Skip to main content
Úrskurðarnefnd umhverfis- og auðlindamála
des 22
Love0

69/2002 Öldugata

Með

Ár 2003, fimmtudaginn 18. desember, kom úrskurðarnefnd skipulags- og byggingarmála saman til fundar í húsnæði nefndarinnar að Skúlagötu 21 í Reykjavík.  Mætt voru Ásgeir Magnússon hrl., formaður, Þorsteinn Þorsteinsson byggingarverkfræðingur og Ingibjörg Ingvadóttir lögfræðingur.

Fyrir var tekið mál nr. 69/2002, kæra eiganda fasteignarinnar að Öldugötu 1b Flateyri, á ákvörðun umhverfisnefndar Ísafjarðarbæjar frá 23. október 2002 um að gera honum að fjarlægja öll mannvirki af lóðinni sem reist hafi verið án tilskilinna byggingarleyfa. 

Á málið er nú lagður svofelldur

úrskurður:

Með bréfi til úrskurðarnefndar skipulags- og byggingarmála, dags. 17. desember 2002, er barst nefndinni hinn 18. sama mánaðar, kærir G, fyrir hönd S, eiganda fasteignarinnar nr. 1b við Öldugötu, Flateyri, þá ákvörðun umhverfisnefndar Ísafjarðarbæjar frá 23. október 2002 að gera honum að fjarlægja öll mannnvirki af lóðinni sem reist hafa verið án tilskilinna byggingarleyfa.

Hin kærða ákvörðun var samþykkt í bæjarstjórn Ísafjarðarbæjar hinn 14. nóvember 2002. 

Málsatvik:  Kærandi keypti tvær íbúðir í fasteigninni að Öldugötu 1b á Flateyri í marsmánuði árið 1997.  Í kjölfar kaupanna var húsinu breytt í einbýlishús en áður höfðu verið í húsinu fyrrnefndar tvær íbúðir.  Húsið mun hafi verið í mikilli niðurníðslu.

Deiliskipulag, er tekur m.a. til umrædds svæðis, var samþykkt í bæjarstjórn Ísafjarðarbæjar hinn 29. janúar 1998.  Í því deiliskipulagi er gert ráð fyrir að húsið á lóðinni nr. 1b við Öldugötu verði fjarlægt og lóðinni skipt upp í tvær einbýlishúsalóðir.

Sumarið 1999 hóf kærandi framkvæmdir við hús sitt að Öldugötu 1b og af því tilefni sendu bæjaryfirvöld honum bréf, dags 3. júní 1999, þar sem bent var á að leyfi þyrfti fyrir framkvæmdunum og farið fram á að þær yrðu stöðvaðar og tilskilinna leyfa aflað.  Svar barst við því bréfi hinn 5. júlí sama ár þar sem upplýst var að framkvæmdirnar væru nauðsynlegar viðhaldsframkvæmdir og þess óskað að leyfi yrði veitt til þess að ljúka þeim.  Byggingarfulltrúi bæjarins sendi kæranda síðan bréf, dags. 23. júlí 2000, þar sem bent var á reglur sem giltu um byggingarleyfi og nauðsynleg fylgigögn með byggingarleyfisumsókn.  Ekki virðist hafa verið sótt um byggingarleyfi fyrir framkvæmdunum með formlegum hætti eða verður séð að bæjaryfirvöld hafi haft frekari afskipti af málinu.

Á haustmánuðum árið 2000 hóf kærandi að reisa bílskúr á lóð sinni að Öldugötu 1b.  Byggingarfulltrúi sendi kæranda af því tilefni bréf, dags. 2. október 2000, þar sem gerð var grein fyrir að sækja þyrfti um byggingarleyfi fyrir öllum byggingum, hvort sem um væri að ræða nýbyggingar eða stækkun eldri húsa.  Í bréfinu var bent á að óheimilt væri að hefja framkvæmdir áður en leyfi fyrir þeim væri veitt og ennfremur gerð grein fyrir þeim gögnum sem fylgja þyrftu byggingarleyfisumsókn.  Hinn 10. október 2000sótti kærandi um leyfi fyrir byggingu bílskúrsins.  Umhverfisnefnd Ísafjarðarbæjar tók umsóknina fyrir á fundi hinn 11. sama mánaðar og afgreiddi hana með svofelldri bókun:  „Umhverfisnefnd leggur til að heimilað verði að byggja bílskúr á lóðinni, þó svo það samrýmist ekki gildandi skipulagi á svæðinu en samkvæmt því á íbúðarhúsið að Öldugötu 1b að víkja og lóðin að verða að tveimur einbýlishúsalóðum.”  Þessi afgreiðsla umhverfisnefndar var felld á fundi bæjarstjórnar hinn 26. október 2000.

Kærandi undi ekki málalyktum og kærði ákvörðun bæjarstjórnar til úrskurðarnefndarinnar, sem með úrskurði hinn 17. október 2002 komst að þeirri niðurstöðu að samkvæmt 2. mgr. 43. gr. skipulags- og byggingarlaga nr. 73/1997 skyldu framkvæmdir, sem byggingarleyfi heimilar, vera í samræmi við staðfest aðalskipulag og samþykkt deiliskipulag.  Hin umdeilda byggingarleyfisumsókn kæranda samrýmdist ekki gildandi deiliskipulagi svæðisins og því yrði hinni kærðu ákvörðun bæjarstjórnar ekki hnekkt.

Í kjölfar úrskurðar úrskurðarnefndarinnar í kærumálinu var eftirfarandi samþykkt gerð á fundi umhverfisnefndar Ísafjarðarbæjar hinn 23. október 2002:  „Í ljósi úrskurðarins er húseiganda gert að fjarlægja öll mannvirki af lóðinni sem hafa verið reist án tilskilinna leyfa.” 

Framangreindri ákvörðun umhverfisnefndar skaut kærandi til úrskurðarnefndar skipulags- og byggingarmála eins og að framan greinir.

Málsrök kæranda:  Kærandi bendir á að hann hafi keypt fasteignina að Öldugötu 1b af bæjarsjóði Ísafjarðarbæjar og í afsali hafi í engu verið getið um kvaðir um nýtingu lóðarinnar eða fyrirhugað nýtt deiliskipulag er takmarka myndi nýtingarmöguleika á lóðinni.  Þá komi fram í afsali að fasteigninni fylgdu tilheyrandi lóðarréttindi og engar kvaðir hvíldu á eigninni.

Kærandi heldur því fram að við kaup hans á fasteigninni hafi hún verið í mikilli niðurníðslu og hafi hann ráðist í nauðsynlegar úrbætur á húsinu.  Inngangur í það hafi verið handónýtur og nærri fokinn burt, en í hans stað hafi kærandi byggt fallegan og vel byggðan glerskála sem myndi inngang í íbúðarhúsið.  Þá sé bakatil á lóðinni frístandandi plastgróðurhús á trégrind.  Sé það ætlan bæjaryfirvalda á Ísafirði að þessi mannvirki skuli burt þá verði það vart gert bótalaust. 

Á grundvelli greindra sjónarmiða beri að fella hina kærðu ákvörðun úr gildi.

Málsrök Ísafjarðarbæjar:  Umhverfisnefnd Ísafjarðarbæjar styður ákvörðun sína um að kærandi skuli fjarlægja öll mannvirki af lóðinni nr. 1b við Öldugötu þeim rökum að aldrei hafi verið sótt um byggingarleyfi fyrir þeim og þau reist í óleyfi. 

Það hafi verið sumarið 1999 sem byggingarfulltrúi hafi orðið var við að hafnar væru framkvæmdir við viðbyggingu húss kæranda að Öldugötu 1b.  Af því tilefni hafi kæranda verið send bréf, sem þýdd hafi verið á pólsku.  Hafi hann verið upplýstur um þörf á byggingarleyfi fyrir framkvæmdum og hvaða gögn ættu að fylgja slíkri umsókn. 

Ekkert hafi frekar verið hreyft við málinu fyrr en í október 2000 þegar kæranda hafi verið sent bréf, dags. 2. október, en þá hafi verið hafnar framkvæmdir við bílskúrsbyggingu á lóðinni.

Þrátt fyrir bréflegar ábendingar um framgangsmáta vegna byggingarleyfisumsókna á árunum 1999 og 2000 hafi aldrei verið sótt formlega um byggingarleyfi fyrir framkvæmdum við nýjan inngang í húsið.  Umhverfisnefnd og bæjarstjórn Ísafjarðarbæjar hafi því ekki haft tækifæri til að vega og meta hvort heimilað skuli að byggja anddyri/gróðurskála við norðurhlið hússins eins og gert hafi verið.  Ekki sé lagt mat á það hvort slík umsókn yrði samþykkt en forsenda þess yrði að breyta deiliskipulaginu.  Eðlilegast væri að ósk um slíka breytingu kæmi frá þeim sem hagsmuna eigi að gæta, þ.e. kæranda. 

Af hálfu Ísafjarðarbæjar er á það bent að byggingarreglugerð sé nokkuð skýr hvað varði framgangsmáta varðandi nýbyggingar og stækkun eldri húsa.  Byggt skuli í samræmi við gildandi skipulag.  Falli fyrirhuguð bygging að skipulagi skuli teikningar unnar af viðurkenndum hönnuði, verkið framkvæmt af iðnmeisturum með viðurkennd réttindi og í samræmi við samþykktar teikningar.  Frá öllum þessum atriðum hafi verið vikið í máli kæranda.  Við aðstæður sem þessar beri sveitarstjórn að stöðva framkvæmdir tafarlaust og síðan skuli hin ólöglega bygging eða byggingarhluti fjarlægð og jarðrask afmáð.  Sjálfsagt megi gagnrýna sveitarstjórn fyrir að hafa ekki brugðist skjótar við og rifið mannvirkið strax og vitneskja hafi fengist um það en í málum sem þessum sé reynt að sýna sanngirni og réttsýni, sérstaklega þegar ekki sé gengið á hagsmuni annarra að því er séð verði. 

Niðurstaða:  Hin kærða ákvörðun fól í sér að kæranda var gert að fjarlægja af lóðinni öll mannvirki sem reist höfðu verið án tilskilinna byggingarleyfa.  Í 56. gr. skipulags- og byggingarlaga nr. 73/1997 er fjallað um framkvæmdir sem brjóta í bága við skipulag eða eru án leyfis og í 5. mgr. segir að byggingarnefnd geti ávallt mælt fyrir um að fjarlægja skuli ólöglega byggingu eða byggingarhluta. 

Af málsgögnum verður ráðið að ákvörðun umhverfisnefndar um að gera kæranda skylt að fjarlægja öll mannvirki af lóðinni hafi verið tekin í tilefni af úrskurði úrskurðarnefndarinnar.  Af sömu gögnum verður aftur á móti hvorki séð að kæranda hafi gefist kostur á að tjá sig um ætlan umhverfisráðs í framhaldi úrskurðarins, né að umhverfisráð hafi rannsakað ástand mannvirkjanna sem krafist er að fjarlægð verði, með tilliti til þess hvort unnt væri að grípa til vægari úrræða. 

Ljóst er að hin kærða ákvörðun er töluvert íþyngjandi fyrir kæranda.  Með vísan til þess er það mat úrskurðarnefndarinnar að umhverfisráði Ísafjarðarbæjar hafi ekki verið unnt að taka svo íþyngjandi ákvörðun með vísan til 56. gr. skipulags- og byggingarlaga án þess að gætt væri ákvæðis 13. gr. stjórnsýslulaga nr. 37/1993 um andmælarétt kæranda og 10. gr. sömu laga um rannsóknarskyldu stjórnvalds. 

Samkvæmt framansögðu er það niðurstaða úrskurðarnefndarinnar að fella beri hina kærðu ákvörðun úr gildi.

Uppkvaðning úrskurðar í máli þessu hefur dregist vegna anna hjá úrskurðarnefndinni.

Úrskurðarorð:

Hin kærða ákvörðun umhverfisnefndar Ísafjarðarbæjar frá 23. október 2002 er felld úr gildi.

_____________________
Ásgeir Magnússon

_______________________         ______________________
Þorsteinn Þorsteinsson                   Ingibjörg Ingvadóttir

des 22
Love0

53/2002 Sunnuhlíð

Með

Ár 2003, þriðjudaginn 2. desember, kom úrskurðarnefnd skipulags- og byggingarmála saman til fundar í húsnæði nefndarinnar að Skúlagötu 21, Reykjavík.  Mætt voru Ásgeir Magnússon hrl., formaður, Þorsteinn Þorsteinsson byggingarverkfræðingur og Ingibjörg Ingvadóttir lögfræðingur.

Fyrir var tekið mál nr. 53/2002, kæra eins eiganda hússins nr. 12 við Sunnuhlíð, Akureyri á samþykkt umhverfisráðs Akureyrarbæjar frá 11. september 2002 um að kæranda verði send tilkynning þess efnis að húsnæði í hans eigu að Sunnuhlíð 12, Akureyri verði lokað ásamt ákvörðun skipulags- og byggingarfulltrúa Akureyrarbæjar, dags. 26. september 2002, um stöðvun framkvæmda og að hin ólöglega bygging eða byggingarhluti verði fjarlægð, jarðrask afmáð eða starfsemi hætt.

Í málinu er kveðinn upp svohljóðandi

úrskurður:

Með bréfi til úrskurðarnefndar skipulags- og byggingarmála, dags. 23. september 2002, er barst nefndinni hinn 24. sama mánaðar, kærir B, Tungusíðu 2, Akureyri, þá ákvörðun umhverfisráðs Akureyrarbæjar frá 11. september 2002 að honum verði send tilkynning þess efnis að húsnæði í hans eigu að Sunnuhlíð 12, Akureyri verði lokað þar sem því hafi verið breytt og það tekið í notkun þrátt fyrir að tilskilin leyfi umhverfisráðs hafi ekki verið veitt.  Með bréfi til úrskurðarnefndarinnar, dags. 17. október 2002, er barst nefndinni hinn 21. sama mánaðar, kærir fyrrnefndur Bernharð einnig ákvörðun skipulags- og byggingarfulltrúa Akureyrarbæjar, dags. 26. september 2002, um tafarlausa stöðvun framkvæmda, sem séu án tilskilinna leyfa og að hin ólöglega bygging eða byggingarhluti skuli fjarlægð, jarðrask afmáð eða starfsemi hætt.

Samþykkt umhverfisráðs var staðfest í bæjarstjórn Akureyrarbæjar hinn 17. september 2002.

Kærandi krefst þess að ákvarðanir umhverfisráðs og skipulags- og byggingarfulltrúa verði felldar úr gildi. 

Málavextir:  Kærandi er eigandi að veitingastaðnum Setrinu, Sunnuhlíð 12 á Akureyri, en í því húsi eru verslanir og þjónustustarfsemi ýmiskonar.  Kærandi eignaðist á árinu 2000 verslunarrými í húsinu sem hann hugðist nýta til stækkunar veitingastaðarins.  Hinn 22. nóvember 2001 lagði kærandi inn byggingarleyfisumsókn til umhverfisráðs Akureyrarbæjar þar sem hann sótti um leyfi til að setja upp í hinu nýja rými þrjá klefa fyrir einkasýningar, búningsherbergi og setustofu.  Umhverfisráð fjallaði um erindi kæranda á fundi hinn 28. nóvember sama ár og bókaði eftirfarandi:  „Umhverfisráð heimilar ekki þá breyttu notkun á húsnæðinu sem sótt er um.“ Bæjarstjórn Akureyrarbæjar samþykkti bókunina á fundi hinn 4. desember sama ár. 

Hinn 17. apríl 2002 ritaði skipulags- og byggingarfulltrúi Akureyrarbæjar bréf til kæranda þar sem honum var tilkynnt að byggingareftirlitið myndi koma til skoðunar á húsnæði hans þar sem embættinu hefði borist vitneskja um að húsnæðið hefði verið innréttað án heimildar umhverfisráðs.  Í bréfinu var kæranda veittur vikufrestur til andmæla.  Hinn 29. apríl sama ár ritaði kærandi bréf til skipulags- og byggingarfulltrúa þar sem hann tilkynnti að hann tæki sér vikufrest til andmæla og bárust þau skipulags- og byggingarfulltrúa með bréfi, dags. 7. maí 2002.  Hinn 14. júlí 2002 ritaði kærandi á ný bréf til skipulags- og byggingarfulltrúa þar sem hann fór fram á rökstuðning umhverfisráðs fyrir ákvörðun ráðsins hinn 28. nóvember 2001 ásamt beiðni um endurupptöku ákvörðunarinnar.  Með bréfi bæjarlögmanns Akureyrarbæjar, dags. 31. júlí 2002, var beiðni um endurupptöku málsins hafnað með vísan til þess að ekki væru fyrir hendi aðstæður þær er leiða ættu til endurupptöku þess, auk þess sem allir frestir til þess væru liðnir samkvæmt stjórnsýslulögum nr. 37/1993.  Þá hafnaði bæjarlögmaður einnig beiðninni um rökstuðning ákvörðunar umhverfisráðs með vísan til sömu laga.

Á fundi umhverfisráðs hinn 11. september 2002 voru lagðir fram minnispunktar bæjarlögmanns varðandi stöðu málsins og hugsanlegar aðgerðir og eftirfarandi bókað:  „Umhverfisráð samþykkir að rekstraraðila verði send tilkynning þess efnis að umræddu rými verði lokað þar sem húsinu hefur verið breytt og tekið í notkun þrátt fyrir að tilskilin leyfi hafi ekki verið veitt og hann þannig gerst brotlegur við skipulags- og byggingarlög og byggingarreglugerð, en gefur honum kost á að koma á framfæri andmælum við aðgerðinni sbr. ákvæði 13. gr. stjórnsýslulaga innan 14 daga frá dagsetningu tilkynningar þar um“  Á fundi bæjarstjórnar hinn 17. september s.á. var bókun umhverfisráðs samþykkt.

Með bréfi, dags. 23. september 2002, kærði kærandi framangreinda bókun umhverfisráðs Akureyrarbæjar til úrskurðarnefndar skipulags- og byggingarmála eins og að framan greinir.

Hinn 26. september 2002, eða eftir að kæra þessi barst úrskurðarnefndinni, ritaði skipulags- og byggingarfulltrúi bréf til kæranda þar sem tilkynnt var að embættið myndi stöðva framkvæmdir sem væru án tilskilinna leyfa og skyldi hin ólöglega bygging eða byggingarhluti fjarlægð, jarðrask afmáð eða starfsemi hætt með vísan til 209. gr. byggingarreglugerðar nr. 441/1998 og 2. mgr. 56. gr. skipulags- og byggingarlaga nr. 73/1997.  Kæranda var gefinn frestur til 15. október 2002 til að koma húsnæðinu í upphaflegt horf, að öðrum kosti yrði því lokað af byggingarfulltrúa.  Frestur þessi var síðar framlengdur til 1. desember 2002. 

Málsrök kæranda:  Kærandi byggir kæru sína á því að með hinni kærðu ákvörðun hafi honum verið meinuð notkun á húsnæðinu undir næturklúbb þrátt fyrir að hafa fullnægt öllum kröfum þar að lútandi.  Lögmannsstofu hafi verið falið að kæra ákvörðun umhverfisráðs, dags. 28. nóvember 2001, en það hafi ekki verið gert og lögmannstofan skömmu síðar verið úrskurðuð gjaldþrota. 

Kærandi bendir á að samþykkt bæjaryfirvalda um að fela umhverfisráði þá tilskipun að hamla skuli gegn nætur- og nektarklúbbum í bænum hafi verið gerð löngu eftir að að hann hafi fest kaup á húsnæðinu, sem hann óskar breytinga á, og breytt því til samræmis við kröfur eldvarnareftirlits.

Kærandi telur meinlega á sér brotið og krefst þess að bókun umhverfisráðs hinn 11. september 2002 verði felld úr gildi. 

Málsrök Akureyrarbæjar:  Krafa Akureyrarbæjar er að kærunni verði vísað frá sökum þess að kærufrestir séu liðnir.  Af málatilbúnaði kæranda megi ráða að hann sé að kæra ákvörðun umhverfisráðs, sem tekin hafi verið á fundi 28. nóvember 2001, þar sem ákveðið hafi verið að heimila ekki þá breyttu notkun á húsnæðinu sem hann hafi sótt um.  Kæranda hafi verið sent bréf þessa efnis, dags. 5. desember það ár, ásamt „Almennum leiðbeiningum um birtingu stjórnvaldsákvarðana“.  Frestur til að fara fram á frekari rökstuðning hafi runnið út 14 dögum eftir að kærandi hafi móttekið tilkynninguna.  Ekki hafi verið óskað eftir rökstuðningi innan frestsins og því hafi runnið út frestur til að kæra stjórnvaldsákvörðunina þremur mánuðum frá sama tíma.  Kærandi hafi því hvorki nýtt sér frest til að fara fram á frekari rökstuðning né að kæra ákvörðunina innan tilskilins frests, þrátt fyrir ítarlegar leiðbeiningar.

Þá er einnig krafist frávísunar með vísan til þess að eingöngu stjórnvaldsákvarðanir séu kæranlegar.  Tilkynning embættis skipulags- og byggingarfulltrúa til kæranda, dags. 17. apríl 2002, um að embættið hefði heimildir fyrir því að umrætt húsnæði hefði verið innréttað í andstöðu við ákvörðun umhverfisráðs, dags. 28. nóvember 2001, sé ekki stjórnvaldsákvörðun.  Kæranda hafi samt sem áður verið gefinn vikufrestur til að koma að andmælum áður en skipulags- og byggingarfulltrúi kæmi á staðinn til eftirlits, með vísan til 2. mgr. 41. gr. byggingarreglugerðar.  Með veitingu andmælaréttar hafi embætti skipulags- og byggingarfulltrúa gætt meðalhófsreglunnar og gefið kæranda færi á að koma byggingarhlutanum í samt horf, áður en gripið yrði til frekari aðgerða.  Með bréfi, dags. 29. apríl 2002, hafi kærandi staðfest að vikufrestur yrði nýttur til að andmæla hugmyndum embættisins um „afnotarétt” á húsnæðinu.  Engin andmæli hafi borist innan frestsins.  Ítrekað sé að ákvörðun starfsmanna skipulags- og byggingarfulltrúa um að framfylgja byggingarreglugerð og fara í eftirlit til að koma í veg fyrir óheimilar breytingar á mannvirkjum, sé ekki stjórnvaldsákvörðun og þar af leiðandi ekki kæranleg til æðra stjórnvalds.

Í rökum sínum vísar Akureyrarbær til þess að í 27. gr. stjórnsýslulaga nr. 37/1993 sé að finna ákvæði um almennan kærufrest.  Þar segi í 1. mgr.:  „Kæra skal borin fram innan þriggja mánaða frá því að aðila máls er tilkynnt um stjórnvaldsákvörðun, nema lög mæli á annan veg.“  Tilgangurinn með slíkum fresti sé að stuðla að því að mál séu til lykta leidd svo fljótt sem unnt sé.  Í 28. gr. laganna sé gert ráð fyrir að hafi kæra borist að liðnum kærufresti skuli vísa henni frá nema afsakanlegt sé að kæran hafi ekki borist fyrr eða að veigamiklar ástæður mæli með því að kæran verði tekin til meðferðar.  Ekkert í málinu styðji það að veita skuli frekari fresti enda hafi liðið um tíu mánuðir frá því að ákvörðun hafi verið tekin og þar til kæra hafi borist úrskurðarnefndinni. 

Jafnframt sé bent á það af hálfu Akureyrarbæjar að aðgerðir stafsmanna embættis skipulags- og byggingarfulltrúa séu ekki stjórnvaldsákvarðanir í skilningi stjórnsýslulaga, þ.e. mál sem stjórnvald tekur ákvörðun um í skjóli stjórnsýsluvalds síns, sbr. 1. gr. stjórnsýslulaga nr. 37/1993.

Niðurstaða:  Í máli þessu er kærð bókun umhverfisráðs Akureyrarbæjar þess efnis að kæranda verði send tilkynning um að húsnæði í hans eigu að Sunnuhlíð 12, Akureyri verði lokað þar sem því hafi verið breytt og tekið í notkun þrátt fyrir að tilskilin leyfi umhverfisráðs hafi ekki verið veitt.  Samkvæmt bókuninni skyldi kæranda veittur 14 daga frestur til andmæla.  Þá lýtur kæran einnig að ákvörðun skipulags- og byggingarfulltrúa um stöðvun leyfislausra framkvæmda og að hin ólöglega bygging eða byggingarhluti skuli fjarlægð, jarðrask afmáð eða starfsemi hætt, sbr. 1. mgr. 209. gr. byggingarreglugerðar nr. 441/1998 og 2. mgr. 56. gr. skipulags- og byggingarlaga nr. 73/1997.  Var kæranda vegna þessa veittur 14 daga frestur til að koma húsnæðinu í upprunalegt horf.  Við rannsókn úrskurðarnefndarinnar á máli þessu verður hvorki ráðið af gögnum málsins né samtali við starfsmann embættis skipulags- og byggingarfulltrúa að ákvörðun skipulags- og byggingarfulltrúa hafi verið borin undir umhverfisráð til staðfestingar svo sem áskilið er samkvæmt 1. mgr. 56. gr. laganna.

Samkvæmt 2. mgr. 26. gr. stjórnsýslulaga nr. 37/1993 verður ákvörðun stjórnvalds ekki kærð nema hún feli í sér efnislegar lyktir máls.  Hin kærða bókun ber ekki með sér að í henni felist endanleg ákvörðun um beitingu þvingunarúrræða skipulags- og byggingarlaga nr. 73/1997 heldur einvörðungu ráðagerð um slíkt.  Þá verður ákvörðun skipulags- og byggingarfulltrúa ekki túlkuð sem slík ákvörðun, þar sem hún hefur ekki hlotið staðfestingu umhverfisráðs svo sem lögskylt er. 

Af framangreindu er ljóst að ekki liggur fyrir á sveitarstjórnarstigi lokaákvörðun er sæti kæru til æðra stjórnvalds. 

Að þessu virtu verður hvorki hin kærða samþykkt umhverfisráðs Akureyrarbæjar né ákvörðun skipulags- og byggingarfulltrúa tekin til efnismeðferðar og verður kærumáli þessu því vísað frá úrskurðarnefndinni.

Uppkvaðning úrskurðar í máli þessu hefur dregist verulega sökum mikils fjölda mála sem skotið hefur verið til úrskurðarnefndarinnar.

Úrskurðarorð:

Kærumáli þessu er vísað frá úrskurðarnefndinni.

____________________________________
Ásgeir Magnússon

___________________________             _____________________________
Þorsteinn Þorsteinsson                                Ingibjörg Ingvadóttir

des 22
Love0

18/2002 Sefgarðar

Með

Ár 2003, þriðjudaginn 2. september, kom úrskurðarnefnd skipulags- og byggingarmála saman til fundar í húsnæði nefndarinnar að Skúlagötu 21, Reykjavík.  Mættir voru Ásgeir Magnússon hrl., formaður, Þorsteinn Þorsteinsson byggingarverkfræðingur og Ingibjörg Ingvadóttir lögfræðingur.

Fyrir var tekið mál nr. 18/2002, kæra eiganda fasteignarinnar að Sefgörðum 24, Seltjarnarnesi á ákvörðun byggingarnefndar Seltjarnarness varðandi skjólvegg og gróður á mörkum lóðanna nr. 24 og 16 við Sefgarða.

Á málið er nú lagður svofelldur

úrskurður:

Með kæru til úrskurðarnefndar skipulags- og byggingarmála, dags. 21. maí 2002, sem barst nefndinni sama dag, kærir Ragnar H. Hall hrl., f.h. R, Sefgörðum 24, Seltjarnarnesi, ákvörðun byggingarnefndar Seltjarnarness frá 24. apríl 2002 þar sem kæranda er gert að rífa niður eða endurgera samkvæmt byggingarreglugerð skjólvegg við lóðamörk lóðanna Sefgarða 16 og 24.  Í ákvörðun byggingarnefndar kemur einnig fram að verði nýr skjólveggur ekki reistur á lóðamörkum skuli þess gætt að komið verði í veg fyrir jarðvegsskrið frá Sefgörðum 24 yfir á lóðina að Sefgörðum 16 og að séð verði fyrir aðgengi að lóðamörkum án þess að fara þurfi yfir á síðarnefndu lóðina.  Loks segir að ganga skuli þannig frá runnagróðri að hann skríði ekki inn á lóðina að Sefgörðum 16.

Hin kærða ákvörðun var staðfest í bæjarstjórn Seltjarnarness hinn 24. apríl 2002. 

Kærandi krefst ógildingar hinnar kærðu ákvörðunar. 

Málavextir:  Kærandi er eigandi fasteignarinnar að Sefgörðum 24, Seltjarnarnesi en þannig hagar til að mörk lóðar kæranda liggja að mestu að lóð hússins nr. 16 við Sefgarða.  Við upphaflegan frágang lóðar sinnar setti kærandi niður nokkrar trjáplöntur á lóðamörkum þar sem lóð hans liggur að lóð nr. 16 við Sefgarða en reisti síðar skjólvegg úr timbri inni á lóð sinni, samsíða mörkum lóðanna, en í u.þ.b. 30 cm fjarlægð frá þeim.  Kveður kærandi vegg þennan hafa verið reistan á árinu 1979. 

Eigandi fasteignarinnar að Sefgörðum 16, Seltjarnarnesi kærði til úrskurðarnefndar á árinu 2000 meðferð byggingarnefndar Seltjarnarness á erindi hans varðandi áðurnefndan skjólvegg og gróður á mörkum lóðanna nr. 16 og 24 við Sefgarða.  Kæran laut m.a. að því að eftir að umræddur veggur hafi verið reistur hafi kærandi máls þessa ekki komist um lóð sína að trjám þeim er hann hafi sett niður á lóðamörkum þar sem skjólveggurinn skilji ræmu þá er þau standa á frá lóðinni.  Eigandi Sefgarða 16 og kærandi fyrra málsins kvaðst hafa krafist lagfæringar á þessum frágangi fjótlega eftir að skjólveggurinn hafi verið reistur og árið 1992 ítrekað kröfur sínar um úrbætur við byggingarfulltrúa.  Honum hafi þá verið tjáð að ekkert væri hægt að aðhafast í málinu, en við endurgerð skjólveggjarins skyldi hann reistur í samræmi við gildandi reglur.  Með bréfi til byggingarnefndar Seltjarnarness kom eigandi Sefgarða 16 á framfæri þeirri skoðun sinni að skjólveggurinn þarfnaðist orðið endurgerðar þar sem hann væri farinn að sveiflast óeðlilega mikið í hvassviðrum.  Með vísan til þessa krafðist hann flutnings og rétts frágangs á skjólveggnum til samræmis við gildandi reglur.  Ennfremur krafðist hann þess að trén á lóðamörkunum yrðu fjarlægð svo ganga mætti þannig frá að möl og annað lauslegt skriði ekki stöðugt inn á lóð hans.  Aðfararnótt hins 11. desember 2001 urðu skemmdir á hinum umdeilda skjólvegg í hvassvirði sem þá gekk yfir.  Samkvæmt upplýsingum byggingarfulltrúa, sem kvaddur var á staðinn, höfðu staurar í veggnum brotnað niður við jörð þannig að hann hallaðist verulega á kafla en langböndin héldu honum saman.  Eigandi veggjarins lét reisa þá við og styrkja á næstu dögum eftir fokið. 

Byggingarnefnd Seltjarnarness komst að þeirri niðurstöðu að við endurgerð skjólveggjarins skyldi hann reistur skv. 67. gr. byggingarreglugerðar nr. 441/1998.  Með úrskurði úrskurðarnefndar skipulags- og byggingarmála hinn 13. febrúar 2002 var ákvörðun byggingarnefndar talin hafa verið verulega áfátt og var hún því úr gildi felld. 

Í fundargerð byggingarnefndar hinn 24. apríl 2002 kemur fram að tilefni umfjöllunar nefndarinnar sé fyrrnefndur úrskurður úrskurðarnefndar, dags. 13. febrúar 2002, vegna kæru eiganda fasteignarinnar nr. 16 við Sefgarða vegna meðferðar byggingarnefndar á erindi hans og því hafi nefndin tekið málið upp að nýju.  Í bókun nefndarinnar segir að við skoðun á veggnum eftir foktjónið hafi komið í ljós að nokkrir staurar í veggnum hafi brotnað niður við jörð vegna fúa og gera megi ráð fyrir að fúi sé í fleiri staurum.  Við vettvangsskoðun hafi greinilega komið fram að jarðvegsskrið sé frá lóð Sefgarða nr. 24 inn á lóðina að Sefgörðum 16.  Ennfremur virðist sem runnagróður hafi vaxið inn að lóð Sefgarða 16.  Vegna þessa ákvað nefndin eftirfarandi:  „Byggingarnefnd kynnti sér aðstæður á staðnum þ. 19. mars 2002 m.a. vegna fokskemmda sem urðu á skjólveggnum í desember sl.  Byggingarfulltrúi gerði grein fyrir þeim skemmdum sem urðu á veggnum í óveðrinu en hann mætti á staðinn morguninn eftir fokið og hitti þar fyrir eiganda Sefgarða 24.  Lagði hann að eiganda veggjarins að hann notaði nú tækifærið og fjarlægði umræddan vegg.  Ekki féllst eigandinn á það, heldur myndi hann ganga tryggilega frá veggnum til bráðabirgða og rífa hann í sumar og endurbyggja.  Við skoðun á veggnum eftir foktjónið kom í ljós að nokkrir staurar í veggnum höfðu brotnað niður við jörð vegna fúa.  Má gera ráð fyrir að fúi sé í fleiri staurum.  Í vettvagnsskoðuninni kom greinilega fram að jarðvegsskrið er frá lóð Sefgarða 24 inn á lóðina Sefgarðar 16. Ennfremur virðist sem runnagróður hafi vaxið inn að lóð Sefgarða 16.“

Jafnframt segir í bókun nefndarinnar:
„Vegna þess lélega ástands sem orðið er á skjólvegg við lóðarmörk lóðanna Sefgarðar 16 og Sefgarðar 24 m.a. vegna foktjóns og aldurs er lagt svo fyrir að hann sé rifinn eða endurgerður samkvæmt byggingarreglugerð 441/1998.  Sé hann ekki reistur á lóðarmörkum skal þess gætt að komið verði í  veg fyrir jarðvegsskrið frá Sefgörðum 24 niður á lóðina Sefgarðar 16 og að séð sé fyrir aðgengi að lóðarmörkum án þess að fara þurfi niður á lóðina Sefgarðar 16.  Gengið sé þannig frá runnagróðri að hann skríði ekki inn á lóðina að Sefgörðum 16.“ 

Kærandi hefur nú skotið áðurgreindri ákvörðun til úrskurðarnefndarinnar eins og að framan er rakið.

Málsrök kæranda:  Kærandi heldur því fram að eftir að áðurnefndur úrskurður hafi gengið í úrskurðarnefnd skipulags- og byggingarmála hafi hann hvorki fengið erindi né fyrirspurn frá byggingarnefndinni á Seltjarnarnesi og þá hafi honum ekki verið boðið að skýra mál sitt fyrir nefndinni áður en ákvörðun hafi verið tekin í því.  Að hans mati sé hér um að ræða fráleita málsmeðferð enda um að ræða mannvirki sem staðið hafi umhverfis lóð hans í tvo áratugi og kosti verulega fjármuni að fjarlægja og/eða endurbyggja.  Í fundargerð byggingarnefndar komi fram að byggingarfulltrúi hafi skoðað skjólvegginn daginn eftir illviðrið sem olli skemmdum á veggnum.  Þar sé haft eftir byggingarfulltrúanum að hann hafi lagt að eiganda veggjarins að nota tækifærið og fjarlægja vegginn, en eigandinn hafi ekki fallist á það, heldur hafi hann ætlað sér að ganga frá veggnum til bráðabirgða og rífa hann og endurbyggja.  Kærandi kannist ekki við ummælin, enda hafi hann þá þegar haft samband við smið og fengið hann til að gera við vegginn og hafi viðgerðin þegar farið fram.  Hvað sem líði skoðun byggingarfulltrúans þá sé alveg ljóst að sú athugun leiði ekki til þess að kærandi hafi fengið fyrirmæli um breytingar á umræddum skjólvegg.  Hann hafi ekki haft ástæðu til annars en að ætla að byggingarfulltrúi teldi fyrirætlanir hans um viðgerð viðunandi enda hafi hann í framhaldinu gert ráðstafanir til að styrkja vegginn aftur. 

Kærandi mótmælir þeirri fullyrðingu sem fram komi í fundargerð byggingarnefndar að við skoðun eftir foktjónið hafi komið í ljós að nokkrir staurar í veggnum hafi brotnað niður við jörð vegna fúa og að gera megi ráð fyrir að fúi sé í fleiri staurum.  Þetta telji kærandi hæpnar fullyrðingar og ekki studdar neinum gögnum.  Í tilefni af því hafi kærandi leitað til verkfræðistofunnar Hnits hf. og beðið um könnun á ástandi veggjarins.  Sú könnun hafi leitt í ljós að girðingin sé afar traust og hafi verið rækilega endurbætt. 

Kærandi krefst þess að hin kærða ákvörðun byggingarnefndar verði felld úr gildi og að lagt verði fyrir nefndina á nýjan leik að taka málefni þetta til efnislegrar meðferðar þar sem báðir aðilar eigi þess kost að koma sjónarmiðum sínum á framfæri áður en ákvörðun verði tekin í málinu.  Telji hann að andmælaréttur hans samkvæmt 13. gr. stjórnsýslulaga, nr. 37/1993 hafi verið þverbrotinn við meðferð nefndarinnar á málinu og þegar af þeirri ástæðu beri að ógilda ákvörðunina. 

Verði ekki fallist á ógildingarkröfuna á þessum grundvelli krefst kærandi þess að úrskurður byggingarnefndar Seltjarnarness verði felldur úr gildi á efnislegum forsendum.  Byggir kærandi á því í fyrsta lagi að hinn kærði úrskurður varði skjólvegg sem reistur hafi verið löngu áður en byggingarreglugerð nr. 441/1998 hafi verið sett.  Reglugerðin gildi þess vegna ekki um mannvirkið, sem enginn hafi gert athugasemdir við frá því að það hafi verið reist, þar til eigandi fasteignarinnar að Sefgörðum 16 hafi sett fram kvörtun sína.  Ákvörðunin um að leggja fyrir hann að rífa skjólvegginn eða endurbyggja hann samkvæmt byggingarreglugerð eigi sér þess vegna ekki lagastoð.  Í öðru lagi krefst kærandi ógildingar hinnar kærðu ákvörðunar með vísan til þess að hún sé ekki byggð á nægilegri athugun á staðreyndum varðandi ástand veggjarins og heldur kærandi því fram að ef byggingarnefndarmenn hefðu gengið úr skugga um ástand veggjarins hefðu þeir ekki talið ástæðu til að hrófla við veggnum.  Í þriðja lagi krefst kærandi ógildingar á grundvelli þess að ákvörðun byggingarnefndar gangi þvert gegn meðalhófsreglu stjórnsýslulaga nr. 37/1993, enda sé með hinni kærðu ákvörðun lagt fyrir hann að framkvæma ráðstafanir sem séu miklu kostnaðarsamari en önnur úrræði sem ættu að vera nægileg til að tryggja hagsmuni nágrannans.  Í fjórða lagi er krafist ógildingar með vísan til þess að kærandi hafi, áður en ákvörðun var tekin, framkvæmt nauðsynlegar endurbætur á skjólveggnum þannig að ekki þurfi að hafa áhyggjur af ástandi hans. 

Málsrök Seltjarnarnesbæjar:  Af hálfu Seltjarnarnesbæjar er því mótmælt að formreglur stjórnsýslulaga hafi verið brotnar.  Þvert á móti hafi byggingarfulltrúi á undanförnum árum, allt frá því að eigandi Sefgarða 16 hafi sett fram kvörtun sína varðandi skjólvegginn, rætt deilumál það sem hér sé til meðferðar við kæranda og leitað eftir sjónarmiðum hans varðandi það og mögulegar lyktir þess.  Byggingarfulltrúi hafi einnig skoðað umræddan skjólvegg á vettvangi daginn eftir að veggurinn hafi fallið um vegna illviðris og hafi þá haft tal af kæranda.  Þar hafi byggingarfulltrúi lagt að kæranda að fjarlægja vegginn, sem að hans mati hafi verið í mjög slæmu ástandi.  Á þetta hafi kærandi ekki fallist en hann hafi ætlað sér að gera við vegginn til bráðabirgða og rífa hann sumarið eftir og endurbyggja.  Af öllu þessu megi ljóst vera að byggingarfulltrúa hafi verið vel kunnugt um afstöðu kæranda til máls þessa, enda hafi sjónarmið hans verið höfð til hliðsjónar við úrlausn málsins á fundi byggingarnefndar hinn 24. apríl 2002.

Hvað varði efnislegar málsástæður kæranda þá hafi það verið mat nefndarmanna sem hafi kynnt sér aðstæður á vettvangi að skjólveggurinn hafi verið það illa farinn að hann yrði að fjarlægja.  Standi vilji kæranda til þess að endurgera vegginn frá grunni beri honum að gera það á grundvelli gildandi byggingarreglugerðar nr. 441/1998.  Nefndin telji að kæranda sé heimilt að hafa trjágróður á lóðarmörkum með þeim takmörkunum sem geti í 68. gr. byggingarreglugerðar en honum sé þá skylt að ganga þannig frá honum að það skaði ekki hagsmuni eiganda grannlóðarinnar.  Einnig beri honum að tryggja aðgengi að lóðarmörkum frá sinni eigin lóð en ekki frá lóð nágrannans. 

Niðurstaða:  Hin kærða ákvörðun fól í sér að kæranda var gert að rífa eða endurgera skjólvegg við lóðamörk Sefgarða 16 og 24 og yrði hann ekki reistur á lóðamörkum skyldi komið í veg fyrir jarðvegsskrið frá Sefgörðum 24 yfir á lóð nr. 16.  Frágangi á lóðamörkum skyldi svo háttað að séð yrði fyrir aðgengi að þeim án þess að fara þyrfti yfir á lóð nr. 16 og gengið skyldi þannig frá runnagróðri að hann skriði ekki inn á lóð nr. 16.

Í málinu liggur fyrir að í óveðri hinn 11. desember 2001 urðu skemmdir á hinum umdeilda skjólvegg í hvassvirði sem þá gekk yfir.  Kærandi lét lagfæra vegginn eftir óveðrið og fylgdi kærunni álit sérfræðings um ástand hans. 

Í bókun byggingarnefndar hinn 24. apríl 2002 segir að byggingarfulltrúi hafi gert grein fyrir þeim skemmdum sem urðu á veggnum í óveðrinu en hann hafi mætt á staðinn morguninn eftir óveðrið og hitt þar fyrir kæranda.  Er ágreiningur um það í málinu hvað farið hafi á milli kæranda og byggingarfulltrúa við þetta tækifæri.

Í greinargerð lögmanns byggingarnefndar kemur fram að það hafi verið mat nefndarmanna, sem kynntu sér aðstæður á vettvangi, að skjólveggurinn væri svo illa farinn að það bæri að fjarlægja hann og í bókun nefndarinnar kemur fram að nefndin meti ástand hans lélegt.  Það er mat úrskurðarnefndarinnar að ekki hafi verið unnt að taka svo íþyngjandi ákvörðun án þess að gætt væri ákvæðis 13. gr. stjórnsýslulaga nr. 37/1993 um andmælarétt.  Veggurinn sem hér um ræðir hefur staðið um árabil og ljóst að hin kærða ákvörðun hefur m.a. fjárhagslega þýðingu fyrir kæranda.  Byggingarnefnd bar því að gefa kæranda kost á að tjá sig um hina fyrirhuguðu ákvörðun sem um er deilt í máli þessu.

Samkvæmt framansögðu er það niðurstaða úrskurðarnefndarinnar að fella beri hina kærðu ákvörðun úr gildi.

Uppkvaðning úrskurðar í máli þessu hefur dregist vegna anna hjá úrskurðarnefndinni.

Úrskurðarorð:

Hin kærða ákvörðun byggingarnefndar Seltjarnarness frá 24. apríl 2002 er felld úr gildi.

______________________
Ásgeir Magnússon

_______________________    ____________________
Þorsteinn Þorsteinsson              Ingibjörg Ingvadóttir

des 22
Love0

2/2003 Vatnsendablettur

Með

Ár 2003, miðvikudaginn 26. mars, kom úrskurðarnefnd skipulags- og byggingarmála saman til fundar í húsnæði nefndarinnar að Skúlagötu 21 í Reykjavík.  Mættir voru Ásgeir Magnússon hrl., formaður, Þorsteinn Þorsteinsson byggingarverkfræðingur og Óðinn Elísson hdl., varamaður í forföllum aðalmanns.

Fyrir var tekið mál nr. 2/2003, kæra á ákvörðun byggingarnefndar Kópavogs frá 4. desember 2002 um að gera eiganda 50m² húss að Vatnsendabletti nr. 241a í Kópavogi að fjarlægja umrætt hús af lóðinni eigi síðar en hinn 1. febrúar 2003, en að öðrum kosti verði húsið fjarlægt á kostnað eiganda.

Á málið er nú lagður svofelldur

Úrskurður.

Með bréfi til úrskurðarnefndar skipulags- og byggingarmála, dags. 3. jan 2003, kærir G ákvörðun byggingarnefndar Kópavogs frá 4. desember 2002 um að gera honum að fjarlægja 50m² hús af lóðinni að Vatnsendabletti nr. 241a í Kópavogi eigi síðar en hinn 1. febrúar 2003, en að öðrum kosti verði húsið fjarlægt á hans kostnað.  Kærandi krefst ógildingar hinnar kærðu ákvörðunar og að réttaráhrifum hennar verði frestað meðan málið sé til meðferðar fyrir úrskurðarnefndinni.

Með bréfi byggingarfulltrúa og bæjarlögmanns Kópavogs, dags. 20. mars 2003, var kæranda tilkynnt að húsið yrði fjarlægt hinn 27. mars 2003 ef hann hefði ekki fyrir þann tíma orðið við kröfu bæjaryfirvalda um brottfltuning þess.  Er málið nú tekið til úrlausnar um kröfu kæranda um frestun réttaráhrifa.

Málavextir:  Málavöxtum verður hér aðeins lýst í stuttu máli að því marki sem þurfa þykir við úrlausn þessa þáttar málsins.  Kærandi var eigandi að húsi að Vatnsendabletti 241a, sem mun hafa eyðilagst í eldsvoða í aprílmánuði árið 1999.  Ekki hefur komið til endurbyggingar húss á lóðinni og mun ágreiningur kæranda við landeiganda um réttindi yfir umræddri lóð hafa staðið því í vegi, en deiliskipulag hefur verið samþykkt fyrir umrætt svæði og er þar gert ráð fyrir að lóðin verði að hluta byggingarlóð fyrir íbúðarhús.

Haustið 2002 flutti kærandi 50m² timburhús eða skúr á lóðina.  Kveðst hann hafa skipt um klæðningu á skúrnum og sett í hann glugga en ekki fest hann við undirstöður.  Virðist hafa vakað fyrir kæranda að nýta hús þetta í tengslum við hagnýtingu lóðarinnar og eftir atvikum sem vinnuaðstöðu meðan byggt væri nýtt hús á lóðinni. 

Fljótlega eftir að húsið var flutt á lóðina komu fram athugasemdir af hálfu byggingarfulltrúa um að ekki hefði verið aflað tilskilinna leyfa og tilkynnti hann kæranda að frekari framkvæmdir á lóðinni skyldu stöðvaðar.

Á fundi byggingarnefndar Kópavogs hinn 4. desember 2002 ákvað nefndin að gefa eiganda frest til 1. febrúar 2003 til þess að fjarlægja húsið af lóðinni en ella myndi nefndin hlutast til um að það yrði gert á kostnað eiganda.

Þessari ákvörðun vildi kærandi ekki una og skaut málinu til úrskurðarnefndarinnar með bréfi, dags. 3. janúar 2003, svo sem að framan greinir.  Hafa bæjaryfirvöld nú ítrekað kröfu sína um brottflutning hússins eins og þegar hefur verið lýst.

Málsrök kæranda:  Af hálfu kæranda er á því byggt að umrætt hús sé ekki fasteign þar sem það hafi ekki verið fest við undirstöður.  Það standi þar sem áður hafi staðið hús það er brunnið hafi og telji hann sig eiga fullan rétt á að endurbyggja hús í þess stað.  Þó hafi alltaf staðið til að byggja annað hús og stærra ofar í lóðinni á skilgreindum byggingarreit en af því hafi ekki orðið þar sem byggingarleyfi hafi ekki verið veitt.  Hús það sem um sé deilt í málinu sé til bráðbirgða en fyrirhugað sé að nýta það á meðan byggingarframkvæmdum standi.  Loks bendir kærandi á að aðstæður á lóðinni séu nú erfiðar til flutnings á húsinu vegna veðurfars og bleytu og kunni að vera ógerlegt að koma stórum bíl og tækjum að því eins og sakir standi.  Ekki hafi verið sýnt fram á að neina nauðsyn beri til þess að fjarlægja húsið meðan ágreiningur um stöðu þess á lóðinni sé til meðferðar fyrir úrskurðarnefndinni og beri því að fresta réttaráhrifum hinnar kærðu ákvörðunar á meðan. 

Málsrök Kópavogsbæjar:  Af hálfu Kópavogsbæjar er vísað til þess að á fundi byggingarnefndar Kópavogs hinn 9. ágúst 2002 hafi verið hafnað erindi kæranda um að honum yrði veitt leyfi til að flytja umrætt hús á lóðina til að nota sem aðstöðu meðan á endurbygging nýs húss á lóðinni stæði yfir og í framhaldi af því að mega nýta húsið sem bílskúr eða bátaskýli.  Hafi m.a. verið vísað til þess að samkvæmt forsendum nýs skipulags á svæðinu þyrfti að gera nýja lóðarleigusamninga við landeiganda.  Kærandi hafi ekki kært þessa synjun byggingarnefndar og standi því óhögguð sú ákvörðun nefndarinnar að veita ekki leyfi fyrir umræddu húsi á lóðinni.  Kærandi hafi, þrátt fyrir þetta, flutt húsið á lóðina og hafist handa við endurbætur á því.  Þetta hafi honum verið óheimilt og hafi framkvæmdir verið stöðvaðar jafnskjótt og um þær varð kunnugt.  Ákvörðun byggingarnefndar um að gera kæranda að fjarlægja húsið af lóðinni eigi sér stoð í 2. og 5. mgr. skipulags- og byggingarlaga nr. 73/1997.  Kærandi hafi ekki orðið við fyrirmælum um að fjarlægja húsið og hafi því verið ákveðið að láta vinna verkið á kostnað eiganda þrátt fyrir kæru hans til úrskurðarnefndarinnar, enda fresti kæran ekki réttaráhrifum hinnar kærðu ákvörðunar.

Niðurstaða:  Í máli þessu er deilt um lögmæti þeirrar ákvörðunar byggingarnefndar Kópavogs frá 4. desember 2002 að gera kæranda að fjarlægja hús það sem að framan greinir af lóðinni að Vatnsendabletti 241a innan tilskilins frests og um að láta að öðrum kosti fjarlægja húsið á kostnað kæranda.  Frestur sá sem kæranda var veittur til verksins er liðinn og liggur nú fyrir ákvörðun bæjaryfirvalda í Kópavogi um að fjarlægja húsið á morgun, hinn 27. þessa mánaðar.  Hefur kæranda verið tilkynnt sú ákvörðun. 

Í hinni kærðu ákvörðun felst að beita skuli þvingunarúrræðum sem byggingaryfirvöldum eru tiltæk og vísa bæjaryfirvöld til ákvæða sem eiga annars vegar við um byggingarleyfisskyld mannvirki sem reist eru án samþykkis sveitarstjórnar og fara í bága við skipulag og hins vegar um ólöglegar byggingar eða byggingarhluta.  Eru réttarúrræði þessi íþyngjandi og sæta lagareglur um beitingu þeirra þröngri túlkun.  Verður jafnframt að gera ríkar kröfur til rökstuðnings fyrir ákvörðunum stjórnvalda um beitingu slíkra úrræða og þurfa þær að eiga sér ótvíræða lagastoð.

Ágreiningur er m.a. í málinu um það hvort umrætt hús sé byggingarleyfisskylt mannvirki þar sem það hafi ekki verið varanlega skeytt við undirstöður og þá jafnframt um það hvort ákvæði 2. og 5. mgr. 56. gr. skipulags- og byggingarlaga nr. 73/1997 eigi við í málinu.  Engin rök hafa verið færð fyrir því af hálfu bæjaryfirvalda að nauðsyn beri til að fjalægja umrætt hús af öryggisástæðum eða vegna annarra brýnna hagsmuna bæjarfélagsins.  Þá liggur ekki fyrir að nágrannar hafi amast við húsinu eða að krafa hafi komið fram frá þeim eða öðrum hagsmunaaðilum um brottflutning þess.

Að því virtu sem að framan er rakið þykir ekki hafa verið sýnt fram á að nauðsyn beri til að framfylgja hinni kærðu ákvörðun áður en úrskurðarnefndin kveður upp efnisúrskurð í málinu.  Þykir því rétt, með hliðsjón af meðalhófsreglu 12. gr. stjórnsýslulaga nr. 37/1993 og með heimild í 2. mgr. 29. gr. sömu laga, að fallast á kröfu kæranda um frestun réttaráhrifa hinnar kærðu ákvörðunar.

Úrskurðarorð:

Frestað er réttaráhrifum ákvörðunar byggingarnefndar Kópavogs frá 4. desember 2002 um að fjarlægja skuli 50m² hús af lóðinni að Vatnsendabletti nr. 241a í Kópavogi meðan mál þetta er til efnismeðferðar fyrir úrskurðarnefndinni.  Fyrirhuguð framkvæmd ákvörðunarinnar skal því stöðvuð.

_______________________________
Ásgeir Magnússon

______________________________         _______________________________
 Þorsteinn Þorsteinsson                                   Óðinn Elísson