Skip to main content
Úrskurðarnefnd umhverfis- og auðlindamála

61/2018 Hraunteigur 3

Með

Árið 2018, föstudaginn 25. maí, kom úrskurðarnefnd umhverfis- og auðlindamála saman til fundar í húsnæði nefndarinnar að Skuggasundi 3, Reykjavík. Mætt voru Ómar Stefánsson varaformaður, Aðalheiður Jóhannsdóttir prófessor og Þorsteinn Þorsteinsson byggingarverkfræðingur. 

Fyrir var tekið mál nr. 61/2018, kæra á ákvörðun byggingarfulltrúans í Reykjavík frá 10. október 2017 um veitingu byggingarleyfis til að byggja tveggja hæða einbýlishús með sambyggðri bílageymslu á lóð nr. 3 við Hraunteig í Reykjavík.

Í málinu er nú kveðinn upp svofelldur

úrskurður:

Með bréfi til úrskurðarnefndar umhverfis- og auðlindamála, dags. 24. apríl 2018, er barst nefndinni 25. s.m., kæra lóðarhafar Hraunteigs 5, þá ákvörðun byggingarfulltrúans í Reykjavík frá 10. október 2017 að samþykkja umsókn um byggingarleyfi fyrir tveggja hæða einbýlishúsi með sambyggðri bílageymslu á lóð nr. 3 við Hraunteig í Reykjavík. Þess er krafist að ákvörðunin verði felld úr gildi og jafnframt að framkvæmdir verði stöðvaðar á meðan málið er til meðferðar hjá úrskurðarnefndinni.

Þykir málið nægilega upplýst til að það verði tekið til endanlegs úrskurðar og verður því ekki tekin afstaða til framkominnar stöðvunarkröfu.

Gögn máls bárust frá Reykjavíkurborg 4. maí 2018.

Málavextir:  Hinn 27. janúar 2017 var tillaga að breytingu á deiliskipulagi Teigahverfis vegna Hraunteigs 3 grenndarkynnt. Komu kærendur á framfæri athugasemdum á kynningartíma er lutu að götumynd, skuggavarpi, stærð, hæð og lögun fyrirhugaðrar nýbyggingar. Var skipulagsbreytingin samþykkt með breytingum og tók hún gildi með birtingu auglýsingar þar um í B-deild Stjórnartíðinda 7. apríl 2017.

Hinn 9. október 2017 var sótt um heimild til niðurrifs húss og bílskúrs sem fyrir voru á lóðinni Hraunteigi 3. Var byggingarleyfi þess efnis gefið út 27. s.m. og var niðurrifi lokið í janúar 2018. Þá var á afgreiðslufundi byggingarfulltrúa 10. október 2017 samþykkt umsókn um byggingarleyfi fyrir tveggja hæða einbýlishúsi með sambyggðri bílageymslu á lóðinni og var sú afgreiðsla staðfest af borgarráði 12. s.m. Úttekt vegna botns undir fyllingu fór fram 10. janúar 2018 og í byrjun febrúar s.á. hófust framkvæmdir á byggingu hins nýja einbýlishúss, en útgefið byggingarleyfi er dagsett 8. febrúar s.m. Byggingarfulltrúi staðfesti úttekt á sökklum hinn 22. mars 2018. Hefur kærandi skotið nefndri ákvörðun til úrskurðarnefndarinnar svo sem að framan greinir.

Málsrök kærenda:
Af hálfu kærenda er á því byggt að upphaf kærufrests í máli þessu skuli miða við 8. apríl 2018, en þá hafi þeim fyrst orðið ljóst að útgefið byggingarleyfi samrýmdist ekki gildandi deiliskipulagi. Tveimur dögum áður, þ.e. 6. apríl, hafi byggingarleyfishafi komið að máli við annan kærenda vegna 140 cm hás steinveggjar sem hann hafi talið sig þurfa að byggja á lóðamörkum Hraunteigs 3 og 5. Þá fyrst hafi kæranda orðið ljóst að hækka átti lóð nr. 3 um meira en 100 cm frá því sem áður hafi verið. Í kjölfar þess hafi nefndur kærandi rætt við byggingarleyfishafa í síma og sent honum bréf, dags. 8. apríl 2018, þar sem alvarlegar athugasemdir hafi verið gerðar við áðurgreindan hæðarmun og að teikningar gerðu ráð fyrir að byggt væri út fyrir byggingarlínu við götu.

Kærendur telji ljóst að þær teikningar sem Reykjavíkurborg hafi samþykkt og lagt til grundvallar umþrættu byggingarleyfi, feli í sér að hæðarkótum lóðar hafi verið breytt umtalsvert. Ekkert komi fram á þeim myndum sem fylgdu deiliskipulagi að ætlunin hafi verið að breyta hæðarkóta á lóð, heldur beri þær þvert á móti með sér að hæðarkóti skuli vera óbreyttur. Þessu til stuðnings sé vísað til e. liðar gr. 2.3.5. byggingarreglugerðar nr. 112/2012, þar sem segi m.a. að óheimilt sé að breyta hæð lóðar á lóðarmörkum án samþykkis leyfisveitanda og lóðarhafa aðliggjandi lóðar. Þar komi og fram að óheimilt sé að breyta hæð innan lóðar þannig að það valdi skaða á lóðum nágranna eða skerði aðra hagsmuni, t.d. útsýni.

Kærendum hafi ekki þótt athugavert að deiliskipulag vegna Hraunteigs 3 hafi kveðið á um að steypa mætti stoðvegg á lóðarmörkunum þar sem kærendur hafi lækkað lóð sína lítillega út við götu árið 2003 með samþykki eftirlitsaðila. Umræddar lóðir hafi verið jafn háar fram að því. Hins vegar segjast kærendur hafa verið grunlausir um að til stæði að hækka lóðina um 100 cm, sem myndi leiða til a.m.k. 140 cm hæðarmunar á mörkum lóðanna við innkeyrslu að lóð nr. 5. Steyptur veggur við lóðamörkin sé úr takti við götumynd og jafnframt skýrt brot á kvöðum um hámarkshæð í gildandi deiliskipulagi. Breytingar á hæðarkótum lóðar nr. 3 leiði til þess að mikill hæðarmunur verði við aðrar nærliggjandi lóðir, s.s. Hrísateig nr. 8 og 10. Myndir sýni að hæð lóðar Hraunteigs 3 hafi verið sú sama og hæð lóðar við Hrísateig 10, en nú hafi verið steyptur veggur til að halda við jarðveg á framangreindum lóðamörkum. Veggurinn sé um 180 cm hár frá hæð lóðar á Hrísateig 10 og ljóst sé að reisa þurfi grindverk þar ofan á til að tryggja öryggi og því stefni í að veggurinn verði um 3 m hár með tilheyrandi lýti og skuggavarpi.

Umþrætt byggingarleyfi, sem veiti leyfishafa heimild til að byggja hús sem standi 2,7 × 8,2 m út fyrir skilgreindan byggingarreit, sé ekki í samræmi við ákvæði gildandi deiliskipulags um óbreytta byggingarlínu við götu. Deiliskipulagið heimili svalir til suðurs að götu og þak megi fara allt að 2,7 m út fyrir byggingarreit, en ljóst sé að samþykktar teikningar geri ráð fyrir verulegum frávikum. Í þessu sambandi bendi kærendur á að svalir í Teigahverfi séu almennt ekki stærri en 1,2 × 3,0 m og hinar fyrirhuguðu svalir séu þannig sex sinnum stærri, eða 22 m2 í stað 3,6 m2, og með láréttum og lóðréttum steinsúlum, auk skorsteins sem standi út fyrir byggingarreit.

Ljóst sé að hin fyrirhugaða framkvæmd muni varpa skugga á eign kærenda og þar með verðfella hana. Kærendur hafi eytt bæði tíma og fjármunum í að gera garð í kringum fasteign sína aðlaðandi, einkum fyrir framan húsið, þar sem þau eigi athvarf, einkum að loknum vinnudegi á sólríkum dögum að vori og hausti. Skuggavarp hafi ekki verið kynnt þegar umrætt deiliskipulag hafi verið auglýst og hafi kærendur gert athugasemdir við það og óskað eftir skuggavarpsútreikningi kl. 18. Ekki hafi verið fallist á það og skuggavarp kl. 17 hafi borist sem hluti af grenndarkynningu á breyttu deiliskipulagi. Bent sé á að vegna staðhátta tapist engin gæði sé skuggavarp kl. 17 skoðað en verulega halli á gæði við lóð nr. 5 þegar skoðað sé skuggavarp frá kl. 17:30 til 19:30.
 
Málsrök Reykjavíkurborgar: Borgaryfirvöld vísa til þess að kærufrestur í máli þessu sé einn mánuður frá því að kæranda varð kunnugt, eða mátti vera kunnugt, um ákvörðun þá sem kæra á. Umdeilt byggingarleyfi hafi verið gefið út 8. febrúar 2018 og framkvæmdir séu löngu hafnar.

Framkvæmdum við niðurrif eldra húss hafi lokið í janúar 2018 og 10. janúar s.m. hafi farið fram úttekt vegna botns undir fyllingu. Frá þeim tíma hafi verið gerðar nokkrar úttektir af hálfu byggingarfulltrúa á framkvæmdum. Staðfest úttekt á sökklum hafi verið gerð hinn 22. mars 2018. Samkvæmt ofangreindu hafi frestur til að kæra ákvörðun byggingarfulltrúa verið liðinn þegar kæra barst úrskurðarnefndinni. Því beri að vísa málinu frá.

Rétt sé að benda á að það sé á verksviði leyfisveitanda að gæta þess að byggt sé í samræmi við samþykkta uppdrætti og skipulag og gera nauðsynlegar ráðstafanir reynist þess þörf.

Athugasemdir leyfishafa: Leyfishafi bendir á að í gildandi deiliskipulagi séu ekki gefnir upp hæðarkótar en gerð sé grein fyrir hæðarsetningu fyrirhugaðs húss að Hraunteigi 3 og sú hæðarsetning sé í samræmi við ákvæði deiliskipulagsins þar að lútandi. Lóðin sé eðli málsins samkvæmt hæðarsett til samræmis við hæð aðalgólfplötu hússins og kærendur hafi mátt vænta þess að svo yrði. Hæðarmuninn á lóðunum megi einnig rekja til breytinga sem gerðar hafi verið á lóð nr. 5, en hún sé 50-60 cm lægri en hún eigi að vera auk þess sem hún halli niður á við frá götu en það sé ekki í samræmi við uppdrætti.

Hæð stoðveggjar á mörkum lóða nr. 3 og 5, ákvarðist af hæð lóðar Hraunteigs 3. Sú girðing sem fyrir sé á lóð nr. 5 sé mun hærri en stoðveggurinn út við götuna en hún halli niður á við inn í lóðina og endi í svipaðri hæð og stoðveggurinn þar sem hún mæti horni bílskúrs lóðar nr. 5. Þar sé veggurinn hærri séð frá lóð nr. 5 vegna hæðarsetningar þeirrar lóðar og verði kærendur að bera hallann af því.

Fullyrðing kærenda um skerðingu útsýnis úr eldhúsglugga jarðhæðar sé vafasöm þar sem um kjallaraíbúð sé að ræða, auk þess sem kærendur séu búnir að selja þá íbúð og undirrita afsal sem lagt hafði verið inn til þinglýsingar þegar kæra var gerð. Leyfishafi sé að nýta þá heimild sem gefin sé í skipulagi til að byggja svalir til suðurs og hafa þak yfir þeim. Hönnun hafi verið breytt í samræmi við þær athugasemdir sem borist hafi við kynningu deiliskipulagsbreytingar vegna lóðarinnar Hraunteigs 3, þannig að hliðarveggur að austanverðu hafi verið felldur út og svalasvæðið opnað til hliðanna. Liður e í gr. 2.3.5. byggingarreglugerðar nr. 112/2012 veiti heimild fyrir verönd eða palli við suðurhlið undir svölum. Því verði ekki séð að byggingarleyfið fari svo í bága við skipulag að ógildingu varði.

Niðurstaða: Kærufrestur samkvæmt 2. mgr. 4. gr. laga um úrskurðarnefnd umhverfis- og auðlindamála nr. 130/2011, er einn mánuður frá því að kæranda varð kunnugt eða mátti vera kunnugt um kæranlega ákvörðun.

Í 1. mgr. 28. gr. stjórnsýslulaga nr. 37/1993 kemur fram sú meginregla að vísa skuli kæru frá berist hún að liðnum kærufresti. Þær undantekningar eru gerðar frá nefndri meginreglu í 1. og 2. tl. ákvæðisins að taka megi mál til meðferðar að liðnum kærufresti þegar afsakanlegt verði talið að kæran hafi ekki borist fyrr eða veigamiklar ástæður mæli með því að kæran verði tekin til meðferðar.

Upphaf kærufrests í þessu máli ræðst af því hvenær kærendum varð kunnugt um eða mátti vera kunnugt um efni hins kærða byggingarleyfis, m.a. um hæðarkóta umræddrar lóðar. Líkt og fram kemur í málavöxtum samþykkti byggingarfulltrúi umsókn leyfishafa 10. október 2017 og var byggingarleyfið gefið út 8. febrúar 2018. Verður ekki fullyrt með óyggjandi hætti að kærendum hafi mátt vera kunnugt um að uppgefnir hæðarkótar fælu í sér breytingu frá fyrra áststandi fyrr en við úttekt byggingarfulltrúa á sökklum hinn 22. mars 2018, en þá lá grunnflötur hins nýja húss fyrir. Miðast kærufrestur því við þann dag. Samkvæmt framangreindu rann kærufrestur út mánudaginn 23. apríl s.á., eða tveimur dögum áður en úrskurðarnefndin tók á móti umræddri kæru. Þegar litið er til þess að kærendum var ekki leiðbeint um kæruleið og kærufrest verður talið afsakanlegt að kæra hafi ekki borist fyrr en raun ber vitni. Í því sambandi er litið til þess að deiliskipulagsbreyting sú sem byggingarleyfið styðst við hefur ekki að geyma hæðarkóta lóðarinnar svo sem rétt hefði verið. Verður málið því tekið til efnismeðferðar á grundvelli 1. tl. 1. mgr. 28. gr. stjórnsýslulaga nr. 37/1993.

Samkvæmt 1. mgr. 13. gr. laga nr. 160/2010 um mannvirki er skilyrði fyrir útgáfu byggingarleyfis m.a. að mannvirkið og notkun þess sé í samræmi við gildandi skipulag á svæðinu. Í 16. gr. laganna kemur fram að útgefandi byggingarleyfis skuli hafa eftirlit með því að hönnun mannvirkis sé í samræmi við ákvæði mannvirkjalaga og reglugerða settum með stoð í þeim. Krafa kærenda um ógildingu hinnar kærðu ákvörðunar byggir á því að samþykktar teikningar séu ekki í samræmi við gildandi deiliskipulag og breyting á hæðarlegu lóðar frá því sem fyrir var eigi ekki stoð í því skipulagi.

Í málsgögnum er að finna gildandi hæðarblað vegna lóðar nr. 3 við Hraunteig sem sýnir hæðarkótana 12,82 og 13,16 við götu. Á hæðarblaðinu er hins vegar enga hæðarkóta að finna innst á lóð. Deiliskipulag sýnir enga hæðarkóta fyrir lóðaryfirborð, eins og fyrr var að vikið, en á teikningum sem byggingarfulltrúi samþykkti 10. október 2017, sem voru grundvöllur útgáfu byggingarleyfis, eru hæðarkótar við götu í samræmi við hæðarkóta framangreinds hæðarblaðs. Teikningarnar sýna enn fremur hæðarkótann 13,16 innst á lóð sem ber með sér að yfirborði lóðarinnar þar er ætlað að vera í sömu hæð og út við götu. Samkvæmt framangreindu verður ekki séð að umræddir hæðarkótar lóðar fari í bága við gildandi deiliskipulag.

Samkvæmt gildandi deiliskipulagi má stoðveggur á lóðinni ekki vera hærri en 0,4 m. Hæðarkóti stoðveggjarins, samkvæmt samþykktum teikningum, er 13,56. Líkt og áður greinir er grunnlína lóðar nr. 3 við Hraunteig 13,16. Samkvæmt því er veggurinn 0,4 m að hæð miðað við grunnflöt lóðar nr. 3 og því í samræmi við gildandi deiliskipulag. Í kæru kemur fram að lóð kærenda var lækkuð lítillega út við götu og á myndum sem fylgdu kæru sést að lóðin hallar niður á við frá götu. Veggurinn er því að hluta hærri en 0,4 m séð frá lóð nr. 5. Ákvarðanir kærenda um að lækka sína lóð geta ekki haft áhrif á réttarstöðu lóðarhafa Hraunteigs nr. 3. 
 
Í gildandi deiliskipulagi er heimiluð hámarksmænishæð aðalhúss frá aðalgólfi 7,3 m og má kjallari standa 0,2 m upp úr frágengnu yfirborði. Á samþykktum teikningum umdeilds byggingarleyfis kemur fram að hæðarkóti gólfplötu hússins er 13,49. Stendur kjallari því 0,33 m upp úr frágengnu yfirborði með hliðsjón af hæðarkóta lóðarinnar 13,16. Gólfflötur hússins er því 13 cm hærri en heimilt er samkvæmt gildandi deiliskipulagi. Þetta frávik er þó það óverulegt að það getur ekki ráðið úrslitum um gildi byggingarleyfisins. 

Kærendur telja byggingarlínu hússins ekki vera í samræmi við gildandi deiliskipulag. Á samþykktu deiliskipulagi kemur fram heimild til að gera svalir til suðurs að götu og að þak yfir þeim megi fara allt að 2,7 m út fyrir byggingarreit og eru samþykktar teikningar í samræmi við það. Skuggavarp sem framangreind breyting kann að valda er þegar ákveðin í deiliskipulagi sem sætir ekki endurskoðun í máli þessu.

Með vísan til alls framangreinds verður ekki séð að hið kærða byggingarleyfi sé haldið slíkum annmörkum að raskað geti gildi þess. Af því leiðir að hafna ber kröfu kærenda um ógildingu hinnar kærðu ákvörðunar.

Úrskurðarorð:

Hafnað er kröfu kærenda um ógildingu ákvörðunar byggingarfulltrúans í Reykjavík frá 10. október 2017 um að samþykkja byggingarleyfi fyrir tveggja hæða einbýlishúsi með sambyggðri bílageymslu á lóð nr. 3 við Hraunteig í Reykjavík.

____________________________________
Ómar Stefánsson

______________________________              _____________________________
Aðalheiður Jóhannsdóttir                                    Þorsteinn Þorsteinsson

29, 30 og 31/2018 Dunhagi

Með

Árið 2018, miðvikudaginn 16. maí, tók Nanna Magnadóttir, formaður úrskurðarnefndar umhverfis- og auðlindamála, með heimild í 3. mgr. 3. gr. laga nr. 130/2011 fyrir:

Mál nr. 29/2018, kæra á ákvörðun byggingarfulltrúans í Reykjavík frá 9. janúar 2018 um að veita byggingarleyfi  til að byggja eina hæð ofan á og viðbyggingu við núverandi hús á lóðinni Dunhaga 18-20, Reykjavík, ásamt  fleiru.

Í málinu er nú kveðinn upp svofelldur

úrskurður:

Með bréfi til úrskurðarnefndar umhverfis- og auðlindamála, dags. 26. febrúar 2018, er barst nefndinni sama dag, kæra tilgreindir íbúar og húseigendur á Tómasarhaga 32 þá ákvörðun byggingarfulltrúans í Reykjavík frá 9. janúar 2018 að veita byggingarleyfi vegna Dunhaga 18-20 í Reykjavík. Er þess krafist að ákvörðunin verði felld úr gildi.

Með bréfi til úrskurðarnefndar umhverfis- og auðlindamála, dags. 26. febrúar 2018, er móttekið var sama dag, kæra tilgreindir íbúar og húseigendur á Hjarðarhaga 27 áðurnefnda ákvörðun byggingarfulltrúans í Reykjavík frá 9. janúar 2018.

Með bréfi til úrskurðarnefndar umhverfis- og auðlindamála, dags. 25. febrúar 2018, sem barst nefndinni 27. s.m., kærir eigandi, Hjarðarhaga 44, framangreinda ákvörðun byggingarfulltrúans í Reykjavík frá 9. janúar 2018.

Þar sem framangreind mál varða öll sömu ákvörðun og hagsmunir kærenda þykja ekki standa því í vegi verða síðargreind kærumál, sem eru nr. 30/2018 og 31/2018, sameinuð máli þessu.

Gögn málsins bárust frá Reykjavíkurborg 23. mars 2018.

Málsatvik og rök:
Á afgreiðslufundi byggingarfulltrúa 9. janúar 2018 var samþykkt umsókn um leyfi til að byggja inndregna  hæð ofan á núverandi hús á lóðinni Dunhaga 18-20, byggja viðbyggingu við fyrstu hæð hússins og kjallara, minnka og fjölga íbúðum í húsinu úr 8 í 20, koma fyrir lyftu utan á því og sorpgerði fyrir verslunarrými innan í rými 0106. Afgreiðsla byggingarfulltrúa var staðfest í borgarráði 11. janúar 2018.

Kærendur benda á að hin kærða ákvörðun varði grenndarhagsmuni þeirra miklu. Útsýni skerðist og umferð, sem og skuggavarp aukist.  Lagaskilyrði hafi ekki verið til að fara með umsókn um hið kærða byggingarleyfi í grenndarkynningu. Framkvæmdin sé ekki í samræmi við Aðalskipulag Reykjavíkur 2010-2030 eða skilgreinda landnotkun, auk þess sem hún sé ekki í samræmi við byggðamynstur.

Af hálfu Reykjavíkurborgar er m.a. bent á að byggingarleyfi í málinu hafi verið samþykkt að nýju á afgreiðslufundi 20. mars 2018 og að þar með hafi hið kærða byggingarleyfi frá 9. janúar s.á. fallið úr gildi.

Niðurstaða:
Í gögnum málsins kemur fram að eftir hina kærðu samþykkt byggingarfulltrúans í Reykjavík á byggingarleyfi vegna Dunhaga 18-20 fór fram frekari málsmeðferð. Var samþykkt á afgreiðslufundi byggingarfulltrúa 20. mars 2018 að veita byggingarleyfið að nýju á grundvelli sömu byggingarleyfisumsóknar. Í tilkynningu byggingarfulltrúa, dags. 10. apríl s.á., er og vakin athygli á að byggingarleyfisumsókn hafi verið endursamþykkt vegna nýrrar málsmeðferðar umhverfis- og skipulagsráðs á henni. Bent er á að nýr kærufrestur hafi tekið að líða við þá samþykkt og hygðust kærendur nýta sér kærurétt sinn væri nauðsynlegt að þyrfti að kæra að nýju til úrskurðarnefndarinnar samkvæmt meðfylgjandi leiðbeiningum. Hafa kærendur nýtt sér þann málsskotsrétt með kærum til úrskurðarnefndarinnar og eru þau kærumál nr. 69, 70 og 71/2018.

Samkvæmt 3. mgr. 4. gr. laga nr. 130/2011 um úrskurðarnefnd umhverfis- og auðlindamála geta þeir einir kært stjórnvaldsákvarðanir til nefndarinnar sem eiga lögvarða hagsmuni tengda þeirri ákvörðun sem kærð er. Eftir að byggingarfulltrúi samþykkti að veita nýtt byggingarleyfi 20. mars 2018 hefur hin kærða ákvörðun ekki réttarverkan að lögum. Eiga kærendur af þeim sökum ekki lengur lögvarða hagsmuni af því að fá skorið úr um gildi hennar. Verður kærumáli þessu því vísað frá úrskurðarnefndinni.

Með vísan til framangreinds verður máli þessu vísað frá úrskurðarnefndinni.

Úrskurðarorð:

Kærumáli þessu er vísað frá úrskurðarnefndinni.

____________________________________
Nanna Magnadóttir

 

41/2018 Þjóðhildarstígur

Með

Árið 2018, þriðjudaginn 22. maí, kom úrskurðarnefnd umhverfis- og auðlindamála saman til fundar í húsnæði nefndarinnar að Skuggasundi 3, Reykjavík. Mætt voru Nanna Magnadóttir forstöðumaður, Aðalheiður Jóhannsdóttir prófessor og Ásgeir Magnússon dómstjóri.

Fyrir var tekið mál nr. 41/2018, kæra á ákvörðun byggingarfulltrúans í Reykjavík frá 6. júní 2017 um að samþykkja byggingarleyfi fyrir viðbyggingu ofan á þak bílageymslu og skyggni framan við bílastæði við húsið að Þjóðhildarstíg 2-6 í Reykjavík.

Í málinu er nú kveðinn upp svofelldur

úrskurður:

Með bréfi til úrskurðarnefndar umhverfis- og auðlindamála, dags. 10. mars 2018, er barst nefndinni 11. s.m., kæra eigendur, Grænlandsleið 19, Reykjavík, þá ákvörðun byggingarfulltrúans í Reykjavík frá 6. júní 2017 að samþykkja byggingarleyfi fyrir viðbyggingu ofan á þak bílageymslu og skyggni framan við bílastæði við húsið að Þjóðhildarstíg 2-6. Verður að skilja málskot kærenda svo að þess sé krafist að ákvörðunin verði felld úr gildi.

Gögn málsins bárust úrskurðarnefndinni frá Reykjavíkurborg 18. apríl 2018.

Málavextir: Með umsókn, dags. 22. maí 2017, óskuðu eigendur Þjóðhildarstígs 2-6 eftir endurnýjun á byggingarleyfi, sem samþykkt hafði verið á afgreiðslufundi byggingarfulltrúa 2. júní 2015. Fól umsóknin í sér að byggð yrði létt viðbygging fyrir geymslu ofan á bílageymslu og skyggni framan við bílastæði við veitinga-, skemmti- og verslunarhúsið á lóð nr. 2-6 við Þjóðhildarstíg. Á afgreiðslufundi byggingarfulltrúans í Reykjavík 6. júní 2017 var framangreind umsókn samþykkt.

Með tölvupósti, dags. 10. júlí 2017, fór annar kærenda fram á að fá upplýsingar um þau byggingaráform sem samþykkt hefðu verið á afgreiðslufundi byggingarfulltrúa 6. júní s.á. Einnig var óskað upplýsinga um hvort ekki ætti fyrir útgáfu byggingarleyfis að ganga frá lóð í samræmi við deiliskipulag og meðfylgjandi umsögn skipulagsfulltrúa frá 31. mars 2016 vegna umsóknar leyfishafa um samþykki reyndarteikninga, þar sem fram kom að frágangur á lóð væri ekki í samræmi við skipulag, og enn fremur hvort byggingarleyfi hefði verið gefið út. Svar barst 12. s.m. og var á þá leið að erindið um viðbyggingu sem spurt væri um hefði verið samþykkt á afgreiðslufundi 6. júní 2017. Ekkert byggingarleyfi hefði verið gefið út, en áformin væru gild í tvö ár eftir samþykkt þeirra. Hinn 21. nóvember 2017 var byggingarleyfi svo gefið út.

Málsrök kærenda:
Af hálfu kærenda kemur fram að hvorki hafi verið staðið við lóðarfrágang né gengið frá gróðurþekju sem eigi að vera á þaki bílageymslu og á þaki 1. hæðar. Ekki hafi verið gengið frá lóðinni eftir síðustu viðbyggingu sem hafi verið samþykkt 10. janúar 2006.

Veitingastaður hafi verið rekinn í umræddu húsi frá árinu 2004. Enn eigi eftir að fylla að bílageymslu. Grjót og möl ásamt illgresi blasi við út um glugga á húsi kærenda. Einnig hafi lóðin ítrekað verið notuð til aksturs, vöruflutninga, sem og lagningar bíla, allt gegn gildandi deiliskipulagi. Væntingar til leyfisveitanda um að gengið yrði frá lóðinni áður en byggingarleyfi yrði útgefið hefðu ekki staðist.

Óskað sé eftir því að gengið verði frá lóðinni samkvæmt deiliskipulagi og framkvæmdir við viðbygginguna stöðvaðar á meðan. Reynslan sýni að þegar umræddur eigandi hafi fengið að byggja viðbyggingu sé lóðarfrágangi samkvæmt teikningum og deiliskipulagi ekki sinnt. Einnig sé skjólveggur á lóðinni sem sé óleyfisframkvæmd og komi í veg fyrir að lóð falli að landi samkvæmt upprunalegum teikningum og gildandi deiliskipulagi.

Það margt sé óljóst varðandi lóðarfrágang að tilefni sé til að stöðva framkvæmd viðbyggingar og að úrbætur séu gerðar strax í þeim efnum. Reynslan sýni að eigandi hafi ekki haft hug á að sinna lóðarfrágangi eins og eigi að gera samkvæmt þeim teikningum sem kynntar hafi verið.

Málsrök Reykjavíkurborgar:
Af hálfu borgaryfirvalda kemur fram að á afgreiðslufundi byggingarfulltrúans í Reykjavík 6. júní 2017 hafi umsókn um leyfi til að byggja létta viðbyggingu fyrir geymslu ofan á þak bílageymslu, auk skyggnis framan við bílastæði við veitinga-, skemmti- og verslunarhúsið á lóð nr. 2-6 við Þjóðhildarstíg verið samþykkt. Byggingarleyfið hafi svo verið gefið út 21. nóvember 2017.

Í 2. mgr. 4. gr. laga nr. 130/2011 um úrskurðarnefnd umhverfis- og auðlindamála komi fram að kærufrestur til nefndarinnar sé einn mánuður frá því að kæranda varð kunnugt um eða mátti vera kunnugt um ákvörðunina. Kærendur hafi um langt árabil átt í reglulegum samskiptum við byggingarfulltrúa vegna ástands lóðarinnar Þjóðarhildarstígs 2-6, en þeir hafi verið ósáttir við notkun lóðarinnar sunnan megin við húsið fyrir akandi umferð. Reglulega hafi kærendur sent ábendingu til byggingarfulltrúa um alla umferð á lóðinni, meintar óleyfisframkvæmdir o.s.frv. Með tölvupósti til embættis byggingarfulltrúa 11. júlí 2017 hafi kærendur óskað eftir upplýsingum um hvort búið hafi verið að gefa út byggingarleyfi vegna málsins. Kærendum hafi verið svarað samdægurs af starfsmanni byggingarfulltrúa og efnislegt svar hafi borist daginn eftir.

Af framansögðu megi vera ljóst að kærendum hafi verið kunnugt um samþykktina í síðasta lagi hinn 11. júlí 2017, en kæra hafi ekki borist fyrr en átta mánuðum eftir að þeim hafi verið orðin ljós afgreiðsla hennar. Hafi þá verið liðnir tæpir fimm mánuðir frá útgáfu byggingarleyfis, en rúmir níu frá samþykkt byggingaráforma. Hafi því verið liðinn sá mánaðarfrestur sem tiltekinn sé í 2. mgr. 4. gr. laga nr. 130/2011 til þess að kæra ákvörðun þeirra stjórnvalda sem sæti kæru til úrskurðarnefndarinnar.

Niðurstaða: Í samræmi við 3. mgr. 4. gr. laga nr. 130/2011 um úrskurðarnefnd umhverfis- og auðlindamála geta þeir einir kært stjórnvaldsákvörðun til nefndarinnar sem eiga lögvarða hagsmuni tengda ákvörðun sem kæra á. Í samræmi við aðildarhugtak stjórnsýsluréttarins hefur þetta skilyrði verið túlkað svo að þeir einir teljist eiga lögvarða hagsmuni sem eiga einstaklegra hagsmuna að gæta af úrlausn máls umfram aðra og jafnframt að þeir hagsmunir séu verulegir.

Við mat á því hvort kærendur eigi þeirra hagsmuna að gæta af hinu kærða byggingarleyfi verður að líta til þess að hús kærenda stendur í rúmlega 30 m fjarlægð frá því húsi sem fyrirhuguð viðbygging mun standa á og liggur ofar í landi, en á milli er nokkur landhalli. Kjarrlendi og göngustígur er á milli húsanna. Fyrirhuguð 120 m2 viðbygging er þó í sjónlínu frá húsi kærenda. Hins vegar verður ekki séð að hagsmunir kærenda muni skerðast á nokkurn hátt að því er varðar landnotkun, skuggavarp eða innsýn, enda lóðirnar ekki samliggjandi. Útsýni kærenda mun sömuleiðis ekki skerðast, þó svo að ásýnd húss leyfishafa muni breytast með tilkomu viðbyggingarinnar. Í ljósi staðhátta verður ekki séð að sú útlitsbreyting muni í neinu skerða áhrif kærenda. Með hliðsjón af framangreindu verður ekki séð að kærendur hafi einstaklegra hagsmuna að gæta af hinni kærðu afgreiðslu umfram aðra og verður kæruaðild þeirra ekki byggð á þeim forsendum. Þá hafa við meðferð málsins ekki komið fram aðrar ástæður af hálfu kærenda sem leitt geta til kæruaðildar þeirra samkvæmt 3. mgr. 4. gr. laga nr. 130/2011.

Af gögnum kærumálsins, og kröfum kærenda í því, má ráða að meginástæða framkominnar kæru og ágreiningur þessa máls sé fyrst og fremst skortur á frágangi á lóð leyfishafa og notkun hennar. Að mati kærenda er ekki farið að deiliskipulagi eða útgefnum byggingarleyfum. Það er hlutverk byggingarfulltrúa hvers sveitarfélags að hafa eftirlit með því að mannvirki og notkun þeirra sé í samræmi við útgefin leyfi og beita eftir atvikum þvingunarúrræðum, sbr. 55. og 56. gr. laga nr. 160/2010 um mannvirki. Getur og komið til kasta Mannvirkjastofnunar á grundvelli sömu heimilda, sbr. 18. gr. laganna. Ákvarðanir þessara aðila um að beita, eða synja um að beita, framangreindum úrræðum geta eftir atvikum verið kæranlegar til úrskurðarnefndarinnar.

Með vísan til alls þess sem að framan er rakið verður kröfu kærenda um ógildingu hinnar kærðu ákvörðunar vísað frá úrskurðarnefndinni.

Úrskurðarorð:

Kærumáli þessu er vísað frá úrskurðarnefndinni.

____________________________________
Nanna Magnadóttir

______________________________              _____________________________
Aðalheiður Jóhannsdóttir                                     Ásgeir Magnússon

 

60/2018 Áshamar

Með

Árið 2018, þriðjudaginn 8. maí, kom úrskurðarnefnd umhverfis- og auðlindamála saman til fundar í húsnæði nefndarinnar að Skuggasundi 3, Reykjavík. Mætt voru Ómar Stefánsson varaformaður, Aðalheiður Jóhannsdóttir prófessor og Þorsteinn Þorsteinsson byggingarverkfræðingur. 

Fyrir var tekið mál nr. 60/2018, kæra á ákvörðun umhverfis- og skipulagsráðs Vestmannaeyja frá 28. mars 2017 um veitingu byggingarleyfis fyrir einbýlishúsi að  Áshamri 32 í Vestmannaeyjabæ.

Í málinu er nú kveðinn upp svofelldur

úrskurður:

Með bréfi til úrskurðarnefndar umhverfis- og auðlindamála, er barst nefndinni 25. apríl 2018, kærir lóðarhafi Áshamars 48, þá ákvörðun umhverfis- og skipulagsráðs Vestmannaeyja frá 28. mars 2017 að samþykkja umsókn um byggingarleyfi fyrir einbýlishúsi á lóð nr. 32 við Áshamar í Vestmannaeyjabæ. Þess er krafist að ákvörðunin verði felld úr gildi og sveitarfélaginu gert að grenndarkynna málið að nýju.

Jafnframt er gerð krafa um að framkvæmdir samkvæmt hinu kærða leyfi verði stöðvaðar til bráðabirgða á meðan málið er til meðferðar hjá úrskurðarnefndinni. Þykir málið nægjanlega upplýst til að það verði tekið til endanlegs úrskurðar og verður því ekki tekin afstaða til framkominnar stöðvunarkröfu.

Gögn málsins bárust úrskurðarnefndinni frá Vestmannaeyjabæ 3. maí 2018.

Málavextir:  Hinn 20. febrúar 2017 tók umhverfis- og skipulagsráð Vestmannaeyja fyrir umsókn lóðarhafa um byggingarleyfi fyrir einbýlishúsi á lóðinni Áshamri 32, sem er á ódeiliskipulögðu svæði. Ráðið samþykkti að umsóknin yrði grenndarkynnt fyrir lóðarhöfum að Áshamri 28, 30, 34, 36 og 50 og Búhamri 13, 29, 35 og 39 með vísan til 44. gr. skipulagslaga nr. 123/2010. Umsóknin var kynnt með bréfi, dags. 20. febrúar 2017, og var gefinn fjögurra vikna frestur frá dagsetningu bréfsins til að skila inn athugasemdum. Engar athugasemdir bárust innan frestsins og var byggingarleyfi gefið út hinn 31. ágúst s.á. Framkvæmdir við byggingu hússins hófust í febrúar 2018 og hafði kærandi af því tilefni samband við byggingarfulltrúa 7. mars s.á. Síðar sama dag sendi byggingarfulltrúi kæranda með tölvupósti þær upplýsingar sem sendar voru með grenndarkynningu.

Málsrök kæranda: Kærandi telur ákvörðun um veitingu byggingarleyfis á lóð við Áshamar 32 ógilda þar sem umsóknin hafi ekki verið grenndarkynnt honum, en lóð kæranda, Áshamar 48, liggi að umræddri lóð. Fyrirhuguð bygging virðist vera með öðru byggingarlagi, hafa ólíka afstöðu og vera stærri en önnur hús á svæðinu. Um sé að ræða meira byggingarmagn og hærra hús en hægt sé að fallast á. Það birgi verulega fyrir útsýni kæranda til sjávar og skerði þannig gæði hans umfram það sem yrði ef byggingin yrði lægri. Kveðst kærandi ekki hafa fengið tækifæri til að koma sjónarmiðum sínum á framfæri við grenndarkynningu byggingarleyfisumsóknarinnar, en hann yrði fyrir mestri skerðingu á hagsmunum þar sem útsýni hans yrði skert verulega.

Málsrök Vestmannaeyjabæjar: Af hálfu bæjaryfirvalda er gerð sú krafa að málinu verði vísað frá úrskurðarnefndinni. Er byggt á því að kæran hafi borist að liðnum kærufresti, sbr. 2. mgr. 4. gr. laga um úrskurðarnefnd umhverfis- og auðlindamála nr. 130/2011. Kæranda hafi verið fullkunnugt um efni hinnar kærðu ákvörðunar hinn 7. mars 2018, eða rúmum mánuði áður en hann kærði hana.

Óumdeilt sé að grenndarkynning tók ekki til lóðarhafa að Áshamri 48. Fullyrðingum kæranda um að honum hafi ekki verið gerð grein fyrir málinu sé sérstaklega mótmælt. Fyrir liggi að kæranda voru afhent þau gögn sem fylgdu grenndarkynningu auk þess sem draga megi þá ályktun af lýsingum í kærubréfi að honum sé vel kunnugt um efni hinnar kærðu ákvörðunar. Ljóst sé að kæranda hafi verið gerð grein fyrir efni hinnar kærðu ákvörðunar og því hafnað að hann hafi ekki fengið nægar eða umbeðnar upplýsingar vegna málsins.

Bent er á að sjónarmið kæranda um skert útsýni séu ekki studd neinum gögnum. Ein af þeim forsendum sem lágu til grundvallar útgáfu byggingarleyfis hafi verið að hið nýja hús væri í samræmi við eldri hús í götunni. Húsið sé einlyft og um 30-40 cm hærra en það hús er stóð þar áður. Hús kæranda standi mun hærra í landinu og því telji bæjaryfirvöld rétt að kærandi geri sérstaklega grein fyrir skerðingu sinni á útsýni. 

Niðurstaða: Samkvæmt 2. mgr. 4. gr. laga nr. 130/2011 um úrskurðarnefnd umhverfis- og auðlindamála er kærufrestur einn mánuður frá því að kæranda varð kunnugt eða mátti vera kunnugt um ákvörðun.

Í 28. gr. stjórnsýslulaga nr. 37/1993 kemur fram sú meginregla að vísa skuli kæru frá berist hún að liðnum kærufresti. Þær undantekningar eru gerðar frá nefndri meginreglu í 1. og 2. tl. 1. mgr. ákvæðisins að taka megi mál til meðferðar að liðnum kærufresti þegar afsakanlegt verði talið að kæran hafi ekki borist fyrr eða veigamiklar ástæður mæli með því að kæran verði tekin til meðferðar. Í frumvarpi því sem varð að stjórnsýslulögum kemur m.a. fram í athugasemdum með nefndri 28. gr. að líta þurfi til þess hvort aðilar að málinu séu fleiri en einn og með andstæða hagsmuni, en undir þeim kringumstæðum sé rétt að taka mál einungis til kærumeðferðar að liðnum kærufresti í algerum undantekningartilvikum. Í máli þessu fara hagsmunir kæranda og handhafa hins kærða byggingarleyfis ekki saman.

Kærandi sendi hinn 7. mars 2018 byggingaryfirvöldum erindi vegna framkvæmda við Áshamar 32, en framkvæmdir voru þá nýlega hafnar. Byggingarfulltrúi svaraði erindinu sama dag og sendi kæranda grenndarkynningargögn vegna umsóttra framkvæmda. Kæra barst nefndinni 25. apríl s.á., eða um einum og hálfum mánuði eftir að gögn málsins bárust honum. Í svari byggingarfulltrúa var kæranda ekki leiðbeint um kæruleið og kærufrest vegna málsins en umrædd bygging getur snert grenndarhagsmuni hans. Eins og málsatvikum er háttað verður talið afsakanlegt að kæra í þessu máli hafi borist svo seint sem raun ber vitni og teljast því skilyrði til að taka mál þetta til efnismeðferðar á grundvelli 1. tl. 1. mgr. 28. gr. stjórnsýslulaga.

Samkvæmt 44. gr. skipulagslaga nr. 123/2010 skal grenndarkynning fara fram þegar sótt er um byggingar- eða framkvæmdaleyfi á svæði þar sem ekki liggur fyrir deiliskipulag. Í 2. mgr. ákvæðisins segir að í grenndarkynningu felist að kynna nágrönnum fyrirhugaða framkvæmd sem taldir eru geta átt hagsmuna að gæta og þeim gefinn kostur á að tjá sig um hana innan tilskilins frests. Lóð kæranda við Áshamar 48 liggur að lóð byggingarleyfishafa við Áshamar 32. Bar því að grenndarkynna byggingaráformin fyrir kæranda í samræmi við áðurnefnt ákvæði, en það var ekki gert.

Með tilliti til þess að grenndarkynningu er ætlað að veita hagsmunaaðilum andmælarétt auk þess sem hún er liður í rannsókn máls, leiðir framangreindur ágalli á grenndarkynningu umræddrar byggingarleyfisumsóknar til þess að ógilda verður hina kærðu ákvörðun.

Úrskurðarorð:

Felld er úr gildi ákvörðun umhverfis- og skipulagsráðs Vestmannaeyja frá 28. mars 2017 um veitingu byggingarleyfis fyrir einbýlishúsi á lóð nr. 32 við Áshamar, Vestmannaeyjabæ.

____________________________________
Ómar Stefánsson

_______________________________________              _____________________________
Aðalheiður Jóhannsdóttir                                    Þorsteinn Þorsteinsson

78/2016 Grashagi

Með

Árið 2018, miðvikudaginn 25. apríl, kom úrskurðarnefnd umhverfis- og auðlindamála saman til fundar í húsnæði nefndarinnar að Skuggasundi 3, Reykjavík. Mættir voru Ómar Stefánsson varaformaður, Ásgeir Magnússon dómstjóri og Þorsteinn Þorsteinsson byggingarverkfræðingur.

Fyrir var tekið mál nr. 78/2016, kæra á ákvörðun skipulags- og byggingarnefndar Árborgar frá 6. maí 2015 um veitingu byggingarleyfis vegna byggingar bílskúrs að Grashaga 10, Selfossi.

Í málinu er nú kveðinn upp svofelldur

úrskurður:

Með bréfi til úrskurðarnefndar umhverfis- og auðlindamála, dags. 5. júlí 2016, er barst nefndinni 6. s.m., kæra A og B, Grashaga 12, Selfossi, þá ákvörðun skipulags- og byggingarnefndar Árborgar frá 6. maí 2015 að samþykkja byggingarleyfi fyrir bílskúr að Grashaga 10, Selfossi. Gera kærendur þá kröfu að hin kærða ákvörðun verði felld úr gildi.

Gögn málsins bárust frá Sveitarfélaginu Árborg 16. ágúst 2016.

Málavextir: Forsaga þessa máls er sú að á lóðunum Grashaga 10 og 12 standa einbýlishús sem byggð voru árið 1973. Á árinu 1981 var reistur bílskúr við húsið að Grashaga 12, við lóðamörkin að Grashaga 10. Á svipuðum tíma voru steyptir sökklar og botnplata vegna fyrirhugaðs bílskúrs að Grashaga 10 við hlið bílskúrsins að Grashaga 12. Frá því að þessum framkvæmdum lauk hafa orðið eigendaskipti á báðum eignunum. Umræddar lóðir eru á ódeiliskipulögðu svæði.

Lögð var fram umsókn um byggingarleyfi hjá Sveitarfélaginu Árborg, dags. 10. apríl 2015, þar sem óskað var eftir leyfi til byggingar bílskúrs við Grashaga 10. Fyrir væru steyptir sökklar og plata ásamt brunavegg REI-120 á lóðamörkum. Bílskúr hafi þegar verið reistur við Grashaga 12 og að leitast verði eftir að fylgja þeirri hönnun. Umsóknin var síðar samþykkt á fundi skipulags- og byggingarnefndar 6. maí s.á. með fyrirvara um samþykki meðeiganda bílgeymslu.

Málsrök kærenda: Af hálfu kærenda er því haldið fram að samþykkis meðeigenda bílgeymslunnar, sem áskilið hafi verið við samþykkt hinnar kærðu ákvörðunar, hafi aldrei verið aflað. Þegar þeir hafi komið að heimili sínu eftir páskafrí vorið 2016 hafi framkvæmdir við bílskúrinn verið hafnar, m.a. með uppslætti útveggjar sem væri framlenging á útvegg þeirra eigin bílskúrs inni á þeirra lóð. Haft hefði verið samband við byggingarfulltrúa í framhaldinu og þess krafist að hann hlutaðist til um að samþykkis þeirra yrði aflað fyrir framkvæmdinni. Sú krafa hafi verið ítrekuð við embætti byggingarfulltrúa, þ. á m. í bréfi, dags. 24. apríl 2016. Viku áður en kæra hafi verið send til úrskurðarnefndarinnar hafi kærendur tjáð byggingarfulltrúa ásetning sinn um að kæra byggingarleyfið, en hann hafi þá loks brugðist við með því að tilkynna um stöðvun framkvæmda og að von væri á svari frá bæjarlögmanni við fyrrgreindu bréfi kærenda frá 24. apríl. Óásættanlegt sé að útveggur bílskúrs þeirra sé notaður án þeirra samþykkis og að hann hafi verið framlengdur innan lóðar þeirra án samþykkis. Þess sé krafist að byggingarleyfið verði fellt úr gildi og að bílskúrinn við Grashaga 10 verði byggður með sjálfstæðum útvegg.

Málsrök Sveitarfélagsins Árborgar: Af hálfu sveitarfélagsins er á það bent að samþykki það sem áskilið hafi verið við samþykkt byggingaráforma umrædds bílskúrs hafi ekki borist til byggingarfulltrúa, en framkvæmdir engu að síður hafist. Eigendum Grashaga 10 hafi verið kunnugt um athugasemdir byggingarfulltrúa vegna þessa en hafi ekki bætt úr. Samkvæmt upplýsingum frá upphaflegum eigendum Grashaga 10 og 12 hafi útveggur bílskúrs Grashaga 12 verið byggður og fjármagnaður sameiginlega, enda hafi ætlunin verið að nýta hann einnig fyrir bílskúr sem rísa ætti að Grashaga 10. Þessar upplýsingar hafi fengist á fundi sem haldinn hafi verið með fyrri eigendum 11. ágúst 2016.

Athugasemdir leyfishafa: Leyfishafar krefjast frávísunar málsins þar sem  kærufrestur hafi verið liðinn er kæra barst úrskurðarnefndinni. Til vara er þess krafist að kröfum kærenda verið hafnað.

Leyfishafar hafi í byrjun árs 2015 hafið undirbúning að því að reisa bílskúr á lóð sinni Grashaga 10, en til staðar hafi verið samþykktir aðaluppdrættir frá byggingartíma hússins, dags. 8. apríl 1973, sem geri ráð fyrir slíkum bílskúr. Umsókn þar um hafi verið samþykkt af skipulags- og byggingarnefnd Áborgar hinn 6. maí 2015. Ekki hafi verið á það minnst við leyfishafa að þeim bæri að afla samþykkis kærenda. Um sumarið 2015 hafi framkvæmdir hafist með vinnu í sökkli og með hreinsun málningar af hinum sameiginlega millivegg. Kærendur hafi engar athugasemdir gert þótt augljóst væri að til stæði að reisa bílskúr þar sem hinn sameiginlegi veggur yrði nýttur. Framkvæmdir hafi hafist að nýju vorið 2016, en þá hafi aðstoðarbyggingarfulltrúi haft samband og greint frá umkvörtun kærenda og farið fram á að samþykkis þeirra yrði aflað. Það samþykki hafi ekki fengist.

Leyfishafar telji að kærendum hafi mátt vera ljóst hvað til stæði þegar sumarið 2015 þegar framkvæmdir hófust. Óskað hafi verið eftir skriflegu samþykki þeirra 31. mars 2016 og hafi kærendur sent erindi vegna byggingarleyfisins til skipulags- og byggingarfulltrúa 24. apríl s.á. Kæran sé hins vegar dagsett 5. júlí 2016 og móttekin 6. s.m. og hafi því borist utan kærufrests. Ekki séu uppi neinar ástæður sem afsaki að kæran sé svo seint fram komin.

Mikið óhagræði og umtalsverður kostnaður fylgi því að reisa annan útvegg. Brjóta þyrfti gólfplötu, steypa nýjan sökkul, rjúfa þak og útvegg og stytta stálbita sem haldi uppi þaki. Gólfflötur bílskúrsins myndi í kjölfarið minnka. Ekki sé teljanlegt óhagræði af sameiginlegum notum milliveggjarins fyrir kærendur.

Niðurstaða: Kærufrestur til úrskurðarnefndarinnar er einn mánuður frá því að kæranda varð kunnugt eða mátti vera kunnugt um hina kæranlegu ákvörðun, sbr. 2. mgr. 4. gr. laga nr. 130/2011 um úrskurðarnefnd umhverfis- og auðlindamála. Kærendur hafa sjálfir lýst því sem svo að þeir hafi fyrst orðið varir við framkvæmdir upp úr páskum vorið 2016. Þeir hafi í kjölfarið leitað upplýsinga hjá skipulags- og byggingarfulltrúa en fá svör fengið. Fyrir liggur að kærendur sendu formlegt erindi um málið til skrifstofu skipulags- og byggingardeildar Árborgar með bréfi, dags. 24. apríl 2016, og má af því ráða að þeim var á þeim tíma kunnugt um efni hinnar kærðu ákvörðunar. Kæra barst úrskurðarnefndinni hins vegar ekki fyrr en 6. júlí 2016, eða meira en mánuði eftir að kærendum varð sannanlega kunnugt um efni hinnar kærðu ákvörðunar. Kæran barst því að liðnum kærufresti.

Samkvæmt 28. gr. stjórnsýslulaga nr. 37/1993 skal vísa kæru frá sem berst að liðnum kærufresti, nema að afsakanlegt verði talið að kæran hafi ekki borist fyrr eða að veigamiklar ástæður mæli með því að kæran verði tekin til meðferðar.

Eins og hér stendur á verður ekki séð að yfirvöld sveitarfélagsins hafi leiðbeint kærendum um kæruleiðir þegar þeir tóku að grennslast fyrir um þær framkvæmdir sem hafnar voru við bílskúrsbyggingu við lóðarmörk þeirra og að hluta innan lóðar þeirra. Kærendur höfðu ástæðu til þess að ætla að samþykkis þeirra þyrfti að afla áður en framhald yrði á framkvæmdum og að það væri yfirvalda sveitarfélagsins að sjá til þess að því skilyrði sem þau sjálf settu við samþykkt byggingaráforma yrði fullnægt. Því hefur ekki verið mótmælt af hálfu sveitarfélagsins að kærendur hafi ítrekað leitað viðbragða sveitarfélagsins við þeirri stöðu sem upp var komin og ekki verður séð að brugðist hafi verið við þeirri málaleitan kærenda með markvissum hætti. Í ljósi framangreindra atvika verður að telja afsakanlegt að kæran hafi ekki borist fyrr en raun ber vitni og verður hún því tekin til efnislegrar meðferðar með vísan til 1. tl. 1. mgr. 28. gr. stjórnsýslulaga.

Fyrir liggur að umræddar lóðir tilheyra svæði sem ekki hefur verið deiliskipulagt. Samkvæmt 1. mgr. 44. gr. skipulagslaga nr. 123/2010 er heimilt að veita byggingarleyfi án þess að fyrir liggi deiliskipulag ef framkvæmdin samræmist landnotkun, byggðamynstri og þéttleika byggðar. Í slíkum tilvikum skal þó viðkomandi skipulagsnefnd grenndarkynna áformin fyrir nágrönnum sem taldir eru eiga hagsmuna að gæta af framkvæmdinni. Óumdeilt er að kærendur eiga hagsmuna að gæta af þeim framkvæmdum sem hér um ræðir, enda snúa þær að nýtingu útveggjar bílgeymslu þeirra og framlengingu veggjarins innan lóðar þeirra. Hefði því skipulagsnefnd sveitarfélagsins borið að grenndarkynna áformin áður en þau voru samþykkt. Ekki liggur fyrir að slík kynning hafi farið fram. Telst það verulegur annmarki á hinni kærðu ákvörðun, enda hefði slík kynning getað dregið tímanlega fram upplýsingar sem hefðu getað skipt þar máli.

Með hliðsjón af framangreindu verður að telja hina kærðu ákvörðun slíkum annmörkum háða að varði ógildingu hennar.

Uppkvaðning úrskurðar í máli þessu hefur dregist verulega sökum mikils fjölda mála sem skotið hefur verið til úrskurðarnefndarinnar.

Úrskurðarorð:

Felld er úr gildi ákvörðun skipulags- og byggingarnefndar Árborgar frá 6. maí 2015 um veitingu byggingarleyfis fyrir bílskúr að Grashaga 10, Selfossi.

 

140/2016 Bræðraborgarstígur

Með

Árið 2018, fimmtudaginn 12. apríl, kom úrskurðarnefnd umhverfis- og auðlindamála saman til fundar í húsnæði nefndarinnar að Skuggasundi 3, Reykjavík. Mætt voru Nanna Magnadóttir forstöðumaður, Ásgeir Magnússon dómstjóri og Þorsteinn Þorsteinsson byggingarverkfræðingur.

Fyrir var tekið mál nr. 140/2016, kæra á afgreiðslu byggingarfulltrúans í Reykjavík frá 27. september 2016 um að synja umsókn um leyfi fyrir svonefndri gustlokun á þaksvölum íbúðar 0401 í húsinu nr. 30 við Bræðraborgarstíg í Reykjavík.

Í málinu er nú kveðinn upp svofelldur

úrskurður:

Með bréfi til úrskurðarnefndar umhverfis- og auðlindamála, dags. 29. október 2016, er barst nefndinni sama dag, kæra eigendur, Bræðraborgarstíg 30, Reykjavík, þá ákvörðun byggingarfulltrúans í Reykjavík frá 27. september 2016 að synja umsókn um leyfi til að setja létta, útdraganlega svalalokun á rennibraut á þaksvalir íbúðar kærenda í húsinu að Bræðraborgarstíg 30. Skilja verður kröfugerð kærenda svo að gerð sé krafa um að ákvörðunin verði felld úr gildi.

Gögn málsins bárust frá Reykjavíkurborg 19. desember 2016.

Málavextir: Á afgreiðslufundi byggingarfulltrúa 6. september 2016 var lögð fram umsókn kærenda um leyfi til að setja létta, útdraganlega svalalokun á rennibraut á þaksvalir íbúðar þeirra í húsinu nr. 30 við Bræðraborgarstíg. Var afgreiðslu málsins frestað og því vísað til umsagnar skipulagsfulltrúa. Erindið var tekið fyrir á embættisafgreiðslufundi skipulagsfulltrúa 23. s.m. og það afgreitt með svohljóðandi hætti: „Neikvætt, með vísan til umsagnar skipulagsfulltrúa, dags. 21. september 2016“, en í umsögninni var talið að erindið samræmdist ekki markmiðum deiliskipulags fyrir umrætt svæði.

Í nefndri umsögn kom m.a. eftirfarandi fram: „Þann 06.05.2016 var samþykkt hjá byggingarfulltrúa umsögn þar sem að samskonar erindi var ávarpað. Þar kemur m.a. fram: „Vegna forsögu málsins, að óánægja var meðal nágranna um bygginguna og ekki síst vegna þéttleika hverfisins, var talið mikilvægt að húsin sem byggð yrðu, myndu hafa létt yfirbragð. Meðal þess var að byggingarnar að Bræðraborgarstíg 30 (áður 32A) yrðu aðgreindar og slitnar frá aðlægu húsi að Bræðraborgarstíg 32. Nýtingarhlutfall er nokkuð hátt á lóðinni og var ekki talin ástæða til að auka byggingarmagnið. Því var á fundi skipulagsstjóra 15.5.2009 ekki fallist á að byggja yfir svalirnar.“ Þó svo að þetta erindi fjalli um gustlokun og eigi því ekki að hreyfa við nýtingarhlutfalli deiliskipulagsins, þá er það hinsvegar markmið deiliskipulagsins að yfirbragð byggðarinnar væri létt og að byggingarnar við Bræðraborgarstíg 30 (áður 32A) yrðu aðgreindar og slitnar frá aðlægu húsi að Bræðraborgarstíg 32.“

Tók byggingarfulltrúi málið fyrir að nýju 27. september 2016 og synjaði umsókninni með vísan til fyrrgreindrar umsagnar.
Málsrök kærenda: Kærendur benda á að fyrri eigendur íbúðar þeirra hafi óskað eftir því að fá að reisa steinsteypta byggingu yfir svalir sem tilheyri íbúðinni. Þeim áformum hafi verið synjað á þeirri forsendu að nágrannar hússins að Bræðraborgarstíg 32 væru mótfallnir slíkri byggingu og að nýtingarhlutfall lóðarinnar yrði of hátt. Kærendur hafi hins vegar óskað eftir því að fá leyfi til að setja upp létta svalalokun á milli húsanna nr. 30 og 32. Hafi byggingarfulltrúi tilkynnt þeim að málinu væri lokið þar sem verið væri að sækja um það sama og áður. Þar sem niðurstaða byggingarfulltrúa hafi fjallað um allt aðra og eldri beiðni hafi kærendur farið fram á að mál þeirra fengi efnislega meðhöndlun. Við synjun byggingarfulltrúa á umsókn kærenda hafi verið byggt á umsögn sem ekki varði beiðni þeirra, heldur sé vísað til þéttleika, nýtingarhlutfalls og óánægju nágranna frá árinu 2009.

Á teikningum komi fram að fyrirhuguð svalalokun nái ekki að gafli húss nr. 32. Komi hún því ekki til með að hindra aðgengi að gaflinum fremur en nú sé. Af þessu leiði að lokunin varði ekki íbúa hússins að Bræðraborgarstíg 32 og sé hvorki um að ræða aukið nýtingarhlutfall lóðarinnar né þéttingu hverfisins. Í umsögn skipulagsfulltrúa hafi teikningar verið ranglega túlkaðar. Sé gustlokunin opnanleg endanna á milli þar sem hún liggi meðfram gafli Bræðraborgarstígs 32, í a.m.k. 40 cm fjarlægð. Svalalokunin sé úr gleri og því með létt yfirbragð. Hún muni ekki sjást frá götunni.

Málsrök Reykjavíkurborgar: Sveitarfélagið krefst þess að kröfu kærenda verði hafnað. Eins og fram komi í umsögn skipulagsfulltrúa falli umsóknin ekki að markmiðum deiliskipulags Holtsgötureits um að yfirbragð byggðarinnar sé létt og að byggingar við Bræðraborgarstíg 30 (áður 32A) séu aðgreindar og slitnar frá aðlægu húsi að Bræðraborgarstíg 32. Teikning sem sýni gustlokun meðfram húsvegg aðliggjandi húss og tengi saman nánast alla hlið hússins geti ekki uppfyllt markmið um aðgreindan húskropp né slitið frá. Breyti engu í þessu samhengi þó svalalokunin sé úr gleri. Ekki verði annað af teikningu ráðið en að um sé að ræða lokaðan skála, þótt talað sé um gustlokun, en í umsögn skipulagsfulltrúa sé lokunin þó ávörpuð sem gustlokun. Þótt hún væri opnanleg væri það á hendi kærenda hvort opnað væri á milli.

Niðurstaða: Í máli þessu er deilt um lögmæti þeirrar ákvörðunar byggingarfulltrúans í Reykjavík að synja umsókn um leyfi fyrir svonefndri gustlokun á þaksvölum íbúðar 0401 í húsinu nr. 30 við Bræðraborgarstíg. Var erindinu synjað með vísan til umsagnar skipulagsfulltrúa er taldi að hin umsótta breyting væri ekki í samræmi við markmið deiliskipulags fyrir umrætt svæði um að yfirbragð byggðarinnar væri létt og að byggingarnar við Bræðraborgarstíg 30 yrðu aðgreindar og slitnar frá aðlægu húsi að Bræðraborgarstíg 32.

Húsið að Bræðraborgarstíg 30 er á svæði þar sem í gildi er deiliskipulag Holtsgötureits. Þar sem húsið stendur gerir deiliskipulagið m.a. ráð fyrir nýbyggingum á sameinaðri lóð. Í skipulagsskilmálum er tekið fram að byggingarreitum á lóðinni sé skipt í einingar og að byggingarlína við götu sé bindandi. Þá er gerður áskilnaður um að í útliti húsanna skuli koma fram mismunandi sérkenni sem undirstriki takt götumyndar og skilji á milli reitanna. Um nánari útlistun á útliti húsanna er vísað til greinargerðar deiliskipulagsins. Þar segir eftirfarandi: „Gerð er krafa um að hvert húsnúmer hafi sérkenni í útliti sem skilur það frá húsum til beggja hliða. Þannig skal hver eining/húsnúmer undirstrika takt í götumynd með því að götuvegg sé skipt upp í lóðréttar einingar. Hver lóðrétt eining er eitt húsnúmer. Mismunandi einkenni geta falist í gluggasetningu, efnisvali, stöllun o.fl. Æskilegt er að höfð sé hliðsjón af frágangi nærliggjandi húsa svo sem dýpt glugga í vegg, hlutfalla í gluggum og þakköntum.“

Þá er að því vikið í almennum atriðum deiliskipulagstillögunnar að markmið hennar sé að gera skilmála fyrir óbyggðar lóðir á skipulagsreitnum og fyrir þau hús sem byggja má við eða breyta þannig að við frekari uppbyggingu á reitnum sé til skýr heildarstefna sem leiði til rökrænnar heildarmyndar á byggðamynstri reitsins. Markmiðið sé að stuðla að hæfilegri uppbyggingu og endurnýjun á reitnum en um leið hlúa að því sem fyrir sé og búa þannig um hnútana að uppbygging geti gerst á forsendum þeirrar byggðar sem þar standi. Tryggja skuli að nýbyggingar falli vel að því umhverfi sem fyrir sé. Leitast skuli við að aðlaga nýbyggingar og viðbyggingar við eldri hús að götumynd og mynda fallega heild. Einnig skuli taka tillit til sérkenna svo sem dýptar glugga í veggjum og hlutfalla í þakköntum.

Er þannig m.a. tekið fram í skipulagsskilmálum sameinaðrar lóðar Holtsgötu 1-3 og Bræðraborgarstígs 32a að „í útlitum húsa skulu koma fram mismunandi sérkenni sem undirstrika takt götumyndar og skilji á milli reitanna.“ Húsið að Bræðraborgarstíg 30 liggur að húsinu nr. 32 við Bræðraborgarstíg, utan fjórðu hæðar hússins nr. 30, sem nýtir einungis hluta þakflatar þriðju hæðar þess. Segir svo á framlögðum byggingarteikningum að gustlokunin sé mynduð með álrömmum með öryggisgleri sem liggi á brautum og sé opnuð með því að renna römmunum til hliðar. Rúmmál sé 45 m³.

Að mati úrskurðarnefndarinnar myndi hin umsótta framkvæmd ekki hafa þau áhrif á götumynd að á svig yrði farið við greind skilyrði deiliskipulagsins. Þá verður hvorki séð að í deiliskipulaginu sé gerður sérstakur áskilnaður um að yfirbragð byggðarinnar sé létt né að byggingar við Bræðraborgarstíg 30 skuli vera aðgreindar og slitnar frá aðlægu húsi að Bræðraborgarstíg 32, líkt og segir í umsögn skipulagsfulltrúa. Erindi kærenda var því synjað með rökum sem byggðust á túlkun skipulagsskilmála á þann veg sem úrskurðarnefndin telur að ekki fái staðist.

Að framangreindu virtu byggði hin kærða ákvörðun á röngum forsendum og verður hún af þeim sökum felld úr gildi.

Uppkvaðning úrskurðar í máli þessu hefur dregist verulega sökum mikils fjölda og umfangs mála sem skotið hefur verið til úrskurðarnefndarinnar.

Úrskurðarorð:

Felld er úr gildi ákvörðun byggingarfulltrúans í Reykjavík frá 27. september 2016 um að synja umsókn um leyfi fyrir svonefndri gustlokun á þaksvölum íbúðar 0401 í húsinu nr. 30 við Bræðraborgarstíg í Reykjavík.

50/2016 Melgerði

Með

Árið 2018, miðvikudaginn 28. mars, kom úrskurðarnefnd umhverfis- og auðlindamála saman til fundar í húsnæði nefndarinnar að Skuggasundi 3, Reykjavík. Mætt voru Ómar Stefánsson varaformaður, Aðalheiður Jóhannsdóttir prófessor og Þorsteinn Þorsteinsson byggingarverkfræðingur.

Fyrir var tekið mál nr. 50/2016, kæra á ákvörðun byggingarfulltrúans í Kópavogi frá 2. september 2016 um að samþykkja byggingarleyfi fyrir byggingu einnar hæðar ofan á núverandi einbýlishús á lóðinni Melgerði 34 í Kópavogi ásamt stækkun anddyris, byggingu sólstofu við suðurhlið þess og að breyta húsinu í tvíbýli.

Í málinu er nú kveðinn upp svofelldur

úrskurður:

Með bréfi til úrskurðarnefndar umhverfis- og auðlindamála, dags. 20. maí 2016, er barst nefndinni sama dag, kæra eigendur, Melgerði 32, Kópavogi, þá ákvörðun byggingarfulltrúans í Kópavogi frá 2. september 2016 að samþykkja byggingarleyfi fyrir byggingu einnar hæðar ofan á núverandi einbýlishús á lóðinni Melgerði 34 í Kópavogi ásamt stækkun anddyris, byggingu sólstofu við suðurhlið þess og að breyta húsinu í tvíbýli. Er þess krafist að ákvörðunin verði felld úr gildi.

Gögn málsins bárust úrskurðarnefndinni frá Kópavogsbæ 1. júní 2016.

Málavextir: Lóðin sem um ræðir er á ódeiliskipulögðu svæði í vesturbæ Kópavogs. Á lóðinni sem er 800 m2 að flatarmáli, stendur einnar hæðar einbýlishús, 127,3 m2 að stærð, þar af er bílskúr 28,5 m2. Á afgreiðslufundi byggingarfulltrúa, 29. október 2015, var lögð fram umsókn um byggingarleyfi til breytinga á fasteigninni að Melgerði 34, Kópavogi. Var henni vísað til skipulagsnefndar með skírskotun til 44. gr. skipulagslaga nr. 123/2010. Fól umsóknin í sér að byggð yrði hæð ofan á núverandi hús, anddyri stækkað og byggð yrði sólstofa við suðurhlið hússins. Ný íbúð yrði á efri hæð og húsið því tvíbýli eftir breytingu. Heildargólfflatarmál hússins með bílskúr yrði 248,6 m2, eftir breytingu sem væri aukning um 121,3 m2 og nýtingarhlutfall lóðarinnar færi úr 0,16 í 0,31.

Á fundi skipulagsnefndar 9. nóvember 2015 var umsóknin lögð fram og samþykkt að grenndarkynna tillöguna samkvæmt 44. gr. skipulagslaga nr. 123/2010. Frestur til athugasemda var frá 23. nóvember 2015 til 21. desember s.á. Athugasemdir bárust frá tveimur aðilum, þ. á m. öðrum kærenda. Sneru þær að skuggavarpi sem kæmi til vegna hækkunar hússins að Melgerði 34 og af því tilefni var þeim sem athugasemdir höfðu gert sendar teikningar með tölvupósti 5. janúar 2016 sem sýndu skuggavarp af breyttu húsi. Á fundi skipulagsnefndar 21. mars s.á. var tillagan lögð fram að nýju, ásamt athugasemdum og umsögn skipulags- og byggingardeildar um þær, og hún samþykkt. Bæjarstjórn staðfesti þá afgreiðslu á fundi sínum 12. apríl 2016 og var hin kynnta umsókn um byggingarleyfi samþykkt á afgreiðslufundi byggingarfulltrúa 2. september s.á.

Málsrök kærenda:
Kærendur benda á að gerð hafi verið athugasemd af þeirra hálfu þar sem þeir hafi farið fram á skuggamælingu vegna fyrirhugaðra framkvæmda. Í ljósi þeirrar mælingar hafi kærendur gert athugasemd þar sem mælingin hafi sýnt fram á að framkvæmdin myndi valda miklu skuggavarpi á vesturhlið fasteignar þeirra og fyrirhugaður sólpallur á lóð þeirra yrði í skugga vegna hækkunar húss leyfishafa. Telji kærendur það óásættanlegt að rýra verðgildi eignar þeirra með aukinni skuggamyndun í garði þeirra, auk þess sem áætlanir kærenda varðandi sólpall væu í uppnámi. Um sé að ræða gamalt og rótgróið hverfi sem kærendum finnist að eigi að halda ásýnd sinni í grófum dráttum. Að bæta heilli hæð ofan á hús telji kærendur valda mikilli röskun á þeirri ásýnd. Því sé borið við að nýting umrædds húss sé ekki í samræmi við önnur hús í hverfinu þar sem það sé aðeins á einni hæð. Í götunni séu þrettán hús á einni hæð og/eða með lítið ris, líkt og húsið að Melgerði 34. Telji kærendur óþarft að rýra eignir annarra til að ná þessari stækkun, enda sé lóðin Melgerði 34 það stór að vel ætti að vera hægt að stækka húsið á annan veg en að bæta við hæð.

Málsrök Kópavogsbæjar: Af hálfu bæjaryfirvalda er tekið fram að umrædd breyting hafi falið í sér að byggð yrði hæð ofan á núverandi hús, anddyri stækkað og byggð sólstofa við suðurhlið hússins að Melgerði 34. Húsinu yrði breytt í tvíbýli með heildarbyggingarmagni 220,1 m2. Nýtingarhlutfall lóðarinnar færi úr 0,16 í 0,31. Þar sem um sé að ræða ódeiliskipulagt svæði hafi byggingarfulltrúi vísað erindinu til skipulagsnefndar til ákvörðunar um grenndarkynningu samkvæmt 44. gr. skipulagslaga nr. 123/2010. Hafi erindið verið grenndarkynnt og athugasemdum svarað. Að lokinni grenndarkynningu hafi erindið verið lagt fram að nýju og samþykkt á fundi skipulagsnefndar 21. mars 2016, hafi sú afgreiðsla verið staðfest af bæjarráði 31. s.m og á fundi bæjarstjórnar 12. apríl s.á.

Á umræddu svæði sé nær eingöngu að finna hús á tveimur til þremur hæðum. Húsið sem standi á lóðinni Melgerði 34 sé eitt af örfáum sem eftir séu á einni hæð. Á svæðinu sé að finna lóðir með hærra nýtingarhlutfall, en meðalnýtingarhlutfall á götureitnum sé 0,28. Eftir breytingu verði byggingarmagn á lóð nr. 34 við Melgerði því ekki umtalsvert meira en það sem sé í götureitnum í dag. Umrædd breyting samrýmist að öllu leyti götumynd og yfirbragði svæðisins. Breytingin muni þó hafa í för með sér einhverja aukningu skuggavarps. Ítarleg könnun á því hafi leitt í ljós að aukið skuggavarp hefði ekki verulega íþyngjandi áhrif á nærliggjandi lóðir.

Kærendur hafi bent á að hækkun hússins muni setja áætlanir þeirra um sólpall sem eigi að ná að mörkum lóðanna nr. 32 og 34 við Melgerði í uppnám. Sé á það bent að samkvæmt f. lið gr. 2.3.5. í byggingarreglugerð nr. 112/2012 þurfi samþykki aðliggjandi lóðarhafa ef skjólveggur eða girðing sé nær lóðarmörkum en 1,8 m. Að auki segi í e. lið sömu greinar að pallur úr brennanlegu efni megi ekki vera nær lóðarmörkum aðliggjandi lóðar en 1,0 m. Samkvæmt framangreindu sé því ekki heimilt að reisa sólpall sem nái alveg að lóðarmörkum lóðar en auk þess þurfi samþykki lóðarhafa Melgerðis 34 ef skjólgirðingu sé ætlað að vera nær lóðarmörkum en 1,8 m. Umrædd breyting muni því ekki hafa veruleg áhrif á grenndarhagsmuni kærenda.

Athugasemdir leyfishafa: Fyrir liggi að mótmæli kærenda við fyrirhugaðar breytingar að Melgerði 34 lúti aðeins að mögulegu skuggavarpi vegna hækkun hússins gagnvart palli sem leyfishafa skiljist að eigi að vera með heitum potti sem ekki sé til staðar og ekkert samþykki sé fyrir.

Tekið sé undir sjónarmið þau sem fram komi í umsögn skipulags- og byggingardeildar Kópavogs, dags. 21. mars 2016, en í 4. lið umsagnarinnar sé á það sé bent að við Melgerði og Borgarholtsbraut séu nær eingöngu hús á tveimur til þremur hæðum. Hús leyfishafa sé eitt örfárra sem aðeins sé á einni hæð. Meðalnýtingarhlutfall í götureitnum sé 0,28, lægst 0,13 að Borgarholtsbraut 47 og hæst 0,39 að Borgarholtsbraut 45, en nýtingarhlutfall á Melgerði 34 sé aðeins 0,16 og verði 0,31 eftir breytingu. Hækkun hússins um eina hæð sé í takt við byggðarmynstur hverfisins, byggingarstíl og hæð húsa. Það að þurfa að þola lítilsháttar skuggavarp kl. 18:00 þegar sólin sé hæst á lofti í júní ár hvert á hluta norðvesturhluta lóðarinnar nr. 32 við Melgerði geti seint talist mjög íþyngjandi og því sé fullyrðingu kærenda mótmælt sem órökstuddri að framkvæmdin muni valda miklu skuggavarpi á vesturhlið lóðar kærenda og að aukið skuggavarp muni rýra verðgildi fasteignar þeirra. Andmæli kærenda við hækkun húss leyfishafa um eina hæð sé óskiljanlegt þegar horft sé til þess að hús kærenda sé kjallari, hæð, ris og þar yfir manngengt ris, en það ris sé ekki í skráðum fermetrafjölda hússins. Nýtingarhlutfall þess húss sé 0,29. Sé á það bent að húsið nr. 28 við Melgerði sé eins og hús nr. 34 en það sé á tveimur hæðum. Steyptur stigi sé í dag í húsi leyfishafa upp á geymsluloft með steyptri plötu, en þar sé ekki ris eins og ranglega sé fullyrt í kæru. Hæsta lofthæð geymsluloftsins sé undir 1,50 m og alveg niður í 0,10 m. Af þessum frágangi verði ráðið að upphaflegur húsbyggjandi hafi í öndverðu ætlað að hafa húsið tveggja hæða eins og húsið við Melgerði 28 en hann af einhverjum ástæðum, e.t.v. vegna fjárskorts, horfið frá því. Þau 13 hús sem nefnd séu í kæru séu flest öll með risi sem í séu svefnherbergi en ekki geymslulofti eins og sé í húsi leyfishafa. Hús í grennd við hús leyfishafa séu flest tveggja hæða eða meira.

Niðurstaða:
Svæði það sem fasteignin Melgerði 34 í Kópavogi tilheyrir hefur ekki verið deiliskipulagt. Samkvæmt 1. mgr. 44. gr. skipulagslaga nr. 123/2010 er heimilt að samþykkja umsókn um byggingarleyfi þótt deiliskipulag liggi ekki fyrir ef framkvæmd er í samræmi við landnotkun aðalskipulags, byggðamynstur og þéttleika byggðar og þá að undangenginni grenndarkynningu.

Svæðið sem um ræðir er fullbyggt og gamalgróið hverfi. Hús sem standa norðan megin við Melgerði, þ. á m. hús leyfishafa, eru á einni til tveimur hæðum og mörg hver með rishæð að auki. Er þau ýmist einbýlishús eða tvíbýlishús. Nýtingarhlutfall á næstu lóðum er allt frá 0,13 til 0,39 og verður nýtingarhlutfall lóðar leyfishafa 0,31 eftir breytingu. Mænishæð hússins verður einnig sambærileg mænishæð húsa á næstu lóðum. Með hliðsjón af því verður húsið eftir breytingu í samræmi við gildandi landnotkun svæðisins, byggðamynstur og þéttleika byggðar. Má því ætla skuggavarp frá húsinu á næstu lóðir eftir breytinguna verði ekki annað og meira en gerist og gengur í hverfinu.

Með vísan til þess sem að framan er rakið og þar sem ekki liggja fyrir þeir ágallar á málsmeðferð hinnar kærðu ákvörðunar sem raskað geta gildi hennar, verður ógildingarkröfu kærenda í máli þessu hafnað.

Uppkvaðning úrskurðar í máli þessu hefur dregist verulega sökum mikils fjölda og umfangs mála sem skotið hefur verið til úrskurðarnefndarinnar.

Úrskurðarorð:

Hafnað er kröfu kærenda um ógildingu ákvörðunar byggingarfulltrúans í Kópavogi frá 2. september 2016 um að samþykkja byggingarleyfi fyrir byggingu einnar hæðar ofan á núverandi einbýlishús á lóðinni Melgerði 34 í Kópavogi ásamt stækkun anddyris, byggingu sólstofu við suðurhlið þess og að breyta húsinu í tvíbýli.

115/2017 Vegamótastígur

Með

Árið 2018 miðvikudaginn 28. mars, kom úrskurðarnefnd umhverfis- og auðlindamála saman til fundar í húsnæði nefndarinnar að Skuggasundi 3, Reykjavík. Mætt voru Ómar Stefánsson varaformaður, Aðalheiður Jóhannsdóttir prófessor og Þorsteinn Þorsteinsson byggingarverkfræðingur.

Fyrir var tekið mál nr. 115/2017, kæra á ákvörðun byggingarfulltrúans í Reykjavík frá 13. september 2017 um að samþykkja takmarkað byggingarleyfi vegna Vegamótastígs 7 og 9 og ákvörðun hans frá 24. október s.á., sem staðfest var af borgarráði 2. nóvember s.á., um að samþykkja byggingarleyfi fyrir steinsteyptu fimm hæða húsi á nefndum lóðum.

Í málinu er nú kveðinn upp svofelldur

úrskurður:

Með bréfi til úrskurðarnefndar umhverfis- og auðlindamála, dags. 5. október 2017, er barst nefndinni 6. s.m., kæra eigendur, Grettisgötu 3, Reykjavík, þá ákvörðun byggingarfulltrúans í Reykjavík frá 13. september 2017 að samþykkja takmarkað byggingarleyfi vegna Vegamótastígs 7 og 9. Er þess krafist að ákvörðunin verði felld úr gildi.

Með bréfi til úrskurðarnefndarinnar, dags. 21. nóvember 2017, er barst nefndinni 23. s.m., kæra sömu aðilar ákvörðun byggingarfulltrúans í Reykjavík frá 24. október 2017, sem staðfest var af borgarráði 2. nóvember s.á., um að samþykkja byggingarleyfi fyrir steinsteyptu fimm hæða húsi með gististað í flokki IV á efri hæðum og veitingastað á jarðhæð. Er þess krafist að ákvörðunin verði felld úr gildi.

Verður kærumál þetta, sem er nr. 137/2017, sameinað þessu máli þar sem hinar kærðu ákvarðanir lúta að sömu byggingarframkvæmd og hagsmunir kærenda þykja ekki standa því í vegi.

Gögn málsins bárust úrskurðarnefndinni frá Reykjavíkurborg 20. nóvember 2017 og 25. janúar 2018.

Málavextir:
Á umræddu svæði er í gildi deiliskipulag fyrir staðgreinireit 1.171.5, svonefndan Laugavegs- og Skólavörðustígsreit, frá árinu 2002. Með birtingu í B-deild Stjórnartíðinda 11. desember 2015 tók gildi breyting á því skipulagi þar sem heimilað var að reisa fimm hæða sambyggðar byggingar auk kjallara að Vegamótastíg 7 og 9. Í kjallara skyldu vera bílastæði. Á lóðunum var gerð krafa um eitt bílastæði fyrir hverja 100 m2 verslunar- og þjónustuhúsnæðis og eitt stæði fyrir hverja 130 m2 hótelrýmis eða fyrir sambærilega starfsemi. Þá var gerð krafa um eitt bílastæði fyrir hreyfihamlaða til nota fyrir nefndar lóðir. Á afgreiðslufundi byggingarfulltrúa 18. október 2016 var samþykkt umsókn um byggingarleyfi fyrir fimm hæða hóteli á Vegamótastíg 7 og 9 auk kjallara á tveimur hæðum.

Með úrskurði, uppkveðnum 31. mars 2017, felldi úrskurðarnefnd umhverfis- og auðlindamála þá ákvörðun úr gildi á þeim forsendum að fjöldi hæða bygginga á nefndum lóðum og notkun kjallararýmis færi gegn gildandi deiliskipulagi. Þá var einnig vísað til þess, í nefndum úrskurði, að eitt bílastæði fyrir hreyfihamlaða, handan götu, sem ekki var sérstaklega ætlað að þjóna starfsemi viðkomandi byggingar, uppfyllti ekki kröfur gr. 6.2.4. í byggingarreglugerð nr. 112/2012 um bílastæði fyrir hreyfihamlaða.

Á afgreiðslufundi byggingarfulltrúa 9. maí 2017 var samþykkt umsókn um byggingarleyfi fyrir fimm hæða sambyggðum byggingum á lóðum 7 og 9 við Vegamótastíg ásamt kjallara á tveimur hæðum. Gert var ráð fyrir gististað í flokki V á efri hæðum og veitingasal fyrir allt að 130 gesti á fyrstu hæð og í efri kjallara og tveimur bílastæðum fyrir hreyfihamlaða í neðri kjallara hússins ásamt geymslurými.

Með úrskurði, uppkveðnum 6. september s.á., felldi úrskurðarnefnd umhverfis- og auðlindamála þá ákvörðun úr gildi á þeim forsendum að fjöldi hæða bygginga á nefndum lóðum og notkun kjallararýmis færi gegn gildandi deiliskipulagi. Þá var einnig vísað til þess í nefndum úrskurði að tvö bílastæði fyrir hreyfihamlaða í neðri kjallara uppfylli ekki skilyrði byggingarreglugerðar, ásamt því að þinglýst kvöð á lóð nr. 7 við Vegamótastíg afmarkaði byggingarreit lóðarinnar vegna brunastiga og flóttaleiðar frá Laugavegi 18b og rýmis fyrir sorptunnur.

Í kjölfarið var sótt um takmarkað byggingarleyfi fyrir jarðvegsframkvæmdum í grunni fyrirhugaðs húss 13. september 2017 sem var samþykkt samdægurs.

Á afgreiðslufundi byggingarfulltrúa 24. október 2017 var samþykkt byggingarleyfi fyrir fimm hæða steinsteyptu húsi með hóteli á efri hæðum og veitingastað á jarðhæð á fyrrgreindum lóðum. Á fundi borgarráðs hinn 2. nóvember s.á. var ákvörðun byggingarfulltrúa staðfest.

Málsrök kærenda: Kærendur benda á að eftir að nýtt byggingarleyfi hafi verið gefið út hafi fleygun haldið stanslaust áfram með öllum þeim óþægindum sem því fylgi. Enn sé haldið áfram að bora undir hús þeirra án þeirra samþykkis. Þá muni fyrirhugaður veitingastaður á jarðhæð hótelsins valda kærendum miklu ónæði vegna hávaða. Þá sé mikill hæðarmunur á hinu leyfða hóteli og Grettisgötu 3 og 5 sem þýði að slík bygging verði mun hærri en áætlað hafi verið í byrjun.

Einnig sé gerð athugasemd við málsmeðferð Reykjavíkurborgar og vanvirðingu við íbúa og næstu nágranna. Aldrei hafi verið rætt við eða hlustað á kærendur og í þau skipti sem þeim hafi verið svarað hafi það verið með útúrsnúningi. Hvorki hafi verið vilji til að koma á staðinn og mæla hávaða vegna fleygunar, sem kærendur hafi þurft að búa við í sex mánuði, né að athuga skemmdir sem hafi orðið á eign kærenda.

Þá vísi kærendur til ástæðna sem raktar hafi verið í fyrri kærum þeirra vegna fyrirhugaðs hótels í málum nr. 16/2016, 17/2017 og 70/2017.

Athugasemdir leyfishafa: Af hálfu leyfishafa er vísað til þess að athugasemdir kærenda snúist m.a. um hæð húsa, skuggavarp og nýtingarhlutfall, en þau atriði ráðist af ákvæðum gildandi deiliskipulags. Kærufrestur vegna þess skipulags sé löngu liðinn. Deiliskipulagið heimili fimm hæða sambyggðar byggingar auk kjallara fyrir verslunar- og þjónustuhúsnæði og hótel eða sambærilega starfsemi. Engin rök séu sett fram af kærendum um að verið sé að brjóta ákvæði deiliskipulags og skilmála fyrir umræddar lóðir.

Í skilmálum deiliskipulagsins segi í liðum a) og b): „Á lóðunum verða byggingar sem verða alls fimm hæðir, efsta hæð verður inndregin sem og 1. hæð. Kjallari á einni hæð verður undir húsunum. Hæð bygginga er til samræmis við hæð hússins við Laugaveg 18, inndregin efsta hæð Vegamótastígs 7 og 9 er í sömu hæð og inndregin efsta hæð Laugavegs 18, í kóta 38,62.“ Þá komi fram í lið k) að heimilt sé að lyftur og stigahús nái upp fyrir hámarkshæðir, þó að hámarki 3,5 m. Byggingarnefndarteikningar sýni að ekki sé farið yfir kóta deiliskipulagsskilmála. Bílastæðaþörf bygginganna sé uppfyllt en samkvæmt skilmálum deiliskipulagsins skuli vera kjallari undir húsunum sem notaður verði fyrir bílastæði. Á byggingarnefndarteikningu séu sýnd fjögur bílastæði, þ. á m. tvö sérmerkt fyrir hreyfihamlaða. Í skilmálum deiliskipulagsins komi fram að ef ekki sé hægt að uppfylla bílastæðakröfur í kjallara sé heimilt að borga sig frá þeim. Á fyrstu hæð beggja húsa sé samkvæmt skilmálum deiliskipulagsins gert ráð fyrir millihæð á hluta hæðarinnar. Teikningar séu í samræmi við þennan áskilnað deiliskipulagsins.

Eins og fram komi í deiliskipulaginu sé það á svæði sem Aðalskipulag Reykjavíkur 2010-2030 skilgreini sem Miðsvæði M1A. Í aðalskipulaginu, sem og í breytingu á því frá ágúst 2017, segi um tillögu að landnotkun á svæði M1A sem samþykkt hafi verið: „Í miðborgarkjarnanum má finna lykilstofnanir stjórnsýslu, menningar og mennta, líflegustu verslunargötur landsins, litríka flóru veitingastaða auk fjölbreyttrar sérfræðiþjónustu. Sérstök áhersla er á smásöluverslun auk veitingastarfsemi og afþreyingu sem og þjónustu lykilstofnana stjórnsýslu, menningar og mennta. Á jarðhæðum eru verslunar-, veitinga- og menningar-, félags- og þjónustustarfsemi opin almenningi í forgangi, en á efri hæðum skrifstofu- og íbúðarhúsnæði, auk gistiþjónustu.“

Í aðalskipulagsbreytingunni frá því í ágúst 2017 komi fram að gera þurfi grein fyrir hótelum/gististöðum í deiliskipulagi. Í deiliskipulagi fyrir Vegamótastíg, Grettisgötu, Klapparstíg og Laugaveg segi um Vegamótastíg 7-9 að gert sé ráð fyrir verslunum og þjónustu á 1. hæð en íbúðum og/eða ferðatengdri þjónustu/hóteli á efri hæðum.

Í kæru sé því haldið fram að í nýju byggingarleyfi komi fram heimild til að reka veitingastað í flokki III. Byggingarfulltrúi veiti ekki veitingaleyfi, hann samþykki einvörðungu uppdrætti sem geti sýnt veitingastað. Sýslumenn gefi úti rekstrarleyfi fyrir veitingarekstur að uppfylltum þeim skilyrðum sem talin séu upp í 25. gr. reglugerðar nr. 1277/2016 um veitingastaði, gististaði og skemmtanahald. Engar ákvarðanir hafi verið teknar um veitingastað með næturopnun eins og kærendur gefi í skyn. Um starfsemi veitingastaða gildi sérstakar reglur sem borgaryfirvöld framfylgi. Aðalskipulag heimili þrenns konar opnunartíma veitingastaða á skilgreindu miðsvæði M1A og verði rekstraraðili veitingastaðar að Vegamótastíg 7-9 að hlíta skilmálum og ákvörðunum stjórnvalda á hverjum tíma.

——–

Reykjavíkurborg var gefinn kostur á að koma að athugasemdum í kærumáli þessu en hún hefur ekki nýtt sér þann rétt.

Niðurstaða: Í máli þessu er deilt um ákvörðun byggingarfulltrúans í Reykjavík frá 13. september 2017 um að samþykkja takmarkað byggingarleyfi fyrir jarðvegsframkvæmdum við Vegamótastíg 7 og 9 og ákvörðun hans frá 24. október s.á., sem staðfest var af borgarráði 2. nóvember s.á., að samþykkja byggingarleyfi fyrir fimm hæða steinsteyptu hóteli ásamt veitingastað á jarðhæð á framangreindum lóðum. Varða bæði byggingarleyfin sömu byggingarframkvæmdina.

Í kjallara byggingarinnar er gert ráð fyrir fjórum bílastæðum, þar af tveimur fyrir hreyfihamlaða. Í 6. kafla byggingarreglugerðar nr. 112/2012 er að finna þær lágmarkskröfur sem gerðar eru til fjölda bílastæða fyrir hreyfihamlaða við eða á lóðum bygginga sem falla undir skilyrði kaflans um algilda hönnun. Í gr. 6.2.4. segir: „Ef fjöldi bílastæða á lóð annarra bygginga en falla undir 5. og 6. mgr. er ákvarðaður í skipulagi skal lágmarksfjöldi bílastæða fyrir hreyfihamlaða á lóð vera skv. töflu 6.03. Þegar um fleiri stæði er að ræða bætist við eitt stæði fyrir hver byrjuð 200 stæði. Ætíð skal að lágmarki gera ráð fyrir einu stæði fyrir hreyfihamlaða.“ Samkvæmt nefndri töflu er því lágmarkskrafa fyrir heimilað hótelrými að gert verði ráð fyrir einu bílastæði á lóð. Í töflu 6.02 í sömu grein kemur fram að við veitingastaði með 1-100 sæti skuli vera eitt bílastæði fyrir hreyfihamlaða að lágmarki en samkvæmt hinu kærða byggingarleyfi er gert ráð fyrir veitingasal með sætum fyrir allt að 100 manns. Þarf því eitt bílastæði fyrir hreyfihamlaða vegna fyrirhugaðs veitingahúss.

Lóðirnar sem um ræðir eru staðsettar á reit M1A samkvæmt Aðalskipulagi Reykjavíkur 2010-2030. Er þar m.a. gert ráð fyrir veitingastarfsemi á jarðhæð og gististarfsemi á efri hæðum. Deiliskipulag svæðisins, eftir breytingu árið 2015, gerir ráð fyrir 5 hæða byggingu sem nær yfir báðar lóðirnar með bílakjallara. Á fyrstu hæð, sem er með millilofti, er gert ráð fyrir verslunar- og þjónustustarfsemi og á efri hæðum verði íbúðir og/eða ferðatengd þjónusta/hótel. Fer hámarkshæð húss ekki yfir uppgefinn kóta í deiliskipulagi. Verður því ekki annað ráðið en að hið kærða byggingarleyfi sé í samræmi við skilmála gildandi deiliskipulags og ákvæði byggingarreglugerðar og hafi því ekki meiri grenndaráhrif en vænta mátti samkvæmt skilmálum skipulagsins.

Með vísan til þess sem að framan er rakið verður kröfu kærenda um ógildingu hinna kærðu ákvarðana hafnað.

Úrskurðarorð:

Hafnað er kröfu kærenda um ógildingu ákvörðunar byggingarfulltrúans í Reykjavík frá 13. september 2017 um að samþykkja takmarkað byggingarleyfi vegna lóðanna Vegamótastígs 7 og 9.

Hafnað er kröfu kærenda um ógildingu ákvörðunar byggingarfulltrúans í Reykjavík frá 24. október 2017, sem staðfest var í borgarráði 2. nóvember s.á, um að samþykkja byggingarleyfi fyrir fimm hæða steinsteyptu húsi á lóðunum Vegamótastíg 7 og 9.

146/2017 Spítalastígur

Með

Árið 2018, miðvikudaginn 28. febrúar kom úrskurðarnefnd umhverfis- og auðlindamála saman til fundar í húsnæði nefndarinnar að Skuggasundi 3, Reykjavík. Mætt voru Ómar Stefánsson varaformaður, Aðalheiður Jóhannsdóttir prófessor og Þorsteinn Þorsteinsson byggingarverkfræðingur.

Fyrir var tekið mál nr. 146/2017, kæra á ákvörðun byggingarfulltrúans í Reykjavík frá 10. október 2017 um að samþykkja byggingarleyfi fyrir breytingum á húsinu við Spítalastíg 8, Reykjavík.

Í málinu er nú kveðinn upp svofelldur

úrskurður:

Með bréfi til úrskurðarnefndar umhverfis- og auðlindamála, dags. 18. desember 2017, er barst nefndinni sama dag, kæra íbúar að Spítalastíg 10 og Bergstaðastræti 17b, Reykjavík, þá ákvörðun byggingarfulltrúans í Reykjavík frá 10. október 2017 að samþykkja byggingarleyfi fyrir breytingum á húsinu við Spítalastíg 8, Reykjavík. Er þess krafist að ákvörðunin verði felld úr gildi.

Gögn málsins bárust frá Reykjavíkurborg 21. desember 2017.

Málavextir:
Í gildi er deiliskipulag Bergstaðastrætisreita frá árinu 2005 með breytingum frá árunum 2007, 2011 og 2013. Samkvæmt því er heimilt að rífa skúrbyggingu á milli húsanna að Spítalastíg 8 og 10, byggja þar þriggja hæða hús í staðinn auk tveggja hæða sambyggðs bakhúss sem rísi ekki hærra en núverandi viðbygging á baklóð Spítalastígs 10. Byggja má svalir á hluta þaks bakbyggingarinnar.

Byggingarleyfisumsókn vegna Spítalastígs 8 var fyrst tekin fyrir á afgreiðslufundi byggingarfulltrúa 26. september 2017. Var sótt um leyfi til að byggja tvær hæðir ofan á einnar hæðar viðbyggingar götumegin og eina hæð að garði. Umsóknin var síðan samþykkt 10. október s.á. og lá þá fyrir umsögn Minjastofnunar, dags. 2. október 2017. Var leyfið gefið út 21. nóvember 2017. Í bókun við samþykkt leyfisins kemur fram að frágangur á lóðamörkum verði gerður í samráði við lóðarhafa aðliggjandi lóða.

Í fyrrnefndri umsögn Minjastofnunar kemur fram að húsið að Spítalastíg 8 sé að stofni til frá árinu 1906, en að viðbygging þess sé frá 1916. Með vísan til laga um menningarminjar nr. 80/2012 sé það friðað. Heimilaði stofnunin fyrir sitt leyti gerð viðbyggingar við húsið með vísan til framlagðra aðaluppdrátta frá 6. september 2017 sem væru í samræmi við heimildir í gildandi deiliskipulagi frá árinu 2013.

Málsrök kærenda: Kærendur, sem búa í aðliggjandi fasteignum við Spítalastíg 10 og Bergstaðastræti 17b, telja þær breytingar sem af leyfinu hljótist snerti eignir þeirra og hagsmuni. Með hliðsjón af c-lið greinar 2.4.1. í byggingarreglugerð nr. 112/2012 hafi skort á að fullnægjandi gögn hafi legið fyrir við töku hinnar kærðu ákvörðunar um samþykki annara aðila en meðeigenda. Byggingarfulltrúi hafi ekki átt frumkvæði að því að tilkynna um eða veita leiðbeiningar vegna útgáfu hins kærða leyfis. Leyfishafar hafi brotið þá forsendu leyfisins að frágangur á lóðarmörkum yrði gerður í samráði við lóðarhafa aðliggjandi lóða og byggingarfulltrúi hafi látið það átölulaust. Framkvæmdaraðilar brjóti gegn 9. gr. reglugerðar um hávaða nr. 724/2008, enda hafi þeir ekki tilkynnt um fyrirhugaðar framkvæmdir sem hafi haft í för með sér ónæði fyrir íbúa nærliggjandi húsa, m.a. vegna múrbrots og niðurrifs.

Óljóst sé af aðaluppdráttum hvort burður hinnar nýju viðbyggingu sé sóttur í aðliggjandi hús kærenda að Spítalastíg 10 og Bergstaðastræti 17b. Viðbyggingin muni loka fyrir loftræsiop á þeim gafli Spítalastígs 10 sem snúi að henni og hafi leyfishafi farið fram á að þau verði fjarlægð. Teikningar viðbyggingarinnar séu í ósamræmi við núverandi útlit hússins, en þær sýni tvo kjallaraglugga í stað þeirra fjögurra sem nú séu til staðar. Þá sé óljóst hvort svalir og handrið á þeim fari yfir þaklínu hússins að Bergstaðastræti 17b. Samþykktir aðaluppdrættir feli í sér breytingu hússins úr einbýli í fjölbýli sem nýta mætti til gististarfsemi. Slík starfsemi sé þó óheimil, enda um skipulagt íbúðarsvæði að ræða.

Málsrök Reykjavíkurborgar:
Af hálfu borgaryfirvalda er á það bent að umdeild byggingarleyfisumsókn hafi verið í samræmi við gildandi deiliskipulag og því hafi ekki verið þörf á sérstakri kynninu á henni. Embætti byggingarfulltrúa hafi engar skyldur að lögum til að tilkynna um upphaf framkvæmda, enda hafi embættið að öllu jöfnu ekki vitneskju um slíkt. Ekkert burðarþol verði sótt í vegg hússins að Spítalastíg 10. Ekki liggi fyrir gögn um að leyfi hafi verið gefið fyrir loftræsiopum á útvegg hússins að Spítalastíg 10 við lóðamörk þess að Spítalastíg 8 og ósamræmi í gluggasetningu á teikningum breyti engu um samþykkt hins kærða leyfis. Svalir séu sýndar skilmerkilega á teikningum og tengist þær með engum hætti Bergstaðastræti 17b. Loks sé á það bent að ekki liggi fyrir heimild til reksturs gistiheimilis að Spítalastíg 8. Séu því engin efnisrök til þess að fallast á kröfu kærenda í máli þessu.

Athugasemdir leyfishafa: Leyfishafar telja sig hafa reynt að lágmarka ónæði vegna heimilaðra framkvæmda, en byggingarframkvæmdum fylgi ætíð eitthvað ónæði. Veitt byggingarleyfi sé í samræmi við deiliskipulag sem legið hafi fyrir í nokkurn tíma. Heimiluð viðbygging verði ekki áföst aðliggjandi byggingum, muni uppfylla kröfur byggingarreglugerðar og verði því sjálfberandi og hljóðeinangruð í samræmi við kröfur reglugerðarinnar. Kanna þurfi loftræsitúður á eldvarnarvegg aðliggjandi húss að Spítalastíg 10 með tilliti til ákvæða byggingarreglugerðar um eldvarnarveggi og glugga á útveggjum. Ekki verði séð að frágangur á loftristum, sem snúi að lóð Spítalastígs 8, uppfylli skilyrði reglugerðarinnar. Réttilega sé á það bent að á teikningar vanti glugga sem séu á núverandi byggingu og verði teikningar lagfærðar að því leyti, það snerti þó ekki viðbygginguna sem leyfið snúi að, heldur eldri hluta hússins. Svalir á 2. hæð viðbyggingar tengist hvorki Spítalastíg 10 né Bergstaðastræti 17b. Handrið svala sé í samræmi við gildandi deiliskipulag.

Niðurstaða:
Í máli þessu er deilt um lögmæti ákvörðunar byggingarfulltrúans í Reykjavík frá 10. október 2017 um að samþykkja byggingaráform vegna viðbyggingar við Spítalastíg 8. Umrædd lóð er deiliskipulögð og voru til staðar ónýttar heimildir til þeirrar stækkunar á viðbyggingu sem í byggingaráformunum fólust. Byggingarleyfi, sem er í samræmi við gildandi deiliskipulag, þarf ekki að kynna eða birta nágrönnum og hvílir því ekki frumkvæðisskylda á byggingarfulltrúa að tilkynna um útgáfu þeirra.

Skipulag götuhliðar að Spítalastíg er hér um ræðir gerir ráð fyrir randbyggð og því mun viðbyggingin við Spítalastíg 8 eðli máls samkvæmt standa þétt upp að húsinu Spítalastíg 10 og eru húsin nú þegar sambyggð. Deiliskipulag og samþykktir aðaluppdrættir hins kærða byggingarleyfis skilgreina því nákvæmlega hvernig frágangi á lóðamörkum þessara lóða skuli háttað. Bókun byggingarfulltrúa um samráð um frágang getur átt við um t.d. gróður og girðingar á lóðamörkum sem ekki eru nákvæmlega útfærð í skipulagi eða á samþykktum aðaluppdráttum. Þar sem skipulag og uppdrættir útfæra þennan frágang er ekki svigrúm til annars en að fylgja þeim samþykktum. Fyrirliggjandi gögn bera með sér að viðbygging sú sem hin kærða ákvörðun heimilar muni verða sjálfstæð og sjálfberandi. Þá liggur ekki fyrir að leyfi hafi staðið til þess að gera loftræsiop í gafl hússins að Spítalastíg 10 við lóðarmörk Spítalastígs 8, en um eldvarnarvegg er að ræða. Fer því um þann frágang eftir samþykktum aðaluppdráttum beggja húsa og ákvæðum byggingarreglugerðar nr. 112/2012, sbr. kafla 9.7 um varnir gegn útbreiðslu elds milli bygginga.

Samkvæmt skilmálum gildandi deiliskipulags má hæð bakbyggingar Spítalastígs 8 ekki rísa hærra en viðbygging við Spítalastíg 10 en byggja má svalir á hluta þaks bakbyggingarinnar. Á samþykktum aðaluppdráttum umrædds leyfis er skýringartexti sem tiltekur að hæð 2. hæðar viðbyggingarinnar við Spítalastíg 8, sem snúi að garði, skuli háð hæð bakhúss Spítalastígs 10 og eru svalir sýndar á hluta þaks hennar sem liggja nokkuð frá lóðamörkum. Gert er ráð fyrir handriði á svölunum sem er í svipuðum stíl og handrið svala hússins að Spítalastíg 10 sem snúa einnig út í bakgarð. Svalahandrið heimilaðrar viðbyggingar er nokkru hærra en þak viðbyggingarinnar að Spítalastíg 10. Skilja verður skilmála skipulagsins svo að með því að heimila svalir á þaki bakhússins við Spítalastíg 8, megi einnig gera handrið til varnar falli af svölunum. Í ljósi þess að hinar heimiluðu svalir eru á þaki bakhúss sem skal vera jafnhátt þaki aðliggjandi viðbyggingar á næstu lóð, telst ráðgert handrið svalanna vera í samræmi við heimildir gildandi deiliskipulags. Styðst sú túlkun einnig við skýringarmyndir sem eru á gildandi deiliskipulagsuppdrætti.

Upplýst hefur verið að fyrir yfirsjón vanti glugga á kjallara Spítalastígs 8 á samþykkta aðaluppdrætti en sá hluti hússins tengist ekki umdeildum framkvæmdum. Á skráningarblaði sem samþykkt var af byggingarfulltrúa samhliða aðaluppdráttum þeim sem liggja til grundvallar hinni kærðu ákvörðun kemur fram að í kjallara sé ráðgerð geymsla og að á öðrum hæðum verði íbúðir. Samræmist það landnotkunarheimildum viðkomandi lóðar samkvæmt gildandi aðalskipulagi en í gildandi deiliskipulagi er ekki tekin afstaða til þess hvort þar skuli vera sérbýli eða fjölbýli. Hið kærða byggingarleyfi felur ekki í sér heimild til gististarfsemi í hinni fyrirhuguðu viðbyggingu, en slík starfsemi er eftir atvikum háð sérstöku starfsleyfi og þarf auk þess að rúmast innan gildandi landnotkunar viðkomandi svæðis.

Samkvæmt 11. og 12. gr. reglugerðar nr. 724/2008 um hávaða skal viðkomandi heilbrigðisnefnd fara með eftirlit með framkvæmd reglugerðarinnar og hefur nefndin vald til beitingar þvingunarúrræða samkvæmt ákvæðum hennar. Eftir atvikum er hægt að kæra þær ákvarðanir til úrskurðarnefndar umhverfis- og auðlindamála, sbr. 65. gr. laga nr. 7/1998 um hollustuhætti og mengunarvarnir. Ekki liggur fyrir kæranleg ákvörðun af hálfu heilbrigðisnefndar Reykjavíkurborgar varðandi hávaða vegna þeirra framkvæmda sem hér um ræðir.

Með vísan til þess sem að framan er rakið liggja ekki fyrir þeir form- eða efniságallar sem raskað geta gildi hinnar kærðu ákvörðunar og verður því ekki fallist á ógildingarkröfu kærenda.

 

Úrskurðarorð:

Hafnað er kröfu kærenda um ógildingu ákvörðunar byggingarfulltrúans í Reykjavík frá 10. október 2017 um að samþykkja byggingarleyfisumsókn vegna viðbyggingar við Spítalastíg 8, Reykjavík.

19/2016 Gvendargeisli 16

Með

Árið 2018, fimmtudaginn 25. janúar, kom úrskurðarnefnd umhverfis- og auðlindamála saman til fundar í húsnæði nefndarinnar að Skuggasundi 3, Reykjavík. Mættir voru Ómar Stefánsson varaformaður, Ásgeir Magnússon dómstjóri og Þorsteinn Þorsteinsson byggingarverkfræðingur.

Fyrir var tekið mál nr. 19/2016, kæra á ákvörðun byggingarfulltrúans í Reykjavík frá 12. janúar 2016 um að samþykkja byggingarleyfi fyrir hækkun þaks og byggingu setustofu á annarri hæð hússins að Gvendargeisla 16 í Reykjavík.

Í málinu er nú kveðinn upp svofelldur

úrskurður:

Með bréfi til úrskurðarnefndar umhverfis- og auðlindamála, dags. 12. febrúar 2016, er barst nefndinni sama dag, kæra eigendur, Gvendargeisla 18, Reykjavík, þá ákvörðun byggingarfulltrúans í Reykjavík frá 12. janúar 2016 að veita byggingarleyfi fyrir hækkun þaks og byggingu setustofu á annarri hæð í húsinu að Gvendargeisla 16. Er þess krafist að ákvörðunin verði felld úr gildi.

Gögn málsins bárust 16. mars 2016.

Málavextir: Í gildi er deiliskipulag Grafarholts austur frá árinu 2002. Í almennum skilmálum þess kemur fram að uppgefnar fermetratölur tiltekinna húsagerða séu viðmiðunartölur og að bílgeymslur og sameign reiknist ekki með í íbúðastærðum. Uppgefið nýtingarhlutfall lóða sé einnig til viðmiðunar, en miðist við heildarstærð bygginga. Fyrir einbýlishús af þeirri gerð sem hér um ræðir (H-hús) gildir þeir sérskilmálar að þau skuli vera ein til tvær hæðir, viðmiðunarflatarmál sé 215 m2 og nýtingarhlutfall lóðar 0,3. Þakform sé frjálst en mælst til þess að þök séu lágreist svo byggingar skerði ekki útsýni og varpi ekki skugga á næstu hús að óþörfu. Hámarkshæð slíkra húsa sé 7,7 m og meðalhæð norðurveggja skuli ekki vera umfram 6 m.

Með umsókn, dags. 26. október 2015, var óskað eftir leyfi fyrir hækkun þaks og byggingu setustofu á annarri hæð hússins að Gvendargeisla 16. Erindinu var vísað til umsagnar skipulagsfulltrúa, sem veitti umsögn með bréfi, dags. 7. janúar 2016. Í henni kemur fram að stækkunin sé innan hæðartakmarkana bæði hvað varði heildarhæð og meðalhæð norðurveggjar. Stærð hússins eftir stækkun án bílskúrs verði 213,5 m2 og því innan viðmiðunarmarka. Nýtingarhlutfall lóðar eftir stækkun verði 0,34, sem sé yfir viðmiðunarhlutfalli. Til þess beri þó að líta að nýtingarhlutfall nálægra lóða sé á bilinu 0,28 til 0,40 þrátt fyrir viðmið deiliskipulags um nýtingarhlutfall upp á 0,30. Því verði að telja stækkunina innan gildandi deiliskipulagsheimilda. Ekki verði séð að stækkunin skerði útsýni eða sólarbirtu næstu húsa að þarflausu. Ekki séu því gerðar skipulagslegar athugasemdir við erindið. Með vísan til þessarar umsagnar skipulagsfulltrúa var fyrrgreind umsókn um byggingarleyfi samþykkt.

Málsrök kærenda:
Kærendur telja hina kærðu ákvörðun brjóta stórlega gegn hagsmunum sínum og vera í andstöðu við gildandi deiliskipulag.

Málsrök Reykjavíkurborgar: Reykjavíkurborg lét málið ekki til sín taka en vísaði til umsagnar skipulagsfulltrúa.

Athugasemdir leyfishafa: Leyfishafar krefjast þess að hin kærða ákvörðun verði staðfest, enda hafi úttekt skipulagsfulltrúa staðfest að stækkunin sé innan hæðartakmarkana og innan gildandi heimilda um nýtingarhlutfall. Vísað sé til röksemda skipulagsfulltrúa. Kærendur hafi ekki rökstutt með hvaða hætti hin kærða ákvörðun brjóti gegn hagsmunum þeirra og því sé ekki unnt að taka frekari afstöðu til kærunnar.

Niðurstaða: Samkvæmt samþykktum aðaluppdráttum hins kærða byggingarleyfis er hæð hússins að Gvendargeisla 16, eftir hækkun þaks, innan hæðarmarka gildandi deiliskipulags og er flatarmál hússins að frádregnum bílskúr einnig innan viðmiða deiliskipulagsins. Nýtingarhlutfall lóðar eftir stækkun telst 0,34, sem er yfir uppgefnu viðmiði í skilmálum skipulagsins um nýtingarhlutfall fyrir umrædda húsagerð, sem er 0,30.

Til þess ber að líta að nýtingarhlutfall sambærilegra lóða á skipulagssvæðinu er nú þegar á bilinu 0,28 til 0,40 og er nýtingarhlutfall lóðar kærenda, sem liggur að lóð leyfishafa, 0,33. Eins og framkvæmd skilmála skipulagsins um nýtingarhlutfall lóða á svæðinu hefur verið háttað er nýtingarhlutfall lóðarinnar Gvendargeisla 16 í samræmi við það sem heimilað hefur verið á deiliskipulagssvæðisins. Í ljósi þessa, og einnig þess að um viðmiðunarhlutfall er að ræða, verður nefnt frávik ekki talið hafa áhrif á gildi hinnar kærðu ákvörðunar. Verður kröfu kærenda um ógildingu hennar því hafnað.

Uppkvaðning úrskurðar í máli þessu hefur dregist verulega sökum mikils fjölda mála sem skotið hefur verið til úrskurðarnefndarinnar.

Úrskurðarorð:

Hafnað er kröfu kærenda um ógildingu á ákvörðun byggingarfulltrúans í Reykjavík frá 12. janúar 2016 um samþykkt byggingarleyfis fyrir hækkun þaks og byggingu setustofu á annarri hæð hússins að Gvendargeisla 16.