnutíma þannig að búast megi við að verð húseignarinnar muni skerðast án þess að nokkrar bætur komi fyrir.  Þá muni kostnaður vegna upphitunar hússins aukast.  Skipulagsyfirvöld hafi bent á að skuggavarp verði litlu meira en það sem íbúar ofar og neðar við götuna búi við, en bent sé á að nágrannar kærenda hafi kvartað undan skuggavarpi enda sé talað um það sem afleiðingu 40 ára gamals skipulagsslyss.  Þá bendi kærendur á að um nauðvörn þeirra sé að ræða þar sem þeir hafi ekki enn fengið fullnægjandi upplýsingar um fyrirhugaðar breytingar.  Þannig hafi aðeins t.d. verið svarað einni af þremur skriflegum fyrirspurnum þeirra.

Málsrök Kópavogsbæjar:  Af hálfu Kópavogsbæjar er farið fram á að kröfu kærenda vegna ákvörðunar um niðurrifs hússins að Ástúni 6 verði vísað frá úrskurðarnefndinni.  Niðurrif mannvirkisins raski ekki með nokkrum hætti hagsmunum kærenda svo að þeir geti átt kæruaðild að þeirri stjórnvaldsákvörðun.  Þá heyri friðun mannvirkja skv. lögum nr. 104/2001 um húsafriðun ekki undir úrskurðarnefndina.  Jafnframt beri að vísa þeim þáttum kærunnar frá er lúti að ógildingu ákvörðunar um breytingu á aðalskipulagi fyrir lóðina Ástún 6 og ákvörðun bæjarstjórnar frá 22. janúar 2008 um breytingu á deiliskipulagi fyrir umrædda lóð.  Samkvæmt 2. mgr. 4. gr. laga nr. 130/2011 um úrskurðarnefnd umhverfis- og auðlindamála sé kærufrestur til nefndarinnar einn mánuður frá því að kæranda varð kunnugt eða mátti vera kunnugt um ákvörðun, en samsvarandi ákvæði hafi verið í 5. mgr. 8. gr. skipulags- og byggingarlaga nr. 73/1997.  Komi fram í kæru að kærendum hafi orðið kunnugt um umræddar breytingar í júní 2008.  Kærufrestur vegna þessara ákvarðana sé því löngu liðinn.

Ákvörðun bæjarstjórnar Kópavogs frá 27. nóvember 2012 um breytingu á deiliskipulagi fyrir Ástún 6 sé hvorki að formi né efni haldin annmörkum.  Hún sé í samræmi við Aðalskipulag Kópavogs 2002-2012, sem og markmið þess um þéttingu byggðar og nýtingu á stofnkerfi bæjarins.  Í þágildandi deiliskipulagi hafi byggingarreitur fyrirhugaðs húss á lóðinni verið því sem næst ferningur í stað þess að vera ílangur eins og eigi við um þegar byggð hús við Ástún.  Með tillögunni sé leitast við að útfæra mannvirkið að heildargötumyndinni og þeim fjölbýlishúsum sem fyrir séu við götuna þannig að um sambærilegan byggingarstíl sé að ræða.  Yfirbragð og ásýnd byggðarinnar verði talsvert betri við skipulagsbreytinguna. 

Fullyrðingar kærenda um skuggavarp eigi ekki við rök að styðjast en breytingin muni leiða til þess að skuggavarp minnki sé tekið mið af deiliskipulagi frá 2008.  Fram komi í umsögn skipulags- og byggingardeildar að skugginn sé áþekkur en þó grennri sem helgist af því að grunnfleti hússins hafi verið breytt.  Hækkun á mænishæð með 15º þakhalla hafi ekki áhrif á skuggavarp.  Hafi fyllilega verið tekið tillit til hagsmuna kærenda í máli þessu og málefnaleg sjónarmið legið að baki umræddri ákvörðun.  Í kjölfar samráðsfundar sem haldinn hafi verið með þeim er mótmælt hafi skipulags-breytingunni hafi sú ákvörðun verið tekin að lækka vegghæð hússins úr 49,85 m í 48,35 m, eða um 1,5 m, vegna hækkunar á mænishæð úr 39,85 m í 50,65 m (svo).  Stafi þessi munur af því að þakformi hússins hafi verið breytt úr flötu þaki í valmaþak.  Einnig hafi aðkomuhæð hússins verið lækkuð til að koma til móts við sjónarmið andmælenda.  Málið hafi fengið umtalsverða umfjöllun og vandaða málsmeðferð og leitast hafi verið við að eiga fullt samráð við þá aðila sem gert hafi athugasemdir.

Þá telji Kópavogsbær ekki efni til að fjalla sérstaklega um gildi byggingarleyfis sem gefið hafi verið út fyrir byggingu fjölbýlishúss að Ástúni 6.  Leyfið hafi verið gefið út í kjölfar samþykktar og auglýsingar á breyttu deiliskipulagi fyrir umrædda lóð og sé því gefið út á lögmætum forsendum.

– – – –

Lóðarhafa Ástúns 6 var gefinn kostur á að koma að sjónarmiðum sínum vegna kæru-máls þessa en engar athugasemdir af hans hálfu hafa borist úrskurðarnefndinni.

Niðurstaða:  Eins og fyrr greinir er kærð ákvörðun bæjarstjórnar Kópavogs frá 13. nóvember 2007 um breytingu á Aðalskipulagi Kópavogs 2000-2012.  Í þágildandi 19. gr. skipulags- og byggingarlaga nr. 73/1997 var kveðið á um að aðalskipulag eða breyting á því væri háð staðfestingu ráðherra, en skv. 5. mgr. 8. gr. þeirra laga var ekki unnt að skjóta slíkum ákvörðunum til úrskurðarnefndar skipulags- og byggingarmála, sbr. nú 52. gr. skipulagslaga nr. 123/2010.  Verður kæru á nefndri breytingu á aðalskipulagi Kópavogs því vísað frá úrskurðarnefndinni. 

Samkvæmt áðurgreindri 5. mgr. 8. gr. skipulags- og byggingarlaga var kærufrestur til úrskurðarnefndar skipulags- og byggingarmála einn mánuður frá því að kæranda varð kunnugt eða mátti vera kunnugt um ákvörðun þá sem kæra á, sbr. nú 2. mgr. 4. gr. laga nr. 130/2011, um úrskurðarnefnd umhverfis- og auðlindamála.  Kæru skal vísa frá berist hún að liðnum kærufresti nema afsakanlegt þyki að hún hafi borist of seint eða veigamiklar ástæður mæli með því að kæran sé tekin til meðferðar, sbr. 28. gr. stjórnsýslulaga nr. 37/1993.  Kæru skal þó ekki sinnt berist hún ári eftir að ákvörðun er tilkynnt aðila.  Kæra á ákvörðun um breytt deiliskipulag lóðar nr. 6 við Ástún, er tók gildi árið 2008, barst úrskurðarnefndinni 18. janúar 2013, eða nokkrum árum eftir að hin kærða ákvörðun var birt í B-deild Stjórnartíðinda, og ber með vísan til fyrrgreindra lagaákvæða að vísa þeim þætti málsins frá úrskurðarnefndinni. 

Hús það sem heimilað var niðurrif á hinn 28. desember 2012 og stóð á lóðinni að Ástúni 6 var rifið fyrri hluta árs 2013.  Af þeim sökum hefur ekki þýðingu að taka afstöðu til fyrirliggjandi kröfu kærenda um ógildingu þeirrar ákvörðunar og verður kröfu þess efnis þegar af þeirri ástæðu vísað frá úrskurðarnefndinni.

Hin kærða ákvörðun um breytt deiliskipulag vegna lóðar nr. 6 við Ástún, er tók gildi 21. desember 2012, og ákvarðanir byggingarfulltrúa frá 28. desember s.á., um niðurrif hússins að Ástúni 6 og um heimild til að reisa nýtt hús á lóðinni, bárust úrskurðar-nefndinni innan kærufrests og verða þær ákvarðanir því teknar til efnismeðferðar enda verður að telja að þær ákvarðanir geti snert lögvarða hagsmuni kærenda með hliðsjón af nálægð fasteignar þeirra við umrædda lóð.

Tillaga að breytingu á deiliskipulagi fyrir Ástún 6 var auglýst og kynnt lögum samkvæmt, fundur haldinn með þeim aðilum sem gerðu athugasemdir, afstaða tekin til fram kominna athugasemda og gagna aflað, svo sem um skuggamyndun.  Var tillagan í kjölfarið send Skipulagsstofnun og hún birt í Stjórnartíðindum innan lögbundins frests.  Með skipulagsbreytingunni var m.a. íbúðum að Ástúni 6 fjölgað um tvær, lögun byggingarreits breytt frá því að vera sem næst ferningur í ílangan rétthyrning og breytingar gerðar á hæð hússins.  Þá var gert ráð fyrir valmaþaki í stað slétts þaks.  Í máli þessu koma aðeins til skoðunar þessar breytingar en ekki byggingarheimildir þær á lóðinni sem fyrir voru í deiliskipulagi frá árinu 2008.

Lóð kærenda liggur norðan við lóðina Ástún 6 og liggur gata á milli þeirra.  Af málatilbúnaði kærenda má ráða að þeir hafi einkum áhyggjur af skuggavarpi gagnvart fasteign sinni vegna byggingar fjölbýlishússins að Ástúni 6 og hafa þeir lagt fram frekari gögn um skuggavarp vegna fyrirhugaðrar byggingar.  Við meðferð málsins voru gerðar breytingar frá auglýstri tillögu, þannig að aðkomukóti var lækkaður úr 37,15 í 36,20 og kóti hámarkshæðar úr 50,65 í 49,06 en í deiliskipulagi frá 2008 var gert ráð fyrir að kóti hámarkshæðar væri 49,85.  Samkvæmt þessu lækkar heimiluð hámarkshæð hússins við hina kærðu breytingu um 79 cm.  Þá veldur breyting á lögun og legu byggingarreitar einhverjum breytingum á skuggavarpi.  Fela þessar breytingar og fjölgun íbúða um tvær ekki í sér veruleg grenndaráhrif frá því sem verið hefði að óbreyttu skipulagi.

Með hliðsjón af því sem rakið hefur verið verður ekki fallist á kröfu um ógildingu umdeildrar deiliskipulagsbreytingar.

Rétt þykir að benda á að valdi gildistaka skipulagsáætlana því að verðmæti fasteignar lækkar, nýtingarmöguleikar hennar skerðast frá því sem áður var eða að hún rýrnar svo að hún nýtist ekki til sömu nota og áður, á sá sem sýnt getur fram á að hann verði fyrir tjóni af þessum sökum rétt á bótum úr sveitarsjóði, eða eftir atvikum úr ríkissjóði, eða að sveitarsjóður leysi fasteignina til sín, sbr. 1. mgr. 51. gr. skipulagslaga nr. 123/2010.  Ákvarðanir um bótarétt og fjárhæð bóta eiga hins vegar ekki undir úrskurðarnefndina samkvæmt fyrirmælum nefnds ákvæðis um málsmeðferð.

Að framangreindri niðurstöðu fenginni á hin kærða ákvörðun byggingarfulltrúa um um nýbyggingu fjölbýlishúss á lóðinni Ástúni 6 stoð í gildu deiliskipulagi.  Þar sem ekki liggur fyrir að þeir annmarkar séu á málsmeðferð umræddrar ákvörðunar sem valdið geti ógildingu hennar verður kröfu þar að lútandi hafnað.

Uppkvaðning úrskurðar í máli þessu hefur dregist sökum mikils fjölda mála sem skotið hefur verið til úrskurðarnefndarinnar.

Úrskurðarorð:

Kröfum um ógildingu ákvarðana bæjarstjórnar Kópavogs frá 13. nóvember 2007, um breytingu á Aðalskipulagi Kópavogs 2000-2012 og um breytingu á deiliskipulagi vegna lóðarinnar Ástúns 6 frá 22. janúar 2008, auk kröfu um ógildingu ákvörðunar byggingarfulltrúans í Kópavogi frá 28. desember 2012, um að heimila niðurrif húss á nefndri lóð, er vísað frá úrskurðarnefndinni.

Hafnað er kröfum kærenda um ógildingu á ákvörðun bæjarstjórnar Kópavogs frá 27. nóvember 2012 um breytingu á deiliskipulagi fyrir lóðina nr. 6 við Ástún og á ákvörðun  byggingarfulltrúans í Kópavogi frá 28. desember 2012 um að veita leyfi til að reisa fjölbýlishús á lóðinni að Ástúni 6 í Kópavogi.

____________________________________
Ómar Stefánsson

_____________________________              ___________________________
Ásgeir Magnússon                                       Þorsteinn Þorsteinsson

des 22
Love0

51/2007 Dalsbraut

Með

Ár 2007, fimmtudaginn 14. júní, kom úrskurðarnefnd skipulags- og byggingarmála saman til fundar í húsnæði nefndarinnar að Skúlagötu 21 í Reykjavík.  Mættir voru Hjalti Steinþórsson forstöðumaður, Ásgeir Magnússon héraðsdómari og Þorsteinn Þorsteinsson byggingarverkfræðingur. 

Fyrir var tekið mál nr. 51/2007, kæra á ákvörðunum skipulags- og byggingarfulltrúa Akureyrarbæjar frá 11. apríl, 2. maí og 30. maí 2007 um að veita byggingarleyfi fyrir niðurrifi tiltekinna mannvirkja á lóðunum nr. 1J og 1F við Dalsbraut, Akureyri ásamt leyfi til jarðvegsskipta að Gleráreyrum 1 og graftrarleyfi fyrir nýbyggingu að Gleráreyrum 4. 

Í málinu er nú kveðinn upp svofelldur

úrskurður:

Með bréfum til úrskurðarnefndar skipulags- og byggingarmála, dags. 29. maí og 6. júní 2007, er bárust nefndinni hinn 30. maí og 7. júní sama ár, kærir Hákon Stefánsson lögfr., f.h. Svefns og heilsu ehf., þær ákvarðanir skipulags- og byggingarfulltrúa Akureyrarbæjar frá 11. apríl 2007 að veita byggingarleyfi fyrir niðurrifi mannvirkja með fastanúmer 215-1354 á lóðinni nr. 1J við Dalsbraut, Akureyri og fyrir niðurrifi mannvirkja með fastanúmer 215-1357, 222-1198 og 224-4750 á lóðinni nr. 1F við Dalsbraut.  Þá eru kærðar ákvarðanir sama embættis frá 11. apríl, 2. maí og 30. maí 2007 um veitingu framkvæmdaleyfis fyrir jarðvegsskiptum vegna viðbyggingar við Glerártorg, Gleráreyrum 1, ásamt tilheyrandi bifreiðaplönum, að undanskildum þeim hluta lóðarinnar sem samkvæmt eldra skipulagi tilheyrði Dalsbraut 1I, heimild til niðurrifs mannvirkis með fastanúmer 222-1197 að Dalsbraut 1F, og graftrarleyfi fyrir nýbyggingu dekkjaverkstæðis að lóðinni að Gleráreyrum 4.  Bæjarstjórn Akureyrar staðfesti ákvarðanirnar frá 11. apríl og 2. maí hinn 8. maí og 22. maí 2007. 

Eins og frá er greint skaut kærandi tilteknum ákvörðunum skipulags- og byggingarfulltrúa Akureyrar frá 11. apríl, 2. maí og 30. maí 2007 til úrskurðarnefndarinnar með kæru, dags. 7. júní 2007, er ber málsnúmerið 53/2007.  Þar sem í báðum kærumálunum er deilt um leyfi fyrir framkvæmdum á sama svæði og byggt á sömu eða svipuðum rökum þykir rétt að sameina málið nr. 53/2007 hinu fyrra kærumáli sem er nr. 51/2007. 

Gerir kærandi þá kröfu að hinar kærðu ákvarðanir verði felldar úr gildi.  Jafnframt var gerð krafa um stöðvun framkvæmda til bráðabirgða meðan málin væri til meðferðar fyrir úrskurðarnefndinni.  Þykja málsatvik nú nægjanlega upplýst til þess að taka kærurnar til endanlegrar úrlausnar og verður því ekki tekin afstaða til framkominna stöðvunarkrafna. 

Málsatvik og rök:  Í febrúarmánuði 2007 samþykkti bæjarstjórn Akureyrar breytt deiliskipulag fyrir Gleráreyrar 1-10, Akureyri, sem er verksmiðjulóð sú sem Samband íslenskra samvinnufélaga hafði undir verksmiðjur sínar og nefndist í eldra skipulagi Dalsbraut 1.  Eru umdeild mannvirki innan skipulagssvæðisins.  Tók skipulagið gildi með gildistökuauglýsingu í B-deild Stjórnartíðinda hinn 2. apríl sl.  Hefur kærandi máls þessa krafist ógildingar á nefndri skipulagsákvörðun í kæru til úrskurðarnefndarinnar með þeim rökum að skipulagsákvörðunin sé haldin ýmsum ógildingarannmörkum.  Er það kærumál nú til meðferðar hjá úrskurðarnefndinni. 

Skírskotar kærandi til þess að hin kærðu leyfi byggi á skipulagi sem hann hafi kært til úrskurðarnefndarinnar og telja verði ólögmætt og vísar til þeirra sjónarmiða er hann tefli fram í skipulagskærunni. 

Af hálfu Akureyrarbæjar er gerð krafa um frávísun málsins.  Ekki verði séð að hin kærðu leyfi snerti lögvarða hagsmuni kæranda enda liggi umræddar lóðir ekki að húshlutum eða lóðum hans.  Þá hafi hluti umdeildra mannvirkja þegar verið rifinn.  Hin kærðu niðurrifsleyfi varði ekki hið kærða deiliskipulag, enda séu leyfin í samræmi við staðfest aðalskipulag og samþykkt deiliskipulag og framkvæmdaáform á svæðinu.  Umdeilt graftrarleyfi og leyfi til jarðvegsskipta breyti ekki ásýnd svæðisins og hafi engin áhrif á eignir kæranda. 

Byggingarleyfishafi allra lóða, að undanskilinni lóðinni að Gleráreyrum 4, bendir á að niðurrifi samkvæmt hinum kærðu leyfum sé nú að mestu lokið.  Ekki sé ljóst með hvaða hætti umdeild leyfi raski hagsmunum kæranda.  Virðist sem kærandi telji samkeppnishagsmunum sínum ekki vel borgið með fyrirhugaðri uppbyggingu á svæðinu og fallist ekki á niðurstöðu Hæstaréttar í málinu nr. 380/2006 um afmörkun lóða á svæðinu. 

Niðurstaða:  Að stjórnsýslurétti er það skilyrði aðildar að kærumáli að kærandi eigi einstaklegra og verulegra lögvarinna hagsmuna að gæta vegna kærðrar ákvörðunar eða að kæruaðild sé samkvæmt beinni lagastoð.  Hin kærðu leyfi fela aðeins í sér heimild til niðurrifs mannvirkja og jarðvegsframkvæmda, en telja verður að slíkar framkvæmdir séu almennt ekki til þess fallnar að hafa áhrif á einstaklega lögvarða hagsmuni eigenda nágrannaeigna. 

Með hliðsjón af eðli hinna kærðu leyfa og þar sem ekki liggur fyrir að umdeildar ákvarðanir gangi gegn einstaklegum, verulegum og lögvörðum hagsmunum kæranda með þeim hætti að hann eigi kæruaðild um þær, verður máli þessu vísað frá.

Úrskurðarorð:

Kærumáli þessu er vísað frá úrskurðarnefndinni.

___________________________
Hjalti Steinþórsson

_____________________________        ______________________________
    Ásgeir Magnússon                         Þorsteinn Þorsteinsson

des 22
Love0

41/2007 Suðurströnd

Með

Ár 2007, fimmtudaginn 24. maí, kom úrskurðarnefnd skipulags- og byggingarmála saman til fundar í húsnæði nefndarinnar að Skúlagötu 21 í Reykjavík.  Mættir voru Hjalti Steinþórsson forstöðumaður, Ásgeir Magnússon héraðsdómari og Geirharður Þorsteinsson arkitekt og skipulagshönnuður.

Fyrir var tekið mál nr. 41/2007, kæra á ákvörðun skipulags- og mannvirkjanefndar Seltjarnarnesbæjar frá 8. mars 2007 um að rífa húsið við Suðurströnd 4, girða af svæðið og hefja þar jarðvinnu.

Í málinu er nú kveðinn upp svofelldur

úrskurður:

Með bréfi til úrskurðarnefndar skipulags- og byggingarmála, dags. 7. maí 2007, er barst nefndinni hinn 11. s.m., kærir Óskar Sigurðsson hrl., f.h. H, Steinavör 6, Seltjarnarnesi, þá ákvörðun skipulags- og mannvirkjanefndar Seltjarnarnesbæjar frá 8. mars 2007 að rífa húsið við Suðurströnd 4, girða af svæðið og hefja þar jarðvinnu.  Bæjarstjórn staðfesti greinda ákvörðun hinn 14. mars 2007.

Gerir kærandi þá kröfu að hin kærða ákvörðun verði felld úr gildi og að kveðinn verði upp bráðabirgðaúrskurður um stöðvun framkvæmda samkvæmt hinni kærðu ákvörðun þar til niðurstaða liggi fyrir í kærumálinu. 

Málsatvik og rök:  Hinn 25. júní 2005 voru haldnar almennar kosningar um skipulag og landnotkun á Hrólfsskálamel og Suðurströnd á Seltjarnarnesi og hlaut svokölluð S-tillaga, sem gerði ráð fyrir gervigrasvelli við Suðurströnd og íbúðarbyggð við Hrólfsskálamel, meirihluta atkvæða bæjarbúa.  Fyrirfram hafði verið gert ráð fyrir að niðurstaða kosninganna væri bindandi gagnvart bæjaryfirvöldum.  Var síðan unnið að gerð deiliskipulagstillagna fyrir íbúðarbyggð á Hrólfsskálamel og Suðurströnd sem öðluðust gildi hinn 16. október 2006 og 4. janúar 2007.  Hefur kærandi máls þessa einnig kært þær ákvarðanir til úrskurðarnefndarinnar.  Með úrskurðum úrskurðarnefndarinnar uppkveðnum í dag var kröfu kæranda um ógildingu deiliskipulags Hrólfskálamels og Suðurstrandar vísað frá úrskurðarnefndinni.   

Hinn 8. mars 2007 samþykkti skipulags- og mannvirkjanefnd að rífa húsið við Suðurströnd 4, girða af svæðið og hefja þar jarðvinnu.  Bæjarstjórn staðfesti greinda ákvörðun hinn 14. mars 2007.

Byggir kærandi kröfu sína á því að hin kærða framkvæmd eigi stoð í deiliskipulagi sem sé ólögmætt.  Skipulagið stangist á við niðurstöður bindandi kosninga í sveitarfélaginu og sé auk þess haldið ýmsum öðrum annmörkum sem tíundaðir séu í kærum kæranda vegna umræddra deiliskipulagsákvarðana.  Ljóst sé að kærandi hafi hagsmuna að gæta í máli þessu enda búi hann í næsta nágrenni við umrætt svæði.

Kröfu sína um stöðvun framkvæmdarinnar rökstyður kærandi á þann veg að hún sé undanfari byggingar og því hluti af frekari framkvæmdum.  Ljóst sé að hagsmunir kæranda af stöðvun framkvæmdarinnar séu mun meiri en sveitarfélagsins.  Þá liggi einnig fyrir að sveitarfélagið muni ekki bíða neitt tjón við slíka frestun.

Seltjarnarnesbær krefst frávísunar málsins en ella að kröfu kæranda verði hafnað.  Vísa beri málinu frá þar sem kæran eigi ekki undir úrskurðarnefnd skipulags- og byggingarmála, skv. 1. mgr. 8. gr. skipulags- og byggingarlaga nr. 73/1997.  Kærandi byggi ekki á því að hið kærða leyfi sé í andstöðu við ákvæði skipulags- og byggingarlaga.  Eingöngu sé byggt á að deiliskipulagið sé ekki í samræmi við niðurstöðu bindandi kosninga og að brotið hafi verið gegn 5. mgr. 104. gr. sveitarstjórnarlaga nr. 45/1998.  Úrskurðarnefndinni hafi ekki verið falið að úrskurða um brot gegn ákvæðum sveitarstjórnarlaga heldur fari félagsmálaráðuneytið með úrskurðarvald um slík mál samkvæmt 103. gr. sveitarstjórnarlaga.  Því beri að vísa málinu frá úrskurðarnefndinni.

Einnig sé á því byggt að kærandi eigi ekki einstaklegra lögákveðinna hagsmuna að gæta, skv. 5. mgr. 8. gr. skipulags- og byggingarlaga.  Í því máli sem hér um ræði verði ekki séð í hverju hinir einstaklegu lögákveðnu hagsmunir kæranda séu fólgnir enda geri hann ekki grein fyrir þeim í kæru sinni.  Þá búi kærandi í töluverðri fjarlægð frá Hrólfsskálamel.

Verði máli þessu ekki vísað frá sé vísað til þess að hið kærða leyfi sé fullkomlega lögmætt og í samræmi við gildandi deiliskipulag svæðisins sem geri ráð fyrir niðurrifi umrædds húss en það sé í samræmi við bindandi kosningar sem fram hafi farið hinn 25. júní 2005.   

Niðurstaða:  Eins og fyrr greinir var með úrskurði úrskurðarnefndarinnar uppkveðnum fyrr í dag vísað frá úrskurðarnefndinni kröfu kæranda um ógildingu deiliskipulags Hrólfsskálamels.  Byggðist sú niðurstaða nefndarinnar á því að kærandi ætti ekki lögvarða hagsmuni því tengda að fá úrlausn um kæruefnið, svo sem áskilið er, sbr. 5. mgr. 8. gr. skipulags- og byggingarlaga nr. 73/1997.  Af sömu ástæðu telst kærandi ekki eiga lögvarða hagsmuni af byggingu einstakra húsa eða mannvirkja eða öðrum framkvæmdum á svæðinu sem stoð eiga í deiliskipulagi þess.  Ber því að vísa máli þessu frá úrskurðarnefndinni. 

Úrskurðarorð:

Máli þessu er vísað frá úrskurðarnefndinni.

                                                ___________________________         
                                                            Hjalti Steinþórsson

_____________________________                  ____________________________
            Ásgeir Magnússon                                                  Geirharður Þorsteinsson       

 

des 22
Love0

5/2005 Kirkjuteigur

Með

Ár 2006, fimmtudaginn 9. febrúar, kom úrskurðarnefnd skipulags- og byggingarmála saman til fundar í húsnæði nefndarinnar að Skúlagötu 21 í Reykjavík.  Mættir voru Hjalti Steinþórsson forstöðumaður, Þorsteinn Þorsteinsson byggingarverkfræðingur og Ásgeir Magnússon héraðsdómari.

Fyrir var tekið mál nr. 5/2005, kæra á ákvörðun byggingarfulltrúans í Reykjavík frá 7. desember 2004 um að hafna kröfu sameigenda að fasteigninni Kirkjuteigi 25 um að gróðurskáli á nefndri lóð verði fjarlægður.

Í málinu er nú kveðinn upp svofelldur

úrskurður:

Með bréfi til úrskurðarnefndar skipulags- og byggingarmála, dags. 9. janúar 2005, er barst nefndinni hinn 13. sama mánaðar, kærir H, íbúðareigandi að Kirkjuteigi 25, þá ákvörðun byggingarfulltrúans í Reykjavík frá 7. desember 2004 að synja kröfu sameigenda lóðarinnar að Kirkjuteigi 25 um niðurrif gróðurskála á lóðinni sem er í eigu eins eiganda fasteignarinnar.

Skilja verður erindi kæranda svo að krafist sé ógildingar á hinni kærðu ákvörðun.

Málavextir:  Á lóðinni að Kirkjuteigi 25 í Reykjavík stendur fjölbýlishús og er lóðin í óskiptri sameign íbúðareigenda.  Í norðausturhorni lóðarinnar stendur gróðurskáli í eigu eins íbúðareiganda.  Ekki liggja fyrir upplýsingar um hvenær skálinn var reistur, en það mun þó hafa gerst fyrir a.m.k. 15 til 20 árum og án þess að samþykkis byggingaryfirvalda hafi verið leitað fyrir byggingunni.

Við kynningu á deiliskipulagstillögu fyrir Teigahverfi í janúar 2002 mótmæltu eigendur íbúða að Kirkjuteigi 25 því, að undanskildum einum íbúa, að í fyrirhuguðu deiliskipulagi hverfisins væri gert ráð fyrir staðfestingu á breyttri hagnýtingu lóðar með því að gera ráð fyrir garðhýsi á sameiginlegri lóð hússins.  Var þess jafnframt krafist að embætti byggingarfulltrúa hlutaðist til um að garðhýsið sem fyrir var yrði rifið.  Í kjölfarið var byggingarreitur fyrir garðhýsið að lóðinni nr. 25 við Kirkjuteig fjarlægt úr deiliskipulagstillögunni auk sambærilegra byggingarreita á öðrum lóðum á skipulagsreitnum.

Með bréfi, dags. 20. maí 2003, var eiganda gróðurskálans á umræddri lóð tilkynnt að frístandandi garðskálar yrðu leyfðir með samþykki allra eigenda svo og lóðarhafa aðliggjandi lóða, en þar sem eigendur íbúða að Kirkjuteigi 25 hefðu margítrekað kröfu um að garðhýsið yrði rifið, væri eigenda þess veittur 30 daga frestur til að tjá sig um kröfuna.  Ítrekun vegna bréfs þessa var send eiganda garðhýsisins 13. nóvember 2003, sem kom sínum sjónarmiðum á framfæri í bréfi, dags. 28. nóvember s.á.  Þar kom m.a. fram að umdeilt garðhýsi hafi verið byggt uppúr 1970, áður en hann keypti íbúð sína og hafi staðið á lóðinni síðan í samræmi við munnlegt samkomulag íbúa.

Krafan um niðurrif gróðurskálans var síðan tekin fyrir á afgreiðslufundi byggingarfulltrúa 7. desember 2004 og afgreitt með eftirfarandi bókun:

„Í samræmi við umsögn lögfræði og stjórnsýslu er kröfu meðeigenda á Kirkjuteig 25 um að fjarlægja gróðurskála á lóð hafnað. Leiðbeint er um að meðeigendur geta kært þessa niðurstöðu til úrskurðarnefndar skipulags- og byggingarmála sbr. 10. gr. byggingarreglugerðar nr. 441/1998 eða leitað réttar síns fyrir dómstólum.“

Hefur kærandi skotið þessari ákvörðun til úrskurðarnefndarinnar eins og að framan greinir.

Málsrök kæranda:  Í kæru er tekinn upp fjöldi ákvæða skipulags- og byggingarlaga nr. 73/1997 og byggingarreglugerðar nr. 441/1998 um byggingar og skipulag auk ákvæða fjöleignarhúsalaga nr. 26/1994 um nýtingu sameignar og réttindi og skyldur sameigenda er kærandi telur mæla gegn hinni kærðu ákvörðun.

Sú ástæða er tilgreind fyrir því að gróðurskálinn hafi staðið óáreittur á umræddri lóð af hálfu byggingaryfirvalda að þau hafi ekki haft vitneskju um bygginguna fyrr en kvörtun vegna hennar hafi borist og aðrir eigendur íbúða í húsinu hafi viljað halda friðinn eða dvalist langdvölum erlendis og fyrri eigandi skálans því getað framkvæmt nánast hvað sem var án afskipta annarra eigenda hússins.  Í ljósi þessa sé ekki um tómlæti að ræða í máli þessu.

Áréttar kærandi að um óleyfisframkvæmd sé að ræða sem standi á sameiginlegri lóð í andstöðu við vilja og hagsmuni annarra sameigenda og beri byggingaryfirvöldum að sjá svo um að því ástandi verði aflétt.  Skálinn hindri leiki barna á lóðinni og vart verði hróflað við jarðvegi vegna raflagnar úr bílskúr í skálann sem ekki séu gögn um hvar liggi.

Málsrök Reykjavíkurborgar:  Reykjavíkurborg krefst þess að kröfu kæranda um ógildingu ákvörðunar byggingarfulltrúa í máli þessu verði hafnað.

Óumdeilt sé að ekki hafi verið sótt um byggingarleyfi fyrir umþrættu garðhýsi svo sem skylt hafi verið að lögum.  Ekki sé unnt að staðreyna nákvæmlega hvenær garðhýsinu hafi verið komið fyrir á lóðinni en óhætt þyki að miða við að það hafi staðið á lóðinni síðastliðin 15 til 20 ár miðað við gerð þess og útlit.

Í 8. gr. laga nr. 26/1994 um fjöleignarhús segi að öll lóð húss og mannvirki, búnaður og tilfæringar á henni, þar með talið bílastæði, nema þinglýstar heimildir kveði á um að það sé séreign eða það byggist á eðli máls, sé í sameign eiganda hússins og í 36. gr. laganna segi að eiganda sé á eigin spýtur óheimilt að framkvæma nokkrar breytingar á sameign eða helga sér til einkanota tiltekna hluta hennar.  Eigandi geti ekki öðlast sérstakan rétt til sameignar á grundvelli hefðar, hvorki eignarrétt né aukinn afnotarétt.  Einstökum eiganda sé að sama skapi óheimilt upp á sitt eindæmi að taka ákvarðanir eða gera ráðstafanir sem snerti sameign eða sameiginleg málefni.  Höfð yrði hliðsjón af þessum ákvæðum við afgreiðslu umsókna til byggingaryfirvalda um framkvæmdir eða byggingar. 

Umræddu garðhýsi hafi hins vegar verið komið fyrir á lóðinni í tíð þágildandi laga um fjölbýlishús og beri því einnig að hafa hliðsjón af þeim reglum við mat á því hvort unnt sé að grípa til þvingunarúrræða í máli þessu. 

Með vísan til gagna málsins og ofangreindra lagaákvæða sé óumdeilt að garðhýsi það er standi í norðausturhorni lóðarinnar nr. 25 við Kirkjuteig sé svokölluð óleyfisframkvæmd.  Það eitt og sér leiði ekki til þess að byggingarfulltrúa sé heimilt eða skylt að beita viðurlagaákvæðum skipulags- og byggingarlaga.  Fyrir liggi að ítrekað hafi verið kvartað undan garðhýsinu og farið fram á að það yrði fjarlægt. 

Aftur á móti beri einnig á það að líta að garðhýsið hafi staðið á lóðinni í fjölda ára án afskipta byggingaryfirvalda auk þess sem allir núverandi eigendur utan einn hafi keypt sína eignarhluta eftir að garðhýsinu hafi verið komið fyrir á umræddri lóð og ekki hafi verið gerðar athugasemdir vegna tilveru þess fyrr en á árinu 2002.  Í ljósi þessa hafi sameigendur að lóðinni sýnt af sér tómlæti vegna byggingar og stöðu skálans á lóð þeirra.  Hafa verði og í huga að ekki sé vitað til að núverandi eiganda umrædds skála hafi verið kunnugt um skort á leyfi fyrir garðhýsinu er hann festi kaup á eigninni.  Þá hafi ekki verið sýnt fram á neina brýna nauðsyn þess að garðhýsið verði fjarlægt né að það hafi áhrif á hagsmuni meðeiganda á þann hátt að horfi til tjóns þótt þeir þurfi að bíða dóms um réttarstöðu sína. 

Byggingaryfirvöldum í Reykjavík hafi orðið kunnugt um óleyfisbygginguna á árinu 2001 þegar deiliskipulag Teigahverfis var í vinnslu.  Ekki sé hægt að draga þá ályktun af þeirri ákvörðun, að taka nefnda óleyfisbyggingu út af deiliskipulagstillögunni, að fallist hafi verið á niðurrif byggingarinnar enda tekið fram í skipulaginu að frístandandi garðhýsi séu leyfð samkvæmt skipulaginu ef fyrir liggi samþykki lóðarhafa.  Telja verði að tómlæti meðeiganda girði fyrir að byggingarfulltrúi hafi getað knúið fram niðurrif garðskálans eins og málum hafi verið komið. 

Að öllu þessu virtu og með hliðsjón af meðalhófsreglu stjórnsýsluréttarins hafi byggingarfulltrúa ekki verið heimilt í þessu tilviki að beita svo íþyngjandi úrræðum sem farið sé fram á í máli þessu.  Óhjákvæmilegt virðist því að beina deiluaðilum til almennra dómstóla til að leysa úr ágreiningi þeirra varðandi nefnt garðhýsi á lóðinni. 

Niðurstaða:  Með hinni kærðu ákvörðun hafnaði byggingarfulltrúinn í Reykjavík að beita úrræðum 56. gr. skipulags- og byggingarlaga nr. 73/1997 til þess að knýja fram niðurrif á gróðurskála á lóðinni að Kirkjuteigi 25 í Reykjavík, sem reistur var án leyfis byggingaryfirvalda og staðið hefur þar um árabil. 

Í 5. mgr. 56. gr. skipulags- og byggingarlaga, sem hér á við, er byggingarnefnd heimilað að knýja fram niðurrif óleyfisbygginga og er ákvörðun um beitingu þess þvingunarúrræðis háð mati hverju sinni.  Mat um beitingu þessa úrræðis hlýtur fyrst og fremst að byggjast á almannahagsmunum og skipulagsrökum en einstaklingum eru tryggð önnur réttarúrræði til þess að verja einkaréttarlega hagsmuni.

Hin umdeilda ákvörðun er einkum studd þeim rökum að fyrir liggi að gróðurskálinn hafi staðið um árabil á lóðinni að Kirkjuteigi 25 án athugasemda sameigenda að lóð. Að auki hafi eigendaskipti orðið að íbúðum umrædds fjölbýlishúss eftir byggingu skálans, þ.á.m. að íbúð þeirri er hann fylgi, og í gildandi skipulagi sé heimilað að hafa slíka skála á lóðum á umræddu svæði.

Með hliðsjón af greindum atvikum og lagasjónarmiðum þykja málefnaleg rök hafa búið að baki þeirri ákvörðun borgaryfirvalda að beita ekki þvingunarúrræði 56. gr. skipulags- og byggingarlaga gagnvart eiganda margnefnds gróðurskála um niðurrif skálans.  Verður kröfu kæranda um ógildingu hinnar kærðu ákvörðunar því hafnað.

Uppkvaðning úrskurðar í máli þessu hefur dregist sökum mikils málafjölda sem skotið hefur verið til úrskurðarnefndarinnar og vegna tafa við gagnaöflun.

Úrskurðarorð:

Kröfu kæranda um ógildingu ákvörðunar byggingarfulltrúans í Reykjavík frá 7. desember 2004, um að synja kröfu um niðurrif gróðurskála á lóðinni að Kirkjuteigi 25, er hafnað.

 

 

___________________________
Hjalti Steinþórsson

 

 

 
_____________________________                  ____________________________
 Þorsteinn Þorsteinsson                                          Ásgeir Magnússon

 

 

 

 

des 22
Love0

82/2005 Vesturgata

Með

Ár 2005, fimmtudaginn 17. nóvember, kom úrskurðarnefnd skipulags- og byggingarmála saman til fundar í húsnæði nefndarinnar að Skúlagötu 21 í Reykjavík.  Mættir voru Hjalti Steinþórsson forstöðumaður, Þorsteinn Þorsteinsson byggingar-verkfræðingur og Ásgeir Magnússon héraðsdómari. 

Fyrir var tekið mál nr. 82/2005, kæra eiganda fasteignarinnar að Vesturgötu 4, Hafnarfirði á ákvörðun byggingarfulltrúans í Hafnarfirði frá 19. október 2005 um að veita leyfi til niðurrifs bensínstöðvar ásamt tilheyrandi mannvirkjum á lóðinni að Vesturgötu 1, Hafnarfirði.

Í málinu er nú kveðinn upp svofelldur

úrskurður:

Með bréfi til úrskurðarnefndar skipulags- og byggingarmála, dags. 27. október 2005, er barst nefndinni sama dag, kærir S, eigandi fasteignarinnar að Vesturgötu 4, Hafnarfirði þá ákvörðun byggingarfulltrúans í Hafnarfirði frá 19. október 2005 að veita leyfi til niðurrifs bensínstöðvar ásamt tilheyrandi mannvirkjum á lóðinni að Vesturgötu 1, Hafnarfirði.  Bæjarstjórn staðfesti nefnda ákvörðun hinn 8. nóvember 2005.  Krefst kærandi þess að hin kærða ákvörðun verði felld úr gildi og heimilaðar framkvæmdir verði stöðvaðar þar til efnisniðurstaða liggi fyrir í málinu.

Byggingarleyfishafa og bæjaryfirvöldum í Hafnarfirði var gefinn kostur á að tjá sig um framkomna stöðvunarkröfu og hafa úrskurðarnefndinni borist athugasemdir af þeirra hálfu.  Þykir málið nú nægjanlega upplýst til þess að tekin verði endanleg afstaða til þess og er því ekki tilefni til að fjalla um kröfu kæranda um stöðvun framkvæmda samkvæmt hinu kærða byggingarleyfi.

Málavextir:  Hinn 26. janúar 2005 birtist í B-deild Stjórnartíðinda auglýsing um gildistöku á breytingu á Aðalskipulagi Hafnarfjarðar 1995-2015.  Fólst breytingin í því að meginhluta hafnarsvæðis á Norðurbakka í Hafnarfirði var breytt í íbúðarsvæði en svæði næst miðbæ var breytt í blandað íbúðar- og miðsvæði.  Bryggja og hafnarkantur í suðurjaðri svæðisins voru áfram skilgreind sem hafnarsvæði.  Miðsvæði norðan Vesturgötu og vestan Merkurgötu var breytt í íbúðarsvæði en miðsvæði sunnan Vesturgötu og vestan Fjarðargötu var breytt í blandað íbúðar- og miðsvæði.  Samkvæmt auglýsingunni hlaut aðalskipulagsbreytingin samþykki bæjarstjórnar Hafnarfjarðar og afgreiðslu Skipulagsstofnunar.  Umhverfisráðherra staðfesti breytinguna hinn 24. janúar 2005.  Lóðin að Vesturgötu 1 er á því svæði sem aðalskipulagsbreytingin tekur til.

Hinn 8. febrúar 2005 samþykkti bæjarstjórn Hafnarfjarðar nýtt deiliskipulag fyrir Norðurbakka er fól í sér breytingu á landnotkun úr hafnarsvæði í íbúðarsvæði með þjónustu- og stofnanalóð og tiltók með hvaða hætti uppbyggingu svæðisins skyldi háttað.  Tók skipulagið gildi með auglýsingu þar um í B-deild Stjórnartíðinda hinn 10. maí 2005.

Á kynningartíma deiliskipulagsins gerði kærandi athugasemdir við fyrirhugaða íbúðarbyggð á svæðinu og taldi hana fara of nærri fasteign hans þar sem fram færi veitingastarfsemi sem færi alls ekki saman við fyrirhugaðar íbúðarblokkir í næsta nágrenni.

Með bréfi, dags. 21. mars 2005, skaut kærandi ákvörðun um fyrirhugaðar framkvæmdir til úrskurðarnefndarinnar og krafðist þess að allar framkvæmdir yrðu stöðvaðar og öll byggingarleyfi felld úr gildi.  Voru sömu sjónarmið tíunduð til stuðnings kröfunni og sett höfðu verið fram af kæranda við kynningu deiliskipulagsins, en til viðbótar bent á að öll bílastæði við veitingastað hans ættu að víkja samkvæmt skipulaginu.  Taldi hann jafnframt ýmsa ágalla hafa verið á málsmeðferð skipulagstillögunnar.  Er sú kæra til meðferðar hjá úrskurðarnefndinni.

Framkvæmdir hafa staðið yfir við niðurrif mannvirkja á skipulagssvæðinu sem fyrirhugað er að byggja upp í samræmi við breytt skipulag og er í máli þessu tekist á um lögmæti byggingarleyfis er heimilar niðurrif bensínstöðvar og tilheyrandi mannvirkja á lóðinni að Vesturgötu 1 svo sem að framan greinir.

Málsrök aðila:  Kærandi bendir á að umdeild framkvæmd hafi ekki verið grenndarkynnt og hann ekki átt þess kost að koma sjónarmiðum sínum að þótt hann eigi beinna hagsmuna að gæta og athugasemdum hans við fyrirhugaðar framkvæmdir á svæðinu hafi ekki verið svarað af Hafnarfjarðarbæ.  Við ákvarðanatöku um framkvæmdir á skipulagssvæðinu hafi því verið farið gegn ýmsum ákvæðum stjórnsýslulaga.  Þá skírskotar kærandi til þess að hann telji nýsett deiliskipulag á svæðinu ógilt og sé kæra hans vegna skipulagsins til meðferðar hjá úrskurðarnefndinni.  Reynist skipulagið ólögmætt sé brostin forsenda fyrir hinu kærða byggingarleyfi.

Byggingarleyfishafi mótmælir kröfu kæranda og bendir á að umdeildar framkvæmdir við niðurrif séu í skjóli gilds byggingarleyfis.  Aðdragandi þess og útgáfa sé ekki á ábyrgð eða verksviði hans og verði framkvæmdir stöðvaðar áskilji byggingarleyfishafi sér rétt til skaðabóta.

Hafnarfjarðarbær bendir á að hið kærða byggingarleyfi eigi stoð í gildandi aðal- og deiliskipulagi svæðisins sem ekki hafi verið hnekkt.  Heilbrigðiseftirlit Hafnarfjarðar- og Kópavogssvæðis hafi samþykkt niðurrif umræddra mannvirkja fyrir sitt leyti og séu ekki rök til þess að fallast á kröfu kæranda í máli þessu.

Niðurstaða:  Umþrætt byggingarleyfi heimilar niðurrif bensínstöðvar og mannvirkja er henni tengjast á lóðinni að Vesturgötu 1 í Hafnarfirði sem byggingarleyfishafi hefur átt og rekið fram til þessa.

Samkvæmt 6. mgr. 8. gr. skipulags- og byggingarlaga nr. 73/1997 geta þeir einir skotið máli til úrskurðarnefndarinnar sem eiga lögvarða hagsmuni tengda hinni kærðu ákvörðun. 

Aðild þriðja aðila að kæru vegna veitts byggingarleyfis getur einkum komið til vegna einstaklegra grenndarhagsmuna og/eða fjárhagslegra hagsmuna.  Mannvirkjagerð getur raskað hagsmunum nágranna, svo sem vegna skuggavarps, skerts útsýnis, umferðar o.fl. og getur rýrt verðgildi grannaeigna.  Hins vegar hlýtur það að heyra til undantekninga að niðurrif mannvirkis raski hagsmunum nágranna með þeim hætti að þeir teljist eiga kæruaðild að þeirri stjórnsýsluákvörðun.

Ekki liggur fyrir að niðurrif fyrrgreindrar bensínstöðvar snerti einstaklega og lögvarða hagsmuni kæranda með þeim hætti að hann eigi aðild að kæru vegna hins umþrætta byggingarleyfis og verður máli þessu því vísað frá úrskurðarnefndinni.

Úrskurðarorð:

Kærumáli þessu er vísað frá úrskurðarnefndinni.

___________________________
 Hjalti Steinþórsson

 
_____________________________                  ____________________________
Þorsteinn Þorsteinsson                                          Ásgeir Magnússon

des 22
Love0

39/2005 Norðurbakki

Með

Ár 2005, fimmtudaginn 23. júní, kom úrskurðarnefnd skipulags- og byggingarmála saman til fundar í húsnæði nefndarinnar að Skúlagötu 21 í Reykjavík.  Mætt voru Ásgeir Magnússon héraðsdómari, formaður, Þorsteinn Þorsteinsson byggingar-verkfræðingur og Ingibjörg Ingvadóttir hdl.

Fyrir var tekið mál nr. 39/2005, kæra eiganda fasteignarinnar að Vesturgötu 4, Hafnarfirði á ákvörðun skipulags- og byggingarráðs Hafnarfjarðar frá 18. janúar 2005 um að heimila niðurrif nokkurra mannvirkja við Vesturgötu og Norðurbakka Hafnarfirði.

Í málinu er nú kveðinn upp svofelldur

úrskurður:

Með bréfi til úrskurðarnefndar skipulags- og byggingarmála, dags. 10. maí 2005, er barst nefndinni hinn 13. sama mánaðar, kærir S, eigandi fasteignarinnar að Vesturgötu 4, Hafnarfirði, þá ákvörðun skipulags- og byggingarráðs Hafnarfjarðar frá 18. janúar 2005 að heimila Norðurbakka ehf. Strandgötu 6, Hafnarfirði, niðurrif á húsunum við Vesturgötu 9-13 (áður Bæjarútgerðin), Vesturgötu 15 (áður Norðurstjarnan), Norðurbakka 4a (vigtarhús og vigtarþró), Norðurbakka 8 (áður vöruskemma og hafnarskemma ásamt vélaverkstæði) og Vesturgötu 19 (áður vöruskemma).  Krefst kærandi þess að umrætt byggingarleyfi verði fellt úr gildi.

Krafðist kærandi þess jafnframt að framkvæmdir við niðurrif húsanna yrðu stöðvaðar meðan beðið væri niðurstöðu um gildi hinnar kærðu ákvörðunar.  Úrskurðarnefndin tók kröfu kæranda um stöðvun framkvæmda til úrskurðar hinn 9. júní sl. og var ekki talið tilefni til þess að fallast á þá kröfu.

Málavextir:  Svæði það sem umræddar byggingar standa á mun hafa verið hafnarsvæði en í húsi kæranda að Vesturgötu 4 er rekinn veitingastaðurinn A. Hansen.

Hinn 26. janúar 2005 birtist í B-deild Stjórnartíðinda auglýsing um gildistöku á breytingu á Aðalskipulagi Hafnarfjarðar 1995-2015.  Fólst breytingin í því að meginhluta hafnarsvæðis á Norðurbakka var breytt í íbúðarsvæði en svæði næst miðbæ var breytt í blandað íbúðar- og miðsvæði.  Bryggja og hafnarkantur í suðurjaðri svæðisins voru áfram skilgreind sem hafnarsvæði.  Miðsvæði norðan Vesturgötu og vestan Merkurgötu var breytt í íbúðarsvæði en miðsvæði sunnan Vesturgötu og vestan Fjarðargötu var breytt í blandað íbúðar- og miðsvæði.  Samkvæmt auglýsingunni hlaut aðalskipulagsbreytingin samþykki bæjarstjórnar Hafnarfjarðar og staðfestingu Skipulagsstofnunar.  Umhverfisráðherra staðfesti breytinguna hinn 24. janúar 2005.

Hinn 8. febrúar 2005 samþykkti bæjarstjórn Hafnarfjarðar nýtt deiliskipulag fyrir Norðurbakka í Hafnarfirði er fól í sér breytingu á landnotkun úr hafnarsvæði í íbúðarsvæði með þjónustu- og stofnanalóð og tiltók með hvaða hætti uppbyggingu svæðisins skyldi háttað.  Tók skipulagið gildi með auglýsingu þar um í B-deild Stjórnartíðinda hinn 10. maí sl.

Á kynningartíma deiliskipulagsins gerði kærandi athugasemdir við fyrirhugaða íbúðarbyggð á svæðinu og taldi hana fara of nærri fasteign hans þar sem fram færi veitingastarfsemi sem færi alls ekki saman við fyrirhugaðar íbúðarblokkir í næsta nágrenni.

Með bréfi, dags. 21. mars 2005, skaut kærandi ákvörðun um fyrirhugaðar framkvæmdir til úrskurðarnefndarinnar og krafðist þess að allar framkvæmdir yrðu stöðvaðar og öll byggingarleyfi felld úr gildi.  Voru sömu sjónarmið tíunduð til stuðnings kröfunni og sett höfðu verið fram af kæranda við kynningu deiliskipulagsins en til viðbótar bent á að öll bílastæði við veitingastað kæranda ættu að víkja samkvæmt skipulaginu og taldi hann jafnframt ýmsa ágalla hafa verið á málsmeðferð skipulagstillögunnar.  Er umrædd kæra til meðferðar hjá úrskurðarnefndinni.

Með bréfi, dags. 10. maí 2005, kærði síðan kærandi veitt byggingarleyfi fyrir niðurrifi húsa á Norðurbakka og krefst hann ógildingar byggingarleyfisins svo sem að framan greinir. 

Málsrök kæranda:  Kærandi bendir á að athugasemdum hans við fyrirhugaðar framkvæmdir samkvæmt hinu samþykkta deiliskipulagi hafi ekki verið svarað af Hafnarfjarðarbæ, en hann eigi beinna hagsmuna að gæta varðandi framkvæmdirnar.  Byggir kærandi kröfu sína á því að skipulagslegum aðdraganda hinnar kærðu ákvörðunar sé í ýmsu áfátt og brjóti gegn 10., 13., 14. eða 15. gr. stjórnsýslulaga nr. 37/1993.  Telur kærandi að umdeilt niðurrif hafi ekki verið grenndarkynnt, en hann hafi gert athugasemdir við þá aðgerð þar sem lagfæringar og frágangur eftir niðurrifið hafi ekki samræmst kröfum hans né kröfum þeim sem miðbæjarsamtök Hafnarfjarðar hafi sett fram.

Af hálfu Hafnarfjarðarbæjar hafa ekki borist athugasemdir eða sjónarmið vegna kærumáls þessa og ekki hefur tekist að ná sambandi við byggingarleyfishafa.

Niðurstaða:  Með gildistöku aðalskipulagsbreytingar hinn 26. janúar 2005 mun svæði því, sem umdeilt byggingarleyfi fyrir niðurrifi fyrrgreindra mannvirkja tekur til, hafa verið breytt úr hafnarsvæði í íbúðarsvæði.  Aðalskipulagsákvarðanir sæta ekki endurskoðun úrskurðarnefndarinnar, enda er gildistaka þeirra háð staðfestingu umhverfisráðherra sem æðsta handhafa stjórnsýsluvalds á sviði skipulagsmála.

Mannvirki þau, sem umdeilt byggingarleyfi heimilar niðurrif á, voru hönnuð og nýtt fyrir hafnar- og atvinnustarfsemi og á leyfið því stoð í aðalskipulagi Hafnarfjarðar, svo sem því var breytt á þessu ári, en umrætt svæði er nú ætlað undir íbúðarbyggð.  Byggingarleyfið snertir á engan hátt með hvaða hætti uppbygging svæðisins verður í kjölfar brottnáms bygginganna.  Umrædd mannvirki hafa þegar verið rifin og aðeins eftir að ljúka framkvæmdum við flutning efnis og frágang svæðisins sem einungis kann að baka kæranda tímabundið óhagræði vegna veitingarekstursins í næsta nágrenni.

Að öllu þessu virtu þykja hvorki hagsmunir kæranda né aðrar ástæður geta leitt til þess að hin kærða ákvörðun verði felld úr gildi.

Úrskurðarorð:

Kröfu kæranda, um ógildingu ákvörðunar skipulags- og byggingarráðs Hafnarfjarðar frá 18. janúar 2005 að heimila niðurrif á húsunum við Vesturgötu 9-13, Vesturgötu 15, Vesturgötu 19, Norðurbakka 4a og Norðurbakka 8, er hafnað.
.

____________________________________
Ásgeir Magnússon

______________________________         _____________________________
Þorsteinn Þorsteinsson                                    Ingibjörg Ingvadóttir