Skip to main content
Úrskurðarnefnd umhverfis- og auðlindamála

127/2007 Ánanaust

Með

Ár 2007, föstudaginn 14. desember, kom úrskurðarnefnd skipulags- og byggingarmála saman til fundar í húsnæði nefndarinnar að Skúlagötu 21 í Reykjavík.  Mættir voru Hjalti Steinþórsson forstöðumaður, Þorsteinn Þorsteinsson byggingarverkfræðingur og Ásgeir Magnússon héraðsdómari. 

Fyrir var tekið mál nr. 127/2007, kæra á ákvörðun skipulagsráðs Reykjavíkur frá 20. júní 2007 um að samþykkja veitingu framkvæmdaleyfis fyrir allt að þriggja hektara landfyllingu út frá Ánanaustum i Reykjavík með efni úr grunni bílastæðahúss á byggingarsvæði við Geirsgötu.

Í málinu er nú kveðinn upp svofelldur

úrskurður: 

Með bréfi til úrskurðarnefndar skipulags- og byggingarmála, dags. 28. september 2007, er barst nefndinni hinn 1. október sama ár, kærir S, Vesturgötu 73, Reykjavík, formaður húsfélagsins að Vesturgötu 69-75, f.h. íbúa og húsfélagsins að Vesturgötu 69-75, þá ákvörðun skipulagsráðs Reykjavíkur frá 20. júní 2007 að samþykkja veitingu framkvæmdaleyfis fyrir allt að þriggja hektara landfyllingu út frá Ánanaustum í Reykjavík, með efni úr grunni bílastæðahúss á byggingarsvæði við Geirsgötu. 

Í málinu liggur ekki fyrir umboð íbúa að Vesturgötu 69-75 til að kæra umdeilda ákvörðun til úrskurðarnefndarinnar og verður því litið svo á að aðild málsins sé á hendi fyrrgreinds formanns húsfélags greindrar fasteignar. 

Gerir kærandi þá kröfu að hin kærða ákvörðun verði felld úr gildi og að úrskurðað verði til bráðabirgða um stöðvun framkvæmda á meðan málið er til meðferðar hjá úrskurðarnefndinni.  Reykjavíkurborg hefur tilkynnt að útgáfu framkvæmdaleyfis vegna landfyllingarinnar hafi verið frestað vegna kærumáls þessa og hefur því ekki verið þörf á að taka afstöðu til stöðvunarkröfunnar.  Þykir málið nú nægjanlega upplýst til þess að taka það til endanlegs úrskurðar. 

Málsatvik og rök:  Hinn 13. júní 2007 var lagt fram á fundi skipulagsráðs Reykjavíkurborgar bréf aðstoðarsviðsstjóra framkvæmdasviðs borgarinnar, dags. 10. júní 2007, þar sem óskað var eftir framkvæmdaleyfi til að koma fyrir út frá Ánanaustum allt að þriggja hektara landfyllingu með efni úr grunni bílastæðahúss á byggingarsvæði við Geirsgötu.  Var afgreiðslu erindisins frestað en það hlaut síðan samþykki ráðsins á fundi hinn 20. júní 2007.  Skaut kærandi þessari ákvörðun til úrskurðarnefndarinnar eins og að framan greinir. 

Bendir kærandi á að fyrirhuguð landfylling sé ekki í samræmi við gildandi aðalskipulag Reykjavíkur, en þar sé gert ráð fyrir heildarskipulagi vegna fyrirhugaðrar landfyllingar á svæðinu þar sem stærð hennar og afmörkun verði endurskoðuð í samráði við íbúa á nærliggjandi svæði.  Jafnframt sé í aðalskipulaginu tekið fram að áður en framkvæmdir hefjist við landfyllinguna muni fara fram mat á umhverfisáhrifum framkvæmdarinnar.  Hvorki hafi verið haft samráð við íbúa svæðisins varðandi umdeilda framkvæmd né hafi farið fram umhverfismat vegna hennar.  Íbúar hafi mátt ætla að ekki yrði ráðist í landfyllingu á umræddu svæði fyrr en eftir árið 2012 í samræmi við gildandi aðalskipulag en ekkert liggi fyrir um landnotkun á fyllingunni.  Fyrirhuguð framkvæmd muni skapa íbúum óþægindi og rýra verðmæti eigna þeirra. 

Af hálfu Reykjavíkurborgar er þess krafist að hin kærða leyfisveiting verði staðfest.  Skírskotað sé til þess að ástæða fyrir umsókn um framkvæmdaleyfi vegna landfyllingar við Ánanaust sé sú staðreynd að mikið efni komi upp úr grunni vegna byggingar tónlistarhúss við Geirsgötu og ef litið sé til umhverfisáhrifa verði að telja þetta hagkvæmustu lausnina við að losna við efnið jafnframt því að leyst yrði vandamál vegna ágangs sjávar við Ánanaust.  Efnið sem um ræði sé gömul landfylling sem sjór hafi leikið um í áraraðir, en sjávarfalla hafi gætt langt inn í hana. 

Samkvæmt gildandi aðalskipulagi sé gert ráð fyrir um 35 hektara landfyllingu við Ánanaust.  Skilgreind landnotkun á fyllingunni sé blönduð byggð og í fyrstu töflu í greinargerð I í skipulaginu segi að þessi uppbygging verði á tímabilinu 2012 til 2024.  Í neðanmálsgrein í sömu töflu segi enn fremur:  „Meginhluti uppbyggingar viðkomandi svæðis fari fram á tilgreindu tímabili. Nauðsynlegur undirbúningur vegna uppbyggingar á einstökum svæðum, s.s. landfyllingar, getur hafist mun fyrr. Gert er ráð fyrir að landfylling fyrir framhaldsskóla við Ánanaust verði gerð fyrir 2012.“  Fyrirhuguð framkvæmd fari því ekki í bága við aðalskipulag.  Heildarskipulag svæðisins verði unnið í samráði við íbúa og umhverfismat framkvæmt áður en til uppbyggingar komi á væntanlegri landfyllingu samkvæmt gildandi aðalskipulagi.  Hin heimilaða þriggja hektara landfylling sé ekki tilkynningarskyld eða matsskyld samkvæmt lögum um mat á umhverfisáhrifum. 

Um sé að ræða afturkræfa framkvæmd en ekki verði ráðist í frekari landfyllingu á svæðinu eða framkvæmdir fyrr en að uppfylltum skilyrðum aðalskipulags Reykjavíkurborgar varðandi fyrirhugaða 35 hektara landfyllingu á svæðinu.

Niðurstaða:  Hin kærða ákvörðun heimilar allt að þriggja hektara landfyllingu við Ánanaust á svæði þar sem Aðalskipulag Reykjavíkur 2001-2024 gerir ráð fyrir um 35 hektara landfyllingu.  Ekki eru heimilaðar byggingar á umræddri fyllingu og mun hún vera staðsett þar sem fyrirhugaðar hafa verið framkvæmdir vegna ágangs sjávar. 

Að stjórnsýslurétti er það skilyrði aðildar að kærumáli að kærandi eigi einstaklegra og verulegra lögvarinna hagsmuna að gæta vegna kærðrar ákvörðunar eða að kæruaðild sé samkvæmt beinni lagastoð.  Með hliðsjón af aðstæðum og eins og atvikum er háttað þykir umdeild framkvæmd ekki þess eðlis að hún snerti grenndarhagsmuni eða aðra einstaklega lögvarða hagsmuni kæranda með þeim hætti að hann teljist eiga kæruaðild í máli þessu.  Verður kærumáli þessu af þeim sökum vísað frá úrskurðarnefndinni.

Úrskurðarorð:

Kærumáli þessu er vísað frá úrskurðarnefndinni.

 

___________________________
Hjalti Steinþórsson

 

 

_____________________________                  ______________________________
Ásgeir Magnússon                                          Þorsteinn Þorsteinsson

135/2007 Nesbali

Með

Ár 2007, þriðjudaginn 11. desember, kom úrskurðarnefnd skipulags- og byggingarmála saman til fundar í húsnæði nefndarinnar að Skúlagötu 21 í Reykjavík.  Mættir voru Hjalti Steinþórsson forstöðumaður, Ásgeir Magnússon héraðsdómari og Þorsteinn Þorsteinsson byggingarverkfræðingur.

Fyrir var tekið mál nr. 135/2007, kæra á afgreiðslu skipulags- og mannvirkjanefndar Seltjarnarness frá 12. júlí 2007 og afgreiðslu bæjarstjórnar Seltjarnarness frá 22. ágúst 2007 á erindi vegna umsóknar um leyfi til byggingar einbýlishúss að Nesbala 36.

Í málinu er nú kveðinn upp svofelldur

úrskurður:

Með bréfi til úrskurðarnefndar skipulags- og byggingarmála, dags. 10. október 2007, er barst nefndinni sama dag, kærir V, eigandi fasteignarinnar að Nesbala 48, Seltjarnarnesi, afgreiðslu skipulags- og mannvirkjanefndar Seltjarnarness frá 12. júlí 2007 og afgreiðslu bæjarstjórnar Seltjarnarness frá 22. ágúst 2007 á erindi vegna umsóknar um leyfi til byggingar einbýlishúss að Nesbala 36.  Þá hafa úrskurðarnefndinni borist bréf tveggja nágranna kæranda, dags. 16. og 25. október 2007, þar sem tekið er undir sjónarmið hans en ekki verður litið á erindi þessi sem kærur eða meðalgöngu.

Gerir kærandi þá kröfu að ef líta megi svo á að hinar kærðu samþykktir feli í sér loforð um útgáfu byggingarleyfis þá verði þær felldar úr gildi.  Jafnframt gerði kærandi kröfu um að kveðinn yrði upp til bráðabirgða úrskurður um stöðvun framkvæmda þar til endanleg niðurstaða lægi fyrir í kærumálinu.  Féllst úrskurðarnefndin á þá kröfu með úrskurði uppkveðnum 29. nóvember 2007. 

Málavextir:  Á fundi skipulags- og mannvirkjanefndar Seltjarnarness hinn 6. apríl 2006 var tekin fyrir umsókn um leyfi til byggingar einbýlishúss á lóðinni að Nesbala 36, en lóðin hefur verið óbyggð allt frá því skipulag var gert fyrir umrætt svæði snemma árs 1979.  Umsókninni var synjað þar sem byggingin fór út fyrir byggingarreit. 

Á fundi skipulags- og mannvirkjanefndar 22. júní 2006 var lögð fram að nýju umsókn um leyfi til byggingar húss á lóðinni og var samþykkt að senda málið í grenndarkynningu.  Á fundi nefndarinnar 17. ágúst 2006 var umsóknin samþykkt þar sem engar athugasemdir höfðu borist við grenndarkynninguna og ákvörðunin staðfest í bæjarstjórn 23. ágúst 2006.

Í framhaldi af nánari hönnun hússins sendi lóðarhafi inn nýja umsókn þar sem óskað var eftir leyfi fyrir verulegri hækkun þess vegna breyttra hönnunarforsendna.  Var samþykkt að senda erindið í grenndarkynningu.  Athugasemdir bárust frá nágrönnum og var umsókninni hafnað á fundi skipulags- og mannvirkjanefndar 11. janúar 2007.  Aftur var send inn umsókn um breytingu á hæð væntanlegs húss og málið á ný sent í grenndarkynningu.  Enn bárust athugasemdir og var umsókninni hafnað á grundvelli þeirra.

Með bréfi, dags. 12. júní 2007, dró umboðsmaður lóðarhafa allar breytingartillögur vegna byggingar einbýlishúss á lóðinni nr. 36 við Nesbala til baka og fór þess á leit við skipulags- og mannvirkjanefnd að þær yrðu ekki lagðar fyrir bæjarstjórn til samþykktar eða synjunar.  Í bréfinu kom jafnframt fram að lóðarhafi hygðist óska byggingarleyfis á grundvelli samþykktar bæjarstjórnar á fundi hinn 23. ágúst 2006, sbr. 4. mgr. 43. gr. skipulags- og byggingarlaga nr. 73/1997.  Var erindi þetta tekið fyrir á fundi nefndarinnar 12. júlí 2007 og afgreitt með svohljóðandi bókun:  „Tekið fyrir að nýju erindi frá Ívari Erni Guðmundssyni arkitekti fh. Á….. varðandi umsókn hennar um byggingu einbýlishúss á lóðinni nr. 36 við Nesbala.  Skipulags- og mannvirkjanefndar (sic) vísar til samþykktar sinnar frá 17. ágúst 2006“.  Þessa afgreiðslu samþykkti bæjarstjórn Seltjarnarness á fundi sínum hinn 22. ágúst 2007.

Á aðaluppdráttum er áritun um samþykkt byggingarnefndar hinn 17. ágúst 2006.  Samkvæmt upplýsingum byggingarfulltrúa eru byggingarleyfisgjöld ógreidd en byggingarstjóri mun hafa skrifað sig á verkið hinn 19. júlí 2007 og iðnmeistarar verið tilkynntir hinn 15. nóvember 2007.

Málsrök kæranda: Kærandi telur að ef litið væri svo á að hinar kærðu samþykktir fælu í sér loforð um útgáfu byggingarleyfis þá beri að fella þær úr gildi og setja málið í grenndarkynningu.  Ekki hafi verið unnt að veita leyfið á grundvelli fyrri samþykktar frá árinu 2006 þar sem hún hafi verið fallin úr gildi samkvæmt 1. mgr. 45. gr. skipulags- og byggingarlaga nr. 73/1997.

Málsrök Seltjarnarnesbæjar: Af hálfu Seltjarnarnesbæjar er tekið fram að fyrir liggi deiliskipulag fyrir svæðið vestan Nesbala, ásamt byggingarskilmálum, sem samþykkt hafi verið í skipulagsnefnd 27. mars 1979 og í bæjarstjórn 12. apríl sama ár.  Ástæða þess að málið hafi verið sent í grenndarkynningu hafi verið sú að nýtingarhlutfall á lóðinni hafi verið nokkru hærra en byggingarskilmálar segi til um eða 0,375 í stað 0,3.  Þess beri að geta að Nesbali 36 sé síðasta óbyggða lóðin á svæðinu og sé nýtingarhlutfall byggðra lóða í hverfinu frá 0,29 – 0,35.  Grenndaráhrif hinnar umdeildu byggingar séu óveruleg.

Málsrök byggingarleyfishafa:  Af hálfu byggingarleyfishafa er því haldið fram að kærufrestur hafi verið liðinn er kæra í málinu hafi borist úrskurðarnefndinni.  Ljóst megi vera að kæranda hafi verið kunnugt um allar ákvarðanir sem teknar hafi verið í málinu fyrir 10. september 2007, enda séu allar ákvarðanir bæjaryfirvalda á Seltjarnarnesi birtar opinberlega á heimasíðu sveitarfélagsins.  Sé kæra í málinu því of seint fram komin og beri að vísa henni frá.  Verði ekki fallist á kröfu byggingarleyfishafa um frávísun sé kröfu kæranda um ógildingu mótmælt.  Ekkert hafi verið athugavert við meðferð málsins þegar hið umdeilda byggingarleyfi hafi verið veitt og hafi m.a. fullnægjandi grenndarkynning farið fram. 

Aðilar hafa fært fram ítarlegri rök fyrir máli sínu, en með hliðsjón af niðurstöðu málsins þykja ekki efni til að rekja þau frekar en úrskurðarnefndin hefur haft þau öll til hliðsjónar við úrlausn málsins.

Niðurstaða:  Í máli þessu er kærð afgreiðsla skipulags- og mannvirkjanefndar Seltjarnarness frá 12. júlí 2007 og samþykkt bæjarstjórnar Seltjarnarness frá 22. ágúst 2007 á erindi vegna umsóknar um leyfi til byggingar einbýlishúss að Nesbala 36.

Í bréfi kæranda til byggingarfulltrúans á  Seltjarnarnesi, dags. 12. september 2007, kemur fram að honum hafi daginn áður borist tilkynning byggingarfulltrúa, dags. 5. september 2007, um hinar kærðu afgreiðslur.  Verður við það að miða að viðtaka tilkynningarinnar marki upphaf kærufrests í málinu en ekki verður á það fallist að birting fundargerða á heimasíðu sveitarfélagsins hafi jafngilt opinberri birtingu eða tilkynningu gagnvart kæranda.  Var kærufrestur því ekki liðinn er kæran barst úrskurðarnefndinni hinn 10. október 2007.

Með þeim samþykktum sem kærðar eru í máli þessu var einungis svarað erindi kæranda þar sem fallið var frá áformum um breytingar á fyrirhugaðri byggingu frá því sem áður hafði verið heimilað með samþykkt bæjarstjórnar hinn 23. ágúst 2006.  Fólst hvorki í hinni kærðu bókun skipulags- og mannvirkjanefndar frá 12. júlí 2007 né í samþykkt bæjarstjórnar Seltjarnarness frá 22. ágúst 2007 ný ákvörðun um byggingarleyfi og verður því ekki litið á þessar afgreiðslur sem kæranlegar stjórnvaldsákvarðanir, enda var ekki með þeim bundinn endi á meðferð máls, sbr. 2. mgr. 26. gr. stjórnsýslulaga nr. 37/1993.

Ekki liggur fyrir að byggingarleyfi samkvæmt 1. mgr. 44. gr. skipulags- og byggingarlaga nr. 73/1997 hafi verið gefið út innan tímarka 5. mgr. sömu greinar.  Þó verður ekki í máli þessu tekin afstaða til þeirrar málsástæðu kæranda að samþykkt bæjarstjórnar frá 23. ágúst 2006 hafi verið fallin úr gildi er framkvæmdir hófust við bygginguna enda hefur engin kæranleg ákvörðun henni tengd verið borin undir úrskurðarnefndina.

Samkvæmt því sem að framan er rakið verða hinar kærðu samþykktir ekki bornar undir úrskurðarnefndina og verður málinu því vísað frá nefndinni.  Jafnframt falla niður réttaráhrif úrskurðar nefndarinnar frá 29. nóvember 2007 um stöðvun framkvæmda.

Úrskurðarorð:

Kærumáli þessu er vísað frá úrskurðarnefndinni.

 

__________________________
Hjalti Steinþórsson

__________________________         _________________________
           Ásgeir Magnússon                              Þorsteinn Þorsteinsson

37/2007 Hamrafell

Með

Ár 2007, þriðjudaginn 11. desember, kom úrskurðarnefnd skipulags- og byggingarmála saman til fundar í húsnæði nefndarinnar að Skúlagötu 21 í Reykjavík.  Mættir voru Hjalti Steinþórsson forstöðumaður, Ásgeir Magnússon héraðsdómari og Þorsteinn Þorsteinsson byggingarverkfræðingur.

Fyrir var tekið mál nr. 37/2007, kæra vegna gatnagerðarframkvæmda sveitarfélagsins Fljótsdalshéraðs við Hamrafell, Fellabæ.

Í málinu er nú kveðinn upp svofelldur

úrskurður:

Með bréfi til úrskurðarnefndar skipulags- og byggingarmála, dags. 23. apríl 2007, er barst nefndinni hinn 27. sama mánaðar, kærir O, Hamrafelli 3, Fellabæ, gatnagerðarframkvæmdir við Hamrafell í Fellabæ.

Skilja verður kæruna svo að þess sé krafist að umdeildar framkvæmdir verði úrskurðaðar ólögmætar.

Málsatvik og rök:  Á fundi skipulags- og byggingarnefndar Fljótsdalshéraðs hinn 12. mars 2007 var lögð er fram tillaga að fyrirkomulagi lóða við enda götunnar Hamrafells í Fellabæ sem nefndin samþykkti fyrir sitt leyti og fól skipulagsfulltrúa að kynna málið fyrir rétthöfum lóða nr. 2-4 og 3.

Á fundi skipulags- og byggingarnefndar hinn 26. mars 2007 var fært til bókar að byggingarfulltrúi hafi fundað með eigendum húsa að Hamrafelli 2, 3 og 4 og var eftirfarandi fært til bókar:  „S&B samþykkir framlagða tillögu og felur skipulagsfulltrúa að láta færa tillöguna inn á væntanlegt deiliskipulag fyrir svæðið.“

Hinn 23. apríl 2007 var á fundi skipulags- og byggingarnefndar fjallað um gatnagerð við Hamrafell og var eftirfarandi bókað:  ,, ..eigandi íbúðarhússins að Hamrafelli 3, Fellabæ og S .. f.h. Búseta á Héraði, eigandi íbúðarhússins að Hamrafelli 4, Fellabæ og S .., ítreka fyrri tillögu sína, með rýmkun á snúningsplani í enda götunnar og krefjast þess að samið verði um kaup á landi við landeiganda austan Hamrafells 3.  S&B hafnar erindinu og vísar að öðru leyti í bókun nefndarinnar 26. mars 2007.“

Af hálfu kæranda er þess krafist að úrskurðarnefndin kanni lögum samkvæmt réttmæti framkvæmda við götuna Hamrafell, sem Fljótsdalshérað standi að, án þess að fyrir hendi sé deiliskipulag eða samkomulag við íbúa götunnar.  Bréfi kæranda og annarra íbúa við götuna, dags. 11. apríl 2007, hafi ekki verið svarað, en á meðan haldi framkvæmdir áfram og sé gatan ófær öðrum en gangandi vegfarendum.

Niðurstaða:  Í máli þessu er kærð framkvæmd við gatnagerð við Hamrafell í Fellabæ.  Af málsgögnum verður ekki ráðið að gefið hafi verið út formlegt framkvæmdaleyfi samkvæmt 27. gr. skipulags- og byggingarlaga nr. 73/1997 en samkvæmt upplýsingum byggingarfulltrúa mun hin kærða framkvæmd hafa falið í sér jarðvegsskipti, endurnýjun lagna og yfirborðsfrágang götu þeirrar sem fyrir var.

Verður ekki talið að ágreiningur um framangreinda framkvæmd sæti kæru til úrskurðarnefndarinnar skv. 5. mgr. 8. gr. skipulags- og byggingarlaga nr. 73/1997, sbr. 26. gr. stjórnsýslulaga nr. 37/1993, og verður máli þessu því vísað frá nefndinni.

Uppkvaðning úrskurðar í máli þessu hefur dregist sökum mikils málafjölda sem skotið hefur verið til úrskurðarnefndarinnar.

Úrskurðarorð:

Kærumáli þessu er vísað frá úrskurðarnefndinni.

105/2005 Vatnsstígur

Með

Ár 2007, þriðjudaginn 11. desember, kom úrskurðarnefnd skipulags- og byggingarmála saman til fundar í húsnæði nefndarinnar að Skúlagötu 21 í Reykjavík.  Mættir voru Hjalti Steinþórsson forstöðumaður, Þorsteinn Þorsteinsson byggingarverkfræðingur og Ásgeir Magnússon héraðsdómari. 

Fyrir var tekið mál nr. 105/2005, kæra á ákvörðun borgarráðs Reykjavíkur frá 17. nóvember 2005 um að samþykkja breytingu á deiliskipulagi reits 1.152.5, sem afmarkast af Vatnsstíg, Frakkastíg, Lindargötu og Hverfisgötu, þar sem fallið var frá niðurrifi bygginga að Vatnstíg 12 og bílastæðum vegna fyrirhugaðra stúdentagarða á reitnum fækkað. 

Í málinu er nú kveðinn upp svofelldur

úrskurður:

Með bréfi til úrskurðarnefndar skipulags- og byggingarmála, dags. 16. desember 2005, er barst nefndinni sama dag, kærir Hilmar Magnússon hrl., f.h. Þ, eiganda fasteigna að Vatnsstíg 11 og 12, Lindargötu 34 og Hverfisgötu 53, þá ákvörðun borgarráðs Reykjavíkur frá 17. nóvember 2005 að samþykkja breytingu á deiliskipulagi reits 1.152.5, sem afmarkast af Vatnsstíg, Frakkastíg, Lindargötu og Hverfisgötu, þar sem fallið var frá niðurrifi bygginga að Vatnsstíg 12 og bílastæðum vegna fyrirhugaðra stúdentagarða á reitnum fækkað.  Gerir kærandi þá kröfu að hin kærða ákvörðun verði felld úr gildi. 

Fasteignin að Vatnsstíg 12 er nú í eigu Vatns og lands ehf., auk þess sem félagið á ýmsar aðrar eignir á svæðinu.  Hefur greint félag tekið við aðild málsins að sínu leyti.  

Málavextir:  Á árinu 2004 var gerð breyting á skipulagi umrædds svæðis þar sem m.a. var gert ráð fyrir niðurrifi húsa að Vatnsstíg 12.  Gert var ráð fyrir þeim möguleika að sú lóð yrði sameinuð lóðum að Lindargötu 40-48 (jöfn númer) undir fyrirhugaðar íbúðir fyrir stúdenta.  Var lóðin að Vatnsstíg 12 ætluð fyrir innkeyrslu að stúdentaíbúðunum og undir bílastæði fyrir þær íbúðir. 

Á fundi skipulagsráðs 5. október 2005 var lögð fram fyrirspurn Skipulagssjóðs um breytingu á deiliskipulagi reits 1.152.5 ásamt tillögu skipulagsfulltrúa að breytingu á deiliskipulaginu.  Skipulagsráð samþykkti að grenndarkynna deiliskipulagstillöguna fyrir hagsmunaðilum að Vatnsstíg 12. 

Að lokinni grenndarkynningu var málið tekið fyrir á fundi skipulagsráðs hinn 16. nóvember 2005 þar sem lagt var fram m.a. athugasemdabréf eiganda húseignarinnar að Vatnsstíg 12 ásamt umsögn skipulagsfulltrúa um athugasemdir.  Var skipulagstillagan samþykkt með vísan til umsagnar skipulagsfulltrúa og staðfesti borgarráð þá afgreiðslu eins og að framan greinir.  Auglýsing um gildistöku deiliskipulagsins birtist í B-deild Stjórnartíðinda 30. nóvember 2005 að undangenginni lögboðinni afgreiðslu Skipulagsstofnunar. 

Málsrök kærenda:  Kærendur benda á að hina kærðu skipulagsbreytingu hafi borið að auglýsa og fara með í samræmi við meginreglu 1. mgr. 26. gr. laga nr. 73/1997 í stað þess að grenndarkynna hana samkvæmt undantekningarreglu 2. mgr. ákvæðisins.  Breytingin varði fjölmargar húseignir þótt um fáa aðila sé að ræða. 

Einungis sé heimilt að falla frá auglýsingu ef um óverulega breytingu á deiliskipulagi sé að ræða.  Umrædd breyting sé veruleg og snúi að eignum og eignaréttindum sem varin séu af stjórnarskrá.  Miða eigi við hvort breyting sé veruleg gagnvart einum eða fleiri íbúðareigendum en ekki hvort breyting á skipulagi sem slík sé óveruleg.  Fyrirhuguð fjölmenn byggð í miðbæjarhluta muni hafa ónæði í för með sér og verðfella eignir kærenda.  Umferð bifreiða muni aukast verulega, sérstaklega við Lindargötu, en rekið sé  gistiheimili að Vatnsstíg 11. 

Fækkun bílastæða bitni á eignum kærenda og fullnægi engan veginn þörfum íbúanna í nýjum fjölbýlishúsum.  Gert sé ráð fyrir 0,4 stæðum fyrir hverja íbúð en ráða megi af gögnum að þau verði aðeins 0,3 á íbúð, sem sé allt of lágt.  Því sé mótmælt sem fram komi í greinargerð umdeildrar skipulagsbreytingar að breyting á leiðakerfi strætisvagna hafi leitt til fjölgunar ferða en engin gögn fylgi sem sanni þá fullyrðingu.  Þetta séu auk þess haldlaus rök fyrir minni þörf á bílastæðum þar sem leiðakerfi Strætó bs. taki sífelldum breytingum og því ekki útilokað að ferðum fækki síðar.  Ekkert liggi fyrir um að íbúar í fyrirhuguðum stúdentaíbúðum muni síður nota einkabíla en aðrir.  Í þessu sambandi megi benda á svör vegna athugasemda er borist hafi við deiliskipulag það sem fyrir hafi verið, þar sem sagt hafi verið eðlilegt að miða við 0,5 stæði á íbúð með hliðsjón af bílaeign stúdenta.  Þá hafi ekki verið talið unnt að gera minni kröfur vegna mikillar bílaeignar og að ekki verði séð að breytt leiðakerfi strætisvagna hafi í för með sér breytingu á bílaeign stúdenta í þeim mæli sem umdeild skipulagsbreyting geri nú ráð fyrir. 

Meginbreytingin snúi að lóðinni að Vatnsstíg 12.  Á sínum tíma hafi verið mótmælt að gert yrði ráð fyrir innkeyrslu um þá lóð en þeim mótmælum hafi ekki verið fylgt eftir þar sem talið hafi verið að samningur væri í höfn við Reykjavíkurborg um makaskipti á þeirri lóð og Lindargötu 2-36 en það hafi ekki gengið eftir.  Bílastæði og fjögurra hæða nýbygging stúdenta liggi að lóðarmörkum Vatnsstígs 12, sem sé í andstöðu við 4. kafla byggingarreglugerðar.  Á skipulagsuppdrætti séu færð inn tákn á lóðina Vatnsstíg 12 sem ekki séu skýrð í skipulagstillögunni. 

Umrædd nýbygging virðist eiga að rísa að hluta á lóðinni að Vatnsstíg 12 ef marka megi mælingablað frá umhverfis- og tæknisviði, þar sem fyrrgreind lóð sé minnkuð um 1,3 m² og lóðamörk færð til vesturs þannig að þau séu í gegnum bílskúr sem þar sé. 

Kærendur telji af framangreindum ástæðum hina kærðu ákvörðun ólögmæta og skerði hún eignarréttindi þeirra með þeim hætti að ekki verði við unað skv. almennum reglum grenndarréttar, bæði hvað varði nýtingu og næði.  Ekki liggi fyrir ástæður borgaryfirvalda fyrir umræddum breytingum sem telja verði ómálefnalegar og beri vott um valdníðslu enda leiði breytingin til mikils tjóns fyrir kærendur með einangrun fasteigna er leiði til takmarkaðri nýtingarmöguleika.  Breyti hér engu þótt tjón sem kærendur verði sannanlega fyrir verði bætt.  Það sé rangt sem komi fram hjá skipulagsfulltrúa í umsögn hans um umrædda skipulagsbreytingu að verið sé að færa skipulag til fyrra horfs þar sem í byggingu séu stórir stúdentagarðar á reitnum.

Málsrök Reykjavíkurborgar:  Af hálfu Reykjavíkurborgar er farið fram á að ógildingarkröfu kærenda verði hafnað.

Hin kærða deiliskipulagsbreyting hafi verið grenndarkynnt fyrir þeim aðilum sem taldir hafi átt hagsmuna að gæta, þ.e. annars vegar lóðarhafa Vatnsstígs 12 og hins vegar félagsins Stafna á milli, sem hafi verið eigendur að þeim eignum á reitnum sem ekki hafi verið í eigu Reykjavíkurborgar.  Breytingin hafi verið þess eðlis að aðrir aðilar á svæðinu hafi ekki verið taldir eiga hagsmuna að gæta vegna þeirra.  Vegna þess um hve fáa hagsmunaaðila hafi verið að ræða, hafi breytingin verið talin óveruleg. 

Ekki sé fallist á að umrædd breyting skerði með ólögmætum hætti eignir  kærenda.  Fallið hafi verið frá heimild í gildandi deiliskipulagi fyrir niðurrifi húsa á lóðinni að Vatnsstíg 12 og til að sameina hana nokkrum öðrum lóðum á reitnum.  Með hinni samþykktu breytingu sé því verið að hverfa til núverandi ástands hvað umrædda lóð varði.  Því verði ekki séð að um skerðingu á eignum sé að ræða og sé sú fullyrðing órökstudd.  Minnt sé á að annar kærenda, þáverandi eigandi Vatnstígs 12, hafi gert athugasemd við áform fyrra deiliskipulags um niðurrifið þegar sú skipulagstillaga hafi verið kynnt hagsmunaaðilum. 

Í umdeildu deiliskipulagi sé gert ráð fyrir 0,4 bílastæðum á hverja íbúð í stúdentagörðum.  Hvorki sé kveðið á um fjölda íbúða né bílastæða í tillögunni og beri lóðarhöfum því að haga hönnun fyrirhugaðra íbúða með tilliti til þessara skilmála.  Fram komi á deiliskipulagsuppdrætti að leiðakerfi strætisvagna hafi verið breytt í grundvallaratriðum síðan fyrra deiliskipulag hafi verið samþykkt.  Í núverandi leiðakerfi séu eknar fimm stofnleiðir frá Hlemmi niður Hverfisgötu um Lækjargötu og miðbæinn að biðstöð við Félagsstofnun stúdenta.  Ekið sé í báðar áttir á 10 mínútna fresti á álagstímum og 20 mínútna fresti þess á milli.  Í eldra leiðakerfi megi segja að aðeins ein leið hafi farið frá Hlemmi niður Hverfisgötu, um miðborgina og stoppað á Suðurgötu fyrir ofan aðalbyggingu HÍ.  Það sé því ljóst að þjónusta strætisvagna milli umrædds svæðis og HÍ hafi aukist til muna með nýju leiðakerfi og því grundvöllur til að minnka kröfur um bílastæði á lóð stúdentagarða við Lindargötu.  Þessar góðu samgöngur geri stúdentum kleift að þurfa ekki að reka bíl. 

Í þágildandi gr. 75.4 í 4. kafla byggingarreglugerðar hafi verið heimild til að víkja frá reglum um fjarlægð húsa frá lóðamörkum í deiliskipulagi og hafi  deiliskipulagsbreytingin því verið í samræmi við ákvæði byggingarreglugerðar að þessu leyti.  Samkvæmt mælingum mælingadeildar framkvæmdasviðs Reykjavíkurborgar standi norðaustur horn bílskúrs á lóð Vatnsstígs 12 0,199 metra út fyrir lóðamörk.  Þetta sé væntanlega til komið þar sem húsið sem standi að Lindargötu 42A sé ekki samsíða vesturlóðamörkunum og sé því 0,15 metra bil milli norðvestur horns hússins og lóðamarkanna.  Þar sem umræddur bílskúr hafi verið byggður hornrétt á húsið að Lindargötu 42A standi hann út fyrir lóðamörkin.  Farið hafi verið fram á það við gerð umræddrar deiliskipulagsbreytingar að lóðamörkum yrði breytt til samræmis við stöðu núverandi bílskúrs á lóð Vatnsstígs 12.

Athugasemdir kærenda við umsögn Reykjavíkurborgar:  Áhersla er lögð á að hagsmuni eiganda Vatnsstígs 12 verði að skoða í því ljósi að við gildistöku skipulagsins frá 2004 hafi legið fyrir að hann yrði að láta þá lóð af hendi.  Hafi hagsmunir hans því einungis snúist um verðmat eignarinnar á þeim tíma.  Með hinni umdeildu breytingu sé aðeins verið að falla frá því að leggja greinda lóð undir aðkeyrslu og bílastæði fyrir stúdentagarða sem rísa eigi á reitnum en ekki sé dregið úr þeirri uppbyggingu sem ákveðin hafi verið á árinu 2004 og kærendur þurfi nú að þola. 

Áréttað sé að breytingin feli í sér fækkun bílastæða um 20% frá því sem áður hafi verið gert ráð fyrir án þess að sú breyting hafi verið studd málefnalegum rökum.  Benda megi á að starfsemi HÍ fari fram um allan bæ og fái röksemdir um tíðar strætisvagnaferðir því ekki staðist.  Þessi breyting muni valda auknum bílastæðavanda og snerti alla fasteignaeigendur á svæðinu og renni sú staðreynd stoðum undir þá ályktun að auglýsa hefði átt breytinguna samkvæmt 1. mgr. 26. gr. skipulags- og byggingarlaga. 

Telja verði að umdeild breyting sé einungis gerð í því skyni að komast hjá uppkaupum eigna en ekki til þess að auðvelda aðgengi og fullnægja bílastæðaþörf á reitnum svo sem áhersla hafi verið lögð á við skipulagsgerðina frá árinu 2004. 

Niðurstaða:  Með hinni kærðu deiliskipulagsbreytingu var fallið frá niðurrifi mannvirkja að Vatnsstíg 12 og að leggja lóðina undir aðkomu og bílastæði fyrir stúdentaíbúðir sem gert hafði verið ráð fyrir í deiliskipulagsákvörðun er tók gildi á árinu 2004.  Við breytinguna er kröfum um bílastæði vegna stúdentaíbúðanna breytt úr 0,5 stæðum á íbúð í 0,4 stæði.  Bygging nefndra stúdentaíbúða var heimiluð með deiliskipulagsákvörðuninni frá 2004 og kemur sú framkvæmd og hugsanleg áhrif hennar á hagsmuni kærenda ekki til skoðunar í máli þessu enda kærufrestur vegna þeirrar ákvörðunar löngu liðinn. 

Breytingu þá, að falla frá áformum um niðurrif mannvirkja á lóðinni að Vatnsstíg 12,  verður að telja óverulega í ljósi þess að með henni er aðeins verið að falla frá breytingu skipulags sem ekki hefur komið til framkvæmda og með tilliti til þess að breytingin tekur aðeins til tveggja lóða, þ.e. hinnar sameinuðu lóðar undir stúdentagarða og lóðarinnar að Vatnsstíg 12.  Þá þykir fækkun bílastæða vegna stúdentaíbúða á umræddum skipulagsreit ekki þess eðlis að þurft hafi að auglýsa breytinguna til kynningar samkvæmt 1. mgr. 26. gr. skipulags- og byggingarlaga nr. 73/1997.  Hafa verður í huga að breytingin tekur til reits sem liggur að miðborgarsvæði þar sem algengt er að vikið sé frá kröfum um fjölda bílastæða og í nágrenninu eru tvö bílastæðahús.  Var efni og umfang hinnar kærðu ákvörðunar því þess eðlis að heimilt var að kynna hana samkvæmt 2. mgr. 26. gr. skipulags- og byggingarlaga en ekki liggur annað fyrir en að skipulagstillagan hafi verið kynnt hagsmunaaðilum. 

Í greinargerð umræddrar deiliskipulagsbreytingar kemur fram að við breytingu skipulags svæðisins á árinu 2004 hafi fjöldi bílastæða vegna margnefndra stúdentaíbúða verið ákveðinn 0,5 stæði á íbúð með hliðsjón af bílaeign stúdenta, nálægðar við bílastæðahús við Vitatorg og góðum almenningssamgöngum.  Þau rök eru færð fyrir umdeildri breytingu á fjölda bílastæða í 0,4 að ferðum strætisvagna frá svæðinu að Háskóla Íslands hafi fjölgað til muna með breytingu á leiðakerfi strætisvagna eftir skipulagsbreytinguna frá árinu 2004.  Væru því rök fyrir því að fækka bílastæðum enn frekar. 

Ekki er fallist á að breyting á leiðakerfi strætisvagna geti verið haldbær rök fyrir skipulagsbreytingu.  Slíkar breytingar geta ekki talist skipulagsforsendur enda breytingar á leiðakerfi gerðar á öðrum vettvangi og geta ráðist af ýmsum öðrum ástæðum en búa að baki skipulagi.  Þá er fallist á það að hagsmunir eiganda lóðarinnar að Vatnsstíg 12 sýnast fyrir borð bornir með skipulagsbreytingunni.  Nýtingarhlutfall hinnar sameinuðu lóðar undir stúdentagarða er 1,9 en lóðarinnar nr. 12 við Vatnsstíg er 0,3.  Engar heimildir eru til uppbyggingar að Vatnsstíg 12 í hinni kærðu ákvörðun og ekki eru gefnar skýringar á hinum mikla mismun á nýtingarheimildum á þeim tveim lóðum er skipulagsbreytingin tekur til. 

Með vísan til þess sem rakið hefur verið þykir hin kærða skipulagsákvörðun haldin slíkum annmörkum að ógildingu varði. 

Uppkvaðning úrskurðar í máli þessu hefur dregist verulega sökum mikils málafjölda sem skotið hefur verið til úrskurðarnefndarinnar. 

Úrskurðarorð:

Ákvörðun borgarráðs Reykjavíkur frá 17. nóvember 2005 um að samþykkja breytingu á deiliskipulagi reits 1.152.5, sem afmarkast af Vatnsstíg, Frakkastíg, Lindargötu og Hverfisgötu, er felld úr gildi.

 

____________________________________
Hjalti Steinþórsson

 

 _____________________________           ______________________________
  Ásgeir Magnússon                                            Þorsteinn Þorsteinsson

29/2006 Miðengi

Með

Ár 2007, miðvikudaginn 5. desember, kom úrskurðarnefnd skipulags- og byggingarmála saman til fundar í húsnæði nefndarinnar að Skúlagötu 21 í Reykjavík.  Mættir voru Hjalti Steinþórsson forstöðumaður, Ásgeir Magnússon héraðsdómari og Þorsteinn Þorsteinsson byggingarverkfræðingur. 

Fyrir var tekið mál nr. 29/2006, kæra á ákvörðun sveitarstjórnar Grímsnes- og Grafningshrepps frá 22. mars 2006 um að samþykkja breytingu á deiliskipulagi lóðar nr. 200 í landi Miðengis við Álftavatn.

Í málinu er nú kveðinn upp svofelldur

úrskurður:

Með bréfi til úrskurðarnefndar skipulags- og byggingarmála, dags. 19. apríl 2006, er barst nefndinni hinn 21. sama mánaðar, kærir Hulda Rós Rúriksdóttir hdl., f.h. H, eiganda lóðar nr. 60 í landi Miðengis, þá ákvörðun sveitarstjórnar Grímsnes- og Grafningshrepps frá 22. mars 2006 að samþykkja breytingu á deiliskipulagi frístundalóðar nr. 200 við 5. braut í landi Miðengis við Álftavatn.  Liggur lóð kæranda samhliða lóð þeirri sem deiliskipulagið tekur til.  Auglýsing um gildistöku breytts deiliskipulags lóðarinnar var birt í B-deild Stjórnartíðinda hinn 19. maí 2006 að undangenginni lögboðinni afgreiðslu Skipulagsstofnunar.

Kærandi krefst þess að hin kærða ákvörðun verði felld úr gildi. 

Málavextir:  Árið 2002 var samþykkt tillaga að deiliskipulagi lóðar nr. 200 í landi Miðengis sem er í frístundabyggð í Grímsnes- og Grafningshreppi.  Samkvæmt hinu samþykkta deiliskipulagi var gert ráð fyrir að reisa mætti frístundahús á lóðinni að hámarksstærð 380 fermetrar en einnig var heimilað að byggja allt að 50 fermetra gróðurhús, allt að 30 fermetra garðskála og allt að 10 fermetra opinn skála.  Var gert ráð fyrir byggingum á þremur byggingarreitum innan lóðarinnar en lóðin er 24.418 fermetrar að stærð. 

Á fundi skipulagsnefndar uppsveita Árnessýslu hinn 17. nóvember 2005 var lögð fram tillaga að breytingu á deiliskipulagi ofangreindrar lóðar.  Í tillögunni var meðal annars gert ráð fyrir því að hámarksstærð frístundahúss yrði 496 fermetrar, þar með talið glerskáli, inntaksrými og niðurgrafinn geymslukjallari.  Einnig var gert ráð fyrir  bílskúr sem ekki skyldi vera stærri en 64 fermetrar og gestahúsi, ekki stærra en 86 fermetra, bæði einnar hæðar.  Samkvæmt uppdrætti deiliskipulagsins var frístundahúsinu markaður staður á byggingarreit 1 sem og bílskúr og gestahúsi.  Húsunum skyldi koma fyrir á milli og utan í hæðum og á milli gróðurbelta til að þau yrðu minna áberandi.  Mænishæð frístundahússins yfir aðalgólfi átti ekki að vera meiri en 6,8 metrar, líkt og í samþykktu skipulagi, og mest 4,6 metrar yfir aðalgólfi bílskúrs og gestahúss.  Þá var heimiluð bygging gróðurhúss, garðskála og opins skála sem fyrr.

Var samþykkt á fyrrgreindum fundi skipulagsnefndar að heimilt væri að auglýsa tillöguna.  Hinn 7. desember s.á. var á fundi sveitarstjórnar lögð fram fundargerð skipulagsnefndar og hún staðfest.

Tillagan var auglýst til kynningar frá 11. janúar til 8. febrúar 2006 og var frestur til að skila inn athugasemdum veittur til 22. febrúar s.á.  Sendi lögmaður kæranda inn athugasemdir með bréfi dags. 20. febrúar 2006 f.h. kæranda og fjölmargra annarra eigenda sumarhúsa á svæðinu.  Auk þess bárust athugasemdir frá tveimur öðrum aðilum.

Á fundi sveitarstjórnar hinn 8. mars 2006 var tillagan tekin fyrir að nýju og eftirfarandi bókun gerð: „Tillagan gerir ráð fyrir því að hámarksstærð frístundahúss verði 496 m² í stað 380 m². Einnig er gert ráð fyrir 64 m² bílskúr og 86 m² sumarhúsi sem munu standa á sérlóð innan marka skipulagsins“.  Jafnframt var eftirfarandi bókað á fundinum:  „Hins vegar má taka undir það sjónarmið að hugsanlega þarf að marka stefnu varðandi byggingarmagn, sér í lagi í þegar byggðum hverfum.“

Voru lagðar fram athugasemdir sem borist höfðu frá tveimur aðilum og þeim svarað en ekki athugasemdum kæranda o.fl.  Taldi sveitarstjórn ekki ástæðu til annars en að samþykkja fyrirliggjandi tillögu með vísan til þeirra raka sem sett hefðu verið fram í svari til þeirra er athugasemdirnar gerðu. 

Í kjölfarið gerði kærandi kröfu um að málið yrði endurupptekið á næsta fundi sveitarstjórnar og að fram færi umfjöllun um athugasemdir hans áður en endanleg ákvörðun yrði tekin í málinu.  Á fundi sveitarstjórnar hinn 22. mars 2006 voru athugasemdir kæranda teknar til skoðunar og meðal annars bókað svo: „…..þó svo að húsið sé stærra heldur en gengur og gerist í sumarhúsahverfinu við 5. braut, fellur það vel að umhverfi og byrgir ekki útsýni manna enda er trjágróður á svæðinu gamall og gróinn og stendur í mörgum tilfellum mun hærra heldur en viðkomandi bygging.  Einnig má benda á að lóð nr. 200 er um 24.400 m² þannig að fyrirhugaðar byggingar rúmast mjög vel innan lóðar.“   Var tillaga að breyttu deiliskipulagi samþykkt.

Í bréfi Skipulagsstofnunar til sveitarstjórnar, dags. 27. apríl 2006, var tekið fram að stofnunin gerði ekki athugasemdir við að sveitarfélagið auglýsti ofangreinda samþykkt en teldi þó að samþykktin gæfi fordæmi fyrir aðrar frístundahúsalóðir, a.m.k. í Miðengislandinu.  Var það álit stofnunarinnar að samþykktin gæfi sveitarstjórn tilefni til að vinna deiliskipulag fyrir umrætt hverfi og marka stefnu um stærð frístundahúsa í sveitarfélaginu.  Jafnframt var bent á að sveitarstjórn hefði virst vera á þeirri skoðun í svari sínu vegna framkominna athugasemda við tillöguna.

Ofangreindri ákvörðun skaut kærandi til úrskurðarnefndarinnar eins og að framan greinir. 

Málsrök kæranda:  Kærandi vísar til þess að þeir sem hafi gert athugasemdir við framlagða tillögu að deiliskipulagi eigi allir sumarhús á svæðinu sem séu í samræmi hvert við annað og það sem tíðkist almennt í slíkum sumarhúsalöndum.  Um fjölmarga aðila sé að ræða en ekkert tillit hafi verið tekið til framlagðra athugasemda þeirra. 

Kærandi telji að ekki hafi verið gætt ákvæða skipulags- og byggingarlaga nr. 73/1997 og skipulagsreglugerðar nr. 400/1998 um réttaröryggi, samanber ákvæði 3. mgr. 1. gr. laganna og gr. 1.1 í tilgreindri reglugerð.  Þá segi í gr. 6.2.3 og gr. 6.3.3 í fyrrgreindri reglugerð að auglýsa skuli tillögu að deiliskipulagi og að liðnum fresti til athugasemda skuli sveitarstjórn fjalla um skipulagstillöguna að undangenginni umfjöllun skipulagsnefndar þar sem taka skuli afstöðu til athugasemda sem borist hafi.  Málsmeðferð við umfjöllun og ákvarðanatöku sveitarstjórnar í máli þessu hafi ekki verið í samræmi við fyrrgreind ákvæði skipulagsreglugerðar en umfjöllun um athugasemdir kæranda hafi ekki farið fram fyrr en á fundi sveitarstjórnar hinn 22. mars 2006 eftir að kærandi hafði óskað þess að málið yrði tekið fyrir að nýju. 

Samkvæmt 9. gr. laga nr. 73/1997 skulu svæðis-, aðal- og deiliskipulagsáætlanir vera í innbyrðis samræmi.  Ekki liggi fyrir skriflegir skilmálar um leyfilegar framkvæmdir á svæðinu í landi Miðengis en óumdeilanlega hafi sumarhúsasvæðið verið nær óbreytt í tugi ára.  Sumarhús sé á hverri lóð og því nægi að skoða svæðið til að sjá hvernig landnotkun hafi verið.  Í öllum tilvikum sé um að ræða hefðbundin sumarhús, sem séu öll að svipaðri stærð eða í kringum 60-70 fermetrar, og í nokkrum tilvikum hafi verið byggðar geymslur á lóðum.  Um sé að ræða eldri hús sem hafi verið löguð til.  Það leiði af eðli máls og meginreglum skipulags- og byggingarlaga og skipulags- og byggingarreglugerða að þegar um sé að ræða fullbyggt svæði þrengi það heimildir sveitarstjórnar til að samþykkja breytingu á deiliskipulagi einnar lóðar.  Umhverfi viðkomandi lóðar og einnig næstu lóðar hafi skapað það svigrúm sem sé til slíkra breytinga.  Í því tilviki sem hér um ræði liggi skipulag svæðisins í landi Miðengis ljóst fyrir.  Allir sumarbústaðir á svæðinu séu að hámarki 80-100 fermetrar og í mesta lagi um geymsluskúra að ræða á lóðum auk sumarhúss. 

Kærandi bendi jafnframt á málavexti í máli nr. 5/1999 hjá úrskurðarnefndinni þar sem byggingarleyfi vegna sumarhúss hafi verið fellt úr gildi þar sem húsið hafi stungið svo í stúf við önnur sumarhús á svæðinu að ekki samræmdist áskilnaði um lágmarkssamræmi við gildandi skipulagsskilmála á því svæði.

Röksemdir sveitarstjórnar fyrir samþykkt hinnar kærðu ákvörðunar séu haldlausar og ekki í samræmi við ákvæði laga og reglugerða á sviði byggingar- og skipulagsmála.  Ekkert í bréfi sveitarstjórnar rökstyðji þau frávik sem hún heimili með samþykki sínu frá því skipulagi sem þegar sé á svæðinu.  Röksemdirnar séu auk þess óviðeigandi þegar litið sé til þess að það sé lögbundið hlutverk sveitarstjórnar að gæta þess að byggt sé í samræmi við gildandi deiliskipulag, sbr. ákvæði 2. mgr. 38. gr. skipulags- og byggingarlaga nr. 73/1997. 

Málsrök Grímsnes- og Grafningshrepps:  Gerð er sú krafa að hafnað verði kröfu kæranda um ógildingu hinnar kærðu ákvörðunar.

Öll afgreiðsla og meðferð málsins hafi verið í samræmi við lög nr. 73/1997.  Þá verði að hafa í huga að árið 2002 hafi deiliskipulagi fyrir viðkomandi lóð verið breytt og verði því að meta breytingar á skipulagi lóðarinnar út frá þeim viðmiðum.  Ekki hafi borist athugasemdir við þá tillögu né verið hafðar uppi kröfur á grundvelli 33. gr. laga nr. 73/1997 vegna þeirrar breytingar.

Tilvísun í mál nr. 5/1999 eigi ekki við í tilviki því sem hér sé til skoðunar en í því máli hafi byggingarleyfi ekki verið í samræmi við skipulagsskilmála auk annarra galla á málsmeðferð en hér sé um að ræða breytingu á deiliskipulagi sem farið hafi verið með sem nýtt deiliskipulag í samræmi við fyrirmæli laga nr. 73/1997.

Niðurstaða:  Í máli þessu er deilt um gildi breytingar á deiliskipulagi vegna frístundalóðar nr. 200 í landi Miðengis við Álftavatn.  Á svæðinu er í gildi Aðalskipulag Grímsnes- og Grafningshrepps 2002-2014 sem staðfest var af umhverfisráðherra hinn 28. apríl 2003.  Samkvæmt greinargerð þess er Miðengi skilgreint sem sumarhúsasvæði á byggingarstigi C, það er uppbygging hafin, en aðeins hefur verið samþykkt deiliskipulag vegna lóðar nr. 200 við 5. braut í landi Miðengis sem hin kærða breyting varðar.

Á árinu 2002 tók gildi deiliskipulag vegna lóðar nr. 200 þar sem heimiluð var bygging allt að 380 fermetra frístundahúss á lóðinni, auk gróðurhúss, garðskála og opins skála og var stærð aðalhússins langt umfram það sem tíðkaðist á nærliggjandi lóðum. Hefur þessu deiliskipulagi ekki verið hnekkt og er það því bindandi fyrir stjórnvöld og borgara skv. gr. 6.4 í skipulagsreglugerð nr. 400/1998.

Í skipulagsákvörðun þeirri sem nú sætir kæru til úrskurðarnefndarinnar er gert ráð fyrir auknu byggingarmagni á lóðinni þannig að hámarksstærð frístundahúss verði 496 fermetrar í stað 380 fermetra.  Jafnframt er heimiluð bygging bílskúrs, ekki stærri en 64 fermetra, og gestahúss að hámarksstærð 86 fermetra, auk áður leyfðra bygginga á lóðinni.  Skal, samkvæmt framlögðum teikningum, m.a. stækka svefnherbergjahluta hússins til suðurs sem nemur einum kvisti, um 3,8m, alls 38m² og gera garðstofu framan við stofu.

Af málsgögnum má ráða að heimiluð stækkun frístundahússins og breytingar á því muni ekki breyta ásýnd þess verulega.  Ekki verður heldur talið að þær nýju byggingar sem heimilað er að reisa á lóðinni samkvæmt hinni kærðu ákvörðun muni stinga verulega í stúf við umhverfi sitt umfram það sem upphaflegar byggingar gerðu.  Verður og að líta til þess að nýtingarhlutfall lóðarinnar telst ekki hátt með tilliti til stærðar hennar sem er um tveir og hálfur hektari.  Þá eru ekki ákvæði um hámarksstærð frístundahúsa í Aðalskipulagi Grímsnes- og Grafningshrepps 2002-1014 og er hin kærða breyting á deiliskipulagi því ekki í andstöðu við aðalskipulagið hvað það varðar.  

Vegna þeirrar málsástæðu kæranda að ekkert tillit hafi verið tekið til framkominna athugasemda á kynningartíma tillögunnar þykir rétt að benda á að áskilið er í lögum að tekin sé afstaða til athugasemda en ekki er gerð krafa um að orðið skuli við þeim.  Fyrir liggur að sveitarstjórn svaraði framkomnum athugasemdum  áður en meðferð málsins lauk og verður ekki talið að dráttur á því að svara athugasemdunum eigi að leiða eigi til ógildingar ákvörðunarinnar.

Að öllu framangreindu virtu verður að líta svo á að hin kærða ákvörðun feli ekki í sér svo neikvæð grenndaráhrif eða raski hagsmunum annarra lóðarhafa á svæðinu með þeim hætti að fella beri hina kærðu breytingu á deiliskipulagi úr gildi.  Þá verður ekki séð að aðrir þeir annmarkar séu fyrir hendi sem leitt geti til slíkrar niðurstöðu.  Verður kröfu kæranda um ógildingu hinnar kærðu ákvörðunar því hafnað.

Uppkvaðning úrskurðar í máli þessu hefur dregist verulega sökum mikils málafjölda sem skotið hefur verið til úrskurðarnefndarinnar.

Úrskurðarorð:

Hafnað er kröfu um ógildingu á ákvörðun sveitarstjórnar Grímsnes- og Grafningshrepps frá 22. mars 2006 um breytingu á deiliskipulagi lóðar nr. 200 við 5. braut í landi Miðengis við Álftavatn, Grímsnes- og Grafningshreppi.

 

 

___________________________
Hjalti Steinþórsson

 

 

_____________________________             _________________________________
Ásgeir Magnússon                                           Þorsteinn Þorsteinsson

 

26/2006 Grensásvegur

Með

Ár 2007, miðvikudaginn 5. desember, kom úrskurðarnefnd skipulags- og byggingarmála saman til fundar í húsnæði nefndarinnar að Skúlagötu 21 í Reykjavík.  Mættir voru Hjalti Steinþórsson forstöðumaður, Ásgeir Magnússon héraðsdómari og Þorsteinn Þorsteinsson byggingarverkfræðingur. 

Fyrir var tekið mál nr. 26/2006, kæra á synjun skipulagsráðs Reykjavíkur frá 15. mars 2006 um breytt deiliskipulag lóðarinnar nr. 3-9 við Grensásveg í Reykjavík. 

Í málinu er nú kveðinn upp svofelldur

úrskurður:

Með bréfi til úrskurðarnefndar skipulags- og byggingarmála, dags. 11. apríl 2006, er barst nefndinni hinn 12. sama mánaðar, kærir Svavar Þorvarðsson forstöðumaður, f.h. Fasteigna ríkissjóðs, Borgartúni 7, Reykjavík, synjun skipulagsráðs Reykjavíkur frá 15. mars 2006 um breytt deiliskipulag lóðarinnar nr. 3-9 við Gensásveg í Reykjavík.  Fundagerð skipulagsráðs var lögð fram á fundi borgarráðs hinn 16. mars 2006. 

Gerir kærandi þá kröfu að hin kærða synjun verði felld úr gildi. 

Málavextir:  Á afgreiðslufundi skipulagsfulltrúa hinn 13. janúar 2006 var lögð fram tillaga um breytingu á deiliskipulagi lóðarinnar nr. 3-9 við Grensásveg ásamt samþykki eigenda að Grensásvegi 3-9, dags. 5. janúar 2006.  Á fundinum var samþykkt að grenndarkynna tillöguna fyrir hagsmunaaðilum að Grensásvegi 3, 5, 7, 9 og 11.

Fól tillagan í sér að aðkoma að lóðum frá Grensásvegi yrði breytt þannig að inn- og útakstur á lóð nr. 3 yrði aflagður og þess í stað gert ráð fyrir inn- og útakstri á móts við mörk húsanna að Gresásvegi 7 og 9.  

Að lokinni grenndarkynningu var málið tekið fyrir að nýju á fundi skipulagsráðs hinn 15. mars 2006 og lagt fram athugasemdarbréf 11 eigenda og leigjenda að Grensásvegi 3-9 ásamt umsögn skipulagsfulltrúa, dags. 1. mars 2006.  Skipulagráð synjaði erindinu með  vísan til umsagnar skipulagsfulltrúa. 

Málsrök kæranda:  Af hálfu kæranda er vísað til þess að eigendur fjögurra eigna af fimm, og 87,6% miðað við eignarhluta, að Grensásvegi 3 séu samþykkir tillögu að breyttu deiliskipulagi lóðarinnar nr. 3-9 við Grensásveg.  Eigendur fjögurra eigna af fimm, og 86,9% miðað við eignarhluta, að Grensásvegi 5 séu samþykkir tillögunni.  Eigendur fimm eigna af níu, og 50,4% miðað við eignarhluta, að Grensásvegi 7 séu samþykkir tillögunni.  Eigandi Grensásvegar 9 sé samþykkur tillögunni.  Af þessu leiði að 89,7% miðað við eignarhluta séu samþykkir tillögunni.  Vitneskja sé um að eigendur að Grensásvegi 3 og 5 hafi verið að andmæla gildandi deiliskipulagi varðandi útakstur í Skeifuna, en ekki tillögu að breyttu skipulagi.  Þannig séu 6,7% miðað við eignarhluta og þrír eigendur að andmæla breytingartillögunni, en tíu eigendur, eða 76,9% miðað við fjölda og 93,3% miðað við eignarhluta, sem séu henni samþykkir.  Ekki verði af gögnum málsins ráðið að rök andmælenda hafi verið könnuð.  Þá sé eftirtektarvert að sama eign hafi fleiri en eitt andmælaatkvæði miðað við fjölda. 

Málsrök Reykjavíkurborgar:  Af hálfu borgaryfirvalda er vísað til þess að þrátt fyrir að ekki sé að finna ákvæði í skipulags- og byggingarlögum nr. 73/1997 sem beinlínis setji því skorður að hægt sé að verða við beiðni um breytingar á deiliskipulagi, þrátt fyrir að samþykki allra meðlóðarhafa sé ekki fyrir hendi, sé litið svo á að ekki sé ástæða til að verða við slíkum óskum skorti samþykki allra meðlóðarhafa fyrir tillögum um breytingar. Reykjavíkurborg líti svo á að stafi umsókn um breytingar á deiliskipulagi frá lóðarhöfum verði að liggja fyrir samþykki allra, þ.e. að umsóknin fullnægi ákvæðum laga um fjöleignarhús.  Í umsögn skipulagsfulltrúa komi fram að þar sem allir lóðarhafar hafi ekki verið sammála tillögunni hafi ekki verið hægt að fallast á erindið að svo komnu, en ef samþykki allra lægi fyrir væri hægt að leggja málið fyrir skipulagsráð til samþykktar.  Á það sé bent að lóðin sé sameign þeirra aðila sem fasteignir eigi á lóðinni, sbr. 5. tl. 8. gr. laga um fjöleignarhús nr. 26/1994, og deiliskipulagstillagan geri ráð fyrir verulegum breytingum á lóðinni er varði aðkomuleiðir að henni.

Í 6. mgr. 41. gr. laga um fjöleignarhús sé tekið fram að samþykki allra eigenda sameignar þurfi sé um endurbætur að ræða sem hafi í för með sér verulegar breytingar á sameign.  Einnig sé tekið fram í 8. tl. 41. gr. að ákvarðanir er varði skiptingu bílastæða verði ekki teknar nema að fengnu samþykki allra sameigenda.  Þegar ofangreint sé virt sé ljóst að ekki hafi verið heimilt að verða við erindi kærenda vegna samþykkisskorts meðlóðarhafa enda ljóst að deiliskipulagstillagan geri ráð fyrir verulegum breytingum á aðkomuleiðum auk þess sem verið sé að breyta bílastæðum á lóðinni.  Skipti engu máli varðandi álitaefnið hvort rök þeirra sem mótmæltu breytingartillögunni hafi verið könnuð sérstaklega eður ei, en vísað sé til þeirra athugasemda sem borist hafi við grenndarkynningu tillögunnar.

Niðurstaða:  Í máli þessu er deilt um synjun skipulagráðs á beiðni eiganda fasteignarinnar að Grensásvegi 9 um breytt deiliskipulag lóðarinnar nr. 3-9 við Grensásveg.  Er synjunin byggð á umsögn skipulagsfulltrúa þess efnis að ekki séu allir lóðarhafar sammála um breytinguna og því sé ekki hægt að fallist á erindið að svo komnu. 

Ekki verður séð að kærandi hafi átt lögvarinn rétt til þess að fá skipulagi umræddrar lóðar breytt á þann hátt sem um var sótt.  Bar skipulagsyfirvöldum að taka hlutlæga afstöðu til erindis kæranda og var m.a. þeim rétt að líta til afstöðu annarra lóðarhafa, en sumir þeirra voru mótfallnir umræddri breytingu.  Verður ekki annað séð en að áskilnaður um samþykki allra lóðarhafa hafi verið lögmætur, enda fær sá áskilnaður nokkra stoð í ákvæðum í 41. gr. fjöleignarhúsalaga um ákvörðunartöku um breytta hagnýtingu sameignar.  Var hin kærða ákvörðun studd málefnalegum rökum og verður kröfu kæranda um ógildingu hennar því hafnað. 

Uppkvaðning úrskurðar í máli þessu hefur dregist verulega vegna mikils málafjölda sem skotið hefur verið til úrskurðarnefndarinnar. 

Úrskurðarorð: 

Hafnað er kröfu kæranda um ógildingu synjunar skipulagsráðs Reykjavíkur frá 15. mars 2006 um breytt deiliskipulag lóðarinnar nr. 3-9 við Grensásveg í Reykjavík. 

 

 

___________________________         
Hjalti Steinþórsson          

 

 

____________________          _______________________
  Ásgeir Magnússon                  Þorsteinn Þorsteinsson

 

 

 

68/2006 Heiðarvegur

Með

Ár 2007, fimmtudaginn 29. nóvember, kom úrskurðarnefnd skipulags- og byggingarmála saman til fundar í húsnæði nefndarinnar að Skúlagötu 21 í Reykjavík.  Mættir voru Hjalti Steinþórsson forstöðumaður, Ásgeir Magnússon héraðsdómari og Þorsteinn Þorsteinsson byggingarverkfræðingur. 

Fyrir var tekið mál nr. 68/2006, kæra á afgreiðslu umhverfis- og skipulagsráðs Vestmannaeyja frá 26. júlí 2006 á erindi um aðgerðir vegna hávaða milli Heiðarvegs 1 og 3 í Vestmannaeyjum.

Í málinu er nú kveðinn upp svofelldur

úrskurður:

Með bréfi til úrskurðarnefndar skipulags- og byggingarmála, dags. 24. ágúst 2006, er barst nefndinni 25. sama mánaðar, kærir Jón Hauksson hdl., f.h. Þ, vegna Gistiheimilisins Heimis, Heiðarvegi 1, Vestmannaeyjum synjun umhverfis- og skipulagsráðs bæjarins frá 26. júlí 2006 á erindi kæranda um aðgerðir vegna hávaða milli Heiðarvegar 1 og 3. Bæjarstjórn samþykkti greinda afgreiðslu hinn 24. ágúst 2006.

Skilja verður málskot kæranda svo að krafist sé ógildingar á hinni kærðu ákvörðun.

Málsatvik og rök:  Í húsinu að Heiðarvegi 1 er starfrækt Gistiheimilið Heimir.  Um er að ræða steinsteypt hús og hefur það sameiginlegan gafl við húsið að Heiðarvegi 3 til suðurs.  Á Heiðarvegi 3 er veitinga- og skemmtistaðurinn Prófasturinn.  Hefur kærandi í nokkur ár krafist úrbóta, m.a. af hálfu byggingaryfirvalda, vegna hávaða frá skemmtistaðnum.

Hinn 29. júní 2006 ritaði kærandi bréf til umhverfis- og skipulagsráðs Vestmannaeyja í tilefni þess að útvega þurfti gestum gistiheimilisins gistingu annars staðar sökum hávaða sem stafaði frá rokktónleikum sem haldnir voru í húsinu að Heiðarvegi 3.  Í erindinu sagði m.a. svo:  „Heilbrigðiseftirlit Suðurlands hefur alfarið neitað að taka á þessum hávaðamálum og segir Umhverfis- og skipulagsráð Vestmannaeyjabæjar fara með mál sem þetta og óska ég því eftir að nú verði tekið á þessu máli, þannig að Gistiheimilið Heimir þurfi ekki að líða fyrir og bera fjárhagslegan skaða af lögbrotum eiganda Prófastsins.  Hjálagt fylgir lögregluskýrsla, sem sýnir hversu gífurlegur hávaði var framleiddur þarna inni og var hann, eins og svo oft áður, langt yfir leyfilegum mörkum.“

Á fundi umhverfis- og skipulagsráðs, hinn 26. júlí 2006, var ofangreint erindi tekið fyrir og eftirfarandi bókað: „Ráðið getur ekki orðið við erindinu og vísar í fyrri bókanir bæjaryfirvalda um þetta mál.  Afgreiðsla þessi er skv. skipulags- og byggingarlögum nr. 73/1997.“
 
Kærandi bendir á að honum sé nánast ókleift að reka atvinnustarfsemi sína vegna hljóðmengunar frá skemmtistaðnum Prófastinum.  Málaleitanir, sem t.d. hafi beinst að opinberum aðilum og leitt gætu til úrbóta, hafi reynst árangurslausar.  Ljóst sé að umhverfis- og skipulagsráð hafi ekki gætt réttra sjónarmiða við úrlausnir sínar og sé einkum vísað til heimilda vegna breytinga á skemmtistaðnum árið 2001.  Þá sé vísað til umsagna vegna starfsleyfa skemmtistaðarins sem sífellt hafi verið rekinn á bráðabirgðaleyfum sem sé andstætt skipulagslögum og 10. gr. reglugerðar nr. 933/1999 um hávaða.

Bæjaryfirvöld telja að kæran lúti að öðrum atriðum en erindi kæranda hafi fjallað um og því leiki vafi á því hvort efnislega sé unnt að kveða upp úrskurð í málinu. Kærufrestir vegna eldri samþykkta byggingaryfirvalda í máli þessu séu löngu útrunnir.  Þá telji Vestmannaeyjabær að málið sem slíkt falli ekki undir verksvið umhverfis- og skipulagsráðs heldur Heilbrigðiseftirlit Suðurlands.

Niðurstaða:  Erindi kæranda, dags. 29. júní 2006, sem hin kærða synjun lýtur að, fól í sér ósk um úrbætur vegna hávaða frá starfsemi sem leyfi hafði fengist fyrir nokkrum árum áður.  Hefur kærandi komið slíkum óskum á framfæri við bæjaryfirvöld um nokkurra ára skeið.  Fyrir liggur að við endurnýjun starfsleyfis umrædds veitingastaðar á árinu 2005 taldi Heilbrigðiseftirlit Suðurlands að kröfur um hljóðeinangrun hefðu verið uppfylltar með úrbótum sem þá hefðu verið gerðar á húsnæði staðarins.

Samkvæmt 1. mgr. 8. gr. skipulags- og byggingarlaga nr. 73/1997 kveður úrskurðarnefnd skipulags- og byggingarmála upp úrskurði um ágreiningsmál um skipulags- og byggingarmál samkvæmt lögunum og er kærufrestur einn mánuður frá því að kæranda varð eða mátti vera kunnugt um ákvörðun þá sem kæra á, sbr. 5. mgr. fyrrnefnds ákvæðis.  Kæranda hefur verið kunnugt um heimilaða notkun umrædds húsnæðis um árabil og var kærufrestur vegna þeirrar notkunar húsnæðisins því löngu liðinn er kæra barst úrskurðarnefndinni í máli þessu.  Skapar hin kærða synjun umhverfis- og skipulagsráðs ekki nýjan kærufrest þar sem afgreiðslan fól ekki í sér nýja ákvörðun heldur aðeins áréttingu á fyrri afstöðu bæjaryfirvalda til erindis kæranda.  Rétt þykir að benda á að um byggingarleyfi fyrir breyttri notkun húss, t. d. fyrir veitinga- og skemmtistarfsemi, fer eftir skipulags- og byggingarlögum og er eftir atvikum kæranlegt til úrskurðarnefndarinnar, en starfsleyfi slíkra staða verða ekki borin undir nefndina enda fer um veitingu þeirra eftir öðrum lögum.

Að þessu virtu og með vísan til 28. gr. stjórnsýslulaga nr. 37/1993 verður kærumáli þessu vísað frá úrskurðarnefndinni.

Uppkvaðning úrskurðar í máli þessu hefur dregist verulega sökum mikils málafjölda sem skotið hefur verið til úrskurðarnefndarinnar. 

Úrskurðarorð:

Kærumáli þessu er vísað frá úrskurðarnefndinni.

 

 

____________________________________
Hjalti Steinþórsson

 

 

_____________________________                   ______________________________
Ásgeir Magnússon                                 Þorsteinn Þorsteinsson

 

 

 

 

 

 

 

 

96/2006 Mjódd

Með

Ár 2007, fimmtudaginn 29. nóvember, kom úrskurðarnefnd skipulags- og byggingarmála saman til fundar í húsnæði nefndarinnar að Skúlagötu 21 í Reykjavík.  Mættir voru Hjalti Steinþórsson forstöðumaður, Þorsteinn Þorsteinsson byggingarverkfræðingur og Ásgeir Magnússon héraðsdómari. 

Fyrir var tekið mál nr. 93/2006, kæra á ákvörðun byggingarfulltrúans í Reykjavík frá 25. júlí 2006 um að veita byggingarleyfi fyrir breytingu á innréttingum til reksturs spilasalar í húsnæði að Álfabakka 14A í Reykjavík.

Í málinu er nú kveðinn upp svofelldur

úrskurður: 

Með bréfi til úrskurðarnefndar skipulags- og byggingarmála, dags. 8. desember 2006, er barst nefndinni hinn 11. sama mánaðar, kærir H, formaður íbúasamtakanna Betra Breiðholts, f.h. samtakanna, þá ákvörðun byggingarfulltrúans í Reykjavík frá 25. júlí 2006 að veita byggingarleyfi fyrir breytingum á innréttingu til reksturs spilasalar í húsnæði að Álfabakka 14A í Reykjavík.  Borgarráð staðfesti hina kærðu ákvörðun hinn 27. júlí 2006.  Skilja verður málskot kæranda svo að krafist sé ógildingar á hinu kærða byggingarleyfi. 

Málsatvik og rök:  Hinn 25. júlí 2006 samþykkti byggingarfulltrúinn í Reykjavík umsókn um innréttingu spilasalar í húsinu að Álfabakka 14A í Reykjavík, sem tilheyrir verslunarkjarnanum í Mjódd.  Óánægju mun hafa gætt meðal íbúa hverfisins vegna fyrirhugaðs spilasalar og mun hafa verið fallið frá áformum um slíkan rekstur og borgaryfirvöld keypt umrætt húsnæði. 

Kærandi vísar til þess að umrætt svæði, þar sem blómleg verslun fari fram, hafi verið íbúum til mikillar ánægju.  Þar hafi verið haldnar sýningar frá leikskólum og skólum hverfisins ásamt fjölskylduhátíðum.  Ekki yrði unnt að halda þeirri starfsemi áfram eftir að opnaður yrði spilasalur sem opinn yrði öllum og hvetti fólk til að fara inn og jafnvel fórna eignum sínum.  Ekkert samráð hafi verið haft við íbúa vegna fyrirhugaðrar starfsemi en brugðist hafi verið við er kunnugt hafi orðið um hana og hafi fjöldi íbúa ritað undir mótmælaskjöl af þessu tilefni. 

Niðurstaða:  Kæra í máli þessu er sögð stafa frá íbúasamtökunum Betra Breiðholt, sem munu vera frjáls samtök er láti sig varða hagsmunamál er snerta íbúa Breiðholts.  Virðist kærandi byggja á gæslu almannahagsmuna en ekki liggur fyrir að fyrrgreind samtök eigi einstaklega og lögvarða hagsmuni er tengjast hinni kærðu ákvörðun er geti veitt samtökunum stöðu málsaðila að stjórnsýslurétti.  Þá er ekki til að dreifa heimild í lögum er veiti félagasamtökum eins og hér um ræðir sjálfstæða kæruaðild á þessu sviði. 

Verður kærandi af framangreindum sökum ekki talinn eiga kæruaðild og verður máli þessu því, þegar af þeirri ástæðu, vísað frá úrskurðarnefndinni. 

Uppkvaðning úrskurðar í máli þessu hefur dregist sökum mikils málafjölda sem skotið hefur verið til úrskurðarnefndarinnar. 

Úrskurðarorð:

Kærumáli þessu er vísað frá úrskurðarnefndinni.

 

 

____________________________________
Hjalti Steinþórsson

 

 

___________________________      _____________________________
Ásgeir Magnússon                               Þorsteinn Þorsteinsson.

135/2007 Nesbali

Með

Ár 2007, fimmtudaginn 29. nóvember, kom úrskurðarnefnd skipulags- og byggingarmála saman til fundar í húsnæði nefndarinnar að Skúlagötu 21 í Reykjavík.  Mættir voru Hjalti Steinþórsson forstöðumaður, Ásgeir Magnússon héraðsdómari og Þorsteinn Þorsteinsson byggingarverkfræðingur.

Fyrir var tekið mál nr. 135/2007, kæra á afgreiðslu skipulags- og mannvirkjanefndar Seltjarnarness frá 12. júlí 2007 og afgreiðslu bæjarstjórnar Seltjarnarness frá 22. ágúst 2007 á umsókn um leyfi til byggingar einbýlishúss að Nesbala 36.

Í málinu er nú kveðinn upp til bráðabirgða svofelldur

úrskurður
um kröfu kæranda um stöðvun framkvæmda:

Með bréfi til úrskurðarnefndar skipulags- og byggingarmála, dags. 10. október 2007, er barst nefndinni sama dag, kærir V, eigandi fasteignarinnar að Nesbala 48, Seltjarnarnesi, afgreiðslu skipulags- og mannvirkjanefndar Seltjarnarness frá 12. júlí 2007 og afgreiðslu bæjarstjórnar Seltjarnarness frá 22. ágúst 2007 á umsókn um leyfi til byggingar einbýlishúss að Nesbala 36.  Þá hafa úrskurðarnefndinni borist bréf tveggja nágranna kæranda, dags. 16. og 25. október 2007, þar sem tekið er undir sjónarmið hans en ekki verður litið á erindi þessi sem kærur eða meðalgöngu.

Gerir kærandi þá kröfu að hinar kærðu samþykktir verði felldar úr gildi ásamt því að kveðinn verði upp til bráðabirgða úrskurður um stöðvun framkvæmda þar til endanleg niðurstaða liggi fyrir í kærumálinu.  Er krafan um stöðvun framkvæmda nú tekin til úrskurðar. 

Málsatvik og rök:  Á fundi skipulags- og mannvirkjanefndar Seltjarnarness þann 6. apríl 2006 var tekin fyrir umsókn um leyfi til byggingar einbýlishúss á lóðinni að Nesbala 36, en lóðin hefur verið óbyggð allt frá því skipulag var gert fyrir umrætt svæði snemma árs 1979.  Umsókninni var synjað þar sem byggingin fór út fyrir byggingarreit. 

Á fundi skipulags- og mannvirkjanefndar 22. júní 2006 var lögð fram að nýju umsókn um leyfi til byggingar húss á lóðinni og var samþykkt að senda málið í grenndarkynningu.  Á fundi nefndarinnar 17. ágúst 2006 var umsóknin samþykkt þar sem engar athugasemdir höfðu borist við grenndarkynninguna og ákvörðunin staðfest í bæjarstjórn 23. ágúst 2006.

Í framhaldi af nánari hönnun hússins sendi lóðarhafi inn nýja umsókn þar sem óskað var eftir leyfi fyrir verulegri hækkun þess vegna breyttra hönnunarforsendna.  Var samþykkt að senda erindið í grenndarkynningu.  Athugasemdir bárust frá nágrönnum og var umsókninni hafnað á fundi skipulags- og mannvirkjanefndar 11. janúar 2007.  Aftur var send inn umsókn um breytingu á hæð væntanlegs húss og málið á ný sent í grenndarkynningu.  Enn bárust athugasemdir og var umsókninni hafnað á grundvelli þeirra.

Á fundi nefndarinnar 12. júlí 2007 var tekið fyrir erindi frá lóðarhafa þar sem tillögur að breytingum á húsinu að Nesbala 36 voru dregnar til baka.  Afgreiddi nefndin erindið með svohljóðandi bókun:  „Tekið fyrir að nýju erindi ………  Skipulags- og mannvirkjanefndar (sic) vísar til samþykktar sinnar frá 17. ágúst 2006“.  Þessa afgreiðslu staðfesti bæjarstjórn Seltjarnarness á fundi sínum hinn 22. ágúst 2007.

Á aðaluppdráttum er áritun um samþykkt byggingarnefndar hinn 17. ágúst 2006.  Samkvæmt upplýsingum byggingarfulltrúa eru byggingarleyfisgjöld ógreidd en byggingarstjóri mun hafa skrifað sig á verkið hinn 19. júlí 2007 og iðnmeistarar verið tilkynntir hinn 15. nóvember 2007.

Kærandi telur að ef litið væri svo á að hinar kærðu samþykktir fælu í sér loforð um útgáfu byggingarleyfis þá beri að fella þær úr gildi og setja málið í grenndarkynninu.  Ekki hafi verið unnt að veita leyfið á grundvelli fyrri samþykktar frá árinu 2006 þar sem hún hafi verið fallin úr gildi samkvæmt 1. mgr. 45. gr. skipulags- og byggingarlaga nr. 73/1997.

Af hálfu Seltjarnarnesbæjar er tekið fram að fyrir liggi deiliskipulag fyrir svæðið vestan Nesbala, ásamt byggingarskilmálum, sem samþykkt hafi verið í skipulagsnefnd 27. mars 1979 og í bæjarstjórn þann 12. apríl sama ár.  Ástæða þess að málið hafi verið sent í grenndarkynningu hafi verið sú að nýtingarhlutfall á lóðinni hafi verið nokkru hærra en byggingarskilmálar segi til um eða 0,375 í stað 0,3.  Þess beri að geta að Nesbali 36 sé síðasta óbyggða lóðin á svæðinu og sé nýtingarhlutfall byggðra lóða í hverfinu frá 0,29 – 0,35.  Grenndaráhrif hinnar umdeildu byggingar séu óveruleg og séu því ekki efni til að fallast á kröfu kæranda um stöðvun framkvæmda.

Af hálfu byggingarleyfishafa er því haldið fram að kærufrestur hafi verið liðinn er kæra í málinu hafi borist úrskurðarnefndinni.  Ljóst megi vera að kæranda hafi verið kunnugt um allar ákvarðanir sem teknar hafi verið í málinu fyrir 10. september 2007, enda séu allar ákvarðanir bæjaryfirvalda á Seltjarnarnesi birtar opinberlega á heimasíðu sveitarfélagsins.  Sé kæra í málinu því of seint fram komin og beri að vísa henni frá. 

Verði ekki fallist á kröfu byggingarleyfishafa um frávísun sé kröfu kæranda um stöðvun framkvæmda mótmælt.  Ekkert hafi verið athugavert við meðferð málsins þegar hið umdeilda byggingarleyfi hafi verið veitt og hafi m.a. fullnægjandi grenndarkynning farið fram. 

Aðilar hafa fært fram ítarlegri rök fyrir máli sínu sem ekki verða rakin frekar í þessum þætti málsins.

Niðurstaða:  Í bréfi kæranda til byggingarfulltrúa Seltjarnarness, dags. 12. september 2007, kemur fram að honum hafi daginn áður borist tilkynning byggingarfulltrúa, dags. 5. september 2007, um hinar kærðu afgreiðslur.  Verður við það að miða að viðtaka tilkynningarinnar marki upphaf kærufrests í málinu og var hann því ekki liðinn er kæran barst úrskurðarnefndinni hinn 10. október 2007. 

Áhöld eru um það hvort unnt hafi verið að leggja samþykkt bæjarstjórnar frá 23. ágúst 2006 til grundvallar við útgáfu umdeilds byggingarleyfis, sbr. 5. mgr. 44. gr. skipulags- og byggingarlaga nr. 73/1997.  Þá leikur verulegur vafi á um hvort framkvæmd og forsendur grenndarkynningar hafi fullnægt lagaskilyrðum sé til þess litið að deiliskipulag er talið vera í gildi fyrir umrætt svæði.  Verður af þessum sökum fallist á kröfu kæranda um að framkvæmdir verði stöðvaðar meðan kærumál þetta er til meðferðar fyrir úrskurðarnefndinni.

Úrskurðarorð:

Framkvæmdir, sem hafnar eru á lóðinni nr. 36 við Nesbala á Seltjarnarnesi, skulu stöðvaðar meðan kærumál þetta er til meðferðar fyrir úrskurðarnefndinni.

 

 

____________________________
Hjalti Steinþórsson

 

___________________________              ____________________________
Ásgeir Magnússon                                               Þorsteinn Þorsteinsson

148/2007 Gleráreyrar

Með

Ár 2007, föstudaginn 23. nóvember, kom úrskurðarnefnd skipulags- og byggingarmála saman til fundar í húsnæði nefndarinnar að Skúlagötu 21 í Reykjavík.  Mættir voru Hjalti Steinþórsson forstöðumaður, Ásgeir Magnússon héraðsdómari og Þorsteinn Þorsteinsson byggingarverkfræðingur. 

Fyrir var tekið mál nr. 148/2007, kæra á ákvörðun skipulags- og byggingarfulltrúa Akureyrarbæjar frá 25. júlí 2007 um að veita leyfi fyrir viðbyggingu við verslunarmiðstöðina Glerártorg á lóðinni nr. 1 við Gleráreyrar á Akureyri. 

Í málinu er nú kveðinn upp svofelldur

úrskurður: 

Með bréfi til úrskurðarnefndar skipulags- og byggingarmála, dags. 2. nóvember 2007, er barst nefndinni sama dag, kærir Hákon Stefánsson lögfr., f.h. Svefns og heilsu ehf., þá ákvörðun skipulags- og byggingarfulltrúa Akureyrarbæjar frá 25. júlí 2007 að veita leyfi fyrir viðbyggingu við verslunarmiðstöðina Glerártorg á lóðinni nr. 1 við Gleráreyrar.  Hin kærða ákvörðun var samþykkt í skipulagsnefnd bæjarins hinn 22. ágúst 2007 og staðfest í bæjarstjórn hinn 4. september sama ár. 

Gerir kærandi þá kröfu að hin kærða ákvörðun verði felld úr gildi.  Jafnframt var gerð krafa um stöðvun framkvæmda til bráðabirgða meðan málin væri til meðferðar fyrir úrskurðarnefndinni.  Þykja málsatvik nú nægjanlega upplýst til þess að taka kæruna til endanlegrar úrlausnar og verður því ekki tekin afstaða til framkominnar stöðvunarkröfu. 

Málavextir:  Í febrúarmánuði 2007 samþykkti bæjarstjórn Akureyrar breytt deiliskipulag fyrir Gleráreyrar 1-10 á Akureyri, sem er verksmiðjulóð sú sem Samband íslenskra samvinnufélaga hafði undir verksmiðjur sínar og nefndist í eldra skipulagi Dalsbraut 1.  Tók skipulagið gildi með auglýsingu í B-deild Stjórnartíðinda hinn 2. apríl sl.  Hefur kærandi máls þessa krafist ógildingar á nefndri skipulagsákvörðun í kæru til úrskurðarnefndarinnar með þeim rökum að skipulagsákvörðunin sé haldin ýmsum ógildingarannmörkum.  Var kröfu kæranda um ógildingu umræddrar skipulagsákvörðunar hafnað með úrskurði uppkveðnum hinn 21. nóvember 2007. 

Meðal fyrirhugaðra mannvirkja á umræddu skipulagssvæði er viðbygging við Glerártorg, Gleráreyrum 1, Akureyri.  Hinn 11. apríl 2007 veittu bæjaryfirvöld leyfi til jarðvegsskipta vegna hinna fyrirhuguðu framkvæmda á nefndri lóð.  Kærandi skaut þeirri leyfisveitingu til úrskurðarnefndarinnar sem vísaði kærumálinu frá sökum aðildarskorts með úrskurði uppkveðnum hinn 14. júní 2007.  Hinn 13. júní 2007 veitti skipulags- og byggingarfulltrúi Akureyrar leyfi fyrir útmælingu og gerð sökkla á umræddri lóð vegna fyrirhugaðrar viðbyggingar og skaut kærandi máls þessa þeirri ákvörðun til úrskurðarnefndarinnar.  Var því máli vísað frá með úrskurði uppkveðnum 22. ágúst 2007 þar sem heimilaðar framkvæmdir þóttu ekki snerta lögvarða hagsmuni kæranda með þeim hætti að hann ætti kæruaðild í málinu.  Skipulags- og byggingarfulltrúi veitti síðan leyfi fyrir umdeildri viðbyggingu við verslunarmiðstöðina að Geráreyrum 1 hinn 25. júlí 2007 og hefur kærandi skotið þeirri ákvörðun til úrskurðarnefndarinnar eins og að framan greinir. 

Málsrök kæranda:  Til stuðnings kröfu sinni vísar kærandi til þess að hin kærða ákvörðun byggi á deiliskipulagi sem hann telji ekki gilt að lögum og kærandi hafi skotið til úrskurðarnefndarinnar.  Sé vísað til þeirra sjónarmiða er komi fram í því kærumáli. 

Rétt sé að upplýsa að Akureyrarbær reki nú mál fyrir matsnefnd eignarnámsbóta í þeim tilgangi að taka eignarnámi Dalsbraut 1i, Akureyri, fastanr. 215-1370 og fastanr. 215-1373 (matshl. 040101), ásamt tilheyrandi lóðarréttindum.  Sú krafa eigi m.a. rætur að rekja til þess að syðri hluti lóðarinnar Dalsbraut 1i, að stærðinni 2.040 m², verði lagður til Gleráreyra 1, líkt og skýrt sé tekið fram í greinargerð og lóðaskipulagi núgildandi skipulags. 

Liggi því fyrir að 2.040 m² af lóðinni Gleráreyrar 1 í núgildandi skipulagi séu lóðarréttindi Dalsbrautar 1i skv. eldra skipulagi sem óumdeilt sé að kærandi njóti eignarréttinda yfir.  Kærandi hafi ekki gefið eftir eignarréttindi sín yfir umræddum 2.040 m² sem felldir hafi verið inn í lóðina Gleráreyrar 1.  Kærandi telji óheimilt að gefa út byggingarleyfi á lóð nema samþykki allra eigenda hlutaðeigandi lóðar liggi fyrir.  Kærandi sé ótvírætt sameigandi að lóðinni Gleráreyrar 1.  Þegar af þeirri ástæðu sé útgáfa hins kærða byggingarleyfis ólögmæt og því beri að fella það úr gildi.

Kærandi eigi lögvarða hagsmuni af því að fá skorið úr um gildi hins umdeilda byggingarleyfis.  Það varði byggingarframkvæmdir á lóð sem liggi að lóð kæranda og hluti af lóðarréttindum hans hafi verið færð undir þá lóð eins og fyrr sé rakið og án þess að kærandi hafi verið sviptur eignarrétti sínum á þeirri spildu.

Núgildandi deiliskipulag taki til lóðanna Gleráreyrar 1-10, þ.e. eitt skipulag sé fyrir svæði það sem mannvirki kæranda standi á og hin kærða ákvörðun heimili framkvæmdir á.  Kærandi telji að í lögum nr. 73/1997 sé byggt á því að eigendur mannvirkja innan sama deiliskipulagsreits hafi almennt lögvarða hagsmuni af framkvæmdum innan reitsins.  Þetta megi m.a. ráða af 7. mgr. 43. gr. laganna sem geri ráð fyrir að grenndarkynning fari fram séu gerðar óverulegar breytingar á deiliskipulagi. 

Kærandi hafi fengið upplýsingar um hina kærðu ákvörðun hinn 5. október 2007 í kjölfar fyrirspurnar þar um.  Áður hafi kærandi kært útgáfu bráðabirgðaleyfis fyrir sömu framkvæmd til úrskurðarnefndarinnar.  Telur kærandi að bæjaryfirvöldum hafi verið rétt og skylt að tilkynna honum um hinar kærðu ákvarðanir, þar sem hann hafi áður kært deiliskipulagið til úrskurðarnefndarinnar, sem og útgáfu bráðabirgðaleyfis er verið hafi undanfari þess byggingarleyfis sem nú sé til umfjöllunar.  Kærandi telji sig hafa mátt treysta því að nýtt byggingarleyfi yrði ekki veitt vegna umdeildra framkvæmda meðan hann hafi staðið í þeirri trú að kærumál hans vegna fyrrgreinds bráðabirgðaleyfis væri óútkljáð hjá úrskurðarnefndinni.  Telji kærandi því að kæra þessi sé fram komin innan kærufrests. 

Að öðru leyti skírskoti kærandi máli sínu til stuðnings til  ákvæða skipulags- og byggingarlaga nr. 73/1997 sem og ákvæða stjórnsýslulaga nr. 37/1993. 

Málsrök Akureyrarbæjar:  Akureyrarbær gerir kröfu um að kærumáli þessu verði vísað frá úrskurðarnefndinni en ella að kröfu um ógildingu hinnar kærðu ákvörðunar verði hafnað.

Í 8. gr. skipulags- og byggingarlaga nr. 73/1997 segi að frestur til að skjóta máli til úrskurðarnefndarinnar sé einn mánuður frá því að kæranda hafi orðið kunnugt, eða mátt vera kunnugt, um ákvörðun þá sem kæra eigi.  Sé um að ræða ákvarðanir sem sæti opinberri birtingu teljist kærufrestur frá birtingu ákvörðunar.

Tekið sé undir málsástæðu byggingarleyfishafa í athugasemdum hans til úrskurðarnefndarinnar, dags. 5. nóvember 2007, um að kærandi byggi ekki á því að honum hafi ekki mátt vera kunnugt um útgáfu umrædds byggingarleyfis, heldur því að borið hafi að birta honum útgáfu þess sérstaklega.  Bæjaryfirvöldum beri ekki skylda til að tilkynna öðrum en byggingarleyfisaðilum um útgáfu byggingarleyfis, sbr. 20. gr. stjórnsýslulaga nr. 37/1993, þar sem segi að eftir að stjórnvald hafi tekið ákvörðun skuli hún tilkynnt aðila máls nema það sé augljóslega óþarft.  Athygli sé vakin á því að fundargerðir skipulagsnefndar og bæjarstjórnar birtist samdægurs á heimasíðu Akureyrarbæjar.

Vísað sé til úrskurðar úrskurðarnefndarinnar nr. 69/2007, dags. 22. ágúst 2007, þar sem segi að kæruaðild einstaklinga að skipulagsákvörðun feli ekki sjálfkrafa í sér kæruaðild að ákvörðunum um mannvirkjagerð á tilteknum skipulagsreit. 

Í tölvupósti lögmanns kæranda til Akureyrarbæjar 4. október 2007 sé spurt hvort gefið hafi verið út byggingarleyfi á Gleráreyrum 1.  Þá segi að viðkomandi hafi kært einhverja bráðabirgðaheimild til byggingarframkvæmda á lóðinni og síðan hafi hann ekkert frétt af málinu.  Daginn eftir hafi Akureyrarbær upplýst lögmann kæranda um byggingarleyfið. 

Kæranda hafi mátt vera ljóst að eftir jarðvegsskipti og eftir að leyfi hafi verið gefið út fyrir útmælingu og sökklum yrði gefið út byggingarleyfi fyrir frekari framkvæmdum.  Kærandi reki verslun að Gleráreyrum 3 og hafi því mátt vera ljóst þegar uppbygging hófst að búið væri að gefa út byggingarleyfi.  Framkvæmdir hafi hafist strax eftir útgáfu byggingarleyfisins 4. september 2007 og hafi viðbyggingin risið hratt á fyrstu dögunum. 

Þá vísi Akureyrarbær til 3. gr. upplýsingalaga nr. 50/1996 þar sem segi að stjórnvöldum sé skylt, sé þess óskað, að veita almenningi aðgang að fyrirliggjandi gögnum sem varði tiltekið mál með þeim takmörkunum sem greini í 4.–6. gr. laganna.  Það sé meginregla að þegar farið sé fram á upplýsingar þá skuli óska þess sérstaklega og bréflega.  Ekki sé hins vegar hægt að fara fyrirfram fram á öll gögn sem eigi eftir að koma í tiltekið mál eða sem gefin verði út í tilteknu máli.  Kærandi hafi því ekki getað búist við því að Akureyrarbær upplýsti hann í hvert sinn sem gefið yrði út byggingarleyfi á Gleráreyrum 1.  Kæranda hafi hins vegar borið að gæta hagsmuna sinna, enda hafi Akureyrarbær, sem stjórnvald, ríkar skyldur til upplýsingagjafar ef eftir henni sé leitað. 

Telja verði að sá mánaðarfrestur sem kærandi hafi haft til að kæra byggingarleyfið hafi verið liðinn þegar kæra var lögð fram.  Um það leyti sem kærandi hafi óskað eftir upplýsingum hvort búið væri að gefa út byggingarleyfi hafi verið búið að steypa upp allan norðurvegg viðbyggingarinnar, sem snúi að verslun kæranda, ásamt öllum vesturveggnum og ca. 40% af suðurvegg viðbyggingarinnar.  Einnig hafi verið byrjað á uppsetningu þaks.  Kærandi hafi hins vegar ekki kært byggingarleyfið fyrr en 2. nóvember 2007. 

Þá sé frávísunarkrafa bæjarins studd þeim rökum að kærandi hafi ekki sýnt fram á að kröfur sem hann hafi uppi í kæru varði lögmæta hagsmuni hans.  Í kæru sé ekki gerð grein fyrir því á hvaða grunni kærandi telji sig hafa af því lögvarða hagsmuni að úrskurður gangi um kæru hans, s.s. vegna grenndaráhrifa.  Hann telji sig enn vera lóðarleiguhafa að því svæði sem umdeilt byggingarleyfi taki til, á grundvelli eldra skipulags, þar sem ekki hafi tekist samkomulag um bætur fyrir lóðarleiguréttindi sem fallið hafi til Gleráreyrar 1, sem áður hafi talist til Dalsbrautar 1i.  Akureyrarbær vísi til deiliskipulags sem tekið hafi gildi 2. apríl 2007.  Þó enn sé óútkljáður ágreiningur um bætur fyrir skerðingu á lóðarréttindum til handa kæranda á grundvelli 33. gr. skipulags- og byggingarlaga nr. 73/1997 hafi deiliskipulagið með sinni lóðaafmörkun þegar tekið gildi.  Vakin sé athygli á því að þótt kærandi missi lóðarréttindi á baklóð fái hann stærri og verðmætari lóð fyrir framan verslun sína samkvæmt nefndu deiliskipulagi. 

Þar sem ekki hafi tekist samningar með aðilum um bætur hafi verið nauðsynlegt að fara fram á það við matsnefnd eignarnámsbóta að bætur verði metnar, m.a. fyrir lóðarskerðingu. 

Deiliskipulag svæðisins fjalli fyrst og fremst um lóðina Gleráreyrar 1 þar sem uppbygging eigi sér stað og um byggingu verslunarhúsnæðis á þeirri lóð sem umþrætt byggingarleyfi heimili.  Þær kröfur og athugasemdir sem kærandi hafi uppi í málinu varði með engu móti hagsmuni hans sem lóðarhafa og fasteignareiganda að Gleráreyrum 3. 

Hvað efnishlið máls varði bendi bæjaryfirvöld á að hið kærða byggingarleyfi eigi stoð í gildu deiliskipulagi fyrir Gleráreyrar 1-10.  Skipulagið sé hvorki haldið form- né efnisgöllum.  Kærandi hafi ekki sýnt fram á að hagsmunum hans sem fasteignareiganda á svæðinu sé raskað með þeim hætti að leiða eigi til ógildingar byggingarleyfisins. 

Með vísan til ferils málsins, sbr. úrskurð úrskurðarnefndarinnar vegna kæru á leyfi til jarðvegsskipta, dags. 14. júní 2007, og úrskurðar vegna kæru á leyfi til útmælingar og gerðar sökkla á lóðinni, dags. 22. ágúst 2007, þar sem báðum málum hafi verið vísað frá vegna aðildarskorts og skorts á lögvörðum hagsmunum, telji Akureyrarbær að gera verði mjög miklar kröfur til þess að í húfi séu verulegir einstaklegir lögvarða hagsmunir svo til álita komi að verða við ógildingarkröfu í máli þessu.  Sér í lagi eigi þetta við þar sem framkvæmdir séu þegar komnar á það stig að byggingin verði fokheld í byrjun desember nk. og kærandi hafi getað kært veitingu leyfisins strax í byrjun eða um miðjan september sl.

Andmæli byggingarleyfishafa:  Af hálfu byggingarleyfishafa er skírskotað til 8. gr. skipulags- og byggingarlaga um kærufrest.  Kærandi byggi málatilbúnað sinn ekki á því að ágallar hafi verið á hinu kærða leyfi, eða honum hafi ekki mátt vera kunnugt um útgáfu þess, heldur að borið hafi að birta honum útgáfu byggingarleyfisins sérstaklega.  Úrskurðarnefndina bresti því lagaheimild til þess að úrskurða efnislega um mál er berist að liðnum kærufresti. 

Bent sé á að hvorki hafi nýbygging verið reist né samþykkt innan lóðarmarka Dalsbrautar 1i eins og þó mætti ráða af kæru.  Þá beri að hafa í huga að nefnd lóð sé leigulóð en ekki eignarlóð.  Í eignarskiptayfirlýsingu fyrir Dalsbraut 1i frá árinu 1989 komi fram að lóðin sé 3.331,3 m² en sú eignarskiptayfirlýsing sé eina skjalið yfir stærð og staðsetningu lóða að Dalsbraut 1 með hliðsjón af niðurstöðu Hæstaréttar í málinu nr. 360/2006.  Eigendur eigna á lóðinni Dalsbraut 1i hafi komið sér saman um að skipta lóðinni upp í tvo sérafnotafleti þannig að norðurhluti lóðar skuli tilheyra matshluta 0101 en suðurhluti skuli tilheyra matshluta 0102.  Kærandi hafi ekki hirt um að taka þetta fram í málatilbúnaði sínum. 

Athugasemdir kæranda við umsögn Akureyrarbæjar og andmæli byggingarleyfishafa:  Kærandi telur að kæra hafi borist innan kærufrests enda hafi honum fyrst orðið kunnugt um útgáfu hins kærða byggingarleyfis 5. október 2007.  Fullyrðingar þess efnis að kæranda hafi mátt vera kunnugt um útgáfu byggingarleyfisins fyrr sé mótmælt.  Framkvæmdir að Gleráreyrum 1 hafi staðið allt frá því í október/nóvember 2006 er byrjað hafi verið á niðurrifi mannvirkja á svæðinu.  Erfitt sé fyrir kæranda að vita hvaða framkvæmdir hafi byggst á hvaða leyfum og þá sé erfitt að fylgjast með svo umfangsmiklum framkvæmdum sem staðið hafi yfir í langan tíma.  Mannvirki hafi verið rifin, jarðvegur grafinn upp, steyptir grunnar o.fl.  Kærandi fallist ekki á það að hann hafi mátt gera sér grein fyrir því að byggingarleyfi hafi verið gefið út í september sl. í ljósi þess að hann hafi ekki getað gert sér grein fyrir hvenær ein leyfisskyld framkvæmd byrji eða ljúki og hvenær önnur taki við. 

Málatilbúnaður Akureyrarbæjar þess efnis að kærandi hafi ekki lögvarða hagsmuni í málinu virðist byggður á misskilningi.  Óumdeilt sé að lóðin Gleráreyrar 1 skv. gildandi skipulagi sé að hluta í eigu kæranda en 2.040 m² hluti hennar hafi áður tilheyrt lóð í eigu kæranda að Dalsbraut 1i sem nú sé Gleráreyrar 3.  Bæjaryfirvöld virðist hins vegar standa í þeirri trú að breyting á deiliskipulaginu sem slík hafi sjálfkrafa svipt kæranda eignarrétti að áðurgreindum hluta lóðaréttinda hans sem felldur hafi verið undir Gleráreyrar 1.  Kærandi telji þennan málatilbúnað ekki fá stoð í gildandi rétti enda liggi fyrir krafa bæjaryfirvalda hjá matsnefnd eignarnámsbóta um eignarnám á umræddum fasteignaréttindum kæranda. 

Sú staðreynd að Gleráreyrar 1 sé í sameign kæranda og fleiri aðila hafi m.a. þau áhrif að bæjaryfirvöldum hafi borið að tilkynna kæranda um veitingu umdeilds byggingarleyfis, m.a. með hliðsjón af 20. gr. stjórnsýslulaga, en óheimilt sé að gefa út leyfi á lóð án samþykkis allra eigenda.  Með vísan til þessa hafi kæra borist innan kærufrests þar sem kærði hafi ekki sinnt ekki lögboðinni skyldu fyrr en 5. október sl. er hann hafi tilkynnt um úrlausn málsins.  Þá fyrst hafi kærufrestur byrjað að líða. 

Kærandi mótmælir því að framkvæmdaraðili geti áskilið sér rétt til að koma að sjónarmiðum er byggi á efnisþætti málsins.  Slíkt fari í bága við reglur er gildi um starfsheimildir úrskurðarnefndarinnar.  Þannig sé ekki gert ráð fyrir því að úrskurðarnefndin taki fyrst afstöðu til formhliðar máls og gefi aðilum síðar kost á því að gera athugasemdir við efnisþátt þess, sé kröfu ekki vísað frá.  Slíkan áskilnað beri því að virða að vettugi. 

Málsaðilar hafa fært fram frekari rök fyrir máli sínu sem ekki verða rakin hér en úrskurðarnefndin hefur haft þau til hliðsjónar við úrlausn málsins.

Niðurstaða:  Af hálfu Akureyrarbæjar og byggingarleyfishafa hefur verið gerð krafa um frávísun málsins.  Er sú krafa byggð á því að kærandi eigi ekki lögvarinna hagsmuna að gæta og að kæra hafi borist að liðnum kærufresti. 

Hið kærða byggingarleyfi heimilar að reist verði viðbygging við verslunarmiðstöð í næsta nágrenni við fasteign kæranda á lóð sem kærandi telur sig eiga hlutdeild í.  Í ljósi þessa þykir kærandi eiga lögvarinna hagsmuna að gæta í máli þessu. 

Framkvæmdir við niðurrif og jarðvegsvinnu hafa staðið um nokkurt skeið á umræddu svæði og skaut kærandi leyfum fyrir þessum framkvæmdum til úrskurðarnefndarinnar á sínum tíma, m.a. leyfi fyrir jarðvegsskiptum og gerð sökkla á lóðinni að Gleráreyrum 1.  Sveitarstjórn staðfesti veitingu hins kærða byggingarleyfis hinn 4. september 2007 en yfirlit um úttektir vegna framkvæmdanna á fyrrnefndri lóð ber með sér að þær hafi byrjað nokkru áður.  Þá liggur fyrir að viðræður stóðu yfir milli kæranda og bæjaryfirvalda í septembermánuði sl. um bætur fyrir þau lóðarréttindi kæranda sem færð voru undir Gleráreyrar 1 með deiliskipulagsbreytingu svæðisins.

Fallast má á það með kæranda að hann hafi ekki mátt vænta þess að byggingarleyfi fyrir viðbyggingu á umræddri lóð yrði veitt án vitundar hans þegar litið er til þess að hluti lóðar kæranda að Gleráreyrum 3 hafði verið lagður undir Gleráreyrar 1 með skipulagsákvörðun.  Með hliðsjón af því og greindri forsögu og framvindu framkvæmda á svæðinu verður ekki með vissu ráðið að kæranda hafi mátt vera ljóst að umþrætt leyfi hefði verið veitt fyrr en fyrirspurn hans var svarað hinn 5. október 2007.  Verður því, eins og hér stendur sérstaklega á, við það miðað að kærufrestur hafi ekki byrjað að líða fyrr en þann dag.  Telst kæra í máli þessu þar af leiðandi hafa borist innan kærufrests.

 Af framangreindum ástæðum verður ekki fallist á frávísunarkröfu málsins.

Í gr. 3.4 í greinargerð og skipulagsskilmálum með deiliskipulagsbreytingu þeirri, er gerð var fyrir umrætt svæði og tók gildi hinn 2. apríl 2007, kemur fram að 2.040 m² spilda úr suðurhluta lóðarinnar, er nefnd var Dalsbraut 1i fyrir skipulagsbreytinguna, er færð undir Gleráreyrar 1.  Af gögnum málsins verður ráðið að kærandi eigi óbein eignarréttindi sem lóðarhafi að Dalsbraut 1i, að minnsta kosti að hluta til.  Hefur Akureyrarbær nú krafist eignarnáms yfir fasteignarréttindum kæranda til þess að hrinda lóðaskipulagi fyrrgreindrar deiliskipulagsbreytingar í framkvæmd með stoð í 32. gr. skipulags- og byggingarlaga nr. 73/1997.  Jafnframt hafa bæjaryfirvöld krafist þess, með stoð í 14. gr. laga nr. 11/1973 um framkvæmd eignarnáms, að matsnefnd eignarnámsbóta heimili Akureyrarbæ að taka umráð þeirra fasteignaréttinda sem um ræðir en sú beiðni mun enn ekki hafa hlotið afgreiðslu.

Gildistaka skipulags leiðir ekki sjálfkrafa til yfirfærslu eignarréttinda þótt í skipulaginu felist áform um aðilaskipti að slíkum réttindum heldur þarf eignarnám eða heimild matsnefndar eignarnámsbóta til að ná fram breyttum umráðum þeirra.  Átti kærandi því óbein eignarréttindi að hluta þeirrar lóðar að Gleráreyrum 1 er mörkuð hafði verið í breyttu deilskipulagi svæðisins er sveitarstjórn samþykkti veitingu hins kærða byggingarleyfis fyrir viðbyggingu á lóðinni hinn 4. september 2007, enda hafði kærandi ekki gefið þau eftir eða misst þau með öðrum hætti.  Eru þessi réttindi enn á forræði hans.  Myndi ákvæði í eignaskiptayfirlýsingu um skiptingu lóðar í sérafnotafleti engu breyta hér um enda fæli slíkt ákvæði ekki í sér breytt eignarráð lóðarréttinda.

Í 4. mgr. 43. gr. skipulags- og byggingarlaga er gert að skilyrði fyrir veitingu byggingarleyfis að samþykki sameigenda liggi fyrir sé um sameign að ræða.  Í ljósi aðstæðna verður að telja að kærandi hafi haft réttarstöðu sameiganda að umræddri lóð og hafi því borið að leita samþykkis hans áður en hin kærða ákvörðun var tekin.   Þar sem þessa var ekki gætt verður hið kærða byggingarleyfi fellt úr gildi með vísan til fyrrgreindar 4. mgr. 43. gr. skipulags- og byggingarlaga.

Úrskurðarorð:

Felld er úr gildi ákvörðun skipulags- og byggingarfulltrúa Akureyrarbæjar frá 25. júlí 2007, sem samþykkt var í skipulagsnefnd 22. ágúst 2007 og staðfest í bæjarstjórn 4. september sama ár, um að veita leyfi fyrir viðbyggingu við verslunarmiðstöðina Glerártorg á lóðinni nr. 1 við Gleráreyrar.

 

___________________________
Hjalti Steinþórsson

 

__________________________     ________________________
     Ásgeir Magnússon                             Þorsteinn Þorsteinsson