Skip to main content
Úrskurðarnefnd umhverfis- og auðlindamála

126/2007 Aspargrund

Með

Ár 2008, fimmtudaginn 7. febrúar, kom úrskurðarnefnd skipulags- og byggingarmála saman til fundar í húsnæði nefndarinnar að Skúlagötu 21, Reykjavík.  Mættir voru Hjalti Steinþórsson forstöðumaður, Ásgeir Magnússon héraðsdómari og Þorsteinn Þorsteinsson byggingarverkfræðingur.

Fyrir var tekið mál nr. 126/2007, ákvörðun byggingarfulltrúans í Kópavogi frá 31. maí 2007 um að heimila byggingu bílskúrs og stækkun hússins að Aspargrund 9.

Í málinu er nú kveðinn upp svofelldur

úrskurður:

Með bréfi til úrskurðarnefndar skipulags- og byggingarmála, dags. 28. september 2007, er barst nefndinni sama dag, kærir Stefán BJ Gunnlaugsson hrl., f.h. S, Aspargrund 1, S og G, Aspargrund 3, Á og G, Aspargrund 5 og F og O, Aspargrund 7, þá ákvörðun byggingarfulltrúans í Kópavogi frá 31. maí 2007 að heimila byggingu bílskúrs og stækkun íbúðarhússins á lóðinni nr. 9 við Aspargrund í Kópavogi.  Bæjarráð Kópavogs staðfesti þá ákvörðun á fundi hinn 12. júní 2007.

Gera kærendur þá kröfu að hin kærða ákvörðun verði felld úr gildi.  Jafnframt var gerð krafa um stöðvun framkvæmda til bráðabirgða samkvæmt hinu kærða byggingarleyfi og var fallist á þá kröfu í úrskurði úrskurðarnefndarinnar uppkveðnum hinn 15. október 2007.

Málavextir:  Á fundi byggingarnefndar Kópavogs hinn 3. maí 2006 var tekið fyrir erindi um að reisa bílskúr og byggja við húsið að Aspargrund 9.  Var erindinu vísað til skipulagsnefndar sem samþykkti á fundi sínum hinn 16. maí 2006 að grenndarkynna tillögu að breyttu deiliskipulagi svæðisins.  Tillagan var tekin fyrir að nýju á fundi skipulagsnefndar hinn 5. september s.á. og samþykkt með þeirri breytingu að bílskúr yrði færður þrjá metra frá lóðarmörkum Aspargrundar 7.  Fundargerð skipulagsnefndar var samþykkt á fundi bæjarráðs hinn 7. september 2006.

Með bréfi bæjarskipulags, dags. 20. september 2006, til lóðarhafa lóðarinnar að Aspargrund 9a kom m.a. eftirfarandi fram: „Í ljósi þess að fyrirhugaður bílskúr er staðsettur innan við almenn bílastæði í götunni (sbr. gildandi deiliskipulag) hefur erindið verið tekið að nýju til athugunar hjá bæjarskipulagi.  Skoðað verður með hvaða hætti sé unnt að leysa málið, þannig að umræddur bílskúr og aðkoma að honum takmarki ekki nýtingu almennra bílastæða í götunni.  Þess hefur verið farið á leit við byggingarfulltrúa að ákvörðun um byggingarleyfi verði frestað þar til áðurnefndri athugun er lokið.“

Var lögð fram ný tillaga að breyttu deiliskipulagi vegna lóðarinnar að Aspargrund 9-11 er gerði ráð fyrir að byggð yrði 124 fermetra viðbygging við hús það er á lóðinni stendur ásamt 22 fermetra svölum á suðurhlið og um 9 fermetra svalir á austurhlið hússins.  Auk þess var gert ráð fyrir 50 fermetra bílskúr á lóðinni og að bílastæði á bæjarlandi yrðu færð til.

Á fundi skipulagsnefndar hinn 15. maí 2007 var erindið samþykkt og vísað til afgreiðslu bæjarráðs og bæjarstjórnar.  Á fundi bæjarráðs hinn 18. maí 2007 var framlagt erindi samþykkt með vísan til umsagnar bæjarskipulags.  Var lóðarhöfum tilkynnt um lyktir málsins með bréfi, dags. 23. maí 2007, og hinn 31. maí 2007 heimilaði byggingarfulltrúi byggingu bílskúrs og stækkun hússins að Aspargrund 9 og staðfesti bæjarstjórn leyfið hinn 12. júní 2007.  Hafa kærendur skotið þeirri ákvörðun til úrskurðarnefndarinnar eins og að framan greinir.

Framkvæmdir við lóðina að Aspargrund 9-11 voru stöðvaðar með bréfi byggingarfulltrúa, dags. 15. júní 2007, með vísan til þess að breytt deiliskipulag lóðarinnar hefði ekki verið auglýst í B-deild Stjórnartíðinda en framkvæmdir voru síðan hafnar að nýju eftir birtingu auglýsingar um breytt skipulag í B-deild Stjórnartíðinda hinn 19. september 2007.

Málsrök kærenda:  Kærendur benda á að umrætt byggingarleyfi hafi verið gefið út áður en auglýsing um breytt deiliskipulag svæðisins hafi verið birt.  Byggingarleyfið hafi því verið veitt á grundvelli deiliskipulags frá 1996 sem heimili ekki þær framkvæmdir sem í leyfinu felist.  Breytingar á deiliskipulagi við Aspargrund hafi fyrst tekið gildi við birtingu í B-deild Stjórnartíðinda 19. september 2007. 

Byggingarfulltrúi hafi stöðvað framkvæmdir með vísan til 25. gr. stjórnsýslulaga nr. 37/1993 og hafi kærendur álitið að leyfið hefði verið afturkallað.  Byggingarleyfið rakni ekki við þótt auglýsing um breytingu á deiliskipulagi hafi verið birt í B-deild Stjórnartíðinda heldur þurfi að gefa út nýtt byggingarleyfi.  Eldra leyfi sé ógilt og beri að fella það strax úr gildi.  Ekki liggi fyrir samþykkt bæjarstjórnar um byggingarleyfi á grundvelli hins breytta skipulags eftir að það hafi tekið gildi.  Sé vísað til 43.-45. gr. laga nr. 73/1997. 

Málsrök Kópavogsbæjar:  Kópavogsbær krefst þess að kröfum kærenda verði vísað frá úrskurðarnefndinni þar sem hin kærða ákvörðun hafi verið afturkölluð.  Stjórnvald geti afturkallað ákvörðun sína að eigin frumkvæði, sem tilkynnt hafi verið aðila máls, þegar ákvörðun sé ógildanleg.  Í tilfelli því sem hér um ræði hafi byggingarleyfið verið gefið út á grundvelli deiliskipulags sem ekki hafi hlotið gildi með birtingu í B-deild Stjórnartíðinda.  Hafi byggingarleyfið því verið afturkallað með bréfi byggingarfulltrúa, dags. 15. júní 2007.  Ekki hafi verið gefið út nýtt byggingarleyfi eftir að það hafi verið afturkallað.  

Andmæli byggingarleyfishafa:  Af hálfu byggingarleyfishafa er kröfum kærenda mótmælt og bent á að réttilega hafi verið staðið að grenndarkynningum og nágrannar hafi ekki gert athugasemd við stækkun hússins sem liggi mun lægra á lóð en húsin nr. 3, 5, og 7 við Aspargrund.

Niðurstaða:  Samkvæmt 1. mgr. 43. gr. skipulags- og byggingarlaga nr. 73/1997 er óheimilt að grafa grunn, reisa hús, rífa hús, breyta því, burðarkerfi þess, formi, svipmóti eða notkun þess eða gera önnur þau mannvirki sem falla undir IV. kafla laganna nema að fengnu leyfi viðkomandi sveitarstjórnar.  Er kveðið svo á um í 2. mgr. tilvitnaðs ákvæðis að framkvæmdir samkvæmt 1. mgr. skuli vera í samræmi við staðfest aðalskipulag og samþykkt deiliskipulag.

Í máli þessu liggur fyrir að byggingarfulltrúi veitti umdeilt byggingarleyfi hinn 31. maí 2007 og staðfesti bæjarstjórn leyfið hinn 12. júní 2007.  Ætluð auglýsing um gildistöku deiliskipulagsbreytingar þeirrar sem byggingarleyfið studdist við birtist í B-deild Stjórnartíðinda 19. september 2007 og verður að telja að fyrrgreindum skilyrðum 2. mgr. 43. gr. skipulags- og byggingarlaga hafi því ekki verið fullnægt við útgáfu leyfisins.  Fyrr í dag kvað úrskurðarnefndin upp frávísunarúrskurð í deilumáli um skipulagsbreytingu varðandi lóðina að Aspargrund 9-11 þar sem skipulagsbreytingin var ekki talin hafa hlotið lögformlega birtingu í B-deild Stjórnartíðinda.

Verður umdeilt byggingarleyfi fellt úr gildi þar sem það er ekki í samræmi við gildandi deiliskipulagi viðkomandi svæðis. 

Úrskurðarorð:

Ákvörðun byggingarfulltrúans í Kópavog frá 31. maí 2007 um að heimila byggingu bílskúrs og stækkun íbúðarhússins á lóðinni nr. 9 við Aspargrund í Kópavogi, er bæjarráð Kópavogs staðfesti hinn 12. júní 2007, er felld úr gildi.

 

 

____________________________________
Hjalti Steinþórsson

 

 

______________________________               _______________________________
     Ásgeir Magnússon                                              Þorsteinn Þorsteinsson

 

118/2007 Fífuhvammur

Með

Ár 2008, fimmtudaginn 31. janúar, kom úrskurðarnefnd skipulags- og byggingarmála saman til fundar í húsnæði nefndarinnar að Skúlagötu 21 í Reykjavík.  Mættir voru Hjalti Steinþórsson forstöðumaður, Ásgeir Magnússon héraðsdómari og Þorsteinn Þorsteinsson byggingarverkfræðingur.

Fyrir var tekið mál nr. 118/2007, kæra á ákvörðun skipulagsnefndar Kópavogs frá 7. ágúst 2007 og á ákvörðun byggingarnefndar Kópavogs frá 22. ágúst 2007 um að veita leyfi til að byggja 62,5 m² bílskúr ásamt skyggni yfir innkeyrslu á lóðinni nr. 25 við Fífuhvamm í Kópavogi.

Í málinu er nú kveðinn upp svofelldur

úrskurður:

Með bréfi til úrskurðarnefndar skipulags- og byggingarmála, dags. 3. september 2007, er barst úrskurðarnefndinni 13. sama mánaðar, kærir Guðmundur Ágústsson hdl., f.h. eigenda fasteignarinnar nr. 27 við Fífuhvamm í Kópavogi, þá ákvörðun byggingarnefndar Kópavogs frá 22. ágúst 2007 að veita leyfi til að byggja 62,5 m² bílskúr ásamt skyggni yfir innkeyrslu á lóðinni nr. 25 við Fífuhvamm.  Hin kærða ákvörðun var staðfest á fundi bæjarstjórnar Kópavogs hinn 11. september 2007.  Áður, eða með bréfi, dags. 3. september 2007, er barst úrskurðarnefndinni hinn 7. sama mánaðar, höfðu kærendur skotið til úrskurðarnefndarinnar samþykki skipulagsnefndar frá 7. ágúst 2007 varðandi fyrrgreindan bílskúr en sú ákvörðun var staðfest á fundi bæjarráðs hinn 16. ágúst 2007.  Ákvað úrskurðarnefndin að sameina fyrra kærumálið hinu síðara, sem er númer 118/2007.

Kærendur krefjast þess að hinar kærðu samþykktir verði felld úr gildi.  Þá kröfðust þeir þess að framkvæmdir samkvæmt hinu kærða byggingarleyfi yrðu stöðvaðar meðan málið væri til meðferðar fyrir úrskurðarnefndinni.  Féllst nefndin á þá kröfu með úrskurði uppkveðnum 24. september 2007. 

Málsatvik:  Á fundi skipulagsnefndar Kópavogs hinn 3. apríl 2007 var tekið fyrir erindi frá lóðarhafa að Fífuhvammi 25 þar sem óskað var eftir leyfi til að byggja 62,5 m² bílskúr austan við húsið að Fífuhvammi 25.  Samþykkti nefndin að senda málið í kynningu samkvæmt 7. mgr. 43. gr. skipulags- og byggingarlaga nr. 73/1997 til lóðarhafa að Fífuhvammi 23 og 27 og Víðihvammi 16, 18 og 20.  Kynningartíma lauk 15. maí 2007 og bárust athugasemdir frá lóðarhafa að Fífuhvammi 27.  Á fundi skipulagsnefndar hinn 19. júní 2007 var erindið lagt fram að nýju ásamt umsögn bæjarskipulags.  Skipulagsnefnd ákvað á þeim fundi að fela skipulagsstjóra að ræða við aðila máls. 
Á fundi skipulagsnefndar hinn 3. júlí 2007 var erindið tekið fyrir að nýju og eftirfarandi fært til bókar:  „Skipulagsnefnd samþykkir erindið með áorðnum breytingum, sbr. samkomulag lóðarhafa Fífuhvammi 25 og 27 dags. 3. júlí 2007.“

Þann 23. júlí 2007 barst erindi kærenda til skipulagsnefndar þar sem gerðar voru athugasemdir við afgreiðslu nefndarinnar.  Á fundi skipulagsnefndar hinn 7. ágúst 2007 var málið enn á dagskrá og eftirfarandi fært til bókar:  „Lagt fram að nýju ásamt bréfi lóðarhafa Fífuhvammi 25, dags. 23. júlí 2007, ásamt endurskoðaðri umsögn bæjarskipulags dags. 24. júlí 2007.  Skipulagsnefnd samþykkir framlagt erindi skv. uppdrætti dags. 24. júlí 2007 og endurskoðaða umsögn bæjarskipulags dags. 24. júlí 2007 og vísar því til afgreiðslu bæjarráðs og bæjarstjórnar.“  Á fundi bæjarráðs hinn 16. ágúst 2007 var ákvörðun skipulagsnefndar staðfest.

Umsókn lóðarhafa að Fífuhvammi 25 um leyfi til byggingar umrædds bílskúrs var tekin fyrir í byggingarnefnd Kópavogs hinn 22. ágúst 2007 og afgreidd með svofelldri bókun:  „Samþykkt, þar sem teikningar eru í samræmi við byggingar- og skipulagslög nr. 73/1997, með síðari breytingum.  Nefndin leggur til að bæjarstjórn samþykki afgreiðslu byggingarnefndar.“  Var afgreiðsla byggingarnefndar staðfest á fundi bæjarstjórnar hinn 11. september 2007.

Skutu kærendur framangreindum ákvörðunum til úrskurðarnefndarinnar svo sem áður greinir.

Eftir að kærumál þetta kom til meðferðar hjá úrskurðarnefndinni hafa kærandi og byggingarleyfishafi leitað sátta í málinu og hafa bæjaryfirvöld í Kópavogi komið að þessum sáttaumleitunum.  Hefur ítrekað verið fullyrt við starfsmenn úrskurðarnefndarinnar, bæði í símtölum og tölvubréfum, að sátt væri komin á milli aðila en   sáttaumleitanir þessar munu þó allar hafa runnið út í sandinn.  Hefur þetta haft í för með sér tafir á meðferð málsins fyrir úrskurðarnefndinni.

Málsrök kærenda:  Af hálfu kærenda er vísað til þess að þau hafi mótmælt áformum byggingarleyfishafa við bæjarskipulag Kópavogsbæjar í bréfi, dags. 12. maí 2007, og bent á að fyrirhugað mannvirki yrði mjög nálægt húsi þeirra en það standi um fjóra metra frá lóðarmörkum.  Jafnframt hafi bæjarskipulagi verið á það bent að lóðin nr. 27 við Fífuhvamm stæði mun hærra en lóðin nr. 25 og ljóst að fyrirhuguð bygging myndi varpa miklum skugga á hana.  Lóðin að Fífuhvammi 25 standi um 1,2 metrum lægra og ef væntanleg bílskúrsbygging sé 2,5 metrar á hæð sé hæðarmismunur 3,7 metrar og yrði garður kærenda ekki hæfur til útivistar eða ræktunar.

Í kjölfar bréfs kærenda hafi bæjarskipulag lagt fram drög að samkomulagi aðila.  Þar hafi m.a. komið fram að kærendur myndu sætta sig við að um 20 metra há tré, sem þau hefðu gróðursett á lóðarmörkum, yrðu fjarlægð að hluta auk þess sem eigendur lóðarinnar greiddu í sameiningu kostnað við gerð stoðveggjar sem einungis væri til kominn vegna framkvæmda byggingarleyfishafa.  Á móti hafi átt að koma að kærendur myndu ekki eiga það á hættu að þak væntanlegs bílskúrs yrði nýtt, t.d. sem sólpallur eða undir aðra starfsemi.

Þetta hafi kærendur ekki samþykkt.  Aftur á móti hafi þau verið tilbúin að skoða samkomulag er fæli í sér að fallið yrði frá hugmyndum um skyggni framan við bílskúrinn auk þess sem byggingarleyfishafi myndi ábyrgjast allan kostnað af væntanlegu jarðraski, þ.á.m. kostnað við lagnir sem eru við lóðarmörkin svo og annan mögulegan kostnað sem framkvæmdin kynni að hafa í för með sér.  Þá hafi kærendur viljað að skoðuð yrði skuggamyndun af hinum umdeilda bílskúr.  Ekkert hafi verið gert með þessar athugasemdir kærenda.  Þegar þeim hafi verið ljóst að bæjarskipulag ætlaði að keyra málið áfram og samþykkja bygginguna á fundi hinn 13. júlí 2007 hafi þeir tilkynnt í tölvubréfi til bæjarskipulags hinn 12. júli 2007 að ekkert samkomulag hafi verið gert og að kærendur væru mótfallnir fyrirhuguðum breytingum.  Hafi kærendur ítrekaði þessa afstöðu með bréfi, dags. 23. júlí 2007.

Kærendur hafi ekkert á móti því að byggingarleyfishafi fái að byggja bílskúr á lóð sinni.  Aftur á móti sé nokkuð vel í lagt að hann nánast tvöfaldi grunnflatarmál byggingarinnar og byggi að lóðarmörkum.  Samkvæmt teikningum eigi bílskúrinn að vera upp að húsi byggingarleyfishafa og alveg að lóðarmörkum.  Þá sé sú ákvörðun skipulagsnefndar vægast sagt einkennileg að heimila byggingarleyfishafa að rífa niður tré kærenda og að fara inn á lóð þeirra án þess að þau hafi nokkuð haft um það að segja.  Þá veki það furðu að skipulagsnefnd hafi ekki við undirbúning ákvörðunar sinnar látið athuga hvaða afleiðingar framkvæmdin hefði á nýtingu á lóð kærenda.  Það liggi fyrir að byggingin, sem talin sé vera bílskúr, hafi í för með sér skuggamyndun á baklóð kærenda sem geri það að verkum að hún verði illræktanleg.  Þá sé ljóst að fyrirhugað skýli framan við bílskúrinn, sem stækki hann umtalsvert, verði til þess að skerða verulega nýtingu kærenda á sólpalli sem þau hafi byggt framan við hús sitt, gengt þeim stað þar sem skýlið eigi að rísa.  Einkennilegast af öllu sé málsmeðferðin hjá nefndum Kópavogsbæjar.  Eftir að kærendur hafi komið á framfæri mótmælum sínum hafi bæjarskipulag stillt upp drögum að samkomulagi, rætt við kærendur og fengið athugasemdir þeirra sem ekkert hafi verið hlustað á.  Síðan sé tilkynnt að kærendur hafi samþykkt samkomulagsdrögin en ekki skrifað undir skjalið, þrátt fyrir skriflegar athugasemdir kærenda um að ekkert samkomulag hafi verið gert.  Eigi að síður hafi málið verið afgreitt án athugasemda. 

Með vísan til framangreinds telji kærendur verulega á sér brotið með samþykkt skipulagsnefndar og bæjarráðs og síðar byggingarnefndar og bæjarstjórnar Kópavogs.  Ekkert tillit hafi verið tekið til hagsmuna kærenda og málið keyrt áfram á miklum hraða. 

Því sé haldið fram að meðferð málsins hjá bæjaryfirvöldum sé andstæð meginreglum skipulags- og byggingalaga nr. 73/1997 og stjórnsýslulaga nr. 37/1993. 

Kærendur telja að ákvarðanir bæjaryfirvalda í Kópavogi, þ.e. skipulagsnefndar, bygginganefndar og bæjarstjórnar, séu ekki í samræmi við ákvæði 7. mgr. 43. gr. skipulags- og byggingarlaga nr. 73/1997 og því beri að fella þær úr gildi.  Telji kærendur að fyrirhuguð bygging geti vart talist óveruleg breyting.  Þvert á móti sé um verulegar breytingar að ræða enda sé með ákvörðuninni verið að heimila mjög verulega stækkun á byggingarreit.  Grunnflötur byggingarinnar verði 150 m² í stað 84 m²

Málsrök Kópavogsbæjar:  Af hálfu Kópavogsbæjar er á því byggt að hafna beri kröfu kærenda og vísað til þess að málsmeðferð við samþykkt byggingarleyfis hafi verið lögmæt, réttmæt og í fullu samræmi við ákvæði skipulags- og byggingarlaga nr. 73/1997 og stjórnsýslulaga nr. 37/1993.  

Málsmeðferð við afgreiðsluna hafi verið byggð á 7. mgr. 43. gr. skipulags- og byggingarlaga nr. 73/1997.  Ákvörðunin hafi verið ítarlega grenndarkynnt þeim sem talið hafi verið að ættu hagsmuna að gæta og hafi aðeins ein athugasemd borist.  Að því loknu hafi verið leitað umsagna, aflað frekari gagna og fundað með aðilum máls vegna framkominnar athugasemdar.

Kærandi hafi gert athugasemdir við að fyrirhuguð bygging myndi þrengja mjög að mannvirkjum á lóð þeirra og hafa í för með sér aukið skuggavarp.  Í kjölfar athugasemdarinnar hafi verið farið á vettvang og aðstæður kannaðar.  Hafi þá komið í ljós að mjög há tré séu á lóðarmörkum.  

Að grenndarkynningu lokinni hafi skipulagsnefnd yfirfarið málið að nýju með tilliti til athugasemda kærenda sem og hagsmunaaðila.  Einkum hafi verð könnuð hvaða áhrif breytingin hefði með tilliti til grenndaráhrifa, nýtingar og skuggavarps sem og annarra þátta.  Að mati skipulagsnefndar hafi jafnframt verið talið rétt að tekið yrði tillit til stærðar og staðsetningar bílskúra á öðrum lóðum á svæðinu.  Að lokinni þeirri yfirferð hafi það verið niðurstaða nefndarinnar að samþykkja breytinguna og vísa henni til bæjarstjórnar.  Sú ákvörðun hafi einkum verið reist á því að breytingin væri í samræmi við byggð á svæðinu auk þess sem hún fæli í sér verulega aukna nýtingarmöguleika fyrir byggingarleyfishafa á húsi hans og lóð.  Nefndin hafi jafnframt talið, með tilliti til hæðar trjáa á lóðarmörkum, að skuggavarp, ónæði eða önnur neikvæð grenndaráhrif af bílskúr á lóðinni nr. 25 við Fífuhvamm yrðu óveruleg fyrir kærendur, ef nokkur.  Í ljósi þessa hafi erindið verið samþykkt.

Málsrök byggingarleyfishafa:  Byggingarleyfishafi mótmælir, sem röngum og órökstuddum, staðhæfingum kærenda um að framkvæmdir muni hafa í för með sér mikla röskun á svæðinu.  Þá mótmælir hann þeirri fullyrðingu kærenda að fyrirhuguð bygging sé veruleg breyting á þegar staðfestu skipulagi svæðisins. 

Þegar grafið verði fyrir bílskúrnum, sem sé staðsettur 40 cm frá lóðamörkum, verði grafið í mesta lagi að lóðamörkum en ekki lengra eins og kærendur haldi fram.  Þar af leiðandi muni byggingarleyfishafi ekki fella tré sem standi á lóð kærenda enda vandséð hvaða heimild hann hafi til þess.  Þá telji byggingarleyfishafi að framkvæmdin muni ekki hafa í för með sér mikla röskun á svæðinu líkt og kærendur haldi fram.  Ljóst megi vera að skipta þurfi um jarðveg undir bílskúrnum en það sé ekki meira jarðrask en ef byggingarleyfishafi myndi malbika eða helluleggja svæði það er um ræði, eins og ætla megi að hann geri verði ekki af byggingu bílskúrsins.  Þegar hafist verði handa við bygginguna sjálfa munu kærendur ekki verða mikið varir við það sökum þess að bílskúrinn verði staðsettur andspænis gluggalausum gafli á húsi kærenda ásamt því að fyrir séu gríðarmiklar aspir á lóð kærenda sem byrgi verulega sýn á milli lóðanna.   

Á þessu svæði séu bílskúrar nánast við hvert hús, nema hús byggingarleyfishafa.  Þá muni magn bygginga á lóð hans ekki verða meira eftir byggingu greinds bílskúrs en á öðrum lóðum á svæðinu.

Niðurstaða:  Í máli þessu er deilt um lögmæti ákvarðana skipulagsnefndar Kópavogs frá 7. ágúst 2007 og byggingarnefndar Kópavogs frá 22. ágúst 2007 um að veita leyfi til að byggja 62,5 m² bílskúr ásamt skyggni yfir innkeyrslu á lóðinni nr. 25 við Fífuhvamm í Kópavogi.  Voru þessar ákvarðanir staðfestar fundi bæjarráðs hinn 16. ágúst 2007 og á fundi bæjarstjórnar hinn 11. september 2007.

Samkvæmt 2. mgr. 38. gr. skipulags- og byggingarlag nr. 73/1997 fjalla byggingarnefndir um byggingarleyfisumsóknir sem berast og álykta um úrlausn þeirra til viðkomandi sveitarstjórnar.  Það var því ekki á færi skipulagsnefndar að taka umsókn lóðarhafa að Fífuhvammi 25 um byggingarleyfi til meðferðar svo sem hún þó gerði.  Fór nefndin þannig út fyrir valdmörk sín er hún samþykkti umsóknina og vísaði málinu til afgreiðslu bæjarráðs og bæjarstjórnar.  Ber þegar af þessari ástæðu að ógilda hina kærðu ákvörðun skipulagsnefndar og staðfestingu bæjarráðs á henni hinn 16. ágúst 2007.  Gildir einu þótt það hefði verið í verkahring skipulagsnefndar að annast grenndarkynningu í tilefni af umræddri umsókn enda bar nefndinni þá að kynningu lokinni að vísa málinu til afgreiðslu byggingarnefndar, sbr. 7. mgr. 43. gr. skipulags- og byggingarlaga, í stað þess að ljúka málinu með fullnaðarafgreiðslu svo sem raunin varð.

Samkvæmt 2. mgr. 39. gr. skipulags- og byggingarlaga nr. 73/1997 er byggingarnefnd skylt að rökstyðja afgreiðslu á erindum sem henni berast.  Engan rökstuðning er hins vegar að finna í bókun byggingarnefndar frá 22. ágúst 2007 um samþykkt umræddrar umsóknar annan en þann að teikningar séu í samræmi við skipulags- og byggingarlög nr. 73/1997 með síðari breytingum.  Verður að telja þann rökstuðning með öllu óviðunandi þegar til þess er litið að svo virðist sem ætlan bæjaryfirvalda hafi verið að veita leyfið að undangenginni grenndarkynningu en hennar er að engu getið við afgreiðslu byggingarnefndar á málinu.  Þá kemur hvergi fram að það hafi verið mat byggingarnefndar að unnt væri að fara með umsóknina eftir undantekningarákvæði 3. mgr. 23. gr. skipulags- og byggingarlaga enda var málinu ekki vísað frá byggingarnefnd til skipulagsnefndar til grenndarkynningar svo sem verið hefði ef gætt hefði verið málsmeðferðarreglna skipulags- og byggingarlaga, sbr. 4. mgr. 43. gr. laganna.  Var afgreiðsla byggingarnefndar þannig haldin slíkum annmörkum að ógildingu þykir varða.

Auk þess sem að framan er rakið verður ráðið af málsgögnum að bæjaryfirvöld hafi staðið í þeirri trú að samkomulag væri komið á milli kærenda og byggingarleyfishafa, m.a. um að fjarlægja tré af lóð kærenda, en fyrir liggur að ógerlegt var að ráðast í fyrirhugaða framkvæmd án þess að valda stórfelldri röskun á rótarkefi nokkurra trjáa.   Slíkt samkomulag var hins vegar ekki fyrir hendi og lágu því rangar forsendur til grundvallar niðurstöðu bæjaryfirvalda í málinu að þessu leyti.  Verður ekki séð að byggingaryfirvöldum hafi verið heimilt að veita leyfi sem óhjákvæmilega hefði í för með sér röskun á lögvörðum eignarréttindum nágranna án þess að áður væru gerðar viðhlítandi ráðstafanir af því tilefni.

Með hliðsjón að öllu því sem að framan er rakið verða ákvarðanir þær sem kærðar eru í máli þessu felldar úr gildi. 

Uppkvaðning úrskurðar í máli þessu hefur dregist vegna mikilla anna hjá úrskurðarnefndinni og vegna sáttaumleitana málsaðila sem vonast var til að leitt gætu til lausnar á málinu.

Úrskurðarorð:

Felld er úr gildi hin kærða ákvörðun skipulagsnefndar Kópavogs frá 7. ágúst 2007, staðfest á fundi bæjarráðs hinn 16. s.m. og ákvörðun byggingarnefndar Kópavogs frá 22. ágúst 2007, staðfest á fundi bæjarstjórnar hinn 11. september sama ár, um að veita leyfi til að byggja 62,5 m² bílskúr ásamt skyggni yfir innkeyrslu á lóðinni nr. 25 við Fífuhvamm í Kópavogi.

 

    
__________________________          
                Hjalti Steinþórsson                          

 

_____________________________     ____________________________
                                 Ásgeir Magnússon                           Þorsteinn Þorsteinsson                    

4/2008 Miklabraut

Með

Ár 2008, fimmtudaginn 24. janúar, kom úrskurðarnefnd skipulags- og byggingarmála saman til fundar í húsnæði nefndarinnar að Skúlagötu 21 í Reykjavík.  Mættir voru Hjalti Steinþórsson forstöðumaður, Ásgeir Magnússon héraðsdómari og Þorsteinn Þorsteinsson byggingarverkfræðingur.

Fyrir var tekið mál nr. 4/2008, kæra á ákvörðun byggingarfulltrúans í Reykjavík frá 25. september 2007 um að samþykkja niðurrif bílskúrs og byggingu nýs á lóðinni nr. 24 við Miklubraut í Reykjavík.

Í málinu er nú kveðinn upp svofelldur

úrskurður:

Með bréfi til úrskurðarnefndar skipulags- og byggingarmála, dags. 8. janúar 2008, er barst nefndinni sama dag, kæra Þ, Á og A, stjórnarmenn húsfélagsins Mjóuhlíðar 8 og 10, þá ákvörðun byggingarfulltrúans í Reykjavík frá 25. september 2007 að samþykkja að rífa bílskúr og byggja nýjan á lóðinni nr. 24 við Miklubraut.  Var framangreint samþykkt á fundi borgarráðs hinn 27. s.m. 

Gera kærendur þá kröfu að hið kærða leyfi verði fellt úr gildi ásamt því að kveðinn verði upp til bráðabirgða úrskurður um stöðvun framkvæmda þar til endanleg niðurstaða liggi fyrir í kærumálinu.  Verður ekki fjallað sérstaklega um kröfu kærenda um stöðvun frakvæmda heldur er málið nú tekið til efnisúrskurðar. 

Málavextir:  Árið 1951 samþykkti bæjarráð Reykjavíkur staðsetningu bílskúra á baklóðum húsanna nr. 24-28 við Miklubraut, andspænis Mjóuhlíð 8-10, með aðkomu frá Mjóuhlíð.  Árið 1984 veitti byggingarnefnd byggingarleyfi fyrir bílskúrunum en þeir höfðu þá þegar verið byggðir.  Samkvæmt leyfunum var og gert ráð fyrir bílastæðum vestan við bílskúrana. 

Á afgreiðslufundi byggingarfulltrúa hinn 3. maí 2005 voru teknar fyrir umsóknir íbúðareigenda að Miklubraut 24, 26 og 28 í Reykjavík, þess efnis að veitt yrðu leyfi til að rífa bílskúra við lóðir þeirra og byggja nýja.  Á afgreiðslufundi byggingarfulltrúa hinn 12. júlí 2005 var lagt fram samþykki eigenda Miklubrautar 22  við fyrirhuguðum framkvæmdum og málunum vísað til umsagnar skipulagsfulltrúa til ákvörðunar um grenndarkynningu. Á afgreiðslufundi skipulagsfulltrúa hinn 29. júlí 2005 var samþykkt að grenndarkynna erindin fyrir hagsmunaaðilum að Miklubraut 22 og 30 og Mjóuhlíð 8-10.  Að lokinni grenndarkynningu bárust athugasemdir frá íbúum við Mjóuhlíð, þ.á.m. frá kærendum.

Á afgreiðslufundi skipulagsfulltrúa hinn 7. október 2005 var ákveðið að fela hverfisarkitekt að funda með þeim aðilum sem sent höfðu inn athugasemdir og var málinu vísað til skipulagsráðs sem tók það fyrir á fundi hinn 26. október 2005 og samþykkti framlagðar umsóknir.  Nánar tiltekið var samþykkt að heimila eigendum að Miklubraut 24 að rífa núverandi bílskúr og byggja nýjan bílskúr, steyptan í plastkubbamót, á austur lóðamörkum ásamt steinsteyptum stoðvegg á austur og vestur lóðarmörkum lóðar nr. 24 við Miklubraut.  Jafnframt var samþykkt að heimila eigendum að Miklubraut 26 og Miklubraut 28 að byggja hvor á sinni lóð nýjan bílskúr steyptan í plastkubbamót á austur lóðamörkum lóða sinna ásamt steinsteyptum stoðvegg á lóðunum.

Kærendur skutu ákvörðunum skipulagsráðs til úrskurðarnefndarinnar sem með úrskurði uppkveðnum hinn 14. desember 2007 vísað kærumálinu frá nefndinni.

Á fundi byggingarfulltrúa hinn 25. september 2007 var sótt um endurnýjun á byggingaleyfi fyrir niðurrifi bílskúrs á lóðinni nr. 24 við Miklubraut og byggingu nýs að stærð 23,4 m²  og var erindið samþykkt.  Grenndarkynning hafði áður farið fram og gerðu kærendur athugasemdir vegna hennar en af hálfu borgaryfirvalda var þeim ekki svarað.

Skutu kærendur framangreindri samþykkt til úrskurðarnefndarinnar svo sem áður er getið.

Málsrök kærenda:  Af hálfu kærenda er því haldið fram að þeim hafi í engu verið kunnugt um hið kærða leyfi fyrr en hinn 18. desember 2007 enda hafi þeim ekki verið kynnt afdrif umsóknar um byggingu bílskúrs á lóðinni nr. 24 við Miklubraut.  Kærendur telji sig því í fullum rétti til að kæra til úrskurðarnefndarinnar hið kærða leyfi enda hafi kæran borist nefndinni innan mánaðar frá því að þeim hafi orði kunnugt um leyfið.     

Því sé einnig haldið fram að bílskúr við Miklubraut 24 sé lítið sem ekkert notaður sem bílskúr og að íbúar hússins nýti sér bílastæði fyrir framan hann.  Skerði þetta möguleika íbúa við Mjóuhlíð til að leggja bílum sínum í götunni.  Telja kærendur að nýr bílskúr og bílastæði við hlið hans myndi enn auka á  bílastæðavanda við götuna.  Kærendur telji réttmætt að rífa umræddan skúr sem sé þyrnir í augum allra er í götuna komi.  Undirstrikað sé að bílskúr sá sem fyrir hafi verið á lóðinni hafi verið byggður án leyfis á sínum tíma.  Fengist hafi leyfi fyrir skúrnum fyrir u.þ.b. 20 árum en án þess að grenndarkynning hafi farið fram.  Sé jafnframt tekið fram að nágrannar kærenda leggi gjarna bílum sínum þannig að hættuástand skapist, aðeins minnstu bílar komist um götuna og sé hún ófær slökkvi- eða sjúkrabifreiðum.

Málsrök Reykjavíkurborgar:  Af hálfu borgaryfirvalda er bent á að ekki sé fyrir hendi deiliskipulag að þeim reit sem umræddur bílskúr standi á.  Bílskúr sá er fyrir hafi verið á lóðinni hafi verið samþykktur á fundi byggingarnefndar hinn 12. apríl 1984 en hafi í raun verið byggður nokkru áður.  Ekki sé fallist á að bygging bílskúrsins hafi farið fram án leyfis og sé vísað til samþykktar bæjarráðs Reykjavíkur frá 28. júlí 1951 því til stuðnings.

Hin mikla aukning sem orðið hafi á bílaeign hin síðustu ár skapi mikil bílastæðavandamál í eldri hverfum borgarinnar sem oft sé ekki unnt að bæta úr.  Ekki verði séð að í tilviki því er hér um ræði sé möguleiki á að koma fyrir gangstétt eða bæta það fyrirkomulag sem ríki varðandi bílastæði á svæðinu. 

Hið samþykkta leyfi geri ráð fyrir endurbyggingu bílskúrs sem þegar sé til staðar og samþykktur hafi verið af byggingaryfirvöldum.  Sé því hvorki um aukningu á umferð að ræða vegna fyrirhugaðra framkvæmda né á notkun bílastæða, miðað við núverandi ástand.  Ekki sé unnt að krefjast þess af eiganda bílskúrsins að skúrinn verði færður innar á lóðina gegn andmælum hans auk þess sem óheppilegt sé að fórna suðurlóð undir bílskúr.  Reykjavíkurborg væri í raun óheimilt að synja um endurbyggingu bílskúrsins nema að viðlagðri bótaábyrgð þar sem um samþykktan byggingarrétt sé að ræða og ekki sé talið að málefnalegar ástæður séu fyrir hendi að synja um endurbyggingu hans. 

Svo virðist sem farist hafi fyrir að senda þeim, er gert hafi athugasemdir við grenndarkynningu byggingarleyfisumsóknar, tilkynningu um samþykkt byggingarfulltrúa skv. 43. gr. skipulags- og byggingarlaga.  Því sé haldið fram að svo óverulegur ágalli á málsmeðferð geti ekki valdið ógildingu samþykktar byggingarfulltrúa.  Brestur á að senda tilkynningu til athugasemdaraðila valdi einungis því að kærufrestur til úrskurðarnefndarinnar framlengist til þess tíma er þeim hafi orðið kunnugt um samþykktina. 

Byggingarleyfishafa gafst kostur á að tjá sig um kröfu kærenda en hann hefur ekki gert það. 

Niðurstaða:  Samkvæmt 5. mgr. 8. gr. skipulags- og byggingarlaga nr. 73/1997 er frestur til að skjóta máli til úrskurðarnefndarinnar einn mánuður frá því að kæranda varð kunnugt eða mátti vera kunnugt um ákvörðun þá sem kæra á.  Í máli því er hér er til meðferðar liggur fyrir að umsókn um leyfi til byggingar bílskúrs á lóðinni nr. 24 við Miklubraut var grenndarkynnt og gerðu kærendur athugasemdir vegna hennar.  Hinn 25. september 2007 veitti byggingarfulltrúi hið kærða byggingarleyfi en þeim er gerðu athugasemdir var ekki tilkynnt um þá afgreiðslu svo sem skylt er samkvæmt 7. mgr. 43. gr. laganna.  Kærendum varð ekki kunnugt um byggingarleyfið fyrr en hinn 18. desember 2007 og var kæra til úrskurðarnefndarinnar móttekin hjá henni 8. janúar 2008.  Var kærufrestur samkvæmt framansögðu þá ekki liðinn.  Sá ágalli á málsmeðferð að tilkynna ekki um niðurstöðu grenndarkynningar telst aftur á móti ekki þess eðlis að ógildingu varði enda komu kærendur kæru að til úrskurðarnefndarinnar og urðu því ekki fyrir réttarspjöllum vegna þessa ágalla.

Ekki er í gildi deiliskipulag er tekur til umrædds svæðis og kusu borgaryfirvöld að neyta undanþáguheimildar 3. mgr. 23. gr. skipulags- og byggingarlaga nr. 73/1997 og grenndarkynna framkomna umsókn.  Verður að telja, með tilliti til þess að um óverulega breytingu var að ræða frá því byggðamynstri sem fyrir var, að skilyrði hafi verið til þess að haga málmeðferð með þessum hætti.  Er þá litið til þess að fyrir var á lóðinni að Miklubraut 24 19,5 m² bílskúr sem rifinn var og að bílskúr sá er hið kærða  leyfi heimilar er einungis 23,4 m² og því um óverulega stækkun skúrsins að ræða.  Verður og að leggja til grundvallar við úrlausn málsins að byggingarleyfi hafði verið veitt hinn 12. apríl 1984, bæði fyrir eldri bílskúr og bílastæði vestan hans á lóðinni, en það leyfi sætir ekki endurskoðun úrskurðarnefndarinnar.  

Í ljósi þess sem að framan greinir, og að teknu tilliti til staðhátta og þeirra hagsmuna lóðareigenda að geta nýtt lóð sína, þykja ekki efni til að fallast á kröfu kærenda um ógildingu hinnar kærðu ákvörðunar og verður henni því hafnað.

Úrskurðarorð:

Hafnað er kröfu kærenda um ógildingu samþykktar byggingarfulltrúa frá 25. september 2007 um að veita leyfi fyrir að rífa bílskúr og byggja nýjan á lóðinni nr. 24 við Miklubraut í Reykjavík.

 

___________________________          
                          Hjalti Steinþórsson                                 

 

 

_____________________________                 ___________________________
     Ásgeir Magnússon                                                 Þorsteinn Þorsteinsson

 

163/2007 Fálkagata

Með

Ár 2008, fimmtudaginn 10. janúar, kom úrskurðarnefnd skipulags- og byggingarmála saman til fundar í húsnæði nefndarinnar að Skúlagötu 21 í Reykjavík.  Mættir voru Hjalti Steinþórsson forstöðumaður, Ásgeir Magnússon héraðsdómari og Þorsteinn Þorsteinsson byggingarverkfræðingur.

Fyrir var tekið mál nr. 163/2007, kæra á ákvörðun byggingarfulltrúans í Reykjavík um að veita leyfi til að klæða húsið nr. 28b við Fálkagötu í Reykjavík að utan með timburklæðningu í stað múrhúðunar.  

Í málinu er nú kveðinn upp svofelldur

úrskurður:

Með bréfi til úrskurðarnefndar skipulags- og byggingarmála, dags. 13. desember 2007, er barst nefndinni hinn 14. sama mánaðar, kæra S S, D G, E G, M K B, S S og H N H, eigendur íbúða að Fálkagötu 28 í Reykjavík þá ákvörðun byggingarfulltrúans í Reykjavík frá 11. desember 2007 að veita leyfi til að klæða húsið nr. 28b við Fálkagötu í Reykjavík að utan með standandi timburklæðningu í stað múrhúðunar á einangrun.

Kærendur krefjast þess að hin kærða samþykkt verði felld úr gildi ásamt því að framkvæmdir samkvæmt hinu kærða byggingarleyfi verði stöðvaðar meðan málið er til meðferðar fyrir úrskurðarnefndinni.  Þykir málið nú nægilega upplýst til að taka megi það til efnislegrar úrlausnar.   

Málsatvik og rök:  Á afgreiðslufundi byggingarfulltrúa hinn 11. desember 2007 var lögð fram umsókn um að utanhússklæðning hússins nr. 28b við Fálkagötu verði standandi timburklæðning í stað múrhúðunar á einangrun.  Samþykkti byggingarfulltrúi erindið og á fundi borgarráðs hinn 20. sama mánaðar var afgreiðslan staðfest.

Af hálfu kærenda er vísað til þess að ekki liggi fyrir samþykki þeirra varðandi breytta utanhússklæðningu eins og áskilið sé í 30. gr. laga um fjöleignarhús nr. 26/1994.  Hafi því byggingarfulltrúa borið að kalla eftir slíku samþykki en ella að synja umsókninni. 

Af hálfu borgaryfirvalda er bent á að heimilt hafi verið að afgreiða byggingarleyfisumsóknina með þeim hætti sem gert hafi verið enda séu breytingarnar svo smávægilegar að aðrir meðlóðarhafar hafi engra hagsmuna að gæta varðandi þær og eigi því ekki lögvarinn rétt á að þeim verði synjað.  Því eigi tilvitnað ákvæði fjöleignarhúsalaga ekki við um breytingar þessar.  Þyki ljóst að áhrif breytingarinnar séu ekki svo veruleg að leitt geti til ógildingar byggingarleyfisins.

Byggingarleyfishafa var gefinn kostur á að tjá sig um kröfur kærenda en hefur ekki gert það. 

Niðurstaða:  Húsin að Fálkagötu 28 og 28b eru aðskilin en standa á sameiginlegri lóð.  Ekki munu kærendur fara með eignarhald á húsi því er hið kærða leyfi varðar og telst það því ekki til sameignar í skilningi laga um fjöleignarhús nr. 26/1994.  Verður því ekki séð að tilvitnað ákvæði 30. greinar nefndra laga eigi við í tilviki því sem hér er um ræðir og verður ekki fallist á að byggingarfulltrúa hafi borið að afla samþykkis kærenda áður en hið kærða leyfi var veitt.  Verður ekki heldur talið að hin kærða ákvörðun raski svo lögvörðum grenndarhagsmunum kærenda að varðað geti ógildingu hennar. 

Með vísan til þess sem að framan er rakið er kröfu kærenda um ógildingu hins kærða byggingarleyfis hafnað.
 

Úrskurðarorð:

Hafnað er kröfu kærenda um ógildingu samþykktar byggingarfulltrúans í Reykjavík frá 11. desember 2007 um að veita leyfi til að klæða húsið nr. 28b við Fálkagötu í Reykjavík að utan með timburklæðningu í stað múrhúðunar.  

    
__________________________
                 Hjalti Steinþórsson                          

 

_____________________________   ___________________________
    Ásgeir Magnússon                                   Þorsteinn Þorsteinsson

159/2007 Melabraut

Með

Ár 2008, fimmtudaginn 10. janúar, kom úrskurðarnefnd skipulags- og byggingarmála saman til fundar í húsnæði nefndarinnar að Skúlagötu 21 í Reykjavík.  Mættir voru Hjalti Steinþórsson forstöðumaður, Ásgeir Magnússon héraðsdómari og Þorsteinn Þorsteinsson byggingarverkfræðingur.

Fyrir var tekið mál nr. 159/2007, kæra á ákvörðun skipulags- og mannvirkjanefndar Seltjarnarnesbæjar frá 8. nóvember 2007 um að veita leyfi til að byggja fjögurra íbúða hús á lóðinni nr. 27 við Melabraut á Seltjarnarnesi. 

Í málinu er nú kveðinn upp til bráðabirgða svofelldur

úrskurður
um kröfu kærenda um stöðvun framkvæmda:

Með bréfi til úrskurðarnefndar skipulags- og byggingarmála, dags. 5. desember 2007, er barst úrskurðarnefndinni 11. sama mánaðar, kæra H og B, Melabraut 28, E Þ, S Á, K R. E og E M E, Melabraut 25, F R, M D,  H O K og R H, Melabraut 26, K Ó og L G, Melabraut 30, H M, Melabraut 32, C B S, T M, K P og S H  Melabraut 29, og B Á og G L, Miðbraut 26 þá ákvörðun skipulags- og mannvirkjanefndar Seltjarnarnesbæjar frá 8. nóvember 2007 að veita leyfi til að byggja fjögurra íbúða hús á lóðinni nr. 27 við Melabraut.  Var ákvörðunin staðfest á fundi bæjarstjórnar hinn 14. nóvember 2007.  Með bréfum til úrskurðarnefndarinnar, dags. 5. desember 2007, er bárust nefndinni hinn 11. sama mánaðar, kæra G I. R og Þ Þ. Þ, Miðbraut 32 og Á J og Í Í, Miðbraut 34 einnig fyrrgreinda ákvörðun skipulags- og mannvirkjanefndar frá 8. nóvember 2007.  Hagsmunir kærenda fara saman og ákvað úrskurðarnefndin því að sameina síðari kærumálin hinu fyrsta, sem er númer 159/2007.

Gera kærendur þá kröfu að hin kærða ákvörðun verði felld úr gildi ásamt því að kveðinn verði upp til bráðabirgða úrskurður um stöðvun framkvæmda þar til endanleg niðurstaða liggi fyrir í kærumálinu.  Er krafan um stöðvun framkvæmda nú tekin til úrskurðar. 

Málsatvik og rök:  Á fundi skipulags- og mannvirkjanefndar hinn 31. ágúst 2006 var samþykkt tillaga að breyttu deiliskipulagi Vesturhverfis, eða þess svæðis er afmarkast af Lindarbraut, Vallarbraut, Hæðarbraut og Melabraut, og samþykkti bæjarstjórn hinn 25. september 2006 að auglýsa tillöguna.  Var kynningartími tillögunnar frá 4. október 2006 til og með 2. nóvember s.á. og bárust athugasemdir við hana. 

Á fundi skipulags- og mannvirkjanefndar hinn 8. mars 2007 var tillagan samþykkt ásamt drögum að svörum við athugasemdum.  Bæjarstjórn samþykkti tillöguna hinn 27. júní 2007.  Í bréfi Skipulagsstofnunar, dags. 26. júlí 2007, kom fram að stofnunin gerði ekki athugasemdir við að auglýsing um samþykki bæjarstjórnar birtist og hinn 7. ágúst 2007 var gildistakan auglýst í B-deild Stjórnartíðinda.  Fram kemur í greinargerð deiliskipulagstillögunar að markmið með endurskoðun deiliskipulags Vesturhverfis sé að samræma stærðir húsa, yfirbragð og nýtingarhlutfall lóða og gefa lóðarhöfum, sérstaklega á syðri hluta svæðisins þar sem nýtingarhlutfall er undir meðalnýtingu, möguleika á auknu byggingarmagni innan uppgefinna byggingarreita.  Hefur skipulagsbreytingin verið kærð til úrskurðarnefndarinnar.  Á fundi skipulags- og mannvirkjanefndar Seltjarnarnesbæjar hinn 8. nóvember 2007 var samþykkt að veita leyfi til að byggja fjögurra íbúða hús á lóðinni nr. 27 við Melabraut.  Var ákvörðunin staðfest á fundi bæjarstjórnar hinn 14. nóvember 2007.

Af hálfu kærenda er bent á að kærendur hafi áður kært til úrskurðarnefndarinnar ákvörðun bæjarstjórnar um breytt deiliskipulag svæðisins.  Þá sé hið kærða byggingarleyfi ekki í samræmi við deiliskipulag svæðisins, hæð hússins sé of mikil ásamt því að bílastæði séu of mörg.   

Af hálfu Seltjarnarnesbæjar er bent á að samkvæmt deiliskipulagi svæðisins sé heimilt að byggja tveggja hæða hús á lóðinni og í skýringum á deiliskipulagsuppdrætti komi fram fjöldi bílastæða á íbúð.    

Byggingarleyfishafa gafst kostur á að tjá sig um framkomna stöðvunarkröfu en gerði ekki. 

Niðurstaða:  Hið kærða byggingarleyfi er veitt með stoð í breyttu deiliskipulagi svæðis er markast af Lindarbraut, Vallarbraut, Miðbraut og Melabraut.  Hefur deiliskipulagsbreytingin verið kærð til úrskurðarnefndarinnar.  Er skipulagssvæðinu skipt í svæði A, B og C og er nýtingarhlutfall mismunandi eftir svæðum eða 0,3 til 0,5.  Svæði þessi ganga þvert á götur þannig að við sömu götuna er nýtingarhlutfall lóða mismunandi.  Eru uppi álitaefni er varða gildi umrædds skipulags og þar með grundvöll hins kærða byggingarleyfis og þykir eftir atvikum rétt að verða við kröfu kærenda um stöðvun framkvæmda meðan málið er til meðferðar fyrir úrskurðarnefndinni. 

Úrskurðarorð:

Framkvæmdir, sem hafnar eru samkvæmt hinu kærða byggingarleyfi við byggingu fjögurra íbúða húss á lóðinni nr. 27 við Melabraut á Seltjarnarnesi, skulu stöðvaðar meðan mál þetta er til meðferðar fyrir úrskurðarnefndinni. 

__________________________   
                Hjalti Steinþórsson                    

_____________________________          ____________________________              
               Ásgeir Magnússon                                          Þorsteinn Þorsteinsson                         
           

131/2007 Kiðjaberg

Með

Ár 2008, þriðjudaginn 8. janúar, kom úrskurðarnefnd skipulags- og byggingarmála saman til fundar í húsnæði nefndarinnar að Skúlagötu 21, Reykjavík.  Mættir voru Hjalti Steinþórsson forstöðumaður, Ásgeir Magnússon héraðsdómari og Þorsteinn Þorsteinsson byggingarverkfræðingur.

Fyrir var tekið mál nr. 131/2007, kæra á ákvörðunum byggingarnefndar uppsveita Árnessýslu frá 25. september 2007 um að veita byggingarleyfi fyrir sumarhúsum á lóðunum nr. 109 og 112 í landi Kiðjabergs í Grímsnes- og Grafningshreppi. 

Á málið er nú lagður svofelldur

úrskurður:

Með bréfi til úrskurðarnefndar skipulags- og byggingarmála, dags. 4. október 2007, er barst nefndinni samdægurs, kærir Ívar Pálsson hdl., f.h. Þ og Þ, Glaðheimum 14, Reykjavík, eigenda sumarhúss á lóðinni nr. 111 í landi Kiðjabergs í Grímsnes- og Grafningshreppi þær ákvarðanir byggingarnefndar uppsveita Árnessýslu frá 25. september 2007 að veita leyfi fyrir byggingu sumarhúsa á lóðunum nr. 109 og 112 í landi Kiðjabergs.  Voru framangreindar ákvarðanir staðfestar á fundi sveitarstjórnar hinn 4. október 2007.    

Gera kærendur þá kröfu að hinar kærðu ákvarðanir verði felldar úr gildi ásamt því að byggingarleyfishöfum verði gert að afmá framkvæmdir af lóðunum.  Þá var og gerð krafa um að úrskurðarnefndin kvæði upp til bráðabirgða úrskurð um stöðvun framkvæmda, en með úrskurði nefndarinnar hinn 11. október 2007 var þeirri kröfu hafnað.   

Málavextir:  Kærumál þetta á sér nokkurn aðdraganda en sumarið 2006 kærðu kærendur máls þessa til úrskurðarnefndarinar ákvarðanir sveitarstjórnar Grímsnes- og Grafningshrepps um að heimila byggingu sumarhúsa á lóðunum nr. 109, 112 og 113 í landi Kiðjabergs.  Voru framkvæmdir stöðvaðar með bráðabirgðaúrskurði nefndarinnar uppkveðnum hinn 2. ágúst 2006, en síðar var kærumálunum vísað frá þar sem sveitarstjórn hafði afturkallað hinar kærðu ákvarðanir og tekið nýjar í þeirra stað.  Á fundi byggingarnefndar hinn 17. október 2006 voru ný leyfi gefin út fyrir byggingu húsanna og hinn 27. febrúar 2007 var samþykkt nýtt byggingarleyfi fyrir sumarhúsinu á lóðinni nr. 112.  Framangreindum samþykktum skutu kærendur til úrskurðarnefndarinnar sem með úrskurði uppkveðnum hinn 4. júlí 2007 felldi úr gildi byggingarleyfi fyrir byggingu sumarhúsa á lóðunum nr. 109 og 112 þar eð ekki var talið að þau styddust við gildandi deiliskipulag svæðisins en hafnaði kröfu kærenda um ógildingu byggingarleyfis fyrir sumarhúsi á lóð nr. 113.  Í kjölfar þessa var auglýst breyting á deiliskipulagi svæðis þess er um ræðir og hún samþykkt í sveitarstjórn 6. september 2007.  Á fundi byggingarnefndar hinn 25. september 2007 voru síðan samþykkt ný leyfi til bygginga á lóðunum nr. 109 og 112 með stoð í fyrrgreindri deiliskipulagsbreytingu.  Hafa kærendur nú skotið þeim samþykktum til úrskurðarnefndarinnar svo sem að framan greinir.

Málsrök kærenda:  Af hálfu kærenda er á því byggt að gildi byggingarleyfanna velti á gildi deiliskipulagsbreytingarinnar sem einnig hafi verið kærð til úrskurðarnefndarinnar.  Verði deiliskipulagsbreytingin felld úr gildi leiði það til þess að fella beri hin kærðu byggingarleyfi úr gildi.  Í því sambandi nægi að benda á að húsin samræmist ekki eldri skilmálum, eingöngu fyrir þær sakir að þau séu stærri en eldri skilmálarnir heimili.  Hámarksstærð húsa samkvæmt eldri skilmálum séu 60 m².  Húsið á lóðinni nr. 109 sé 108,8 m². að stærð og húsið á lóðinni nr. 112 sé 179,1 m² samkvæmt fundargerð byggingarnefndar.  

Að auki telji kærendur að umrædd hús séu ekki einu sinni í samræmi við hina kærðu deiliskipulagsbreytingu eða skipulag svæðisins að öðru leyti eins og því hafi verið breytt.  Þannig sé húsið nr. 109 utan byggingarreits svo eitthvað sé nefnt.  Telji kærendur nauðsyn á því að staðsetning húsanna verði mæld upp svo þetta liggi fyrir.

Jafnframt sé bent á að samkvæmt hinum nýju skilmálum skuli nýta landkosti sem best og fella byggingar vel að landslagi.  Hvorugt húsanna teljist uppfylla þetta skilyrði.  Þannig hafi verið byggður einn sá stærsti púði sem sést hafi undir húsið á lóðinni nr. 112.  Þá hafi lóðin á nr. 109 verið hækkuð upp og löguð að húsinu en ekki öfugt auk þess sem aðkoma að húsinu sé ekki í samræmi við skipulag.  Þá eigi litir á veggjum að vera jarðlitir sem falla eigi vel að landslagi.  Telji kærendur að ráðgert sé að setja állitaða klæðningu á húsið nr. 109. 

Þá liggi einnig fyrir að húsin á lóðunum nr. 109 og 112 hafi verið reist í andstöðu við gildandi deiliskipulag.  Óheimilt sé skv. 4. mgr. 56. gr. skipulags- og byggingarlaga að breyta skipulagi svæðis þar sem framkvæmt hafi verið í ósamræmi við skipulag fyrr en hin ólöglega bygging, eða byggingarhluti, hafi verið fjarlægð, jarðrask afmáð eða starfsemi hætt.  Húsin hafi ekki verið fjarlægð.  Þvert á móti hafi verið unnið í og við húsin þrátt fyrir að úrskurðarnefndin hafi fellt byggingarleyfi þeirra úr gildi hinn 4. júlí 2007.   

Málsrök Grímsnes- og Grafningshrepps:  Af hálfu Grímsnes- og Grafningshrepps er vísað til þess að hin kærðu byggingarleyfi séu lögmæt og í samræmi við gildandi deiliskipulag og skilmála.  Kærendur geri ekki grein fyrir því með skýrum hætti að hvaða leyti leyfin séu andstæð gildandi skipulagi og/eða skilmálum. 

Órökstuddum staðhæfingum þess efnis að hús á lóð nr. 109 sé ekki innan byggingarreits sé hafnað.  Sama gildi um aðkomu að því húsi.  Reyndar verði ekki séð hvernig það tengist veitingu byggingarleyfisins sem slíks.  Hús á lóð nr. 112 sé einnig innan byggingarreits. Jarðvegspúði sé innan reitsins og taki einfaldlega mið af aðstæðum í landinu.

Athugasemdir kærenda lúti fyrst og fremst að deiliskipulaginu, sem tekið hafi gildi hinn 23. ágúst 2006, varðandi stærðir lóða og byggingarreiti, og þar með hvort byggingarleyfin samrýmist því skipulagi.  Bent sé á að kæran taki einungis til skilmálanna, þ.e. stærðar húsa á svæðinu, en kæru varðandi deiliskipulagið hafi verið vísað frá úrskurðarnefndinni.  Stoði því ekki fyrir kærendur að vísa til kæru sinnar frá 24. september 2007 til stuðnings þessum málsástæðum sínum.

Byggt sé á því að gildandi deiliskipulag sé lögmætt og málsmeðferð við afgreiðslu þess í samræmi við skipulags- og byggingarlög.  Hið sama gildi um skilmála skipulagsins. 

Þá sé mótmælt þeim skilningi kærenda að breyting á skipulagsskilmálum hafi verið ólögmæt með vísan til 4. mgr. 56. gr. skipulags- og byggingarlaga nr. 73/1997, þ.e. að rífa hefði þurft byggingar á lóðum nr. 109 og 112 áður en unnt hefði verið að breyta skipulagi svæðisins.

Vakin sé sérstök athygli á því að umræddar byggingar séu í samræmi við deiliskipulagsbreytingu þá er öðlast hafi gildi hinn 23. ágúst 2006.  Sú breyting hafi m.a. falið í sér að lóðarmörkum og byggingarreitum á næstum lóðum og í nágrenni við lóð  kærenda hafi verið breytt.  Ágreiningurinn nú standi einungis um skilmálana sem slíka, þ.e. stærðir húsa á öllum sumarhúsalóðum í landi Kiðjabergs.  Það eitt leiði til þess að hafna beri þessum málatilbúnaði. 

Framkvæmdir við hús á umræddum lóðum hafi verið taldar í samræmi við gildandi skipulag.  T.d. megi benda á að framkvæmdir við hús á lóð nr. 112 hafi hafist eftir að breytingar á skilmálum deiliskipulagsins hafi tekið gildi haustið 2006.  Frá þeim tíma og allt til 4. júlí 2007 hafi framkvæmdirnar verið í samræmi við byggingarleyfi og gildandi deiliskipulag.  Enn fremur megi nefna að neikvæð áhrif framkvæmda á lóðunum fyrir hagsmuni kærenda séu óveruleg. 

Málsrök byggingarleyfishafa:  Af hálfu byggingarleyfishafa er þess krafist að kröfum kærenda verði hafnað.  Byggingarleyfishafar hafi í höndunum útgefin byggingaleyfi af þar til bærum byggingaryfirvöldum.  Á grundvelli þeirra leyfa hafi byggingarleyfishafar hafið framkvæmdir á ný en þær hafi legið niðri frá því sumarið 2007, eða þar til nýtt deiliskipulag svæðisins hafi tekið gildi.  Það deiliskipulag hafi ekki verið fellt úr gildi og meðan svo sé ástatt hnígi engin rök til þess að fella byggingarleyfin úr gildi. 

Harðlega sé mótmælt kröfu kærenda um að byggingarleyfishöfum verði gert að afmá framkvæmdir af lóðunum.  Húsin eins og þau standi nú séu að fullu í samræmi við samþykkt deiliskipulag.  Kærendur hafi gert ágreining varðandi skilmála núverandi deiliskipulags, þ.e. varðandi stærð húsa, litaval og þess háttar, en sá ágreiningur geti engan veginn réttlætt niðurrif mikilla verðmæta, sem byggingarleyfishafar hafi lagt fram fé og vinnu til að skapa á lögmætan hátt.  Vernd stjórnarskrárinnar á eignarrétti einstaklinga komi auk þess í veg fyrir að unnt sé að fallast á þessa kröfugerð kærenda. 

Aðilar máls þessa hafa fært fram frekari rök fyrir kröfugerð sinni sem ekki verða reifuð hér frekar en úrskurðarnefndin hefur haft þau öll til hliðsjónar við úrlausn málsins. 

Niðurstaða:  Í máli þessu er deilt um leyfi er sveitarstjórn Grímsnes- og Grafningshrepps hefur veitt til byggingar tveggja sumarhúsa í landi Kiðjabergs. 

Eins og að framan er rakið er krafa kærenda um ógildingu hinna umdeildu byggingarleyfa m.a. studd þeim rökum að leyfin eigi stoð í deiliskipulagsbreytingum sem þeir telji ólögmætar og hafi kært til úrskurðarnefndarinnar til ógildingar.  Úrskurðarnefndin hefur með úrskurði fyrr í dag fallist á kröfu kærenda um ógildingu deiliskipulagsbreytingar þeirrar er öðlaðist gildi hinn 24. september 2007, en í þeirri ákvörðun fólst m.a. breyting á ákvæðum skipulagsskilmála um hámarkshæð og stærð  sumarhúsa á skipulagssvæðinu.  Kemur því til skoðunar hvort hin kærðu byggingarleyfi séu að efni til í samræmi við heimildir deiliskipulags á svæðinu varðandi hámarksstærð sumarhúsa eins og þær voru fyrir gildistöku umræddrar breytingar.
 
Í gildi er deiliskipulag frá árinu 1990 með áorðnum breytingum er lýtur m.a. að lóðaskipan á svæðinu, stærð lóða, húsa og byggingarreita.  Um stærð húsa segir í deiliskipulagsskilmálum:  „Um hámarksstærðir bústaða og önnur almenn sérákvæði vísast til greinar 6.10.4.6 í byggingarreglugerð frá ágúst 1989.“  Í hinu tilvitnaða reglugerðarákvæði sagði m.a. að sumarbústaðir skyldu að jafnaði vera á einni hæð og skyldu þeir ekki vera stærri en 60 m², meðallofthæð ekki minni 2,2 m, vegghæð mest 3,0 m og hæð mænis frá jörðu mest 4,5 m.  Sambærilegt ákvæði um hámarksstærð sumarhúsa er ekki  að finna í núgildandi byggingarreglugerð nr. 441/1998 en eðlilegast er að túlka gildandi skipulag á þann veg að áfram hafi gilt þau 60 m² stærðarmörk sem vísað var til, enda leiðir breyting á byggingarreglugerð ekki sjálfkrafa til breytingar á gildandi skipulagsákvörðunum.  Verður því við það að miða að á umræddu svæði hafi ekki verið mátt heimila byggingu sumarhúsa sem væru yfir 60 m² að flatarmáli.

Samkvæmt hinum kærðu byggingarleyfum er heimilað að reisa 179,1 m² hús á lóð nr. 112 og 108,8 m² hús á lóð nr. 109, að hluta á tveimur hæðum, ásamt 18,1 m² geymslu.  Af framangreindu má ljóst vera að leyfi fyrir byggingum á lóðum nr. 109 og 112 eru ekki í samræmi við gildandi ákvæði skipulags um hámarksstærð.  Var útgáfa leyfanna því í andstöðu við ákvæði  2. mgr. 43. gr. skipulags- og byggingarlaga, þar sem áskilið er að byggingarleyfi skuli vera í samræmi við staðfest aðalskipulag og samþykkt deiliskipulag og verða þau því felld úr gildi.

Krafa kærenda um að byggingarleyfishöfum verði gert að afmá framkvæmdir af lóðum sínum hefur ekki komið til úrlausnar á lægra stjórnsýslustigi og liggur því ekki fyrir nein kæranleg ákvörðun um þá kröfu.  Verður henni því vísað frá úrskurðarnefndinni.

Uppkvaðning úrskurðar í máli þessu hefur dregist vegna mikilla anna hjá úrskurðarnefndinni.

Úrskurðarorð:

Ákvarðanir byggingarnefndar uppsveita Árnessýslu frá 25. september 2007, um að veita leyfi fyrir byggingu sumarhúsa á lóðunum nr. 109 og 112 í landi Kiðjabergs í Grímsnes- og Grafningshreppi, eru felldar úr gildi.

Kröfu kærenda um að byggingarleyfishöfum verði gert að afmá framkvæmdir af lóðum sínum er vísað frá úrskurðarnefndinni.    

 

____________________________________
Hjalti Steinþórsson

 

  _______________________________                     _____________________________
Ásgeir Magnússon                                                       Þorsteinn Þorsteinsson

98/2005 Miklabraut

Með

Ár 2007, föstudaginn 14. desember, kom úrskurðarnefnd skipulags- og byggingarmála saman til fundar í húsnæði nefndarinnar að Skúlagötu 21 í Reykjavík.  Mættir voru Hjalti Steinþórsson forstöðumaður, Ásgeir Magnússon héraðsdómari og Þorsteinn Þorsteinsson byggingarverkfræðingur.

Fyrir var tekið mál nr. 98/2005, kæra á ákvörðunum skipulagsráðs Reykjavíkur frá 26. október 2005 um niðurrif bílskúra og byggingu nýrra á lóðum nr. 24, 26 og 28 við Miklubraut í Reykjavík.

Í málinu er nú kveðinn upp svofelldur

úrskurður:

Með bréfi til úrskurðarnefndar skipulags- og byggingarmála, dags. 28. nóvember 2005, er barst nefndinni sama dag, kærir Á, f.h. húsfélags Mjóuhlíðar 8-10 í Reykjavík, þær ákvarðanir skipulagsráðs frá 26. október 2005 að heimila niðurrif núverandi bílskúra og byggingu nýrra á lóðunum nr. 24, 26 og 28 við Miklubraut í Reykjavík.

Skilja verður erindi kæranda svo að þess sé krafist að hinar kærðu samþykktir skipulagsráðs verði felldar úr gildi. 

Málsatvik og rök:  Á baklóðum húsanna að Miklubraut 24, 26 og 28 eru bílskúrar sem byggðir voru fyrir nokkrum tugum ára.  Milli lóða kæranda og baklóðanna við Miklubraut 24-28 liggur gatan Mjóahlíð. 

Á afgreiðslufundi byggingarfulltrúa hinn 3. maí 2005 voru teknar fyrir umsóknir íbúðareigenda að Miklubraut 24, 26 og 28 þess efnis að veitt yrðu leyfi til að rífa umrædda bílskúra á lóðum þeirra og byggja nýja.  Var afgreiðslu frestað og á fundi byggingarfulltrúa hinn 12. júlí 2005 voru umsóknirnar lagðar fram að nýju ásamt samþykki rétthafa aðliggjandi lóða.  Afgreiðslu var frestað og málunum vísað til skipulagsfulltrúa sem ákvað að grenndarkynna umsóknirnar fyrir hagsmunaaðilum.  Bárust athugasemdir frá 32 íbúum við Mjóuhlíð. 

Á fundi skipulagsráðs hinn 26. október 2005 voru lögð fram svör við framkomnum athugasemdum ásamt samantekt skipulagsfulltrúa og umsögn framkvæmdasviðs.  Voru umsóknirnar samþykktar og þær staðfestar í borgarráði 27. september s.á.

Skaut kærandi ákvörðunum skipulagsráðs frá 26. október 2005 til úrskurðarnefndarinnar eins og að framan greinir.

Á fundi byggingarfulltrúa hinn 25. september 2007 var samþykkt að nýju, að undangenginni grenndarkynningu, byggingarleyfi fyrir bílskúr að Miklubraut 24 og var sú ákvörðun staðfest í borgarráði 27. september s.á.  Hefur þessi ákvörðun ekki verið borin undir úrskurðarnefndina.

Af hálfu kæranda er því haldið fram að bílskúrar á lóðunum við Miklubraut 24, 26 og 28 séu lítið sem ekkert notaðir sem bílskúrar en bílastæði framan við þá og á milli þeirra séu notuð af eigendum skúranna.  Með því sé komið í veg fyrir að íbúar að Mjóhlíð 8-10 geti lagt ökutækjum sínum fyrir framan hús sín.  Muni nýir bílskúrar enn auka á bílastæðavanda íbúa að Mjóuhlíð.  Um litla og þrönga götu sé að ræða sem sé ófær slökkvi- og sjúkrabifreiðum.  Telji kærandi að sjónmengun sé af núverandi skúrum og rétt sé að rífa þá.  Að lokum sé lögð áhersla á að núverandi skúrar hafi verið byggðir án leyfis en það síðar veitt, eða fyrir um 20 árum, og þá án þess að grenndarkynning hafi farið fram.

Af hálfu borgaryfirvalda er á það bent að ekki sé fyrir hendi deiliskipulag fyrir þann reit er umræddir bílskúrar standi á.  Núverandi bílskúrar og bílastæði við vesturhlið þeirra hafi verið samþykktir á fundi byggingarnefndar borgarinnar hinn 12. apríl 1984 en þeir hafi verið byggðir nokkru áður.  Ekki sé fallist á að bílskúrarnir hafi verið byggðir án leyfis og vísað sé til samþykktar bæjarráðs Reykjavíkur frá 28. júlí 1951 því til stuðnings.

Vísað sé til umsagnar framkvæmdasviðs þar sem fram komi að ekki sé möguleiki að bæta það fyrirkomulag sem ríki varðandi skipulag bílastæða í umræddri götu og að bílastæði sem gert sé ráð fyrir við hlið bílskúranna samsvari rúmlega einu bílastæði við götu.

Hin kærðu leyfi geri ráð fyrir endurbyggingu bílskúra sem þegar séu til staðar og hafi verið samþykktir af byggingaryfirvöldum.  Sé því hvorki um að ræða aukningu á umferð né á notkun bílastæða miðað við núverandi ástand.  Reykjavíkurborg hefði í raun verið óheimilt að synja um endurbyggingu skúra þeirra sem um ræði í málinu nema að viðlagðri bótaábyrgð þar sem um samþykktan byggingarrétt sé að ræða.

Niðurstaða:  Samkvæmt 5. mgr. 44. gr. skipulags- og byggingarlaga nr. 73/1997 fellur samþykkt sveitarstjórnar úr gildi hafi byggingarleyfi ekki verið gefið út innan 12 mánaða.   Í máli þessu liggur fyrir að ekki voru gefin út byggingarleyfi samkvæmt 1. mgr. 44. gr. skipulags- og byggingarlaga nr. 73/1997 fyrir bílskúrum á lóðunum að Miklubraut 24, 26 og 28 innan þess tíma og eru samþykktir sveitarstjórnar því úr gildi fallnar með vísan til  tilvitnaðs ákvæðis.  Hefur kærandi af þessum sökum ekki lengur lögvarða hagsmuni af því að fá skorið úr um lögmæti hinna kærðu ákvarðana og verður kröfu þess efnis því vísað frá. 

Uppkvaðning úrskurðar í máli þessu hefur dregist verulega sökum mikils málafjölda sem skotið hefur verið til úrskurðarnefndarinnar.

Úrskurðarorð:

Máli þessu er vísað frá úrskurðarnefndinni.

____________________________________
Hjalti Steinþórsson

 

______________________________               _______________________________
Ásgeir Magnússon                                               Þorsteinn Þorsteinsson

135/2007 Nesbali

Með

Ár 2007, þriðjudaginn 11. desember, kom úrskurðarnefnd skipulags- og byggingarmála saman til fundar í húsnæði nefndarinnar að Skúlagötu 21 í Reykjavík.  Mættir voru Hjalti Steinþórsson forstöðumaður, Ásgeir Magnússon héraðsdómari og Þorsteinn Þorsteinsson byggingarverkfræðingur.

Fyrir var tekið mál nr. 135/2007, kæra á afgreiðslu skipulags- og mannvirkjanefndar Seltjarnarness frá 12. júlí 2007 og afgreiðslu bæjarstjórnar Seltjarnarness frá 22. ágúst 2007 á erindi vegna umsóknar um leyfi til byggingar einbýlishúss að Nesbala 36.

Í málinu er nú kveðinn upp svofelldur

úrskurður:

Með bréfi til úrskurðarnefndar skipulags- og byggingarmála, dags. 10. október 2007, er barst nefndinni sama dag, kærir V, eigandi fasteignarinnar að Nesbala 48, Seltjarnarnesi, afgreiðslu skipulags- og mannvirkjanefndar Seltjarnarness frá 12. júlí 2007 og afgreiðslu bæjarstjórnar Seltjarnarness frá 22. ágúst 2007 á erindi vegna umsóknar um leyfi til byggingar einbýlishúss að Nesbala 36.  Þá hafa úrskurðarnefndinni borist bréf tveggja nágranna kæranda, dags. 16. og 25. október 2007, þar sem tekið er undir sjónarmið hans en ekki verður litið á erindi þessi sem kærur eða meðalgöngu.

Gerir kærandi þá kröfu að ef líta megi svo á að hinar kærðu samþykktir feli í sér loforð um útgáfu byggingarleyfis þá verði þær felldar úr gildi.  Jafnframt gerði kærandi kröfu um að kveðinn yrði upp til bráðabirgða úrskurður um stöðvun framkvæmda þar til endanleg niðurstaða lægi fyrir í kærumálinu.  Féllst úrskurðarnefndin á þá kröfu með úrskurði uppkveðnum 29. nóvember 2007. 

Málavextir:  Á fundi skipulags- og mannvirkjanefndar Seltjarnarness hinn 6. apríl 2006 var tekin fyrir umsókn um leyfi til byggingar einbýlishúss á lóðinni að Nesbala 36, en lóðin hefur verið óbyggð allt frá því skipulag var gert fyrir umrætt svæði snemma árs 1979.  Umsókninni var synjað þar sem byggingin fór út fyrir byggingarreit. 

Á fundi skipulags- og mannvirkjanefndar 22. júní 2006 var lögð fram að nýju umsókn um leyfi til byggingar húss á lóðinni og var samþykkt að senda málið í grenndarkynningu.  Á fundi nefndarinnar 17. ágúst 2006 var umsóknin samþykkt þar sem engar athugasemdir höfðu borist við grenndarkynninguna og ákvörðunin staðfest í bæjarstjórn 23. ágúst 2006.

Í framhaldi af nánari hönnun hússins sendi lóðarhafi inn nýja umsókn þar sem óskað var eftir leyfi fyrir verulegri hækkun þess vegna breyttra hönnunarforsendna.  Var samþykkt að senda erindið í grenndarkynningu.  Athugasemdir bárust frá nágrönnum og var umsókninni hafnað á fundi skipulags- og mannvirkjanefndar 11. janúar 2007.  Aftur var send inn umsókn um breytingu á hæð væntanlegs húss og málið á ný sent í grenndarkynningu.  Enn bárust athugasemdir og var umsókninni hafnað á grundvelli þeirra.

Með bréfi, dags. 12. júní 2007, dró umboðsmaður lóðarhafa allar breytingartillögur vegna byggingar einbýlishúss á lóðinni nr. 36 við Nesbala til baka og fór þess á leit við skipulags- og mannvirkjanefnd að þær yrðu ekki lagðar fyrir bæjarstjórn til samþykktar eða synjunar.  Í bréfinu kom jafnframt fram að lóðarhafi hygðist óska byggingarleyfis á grundvelli samþykktar bæjarstjórnar á fundi hinn 23. ágúst 2006, sbr. 4. mgr. 43. gr. skipulags- og byggingarlaga nr. 73/1997.  Var erindi þetta tekið fyrir á fundi nefndarinnar 12. júlí 2007 og afgreitt með svohljóðandi bókun:  „Tekið fyrir að nýju erindi frá Ívari Erni Guðmundssyni arkitekti fh. Á….. varðandi umsókn hennar um byggingu einbýlishúss á lóðinni nr. 36 við Nesbala.  Skipulags- og mannvirkjanefndar (sic) vísar til samþykktar sinnar frá 17. ágúst 2006“.  Þessa afgreiðslu samþykkti bæjarstjórn Seltjarnarness á fundi sínum hinn 22. ágúst 2007.

Á aðaluppdráttum er áritun um samþykkt byggingarnefndar hinn 17. ágúst 2006.  Samkvæmt upplýsingum byggingarfulltrúa eru byggingarleyfisgjöld ógreidd en byggingarstjóri mun hafa skrifað sig á verkið hinn 19. júlí 2007 og iðnmeistarar verið tilkynntir hinn 15. nóvember 2007.

Málsrök kæranda: Kærandi telur að ef litið væri svo á að hinar kærðu samþykktir fælu í sér loforð um útgáfu byggingarleyfis þá beri að fella þær úr gildi og setja málið í grenndarkynningu.  Ekki hafi verið unnt að veita leyfið á grundvelli fyrri samþykktar frá árinu 2006 þar sem hún hafi verið fallin úr gildi samkvæmt 1. mgr. 45. gr. skipulags- og byggingarlaga nr. 73/1997.

Málsrök Seltjarnarnesbæjar: Af hálfu Seltjarnarnesbæjar er tekið fram að fyrir liggi deiliskipulag fyrir svæðið vestan Nesbala, ásamt byggingarskilmálum, sem samþykkt hafi verið í skipulagsnefnd 27. mars 1979 og í bæjarstjórn 12. apríl sama ár.  Ástæða þess að málið hafi verið sent í grenndarkynningu hafi verið sú að nýtingarhlutfall á lóðinni hafi verið nokkru hærra en byggingarskilmálar segi til um eða 0,375 í stað 0,3.  Þess beri að geta að Nesbali 36 sé síðasta óbyggða lóðin á svæðinu og sé nýtingarhlutfall byggðra lóða í hverfinu frá 0,29 – 0,35.  Grenndaráhrif hinnar umdeildu byggingar séu óveruleg.

Málsrök byggingarleyfishafa:  Af hálfu byggingarleyfishafa er því haldið fram að kærufrestur hafi verið liðinn er kæra í málinu hafi borist úrskurðarnefndinni.  Ljóst megi vera að kæranda hafi verið kunnugt um allar ákvarðanir sem teknar hafi verið í málinu fyrir 10. september 2007, enda séu allar ákvarðanir bæjaryfirvalda á Seltjarnarnesi birtar opinberlega á heimasíðu sveitarfélagsins.  Sé kæra í málinu því of seint fram komin og beri að vísa henni frá.  Verði ekki fallist á kröfu byggingarleyfishafa um frávísun sé kröfu kæranda um ógildingu mótmælt.  Ekkert hafi verið athugavert við meðferð málsins þegar hið umdeilda byggingarleyfi hafi verið veitt og hafi m.a. fullnægjandi grenndarkynning farið fram. 

Aðilar hafa fært fram ítarlegri rök fyrir máli sínu, en með hliðsjón af niðurstöðu málsins þykja ekki efni til að rekja þau frekar en úrskurðarnefndin hefur haft þau öll til hliðsjónar við úrlausn málsins.

Niðurstaða:  Í máli þessu er kærð afgreiðsla skipulags- og mannvirkjanefndar Seltjarnarness frá 12. júlí 2007 og samþykkt bæjarstjórnar Seltjarnarness frá 22. ágúst 2007 á erindi vegna umsóknar um leyfi til byggingar einbýlishúss að Nesbala 36.

Í bréfi kæranda til byggingarfulltrúans á  Seltjarnarnesi, dags. 12. september 2007, kemur fram að honum hafi daginn áður borist tilkynning byggingarfulltrúa, dags. 5. september 2007, um hinar kærðu afgreiðslur.  Verður við það að miða að viðtaka tilkynningarinnar marki upphaf kærufrests í málinu en ekki verður á það fallist að birting fundargerða á heimasíðu sveitarfélagsins hafi jafngilt opinberri birtingu eða tilkynningu gagnvart kæranda.  Var kærufrestur því ekki liðinn er kæran barst úrskurðarnefndinni hinn 10. október 2007.

Með þeim samþykktum sem kærðar eru í máli þessu var einungis svarað erindi kæranda þar sem fallið var frá áformum um breytingar á fyrirhugaðri byggingu frá því sem áður hafði verið heimilað með samþykkt bæjarstjórnar hinn 23. ágúst 2006.  Fólst hvorki í hinni kærðu bókun skipulags- og mannvirkjanefndar frá 12. júlí 2007 né í samþykkt bæjarstjórnar Seltjarnarness frá 22. ágúst 2007 ný ákvörðun um byggingarleyfi og verður því ekki litið á þessar afgreiðslur sem kæranlegar stjórnvaldsákvarðanir, enda var ekki með þeim bundinn endi á meðferð máls, sbr. 2. mgr. 26. gr. stjórnsýslulaga nr. 37/1993.

Ekki liggur fyrir að byggingarleyfi samkvæmt 1. mgr. 44. gr. skipulags- og byggingarlaga nr. 73/1997 hafi verið gefið út innan tímarka 5. mgr. sömu greinar.  Þó verður ekki í máli þessu tekin afstaða til þeirrar málsástæðu kæranda að samþykkt bæjarstjórnar frá 23. ágúst 2006 hafi verið fallin úr gildi er framkvæmdir hófust við bygginguna enda hefur engin kæranleg ákvörðun henni tengd verið borin undir úrskurðarnefndina.

Samkvæmt því sem að framan er rakið verða hinar kærðu samþykktir ekki bornar undir úrskurðarnefndina og verður málinu því vísað frá nefndinni.  Jafnframt falla niður réttaráhrif úrskurðar nefndarinnar frá 29. nóvember 2007 um stöðvun framkvæmda.

Úrskurðarorð:

Kærumáli þessu er vísað frá úrskurðarnefndinni.

 

__________________________
Hjalti Steinþórsson

__________________________         _________________________
           Ásgeir Magnússon                              Þorsteinn Þorsteinsson

135/2007 Nesbali

Með

Ár 2007, fimmtudaginn 29. nóvember, kom úrskurðarnefnd skipulags- og byggingarmála saman til fundar í húsnæði nefndarinnar að Skúlagötu 21 í Reykjavík.  Mættir voru Hjalti Steinþórsson forstöðumaður, Ásgeir Magnússon héraðsdómari og Þorsteinn Þorsteinsson byggingarverkfræðingur.

Fyrir var tekið mál nr. 135/2007, kæra á afgreiðslu skipulags- og mannvirkjanefndar Seltjarnarness frá 12. júlí 2007 og afgreiðslu bæjarstjórnar Seltjarnarness frá 22. ágúst 2007 á umsókn um leyfi til byggingar einbýlishúss að Nesbala 36.

Í málinu er nú kveðinn upp til bráðabirgða svofelldur

úrskurður
um kröfu kæranda um stöðvun framkvæmda:

Með bréfi til úrskurðarnefndar skipulags- og byggingarmála, dags. 10. október 2007, er barst nefndinni sama dag, kærir V, eigandi fasteignarinnar að Nesbala 48, Seltjarnarnesi, afgreiðslu skipulags- og mannvirkjanefndar Seltjarnarness frá 12. júlí 2007 og afgreiðslu bæjarstjórnar Seltjarnarness frá 22. ágúst 2007 á umsókn um leyfi til byggingar einbýlishúss að Nesbala 36.  Þá hafa úrskurðarnefndinni borist bréf tveggja nágranna kæranda, dags. 16. og 25. október 2007, þar sem tekið er undir sjónarmið hans en ekki verður litið á erindi þessi sem kærur eða meðalgöngu.

Gerir kærandi þá kröfu að hinar kærðu samþykktir verði felldar úr gildi ásamt því að kveðinn verði upp til bráðabirgða úrskurður um stöðvun framkvæmda þar til endanleg niðurstaða liggi fyrir í kærumálinu.  Er krafan um stöðvun framkvæmda nú tekin til úrskurðar. 

Málsatvik og rök:  Á fundi skipulags- og mannvirkjanefndar Seltjarnarness þann 6. apríl 2006 var tekin fyrir umsókn um leyfi til byggingar einbýlishúss á lóðinni að Nesbala 36, en lóðin hefur verið óbyggð allt frá því skipulag var gert fyrir umrætt svæði snemma árs 1979.  Umsókninni var synjað þar sem byggingin fór út fyrir byggingarreit. 

Á fundi skipulags- og mannvirkjanefndar 22. júní 2006 var lögð fram að nýju umsókn um leyfi til byggingar húss á lóðinni og var samþykkt að senda málið í grenndarkynningu.  Á fundi nefndarinnar 17. ágúst 2006 var umsóknin samþykkt þar sem engar athugasemdir höfðu borist við grenndarkynninguna og ákvörðunin staðfest í bæjarstjórn 23. ágúst 2006.

Í framhaldi af nánari hönnun hússins sendi lóðarhafi inn nýja umsókn þar sem óskað var eftir leyfi fyrir verulegri hækkun þess vegna breyttra hönnunarforsendna.  Var samþykkt að senda erindið í grenndarkynningu.  Athugasemdir bárust frá nágrönnum og var umsókninni hafnað á fundi skipulags- og mannvirkjanefndar 11. janúar 2007.  Aftur var send inn umsókn um breytingu á hæð væntanlegs húss og málið á ný sent í grenndarkynningu.  Enn bárust athugasemdir og var umsókninni hafnað á grundvelli þeirra.

Á fundi nefndarinnar 12. júlí 2007 var tekið fyrir erindi frá lóðarhafa þar sem tillögur að breytingum á húsinu að Nesbala 36 voru dregnar til baka.  Afgreiddi nefndin erindið með svohljóðandi bókun:  „Tekið fyrir að nýju erindi ………  Skipulags- og mannvirkjanefndar (sic) vísar til samþykktar sinnar frá 17. ágúst 2006“.  Þessa afgreiðslu staðfesti bæjarstjórn Seltjarnarness á fundi sínum hinn 22. ágúst 2007.

Á aðaluppdráttum er áritun um samþykkt byggingarnefndar hinn 17. ágúst 2006.  Samkvæmt upplýsingum byggingarfulltrúa eru byggingarleyfisgjöld ógreidd en byggingarstjóri mun hafa skrifað sig á verkið hinn 19. júlí 2007 og iðnmeistarar verið tilkynntir hinn 15. nóvember 2007.

Kærandi telur að ef litið væri svo á að hinar kærðu samþykktir fælu í sér loforð um útgáfu byggingarleyfis þá beri að fella þær úr gildi og setja málið í grenndarkynninu.  Ekki hafi verið unnt að veita leyfið á grundvelli fyrri samþykktar frá árinu 2006 þar sem hún hafi verið fallin úr gildi samkvæmt 1. mgr. 45. gr. skipulags- og byggingarlaga nr. 73/1997.

Af hálfu Seltjarnarnesbæjar er tekið fram að fyrir liggi deiliskipulag fyrir svæðið vestan Nesbala, ásamt byggingarskilmálum, sem samþykkt hafi verið í skipulagsnefnd 27. mars 1979 og í bæjarstjórn þann 12. apríl sama ár.  Ástæða þess að málið hafi verið sent í grenndarkynningu hafi verið sú að nýtingarhlutfall á lóðinni hafi verið nokkru hærra en byggingarskilmálar segi til um eða 0,375 í stað 0,3.  Þess beri að geta að Nesbali 36 sé síðasta óbyggða lóðin á svæðinu og sé nýtingarhlutfall byggðra lóða í hverfinu frá 0,29 – 0,35.  Grenndaráhrif hinnar umdeildu byggingar séu óveruleg og séu því ekki efni til að fallast á kröfu kæranda um stöðvun framkvæmda.

Af hálfu byggingarleyfishafa er því haldið fram að kærufrestur hafi verið liðinn er kæra í málinu hafi borist úrskurðarnefndinni.  Ljóst megi vera að kæranda hafi verið kunnugt um allar ákvarðanir sem teknar hafi verið í málinu fyrir 10. september 2007, enda séu allar ákvarðanir bæjaryfirvalda á Seltjarnarnesi birtar opinberlega á heimasíðu sveitarfélagsins.  Sé kæra í málinu því of seint fram komin og beri að vísa henni frá. 

Verði ekki fallist á kröfu byggingarleyfishafa um frávísun sé kröfu kæranda um stöðvun framkvæmda mótmælt.  Ekkert hafi verið athugavert við meðferð málsins þegar hið umdeilda byggingarleyfi hafi verið veitt og hafi m.a. fullnægjandi grenndarkynning farið fram. 

Aðilar hafa fært fram ítarlegri rök fyrir máli sínu sem ekki verða rakin frekar í þessum þætti málsins.

Niðurstaða:  Í bréfi kæranda til byggingarfulltrúa Seltjarnarness, dags. 12. september 2007, kemur fram að honum hafi daginn áður borist tilkynning byggingarfulltrúa, dags. 5. september 2007, um hinar kærðu afgreiðslur.  Verður við það að miða að viðtaka tilkynningarinnar marki upphaf kærufrests í málinu og var hann því ekki liðinn er kæran barst úrskurðarnefndinni hinn 10. október 2007. 

Áhöld eru um það hvort unnt hafi verið að leggja samþykkt bæjarstjórnar frá 23. ágúst 2006 til grundvallar við útgáfu umdeilds byggingarleyfis, sbr. 5. mgr. 44. gr. skipulags- og byggingarlaga nr. 73/1997.  Þá leikur verulegur vafi á um hvort framkvæmd og forsendur grenndarkynningar hafi fullnægt lagaskilyrðum sé til þess litið að deiliskipulag er talið vera í gildi fyrir umrætt svæði.  Verður af þessum sökum fallist á kröfu kæranda um að framkvæmdir verði stöðvaðar meðan kærumál þetta er til meðferðar fyrir úrskurðarnefndinni.

Úrskurðarorð:

Framkvæmdir, sem hafnar eru á lóðinni nr. 36 við Nesbala á Seltjarnarnesi, skulu stöðvaðar meðan kærumál þetta er til meðferðar fyrir úrskurðarnefndinni.

 

 

____________________________
Hjalti Steinþórsson

 

___________________________              ____________________________
Ásgeir Magnússon                                               Þorsteinn Þorsteinsson

148/2007 Gleráreyrar

Með

Ár 2007, föstudaginn 23. nóvember, kom úrskurðarnefnd skipulags- og byggingarmála saman til fundar í húsnæði nefndarinnar að Skúlagötu 21 í Reykjavík.  Mættir voru Hjalti Steinþórsson forstöðumaður, Ásgeir Magnússon héraðsdómari og Þorsteinn Þorsteinsson byggingarverkfræðingur. 

Fyrir var tekið mál nr. 148/2007, kæra á ákvörðun skipulags- og byggingarfulltrúa Akureyrarbæjar frá 25. júlí 2007 um að veita leyfi fyrir viðbyggingu við verslunarmiðstöðina Glerártorg á lóðinni nr. 1 við Gleráreyrar á Akureyri. 

Í málinu er nú kveðinn upp svofelldur

úrskurður: 

Með bréfi til úrskurðarnefndar skipulags- og byggingarmála, dags. 2. nóvember 2007, er barst nefndinni sama dag, kærir Hákon Stefánsson lögfr., f.h. Svefns og heilsu ehf., þá ákvörðun skipulags- og byggingarfulltrúa Akureyrarbæjar frá 25. júlí 2007 að veita leyfi fyrir viðbyggingu við verslunarmiðstöðina Glerártorg á lóðinni nr. 1 við Gleráreyrar.  Hin kærða ákvörðun var samþykkt í skipulagsnefnd bæjarins hinn 22. ágúst 2007 og staðfest í bæjarstjórn hinn 4. september sama ár. 

Gerir kærandi þá kröfu að hin kærða ákvörðun verði felld úr gildi.  Jafnframt var gerð krafa um stöðvun framkvæmda til bráðabirgða meðan málin væri til meðferðar fyrir úrskurðarnefndinni.  Þykja málsatvik nú nægjanlega upplýst til þess að taka kæruna til endanlegrar úrlausnar og verður því ekki tekin afstaða til framkominnar stöðvunarkröfu. 

Málavextir:  Í febrúarmánuði 2007 samþykkti bæjarstjórn Akureyrar breytt deiliskipulag fyrir Gleráreyrar 1-10 á Akureyri, sem er verksmiðjulóð sú sem Samband íslenskra samvinnufélaga hafði undir verksmiðjur sínar og nefndist í eldra skipulagi Dalsbraut 1.  Tók skipulagið gildi með auglýsingu í B-deild Stjórnartíðinda hinn 2. apríl sl.  Hefur kærandi máls þessa krafist ógildingar á nefndri skipulagsákvörðun í kæru til úrskurðarnefndarinnar með þeim rökum að skipulagsákvörðunin sé haldin ýmsum ógildingarannmörkum.  Var kröfu kæranda um ógildingu umræddrar skipulagsákvörðunar hafnað með úrskurði uppkveðnum hinn 21. nóvember 2007. 

Meðal fyrirhugaðra mannvirkja á umræddu skipulagssvæði er viðbygging við Glerártorg, Gleráreyrum 1, Akureyri.  Hinn 11. apríl 2007 veittu bæjaryfirvöld leyfi til jarðvegsskipta vegna hinna fyrirhuguðu framkvæmda á nefndri lóð.  Kærandi skaut þeirri leyfisveitingu til úrskurðarnefndarinnar sem vísaði kærumálinu frá sökum aðildarskorts með úrskurði uppkveðnum hinn 14. júní 2007.  Hinn 13. júní 2007 veitti skipulags- og byggingarfulltrúi Akureyrar leyfi fyrir útmælingu og gerð sökkla á umræddri lóð vegna fyrirhugaðrar viðbyggingar og skaut kærandi máls þessa þeirri ákvörðun til úrskurðarnefndarinnar.  Var því máli vísað frá með úrskurði uppkveðnum 22. ágúst 2007 þar sem heimilaðar framkvæmdir þóttu ekki snerta lögvarða hagsmuni kæranda með þeim hætti að hann ætti kæruaðild í málinu.  Skipulags- og byggingarfulltrúi veitti síðan leyfi fyrir umdeildri viðbyggingu við verslunarmiðstöðina að Geráreyrum 1 hinn 25. júlí 2007 og hefur kærandi skotið þeirri ákvörðun til úrskurðarnefndarinnar eins og að framan greinir. 

Málsrök kæranda:  Til stuðnings kröfu sinni vísar kærandi til þess að hin kærða ákvörðun byggi á deiliskipulagi sem hann telji ekki gilt að lögum og kærandi hafi skotið til úrskurðarnefndarinnar.  Sé vísað til þeirra sjónarmiða er komi fram í því kærumáli. 

Rétt sé að upplýsa að Akureyrarbær reki nú mál fyrir matsnefnd eignarnámsbóta í þeim tilgangi að taka eignarnámi Dalsbraut 1i, Akureyri, fastanr. 215-1370 og fastanr. 215-1373 (matshl. 040101), ásamt tilheyrandi lóðarréttindum.  Sú krafa eigi m.a. rætur að rekja til þess að syðri hluti lóðarinnar Dalsbraut 1i, að stærðinni 2.040 m², verði lagður til Gleráreyra 1, líkt og skýrt sé tekið fram í greinargerð og lóðaskipulagi núgildandi skipulags. 

Liggi því fyrir að 2.040 m² af lóðinni Gleráreyrar 1 í núgildandi skipulagi séu lóðarréttindi Dalsbrautar 1i skv. eldra skipulagi sem óumdeilt sé að kærandi njóti eignarréttinda yfir.  Kærandi hafi ekki gefið eftir eignarréttindi sín yfir umræddum 2.040 m² sem felldir hafi verið inn í lóðina Gleráreyrar 1.  Kærandi telji óheimilt að gefa út byggingarleyfi á lóð nema samþykki allra eigenda hlutaðeigandi lóðar liggi fyrir.  Kærandi sé ótvírætt sameigandi að lóðinni Gleráreyrar 1.  Þegar af þeirri ástæðu sé útgáfa hins kærða byggingarleyfis ólögmæt og því beri að fella það úr gildi.

Kærandi eigi lögvarða hagsmuni af því að fá skorið úr um gildi hins umdeilda byggingarleyfis.  Það varði byggingarframkvæmdir á lóð sem liggi að lóð kæranda og hluti af lóðarréttindum hans hafi verið færð undir þá lóð eins og fyrr sé rakið og án þess að kærandi hafi verið sviptur eignarrétti sínum á þeirri spildu.

Núgildandi deiliskipulag taki til lóðanna Gleráreyrar 1-10, þ.e. eitt skipulag sé fyrir svæði það sem mannvirki kæranda standi á og hin kærða ákvörðun heimili framkvæmdir á.  Kærandi telji að í lögum nr. 73/1997 sé byggt á því að eigendur mannvirkja innan sama deiliskipulagsreits hafi almennt lögvarða hagsmuni af framkvæmdum innan reitsins.  Þetta megi m.a. ráða af 7. mgr. 43. gr. laganna sem geri ráð fyrir að grenndarkynning fari fram séu gerðar óverulegar breytingar á deiliskipulagi. 

Kærandi hafi fengið upplýsingar um hina kærðu ákvörðun hinn 5. október 2007 í kjölfar fyrirspurnar þar um.  Áður hafi kærandi kært útgáfu bráðabirgðaleyfis fyrir sömu framkvæmd til úrskurðarnefndarinnar.  Telur kærandi að bæjaryfirvöldum hafi verið rétt og skylt að tilkynna honum um hinar kærðu ákvarðanir, þar sem hann hafi áður kært deiliskipulagið til úrskurðarnefndarinnar, sem og útgáfu bráðabirgðaleyfis er verið hafi undanfari þess byggingarleyfis sem nú sé til umfjöllunar.  Kærandi telji sig hafa mátt treysta því að nýtt byggingarleyfi yrði ekki veitt vegna umdeildra framkvæmda meðan hann hafi staðið í þeirri trú að kærumál hans vegna fyrrgreinds bráðabirgðaleyfis væri óútkljáð hjá úrskurðarnefndinni.  Telji kærandi því að kæra þessi sé fram komin innan kærufrests. 

Að öðru leyti skírskoti kærandi máli sínu til stuðnings til  ákvæða skipulags- og byggingarlaga nr. 73/1997 sem og ákvæða stjórnsýslulaga nr. 37/1993. 

Málsrök Akureyrarbæjar:  Akureyrarbær gerir kröfu um að kærumáli þessu verði vísað frá úrskurðarnefndinni en ella að kröfu um ógildingu hinnar kærðu ákvörðunar verði hafnað.

Í 8. gr. skipulags- og byggingarlaga nr. 73/1997 segi að frestur til að skjóta máli til úrskurðarnefndarinnar sé einn mánuður frá því að kæranda hafi orðið kunnugt, eða mátt vera kunnugt, um ákvörðun þá sem kæra eigi.  Sé um að ræða ákvarðanir sem sæti opinberri birtingu teljist kærufrestur frá birtingu ákvörðunar.

Tekið sé undir málsástæðu byggingarleyfishafa í athugasemdum hans til úrskurðarnefndarinnar, dags. 5. nóvember 2007, um að kærandi byggi ekki á því að honum hafi ekki mátt vera kunnugt um útgáfu umrædds byggingarleyfis, heldur því að borið hafi að birta honum útgáfu þess sérstaklega.  Bæjaryfirvöldum beri ekki skylda til að tilkynna öðrum en byggingarleyfisaðilum um útgáfu byggingarleyfis, sbr. 20. gr. stjórnsýslulaga nr. 37/1993, þar sem segi að eftir að stjórnvald hafi tekið ákvörðun skuli hún tilkynnt aðila máls nema það sé augljóslega óþarft.  Athygli sé vakin á því að fundargerðir skipulagsnefndar og bæjarstjórnar birtist samdægurs á heimasíðu Akureyrarbæjar.

Vísað sé til úrskurðar úrskurðarnefndarinnar nr. 69/2007, dags. 22. ágúst 2007, þar sem segi að kæruaðild einstaklinga að skipulagsákvörðun feli ekki sjálfkrafa í sér kæruaðild að ákvörðunum um mannvirkjagerð á tilteknum skipulagsreit. 

Í tölvupósti lögmanns kæranda til Akureyrarbæjar 4. október 2007 sé spurt hvort gefið hafi verið út byggingarleyfi á Gleráreyrum 1.  Þá segi að viðkomandi hafi kært einhverja bráðabirgðaheimild til byggingarframkvæmda á lóðinni og síðan hafi hann ekkert frétt af málinu.  Daginn eftir hafi Akureyrarbær upplýst lögmann kæranda um byggingarleyfið. 

Kæranda hafi mátt vera ljóst að eftir jarðvegsskipti og eftir að leyfi hafi verið gefið út fyrir útmælingu og sökklum yrði gefið út byggingarleyfi fyrir frekari framkvæmdum.  Kærandi reki verslun að Gleráreyrum 3 og hafi því mátt vera ljóst þegar uppbygging hófst að búið væri að gefa út byggingarleyfi.  Framkvæmdir hafi hafist strax eftir útgáfu byggingarleyfisins 4. september 2007 og hafi viðbyggingin risið hratt á fyrstu dögunum. 

Þá vísi Akureyrarbær til 3. gr. upplýsingalaga nr. 50/1996 þar sem segi að stjórnvöldum sé skylt, sé þess óskað, að veita almenningi aðgang að fyrirliggjandi gögnum sem varði tiltekið mál með þeim takmörkunum sem greini í 4.–6. gr. laganna.  Það sé meginregla að þegar farið sé fram á upplýsingar þá skuli óska þess sérstaklega og bréflega.  Ekki sé hins vegar hægt að fara fyrirfram fram á öll gögn sem eigi eftir að koma í tiltekið mál eða sem gefin verði út í tilteknu máli.  Kærandi hafi því ekki getað búist við því að Akureyrarbær upplýsti hann í hvert sinn sem gefið yrði út byggingarleyfi á Gleráreyrum 1.  Kæranda hafi hins vegar borið að gæta hagsmuna sinna, enda hafi Akureyrarbær, sem stjórnvald, ríkar skyldur til upplýsingagjafar ef eftir henni sé leitað. 

Telja verði að sá mánaðarfrestur sem kærandi hafi haft til að kæra byggingarleyfið hafi verið liðinn þegar kæra var lögð fram.  Um það leyti sem kærandi hafi óskað eftir upplýsingum hvort búið væri að gefa út byggingarleyfi hafi verið búið að steypa upp allan norðurvegg viðbyggingarinnar, sem snúi að verslun kæranda, ásamt öllum vesturveggnum og ca. 40% af suðurvegg viðbyggingarinnar.  Einnig hafi verið byrjað á uppsetningu þaks.  Kærandi hafi hins vegar ekki kært byggingarleyfið fyrr en 2. nóvember 2007. 

Þá sé frávísunarkrafa bæjarins studd þeim rökum að kærandi hafi ekki sýnt fram á að kröfur sem hann hafi uppi í kæru varði lögmæta hagsmuni hans.  Í kæru sé ekki gerð grein fyrir því á hvaða grunni kærandi telji sig hafa af því lögvarða hagsmuni að úrskurður gangi um kæru hans, s.s. vegna grenndaráhrifa.  Hann telji sig enn vera lóðarleiguhafa að því svæði sem umdeilt byggingarleyfi taki til, á grundvelli eldra skipulags, þar sem ekki hafi tekist samkomulag um bætur fyrir lóðarleiguréttindi sem fallið hafi til Gleráreyrar 1, sem áður hafi talist til Dalsbrautar 1i.  Akureyrarbær vísi til deiliskipulags sem tekið hafi gildi 2. apríl 2007.  Þó enn sé óútkljáður ágreiningur um bætur fyrir skerðingu á lóðarréttindum til handa kæranda á grundvelli 33. gr. skipulags- og byggingarlaga nr. 73/1997 hafi deiliskipulagið með sinni lóðaafmörkun þegar tekið gildi.  Vakin sé athygli á því að þótt kærandi missi lóðarréttindi á baklóð fái hann stærri og verðmætari lóð fyrir framan verslun sína samkvæmt nefndu deiliskipulagi. 

Þar sem ekki hafi tekist samningar með aðilum um bætur hafi verið nauðsynlegt að fara fram á það við matsnefnd eignarnámsbóta að bætur verði metnar, m.a. fyrir lóðarskerðingu. 

Deiliskipulag svæðisins fjalli fyrst og fremst um lóðina Gleráreyrar 1 þar sem uppbygging eigi sér stað og um byggingu verslunarhúsnæðis á þeirri lóð sem umþrætt byggingarleyfi heimili.  Þær kröfur og athugasemdir sem kærandi hafi uppi í málinu varði með engu móti hagsmuni hans sem lóðarhafa og fasteignareiganda að Gleráreyrum 3. 

Hvað efnishlið máls varði bendi bæjaryfirvöld á að hið kærða byggingarleyfi eigi stoð í gildu deiliskipulagi fyrir Gleráreyrar 1-10.  Skipulagið sé hvorki haldið form- né efnisgöllum.  Kærandi hafi ekki sýnt fram á að hagsmunum hans sem fasteignareiganda á svæðinu sé raskað með þeim hætti að leiða eigi til ógildingar byggingarleyfisins. 

Með vísan til ferils málsins, sbr. úrskurð úrskurðarnefndarinnar vegna kæru á leyfi til jarðvegsskipta, dags. 14. júní 2007, og úrskurðar vegna kæru á leyfi til útmælingar og gerðar sökkla á lóðinni, dags. 22. ágúst 2007, þar sem báðum málum hafi verið vísað frá vegna aðildarskorts og skorts á lögvörðum hagsmunum, telji Akureyrarbær að gera verði mjög miklar kröfur til þess að í húfi séu verulegir einstaklegir lögvarða hagsmunir svo til álita komi að verða við ógildingarkröfu í máli þessu.  Sér í lagi eigi þetta við þar sem framkvæmdir séu þegar komnar á það stig að byggingin verði fokheld í byrjun desember nk. og kærandi hafi getað kært veitingu leyfisins strax í byrjun eða um miðjan september sl.

Andmæli byggingarleyfishafa:  Af hálfu byggingarleyfishafa er skírskotað til 8. gr. skipulags- og byggingarlaga um kærufrest.  Kærandi byggi málatilbúnað sinn ekki á því að ágallar hafi verið á hinu kærða leyfi, eða honum hafi ekki mátt vera kunnugt um útgáfu þess, heldur að borið hafi að birta honum útgáfu byggingarleyfisins sérstaklega.  Úrskurðarnefndina bresti því lagaheimild til þess að úrskurða efnislega um mál er berist að liðnum kærufresti. 

Bent sé á að hvorki hafi nýbygging verið reist né samþykkt innan lóðarmarka Dalsbrautar 1i eins og þó mætti ráða af kæru.  Þá beri að hafa í huga að nefnd lóð sé leigulóð en ekki eignarlóð.  Í eignarskiptayfirlýsingu fyrir Dalsbraut 1i frá árinu 1989 komi fram að lóðin sé 3.331,3 m² en sú eignarskiptayfirlýsing sé eina skjalið yfir stærð og staðsetningu lóða að Dalsbraut 1 með hliðsjón af niðurstöðu Hæstaréttar í málinu nr. 360/2006.  Eigendur eigna á lóðinni Dalsbraut 1i hafi komið sér saman um að skipta lóðinni upp í tvo sérafnotafleti þannig að norðurhluti lóðar skuli tilheyra matshluta 0101 en suðurhluti skuli tilheyra matshluta 0102.  Kærandi hafi ekki hirt um að taka þetta fram í málatilbúnaði sínum. 

Athugasemdir kæranda við umsögn Akureyrarbæjar og andmæli byggingarleyfishafa:  Kærandi telur að kæra hafi borist innan kærufrests enda hafi honum fyrst orðið kunnugt um útgáfu hins kærða byggingarleyfis 5. október 2007.  Fullyrðingar þess efnis að kæranda hafi mátt vera kunnugt um útgáfu byggingarleyfisins fyrr sé mótmælt.  Framkvæmdir að Gleráreyrum 1 hafi staðið allt frá því í október/nóvember 2006 er byrjað hafi verið á niðurrifi mannvirkja á svæðinu.  Erfitt sé fyrir kæranda að vita hvaða framkvæmdir hafi byggst á hvaða leyfum og þá sé erfitt að fylgjast með svo umfangsmiklum framkvæmdum sem staðið hafi yfir í langan tíma.  Mannvirki hafi verið rifin, jarðvegur grafinn upp, steyptir grunnar o.fl.  Kærandi fallist ekki á það að hann hafi mátt gera sér grein fyrir því að byggingarleyfi hafi verið gefið út í september sl. í ljósi þess að hann hafi ekki getað gert sér grein fyrir hvenær ein leyfisskyld framkvæmd byrji eða ljúki og hvenær önnur taki við. 

Málatilbúnaður Akureyrarbæjar þess efnis að kærandi hafi ekki lögvarða hagsmuni í málinu virðist byggður á misskilningi.  Óumdeilt sé að lóðin Gleráreyrar 1 skv. gildandi skipulagi sé að hluta í eigu kæranda en 2.040 m² hluti hennar hafi áður tilheyrt lóð í eigu kæranda að Dalsbraut 1i sem nú sé Gleráreyrar 3.  Bæjaryfirvöld virðist hins vegar standa í þeirri trú að breyting á deiliskipulaginu sem slík hafi sjálfkrafa svipt kæranda eignarrétti að áðurgreindum hluta lóðaréttinda hans sem felldur hafi verið undir Gleráreyrar 1.  Kærandi telji þennan málatilbúnað ekki fá stoð í gildandi rétti enda liggi fyrir krafa bæjaryfirvalda hjá matsnefnd eignarnámsbóta um eignarnám á umræddum fasteignaréttindum kæranda. 

Sú staðreynd að Gleráreyrar 1 sé í sameign kæranda og fleiri aðila hafi m.a. þau áhrif að bæjaryfirvöldum hafi borið að tilkynna kæranda um veitingu umdeilds byggingarleyfis, m.a. með hliðsjón af 20. gr. stjórnsýslulaga, en óheimilt sé að gefa út leyfi á lóð án samþykkis allra eigenda.  Með vísan til þessa hafi kæra borist innan kærufrests þar sem kærði hafi ekki sinnt ekki lögboðinni skyldu fyrr en 5. október sl. er hann hafi tilkynnt um úrlausn málsins.  Þá fyrst hafi kærufrestur byrjað að líða. 

Kærandi mótmælir því að framkvæmdaraðili geti áskilið sér rétt til að koma að sjónarmiðum er byggi á efnisþætti málsins.  Slíkt fari í bága við reglur er gildi um starfsheimildir úrskurðarnefndarinnar.  Þannig sé ekki gert ráð fyrir því að úrskurðarnefndin taki fyrst afstöðu til formhliðar máls og gefi aðilum síðar kost á því að gera athugasemdir við efnisþátt þess, sé kröfu ekki vísað frá.  Slíkan áskilnað beri því að virða að vettugi. 

Málsaðilar hafa fært fram frekari rök fyrir máli sínu sem ekki verða rakin hér en úrskurðarnefndin hefur haft þau til hliðsjónar við úrlausn málsins.

Niðurstaða:  Af hálfu Akureyrarbæjar og byggingarleyfishafa hefur verið gerð krafa um frávísun málsins.  Er sú krafa byggð á því að kærandi eigi ekki lögvarinna hagsmuna að gæta og að kæra hafi borist að liðnum kærufresti. 

Hið kærða byggingarleyfi heimilar að reist verði viðbygging við verslunarmiðstöð í næsta nágrenni við fasteign kæranda á lóð sem kærandi telur sig eiga hlutdeild í.  Í ljósi þessa þykir kærandi eiga lögvarinna hagsmuna að gæta í máli þessu. 

Framkvæmdir við niðurrif og jarðvegsvinnu hafa staðið um nokkurt skeið á umræddu svæði og skaut kærandi leyfum fyrir þessum framkvæmdum til úrskurðarnefndarinnar á sínum tíma, m.a. leyfi fyrir jarðvegsskiptum og gerð sökkla á lóðinni að Gleráreyrum 1.  Sveitarstjórn staðfesti veitingu hins kærða byggingarleyfis hinn 4. september 2007 en yfirlit um úttektir vegna framkvæmdanna á fyrrnefndri lóð ber með sér að þær hafi byrjað nokkru áður.  Þá liggur fyrir að viðræður stóðu yfir milli kæranda og bæjaryfirvalda í septembermánuði sl. um bætur fyrir þau lóðarréttindi kæranda sem færð voru undir Gleráreyrar 1 með deiliskipulagsbreytingu svæðisins.

Fallast má á það með kæranda að hann hafi ekki mátt vænta þess að byggingarleyfi fyrir viðbyggingu á umræddri lóð yrði veitt án vitundar hans þegar litið er til þess að hluti lóðar kæranda að Gleráreyrum 3 hafði verið lagður undir Gleráreyrar 1 með skipulagsákvörðun.  Með hliðsjón af því og greindri forsögu og framvindu framkvæmda á svæðinu verður ekki með vissu ráðið að kæranda hafi mátt vera ljóst að umþrætt leyfi hefði verið veitt fyrr en fyrirspurn hans var svarað hinn 5. október 2007.  Verður því, eins og hér stendur sérstaklega á, við það miðað að kærufrestur hafi ekki byrjað að líða fyrr en þann dag.  Telst kæra í máli þessu þar af leiðandi hafa borist innan kærufrests.

 Af framangreindum ástæðum verður ekki fallist á frávísunarkröfu málsins.

Í gr. 3.4 í greinargerð og skipulagsskilmálum með deiliskipulagsbreytingu þeirri, er gerð var fyrir umrætt svæði og tók gildi hinn 2. apríl 2007, kemur fram að 2.040 m² spilda úr suðurhluta lóðarinnar, er nefnd var Dalsbraut 1i fyrir skipulagsbreytinguna, er færð undir Gleráreyrar 1.  Af gögnum málsins verður ráðið að kærandi eigi óbein eignarréttindi sem lóðarhafi að Dalsbraut 1i, að minnsta kosti að hluta til.  Hefur Akureyrarbær nú krafist eignarnáms yfir fasteignarréttindum kæranda til þess að hrinda lóðaskipulagi fyrrgreindrar deiliskipulagsbreytingar í framkvæmd með stoð í 32. gr. skipulags- og byggingarlaga nr. 73/1997.  Jafnframt hafa bæjaryfirvöld krafist þess, með stoð í 14. gr. laga nr. 11/1973 um framkvæmd eignarnáms, að matsnefnd eignarnámsbóta heimili Akureyrarbæ að taka umráð þeirra fasteignaréttinda sem um ræðir en sú beiðni mun enn ekki hafa hlotið afgreiðslu.

Gildistaka skipulags leiðir ekki sjálfkrafa til yfirfærslu eignarréttinda þótt í skipulaginu felist áform um aðilaskipti að slíkum réttindum heldur þarf eignarnám eða heimild matsnefndar eignarnámsbóta til að ná fram breyttum umráðum þeirra.  Átti kærandi því óbein eignarréttindi að hluta þeirrar lóðar að Gleráreyrum 1 er mörkuð hafði verið í breyttu deilskipulagi svæðisins er sveitarstjórn samþykkti veitingu hins kærða byggingarleyfis fyrir viðbyggingu á lóðinni hinn 4. september 2007, enda hafði kærandi ekki gefið þau eftir eða misst þau með öðrum hætti.  Eru þessi réttindi enn á forræði hans.  Myndi ákvæði í eignaskiptayfirlýsingu um skiptingu lóðar í sérafnotafleti engu breyta hér um enda fæli slíkt ákvæði ekki í sér breytt eignarráð lóðarréttinda.

Í 4. mgr. 43. gr. skipulags- og byggingarlaga er gert að skilyrði fyrir veitingu byggingarleyfis að samþykki sameigenda liggi fyrir sé um sameign að ræða.  Í ljósi aðstæðna verður að telja að kærandi hafi haft réttarstöðu sameiganda að umræddri lóð og hafi því borið að leita samþykkis hans áður en hin kærða ákvörðun var tekin.   Þar sem þessa var ekki gætt verður hið kærða byggingarleyfi fellt úr gildi með vísan til fyrrgreindar 4. mgr. 43. gr. skipulags- og byggingarlaga.

Úrskurðarorð:

Felld er úr gildi ákvörðun skipulags- og byggingarfulltrúa Akureyrarbæjar frá 25. júlí 2007, sem samþykkt var í skipulagsnefnd 22. ágúst 2007 og staðfest í bæjarstjórn 4. september sama ár, um að veita leyfi fyrir viðbyggingu við verslunarmiðstöðina Glerártorg á lóðinni nr. 1 við Gleráreyrar.

 

___________________________
Hjalti Steinþórsson

 

__________________________     ________________________
     Ásgeir Magnússon                             Þorsteinn Þorsteinsson