Skip to main content
Úrskurðarnefnd umhverfis- og auðlindamála

83/2006 Vesturgata

Með

Ár 2008, fimmtudagur 16. október, kom úrskurðarnefnd skipulags- og byggingarmála saman til fundar í húsnæði nefndarinnar að Skúlagötu 21 í Reykjavík.  Mættir voru Hjalti Steinþórsson forstöðumaður, Ásgeir Magnússon héraðsdómari og Þorsteinn Þorsteinsson byggingarverkfræðingur. 

Fyrir var tekið mál nr. 83/2006, kæra á ákvörðun byggingarfulltrúans í Reykjavík frá 10. október 2006 um að veita leyfi fyrir breytingum sem gerðar voru á fjölbýlishúsi á lóðinni nr. 21 við Vesturgötu á meðan á byggingu þess stóð. 

Í málinu er nú kveðinn upp svofelldur

úrskurður:

Með bréfi til úrskurðarnefndar skipulags- og byggingarmála, dags. 25. október 2006, er barst nefndinni hinn 26. sama mánaðar, kæra L, I og D, öll til heimilis að Vesturgötu 23, Reykjavík, ákvörðun byggingarfulltrúans í Reykjavík frá 10. október 2006 um að veita leyfi fyrir breytingum sem gerðar voru á fjölbýlishúsi á lóðinni nr. 21 við Vesturgötu á meðan á byggingu þess stóð. 

Gera kærendur þá kröfu að hið kærða byggingarleyfi verði fellt úr gildi ásamt því að úrskurðarnefndin kveði upp til bráðabirgða úrskurð um stöðvun framkvæmda.  Fyrir liggur að er kæra barst úrskurðarnefndinni var framkvæmdum samkvæmt hinu kærða leyfi að mestu lokið og kom því ekki til stöðvunar þeirra.

Málavextir:  Hinn 11. janúar 2005 veitti byggingarfulltrúinn í Reykjavík leyfi m.a. til byggingar fjölbýlishúss á lóðinni að Vesturgötu 21 en fyrir lá samþykki eigenda Vesturgötu 23, dags. 16. nóvember 2004.
 
Hinn 7. maí 2006 setti einn kærenda máls þessa fram athugasemd til byggingarleyfishafa og byggingarfulltrúa vegna byggingar fjölbýlishússins.  Athugasemd þessi laut m.a. að því að byggt væri út fyrir byggingarreit og að suðurveggir húsanna að Vesturgötu 21 og 23 mynduðu ekki beina línu svo sem upphaflegt leyfi gerði ráð fyrir, heldur skagaði suðurveggur hússins nr. 21 u.þ.b. 15 cm fram úr vegg hússins nr. 23. 

Hinn 29. maí 2006 stöðvaði byggingarfulltrúi framkvæmdir við suðurvegg hússins að Vesturgötu 21, sem þá var í byggingu.  Var það gert í kjölfar fyrrnefndrar kvörtunar íbúa að Vesturgötu 23 um að húsið væri ekki í samræmi við áðurnefnt samþykki þeirra.  Var tekið fram í stöðvunarbréfi byggingarfulltrúa að einsýnt væri að byggingarverktaki hefði ekki unnið samkvæmt samþykktum teikningum.  Með bréfi byggingarstjóra til byggingarfulltrúa, dags. 20. júní 2006, var hafnað að um mistök af hans hálfu væri að ræða og að teikningum hefði verið fylgt í hvívetna.  Taldi byggingarstjórinn að það væri í höndum hönnuða, eiganda og byggingarfulltrúa að finna lausn sem allir gætu sætt sig við.

Með bréfi arkitekts hússins að Vesturgötu 21 til byggingarfulltrúa, dags. 16. júní 2006,  var lagt til að komið yrði til móts við óskir íbúa að Vesturgötu 23 með því að suðurveggur vestan við stigahús Vesturgötu 21 yrði einangraður að innan og lagðir yrðu fram nýir uppdrættir þar sem sýnd væru þau frávik sem nauðsynleg væru.  Benti arkitektinn jafnframt á að gera yrði þá kröfu til nágranna að þeir gerðu athugasemdir við byggingarlag jafnóðum og vart yrði við meint mistök, en biðu ekki þar til sýnt þætti að tjón byggingaraðila yrði sem mest, þ.e. þegar allri uppsteypu væri lokið.  Sannanlega hefðu kærandur vitað af meintum mistökum mörgum mánuðum áður en formleg kvörtun hefði komið fram.  Þá hefði verið ódýrara að lagfæra meint mistök.  Taldi arkitektinn jafnframt að byggingin hefði snúist um 3,56° og væri ófullkomnum gögnum mælingadeildar borgarinnar um að kenna. 

Með tölvubréfi byggingarfulltrúa til eins kærenda, dags. 29. júní 2006, var gerð grein fyrir málavöxtum og afstöðu embættisins.  Kom þar fram að embættið teldi fullyrðingar arkitektsins í garð mælingadeildar borgarinnar ósannaðar og var jafnframt gerð grein fyrir tillögu arkitektsins varðandi færslu einangrunar og klæðningar til að lágmarka stall sem myndast hefði.  Taldi byggingarfulltrúi þetta ásættanlega lausn í málinu þar sem gríðarlegur kostnaður fylgdi því að saga vegginn burtu.  Í samantekt embættis byggingarfulltrúa, dags. 4. júlí 2006, var komist að þeirri niðurstöðu að hvorki eigandi Vesturgötu 21, hönnuðir né verktaki gætu vikist undan ábyrgð á þeim mistökum sem gerð hefðu verið við smíði hússins. 

Með bréfi, dags. 24 júlí 2006, tilkynnti byggingarfulltrúi að stöðvun væri aflétt enda teldi hann ásættanlega lausn hafa fundist. 

Með bréfi embættis byggingarfulltrúa til kærenda, dags. 27. september 2006, var tilkynnt að ekki hefði verið komist að niðurstöðu um það hvað hefði farið úrskeiðis við byggingu hússins að Vesturgötu 21 þrátt fyrir ítarlega könnun þar að lútandi.  Var jafnframt tekið fram í bréfinu að embættið teldi sig ekki hafa dóms- eða úrskurðarvald varðandi það hver bæri ábyrgð á því að suðurhlið hússins færi 15-16 cm fram fyrir suðurhlið Vesturgötu 23.

Á afgreiðslufundi byggingarfulltrúa hinn 10. október 2006 var samþykkt umsókn um leyfi fyrir breytingum sem gerðar voru á húsinu á lóðinni nr. 21 við Vesturgötu á meðan á byggingu þess stóð.

Hafa kærendur kært þá ákvörðun til úrskurðarnefndarinnar svo sem að framan greinir.

Málsrök kærenda:  Af hálfu kærenda er vísað til þess að suðurveggur nýbyggingarinnar á lóðinni nr. 21 við Vesturgötu skagi út fyrir suðurvegg hússins að Vesturgötu 23 og loki af eða byrgi fyrir 20% af svölum þriggja íbúða hússins.  Nýbyggingin skekki götumyndina norðanmegin verulega og að öllum líkindum sé byggt út fyrir lóðarmörk, auk þess sem mistökin verði til þess að frágangur á lóðarmörkum sé algörlega óviðunandi.  Skekkjan hafi mátt vera ljós þegar grunnur hússins hafi verið gerður og ekki síðar en þegar veggjum jarðhæðarinnar hafi verið slegið upp.  Ekkert hafi verið aðhafst í málinu, fjórar hæðir hafi verið byggðar og verði slík vinnubrögð að teljast vítavert kæruleysi af hálfu byggingaraðila er varði sektum.

Íbúar að Vesturgötu 23 hafi orðið varir við skekkjuna í byrjun maí og hafi þegar gert byggingarfulltrúa viðvart.  Framkvæmdir við vesturhluta suðurveggjarins, sem liggi að svölum hússins nr. 23, hafi verið stöðvaðar en aðrar framkvæmdir við bygginguna hafi haldið áfram. 

Af hálfu kærenda sé því haldið fram að með hinni kærðu ákvörðun sé farið á svig við reglur stjórnsýslulaga nr. 37/1993.  Þannig hafi 10., 12., 15. og 20. gr. laganna verið brotnar.  Byggingarfulltrúi hafi ekki upplýst málið nægilega áður en byggingarleyfishafa hafi verið heimilað að halda áfram vinnu við vegginn.  Í bréfi hans til kærenda, dags. 27. september 2006, segi að gerð hafi verið ítarleg könnun á því hvað hafi farið úrskeiðis án þess að niðurstaða hafi fengist.  Þessu sé alfarið hafnað enda hafi embætti byggingarfulltrúa á sínum snærum sérfræðinga í öllum greinum byggingariðnaðarins sem ættu að geta komist að niðurstöðu um málið. 

Því sé hafnað að byggingarfulltrúi hafi, með ákvörðun sinni um að heimila áframhaldandi framkvæmdir við vegginn, haft hliðsjón af meðalhófsreglu stjórnsýslulaga, enda hafi meðalhófs aðeins verið gætt gagnvart byggingarleyfishafa en ekki kærendum.  Kærendum hafi ekki verið tilkynnt ákvörðun byggingarfulltrúa um að heimila áframhaldandi vinnu við vegginn og hafi það strítt gegn ákvæðum 20. gr. laganna.  Að lokum sé því haldið fram að embætti byggingarfulltrúa hafi brotið gegn ákvæði laganna um upplýsingarétt.  

Ljótt sé til þess að vita að arkitektar og byggingarleyfishafar komist upp með að sýna vítaverð vinnubrögð og kæruleysi án þess að þurfa á nokkurn hátt að bera ábyrgð á gjörðum sínum, hvorki gagnvart borgaryfirvöldum né nágrönnum sem brotið sé gegn, og geti síðan átölulaust fengið leyfi fyrir mistökunum eftir á.  

Málsrök Reykjavíkurborgar:  Af hálfu Reykjavíkurborgar er málatilbúnaði kærenda, þess efnis að embætti byggingarfulltrúa hafi brotið nefnd ákvæði stjórnsýslulaga, mótmælt sem ósönnum og ósönnuðum.  Þvert á móti hafi embætti byggingarfulltrúa gætt meðalhófsreglu gagnvart öllum aðilum máls þessa vegna þess ástands sem upp hafi komið.  Embættið hafi ennfremur sinnt rannsóknarskyldu sinni og annast upplýsingagjöf til allra aðila.  Gögn málsins beri þess skýr merki.  Það hefði verið vægast sagt harkalegt gagnvart eigendum Vesturgötu 21 að krefjast þess að suðurhlið hússins yrði fjarlægð með öllum þeim tilkostnaði sem því hefði fylgt.  Hafi kærendur ekki sýnt fram á að skerðing hagsmuna þeirra sé með þeim hætti að það réttlæti slíka aðgerð.  

Fullyrðingum kærenda um að suðurveggur nýbyggingarinnar loki af eða byrgi svalir þriggja íbúða um 20% sé mótmælt sem rangri og ósannaðri, enda séu svalir þessara íbúða um 90 cm að dýpt.  Staðhæfingum kærenda um að eftirliti með byggingarframkvæmdum af hálfu opinberra aðila sé verulega ábótavant sé einnig mótmælt sem ósönnum og ósönnuðum.  Þvert á móti hafi verið lögð áhersla á könnun þessa máls þegar upphafleg kvörtun kærenda hafi borist. 

Telji Reykjavíkurborg ennfremur sýnt að ágreiningsefni aðila í máli þessu, þ.á m. varðandi bótarétt vegna gáleysis hönnuða eða byggingarstjóra, séu einkaréttarlegs eðlis.  Sé í því sambandi sérstaklega nefnt að hönnuðir og byggingarstjórar skuli ábyrgðartryggðir fyrir fjárhagstjóni sem þeir kunni að valda í starfi af gáleysi.

Varðandi frágang á lóðamörkum sé áréttað að byggingarleyfishöfum beri að annast frágang í samráði við rétthafa aðliggjandi lóða.  Hafi kærendur ekki sýnt fram á að slíkt sé ekki mögulegt.

Málsrök byggingarleyfishafa:  Í málinu liggja fyrir sjónarmið byggingarleyfishafa sem sett hafa verið fram af arkitekti hinnar umdeildu nýbyggingar.

Vettvangur:  Fulltrúar úrskurðarnefndarinnar kynntu sér aðstæður á vettvangi þriðjudaginn 27. maí 2008.

Niðurstaða:  Í máli þessu er deilt um gildi samþykkis byggingarfulltrúans í Reykjavík frá 10. október 2006 um að veita leyfi fyrir breytingum sem gerðar voru á fjölbýlishúsi á lóðinni nr. 21 við Vesturgötu á meðan á byggingu þess stóð.  Upphaflegt byggingarleyfi var veitt hinn 11. janúar 2005 og lá þá fyrir samþykki eigenda hússins nr. 23 við Vesturgötu vegna framkvæmdarinnar.    

Á svæði því er um ræðir er ekki í gildi deiliskipulag og virðist því sem upphaflegt byggingarleyfi fjölbýlishússins hafi verið veitt á grundvelli grenndarkynningar.  Var það leyfi ekki kært til úrskurðarnefndinnar og hefði staðið óhaggað ef byggt hefði verið í samræmi við það.  Aftur á móti virðist sem við framkvæmd verksins hafi grunnur hússins ekki fylgt byggingarlínu þannig að snúningur varð á því.  Gengur því norðausturhorn hússins á götuhlið nokkuð út úr húsalínu og suðvesturhorn þess að sama skapi þar sem svalir kærenda eru.  Gerðu kærendur athugasemdir vegna þessa við framkvæmd byggingarinnar.  Felst í hinu kærða byggingarleyfi að veitt er leyfi fyrir þeim breytingum á fjölbýlishúsinu sem urðu á meðan á byggingu þess stóð.

Þrátt fyrir að málsmeðferð byggingaryfirvalda og umsjón byggingarleyfishafa með framkvæmdum hafi verði ámælisverð telur úrskurðarnefndin að í ljósi aðstæðna og með hliðsjón af hagsmunum málsaðila sé ekki unnt að fallast á kröfur kærenda heldur hafi byggingarfulltrúa, eins og þarna stóð sérstaklega á, verið rétt að gefa út hið kærða leyfi.

Uppkvaðning úrskurðar í máli þessu hefur dregist verulega vegna mikils fjölda mála sem skotið hefur verið til úrskurðarnefndarinnar.  

Úrskurðarorð:

Hafnað er kröfu kærenda um ógildingu samþykktar byggingarfulltrúans í Reykjavík frá 10. október 2006 um að veita leyfi fyrir breytingum sem gerðar voru á fjölbýlishúsi á lóðinni nr. 21 við Vesturgötu á meðan á byggingu þess stóð. 

__________________________________
Hjalti Steinþórsson

 

 

______________________________              ______________________________
Ásgeir Magnússon                                                 Þorsteinn Þorsteinsson

 

119/2007 Hafnargata

Með

Ár 2008, fimmtudaginn 16. október, kom úrskurðarnefnd skipulags- og byggingarmála saman til fundar í húsnæði nefndarinnar að Skúlagötu 21 í Reykjavík.  Mættir voru Hjalti Steinþórsson forstöðumaður, Ásgeir Magnússon héraðsdómari og Þorsteinn Þorsteinsson byggingarverkfræðingur. 

Fyrir var tekið mál nr. 119/2007, kæra á ákvörðun skipulags- og byggingarnefndar Vatnsleysustrandarhrepps frá 21. júní 2005, sem staðfest var í sveitarstjórn 14. júlí s.á., um að veita leyfi til að breyta húsi og byggja bílgeymslu á lóðinni nr. 5 við Hafnargötu, Vogum. 

Í málinu er nú kveðinn upp svofelldur

úrskurður:

Með bréfi til úrskurðarnefndar skipulags- og byggingarmála, dags. 13. september 2007, er barst nefndinni sama dag, kærir J, Hólagötu 4, Vogum, þá samþykkt skipulags- og byggingarnefndar frá 21. júní 2005 að veita leyfi til að breyta húsi og byggja bílgeymslu á lóðinni nr. 5 við Hafnargötu, Vogum.  Staðfesti hreppsnefnd Vatnsleysustrandarhrepps ákvörðun nefndarinnar á fundi sínum hinn 14. júlí sama ár. 

Skilja verður kröfugerð kæranda svo að þess sé krafist að hin kærða ákvörðun verði felld úr gildi að því er varðar byggingu bílgeymslu á lóðinni. 

Málsatvik:  Árið 2002 tók gildi deiliskipulag fyrir Hafnar,- Hóla,- Austur,- Mýrar,- og Marargötu í Vogum á Vatnsleysuströnd, er tekur m.a. til lóðar nr. 5 við Hafnargötu, en samkvæmt skilmálum þess er heimilt að reisa innan byggingarreits einbýlishús ásamt sambyggðri bílgeymslu á lóðinni.  Með umsókn um byggingarleyfi, dags. 23. maí 2005, óskaði lóðarhafi umræddrar lóðar eftir heimild til að reisa m.a. bílskúr á lóðinni.  Var umsóknin tekin fyrir á fundi skipulags- og byggingarnefndar hinn 21. júní s.á. og hún samþykkt og talin samræmast lögum nr. 73/1997.  Var sú ákvörðun staðfest í hreppsnefnd Vatnsleysustrandarhrepps hinn 14. júlí sama ár. 

Málsrök kæranda:  Af hálfu kæranda er vísað til þess að hann hafi keypt hús sitt sumarið 2007 og hafi dag nokkurn í september s.á. orðið þess var að búið væri að reisa bílskúr neðan við lóð hans, á lóðinni nr. 5 við Hafnargötu.  Sé bílskúrinn um 60 m² og nærri fjórir metrar á hæð.  Bendi kærandi á að við grenndarkynningu, er fram hafi farið í febrúar 2004, hafi verið sýnd blýantsteikning að bílskúrnum og aðeins fermetrafjöldi tilgreindur en ekki hæð hans. 

Gerður sé áskilnaður í lögum þess efnis að framkvæmdir skuli hefjast innan árs frá grenndarkynningu og frá því að veitt sé leyfi til bygginga.  Framkvæmdir hafi byrjað sumarið 2007 en þá hafi byggingarleyfið verið útrunnið.  Hafi kærandi við kaup á húsinu að Hólagötu 4 kynnt sér deiliskipulag svæðisins en hvorki sé gert ráð fyrir umræddum bílskúr í núgildandi deiliskipulagi fyrir Hafnar,- Hóla,- Austur-, Mýrar- og Marargötu né í drögum að nýju deiliskipulagi. 

Málsrök Sveitarfélagsins Voga:  Sveitarfélagið bendir á að samkvæmt upplýsingum frá húsbyggjanda hafi framkvæmdir við jarðvegsvinnu verið hafnar haustið 2005 og sökklar bílskúrsins tilbúnir haustið 2006.  Í ljósi þess megi telja að kæranda hafi mátt vera ljóst þegar hann hafi skoðað og síðar keypt fasteignina að Hólagötu 4 að framkvæmdir væru fyrirhugaðar.  Því sé álitamál hvort kærufrestur hafi verið liðinn þegar kæra barst úrskurðarnefndinni haustið 2007. 

Málsrök byggingarleyfishafa:  Byggingarleyfishafi tekur fram að umræddur bílskúr hafi verið grenndarkynntur og að lóðarhafar Hafnargötu 7 og Hólagötu 4 og 6 hafi samþykkt hann.  Upphaflega hafi verið teiknaður skúr að lóðarmörkum með samþykki þáverandi eigenda aðliggjandi húsa og hafi þeir átt að upplýsa kaupendur, þar á meðal kæranda máls þessa, um að framkvæmdir stæðu fyrir dyrum. 

Grafið hafi verið fyrir bílskúr um haustið 2005 og fyllt í, forsteyptir sökklar hafi verið settir upp að vori 2007 og veggir reistir síðla sumars 2007.  Skúrinn hafi, skv. ákvörðun þáverandi byggingarfulltrúa, verið færður innar í lóð Hafnargötu 5 vegna hæðarmismunar á lóðum.  Bent sé á að bílskúrar séu á lóðamörkum Hafnargötu 1, 1a og 3.  Þá sé hús kæranda tvær hæðir og standi bak við Hafnargötu 7, þar af leiðandi sjáist vel frá húsinu yfir þök. 

Byggingarleyfishafi vísar jafnframt til þess að þáverandi byggingarfulltrúi hafi leyft uppgröft og púða undir bílskúr.  Einnig hafi hann leyft sökkla að bílgeymslu.  Hafi byggingarleyfishafa verið tjáð að ekki þyrfti frekari úttekt þar sem sökklar væru forsteyptar einingar sem og veggir bílskúrs.  Varðandi úttektarskyldu hafi byggingarfulltrúa verið fullkunnugt um framkvæmdir.  Hann hafi fylgst með og kallað eftir fleiri teikningum og hafi bílskúrinn verið byggður með fullu leyfi og í sátt við alla að því er talið hafi verið.

Niðurstaða:  Frestur til að skjóta máli til úrskurðarnefndar skipulags- og byggingarmála samkvæmt 5. mgr. 8. gr. skipulags- og byggingarlaga nr. 73/1997 er einn mánuður frá því að kæranda varð kunnugt, eða mátti vera kunnugt, um ákvörðun þá sem kæra á. 

Umþrættur bílskúr er staðsettur við mörk lóðar kæranda og er um stakstæða byggingu að ræða.  Var grafið fyrir bílskúrnum haustið 2005 og fyllt í grunn en það var fyrst vorið 2007 sem forsteyptir sökklar voru settir upp.  Þykir, eins og atvikum máls þessa er háttað, óvarlegt að fullyrða að kæranda hafi verið kunnugt, eða mátt vera kunnugt, um að veitt hafi verið byggingarleyfi fyrir bílskúrnum fyrr en hann var reistur haustið 2007.  Verður og til þess að líta að heimild til að byggja bílgeymslu samkvæmt gildandi deiliskipulagi svæðisins er bundin því skilyrði að um sambyggða bílgeymslu sé að ræða og mátti kærandi því ekki vænta þess að verið væri að undirbúa byggingu stakstæðrar bílgeymslu sem þar að auki væri að hluta til utan byggingarreits.  Verður máli þessu því ekki vísað frá sökum þess að kæra sé of seint fram komin. 

Í málinu er deilt um samþykkt skipulags- og byggingarnefndar Vatnsleysustrandarhrepps frá 21. júní 2005, sem staðfest var í sveitarstjórn 14. júlí s.á.  Samkvæmt 1. tl. 1. mgr. 44. gr. skipulags- og byggingarlaga nr. 73/1997 má gefa út byggingarleyfi þegar sveitarstjórn hefur staðfest samþykkt um veitingu leyfisins að öðrum skilyrðum uppfylltum.  Þá segir í 1. mgr. 45. gr. laganna að byggingarleyfi falli úr gildi hafi byggingarframkvæmdir ekki hafist innan 12 mánaða frá útgáfu þess, sbr. og 14. gr. byggingarreglugerðar nr. 441/1998.  Uppdrættir eru áritaðir af byggingarfulltrúa hinn 21. júní 2005 og verður við það að miða að byggingarleyfi samkvæmt 1. mgr. 44. gr. skipulags- og byggingarlaga hafi legið fyrir allt frá því að sveitarstjórn staðfesti afgreiðslu skipulags- og byggingarnefndar hinn 14. júlí 2005. 

Enda þótt framkvæmdir við jarðvegsvinnu hafi verið hafnar haustið 2005 teljast framkvæmdir samkvæmt hinu kærða leyfi ekki hafa hafist þá í skilningi 14. gr. byggingarreglugerðar nr. 441/1998.  Verður hvorki ráðið af fyrirliggjandi gögnum að búið hafi verið að steypa undirstöður né að byggingarfulltrúi hafi lokið úttekt á einum eða fleiri úttektarskyldum verkþáttum innan 12 mánaða frá útgáfu leyfisins og er þá sama hvort litið er til framkvæmda við umdeildan bílskúr eða þeirra breytinga á húsi sem leyfið tók einnig til.  Hófust framkvæmdir í skilningi tilvitnaðs ákvæðis byggingarreglugerðar því ekki innan tilskilins frests og var hið umdeilda byggingarleyfi af þeim sökum fallið úr gildi þegar forsteyptum sökklum að bílskúrnum var komið fyrir á byggingarstað vorið 2007.  Er það niðurstaða úrskurðarnefndarinnar að hið umdeilda byggingarleyfi sé úr gildi fallið og að margnefndur bílskúr hafi verið reistur án fullnægjandi heimildar. 

Uppkvaðning úrskurðar í máli þessu hefur dregist verulega vegna mikils fjölda mála sem skotið hefur verið til úrskurðarnefndarinnar. 

Úrskurðarorð:

Byggingarleyfi til breytinga á húsi og byggingar bílgeymslu að Hafnargötu 5 í Vogum, samkvæmt ákvörðun skipulags- og byggingarnefndar Vatnsleysustrandarhrepps frá 21. júní 2005, er úr gildi fallið. 

 

____________________________
Hjalti Steinþórsson

 

_____________________________          ____________________________
Ásgeir Magnússon                                             Þorsteinn Þorsteinsson

78/2008 Miðskógar

Með

Ár 2008, fimmtudaginn 9. október, kom úrskurðarnefnd skipulags- og byggingarmála saman til fundar í húsnæði nefndarinnar að Skúlagötu 21, Reykjavík.  Mætt voru Hjalti Steinþórsson forstöðumaður, Aðalheiður Jóhannsdóttir dósent og Þorsteinn Þorsteinsson byggingarverkfræðingur. 

Fyrir var tekið mál nr. 78/2008, kæra á drætti á afgreiðslu umsóknar, dags. 24. apríl 2008, um byggingarleyfi fyrir byggingu einbýlishúss að Miðskógum 8 á Álftanesi.

Í málinu er nú kveðinn upp svofelldur

úrskurður: 

Með bréfi til úrskurðarnefndar skipulags- og byggingarmála, dags. 17. ágúst 2008, er barst nefndinni 18. sama mánaðar, kærir Gestur Jónsson hrl., f.h. H ehf., að umsókn kæranda um byggingarleyfi fyrir einbýlishúsi að Miðskógum 8, Álftanesi hafi ekki fengið efnislega afgreiðslu.  Um kæruheimild vísar kærandi til 9. gr. stjórnsýslulaga nr. 37/1993. 

Málsatvik og rök:  Hinn 2. maí 2008 lagði kærandi fram umsókn til byggingaryfirvalda á Álftanesi, dags. 24. apríl 2008, um byggingarleyfi fyrir einbýlishúsi að Miðskógum 8, Álftanesi.  Næsti fundur skipulags- og byggingarnefndar, eftir að umsókn kæranda barst, var haldinn 19. maí 2008 en svo virðist af málsgögnum sem samkomulag hafi verið milli aðila um að umsóknin yrði ekki til afgreiðslu á þeim fundi.  Hinn 22. maí 2008 var því hins vegar lýst yfir að samkomulagið væri úti og var krafa gerð um að umsókn kæranda um byggingarleyfið yrði tekin til afgreiðslu í skipulags- og byggingarnefnd.  Umsóknin var í framhaldinu tekin fyrir á fundi skipulags- og byggingarnefndar sem haldinn var hinn 19. júní 2008.  Samþykkti nefndin að leggja til við bæjarstjórn að málinu yrði frestað með vísan til 6. mgr. 43. gr. skipulags- og byggingarlaga nr. 73/1997 m.s.br., þar sem breytingar stæðu yfir á deiliskipulagi Vestur-Skógtjarnarsvæðisins.  Þessa afgreiðslu skipulags- og byggingarnefndar ómerkti bæjarstjórn á fundi sínum 26. júní 2008, að því er virðist vegna hugsanlegs vanhæfis nefndarmanns skipulags- og byggingarnefndar, og vísaði málinu til nýrrar afgreiðslu nefndarinnar.  Á fundi skipulags- og byggingarnefndar 10. júlí 2008 var byggingarleyfisumsókn kæranda tekin fyrir að nýju og lagði nefndin til við bæjarstjórn að afgreiðslu byggingarleyfis yrði frestað þar sem breytingar stæðu yfir á deiliskipulagi Vestur-Skógtjarnarsvæðisins.  Samþykkti bæjarráð, í umboði bæjarstjórnar, tillögu skipulags- og byggingarnefndar um að fresta afgreiðslu umsóknarinnar á fundi sínum hinn 17. júlí 2008.  Mun málið ekki hafa verið tekið fyrir eftir það en kærandi vísaði meintum drætti á afgreiðslu þess til úrskurðarnefndarinnar með bréfi, dags. 17. ágúst 2008, svo sem að framan greinir. 

Af hálfu kæranda er vísað 9. gr. stjórnsýslulaga nr. 37/1993 þar sem segir m.a. að ákvarðanir í málum skuli teknar svo fljótt sem unnt sé.  Þegar fyrirsjáanlegt sé að afgreiðsla máls muni tefjast beri að skýra aðila máls frá því og skuli þá upplýsa um ástæður tafanna og hvenær ákvörðunar sé að vænta.  Dragist afgreiðsla máls óhæfilega sé heimilt að kæra það til þess stjórnvalds sem ákvörðun í málinu verði kærð til.  Einnig vísar kærandi til 1. og 2. mgr. 39. gr. skipulags- og byggingarlaga sem kveði á um það að byggingarnefnd skuli halda reglulega fundi, a.m.k. einu sinni í mánuði, svo framarlega sem erindi liggi fyrir til afgreiðslu.  Nefndin skuli halda gerðabók þar sem skráð séu móttekin erindi og hvaða afgreiðslu þau fái.  Um málsmeðferð fari eftir ákvæðum sveitarstjórnarlaga.  Nefndinni sé skylt að rökstyðja afgreiðslu á erindum sem henni berast.  Umsóknir um byggingarleyfi beri nefndinni að afgreiða í samræmi við gildandi deiliskipulag sem sannanlega sé í gildi, sbr. dóm Hæstaréttar frá 17. apríl 2008 í máli nr. 444/2007.  Það ákvæði 6. mgr. 43. gr. skipulags- og byggingarlaga sem vitnað hafi verið til við ákvörðun um frestun málsins eigi ekki við enda sé sú heimild bundin við umsóknir um niðurrif eða breytingar á húsum.  Önnur rök fyrir frestun sem færð hafi verið fram séu ekki haldbær. 

Af hálfu Sveitarfélagsins Álftaness er þess aðallega krafist að málinu verði vísað frá.  Til vara er þess krafist að málsmeðferð umsóknar kæranda hjá sveitarfélaginu verði staðfest rétt. 

Sveitarfélagið Álftanes byggir aðalkröfu sína á því að ekki liggi fyrir stjórnvaldsákvörðun í málinu.  Ákvörðun um frestun afgreiðslu byggingarleyfisumsóknar kæranda, svo sem ákveðið hafi verið á 91. fundi bæjarráðs, sé í eðli sínu formákvörðun og þáttur í málsmeðferð umsóknar kæranda um byggingarleyfi.  Í 5. mgr. 8. gr. skipulags- og byggingarlaga nr. 73/1997 segi m.a. að kæru til úrskurðarnefndar skipulags- og byggingarmála sæti stjórnvaldsákvarðanir stjórnsýslu sveitarfélaga.  Falli formákvörðun um frestun máls ekki þar undir og sé hún því ekki kæranleg.  Þá sé því hafnað með öllu að málsmeðferðin sé í andstöðu við 9. gr. stjórnsýslulaga nr. 37/1993 sem kæra sóknaraðila sé byggð á. 

Varakröfu sína byggir sveitarfélagið á því að enginn óeðlilegur dráttur hafi orðið á meðferð umsóknar kæranda.  Bæjarráð hafi samþykkt, í umboði bæjarstjórnar, að fresta afgreiðslu umsóknar sóknaraðila um byggingarleyfi.  Ljóst sé að brugðið hafi verið frá því að byggja frestun afgreiðslu umsóknarinnar á 6. mgr. 43. gr. skipulags- og byggingarlaga enda ekki vísað sérstaklega til þess ákvæðis líkt og gert hafði verið í tillögu 39. fundar skipulags- og byggingarnefndar sem bæjarstjórn hafi ómerkt á 58. fundi sínum.  Vísað sé til þess að afgreiðslu umsóknar kæranda sé frestað þar sem breytingar standi yfir á deiliskipulagi Vestur-Skógtjarnarsvæðis.  Samkvæmt 10. gr. stjórnsýslulaga hvíli sú skylda á stjórnvöldum að sjá til þess að eigin frumkvæði að málsatvik stjórnsýslumáls séu nægilega upplýst áður en stjórnvaldsákvörðun sé tekin í því.  Svo sem hér hátti til hafi legið fyrir, þegar umsókn kæranda hafi verið tekin til löglegrar afgreiðslu, að samþykkt hafði verið að auglýsa breytt deiliskipulag Vestur-Skógtjarnarsvæðis, sem m.a. hafi falið í sér tillögu um að Miðskógar 8 yrðu gerðir að leikvelli, þó þar liggi fyrst og fremst aðrar skipulagslegar forsendur að baki.  Sveitarfélagið telji sig því ekki bært, með vísan til 10. gr. stjórnsýslulaga, að fjalla efnislega um umsókn kæranda um byggingarleyfi fyrr en ljóst sé hvernig breytingu á deiliskipulagi Vestur-Skógtjarnarsvæðis reiði af m.t.t. tillögu um breytta notkun Miðskóga 8.  Þegar afgreiðsla deiliskipulags Vestur-Skógtjarnarsvæðis liggi fyrir telji sveitarfélagið sig hafa uppfyllt rannsóknarskyldu sína sem boðuð sé í 10. gr. stjórnsýslulaga.  Verði þá unnt að taka umsókn kæranda til efnislegrar afgreiðslu. 

————————–

Aðilar hafa fært fram frekari rök máli sínu til stuðnings sem ekki þykir ástæða til að rekja nánar en úrskurðarnefndin hefur haft þau öll til hliðsjónar við úrlausn málsins. 

Niðurstaða:  Í máli þessu er einungis til úrlausnar hvort afgreiðsla máls hafi dregist óhæfilega.  Á úrlausn um það álitaefni undir úrskurðarnefndina, sbr. 4. mgr. 9. gr. stjórnsýslulaga nr. 37/1993. 

Eins og að framan er rakið barst byggingaryfirvöldum á Álftanesi umsókn kæranda um byggingarleyfi hinn 2. maí 2008.  Samkomulag virðist hafa verið með bæjaryfirvöldum og kæranda um að umsóknin yrði ekki tekin fyrir á fundi skipulags- og byggingarnefndar hinn 19. maí 2008.  Hinn 22. maí 2008 krafðist kærandi þess hins vegar að umsókn hans yrði tekin til efnislegrar afgreiðslu.  Var erindi hans tekið fyrir á fundi skipulags- og byggingarnefndar 19. júní 2008 og samþykkti nefndin að leggja til við bæjarstjórn að málinu yrði frestað með vísan til 6. mgr. 43. gr. skipulags- og byggingarlaga nr. 73/1997 m.s.br., þar sem breytingar stæðu yfir á deiliskipulagi Vestur-Skógtjarnarsvæðisins.  Þessa afgreiðslu ómerkti bæjarstjórn á fundi sínum 26. júní 2008 og vísaði málinu til nýrrar afgreiðslu nefndarinnar.  Var byggingarleyfisumsókn kæranda tekin fyrir að nýju á fundi skipulags- og byggingarnefndar 10. júlí 2008 og lagði nefndin til við bæjarstjórn að afgreiðslu byggingarleyfis yrði frestað þar sem breytingar stæðu yfir á deiliskipulagi Vestur-Skógtjarnarsvæðisins.  Samþykkti bæjarráð, í umboði bæjarstjórnar, tillögu skipulags- og byggingarnefndar um að fresta afgreiðslu umsóknarinnar á fundi sínum hinn 17. júlí 2008. 

Samkvæmt 1. mgr. 39. gr. skipulags- og byggingarlaga skal byggingarnefnd halda reglulega fundi, a.m.k. einu sinni í mánuði, svo framarlega sem erindi liggi fyrir til afgreiðslu.  Fer um málsmeðferð fyrir nefndinni eftir ákvæðum sveitarstjórnarlaga.  Verður af þessari lagareglu ráðið að gerð sé all rík krafa um málshraða og ber nefndinni í störfum sínum að gæta ákvæða 9. gr. stjórnsýslulaga nr. 37/1993 enda eiga þau lög við um stjórnsýslu sveitarfélaga, sbr. 1. mgr. 1. gr. laganna.  Ber byggingarnefnd því að taka ákvarðanir í málum svo fljótt sem unnt er, sbr. 1. mgr. 9. gr. 

Skipulags- og byggingarnefnd lagði til á fundi sínum hinn 19. júní 2008 að málinu yrði frestað með vísan til 6. mgr. 43. gr. skipulags- og byggingarlaga nr. 73/1997 m.s.br., þar sem breytingar stæðu yfir á deiliskipulagi Vestur-Skógtjarnarsvæðisins.  Þessi frestun hefði verið ólögmæt enda á tilvitnað ákvæði einungis við þegar sótt er um breytingar eða niðurrif á húsum en í hinu kærða tilviki er um nýbyggingu að ræða.  Bæjarstjórn vísaði málinu af öðrum sökum til nýrrar afgreiðslu nefndarinnar sem á fundi sínum hinn 10. júlí 2008 lagði til við bæjarstjórn að afgreiðslu byggingarleyfis yrði frestað þar sem breytingar stæðu yfir á deiliskipulagi Vestur-Skógtjarnarsvæðisins.  Var sú tillaga staðfest í bæjarráði í umboði bæjarstjórnar hinn 17. júlí 2008. 

Úrskurðarnefndin telur að þessi frestun málsins hafi verið ólögmæt.  Verður að skilja ákvæði 43. gr. skipulags- og byggingarlaga um byggingarleyfi á þann veg að afgreiða beri umsókn um byggingarleyfi í samræmi við gildandi deiliskipulag og að óheimilt sé að fresta afgreiðslu umsóknar af því tilefni að fram sé komin tillaga að nýju eða breyttu skipulagi, nema við eigi hið sérstaka ákvæði 6. mgr. 43. gr., en svo er ekki í hinu kærða tilviki.  Var því ekki þörf neinnar rannsóknar á því hvernig fyrirliggjandi skipulagstillögu reiddi af og bar skipulags- og byggingarnefnd því að taka umsókn kæranda til efnislegrar meðferðar á fundi sínum hinn 19. júní 2008 í stað þess að leggja til að málinu yrði frestað.  Hefur þessi ólögmæta málsmeðferð leitt til dráttar á meðferð málsins og má fallast á með kæranda að afgreiðsla málsins hafi dregist óhæfilega.  Var honum því rétt að vísa málinu til úrskurðarnefndarinnar með stoð í 4. mgr. 9. gr. stjórnsýslulaga þrátt fyrir að ekki lægi fyrir í málinu stjórnvaldsákvörðun er sætt gæti kæru til nefndarinnar samkvæmt 8. gr. skipulags- og byggingarlaga nr. 73/1997. 

Samkvæmt framansögðu er það niðurstaða úrskurðarnefndarinnar að eins og atvikum er háttað í máli þessu hafi óhæfilegur dráttur orðið á afgreiðslu umsóknar kæranda frá 24. apríl 2008 um byggingarleyfi að Miðskógum 8 á Álftanesi.  Er lagt fyrir skipulags- og byggingarnefnd og bæjarstjórn Sveitarfélagsins Álftaness að taka umsóknina til efnislegrar afgreiðslu án ástæðulauss dráttar í samræmi við ákvæði skipulags- og byggingarlaga nr. 73/1997. 

Úrskurðarorð:

Lagt er fyrir skipulags- og byggingarnefnd og bæjarstjórn Sveitarfélagsins Álftaness að taka umsókn kæranda frá 24. apríl 2008 um byggingarleyfi að Miðskógum 8 á Álftanesi til efnislegrar afgreiðslu í samræmi við ákvæði skipulags- og byggingarlaga nr. 73/1997 án ástæðulauss dráttar. 

 

___________________________
Hjalti Steinþórsson

 

_____________________________                          ______________________________
Þorsteinn Þorsteinsson                                                   Aðalheiður Jóhannsdóttir

89/2008 Skúlaskeið

Með

Ár 2008, fimmtudaginn 25. september, kom úrskurðarnefnd skipulags- og byggingarmála saman til fundar í húsnæði nefndarinnar að Skúlagötu 21, Reykjavík.  Mættir voru Hjalti Steinþórsson forstöðumaður, Ásgeir Magnússon héraðsdómari og Þorsteinn Þorsteinsson byggingarverkfræðingur. 

Fyrir var tekið mál nr. 89/2008, kæra á ákvörðun skipulags- og byggingarfulltrúa Hafnarfjarðarbæjar frá 20. ágúst 2008 um að veita byggingarleyfi fyrir vinnu- og geymsluhúsi á lóðinni nr. 42 við Skúlaskeið í Hafnarfirði. 

Í málinu er nú kveðinn upp svofelldur

úrskurður: 

Með bréfi til úrskurðarnefndar skipulags- og byggingarmála, dags. 9. september 2008, er barst nefndinni hinn 10. sama mánaðar, kærir G, Hellisgötu 16, Hafnarfirði, þá ákvörðun skipulags- og byggingarfulltrúa Hafnarfjarðarbæjar frá 20. ágúst 2008 að veita byggingarleyfi fyrir vinnu- og geymsluhúsi á lóðinni nr. 42 við Skúlaskeið í Hafnarfirði.  Bæjarstjórn Hafnarfjarðar staðfesti hina kærðu ákvörðun hinn 2. september 2008. 

Skilja verður málatilbúnað kæranda svo að krafist sé ógildingar hinnar kærðu ákvörðunar.   Jafnframt var gerð krafa um að framkvæmdir samkvæmt hinu kærða leyfi yrðu stöðvaðar til bráðabirgða meðan málið væri til meðferðar hjá úrskurðarnefndinni.  Mál þetta þykir nú næganlega upplýst til þess að taka það til endanlegs úrskurðar og verður því ekki tekin afstaða til kröfu kæranda um stöðvun framkvæmda.

Málavextir:  Fasteignirnar að Hellisgötu 16 og Skúlaskeiði 42 í Hafnarfirði eru við enda svæðis sem afmarkast af Skúlaskeiði, Hellisgötu, Norðurbraut og Nönnustíg.  Húsið að Hellisgötu 16, þar sem kærandi býr og rekur vinnustofu, er nokkuð stórt tveggja hæða fjöleignarhús með risi en næst því stendur húsið að Skúlaskeiði 42, sem er einnar hæðar einbýlishús með kjallara og risi.  Norðan þessara húsa tekur við röð einsleitra íbúðarhúsa við Skúlaskeið en vestan við lóðir þeirra er grænt svæði er liggur að Norðurbraut.                                     
  
Hinn 23. maí 2007 var veitt byggingarleyfi fyrir útihúsi fyrir geymslu- og vinnuaðstöðu á norðvesturhluta lóðarinnar að Skúlaskeiði 42 í Hafnarfirði að undangenginni grenndarkynningu, en svæðið hefur ekki verið deiliskipulagt.  Skyldi húsið vera kjallari og hæð, 32,4 fermetrar að grunnfleti.  Kærandi í máli þessu gerði athugasemdir við hina kynntu umsókn og kærði síðan leyfisveitinguna til úrskurðarnefndarinnar með bréfi, dags. 27. júní 2007.  Ekki var hafist handa við framkvæmdir vegna útihússins innan árs frá veitingu byggingarleyfisins og féll það því úr gildi í samræmi við ákvæði 1. mgr. 45. gr. skipulags- og byggingarlaga nr. 73/1997.

Var umsókn um greindar byggingarframkvæmdir endurnýjuð hinn 2. júní 2008 og var erindið grenndarkynnt að nýju og barst athugasemd frá kæranda við fyrirhugaðar framkvæmdir.  Skipulags- og byggingarráð féllst á fyrirhugaða byggingu fyrir sitt leyti hinn 12. ágúst 2008 og samþykkti skipulags- og byggingarfulltrúi umsóknina á fundi sínum hinn 20. sama mánaðar og var sú ákvörðun staðfest í bæjarstjórn Hafnarfjarðar svo sem að framan greinir.

Málsrök kæranda:  Kærandi bendir á að umrædd bygging muni standa á lóðarmörkum við opið svæði og rýra gæði þess en ekki hafi verið getið um svæðið í útsendum kynningargögnum.  Auk þess hafi þeir ágallar verið á meðferð grenndarkynningar að hún hafi ekki náð til leigjenda í næsta nágrenni og kæranda hafi enn ekki borist svör við athugasemdum sínum er settar hafi verið fram á kynningartíma.  Sveitarstjórn hafi á árinu 1988 sett fram stefnumótun um hið opna svæði í hverfaskipulagi sem ekki virðist hafa verið tekið mið af við hina kærðu ákvörðun en það snerti hagsmuni íbúa hverfisins í heild.  Með fyrirhugaðri framkvæmd séu gerð að engu áform um göngustíg er tengdi Norðurbraut við Hellisgötu 

Umfang umdeildrar byggingar með fjögurra metra mænishæð falli illa að yfirbragði nærliggjandi byggðar og verði heimiluð bygging ekki talin óveruleg breyting í því gróna hverfi sem um ræði.  Hafi því ekki verið lagaskilyrði fyrir því að veita umrætt byggingarleyfi að undangenginni grenndarkynningu.  Breyting sem þessi hafi fordæmisgildi og sé þess eðlis að deiliskipuleggja hefði átt umræddan reit samkvæmt meginreglu skipulags- og byggingarlaga og gefa þar með íbúum hverfisins kost á að tjá sig um breytinguna.

Málsrök Hafnarfjarðarbæjar:  Af hálfu Hafnarfjarðarbæjar er gerð sú krafa að máli þessu verði vísað frá úrskurðarnefndinni en ella að ógildingarkröfu kæranda verði hafnað.

Í kæru séu engin rök færð fram fyrir því hvernig heimiluð bygging snerti hagsmuni kæranda enda sé byggingin ekki til þess fallin að raska grenndarhagsmunum nágranna.  Um sé að ræða 32,4 fermetra byggingu og verði nýtingarhlutfall umræddrar lóðar 0,48 að framkvæmdum loknum.  Byggingin hafi verið grenndarkynnt í tvígang fyrir 15 nágrönnum en aðeins hafi borist athugasemd frá kæranda.  Vegna skorts á grenndarhagsmunum og með vísan til greinds annmarka á kæru beri að vísa málinu frá.

Kæranda, sem og öðrum nágrönnum, hafi gefist kostur á að koma fram með athugasemdir við grenndarkynningar umsóttrar byggingar og hafi athugasemdum kæranda verið svarað, síðast með bréfi, dags. 5. september 2008.  Fullyrðingar kæranda um skort á svörum og ónóga kynningu fyrir íbúum eigi því ekki við rök að styðjast.  Rétt sé að taka fram í þessu sambandi að grenndarkynning framkvæmda beinist að eigendum fasteigna en leigjendur hafi einungis tímabundinn afnotarétt að fasteign í samræmi við leigusamninga er þeir hafi gert.

Misskilnings gæti hjá kæranda varðandi túlkun 3. mgr. 23. gr. skipulags- og byggingarlaga.  Aðeins þegar um sé að ræða kynnta breytingu á deiliskipulagi samkvæmt 2. mgr. 26. gr. laganna sé kveðið á um umfang breytingar en um slíkt sé ekki að ræða í nefndri 3. mgr. 23. gr. er heimilar grenndarkynningu byggingarleyfisumsóknar í þegar byggðu hverfi.  Ekki sé fallist á að umdeild bygging hafi áhrif á grænt svæði, er kærandi skírskoti til, eða á yfirbragð byggðar, umferð, bílastæðaþörf, útsýni eða skuggamyndun.  Vegna ummæla kæranda um göngustíg sé bent á að viljayfirlýsingar einstakra sveitarstjórna frá fyrri tíð séu ekki skuldbindandi.

Andmæli byggingarleyfishafa:  Byggingarleyfishafar krefjast frávísunar málsins.  Ekki sé hægt að sjá að hin umdeilda bygging skerði á nokkurn hátt eign kæranda enda verði byggingunni komið fyrir á norðurhorni lóðar þeirra en íbúð kæranda sé á sunnanverðu horni hússins að Hellisgötu 16.  Byggingin sé því ekki í sjónlínu frá íbúð kæranda nema ef ske kynni að hluta til út um risglugga íbúðarinnar. 

Hinar umdeildu framkvæmdir hafi tvívegis verið grenndarkynntar, fyrst vorið 2007 og aftur sumarið 2008.  Engar athugasemdir hafi borist utan þess að athugasemd hafi borist  frá kæranda.

Byggingarleyfishafar hafi hafið endurbætur á fasteign sinni fyrir um átta árum og hafi athugasemdir kæranda vegna þeirra verið neikvæðar, þrátt fyrir að þau hafi hlotið viðurkenningar og styrki fyrir vel heppnaðar endurbætur.

Vettvangsskoðun:  Úrskurðarnefndin kynnti sér staðhætti á vettvangi hinn 23. september 2008.

Niðurstaða:  Af hálfu bæjaryfirvalda og byggingarleyfishafa er þess krafist að málinu verði vísað frá úrskurðarnefndinni með þeim rökum að kærandi eigi ekki lögvarða hagmuni tengda hinu umdeilda byggingarleyfi.  Kærandi er eigandi fasteignar á grannlóð og fékk grenndarkynningu er hin kærða ákvörðun var til meðferðar hjá byggingaryfirvöldum.  Verður að telja kæranda eiga þá einstaklegu og lögvörðu hagsmuni í málinu sem eru skilyrði kæruaðildar og verður því ekki fallist á framkomna frávísunarkröfu.

Samkvæmt 3. mgr. 23. gr. skipulags- og byggingarlaga nr. 73/1997  er sveitarstjórnum heimilt að veita leyfi til framkvæmda þar sem deiliskipulag liggur ekki fyrir í þegar byggðum hverfum að undangenginni grenndarkynningu samkvæmt 7. mgr. 43. gr. laganna.  Er hér um að ræða undantekningarreglu frá þeirri meginreglu 2. mgr. 23. gr. að gera þurfi deiliskipulag þar sem framkvæmdir eru fyrirhugaðar.  Hefur þessi undantekningarheimild verið túlkuð til samræmis við undantekningarreglu 2. mgr. 26. gr. skipulags- og byggingarlaga þar sem heimild er fyrir að grenndarkynna deiliskipulagsbreytingu í stað þess að auglýsa hana almennri auglýsingu eins og meginregla 26. gr. kveður á um.  Er á þessari túlkun byggt í dómi Hæstaréttar í hæstaréttarmálinu nr. 14/2001 sem kveðinn var upp hinn 20. september 2001.

Af hálfu kæranda er því haldið fram að hin umdeilda bygging hafi í för með sér grenndaráhrif og breytingu á byggðamynstri sem ekki geti talist óveruleg og hafi því ekki verið heimilt að neyta undantekningarheimildar 3. mgr. 23. gr. laganna.  Á þetta verður ekki fallist.  Eins og að framan er rakið standa fasteignir  kæranda og byggingarleyfishafa við enda umrædds svæðis og falla ekki, hvað útlit og afstöðu varðar, að þeim byggingum er mynda þá götumynd sem kærandi er væntanlega að skírskota til.  Umdeild nýbygging stendur norðanvert við fasteign kæranda og verður ekki talin hafa umtalsverð grenndaráhrif á hana.  Verður því, með hliðsjón af staðháttum og áhrifum nýbyggingarinnar á umhverfi sitt, að telja að heimilt hafi verið að taka hina kærðu ákvörðun að undangenginni grenndarkynningu.  Þá verður hin kærða ákvörðun ekki talin hafa neitt fordæmisgildi þegar litið er til sérstöðu lóðarinnar að Skúlaskeiði 42.

Hagsmunaaðilar í skilningi 7. mgr. 43. gr. skipulags- og byggingarlaga teljast fyrst og fremst þeir eigendur nágrannafasteigna sem búast má við að fyrirhuguð framkvæmd snerti, svo sem vegna skuggavarps, útsýnisskerðingar, aukinnar umferðar, aukins ónæðis eða annars óhagræðis.  Leigjendur geta og talist hagsmunaaðilar í þessu sambandi ef við blasir að þeir eigi sértækra hagsmuna að gæta. Grenndarkynningin tók til 15 nágrannaeigna á svæðinu og með hliðsjón af mögulegum grenndaráhrifum byggingarinnar verður ekki talið að gengið hafi verið framhjá hagsmunaaðilum við framkvæmd kynningarinnar.  Þá liggur fyrir að kæranda voru send svör Hafnarfjarðarbæjar við fram komnum athugasemdum.

Að öllu þessu virtu verða ekki taldir vera þeir annmarkar á hinni kærðu ákvörðun sem varðað geti ógildingu hennar.

Úrskurðarorð: 

Hafnað er kröfu kæranda um ógildingu á þeirri ákvörðun skipulags- og byggingarfulltrúa Hafnarfjarðarbæjar frá 20. ágúst 2008, er bæjarstjórn staðfesti hinn 2. september s.á., að veita byggingarleyfi fyrir vinnu- og geymsluhúsi á lóðinni nr. 42 við Skúlaskeið í Hafnarfirði. 

 

___________________________
Hjalti Steinþórsson

 

_____________________________                    ____________________________
Ásgeir Magnússon                                                      Þorsteinn Þorsteinsson

 

87/2008 Fífuhvammur

Með

Ár 2008, fimmtudaginn 25. september, kom úrskurðarnefnd skipulags- og byggingarmála saman til fundar í húsnæði nefndarinnar að Skúlagötu 21 í Reykjavík.  Mættir voru Hjalti Steinþórsson forstöðumaður, Ásgeir Magnússon héraðsdómari og Þorsteinn Þorsteinsson byggingarverkfræðingur. 

Fyrir var tekið mál nr. 87/2008, kæra á ákvörðun byggingarnefndar Kópavogs frá 6. ágúst 2008 um að veita leyfi til að byggja bílskúr með geymslu á lóðinni nr. 25 við Fífuhvamm í Kópavogi. 

Í málinu er nú kveðinn upp svofelldur

úrskurður: 

Með bréfi til úrskurðarnefndar skipulags- og byggingarmála, dags. 27. ágúst 2008, er barst úrskurðarnefndinni 29. sama mánaðar, kærir Guðmundur Ágústsson hdl., f.h. Ó og T, eigenda fasteignarinnar nr. 27 við Fífuhvamm í Kópavogi, þá ákvörðun byggingarnefndar Kópavogs frá 6. ágúst 2008 að veita leyfi til að byggja bílskúr með geymslu á lóðinni nr. 25 við Fífuhvamm.  Hin kærða ákvörðun var staðfest á fundi bæjarráðs hinn 14. ágúst 2008. 

Kærendur krefjast þess að hin kærða samþykkt verði felld úr gildi ásamt því að framkvæmdir verði stöðvaðar.  Þykir málið nú vera tækt til lokaúrskurðar og verður því ekki fjallað sérstaklega um þá kröfu kærenda. 

Málsatvik:  Mál þetta á sér nokkurn aðdraganda og hefur áður komið til kasta úrskurðarnefndarinnar.  Upphaf þess má rekja til þess að á fundi skipulagsnefndar Kópavogs hinn 3. apríl 2007 var tekið fyrir erindi frá lóðarhafa að Fífuhvammi 25 þar sem óskað var eftir leyfi til að byggja 62,5 m² bílskúr austan við húsið að Fífuhvammi 25.  Samþykkti nefndin að senda málið í kynningu samkvæmt 7. mgr. 43. gr. skipulags- og byggingarlaga nr. 73/1997, m.a. til kærenda sem settu fram athugasemdir vegna þessa.  Á fundi skipulagsnefndar hinn 19. júní 2007 var erindið lagt fram að nýju ásamt umsögn bæjarskipulags.  Skipulagsnefnd ákvað á þeim fundi að fela skipulagsstjóra að ræða við aðila máls.  Á fundi skipulagsnefndar hinn 3. júlí 2007 var erindið tekið fyrir að nýju og eftirfarandi fært til bókar:  „Skipulagsnefnd samþykkir erindið með áorðnum breytingum, sbr. samkomulag lóðarhafa Fífuhvammi 25 og 27 dags. 3. júlí 2007.“ 

Hinn 23. júlí 2007 barst erindi kærenda til skipulagsnefndar þar sem gerðar voru athugasemdir við afgreiðslu nefndarinnar.  Á fundi skipulagsnefndar 7. ágúst 2007 var málið enn á dagskrá og eftirfarandi fært til bókar:  „Lagt fram að nýju ásamt bréfi lóðarhafa Fífuhvammi 25, dags. 23. júlí 2007, ásamt endurskoðaðri umsögn bæjarskipulags dags. 24. júlí 2007.  Skipulagsnefnd samþykkir framlagt erindi skv. uppdrætti dags. 24. júlí 2007 og endurskoðaða umsögn bæjarskipulags dags. 24. júlí 2007 og vísar því til afgreiðslu bæjarráðs og bæjarstjórnar.“  Á fundi bæjarráðs hinn 16. ágúst 2007 var ákvörðun skipulagsnefndar staðfest. 

Umsókn lóðarhafa að Fífuhvammi 25 um leyfi til byggingar umrædds bílskúrs var tekin fyrir í byggingarnefnd Kópavogs hinn 22. ágúst 2007 og afgreidd með svofelldri bókun:  „Samþykkt, þar sem teikningar eru í samræmi við byggingar- og skipulagslög nr. 73/1997, með síðari breytingum.  Nefndin leggur til að bæjarstjórn samþykki afgreiðslu byggingarnefndar.“  Var afgreiðsla byggingarnefndar staðfest á fundi bæjarstjórnar hinn 11. september 2007. 

Skutu kærendur framangreindum ákvörðunum til úrskurðarnefndarinnar sem með úrskurði uppkveðnum hinn 31. janúar 2008 felldi þær úr gildi. 

Á fundi byggingarnefndar 5. mars 2008 var tekið fyrir erindi eiganda fasteignarinnar að Fífuhvammi 25 varðandi leyfi til að byggja bílskúr á lóðinni.  Var erindinu vísað til skipulagsnefndar sem tók ákvörðun um grenndarkynningu þess.  Komu kærendur á framfæri mótmælum sínum vegna þessa.  Á fundi skipulagsnefndar 20. maí 2008 var erindinu, ásamt athugasemdum er bárust vegna grenndarkynningarinnar, vísað til byggingarnefndar.  Á fundi byggingarnefndar 16. júlí s.á. var eftirfarandi fært til bókar:  „Með tilvísun til umsagnar byggingarnefndar dags. 16. júlí 2008 um athugasemdir eigenda að Fífuhvammi 27 og yfirlýsingar hönnuðar dags. 10. júlí, gefur nefndin eigendum að Fífuhvammi 25 og 27 kost á að gæta andmæla sbr. 13. gr. stjórnsýslulaga nr. 37/1993 fyrir fund byggingarnefndar 6. águst n.k.“  Í bréfi byggingarfulltrúa til kærenda, dags. 21. júlí 2008, af þessu tilefni sagði eftirfarandi:  „Eigendum Fífuhvamms 25 og 27 er hér með gefinn kostur á að gæta andmæla sbr. 13. gr. stjórnsýslulaga nr. 37/1993 fyrir fund byggingarnefndar 6. ágúst 2008.“  Með bréfi þessu fylgdi m.a. umsögn byggingarnefndar, dags. 16. júlí 2008, vegna athugasemda kærenda vegna grenndarkynningarinnar og yfirlýsing verkfræðistofu um fyrirhugaðar framkvæmdir.  Með bréfi, dags. 30. júlí 2008, komu kærendur á framfæri við byggingarnefnd mótmælum sínum vegna fyrirhugaðar bílskúrsbyggingar. 

Á fundi byggingarnefndar hinn 6. ágúst 2008 var veitt leyfi til að byggja 56,8 fermetra bílskúr með geymslu á lóðinni nr. 25 við Fífuhvamm, 40 cm frá mörkum lóðarinnar nr. 27.  Var framangreint staðfest á fundi bæjarráðs hinn 14. sama mánaðar. 

Hafa kærendur kært þá ákvörðun til úrskurðarnefndarinnar svo sem að framan greinir. 

Málsrök kærenda:  Af hálfu kærenda er vísað til þess að eftir að úrskurður úrskurðarnefndarinnar hafi gengið í hinu fyrra kærumáli hafi kærendur leitað eftir því að ná samkomulagi við bæjaryfirvöld og byggingarleyfishafa, eins og þeir hafi raunar einnig gert á meðan málið hafi verið til umfjöllunar hjá úrskurðarnefndinni.  Hafi kærendur verið tilbúnir að fallast á að bílskúr yrði reistur á lóðinni gegn því að hann yrði annað hvort minnkaður eða komið fyrir innar á lóðinni.  Þá hafi þau viljað tryggja sig gagnvart því að síðar yrði ekki heimilað að byggt yrði ofan á bílskúrinn ásamt því að fá skuldbindandi yfirlýsingu byggingarleyfishafa þess efnis að þak bílskúrsins yrði ekki notað sem leiksvæði.  Þessu hafi alfarið verið hafnað af byggingarleyfishafa.  Þess í stað hafi hann lagt fram sömu teikningu til skipulagsnefndar með ósk um grenndarkynningu.  Eina frávikið frá fyrri beiðni hafi verið að bílskýlið yrði fellt niður.  Hafi skipulagsnefnd samþykkt að grenndarkynna erindið og hafi gefið kærendum kost á að koma að athugasemdum sem þau hafi gert.  Þrátt fyrir athugasemdir kærenda hafi nefndin vísað erindinu til bygginganefndar til afgreiðslu.  
 
Áður en málið hafi verið tekið fyrir í bygginganefnd hafi kærendur óskað eftir fundi með bæjaryfirvöldum.  Til fundarins hafi mætt byggingarfulltrúi, skipulagsfulltrúi, lögmaður skipulagssviðs og kærendur ásamt lögmanni sínum.  Byggingarleyfishafi hafi ekki séð sér fært að mæta en lögmaður hans hafi mætt.  Hafi erindi kærenda verið það að finna lausn á málinu í samræmi við það sem þau hefðu áður boðið.  Afstaða byggingarleyfishafa hafi verið óbreytt frá því sem áður hafði verið og hafi byggingarfulltrúi þá tilkynnt að erindið yrði ekki samþykkt óbreytt og án samkomulags við kærendur.  Með þessi skilaboð hafi kærendur farið af fundinum.  Framangreindu til staðfestu geti kærendur lagt fram hljóðupptöku af fundinum. 

Bent sé á að samkvæmt hinu kærða byggingarleyfi sé fyrirhugaður bílskúr 0,4 m frá lóðarmörkum og nái inn eftir allri lóðinni og fram fyrir hús kærenda.  Þá hafi þegar verið grafið tæpan metra inn á lóð þeirra. 

Fífuhvammurinn teljist til eldri hverfa í Kópavogi.  Samkvæmt gildandi deiliskipulagi (sic) sé ekki gert ráð fyrir að veitt verði leyfi til viðbygginga eða bílskúrsbygginga á lóðinni að Fífuhvammi 25.  Telji kærendur að engin fordæmi séu fyrir því á þessu eða öðrum eldri svæðum í Kópavogi að veitt hafi verið heimild til byggingar bílskúrs svo nálægt lóðarmörkum í andstöðu við vilja nágranna. 

Fram hafi farið grenndarkynning vegna fyrirhugaðra framkvæmda og í tilkynningu skipulagsyfirvalda hafi komið fram að um óverulega breytingu á byggingareit væri að ræða.  Þessu hafi kærendur mótmælt m.a. á þeirri forsendu að ekki væri um óverulega breytingu að ræða heldur verulega og því hafi þurft að breyta deiliskipulagi svæðisins áður en erindið yrði samþykkt.  Grenndarkynning sé ekki nægjanleg. 

Miðað við forsögu þessa máls sé eigandi neðri hæðar að Fífuhvammi 25 að fara fram á stækkun á íbúð sinni úr 78 m² í 143 m².  Beiðni um bílskúr sé því yfirskyn.  Stækkun þessi sé öll í áttina að lóðarmörkum kærenda sem leiði til þess að baklóðin verði þeim ónothæf vegna skuggavarps, ekki einungis frá fyrirhugðum bílskúr heldur einnig húsi þeirra sjálfra og mishæðar í landslagi.  Þessi viðbót, að fá 2,5 metra háan steinsteyptan bílskúr, verði ekki til að bæta ástandið sem hafi verið slæmt fyrir. 

Bent sé á að vestari hluti lóðarinnar að Fífuhvammi 25 sé mun stærri og breiðari.  Þegar metið sé hvort um verulega eða óverulega breytingu sé að ræða sé ekki nægjanlegt að reikna lóðarfermetra og húsfermetra heldur verði einnig að taka með í reikninginn hvar núverandi hús sé staðsett á lóðinni og hvar fyrirhuguð viðbygging komi til með að vera staðsett.  Þannig skipti það kærendur verulegu máli hvort viðbótarbyggingin sé nokkra metra frá lóðarmörkum eða nokkra sentimetra.  Kærendur hefðu ekki hreyft mótmælum ef fyrirhuguð bygging yrði reist bak við hús eða hinum megin við húsið þar sem rými sé nægjanleg. 

Um túlkun úrskurðarnefndarinnar á 23. gr. skipulags- og byggingarlaga og undantekningarákvæðis 7. mgr. 43. gr. sömu laga vísist m.a. til úrskurðar nefndarinnar í máli nr. 164/2007.  Bendi kærendur á að hinn umdeildi bílskúr muni hafa veruleg áhrif á möguleika til að selja hús þeirra ásamt því sem það muni lækka í verði. 

Samkvæmt 113. gr. byggingareglugerðar nr. 441/1998, skuli bílageymsla fyrir einn bíl að jafnaði ekki vera stærri en 36 m² brúttó.  Sú bílageymsla sem byggingarnefnd hafi veitt leyfi fyrir sé um 65 m².  Samkvæmt sama ákvæði geti byggingarnefnd leyft stærri bílageymslur en 36 m² þar sem slíkt valdi ekki verulegri röskun á umhverfi og aðstæðum að öðru leyti.  Kærumál þetta verði að meta með hliðsjón af hinu fyrra kærumáli.  Þegar það mál hafi verið til afgreiðslu hafi byggingarnefnd samþykkt sama bílskúrinn þrátt fyrir að fyrir lægi veruleg röskun.  Með því hafi byggingarnefnd gefið byggingarleyfishafa heimild til að eyðileggja rætur trjáa sem staðið hefðu á lóðarmörkum, fella niður girðingar, taka í sundur lagnir og valda kærendum miklu tilfinningalegu tjóni.  Ef rök byggingarnefndar séu þau að aðstæður hafi nú breyst þar sem trén hafi verið söguð niður af starfsmönnum Kópavogsbæjar og það staðfest af hálfu úrskurðarnefndarinnar sé fallist á lögmæti fyrri samþykktar byggingarnefndar. 

Í umsögn byggingarnefndar um stærð hins umdeilda bílskúrs sé vísað til þess að bílskúrinn sé 50 m² og geymsla í bílskúrnum 15 m².  Telji nefndin þetta ekki óeðlilega stærð og í samræmi við aðrar bílskúrsbyggingar sem leyfðar hafi verið í eldri hverfum.  Þá sé það mat nefndarinnar í sömu umsögn að hagsmunir kærenda felist ekki í stærð bílskúrsins heldur hæð hans og nálægð hans við lóðarmörk.  Sé nefndin að gefa sér forsendur sem eigi sér enga stoð í bréfum kærenda.  Hagsmunir kærenda séu þeir og hafi alltaf verið að skúrinn verði ekki eins stór og teikningarnar geri ráð fyrir.  Vilji þau ekki fella sig við að hann nái eins lagt fram í innkeyrsluna og gert sé ráð fyrir.  Þá vilji þau að byggingarnefndin fari að lögum og samþykki ekki stærri bílskúr en 113. gr. byggingarreglugerðar nr. 441/1998 heimili. 

Í sambandi við stærð bílskúrs og rökleysu byggingarnefndar sé vísað til úrskurðar úrskurðarnefndarinnar í máli nr. 88/2007. 

Þá vísi kærendur til þess að íbúðarhús þeirra sé fjóra metra frá lóðarmörkum.  Með því að leyfa byggingu fyrirhugaðs bílskúrs við lóðarmörk telji þau að byggingarnefnd brjóti ákvæði 75. gr. og 113. gr. byggingarreglugerðar nr. 441/1998 um lágmarksfjarlægð milli húsa með tilliti til brunavarna.  Á teikningu sé hvorki teiknaður eldvarnarveggur né sett lýsing um að byggingarefni sé eldþolið. 

Málsrök Kópavogsbæjar:  Af hálfu Kópavogsbæjar er á því byggt að hafna beri kröfu kærenda og vísað til þess að málsmeðferð við samþykkt byggingarleyfis hafi verið lögmæt, réttmæt og í fullu samræmi við ákvæði skipulags- og byggingarlaga nr. 73/1997 og stjórnsýslulaga nr. 37/1993. 

Afgreiðslan hafi verið byggð á 7. mgr. 43. gr. skipulags- og byggingarlaga.  Umsóknin hafi verið ítarlega grenndarkynnt þeim sem talið hafi verið að ættu hagsmuna að gæta og hafi aðeins ein athugasemd borist, þ.e. frá kærendum. 

Áður en ákvörðun hafi verið tekin hafi verið gerð könnun á byggðarmynstri á svæðinu.  Litið hafi verið til byggingarmagns/nýtingarhlutfalls á lóðinni Fífuhvammi 25 og það borið saman við byggingarmagn/nýtingarhlutfall á aðliggjandi lóðum.  Hafi komið í ljós að byggingarmagn/nýtingarhlutfall á lóðinni hafi til að mynda verið töluvert minna en á lóð kærenda. 

Kannað hafi verið hvort bílskúra væri að finna við eða á lóðarmörkum á aðliggjandi lóðum og hvar þeir væru staðsettir á lóðum og í ljós hafi komið að umsókn lóðarhafa væri í samræmi við þá bílskúra sem fyrir væru á svæðinu. 

Litið hafi verið til afstöðu bílskúra gagnvart mannvirkjum á næstu lóð.  Hafi það verið álit nefndarinnar að staðsetning bílskúrs austan við Fífuhvamm 25 færi ekki í bága við byggðarmynstur á svæðinu.  Jafnframt hafi verið litið til stærðar bílageymslna á öðrum lóðum á svæðinu. 

Við mat á aðstæðum á svæðinu sé ljóst að samþykkt bílskúrs á lóð Fífuhvamms 25 þrengi að lóðinni Fífuhvammi 27 frá því sem áður hafi verið.  Nálægð bílskúrsins við lóðina hafi að vissu leyti tilfinningarleg áhrif þar sem áður hafi verið gróður á lóðarmörkum.  Bílskúrinn hafi hins vegar ekki í för með sér neikvæð grenndaráhrif í formi skuggamyndunar eða takmarkaðri afnot af lóðinni Fífuhvammi 27.  Af aðstæðum að dæma ætti ónæði eða óþægindi af staðsetningu eða stærð bílskúrsins að vera óveruleg ef nokkur fyrir kærendur. 

Að loknu heildarmati byggingarnefndar á framangreindum sjónarmiðum og aðstæðum hafi það verið niðurstaða nefndarinnar að samþykkja umsóknina og vísa henni til bæjarstjórnar.  Sú ákvörðun hafi að miklu leyti verið byggð á því að fyrirhugaður bílskúr muni fela í sér verulega aukna nýtingarmöguleika byggingarleyfishafa á fasteign og á lóð.  Hafi nefndin talið mikilvægt að litið yrði til þeirra hagsmuna og þeir bornir saman og metnir með tilliti til þeirra athugasemda sem fram hafi komið. 

Kópavogsbær telji að við mat á aðstæðum hafi byggingarnefnd tekið afstöðu og farið að ákvæðum 113. gr. byggingarreglugerðar ásamt því að með hinu kærða byggingarleyfi hafi ekki verið farið gegn ákvæðum 75. gr. byggingarreglugerðar. 

Málsrök byggingarleyfishafa:  Af hálfu byggingarleyfishafa er bent á að hinn umdeildi bílskúr sé teiknaður 40 cm frá lóðamörkum og hafi við byggingu hans að sjálfssögðu verið farið eftir því.  Það sé alrangt að byggingarleyfishafi hafi grafið inn á lóð kærenda, enda honum það hvorki heimilt né nauðsynlegt vegna byggingarframkvæmdanna.  Þá sé, samkvæmt upplýsingum frá byggingaryfirvöldum, röng sú fullyrðing kærenda að engin fordæmi séu fyrir því á þessu eða öðrum svæðum í Kópavogi að veitt hafi verið heimild til byggingar bílskúrs svo nálægt lóðamörkum í andstöðu við vilja nágranna. 

Mótmælt sé þeirri túlkun kærenda að í tilfelli því er hér um ræði sé grenndarkynning ekki nægilegur grundvöllur hins kærða byggingarleyfis.  Ekki sé verið að breyta deiliskipulagi heldur fjalli málið um það hvort einstök bygging verði leyfð eða ekki.  Þá sé mótmælt þeirri fullyrðingu kærenda að beiðni um leyfi fyrir byggingu bílskúrs sé yfirvarp þar sem í raun sé verið að stækka íbúð byggingarleyfishafa. 

Kærendur hafi ekki sýnt fram á með teikningum eða öðrum gögnum að byggingin valdi skuggavarpi á lóð þeirra umfram það sem önnur mannvirki, trjágróður og landslag valdi á lóðinni.  Því til viðbótar verði ekki séð að kærendur hafi nýtt baklóð sína til útiveru eða ræktunar, enda örðugt um vik þar sem gríðarstórar aspir, sem staðið hafi lóð þeirra, hafi birgt fyrir sólarljós þar sem víðar. 

Órökstudd sé sú fullyrðing kærenda að hinn umdeildi bílskúr hafi áhrif á möguleika til sölu á húsi þeirra jafnframt því sem húsið muni lækka í verði.  Lögmaður byggingarleyfishafa hafi óskað eftir því að fenginn yrði fasteignasali/-salar til að meta hvort og þá hversu mikil verðbreyting yrði á húsinu Fífuhvammi 27 ef af byggingu bílskúrsins yrði.  Hafi kærendur ekki lagt fram niðurstöður slíks mats. 

Byggingarleyfishafi sé ósammála þeirri fullyrðingu kærenda að bílskúrinn sé of stór miðað við ákvæði byggingarreglugerðar þar sem hann sé yfir 36 m².  Bent sé á að samkvæmt 113. gr. byggingarreglugerðar sé byggingarnefnd heimilt að veita leyfi fyrir stærri bílgeymslu þar sem slíkt valdi ekki verulegri röskun á umhverfi og aðstæður að öðru leyti leyfi.  Telji byggingarleyfishafi að svo hagi til í þessu tilfelli. 

Áhyggjur kærenda af brunavörnum séu óþarfar.  Eins og fram komi á samþykktum teikningum sé tekið fram að veggir og þak sé gert úr steinsteypu en ekki brennanlegum efnum.  

————————–

Aðilar máls þessa hafa fært fram frekari rök fyrir máli sínu sem ekki verða rakin frekar en úrskurðarnefndin hefur haft þau öll til hliðsjónar. 

Vettvangur:  Úrskurðarnefndin kynnti sér aðstæður á vettvangi hinn 9. september 2008. 

Niðurstaða:  Í máli þessu er deilt um gildi ákvörðunar byggingarnefndar Kópavogs um að heimila byggingu bílskúrs og geymslu á lóðinni nr. 25 við Fífuhvamm. 

Á umræddu svæði er ekki í gildi deiliskipulag og kusu skipulags- og byggingaryfirvöld að neyta undanþáguheimildar 3. mgr. 23. gr. skipulags- og byggingarlaga nr. 73/1997 og grenndarkynna byggingarleyfisumsóknina samkvæmt 7. mgr. 43. gr. laganna.  Verður að telja að það hafi verið heimilt eins og þarna stóð á, enda verður ekki talið að byggðarmynstur eða yfirbragð byggðarinnar breytist til mikilla muna við tilkomu hins  umdeilda bílskúrs.  Verður nýtingarhlutfall lóðarinnar að Fífuhvammi 25 hóflegt þrátt fyrir tilkomu hinnar umdeildu nýbyggingar en auk þess verður að líta til þess að á íbúðarhúsalóðum í næsta nágrenni við eignina eru víða bílskúrar er standa á eða nærri lóðamörkum.  Má af þessum sökum fallast á með skipulags- og byggingaryfirvöldum að ekki hafi verið skylt að ráðast í gerð deiliskipulags vegna hinnar umdeildu byggingar. 

Kærendur halda því fram að með hinu kærða leyfi sé með ólögmætum hætti gengið gegn grenndarhagsmunum þeirra vegna skuggavarps.  Þegar litið er til innbyrðis afstöðu eigna málsaðila og þeirrar byggðar sem fyrir er á svæðinu fellst úrskurðarnefndin ekki á að umdeild bygging hafi slík grenndaráhrif að leiða eigi til ógildingar hins kærða byggingarleyfis.  Verður heldur ekki talið, eins og hér stendur sérstaklega á, að ákvæði 113. gr. byggingarreglugerðar nr. 441/1998 um stærð bílgeymsla, standi í vegi fyrir hinni kærðu ákvörðun enda verður hvorki talið að byggingin valdi verulegri röskun á umhverfi né að aðstæður leyfi ekki byggingu hennar að öðru leyti.  Loks verður að telja að fullnægt sé ákvæðum 75. gr. reglugerðarinnar um brunavarnir þar sem steinsteyptur, gluggalaus veggur er á nýbyggingunni á þeirri hlið er veit að vesturgafli húss kærenda, sem einnig er gluggalaus. 

Með vísan til þess sem að framan er rakið verður kröfu kærenda um ógildingu hinnar kærðu ákvörðunar hafnað. 

Úrskurðarorð:

Hafnað er kröfu kærenda um ógildingu ákvörðunar byggingarnefndar Kópavogs frá 6. ágúst 2008 um að veita leyfi til að byggja bílskúr á lóðinni nr. 25 við Fífuhvamm í Kópavogi. 

 

__________________________________
Hjalti Steinþórsson

 

_____________________________   ______________________________
Ásgeir Magnússon                                     Þorsteinn Þorsteinsson

75/2007 Krókeyrarnöf

Með

Ár 2008, þriðjudaginn 23. september, kom úrskurðarnefnd skipulags- og byggingarmála saman til fundar í húsnæði nefndarinnar að Skúlagötu 21, Reykjavík.  Mættir voru Hjalti Steinþórsson forstöðumaður, Ásgeir Magnússon héraðsdómari og Þorsteinn Þorsteinsson byggingarverkfræðingur. 

Fyrir var tekið mál nr. 75/2007, kæra á synjun skipulagsnefndar Akureyrarbæjar frá 2. maí 2007 á erindi varðandi leyfi til að byggja kanadískt timbureiningahús með STO Fibercement útveggjum á lóðinni nr. 18 við Krókeyrarnöf, Akureyri. 

Í málinu er nú kveðinn upp svofelldur

úrskurður: 

Með bréfi til úrskurðarnefndar skipulags- og byggingarmála, dags. 27. júlí 2007, er barst nefndinni sama dag, kærir V, lóðarhafi lóðar nr. 18 við Krókeyrarnöf, Akureyri, synjun skipulagsnefndar Akureyrarbæjar frá 2. maí 2007 á erindi kæranda um leyfi til að byggja kanadískt timbureiningahús með STO Fibercement útveggjum á lóðinni nr. 18 við Krókeyrarnöf.  Skilja verður málskot kæranda svo að krafist sé ógildingar á hinni kærðu ákvörðun. 

Málavextir:  Í júní 2006 fékk kærandi úthlutað byggingarlóð að Krókeyrarnöf 18 í Naustahverfi.  Með bréfi, dags. 26. febrúar 2007, óskaði kærandi eftir leyfi til að byggja kanadískt timbureiningahús með Novabrik hleðslusteinsklæðingu.  Var erindinu hafnað á fundi skipulagsnefndar hinn 28. febrúar 2007 þar sem nefndin vildi halda sig við þá meginstefnu sem gefin væri í gildandi deiliskipulagi svæðisins. 

Kærandi lagði fram nýtt erindi, dags. 13. mars 2007, sem tekið var fyrir á fundi skipulagsnefndar hinn 2. maí 2007, og fór á ný fram á heimild til að fá að byggja kanadískt timbureiningahús en nú með STO Fibercement útveggjum.  Meðfylgjandi var umsögn frá Kanon arkitektum.  Skipulagsnefnd hafnaði umsókninni með eftirfarandi bókun:  „Skipulagsnefnd hafnar erindinu þar sem það samræmist ekki skipulags- og byggingarskilmálum hvað varðar byggingarefni en þar segir í sameiginlegum ákvæðum að byggingar skulu vera steinsteyptar.“  Var kæranda kynnt afgreiðsla málsins með bréfi, dags. 3. maí 2007, og bent á að heimilt væri að kæra ákvörðunina til úrskurðarnefndar skipulags- og byggingarmála innan 3ja mánaða frá birtingu hennar. 

Málsrök kæranda:  Kærandi telur að ákvæði það er skipulagsnefnd vísi til sé óljóst og bendir á að húsbyggjendur megi t.d. byggja úr blönduðum byggingarefnum, s.s. steinsteypta veggi klædda með timbri eða öðrum efnum að utan sem innan.  Brjóti skipulagsnefnd Akureyrarbæjar stjórnsýslulög með því að leyfa blönduð byggingarefni en hafna samt burðarvirki úr timbri með ytra byrði steinsteyptrar kápu.  Útlit hússins brjóti samkvæmt umsögn frá Kanon arkitektum ekki gegn ákvæðum í deiliskipulagi umrædds svæðis, enda klætt með steinsteyptri kápu.  Hafi kærandi orðið fyrir stórfelldu og ófyrirséðu fjárhagstjóni vegna óeðlilegrar túlkunar nefndarinnar á ákvæðum skipulagsins og áskilji sér rétt til að sækja bætur vegna þess. 

Málsrök Akureyrarbæjar:  Af hálfu sveitarfélagsins er vísað til þess að í sameiginlegum ákvæðum um hönnun mannvirkja á bls. 2 í greinargerð deiliskipulags svæðisins segi að byggingarnefndarteikningar skuli vera í samræmi við byggingarreglugerð og skilmála.  Þá segi að allar húsagerðir skuli vera samræmdar í efni.  Samkvæmt sérákvæðum skuli byggingar vera steinsteyptar, þó leyfilegt sé að nota önnur efni í útveggjaklæðningu að hluta, með steinsteyptum flötum.  Hafi umsóknir kæranda því ekki uppfyllt þær kröfur sem settar séu í skipulagsskilmálum. 

Því sé hafnað að ákvæði skilmálanna séu óljós.  Þar sem segi að „…leyfilegt sé að nota önnur efni í útveggjaklæðningu að hluta, með steinsteyptum flötum“, sé átt við þá byggingarhefð sem nú tíðkist að hafa hluta af steinsteyptum veggjum viðarklædda.  

Telji Akureyrarbær að umdeild ákvörðun, sem rót eigi að rekja til skýrra markmiða og sérákvæða um byggingarefni í greinargerð skipulagsins, lögmæta með vísan til 4. mgr. 23. gr. skipulags- og byggingarlaga nr. 73/1997. 

Niðurstaða:  Fyrir liggur í málinu að erindi kæranda, sem hin kærða afgreiðsla skipulagsnefndar laut að, var sett fram í tölvubréfi frá 13. mars 2007.  Var erindinu beint til skipulagsnefndar og fól í sér ósk um að nota STO Fibercement sem byggingarefni á útveggi áformaðs húss að Krókeyrarnöf 18.  Í erindinu var sérstaklega tekið fram að ekki væri óskað breytinga á byggingarskilmálum.  Engar byggingarnefndarteikningar fylgdu erindinu og hafnaði skipulagsnefnd því, eins og að framan er rakið, með þeim rökum að umbeðin útfærsla samræmdist ekki gildandi skipulagi. 

Kærandi sendi skipulagsnefnd síðan erindi hinn 8. maí 2007 með útlitsteikningum þar sem m.a. útveggjum, þaki og gluggum hafði verið breytt.  Lýsti kærandi þar þeirri skoðun sinni að fyrirhugað timburhús með áðurgreindri klæðingu samræmdist gildandi skilmálum og óskaði eftir staðfestingu skipulagsnefndar á þeirri skoðun sinni.  Mun skipulagsnefnd ekki hafa fallist á þá málaleitan.  Þá hefur verið upplýst í málinu að kærandi hafi hinn 10. október 2007 sótt um byggingarleyfi fyrir steinsteyptu einbýlishúsi á umræddri lóð og var umsóknin samþykkt hinn 1. nóvember 2007.  Mun húsið nú vera risið. 

Umrætt erindi kæranda frá 13. mars 2007 fól ekki í sér byggingarleyfisumsókn og samkvæmt orðalagi erindisins sjálfs var þar ekki farið fram á breytingu á skilmálum gildandi skipulags.  Verður því að skýra erindið svo að þar hafi kærandi leitað álits skipulagsnefndar um hvort áformað timburhús með steypuklæðningu félli að skilmálum gildandi deiliskipulags umrædds svæðis.  Með hinni kærðu afgreiðslu hafnaði skipulagsnefnd því að svo væri. 

Samkvæmt 5. mgr. 8. gr. skipulags- og byggingarlaga nr. 73/1997 sæta stjórnvaldsákvarðanir stjórnsýslu sveitarfélaga kæru til úrskurðarnefndarinnar nema á annan veg sé mælt í lögum.  Afgreiðsla fyrirspurna eða álitsumleitana fela eðli máls samkvæmt aðeins í sér skoðun eða álit viðkomandi stjórnvalds en teljast ekki stjórnvaldsákvarðanir þar sem ákvörðun er tekin um réttindi og/eða skyldur aðila í skjóli stjórnsýsluvalds. 

Af framangreindum ástæðum verður hin kærða afgreiðsla skipulagsnefndar Akureyrar ekki borin undir úrskurðarnefndina og er máli þessu af þeim sökum vísað frá. 

Úrskurðarorð: 

Kærumáli þessu er vísað frá úrskurðarnefndinni.

 

 

___________________________
Hjalti Steinþórsson

 

 

_____________________________                    ____________________________
Ásgeir Magnússon                                                      Þorsteinn Þorsteinsson

 

61/2007 Kópavogsbakki

Með

Ár 2008, þriðjudaginn 23. september, kom úrskurðarnefnd skipulags- og byggingarmála saman til fundar í húsnæði nefndarinnar að Skúlagötu 21 í Reykjavík.  Mættir voru Hjalti Steinþórsson forstöðumaður, Ásgeir Magnússon héraðsdómari og Þorsteinn Þorsteinsson byggingarverkfræðingur.

Fyrir var tekið mál nr. 61/2007, kæra á ákvörðun byggingarnefndar Kópavogs frá 18. október 2006 um að veita leyfi til byggingar einbýlishúss á lóðinni nr. 11 við Kópavogsbakka í Kópavogi.

Í málinu er nú kveðinn upp svofelldur

úrskurður:

Með bréfi til úrskurðarnefndar skipulags- og byggingarmála, dags. 2. júlí 2007, er barst nefndinni hinn 3. sama mánaðar, kærir S, Víðigrund 59, Kópavogi, lóðarhafi Kópavogsbarðs 14, þá ákvörðun byggingarnefndar Kópavogs frá 18. október 2006 að veita leyfi til byggingar einbýlishúss á lóðinni nr. 11 að Kópavogsbakka.  Hin kærða ákvörðun var staðfest á fundi bæjarstjórnar hinn 24. október 2006.  Með bréfi, dags. 17. júlí 2007, sem móttekið var næsta dag, kæra S og J, Kópavogsbarði 18 og K og V, Kópavogsbarði 20 sömu ákvörðun.  Liggja lóðir kærenda beint ofan við og skáhallt við lóðina nr. 11 við Kópavogsbakka.  Að baki kærunum búa svipuð sjónarmið og þykja hagsmunir kærenda ekki standa því í vegi að kærumálin verði sameinuð og verður því svo gert.

Gera kærendur þá kröfu að úrskurðað verði um réttmæti gluggabyggingar á þaki hússins að Kópavogsbakka 11.  Jafnframt er gerð krafa um að þakglugginn verði fjarlægður eða lækkaður niður á þakflöt hússins.  Skilja verður málatilbúnað kærenda svo að krafist sé ógildingar byggingarleyfis fyrir húsið að Kópavogsbakka 11.

Málavextir:  Í marsmánuði 2006 tók gildi deiliskipulag fyrir Kópavogstún og tekur það m.a. til lóðarinnar nr. 11 við Kópavogsbakka.  Deiliskipulaginu var breytt sama ár og fólust breytingar m.a. í stækkun byggingarreita og var auglýsing um gildistöku breytts deiliskipulags birt í B- deild Stjórnartíðinda hinn 25. október 2006.  

Hinn 18. október 2006 var lögð fram á fundi byggingarnefndar Kópavogs umsókn lóðarhafa Kópavogsbakka 11 um leyfi til að byggja einbýlishús á lóðinni.  Bókað var að erindið hefði hlotið afgreiðslu skipulagsnefndar og bæjarráðs í samræmi við 26. gr. skipulags- og byggingarlaga nr. 73/1997 og var byggingarfulltrúa falið að ljúka afgreiðslu málsins, að uppfylltum framlögðum athugasemdum.  Fundargerð byggingarnefndar var samþykkt á fundi bæjarstjórnar hinn 24. október 2006.  Erindið var síðan samþykkt af byggingarfulltrúa hinn 25. október 2006.

Með tölvupósti til byggingarfulltrúa Kópavogs, dags. 4. júní 2007, kom lóðarhafi Kópavogsbarðs 14 á framfæri athugasemdum við byggingu hússins að Kópavogsbakka 11 um það er væri líklega þakgluggi.  Fór hann þess á leit við byggingarfulltrúa að hann hlutaðist til um að bygging hússins yrði færð til samræmis við byggingarleyfið og að hann tæki af öll tvímæli um byggingu þakglugga á téðu húsi. 

Í kjölfar þessa fól byggingarnefnd byggingarfulltrúa að vinna að málinu og afla frekari gagna og með bréfi, dags. 12. júní 2007, tilkynnti byggingarfulltrúi lóðarhafa Kópavogsbakka 11 að til skoðunar væri hvort stöðva þyrfti framkvæmdir við hús hans þar sem byggingarleyfið samræmdist ekki gildandi deiliskipulagi.  Með bréfi, dags. 15. júní 2007, setti arkitekt hússins að Kópavogsbakka 11 fram þá skoðun sína að hönnun hússins væri samkvæmt skipulagsskilmálum fyrir Kópavogstún og benti á að hvorki byggingarnefnd né skipulagsnefnd hefðu gert athugasemd við þakgluggann en hann hefði verið sýndur á teikningum.   

Þá rituðu lóðarhafar Kópavogsbarðs 18 og 20 byggingarfulltrúa bréf, dags. 19. júní 2007, og fóru fram á að svokallaður þakgluggi hússins að Kópavogsbakka 11 yrði fjarlægður þar sem hann væri í andstöðu við skipulag á svæðinu.  Með svarbréfi byggingarfulltrúa, dags. 22. júní 2007, var bent á að málinu hefði verið vísað til skipulagsstjóra sem myndi kynna þeim lóðarhöfum sem málið varðaði rétt sinn.   

Í bréfi skipulagsstjóra, dags. 25. júní 2007, var vikið að því að samþykkt tillaga að breyttu deiliskipulagi frá júlí 2006 fyrir lóðina að Kópavogsbakka 11 hefði verið kynnt lóðarhöfum Kópavogsbakka 10 og 13 og Kópavogsbarðs 16 og 18 og að engar athugasemdir hefðu borist.  Jafnframt sagði m.a. svo í fyrrnefndu bréfi:  „Í kynningargögnum sem send voru á […] lóðarhafa var tekið fram sbr. erindi lóðarhafa að fá leyfi til að bílageymsla fari út fyrir byggingarreit en ekki tekið fram að þakkvistur fari upp fyrir hæð byggingarreits.  Þar sem ekki var tekið fram að um hækkun á byggingarreit væri að ræða fór kynning ekki víðar en til […] lóðarhafa.  Byggingarleyfi hefur þegar verið gefið út.“  

Hafa kærendur skotið framangreindri samþykkt byggingarnefndar frá 18. október 2006 til úrskurðarnefndarinnar svo sem áður er getið.

Málsrök kærenda:  Lóðarhafi Kópavogsbarðs 14 bendir á að beiðni lóðarhafa Kópavogsbakka 11 um að hafa hallandi þak á húsi sínu hafi verið synjað af hálfu skipulagsyfirvalda.  Í bókunum skipulagsnefndar Kópavogs hafi hvergi verið vakin athygli á umræddum þakglugga en ætla megi að breytingin svari til hæðar hússins með hallandi þaki eins og áður hafi verið synjað.  Hafi hvorki útfærsla á bílageymslu né hækkun á þakglugga verið kynnt kæranda en síðarnefnd breyting snerti þó engan fremur en hann.

Téð gluggabygging skyggi verulega á útsýni frá aðalhæð húss kæranda en hún rísi um einum og hálfum metra hærra en það sem almennt tíðkist í götunni.

Lóðarhafar að Kópavogsbarði 18 og 20 benda á að í skipulagsskilmálum fyrir nýbyggingarsvæðið, sem legið hafi til grundvallar við lóðarúthlutun einbýlis- og parhúsalóða, sé sérstaklega kveðið á um hámarkshæðir bygginga og tekið fram að þök þeirra skuli vera flöt.  Lóðarhafi Kópavogsbakka 11 hafi reist ofanljósglugga, sem brjóti í bága við þessar hámarkshæðir og skyggi á útsýni kærenda yfir Kópavoginn til vesturs. 

Málsrök Kópavogsbæjar:  Kópavogsbær krefst þess aðallega að kröfum kærenda verði vísað frá úrskurðarnefndinni þar sem kærur séu of seint fram komnar.  Kærufrestur til úrskurðarnefndarinnar sé einn mánuður frá því að kæranda hafi orðið kunnugt um þá samþykkt sem hann kæri.  Byggingarleyfið hafi verið samþykkt 25. október 2006 og breytingar á því í janúar og mars 2007 og kærufrestir þar af leiðandi þegar liðnir.  Fokheldisvottorð fyrir mannvirkið hafi verið gefið út 23. maí 2007 og hafi kærendum þá mátt vera ljóst að umræddur þakgluggi hafi verið reistur.

Til vara sé þess krafist að kröfum kærenda verði hafnað þar sem útgefið byggingarleyfi sé að fullu í samræmi við gildandi skipulag.  Í 4. gr. skilmála deiliskipulags fyrir Kópavogsbakka segi eftirfarandi:  „Húshæð er gefin upp sem a) bindandi hæðafjöldi b) hámarkshæð byggingar yfir aðkomukóta.  Efsti hluti þaks má ná upp í uppgefna hámarkshæð, en getur verið lægri.  Hæðarkótar fyrir aðkomuhæðir húsa eru sýndir á hæðarblaði.  Hámarkshæð húsa er gefin upp á skilmálateikningu og er hún miðuð við hæð yfir tilgreindum hæðarkóta aðkomuhæðar.  Mesta hæð húss talið frá aðkomuhæð er 4,0 metrar.  Þakgluggar, skorsteinar og loftræstibúnaður mega þó fara upp fyrir hámarkshæð þaks.“

Í skilmálum sé ekki kveðið á um form eða útlit þakglugga eða aðrar skorður settar við hönnun þeirra.  Umræddur þakgluggi sé því í fullu samræmi við samþykkta deiliskipulagsskilmála.

Málsrök byggingarleyfishafa:  Byggingarleyfishafi krefst þess aðallega að málinu verði vísað frá.  Er sú krafa á því byggð að kærur séu allt of seint fram komnar.  Samkvæmt niðurlagi 5. mgr. 8. gr. skipulags- og byggingarlaga nr. 73/1997 sé frestur til að skjóta máli til nefndarinnar einn mánuður frá því að kærendum varð kunnugt, eða mátti vera kunnugt, um ákvörðun þá sem kæra á.  Byggingarleyfi hafi verið veitt 28. október 2006 og þá hafi teikningar sem sýndu umræddan þakglugga og hæðarkóta hans verið fyrirliggjandi en þær upplýsingar hafi legið fyrir frá fyrstu teikningum að húsinu. 

Kært sé í máli þessu rúmlega níu mánuðum eftir að byggingarleyfið hafi verið veitt og jafnvel þótt litið yrði til þeirra breytinga á byggingarleyfi sem samþykktar hafi verið í janúar, mars og apríl 2007 og talið að þau tímamörk marki upphaf kærufrests hafi kærufrestur allt að einu verið löngu liðinn þegar umræddar kærur hafi borist.  Kærendum hafi einnig mátt vera löngu kunnugt um áhrif þakgluggans en lokið hafi verið við að steypa húsið í byrjun apríl 2007 og þá þegar hafi þeim mátt vera vel kunnugt um áhrif hans.  Atvik málsins séu öll með þeim hætti að kærur berist mun síðar en lögbundnir kærufrestir áskilji.

Byggingarleyfishafi eigi að geta treyst því að útgefið byggingarleyfi sé lögmætt og afar mikilvægt sé að ákveðinn varanleiki sé tryggður eftir útgáfu leyfa enda fari fram mikil verðmætasköpun á grundvelli þeirra.  Sé þetta meðal þeirra lagaraka sem búi að baki þeim tiltölulega stutta kærufresti sem veittur sé í skipulags- og byggingarlögum og einkar mikilvægt sé að eftir honum sé farið.  Þannig krefjist hinir ríku hagsmunir byggingarleyfishafa þess að kærufrestur sé túlkaður þröngt og eftir orðanna hljóðan settra lagaákvæða og að þau tímamörk sem lögin áskilji gildi varðandi fram komnar kærur.

Til vara krefjast byggingarleyfishafar þess að kröfum kærenda verði hafnað.  Tekið sé að öllu leyti undir og vísað til málsástæðna sem fram komi í greinargerð Kópavogsbæjar þeirri kröfu til stuðnings.  Sé sérstaklega á það bent að umræddur þakgluggi sé í samræmi við skilmála deiliskipulags fyrir Kópavogstún en í 4. gr. þeirra sé þess sérstaklega getið að þakgluggar, skorsteinar og loftræstibúnaður megi fara upp fyrir hámarkshæð þaks.  Skipulagsskilmálar takmarki ekki þessa undanþágu eða afmarki hana frekar.  Feli skýrt orðalag skilmálanna, sem kærendum hafi mátt vera fullkunnugt um, í sér að umræddur þakgluggi sé heimill.  Skilji bæði veitingavaldshafi og hönnuður skipulagsins skilmálana á þann veg að umdeildur þakgluggi samræmis þeim fyllilega.  Einnig sé bent á að af kærum málsins verði séð að ekki sé deilt um að umræddur gluggi teljist þakgluggi.

Bent sé á að veruleg og alvarleg röskun felist í því að gera nú breytingar á fyrrgreindum þakglugga.  Kalli það á verulega breytta heildarhönnun hússins ef nú eigi að fara að breyta skipulagi þakgluggans eftir að húsið sé nánast fullklárað, bæði að innan að utan.  

Þá mótmæla byggingarleyfishafar því að beiðni þeirra um hallandi þak hafi verið hafnað, en um fyrirspurn af þeirra hálfu hafi verið að ræða sem hafi verið svarað með þeirri ábendingu að slíkt samræmdist ekki gildandi skipulagi.  Jafnframt sé bent á að þeir hafi fyrstir lóðarhafa byrjað framkvæmdir í Kópavogstúni en íbúar við Kópavogsbarð nokkru seinna.

Sjónarmið um greinargerð Kópavogsbæjar:  Lóðarhafi Kópavogsbarðs 14 tekur fram að honum hafi ekki verið ljóst að þessi viðbót við húsið að Kópavogsbakka 11 stæði til fyrr en í júlí 2007 þegar mót hafi verið tekin utan af húsi kæranda og útsýni hafi opnast út um stofugluggann.  Þá rýri umræddur þakgluggi söluverðmæti húss kæranda og lífsgæði þeirra er þar búi.     

                                                                  —————————

Málsaðilar hafa fært fram frekari rök fyrir sjónarmiðum sínum sem ekki verða rakin nánar en úrskurðarnefndin hefur haft þau öll til hliðsjónar við úrlausn málsins.

Vettvangsskoðun:  Úrskurðarnefndin kynnti sér með óformlegum hætti aðstæður á vettvangi hinn 27. maí 2008.

Niðurstaða:  Af hálfu Kópavogsbæjar og byggingarleyfishafa er þess aðallega krafist að málinu verði vísað frá úrskurðarnefndinni þar sem kærur hafi borist að liðnum kærufresti. 
Samkvæmt 5. mgr. 8. gr. skipulags- og byggingarlaga nr. 73/1997 er kærufrestur til úrskurðarnefndarinnar einn mánuður frá því að kæranda varð kunnugt, eða mátti vera kunnugt, um ákvörðun þá sem kæra á.  Skal, samkvæmt 28. gr. stjórnsýslulaga nr. 37/1993, vísa kæru frá hafi hún borist að liðnum kærufresti, nema talið verði afsakanlegt að kæra hafi ekki borist fyrr eða veigamiklar ástæður mæli með því að kæran verði tekin til meðferðar, sbr. 1. og 2. tl. 1. mgr. 28. gr. laganna. 

Kærendur máls þessa eru lóðarhafar í næsta nágrenni við Kópavogsbakka 11 en varhugavert verður þó að fullyrða að þeim hafi mátt vera kunnugt um hinn umdeilda byggingarhluta á þaki hússins fyrr en það var að fullu risið.  Fokheldisvottorð vegna hússins var gefið út 23. maí 2007 og gerðu kærendur máls þessa athugasemdir við byggingu svonefnds þakglugga með bréfum, dags. 4. júní og 19. júní 2007. 

Með bréfi skipulagsfulltrúa, dags. 25. júní 2007, var kærendum tilkynnt að byggingarleyfi hefði verið gefið út og bent á að byggingarnefnd hefði fjallað um málið á fundi 20. júní s.á. og frestað til næsta fundar 4. júlí.  Var jafnframt bent á að þeir sem teldu rétti sínum hallað gætu skotið máli sínu til úrskurðarnefndar skipulags- og byggingamála innan mánaðar frá dagsetningu bréfsins skv. 8. gr. laga nr. 73/1997, sbr. 1. mgr. 2. gr. reglugerðar nr. 621/1997.  Verður að telja, eins og atvikum er hér háttað, að kærendum máls þessa hafi fyrst mátt vera kunnugt um að hinn umdeildi byggingarhluti hafi í raun verið samþykktur af byggingaryfirvöldum er þeim barst ofangreint svarbréf skipulagsstjóra.  Þegar litið er til þessa er það álit úrskurðarnefndarinnar að kærur í málinu hafi borist innan kærufrests.

Í máli þessu er um það deilt hvort leyfi byggingarnefndar frá 18. október 2006, fyrir byggingu húss að Kópavogsbakka 11 sé í samræmi við deiliskipulag fyrir umrætt svæði að því er varðar umdeildan byggingarhluta á þaki hússins.  Deiliskipulag fyrir Kópavogstún tók gildi árið 2006 og í skilmálum þess er umfjöllun um hæð húsa í 4. grein.  Þar segir m.a. að mesta hæð húss talið frá aðkomuhæð sé 4,0 m en að „…þakgluggar, skorsteinar og loftræstibúnaður mega þó fara upp fyrir hámarkshæð þaks.“ 

Ekki er í skipulaginu kveðið á um ákveðna gerð eða útlit þakglugga.  Verður hins vegar  að telja að tilvitnaða undanþágu frá leyfðri hámarkshæð þaks verði að túlka þröngt og að hún taki einungis til þeirra byggingarhluta sem þar eru nefndir berum orðum og að miða verði við hefðbundna orðanotkun.

Samkvæmt teikningum rís umþrættur byggingarhluti 1,24 m upp fyrir efri brún útveggja hússins og er um 6 m á breidd fyrir miðju húsi.  Veit þakflötur mót norðri með um 30º þakhalla en að sunnanverðu er lóðréttur gluggi sem veitir birtu inn í miðrými hússins.

Úrskurðarnefndin telur að umfang umrædds byggingarhluta sé talsvert meira en búast hafi mátt við þegar litið sé til gildandi skipulagsskilmála og líta verði á byggingarhlutann sem einhvers konar kvist fremur en þakglugga.  Er sú niðurstaða í samræmi við það mat byggingarnefndar, sem getið er um í fyrirliggjandi bréfi byggingarfulltrúa frá 11. júní 2007, að ekki sé eðlilegt að skilgreina byggingarhlutann sem þakglugga, heldur sem einskonar kvist.

Samkvæmt því sem að framan er rakið fellur umdeildur byggingarhluti ekki undir undanþáguheimild skipulagskilmála um hámarkshæð húsa og verður því fallist á kröfu kærenda um ógildingu hinnar kærðu ákvörðunar.  Með hliðsjón af meðalhófsreglu 12. gr. stjórnsýslulaga nr. 37/1993 verður hið kærða byggingarleyfi þó aðeins fellt úr gildi að því er varðar hinn umdeilda byggingarhluta á þaki hússins.
 
Uppkvaðning úrskurðar í máli þessu hefur dregist verulega vegna þess fjölda mála sem skotið hefur verið til úrskurðarnefndarinnar. 

Úrskurðarorð:

Felld er úr gildi ákvörðun byggingarnefndar Kópavogs frá 18. október 2006 um að veita leyfi til byggingar einbýlishúss á lóðinni nr. 11 við Kópavogsbakka í Kópavogi að því er varðar umdeildan byggingarhluta á þaki hússins.

 

 

_______________________________
Hjalti Steinþórsson

 

 

_______________________________          _____________________________
Ásgeir Magnússon                                                 Þorsteinn Þorsteinsson

 

22/2007 Garðavegur

Með

Ár 2008, mánudaginn 15. september, kom úrskurðarnefnd skipulags- og byggingarmála saman til fundar í húsnæði nefndarinnar að Skúlagötu 21, Reykjavík.  Mættir voru Hjalti Steinþórsson forstöðumaður, Ásgeir Magnússon héraðsdómari og Þorsteinn Þorsteinsson byggingarverkfræðingur. 

Fyrir var tekið mál nr. 22/2007, kæra á samþykkt umhverfis- og skipulagsráðs Vestmannaeyjabæjar frá 26. júlí 2006 um synjun á beiðni um leyfi til ganga frá lekavarnarþró, áfyllingaraðstöðu og fráveitu við svartolíugeymi á lóðinni nr. 13 við Garðaveg.   

Í málinu er nú kveðinn upp svofelldur

úrskurður: 

Með bréfi til úrskurðarnefndar skipulags- og byggingarmála, dags. 12. mars 2007, er barst  nefndinni hinn 14. sama mánaðar, kærir Guðmundur Siemsen hdl., f.h. Olíudreifingar ehf., þá samþykkt umhverfis- og skipulagsráðs Vestmannaeyjabæjar frá 26. júlí 2006 að synja beiðni um leyfi til að ganga frá lekavarnarþró, áfyllingaraðstöðu og fráveitu við svartolíugeymi á lóðinni nr. 13 við Garðaveg.   

Gerir kærandi þá kröfu að hin kærða ákvörðun verði felld úr gildi. 

Málsatvik og rök:    Í bréfi kæranda, dags. 20. júlí 2006, til byggingarfulltrúa sagði m.a. eftirfarandi:  „Olíudreifing ehf. og áður Olíufélagið hf. hefur haft svartolíugeymi á lóð sinni við Garðaveg til fjölda ára.  Geymir þessi hefur verið undir svartolíu fyrir verksmiðju Vinnslustöðvarinnar og aðra svartolíuafgreiðslu félaganna í Vestmannaeyjum.  Til að uppfylla reglugerð um mengunarvarnir þarf að ganga frá lekavaraþró, áfyllingaraðstöðu og fráveitu við ofangreindan geymi.  Meðfylgjandi er teikning … þar sem fram kemur fyrirkomulag og búnaður sem fyrirhugað er koma upp við geyminn til að uppfylla mengunarvarnarreglur … Hér með er óskað eftir samþykki viðkomandi nefnda bæjarins fyrir framkvæmd þessari.“

Á fundi umhverfis- og skipulagsráðs hinn 26. júlí 2006 var erindi kæranda hafnað með eftirfarandi bókun: 

„Framkvæmdaleyfi
Garðavegur 13
 Árni Ingimundarson f.h. Olíudreifingar ehf. sækir um leyfi fyrir eftirfarandi framkvæmdum á lóð Olíudreifingar Garðavegi 13 skv. meðfylgjandi teikningum.
• Lekavarnarþró
• Áfyllingaraðstöðu
• Fráveitu við svartolíugeymi.
Afgr. ráðs
Ráðið hafnar umsókn og bendir á að samkvæmt ákvæðum í Aðalskipulagi Vestmannaeyja 2002-2014 er framtíðaruppbygging olíubirgðastöðva á svæði IS-6 (Eiði).  Afgreiðsla þessi er skv. skipulags- og byggingarlögum nr. 73/1997.“

Í bréfi byggingarfulltrúa til kæranda, dags. 27. júlí 2006, var tilkynnt um fyrrgreinda bókun.  Þar sagði ennfremur:  „Afgreiðsla þessi er háð samþykki bæjarstjórnar, og verður tilkynnt yður tafarlaust ef hún breytist.“ 

Með bréfi til bæjarstjórnar, dags. 24. ágúst 2006, mótmælti kærandi ofangreindri afgreiðslu umhverfis- og skipulagsráðs.  Sama dag var afgreiðsla ráðsins samþykkt á fundi bæjarstjórnar. 

Með bréfi til úrskurðarnefndarinnar, dags. 24. ágúst 2006, krafðist kærandi þess að úrskurðað yrði um það hvort framkvæmdir á lóð nr. 13 við Garðaveg í Vestmannaeyjum væru háðar framkvæmdaleyfi en hann taldi svo ekki vera.

Á fundi umhverfis- og skipulagsráðs hinn 20. september 2006 var bréf kæranda til bæjarstjórnar, dags. 24. ágúst s.á., lagt fram.  Var eftirfarandi m.a. fært til bókar:  „Ráðið vísar til bókunar dags. 06.07.2006 (sic) sem tekin var með vísan í Aðalskipulag Vestmannaeyja 2002-2014.“

Með bréfi, dags. 28. febrúar 2007 gerði Vestmannaeyjabær grein fyrir sjónarmiðum sínum til kærunnar.  Þar kom fram að afgreiðsla umhverfis- og skipulagsráðs frá 26. júlí 2006 hafi verið staðfest á fundi bæjarstjórnar hinn 24. ágúst 2006.

Hefur kærandi kært þá ákvörðun til úrskurðarnefndarinnar svo sem að framan greinir. 

Af hálfu lögmanns kæranda er vísað til þess að hinn 27. júlí 2006 hafi skipulags- og byggingarfulltrúi sent kæranda tilkynningu um afgreiðslu umhverfis- og skipulagsráðs þar sem greint hafi verið frá því að ráðið hafi hafnað umsókn kæranda.  Í bréfinu hafi verið vísað til þess að samkvæmt ákvæðum Aðalskipulags Vestmannaeyja 2002-2014 væri framtíðaruppbygging olíubirgðastöðva á svæði IS-5 (Eiði).  Þá hafi verið einnig vísað til ákvæða skipulags- og byggingarlaga nr. 73/1997. 

Hafi kærandi talið að umhverfis- og skipulagsráð hafi meðhöndlað umsókn hans sem umsókn um framkvæmdaleyfi skv. 27. gr. skipulags- og byggingarlaga. 

Af greinargerð Vestmannaeyjabæjar í tilefni af erindi kæranda varðandi úrlausn um framkvæmdarleyfi í hinu fyrra kærumáli megi ráða að bæjarstjórn hafi synjað um útgáfu byggingarleyfis, skv. 43. gr. laganna, með vísan til þess að fyrirhugaðar framkvæmdir kæranda samræmdust ekki gildandi aðalskipulagi. 

Þrátt fyrir að bæjarstjórn hafi tekið stjórnvaldsákvörðun er snerti umtalsverða hagsmuni kæranda hafi ákvörðun bæjarins ekki verið birt honum í samræmi við 20. gr. stjórnsýslulaga nr. 37/1993.  Hafi kæranda ekki enn verið birt ákvörðun bæjarstjórnar og hafi honum fyrst orðið kunnug um hana við lestur greinargerðarinnar.

Hin ámælisverða vanræksla bæjaryfirvalda um að gæta að meginreglu stjórnsýsluréttarins um birtingu stjórnvaldsákvarðana leiði til þess að kæranda hafi hvorki verið veitt færi á að fá ákvörðunina rökstudda né hafi honum verið leiðbeint um kæruheimild og kærufresti.

Af vanrækslu bæjaryfirvalda á birtingu ákvörðunarinnar og 1. mgr. 27. gr. stjórnsýslulaga leiði jafnframt, að upphaf kærufrests samkvæmt 2. mgr. 10. gr. byggingarreglugerðar nr. 441/1998, beri að miða við 6. mars 2007, þegar greinargerð bæjarins hafi borist frá úrskurðarnefndinni, enda hafi kæranda þá fyrst verið ákvörðunin kunnug. 

Þá sé einnig vísað til þess að tilkynning byggingarfulltrúa til kæranda, dags. 21. september 2006, þar sem greint hafi verið frá afgreiðslu umhverfis- og skipulagsráðs vegna mótmæla kæranda á afgreiðslu hins kærða erindis hafi ekki falið í sér tilkynningu um ákvörðun bæjarstjórnar.  Auk þess sem hún hafi verið efnislega samhljóða fyrri tilkynningu ráðsins og með sama fyrirvara um að afgreiðslan væri háð samþykki bæjarstjórnar.  Af henni hafi því ekki verið ráðið að bæjarstjórn hefði þegar tekið ákvörðun í málinu. 

Niðurstaða:  Samkvæmt 5. mgr. 8. gr. skipulags- og byggingarlaga nr. 73/1997 er kærufrestur til úrskurðarnefndarinnar einn mánuður frá því að kæranda varð kunnugt um, eða mátti vera kunnugt um, ákvörðun þá er kærð er til nefndarinnar. 

Eins og áður greinir óskaði kærandi máls þessa eftir heimild bæjaryfirvalda í Vestmannaeyjum til að ganga frá lekavarnarþró, áfyllingaraðstöðu og fráveitu við svartolíugeymi á lóðinni nr. 13 við Garðaveg.  Umhverfis- og skipulagsráð hafnaði erindinu á fundi hinn 26. júlí 2006 og var synjunin staðfest á fundi bæjarstjórnar  hinn 24. ágúst s.á.  Með bréfi byggingarfulltrúa til kæranda, dags. 27. júlí 2006, var tilkynnt um afgreiðslu ráðsins.  Í bréfinu sagði ennfremur:  „Afgreiðsla þessi er háð samþykki bæjarstjórnar, og verður yður tilkynnt tafarlaust ef hún breytist.“  Afgreiðslu þessari mótmælti kærandi við bæjarstjórn.  Voru mótmælin tekin fyrir á fundi umhverfis- og skipulagsráðs þar sem fyrri afgreiðsla ráðsins var ítrekuð og hún tilkynnt kæranda með sama fyrirvara og hin fyrri, þ.e. að hún væri háð samþykki bæjarstjórnar og um það yrði tilkynnt tafarlaust ef hún yrði ekki samþykkt. 

Í ljósi framanritaðs verður að telja að kæranda hafi mátt vera kunnugt um hina kærðu ákvörðun löngu áður en kæra barst úrskurðarnefndinni.  Er ekkert í gögnum málsins sem gaf kæranda tilefni til að ætla annað en að bæjarstjórn hefði staðfest afgreiðslu umhverfis- og skipulagsráðs, enda sérstaklega tilgreint að honum yrði tilkynnt ef svo yrði ekki, samanber áðurnefnt bréf byggingarfulltrúa, dags. 27. júlí 2006. 

Kæra í máli þessu barst úrskurðarnefndinni ekki fyrr en 14. mars 2007 og var kærufrestur þá löngu liðinn.  Samkvæmt 1. mgr. 28. gr. stjórnsýslulaga nr. 37/1993 ber því að vísa málinu frá úrskurðarnefndinni, enda þykir atvikum ekki þannig háttað, eins og hér stendur á, að efni séu til að beita undantekningarheimild 1. eða 2. tl. tilvitnaðrar 28. gr. laganna.

Uppkvaðning úrskurðar í máli þessu hefur dregist verulega vegna þess fjölda mála sem skotið hefur verið til úrskurðarnefndarinnar. 

Úrskurðarorð:

Kærumáli þessu er vísað frá úrskurðarnefndinni. 

 

____________________________________
Hjalti Steinþórsson

 

_______________________________          _____________________________
Ásgeir Magnússon                                                 Þorsteinn Þorsteinsson

 

 

69/2006 Garðavegur

Með

Ár 2008, mánudaginn 15. september, kom úrskurðarnefnd skipulags- og byggingarmála saman til fundar í húsnæði nefndarinnar að Skúlagötu 21 í Reykjavík.  Mættir voru Hjalti Steinþórsson forstöðumaður, Ásgeir Magnússon héraðsdómari og Þorsteinn Þorsteinsson byggingarverkfræðingur.

Fyrir var tekið mál nr. 69/2006, krafa um að skorið verði úr vafa um hvort fyrirhugaðar framkvæmdir á lóð nr. 13 við Garðaveg í Vestmannaeyjum séu háðar framkvæmdaleyfi.

Í málinu er nú kveðinn upp svofelldur

úrskurður:

Með bréfi til úrskurðarnefndar skipulags- og byggingarmála, dags. 24. ágúst 2006, er barst nefndinni 25. sama mánaðar, krefst Oddgeir Einarsson hdl., f.h. Olíudreifingar ehf. þess að úrskurðað verði að framkvæmdir á lóð nr. 13 við Garðaveg í Vestmannaeyjum séu ekki háðar framkvæmdaleyfi.

Málavextir:  Í bréfi kæranda til byggingarfulltrúa, dags. 20. júlí 2006, sagði m.a. eftirfarandi:  „Olíudreifing ehf. og áður Olíufélagið hf. hefur haft svartolíugeymi á lóð sinni við Garðaveg til fjölda ára.  Geymir þessi hefur verið undir svartolíu fyrir verksmiðju Vinnslustöðvarinnar og aðra svartolíuafgreiðslu félaganna í Vestmannaeyjum.  Til að uppfylla reglugerð um mengunarvarnir þarf að ganga frá lekavaraþró, áfyllingaraðstöðu og fráveitu við ofangreindan geymi.  Meðfylgjandi er teikning … þar sem fram kemur fyrirkomulag og búnaður sem fyrirhugað er koma upp við geyminn til að uppfylla mengunarvarnarreglur … Hér með er óskað eftir samþykki viðkomandi nefnda bæjarins fyrir framkvæmd þessari.“

Á fundi umhverfis– og skipulagsráðs hinn 26. júlí 2006 var erindi kæranda hafnað með eftirfarandi bókun: 

Framkvæmdaleyfi
Garðavegur 13
 Árni Ingimundarson f.h. Olíudreifingar ehf. sækir um leyfi fyrir eftirfarandi framkvæmdum á lóð Olíudreifingar Garðavegi 13. skv. meðfylgjandi teikningum.
• Lekavarnarþró
• Áfyllingaraðstöðu
• Fráveitu við svartolíugeymi.
Afgr.ráðs
Ráðið hafnar umsókn og bendir á að samkvæmt ákvæðum í Aðalskipulagi Vestmannaeyja 2002-2014 er framtíðaruppbygging olíubirgðastöðva á svæði IS-6 (Eiði).
Afgreiðsla þessi er skv. skipulags- og byggingarlögum nr. 73/1997“

Með bréfi til bæjarstjórnar, dags. 24. ágúst 2006, mótmælti kærandi ofangreindri afgreiðslu umhverfis- og skipulagsráðs.  Sama dag var afgreiðsla ráðsins samþykkt á fundi bæjarstjórnar.  Á fundi umhverfis- og skipulagsráðs hinn 20. september 2006 var fyrrgreint bréf kæranda, dags. 24. ágúst s.á., lagt fram.  Var eftirfarandi m.a. fært til bókar:  „Ráðið vísar til bókunar dags. 06.07.2006 (sic) sem tekin var með vísan í Aðalskipulag Vestmannaeyja 2002-2014.“

Málsrök kæranda:  Af hálfu kæranda er vísað til þess að samkvæmt 27. gr. skipulags- og byggingarlaga nr. 73/1997 þurfi framkvæmdarleyfi teljist framkvæmd vera meiriháttar og hún breyti ásýnd umhverfis eða sé matsskyld samkvæmt ákvæðum laga um mat á umhverfisáhrifum nr. 106/2000.  Kærandi telji framkvæmdina ekki vera meiriháttar heldur sé um eðlilegar breytingar að ræða vegna hertra umhverfiskrafna.  Jafnvel þótt framkvæmdirnar teldust vera meiriháttar verði varla talið að um sé að ræða meiriháttar breytingu á ásýnd umhverfisins. 

Telji kærandi að ekki þurfi sérstakt framkvæmdaleyfi sveitarstjórnar þrátt fyrir að um það hafi verið sótt.  Tilkynning skipulags- og byggingarfulltrúa um að umsókn kæranda hafi verið hafnað bendi til þess að vafi kunni að vera á ferðinni.  Af þeim sökum beri að úrskurða í málinu, sbr. 8. mgr. 27. gr. skipulags- og byggingarlaga.  

Málsrök Vestmannaeyjabæjar:  Af hálfu Vestmannaeyjabæjar er bent á að kærandi óski eftir úrlausn úrskurðarnefndarinnar um hvort framkvæmdir á lóð nr. 13 við Garðaveg í Vestmannaeyjum séu háðar framkvæmdaleyfi og sé staðhæft að erindi hans hafi verið meðhöndlað sem umsókn um framkvæmdaleyfi.  Um misskilning sé að ræða hjá kæranda sökum þess að efst á útskriftarblaði tilkynningar um hina kærðu ákvörðun hafi verið ritað Framkvæmdaleyfi.  Aftur á móti sé ekkert í afgreiðslu umhverfis- og skipulagsráðs sem gefið hafi ástæðu til að álykta með þessum hætti.  Þvert á móti hafi verið sérstaklega bent á að ekki væri gert ráð fyrir framtíðaruppbyggingu olíubirgðastöðva á umræddu svæði heldur úti á Eiði.  Þá hafi kæranda einnig verið í lófa lagið að óska eftir frekari upplýsingum eins og fram komi á tilkynningarblaðinu. 

Samkvæmt 36. gr. skipulags- og byggingarlaga sé um að ræða byggingarleyfisskyldar framkvæmdir og í 1. mgr. 43. gr. laganna komi fram að óheimilt sé að grafa grunn, reisa hús, breyta því, burðarkerfi þess, formi, svipmóti eða notkun þess eða gera önnur þau mannvirki sem falli undir IV. kafla laganna nema að fegnu leyfi viðkomandi sveitarstjórnar.       

Aðilar máls þessa hafa fært fram frekari rök máli sínu til stuðnings sem ekki verða reifuð hér nánar en úrskurðarnefndin hefur haft þau öll til hliðsjónar í máli þessu.  

Niðurstaða:  Úrlausnarefni máls þessa lýtur að því hvort frágangur við lekavarnarþró, áfyllingaraðstöðu og fráveitu við svartolíugeymi á lóðinni nr. 13 við Garðaveg séu framkvæmdir sem háðar séu framkvæmdaleyfi samkvæmt 1. mgr. 27. gr. skipulags- og byggingarlaga nr. 73/1997.  Samkvæmt greindu lagaákvæði eru þær framkvæmdir leyfisskyldar sem teljast meiri háttar og hafa áhrif á umhverfið og breyta ásýnd þess, svo sem breyting lands með jarðvegi eða efnistöku.  Nánar er fjallað um framkvæmdaleyfi í gr. 9.1 í skipulagsreglugerð nr. 400/1998.  Af framangreindum réttarreglum verður ráðið að einungis þær framkvæmdir sem vegna eðlis eða umfangs hafi veruleg áhrif á umhverfið séu framkvæmdaleyfisskyldar.  Hvort svo sé verður að meta í hverju tilfelli fyrir sig, m.a. með hliðsjón af staðháttum.

Samkvæmt teikningu sem fylgdi beiðni kæranda til byggingarfulltrúa var ætlunin m.a. sú að gengið yrði þannig frá mengunarvörnum að birgðastöð sem fyrir er á lóðinni nr. 13 við Garðaveg uppfyllti kröfur mengunarvarnarreglugerðar og að gengið yrði frá steinsteyptri varnarþró um geymi sem er með steinsteyptum botni og veggjum.  

Með hliðsjón af eðli og umfangi umræddra framkvæmda telur úrskurðarnefndin að þær geti hvorki talist meiri háttar né að þær hafi umtalsverð áhrif á umhverfið.  Verður því ekki talið að þær séu leyfisskyldar samkvæmt 1. mgr. 27. gr. skipulags- og byggingarlaga nr. 73/1997. 

Eins og kröfugerð kæranda er háttað verður ekki í máli þessu tekin afstaða til þess hvort umrædd framkvæmd sé háð byggingarleyfi skv. 1. mgr. 43. gr. skipulags- og byggingarlaga nr. 73/1997.

Uppkvaðning úrskurðar í máli þessu hefur dregist verulega sökum mikils málafjölda sem skotið hefur verið til úrskurðarnefndarinnar.

Úrskurðarorð:

Framkvæmdir við  lekavarnarþró, áfyllingaraðstöðu og fráveitu við svartolíugeymi á lóð nr. 13 við Garðaveg í Vestmannaeyjum eru ekki háðar framkvæmdaleyfi samkvæmt 1. mgr. 27. gr. skipulags- og byggingarlaga nr. 73/1997.

 

__________________________________
Hjalti Steinþórsson

 

___________________________              ____________________________
Ásgeir Magnússon                                           Þorsteinn Þorsteinsson

140/2007 Hraðamyndavélar

Með

Ár 2008, mánudaginn 15. september, kom úrskurðarnefnd skipulags- og byggingarmála saman til fundar í húsnæði nefndarinnar að Skúlagötu 21, Reykjavík.  Mættir voru Hjalti Steinþórsson forstöðumaður, Ásgeir Magnússon héraðsdómari og Þorsteinn Þorsteinsson byggingarverkfræðingur. 

Fyrir var tekið mál nr. 140/2007, málaleitan sveitarfélagsins Hvalfjarðarsveitar um að úrskurðað verði um byggingarleyfisskyldu uppsetningar hraðamyndavéla við stofnbrautir. 

Í málinu er nú kveðinn upp svofelldur

úrskurður:

Með bréfi til úrskurðarnefndar skipulags- og byggingarmála, dags. 16. október 2007, er barst nefndinni hinn 18. sama mánaðar, fer sveitarfélagið Hvalfjarðarsveit fram á að tekin verði afstaða til þess hvort uppsetning hraðamyndavéla við stofnbrautir séu háð byggingarleyfi. 

Málsatvik og rök:  Málshefjandi vísar til þess að sumarið 2007 hafi verið settar upp tvær hraðamyndavélar í Hvalfjarðarsveit.  Samningur virðist hafa verið gerður um uppsetningu vélanna á vegum Ríkislögreglustjóra, Vegagerðarinnar og Umferðarstofu f.h. samgönguráðuneytis.  Uppsetning þessara tækja sé einungis upphaf þess sem koma skuli þar sem unnið hafi veri að uppsetningu sjö nýrra stafrænna hraðamyndavéla víða um land á árinu 2007 og fyrirhuguð sé uppsetning sjö til viðbótar árið 2008.  Hvorki hafi verið sótt um leyfi fyrir hraðamyndavélum til skipulags- og byggingarnefndar Hvalfjarðarsveitar né sveitarstjórn gert aðvart um þær framkvæmdir. 

Samkvæmt 33. gr. vegalaga nr. 45/1994 sé uppsetning hraðamyndavéla við stofnvegi háð leyfi Vegagerðarinnar en ekki sé þar með sagt að leyfi annarra þurfi ekki til að koma fyrir slíkum framkvæmdum.  Sú meginregla komi fram í 36. gr. skipulags- og byggingarlaga nr. 73/1997 að hvers konar mannvirki séu byggingarleyfisskyld en í upptalningu ákvæðisins á undantekningum frá þeirri meginreglu komi ekki fram að uppsetning hraðamyndavéla sé undanþegin byggingarleyfi.  Vegna vafa í þessu efni og með vísan til 3. mgr. 36. gr. skipulags- og byggingarlaga sé því óskað eftir niðurstöðu úrskurðarnefndarinnar um það hvort opinberir aðilar geti sett upp hraðamyndavélar við stofnbrautir án byggingarleyfis. 

Af hálfu Vegagerðarinnar er á það bent að samkvæmt 32. gr. núgildandi vegalaga nr. 80/2007 sé óheimilt að staðsetja hverskyns mannvirki, föst eða laus, innan 30 metra frá miðlínu stofnvega nema að fengnu leyfi Vegagerðarinnar.  Vegagerðin sé veghaldari þjóðvega skv. 1. mgr. 13. gr. vegalaga en í því felist forræði á vegi og vegsvæði.  Vegur sé skilgreindur með eftirfarandi hætti í 8. tl. 1. mgr. 3. gr. vegalaga:  „Vegur:  Akbraut, sem er sá hluti vegar sem er fyrst og fremst ætlaður fyrir umferð ökutækja, öll önnur mannvirki og vegsvæði sem að staðaldri eru nauðsynleg til þess að vegur sé varanlegur, unnt sé að halda honum við og hafa að honum sem fyllst not.“ 

Umferðaröryggi sé mikilvægur þáttur í skyldum veghaldara og hluti veghalds sé að tryggja umferðaröryggi sem kostur sé.  Skýrt komi fram í frumvarpi til núgildandi vegalaga að mikilvægt markmið laganna sé að auka umferðaröryggi.  Viðurkennt sé að eftirlit og löggæsla sé nauðsynleg til þess að auka umferðaröryggi á þjóðvegum.  Gerð, rekstur og viðhald mannvirkja í þessu skyni, svo sem eftirlitsstaðir og plön og viðeigandi merkingar, séu talin óaðskiljanlegur hluti veghalds og séu vegamannvirki þessi því hluti vegar.  Sama eigi við um ýmiskonar mælitæki, svo sem umferðargreina, vefmyndavélar sem sýni færð og veður, veðurstöðvar og annan búnað sem notaður sé til upplýsingaöflunar og til að auka umferðaröryggi. 

Uppsetning umferðarmerkja teljist til veghalds og merkin til vegamannvirkja og hluta vegar í skilningi vegalaga og hafi verið ágreiningslaust að umferðarmerkingar falli utan byggingarleyfisskyldu samkvæmt skipulags- og byggingarlögum og telji Vegagerðin það einnig eiga við um uppsetningu hraðamyndavéla.  Samkvæmt 36. gr. skipulags- og byggingarlaga séu einungis varanlegar húsbyggingar, sem gerðar séu í tengslum við vegaframkvæmdir, byggingarleyfisskyldar en ekki önnur mannvirki tengd vegi og notkun vega.  Engin rök leiði til þess að hraðamyndavélar umfram annan búnað við veg eigi að teljast byggingarleyfisskyldar.  Ekki verði séð að slíkar myndavélar hafi meiri áhrif á umhverfið en annar búnaður við veg, svo sem skilti, skiltabrýr, vegrið o.fl.  Að lokum megi þess geta að uppsetning hraðamyndavéla við vegi sé ekki byggingarleyfisskyld í Noregi og muni svipað eiga við annars staðar á Norðurlöndum. 

Niðurstaða:  Samkvæmt 1. mgr. 36. gr. skipulags- og byggingarlaga nr. 73/1997 tekur IV. kafli laganna um mannvirki til hvers konar bygginga, ofan jarðar og neðan.  Þá er í 1. mgr. 43. gr. laganna kveðið á um að óheimilt sé að grafa grunn, reisa hús, rífa hús, breyta því, burðarkerfi þess, formi, svipmóti eða notkun þess eða gera önnur þau mannvirki sem falla undir IV. kafla laganna nema að fengnu leyfi viðkomandi sveitarstjórnar.  Hugtakið mannvirki er skilgreint í gr. 4.26 í byggingarreglugerð nr. 441/1998 sem jarðföst framkvæmd, t.d. virkjun, hús, brú, línumastur eða skiltastandur. 

Tiltekin mannvirki  eru  hins vegar undanþegin byggingarleyfisskyldu samkvæmt 2. mgr. 36. gr. skipulags- og byggingarlaga séu þau á vegum opinberra aðila eða unnin samkvæmt sérlögum.  Vegir og götur eru þar m.a. undanþegnar byggingarleyfisskyldu en í ákvæðinu er þó tekið fram að byggingarleyfi þurfi fyrir varanlegum húsbyggingum sem gerðar séu í tengslum við umrædd mannvirki ásamt fjarskiptamöstrum, tengivirkjum og móttökudiskum.  Af þessu orðalagi verður ráðið að annar venjulegur umbúnaður og mannvirki í tengslum við umræddar framkvæmdir séu ekki háð byggingarleyfi. 

Ýmis mannvirki tengd vegi og notkun hans, svo sem umferðarskilti, hafa ekki verið talin byggingarleyfisskyld samkvæmt fyrrgreindri 2. mgr. 36. gr. skipulags- og byggingarlaga enda metin sem eðlilegur og nauðsynlegur búnaður við notkun vega.  Með uppsetningu hraðamyndavéla við vegi er verið að sinna löggæslu og væntanlega einnig að sporna við hraðakstri og auka þar með öryggi vegfarenda.  Slíkur búnaður hefur á seinni árum í auknu mæli verið tekinn í notkun við vegaeftirlit, hérlendis og erlendis, og verður nú að teljast venjulegur og eðlilegur búnaður við rekstur og notkun vega.

Með vísan til þess sem rakið hefur verið er það niðurstaða úrskurðarnefndarinnar að hraðamyndavélar eins og þær sem settar voru upp í Hvalfjarðarsveit séu ekki byggingarleyfisskyldar, enda falli þær undir undanþáguákvæði 2. mgr. 36. greinar skipulags- og byggingarlaga sem venjulegur búnaður tengdur rekstri og notkun vega.

Afgreiðsla máls þessa hefur dregist vegna mikils fjölda mála sem skotið hefur verið til úrskurðarnefndarinnar.

Úrskurðarorð:

Uppsetning hraðamyndavéla við stofnbrautir á vegum Vegagerðarinnar er ekki byggingarleyfisskyld samkvæmt skipulags- og byggingarlögum nr. 73/1997

 

 

___________________________
Hjalti Steinþórsson

 

 

_____________________________                          ______________________________
Þorsteinn Þorsteinsson                                                  Ásgeir Magnússon