Skip to main content
Úrskurðarnefnd umhverfis- og auðlindamála

16/2008 Aspargrund

Með

Ár 2008, fimmtudaginn 19. júní, kom úrskurðarnefnd skipulags- og byggingarmála saman til fundar í húsnæði nefndarinnar að Skúlagötu 21, Reykjavík.  Mættir voru Hjalti Steinþórsson forstöðumaður, Ásgeir Magnússon héraðsdómari og Þorsteinn Þorsteinsson byggingarverkfræðingur.

Fyrir var tekið mál nr. 16/2008, kæra á samþykkt bæjarráðs Kópavogs frá 18. maí 2007 um breytingu á deiliskipulagi fyrir lóðina að Aspargrund 9-11, Kópavogi. Jafnframt eru kærðar ákvarðanir byggingarnefndar Kópavogs frá 5. mars 2008, sem staðfestar voru í bæjarstjórn Kópavogs 11. mars 2008, um að veita leyfi til að byggja við húsið nr. 9 við Aspargrund í Kópavogi og að veita leyfi til byggingar bílskúrs á sömu lóð.

Í málinu er nú kveðinn upp svofelldur

úrskurður:

Með bréfum til úrskurðarnefndar skipulags- og byggingarmála, dags. 10. og 13. mars 2008, kærir Stefán BJ. Gunnlaugsson hrl., f.h. S, Aspargrund 1, S og G, Aspargrund 3, Á og G, Aspargrund 5 og F og O, Aspargrund 7, samþykkt bæjarráðs Kópavogs frá 18. maí 2007 um breytingu á deiliskipulagi fyrir lóðina Aspargrund 9-11, Kópavogi og ákvarðanir byggingarnefndar Kópavogs frá 5. mars 2008, er samþykktar voru í bæjarstjórn 11. mars 2008, um leyfi til að byggja bílskúr og viðbyggingu við húsið nr. 9 við Aspargrund.

Gera kærendur þá kröfu að hinar kærðu ákvarðanir verði felldar úr gildi.  Jafnframt er gerð sú krafa að eigendum Aspargrundar 9 verði gert að rífa bílskúrssökkul og bílskúrsplötu sem byggð hafi verið án tilskilinna leyfa og koma lóðinni aftur í fyrra horf, sbr. 56. gr. laga nr. 73/1997.  Þá er þess krafist að kveðinn verði upp til bráðabirgða úrskurður um stöðvun framkvæmda þar til endanleg niðurstaða liggi fyrir í kærumálinu.  Þykir málið nú tækt til efnislegs úrskurðar og verður því ekki tekin afstaða til kröfu um stöðvun framkvæmda með sérstökum úrskurði.

Málavextir:  Deiliskipulag fyrir Birkigrund í Kópavogi var samþykkt á árinu 1996 og tekur það m.a. til lóðar nr. 9-11 við Aspargrund.  Á fundi bæjarráðs Kópavogs hinn 7. september 2006 var samþykkt breyting á umræddu deiliskipulagi í þá veru að heimilt yrði að reisa bílskúr á lóðinni nr. 9a við Aspargrund og að byggja við hús á lóðinni.

Eftir framangreinda samþykkt bárust athugasemdir frá íbúum nærliggjandi húsa um að bílastæði við götu væru ekki lengur fyrir hendi og í bréfi bæjarskipulags til lóðarhafa að Aspargrund 9a, dags. 20. september 2006, sagði m.a:  „Í ljósi þess að fyrirhugaður bílskúr er staðsettur innan við almenn bílastæði í götunni (sbr. gildandi deiliskipulag) hefur erindið verið tekið að nýju til athugunar hjá bæjarskipulagi.  Skoðað verður með hvaða hætti sé unnt að leysa málið, þannig að umræddur bílskúr og aðkoma að honum takmarki ekki nýtingu almennra bílastæða í götunni.  Þess hefur verið farið á leit við byggingarfulltrúa að ákvörðun um byggingarleyfi verði frestað þar til áðurnefndri athugun er lokið.“

Í kjölfar þessa veitti skipulagsstjóri umsögn, dags. 18. janúar 2007, þar sem mælt var með því að lóðarhafi Aspargrundar 9a ynni deiliskipulagstillögu er byggði á fyrri tillögu, þó þannig að bílastæði á bæjarlandi yrðu flutt til samkvæmt fyrirsögn skipulagsnefndar.

Hinn 6. febrúar 2007 var á fundi skipulagsnefndar lagt fram erindi lóðarhafa og teikningar að breyttu deiliskipulagi lóðarinnar að Aspargrund 9-11.  Samþykkt var að senda málið í kynningu til lóðarhafa Aspargrundar 1, 3, 5 og 7 og Birkigrundar 1, 3, 5, 7 og 9a og með bréfi, dags. 23. febrúar 2007, til ofangreindra lóðarhafa var tekið fram að sótt væri um leyfi til viðbyggingar og byggingar bílskúrs, ásamt gerð bílastæða á lóðinni nr. 9-11 við Aspargrund.  Þá kom m.a. fram á skýringaruppdrætti að gert væri ráð fyrir svölum á suður- og austurhlið hússins.  Bílastæði voru sýnd tvö á lóðinni framan við bílskúr og tvö í norðausturhorni lóðarinnar.  Jafnframt var gert ráð fyrir tveimur bílastæðum á götu norðan línu sem hugsast dregin til austurs frá mörkum lóðanna nr. 7 og 9-11 og einu bílastæði í kverkinni við lóðarmörk Birkigrundar 3 og Aspargrundar 9-11.

Athugasemdir bárust frá lóðarhöfum Aspargrundar 1, 3, 5 og 7 og Birkigrundar 3 og var bæjarskipulagi falið á fundi skipulagsnefndar hinn 3. apríl 2007 að taka saman umsögn um innsendar athugasemdir.  Í umsögn bæjarskipulags, dags. 11. maí 2007, er niðurstaða þess sú að breytingar samkvæmt framlagðri tillögu samræmist skipulagi sem í gildi sé frá árinu 1996 og lagt til að skipulagsnefnd Kópavogs samþykki tillögu bæjarskipulags samkvæmt uppdrætti, dags. 11. maí 2007.  Sá uppdráttur sýni bílastæði á götunni við mörk lóðanna nr. 7 og 9-11, við Aspargrund en einnig sé sýnt bílastæði á götunni við mörk lóðarinna að Birkigrund 3, Aspargrundarmegin.

Á fundi skipulagsnefndar hinn 15. maí 2007 var erindið samþykkt á grundvelli umsagnar bæjarskipulags skv. tillögu á uppdrætti, dags. 11. maí 2007, og tillögunni vísað til afgreiðslu bæjarráðs og bæjarstjórnar.  Bæjarráð samþykkti framlagt erindi á fundi sínum hinn 18. maí s.á. með vísan til umsagnar bæjarskipulags.  Var auglýsing um gildistöku breytts deiliskipulags Aspargrundar 9-11 birt í B-deild Stjórnartíðinda hinn 25. febrúar 2008.

Á fundi byggingarnefndar Kópavogs hinn 5. mars 2008 var tekin fyrir umsókn eiganda Aspargrundar 9 um leyfi til að byggja bílskúr á lóð og viðbyggingu við hús sitt.  Ofangreindar umsóknir voru afgreiddar með samhljóða bókunum:  „Samþykkt, þar sem teikningar eru í samræmi við byggingar- og skipulagslög nr. 73/1997, með síðari breytingum.  Nefndin leggur til að bæjarstjórn samþykki afgreiðslu byggingarnefndar.“  Var fundargerð byggingarnefndar samþykkt á fundi bæjarstjórnar Kópavogs 11. mars 2008.

Hafa kærendur kært áðurgreinda ákvörðun skipulagsnefndar eins og fyrr greinir sem og fyrrgreindar ákvarðanir byggingarnefndar.

Málsrök kærenda: Kærendur telja að deiliskipulagið brjóti gegn ákvæðum skipulags- og byggingarlaga nr. 73/1997 og byggingarreglugerðar nr. 441/1998.

Við Aspargrund séu fjórar fasteignir kærenda og parhúsið á lóð nr. 9-11.  Hið breytta deiliskipulag feli ekki aðeins í sér breytingar á skipulagi lóðarinnar nr. 9-11 heldur öllu deiliskipulagi Aspargrundar.  Bílastæðum sé breytt, þau hreyfð til og þeim fækkað miðað við gildandi deiliskipulag frá 1996.  Ákvörðun um deiliskipulagið hafi ekki verið tekin á lögmætan hátt.  Auglýsa hefði átt breytingar í samræmi við 1. mgr. 26. gr., sbr. 25. gr., laga nr. 73/1997, en hér sé ekki um minniháttar breytingu að ræða.  Verið sé að breyta allri götumyndinni og aðkomu annarra húseigenda að eignum sínum.  Nýtingu húseignarinnar nr. 9a (sic) við Aspargrund sé breytt og húseignin sé stækkuð verulega.  Búast megi við því að fjölgun bifreiða sem fylgi stækkun hússins sé umtalsverð og sameiginleg bílastæði í götunni muni skiptast á fleiri bíleigendur.

Tillaga að breyttu deiliskipulagi, sem kynnt hafi verið kærendum, hafi verið ranglega sett fram og hafi ekki náð yfir allt svæðið sem ætlunin sé að breyta.  Kærendur hafi gert athugasemdir við framlagða tillögu en engar þeirra hafi verið teknar til greina. Skipulagsyfirvöld hafi síðan breytt tillögunni og samþykkt hana þannig breytta sem núverandi deiliskipulag.  Kærendur hafi ekki fengið að koma að athugasemdum við endanlega útgáfu deiliskipulagsins eins og það hafi verið samþykkt.  Því hafi þeir ítrekað óskað eftir rökstuðningi fyrir ákvörðun skipulagsnefndar en ekkert svar hafi borist.

Hægt hefði verið að framkvæma fyrirhugaðar breytingar á lóð nr. 9-11 við Aspargrund án skerðingar á sameiginlegum bílastæðum.  Innkeyrslu fyrir bílskúr hefði mátt gera með því að taka hluta af umræddri lóð undir bílastæði.  Kærendur telji að það að taka sameiginleg bílastæði af öðrum íbúum, til hagsbóta fyrir þann sem óski breytinga, sé hvorki í anda skipulagslaga né skipulagsreglugerðar.  Breytingar á skipulagi í grónum hverfum skuli gera með sem minnstum óþægindum fyrir þá sem þar séu fyrir.  Lóðin að Aspargrund nr. 9-11 sé stærsta lóðin við götuna og auðvelt væri að koma þar fyrir innkeyrslu og aukabílastæðum þannig að allir væru sáttir.  Jafnframt vísi kærendur til álits umboðsmanns Alþingis í máli nr. 727/1992.  Skipulaginu hafi verið breytt fyrir einn aðila án þess að mótmæli allra annarra sem búi við skipulagið hafi verið tekin til greina.

Breytingar á fasteign, þ.e. aðalhússins, hafi ekki verið kynntar kærendum nægjanlega. Ekki hafi verið gerð grein fyrir hæð breytinganna og í kynningargögnum hafi hvorki hæðarkótar, fjarlægð frá lóðarmörkum né magntölur verið sýndar.  Umrædd viðbygging komi til með að verða hærri en aðrar eignir við götuna og hætt sé við skuggavarpi vegna þess sem valda muni öðrum íbúareigendum við Aspargrund tjóni.  Þá hafi Skipulagsstofnun gert athugasemdir við breytingar á deiliskipulaginu en það hafi engu að síður verið samþykkt en kærendum ekki tilkynnt um þær.

Gerð sé krafa um að sökkull og plata undir bílskúr sé fjarlægð og að lóðinni verði komið í fyrra horf en byggingarleyfi vegna Aspargrundar 9 hafi verið afturkallað og þrátt fyrir vitneskju um að byggingarleyfið væri ekki í gildi og að deilt væri um deiliskipulagsbreytinguna hafi verið ráðist í framkvæmdir og búið sé að grafa grunn og steypa sökkul og plötu undir bílskúr.  Hvorki hafi verið fyrir hendi gilt deiliskipulag né gilt byggingarleyfi þegar framkvæmdir hafi átt sér stað.  Leyfi til byggingar bílskúrs og viðbyggingar hafi verið veitt áður en hin kærða deiliskipulagsbreyting hafi tekið gildi, en engin heimild hafi verið til þessara framkvæmda í deiliskipulagi frá 1996.  Þá sé vísað til 2. og 4. mgr. 56. gr. skipulags- og byggingarlaga nr. 73/1997 og telji kærendur að ekki verði séð að tekin hafi verið með skýrum hætti afstaða til tilvitnaðra ákvæða 56. gr. laganna þegar ákvörðun hafi verið tekin um hina kærðu deiliskipulagsbreytingu þrátt fyrir ábendingu þar um.  Sé í þessu sambandi vísað til úrskurðar úrskurðarnefndar skipulags- og byggingarmála í máli nr. 122/2007.

Í erindi Kópavogsbæjar til Skipulagsstofnunar sé ekki gert ráð fyrir þeim skilyrðum sem sett séu í 2. mgr. 26. gr. i.f. laga nr. 73/1997 um að bærinn taki að sér að bæta tjón sem einstakir aðilar kunni að verða fyrir við deiliskipulagsbreytinguna.  Telji umboðsmaður Alþings yfirlýsingu þessa mikilvæga sbr. áðurnefnt álit hans.

Þá bendi kærendur á að útgáfa byggingarleyfis sé háð gildi deiliskipulags.  Þar sem ógilda beri ákvörðun um deiliskipulag beri einnig að ógilda ákvarðanir um útgáfu byggingarleyfa.

Málsrök Kópavogsbæjar:  Af hálfu Kópavogsbæjar er þess krafist að kröfum kærenda verði hafnað.

Málsmeðferð við afgreiðslu deiliskipulagsins hafi verið byggð á 2. mgr. 26. gr. skipulags- og byggingarlaga nr. 73/1997.  Ákvörðunin hafi verið ítarlega grenndarkynnt þeim sem taldir hafi verið eiga hagsmuna að gæta og hafi borist athugasemdir frá lóðarhöfum að Aspargrund 1, 3, 5 og 7 og Birkigrund 3.  Að lokinni grenndarkynningu hafi skipulagsnefnd yfirfarið málið að nýju með tilliti til framkominna athugasemda og hafi einkum kannað grenndaráhrif með tilliti til rasks, útlitsbreytinga, nýtingarmöguleika, skuggavarps og annarra þátta.  Við skoðun hafi komið í ljós að í upphaflegu skipulagi lóðarinnar að Aspargrund 9-11 hafi ekki verið gert ráð fyrir bílastæðum innan lóðar en svo hafi verið um aðrar lóðir í götunni.

Ákvörðun skipulagsnefndar hafi m.a. verið byggð á þeim grundvelli að fyrirhuguð breyting myndi fela í sér verulega aukna nýtingarmöguleika lóðarhafa á fasteign og á lóð, í samræmi við nýtingu annarra lóða.  Vegi hér þungt að ekki hafi verið gert ráð fyrir bílastæðum innan lóðarinnar í eldra skipulagi og hafi verið litið svo á að um leiðréttingu væri að ræða.  Ákveðið hafi verið að færa byggingarreit fyrir bílskúr frá lóðarmörkum um þrjá metra vegna framkominna athugasemda en önnur grenndaráhrif talin óveruleg, ef nokkur.

Færð hafa verið fram frekari rök í máli þessu sem ekki verða rakin nánar en úrskurðarnefndin hefur haft þau öll til hliðsjónar við úrlausn málsins.

Niðurstaða:  Í máli þessu er deilt um lögmæti breytingar á deiliskipulagi fyrir Birkigrund í Kópavogi frá 1996.   

Samkvæmt 1. mgr. 26. gr. laga nr. 73/1997 skal fara með breytingu á deiliskipulagi eins og um nýtt deiliskipulag sé að ræða.  Þó er heimilt samkvæmt 2. mgr. 26. gr. laganna að falla frá auglýsingu um tillöguna ef um óverulega breytingu er að ræða en kynna hana þess í stað hagsmunaaðilum.  Telja kærendur m.a. að hin kærða ákvörðun verði ekki talin minniháttar breyting þar sem verið sé að auka byggingarmagn, breyta nýtingu húseignar,  breyta allri götumyndinni og aðkomu annarra húseigenda að eignum sínum. 

Hin kærða ákvörðun gerir ráð fyrir tveimur bílastæðum í stað fjögurra samkvæmt gildandi skipulagi við suðaustur horn lóðarinnar nr. 9-11 við Aspargrund og einu bílastæði við mörk þeirrar lóðar við Birkigrund 3.  Að auki er gert ráð fyrir fjórum nýjum bílastæðum á lóðinni nr. 9-11 við Aspargrund.  Þá er heimiluð bygging bílskúrs og að byggt verði við húsið á lóðinni.  Samkvæmt gildandi skipulagi hafa aðrar lóðir byggingarrétt að bílgeymslu og eru þrjú bílastæði á hverri lóð.  Víkur hin heimilaða breyting því ekki verulega frá því byggðamynstri sem fyrir er í götunni og verður hvorki  séð að aðkomu kærenda að lóðum þeirra sé breytt né að götumynd breytist verulega með hinu breytta deiliskipulagi.  Verður því að telja, eins og atvikum er háttað, að einvörðungu sé um óverulega breytingu að ræða og því hafi verið heimilt að falla frá auglýsingu og grenndarkynna tillöguna þess í stað í samræmi við ákvæði 2. mgr. 26. gr. laganna þar um.    Telur úrskurðarnefndin jafnframt að málefnaleg sjónarmið hafi búið að baki ákvörðun Kópavogsbæjar um breytingu á deiliskipulaginu og að hún hafi verið til þess fallin að stuðla að auknu samræmi og jafnræði innan skipulagsreitsins, m.a. þegar litið er til nýtingarhlutfalls.

Kærendur vísa til þess að þeim hafi ekki verið kynnt endanleg tillaga að breyttu skipulagi eins og hún var samþykkt á fundi bæjarráðs hinn 18. maí 2007 þrátt fyrir að tillögunni hafi verið breytt.  Hefði borið að kynna þeim hana í endanlegri gerð.  Úrskurðarnefndin fellst ekki á þessi sjónarmið.  Verður að skýra ákvæði 26. gr. skipulags- og byggingarlaga nr. 73/1997 á þann veg að sveitarstjórn geti gert minni háttar breytingar á kynntri tillögu, eftir að athugasemdir hafa komið fram án þess að kynna þurfi hana að nýju, einkum þegar þær miða að því að koma til móts við athugasemdir nágranna eða ábendingar Skipulagsstofnunar.  

Fallast má á með kærendum að á hafi skort að tekin væri afstaða til þess við afgreiðslu umdeildrar skipulagstillögu hvort ákvæði 56. gr. skipulags- og byggingarlaga stæðu því í vegi að skipulagi svæðisins yrði breytt vegna þeirra framkvæmda sem hafnar höfðu verið við byggingu bílskúrs við Aspargrund 9.  Hins vegar þykir þessi annmarki ekki eiga að leiða til ógildingar þegar til þess er litið að bæjaryfirvöld stöðvuðu umræddar framkvæmdir á byrjunarstigi og að þeim var síðan ekki fram haldið fyrr en eftir að birt hafði verið auglýsing í B-deild Stjórnartíðinda um breytt skipulag svæðisins sem að mati bæjaryfirvalda var talin fullnægjandi.  Telur úrskurðarnefndin að skýra verði hin íþyngjandi ákvæði tilvitnaðrar 56. gr. skipulags- og byggingarlaga þröngt og að ekki hefði komið til álita að beita þeim í hinu kærða tilviki.

Loks halda kærendur því fram að skort hafi lögboðna yfirlýsingu sveitarstjórnar samkvæmt 2. mgr. 26. gr. laga nr. 73/1997 þess efnis að hún tæki að sér að bæta það tjón er einstakir aðilar kynnu að verða fyrir við breytinguna.  Þessi staðhæfing kærenda á ekki við rök að styðjast enda kemur umrædd yfirlýsing fram í áritun á uppdrætti sem sendur var Skipulagsstofnun til afgreiðslu.  Mun þetta verklag tíðkast og þykir með því fullnægt því lagaskilyrði sem hér um ræðir.

Ekki þykja vera neinir aðrir slíkir annmarkar á hinni umdeildu skipulagsákvörðun að ógildingu varði og verður kröfu kærenda þar um því hafnað.  

Þá er í málinu gerð krafa um að leyfi til byggingar bílskúrs og viðbyggingar við húsið nr. 9 við Aspargrund verði felld úr gildi.  Eru kröfur kærenda um ógildingu hinna kærðu byggingarleyfa á því byggðar að deiliskipulagsbreyting sú sem leyfin eigi stoð í hafi verið kærð til ógildingar.

Eins og að framan er rakið verður ekki fallist á kröfu kærenda um ógildingu hinnar umdeildu skipulagsákvörðunar.  Eru því hin kærðu byggingarleyfi í samræmi við gildandi skipulag að öðru leyti en því að á afstöðumynd á byggingarnefndarteikningum eru sýnd þrjú bílastæði í norðausturhorni lóðar þar sem í skipulagi er einungis gert ráð fyrir tveimur stæðum.  Þessi annmarki er hins vegar óverulegur og varðar einungis fyrirkomulag á lóð og þykir hann ekki gefa tilefni til ógildingar hinna kærðu byggingarleyfa þrátt fyrir ákvæði 2. mgr. 43. gr. skipulags- og byggingarlaga nr. 73/1997.  Verður kröfum kærenda um ógildingu byggingarleyfanna því hafnað.

Úrskurðarorð:

Hafnað er kröfu kærenda um ógildingu á samþykkt bæjarráðs Kópavogs frá 18. maí 2007 um breytingu á deiliskipulagi fyrir lóðina að Aspargrund 9-11 og á ákvörðunum byggingarnefndar Kópavogs frá 5. mars 2008, sem staðfestar voru í bæjarstjórn Kópavogs 11. mars 2008, um að veita leyfi til að byggja bílskúr og viðbyggingu við húsið nr. 9 við Aspargrund.

 

 

____________________________________
Hjalti Steinþórsson

 

 

______________________________               _______________________________
Ásgeir Magnússon                                                   Þorsteinn Þorsteinsson

 

8/2008 Reynisvatnsheiði

Með

Ár 2008, fimmtudaginn 12. júní, kom úrskurðarnefnd skipulags- og byggingarmála saman til fundar í húsnæði nefndarinnar að Skúlagötu 21 í Reykjavík.  Mættir voru Hjalti Steinþórsson forstöðumaður, Ásgeir Magnússon héraðsdómari og Þorsteinn Þorsteinsson byggingarverkfræðingur.

Fyrir var tekið mál nr. 8/2008, kæra á ákvörðun borgarráðs Reykjavíkur frá 29. nóvember 2007 um að samþykkja breytingu á deiliskipulagi vegna miðlunargeyma Orkuveitu Reykjavíkur á Reynisvatnsheiði er fól í sér stækkun lóðar undir miðlunargeyma og manar auk færslu og stækkunar byggingarreita. 

Í málinu er nú kveðinn upp svofelldur

úrskurður: 

Með bréfi til úrskurðarnefndar skipulags- og byggingarmála, dags. 6. febrúar 2008, er barst nefndinni hinn 7. sama mánaðar, kærir Guðbjarni Eggertsson hdl., f.h. Þ, eiganda landspildu í landi Reynisvatns, þá ákvörðun borgarráðs Reykjavíkur frá 29. nóvember 2007 að samþykkja breytingu á deiliskipulagi vegna miðlunargeyma Orkuveitu Reykjavíkur á Reynisvatnsheiði er fól í sér stækkun lóðar undir miðlunargeyma og manar auk færslu og stækkunar byggingarreita.  Gerir kærandi þá kröfu að hin kærða ákvörðun verði felld úr gildi. 

Málavextir:  Umrætt svæði Orkuveitu Reykjavíkur á Reynisvatnsheiði er skilgreint sem opið svæði til sérstakra nota í Aðalskipulagi Reykjavíkur 2001-2024.  Á árinu 2003 tók gildi deiliskipulag er tekur til svæðisins.  Þar var athafnasvæði Orkuveitunnar skipt upp í tvær lóðir, byggingarreitir markaðir og heimiluð bygging sex miðlunargeyma, til viðbótar þeim tveimur sem fyrir voru, og bygging 600 fermetra dæluhúss. 

Á fundi skipulagsráðs hinn 11. júlí 2007 var tekin fyrir umsókn Orkuveitu Reykjavíkur, dags. 5. júlí 2007, um breytingu á deiliskipulagi vegna miðlunargeyma fyrirtækisins á Reynisvatnsheiði skv. fyrirliggjandi uppdrætti, dags. 5. júlí 2007.  Óskað var eftir heimild til að stækka lóð undir miðlunargeyma, stækka mögulega mön og færa og bæta við byggingarreiti á lóð.  Samþykkti ráðið að auglýsa framlagða tillögu og vísaði málinu til borgarráðs er staðfesti afgreiðsluna hinn 12. sama mánaðar. 

Að lokinni auglýsingu var málið tekið fyrir á fundi skipulagsráðs 21. nóvember 2007 þar sem fyrir lágu athugasemdir frá kæranda við deiliskipulagstillöguna, sem borist höfðu á kynningartíma hennar, ásamt umsögn umhverfisstjóra skipulags- og byggingarsviðs, dags. 15. nóv. 2007, vegna athugasemdanna.  Samþykkti skipulagsráð skipulagstillöguna með vísan til áðurgreindrar umsagnar og staðfesti borgarráð þá samþykkt á fundi sínum hinn 29. nóvember 2007.  Tók deiliskipulagsbreytingin gildi með auglýsingu þar um í B-deild Stjórnartíðinda 30. janúar 2008.  Hefur kærandi skotið þessari skipulagsákvörðun til úrskurðarnefndarinnar eins og að framan greinir. 

Málsrök kæranda:  Kærandi vísar til þess að svæðis-, aðal- og deiliskipulagsáætlanir, að því er umrætt svæði varði, séu ekki í innbyrðis samræmi og í andstöðu við 9. gr. skipulags- og byggingarlaga. Á landspildu kæranda hafi verið stundaður landbúnaður, þ.e. kartöfluframleiðsla, garðyrkja og skógrækt, og sé kæranda ekki kunnugt um að hún hafi verið tekin úr þeim notum.  Ekki hafi verið haft samráð við landeigendur við skipulagsgerð.  Telja verði það andstætt lögum að hægt sé að taka lóðarspildu við hliðina á landi kæranda undir dæluhús eftirá og breyta landnotkun.  Hætta stafi frá miðlunargeymunum, valdi óhapp eða bilun rofi á þeim með tilheyrandi flaumi heits vatns niður að landi kæranda.  Ítrasta öryggis sé ekki gætt, svo sem með malbikun svæðisins, niðurföllum og öryggismön umhverfis vatnstankana við upphaf framkvæmda, en slys af þeim toga sem hér um ræði hefði í för með sér tilfinnanlegt tjón fyrir kæranda.  Telji kærandi sig hafa orðið fyrir tjóni þar sem framtíðarmöguleikar, fyrirhuguð þróun og uppbygging á landspildu hans sé skert.  Þá hafi að mati kæranda átt að fara með umdeilda skipulagstillögu skv. lögum nr. 106/2000 um mat á umhverfisáhrifum. 

Auglýsing og samþykkt borgarráðs á hinni kærðu deiliskipulagsbreytingu sé ólögmæt.  Fyrri deiliskipulagsákvörðun, sem nú sé verið að breyta, hafi verið andstæð lögum þar sem ekki hafi verið fylgt lögformlegu ferli við meðferð hennar.  Borgarráð hafi hinn 14. janúar 2003 einungis verið að samþykkja að auglýsa tillöguna, en ekki tillöguna sjálfa.  Þetta eigi að leiða til þess að fella beri úr gildi deiliskipulagið sem hér sé til umfjöllunar.  Þar að auki hafi deiliskipulagstillagan verið auglýst í B-deild Stjórnartíðinda án þess að geta þeirra breytinga sem samþykktar voru 8. nóvember 2007 eða eftir kynningu hennar.  Tillagan hafi ekki verið kynnt í samræmi við 2. mgr. 26 gr. skipulags- og byggingarlaga svo sem tekið hafi verið fram í hinni auglýstu tillögu.  Kærandi hafi skilað inn athugasemdum sínum en honum sé ekki ljóst hvað samþykkt hafi verið og hvort tillit hafi verið tekið til umsagnar umhverfisstjóra frá 15. nóvember 2007. 

Málsrök Reykjavíkurborgar:  Af hálfu borgaryfirvalda er skírskotað til þess að í gildi sé Aðalskipulag Reykjavíkur 2001-2024, sem staðfest hafi verið af umhverfisráðsherra árið 2003.  Hin samþykkta deiliskipulagstillaga byggi á nefndu aðalskipulagi og sé í samræmi við það.  Um sé að ræða opið svæði til sérstakra nota en þar sé heimilt að vera m.a. með orkumannvirki samkvæmt aðalskipulaginu.  Umrædd stækkun sé alfarið á landi í umsjá og eigu Reykjavíkurborgar burt séð frá staðgreini einstakra landspilda.  Því sé ekki hægt að fallast á þá fullyrðingu að tillagan samræmist ekki lögum. 

Umdeild breyting feli aðeins í sér að áður samþykkt dæluhús á lóðinni sé fært til en ekki sé verið að breyta deiliskipulagi til þess að koma fyrir nýju dæluhúsi, eins og ráða megi af málatilbúnaði kæranda.  Ekki verði séð að þessi breyting rýri notagildi og verðgildi spildu kæranda enda hafi engin rök verið færð fram fyrir þeim fullyrðingum.  Þá sé rétt að árétta að þrátt fyrir að komist væri að þeirri niðurstöðu að breyting á skipulagi hefði í för með sér bótaskylt tjón leiði það eitt og sér ekki til ógildingar skipulagsins. 

Samkvæmt lögum nr. 106/2000 um mat á umhverfisáhrifum framkvæmda falli framkvæmdin, sem hin kærða deiliskipulagsbreyting heimili, ekki undir þau sbr. ákvæði 1. og 2. viðauka laganna. 

Hvað varði þá málsástæðu kæranda, að ógilda beri hina samþykktu deiliskipulagsbreytingu þar sem fyrri deiliskipulagstillaga hafi verið ólögmæt, sé tekið fram að sú tillaga hafi verið auglýst með samþykki borgarráðs, dags. 21. janúar 2003, en engar athugasemdir hafi borist innan athugasemdafrests.  Hafi tillagan því ekki þurft að fara aftur fyrir borgarráð skv. heimild í b. lið 2. gr. viðauka 2.4 um embættisafgreiðslur skipulagsfulltrúa.  Meðferð fyrri deiliskipulagstillögu hafi því verið fullkomlega lögmæt. 

Deiliskipulagsbreyting sú sem hér sé til umfjöllunar sé að efni til og hvað málsmeðferð varði í samræmi við reglur skipulags- og byggingarlaga.  Skipulagsráð hafi samþykkt að auglýsa tillöguna hinn 11. júlí 2007 í samræmi við ákvæði skipulags- og byggingarlaga og hafi tillagan verið til kynningar frá 27. júní til 8. ágúst 2007.  Ekki sé gert ráð fyrir því í lögunum að kynna þurfi tillöguna fyrir hagsmunaaðilum á annan hátt. 

Tekið hafi verið tillit til framkominna athugasemda kæranda við meðferð deiliskipulagstillögunnar og samþykkt að sett yrði í skilmála skipulagsins að óheimilt sé að nota lóðina sem geymslusvæði eða ráðstafa hlutum hennar til annarra nota en fyrir miðlunargeyma og tengd mannvirki.  Einnig hafi í deiliskipulaginu verið gert ráð fyrir „mögulegri mön“ umhverfis umrædda vatnsmiðlunartanka.  Tillaga umhverfisstjóra þess efnis, að gerð verði krafa um að mönin verði skilyrt í deiliskipulaginu og að ráðist verði í framkvæmd hennar eða hluta hennar samhliða annarri uppbyggingu á lóðinni, hafi verið samþykkt.  Telja verði að þær ráðstafanir muni draga verulega úr því ónæði sem sumarhúsaeigendur á svæðinu kunni að verða fyrir vegna framkvæmda.  Þannig verði gert ráð fyrir að sá hluti jarðvegsmanarinnar sem snúi að sumarhúsunum komi samhliða uppbyggingu á dæluhúsi á reit E. 

Niðurstaða:  Deiliskipulag umrædds svæðis frá árinu 2003 tók gildi með auglýsingu þar um í B-deild Stjórnartíðinda hinn 12. maí það ár.  Lögmæti þess skipulags kemur ekki til skoðunar í máli þessu sökum þess að kærufrestur til úrskurðarnefndarinnar er löngu liðinn vegna þeirrar skipulagsákvörðunar.  Umrætt deiliskipulag frá árinu 2003 verður því lagt til grundvallar í máli þessu um önnur atriði en felast í hinni kærðu skipulagsbreytingu. 

Deiliskipulagsbreyting sú sem er til umfjöllunar í máli þessu felur fyrst og fremst í sér færslu á byggingarreit dæluhúss til norðvesturs og lengingu lóðar undir miðlunargeyma um 30 metra til norðvesturs en lóð kæranda er í nokkurri fjarlægð í suðvesturátt frá umræddum mannvirkjum.  Að lokinni kynningu breytingartillögunnar skv. 25. gr., sbr. 1. mgr. 26. gr., skipulags- og byggingarlaga nr. 73/1997 mun hafa verið gerð breyting á skipulagsskilmálum vegna framkominna athugasemda kæranda.  Laut breytingin að því að gerð skuli öryggismön umhverfis miðlunargeyma samhliða uppbyggingu lóðarinnar og að óheimilt sé að nota svæðið sem geymslusvæði eða ráðstafa því eða hlutum þess til annarra nota en fyrir miðlunargeyma og tengd mannvirki.  Þegar þetta er virt verður ekki séð að deiliskipulagsbreytingin raski grenndarhagsmunum kæranda sérstaklega þegar haft er í huga að fyrrgreint dæluhús færist fjær landi kæranda og mun standa lægra vegna landhalla en fyrir breytinguna, auk þess sem komið var til móts við athugasemdir hans varðandi öryggismön og notkun svæðisins. 

Hin kærða deiliskipulagsbreyting fer ekki í bága við landnotkun umrædds svæðis svo sem hún er skilgreind í gildandi Aðalskipulagi Reykjavíkur 2001-2024.  Samkvæmt gr. 3.1.9.1 í kafla greinargerðar aðalskipulagsins um opin svæði til sérstakra nota er tekið fram að þar megi gera ráð fyrir veitumannvirkjum, s.s. dælu-, fráveitu-, og spennistöðvum, sem afmörkuð verði í deiliskipulagi umrædds svæðis.  Þá verður sá annmarki á kynningaruppdrætti hins kærða deiliskipulags, að í texta er að finna tilvísun í 2. mgr. 26. gr. skipulags- og byggingarlaga um málsmeðferð tillögunnar, ekki talin hrófla við gildi umræddrar skipulagsbreytingar.  Málsmeðferð skipulagsbreytingarinnar var samkvæmt 25. gr. laganna, eins og áður er að vikið, og kemur það fram á staðfestum skipulagsuppdrætti.  Lög nr. 106/2000 um mat á umhverfisáhrifum framkvæmda eiga við um leyfi til einstakra framkvæmda en taka ekki til skipulagsákvarðana, enda felur skipulag almennt aðeins í sér heimildir til einstakra framkvæmda sem ekki verður ráðist í nema að veittum framkvæmda- eða byggingarleyfum samkvæmt skipulags- og byggingarlögum, sem eftir atvikum verða ekki gefin út nema að undangengnu mati á umhverfisáhrifum framkvæmda. 

Að framangreindu virtu verður ekki talið að form- eða efnisannmarkar séu á hinni kærðu ákvörðun sem leitt geti til ógildingar hennar og verður kröfu kæranda í þá veru hafnað. 

Uppkvaðning úrskurðar í máli þessu hefur dregist sökum mikils fjölda mála sem skotið hefur verið til nefndarinnar. 

Úrskurðarorð: 

Hafnað er kröfu kæranda um ógildingu á ákvörðun borgarráðs Reykjavíkur frá 29. nóvember 2007 um að samþykkja breytingu á deiliskipulagi vegna miðlunargeyma Orkuveitu Reykjavíkur á Reynisvatnsheiði. 

 

__________________________
Hjalti Steinþórsson

 

_____________________________             ____________________________
Ásgeir Magnússon                                              Þorsteinn Þorsteinsson

73/2007 Gagnheiði

Með

Ár 2008, fimmtudaginn 12. júní, kom úrskurðarnefnd skipulags- og byggingarmála saman til fundar í húsnæði nefndarinnar að Skúlagötu 21 í Reykjavík.  Mættir voru Hjalti Steinþórsson forstöðumaður, Ásgeir Magnússon héraðsdómari og Þorsteinn Þorsteinsson byggingarverkfræðingur.

Fyrir var tekið mál nr. 73/2007, kæra á afgreiðslu skipulags- og byggingarnefndar Árborgar frá 7. júní 2007 um að veita byggingarleyfi fyrir breytingu á húsnæði að Gagnheiði 23, Selfossi.

Í málinu er nú kveðinn upp svofelldur

úrskurður:

Með bréfi til úrskurðarnefndar skipulags- og byggingarmála, dags. 12. júlí 2007, er barst nefndinni 24. sama mánaðar, kærir Guðjón Ægir Sigurjónsson hrl., f.h. Þ þá samþykkt skipulags- og byggingarnefndar Árborgar frá 7. júní 2007 að veita byggingarleyfi fyrir breytingu á húsnæði að Gagnheiði 23, Selfossi.  Bæjarráð samþykkti greinda afgreiðslu hinn 14. júní s.á.

Krefst kærandi þess að ákvörðun skipulags- og byggingarnefndar verði felld úr gildi.

Málsatvik:  Kærandi er eigandi fasteignarinnar að Gagnheiði 19 og starfrækir þar trésmíðaverkstæði.  Er sameiginleg innkeyrsla með fasteign kæranda og fasteigninni að Gagnheiði 23.

Hinn 23. febrúar 2007 barst skipulags- og byggingaryfirvöldum í Árborg umsókn um byggingarleyfi fyrir breytingum á húsnæðinu að Gagnheiði 23 vegna breyttrar notkunar þess.  Nánar tiltekið mun umrætt húsnæði hafi verið nýtt af Tónlistarskóla Árnesinga en var nú ætlað fyrir starfsemi heilsuræktarstöðvar.  Með bréfi, dags. 23. apríl 2007, til skipulags- og byggingarnefndar Árborgar óskaði eigandi fasteignarinnar að Gagnheiði 19 skýringa á ýmsum atriðum varðandi starfsemi að Gagnheiði 23, svo sem hvort veitt hefði verið leyfi fyrir rekstrinum.  Var jafnframt á það bent að hinn 22. janúar 2007 hefði starfsemi hafist í umræddu húsi.  Í svarbréfi skipulags- og byggingarfulltrúa, dags. 23. maí s.á., kom fram að rekstur líkamsræktarstöðvar í húsinu hefði ekki verið formlega samþykktur í skipulags- og byggingarnefnd þar sem beðið væri eftir fullunnum byggingarnefndarteikningum svo hægt væri að afgreiða málið endanlega.

Málið var tekið fyrir að nýju á fundi skipulags- og byggingarnefndar Árborgar hinn 7. júní 2007 og var umsókn um breytingu á húsnæðinu að Gagnheiði 23 samþykkt.  Var fundargerð nefndarinnar staðfest á fundi bæjarráðs Árborgar hinn 14. júní s.á.  

Málsrök kæranda:  Kærandi telur að umrædd nýting á fasteign sem styðjist við hið kærða byggingarleyfi sé hvorki í samræmi við gildandi aðalskipulag né gildandi deiliskipulag, en samkvæmt 2. mgr. 43. gr. laga nr. 73/1997 sé óheimilt að veita byggingarleyfi til framkvæmda nema þær séu í samræmi við skipulag.  Svæðið sé skilgreint sem athafnasvæði samkvæmt staðfestu Aðalskipulagi Árborgar 2005-2025.  Í aðalskipulaginu sé ekki fjallað frekar um starfsemi á þessu svæði og verði því að vísa um slíkar skilgreiningar til þess sem fram komi í almennri umfjöllun um flokkun landnotkunar í greinargerð aðalskipulagsins.  Í skipulagsreglugerð nr. 400/1998 sé athafnasvæði skilgreint svo í gr. 4.6.1 að á slíkum svæðum skuli fyrst og fremst gera ráð fyrir atvinnustarfsemi þar sem lítil hætta sé á mengun, s.s. léttum iðnaði, vörugeymslum, hreinlegum verkstæðum og umboðs- og heildverslunum.

Samkvæmt skilgreindri landnotkun deiliskipulags fyrir umrætt svæði sé heimilt að reisa iðnaðar-, þjónustu- og/eða geymsluhúsnæði á lóðinni.  Fyrirhuguð starfsemi lúti fremur að heilbrigðisstarfsemi en starfsemi þeirri sem gert sé ráð fyrir samkvæmt gildandi skipulagi.  Rekstur heilsuræktarstöðvar kalli óhjákvæmilega á mikla umferð um sameiginlega innkeyrslu og mikla notkun bílastæða umfram það sem gert hafi verið ráð fyrir.

Verði með vísan til þess er að framan greini að telja að skort hafi lagaskilyrði til að veita hið kærða byggingarleyfi og því beri að fella það úr gildi.

Þá sé vakin athygli á því að byggingarleyfi fyrir starfseminni hafi verið veitt eftir að starfsemi hófst.  Leyfið hafi verið veitt þann 14. júní 2007 en þegar þann 3. janúar s.á. hafi kærandi vakið athygli á þeim byggingarframkvæmdum sem þá hafi verið hafnar. Framkvæmd við veitingu byggingarleyfisins sé þannig í andstöðu við ákvæði 43. og 44. gr. skipulags- og byggingarlaga.

Málsrök Árborgar:  Sveitarfélagið Árborg krefst þess að kröfum kæranda verði hafnað.  Samkvæmt staðfestu Aðalskipulagi Árborgar 2005-2025 sé viðkomandi svæði skilgreint sem athafnasvæði.  Í greinargerð með aðalskipulagi segi um þetta svæði:  „Á athafnasvæði meðfram Eyravegi er einkum byggingariðnaður og athafnasvæði verktaka ásamt verslun og þjónustu í tengslum við þessa starfsemi.“

Vísað sé til gr. 4.6.1 í skipulagsreglugerð nr. 400/1998 en ljóst megi vera að ekki sé um tæmandi talningu að ræða um það hvers konar starfsemi sé leyfð á skilgreindu athafnasvæði samkvæmt greininni. 

Rekstur líkamsræktarstöðvar sé atvinnustarfsemi þar sem lítil hætta sé á mengun og upptalning sú er fram komi í tilvitnaðri grein sé það víðtæk að starfsemi eins og líkamsræktarstöð geti hæglega fallið þar undir.  Sé það því mat sveitarfélagsins að útgáfa umrædds byggingarleyfis sé í samræmi við gildandi aðalskipulag sbr. 2. mgr. 43. gr. laga nr. 73/1997.

Þá sé samræmi í landnotkun þeirri sem heimil sé á svæðinu samkvæmt deiliskipulagi þess og hinu staðfesta aðalskipulagi.  Jafnframt sé ljóst að hið kærða byggingarleyfi falli undir skilgreiningar þær á landnotkun sem fram komi í tilgreindum skipulagsáætlunum.  Sé hið kærða byggingarleyfi því í fullu samræmi við samþykkt deiliskipulag og staðfest aðalskipulag eins og ákvæði 2. mgr. 43. gr. laga nr. 73/1997 kveði á um.

Vera kunni að fallast verði á það að annmarkar hafi verið á leyfisveitingarferli vegna umrædds byggingarleyfis.  Mögulegir annmarkar á málsmeðferð, s.s. að framkvæmdir hafi ekki verið stöðvaðar meðan beðið hafi verið eftir afgreiðslu byggingarleyfis, leiði hins vegar ekki til þess að byggingarleyfið sé ógildanlegt.  Hið samþykkta byggingarleyfi sé í fullu samræmi við gildandi skipulag og því sé enginn grundvöllur fyrir því að það verði fellt úr gildi.

Niðurstaða:  Í 4. kafla skipulagsreglugerðar nr. 400/1998 eru landnotkunarflokkar í skipulagi skilgreindir.  Ákvæði kaflans eru almennt orðuð og verður ekki talið að í gr. 4.6.1 um skilgreiningu athafnasvæða sé að finna tæmandi upptalningu á þeirri starfsemi sem fallið geti undir þann landnotkunarflokk. 

Svæði það sem hér um ræðir er í gildandi aðalskipulagi skilgreint sem athafnasvæði.  Landnotkun er ekki nánar skilgreind í greinargerð aðalskipulagsins en þar er núverandi fyrirkomulagi á svæðinu lýst.  Í gildi er deiliskipulag fyrir umrætt svæði, samþykkt í bæjarstjórn Selfoss 14. desember 1983.  Heimilt er að skilgreina landnotkun þrengra í deiliskipulagi en í aðalskipulagi og á það við í hinu kærða tilviki en gildandi deiliskipulag kveður á um að á svæðinu megi reisa iðnaðar-, þjónustu- eða geymsluhúsnæði.  Rúmast sú landnotkun innan marka aðalskipulags og gr. 4.6.1 í skipulagreglugerð nr. 400/1998 um skilgreiningu athafnasvæða.

Starfsemi líkamsræktarstöðvar verður að teljast þjónustustarfsemi.  Er hið umdeilda byggingarleyfi því í samræmi við gildandi deiliskipulag.  Verður hið kærða byggingarleyfi því ekki fellt úr gildi með þeim rökum að það fari í bága við skipulag.  Verður ekki heldur fallist á að það eigi að leiða til ógildingar leyfisins þótt framkvæmdir, sem hafnar voru fyrir útgáfu leyfisins, hafi ekki verið stöðvaðar eins og atvikum er hér háttað, sbr. 1. mgr. 56. gr. skipulags- og byggingarlaga nr. 73/1997.  

Samkvæmt framansögðu verður kröfu kæranda um ógildinu hinnar kærðu ákvörðunar hafnað.

Uppkvaðning úrskurðar í máli þessu hefur dregist vegna þess fjölda mála sem skotið hefur verið til úrskurðarnefndarinnar. 

Úrskurðarorð:

Hafnað er kröfu kæranda um ógildingu á samþykkt skipulags- og byggingarnefndar Árborgar frá 7. júní 2007 um að veita byggingarleyfi fyrir breytingu á húsnæði að Gagnheiði 23, Selfossi.

 

_________________________________
Hjalti Steinþórsson

 

_____________________________                   ______________________________
   Ásgeir Magnússon                                                     Þorsteinn Þorsteinsson

55/2006 Lyngholt

Með

Ár 2008, þriðjudaginn 10. júní, kom úrskurðarnefnd skipulags- og byggingarmála saman til fundar í húsnæði nefndarinnar að Skúlagötu 21 í Reykjavík.  Mættir voru Hjalti Steinþórsson forstöðumaður, Ásgeir Magnússon héraðsdómari og Þorsteinn Þorsteinsson byggingarverkfræðingur.
 
Fyrir var tekið mál nr. 55/2006, kæra á ákvörðun skipulags- og byggingarnefndar Húsavíkurbæjar frá 30. maí 2006 um að veita leyfi til byggingar parhúss á lóðunum að Lyngholti 2a og 2b á Húsavík. 

Í málinu er nú kveðinn upp svofelldur

úrskurður:

Með bréfi til úrskurðarnefndar skipulags- og byggingarmála, dags. 6. júní 2006, er barst nefndinni hinn 7. sama mánaðar, kærir Karl Axelsson hrl., f.h. 13 íbúa í nágrenni við Lyngholt 2a og 2b á Húsavík þá ákvörðun skipulags- og byggingarnefndar Húsavíkurbæjar frá 30. maí 2006 að veita leyfi til byggingar parhúss á lóðunum að Lyngholti 2a og 2b.  Var framangreind ákvörðun staðfest á fundi bæjarstjórnar hinn 6. júní 2006. 

Gera kærendur þá kröfu að hin kærða ákvörðun verði felld úr gildi ásamt því að framkvæmdir verði stöðvaðar.  Ekki kom til þess að úrskurðað væri um kröfu kærenda um stöðvun framkvæmda þar sem fyrir lá að þær höfðu verið stöðvaðar af byggingarfulltrúa Húsavíkurbæjar. 

Málsatvik og rök:  Á fundi skipulags- og byggingarnefndar Húsavíkurbæjar hinn 30. maí 2006 var samþykkt umsókn um leyfi til byggingar parhúss á lóðunum að Lyngholti 2a og 2b og var sú ákvörðun staðfest á fundi bæjarstjórnar hinn 6. júní sama ár.  Á fundi sínum hinn 19. júní 2006 fjallaði nefndin um óánægju nágranna vegna samþykktar leyfisins og var byggingarfulltrúa falið að leita eftir samkomulagi við byggingarleyfishafa.  Í bréfi byggingarfulltrúa til byggingarleyfishafa sagði að nefndin vildi nú þegar stöðva framkvæmdir og koma þannig til móts við sjónarmið nágranna.  Í kjölfar þessa stöðvaði byggingarfulltrúi framkvæmdir við byggingu húsanna.  Síðar voru lóðirnar sameinaðar og nýrri lóð úthlutað undir einbýlishús.  Leyfi til byggingar þess var samþykkt í skipulags- og byggingarnefnd hinn 1. mars 2008.   

Af hálfu kærenda er á því byggt að teikningar að umræddum parhúsum séu í ósamræmi við deiliskipulag svæðisins.  Af þessum sökum beri að ógilda hið kærða leyfi. 

Niðurstaða:  Í máli þessu liggur fyrir að hinn 1. mars 2008 var samþykkt leyfi til byggingar einbýlishúss á lóðinni nr. 2a við Lyngholt en samkvæmt upplýsingum frá byggingarfulltrúa hafði áður náðst samkomulag við byggingarleyfishafa um að falla frá áformum um byggingu parhúss samkvæmt hinu kærða leyfi. 

Eiga kærendur af framangreindum sökum ekki lengur lögvarða hagsmuni af því að fá skorið úr um lögmæti hins umdeilda leyfis og verður máli þessu því vísað frá úrskurðarnefndinni.

Máli þessu var upphaflega frestað af hálfu úrskurðarnefndarinnar þar sem viðræður voru hafnar við byggingarleyfishafa af hálfu byggingaryfirvalda og þótti líklegt að hið kærða byggingarleyfi yrði afturkallað.  Var nefndinni ekki tilkynnt um lyktir málsins og dróst uppkvaðning úrskurðar í málinu af þeim sökum.

Úrskurðarorð:

Máli þessu er vísað frá úrskurðarnefndinni.

 

______________________________
Hjalti Steinþórsson

 

 

______________________________               _____________________________
Ásgeir Magnússon                                                   Þorsteinn Þorsteinsson

 

36/2007 Mávahraun

Með

Ár 2008, miðvikudaginn 4. júní, kom úrskurðarnefnd skipulags- og byggingarmála saman til fundar í húsnæði nefndarinnar að Skúlagötu 21 í Reykjavík.  Mættir voru Hjalti Steinþórsson forstöðumaður, Ásgeir Magnússon héraðsdómari og Þorsteinn Þorsteinsson byggingarverkfræðingur. 

Fyrir var tekið mál nr. 36/2007, kæra á ákvörðunum skipulags- og byggingarfulltrúans í Hafnarfirði frá 4. apríl 2007 og 12. desember s.á. um að veita leyfi til breytinga á húsinu að Mávahrauni 7 í Hafnarfirði og á ákvörðunum skipulags- og byggingarfulltrúans frá 20. desember 2006 og bæjarstjórnar frá 27. nóvember 2007 um breytt mörk lóðanna nr. 7 og 9 við Mávahraun. 

Í málinu er nú kveðinn upp svofelldur

úrskurður: 

Með bréfi til úrskurðarnefndar skipulags- og byggingarmála, dags. 23. apríl 2007, er barst nefndinni hinn 27. s.m., kæra V og S, Mávahrauni 9, Hafnarfirði ákvörðun skipulags- og byggingarfulltrúans í Hafnarfirði frá 4. apríl 2007, er staðfest var í bæjarstjórn hinn 2. maí 2007, um að veita leyfi fyrir breytingum á húsinu að Mávahrauni 7 og ákvörðun skipulags- og byggingarfulltrúa frá 20. desember 2006, er staðfest var í bæjarstjórn 16. janúar 2007, um breytt mörk lóðanna nr. 7 og 9 við Mávahraun.  Síðar, eða með bréfi, dags. 25. mars 2008, er barst nefndinni samdægurs, kærir Arnar Þór Jónsson hdl., f.h. sömu aðila, ákvörðun skipulags- og byggingarfulltrúans í Hafnarfirði frá 12. desember 2007, er staðfest var í bæjarstjórn hinn 15. janúar 2008, um að veita leyfi fyrir breytingum á húsinu að Mávahrauni 7 og ákvörðun bæjarstjórnar frá 27. nóvember 2007 um breytt mörk lóðanna nr. 7 og 9 við Mávahraun.  Hafa framangreind kærumál verið sameinuð. 

Gera kærendur þá kröfu að hinar kærðu ákvarðanir verði felldar úr gildi.  Þá eru og gerðar eftirtaldar kröfur:  Að ákvarðanir skipulags- og byggingarfulltrúans frá 20. desember 2006 og bæjarstjórnar Hafnarfjarðarbæjar frá 27. nóvember 2007 um breytt mörk lóðanna nr. 7 og 9 við Mávahraun verði felldar úr gildi og að lóðamörkin verði óbreytt frá því sem þau voru áður en kærendur eignuðust fasteignina að Mávahrauni 9, að hafnað verði byggingarleyfi vegna viðbyggingar við húsið nr. 7 við Mávahraun, að synjað verði um breytingar á Mávahrauni 7 sem knúið geti á um breytingar á Mávahrauni 9 og að veggur á lóðamörkum verði færður 1,8 metra frá lóðamörkunum sjálfum og verði hvergi hærri en 1,8 m yfir lóðinni að Mávahrauni 9.  Að lokum er þess krafist að úrskurðarnefndin kveði upp til bráðabirgða úrskurð um stöðvun framkvæmda.  Mun úrskurðarnefndin ekki fjalla sérstaklega um þá kröfu heldur er málið nú tekið til efnisúrskurðar. 

Málavextir:  Með kaupsamningi, dags. 7. desember 2006, eignuðust kærendur máls þessa húsið að Mávahrauni 9.  Við kaupsamningsgerðina lágu frammi teikningar að breytingum á húsinu að Mávahrauni 7 sem þá var 266 m² og er einbýlishús á tveimur hæðum.  Voru húsin að Mávahrauni 7 og 9 á þessum tíma í eigu sama aðila.  Sagði eftirfarandi í áðurnefndum kaupsamningi:  „Seljandi vísar í samþykktar teikningar dagsettar 13. september 2006 sem kaupandi hefur kynnt sér og sættir sig við.“  Breytingar þessar fólu í sér að 36,2 m² bílskúr yrði byggður við húsið að Mávahrauni 7 og herbergi og baðaðstöðu komið fyrir á efri hæð þess.  Byggt yrði við neðri hæð, glerþak sett yfir verönd og veggur steyptur á lóðamörkum.  Eftir stækkunina yrði íbúðarhúsið samtals 311,8 m² auk bílskúrs, eða samtals 348 m².  Nam fyrirhuguð stækkun því 82 m².  Á teikningum komu einnig fram breytt mörk milli lóðanna að Mávahrauni 7 og 9 sem leiddi til stækkunar lóðarinnar að Mávahrauni 7 á kostnað lóðarinnar að Mávahrauni 9. 

Á embættisfundi skipulags- og byggingarfulltrúa hinn 20. desember 2006 var eftirfarandi fært til bókar:  „…Mávahraun 9, sækir um leyfi þann 26.05.06 að breyta lóðarstærð/lóðarmörkum.  Gler í gluggum austurhliðar efri hæðar er breytt í E30, samkv. teikningum Pálmars Kristmundssonar, dags. 25.10.04.  Nýjar teikningar bárust 30.06.2006.  Skipulags- og byggingarfulltrúi felst á umbeðna lóðarstækkun þann 12.07.2006, en frestar afgreiðslu erindisins að öðru leyti þar til mæliblöð liggja fyrir.  Breytt mæliblað liggur fyrir í des. 2006.  Samþykkt af skipulags- og byggingarfulltrúa.  Umsóknin samræmist lögum nr. 73/1997.“  Var afgreiðsla þessi staðfest á fundum bæjarstjórnar hinn 16. janúar 2007. 

Í febrúar 2007 var m.a. kærendum grenndarkynnt áform eigenda hússins að Mávahrauni 7 um breytingar á því.  Nánar tiltekið var um að ræða stækkun efri hæðar hússins í átt að lóð nr. 9, að fyrirhugaður veggur á lóðarmörkum yrði lækkaður og fyrirhugaður bílskúr stækkaður.  Komu fram athugasemdir til bæjaryfirvalda, m.a. frá kærendum, vegna þessa. 

Á fundi skipulags- og byggingarráðs hinn 3. apríl 2007 var eftirfarandi fært til bókar:  „… sækir um stækkun efri hæðar húss í átt að lóð nr. 9, 3 m frá lóðarmörkum og lækkun veggjar á lóðarmörkum.  Einnig er sótt um stækkun á bílskúr að göngustíg skv. teikningum Pálmars Kristmundssonar dags. 19.01.07.  Erindið var grenndarkynnt skv. 7. mgr. 43. greinar skipulags- og byggingarlaga.  Grenndarkynningu lauk 2.3.2007.  Athugasemdir bárust.  Nýjar teikningar Pálmars Kristmundssonar dags. 26.03.07 bárust, þar sem brugðist hefur verið við ýmsum athugasemdum lóðarhafa Mávahrauns 9, og bréf lóðarhafa Mávahrauns 9 barst dags. 26.03.07.  Lögð fram tillaga skipulags- og byggingarsviðs að svörum við athugasemdum.  Gerð var grein fyrir fundi 02.04.07 með lóðarhöfum Mávahrauns 9.  Skipulags- og byggingarráð gerir svör skipulags- og byggingarsviðs að sínum, samþykkir erindið fyrir sitt leyti og felur skipulags- og byggingarfulltrúa endanlega afgreiðslu erindisins. Samþykkt með 4 atkvæðum.“  Var erindið samþykkt á embættisfundi skipulags- og byggingarfulltrúa hinn 4. sama mánaðar.
 
Athugasemdum kærenda var svarað með bréfi, dags. 3. apríl 2007, og sagði þar m.a: 

„Athugasemdir voru gerðar við eftirfarandi atriði: 
– að viðbygging sú sem sótt er um sé ekki í samræmi við reglugerðir hvað varðar fjarlægð milli húsa, fjarlægð frá lóðamörkum, hæð skjólveggjar og eldvarnir þar sem m.a. er ekki steypt plata yfir efri hæð hússins á Mávahrauni 9
– að veggir á lóð nr. 7 og á lóðamörkum skerði stórlega birtu, morgunsól á palli við svefnherbergi hverfi og neðri hæð hússins lendi í skugga
– að engin teikning sem sýni skuggavarp sé fyrir liggjandi og ekki heldur uppdráttur sem sýni hvernig húsið lítur út í götumyndinni
– að útsýni skerðist frá Mávahrauni 9 og stækkunin þrengi að húsinu
– að verð fasteignarinnar á Mávahrauni 9 lækki og það verði þyngra í sölu

Svör:
      – Fjarlægð milli húsa getur verið lítil og hægt að uppfylla kröfur reglugerða með  efnisvali og tæknilegri útfærslu.
– Eftir að tillagan að stækkun Mávahrauns 7 var grenndarkynnt hefur verið komið til móts við athugasemdir eigenda Mávahrauns 9. Veggur, opinn að hluta, sem sótt var um leyfi fyrir 3 m frá lóðamörkum milli Mávahrauns 7 og 9 hefur verið felldur niður.  Samþykktur veggur sem er 280 sm hár á lóðamörkum hefur verið lækkaður í 120 sm. Skuggavarp af stækkun hússins að Mávahrauni 9 er minna en var af áður samþykktum vegg.
– Uppdráttur sem sýnir skuggavarp og götumynd hefur verið gerður og kynntur íbúum. Húsið á Mávahrauni 7 hefur alltaf haft sérstöðu í götumyndinni.
– Breytingin hefur óveruleg áhrif á útsýni frá Mávahrauni 9 en þrengir eitthvað að húsinu.
Erfitt er að spá fyrir um verð á fasteignamarkaði og sölumöguleika eigna.“

Á embættisfundi byggingarfulltrúa hinn 4. apríl 2007 var samþykkt að veita leyfi til umsóttra breytinga á húsinu að Mávahrauni 7.  Var þessi samþykkt kærð til úrskurðarnefndarinnar svo sem að framan greinir. 

Á fundi skipulags- og byggingarráðs hinn 5. júní 2007 var eftirfarandi fært til bókar:  „… Mávahrauni 7, sækir um leyfi þann 26.05.06, að stækka lóðina, einfaldur bílskúr byggður, herbergi og baðaðstaða sett.  Byggt við neðri hæð.  Glerþak sett yfir verönd samkv. teikn. Pálmars Kristmundssonar, dags. 09.09.04.  Nýjar teikningar bárust 27.06.2006 og samþykkt slökkviliðs höfuðborgarsvæðisins dags. 29.06.2006.  Byggingarleyfið var samþykkt af skipulags- og byggingarfulltrúa 13.09.06 og af bæjarstjórn 03.10.06.  Lagt fram bréf forstöðumanns Úrskurðarnefndar skipulags- og byggingarmála dags. 11.05.07.  Samkvæmt ábendingu Úrskurðarnefndar skipulags- og byggingarmála þarf bæjarstjórn að samþykkja lóðarstækkunina sérstaklega.  Skipulags- og byggingarráð staðfestir samþykkt skipulags- og byggingarfulltrúa frá 13.09.06 hvað varðar lóðarstækkun. Skipulags- og byggingarráð gerir eftirfarandi tillögu til bæjarstjórnar:  „Bæjarstjórn Hafnarfjarðar staðfestir afgreiðslu skipulags- og byggingarfulltrúa á lóðarmörkum Mávahrauns 7 og 9 frá 13.09.06.““ 

Á fundi bæjarstjórnar hinn 12. júní 2007 var m.a. eftirfarandi fært til bókar:  „Bæjarstjórn Hafnarfjarðar staðfesti með 9 atkvæðum  afgreiðslu skipulags- og byggingarfulltrúa á lóðarmörkum Mávahrauns 7 og 9 frá 13.09.06.  Tveir sátu hjá.“  Í bréfi fulltrúa fasteignarskráningar til kærenda, dags. 17. ágúst 2007, eru framangreindar bókanir kynntar og segir m.a. eftirfarandi í bréfinu:  „Það tilkynnist hér með, að nýr lóðarleigusamningur liggur tilbúinn til undirritunar að ykkar hálfu hjá undirritaðri, Strandgötu 6, 3ju hæð.  Verið er að leiðrétta lóðarstærð úr 768,5 m² í 771,7 m² þ.e. leiðrétting á lóðarmörkum milli lóðanna nr. 7 og 9.  Þið þurfið bæði að koma og undirrita lóðarleigusamninginn.“  Með bréfi kærenda, dags. 22. ágúst 2008, var afgreiðslu þessari mótmælt og því haldið fram að gögn varðandi lóðamörkin hafi ekki verið rétt. 

Á fundi skipulags- og byggingarráðs hinn 20. nóvember 2007 var m.a. eftirfarandi fært til bókar:  „…sækir um breytingu á íbúðarhúsi samkvæmt teikningum Pálmars Kristmundssonar dags. 22.10.2007.  Lóðamörk á uppdrættinum eru í samræmi við teikningar sem samþykktar voru af skipulags- og byggingarfulltrúa 13.09.06.  Lagður fram kaupsamningur fyrir Mávahraun 9 dags. 07.12.06, þar sem kaupandi lýsir sig samþykkan þeim teikningum.  Frestað á síðasta fundi. Bæjarlögmaður mætir á fundinn.  Þar sem formgalli var á fyrri afgreiðslu erindis nr. SB060363 hvað lóðamörk varðar, samþykkir skipulags- og byggingarráð að gera eftirfarandi tillögu til bæjarstjórnar:  „Bæjarstjórn Hafnarfjarðar samþykkir að breyta lóðarmörkum lóðanna nr. 7 og 9 við Mávahraun þannig að lóðin nr. 7 sem áður var 974 fm verði 1451.8 fm og að lóðin nr. 9 sem áður var 767 fm verði 771 fm í samræmi við fyrirliggjandi lóðarblað dags. 17.08.07“  Afgreiðslu byggingarleyfis frestað þar til gengið hefur verið frá lóðamörkum.“  Var framangreind tillaga samþykkt á fundi bæjarstjórnar hinn 27. nóvember 2007. 

Á fundi skipulags- og byggingarráðs hinn 4. desember 2007 var eftirfarandi fært til bókar:  „…sækir um breytingu á íbúðarhúsi samkvæmt teikningum Pálmars Kristmundssonar dags. 22.10.2007.  Bæjarstjórn samþykkti breytt lóðamörk á fundi sínum 27.11.2007.  Skipulags- og byggingarráð samþykkir erindið fyrir sitt leyti og felur skipulags- og byggingarfulltrúa endanlega afgreiðslu þess.  Samþykkt með 4 atkvæðum…“  Samþykkti skipulags- og byggingarfulltrúi erindið hinn 12. sama mánaðar og var þessi ákvörðun staðfest í bæjarstjórn hinn 15. janúar 2008. 

Með bréfum byggingarfulltrúa, dags. 21. febrúar 2008, til kærenda og úrskurðarnefndarinnar sagði að láðst hefði að kynna kærendum niðurstöðu bæjarstjórnar um nýtt byggingarleyfi vegna Mávahrauns 7.  Því væri þess farið á leit við úrskurðarnefndina að kærendum yrði veitt færi á að kæra ákvörðunina innan mánaðar frá dagsetningu bréfanna. 

Framangreindum samþykktum hafa kærendur einnig skotið til úrskurðarnefndarinnar svo sem að áður greinir. 

Eftir að fyrri kæran barst úrskurðarnefndinni hófust samningaviðræður milli aðila að frumkvæði Hafnarfjarðabæjar og fjallaði nefndin ekki um málið á meðan.  Viðræður þessar leiddu þó ekki til samkomulags. 

Málsrök kærenda:  Af hálfu kærenda eru gerðar alvarlegar athugasemdir við það hvernig haldið hefur verið á máli þessu af hálfu Hafnarfjarðarbæjar.  Við afgreiðslu málsins hafi undirstöðureglur stjórnsýsluréttar verið sniðgengnar og réttur um leið brotinn á kærendum. 
 
Bent sé á að kærendur hafi eignast Mávahraun 9 samkvæmt kaupsamningi um eignina hinn 7. desember 2006, sem þinglýst hafi verið degi síðar.  Við samningsgerðina hafi legið fyrir teikningar og byggingarlýsing vegna fyrirhugaðra breytinga á húsinu nr. 7 við Mávahraun og á lóðamörkum eignanna.  Hafi seljandi eignarinnar, sem jafnframt hafi verið eigandi Mávahrauns 7, tjáð kærendum að búið væri að samþykkja teikningu að stækkun neðri hæðar hússins nr. 7 og einnig væri búið að breyta lóðamörkum.  Að þessum upplýsingum fengnum hafi kærendur áritað gögn varðandi framangreint í þeirri trú að breytingarnar hefðu verið samþykktar í tíð fyrri eiganda og ekkert við því að segja.  Sérstaklega sé bent á að gögn sem kærendur hafi séð við kaupsamningsgerðina hafi ekki getið þess að fyrirhugaðar framkvæmdir við húsið nr. 7 myndu kalla á breytingar á húsinu nr. 9.  Af þessu öllu sé ljóst að ekki verði litið á áritun kærenda á teikningarnar sem samþykki þeirra fyrir einu eða neinu, svo sem þó hafi verið gert á fundi skipulags- og byggingarráðs hinn 21. nóvember 2007. 

Í febrúar 2007 hafi kærendur átt samtal við arkitekt sem hannað hefði breytingar á húsinu nr. 7 við Mávahraun.  Hafi þau þá orðið þess áskynja að teikningarnar hafi gert ráð fyrir E-30 eldvarnargleri í gluggum hússins nr. 9 og að til stæði að reisa háan vegg á lóðamörkum.  Við nánari eftirgrennslan hafi komið í ljós að teikningar að greindum breytingum hafi ekki fengið lögformlegt samþykki eins og þeim hefði áður verið tjáð af seljanda eignarinnar.  Þar til bær yfirvöld hafi ekki samþykkt teikningarnar heldur aðeins skipulags- og byggingarfulltrúi, sem skrifað hafi upp á teikningarnar 13. september 2006.  Hefðu teikningarnar verið samþykktar af byggingarfulltrúa 20. desember 2006 að kærendum fornspurðum.  Kærendur hafi ekki haft tækifæri til að tjá sig um málið á fyrstu stigum þess og hafi því verið brýnt að athygli þeirra, sem eigenda aðliggjandi fasteignar, væri vakin á að málið væri til meðferðar hjá bænum, sbr. 14. gr. stjórnsýslulaga nr. 37/1993.  Auk þess hafi Hafnarfjarðarbæ borið að veita þeim nauðsynlegar upplýsingar um málið og leiðbeina um réttarstöðu þeirra, sbr. 7. gr. stjórnsýslulaga.  Af þessu leiði að kærendur hafi ekki átt þess kost að kynna sér skjöl og önnur gögn um málið, sbr. 15. gr. stjórnsýslulaga. 

Í framhaldi af grenndarkynningu vegna fyrri útgáfu af teiknuðum breytingum á Mávahrauni 7 hafi kærendur sent bæjaryfirvöldum athugasemdir sínar með bréfi, dags. 28. febrúar 2007.  Í kjölfar þess hafi þau sent tvö bréf til bæjayfirvalda.  Hið fyrra, dags. 26. mars 2007, og hafi þar verið óskað endurskoðunar á breytingum á lóðamörkum umræddra fasteigna og að fyrri lóðamörk yrðu látin gilda.  Í síðara bréfinu, dags. 23. apríl 2007, hafi verið óskað eftir að stækkunarframkvæmdir að Mávahrauni 7 hæfust ekki fyrr en úrskurðað hefði verið í kærumáli sem þau hefðu skotið til úrskurðarnefndar skipulags- og byggingarmála sama dag. 

Að fram komnum mótmælum kærenda virðist sem eigendur Mávahrauns 7 hafi skilað inn nýjum teikningum og þær verið samþykktar af hálfu Hafnarfjarðar án þess að grenndarkynning hafi farið fram.  Megi lesa þetta út úr bréfi Hafnarfjarðarbæjar, dags. 17. ágúst 2007.  Ljóst sé að kærendur hafi talist aðilar málsins frá og með 7. desember 2006 og hafi því borið, skv. 13. gr. stjórnsýslulaga, að gefa þeim kost á að tjá sig um nýjar teikningar áður en ákvörðun yrði tekin, enda hafi ekkert legið fyrir í gögnum málsins um afstöðu þeirra til hinna nýju gagna.  Þá sé heldur ekkert sem bendi til þess að augljóslega óþarft hafi verið að leita eftir afstöðu þeirra til málsins.  Um skyldu Hafnarfjarðarbæjar í þessu tilliti megi einnig vísa til 7. mgr. 43. gr. skipulags- og byggingarlaga nr. 73/1997. 

Fyrir liggi í málinu viðurkenning Hafnarfjarðarbæjar á því að fyrri afgreiðsla bæjarins á breytingum á lóðamörkum 13. september 2006 hafi verið gölluð, sbr. bréf umsjónarmanns skipulags- og byggingarnefndar, dags. 23. nóvember 2007.   Af hálfu kærenda sé lögð áhersla á að afgreiðsla þessi byggi á alvarlegum misskilningi.  Komi sá misskilningur fram í því að litið hafi verið á áritun kærenda á fyrrnefndar teikningar sem samþykki þeirra.  Áritun kærenda á gögn sem þeim hafi verið afhent þegar þau hafi keypt eignina verði ekki talin jafngilda löglegu samþykki því áritunin hafi verð gefin í þeirri trú að um orðinn hlut væri að ræða.  Þegar kærendum hafi verið ljóst að málið væri óútkljáð hafi þau þegar gert gangskör að því að afla leiðréttingar.  Að teknu tilliti til þessa sé auðsætt að afstaða skipulags- og byggingarráðs, sem niðurstaða bæjarstjórnar hafi síðar verið reist á, hafi verið byggð á röngum forsendum.  Svo sem fram komi í bréfi, dags. 23. nóvember 2007, hafi með afgreiðslu þessari verið stefnt að því að leiðrétta formgalla, en hin efnislega niðurstaða hafi verið jafn gölluð fyrir það, þar sem fyrrnefnd áritun kærenda hafi ekki jafngilti samþykki þeirra.  Með því að bæjarstjórn hafi byggt á þeim bjagaða grundvelli sem áður hafði verið lagður og samþykkt lóðamörkin þrátt fyrir fyrrgreinda annmarka, án tilskilins rökstuðnings, beri að ógilda ákvörðun um breytt lóðamörk. 

Hvað byggingarleyfið varði sé til þess að líta að samkvæmt 3. mgr. 39. gr. skipulags- og byggingarlaga nr. 73/1997 geti byggingarnefnd, með samþykki sveitarstjórnar, veitt byggingarfulltrúa umboð til að gefa út byggingar- og framkvæmdaleyfi „…fyrir tilteknum, minni háttar framkvæmdum, enda sé ótvírætt að framkvæmd samræmist gildandi deiliskipulagi og að hönnunargögn séu fullnægjandi.“  Ekki liggi fyrir rökstuðningur leyfisveitanda fyrir því að skilyrði ofangreindrar 3. mgr. 39. gr. laganna séu uppfyllt, en slíkan rökstuðning hafi þó borið að veita, sbr. 2. mgr. 39. gr. laganna. 

Heildstætt mat á framanrituðu bendi til að stjórnvaldsákvarðanir Hafnarfjarðarbæjar í máli þessu hafi verið teknar án tillits til jafnræðisreglu stjórnsýslulaga.  Við málsmeðferð og ákvarðanatöku hafi kærendum verið mismunað með því að bæjarfélagið hafi dregið taum eigenda Mávahrauns nr. 7.  Ekkert liggi fyrir í málinu sem gefið geti til kynna að sú mismunun eigi við málefnaleg rök að styðjast. 

Enn sé ótalinn sá alvarlegi ágalli á meðferð málsins sem vikið sé að í bréfi bæjarins, dags. 21. febrúar 2008, þ.e. að hinar kærðu stjórnvaldsákvarðanir hafi ekki verið birtar kærendum fyrr en eftir dúk og disk, auk þess sem leiðbeiningum til þeirra hafi verið stórlega ábótavant, m.a. vegna þess að ekki verði með vissu ráðið af bréfinu hvert unnt sé að beina kæru.  Hvort tveggja brjóti í bága við 20. gr. stjórnsýslulaga. 

Samkvæmt meginreglu 27. gr. stjórnsýslulaga teljist kærufrestur þrír mánuðir frá því að aðila máls hafi verið tilkynnt um stjórnvaldsákvörðun.  Ákvæði skipulags- og byggingarlaga kveði ekki á um skemmri frest og sé því óútskýrt við hvaða lagaheimild Hafnarfjarðarbær hafi stuðst þegar kærendum hafi verið veittur eins mánaðar kærufrestur, sbr. nefnt bréf bæjarins, dags. 21. febrúar 2008. 

Í því máli sem hér um ræði hafi ákvörðun fyrst verið tekin að kærendum fornspurðum og svo virðist sem ætlun Hafnarfjarðarbæjar sé sú að þau eigi aðeins kost á að koma sjónarmiðum sínum á framfæri við eitt stjórnvald.  Slíkt samræmist ekki markmiði stjórnsýslulaga.  Auk þess teljist allt ofangreint til brota á tilgreindum ákvæðum þeirra laga. 

Af framanskráðum brotum á ákvæðum laga um stjórnsýslu og lögum um skipulags- og byggingarmál leiði að ógilda beri ákvörðun um breytingu lóðamarka Mávahrauns 7 og 9 og allar þær síðari ákvarðanir sem á þeirri ákvörðun hafi grundvallast. 

Málsrök Hafnarfjarðarbæjar:  Hafnarfjarðarbær hefur ekki skilað sérstakri greinargerð vegna máls þessa.  Aftur á móti hafa bæjaryfirvöld látið úrskurðarnefndinni í té gögn er málið varða. 

Málsrök byggingarleyfishafa:  Af hálfu byggingarleyfishafa er fram komnum kröfum mótmælt og alvarlegar athugasemdir gerðar við kæruatriðin og rökstuðning kærenda fyrir þeim enda verði ekki betur séð en að kæran byggist á grundvallarmisskilningi.  Þannig sé því haldið fram í kæru að breyting á lóðamörkum eignanna nr. 7 og  9 við Mávahraun hafi verið samþykkt hinn 20. desember 2006.  Hið rétta sé að þessi breyting hafi verið samþykkt hinn 13. september 2006 en þá hafi verið samþykktar nýjar byggingarnefndarteikningar fyrir báðar eignirnar.  Meginefni þeirra breytinga sem þar hafi komið fram sé stækkun lóðarinnar nr. 7 í áttina að nr. 9 og ný mannvirki á lóðinni nr. 7.  Kærendur hafi keypt eignina nr. 9 með kaupsamningi, dags. 7. desember 2006, og þá hafi þessar breytingar verið um garð gengnar.  Í kaupsamningi kærenda og fyrri eiganda eignarinnar sé þess getið að fyrrgreindar byggingarnefndarteikningar hafi legið fyrir við samningsgerðina og að kærendur hafi kynnt sér efni þeirra auk fleiri gagna.  Byggingarleyfishafi geti því ekki fallist á að nein skerðing hafi orðið á hagsmunum kærenda við hina kærðu samþykkt skipulags- og byggingarráðs.  Sérstaklega hafi verið tekið á því í fyrrgreindum byggingarnefndarteikningum að gleri í gluggum og hurðum á efri hæð austurhliðar hússins nr. 9 skuli breytt í E30.  Hafi sú breyting verið gerð vegna þess að fjarlægð milli húsanna hafi farið niður fyrir sex metra með þessari breytingu.  Hefði kærendum mátt vera þetta ljóst hefðu þau kynnt sér þau gögn sem legið hafi fyrir við gerð kaupsamningsins um eignina.  Frá sjónarhóli byggingarleyfishafa hafi allar þær breytingar, sem gerðar hafi verið á lóðamörkum og samþykktum mannvirkjum á lóðunum, þegar verið frágengnar er kærendur hafi keypt eign sína.  Telji þau sig hins vegar hafa verið blekkt með einhverjum hætti eða ekki verið veittar fullnægjandi upplýsingar hljóti þau að verða að eiga það við viðsemjanda sinn en hvorki við byggingarleyfishafa né sveitarfélagið. 

Fjarlægð milli húsanna verði 5,8 metrar eftir að framkvæmdum ljúki og sé það fullnægjandi miðað við að eigandi hússins nr. 9 efni þá kvöð sem á eign hans hvíli um auknar brunavarnir.  Krafa byggingarreglugerðar um lágmarksbil milli húsa lúti eingöngu að brunavörnum og ef þeim sé fullnægjandi fyrir komið hindri það ekki að henni sé vikið til hliðar. 

Bent sé á að byggingarleyfishafi hafi ákveðið að lækka vegg sem áður hafði verið samþykktur á lóðarmörkum úr 3,2 metrum í 1,2 metra.  Hafi hann jafnframt sýnt fram á að skuggamyndun af veggnum á eignina nr. 9 sé óveruleg enda úr austurátt. 

Byggingarleyfishafi telji að umsókn hans um breytingu á húsinu nr. 7 við Mávahraun hafi verið hófleg, hún hafi verið í samræmi við þær skipulagsbreytingar sem gerðar hafi verið á þessum tveimur eignum á árinu 2006, áður en núverandi eigendur þeirra hafi fest kaup á þeim.  Málsmeðferð skipulags- og byggingarráðs hafi verið kórrétt og hvergi vikið frá réttum aðferðum.  Niðurstaðan feli ekki í sér skerðingu á þeim hagsmunum sem kærendur hafi eignast með kaupum á eign sinni og jafnvel þótt svo væri gæti það einungis grundvallað einkaréttarlega kröfu á hendur viðsemjanda þeirra, en gæti ekki skert réttindi byggingarleyfishafa. 

Vettvangsskoðun:  Úrskurðarnefndin kynnti sér með óformlegum hætti aðstæður á vettvangi hinn 27. maí 2008. 

Niðurstaða:  Eins og að framan greinir má rekja upphaf máls þessa til þess að í september 2006 samþykkti skipulags- og byggingarfulltrúi Hafnarfjarðar teikningar að stækkun hússins að Mávahrauni 7.  Á teikningunum komu einnig fram áform um breytt mörk lóðanna að Mávahrauni 7 og 9 en þær voru þá í eigu sama aðila.  Voru teikningar þessar kynntar kærendum hinn 7. desember 2006 við kaup þeirra á húsinu að Mávahrauni 9. 

Á embættisafgreiðslufundi skipulags- og byggingarfulltrúa hinn 20. desember 2006 var tekin til afgreiðslu umsókn fyrrum eiganda hússins að Mávahrauni 9 um að breyta lóðarstærð og lóðarmörkum þannig að lóð hússins yrði minnkuð að austanverðu um 3,1 metra en stækkuð um 4,0 metra til suðurs.  Að sama skapi yrði lóðin að Mávahrauni 7 stækkuð um 3,1 metra til vesturs.  Þá var og óskað eftir að gler í gluggum austurhliðar efri hæðar yrði E30.  Bókun embættisins af þessu tilefni var eftirfarandi:  „Skipulags- og byggingarfulltrúi fellst á umbeðna lóðarstækkun þann 12.07.2006, en frestar afgreiðslu erindisins að öðru leyti þar til mæliblöð liggja fyrir.  Breytt mæliblað liggur fyrir í des. 2006.  Samþykkt af skipulags- og byggingarfulltrúa.  Umsóknin samræmist lögum nr. 73/1997.“  Var framangreint staðfest í bæjarstjórn hinn 16. janúar 2007. 

Í 2. gr. samþykktar um afgreiðslur byggingarfulltrúans í Hafnarfirði nr. 774/2005 eru taldar upp heimildir byggingarfulltrúa til afgreiðslu máls án staðfestingar skipulags- og byggingarráðs og eru breytingar á lóðarmörkum ekki þar á meðal.  Þá er í 30. gr. skipulags- og byggingarlaga nr. 73/1997 kveðið á um að óheimilt sé að breyta landamerkjum og lóðamörkum nema samþykki sveitarstjórnar komi til. 

Eins og að framan er rakið samþykkti skipulags- og byggingarfulltrúi beiðni fyrrum eiganda hússins að Mávahrauni 9 um breytt mörk lóðanna nr. 7 og 9 við Mávahraun og var samþykktin staðfest af bæjarstjórn.  Áhöld þóttu vera um hvort slík embættisfærsla væri á færi skipulags- og byggingarfulltrúa og var Hafnarfjarðarbæ og byggingarleyfishafa bent á það eftir að kæra í málinu kom fram og var þeim veitt færi á að tjá sig um það álitaefni.  Í kjölfarið tók skipulags- og byggingarráð málið tvívegis til afgreiðslu og gerði tillögu til bæjarstjórnar um breytt mörk lóðanna sem í bæði skiptin var samþykkt.  Var þetta gert án þess að kærendum væri veitt færi á að tjá sig um ætlan bæjaryfirvalda um að breyta lóðamörkunum og án nokkurs samráðs við þau. 

Lóðarleigusamningur er tvíhliða samningur og eigi að gera á honum breytingu leiðir af eðli máls að hafa verður samráð við lóðarhafa og leita samkomulags við þá um breytinguna.  Hyggist sveitarstjórn taka ákvörðun um breytingu á lóðarmörkum verður í öllu falli að játa lóðarhöfum andmælarétt.  Í máli þessu var hvorki viðhaft nauðsynlegt samráð við kærendur varðandi breytt lóðarmörk né þeim veitt færi á að tjá sig um fyrirhugaða breytingu.  Var þannig bæði gengið gegn lögvörðum eignarréttindum kærenda og reglum stjórnsýslulaga nr. 37/1993 um andmælarétt.  Verður því ekki hjá því komist að fella úr gildi ákvarðanir bæjaryfirvalda um breytingu á mörkum lóðar kærenda að Mávahrauni 9. 

Í málinu er einnig deilt um leyfi til viðbygginga við húsið á lóðinni nr. 7 við Mávahraun sem veitt var hinn 4. apríl 2007 og lítillega breytt hinn 12. desember s.á.  Samkvæmt teikningum, sem samþykktar voru hinn 13. september 2006, var heimilað að stækka húsið úr 266,0 m² í 311,8 m² og byggja við það 36,2 m² bílskúr og var heimilað heildarflatarmál bygginga á lóðinni samtals 348 m² eftir þá samþykkt.  Á þeim tíma voru fasteignirnar nr. 7 og 9 við Mávahraun í eigu sama aðila og verður því ekki séð að það hafi þá skipt máli þótt viðbygging við Mávahraun 7 færi að hluta yfir lóðamörk nefndra eigna.  Var þessi samþykkt ekki borin undir úrskurðarnefndina en að auki voru teikningar að þeim viðbyggingum, sem samþykktar voru í september 2006, kynntar kærendum við kaup þeirra á eigninni að Mávahrauni 9 hinn 7. desember 2006.  Verður því lagt til grundvallar að fyrir hafi verið bindandi samþykkt er heimilaði 348 m² byggingu á lóðinni að Mávahrauni 7, er hin kærða ákvörðun um frekari stækkun hússins var tekin hinn 4. apríl 2007, og kemur málsmeðferð við gerð hinnar fyrri samþykktar því ekki til umfjöllunar í máli þessu. 

Í hinni kærðu ákvörðun frá 4. apríl 2007 felst, eftir þá breytingu sem á henni var gerð 12. desember s.á., að heimiluð er stækkun viðbygginga um 66,3 m².  Er þar aðallega um að ræða geymslu við bílskúr á þeim enda hússins sem fjær er húsi kærenda og hins vegar u.þ.b. 30 m² viðbyggingu við efri hæð er veit að húsi kærenda og er það sú viðbygging sem kærendur telja raska hagsmunum sínum. 

Á umræddu svæði er ekki í gildi deiliskipulag og kusu bæjaryfirvöld að grenndarkynna erindi lóðarhafa Mávahrauns 7.  Verður að ætla að það hafi verið gert á grundvelli undanþáguheimildar 3. mgr. 23. gr. skipulags- og byggingarlaga nr. 73/1997.  Má fallast á með bæjaryfirvöldum að skilyrði hafi verið til að viðhafa þá málsmeðferð, þegar til þess er litið að aðeins sú 30 m² viðbygging við efri hæð hússins að Mávahrauni 7, sem veit að húsi kærenda, getur talist hafa grenndaráhrif er máli skipti við mat á því hvort um verulega breytingu á byggðamynstri sé að ræða.  Er þá einnig litið til þess að hús við götuna standa nokkuð þétt, en nýtingarhlutfall er lágt þar sem baklóðir eru stórar. 

Samkvæmt því sem að framan er rakið verður ekki talið að ógilda beri hin kærðu byggingarleyfi með þeim rökum að málsmeðferð við undirbúning og gerð þeirra hafi verið verulega áfátt.  Hins vegar er sá efnisannmarki á leyfunum að gert er ráð fyrir aðkomu um lóð kærenda að viðbyggingu á efri hæð enda er það niðurstaða úrskurðarnefndarinnar að ekki hafi enn verið gerð breyting á mörkum milli lóðanna 7 og 9 við Mávahraun með lögmætum hætti.  Verður því ekki hjá því komist að fella hið kærða byggingarleyfi úr gildi, en með hliðsjón af meðalhófsreglu 12. gr. stjórnsýslulaga nr. 37/1993 verður leyfið þó aðeins fellt úr gildi að því er varðar viðbyggingu við norðvesturenda efri hæðar hússins að Mávahrauni 7 og veggi er standa inni á lóð kærenda miðað við óbreytt lóðamörk.  Er hins vegar lagt til grundvallar að viðbygging við neðri hæð hafi að stofni til verið samþykkt meðan lóðirnar að Mávahrauni 7 og 9 voru á forræði sama aðila og að hvorki standi málefnaleg rök til þess að fella úr gildi byggingarleyfið hvað hana varði né að því er tekur til bílskúrs og geymslu við suðausturenda hússins, sem þegar hafa verið byggð. 

Fyrir úrskurðarnefndinni hafa kærendur gert þær kröfur að synjað verði um breytingar á Mávahrauni 7 sem knúið geti á um breytingar á Mávahrauni 9 og að veggur á lóðamörkum verði 1,8 metra frá lóðamörkunum sjálfum sem verði hvergi hærri en 1,8 m yfir lóðinni að Mávahrauni 9.  Í ljósi niðurstöðu málsins koma kröfur þessar ekki til umfjöllunar úrskurðarnefndarinnar. 

Uppkvaðning úrskurðar í máli þessu hefur dregist vegna mikils fjölda mála sem skotið hefur verið til úrskurðarnefndarinnar og vegna þess að um tíma var niðurstöðu beðið sáttaumleitana í málinu.  

Úrskurðarorð:

Ákvarðanir skipulags- og byggingarfulltrúans frá 20. desember 2006 og bæjarstjórnar Hafnarfjarðarbæjar frá 27. nóvember 2007 um breytt mörk lóðanna nr. 7 og 9 við Mávahraun eru felldar úr gildi. 

Ákvarðanir skipulags- og byggingarfulltrúans í Hafnarfirði frá 4. apríl 2007 og 12. desember s.á., um að veita leyfi til breytinga á húsinu að Mávahrauni 7 í Hafnarfirði eru felldar úr gildi að því er varðar viðbyggingu á efri hæð norðvesturenda hússins að Mávahrauni 7 og veggi er standa inni á lóð kærenda miðað við óbreytt lóðamörk.  Að öðru leyti stendur hin kærða ákvörðun  frá 4. apríl 2007 óröskuð.

 

__________________________________
Hjalti Steinþórsson

 

______________________________                       ______________________________
    Ásgeir Magnússon                                                            Þorsteinn Þorsteinsson

73/2005 Viðjulundur

Með

Ár 2008, þriðjudaginn 27. maí, kom úrskurðarnefnd skipulags- og byggingarmála saman til fundar í húsnæði nefndarinnar að Skúlagötu 21, Reykjavík.  Mættir voru Hjalti Steinþórsson forstöðumaður, Ásgeir Magnússon héraðsdómari og Þorsteinn Þorsteinsson byggingarverkfræðingur.

Fyrir var tekið mál nr. 73/2005, kæra á samþykkt umhverfisráðs Akureyrarbæjar frá 10. ágúst 2005 um að synja um breytingu á deiliskipulagi lóðar nr. 2 við Viðjulund á Akureyri.

Í málinu er nú kveðinn upp svofelldur

úrskurður:

Með bréfi til úrskurðarnefndar skipulags- og byggingarmála, er barst nefndinni hinn 6. október 2005, kærir Eyvindur G. Gunnarsson hdl., f.h. Ö ehf., Viðjulundi 2, Akureyri þá samþykkt umhverfisráðs Akureyrarbæjar frá 10. ágúst 2005 að synja um breytingu á deiliskipulagi lóðar nr. 2 við Viðjulund.  Lóðin er nú í eigu H ehf.  Hefur greint félag tekið við aðild málsins að sínu leyti.

Gerir kærandi þá kröfu að hin kærða ákvörðun verði felld úr gildi.

Málavextir:  Með bréfi, dags. 1. júlí 2005, óskaði Á f.h. eiganda lóðarinnar nr. 2 við Viðjulund eftir því að umhverfisráð Akureyrarbæjar tæki fyrir umsókn um breytingu á deiliskipulagi lóðarinnar.  Í erindinu kom m.a. fram að núverandi byggingar væru úr sér gengnar og að áformað væri að reisa verslunarhús fyrir matvörumarkað á lóðinni í þeirra stað.  Nýtingaráform væru í beinu samhengi við hefðbundna nýtingu svæðisins fyrir verslun og þjónustu svo og nærliggjandi verslunar- og þjónustufyrirtæki.  Einnig var tekið fram að lögð yrði rík áhersla á góða hönnun hússins, að það félli vel að aðliggjandi byggingum og að tekið yrði mið af nálægð við rólegt og gróið íbúðarhverfi.

Á fundi umhverfissráðs hinn 13. júlí 2005 var erindið tekið fyrir og eftirfarandi bókað:  „Umhverfisráð hafnar erindinu þar sem umbeðin breyting stangast á við gildandi aðalskipulag sbr. grein 4.6 í skipulagsreglugerð og ráðið er ekki tilbúið til að breyta landnotkun í verslunarsvæði m.a. vegna nálægðar við íbúðabyggð og vegna umferðar og umferðaröryggismála.“
Umsækjandi gerði athugasemdir við fyrrgreinda bókun með bréfi, dags. 30. júlí 2005, og óskaði eftir því að erindið yrði tekið fyrir að nýju.  Tók umhverfisráð málið fyrir að nýju á fundi sínum hinn 10. ágúst s.á. þar sem fyrri afstaða ráðsins var ítrekuð og erindinu hafnað. 

Með bréfi, dags. 23. ágúst 2005, óskaði lögmaður kæranda eftir því að ofangreind ákvörðun umhverfisráðs yrði rökstudd og setti skipulags- og byggingarfulltrúi Akureyrarbæjar fram skýringar og rökstuðning umhverfisráðs með bréfi til lögmannsins, dags. 6. september 2005. 

Kærandi skaut greindri ákvörðun umhverfisráðs Akureyrarbæjar frá 10. ágúst 2005 til úrskurðarnefndarinnar svo sem að framan greinir.

Málsrök kæranda: Kærandi byggir m.a. á því að ekki hafi verið gætt jafnræðis svo sem boðið sé í 11. gr. stjórnsýslulaga nr. 37/1993 en einnig sé vísað til 65. gr. stjórnarskrárinnar og 14. gr. mannréttindasáttmála Evrópu.  Landnotkun á lóðinni, skv. gildandi aðalskipulagi, sé sú sama og m.a. við Bónusverslun við Langholt og verslun Byko í Krossaneshaga.  Byggt sé á því, með vísan til jafnræðisreglunnar, að leysa beri úr þessu máli með sama hætti og gert hafi verið í tilviki fyrrgreindra aðila.  Engin efnisleg rök hafi staðið til þess að erindi kæranda hlyti annars konar afgreiðslu en áðurgreind erindi.

Jafnframt hafi verið brotið gegn 12. gr. stjórnsýslulaga.  Heimildir bæjaryfirvalda takmarkist af hinu staðfesta skipulagi og hefðu þau getað náð markmiðum sínum með öðrum hætti en með synjun á erindi kæranda.

Rökstuðningur í bréfi, dags. 6. september 2005, hafi verið ófullnægjandi og vísi kærandi í því sambandi til 22. gr. stjórnsýslulaga.  Telji kærandi að það hafi verið skylda umhverfisráðs að rökstyðja ákvörðunina ítarlega í ljósi þess að hún feli í sér skerðingu á eignarrétti kæranda miðað við staðfest aðalskipulag.  Af þessu leiði að ákvörðunin uppfylli ekki þær kröfur sem gera verði til hennar.

Bæjaryfirvöld hafi heimilað almennan verslunarrekstur á svæðum sem flokkuð séu sem athafnasvæði í gildandi aðalskipulagi og fullyrðing þess efnis að hin umbeðna breyting stangist á við gildandi aðalskipulag fái ekki staðist.  Jafnframt megi ljóst vera að gr. 4.6 í skipulagsreglugerð nr. 400/1998 hafi ekki getað staðið því í vegi að fallist yrði á erindi kæranda en fyrirhuguð landnotkun sé í samræmi við skilgreiningu á viðkomandi landnotkunarflokki í aðalskipulagi Akureyrar.

Hugtakið athafnasvæði sé skilgreint rúmt í Aðalskipulagi Akureyrar 1998-2018 og styðjist skilningur umhverfisráðs á hugtakinu hvorki við aðalskipulagið né aðrar heimildir.  Hugtakið sé víðtækara en verslunar- og þjónustusvæði.  Á athafnasvæðum sé heimilt að reisa verslanir en sérstök verslunar- og þjónustusvæði útiloki þó ekki sjálfstæða heimild lóðareiganda til að nýta lóð sína með þeim hætti sem athafnasvæði heimili.

Það sé meginviðhorf íslensks réttar að ekki megi skýra skipulagsákvæði þröngt og eigi þetta viðhorf sérstaklega við um hagsmuni sem njóti verndar mannréttindaákvæða, sbr. 72. gr. stjórnarskrárinnar og 1. gr. 1. viðauka mannréttindasáttmála Evrópu, sbr. lög nr. 62/1994 um friðhelgi eignarréttarins.

Sjónarmið umhverfisráðs sem lögð séu til grundvallar túlkun á aðalskipulagi séu í engu samræmi við viðurkennd viðhorf um skýringu skipulagsskilmála og engin rök hafi staðið til þess að víkja frá þeim eins og gert hafi verið.

Þá sé á það bent að í niðurstöðu umhverfisráðs sé ekki vísað til neinnar ótvíræðrar lagaheimildar sem réttlætt geti niðurstöðu ráðsins.  Stjórnvöld geti almennt ekki íþyngt borgurum með ákvörðunum sínum nema hafa til þess viðhlítandi heimild í lögum.  Þar sem þessa heimild hafi skort verði að ógilda ákvörðun umhverfisráðs.

Að lokum telur kærandi að þegar horft sé til þess að deilt sé um stjórnarskrárvarinn eignarrétt hans til hagnýtingar fasteignar sinnar verði að fallast á kröfu um ógildingu á ákvörðun ráðsins.

Málsrök Akureyrarbæjar:  Vísað er til þess að umrædd lóð sé skipulögð sem athafnasvæði í Aðalskipulagi Akureyrar 1998-2018 og sé skilningur umhverfisráðs sá að verslanir geti verið á þessum svæðum í tengslum við eða sem hluti af starfsemi sem tengist léttum iðnaði, verkstæðum o.fl.  Ekki sé gert ráð fyrir matvöruverslunum í þessum landnotkunarflokki heldur undir landnotkunarflokknum verslunar- og þjónustusvæði.

Áform kæranda falli því ekki að gildandi aðalskipulagi og nálægð við íbúðarsvæði og umferðaraðstæður mæli gegn því að breyting verði gerð á skilgreiningu á landnotkun svæðisins í aðalskipulagi.

Vísað sé til skilgreiningar á verslunar- og þjónustusvæði í gildandi greinargerð með Aðalskipulagi Akureyrar 1998-2018 sem sé svohljóðandi:  „Verslunar- og þjónustusvæði utan miðsvæða eru táknuð með ljósgulum lit og er í flestum tilfellum um einstakar lóðir eða minni svæði að ræða.  Þar er gert ráð fyrir hverfisverslunum og verslunar- og þjónustustarfsemi sem þjóna ýmist viðkomandi hverfi, bæjarhlutum eða öllum bænum.  Atvinnustarfsemi sem hefur verulega truflandi áhrif á umhverfið er þar óheimil.  Íbúðir eru heimilaðar á efri hæðum þar sem aðstæður leyfa.“  Á svæði því, þar sem leyfð hafi verið verslunarstarfsemi á athafnasvæðisreit í Glerárþorpi, en þar sé um einstakt tilvik að ræða, verði gerð breyting á aðalskipulagi sem nauðsynleg sé til að slík starfsemi geti farið þar fram.  Aðrar upptalningar sem tilteknar séu í kærunni eigi ekki við um matvöruverslanir heldur sérverslanir sem oft séu tengdar annarri athafnastarfsemi, s.s. byggingariðnaði.  Sé starfsemi fyrir matvöruverslun í öllum tilvikum á ljósgulum reit í aðalskipulagi nema í ofangreindu tilfelli og sé það skilningur umhverfisráðs að þar eigi þessi starfsemi heima.

Á árinu 2002 hafi verið gerð aðal- og deiliskipulagsbreyting á hluta af athafnasvæði því sem sé á milli Skógarlundar og Miðhúsabrautar.  Með þeirri breytingu hafi verið tekin stefnumarkandi ákvörðun um að allt svæðið yrði tekið undir íbúðarbyggð í framtíðinni.  Sú stefna að þétta íbúðarbyggð á þessu svæði sé enn í fullu gildi og muni þeirri stefnu áfram vera fylgt.

Um matskennda ákvörðun hafi verið að ræða og geti stjórnvald valið hvaða sjónarmið hafi mest vægi við mat þeirra og eigi þetta sérstaklega við um málefnaleg sjónarmið sveitarstjórna með vísan til sjálfstjórnarréttar þeirra skv. 1. mgr. 78. gr. stjórnarskrárinnar.  Ekki hafi verið gert ráð fyrir þéttingu íbúðarbyggðar á svæði Bónusverslunar í Glerárþorpi.  Af því leiði, með vísan til þeirra fordæma sem kærandi byggi á, að ekki sé um sambærileg mál að ræða, enda hafi önnur sjónarmið haft meira vægi í þeim ákvörðunum.

Gert hafi verið ráð fyrir þéttingu íbúðarbyggðar á svæðinu skv. aðalskipulagi og sé svæðið merkt íbúðarbyggð í drögum að aðalskipulagi.  Ákvörðunin geti því ekki talist brot á meðalhófsreglu þar sem engin önnur vægari leið hafi verið fær í tilviki kæranda.  Ákvörðun, sem augljóslega sé ekki til þess fallin að ná því markmiði sem að sé stefnt, sé ólögmæt.

Því sé vísað á bug að ákvörðunin hafi ekki verið reist á lögum enda sé hún fyrst og fremst byggð á landnotkun samkvæmt aðalskipulagi, sem byggi á 1. gr. sbr. og 16. gr. skipulags- og byggingarlaga nr. 73/1997.  Þá byggi ákvörðunin á stefnu bæjarstjórnar sem hafi samþykkt skipulagið.

———

Færð hafa verið fram ítarlegri rök í málinu sem ekki verða rakin hér en úrskurðarnefndin hefur haft þau öll til hliðsjónar við úrlausn málsins.

Niðurstaða:  Í máli þessu er kærð sú ákvörðun bæjaryfirvalda að synja um að breyta deiliskipulagi fyrir lóð kæranda að Viðjulundi 2, Akureyri.

Í Aðalskipulagi Akureyrar 1998-2018, sem í gildi var þegar hin kærða ákvörðun var tekin, fellur lóð kæranda undir landnotkunarflokkinn athafnasvæði.  Er athafnasvæði skilgreint svo í greinargerð aðalskipulagsins:  „Þar er hvers kyns atvinnustarfsemi sem ekki hefur verulega truflandi áhrif á umhverfi sitt. Þar má gera ráð fyrir léttum iðnaði, vörugeymslum, verkstæðum, verslun, skrifstofum, þjónustufyrirtækjum og stofnunum.  Íbúðir eru ekki heimilaðar nema húsvarðaríbúðir í undantekningartilvikum.“ 

Á umræddu svæði er í gildi deiliskipulag frá árinu 1989 fyrir iðnaðar- og verslunarsvæði við Lund.  Á árinu 2002 var gerð breyting á aðal- og deiliskipulagi svæðisins í þá veru að landnotkun á vesturhluta reits norðan Furulundar var breytt úr athafnasvæði í íbúðarsvæði en landnotkun á lóðinni nr. 2 við Viðjulund hélst óbreytt.

Sveitarstjórnir hafa skipulagsvald innan lögsagnarmarka viðkomandi sveitarfélags samkvæmt 2. mgr. 3. gr. skipulags- og byggingarlaga nr. 73/1997, en við beitingu þess valds verður að gæta að ýmsum meginreglum stjórnsýsluréttarins, svo sem meðalhófs- og jafnræðisreglu.  Þá verður að hafa í huga markmið skipulags- og byggingarlaga sem tíunduð eru í 1. gr. laganna, en í 4. mgr. þess ákvæðis er tekið fram að tryggja skuli réttaröryggi í meðferð skipulags- og byggingarmála þannig að réttur einstaklinga og lögaðila verði ekki fyrir borð borinn þótt hagur heildarinnar sé hafður að leiðarljósi.

Úrskurðarnefndin telur að skilgreining Aðalskipulags Akureyrar 1998-2018 á landnotkun  athafnasvæða standi því ekki í vegi að unnt hefði verið að fallast á umsókn kæranda um breytingu á deiliskipulagi á lóð hans.  Sú túlkun bæjaryfirvalda að verslanir geti einungis verið á þessum svæðum, í tengslum við eða sem hluti af starfsemi sem tengd er léttum iðnaði, verkstæðum o.fl., þykir hvorki eiga sér stoð í fyrrgreindri skilgreiningu aðalskipulags né gr. 4.6 í skipulagsreglugerð nr. 400/1998 um athafnasvæði, sem er raunar mjög almennt orðuð.  Þá verður ekki byggt á tilgreindri breytingu á aðal- og deiliskipulagi enda tók sú breyting ekki til lóðar kæranda og gat því ekki vikið til hliðar rétti hans samkvæmt þeim skilmálum sem um lóð hans giltu. 

Umhverfisráð færði fram rök fyrir hinni kærðu ákvörðun þegar erindi kæranda kom til afgreiðslu í ráðinu.  Leiðir af ákvæði 22. gr. stjórnsýslulaga nr. 37/1993, og af eðli máls, að rökstuðningur ráðsins verður að vera haldbær, en í hinu umdeilda tilviki synjaði umhverfisráð umsókn kæranda með rökum sem úrskurðarnefndin telur að fái ekki staðist.  Var rökstuðningur fyrir hinni kærðu ákvörðun því ekki viðhlítandi hvað skipulagsforsendur varðar og þykir sá annmarki eiga að leiða til ógildingar. 

Uppkvaðning úrskurðar í máli þessu hefur dregist verulega vegna mikils fjölda mála sem skotið hefur verið til úrskurðarnefndarinnar.

Úrskurðarorð:

Felld er úr gildi ákvörðun umhverfisráðs Akureyrarbæjar frá 10. september 2005 um að synja erindi kæranda um breytingu á deiliskipulagi lóðar nr. 2 við Viðjulund, Akureyri.

 

____________________________________
Hjalti Steinþórsson

 

______________________________               _______________________________
Ásgeir Magnússon                                                   Þorsteinn Þorsteinsson 

 

27/2008 Traðarland

Með

Ár 2008, miðvikudaginn 21. maí, kom úrskurðarnefnd skipulags- og byggingarmála saman til fundar í húsnæði nefndarinnar að Skúlagötu 21 í Reykjavík.  Mættir voru Hjalti Steinþórsson forstöðumaður, Ásgeir Magnússon héraðsdómari og Þorsteinn Þorsteinsson byggingarverkfræðingur.

Fyrir var tekið mál nr. 27/2008, kæra á ákvörðun borgarráðs Reykjavíkur frá 22. febrúar 2007 um að samþykkja breytingu á deiliskipulagi vegna íþróttasvæðis Víkings að Traðarlandi 1, Reykjavík, sem gerir m.a. ráð fyrir gervigrasvelli, heimild til að girða af svæðið og reisa flóðlýsingarmöstur.

Í málinu er nú kveðinn upp svofelldur

úrskurður: 

Með bréfi til úrskurðarnefndar skipulags- og byggingarmála, dags. 4. apríl 2008, er barst nefndinni hinn 11. sama mánaðar, kærir Ragnar Aðalsteinsson hrl., f.h. Þ og H, Traðarlandi 10, D og T, Traðarlandi 2, M og D, Traðarlandi 4, J og J Traðarlandi 8 og E og Á, Traðarlandi 16, Reykjavík, þá ákvörðun borgarráðs Reykjavíkur frá 22. febrúar 2007 að samþykkja breytingu á deiliskipulagi vegna íþróttasvæðis Víkings að Traðarlandi 1, Reykjavík, sem gerir m.a. ráð fyrir gervigrasvelli, heimild til að girða af svæðið og reisa flóðlýsingarmöstur.  Gera kærendur þá kröfu að hin kærða deiliskipulagsbreyting verði felld úr gildi.

Málsatvik og rök:  Hinn 18. október 2006 samþykkti skipulagsráð Reykjavíkur að auglýsa til kynningar tillögu að breytingu á deiliskipulagi vegna íþróttasvæðis Víkings að Traðarlandi 1.  Gerði tillagan ráð fyrir nýjum upplýstum gervigrasvelli með sex ljósamöstrum á suðurhluta svæðisins og að malarvelli er fyrir er á svæðinu yrði breytt í grasæfingasvæði.  Þá var gert ráð fyrir 85 nýjum álagsbílastæðum á opnu svæði, norðaustan við íþróttahús sem þar er fyrir.

Á kynningartíma tillögunnar bárust athugasemdir við hana frá nokkrum aðilum, þ.á.m. frá kærendum í máli þessu.  Borgarráð samþykkti síðan breytingartillöguna hinn 22. febrúar 2007 en bæjarstjórn Kópavogs hafði samþykkt hana fyrir sitt leyti hinn 8. febrúar 2007.  Var þeim sem gert höfðu athugasemdir við hina auglýstu tillögu sent bréf með svörum við athugasemdum og var þeim kynntur réttur til þess að kæra ákvörðunina innan mánaðar frá birtingu auglýsingar í B-deild Stjórnartíðinda um gildistöku tillögunnar. 

Deiliskipulagsbreytingin var send Skipulagsstofnun 26. febrúar 2007 og gerði hún athugasemdir við form tillögunnar og framsetningu.  Að loknum lagfæringum tilkynnti Skipulagsstofnun í bréfi, dags. 8. júní 2007, að hún gerði ekki athugasemdir við að gildistaka hinnar samþykktu deiliskipulagsbreytingar yrði auglýst í B-deild og birtist auglýsingin hinn 14. júní 2007.  Hafa kærendur nú skotið hinni umdeildu deiliskipulagsákvörðun til úrskurðarnefndarinnar svo sem að framan greinir.

Kærendur telja að form- og efnisannmarkar á hinni kærðu ákvörðun eigi að leiða til ógildingar hennar og að taka eigi kæru þeirra til efnismeðferðar á grundvelli 28. gr. stjórnsýslulaga nr. 37/1993 þrátt fyrir að hún hafi borist að liðnum kærufresti.

Meðferð og afgreiðsla hinnar kærðu ákvörðunar hafi tekið afar langan tíma, en tæplega fjórir mánuðir hafi liðið frá því að kærendum var tilkynnt um kæruheimild og þar til kærufrestur hafi byrjað að líða.  Á þessum mánuðum hafi kærendur lagt sig fram um að fylgjast með gangi málsins enda hafi þeir haft fullan hug á að nýta sér kæruheimildina.  Þó hafi farið svo að auglýsingin í Stjórnartíðindum hafi farið framhjá kærendum og þeim hafi ekki orðið kunnugt um gildistökuna fyrr en að liðnum kærufresti.  Hafa verði í huga í þessu sambandi að kærendum hafi ítrekað verið bent á upplýsingavef skipulags- og byggingarsviðs í tilefni af fyrirspurnum þeirra um afdrif málsins, nánar tiltekið þann hluta vefsins er beri yfirskriftina „Nýlega samþykktar skipulagsáætlanir“.  Þessum vef hafi þeir fylgst náið með í samræmi við leiðbeiningar borgaryfirvalda.  Af óljósum orsökum, líklega fyrir mistök borgarstarfsmanna, hafi breytingin hins vegar ekki birst undir þessum lið, heldur undir liðnum „Mál í vinnslu“ og hafi enn svo verið hinn 20. september 2007.

Ljóst sé að hinn langi tími sem það hafi tekið borgaryfirvöld að bregðast við athugasemdum Skipulagsstofnunar hafi gert það að verkum að kærendum hafi reynst afar erfitt að fylgjast með gangi málsins.  Minni kærendur á málshraðareglu 9. gr. stjórnsýslulaga og þá sérstaklega á 3. mgr. greinarinnar er kveði á um að stjórnvaldi sé skylt að skýra aðila máls frá því þegar fyrirsjáanlegt sé að afgreiðsla máls muni tefjast og upplýsa um ástæður tafarinnar og hvenær ákvörðunar sé að vænta.  Kærendum hafi ekki verið skýrt frá þeirri miklu töf sem orðið hafi á málinu.  Því megi halda fram að góðir stjórnsýsluhættir hefðu átt að leiða til þess að þeim væri send tilkynning við upphaf kærufrests um kæruheimild og kæruleiðbeiningar.

Ennfremur hafi rangar upplýsingar verið birtar á upplýsingavef skipulags- og byggingarsviðs. Þótt kærendum sé ljóst að upplýsingar á slíkum vef geti ekki komið í stað auglýsingar í B-deild Stjórnartíðinda breyti það ekki því að stjórnvaldið hafi vísað kærendum ítrekað á téðan upplýsingavef þegar leitað hafi verið upplýsinga um gang málsins.  Hafa verði hér í huga leiðbeiningarskyldu stjórnvalda skv. 7. gr. stjórnsýslulaga og þá staðreynd að borgaryfirvöldum hafi verið ljós sú ætlun kæranda að kæra ákvörðunina.

Af framangreindu megi vera ljóst að ástæður þess að kæra hafi ekki borist innan lögbundins frests verði einkum raktar til seinagangs í málsmeðferð borgaryfirvalda og rangra og villandi upplýsinga, m.ö.o. til atvika er snerti stjórnvaldið. Ótækt sé að réttaröryggi kærenda skerðist vegna vinnubragða stjórnvalda.  Verði að telja að skilyrði 1. töluliðar 1. mgr. 28. gr. stjórnsýslulaga eigi hér við, þ.e. að afsakanlegt sé að kæra hafi ekki borist innan kærufrests.

Jafnframt telji kærendur að síðara skilyrði 1. mgr. 28. gr. stjórnsýslulaga, þ.e. að veigamiklar ástæður mæli með því að kæran verði tekin til meðferðar, sé uppfyllt í máli þessu

Kærendur búi í næsta nágrenni við skipulagssvæðið.  Eins og ljóst sé af athugasemdum þeim sem nágrannar hafi sent til borgaryfirvalda vegna málsins sé um að ræða miklar breytingar á nærumhverfi heimila þeirra.  Samkvæmt skipulaginu sé gert ráð fyrir nýjum gervigrasvelli á svæðinu, ásamt háum girðingum og flóðlýsingu á 18 metra háum möstrum, sem muni hafa mikil áhrif á hið rólega svæði í Fossvogsdal.  Þá muni bílastæðum á svæðinu fækka um 200 en umferð aukast gríðarlega og sé fyrirsjáanlegt að þetta valdi ómældum óþægindum fyrir nágranna.

Kærendum sé ekki skylt að þola slíkar breytingar á nærumhverfi sínu sem gert sé ráð fyrir í deiliskipulagsbreytingunni.  Með henni sé bæði vegið að friðhelgi einkalífs þeirra og heimilis svo og vernd eignarréttar þeirra.  Það aukna ónæði sem muni fylgja breytingunum hafi í för með sér að svefnró í hverfinu minnki, einkum í húsunum við Traðarland.  Þeim friði sem íbúarnir eigi rétt á verði útrýmt.  Jafnframt muni íbúunum í húsunum við Traðarland ekki nýtast húsin og lóðirnar með sama hætti og áður og með því sé vernd eignarréttinda þeirra skert og hafi það í för með sér fjárhagslegt tjón fyrir eigendur fasteignanna.

Benda megi auk þess á að sé ekki tekið við kæru þessari, þrátt fyrir að kærufrestur sé liðinn, sé hætta á því að skipulagsyfirvöld nýti sér þær aðferðir að draga afgreiðslu mála og veita villandi upplýsingar til þess að gera borgurum erfiðara um vik að kæra ákvarðanir.  Þannig væri sveitarstjórnum mögulegt að draga afgreiðslu erfiðra og umdeildra mála en birta auglýsingu síðan þegar líklegt sé að hún fari framhjá þeim sem í hlut eigi.  Þegar ástæður þess að kæra hafi ekki borist innan tilskilins frests megi rekja til stjórnvalds, líkt og í þessu máli, verði að telja að mikilvægt sé að játa nægilegt svigrúm til þess að tryggja réttaröryggi borgaranna.

Af þessu megi vera ljóst að um mikilsverða og verðmæta hagsmuni sé að ræða fyrir kærendur og því verði að telja að skilyrðið um að veigamiklar ástæður mæli með því að kæran verði tekin til meðferðar sé uppfyllt en ekki sé liðinn sá ársfrestur sem mælt sé fyrir um í 2. mgr. 28. gr. stjórnsýslulaga.

_ _ _

Úrskurðarnefndin mun í þessum úrskurði einungis taka afstöðu til þess hvort kæra í málinu verði tekin til efnismeðferðar þótt hún hafi borist að liðnum kærufresti.  Þykir því ekki ástæða til að rekja rök kærenda er snerta efni og form hinnar kærðu ákvörðunar.

Niðurstaða:  Hin kærða deiliskipulagsbreyting var samþykkt í borgarráði hinn 22. febrúar 2007.  Í kjölfar þess mun þeim sem gert höfðu athugasemdir við skipulagstillöguna hafa verið tilkynnt um samþykkt hennar og leiðbeint um kærurétt og kærufrest.  Tók skipulagsbreytingin gildi með birtingu auglýsingar þar um í B-deild Stjórnartíðinda hinn 14. júní 2007. 

Kærufrestur til úrskurðarnefndarinnar er einn mánuður samkvæmt 5. mgr. 8. gr. skipulags- og byggingarlaga nr. 73/1997 og telst sá frestur frá dagsetningu opinberrar birtingar ákvörðunar þegar um hana er að ræða.  Rann kærufrestur vegna hinnar umdeildu ákvörðunar út mánudaginn 16. júlí 2007, að teknu tilliti til útreiknings frests skv. 8. gr. stjórnsýslulaga nr. 37/1993.  Kæra í máli þessu barst úrskurðarnefndinni 11. apríl 2008 þegar um sjö mánuðir og þrjár vikur voru liðnar frá lokum kærufrests.  Telja kærendur að taka skuli mál þetta til meðferðar að liðnum kærufresti þar sem efnisskilyrði 1. og 2. tl. 28. gr. stjórnsýslulaga eigi hér við enda afsakanlegt að kæran hafi ekki borist fyrr og veigamiklar ástæður, er varði hagsmuni kærenda og góða stjórnsýsluhætti, mæli með því.

Í 1. mgr. 28. gr. stjórnsýslulaga er sett fram sú meginregla að vísa skuli kæru frá berist hún að liðnum kærufresti.  Kærendur skírskota hins vegar til 1. og 2. tl. greinarinnar er fela í sér undantekningu frá fyrrnefndri meginreglu en hana ber að túlka þröngt samkvæmt viðteknum lögskýringarsjónarmiðum. 

Að mati úrskurðarnefndarinnar verður það ekki talið afsakanlegt í skilningi 1. tl. 1. mgr. 28. gr. stjórnsýslulaga að kæra berist að liðnum kærufresti sökum þess að lögboðin opinber birting ákvörðunar sem kæra skal fari framhjá kæranda.  Á þessi ályktun stoð í 2. mgr. 8. gr. laga nr. 15/2005 um Stjórnartíðindi og Lögbirtingablað þar sem kveðið er á um að birt fyrirmæli bindi alla frá og með deginum eftir útgáfudag þeirra Stjórnartíðinda þar sem fyrirmælin voru birt.  Öndverð niðurstaða væri til þess fallin að skapa réttaróvissu og draga úr þeirri festu sem opinberri birtingu er ætlað að skapa. 

Þá verður ekki fallist á að þær ástæður séu fyrir hendi í málinu að réttlætanlegt sé að taka það til efnismeðferðar að liðnum kærufresti á grundvelli 2. tl. 28. gr. stjórnsýslulaga.  Í kærumáli þessu er tekist á um hagsmuni einstakra fasteignaeigenda á skipulagssvæði, eins og oftast nær er um að ræða í kærumálum vegna skipulagsákvarðana, og þótt taka megi undir það með kærendum að stjórnsýsla hafi mátt betur fara í samskiptum borgaryfirvalda við þá verður það ekki talið geta leitt til þess að málið verði tekið til efnismeðferðar að löngu liðnum kærufresti.

Þá mælir það gegn því að beita umræddum undanþáguákvæðum frá kærufresti að fleiri en kærendur eiga hagsmuna að gæta um hina kærðu deiliskipulagsákvörðun og leiða rétt sinn af henni.  Hafa verður og í huga að þar sem málskot til æðra stjórnvalds er frjálst, en kæruleið ekki skyldubundin, eiga aðilar þess ávallt kost að leita til dómstóla í því skyni að verja lögmæta hagsmuni sína.

Af framangreindum sjónarmiðum virtum telur úrskurðarnefndin ekki heimilt að víkja frá kærufresti á grundvelli 28. gr. stjórnsýslulaga eins og hér stendur á og verður málinu því vísað frá nefndinni.

Úrskurðarorð:

Kærumáli þessu er vísað frá úrskurðarnefndinni.

 

 

__________________________
 Hjalti Steinþórsson

 

 

_____________________________       ___________________________
          Ásgeir Magnússon                                   Þorsteinn Þorsteinsson

 

 

 

 
   

 

116/2007 Esjuberg

Með

Ár 2008, fimmtudaginn 8. maí, kom úrskurðarnefnd skipulags- og byggingarmála saman til fundar í húsnæði nefndarinnar að Skúlagötu 21 í Reykjavík.  Mætt voru Hjalti Steinþórsson forstöðumaður, Þorsteinn Þorsteinsson byggingarverkfræðingur og Aðalheiður Jóhannsdóttir dósent. 

Fyrir var tekið mál nr. 116/2007, kæra á þeirri afgreiðslu skipulagsráðs Reykjavíkur frá 1. ágúst 2007 að synja um leyfi til að reisa tvílyft bjálkahús er notað yrði sem gistiheimili að Esjubæ í landi Hofs I á Kjalarnesi.

Í málinu er nú kveðinn upp svofelldur

úrskurður:

Með bréfi til úrskurðarnefndar skipulags- og byggingarmála, dags. 3. september 2007, er barst úrskurðarnefndinni 10. sama mánaðar kæra S og S f.h. Gestahús cottages.is, þá ákvörðun skipulagsráðs Reykjavíkur frá 1. ágúst 2007 að synja um leyfi til að byggja tvílyft bjálkahús sem notað yrði sem gistiheimili að Esjubæ í landi Hofs I á Kjalarnesi.  Afgreiðsla skipulagsráðs var staðfest í borgarráði hinn 2. ágúst 2007.
 
Í máli þessu er kærð afgreiðsla skipulagsráðs frá 1. ágúst 2007 á umsókn kæranda og farið fram á að umsóknin verði tekin til réttmætrar og jákvæðrar afgreiðslu.  Skilja verður kröfugerð kæranda svo að krafist sé ógildingar á hinni kærðu ákvörðun skipulagsráðs enda hefur úrskurðarnefndin hvorki boðvald um meðferð og afgreiðslu mála hjá skipulags- og byggingaryfirvöldum né ákvörðunarvald um skipulag.

Málavextir:  Forsaga málsins er sú að á fundi skipulagsfulltrúa hinn 11. nóvember 2005 var tekið fyrir erindi Sigurjóns Benediktssonar og Snædísar Gunnlaugsdóttur þar sem spurt var hvort leyft yrði að reisa tvílyft einbýlishús úr timbri að Esjubæ í landi Hofs á Kjalarnesi.  Var málið afgreitt með svohljóðandi bókun:  „Neikvætt með vísan til umsagnar skipulagsfulltrúa, dags. 11.11. 05.“  Í umsögn skipulagsfulltrúa kom m.a. fram að samkvæmt Aðalskipulagi Reykjavíkur 2001-2024 væri hvorki gert ráð fyrir fjölgun sumarhúsa né heilsárshúsum á svæðinu.

Hinn 17. júlí 2007 var tekin fyrir á fundi byggingarfulltrúa umsókn S og S frá 10. júlí 2007 um leyfi til að byggja tvílyft bjálkahús á steyptum grunni að Esjubæ í landi Hofs I á Kjalarnesi sem notað yrði sem gistiheimili.  Var afgreiðslu málsins frestað og vísað til athugasemda á umsóknarblaði og því vísað til umsagnar skipulagsstjóra er vísaði því áfram til skipulagsráðs.

Hinn 19. júlí 2007 barst skipulags- og byggingarsviði Reykjavíkur bréf, dags. 26. júní s.á. vegna framlagðrar umsóknar og er umsækjandi þar tilgreindur S f.h. hlutafélagsins Gestahús cottages.is ehf.  Er í bréfinu gerð nánari grein fyrir áformum umsækjenda um byggingar í landi Hofs I.

Á fundi skipulagsráðs hinn 1. ágúst 2007 var umsókn kæranda tekin fyrir og lögð fram umsögn skipulags- og byggingarsviðs, dags. 11. nóvember 2005, vegna fyrri afgreiðslu líkt og segir í bókun.  Var umsókninni hafnað með svohljóðandi bókun:  „Synjað með vísan til fyrri afgreiðslna málsins.“  Hefur kærandi kært þá synjun svo sem að framan greinir.

Málsrök kæranda:  Kærandi bendir á að framlögð umsókn sé frá öðrum lögaðila en fyrri umsókn sem vísað hafi verið til við afgreiðslu málsins.  Þó umræddur lögaðili sé alfarið í eigu sömu aðila sé umsóknin allt annars eðlis og sérstaklega miðuð við að hún falli að aðalskipulagi borgarinnar.  Sótt sé um rekstur ferðaþjónustu og hestaleigu með skógrækt og uppgræðslu lands að markmiði og falli umsóknin vel að fyrirhugaðri landnotkun skv. aðalskipulagi hvort sem miðað sé við skilgreiningu á „græna treflinum“ eða landbúnaðarnotkun.

Ferðaþjónusta og hestaleiga með skógrækt á þessum stað á Kjalarnesi tengist ágætlega markmiðum um útivist, skjólrækt og athafnir í græna treflinum og sé vísað til Svæðisskipulags 2024 á bls. 16 í því sambandi þar sem fram komi að græni trefilinn sé útivistarsvæði, tengt byggðinni, og megi ekki rugla því saman við ósnorta náttúru.  Ekki sé um ósnorta náttúru að ræða á þessu svæði en landið hafi verið beitarland Kjalnesinga og heyskapur stundaður á spildunum þar í áratugi.

Málsrök Reykjavíkurborgar:  Af hálfu borgaryfirvalda er þess krafist að kröfum kæranda í máli þessu verði hafnað og að synjun skipulagsráðs verði staðfest.

Fram komi í umsögn skipulagsfulltrúa, dags. 11. nóvember 2005, að landnotkun á umræddu svæði samkvæmt Aðalskipulagi Reykjavíkur 2001-2024 sé skilgreind sem opið svæði og sé landið jafnframt innan græna trefilsins, en um hann gildi sérstakar reglur er varði mannvirki.  Um uppbyggingu sumarhúsa á svæðinu segi í aðalskipulagi:  „Ekki er gert ráð fyrir fjölgun sumarhúsa á svæðinu en viðhalda má og endurnýja núverandi sumarhús.  Með því er átt við að lagfæra má hús eða endurbyggja ný af sambærilegri gerð og eldri hús.“  Heimilt sé því að reisa hús af sambærilegri stærð fyrir það sem nú sé á lóðinni en ekki sé gert ráð fyrir fjölgun sumarhúsa og því síður heilsárshúsa.

Niðurstaða:  Í máli þessu er deilt um lögmæti þeirrar ákvörðunar skipulagsráðs frá 1. ágúst 2007 að synja um heimild til byggingar tvílyfts húss á steyptum grunni til reksturs gistiheimilis að Esjubæ í landi Hofs I á Kjalarnesi.  Var umsókn kæranda synjað með vísan til fyrri afgreiðslu málsins, en hinn 11. nóvember 2005 hafði fyrirspurn eigenda Gestahús cottages. is ehf. um byggingu tvílyfts einbýlishúss á sama svæði verið afgreidd neikvætt með vísan til umsagnar skipulagsfulltrúa.

Af gögnum málsins verður ekki annað ráðið en að afgreiðsla skipulagsfulltrúa, dags. 11. nóvember 2005, hafi einungis falið í sér afstöðu hans til fyrirspurnar um það hvort leyfi fengist fyrir tilteknum framkvæmdum.  Svar við fyrirspurn verður ekki lagt að jöfnu við afgreiðslu formlegrar byggingarleyfisumsóknar sem tilskildir uppdrættir og hönnunargögn fylgja.  Þar af leiðandi var afgreiðsla skipulagsfulltrúa á fyrra erindi ekki lokaákvörðun sem bindur enda á meðferð máls og var því ekki rétt að líta til hennar sem bindandi niðurstöðu við afgreiðslu þeirrar umsóknar sem hin umdeilda ákvörðun varðar. 

Á svæði því sem um ræðir er ekki í gildi deiliskipulag en samkvæmt Aðalskipulagi Reykjavíkur 2001-2024 er landnotkun umrædds svæðis opið svæði til sérstakra nota. Í greinargerð skipulagsins segir að á slíkum svæðum sé gert ráð fyrir útivistariðkun af ýmsum toga og mannvirkjagerð í tengslum við útivist á svæðinu, sbr. gr. 4.12 í skipulagsreglugerð nr. 400/1998.  Þá er umrætt svæði á hinum svonefnda græna trefli en innan hans er ekki gert ráð fyrir byggð en þó má samkvæmt greinargerð aðalskipulagsins gera ráð fyrir mannvirkjum er tengjast almennri frístundaiðju og útivist á svæðinu.  Ekki er gert ráð fyrir fjölgun sumarhúsa á svæðinu en viðhalda má og endurnýja núverandi sumarhús.
 
Eins og að framan greinir var sótt um leyfi til byggingar gistiheimilis með umsókn þeirri sem synjað var með hinni kærðu ákvörðun.  Þá kom fram í bréfi kæranda vegna umsóknarinnar að sótt væri um leyfi til að reisa tvílyft timburhús til reksturs ferðaþjónustu og var jafnframt tilgreind gisting, hestaferðir o.fl.  Ætluð not fasteignarinnar voru því önnur en verið hafði í fyrra erindi og bar nauðsyn til þess að tekin yrði afstaða til þess og það rökstutt með fullnægjandi hætti hvort hið nýja erindi kæranda samræmdist ákvæðum aðalskipulags um landnotkun.  Telur úrskurðarnefndin að skort hafi á að skipulagsráð rannsakaði málið af sjálfsdáðum með viðunandi hætti og var því eigi gætt ákvæða 10. gr. stjórnsýslulaga nr. 37/1993 um rannsókn máls auk þess sem rökstuðningi var áfátt þegar hin kærða ákvörðun var tekin, sbr. 2. mgr. 39. gr. skipulags- og byggingarlaga nr. 73/1997.  Þykir undirbúningi og rökstuðningi fyrir hinni kærðu ákvörðun svo verulega áfátt að leiða eigi til ógildingar hennar.

Úrskurðarorð:

Synjun skipulagsráðs Reykjavíkur frá 1. ágúst 2007 á umsókn kæranda um byggingarleyfi í landi Hofs I á Kjalarnesi er felld úr gildi. 

 

____________________________________
Hjalti Steinþórsson

 

______________________________         _______________________________
Aðalheiður Jóhannsdóttir                                  Þorsteinn Þorsteinsson

28/2005 Álfaskeið

Með

Ár 2008, fimmtudaginn 8. maí, kom úrskurðarnefnd skipulags- og byggingarmála saman til fundar í húsnæði nefndarinnar að Skúlagötu 21, Reykjavík.  Mætt voru Hjalti Steinþórsson forstöðumaður, Þorsteinn Þorsteinsson byggingarverkfræðingur og Aðalheiður Jóhannsdóttir dósent.

Fyrir var tekið mál nr. 28/2005, kæra á ákvörðun skipulags- og byggingarráðs Hafnarfjarðar frá 1. mars 2005 um að synja umsókn um skiptingu eignar að Álfaskeiði 127, matshluta 0201, í tvo eignarhluta. 

Í málinu er nú kveðinn upp svofelldur

úrskurður:

Með bréfi til úrskurðarnefndar skipulags- og byggingarmála, dags. 5. apríl 2005, er barst nefndinni hinn 6. sama mánaðar, kærir S, Álfaskeiði 127, Hafnarfirði þá ákvörðun skipulags- og byggingarráðs Hafnarfjarðar frá 1. mars 2005 að synja um leyfi til að skipta eign að Álfaskeiði 127, matshluta 0201, í tvær séreignir. 

Gerir kærandi þá kröfu að hin kærða ákvörðun verði felld úr gildi.  

Málavextir og rök:  Á lóðinni að Álfaskeiði 127 stendur tvíbýlishús og bílskúr.  Skiptist fasteignin í tvo matshluta, 0101 og 0201 og er kærandi eigandi síðargreinds hluta. 

Á fundi skipulags- og byggingarráðs Hafnarfjarðar hinn 3. febrúar 2004 var tekin fyrir umsókn kæranda um leyfi til að fá að loka stigaopi í fyrrnefndu húsi og skipta á þann veg matshluta 0201 í tvær séreignir, þannig að í húsinu yrðu þrjár íbúðir.  Eftir nokkra umfjöllun bæjaryfirvalda var erindinu hafnað.  Í kjölfar þess lagði kærandi fram nýja og breytta umsókn og fór fram á endurupptöku málsins.

Á fundi skipulags- og byggingarráðs hinn 1. mars 2005 var erindið afgreitt með svohljóðandi bókun:  „Skipulags- og byggingarráð synjar erindinu, þar sem hér er um að ræða einbýlishúsahverfi, og lóðaleigusamningur gerir ráð fyrir einni íbúð með leyfi fyrir aukaíbúð, sem þegar hefur verið veitt leyfi fyrir.  Þótt ekki liggi fyrir deiliskipulag af hverfinu, má gera ráð fyrir að íbúar aðliggjandi einbýlishúsa hafi gert ráð fyrir að í henni yrði eingöngu um einbýlishús að ræða, en þriggja íbúða hús má að mati ráðsins túlka sem fjölbýlishús.  Enn fremur rúmast bílastæði illa innan lóðarinnar, nær öll lóðin framan við húsið yrði bílastæði og stækka þyrfti innkeyrsluna til muna.  Það er mat ráðsins að þetta rýri gæði götunnar og því beri að synja erindinu.“   Var greind fundargerð skipulags- og byggingarráðs lögð fram á fundi bæjarstjórnar hinn 8. mars s.á.

Hefur kærandi skotið framangreindri afgreiðslu til úrskurðarnefndarinnar eins og áður greinir.

Af hálfu kæranda er m.a. tekið fram að með beiðni um samþykkt íbúðar á neðri hæð sé aðeins verið að óska staðfestingar á því sem verið hafi um langt skeið og engar athugasemdir hafi verið gerðar við.  Þegar kærandi hafi keypt íbúð sína hafi henni verið skipt þannig að á efri hæð hafi verið íbúð og á neðri hæð fjögur einstaklingsherbergi með sérinngangi ásamt baðherbergi, geymslu, þvottahúsi og eldhúsi.  Ekki hafi verið innangengt milli íbúðar á efri hæð og sérherbergja á neðri hæð, sem hafi verið í útleigu um nokkurt skeið.

Hæglega rúmist þrjár íbúðir í húsinu en birt flatarmál þess sé 396,2 m².  Bílastæði hússins séu öll fyrir framan það og ekki sé vitað til þess að gerðar hafi verið athugasemdir af hálfu bæjaryfirvalda um fyrirkomulag vegna þessa.  Ætla megi að fyrri nýting hússins hafi kallað á mun fleiri bílastæði við húsið en áætlanir kæranda geri nú ráð fyrir.  Við Álfaskeið séu mörg fjölbýlishús og hverfið mjög þéttbýlt.  Fjarstæðukennt sé að halda fram að gæði hverfisins rýrni vegna framkominnar beiðni.  Þá hafi nágrannar ekki gert athugasemdir við að í húsinu séu þrjár íbúðir.

Bæjaryfirvöld Hafnarfjarðar benda á að um sé að ræða einbýlishúsalóð í íbúðarhverfi á svæði þar sem ekki er í gildi deiliskipulag.  Samkvæmt gildandi lóðaleigusamningi skuli reisa eitt íbúðarhús með bílageymslu fyrir einn bíl á lóðinni.  Ein aukaíbúð hafi verið leyfð í kjallara hússins og óleyfilegt sé að bæta við fleiri íbúðum.

Niðurstaða:  Í máli því sem hér er til úrlausnar er kærð sú ákvörðun skipulags- og byggingarráðs Hafnarfjarðar frá 1. mars 2005 að synja um byggingarleyfi til að skipta séreign að Álfaskeiði 127, matshluta 0201, í tvær séreignir. 

Samkvæmt ákvæðum skipulags- og byggingarlaga nr.73/1997 skal sveitarstjórn afgreiða byggingarleyfisumsóknir, sbr. t.d. 2. mgr. 38. gr., 2. mgr. 39. gr. og 1. mgr. 43. gr. tilvitnaðra laga.  Sveitarstjórnum er þó heimilt skv. 4. mgr. 40. gr. laganna að víkja frá ákvæðum þeirra um meðferð umsókna um byggingarleyfi með sérstakri samþykkt sem staðfest skal af ráðherra. 

Fundargerð skipulags- og byggingarráðs frá 1. mars 2005, þar sem bókað var um hina kærðu ákvörðun, var lögð fram á fundi bæjarstjórnar hinn 8. mars s.á. en ekki verður séð að hin umdeilda afgreiðsla hafi verið staðfest í bæjarstjórn. 

Þar sem ekki liggur fyrir að á umræddum tíma hafi verið í gildi samþykkt, staðfest af ráðherra, um að fela skipulags- og byggingarráði Hafnarfjarðar lokaákvörðunarvald um afgreiðslu byggingarleyfa hefur hin kærða ákvörðun ekki hlotið lögboðna meðferð samkvæmt skipulags- og byggingarlögum þar sem á skortir að bæjarstjórn hafi staðfest hina umdeildu ákvörðun.  Ber því, með skírskotun til 2. mgr. 26. gr. stjórnsýslulaga nr. 37/1993, að vísa máli þessu frá úrskurðarnefndinni þar sem lokaákvörðun hefur ekki verið tekin um erindi kæranda.

Uppkvaðning úrskurðar í máli þessu hefur dregist verulega sökum mikils fjölda mála sem skotið hefur verið til úrskurðarnefndarinnar og vegna þess dráttar sem varð af hálfu Hafnarfjarðarbæjar á afhendingu umbeðinna gagna en þau bárust nefndinni 28. mars 2008.

Úrskurðarorð:

Máli þessu er vísað frá úrskurðarnefndinni.

 

____________________________________
Hjalti Steinþórsson

 

 

___________________________            _____________________________
Aðalheiður Jóhannsdóttir                              Þorsteinn Þorsteinsson

18/2008 Urðarmói

Með

Ár 2008, þriðjudaginn 6. maí, kom úrskurðarnefnd skipulags- og byggingarmála saman til fundar í húsnæði nefndarinnar að Skúlagötu 21 í Reykjavík.  Mætt voru Hjalti Steinþórsson forstöðumaður, Þorsteinn Þorsteinsson byggingarverkfræðingur og Aðalheiður Jóhannsdóttir dósent.

Fyrir var tekið mál nr. 18/2008, kæra á ákvörðun skipulags- og byggingarnefndar Árborgar frá 14. febrúar 2008 um að veita leyfi til byggingar einbýlishúss á lóðinni að Urðarmóa 6, Selfossi.

Í málinu er nú kveðinn upp svofelldur

úrskurður:

Með bréfi til úrskurðarnefndar skipulags- og byggingarmála, dags. 19. mars 2008, er barst nefndinni hinn 28. sama mánaðar, kærir Óskar Sigurðsson hrl., f.h. M og S, lóðarhafa Urðarmóa 10 og A og B, lóðarhafa Urðarmóa 12, Selfossi ákvörðun skipulags- og byggingarnefndar Árborgar frá 14. febrúar 2008 um að veita leyfi til byggingar einbýlishúss á lóðinni að Urðarmóa 6 á Selfossi.  Bæjarráð staðfesti þá ákvörðun hinn 21. sama mánaðar.

Kærendur krefjast þess að byggingarframkvæmdir á lóðinni að Urðarmóa 6 verði stöðvaðar þar til efnisúrskurður hafi verið kveðinn upp um lögmæti byggingarleyfisins.  Þá er þess jafnframt krafist að leyfi sem samþykkt hafi verið til byggingar á  umræddri lóð verði fellt úr gildi.

Úrskurðarnefndinni hefur borist greinargerð bæjarins og andmæli byggingarleyfishafa og telur málið nú nægilega upplýst til að taka það til endanlegs úrskurðar og verður því ekki tekin afstaða til kröfu um stöðvun framkvæmda.

Málavextir:  Hinn 14. febrúar 2008 var tekin fyrir á fundi skipulags- og byggingarnefndar Árborgar umsókn lóðarhafa um leyfi til byggingar einbýlishúss á lóðinni að Urðarmóa 6 og var hún samþykkt.  Var fundargerðin staðfest á fundi bæjarráðs Árborgar hinn 21. febrúar s.á.     

Hafa kærendur kært ákvörðun bæjaryfirvalda um byggingarleyfið eins og að framan greinir.

Málsrök kærenda:  Kærendur benda á að þeir eigi lóðir í næsta nágrenni og hafi því lögvarða hagsmuni af úrlausn málsins.  Hafi þeir tekið eftir því að framkvæmdir væru hafnar á lóðinni hinn 27. febrúar 2008 án þess að kynnt hafi verið fyrir þeim niðurstaða grenndarkynningar vegna breytinga á deiliskipulagi lóðarinnar eða þeir fengið svör við athugasemdum sínum.

Ljóst sé að kærendur hafi lögvarða hagsmuni af úrlausn málsins en þær breytingar sem kynntar hafi verið á fyrirhuguðu húsi að Urðarmóa 6 hafi falið í sér verulegar breytingar á þakhalla frá gildandi deiliskipulagi auk þess sem heimiluð hafi verið bygging tveggja hæða húss á lóðinni sem sé í andstöðu við gildandi skipulagsskilmála sem geri ráð fyrir einbýlis- og raðhúsum á einni hæð.  Muni slíkar framkvæmdir hafa áhrif á hagsmuni kærenda, m.a. útsýni þeirra.

Hafi byggingarleyfi verið veitt fyrir byggingu þess húss sem kynnt hafi verið með grenndarkynningu 13. desember 2007 sé ljóst að það sé í ósamræmi við deiliskipulag, sbr. 2. mgr. 43. gr. skipulags- og byggingarlaga nr. 73/1997.  Breytingar á deiliskipulagi, í samræmi við grenndarkynningu, hafi ekki hlotið fullnaðarafgreiðslu skv. 26. gr. sömu laga og hafi ekki tekið gildi.  Hið kærða byggingarleyfi sé ekki í samræmi við gildandi deiliskipulag, en þakhalli hússins að Urðarmóa 6 sé 42° en ekki 14° til 25° eins og þar segi auk þess sem húsið sé tveggja hæða samkvæmt teikningum en ekki á einni hæð líkt og gert sé ráð fyrir í gildandi deiliskipulagi.

Þá telji kærendur nauðsynlegt að úrskurðarnefndin fjalli um breytingar á skipulagi þó þær hafi ekki tekið gildi og séu því ekki kæranlegar.  Þá sé á það bent að með því að heimila einum lóðarhafa byggingu tveggja hæða húss í andstöðu við gildandi deiliskipulag sé farið á svig við reglur stjórnsýslulaga og stjórnsýsluréttar um samræmi og jafnræði borgaranna.

Málsrök Sveitarfélagins Árborgar:  Sveitarfélagið krefst þess að kröfum kærenda verði vísað frá nefndinni þar sem þeir uppfylli ekki skilyrði 3. ml. 5. mgr. 8. gr. skipulags- og byggingarlaga nr. 73/1997 um aðild.  Til vara er þess krafist að öllum kröfum kærenda verði hafnað.

Veitt hafi verið byggingarleyfi í kjölfar grenndarkynningar vegna breytinga á þakhalla fyrirhugaðrar byggingar á viðkomandi lóð.  Skilningur kærenda sé rangur.  Eingöngu sé verið að breyta leyfilegum þakhalla fyrirhugaðrar byggingar í 42° og að öðru leyti haldist deiliskipulagsskilmálar svæðisins óbreyttir.  Áfram sé um að ræða einbýlishús á einni hæð í samræmi við upphaflegt deiliskipulag.  Áréttað sé að umrædd bygging sé öll innan skilgreinds byggingarreits.  Ennfremur að hámarkshæð fyrirhugaðrar byggingar sé rúmum einum metra lægri en heimilt sé skv. deiliskipulagsskilmálum auk þess sem vegghæð sé í fullu samræmi við þá.

Sé því ljóst að umrædd breyting á þakhalla hafi engin áhrif á fasteignir kærenda.  Byggingin sé hvorki hækkuð né henni breytt á nokkurn þann hátt sem kunni að hafa áhrif á grenndarrétt þeirra.  Breytingin komi ekki til með að valda auknu skuggavarpi eða draga úr útsýni frá fasteignum kærenda, eða á nokkurn annan hátt valda þeim óþægindum.

Því sé mótmælt að kærendur teljist hafa lögvarða hagsmuni af úrlausn málsins.  Það eitt að fyrirhuguð breyting hafi verið grenndarkynnt fyrir kærendum veiti þeim ekki lögvarða hagsmuni af úrlausn málsins.  Af þessum sökum sé þess krafist að kröfum kærenda verði vísað frá nefndinni.

Fullyrðingum kærenda um að hið kærða byggingarleyfi sé ekki í samræmi við gildandi deiliskipulag sé mótmælt en skýrt sé samkvæmt teikningum að um sé að ræða einbýlishús á einni hæð.  Breytingar þær sem um sé að ræða varðandi umrædda lóð séu þess eðlis að deiliskipulagsbreyting hafi í raun verið óþörf og frávik frá upphaflegum deiliskipulagsskilmálum það lítið að umrætt byggingarleyfi sé í samræmi við gildandi deiliskipulag.

Upphaflegir deiliskipulagsskilmálar fyrir svæðið kveði á um að á lóðinni megi byggja einbýlishús ásamt sambyggðri bílageymslu.  Vegghæð að götu skuli ekki fara yfir 3,40 m og hámarkshæð í mæni megi mest vera 7,00 m frá uppgefinni hæð á gólfplötu.  Umrædd bygging uppfylli öll þessi skilyrði og í raun sé mesta hæð byggingarinnar 5,93 m eða rúmum einum metra lægri en heimilt sé skv. upphaflegum deiliskipulagsskilmálum.

Aukinn þakhalli eins og hér um ræði verði seint fellt undir atriði sem hægt verði að byggja á að nágrannar kunni að verða fyrir tjóni af.  Aðeins sé um smávægilegt frávik að ræða.  Hins vegar hafi sveitarfélagið ákveðið að óska umsagnar Skipulagsstofnunar vegna þessa ásamt því að auglýsa breytt deiliskipulag af því tilefni.  Þetta hafi einungis verið gert til hægðarauka og í tilefni af framkomnum athugasemdum.

Ljóst sé að sveitarfélagið hafi tekið lögmæta ákvörðun um samþykkt byggingarleyfisins.  Útgefið byggingarleyfi sé í samræmi við gildandi deiliskipulag, staðfest aðalskipulag og grenndarkynning tillögunnar uppfylli öll skilyrði skipulags- og byggingarlaga.

Andmæli byggingarleyfishafa:  Byggingarleyfishafi mótmælir framkomnum kröfum kærenda.  Bendir hann m.a. á að íbúar lóða er liggi að húsi byggingarleyfishafa, þ.e. að Urðarmóa 2, 4 og 8, hafi samþykkt breytinguna og hljóti það að vega mest.  Teikningar að húsinu hafi verið gerðar í Kanada og hafi íslenskur arkitekt verið fenginn til að laga þær að íslenskum aðstæðum.  Hafi hann t.d. sagt að húsið væri tveggja hæða sem sé algjörlega rangt.  Eins og fram komi á samþykktum teikningum sé geymslupallur yfir bílskúr einungis 14,6 m² að stærð og aðeins manngengur að hluta til.  Hann sé hugsaður sem geymslupallur en ekki sem íbúðarrými.  Hvað varði glugga fyrir ofan bílskúr þá séu engin ákvæði um það í deiliskipulaginu hvar gluggar megi vera staðsettir.  Eins og fram komi á samþykktum teikningum nái pallurinn ekki að umræddum glugga þannig að ekki verði unnt að standa við hann.
 
Ekki sé verið að skyggja á útsýni íbúa Urðarmóa 10 og 12 frekar en nærliggjandi hús geri en hús hans sé rúmum metra undir leyfilegri hámarkshæð.  Eigendur að Urðarmóa 12 séu það langt frá lóð byggingarleyfishafa og önnur hús samliggjandi þeim að spyrja megi hvort réttmætt hafi verið að grenndarkynna þeim tillöguna.  Óhæft sé að þeir geti komið með sömu aðfinnslur og eigendur að Urðarmóa 10.  Jafnframt sé bent á að lóðirnar að Urðarmói 10 og 12 liggi ekki að lóð byggingarleyfishafa og hafi eigendur þeirra enga lögvarða hagsmuni í máli þessu.

Aðilar hafa fært fram frekari rök fyrir máli sínu og hefur úrskurðarnefndin haft þau öll til hliðsjónar við úrlausn málsins.

Niðurstaða:  Í máli þessu er þess krafist að kröfum kærenda verði vísað frá úrskurðarnefndinni þar sem þeir eigi ekki lögvarinna hagsmuna að gæta af úrlausn málsins.  Verður að fallast á að sú breyting á þakhalla fyrirhugaðs húss að Urðarmóa 6, sem leyfð var og fól í sér frávik frá gildandi skipulagi, breyti talsvert útliti hússins frá því sem kærendur máttu búast við samkvæmt gildandi skipulagi.  Virðist það og hafa verið mat sveitarstjórnar að breytingin varðaði hagsmuni kærenda, enda var hún kynnt þeim með formlegri grenndarkynningu.  Eiga kærendur að mati úrskurðarnefndarinnar lögvarða hagmuni tengda hinni umdeildu ákvörðun þótt ekki verði talið að grenndaráhrif byggingarinnar hafi stórfellda röskun í för með sér á hagsmunum þeirra.  Verður kröfum um frávísun málsins því hafnað.

Samkvæmt 1. mgr. 43. gr. skipulags- og byggingarlaga nr. 73/1997 er óheimilt að grafa grunn, reisa hús, rífa hús, breyta því, burðarkerfi þess, formi, svipmóti eða notkun þess eða gera önnur þau mannvirki sem falla undir IV. kafla laganna nema að fengnu leyfi viðkomandi sveitarstjórnar.  Er í 2. mgr. 43. gr. kveðið á um að  framkvæmdir samkvæmt 1. mgr. skuli vera í samræmi við staðfest aðalskipulag og samþykkt deiliskipulag.

Eins og að framan er rakið veitti skipulags- og byggingarnefnd Sveitarfélagsins Árborgar umdeilt byggingarleyfi hinn 14. febrúar 2008 og staðfesti bæjarráð fundargerð nefndarinnar á  fundi sínum hinn 21. sama mánaðar.   Jafnframt liggur fyrir að málið var tekið fyrir að nýju á fundi skipulags- og byggingarnefndar hinn 23. apríl 2008 og eftirfarandi m.a. bókað: „Við afgreiðslu skipulags- og byggingarnefndar á byggingarleyfis umsókn lóðareiganda að Urðarmóa 6, var samþykkt byggingarleyfi í kjölfar grenndarkynningar, án þess að deiliskipulagi hafi áður verið breytt svo sem mælt er fyrir um í 2. mgr. 26. gr. skipulags- og byggingarlaga nr. 73/1997.  Þess vegna má færa rök fyrir því að byggingarleyfið sé ekki í samræmi við gildandi deiliskipulag.  Er því nauðsynlegt að samþykkja meðfylgjandi greinargerð að breyttu deiliskipulagi, þar sem heimilað er að þakhalli á lóðinni að Urðarmóa 6, verði 42°.“

Ekki er um það deilt að þakhalli samkvæmt gildandi deiliskipulagi megi vera á bilinu 14° til 25° og er ljóst að leyfi til byggingar húss með 42° þakhalla fór í bága við gildandi deiliskipulag er hin kærða ákvörðun var tekin.  Var því ekki gætt lagaskilyrða 2. mgr. 43. gr. skipulags- og byggingarlaga við útgáfu leyfisins og verður það því fellt úr gildi.

Úrskurðarorð:

Felld er úr gildi ákvörðun skipulags- og byggingarnefndar Sveitarfélagsins Árborgar frá 14. febrúar 2008, sem staðfest var í bæjarráði 21. febrúar 2008, um að heimila byggingu einbýlishúss á lóðinni nr. 6 við Urðarmóa á Selfossi.

 

___________________________
Hjalti Steinþórsson

 

_____________________________           _________________________________
Aðalheiður Jóhannsdóttir                                  Þorsteinn Þorsteinsson