Árið 2022, þriðjudaginn 1. febrúar, tók Ómar Stefánsson, varaformaður úrskurðarnefndar umhverfis- og auðlindamála, með heimild í 3. mgr. 3. gr., sbr. 1. mgr. 2. laga nr. 130/2011, fyrir:
Mál nr. 8/2022, kæra á ákvörðun bæjarstjórnar Kópavogsbæjar frá 14. desember 2021 um að samþykkja nýtt deiliskipulag fyrir reiti B1-1, B1-3, B2 og B4 í miðbæ Kópavogs.
Í málinu er nú kveðinn upp til bráðabirgða svofelldur
úrskurður
um kröfu kæranda um stöðvun framkvæmda:
Með kæru sem barst úrskurðarnefnd umhverfis- og auðlindamála 16. janúar 2022 kærir eigandi, Fannborg 7, Kópavogi, þá ákvörðun bæjarstjórnar Kópavogsbæjar frá 14. desember 2021 að samþykkja nýtt deiliskipulag fyrir reiti B1-1, B1-3, B2 og B4 í miðbæ Kópavogs. Er þess krafist að hið kærða deiliskipulag verði fellt úr gildi og að engar framkvæmdir verði heimilaðar á meðan málið er til meðferðar hjá úrskurðarnefndinni. Verður nú tekin afstaða til stöðvunarkröfu kæranda.
Málavextir: Á fundi skipulagsráðs Kópavogsbæjar 6. desember 2021 var tillaga að deiliskipulagi fyrir reiti B1-1, B1-3, B2 og B4 í miðbæ Kópavogs samþykkt og vísað til afgreiðslu bæjarráðs og bæjarstjórnar. Á fundi bæjarráðs 9. s.m. var afgreiðslu skipulagsráðs vísað til bæjarstjórnar og samþykkti bæjarstjórn afgreiðslu skipulagsráðs á fundi sínum 14. s.m. Hið nýja deiliskipulag tók svo gildi 20. desember 2021 við birtingu í B-deild Stjórnartíðinda.
Kærandi vísar til þess að skv. gr. 5.2.1. í skipulagsreglugerð nr. 90/2013 skuli við gerð deiliskipulags leita eftir föngum eftir sjónarmiðum og tillögum íbúa, umsagnaraðila og annarra þeirra sem hagsmuna eiga að gæta. Það skuli gert með virkri samvinnu við íbúa og aðra hagsmunaaðila gegnum allt skipulagsferlið. Séð skuli til þess að upplýsingar um skipulagsferlið og gögn sem varði skipulagsgerðina séu aðgengileg á vinnslutímanum. Samráð bæjaryfirvalda við íbúa hafi verið til málamynda og fylgi hvorki efni né anda lagareglna. Svör við athugasemdum séu málamyndagjörningur og brotin séu ákvæði um almennan kynningarfund áður en skipulag sé auglýst. Af þessum sökum beri að fella hið kærða skipulag úr gildi.
Af hálfu Kópavogsbæjar er vísað til þess að samkvæmt 1. mgr. 29. gr. stjórnsýslulaga nr. 37/1993 fresti stjórnsýslukæra ekki réttaráhrifum. Jafnframt segi í 1. mgr. 5. gr. laga nr. 130/2011 um úrskurðarnefnd umhverfis- og auðlindamála að kæra til úrskurðarnefndarinnar fresti ekki réttaráhrifum kærðrar ákvörðunar en hins vegar geti kærandi farið fram á stöðvun framkvæmda til bráðabirgða séu þær hafnar eða yfirvofandi. Hér sé um að ræða deiliskipulagsákvörðun sem feli ekki í sér heimildir til að hefja framkvæmdir heldur þurfi til þess sérstakt leyfi í formi framkvæmda- eða byggingarleyfis. Verði því ekki séð að tilefni sé til að fallast á framkomna stöðvunarkröfu, enda hafi engin slík leyfi verið veitt og framkvæmdir því hvorki hafnar né yfirvofandi að svo stöddu.
Niðurstaða: Í 1. mgr. 5. gr. laga nr. 130/2011 um úrskurðarnefnd umhverfis- og auðlindamála er tekið fram að kæra til úrskurðarnefndarinnar fresti ekki réttaráhrifum kærðrar ákvörðunar en jafnframt er kæranda þar heimilað að krefjast stöðvunar framkvæmda til bráðabirgða séu þær hafnar eða yfirvofandi, sbr. 2. mgr. sömu lagagreinar. Þá getur úrskurðarnefndin að sama skapi frestað réttaráhrifum ákvörðunar sem felur ekki í sér heimild til framkvæmda, komi fram krafa um það af hálfu kæranda, sbr. 3. mgr. nefndrar 5. gr. Með sama hætti er kveðið á um það í 29. gr. stjórnsýslulaga nr. 37/1993 að kæra til æðra stjórnvalds fresti ekki réttaráhrifum ákvörðunar en þó sé heimilt að fresta réttaráhrifum hinnar kærðu ákvörðunar til bráðabirgða meðan málið er til meðferðar hjá kærustjórnvaldi þar sem ástæður mæli með því. Tilvitnuð lagaákvæði bera með sér að meginreglan er sú að kæra til æðra stjórnvalds frestar ekki réttaráhrifum kærðrar ákvörðunar og eru heimildarákvæði fyrir stöðvun framkvæmda eða frestun réttaráhrifa kærðar ákvörðunar undantekning frá nefndri meginreglu sem skýra ber þröngt. Verði því að vera ríkar ástæður eða veigamikil rök fyrir ákvörðun um frestun réttaráhrifa.
Mál þetta snýst um gildi deiliskipulagsákvörðunar. Gildistaka deiliskipulags felur ekki í sér heimildir til að hefja framkvæmdir heldur þarf til að koma sérstök stjórnvaldsákvörðun sem kæranleg er til úrskurðarnefndarinnar, s.s. veiting byggingar- eða framkvæmdaleyfis, sbr. 11. gr. og 13. gr. mannvirkjalaga nr. 160/2010 og 13., 14. og 15. gr. skipulagslaga nr. 123/2010. Í kærumáli vegna greindra stjórnvaldsákvarðana er eftir atvikum unnt að gera kröfu um stöðvun framkvæmda til bráðabirgða skv. 5. gr. laga nr. 130/2011. Að jafnaði er því ekki tilefni til að beita heimild til stöðvunar framkvæmda eða frestunar réttaráhrifa í kærumálum er varða gildi deiliskipulagsákvarðana.
Þegar litið er til fyrrgreindra lagaákvæða og eðlis deiliskipulagsákvarðana verður ekki séð að knýjandi nauðsyn sé á að fallast á kröfu kæranda um stöðvun framkvæmda vegna hinnar kærðu deiliskipulagsákvörðunar.
Úrskurðarorð:
Kröfu kæranda um stöðvun framkvæmda á grundvelli hinnar kærðu deiliskipulagsákvörðunar er hafnað.
