Skip to main content
Úrskurðarnefnd umhverfis- og auðlindamála

96/2016 Kröflulína 4 Þingeyjarsveit

Árið 2016, föstudaginn 19. ágúst, kom úrskurðarnefnd umhverfis- og auðlindamála saman til fundar í húsnæði nefndarinnar að Skuggasundi 3, Reykjavík. Mætt voru Nanna Magnadóttir forstöðumaður, Ómar Stefánsson varaformaður, Aðalheiður Jóhannsdóttir prófessor, Ásgeir Magnússon dómstjóri og Þorsteinn Þorsteinsson byggingarverkfræðingur.

Fyrir var tekið mál nr. 96/2016, kæra á ákvörðun sveitarstjórnar Þingeyjarsveitar um að samþykkja framkvæmdaleyfi fyrir Kröflulínu 4.

Í málinu er nú kveðinn upp til bráðabirgða svofelldur

úrskurður

um kröfu kæranda um stöðvun framkvæmda:
 

Með bréfi til úrskurðarnefndar umhverfis- og auðlindamála, dags. 12. júlí 2016, er barst nefndinni sama dag, kærir Landvernd, landgræðslu- og umhverfisverndarsamtök Íslands, Þórunnartúni 6, Reykjavík, þá ákvörðun sveitarstjórnar Þingeyjarsveitar frá 13. júní 2016 að samþykkja framkvæmdaleyfi fyrir Kröflulínu 4. Er þess krafist að ákvörðunin verði felld úr gildi.

Þess er jafnframt krafist að framkvæmdir verði stöðvaðar á meðan málið er til meðferðar fyrir úrskurðarnefndinni. Er málið nú tekið til úrskurðar um kröfu kæranda um stöðvun framkvæmda.

Gögn málsins bárust frá Þingeyjarsveit 14. júlí og 16. ágúst 2016.

Málavextir: Samkvæmt úrskurði umhverfisráðherra frá 31. júlí 2008 fór fram sameiginlegt mat á umhverfisáhrifum vegna fyrirhugaðra framkvæmda við álver á Bakka við Húsavík, Þeistareykjavirkjun, stækkun Kröfluvirkjunar og háspennulínur frá Kröflu og Þeistareykjum til Húsavíkur. Er álit Skipulagsstofnunar um það mat frá 24. nóvember 2010. Sama dag lá fyrir álit Skipulagsstofnunar um mat á umhverfisáhrifum háspennulína (220 kV) frá Kröflu og Þeistareykjum að Bakka við Húsavík, jarðstrengs (132 kV) frá Bjarnarflagi að Kröflu; Norðurþingi, Skútustaðahreppi og Þingeyjarsveit. Fallið hefur verið frá byggingu álvers á Bakka, en mat á umhverfisáhrifum vegna kísilmálmverksmiðju við Bakka hefur farið fram.

Fyrirhugað er að leggja 220 kV loftlínu, Kröflulínu 4, frá Kröfluvirkjun í Skútustaðahreppi að Þeistareykjum í Þingeyjarsveit. Kærð er veiting framkvæmdaleyfis Þingeyjarsveitar fyrir lagningu þess hluta línunnar er leggja skal innan Þingeyjarsveitar, en með úrskurði nefndarinnar uppkveðnum 30. júní 2016, í máli nr. 46/2016, voru framkvæmdir í Skútustaðahreppi stöðvaðar við línuna að hluta.

Frá Þeistareykjum að Bakka við Húsavík er áætlað að leggja Þeistareykjalínu 1, einnig fyrir 220 kV rekstrarspennu. Með bráðabirgðaúrskurði uppkveðnum 30. júní 2016, í máli nr. 54/2016, hafnaði úrskurðarnefndin kröfu um stöðvun framkvæmda við þann hluta línunnar sem fyrirhugaður er í Norðurþingi. Nefndinni hefur einnig borist kæra vegna samþykkis Þingeyjarsveitar á framkvæmdaleyfi vegna þess hluta línunnar sem þar er fyrirhugaður, og er það mál nr. 95/2016.

Á fundi sveitarstjórnar Þingeyjarsveitar 28. apríl 2016 var samþykkt umsókn Landsnets hf. um framkvæmdaleyfi vegna Kröflulínu 4. Skipulags- og byggingarfulltrúa sveitarfélagsins var jafnframt falið að gefa út leyfið í samræmi við reglugerð nr. 772/2012 um framkvæmdaleyfi, sem hann og gerði 1. júní s.á. Á fundi sveitarstjórnar 8. s.m. var framangreind ákvörðun frá 28. apríl afturkölluð. Var bókað að fyrir lægi álit lögmanns um að ákvörðunin gæti verið ógildanleg vegna þess galla á málsmeðferð að ekki hefði verið gerð sérstök bókun um framkvæmdaleyfisumsóknina í skipulags- og umhverfisnefnd. Var jafnframt lagt fyrir nefndina að taka málið til umfjöllunar og afgreiðslu.

Fundur var haldinn í skipulags- og umhverfisnefnd Þingeyjarsveitar 9. júní 2016 og var m.a. bókað að sótt væri um framkvæmdaleyfi fyrir framkvæmdinni Kröflulínu 4 á grundvelli 13. og 14. gr. skipulagslaga nr. 123/2010, sbr. og 6. gr. reglugerðar um framkvæmdaleyfi. Framkvæmdin væri matsskyld skv. lögum nr. 106/2000 um mat á umhverfisáhrifum og væri matsskýrsla og álit Skipulagsstofnunar fyrirliggjandi. Gert væri ráð fyrir framkvæmdinni í Aðalskipulagi Þingeyjarsveitar 2010-2022. Lýsing mannvirkja vegna útgáfu framkvæmdaleyfis væri tekin saman f.h. Landsnets hf. og væri vísað til hennar um frekari skýringar og lýsingar á framkvæmdinni, þ.m.t. 6. kafli lýsingarinnar, þar sem fjallað væri um mótvægisaðgerðir og skilyrði sem Skipulagsstofnun teldi að setja þyrfti fyrir leyfisveitingunni, sbr. mat á umhverfisáhrifum framkvæmdarinnar. Nefndin hefði kynnt sér matsskýrslu framkvæmdar og álit Skipulagsstofnunar um mat á umhverfisáhrifum vegna framkvæmdarinnar „Háspennulínur (220 kV) frá Kröflu og Þeistareykjum að Bakka við Húsavík, Skútustaðahreppi, Aðaldælahreppi, Þingeyjarsveit og Norðurþingi“. Einnig hefði komið til skoðunar álit Skipulagsstofnunar vegna sameiginlegs mats álvers á Bakka, háspennulína, virkjana í Kröflu og á Þeistareykjum. Nefndin tæki undir álit Skipulagsstofnunar, m.a. um skilyrði leyfisveitingar, og vísi sérstaklega til stefnu Þingeyjarsveitar samkvæmt aðalskipulagi, sbr. t.d. kafla 4.1 um framtíðarsýn og meginmarkmið, sem rökstuðnings fyrir þeirri afstöðu.

Í bókun sinni áréttar skipulags- og umhverfisnefnd að skilyrði 13. og 14. gr. skipulagslaga, hvað varði framkvæmdir sem háðar séu mati á umhverfisáhrifum, séu uppfyllt. Við fyrri málsmeðferð hafi verið aflað umsagna sem kveðið sé á um í 2. mgr. 68. gr. náttúruverndarlaga nr. 60/2013, þ.e. við mat á umhverfisáhrifum og samþykkt deiliskipulags vegna Þeistareykjavirkjunar. Afgreiðsla Þingeyjarsveitar á deiliskipulaginu, sem taki til Þeistareykja, sem séu á náttúruminjaskrá, og afstaða skipulags- og umhverfisnefndar til álits Skipulagsstofnunar feli í sér að sérstök afstaða hafi verið tekin við leyfisveitinguna í skilningi 5. mgr. 61. gr. náttúruverndarlaga. Þá séu ekki forsendur til grenndarkynningar. Nefndin telji að fyrirhuguð framkvæmd sé í samræmi við Aðalskipulag Þingeyjarsveitar 2010-2022, sbr. einnig svæðisskipulag háhitasvæða í Þingeyjarsýslum.

Á fundi sínum 13. júní 2016 samþykkti sveitarstjórn Þingeyjarsveitar umsókn Landsnets um framkvæmdaleyfi vegna Kröflulínu 4. Tekið var fram að skipulags- og umhverfisnefnd hefði fjallað um fyrirliggjandi framkvæmdaleyfisumsókn og að í bókun nefndarinnar kæmi fram rökstudd afstaða um umsóknina. Þá staðfesti sveitarstjórn bókun skipulags- og umhverfisnefndar um málið í heild og fól skipulags- og byggingarfulltrúa að gefa út framkvæmdaleyfið, sem hann og gerði 14. júní 2016. Auglýsing þess efnis var birt í Morgunblaðinu 15. s.m., en mun ekki hafa verið birt í Lögbirtingablaði. Framkvæmdaleyfið var kært til úrskurðarnefndarinnar 12. júlí 2016, svo sem að framan greinir.

Málsrök kæranda: Kærandi telur nauðsynlegt að framkvæmdir verði stöðvaðar til bráðabirgða til að koma í veg fyrir óafturkræfa röskun á hinu fyrirhugaða framkvæmdasvæði strax í sumar með efnistöku, vegagerð og gerð undirstaða undir háspennumöstur. Hagsmunirnir séu stórfelldir en um sé að ræða svæði sem fyrirhugað sé að vinna óafturkallanleg spjöll á. Fyrirhugað sé að Kröflulína 4, auk Þeistareykjalínu 1, muni liggja yfir hverfisverndað svæði á Þeistareykjum, í Þeistareykjahrauni og við Þríhyrninga, vestan Kröflustöðvar. Jarðhitasvæðið á Þeistareykjum sé á náttúruminjaskrá vegna fjölbreyttra jarðhitamyndana, gufu- og leirhvera, útfellinga í norðurhlíðum Bæjarfjalls og við Bóndhól. Á hverasvæðinu sé jafnframt að finna sérstæðar jarðhitaplöntur. Aðeins á einum stað á landinu sé að finna fleiri brennisteinshveri. Kærumál þetta fjalli fyrst og fremst um Þeistareykjasvæðið og verndargildi þess, en um sé að ræða svæði sem sé verndað samkvæmt náttúruverndarlögum. Sömu röksemdir eigi við um stöðvun framkvæmda við Kröflulínu 4 í Þingeyjarsveit og eigi við um stöðvun framkvæmda við sama verk í Skútustaðahreppi. Um sömu framkvæmd sé að ræða og því ekki unnt að láta við það sitja að stöðva hana aðeins innan sveitarfélagsmarka Skútustaðahrepps.

Hinn 12. febrúar 2016 hafi leyfishafi gefið út opinbera tilkynningu um tilboð er borist hefðu í undirbúningsvinnu, þar sem fram hafi komið að henni skyldi að því er varði Kröflulínu 4 vera lokið 1. ágúst s.á. Hinn 7. apríl sl. hafi verið tilkynnt að samið yrði við verktaka vegna undirbúningsvinnu við Kröflulínu 4 á næstu dögum. Fram hafi komið að fyrirhugað væri að hefja jarðvegsframkvæmdirnar í aprílmánuði og hefjast handa við reisingu háspennumastranna sjálfra í sumar. Í umsókn leyfishafa komi fram að mikilvægt sé að hefja framkvæmdir sem fyrst. Fyrirhugað sé að ljúka Kröflulínu 4 á undan Þeistareykjalínu 1 eftir því sem næst verði komist.

Málsrök Þingeyjarsveitar: Af hálfu sveitarfélagsins er þess krafist að stöðvunarkröfu kæranda verði hafnað. Aðalskipulag Þingeyjarsveitar 2010-2022 hafi verið staðfest 20. júní 2011. Þar sé fjallað um framkvæmdina og landnotkun innan sveitarfélagsins vegna hennar skilgreind. Í aðalskipulaginu sé vísað sérstaklega til svæðisskipulags háhitasvæða í Þingeyjarsýslum. Þá hafi verið samþykkt deiliskipulag vegna Þeistareykjavirkjunar er birt hafi verið í B-deild Stjórnartíðinda 27. apríl 2012. Deiliskipulagið taki til skipulagssvæðis umhverfis Þeistareykjavirkjun og sér þar gerð grein fyrir Kröflulínu 4 og Þeistareykjalínu 1 og legu þeirra, að því marki sem þær liggi innan deiliskipulagssvæðisins, en það sé 76,5 km². Að því marki sem Kröflulína 4 liggi innan Þingeyjarsveitar á hverfisverndarsvæði sé sá hluti hennar innan nefnds deiliskipulagssvæðis.

Sjónarmið sem kærandi setji fram vegna stöðvunarkröfu sinnar feli að verulegu leyti í sér upptalningu á upplýsingum um stöðu Þeistareykja, og annarra svæða sem kærandi vísi til, gagnvart náttúruverndarlögum og verndargildi þeirra. Að miklu leyti hafi þær upplýsingar og greining á þeim einmitt orðið til í undanfarandi málsmeðferð vegna svæðisskipulags háhitasvæða í Þingeyjarsýslum, aðalskipulags Þingeyjarsveitar, deiliskipulags fyrir Þeistareykjavirkjun og umhverfismats framkvæmda á svæðinu, auk rannsókna tengdum nýtingu og mannvirkjagerð. Engar forsendur séu til að fallast á stöðvunarkröfu vegna óvissu um verndargildi einstakra hluta svæðisins þar sem það hafi ítrekað verið til umfjöllunar.

Athugasemdir leyfishafa: Leyfishafi krefst þess að stöðvunarkröfu kæranda verði hafnað. Málsatvikum og málsástæðum sé ítrekað blandað saman við atriði sem ekki hafi nokkra þýðingu fyrir úrlausn málsins. Kærandi slíti atriði úr samhengi og á köflum sé örðugt að átta sig á því hvort hann sé að byggja á sameiginlegu mati á umhverfisáhrifum eða umhverfismati háspennulína. Þá sé mikið um staðhæfingar sem ekki séu á rökum reistar og málsatvikalýsingu sé verulega ábótavant. Með öllu þessu sé dregin upp röng mynd af málinu og það slitið úr samhengi.

Umrædd framkvæmd hafi sætt vönduðum undirbúningi, sem hafi staðið í um áratug, og farið eftir öllum lögboðnum ferlum. Þannig sé byggt á staðfestu svæðisskipulagi háhitasvæða í Þingeyjarsýslum 2007-2025. Auk þess sé framkvæmdin í samræmi við staðfest aðalskipulag þeirra sveitarfélaga sem hlut eigi að máli og unnin séu í samræmi við ákvæði skipulagslaga nr. 123/2010 og laga um umhverfismat áætlana nr. 105/2006. Þá hafi framkvæmdin sætt sjálfstæðu mati á umhverfisáhrifum á grundvelli laga um mat á umhverfisáhrifum nr. 106/2000. Enn fremur hafi Orkustofnun samþykkt kerfisáætlun leyfishafa og loks hafi verið samþykkt deiliskipulag fyrir Þeistareykjavirkjun. Framangreindir ferlar skapi öllum rétt til að koma ítrekað á framfæri athugasemdum fyrir fyrirhugaðar framkvæmdir auk þess sem álit lögbundinna umsagnaraðila liggi fyrir. Leyfishafi hafi fylgt öllum lögbundnum ferlum og hafi lögvarða hagsmuni af því að niðurstöður skipulagsákvarðana séu virtar og á þeim byggt, líkt og gert hafi verið við útgáfu framkvæmdaleyfis Þingeyjarsveitar.

Yrði fallist á kröfu kæranda um stöðvun framkvæmda til bráðabirgða myndi það hafa í för með sér tafir á framkvæmdum, sem myndi valda leyfishafa verulegu tjóni, sem og öðrum aðilum sem hagsmuna hafi að gæta. Telji leyfishafi hvorki vera laga- né efnisrök til þess að unnt sé að verða við slíkri kröfu. Yrði slík niðurstaða í ósamræmi við bráðabirgðaúrskurði úrskurðarnefndarinnar í málum nr. 46 og 54/2016.

Athugasemdir kæranda við greinargerðir Þingeyjarsveitar og leyfishafa: Kærandi kveður málið snúast fyrst og fremst um það hvaða kröfur skuli gerðar til sveitarfélags, sem leyfisveitanda fyrir meiriháttar framkvæmdum, varðandi rannsóknarskyldu þess, þýðingu annmarka á umhverfismati og þess hvort að lögmætisregla hafi ekki verið virt við ákvarðanatökuna.

Ekki sé fallist á að einu mikilvægu almannahagsmunirnir í málinu séu efnahagslegir hagsmunir í þrengri merkingu og að ferðaþjónusta skipti ekki máli í því uppgjöri. Um langtíma verndarhagsmuni varðandi náttúru Íslands sé að tefla, sem vegist á við skammtíma fjárhagslega hagsmuni. Verndarhagsmunir séu almannahagsmunir, sem m.a. náttúruverndarlög nr. 60/2013, byggist á sem og lög nr. 106/2000 um mat á umhverfisáhrifum og nr. 105/2006 um umhverfismat áætlana. Lög nr. 105/2006 gildi um framkvæmdaráætlun Landsnets og hafi sveitarstjórn Þingeyjarsveitar borið að ganga úr skugga um að gætt hafi verið ákvæða þeirra laga áður en hin kærða ákvörðun væri tekin.

Niðurstaða: Í 5. gr. laga nr. 130/2011 um úrskurðarnefnd umhverfis- og auðlindamála segir að kæra til nefndarinnar fresti ekki réttaráhrifum ákvörðunar. Kærandi geti þó krafist úrskurðar um stöðvun framkvæmda til bráðabirgða séu þær hafnar eða yfirvofandi, en slík stöðvun framkvæmda er undantekning frá þeirri meginreglu að kæra fresti ekki réttaráhrifum ákvörðunar. Í athugasemdum með frumvarpi því sem varð að nefndum lögum segir um 5. gr. að í málum sem varði framkvæmdir sem hafi áhrif á umhverfið kunni kæruheimild að verða þýðingarlaus ef úrskurðarnefndin hafi ekki heimild til að fresta réttaráhrifum hennar.

Í áliti Skipulagsstofnunar um mat á umhverfisáhrifum háspennulína frá 24. nóvember 2010, sem áður hefur verið nefnt, kemur fram að stofnunin telji „að helstu neikvæðu áhrif fyrirhugaðra framkvæmda verði á þeim kafla þar sem háspennulínur munu liggja frá tengivirki á Hólasandi, um Þeistareyki og um Jónsnípuskarð. Sérstætt náttúrufar er við Þeistareyki og er svæðið á náttúruminjaskrá og hluti þess nýtur einnig hverfisverndar samkvæmt Svæðisskipulagi háhitasvæða í Þingeyjarsýslum 2007-2025. Einnig eru Þeistareykir vel grónir í samanburði við hraun í nágrenninu og þar vaxa jurtir, sem eru á válista Náttúrufræðistofnunar Íslands. Skipulagsstofnun telur að þó Landsnet muni stýra framkvæmdum þannig að þær dragi úr neikvæðum áhrifum á sérstætt landsvæði við Þeistareyki muni framkvæmdir engu að síður hafa verulega neikvæð og óafturkræf áhrif á svæðið við Þeistareyki. Skipulagsstofnun telur ljóst að háspennulínur og slóðir um Þeistareykjahraun muni liggja um sérstæð eldvörp, gervigíga og hrauntraðir í hrauninu. Þá munu mannvirkin skipta hrauninu í tvo nokkuð jafna hluta og við það breytist heildarsýn hraunsins varanlega og einnig samfelld heildarsýn hrauna til suðurs frá Höfuðreiðarmúla, meðfram Lambafjöllum og langleiðina niður á Hólasand. Því telur Skipulagsstofnun að framkvæmdirnar muni hafa verulega neikvæð og óafturkræf áhrif á landslagsheild Þeistareykjahrauns.“

Jarðhitasvæðið á Þeistareykjum er á C-hluta náttúruminjaskrár, sbr. 33. gr. náttúruverndarlaga nr. 60/2013, en skv. 3. mgr. 37. gr. þeirra laga ber að forðast að raska svæðum eða náttúrumyndunum sem skráðar hafa verið á C-hluta nema almannahagsmunir krefjist þess og annarra kosta hafi verið leitað. Skylt er að afla framkvæmdaleyfis, eða eftir atvikum byggingarleyfis, sbr. skipulagslög og lög um mannvirki, vegna framkvæmda sem hafa í för með sér slíka röskun. Áður en leyfi er veitt skal leita umsagnar Umhverfisstofnunar, Náttúrufræðistofnunar Íslands og viðkomandi náttúruverndarnefndar nema fyrir liggi staðfest aðalskipulag þar sem umsagnir skv. 1. og 2. mgr. 68. gr. laganna liggja fyrir, en í 68. gr. er fjallað um gerð skipulagsáætlana. Við afgreiðslu umsókna um leyfi skal gæta ákvæða 4.-6. mgr. 61. gr. laganna.

Í 61. gr. laga nr. 60/2013 er fjallað um sérstaka vernd tiltekinna vistkerfa og jarðminja. Samkvæmt a-lið 2. mgr. lagagreinarinnar njóta m.a. eldhraun, sem myndast hafa eftir að jökull hvarf af landinu á síðjökultíma, sérstakrar verndar í samræmi við markmið 3. gr. laganna. Sömu verndar njóta m.a. hverir og aðrar heitar uppsprettur, ásamt lífríki sem tengist þeim, sbr. b-lið nefndrar 2. mgr. Í 3. mgr. 61. gr. er tiltekið að forðast beri að raska m.a. jarðminjum sem taldar séu upp í 2. mgr. nema brýna nauðsyn beri til. Skylt sé að afla t.d. framkvæmdaleyfis vegna framkvæmda sem hafi í för með sér slíka röskun og beri leyfisveitanda eftir atvikum að leita umsagna. Samkvæmt 4. mgr. greinarinnar skal við mat á leyfisumsókn líta til verndarmarkmiða 2. og 3. gr. og jafnframt huga að mikilvægi minjanna og sérstöðu í íslensku og alþjóðlegu samhengi. Loks skal leyfisveitandi skv. 5. mgr. 61. gr. rökstyðja sérstaklega þá ákvörðun að heimila framkvæmd fari hún í bága við umsagnir umsagnaraðila.

Í gögnum með umsókn um framkvæmdaleyfi það sem um er deilt kemur fram að í mati á umhverfisáhrifum háspennulína sé fjallað um fimm háspennulínur frá Kröflu og að Bakka með mismunandi nöfnum. Vegna umsóknarinnar sé fjallað um Kröflulínu 4 sem samheiti yfir Kröflulínu 4 og Hólasandslínu 2 sem fjallað hafi verið um í mati á umhverfisáhrifum. Frá Hólasandi mun línan liggja norður yfir Neðra-Bóndhólshraun, í átt að Kvíhólafjöllum, austan megin við Borgarhraun. Við Kvíhólafjöll stefnir línan í norður meðfram Bæjarfjalli að fyrirhuguðu tengivirki við Þeistareyki. Sá hluti línunnar sem liggur innan Þingeyjarsveitar mun vera 11,8 km langur. Samkvæmt þeirri framkvæmdaáætlun sem úrskurðarnefndin hefur aflað sér munu framkvæmdir hefjast sumarið 2016 og mun stefnt að því að ljúka þeim í október s.á. Verður því að telja þær yfirvofandi. Af framangreindu áliti Skipulagsstofnunar er ljóst að hún telur að neikvæðra og óafturkræfra áhrifa muni gæta á línuleiðinni innan Þingeyjarsveitar. Er þar einkum um að ræða áhrif á jarðmyndanir sem njóta verndar samkvæmt náttúruverndarlögum. Í bókun sveitarstjórnar vegna samþykkis á framkvæmdaleyfinu er tekið fram að rökstudd afstaða skipulags- og umhverfisnefndar til leyfisumsóknar liggi fyrir. Í bókun nefndarinnar, sem staðfest var af sveitarstjórn, er tiltekið að aflað hafi verið umsagna sem kveðið sé á um í 2. mgr. 68. gr. náttúruverndarlaga, við mat á umhverfisáhrifum og samþykkt deiliskipulags vegna Þeistareykjavirkjunar. Þá er tekið fram að afgreiðsla Þingeyjarsveitar á deiliskipulaginu, sem taki til Þeistareykja, sem séu á náttúruminjaskrá, og afstaða skipulags- og umhverfisnefndar til álits Skipulagsstofnunar feli í sér að sérstök afstaða hafi verið tekin við leyfisveitinguna í skilningi 5. mgr. 61. gr. náttúruverndarlaga. Náttúruverndarlögin tóku gildi í nóvember 2015 og er því lítið farið að reyna á framangreind lagaákvæði, en í máli þessu mun m.a. reyna á túlkun þeirra. Er ljóst að úrskurðarnefndin mun m.a. þurfa að taka afstöðu til þess hvort tilvísanir þessar fullnægi skilyrðum náttúruverndarlaga hvað varðar mat skv. 4. mgr. 61. gr. og rökstuðning skv. 5. mgr. 61. gr. Það verður ekki gert fyrr en með lokaúrskurði í málinu og mun úrskurðarnefndin þurfa að kynna sér mikið magn gagna í því skyni. Svo sem áður hefur komið fram mun umdeild lína liggja að tengivirki við Þeistareyki. Fyrr í dag kvað úrskurðarnefndin upp úrskurð um stöðvun framkvæmda við Þeistareykjalínu 1 í Þingeyjarsveit, en hún liggur frá nefndu tengivirki. Verður að telja að það gæti dregið úr þýðingu þess að fjalla efnislega um málið ef heimilað verður að raska umhverfinu við Þeistareyki, hvað varðar lagningu annarrar línunnar á meðan stöðvaðar eru framkvæmdir við hina línuna, áður en efnisleg úrlausn úrskurðarnefndarinnar liggur fyrir í málinu. Verður því fallist á kröfu kæranda um stöðvun framkvæmda.

Að teknu tilliti til legu Kröflulínu 4 innan Þingeyjarsveitar og staðhátta þar þykir hins vegar rétt að stöðva framkvæmdir samkvæmt hinu kærða leyfi að hluta með vísan til meðalhófsreglu 12. gr. stjórnsýslulaga nr. 37/1993 og ríkra hagsmuna leyfishafa. Þrátt fyrir að fram komi í  áliti Skipulagsstofnunar að neikvæð áhrif komi fram allt frá Hólasandi telur úrskurðarnefndin að þeirra muni einkum gæta við Þeistareyki, á því svæði sem deiliskipulag Þeistareykjavirkjunar tekur til. Eru framkvæmdir við þann hluta línunnar sem um skipulagssvæðið mun liggja því stöðvaðar. Rétt þykir að árétta að framkvæmdir eru alfarið á áhættu leyfishafa á meðan efnisleg niðurstaða úrskurðarnefndarinnar liggur ekki fyrir, en hann getur jafnframt krafist þess að mál þetta sæti flýtimeðferð skv. 2. mgr. 5. gr. laga nr. 130/2011.

Úrskurðarorð:

Stöðvaðar eru framkvæmdir á grundvelli ákvörðunar sveitarstjórnar Þingeyjarsveitar um að samþykkja framkvæmdaleyfi fyrir Kröflulínu 4, að því er tekur til framkvæmda innan skipulagssvæðis deiliskipulags Þeistareykjavirkjunar, Þingeyjarsveit, sem birt var í B-deild Stjórnartíðinda 27. apríl 2012, á meðan mál þetta er til meðferðar fyrir úrskurðarnefndinni.

____________________________________
Nanna Magnadóttir

______________________________              _____________________________
                                  Ómar Stefánsson                                                   Aðalheiður Jóhannsdóttir                                    

______________________________              _____________________________
Ásgeir Magnússon                                                  Þorsteinn Þorsteinsson