Skip to main content
Úrskurðarnefnd umhverfis- og auðlindamála
des 22
Love0

53/2013 Gerðarbrunnur

Með

Árið 2013, þriðjudaginn 8. október tók Ómar Stefánsson varaformaður úrskurðarnefndar umhverfis- og auðlindamála fyrir mál nr. 53/2013 með heimild í 3. mgr. 3. gr. sbr. 1. mgr. 2. gr. laga nr. 130/2011. 

Í málinu er kveðinn upp svofelldur 

úrskurður: 

Með bréfi til úrskurðarnefndar umhverfis- og auðlindamála, dags. 11. júní 2013, er barst nefndinni 13. s.m., kærir Kristján S, Gerðarbrunni 20-22, Reykjavík, ákvörðun borgarráðs Reykjavíkur frá 6. mars 2008 um leyfi til að reisa steinsteypt parhús á tveimur hæðum með innbyggðum bílgeymslum á lóðinni nr. 24-26 við Gerðarbrunn í Reykjavík.

Gerir kærandi þá kröfu að hin kærða ákvörðun verði felld úr gildi og að framkvæmdir sem heimilaðar voru með hinu kærða byggingaleyfi verði stöðvaðar.  Með hliðsjón af því sem liggur fyrir í málinu þykir það nú nægjanlega upplýst til þess að það verði tekið til endanlegs úrskurðar og verður því ekki tekin afstaða til kröfu kæranda um stöðvun framkvæmda.

Málsgögn bárust úrskurðarnefndinni frá Reykjavíkurborg hinn 24. júní 2013.

Málsatvik og rök:  Á afgreiðslufundi byggingarfulltrúa hinn 22. janúar 2008 var tekin fyrir umsókn um leyfi til að reisa steinsteypt parhús á tveimur hæðum með innbyggðum bílgeymslum á lóðinni nr. 24-26 við Gerðarbrunn í Reykjavík.  Afgreiðslu málsins var frestað með vísan til athugasemda á umsóknarblaði og á afgreiðslufundi byggingarfulltrúa hinn 26. febrúar s.á.  var málinu á ný frestað og m.a. fært til bókar að málinu væri vísað til umsagnar skipulagsstjóra þar sem farið væri út fyrir byggingarreit.  Skipulagsstjóri vísaði málinu til skipulagsráðs er tók það fyrir á fundi hinn 5. mars 2008 og afgreiddi með svohljóðandi hætti:  „Samþykkt. Samræmist ákvæðum laga nr. 73/1997. Frágangur á lóðamörkum verði gerður í samráði við lóðarhafa aðliggjandi lóða. Áskilin lokaúttekt byggingarfulltrúa.“  Samþykkti borgarráð greinda afgreiðslu hinn 6. s.m. 

Kærandi tekur fram að á árinu 2007 hafi hann keypt byggingarrétt á lóðinni nr. 20-22 við Gerðarbrunn og hafi þá legið fyrir samþykkt skipulag húsa í götunni þar sem byggingarreitir hafi verið nákvæmlega tilgreindir.  Steyptur hafi verið sökkull húss á næstu lóð, þ.e. við Gerðarbrunn 24-26, á árunum 2007-2008 en frekari byggingarframkvæmdir við húsið hafi hafist fyrir um það bil mánuði.  Af því tilefni hafi kærandi kynnt sér teikningar að húsinu þar sem fram hafi komið að það færi um 1,5 metra út fyrir byggingarreit lóðarinnar.  Nánari skoðun hafi leitt í ljós að byggingarfulltrúi hafi upplýst um þessa staðreynd á fundi 26. febrúar 2008 og að skipulagsráð hafi síðan samþykkt þessa breytingu án nokkurrar kynningar.  Hliðrunin muni hafa í för með sér verulega skerðingu á útsýni frá svölum húss kæranda og skerða sólarljós.  Brjóti þessar síðari tíma breytingar á húsinu gegn rétti kæranda til birtu og útsýnis sbr. gr. 2.3.4 og 6.2.1 í byggingarreglugerð nr. 112/2012 en samsvarandi ákvæði hafi verið í eldri lögum.  Sé of seint fyrir kæranda að óska eftir breytingum á húsi sínu til að draga úr þeim óþægindum sem verði af þessum ólöglegu breytingum.

Reykjavíkurborg krefst þess að kröfum kæranda í máli þessu verði vísað frá úrskurðarnefndinni.  Samkvæmt 2. mgr. 4. gr. laga nr. 130/2011 um úrskurðarnefnd umhverfis- og auðlindamála sé kærufrestur einn mánuður frá því að kæranda varð kunnugt eða mátti vera kunnugt um ákvörðun þá sem kæra á.  Hafi kæranda mátt vera kunnugt um legu hússins að Gerðarbrunni 24-26 þegar framkvæmdir hafi byrjað á árunum 2007-2008.   Honum hafi þá verið í lófa lagið að kynna sér samþykkta uppdrætti.  Kærufrestur í máli þessu sé því liðinn og ekki séu færð rök að því í kæru hvers vegna víkja ætti frá fyrrgreindu ákvæði um kærufrest.  Þá sé óheimilt að sinna kæru ef meira en ár sé liðið frá því að ákvörðun hafi verið tekin skv. 28. gr. stjórnsýslulaga nr. 37/1993. 

Byggingarleyfishafar gera einnig kröfu um frávísun málsins þar sem kærufrestur hafi verið liðinn þegar kæra hafi borist úrskurðarnefndinni.  Kærandi hafi haft fjölmörg tækifæri og tilefni til að kynna sér hina kærðu ákvörðun.  Ákvörðunin hafi verið tekin að fengnu samþykki kæranda og birt á vef Reykjavíkurborgar og hafi honum frá þeim tíma mátt vera ákvörðunin ljós auk þess sem um birtingu á opinberum vettvangi hafi verið að ræða.  Kærandi hafi auk þess fengið byggingarleyfi fyrir húsi sínu sem háð hafi verið samráði við lóðarhafa aðliggjandi lóða.  Þá hafi hann sótt um leyfi til að gera breytingu á útitröppum sem liggi að húsi byggingarleyfishafa 13. desember 2011 og hafi kærandi þá þurft að kynna sér teikningar og fá leyfi aðliggjandi húseigenda við þær breytingar.  Framkvæmdum við umrædda byggingu hafi verið fram haldið í febrúar 2013 og hafi vinnuskúr verið settur upp í lok mars s.á.  Kærufrestur hafi því einnig verið liðinn í því tilviki.  Beri því að vísa kæru þessari frá skv. 1. og 2. mgr. 28. gr. stjórnsýslulaga.

Niðurstaða:  Samkvæmt 5. mgr. 8. gr. skipulags- og byggingarlaga nr. 73/1997 sem í gildi var við töku hinnar kærðu ákvörðunar, sbr. nú 2. mgr. 4. gr. laga nr. 130/2011 um úrskurðarnefnd umhverfis- og auðlindamála, er kærufrestur til úrskurðarnefndarinnar einn mánuður frá því að kæranda varð kunnugt eða mátti vera kunnugt um ákvörðun þá sem kæra á.  Í 28. gr. stjórnsýslulaga nr. 37/1993 er kveðið á um að vísa skuli kæru frá hafi hún borist að liðnum kærufresti nema afsakanlegt verði talið að kæran hafi ekki borist fyrr eða veigamiklar ástæður mæli með því að kæran verði tekin til meðferðar.  Í 2. mgr. ákvæðisins er þó tekið fram að kæra verði ekki tekin til meðferðar ef meira en ár er liðið frá því að ákvörðun var tilkynnt aðila.

Hin kærða ákvörðun um að veita byggingarleyfi fyrir húsinu að Gerðarbrunni 24-26 var staðfest í borgarráði hinn 6. mars 2008 og var byggingarleyfi gefið út í kjölfarið og framkvæmdir hafnar.  Samkvæmt fyrirliggjandi byggingarsögu hússins var úttekt gerð á botnplötu þess hinn 16. október 2008.  Af þeim ástæðum verður að ætla að kæranda hafi mátt vera ljós lega umrædds húss þegar á árinu 2008 og var því kærufrestur löngu liðinn er kæra í máli þessu barst úrskurðarnefndinni hinn 13. júní 2013.  Verður máli þessu því vísað frá úrskurðarnefndinni með vísan til fyrrgreindra lagaákvæða um kærufresti.

Uppkvaðning úrskurðar í máli þessu hefur dregist sökum mikils fjölda mála sem skotið hefur verið til úrskurðarnefndarinnar.

Úrskurðarorð: 

Kærumáli þessu er vísað frá úrskurðarnefndinni. 

____________________________________
Ómar Stefánsson

 

 

des 22
Love0

2/2013 Ástún Kópavogi

Með

Árið 2013, fimmtudaginn 24. október, kom úrskurðarnefnd umhverfis- og auðlinda-mála saman til fundar í húsnæði nefndarinnar að Skuggasundi 3, Reykjavík.  Mættir voru Ómar Stefánsson, settur forstöðumaður, Ásgeir Magnússon héraðsdómari og Þorsteinn Þorsteinsson byggingarverkfræðingur.     

Fyrir var tekið mál nr. 2/2013, kæra á ákvörðun bæjarstjórnar Kópavogs frá 13. nóvember 2007 um breytingu á Aðalskipulagi Kópavogs 2000-2012.  Jafnframt eru kærðar ákvarðanir bæjarstjórnar Kópavogs frá 22. janúar 2008 og frá 27. nóvember 2012 um breytingu á deiliskipulagi fyrir lóðina nr. 6 við Ástún í Kópavogi.  Loks eru kærðar samþykktir byggingarfulltrúa Kópavogs frá 28. desember 2012 um heimild til niðurrifs og um að veita byggingarleyfi fyrir fjölbýlishúsi á nefndri lóð.  

Í málinu er nú kveðinn upp svofelldur

úrskurður: 

Með bréfi til úrskurðarnefndar umhverfis- og auðlindamála, dags. 18. janúar 2013, er barst nefndinni sama dag, kæra J og Þ, Daltúni 14, Kópavogi, þá ákvörðun bæjarstjórnar Kópavogs frá 13. nóvember 2007 að samþykkja breytingu á Aðalskipulagi Kópavogs 2000-2012 varðandi lóðina nr. 6 við Ástún í Kópavogi.  Jafnframt kæra þau ákvarðanir bæjarstjórnar Kópavogs frá 22. janúar 2008 og frá 27. nóvember 2012 um breytingu á deiliskipulagi fyrir Ástún 6. Með bréfi sömu aðila, dags. 25. febrúar 2013, og móttekið sama dag, eru kærðar ákvarðanir byggingarfulltrúans í Kópavogi frá 28. desember 2012 um heimild til niðurrifs hússins á lóð nr. 6 við Ástún og um leyfi til að reisa fjölbýlishús á sömu lóð. 

Gera kærendur þá kröfu að hinar kærðu ákvarðanir verði felldar úr gildi.  Kærendur kröfðust þess jafnframt að framkvæmdir samkvæmt hinum kærðu byggingarleyfum yrðu stöðvaðar til bráðabirgða á meðan málið væri til meðferðar hjá úrskurðar-nefndinni.  Með hliðsjón af því að hús það sem fyrir var að Ástúni 6 hefur þegar verið rifið og málið þykir nú nægjanlega upplýst til þess að það verði tekið til endanlegs úrskurðar verður ekki tekin afstaða til stöðvunarkröfu kærenda. 

Málavextir:  Hinn 13. nóvember 2007 samþykkti bæjarstjórn Kópavogs breytingu á Aðalskipulagi Kópavogs 2000-2012 vegna lóðar nr. 6 við Ástún í þá veru að á lóðinni yrði íbúðarsvæði í stað blandaðrar landnotkunar þjónustustofnana og opins svæðis til sérstakra nota.  Staðfesti ráðherra þá breytingu og öðlaðist hún gildi í janúar 2008.  Í kjölfar þessa var á fundi bæjarstjórnar Kópavogs hinn 22. janúar s.á. samþykkt tillaga að breytingu á deiliskipulagi fyrir umrædda lóð er gerði ráð fyrir að á lóðinni risi 12 íbúða fjölbýlishús á þremur hæðum með bílageymslu.  Birtist auglýsing um gildistöku deiliskipulagsins í B-deild Stjórnartíðinda 2. júní 2008.

Ný tillaga að breyttu deiliskipulagi fyrir Ástún 6 var lögð fyrir skipulagsnefnd Kópavogs hinn 21. mars 2012.  Lutu breytingar frá gildandi deiliskipulagi m.a. að lögun byggingarreits, hækkun byggingar um 0,8 m, formi þaks og fjölda íbúða.  Þá var fyrirhuguð bílageymsla felld út og gert ráð fyrir tveimur íbúðum og geymslum í kjallara.  Bílastæði á lóð yrðu 21.  Var samþykkt að auglýsa fram lagða tillögu og staðfesti bæjarstjórn þá afgreiðslu 27. s.m.  Komu kærendur og íbúar að Daltúni 13 á framfæri athugasemdum á kynningartíma tillögunnar og héldu skipulagsyfirvöld fund með þeim aðilum.  Á fundi skipulagsnefndar hinn 20. nóvember 2012 var málið til umfjöllunar og lá þá fyrir umsögn skipulags- og byggingardeildar, dagsett sama dag, um fyrirliggjandi athugasemdir.  Samþykkti skipulagsnefnd tillöguna, ásamt  umsögn, með þeim breytingum að aðkomukóti og hámarkshæð fyrirhugaðs fjölbýlishúss voru lækkuð, bílastæðum fjölgað í 28 og þar af 14 stæði í bílskýli austan við fyrirhugað fjölbýlishús.  Var tillögunni vísað
til afgreiðslu bæjarráðs og bæjarstjórnar og samþykkti bæjarstjórn tillöguna á fundi hinn 27. nóvember 2012.  Tók skipulagið gildi með auglýsingu þar um í B-deild Stjórnartíðinda 21. desember 2012, að undangenginni lögboðinni afgreiðslu Skipulagsstofnunar.

Hinn 28. desember 2012 samþykkti byggingarfulltrúi umsókn um niðurrif húss að Ástúni 6 með vísan til þess að það ætti að víkja samkvæmt skipulagi á lóðinni.  Jafnframt var tekið fyrir erindi um leyfi til að reisa fjölbýlishús á sömu lóð, sem og beiðni lóðarhafa um undanþágu frá 6. til 16. hluta byggingarreglugerðar nr. 112/2012.  Var erindið samþykkt og talið samrýmast mannvirkjalögum nr. 160/2010.  Samþykkti bæjarstjórn afgreiðslur byggingarfulltrúa án umræðu á fundi hinn 8. janúar 2013. 

Málsrök kærenda:  Kærendur vísa til þess að húsið að Ástúni 6 sé eitt reisulegasta og jafnframt síðasta heillega bóndabýlið í Fossvogsdalnum.  Beri að varðveita það en ekki virðist hafa verið haft samráð við Húsafriðunarnefnd um niðurrif hússins.  Taki hús í hverfinu mið af gamla bænum þannig að hverfið hafi yfir sér sérstakan heildstæðan blæ með tilvísun til eldri tíðar.

Kynning á breytingu á deiliskipulagi á árinu 2007 hafi verið ábótavant.  Hafi kærendur farið skriflega fram á það við bæjaryfirvöld að grenndarkynning yrði endurtekin og þeim veittur kostur á að tjá sig um breytingarnar en því erindi hafi aldrei verið svarað.  Þá hafi engar nothæfar teikningar verið til svo unnt væri að átta sig á skuggavarpi vegna fyrirhugaðs fjölbýlishúss samkvæmt skipulagsbreytingunni.  Með breytingu á deiliskipulagi, sem hlotið hafi gildi árið 2012, sé verið að auka við skipulag sem ólöglega hafi verið staðið að frá upphafi og sé vísað til dóms Hæstaréttar í máli nr. 138/2012 í því sambandi.

Með bréfi til bæjaryfirvalda, dags. 29. september 2012, hafi kærendur farið fram á fullnægjandi upplýsingar um skuggavarp fyrirhugaðrar byggingar.  Hafi þeim á fundi nokkru síðar verið kynnt útfærsla að lítið eitt lægri nýbyggingu og þar gefið í skyn að ef ekki yrði fallist á þá útfærslu myndi eldri útfærslan gilda.  Ekki hafi fengist fullnægjandi upplýsingar um skuggavarp hússins.  Það hafi fyrst verið með bréfi skipulagsyfirvalda, dags. 19. desember 2012, sem upplýst hafi verið hvaða teikning að húsinu yrði notuð ásamt upplýsingum til að reikna skuggavarp nýbyggingarinnar.  Einnig hafi verið sendar óljósar teikningar af skuggavarpi hússins miðað við 21. júní og 21. september, er sýni að á hádegi 21. september verði lóð kærenda að mestu í skugga.  Í erindi til bæjaryfirvalda, dags. 28. desember 2012, hafi kærendur sent upplýsingar um skuggavarp.  Komi þar fram að samkvæmt útreikningum sem þeir hafi látið gera muni ekki sjá til sólar í Daltúninu frá lokum september fram til aprílbyrjunar og yfir hásumarið muni sólar aðeins gæta til kl. 17.  Húsið að Daltúni 14 muni verða í skugga í nærfellt 95 daga hvern vetur.  Hafi kærendur farið fram á að ekkert yrði aðhafst í málinu er skert gæti rétt þeirra, en ekkert svar hafi borist við þeirri beiðni.
 
Á síðasta fundi skipulagsyfirvalda á árinu 2012 hafi verið fallist á umsókn um niðurrif eldra húss að Ástúni 6.  Jafnframt hafi leyfishafa verið veitt undanþága frá lögum sem tekið hafi gildi um áramót og fjalli m.a. um fjölda bílastæða við fjölbýlishús og framkvæmd öryggismála á byggingarsvæðum.

Telja verði að kærendur eigi lögvarinna hagsmuna að gæta vegna byggingar fjölbýlishússins að Ástúni 6 vegna grenndaráhrifa, s.s. skuggavarps og aukinnar umferðar.  Nú þegar skorti bílastæði við götuna, þrengsli séu mikil og umferð sé vandamál.  Auk þess sé um að ræða þéttingu byggðar í hverfi sem þegar sé þéttbyggt. 

Kærendur hafi komið sér upp notadrjúgum og skjólgóðum reit sunnan við hús sitt, þar sem sé heitur pottur og sólbaðsstétt ásamt blóma- og matjurtagarði.  Þetta hafi kostað talsvert fé og fyrirhöfn.  Verði lóðin í skugga hálft árið sé líklegt að ræktun matjurta verði ómöguleg og að sólar muni ekki gæta eftir almennan vinnutíma þannig að búast megi við að verð húseignarinnar muni skerðast án þess að nokkrar bætur komi fyrir.  Þá muni kostnaður vegna upphitunar hússins aukast.  Skipulagsyfirvöld hafi bent á að skuggavarp verði litlu meira en það sem íbúar ofar og neðar við götuna búi við, en bent sé á að nágrannar kærenda hafi kvartað undan skuggavarpi enda sé talað um það sem afleiðingu 40 ára gamals skipulagsslyss.  Þá bendi kærendur á að um nauðvörn þeirra sé að ræða þar sem þeir hafi ekki enn fengið fullnægjandi upplýsingar um fyrirhugaðar breytingar.  Þannig hafi aðeins t.d. verið svarað einni af þremur skriflegum fyrirspurnum þeirra.

Málsrök Kópavogsbæjar:  Af hálfu Kópavogsbæjar er farið fram á að kröfu kærenda vegna ákvörðunar um niðurrifs hússins að Ástúni 6 verði vísað frá úrskurðarnefndinni.  Niðurrif mannvirkisins raski ekki með nokkrum hætti hagsmunum kærenda svo að þeir geti átt kæruaðild að þeirri stjórnvaldsákvörðun.  Þá heyri friðun mannvirkja skv. lögum nr. 104/2001 um húsafriðun ekki undir úrskurðarnefndina.  Jafnframt beri að vísa þeim þáttum kærunnar frá er lúti að ógildingu ákvörðunar um breytingu á aðalskipulagi fyrir lóðina Ástún 6 og ákvörðun bæjarstjórnar frá 22. janúar 2008 um breytingu á deiliskipulagi fyrir umrædda lóð.  Samkvæmt 2. mgr. 4. gr. laga nr. 130/2011 um úrskurðarnefnd umhverfis- og auðlindamála sé kærufrestur til nefndarinnar einn mánuður frá því að kæranda varð kunnugt eða mátti vera kunnugt um ákvörðun, en samsvarandi ákvæði hafi verið í 5. mgr. 8. gr. skipulags- og byggingarlaga nr. 73/1997.  Komi fram í kæru að kærendum hafi orðið kunnugt um umræddar breytingar í júní 2008.  Kærufrestur vegna þessara ákvarðana sé því löngu liðinn.

Ákvörðun bæjarstjórnar Kópavogs frá 27. nóvember 2012 um breytingu á deiliskipulagi fyrir Ástún 6 sé hvorki að formi né efni haldin annmörkum.  Hún sé í samræmi við Aðalskipulag Kópavogs 2002-2012, sem og markmið þess um þéttingu byggðar og nýtingu á stofnkerfi bæjarins.  Í þágildandi deiliskipulagi hafi byggingarreitur fyrirhugaðs húss á lóðinni verið því sem næst ferningur í stað þess að vera ílangur eins og eigi við um þegar byggð hús við Ástún.  Með tillögunni sé leitast við að útfæra mannvirkið að heildargötumyndinni og þeim fjölbýlishúsum sem fyrir séu við götuna þannig að um sambærilegan byggingarstíl sé að ræða.  Yfirbragð og ásýnd byggðarinnar verði talsvert betri við skipulagsbreytinguna. 

Fullyrðingar kærenda um skuggavarp eigi ekki við rök að styðjast en breytingin muni leiða til þess að skuggavarp minnki sé tekið mið af deiliskipulagi frá 2008.  Fram komi í umsögn skipulags- og byggingardeildar að skugginn sé áþekkur en þó grennri sem helgist af því að grunnfleti hússins hafi verið breytt.  Hækkun á mænishæð með 15º þakhalla hafi ekki áhrif á skuggavarp.  Hafi fyllilega verið tekið tillit til hagsmuna kærenda í máli þessu og málefnaleg sjónarmið legið að baki umræddri ákvörðun.  Í kjölfar samráðsfundar sem haldinn hafi verið með þeim er mótmælt hafi skipulags-breytingunni hafi sú ákvörðun verið tekin að lækka vegghæð hússins úr 49,85 m í 48,35 m, eða um 1,5 m, vegna hækkunar á mænishæð úr 39,85 m í 50,65 m (svo).  Stafi þessi munur af því að þakformi hússins hafi verið breytt úr flötu þaki í valmaþak.  Einnig hafi aðkomuhæð hússins verið lækkuð til að koma til móts við sjónarmið andmælenda.  Málið hafi fengið umtalsverða umfjöllun og vandaða málsmeðferð og leitast hafi verið við að eiga fullt samráð við þá aðila sem gert hafi athugasemdir.

Þá telji Kópavogsbær ekki efni til að fjalla sérstaklega um gildi byggingarleyfis sem gefið hafi verið út fyrir byggingu fjölbýlishúss að Ástúni 6.  Leyfið hafi verið gefið út í kjölfar samþykktar og auglýsingar á breyttu deiliskipulagi fyrir umrædda lóð og sé því gefið út á lögmætum forsendum.

– – – –

Lóðarhafa Ástúns 6 var gefinn kostur á að koma að sjónarmiðum sínum vegna kæru-máls þessa en engar athugasemdir af hans hálfu hafa borist úrskurðarnefndinni.

Niðurstaða:  Eins og fyrr greinir er kærð ákvörðun bæjarstjórnar Kópavogs frá 13. nóvember 2007 um breytingu á Aðalskipulagi Kópavogs 2000-2012.  Í þágildandi 19. gr. skipulags- og byggingarlaga nr. 73/1997 var kveðið á um að aðalskipulag eða breyting á því væri háð staðfestingu ráðherra, en skv. 5. mgr. 8. gr. þeirra laga var ekki unnt að skjóta slíkum ákvörðunum til úrskurðarnefndar skipulags- og byggingarmála, sbr. nú 52. gr. skipulagslaga nr. 123/2010.  Verður kæru á nefndri breytingu á aðalskipulagi Kópavogs því vísað frá úrskurðarnefndinni. 

Samkvæmt áðurgreindri 5. mgr. 8. gr. skipulags- og byggingarlaga var kærufrestur til úrskurðarnefndar skipulags- og byggingarmála einn mánuður frá því að kæranda varð kunnugt eða mátti vera kunnugt um ákvörðun þá sem kæra á, sbr. nú 2. mgr. 4. gr. laga nr. 130/2011, um úrskurðarnefnd umhverfis- og auðlindamála.  Kæru skal vísa frá berist hún að liðnum kærufresti nema afsakanlegt þyki að hún hafi borist of seint eða veigamiklar ástæður mæli með því að kæran sé tekin til meðferðar, sbr. 28. gr. stjórnsýslulaga nr. 37/1993.  Kæru skal þó ekki sinnt berist hún ári eftir að ákvörðun er tilkynnt aðila.  Kæra á ákvörðun um breytt deiliskipulag lóðar nr. 6 við Ástún, er tók gildi árið 2008, barst úrskurðarnefndinni 18. janúar 2013, eða nokkrum árum eftir að hin kærða ákvörðun var birt í B-deild Stjórnartíðinda, og ber með vísan til fyrrgreindra lagaákvæða að vísa þeim þætti málsins frá úrskurðarnefndinni. 

Hús það sem heimilað var niðurrif á hinn 28. desember 2012 og stóð á lóðinni að Ástúni 6 var rifið fyrri hluta árs 2013.  Af þeim sökum hefur ekki þýðingu að taka afstöðu til fyrirliggjandi kröfu kærenda um ógildingu þeirrar ákvörðunar og verður kröfu þess efnis þegar af þeirri ástæðu vísað frá úrskurðarnefndinni.

Hin kærða ákvörðun um breytt deiliskipulag vegna lóðar nr. 6 við Ástún, er tók gildi 21. desember 2012, og ákvarðanir byggingarfulltrúa frá 28. desember s.á., um niðurrif hússins að Ástúni 6 og um heimild til að reisa nýtt hús á lóðinni, bárust úrskurðar-nefndinni innan kærufrests og verða þær ákvarðanir því teknar til efnismeðferðar enda verður að telja að þær ákvarðanir geti snert lögvarða hagsmuni kærenda með hliðsjón af nálægð fasteignar þeirra við umrædda lóð.

Tillaga að breytingu á deiliskipulagi fyrir Ástún 6 var auglýst og kynnt lögum samkvæmt, fundur haldinn með þeim aðilum sem gerðu athugasemdir, afstaða tekin til fram kominna athugasemda og gagna aflað, svo sem um skuggamyndun.  Var tillagan í kjölfarið send Skipulagsstofnun og hún birt í Stjórnartíðindum innan lögbundins frests.  Með skipulagsbreytingunni var m.a. íbúðum að Ástúni 6 fjölgað um tvær, lögun byggingarreits breytt frá því að vera sem næst ferningur í ílangan rétthyrning og breytingar gerðar á hæð hússins.  Þá var gert ráð fyrir valmaþaki í stað slétts þaks.  Í máli þessu koma aðeins til skoðunar þessar breytingar en ekki byggingarheimildir þær á lóðinni sem fyrir voru í deiliskipulagi frá árinu 2008.

Lóð kærenda liggur norðan við lóðina Ástún 6 og liggur gata á milli þeirra.  Af málatilbúnaði kærenda má ráða að þeir hafi einkum áhyggjur af skuggavarpi gagnvart fasteign sinni vegna byggingar fjölbýlishússins að Ástúni 6 og hafa þeir lagt fram frekari gögn um skuggavarp vegna fyrirhugaðrar byggingar.  Við meðferð málsins voru gerðar breytingar frá auglýstri tillögu, þannig að aðkomukóti var lækkaður úr 37,15 í 36,20 og kóti hámarkshæðar úr 50,65 í 49,06 en í deiliskipulagi frá 2008 var gert ráð fyrir að kóti hámarkshæðar væri 49,85.  Samkvæmt þessu lækkar heimiluð hámarkshæð hússins við hina kærðu breytingu um 79 cm.  Þá veldur breyting á lögun og legu byggingarreitar einhverjum breytingum á skuggavarpi.  Fela þessar breytingar og fjölgun íbúða um tvær ekki í sér veruleg grenndaráhrif frá því sem verið hefði að óbreyttu skipulagi.

Með hliðsjón af því sem rakið hefur verið verður ekki fallist á kröfu um ógildingu umdeildrar deiliskipulagsbreytingar.

Rétt þykir að benda á að valdi gildistaka skipulagsáætlana því að verðmæti fasteignar lækkar, nýtingarmöguleikar hennar skerðast frá því sem áður var eða að hún rýrnar svo að hún nýtist ekki til sömu nota og áður, á sá sem sýnt getur fram á að hann verði fyrir tjóni af þessum sökum rétt á bótum úr sveitarsjóði, eða eftir atvikum úr ríkissjóði, eða að sveitarsjóður leysi fasteignina til sín, sbr. 1. mgr. 51. gr. skipulagslaga nr. 123/2010.  Ákvarðanir um bótarétt og fjárhæð bóta eiga hins vegar ekki undir úrskurðarnefndina samkvæmt fyrirmælum nefnds ákvæðis um málsmeðferð.

Að framangreindri niðurstöðu fenginni á hin kærða ákvörðun byggingarfulltrúa um um nýbyggingu fjölbýlishúss á lóðinni Ástúni 6 stoð í gildu deiliskipulagi.  Þar sem ekki liggur fyrir að þeir annmarkar séu á málsmeðferð umræddrar ákvörðunar sem valdið geti ógildingu hennar verður kröfu þar að lútandi hafnað.

Uppkvaðning úrskurðar í máli þessu hefur dregist sökum mikils fjölda mála sem skotið hefur verið til úrskurðarnefndarinnar.

Úrskurðarorð:

Kröfum um ógildingu ákvarðana bæjarstjórnar Kópavogs frá 13. nóvember 2007, um breytingu á Aðalskipulagi Kópavogs 2000-2012 og um breytingu á deiliskipulagi vegna lóðarinnar Ástúns 6 frá 22. janúar 2008, auk kröfu um ógildingu ákvörðunar byggingarfulltrúans í Kópavogi frá 28. desember 2012, um að heimila niðurrif húss á nefndri lóð, er vísað frá úrskurðarnefndinni.

Hafnað er kröfum kærenda um ógildingu á ákvörðun bæjarstjórnar Kópavogs frá 27. nóvember 2012 um breytingu á deiliskipulagi fyrir lóðina nr. 6 við Ástún og á ákvörðun  byggingarfulltrúans í Kópavogi frá 28. desember 2012 um að veita leyfi til að reisa fjölbýlishús á lóðinni að Ástúni 6 í Kópavogi.

____________________________________
Ómar Stefánsson

_____________________________              ___________________________
Ásgeir Magnússon                                       Þorsteinn Þorsteinsson

des 22
Love0

98/2012 Guðrúnargata

Með

Árið 2013, föstudaginn 26. júlí, kom úrskurðarnefnd umhverfis- og auðlindamála saman til fundar í húsnæði nefndarinnar að Skuggasundi 3, Reykjavík. Mættir voru Ómar Stefánsson, varaformaður nefndarinnar, Ásgeir Magnússon héraðsdómari og Þorsteinn Þorsteinsson byggingarverkfræðingur. 

Fyrir var tekið mál nr. 98/2012, kæra á ákvörðun byggingarfulltrúans í Reykjavík frá 8. maí 2012 um að veita byggingarleyfi til að setja hurð í stað glugga á suðurgafl bílskúrs að Guðrúnargötu 8 og loka dyrum á vesturgafli bílskúrsins. 

Í málinu er nú kveðinn upp svofelldur

úrskurður: 

Með bréfi til úrskurðarnefndar umhverfis- og auðlindamála, dags. 9. október 2012, er barst nefndinni sama dag, kærir G, Guðrúnargötu 8, Reykjavík, þá ákvörðun byggingarfulltrúans í Reykjavík frá 8. maí 2012 að veita byggingarleyfi til að setja hurð í stað glugga á suðurgafl bílskúrs að Guðrúnargötu 8 og loka dyrum á vesturgafli bílskúrsins.  Skilja verður kröfugerð kæranda svo að þess sé krafist að hin kærða ákvörðun verði felld úr gildi. 

Úrskurðarnefndinni bárust gögn málsins frá Reykjavíkurborg hinn 15. mars 2013.

Málavextir:  Á afgreiðslufundi byggingarfulltrúa hinn 8. maí 2012 var samþykkt umsókn um leyfi til að setja hurð í stað glugga á suðurgafl bílskúrs að Guðrúnargötu 8 og loka dyrum á vesturgafli bílskúrsins.  Var sú ákvörðun staðfest í borgarráði hinn 18. s.m.  Framkvæmdir hófust í samræmi við ofangreint samþykki án þess að byggingarleyfi hefði verið gefið út. Athygli eiganda var vakin á þessu og í kjölfarið bárust tilskilin gögn til útgáfu byggingarleyfis. Í kjölfarið var byggingarleyfi gefið út hinn 5. september 2012. 

Málsrök kæranda:  Af hálfu kæranda er því haldið fram að umrædd framkvæmd raski möguleikum til nýtingar hluta lóðarinnar að Guðrúnargötu 8.  Lóðin sé sameiginleg og óskipt og byggingarleyfið hafi á sínum tíma verið afturkallað af byggingarfulltrúa þar sem láðst hefði að taka fram að leyfið væri háð samþykki meðeigenda.  Hafi byggingarleyfishafa verið kunnugt um neikvæða afstöðu meðeigenda til áforma um bílskúrinn þar sem umræddur lóðarhluti sé bestur til að njóta sólar. Auk þessa hafi byggingarleyfishafi nú hellulagt þennan hluta lóðarinnar fyrir sig persónulega án samþykkis meðeigenda. Byggingarleyfishafa hafi borist tilkynning frá lögfræðingi byggingaryfirvalda þar sem honum hafi verið veittur 30 daga frestur til að leggja fram samþykki allra meðlóðarhafa fyrir framkvæmdinni í samræmi við 30. gr. laga um fjöleignarhús. Þrátt fyrir það hafi byggingarleyfishafi ráðist í framkvæmdina án þess að slíks samþykkis hefði verið aflað. Hafi kærandi talið málið vera til meðferðar hjá borginni í ljósi vitneskju um fyrrgreinda tilkynningu.  Annað hafi þó komið á daginn er byggingarleyfishafi hafi fengið útgefið byggingarleyfi hinn 5. september 2012.  Kærandi hafi í kjölfarið átt fund með byggingarfulltrúa og lögfræðingi hans, en á þeim fundi hafi niðurstaðan orðið sú að ekki tæki því að leiðrétta þau mistök sem orðið hefðu með tilliti til þess kostnaðar sem félli á byggingarleyfishafa við afturköllun umræddrar framkvæmdar.  Telji kærandi þessi málalok og vinnubrögð rýra möguleika sína til hagnýtingar á sameiginlegri, óskiptri lóð.

Málsrök Reykjavíkurborgar:  Af hálfu Reykjavíkurborgar er vísað til þess að veiting hins kærða byggingarleyfis hafi verið lögmæt. Fyrst og fremst sé um að ræða breytingu á séreign og eigi 30. gr. laga um fjöleignarhús því ekki við í málinu.  Það að loka einum inngangi bílskúrsins teljist vera óveruleg breyting á sameign, en skv. 1. mgr. 26. gr. nefndra laga hafi eigandi einn rétt til hagnýtingar og umráða yfir séreign sinni með þeim takmörkunum einum sem leiði af lögum og óskráðum grenndarreglum, eðli máls eða sem byggjast á löglegum ákvörðunum húsfélagsins.  Þá segi enn fremur í 2. mgr. 27. gr. laganna að eigandi geti ekki sett sig upp á móti breyttri hagnýtingu séreignar sameiganda síns sé sýnt að hún hafi ekki í för með sér röskun á lögmætum hagsmunum hans.  Því hafi lokaniðurstaða byggingarfulltrúa verið sú að ekki væri þörf á samþykki sameigenda í þessu tilviki enda hafi engin röskun á lögmætum hagsmunum kæranda fylgt byggingarleyfinu. 

Málsrök byggingarleyfishafa:  Byggingarleyfishafi bendir á að um sé að ræða lokun á dyrum á vesturhlið bílskúrs sem opnist út á sameiginlega gönguleið frá götu inn í sameiginlegan garð, en bílskúrinn sé séreign byggingarleyfishafa.  Á suðurhlið bílskúrsins hafi verið gluggi sem sagað hafi verið niður úr og sett hurð í staðinn sem engin áhrif hafi á möguleika til nýtingar umræddrar lóðar.  Hin hurðin hafi verið óþétt og illa farin og hafi þurft mikillar viðgerðar við.  Sökum misskilnings hafi framkvæmdir byrjað áður en endanlegt byggingarleyfi hafi verið gefið út.  Byggingarleyfið hafi hins vegar aldrei verið afturkallað svo sem kærandi haldi fram.  Í ljósi þess að um minni háttar framkvæmd hafi verið að ræða hafi samþykkis meðeigenda hússins ekki verið aflað, enda ekki talið að framkvæmdin hefði áhrif á sameiginleg afnot af lóðinni.  Byggingarleyfishafa hafi ekki verið kunnugt um neikvæða afstöðu annarra eigenda hússins til framkvæmdanna, en ekki hafi reynt á samþykki þeirra þar sem þær upplýsingar hafi fengist hjá byggingarfulltrúa að þess gerðist ekki þörf þar sem bílskúrinn væri séreign byggingarleyfishafa.  Að sjálfsögðu sé útivera í garðinum öllum heimil og hafi byggingarleyfishafi ekki hindrað það.  Gömul og illa farin hellulögn hafi verið til staðar við suðurenda bílskúrsins sem ráðist hafi verið í lagfæringar á.  Hellurnar hafi verið hreinsaðar upp og skipt út brotnum hellum til þess að hægt væri að ganga þarna um og njóta þess að sitja úti.  Þetta hafi ekki verið meiri háttar framkvæmd af hálfu byggingarleyfishafa heldur lagfæring á hellulögn sem fyrir hafi verið. 

Í kjölfar bréfs frá lögfræðingi byggingarfulltrúa, dags. 21. júní 2012, hafi byggingarleyfishafi leitað álits lögfræðings Húseigendafélagsins sem hafi komist að annarri niðurstöðu en lögfræðingur borgarinnar í nefndu bréfi og talið, með vísan til 1. mgr. 26. gr. og 2. mgr. 27. gr. laga um fjöleignarhús, að samþykkis meðeigenda væri ekki þörf í umræddu tilfelli, enda sýnt að hún hefði ekki í för með sér neina röskun á lögmætum hagsmunum meðlóðarhafa. Endanlegt byggingarleyfi hafi verið veitt 5. september 2012 en 7. sama mánaðar hafi byggingarleyfishafa borist bréf frá byggingarfulltrúa þar sem beðist hafi verið afsökunar á fyrrgreindu bréfi, dags. 21. júní s.á., sem hefði verið yfirsjón að senda.  Hafi byggingarleyfishafi síðan, hinn 11. september 2012, upplýst kæranda símleiðis um að endanlegt byggingarleyfi hefði verið veitt. 

Breytingum á bílskúrnum sé lokið og vottorð um lokaúttekt hafi verið gefið út án athugasemda hinn 23. október 2012.  Farið hafi verið í einu og öllu að þeim reglum, leiðbeiningum og fyrirmælum byggingarfulltrúa en tilgangur breytinganna hafi verið lagfæring og viðhald bílskúrsins. 

Niðurstaða:  Samkvæmt 2. mgr. 4. gr. laga nr. 130/2011 um úrskurðarnefnd umhverfis- og auðlindamála er kærufrestur til úrskurðarnefndarinnar einn mánuður frá því að kæranda varð kunnugt, eða mátti vera kunnugt, um ákvörðun þá sem kæra á.  Í 2. mgr. ákvæðisins er þó tekið fram að kæra verði ekki tekin til meðferðar ef meira en ár er liðið frá því að ákvörðun var tilkynnt aðila. 

Samkvæmt 28. gr. stjórnsýslulaga nr. 37/1993 skal vísa kæru frá hafi hún borist að liðnum kærufresti nema afsakanlegt verði talið að kæran hafi ekki borist fyrr eða veigamiklar ástæður mæli með því að kæran verði tekin til meðferðar.  Af orðalagi 2. mgr. 4. gr. laga nr. 130/2011 má ráða að við það verði að miða hvenær kæranda varð fyrst ljóst eða mátti verða ljóst að leyfið yrði veitt. 

Hin kærða ákvörðun byggingarfulltrúans í Reykjavík var tekin á afgreiðslufundi byggingarfulltrúa hinn 8. maí 2012. Hinn 21. júní s.á. fékk byggingarleyfishafi senda tilkynningu frá lögfræðingi byggingarfulltrúa þess efnis að farið væri fram á að lagt yrði fram samþykki meðeigenda hússins fyrir framkvæmdinni áður en byggingarleyfi yrði gefið út.  Af málatilbúnaði aðila og fyrirliggjandi gögnum verður ráðið að kærandi hafi frá þeim tíma staðið í þeirri trú að leyfi til umdeildra framkvæmda væri háð samþykki meðeigenda. Fyrir liggur að með símtali 11. september 2012 tilkynnti byggingarleyfishafi kæranda um það að endanlegt byggingarleyfi hefði verið afgreitt.  Kæra í máli þessu barst úrskurðarnefndinni hinn 9. október 2012 og verður með hliðsjón af framangreindu að telja að hún hafi borist innan lögmælts kærufrests, sbr. 2. mgr. 4. gr. laga nr. 130/2011.  Verður mál þetta því tekið til efnismeðferðar. 

Skv. 2. mgr. 1. gr. laga um fjöleignarhús telst fjöleignarhús vera hvert það hús sem skiptast í séreignir í eigu fleiri en eins aðila og í sameign sem bæði getur verið allra og sumra.  Skv. 5. mgr. 1. gr. gilda lögin um lögskipti eigenda fullgerðra fjöleignarhúsa að lóðum meðtöldum.  Fellur fasteignin að Guðrúnargötu 8 undir lögin. 

Í málinu er deilt um hvort hið kærða byggingarleyfi, er varðar breytingar á bílskúr í séreign byggingarleyfishafa, hafi áhrif á hagnýtingu lóðar sem er í óskiptri sameign eigenda hússins.  Fyrir breytingum á séreign þarf ekki samþykki meðeigenda svo fremi sem sýnt sé fram á að þær hafi ekki í för með sér neina röskun á lögmætum hagsmunum þeirra, sbr. 1. mgr. 26. og 2. mgr. 27. gr. nefndra laga.  Umræddar breytingar eru vissulega gerðar á séreign byggingarleyfishafa en breytingarnar hafa hins vegar áhrif á hagnýtingu sameiginlegrar óskiptrar lóðar vegna umgangs um hana að nýjum inngangi í séreign byggingarleyfishafa. Er því ekki unnt að fallast á að umræddar breytingar hafi ekki í för með sér röskun á lögmætum hagsmunum meðeigenda byggingarleyfishafa og þar af leiðandi að samþykkis þeirra sé ekki þörf fyrir breytingunum. Breytingin hefur í för með skerta möguleika til hagnýtingar sameiginlegrar lóðar og hefur þar með í för með sér breytingu á hagnýtingu sameignar sbr. 31. gr., sbr. 30. gr. nefndra laga. 

Samkvæmt 10. gr. laga um mannvirki nr. 160/2010 skulu með umsókn um byggingarleyfi fylgja hönnunargögn og önnur nauðsynleg gögn, þ.m.t. samþykki meðeigenda samkvæmt ákvæðum laga um fjöleignarhús.  Í máli þessu lá ekki fyrir samþykki meðeigenda, sem þó var áskilið samkvæmt því sem að framan er rakið.  Skorti því lagaskilyrði fyrir veitingu hins umdeilda byggingarleyfis og verður það því fellt úr gildi. 

Uppkvaðning úrskurðar í máli þessu hefur dregist vegna mikils fjölda mála sem skotið hefur verið til úrskurðarnefndarinnar. 

 Úrskurðarorð: 

Felld er úr gildi ákvörðun byggingarfulltrúans í Reykjavík frá 8. maí 2012 um að veita byggingarleyfi til að setja hurð í stað glugga á suðurgafl bílskúrs á lóð að Guðrúnargötu 8 og loka dyrum á vesturgafli hans. 

____________________________________
Ómar Stefánsson

____________________________              ___________________________
Ásgeir Magnússon                                        Þorsteinn Þorsteinsson

 

 

des 22
Love0

84/2012 Grundarstígur

Með

Árið 2013, fimmtudaginn 24. janúar, tók Ómar Stefánsson, varaformaður úrskurðarnefndar umhverfis- og auðlindamála fyrir mál nr. 84/2012 með heimild í 3. mgr. 3. gr., sbr. 1. mgr. 2. gr.  l. nr. 130/2011.

Í málinu er kveðinn upp svofelldur

úrskurður

Með bréfi til úrskurðarnefndar umhverfis- og auðlindamála, dags. 3. september 2012, er barst nefndinni sama dag, kærir H, þá ákvörðun byggingarfulltrúans í Reykjavík frá 24. janúar 2012 að veita leyfi til að byggja við kjallara hússins að Grundarstíg 10, Reykjavík, sal úr steinsteypu með steyptri loftplötu og torfi á þaki, steypa vegg á lóðamörkum að Grundarstíg nr. 8, setja op og hlið í vegg að Skálholtsstíg og breyta notkun einbýlishúsalóðar í lóð fyrir blandaða atvinnustarfsemi. 

Af hálfu kæranda er þess krafist að hin kærða ákvörðun verði felld úr gildi.  Jafnframt krefst kærandi stöðvunar framkvæmda á meðan málið er til meðferðar hjá úrskurðarnefndinni.  Þykir málið nægjanlega upplýst til að taka megi það til endanlegs úrskurðar og verður því ekki tekin afstaða til kröfu kæranda um stöðvun framkvæmda. 

Úrskurðarnefndinni bárust gögn málsins frá Reykjavíkurborg hinn 10. september 2012.

Málsatvik og rök:  Á afgreiðslufundi byggingarfulltrúa 24. janúar 2012 var samþykkt umsókn um hið kærða byggingarleyfi en áður hafði verið fjallað um umsóknina á afgreiðslufundi byggingarfulltrúa hinn 3. s.m.  Var sú ákvörðun staðfest í borgarráði 26. s.m. og byggingarleyfi gefið út af byggingarfulltrúa 14. mars s.á. 

Af hálfu kæranda er krafist ógildingar byggingarleyfisins á þeim forsendum að breytingarnar brjóti í bága við 4. gr. skipulagsreglugerðar nr. 400/1998, gildandi aðalskipulag Reykjavíkurborgar og þróunaráætlun miðborgarinnar. Framkvæmdirnar styðjist við deiliskipulag sem kærandi hafi skotið til úrskurðarnefndar skipulags- og byggingarmála í lok árs 2011 með kröfu um ógildingu skipulagsins. Sem eigandi helmingshluta í húseigninni nr. 9 við Grundarstíg eigi kærandi lögvarinna hagsmuna að gæta í málinu.  Augljóst sé að breytingarnar sem heimilaðar séu í byggingarleyfinu séu gerðar til að skapa aðstöðu fyrir tónleikahald og veitingarekstur inni í miðju íbúðarhverfi. 

Kærandi tekur fram að kæran sé svo seint fram komin af þeim sökum að byggingarleyfi séu ekki auglýst og því sé torsótt að fylgjast með hvenær slík leyfi séu veitt.  Þá hafi úrskurðarnefndin í svari sínu, dags. 16. janúar 2012, við fyrirspurn um móttöku kæru vegna deiliskipulags frá 12. desember 2011, er taki til umræddrar lóðar, upplýst að úrlausnar væri að vænta eftir sex mánuði og vildi kærandi því ekki flækja málið óþarflega með því að kæra væntanlegt byggingarleyfi að nauðsynjalausu.  Auk þess hafi eftirgrennslan kæranda um kæru deiliskipulagsins með tölvupóstum, dags. 7. júlí, 13. ágúst og 15. ágúst 2012 ekki borið árangur.  Ekki hafi orðið ljóst fyrr en með símtali við starfsmann nefndarinnar 28. ágúst 2012 að ekki væri von á úrskurði vegna kæru deiliskipulagsins á næstunni.  Kærandi búi erlendis og hafi því ekki átt kost á því að fylgjast með framkvæmdum að Grundarstíg 10 undanfarið hálft ár. 

Af hálfu Reykjavíkurborgar er þess krafist að kröfum kæranda í máli þessu verði vísað frá úrskurðarnefndinni þar sem kæran sé allt of seint fram komin.  Kærufrestur skv. 2. mgr. 4. gr. laga nr. 130/2011 um úrskurðarnefnd umhverfis- og auðlindamála, sé einn mánuður frá því að kæranda varð kunnugt, eða mátti vera kunnugt, um ákvörðun þá sem kæra á.  Byggingarleyfi hafi verið gefið út hinn 14. mars 2012 og framkvæmdir hafist fljótlega, en úttekt á botni fyrir sökkul hafi farið fram 30. apríl 2012.  Hafi fjölmargar úttektir verið gerðar á byggingunni síðan.  Telja verði því að kæranda hafi fyrir löngu mátt vera kunnugt um framkvæmdirnar.  Breyti engu í því sambandi þó kærandi sé búsettur erlendis, mönnum sé alla jafna í lófa lagið að fylgjast með framkvæmdum með einum eða öðrum hætti þrátt fyrir búsetu annars staðar.

Niðurstaða:  Samkvæmt 2. mgr. 4. gr. laga nr. 130/2011 um úrskurðarnefnd umhverfis- og auðlindamála er kærufrestur til úrskurðarnefndarinnar einn mánuður frá því að kæranda varð kunnugt eða mátti vera kunnugt um ákvörðunina.  Berist kæra að liðnum kærufresti skal vísa henni frá samkvæmt 1. mgr. 28. gr. stjórnsýslulaga nr. 37/1993, nema afsakanlegt verði talið að kæra hafi ekki borist fyrr eða veigamiklar ástæður mæli með því að kæra verði tekin til meðferðar. 

Hin kærða ákvörðun byggingarfulltrúans í Reykjavík var tekin á afgreiðslufundi byggingarfulltrúa 24. janúar 2012 og byggingarleyfið var gefið út 14. mars s.á.  Í máli þessu liggur fyrir úrtak úr færslubók þar sem fram kemur að úttekt fór fram 30. apríl s.á. á botnplötu viðbyggingar.  Verður að telja að kæranda hafi mátt vera kunnugt um hina kærðu ákörðun frá þeim tíma.  Kæra barst úrskurðarnefndinni um fjórum mánuðum eftir greint tímamark eða 3. september 2012 og var kærufrestur þá löngu liðinn.  Ekki þykja efni til að taka kærumál þetta til meðferðar að liðnum kærufresti.  Fyrrgreind undanþáguákvæði 28. gr. stjórnsýslulaga, sem heimila að mál sé tekið til efnismeðferðar að liðnum kærufresti, ber að túlka þröngt og verða þau ekki talin eiga við um persónulegar ástæður á borð við ferðir eða dvöl aðila fjarri eigin fasteign.  Ber því að vísa  máli þessu frá úrskurðarnefndinni skv. 1. mgr. 28. gr. stjórnsýslulaga. 

Uppkvaðning úrskurðar í máli þessu hefur dregist vegna mikils fjölda mála sem skotið hefur verið til úrskurðarnefndarinnar.

Úrskurðarorð:

Kærumáli þessu er vísað frá úrskurðarnefndinni. 

____________________________________
Ómar Stefánsson

des 22
Love0

108/2008 Tjarnargata

Með

Árið 2012, þriðjudaginn 4. desember kom úrskurðarnefnd skipulags- og byggingarmála saman til fundar í húsnæði nefndarinnar að Skúlagötu 21, Reykjavík.  Mættir voru Ómar Stefánsson varaformaður nefndarinnar, Ásgeir Magnússon héraðsdómari og Þorsteinn Þorsteinsson byggingarverkfræðingur. 

Fyrir var tekið mál nr. 108/2008, kæra á ákvörðun byggingarfulltrúans í Reykjavík frá 21. október 2008 um að veita leyfi til að breyta innra skipulagi og byggja við húsið á lóðinni nr. 12 við Tjarnargötu. 

Í málinu er nú kveðinn upp svofelldur

úrskurður: 

Með bréfi til úrskurðarnefndar skipulags- og byggingarmála, dags. 28. nóvember 2008, er barst nefndinni 1. desember s.á., kærir Guðmundur Ómar Hafsteinsson hdl., f.h. H, Suðurgötu 15, Reykjavík, þá ákvörðun byggingarfulltrúans í Reykjavík frá 21. október 2008 að veita leyfi til að breyta innra skipulagi og byggja við húsið á lóðinni nr. 12 að Tjarnargötu í Reykjavík.  Borgarráð staðfesti afgreiðsluna á fundi sínum hinn 23. s.m. 

Krefst kærandi þess að hin kærða ákvörðun verði felld úr gildi. Þá krafðist kærandi þess að framkvæmdir á grundvelli hinnar kærðu ákvörðunar yrðu stöðvaðar.  Þegar úrskurðarnefndin fékk upplýsingar um framvindu framkvæmda eftir að þær hófust voru þær vel á veg komnar og í ljósi þess, og með hliðsjón af því að hluti heimilaðra viðbygginga eru glerbyggingar sem auðvelt væri að fjarlægja ef til þess kæmi, þótti að svo komnu ekki tilefni til að taka afstöðu til kröfunnar um stöðvun framkvæmda.   Verður málið nú tekið til endanlegs úrskurðar.

Málavextir:  Á afgreiðslufundi byggingarfulltrúa 22. apríl 2008 var lögð fram umsókn framkvæmda- og eignasviðs Reykjavíkurborgar um byggingarleyfi fyrir breytingum á innra fyrirkomulagi Tjarnarbíós að Tjarnargötu 12 og fyrir tveggja hæða steinsteyptri inngangsbyggingu, með glerþaki að hluta sem lægi að húsi nr. 10d við Tjarnargötu, glerskála í miðhluta ports, með kaffibar, ásamt breikkun hússins Suðurgötumegin til samræmis við Suðurgötu 15.  Þá var sótt um leyfi fyrir stækkun lóðar hússins.  Var afgreiðslu málsins frestað.  Að lokinni umfjöllun um málið á nokkrum fundum skipulagsstjóra og byggingarfulltrúa var samþykkt að vísa málinu í grenndarkynningu.  Umsóknin var grenndarkynnt fyrir hagsmunaaðilum að Tjarnargötu 10d og Suðurgötu 15 og bárust athugasemdir m.a. frá kæranda.  Á afgreiðslufundi skipulagsfulltrúa hinn 15. ágúst 2008 var lögð fram umsögn um brunatæknilegar lausnir, dags. 14. ágúst 2008, og umsögn, dags. 2. júlí s.á., varðandi hönnun loftræsikerfis.  Breytingar voru gerðar á teikningunum þar sem m.a. voru felldar út svalir á þaki anddyrisbyggingar ásamt því að frambyggt stigahús við inngang var fellt út og stigi færður inn.  Þá var gert ráð fyrir aðgengi slökkviliðs að bakgarði fjölbýlishúsa inn í miðju skálans.  Hætt var við stækkun lóðar. 

Umsókn um téðar byggingarframkvæmdir var samþykkt á afgreiðslufundi byggingarfulltrúa hinn 21. október 2008, en þar lágu m.a. fyrir niðurstöður forhönnunar brunavarna frá því í september s.á.  Var í ákvörðuninni tekið fram að frágangur á lóðamörkum yrði í samráði við rétthafa aðliggjandi lóða og að þinglýst yrði kvöð um bann við umferð annarra en slökkviliðs um dyr inn í portið að baki hússins.  Fól hin kærða samþykkt í sér stækkun 1. hæðar hússins um 140,3 m², 2. hæðar um 72,3 m² og 3. hæðar um 47,8 m², eða samtals 260,4 m². 

Málsrök kæranda:  Kærandi styður kröfu sína um ógildingu hinnar kærðu ákvörðunar þeim rökum að umræddar breytingar feli í sér brot gegn ákvæðum byggingarreglugerðar og annarra reglna um brunavarnir.  Verði með óafturkræfum hætti lokað fyrir aðkomu að porti milli húsa við Tjarnargötu og Suðurgötu.  Verulegar athugasemdir hafi verið gerðar á sínum tíma af hálfu eldvarnareftirlits við að umræddum inngangi inn í portið yrði lokað með steinvegg og þess hafi verið krafist að þar yrði léttur opnanlegur tréveggur til að tryggja aðkomu slökkviliðs og körfubíla inn í portið.  Nú hafi hins vegar verið samþykkt að loka varanlega fyrir þennan inngang.  Samkvæmt skýrum ákvæðum b-liðar 1. mgr. gr. 137.1 í byggingarreglugerð nr. 441/1998 skuli öll húsaskipan og aðgengi fyrir björgunarmenn vera með þeim hætti að aðstaða til björgunar sé sem auðveldust.  Þá sé í gr. 158.2 í sömu reglugerð gert ráð fyrir að flóttaleiðir og aðgengi að þeim skuli vera einfaldar, auðrataðar og greiðfærar.  Með því að loka algerlega fyrir aðkomu slökkviliðs- og körfubíla inn í portið milli húss kæranda og húsanna Tjarnargötumegin verði flóttaleiðir úr húsunum skertar verulega og möguleikar takmarkaðir á björgun fólks af efri hæðum ef til eldsvoða komi.  Þá virðist ekki hafa farið fram nein sérstök úttekt á þessum þætti málsins eða athugasemdum kæranda í þessa veru.  Sé því ljóst að ekki hafi verið sinnt lögboðinni rannsóknarskyldu skv. 10. gr. stjórnsýslulaga nr. 37/1993.  Því beri að fella ákvörðunina úr gildi samkvæmt grunnreglum stjórnsýslulaga. 

Hið kærða byggingarleyfi heimili að reistar verði viðbyggingar sem hvort tveggja séu sambyggðar og áfastar Tjarnargötu 10d og Suðurgötu 15 og sé slíkt óheimilt án samþykkis eigenda umræddra húsa.  Styðjist það m.a. við ákvæði 30. gr. laga nr. 26/1994 um fjöleignarhús og meginreglur um grenndarrétt.  Fyrir liggi að ekkert slíkt samþykki hafi verið veitt fyrir breytingunum og teljist þær því ólögmætar. 

Nefnd ákvörðun sé auk þess haldin þeim annmarka að skipulags- og byggingarsvið Reykjavíkurborgar hafi verið vanhæft til að fjalla um umsókn byggingarleyfishafa.  Báðir aðilar séu hluti af stjórnsýslu Reykjavíkurborgar og starfi á ábyrgð borgarstjórnar, sem hafi endanlegt ákvörðunarvald varðandi málefni beggja.  Við afgreiðslu málsins sé stjórnvald því að fjalla um eigin umsókn um byggingarleyfi.  Fari sú málsmeðferð í bága við 1., 5. og 6. tl. 1. mgr. 3. gr. stjórnsýslulaga.  Jafnframt sé vísað til ólögfestra hæfisreglna stjórnsýsluréttar þessu til stuðnings og bent á að útilokað verði að telja að leyfisveitandi geti litið óhlutdrægt á eigin umsókn, sem varði verulega hagsmuni, og tekið hlutlausa afstöðu til mótmæla kæranda. 

Ekkert samráð hafi verið haft við kæranda um stækkun lóðar Tjarnargötu 12 vegna fyrirhugaðra breytinga og kærandi hafi aldrei veitt samþykki sitt fyrir þeirri stækkun.  Hins vegar virðist byggt á því að samþykki hafi legið fyrir og því sé ákvörðunin ólögmæt. 

Með ákvörðuninni sé einnig brotið gegn lögvörðum grenndarrétti kæranda.  Gert sé ráð fyrir að inni í portinu verði byggt glerhýsi sem nýtt verði undir veitingarekstur með tilheyrandi hávaða og ónæði fyrir íbúa nærliggjandi húsa.  Augljóst sé að slíkur rekstur myndi hafa veruleg óþægindi í för með sér fyrir kæranda, þar sem hljóðeinangrun í slíku glerhýsi yrði lítil sem engin, auk þess sem hávaði myndi magnast upp inni í portinu vegna bergmáls.  Breytingunum fylgi verulegt rask fyrir kæranda og fyrirsjáanlega verðrýrnun á fasteign hennar.  Samkvæmt teikningum sé gert ráð fyrir vélbúnaði fyrir loftræstingu á annarri hæð byggingar við hlið Suðurgötu 15, með tilheyrandi hávaða og ónæði fyrir íbúa nærliggjandi íbúða.  Umræddur búnaður verði væntanlega í notkun á kvöldin og um helgar, eða á starfstíma Tjarnarbíós.  Það sé óásættanlegt fyrir kæranda og veruleg röskun á heimilisfriði og friðhelgi einkalífs.  Þá muni tveggja hæða bygging við mynni húsasunds milli Tjarnargötu 12 og Tjarnargötu 10d valda verulegu skuggavarpi inn í portið sem skerði notkunarmöguleika þess. 

Málsrök Reykjavíkurborgar:  Af hálfu Reykjavíkurborgar er vísað til þess að gögn málsins beri með sér að hönnunargögn, og þar með talin brunatæknileg úttekt í tilefni af umdeildri leyfisveitingu, hafi verið samþykkt af forvarnardeild slökkviliðs höfuðborgarsvæðisins með áritun þar um.  Þá þurfi ekki samþykki  lóðarhafa aðliggjandi lóða  fyrir breytingunum en samkvæmt bókun byggingarfulltrúa beri að hafa samráð við þá um frágang á lóðamörkum. 

Reykjavíkurborg telji málsástæðu kæranda um vanhæfi fráleita og bendi á að engin ákvæði sé að finna í lögum um sérmeðferð skipulags- og byggingarmála vegna þeirra fasteigna og/eða lóða sem séu í eigu sveitarfélaga. 

Vísað sé til meðfylgjandi gagna og umsagna vegna brunatæknilegra atriða og hljóðvistar.  Bent sé á að frá fyrstu umsókn um breytingar á Tjarnargötu 12 hafi m.a. verið horfið frá því að byggja stigahús út fyrir núverandi lóðamarkalínu.  Aðkoma að baklóðum milli Tjarnargötu og Suðurgötu verði um port frá Vonarstræti og settar verði tvíbreiðar dyr á glerskála Tjarnarbíós sem aðkomuleið fyrir slökkvilið að baklóðum.  Samkvæmt brunahönnun verði dyrnar hvorki skilgreindar né notaðar sem flóttaleið frá Tjarnarbíói.  Núverandi bygging, sem sé tveggja hæða með timburþaki og liggi að Suðurgötu 15, verði rifin.  Þar verði í staðinn byggð tveggja hæða bygging með risþaki sem verði stærri að grunnfleti.  Nýjar byggingar muni liggja upp að húsunum Tjarnargötu 10d og Suðurgötu 15 en verði hvorki sambyggðar né áfastar eins og haldið sé fram í kærunni.  Vélbúnaður fyrir loftræsikerfi verði áfram sá sami og notaður hafi verið í húsinu um árabil. 

Niðurstaða:  Í máli þessu er deilt um gildi samþykktar byggingarfulltrúa Reykjavíkur frá 21. október 2008 um að veita leyfi til að breyta innra skipulagi og byggja við húsið á lóðinni nr. 12 við Tjarnargötu í Reykjavík.  Á umræddu svæði er ekki í gildi deiliskipulag. 

Í 2. mgr. 23. gr. þágildandi skipulags- og byggingarlaga nr. 73/1997 var sú meginregla sett að gera skyldi deiliskipulag fyrir einstök svæði eða reiti þar sem framkvæmdir væru fyrirhugaðar.  Í 3. mgr. ákvæðisins var þó heimilað að veita leyfi til framkvæmda í þegar byggðum hverfum þótt ekki lægi fyrir deiliskipulag.  Kusu borgaryfirvöld að neyta þeirrar undanþáguheimildar laganna og grenndarkynna byggingarleyfisumsóknina skv. 7. mgr. 43. gr. þeirra.  Við afmörkun undantekningarreglunnar gagnvart meginreglunni hefur verið talið að skýra beri ákvæðið til samræmis við 1. og 2. mgr. 26. gr. sömu laga þar sem sagði að fara skyldi með breytingu á deiliskipulagi eins og um nýtt skipulag væri að ræða nema breytingar væru óverulegar. 

Þegar meta skal hvort bygging teljist einungis hafa í för með sér óverulegar breytingar verður m.a. að líta til þess hversu umfangsmikil hún er í hlutfalli við þær byggingar sem fyrir eru á umræddri lóð eða svæði og hver grenndaráhrif hennar eru á nærliggjandi eignir.  Samkvæmt upplýsingum úr fasteignaskrá er lóðin nr. 12 við Tjarnargötu 1.042 m² að flatarmáli en húsið 1.572,3 m².  Samkvæmt samþykktum byggingarleyfisteikningum er heimiluð stækkun hússins hins vegar 260,4  m².  Verður húsið því samtals 1.832,7 m² að flatarmáli eftir stækkun og nýtingarhlutfall lóðarinnar því 1,76.  Nýtingarhlutfall nágrannalóðanna að Suðurgötu 15 og Tjarnargötu 10d er 2,0 og 2,3. 

Þegar litið er til þess að um er að ræða þétta byggð á miðborgarsvæði samkvæmt gildandi aðalskipulagi, að heimiluð stækkun umrædds húss felur ekki í sér hækkun þess eða að nýtingarhlutfall lóðar verði hærra en gerist og gengur á svæðinu og heimilaðri notkun er ekki breytt, verður hin umrædda breyting að teljast óveruleg.  Var skipulagsyfirvöldum því heimilt að grenndarkynna fyrirhugaðar framkvæmdir skv. 3. mgr. 23. gr. skipulags- og byggingarlaga.  Af sömu ástæðum verða grenndaráhrif heimilaðra breytinga ekki slík að varði ógildingu hinnar kærðu ákvörðunar. 

Skipulags- og byggingaryfirvöldum sveitarfélaga er falið lögum samkvæmt að fara með skipulags- og byggingarmál og taka ákvarðanir á þeim sviðum, s.s. með því að taka afstöðu til byggingarleyfisumsókna.  Er það ekki á færi annarra stjórnvalda að taka slíkar ákvarðanir og gæta þeirra opinberu hagsmuna sem m.a. þarf að líta til við töku ákvarðana.  Vanhæfisreglur stjórnsýslunnar fjalla um sérstakt hæfi einstaklinga, í ljósi persónulegra hagsmuna eða tengsla, sem í krafti starfs síns eða embættis í opinberri stjórnsýslu koma að meðferð máls og töku ákvarðana.  Þær reglur lúta ekki að hæfi stjórnvalds til að sinna þeim skyldum sem þeim er ætlað lögum samkvæmt.  Kemur því ekki til álita að ógilda hina kærðu ákvörðun á grundvelli reglna um vanhæfi. 

Fyrir liggur í málinu umsögn um brunatæknilegar lausnir, dags. 14. ágúst 2008, vegna umdeildra framkvæmda og niðurstöður forhönnunar brunavarna frá september 2008, þar sem fram kemur að aðgangur að baklóðum verði áfram um port frá Vonarstræti og settar verði tvíbreiðar dyr á glerskála Tjarnarbíós sem aðkomuleið fyrir slökkvilið að baklóðum.  Í greindri umsögn kemur fram að fyrirhugaðar framkvæmdir við endurgerð og viðbyggingu komi ekki til með að hafa neikvæð áhrif á aðstöðu slökkviliðs til björgunar- og slökkvistarfa, enda verði áfram möguleikar á aðkomu slökkviliðs að baklóðunum úr tveimur áttum.  Brunatæknileg úttekt á erindinu var samþykkt af forvarnardeild slökkviliðs höfuðborgarsvæðisins.  Af þessu verður ekki annað ráðið en að gætt hafi verið ákvæða laga og reglugerða um brunavarnir við hönnun umdeildra breytinga og leitað til þar til bærra aðila í þeim efnum.

Í málinu liggur ekki annað fyrir en að byggingarefni umdeildra viðbygginga og hönnun hafi uppfyllt kröfur þágildandi byggingarreglugerðar nr. 441/1998 um hljóðvist.  Komi síðar í ljós að hávaði vegna notkunar húss eða starfsemi sem þar fer fram sé óásættanlegur gagnvart nágrönnum ber eigandi eftir atvikum ábyrgð á að úr verði bætt svo hljóðstig sé innan lögboðinna marka.    

Samkvæmt samþykktum teikningum liggja heimilaðar viðbyggingar við Tjarnargötu 12 að húsi kæranda á lóðamörkum.  Fasteignirnar standa hvor á sinni lóð og teljast því sjálfstæðar fasteignir í skilningi 3. gr. laga nr. 26/1994 um fjöleignarhús.  Af þeim sökum áskilja nefnd lög ekki samþykki kæranda þótt byggt sé að lóðarmörkum hans og ekki er að finna reglu á öðrum réttarsviðum sem áskilur samþykki lóðarhafa aðlægrar lóðar vegna mannvirkjagerðar að lóðarmörkum.  Samþykki kæranda var því ekki skilyrði þess að umdeilt byggingarleyfi var veitt. 

Varðandi athugasemdir kæranda um að ekkert samráð hafi verið haft vegna stækkunar lóðarinnar er rétt að benda á að fallið var frá þeim áformum. 

Að öllu framangreindu virtu verður ekki fallist á kröfu kæranda um ógildingu hinnar kærðu ákvörðunar. 

Uppkvaðning úrskurðar í máli þessu hefur dregist verulega vegna mikils fjölda mála sem skotið hefur verið til úrskurðarnefndarinnar. 

Úrskurðarorð:

Hafnað er kröfu kæranda um ógildingu á ákvörðun byggingarfulltrúans í Reykjavík frá 21. október 2008 um að veita leyfi til að breyta innra skipulagi og byggja við húsið á lóðinni nr. 12 við Tjarnargötu. 

________________________________
Ómar Stefánsson

_______________________________          _____________________________
Ásgeir Magnússon                                         Þorsteinn Þorsteinsson

des 22
Love0

1/2011 Tjarnarmýri

Með

Árið 2012, þriðjudaginn 25. september, kom úrskurðarnefnd skipulags- og byggingarmála saman til fundar í húsnæði nefndarinnar að Skúlagötu 21, Reykjavík.  Mættir voru Hjalti Steinþórsson forstöðumaður, Ásgeir Magnússon héraðsdómari og Þorsteinn Þorsteinsson byggingarverkfræðingur. 

Fyrir var tekið mál nr. 1/2011, kæra á ákvörðun skipulags- og mannvirkjanefndar Seltjarnarness frá 14. maí 2010 um að veita byggingarleyfi fyrir íbúðarhúsi á tveimur hæðum á lóðinni nr. 2 við Tjarnarmýri og ákvörðun nefndarinnar að samþykkja breytt byggingarleyfi fyrir greindu húsi hinn 2. desember s.á.

Í málinu er nú kveðinn upp svofelldur

úrskurður: 

Með bréfi til úrskurðarnefndar skipulags- og byggingarmála, dags. 30. desember 2010, er barst nefndinni 3. janúar 2011, kæra Á, B, H, M og S, Suðurmýri 16 og E, Suðurmýri 14, Seltjarnarnesi, þá ákvörðun skipulags- og mannvirkjanefndar Seltjarnarness frá 14. maí 2010 að veita byggingarleyfi fyrir tveggja hæða íbúðarhúsi á lóðinni nr. 2 við Tjarnarmýri og ákvörðun nefndarinnar að samþykkja breytt byggingarleyfi fyrir greindu húsi hinn 2. desember s.á.  Bæjarstjórn Seltjarnarness staðfesti nefndar ákvarðanir hinn 26. maí og 6. desember 2010.  Gera kærendur þá kröfu að hinar kærðu ákvarðanir verði felldar úr gildi. 

Málavextir:  Umsókn byggingarleyfishafa um leyfi til að byggja tveggja hæða einbýlishús barst skipulags- og mannvirkjanefnd Seltjarnarness 21. janúar 2010.  Umrætt svæði hefur byggst upp án þess að hafa verið deiliskipulagt.  Hinn 16. mars s.á. var samþykkt á fundi nefndarinnar að grenndarkynna umsóknina með ákveðnum breytingum.   Athugasemdir bárust og voru þær lagðar fram á fundi skipulags- og mannvirkjanefndar 14. maí 2010.  Var umsóknin samþykkt og sú ákvörðun staðfest í bæjarstjórn 26. maí s.á.  Byggingarleyfi var gefið út 30. júní 2010.  Sótt var um breytingar á veittu byggingarleyfi hússins og samþykkti skipulags- og mannvirkjanefnd að grenndarkynna umsóknina en síðar var sú grenndarkynning dregin til baka og framkvæmdir við byggingu hússins stöðvaðar. 

Hinn 12. október 2010 var tekin fyrir í skipulags- og mannvirkjanefnd ný umsókn um breytingar á byggingarleyfi hússins að Tjarnarmýri 2 sem samþykkt var að grenndarkynna.  Að grenndarkynningu lokinni var umsóknin samþykkt á fundi nefndarinnar hinn 2. desember 2010 og sú afgreiðsla staðfest í bæjarstjórn 6. s.m.  Nýtt byggingarleyfi var síðan gefið út 9. desember 2010 og hafa kærendur skotið þeirri ákvörðun til úrskurðarnefndarinnar eins og að framan greinir. 

Málsrök kærenda:  Kærendur vísa til þess að hin kærða leyfisveiting og framkvæmdir gangi gegn grenndarhagsmunum þeirra.  Um sé að ræða nýtt og mikið breytt byggingarleyfi fyrir Tjarnarmýri 2.  Á lóðinni hafi átt að rísa tveggja hæða einbýlishús en þegar liðið hafi á uppsteypu þess hafi komið í ljós að framkvæmdir hafi ekki verið í samræmi við hinar grenndarkynntu teikningar frá 22. mars 2010, sem sýni húsbygginguna samsíða lóðarlínu milli Tjarnarmýrar 2 og Suðurmýrar 14 og 16. 

Í ágúst 2010 hafi byggingarfulltrúa Seltjarnarness verið greint frá grunsemdum kærenda um að húsið sem verið væri að reisa að Tjarnarmýri 2 væri ekki í samræmi við grenndarkynningargögn og útgefið byggingarleyfi.  Standi húsið m.a. innan við þrjá metra frá lóðarmörkum, sem snúi að Suðurmýri 14 og 16, og væru þrjú gluggaop á lagnakjallara á þeirri hlið.  Fyllt hafi verið í gluggaopin með einangrunarplasti og dregið yfir með múrblöndu.  Stigahús sé milli fyrstu hæðar hússins og lagnakjallarans auk þess sem útitröppur hafi verið settar við kjallarainngang Tjarnarmýrarmegin.  Loks væri dyraop ásamt tröppum utan á einum útvegg lagnakjallarans. 

Í grenndarkynntum gögnum frá 13. október 2010 komi fram að húsið að Tjarnarmýri 2 standi ekki samsíða lóðarmörkin og sé 3 til 33 cm nær lóðarmörkum Suðurmýrar 14 og 16 en gert hafi verið ráð fyrir við fyrri grenndarkynningu.  Við seinni grenndarkynningu hafi kærendur gert athugasemdir við nýtingarhlutfall lóðarinnar, staðsetningu hússins á lóðinni og vegghæð þess, en hvoru tveggja varpi auknum skugga á lóðir Suðurmýrar 14 og 16. 

Allri málsmeðferð vegna byggingar hússins að Tjarnarmýri 2 hafi verið ábótavant af hálfu bæjaryfirvalda og hafi lögvörðum hagsmunum kærenda verið raskað.  Byggingarfulltrúi bæjarins hafi framselt eftirlitsskyldu sína á úttektum á húsinu til aðila sem sjálfur hafi gert teikningarnar að húsinu og hafi hann því haft eftirlit með sjálfum sér.  Ekki hafi verið grenndarkynnt að nýju og gefið út nýtt, breytt byggingarleyfi samkvæmt nýjum teikningum fyrr en að lokinni uppsteypu hússins.   Þá hafi einnig reynst erfitt að fá svör við erindum sem send hafi verið bæjaryfirvöldum vegna málsins.  Stærð og staðsetning umdeildrar byggingar valdi auknu skuggavarpi og takmarki möguleika kærenda til nýtingar fasteigna sinna. 

Málsrök Seltjarnarness:  Af hálfu Seltjarnarness er þess krafist að kröfu kæranda verði hafnað og að samþykkt skipulags- og byggingarnefndar frá 2. desember 2010 verði staðfest. 

Í byrjun júní 2010 hafi lóðarhafi óskað eftir leyfi til að breyta innra fyrirkomulagi húss ásamt afleiddum útlitsbreytingum samkvæmt uppdráttum.  Ekki hafi verið fjallað um málið á formlegan hátt vegna sumarleyfa og hafi því, að höfðu samráði við bæjarstjóra, verið veitt leyfi til að halda framkvæmdum áfram samkvæmt nýjum uppdráttum, með tölvubréfi 8. júlí 2010, með þeim fyrirvara að umsóknin yrði tekin fyrir á næsta fundi skipulags- og mannvirkjanefndar að loknum sumarleyfum.  Nefndin hafi ítrekað með tölvupósti 26. júní s.á. að kjallaratröppur á uppdrætti væru ekki innan þeirrar heimildar. 

Í ágúst s.á. hafi umsókn um framangreindar breytingar og uppdrættir verið lagðir fram.  Samþykkt hafi verið að vísa umsókninni til grenndarkynningar.  Áður en tímabili grenndarkynningar væri lokið hafi komið í ljós að settur hafði verið kjallaragluggi á austurhlið kjallararýmis.  Við nánari skoðun hafi einnig komið í ljós að kjallari væri mun dýpri en tilkynnt hefði verið um, auk þess sem vísbendingar hefðu verið um að nýta ætti hann til búsetu.  Þar sem umræddar framkvæmdir hafi ekki verið í samræmi við fyrirliggjandi uppdrætti hafi þær verið stöðvaðar þegar í stað og það tilkynnt eiganda og byggingarstjóra í bréfi, dags. 18. ágúst 2010.  Auk þess hafi annar úttektaraðili verið fenginn til að taka framvegis að sér úttektir á framkvæmdum, því engar tilkynningar um misræmi hafi borist byggingarfulltrúa frá fyrri úttektaraðila.  Málið hafi verið tekið aftur upp á fundi skipulags- og mannvirkjanefndar hinn 31. ágúst 2010 og eftirfarandi bókað:  „Grenndarkynning dags. 18.8. 2010 dregin til baka.  Framkvæmdastöðvun gildir enn.  Eiganda gert að framvísa nýjum uppdráttum – Formanni nefndarinnar gefið umboð til að afgreiða málið milli funda.“  Loks hafi umsókn um breytingu á áður útgefnu byggingarleyfi verið samþykkt á fundi skipulags- og mannvirkjanefndar hinn 2. desember 2010 og staðfest af bæjarstjórn Seltjarnarness 6. s.m. 

Varðandi fjarlægð hússins frá lóðarmörkum til austurs sé byggingin staðsett samkvæmt aðaluppdrætti en þegar hún hafi verið komin vel á veg hafi nágrannar talið að skekkja væri á útsetningu hússins.  Í ljós hafi komið að lóðin væri örlítið minni en fram kæmi á mæliblaði.  Þar sem langhliðar lóðar til austurs og vesturs væru ekki samsíða hafi húsið verið stillt af miðað við legu götu vestan húss en þess gætt að suðausturhorn væri rétt, þ.e. í þriggja metra fjarlægð frá lóðamörkum.  Áhrifin af þessu séu þó hverfandi ef skuggavarpslíkan sé skoðað.  Ekkert athugavert sé við staðsetningu hússins að Tjarnarmýri 2 og hún sé í samræmi við gildandi afstöðumynd.  Því hafi í raun ekki verið ástæða til að upplýsa nágranna um endanlega útsetningu þess. 

—————-

Lóðarhöfum Tjarnarmýrar 2 var gefinn kostur á að koma að sjónarmiðum sínum í máli þessu en engar athugasemdir eða andmæli hafa borist frá þeim. 

Niðurstaða:  Í máli þessu er deilt um gildi ákvarðana skipulags- og mannvirkjanefndar Seltjarnarness frá 14. maí og 2. desember 2010 um veitingu byggingarleyfa vegna hússins að Tjarnarmýri 2, sem bæjarstjórn staðfesti 26. maí og 6. desember s.á. 

Samkvæmt 5. mgr. 8. gr. skipulags- og byggingarlaga nr. 73/1997, sem í gildi voru þegar hinar kærðu ákvarðanir voru teknar, er kærufrestur til úrskurðarnefndarinnar einn mánuður frá því að kæranda varð kunnugt eða mátti vera kunnugt um hina kæranlegu ákvörðun.  Berist kæra að liðnum kærufresti skal vísa henni frá nema afsakanlegt þyki að kæra hafi borist of seint eða veigamiklar ástæður mæli með því að kæran sé tekin til meðferðar, sbr. 28. gr. stjórnsýslulaga nr. 37/1993.

Kæra í máli þessu barst úrskurðarnefndinni hinn 3. janúar 2011, eða rúmum sjö mánuðum eftir að bæjarstjórn staðfesti fyrri ákvörðun skipulags- og mannvirkjanefndar um byggingarleyfi fyrir umræddu húsi og rúmum sex mánuðum eftir útgáfu byggingarleyfisins.  Þá mun uppsteypu hússins hafa verið lokið í ágústmánuði 2010.  Af þessum ástæðum verður að telja að kæra vegna hins fyrra byggingarleyfis hafi borist að liðnum kærufresti og ekki liggja fyrir þær ástæður sem réttlæti að málið verði tekið til efnismeðferðar að því er varðar greint byggingarleyfi.  Verður þeim þætti málsins því vísað frá úrskurðarnefndinni.

Ákvörðun skipulags- og mannvirkjanefndar frá 2. desember 2010, um að veita heimild fyrir breyttu byggingarleyfi vegna Tjarnarmýrar 2, fól fyrst og fremst í sér þá breytingu frá fyrra byggingarleyfi að heimiluð lofthæð kjallararýmis hússins, sem er 97,2 m² að flatarmáli, fór úr 1,8 m í 2,65.  Ekki er í hinni kærðu ákvörðun heimilað að setja glugga eða dyraop á útveggi kjallararýmisins.

Í 74. gr. byggingarreglugerðar nr. 441/1998, sem í gilda var við töku hinnar kærðu ákvörðunar, er sett fram það viðmið að hver hæð í íbúðarhúsi skuli vera 2,7-2,8 m frá gólfi að yfirborði næstu gólfplötu, en þó þannig að lofthæð verði aldrei minni en 2,5 m.  Átti þessi regla við þegar ekki var til að dreifa ákvæðum í deiliskipulagi um vegghæðir húsa.  Samkvæmt 9. mgr. 2. gr. þágildandi skipulags- og byggingarlaga skal miða við brúttóflatarmál húss við útreikning nýtingarhlutfalls.  Hugtakið brúttóflatarmál er skilgreint í ÍST 50, gr. 4.4, á þann veg að um sé að ræða samanlagt brúttóflatarmál allra hæða byggingar, sem m.a. geta verið að hluta eða að öllu leyti niðurgrafnar.  Samkvæmt þessu telst kjallari hússins hæð sem taka skal tillit til við útreikning nýtingarhlutfalls lóðar.  Samkvæmt aðaluppdrætti er lóðin að Tjarnarmýri 2  413,5 m2 og brúttóflatarmál húss að kjallara meðtöldum 318,3 m2.  Nýtingarhlutfall lóðarinnar verður því 0,77 en ekki 0,53 eins fram kemur á samþykktum teikningum.  Miðað við upplýsingar úr fasteignaskrá er nýtingarhlutfall einbýlishúsalóða á þeim götureit sem Tjarnarmýri 2 tilheyrir um og innan við 0,5 að tveimur lóðum undanskildum, sem hafa nýtingarhlutföllin 0,57 og 0,75. 

Samkvæmt 2. mgr. 23. gr. skipulags- og byggingarlaga sem og 9. og 43. gr. sömu laga, verður byggingarleyfi að eiga sér stoð í deiliskipulagi.  Frá þeirri meginreglu er að finna undantekningu í 3. mgr. 23. gr. laganna, um heimild sveitarstjórnar til að veita leyfi til framkvæmda í þegar byggðum hverfum að undangenginni grenndarkynningu.  Við afmörkun undantekningarreglunnar gagnvart meginreglunni hefur verið talið að skýra beri ákvæðið til samræmis við 2. mgr. 26. gr. sömu laga þar sem heimilað er að gera óverulegar breytingar á deiliskipulagi með grenndarkynningu.  Þegar meta skal hvort bygging teljist einungis hafa í för með sér óverulegar breytingar verður m.a. að líta til byggðamynsturs og þéttleika byggðar og þess hversu umfangsmikil hún er í hlutfalli við þær byggingar sem fyrir eru á umræddu svæði og hver grenndaráhrif hennar eru á nærliggjandi eignir. 

Telja verður að með umdeildu byggingarleyfi sé vikið svo frá nýtingarhlutfalli því sem almennt gildir um sambærilegar lóðir á svæðinu að óheimilt hafi verið að veita byggingarleyfið á grundvelli undantekningarreglu 3. mgr. 23. gr. skipulags- og byggingarlaga.  Hefði það jafnframt verið í betra samræmi við stefnu núgildandi aðalskipulags Seltjarnarness, um að unnið verði deiliskipulag fyrir einstök svæði þar sem mörkuð verði stefna um þéttingu byggðar í eldri hverfum, að unnið hefði verið deiliskipulag fyrir umræddan götureit áður en afstaða var tekin til umsóknar um umdeilt byggingarleyfi. 

Með hliðsjón af framansögðu verður hin kærða ákvörðun skipulags- og mannvirkjanefndar Seltjarnarness frá 2. desember 2010, um að veita byggingarleyfi fyrir einbýlishúsi að Tjarnarmýri 2, felld úr gildi.  Aðrar kröfur kærenda er snúa að tilteknum aðgerðum vegna byggingar umdeilds húss heyra ekki undir úrskurðarnefndina og verður því engin afstaða tekin til þeirra í máli þessu. 

Uppkvaðning úrskurðar í máli þessu hefur dregist verulega sökum mikils málafjölda sem skotið hefur verið til úrskurðarnefndarinnar.

Úrskurðarorð: 

Kröfu kærenda um ógildingu á ákvörðun skipulags- og mannvirkjanefndar Seltjarnarness frá 14. maí 2010, um að veita byggingarleyfi fyrir íbúðarhúsi á tveimur hæðum á lóðinni nr. 2 við Tjarnarmýri, er vísað frá úrskurðarnefndinni. 

Felld er úr gildi ákvörðun skipulags- og mannvirkjanefndar Seltjarnarness frá 2. desember 2010, sem bæjarstjórn staðfesti 6. s.m., um að veita byggingarleyfi fyrir einbýlishúsi með sambyggðum bílskúr á lóð nr. 2 við Tjarnarmýri. 

____________________________________
Hjalti Steinþórsson

______________________________                _____________________________
Ásgeir Magnússon                                               Þorsteinn Þorsteinsson

des 22
Love0

33/2012 Skútuvogur

Með

Árið 2012, fimmtudaginn 18. október kom úrskurðarnefnd umhverfis- og auðlindamála saman til fundar í húsnæði nefndarinnar að Skúlagötu 21 í Reykjavík.  Mættir voru Hjalti Steinþórsson forstöðumaður, Ásgeir Magnússon héraðsdómari og Þorsteinn Þorsteinsson byggingarverkfræðingur. 

Fyrir var tekið mál nr. 33/2012, kæra á ákvörðun byggingarfulltrúans í Reykjavík frá 7. febrúar 2012 um að veita leyfi til að innrétta hjólbarðaverkstæði í matshluta 030102 í húsinu nr. 12 J-K við Skútuvog í Reykjavík. 

Í málinu er nú kveðinn upp svofelldur

úrskurður: 

Með bréfi til úrskurðarnefndar umhverfis- og auðlindamála, dags. 18. apríl 2012, er barst nefndinni 26. s.m., kærir S, eigandi eignarhluta í húsinu að Skútuvogi 12 K, þá ákvörðun byggingarfulltrúans í Reykjavík frá 7. febrúar 2012 að samþykkja umsókn um leyfi til að innrétta hjólbarðaverkstæði í matshluta 030102 í húsinu nr. 12 J-K við Skútuvog og gera breytingu á brunavörnum hússins.  Gerir kærandi þá kröfu að ákvörðunin verði felld úr gildi. 

Málavextir:  Matshluti 030102 að Skútuvogi 12 J-K mun hafa verið notaður fyrir vörulager heildverslunar, en lóðin er skráð sem viðskipta/þjónustulóð í fasteignaskrá Þjóðskrár.  Er lóðin á skilgreindu athafnasvæði samkvæmt gildandi aðalskipulagi Reykjavíkur.  Á afgreiðslufundi byggingarfulltrúans í Reykjavík hinn 24. janúar 2012 var tekin fyrir umsókn um leyfi til að innrétta hjólbarðaverkstæði í rými 0102, matshluta 03, og gera breytingar á brunavörnum í húsinu nr. 12 J-K við Skútuvog. Erindinu var frestað með vísan til athugasemda á umsóknarblaði.  Umsóknin var næst tekin fyrir á afgreiðslufundi byggingarfulltrúa hinn 7. febrúar s.á. og afgreidd með svohljóðandi bókun:  „Samþykkt. Samræmist ákvæðum laga nr. 160/2010. Áskilið samþykki heilbrigðiseftirlits. Áskilin lokaúttekt byggingarfulltrúa.“  Með tölvubréfi kæranda til byggingarfulltrúa, dags. 8. mars 2012, kom fram að kærandi hefði haft spurnir af því að fyrrgreint leyfi hefði verið veitt án samráðs við aðra eigendur hússins og var óskað nánari upplýsinga.  Ítrekaði kærandi fyrirspurn sína með bréfi, dags. 12. apríl s.á., og fór m.a. fram á að upplýst yrði með rökstuddum hætti hvers vegna ekki hefði verið haft samráð við aðra eigendur hússins áður en ákvörðun var tekin.  Barst kæranda svar frá skipulags- og byggingarsviði með tölvubréfi hinn 16. s.m., ásamt upplýsingum um kærurétt.  Skaut kærandi eftir það fyrrgreindri ákvörðun byggingarfulltrúa til úrskurðarnefndarinnar eins og áður er getið. 

Málsrök kæranda:  Kærandi vísar til þess að hún sé eigandi rýmis sem staðsett sé fyrir ofan samþykkt hjólbarðaverkstæði og hafi eiginmaður hennar haft þar vinnuaðstöðu síðastliðin níu ár.  Hafi ekkert samráð verið haft við hana eða aðra eigendur að húseigninni vegna umræddrar leyfisveitingar.  Telji kærandi að starfsemi sú er heimiluð hafi verið í húsinu muni valda verulegum óþægindum, s.s. vegna aukinnar umferðar, hávaða og lyktar, auk eldhættu.  Með hinni kærðu ákvörðun sé gengið á rétt sameigenda umrædds fjöleignarhúss og verðgildi eignar kæranda rýrt verulega. 

Málsrök Reykjavíkurborgar:  Í greinargerð Reykjavíkurborgar, er barst úrskurðarnefndinni hinn 14. júní 2012, er tekið fram að ekki hafi verið þörf á samþykki meðeigenda fyrir umræddri starfsemi, sem sé í samræmi við skipulag svæðisins.  Um atvinnuhúsnæði sé að ræða á skilgreindu athafnasvæði samkvæmt aðalskipulagi Reykjavíkur, en á athafnasvæðum sé gert ráð fyrir verkstæðum, vörugeymslum og iðnaði sem ekki hafi í för með sér mengun.  Almennt sé ekki gert ráð fyrir íbúðum á athafnasvæðum, nema íbúðum sem tengdar séu starfsemi á svæðinu.  Engin lagaskylda hafi því hvílt á skipulagsyfirvöldum til að hafa samráð við kæranda.  Sé húsnæði tekið til íbúðarnota á skilgreindum athafnasvæðum megi íbúar alltaf búast við að starfsemi á svæðinu geti haft í för með sér einhver óþægindi, s.s. vegna umferðar, lyktar og hávaða. 

Málsrök byggingarleyfishafa:  Af hálfu byggingarleyfishafa er áréttað að gerðar hafi verið umfangsmiklar úrbætur á umræddu húsnæði til að fullnægja kröfum um eldvarnir og hafi eftir það verið veitt byggingarleyfi og starfsleyfi fyrir þeirri stafsemi sem um sé að ræða.  Áður hafi verið lager fyrir heildverslun í húsnæðinu og hafi töluvert af gámum fylgt þeirri starfsemi. 

Niðurstaða:  Samkvæmt 1. tl. 1. mgr. 13. gr. laga nr. 160/2010 um mannvirki er meðal skilyrða fyrir útgáfu byggingarleyfis að mannvirki og notkun þess samræmist skipulagsáætlunum á svæðinu.  Í máli þessu er af hálfu borgaryfirvalda vísað til gildandi aðalskipulags og virðist lagt til grundvallar að ekki sé í gildi deiliskipulag að umræddu svæði.

Í 2. mgr. 37. gr. skipulagslaga nr. 123/2010 er kveðið á um að deiliskipulag skuli gera fyrir einstök svæði eða reiti þar sem framkvæmdir eru fyrirhugaðar.  Þó er heimilt að undangenginni grenndarkynningu skv. 44. gr. laganna að veita byggingarleyfi í þegar byggðu hverfi þar sem ekki liggur fyrir deiliskipulag enda sé fyrirhuguð framkvæmd í samræmi við landnotkun, byggðamynstur og þéttleika byggðar.  Segir jafnframt í ákvæðinu að skipulagsnefnd sé heimilt að falla frá grenndarkynningu ef sýnt sé fram á að breyting á deiliskipulagi eða leyfisskyld framkvæmd varði ekki hagsmuni annarra en sveitarfélagsins og/eða umsækjanda. 

Eins og atvikum er hér háttað verður að telja að heimilt hafi verið að falla frá grenndarkynningu enda verður ekki séð að umdeild breyting á notkun húsnæðis á skilgreindu athafnasvæði hafi verið til þess fallin að raska hagsmunum nágranna.  Er þá við það miðað að kærandi og aðrir sameigendur byggingarleyfishafa að fasteigninni að Skútuvogi 12 teljist ekki nágrannar í skilningi 2. mgr. 44. gr. skipulagslaga, enda ræðst réttarstaða þeirra af ákvæðum laga um fjöleignarhús nr. 26/1994 þar sem kveðið er á um réttindi þeirra og skyldur varðandi fjöleignarhúsið. 

Samkvæmt 1. mgr. 27. gr. tilvitnaðra laga um fjöleignarhús eru breytingar á hagnýtingu séreignar frá því sem verið hefur eða ráð var fyrir gert í upphafi, sem hafa í för með sér verulega meira ónæði, röskun eða óþægindi fyrir aðra eigendur eða afnotahafa en áður var og gengur og gerist í sambærilegum húsum, háðar samþykki allra eigenda hússins.  Samkvæmt ákvæðinu er ekki þörf á samþykki sameigenda fyrir breytingu á hagnýtingu séreignarhluta sé breytingin í samræmi við það sem verið hafi eða gert hafi verið ráð fyrir í upphafi.  Eins og áður hefur verið rakið er húsið að Skútuvogi 12 á skilgreindu athafnasvæði og samræmist rekstur dekkjaverkstæðis slíkri landnotkun.  Að því gættu verður að telja að notkunin samræmist því sem ráð hafi verið gert fyrir í upphafi og ekki hafi því verið skylt að afla samþykkis sameigenda í húsinu vegna umræddrar breytingar, enda snertir hún aðeins notkun séreignarhluta en varðar ekki sameiginlegt rými í húsinu.  Var byggingarfulltrúa því rétt að veita hið umdeilda byggingarleyfi og verður kröfu kæranda um ógildingu þess þar af leiðandi hafnað.  

Uppkvaðning úrskurðar í máli þessu hefur dregist lítillega sökum anna hjá úrskurðarnefndinni. 

Úrskurðarorð: 

Hafnað er kröfu kæranda um ógildingu á ákvörðun byggingarfulltrúans í Reykjavík frá 7. febrúar 2012 um að samþykkja leyfi til að innrétta hjólbarðaverkstæði í matshluta 030102 í húsinu nr. 12 J-K við Skútuvog í Reykjavík. 

 

______________________________
Hjalti Steinþórsson

 

_____________________________          ______________________________
Ásgeir Magnússon                                       Þorsteinn Þorsteinsson

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

des 22
Love0

20/2012 Brekknaás

Með

Árið 2012, fimmtudaginn 20. september, kom úrskurðarnefnd umhverfis- og auðlindamála saman til fundar í húsnæði nefndarinnar að Skúlagötu 21 í Reykjavík.  Mættir voru Hjalti Steinþórsson forstöðumaður, Ásgeir Magnússon héraðsdómari og Þorsteinn Þorsteinsson byggingarverkfræðingur. 

Fyrir var tekið mál nr. 20/2012, kæra á ákvörðun byggingarfulltrúans í Reykjavík frá 7. febrúar 2012 um að synja umsókn um leyfi til að breyta innra skipulagi hússins á lóðinni nr. 9 við Brekknaás í Víðidal, Reykjavík, úr dýrahóteli í veitinga- og verslunarhúsnæði. 

Í málinu er nú kveðinn upp svofelldur

úrskurður:

Með bréfi til úrskurðarnefndar umhverfis- og auðlindamála, dags. 7. mars 2012, er barst nefndinni sama dag, kærir A, f.h. Brekknaás 9 ehf., R og G, synjun byggingarfulltrúans í Reykjavík frá 7. febrúar 2012 á umsókn um leyfi til að breyta innra skipulagi hússins að Brekknaási 9 í Víðidal úr dýrahóteli í veitinga- og verslunarhúsnæði.  Gera kærendur þá kröfu að hin kærða ákvörðun verði felld úr gildi.

Málavextir:  Á afgreiðslufundi byggingarfulltrúa hinn 31. janúar 2012 var tekin fyrir umsókn kærenda um leyfi til að breyta dýrahóteli í veitinga- og verslunarhúsnæði í húsinu nr. 9 við Brekknaás.  Var málinu frestað og því vísað til umsagnar skipulagsstjóra.  Tók hann það fyrir á fundi sínum hinn 3. febrúar s.á. og færði eftirfarandi til bókar:  „Neikvætt.  Notkunarbreyting samræmist hvorki aðalskipulagi né deiliskipulagi.“  Umsóknin var tekin fyrir að nýju á afgreiðslufundi byggingarfulltrúa hinn 7. s.m. og lá fyrir á fundinum útskrift úr gerðabók frá fyrrnefndum embættisafgreiðslufundi skipulagsstjóra.  Var svohljóðandi bókað:  „Synjað. Samræmist ekki deiliskipulagi.“  Staðfesti borgarráð afgreiðsluna hinn 9. s.m. 

Málsrök kærenda:  Kærendur vísa til þess að óskað hafi verið eftir breytingu á innra skipulagi hússins að Brekknaási 9 í samræmi við breytta notkun þess og lóðarleigusamning við Reykjavíkurborg.  Sé lóðin leigð fyrir atvinnuhúsnæði og samkvæmt skrám Fasteignamats ríkisins sé um viðskipta- og þjónustulóð að ræða.  Hugmyndin sé að í húsinu verði m.a. starfrækt verslun með hestavörur, hestaleiga, kaffihús og önnur þjónusta fyrir hestamenn.  Í deiliskipulagi fyrir umrætt svæði sé lóðin skráð „Dýraspítali Watsons“, en hann hafi verið lagður niður fyrir tæpum áratug og nýr dýraspítali reistur á öðrum stað í Víðidal.  Síðastliðin ár hafi verið starfrækt hundahótel og leikskóli fyrir hunda í húsinu að Brekknaási 9.  Sé ekki lengur grundvöllur fyrir rekstri dýraspítala á lóðinni enda standi húsið engan veginn undir þeim kröfum sem gerðar séu í dag til slíkrar starfsemi.  Komin sé hefð á aðra starfsemi í húsinu sem hafi verið starfrækt með vitund og vilja borgarinnar, en hún hafi m.a. undirritað nýjan lóðarsamning vegna hennar.  Þá standi húsið á stórri lóð og séu engar byggingar í allra næsta nágrenni þess.

Næsta bygging við umrætt hús sé Reiðhöllin í Víðidal, sem Reykjavíkurborg sé eigandi að en láti Fáki í té endurgjaldslaust.  Þar sé m.a. veislusalur og kaffihús/bar og til standi að innrétta þar verslun og skrifstofuaðstöðu til útleigu.  Megi velta því fyrir sér hvort forsvaranlegt sé að Reykjavíkurborg niðurgreiði húsnæði sem nýtt sé undir starfsemi sem sé í samkeppni við aðra starfsemi eða hvort sú staða hafi haft áhrif á ákvörðun borgarinnar. 

Kærendur telji að synjun byggingarfulltrúa sé byggð á mjög þröngri túlkun á skilmálum deiliskipulags fyrir umrætt svæði og að ekki hafi verið tekið tillit til aðstæðna og annarrar starfsemi þar.  Fyrirhugaður rekstur að Brekknaási 9 sé í samræmi við annan rekstur í dalnum, þ.e. þjónusta við hestamenn.  Einnig sé bent á aðra starfsemi á svæðinu sem kærendur telji að sé ekki að öllu leyti í samræmi við skilmála deiliskipulagsins. 

Málsrök Reykjavíkurborgar:  Af hálfu Reykjavíkurborgar er farið fram á að kröfum kærenda verði hafnað.  Synjun byggingarfulltrúa hafi verið lögmæt og byggi á því að fyrirhuguð nýting umræddrar lóðar sé ekki í samræmi við deiliskipulag svæðisins.  Sé ekki heimilt að leyfa aðra starfsemi í húsinu en dýraspítala nema deiliskipulagi fyrir lóðina verði breytt.  Breyti lóðarleigusamningur um greinda lóð engu í þessu tilliti þar sem notkun lóða þurfi ávallt að vera í samræmi við skipulag.  Þá hafi heldur ekki neina þýðingu að í Reiðhöllinni í Víðidal sé önnur starfsemi en sú sem beint lúti að þjálfun og hýsingu hesta.  Séu fjölmörg fordæmi fyrir því að önnur starfsemi sé einnig leyfð í tengslum við rekstur íþróttahalla af þessari stærðargráðu.  Séu dæmi þau sem kærendur vitni til einnig í samræmi við skipulag svæðisins.  Þá sé ennfremur á það bent að kærendur hafi þegar hafist handa við að framkvæma breytingar í þá veru sem sótt sé um og að þeim sé að mestu lokið.

                                                                                                                          ————
 
Gögn í máli þessu bárust úrskurðarnefndinni frá Reykjavíkurborg 2. maí 2012 og markar sú dagsetning upphaf lögbundins frests til uppkvaðningar úrskurðar. 

Niðurstaða:  Í máli þessu er um það deilt hvort heimila megi veitinga- og verslunarrekstur í húsi á lóð nr. 9 við Brekknaás í Víðidal, en samkvæmt fyrirliggjandi gögnum laut umsókn kærenda eingöngu að því.  Er hin kærða ákvörðun byggingarfulltrúa á því byggð að umsókn kærenda samræmist ekki deiliskipulagi umrædds svæðis.  Ekki er þar hins vegar tekið undir staðhæfingu í umsögn skipulagsfulltrúa frá 3. febrúar 2012 um að fyrirhuguð starfsemi samræmist ekki aðalskipulagi, enda verður ekki séð að sú staðhæfing eigi við rök að styðjast. 

Núgildandi deiliskipulag fyrir svæðið var samþykkt í borgarráði 22. september 2005 og nefnist Athafnasvæði hestamanna í Elliðaárdal. Er tiltekið í skipulaginu að með því sé átt við svæði þar sem sérstaklega sé gert ráð fyrir tilvist hesta og hestamanna.  Í greinargerð með deiliskipulaginu kemur fram að í samkomulagi milli Hestamannafélagsins Fáks og Reykjavíkurborgar, sem samþykkt hafi verið 22. október 1981, sé athafnasvæði hestamanna skilgreint sem útivistarsvæði til sérstakra nota og sé það í samræmi við Aðalskipulag Reykjavíkur 2001-2024.  Á uppdrætti skipulagsins eru sýnd lóðarmörk fyrir Brekknaás 9 og núverandi bygging á lóðinni, en lóðin er jafnframt auðkennd með árituninni „Dýraspítali Watsons“.  Í greinargerð deiliskipulagsins segir um lóðina:  „D. Sjálfseignarfélagið Dýraspítali Watsons.  Lóð dýraspítala er sýnd óbreytt frá fyrra skipulagi.“  Hinn 25. febrúar 1997 var samþykkt í borgarráði afmörkun lóðar dýraspítala á horni Vatnsveituvegar og Breiðholtsbrautar og er sú lóð auðkennd á uppdrætti sem Dýraspítali Watsons.  Í gildandi deiliskipulagi er gerð grein fyrir þessari lóð og segir í greinargerð skipulagins að þar hafi verið reistur dýraspítali.  Er þar nú rekinn Dýraspítalinn í Víðidal ehf., en Dýraspítali Watsons mun ekki hafa starfað um árabil. 

Samkvæmt ákvæðum skipulagsreglugerðar nr. 400/1998 um framsetningu skipulagsáætlana er heimilt að skilgreina landnotkun þrengra í deiliskipulagi en gert er í aðalskipulagi.  Jafnframt er gert ráð fyrir því að ákveða megi landnotkun einstakra lóða í deiliskipulagi.  Sé um að ræða svæði þar sem mannvirki eru fyrir ber að gera grein fyrir þeim. 

Auðkenning lóðar með nafni tiltekinnar lögpersónu getur ekki talist fela í sér bindandi ákvörðun um landnotkun heldur er þar fremur um að ræða lýsingu á því hvað fyrir er á lóðinni.  Fyrirliggjandi gögn benda eindregið til þess að áformað hafi verið að stafsemi dýraspítala yrði flutt frá Brekknaási 9, enda hefur það gengið eftir.  Einnig liggur fyrir að ekki hefur verið rekinn dýraspítali á lóðinni svo árum skiptir heldur hefur þar verið rekið dýrahótel.  Loks liggur fyrir að Dýraspítali Watsons er ekki lengur lóðarhafi að Brekknaási 9, en með lóðarleigusamningi, dags. 27. janúar 2012, var lóðin leigð tveimur einstaklingum.  Segir í tilgreindum samningi að lóðin sé leigð fyrir atvinnuhúsnæði og að hús hafi þegar verið byggt á hinni leigðu lóð. 

Þegar allt framanritað er virt verður að hafna þeirri túlkun borgaryfirvalda að landnotkun fyrir lóðina að Brekknaási 9 sé skilgreind í deiliskipulagi sem dýraspítali.  Þess í stað hefði átt að líta til hinnar almennu skilgreiningar sem fram er sett í skipulaginu, þar sem segir að athafnasvæði hestamanna sé skilgreint sem útivistarsvæði til sérstakra nota.  Ekki var tekin afstaða til þess hvort umsókn kærenda samræmdist þeirri landnotkun við afgreiðslu hennar og var hin kærða ákvörðun því ekki reist á réttum forsendum.  Verður hún því felld úr gildi. 

Uppkvaðning úrskurðar í máli þessu hefur dregist vegna tafa við gagnaöflun og mikilla anna hjá úrskurðarnefndinni. 

Úrskurðarorð: 

Felld er úr gildi ákvörðun byggingarfulltrúans í Reykjavík frá 7. febrúar 2012 um að synja umsókn um leyfi til að breyta innra skipulagi hússins á lóðinni nr. 9 við Brekknaás í Víðidal í Reykjavík.

___________________________
Hjalti Steinþórsson

_____________________________             _________________________________
Ásgeir Magnússon                                         Þorsteinn Þorsteinsson

des 22
Love0

74/2012 Þingholtsstræti

Með

Árið 2012, mánudaginn 10. september, kom úrskurðarnefnd umhverfis- og auðlindamála saman til fundar í húsnæði nefndarinnar að Skúlagötu 21, Reykjavík.  Mættir voru Hjalti Steinþórsson forstöðumaður, Ásgeir Magnússon héraðsdómari og Þorsteinn Þorsteinsson byggingarverkfræðingur. 

Fyrir var tekið mál nr. 74/2012, kæra á samþykkt byggingarfulltrúans í Reykjavík frá 29. maí 2012 um að veita byggingarleyfi til að endurbyggja úr gleri og áli austur- og vesturhlið Þingholtsstrætis 18 í Reykjavík. 

Í málinu er nú kveðinn upp svofelldur

úrskurður: 

Með bréfi til úrskurðarnefndar umhverfis- og auðlindamála, dags. 23. júlí 2012, er barst nefndinni sama dag, kæra S, Þingholtsstræti 15, H og S, Þingholtsstræti 15a og G, L og S, Þingholtsstræti 17, Reykjavík, þá samþykkt byggingarfulltrúans í Reykjavík frá 29. maí 2012 að veita byggingarleyfi til að endurbyggja úr gleri og áli austur- og vesturhlið Þingholtsstrætis 18. 

Gera kærendur þá kröfu að hin kærða ákvörðun verði felld úr gildi.  Þá krefjast þeir þess að kveðinn verði upp úrskurður til bráðabirgða um stöðvun framkvæmda á meðan beðið sé endanlegs úrskurðar í málinu.  Með hliðsjón af því sem þegar liggur fyrir í málinu þykir það nú nægjanlega upplýst til að það verði tekið til endanlegs úrskurðar og verður því ekki tekin afstaða til stöðvunarkröfu kærenda. 

Málavextir:  Á afgreiðslufundi byggingarfulltrúa 17. apríl 2012 var tekin fyrir umsókn Fasteigna ríkisins um leyfi til að endurbyggja austur- og vesturhlið húss Menntaskólans í Reykjavík við Þingholtsstræti 18.  Kom fram í umsóknargögnum að tengibygging á milli umrædds húss og Casa Nova, sem einnig er á reit menntaskólans, hafi verið reist fyrir 13-14 árum.  Hafi húsið sjálft þá einnig verið endurskipulagt og arkitekt hússins samþykkt breytingarnar.  Hins vegar hafi timburbyggðir útveggir með stórum svokölluðum Kardagluggum ekki verið endurgerðir þótt lélegir væru.  Nú væri kominn tími á endurbætur og yrðu útveggirnir úr áli og gleri í svipuðum dúr og sjá megi í gluggum tengibyggingarinnar.  Var afgreiðslu málsins frestað.  Það var síðan tekið fyrir á fundi byggingarfulltrúa 29. maí 2012 og umsóknin samþykkt.  Skutu kærendur þeirri ákvörðun til úrskurðarnefndarinnar hinn 23. júlí 2012.  Var þá  lokið við uppsetningu glerklæðningar á þeirri hlið hússins er veit að Þingholtsstræti, að undanskildum frágangi á listum og opnanlegum fögum. 

Málsrök kærenda:  Af hálfu kærenda er á það bent að Þingholtsstræti 18 hafi verið byggt á sjöunda áratugi síðustu aldar og hafi öll götuhlið hússins borið með sér stíl þess tíma.  Menn geti endalaust deilt um fagurfræðina í þessum byggingarstíl, en sennilega séu menn nokkuð sammála um að byggingin hafi verið stílbrot í Þingholtsstrætinu.  Hún sé þó farin að falla inn í umhverfið og sé ágætt dæmi um byggingarstíl tímabilsins. 

Þar sem byggingin sé komin til ára sinna þurfi hún eðlilegt viðhald.  Framkvæmdir hafi hafist í júní 2012 og hafi nágrannar talið að þær fælust fyrst og fremst í því að skipta út fúnum gluggarömmum fyrir nýja, enda hafi þeim ekki verið gerð grein fyrir hvað til stæði að gera.  Það hafi ekki verið fyrr en 13. júlí 2012 að í ljós hafi komið að verið væri að gjörbreyta hlið hússins með því að klæða hana alla með dökku gleri, sem virki eins og spegill gagnvart íbúum gegnt húsinu.  Með þessu séu íbúarnir berskjaldaðir gagnvart gangandi umferð og ennfremur hver gagnvart öðrum, þar sem þeir horfi nánast beint inn um glugga hvers annars.  Feli þetta í sér verulega röskun á hagsmunum kærenda og óþolandi inngrip í friðhelgi einkalífs þeirra.  Þingholtsstrætið sé þröng gata, innan við níu metrar á milli húsaraða, og því sé spegilhlið sem hér um ræði viðkvæmari en ella. 

Fram hafi komið í tölvupósti skipulags- og byggingarsviðs Reykjavíkur frá 13. júlí 2012 að skoða þyrfti málið betur því ef útliti húss væri breytt væri ekki aðeins um viðhald að ræða.  Finna megi skilgreiningu á viðhaldi í reglugerð nr. 483/1994 þar sem segi að viðhald teljist það sem gera þurfi til að halda eignum eða einstökum hlutum þeirra í svipuðu ástandi og þær hafi verið þegar rekstraraðili hafi eignast þær, hvort heldur þær hafi verið gamlar eða nýjar.  Alveg sé ljóst að með þeim breytingum sem nú standi yfir sé verið að gjörbreyta útliti hússins.  Því hafi átt að grenndarkynna heimilaðar breytingar. 

Málsrök Reykjavíkurborgar:  Reykjavíkurborg krefst þess að úrskurðarnefndin hafni kröfu kærenda um ógildingu hins kærða byggingarleyfis. 

Eftir að kvörtun hafi borist til byggingarfulltrúa frá kærendum 13. júlí 2012 hafi þeim verið send orðsending með tölvupósti, þar sem fram komi að byggingarfulltrúi hafi farið yfir uppdrætti að lagfæringum byggingarinnar og skoðað aðstæður.  Mat hans sé í samræmi við afgreiðslu málsins að um viðhald og endurbætur sé að ræða en ekki eiginlegar útlitsbreytingar.  Glerið sem verið sé að setja í glugga hússins sé einsleitt yfir flötinn í stað glers sem hafi verið misleitt.  Því verði birta frá fletinum mun jafnari en frá fyrra gleri.  Ekki sé um spegil að ræða en dökkleiki glersins muni draga í sig orku sólarljóss og varpa lægra hlutfalli þess inn og frá sér samanborið við fyrra gler.  Glerið sé til mikilla bóta fyrir þá starfsemi sem fram fara í byggingunni, svo sem varðandi hitaleiðni. 

Mál þetta snúist um það hvort þörf hafi verið á grenndarkynningu eða ekki áður en byggingarfulltrúi heimilaði umdeildar framkvæmdir.  Í skipulagslögum nr. 123/2010 sé fjallað um grenndarkynningu í 43. og 44. gr. laganna.  Í 2. mgr. 43. gr. sé fjallað um þá stöðu þegar sveitarstjórn telji að gera þurfi óverulegar breytingar á gildandi deiliskipulagi og eigi þá grenndarkynning við.  Á umræddu svæði sé í gildi deiliskipulag frá 2. júní 2008 fyrir miðborgarsvæði Reykjavíkur, staðgreinireit 1.180.0, og komi þar m.a. fram að Þingholtsstræti 18 sé yngsta byggingin í götumyndinni og stingi mjög í stúf við aðrar byggingar við götuna.  Í skilmálum deiliskipulagsins segi í kafla 4.2 um hönnun viðbygginga og breytinga að stærðarhlutföll, hönnun og efnisnotkun skuli að jafnaði vera í samræmi við stíl og aldur upphaflegrar byggingar nema sérstakar ástæður og aðstæður leiði til annars.  Þá skuli hanna viðbyggingar og breytingar með þeim hætti að þær hafi sem minnst neikvæð áhrif á umhverfið og gæði nálægra bygginga.  Jafnframt segi að heimilt sé að gera minni háttar breytingar á húsum, s.s. svalir og litlar útbyggingar og lagfæringar, án þess að komi til breytinga á deiliskipulagi, séu þær í samræmi við ákvæði byggingarreglugerðar.  Breytingar skuli ávallt miðast við aðstæður og geti þarfnast grenndarkynningar. 

Það hafi verið mat Reykjavíkurborgar að þær endurbætur á húsinu nr. 18 við Þingholtsstræti sem samþykktar hafi verið í maí 2012 hafi ekki kallað á breytingar á deiliskipulagi.  Hafi þar af leiðandi ekki verið ástæða til grenndarkynningar.  Hér verði að hafa í huga að umrætt hús sé langyngsta byggingin á þessum reit og hafi ætíð stungið mjög í stúf við aðrar byggingar við götuna.  Það geri húsið vissulega enn að endurbótum loknum en færa megi þó rök fyrir því að það raski götumyndinni ekki alveg jafnmikið og það hafi gert áður.  Um það megi þó vissulega deila. 

Erfitt sé að átta sig á því hvaða íbúar verði berskjaldaðir gagnvart gangandi umferð við þessar endurbætur.  Væntanlega sé átt við þá sem dvelji í Þingholtsstræti 18 þar sem gluggaflötur þess húss sé sagður aukast, en það sé eins og kunnugt sé ekki íbúðarhús.  Þar að auki aukist ekki eiginlegur gluggaflötur hússins þótt það sé klætt með gleri að utan.  Þeir sem þar dvelji séu því ekkert berskjaldaðri fyrir gangandi umferð en þeir hafi verið.  Þá sé það ekki hlutverk kærenda að gæta hagsmuna þeirra að þessu leyti.  Hafi íbúar á þessum stað við Þingholtsstræti getað horft beint inn um glugga hvers annars þá hvorki aukist né minnki möguleikar á slíku þótt eitt hús handan götu sé klætt með glerklæðningu.  Erfitt sé því að sjá að hagsmunum kærenda sé raskað verulega með þessum endurbótum.  Það kunni þó að vera að kærendur eigi við að gluggar nágranna þeirra fyrir ofan þá eða neðan muni speglast í hinni nýju glerklæðningu hússins á móti og að þeir muni þannig sjá óbeint inn í íbúðir þeirra.  Kærendur hljóti þó að þurfa að skýra þetta atriði nánar. 

Reykjavíkurborg telji að umdeilt byggingarleyfi víki ekki frá gildandi deiliskipulagi.  Eingöngu sé um að ræða leyfi til viðhaldsframkvæmda, sem kalli ekki á breytingu á deiliskipulagi reitsins. 

Málsrök byggingarleyfishafa:  Af hálfu byggingarleyfishafa er kröfum kærenda og málatibúnaði mótmælt og vísað til fyrirliggjandi gagna. 

Vettvangsskoðun:  Úrskurðarnefndin hefur kynnt sér aðstæður á vettvangi. 
 
Niðurstaða:  Í máli þessu er deilt um lögmæti byggingarleyfis sem heimilar endurnýjun á ytra byrði hússins nr. 18 við Þingholtsstræti.  Bera kærendur fyrir sig að ný glerklæðning á húsinu virki sem spegill andspænis fasteignum þeirra, sem valdi verulegri röskun á hagsmunum þeirra sem fasteignareigenda. 

Á svæði því er hér um ræðir er í gildi deiliskipulag frá 2. júní 2008 fyrir staðgreinireit 1.180.0, Menntaskólareit, sem afmarkast af Lækjargötu, Amtmannsstíg, Þingholtsstræti og Bókhlöðustíg.  Deiliskipulagið er sett fram á uppdrætti með áritaðri greinargerð, en á uppdrættinum er jafnframt tekið fram að nánari skilmálar, markmið og forsendur deiliskipulagsins komi fram í heftinu „Miðborgarsvæði Reykjavíkur. Greinargerð og deiliskipulagsskilmálar fyrir staðgreinireit 1.180.0.“  Í skilmálum sem þar koma fram segir m.a. í gr. 4.2 að heimilt sé að gera minni háttar breytingar á húsum, s.s. svalir og litlar útbyggingar og lagfæringar án þess að koma þurfi til breytinga á deiliskipulagi, séu þær í samræmi við ákvæði byggingarreglugerðar.  Breytingar skuli ávallt miðast við aðstæður og geti þarfnast grenndarkynningar.  Í samræmi við ákvæði þetta verður að telja að sú endurgerð götuhliðar Þingholtsstrætis 18, sem um er deilt í málinu, feli í sér lagfæringar sem heimilt hafi verið að ráðast í án þess að gera þyrfti breytingar á deiliskipulagi svæðisins.  Hins vegar er kveðið á um það í skilmálunum að slíkar breytingar, sem gera má án breytinga á deiliskipulagi, geti þarfnast grenndarkynningar.  Hvort grenndarkynningar sé þörf hlýtur að ráðast af þeim grenndaráhrifum sem breytingin hefur og séu þau umtalsverð leiðir af tilvitnuðu ákvæði að grenndarkynning þarf að eiga sér stað.  Telur úrskurðarnefndin að umdeildar breytingar á götuhlið Þingholtsstrætis 18 hafi slík grenndaráhrif gagnvart eignum kærenda, einkum vegna mikillar speglunar, að borið hefði að grenndarkynna þær í samræmi við það ákvæði í skilmálum deiliskipulagsins sem að framan er rakið.

Gerð er grein fyrir hinu kærða byggingarleyfi á aðaluppdráttum og í byggingarlýsingu á þeim.  Þykir skorta þar skýringar og glögga lýsingu á framkvæmdinni þannig að betur megi af gögnum þessum ráða um breytt útlit hússins að framkvæmdum loknum.  Er það niðurstaða úrskurðarnefndarinnar að þar sem grenndarkynning hafi ekki farið fram í samræmi við skipulagsskilmála, og að ekki hafi heldur verið unnt að ráða af hönnunargögnum hver yrðu áhrif umdeildra breytinga á húsinu að Þingholtsstræti 18, beri að fallast á kröfu kærenda um ógildingu hins kærða byggingarleyfis.

Úrskurðarorð:

Ákvörðun byggingarfulltrúans í Reykjavík frá 29. maí 2012, um að veita byggingarleyfi til að endurbyggja úr gleri og áli austur- og vesturhlið Þingholtsstrætis18, er felld úr gildi.

  

____________________________________
Hjalti Steinþórsson

____________________________              ___________________________
Ásgeir Magnússon                                     Þorsteinn Þorsteinsson

des 22
Love0

68/2012 Úlfarsfell

Með

Árið 2012, mánudaginn 10. september, kom úrskurðarnefnd umhverfis- og auðlindamála saman til fundar í húsnæði nefndarinnar að Skúlagötu 21, Reykjavík.  Mættir voru Hjalti Steinþórsson forstöðumaður, Ásgeir Magnússon héraðsdómari og Þorsteinn Þorsteinsson byggingarverkfræðingur. 

Fyrir var tekið mál nr. 68/2012, kæra á ákvörðun byggingarfulltrúans í Reykjavík frá 22. maí 2012 um að veita byggingarleyfi fyrir tækjaskýli úr timbri og tveimur 10 m tréstaurum til fjarskiptareksturs á toppi Úlfarsfells í Reykjavík. 

Í málinu er nú kveðinn upp svofelldur

úrskurður: 

Með bréfi til úrskurðarnefndar umhverfis- og auðlindamála, dags. 29. júní 2012, er barst nefndinni sama dag, kæra I, Urðarbrunni 14, Þ og H, Iðunnarbrunni 5, K, f.h. Íbúasamtaka Úlfarsárdals, Urðarbrunni 14, G, f.h. Landverndar, Skúlatúni 6 Reykjavík, og A, f.h. Geislabjargar, Krókamýri 6, Garðabæ, þá ákvörðun byggingarfulltrúans í Reykjavík frá 22. maí 2012 að veita byggingarleyfi fyrir tækjaskýli úr timbri og tveimur 10 m tréstaurum til fjarskiptareksturs á toppi Úlfarsfells. 

Gera kærendur þá kröfu að hin kærða ákvörðun verði felld úr gildi og að mannvirki sem byggð séu á grundvelli hennar verði fjarlægð ásamt öðru raski sem fylgi framkvæmdunum.  Jafnframt er gerð krafa um bráðabirgðaúrskurð um stöðvun framkvæmda á meðan málið sé til meðferðar hjá úrskurðarnefndinni.  Þykir málið nú nægjanlega upplýst til að taka megi það til endanlegs úrskurðar og verður því ekki tekin afstaða til kröfu kærenda um stöðvun framkvæmda. 

Málsatvik:  Forsaga þessa máls er sú að fyrirtækið Fjarskipti ehf. sótti um leyfi borgaryfirvalda til uppsetningar fjarskiptabúnaðar á Úlfarsfelli með bréfi, dags. 27. maí 2011.  Veitt var framkvæmdaleyfi fyrir lagningu rafmagnsheimtaugar og ljósleiðara í jörðu upp á koll Úlfarsfells hinn 1. desember 2011.  Var sú ákvörðun kærð til úrskurðarnefndarinnar, sem vísaði málinu frá með úrskurði, uppkveðnum 5. júní 2012,  með þeim rökum að hin kærða ákvörðun snerti ekki lögvarða hagsmuni kærenda og ættu þeir því ekki kæruaðild í málinu. 

Hinn 22. maí 2012 gaf byggingarfulltrúinn í Reykjavík út byggingarleyfi fyrir hinum umdeildu mannvirkjum og skutu kærendur þeirri ákvörðun til úrskurðarnefndarinnar svo sem að framan greinir. 

Málsrök kæranda:  Af hálfu kærenda er á því byggt að þeir eigi kæruaðild í máli þessu á grundvelli lögvarinna hagsmuna eða samkvæmt heimild í 3. mgr. 4. gr. laga nr. 130/2011 og hafi kæra í máli þessu borist innan kærufrests. 

Þrír kærenda búi í suðurhlíðum Úlfarsfells í um tveggja kílómetra fjarlægð frá fyrirhuguðum mannvirkjum og noti þeir svæðið til útivistar og hafi útsýni til fellsins.  Þá séu það hagsmunir íbúasamtaka Úlfarsárdals sem hagsmunasamtaka íbúa á svæðinu auk fyrrgreindra kærenda, að svæðið byggist upp í samræmi við tímaáætlanir og gildandi ramma-, aðal- og deiliskipulag.  Hröð uppbygging íbúðarhverfisins leiði til þess að margvísleg þjónusta við íbúa komist á legg en væntingar um þá uppbyggingu haft áhrif á ákvörðun um fjárfestingu íbúa í lóðum á svæðinu.  Telji kærendur að umdeild mannvirki og áhrif þeirra á umhverfið muni draga úr áhuga á búsetu á svæðinu og seinka uppbyggingu þess og með því valda verðrýrnun lóða.  Hagsmunir íbúasamtakanna séu á sömu nótum og þeirra íbúa sem standi að kæru í máli þessu.  Landvernd eigi einnig hagsmuna að gæta í ljósi þess hlutverks síns að standa vörð um íslenska náttúru og að vera virkur þátttakandi í stefnumótun, fræðslu og ákvarðanatöku í umhverfismálum.  Falli samtökin undir 4. gr. laga nr. 130/2011 ásamt félaginu Geislabjörgu, félagi fólks um frelsi frá rafmengun, en fyrirhuguð mannvirki og möstur muni hýsa fjarskiptabúnað sem gefi frá sér ójónandi geislun sem geti snert heilsufar íbúa á svæðinu.  Íbúar og hagsmunasamtök þau sem að málinu standi eigi hagsmuna tengda því að öll mannvirki og notkun þeirra séu í samræmi við gildandi skipulag og eigi þau lögbundinn ábendingar-, athugasemda- og umsagnarrétt við skipulagsgerð. 

Auk framangreindra atriða, sem til þess séu fallin að skerða hagsmuni kærenda, verði að telja umdeild mannvirki í andstöðu við ákvæði og markmið gildandi skipulag  svæðisins og ákvæði skipulagsreglugerðar.  Um sé að ræða óbyggt svæði til útivistar þar sem ekki megi vænta að slík mannvirki sem hér um ræði rísi með tilheyrandi skerðingu á möguleikum til útivistar, útsýnisskerðingu, sjónmengun og áhrifum vegna geislunar.  Að mati kærenda þurfi að gera grein fyrir staðsetningu fjarskiptamannvirkja í deiliskipulagi sem stoð eigi í aðalskipulagi, að undangengnum nauðsynlegum athugunum og rannsóknum og aðkomu almennings.  Hefði með því verið gætt rannsóknar- og andmælareglu stjórnsýslulaga og réttar almennings til aðkomu að skipulagsgerð samkvæmt skipulagslögum.  Hið kærða byggingarleyfi fari gegn lögmætisreglu stjórnsýsluréttarins og markmiðum skipulagslaga og ekki sé til að dreifa réttarvenju eða tiltækum lögskýringarleiðum sem réttlætt gætu veitingu leyfisins. 

Málsrök Reykjavíkurborgar:  Af hálfu Reykjavíkurborgar er farið fram á að kærunni verði vísað frá úrskurðarnefndinni þar sem kærendur eigi enga lögvarða hagsmuni tengda útgáfu byggingarleyfisins, en ella að hin kærða ákvörðun standi óhögguð. 

Samkvæmt 3. mgr. 4. gr. laga nr. 130/2011 um úrskurðarnefnd umhverfis- og auðlindamála geti þeir einir kært stjórnvaldsákvarðanir til úrskurðarnefndarinnar sem eigi lögvarða hagsmuni tengda ákvörðun sem kæra á.  Auk tiltekinna íbúa á svæðinu standi þrenn samtök að kærumáli þessu og þar af einungis ein samtök sem tengja megi við Úlfarsárhverfi á beinan hátt, þ.e. íbúasamtök Úlfarsárdals. 

Ljóst sé að mörg mannvirki sjáist frá heimilum íbúa í Úlfarsárdal sem sum séu, í minna en tveggja km fjarlægð frá heimilum þeirra og önnur fjær.  Telja verði það verulega langsótt að íbúar í tveggja km fjarlægð frá mannvirki, eins og hér eigi við, eigi lögvarða hagsmuni af því að það rísi ekki.  Einnig sé erfitt að sjá að 15 m2 tækjaskýli ásamt tveimur 10 m háum tréstaurum takmarki svo útivistarmöguleika kærenda að þeir skerðist verulega vegna þessara framkvæmda, en fyrir séu á fellinu fjarskiptamannvirki.  Hafa beri í huga að Úlfarsfell standi í útjaðri sjálfs höfuðborgarsvæðisins og sé hvergi meiri þörf fyrir góð fjarskipti en þar.  Gildi það sérstaklega um höfuðborgarsvæðið og nágrenni þess vegna þéttbýlis og verði þeir sem velji sér búsetu á því svæði að sætta sig við að slíkur búnaður geti reynst nauðsynlegur í ýmsum tilvikum þótt aldrei sé hann til sérstakrar prýði.  Reyndar sé búnaður sem þessi algengur um allt land á fjallstindum.  Verulega hæpið verði að teljast að fólk búsett í 2 km fjarlægð teljist svo tengt málinu að það geti umfram aðra kært slíkar framkvæmdir til æðra stjórnvalds.  Samtökin þrenn, þ.e. íbúasamtök Úlfarsárdals, Landvernd og Geislabjörg, teljist ekki eiga lögvarða hagsmuni í þessu máli.  Landvernd og Geislabjörg eigi enga sérstaka lögvarða hagsmuni af því hvort fjarskiptamastur sé sett upp á kolli Úlfarsfells eða ekki og hafi hingað til ekki skipt sér af uppsetningu fjarskiptamastra á Íslandi, svo vitað sé.  Nefnd samtök geti því ekki verið aðilar að kærumáli þessu. 

Hin kærða ákvörðun sé studd þeim rökum að umrædd fjarskiptamannvirki verði nýtt af fleirum en leyfishafa, sem sé í góðu samræmi við gildandi aðalskipulag Reykjavíkur, þar sem tekið sé fram að leitast skuli við að fjarskiptafyrirtæki samnýti fjarskiptamannvirki, sbr. 25. gr. laga um fjarskipti nr. 81/2003.  Almenn þörf sé á því að byggja upp góðan og varanlegan fjarskiptastað fyrir höfuðborgarsvæðið en fyrri fjarskiptamiðstöð á Rjúpnahæð í Kópavogi hafi verið lögð niður vegna byggingar nýrra hverfa.  Staðsetning fjarskiptamannvirkja á Úlfarsfelli sé talin heppileg með tilliti til dreifigetu, en brýn þörf sé á að finna mannvirkjum stað á höfuðborgarsvæðinu fyrir útvarpssendingar og fjarskiptaþjónustu.  Ekki verði séð að uppsetning fjarskiptabúnaðarins muni hindra umferð eða útivist nema þá á umræddum eystri kolli fellsins og útsýni frá öðrum hlutum fjallsbungunnar sé ekki síðra eða jafnvel betra.  Um styrk rafsegulsviðs segi í umsókninni að í mastrinu verði sendiloftnet vegna FM-útvarpssendinga, sjónvarpssendinga og annarra þeirra fjarskipta sem hentugt kunni að þykja að koma fyrir á þessum stað.  Útreikningar sýni að sviðsstyrkur dofni síðan hratt með aukinni fjarlægð frá mastrinu.  Ekkert bendi til þess að heilsuspillandi rafmengun verði á svæðinu og stefnt verði að því að geislun frá væntanlegum fjarskiptabúnaði verði innan þeirra viðmiða sem alþjóðaráð um varnir gegn ójónandi geislun setji.  Enginn af umsagnaraðilum hafi lagst gegn framkvæmdinni. 

Borgaryfirvöld geti ekki fallist á skoðun Skipulagstofnunar um að vinna þurfi deiliskipulag fyrir framkvæmdasvæðið.  Það verði að teljast fátítt að nauðsyn beri til að deiliskipuleggja fjallasvæði eins og Úlfarsfell vegna uppsetningar hefðbundinna fjarskiptamannvirkja.  Í svæðisskipulaginu sé umræddur kollur Úlfarsfells skilgreindur sem „Opið óbyggt svæði“ og í aðalskipulaginu sem „Óbyggð svæði“.  Þótt litlu fjarskiptamastri sé komið fyrir á fjallstindi teljist svæðið eftir sem áður vera „óbyggt svæði“ og slíkt sé ekki í andstöðu við ofangreindar skipulagsáætlanir, enda hafi verið talið heimilt að reisa einstök mannvirki á slíkum svæðum, s.s. vegi, slóða og veitumannvirki eins og háspennulínur.  Af þessu megi ráða að stefna aðalskipulags útiloki ekki einstök minni háttar mannvirki, eins og hér um ræði, á slíkum svæðum.  Með hliðsjón af staðháttum hafi ekki verið tilefni til að grenndarkynna fyrirhuguð mannvirki enda óljóst að hverjum sú grenndarkynning ætti að beinast.  Samkvæmt 2. mgr. 44. gr. skipulagslaga felist grenndarkynning í því að skipulagsnefnd kynni þeim nágrönnum leyfisumsókn sem taldir séu geta átt hagsmuna að gæta.  Sé vandséð hvernig velja hefði átt slíka nágranna í þessu tilviki. 

Því sé eindregið mótmælt að málið hafi ekki verið rannsakað nægilega af borgarinnar hálfu.  Í fyrsta lagi hafi umsókn um byggingarleyfið verið mjög vel rökstudd.  Í öðru lagi hafi skipulags- og byggingarsvið leitað umsagna sjö aðila um málið og fengið þær umsagnir í hendur áður en ákvörðun hafi verið tekin.  Útgáfa byggingarleyfis fyrir fjarskiptabúnaði á Úlfarsfelli byggi á III. kafla mannvirkjalaga nr. 160/2010 og hafi á engan hátt gengið í berhögg við lög eða lögmætisreglu stjórnsýsluréttar. 

——————————-

Leyfishafa var gefinn kostur á að koma athugasemdum sínum og sjónarmiðum að í málinu en greinargerð af hans hálfu hefur ekki borist úrskurðarnefndinni. 

Aðilar hafa fært fram frekari rök fyrir sjónarmiðum sínum í málinu, sem ekki verða rakin hér, en úrskurðarnefndin hefur haft þau öll til hliðsjónar við úrlausn þess. 

Niðurstaða:  Í málinu hefur verið gerð krafa um frávísun með þeim rökum að kærendur eigi ekki kæruaðild.  Samkvæmt 3. mgr. 4. gr. laga nr. 130/2011 um úrskurðarnefnd umhverfis- og auðlindamála geta þeir einir kært stjórnvaldsákvarðanir til úrskurðarnefndarinnar sem eiga lögvarða hagsmuni tengda þeirri ákvörðun sem kæra á.  Verður að skýra þetta ákvæði í samræmi við almennar reglur stjórnsýsluréttarins um aðild í kærumálum þar sem áskilið er að kærandi eigi beina einstaklingsbundna hagsmuni tengda þeirri ákvörðun sem kæra á.  Sú undantekning er gerð á fyrrgreindri meginreglu um kæruaðild í nefndu ákvæði að umhverfisverndar-, útivistar- og hagsmunasamtök með minnst 30 félaga geta kært tilteknar ákvarðanir án þess að sýna fram á lögvarða hagsmuni enda samrýmist það tilgangi samtakanna að gæta þeirra hagsmuna sem kæran lýtur að.  Er þar í fyrsta lagi um að ræða ákvarðanir Skipulagsstofnunar um matsskyldu framkvæmda, sameiginlegt mat á umhverfisáhrifum og endurskoðun matsskýrslu samkvæmt lögum um mat á umhverfisáhrifum, í öðru lagi ákvarðanir um að veita leyfi vegna framkvæmda sem falla undir lög um mat á umhverfisáhrifum og í þriðja lagi ákvarðanir um að veita leyfi samkvæmt lögum um erfðabreyttar lífverur til sleppingar eða dreifingar erfðabreyttra lífvera. 

Að kærumáli þessu standa m.a. Íbúasamtök Úlfarsárdals, Landvernd og Geislabjörg.  Verða þessir kærendur, sem lögpersónur, ekki taldir eiga þeirra hagsmuna að gæta að það veiti þeim kæruaðild í málinu.  Þá fellur hin kærða ákvörðun ekki undir  upptalningu ákvarðana í áðurgreindri 3. mgr. 4. gr. laga nr. 130/2011, en þar er tilteknum hagsmunasamtökum játuð kæruaðild án þess að þau hafi sýnt fram á lögvarða hagsmuni tengda þeirri ákvörðun sem kæra lýtur að.  Verður kærumálinu því vísað frá að því er þessa kærendur varðar. 

Þeir einstaklingar sem standa að kærumálinu búa í nokkurri fjarlægð frá þeim stað sem leyft var að reisa umdeild mannvirki, en í ljósi staðsetningar mannvirkjanna á toppi Úlfarsfells geta þau snert grenndarhagsmuni þeirra.  Þykja þeir kærendur eiga lögvarinna hagsmuna að gæta í málinu og verður kæru þeirra af þeim sökum ekki vísað frá úrskurðarnefndinni. 

Samkvæmt 2. mgr. 37. gr. skipulagslaga nr. 123/2010 skal gera deiliskipulag fyrir einstök svæði eða reiti þar sem framkvæmdir eru fyrirhugaðar.  Sú eina undantekning er gerð í lögunum frá deiliskipulagsskyldu vegna leyfisskyldra mannvirkja í dreifbýli og á óbyggðum svæðum að unnt er að veita byggingarleyfi fyrir einstökum framkvæmdum að fengnum meðmælum Skipulagsstofnunar skv. 1. tl. bráðabirgðaákvæðis laganna.  Áður en ákvörðun var tekin um að veita hið kærða byggingaleyfi var umrætt svæði hvorki deiliskipulagt né hafði verið aflað meðmæla Skipulagsstofnunar fyrir leyfisveitingunni.  Þessi annmarki á undirbúningi ákvörðunarinnar er verulegur og veldur því að ógilda ber hina kærðu ákvörðun. 

Úrskurðarorð: 

Kæru íbúasamtaka Úlfarsárdals, Landverndar og Geislabjargar er vísað frá úrskurðarnefndinni. 

Ákvörðun byggingarfulltrúans í Reykjavík frá 22. maí 2012, um að veita byggingarleyfi fyrir tækjaskýli úr timbri og tveimur 10 m tréstaurum til fjarskiptareksturs á toppi Úlfarsfells, er felld úr gildi. 

____________________________________
Hjalti Steinþórsson

______________________________                _____________________________
Ásgeir Magnússon                                               Þorsteinn Þorsteinsson